Veidislod 2. tbl. 2012

tímarit um sportveiði og tengt efniVEIÐISLÓÐ

nr. tvö 2012

Ný viðmið í nákvæmniHér sést hvernig grafíttrefjarnar liggja þéttar saman. Orka stangarinnar flyst því jafnt frá handfangi fram í topplykkju. Sage ONE er ekki bara kraftmeiri heldur er hún einnig nákvæmari með Konnetic tækninni og talsvert léttari.

Fyrstu Sage ONE stangirnar sem komu til Evrópu fóru í flugustangarekka Veiðihornsins Síðumúla 14. ágúst 2011.

Hefðbundin flugustöng KONNETIC™tæknin / Sage ONE

Þessi nýja tækni er afsprengi margra ára þróunarvinnu. Með nýrri aðferð og efnum er nú unnt að pressa meira af bindiefni eða lími úr koltrefjamottunum en áður hefur verið unnt. Við þetta er hægt að gera stangarefnið (grafítmotturnar) enn léttari en áður án þess það tapi styrk. Grafíttrefjarnar liggja þéttar saman og bjögun verður því minni í stangarefninu. Konnetic tæknin gerir því nýju Sage One stöngina léttari og grennri en aðrar stang-ir um leið og hún auðveldar veiðimanni auð auka nákvæmni í köstum.

Hefðbundin flugustöng KONNETIC™tæknin / Sage ONE

KONNETIC™ TÆKNIN

Hefðbundin flugustöng

KONNETIC™tæknin / Sage ONE

BEST FRESHWATER ROD- International Dealer Show í New Orleans 2011

BEST SALTWATER ROD- International Dealer Show í New Orleans 2011

BEST FLY ROD- Efftex 2011

BEST ALL ROUND ROD- Fly Fisherman Gear Guide 2012

BEST NEW FLY ROD- Feild & Stream feb. 2012

ONE

SÍÐUMÚLI 8 - 108 REYKJAVÍKSÍMI 568 8410 - [email protected]

ONE ER NÝJA FLAGGSKIPIÐ FRÁ SAGE. MEÐ SAGE ONE FÆR NÁKVÆMNI NÝ VIÐMIÐ. ÞRIGGJA ÁRA ÞRÓUNARVINNA. NÝJA KONNETIC TÆKNIN. HANDGERÐ STÖNG FRÁ GRUNNI. VIÐ LEYFUM OKKUR AÐ FULLYRÐA AÐ SAGE ONE ER MERKASTA NÝJUNG Í FLUGUSTÖNGUM FRÁ ÞVÍ GRAFÍT KOM TIL SÖGUNNAR.SAGE ONE ER HIN FULLKOMNA FLUGUSTÖNG.

8 Stiklað á stóru

Yfirlit yfir margt af því sem gerðist á sviði sportveiða síðustu vikurnar.

12 Viðtal

Við tókum tali Guðrún Unu Jónsdóttur sem nýlega var kjörin formaður SVAK.

20 Fluguboxið

Hér fjöllum við um þurr-fluguna Blue Bottle sem hefur gefið gríðarlega vel. Langá Fancy sem hinn nýlátni Íslandsvinur Alan Mann hannaði. Alexöndru sem er gömul og klassísk og Peter Ross sem er miklu vinsælli fluga en Alexandra nú til dags.

30 Veiðistaðurinn

Við skoðum okkur um á bökkum Straumfjarðarár, laxveiðiperlu á Snæfellsnesi.

40 Fjölskylduveiði

Við tökum til við fyrri iðju að benda fólki á fjölskyduvæna veiðikosti. Einn slíkur og með þeim betri, er Vífil-staðavatn í Garðabæ.

44 Fjölskylduveiði

Vatnasvæði Lýsu er van-metið af mörgum, en í raun er um fjölbreytt og gríðarlega fiskauðugt vatnasvæði að ræða sem hentar einstaklega vel fyrir fjölskyldufólk.

50 Vöðlur og vöðluskór

Fáir hafa jafn mikið vit á umhirðu vaðla og vöðluskótaus heldur en Herra Skóstofan Lárus Gunnsteinsson. Hér tekur hann saman eitt og annað sem huga ber að áður en lengra er haldið.

52 Ljósmyndun

Ljósmyndagalleríið okkar er að þessu sinni í höndum Matts Harris, Englendings sem hefur starfað við veiði-ljósmyndun í 15 ár.

66 Einu sinni var

Við rifjum upp veiðisögur úr gömlu viðtali við Kristján heitinn á Hólmavaði.

70 Villibráðareldhúsið

Seiðandi laxasúpa. Salka gaf fyrir fáum árum út bókina Spriklandi lax í boði veiði-kokka þar sem nokkrir af helstu kokkum veiðihúsanna töfruðu fram snilld sína.

72 Strandveiði

Við heyrðum aðeins í Oddgeiri Guðmundssyni, áhugamanni um strand-veiði, sem hefur sett upp vandaða vefsíðu um þetta vaxandi og heillandi sport.

76 Veiðihundar

Að þessu sinni fjöllum við um öryggi hunda í bílum, eitthvað sem allt of margir huga ekki að sem skyldi.

78 Veiðisagan

Svo virðist vera að læra megi eitt og annað um veiðitrix í smiðju Andrésar Andar!

80 Lífríkið

Að þessu sinni fjöllum við um lóminn, mikinn og harðsækinn veiðifugl, barlóm og hrekkjalóm.

82 Græjur o.fl.

Frá og með blaðsíðu 82 fjöllum við um alls konar græjur, uppákomur o.fl.

Forsíðumynd: Sjóbirtingur úr Tungulæk. Ljósmynd: Jón Eyfjörð

efnið

frá ritstjórnSælir lesendur góðir. Við höldum nú áfram með Veiðislóðina.

Þetta er 2. tölublað þessa árs og áttunda blaðið frá því við byrjuðum

á þessu kukli. Fyrsta blaðið kom út um líkt leyti í fyrra, þannig að

við erum að tala um átta blöð á einu ári.

Þetta er skemmtilegt og að sama skapi krefjandi verkefni. Móttökur lesenda hafa verið svo

magnaðar að það er ekki hægt annað en að halda þessu áfram, ekki hvað síst þar sem þessi

útgáfa styrkir mjög fréttavefinn okkar www.votnogveidi.is og rennir sterkum stoðum undir þá

sérstöðu sem við höfum á tímum vaxandi samkeppni þar sem stóru vefmiðlarnir hafa allt í einu

áttað sig á því að sportveiði er málið. Það er alveg ljóst að smærri sérhæfðir miðlar munu í vax-

andi mæli eiga undir högg að sækja nú þegar stóru valtaranir eru komnir á kreik. Er nauðsynlegt

að halda vöku sinni og sérstöðu, annars er hætta á ferðum.

Á öðrum nótum: Vertíðin er hafin og þegar þetta er skrifað seint í mai er meira að segja búið að

landa fyrsta laxinum. Við óskum veiðimönnum og konum frábærrar vertíðar 2012. Megi allir

koma heilir með með góðar minningar í hugskotinu.

Guðmundur Guðjónsson, ritstjóriHeimir Óskarsson, útlit og umbrot

Jón Eyfjörð Friðriksson, greinaskrif.

Guideline er leiðandi veiðivöruframleiðandi í Skandinavíu. Hjá Guideline vinna bestu veiðimenn Norðurlanda við hönnun á stöngum og línum. Við hjá Veiðiflugum erum með mikla veiðireynslu og okkar sérgrein eru línur og stangir. Það er ekki sama hvaða lína fer á stöngina þína, þar þarf að gæta mikillar nákvæmni svo þú fáir sem mest út úr veiðinni og köstunum. Vissir þú að línurnar frá Guideline eru hannaðar af bestu veiðimönnum Skandinavíu? Bullet skotlínan er hönnuð til að kasta langt með einu kasti og það mun koma þér verulega á óvart hvað hún flýgur mjúklega. 4Cast er einstök samsetning af skotlínu og langri belglínu og hefur 11 metra haus sem leggst mjúklega á vatnsflötinn. 4Cast línan var kosin besta línan hjá Trout&Salmon og er hrein bylting í hönnun á línum.

Í tvíhendulínum erum við með sérstöðu, við skerum og vigtum línuna fyrir stöngina þína svo þú náir því besta út úr köstunum. Það er mikilvægt að fá rétta ráðgjöf varðandi hvað hentar í línum og við fullyrðum að sú ráðgjöf er framúrskarandi hjá okkur í veiðiflugum. Vissir þú að ábyrgðin á stöngunum frá Guideline er fullkomin. Við hjá Veiðiflugum erum sjálf veiði-menn og vitum hvað það er slæmt að þurfa að bíða eftir stangarpörtum í marga mánuði eða ár. Ábyrgðin hjá okkur er einfaldlega 100% sem felst í því að við eigum alltaf alla stangar-toppa á lager í búðinni hjá okkur og afgreiðum þá samdægurs ef þú lendir í óhappi með Guideline stöngina þína. Komdu í Veiðiflugur og fáðu þjónustu og ráðleggingar frá þeim sem hafa reynsluna.Það styttir leiðina að góðum árangri.

Veiðikveðja!

111

Ó T V Í R Æ T T M E R K I U M G Æ Ð I

8 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 2. tbl. 2012

Stiklað á stóru: Síðan að Veiðislóð kom síðast út hefur heldur

betur dregið til tíðinda. Komið er vor og veiðitíminn byrjaður.

Að venju voru augu flestra á sjóbirtignsvötnu í Skaftárhreppi

og þau sviku ekki frekar en fyrri daginn. Vatnamótin, Tungulækur,

Tungufljót, Geirlandsá, öll voru þau gjöful fyrstu veiðidaganna.

Síðan fjaraði veiðin smátt og smátt út eins og algengt er, en að þessu

sinni dró ekki síður úr veiði vegna þess að menn voru minna að fara

að veiða. Kreppan og eldsneytisverðið að sliga menn þar, enginn vafi

á því og til marks um það var sú staðreynd að meira var af lausum

leyfum á þessum vorveiðislóðum en verið hefur.

Þingvallaurriði af stærri gerðinni. Mynd: Nils Folmer Jörgensen

9

Stórir silungar og mikið af rjúpu og svartfugli


Einnig opnuðu vötnin, en það voru lítil tíðindi við hin

þekktari eins og Vífilstaðavatn og Elliðavatn. Kropp lengst

af, enda alls ekki hlýtt og vinsamlegt vor. Þingvallavatn var

að vanda mest í fréttum fyrir stóru urriðana og þeir virðast

vera fleiri en í annan tíma eftir að ræktun þeirra byrjaði á

nýjan leik. Að venju hefur verið talsvert af svindli með

makríl og svoleiðis sem bannað er og háværar raddir hafa

verið uppi um að friða eigi algerlega Þingvallaurriðann.

Að mati sérfræðinga þolir hann þó nokkur afföll af veiði

og það liggur enn engan vegin fyrir hvar og hvernig

jafnvægi kemst á í Þingvallavatni við fjölgun urriða

á nýjan leik, en þegar hann var næstum þurrkaður út

forðum þá kom mikið ójafnvægi í lífríki Þingvallavatns.

Veiðimálastofnun hélt sinn ársfund og

þar spáði Guðni Guðbergsson ágætri

laxveiði 2012, en hann reiknaði þó með

að kúrfan væri eigi að síður byrjuð að

síga niður á við eins og búast mætti

við með reglulegum millibilum. Hvað

laxveiðivertíðina varðar, þá eru margir

spenntir og ekki hvað síst vegna þess

að augljóst er að miklu meiri snjór er

í fjöllum að þessu sinni heldur en oft

áður í gegnum síðustu árin. Óhætt að

segja að margir séu orðnir leiðir á lang-

varandi þurrkum á sumrum og ýmsir

veiðileyfasalar hafa sagt okkur að slíkt

óþol sé jafnvel farið að hafa áhrif á sölu

veiðileyfa á besta veiðitíma.

Á skotveiðislóðum, þá stytti um-

hverfisráðherra all verulega veiði-

tíma svartfugla, en stofnar þeirra hafa

beðið hnekki við sandsílahrunið sem

einnig hefur haft áhrif á stofna kríu og

sílamáfa. Skiptar skoðanir eru á þessum

gjörningi ráðherra, því bent hefur verið

á að skotveiðar á svartfugli eru ekki

stærri stærð en svo í stóra samhenginu

að menn telji að þær skipti heilu stofn-

ana nokkru máli.

Rjúpnatalningar hafa og farið fram

og komið misjafnlega út. T.d. fundu

menn lítið af rjúpu á Þingvallasvæðinu.

Okkur hafa hins vegar sagt glöggir

menn að það segi ekkert þó að ákveðnir

staðir sýni lítið, meira geti verið af rjúpu

annars staðar og það sé raunin. Einn

sagði okkur t.d. að í nágrenni Horna-

fjarðar væri mikið af rjúpu. Annar sagði

okkur af óvenj mörgum körrum víða á

Vesturlandi.

stiklað á stóru

11

Gunnar Óskarsson með birting úr opnun Geirlandsár.

Þetta er Denni leiðsögumaður með stóran birting úr Litluá.

Glæsilegur birtingur úr Eldvatni. Mynd Jón Eyfjörð.

Kvikmyndin Lón-búinn var frumsýnd fyrir skemmstu, hér er verið að mynda í myndina.

Nefndur Nils Folmar með 16 punda drjóla úr Minnivallalæk.

Þessi ófrýnilegi haus er úr Tungufljóti.

Bændur og leigutakar við Haukadalsá á góðri stundu.

Stórir fisar voru líka að veiðast í Húseyjarkvísl.

Ásta Ólafsdóttir með 10 pundara úr Minnivallalæk.

Mögnuð vorveiðistemning við Eldvatn.

Fyrr-margnefndur Nils Folmer með 18 pundara úr Þingvallavatni. Varla veiðir nokkur maður fleiri stórfiska en téður Dani.

Strengir áttu stórafmæli á dögunum, Lax-á líka.

Guðrún Una með stóra sjóbleikju.

viðtal

13

Guðrún Una Jónsdóttir

Ætlaði aldrei að verða formaðurGuðrún Una Jónsdóttir er ekki fyrsta konan sem veitir

stangaveiðifélagi forstöðu. Þær gera sig æ meira gildandi.

Tvær konur hafa setið í stjórn SVFR, ein verið formaður

Ármanna og gott ef formaður SVFK er ekki í raun forkona.

Það telst samt alltaf til tíðinda þegar konur taka að sér

forystuhlutverk í sporti eins og stangaveiðinni þar sem

karlaveldið er jafn áberandi og raun ber vitni. En það

segir okkur kannski líka að það er miklu meira af

veiðikonum þarna úti á örkinni heldur en margur

heldur. En hvað sem því líður, þá er frambærileg

veiðikona spennandi kostur fyrir þá sem gefa út

veiðitímarit, við heyrðum því í Guðrúnu Unu

og spurðum hana nokkrar af þessum klassísku

veiðimannaspurningum. Eins og t.d…..


hér í nágrenni Akureyrar sem auðvelt er

að heimsækja. Laxveiðin er þó líka alltaf

á sínum stað og þá er það Jöklusvæðið.

Hef einnig farið í Hölkná, Blöndu og Iðu

svo eitthvað sé nefnt.

Eftirlætis veiðistaðir?“Gjöfulustu staðirnir verða jú fljótt eftir-

lætisstaðir og nefndir hér að neðan

þó svo margir aðrir séu jafnvel fallegri

en ekki eins gjöfulir. Netselstanginn í

Ánavatni, Eiðsbreiðan í Laxá, Laxárfoss,

Arnarmelsbreiðan í Jöklu, Sauðár-

breiðan í Kaldá og Þelamerkubreiðan í

Hörgá.

Fluga eða maðkur.... eða jafnvel spúnn?“Ég hef aldrei verið dugleg með maðk-

inn, það hefur eitthvað með að gera að

þræða þá uppá öngulinn. Spúnninn

var mitt aðalvopn þangað til ég lærði

að kasta flugu. Seinni ár hefur flugan

unnið á og síðasta ár fékk spúnastöngin

oftast að liggja heima.“

Uppáhalds flugur?„Nú myndu sjálfsagt margir tala um

eitthvað örsmátt en ég er meira fyrir

þær stóru enda oft að veiða í miklu

vatni. Í síðasta túr austur í Jöklu var sú

ófrýnilega fluga Randalín heit í Jökl-

unni sjálfri. En hún skilaði okkur hjón-

um m.a 3 löxum á sama klukkutím-

anum í myrkri og mígandi rigningu á

Arnarmelsbreiðunni. Sunrayinn er líka

mikið notuð sem og Skröggur og Kol-

skeggur. Ef ég á að nefna smærri flugu,

að þá var það í öðrum túr austur í Jöklu,

nánar tiltekið á Eiðsbreiðunni í Laxá, að

við vissum af fiskum en vatnsleysið var

algert og bara dauði og djöfull þrátt fyrir

ótalmörg rennsli. Þá fór Hairy Mary nr

14 undir að beiðni míns heittelskaða

og bingó hann var á. Á sama tíma beit

Hvenær byrjaðir þú að veiða og hvernig bar það til?“Ég byrjaði nú ekki að veiða fyrr en um

1996 en þá kynntist ég eiginmanni

mínum Árna Jóhannessyni geðlækni

og Mokveiðifélagsmeðlimi. Hann og

faðir hans Jóhannes Sigurjónsson eru

miklar veiðiklær og hafa kennt mér allt

sem ég kann í dag í tengslum við stang-

veiði. Sem krakki fór ég líka oft í Jökul-

dalsheiðina með pabba og fjölskyldu

þar sem veitt var í net. Faðir minn

Jón Hallgrímsson bóndi á Jökuldal er

líka mikill skotveiðimaður og aðeins í

stangveiðinni líka,sérstaklega síðustu

ár, svo líklega hefur það ýtt undir veiði-

áhugann. Draumur okkar pabba er að

sjá laxinn ganga upp alla Jökulsá á Dal

og í þverár hennar. Veiðidellan hefur

síðan bara aukist eins og frægt er um

dellur sem grípa fólk. Fólk er td hætt að

spyrja mig hvað ég ætli að gera í sum-

arfríinu.”

Með hverjum veiðir þú.... fjölskyldu eða í föstum vinahollum?“Ég veiði talsvert ein mín liðs, sér-

staklega í silungsveiðinni. Skrepp t.d oft

í Hörgána sem er í nokkurra mínútna

fjarlægð frá Akureyri. Þá er yngsta

barninu skutlað í leikskólann og síðan

brunað útí á. Tengdapabbi fær stundum

að koma með og ef hann nennir ekki,

bíð ég manni vinkonu minnar með en

við gerðum samning um að ég gæti

fengi hann lánaðan reglulega. Já svona

eiga vinkonur að vera. Bíð bara eftir að

Gróa á Leiti fari á stúfana. Síðan förum

við hjónakornin alltaf í einn stóran lax-

veiðitúr á Jöklusvæðið með Mokveiði-

félagsmönnum og fleiru góðu fólki.

Silungur eða lax?“Nú seinni ár hefur silungsveiðin unnið

á enda svo margar silungsveiðiperlur

viðtalGuðrún Una Jónsdóttir

15

Guðrún veiðir með ýmsum og út um allt, hér eru m.a. myndir frá laxveiðiám, Jökuldalsheiði, með eiginmanni, börnum og tengdapabba. Stóra myndin er frá Hörgá.


17


Við erum með öflugt fræðslustarf einu

sinni í viku yfir vetrartímann. Í vetur

var það í samstarfi við stangveiði-

félögin Fluguna og Flúðir og var vel

sótt. Þegar líða tekur á vorið bjóðum við

uppá kastnámskeið fyrir byrjendur og

lengra komna. Félagið hefur líka lagt sig

fram við að efla áhuga barna á þessari

íþrótt og boðið uppá námskeið sem

sérstaklega eru ætluð þeim. Framundan

er síðan vorhátíðin okkar, uppákoma

vegna 150 ára afmælis Akureyrarbæjar

svo eitthvað sé nefnt. Við eigum 10 ára

afmæli á næsta ári, sem við munum að

sjálfsögðu halda uppá með pompi og

prakt.“

Svona í lokin: Hvað á að veiða í sumar?„Veiðisumarið mitt byrjar í Jökul-

dalsheiðinni í Sænauta- og Ánavatni

fljótlega eftir að vötnin koma undan

ís. Bleikjurnar þar eru svakalega flottar

en það þarf þolinmæði til að fá þær til

að bíta á. Síðast þegar ég var þar á ferð

kastaði ég með ullarvettlingum af því

það var svo kalt en uppskar 2 flottar 3

og 4 punda bleikjur. Seinnihluta sumars

fram á haust eyði ég í Hörgánni og

ég er einnig búin að panta mér daga

í Ólafsfjarðaránni. Reikna líka með að

ég kíki í Svarfaðardalsána en hún gaf

mér lax í síðasta túr. Fleiri ár á söluvef

SVAK verða vonandi heimsóttar líka

ef færi gefst. Síðast en ekki síst er það

Jöklutúrinn austur en þar fengum við

hjónin 13 laxa á þremum dögum á eina

stöng í fyrra.“

á hjá partnernum mínum og voru það

einu fiskarnir sem náðust í þeim túr

en þeir björguðu sannarlega ferðinni. Í

silungsveiðinni eru það Noblerarnir og

Dýrbítarnir sem gefa best hjá mér.“

Veitt og sleppt? „Ég er alltaf að verða duglegri að sleppa í

laxveiðinni og fer auðvitað að lögum og

reglum í hverri á. Ef þú veiðir með Mok-

veiðifélagsmönnum stendur eiginlega

ekkert annað til boða en að sleppa öllu.

Sjóbleikjuna hirði ég hins vegar og fer

hún oftast beint í pottinn.“

Hvað fékk þig til að fara í formennsku í SVAK.... ertu félagsmálatröll?„Ég fór að starfa með félaginu í vetur og

endaði í stjórn. Ætlaði aldrei að verða

formaður en hlutirnir æxluðust bara

þannig. Ég hef starfað í foreldraráðum

innan KA og hef þokkalega reynslu

þaðan. Þetta er samt mikil áskorun sem

ég vona að ég standi undir, en er með

reynslubolta með mér í stjórn og saman

munum við gera okkar besta.“

Hvað er SVAK stórt félag og fyrir hvað stendur það?„Í Stangveiðifélagi Akureyrar eru um

2-300 félagar. Tilgangur félagsins er

fyrst og fremst að útvega félagsmönn-

um sem hagstæðust og fjölbreyttust

veiðileyfi hverju sinni. Nú fá félags-

menn 20 % afslátt af veiðileyfum sem

eru í umboðssölu hjá okkur og félags-

gjaldi er verulega stillt í hóf og hefur

verið það sama frá upphafi. Vefsalan

okkar er öflug og þannig gerð að menn

geta gengið frá veiðileyfapöntun þegar

þeim hentar og greitt með kreditkorti.

Erum einnig með rafræna veiðibók sem

gefur góðar upplýsingar um veiðina, er

auðveld í notkun og alltaf aðgengileg.

viðtalGuðrún Una Jónsdóttir

19

SÍÐUMÚLI 8 - SÍMI 568 8410

ALLIR VEIÐIMENN ÞEKKJA SIMMS GÆÐI! Gore-tex gerir gæfumuninn.Gore-tex öndunarfilman ber höfuð og herðar yfir aðrar öndunarfilmur bæði hvað varðar vatnsheldni og útöndun.Simms notar Gore-tex Performance-Shell og Gore-tex Pro-Shell í vöðlur og jakka.Engar málamiðlanir. Simms er málið.

Veiðihornið er Simms búðin


Einhvern tíman er við hlýddum á

flugusamtal þá sagði einn: „Það var

nú alveg svakalegt þegar við fórum

síðan að reyna Blue Bottle.“ Og hinn

svaraði: „Já, hún toppaði allt.“ Þegar

spurt var út í þetta kom í ljós að menn

fóru að nota þessa flugu í Laxá í Kjós

á níunda áratugnum, á árunum þegar

Ásgeir Heiðar var þar umsjónarmaður

og Haraldur Eiríksson staðarleiðsögu-

maður. Það var Haraldur sem léði okkur

flugurnar á myndinni og sagði okkur

þessa skemmtilegu sögu.

„Við byrjuðum að nota þessa flugu

líklega 1998. Hún mun vera Nýsjálensk

að uppruna. Heimsþekktur veiðimaður,

Terry Ring, var hér staddur og var að

vinna að sjónvarpsmyndinni „The

Take“, eða Tökuna. Sú mynd er stórkost-

lega vel gerð og gengur enn sinn gang

á sjónvarpsstöðum ytra. Gallinn var

bara sá í byrjun, að áin var afar vatnslítil

og þetta var bölvað vesen. Rétt að menn

voru að fá einhverja hreyfingu með því

að nota Bombera. Anthony Luke var

þarna leiðsögumaður og hann gróf allt

í einu þessa flugu uppúr boxinu sínu

og öllum að óvörum þá bara svínvirkaði

hún. Menn fóru að koma inn eftir vakt-

Tökurnar eins og

sturtað sé niður úr klósettiMiðað við fjölda laxveiðimanna í landinu eru

þeir líklega fáir sem nota þurrflugur í laxinn.

Margir hafa gert einhverjar tilraunir og eiga

2-3 Bombera í boxum sínum. Fæstir hafa sett

í fisk á þessar flugur, en þeir eru þó til sem

það hafa gert og láta vel af þeim við vissar

kringumstæður. Við urðum því meira en lítið

forvitnir þegar okkur var sagt frá miklu minni

og nettari þurrflugu, Blue Bottle, sem menn

veiddu gríðarlega vel á hér fyrir allnokkrum

árum og sumir gera svo enn í dag.

fluguboxiðBlue Bottle

21

irnar hafandi sett í 10 til 12 fiska og þetta

var að virka bæði á lax og sjóbirtinga,

sérstaklega stóru birtingana. Í framhaldi

af þessu var þessi fluga mikið notuð

og í gegnum þurrkana voru hollin að

fá allt upp í 70 prósent af afla sínum á

Blue Bottle. Þetta var á tímabilinu frá

miðjum júlí og fram í miðjan ágúst. Best

gafst hún veidd á dauðareki og ef fínn

goluhjúpur var á ánni. Þá notuðum við

hana nær eingöngu á frísvæðunum

svokölluðu en þar eru margir veiðistaðir

sem hæfa þurrflugu mjög vel, þessi

stóru lygnu fljót sem eru í ofanálag

full af fiski. Ef að við hreyfðum hana,

þá tók fiskur ekki og á þeim tíma var

það líka svoleiðis, að maðkahollum var

hleypt inn á milli og þá tók fyrir alla

töku á Blue Bottle, að okkar mati vegna

þess að menn maðkveiddu frísvæðið

með stórum flotholtum. Fiskurinn varð

hreinlega fyrir of miklu áreiti. En svo

fór hún aftur að gefa þegar maðkurinn

hætti. Tökurnar á Blue Bottle voru

einstaklega skemmtilegar, hún situr

þannig á vatninu að afturendinn er í

kafi en vængirnir uppúr. Það eru engin

læti þegar hún er tekin, meira eins og

það myndist svelgur undir henni og

fiskurinn sjúgi hana niður til sín. Minnir

á þegar pústað er niður úr klósetti og

síðan er eins og allt ætli til fjandans að

fara þegar fiskurinn tekur við sér, búinn

að átta sig á mistökunum

Við veltum því mikið fyrir okkur hvers

vegna flugan var svona mögnuð. Ekkert

svar fékkst auðvitað við því, en það

virðist samt vera augljóst að hún virðist

eiga að líkja eftir fiskiflugunni, enda

heitir hún Blue Bottle á ensku. Það fer

minna fyrir notkun Blue Bottle hin

seinni ár, en það eru þó enn nokkrir

sem veiddu í Kjósinni á þessum árum

sem nota hana samhliða öðru. Þeir eru

að veiða á hana. Sjálfum langar mig

mjög til að fá reynslu á hana víðar. T.d. í

Laxá í Leirársveit, Grímsá, frammi á dal

í Norðurá, þar eru alls staðar svipaðir

staðir og á frísvæðinu í Kjósinni, stórir,

lygnir og fiskur liggur þétt í torfum. Ég

er líka ákveðinn í að reyna hana þegar

við opnum Mývatnssveitina . Hún er

áreiðanlega mögnuð í urriðann ekki

síður en laxinn,“ sagði Haraldur um

þessa mögnuðu töfraflugu.

Þetta er hin magnaða þurrfluga Blue Bottle, eða Fiskiflugan. Mynd: Heimir Óskarsson.


„Þetta var sumarið 1980 og köldu árin

1978 og 1979 voru farin að taka sinn toll,

það var frekar lítið af laxi í ánni og þegar

Alan og félagar hans voru í ánni, var

hún auk þess hálf steríl, það var sól og

frekar lítið vatn og þeir voru ekkert að

veiða vel kapparnir. Ameríkanarnir voru

byrjaðir að kenna okkur hér hitsið og

það var aldrei byrjað í neinum hyl nema

með hitsi. En það var lítið að ganga og

Alan settist við væsinn í Sólvangi og fór

að „fiddle about“ eins og hann orðaði

það þegar ég spurði hann, en hann sat

við þetta við kertaljós um miðnætti.

Hann var þá byrjaður að vinna í þessari

flugu.

Daginn eftir sagði hann mér að skutla

félögunum að ánni, hann ætlaði sjálfur

að vera uppi í húsi og dunda við flug-

una. Sjálfur fór ég í snúninga niður

í Borgarnes og svo leið á daginn. Á

seinni vaktinni átti Alan Stangarhyl, en

félagar hans voru á Tannalækjarbreiðu,

Jarðlangsstaðakvörn og Neðri Hvíts-

staðahyl. Rétt fyrir sex kom ég í hús og

þá var Alan búinn að klára fluguna og

sýndi mér. Þetta var tvíkrækja á löngum

legg með fremur stóran haus til að

gáruhnúturinn passaði betur. Þetta var

falleg fluga fannst mér, silfraður búkur,

grænt vaf, Jungle cock. Það var eitt-

Níu laxar á fyrstu vakt í fiskleysi

Langá fancy er fluga sem kom fyrst fram á

sjónarsviðið sumarið 1980. Eins og nafnið

gefur til kynna var Langá á Mýrum vettvang-

ur þess atburðar. Höfundur flugunnar var

Alan Mann, breskur veiðikappi sem veiddi

á Íslandi í 30 ár, í Hofsá, en aðallega þó um

árabil í Langá á Mýrum þar sem honum varð

vel til vina með Ingva Hrafni Jónssyni frétta-

manni og sjónvarpsstjóra ÍNN, en Ingvi

var þá með miðsvæðin í Langá á leigu og

hafði veiðimenn sína í veiðihúsinu Sólvangi

í landi Stangarholts. Alan Mann var ein af

frægustu kappaksturshetjum Bretlands og

hann lést nýverið. Það er einkar skemmtileg

saga á bak við tilurð Langá fancy, sem enn

í dag er ein gjöfulasta flugan sem bleytt er í

Langá á Mýrum. Við báðum Ingva að segja

okkur söguna.

fluguboxiðLangá fancy

23

hvað í henni úr öðrum flugum, Night

Hawk, Silver Doctor, en samt var þetta

ný fluga með eigin sérkenni. Hann var

með fjögur eintök og vildi byrja á því að

hitta vini sína, sem voru Carl Wheeler,

Tony Seare og Peter Hewitt. Hann fór

til þeirra allra og gaf þeim eintak af

flugunni, gegn því að mega kasta henni

fyrst í hylinn hjá þeim. Tony Seare var

tannlæknir frá Brighton og þeir voru

sérstaklega miklir mátar og afar inn-

stilltir inn á sprellið hvor hjá öðrum.

Þeir hleyptu allir Alan í hylinn, en Tony

ætlaði þó fyrst að senda hann til baka.

Forvitnin réði síðan að lokum og það

er skemmst frá að segja að Alan setti

strax í lax í öllum hyljunum fyrir framan

nefin á félögum sínum. Hafði þó eng-

inn þeirra fengið fisk á vaktinni. Síðan

lét hann þá alla hafa flugur og fór síðan

upp í Stangarhyl. Þar lauk hann vakt-

inni og landaði sex löxum í beit! Alls var

hann þá búinn að landa níu löxum á

þessa nýju flugu í fiskleysinu.

Ég fór síðan og sótti félagana og Alan

var búinn að biðja mig að segja ekki frá

löxunum sex. Hann raðaði þeim öllum

á pallinn (allt drepið í þá daga) á meðan

ég skaust eftir körlunum, en enginn

þeirra hafði fengið fisk eftir að Alan fór

frá þeim. Hann lá svo í leyni til að sjá

svipina á þeim þegar þeir sáu hrúguna

við húsið og víst er að þeir misstu

algerlega andlitin og hvein mikið í

þeim. En þeir voru um það bil hálfnaðir

með vikuna sína þegar þetta gerðist og

veiðin batnaði mjög. Og mest veiddist á

Langá fancy, sem Alan skýrði því nafni

þar og þá. Hann hnýtti margar í viðbót

þarna við ána og gaf mér m.a. box með

15-20 stykkjum. Í framhaldi af því fór

ég að gauka flugu og flugu að félögum

mínum. Það endaði með því að Doktor

Jónas fór að framleiða fluguna fyrir

opinn markað. Flugan er enn mikið

notuð í Langá og víðar og enn hefur

hún töframáttinn. Seinni árin er hún

hins vegar oftast notuð sem hitstúpa.

Langá fancy, hugar-smíð Alans Mann. Mynd: Heimir Óskarsson.


Galdrafluga með gamla sögu

Silungaflugan Alexandra er með þeim skraut-

legri. Litlum sögum fer af veiðni hennar nú til

dags, en svo var ekki forðum er hún var svo

banvæn í breskum vötnum að ástæða þótti

til að banna notkun hennar víða. Það mætti

ætla að fáir noti hana þó að flestir hafi heyrt

hennar getið og fræg lýsing á henni var í hinni

klassísku Roðskinnu Stefáns heitins Jónssonar

fréttamanns. Hann sagði frá því að veiðibúðar-

eigandi einn hefði hvíslað því að sér að Alex-

öndru keyptu engir nema eiginkonur í gjafaleit

handa körlum sínum. Var sá þá nýbúinn að selja

einni frúnni Alexöndru númer 2, sem er býsna

skrautleg og stæðileg fluga. En Alexandra á sér

bráðskemmtilega sögu sem gaman er að rifja

upp og þegar við spurðumst fyrir hjá hópi veiði-

manna sem við þekkjum til, kom í ljós að ýmsir

höfðu af henni góða reynslu. Var jafnvel talað

um galdraflugu.

Stefán Bjarni Hjaltested er fróður mjög

um flugur og sögu þeirra. Hann sagði

okkur þetta um uppruna Alexöndru:

„Alexandra bar fyrst nafnið Lady of

the Lake en var endurnefnd til heiðurs

Alexöndru Bretaprinsessu .Talin fyrst

hnýtt um 1860, annaðhvort af W. G.

Turle frá Newton eða Dr.John Brunton

breskum hugvits og veiðimanni.“

En hver var umrædd Alexandra? Það

er hægt að gúggla alla hluti að því er

virtist og fyrsta gúgl sagði okkur þetta:

„Alexandra prinsessa af Danmörku var

valin 16 ára gömul til að verða kvonfang

Alberts Játvarðs prins af Wales. Þegar

Victoría Bretadrottning, tengdamóðir

hennar, andaðist árið 1901, færðist

Alexandra upp um titil, varð drottning

hins nýja kóngs af Wales. Opinberlega

þótti Alexandra virðuleg og aðlaðandi

og í einkalífinu ástrík og glaðleg.“

Á hnýtingarsíðu sem við fundum á

Netinu var Alexöndru lýst sem fyrrum

stórveiðiflugu og komið var inn á bannið

sem skellt var á hana sums staðar. Það

kemur líka fram að flugan virki í stað-

bundinn urriða, sjóbirting og regnboga-

silung. Hún flokkist undir „attractor flies“

sem virki gjarnan best á dögum þegar

engin leið virðist fær til að finna réttu

fluguna eða fá töku. Þá sé gott að draga

fluguboxiðAlexandra

Alexandra prinsessa og síðar drottning.

25

Eimskips .Hann átti sumarhús við

Helluvatn og var veiðimaður af guðs-

náð fannst mér Veiddi oftast af báti og

eingöngu á flugu . það voru sæludagar

að vera með þessum öðlingi. Aðallega

veiddi hann á 4-5 flugur Alexöndru,Teal

and black Black zulu Peter Ross og

Connemara black Hann hnýtti þessar

flugur sjálfur og tíndi oft viss efni í þær

við vatnið. Alexandra var gríðarlega

mikið notuð hér áður fyrr en er ein af

þeim flugum sem hreinlega datt út,

en er að taka við sér aftur núna. Farið

var að sleppa rauðu andarfjöðrunum

í hala og hliðum, sem að mínu mati

eyðilagði fluguna. Alexandra veiddi best

neðarlega í vatni og var oft dregin mis-

hratt ,stundum með vægum rykkjum

Mér var kennt að spara stundum efnið í

vængnum. Veiddi mikið á hana á árum

áður hjá frændum mínum á Vatnsenda.“

fram Söndru, því hún veki áhuga fiska

og um leið aukist mjög vonin um að þeir

taki agnið. Hún sé sem sagt fremur fluga

sem fífli fiskinn til að bíta fyrir forvitnis-

sakir heldur en að hún minni hann sér-

staklega á eitthvað gómsætt.

En þeir sem eru miðaldra eða meira

muna sumir eftir því að Alexandra var

gjarnan nefnd í sömu andránni og

nokkrar aðrar klassískar eins og Tiel

and Black, Peter Ross, Connemara black

og fleiri. Þá var hún víða mikið notuð,

en síðan virðist frægðarsól hennar hafa

hnigið verulega.

En okkur fýsti að heyra hvað veiðimenn

hafa að segja um fluguna. Stefán Bjarni

sagði okkur meira, t.d. þetta: „Árið 1954

kynntist ég manni sem Valtýr hét og

var skrifari við höfnina starfsmaður

Það eru mjög skiptar skoðanir um það hvort að fluga þessi sé veiðileg eða ekki. Sumir vilja jafnvel slíta vængina af. Mynd: Heimir Óskarsson.


gert það. Mér er efst í huga þegar ég var

við veiðar í Laxá í Aðaldal í urriðaveiði

og var að veiða Höfðahyl. Þarna var ég

með Pétur Pétursson, Húsvíking, mér

til aðstöðar og fékk ég tvo væna urr-

iða á stuttum tíma, báða á Alexöndru í

straumflugu útgáfu. Þessir urriðar voru

52 og 56cm ef að ég man það rétt.“

Það var og

Og annar veiðimaður í yngri kantinum,

Svavar Hávarðsson, benti okkur á að

Alexandra gefur ekki bara silung ef

svo ber undir, heldur getur hún einnig

reynst hin skæðasta laxafluga. Og það

þarf engum að koma á óvart. Svavar

sendi okkur tilvitnun af vef Affallsins

frá haustinu 2010, en þá var að veiðast

óhemjulega vel í ánni. En í tilvitnuninni

stóð: „Nýtt met var slegið í Affallinu í

gær þegar 49 laxar komu á land. Þar

af tóku 37 rauðan Frances, en 12 tóku

Alexöndru. Með veiði dagsins í dag fór

Affallið svo í fyrsta sinn yfir 900 laxa.”

Ritstjóri kastaði oft Alexöndru fyrr á

árum. Þá var verið að stunda vötnin

meira en nú til dags. Henni var kastað í

Þingvallavatn, Elliðavatn, Vífilstaðavatn

og einhver vötn á Arnarvatnsheiði, t.d.

Arnarvatn litla. En engin var veiðin.

Aðrar flugur voru að gera það gott,

en Alexandra var bara ekki að standa

vaktina. Á þeim árum fékk undir-

ritaður þar með megna ótrú á flugunni.

Mörgum árum seinna var tregt hjá

okkur í Sjávarstrengjum Skálmardalsár,

en þó slangur af bleikju á ferðinni. Eftir

að hafa reynt margt var komið skap til

að gera einhverja vitleysu. Þarna kúrði í

boxinu gamalt lúið eintak af Alexöndru.

Ótrúin sat föst við sinn keip og eftir

öll þessi ár rann það upp fyrir mér að

það voru grænu vængirnir sem fóru í

Það var Ragnar Hólm Ragnarsson sem

notaði orðið Galdrafluga. Hann sagði

þetta: „Sagt er að Alexandra hafi verið

bönnuð í ákveðnum vötnum þegar hún

kom til skjalanna seint á 19. öld og hét

þá Lady of the Lake. Mér hefur alltaf

fundist þessi fluga einkar falleg: græni

páfuglinn og rauða línan í vængnum

yfir silfruðum búknum. Hún er samt

eins og margar af þessum klassísku

gömlu silungaflugum, vanmetin nú

til dags og allt of lítið reynd. Ég á hana

alltaf til í boxunum mínum og gríp

oft til hennar við erfiðar aðstæður.

Mér finnst hún eiginlega flottust sem

tvíkrækja nr. 12, þá er einhverju jafn-

vægi náð.

Alexandra hefur gefið mér marga fiska

þegar tregt hefur verið í Hlíðarvatni

og einu sinni bjargaði hún túr í vötnin

fyrir landi Mallands á Skaga. Þá hafði

Álftavatnið verið steindautt drjúga

dagsstund en þegar Alexandra sveif yfir

vatnsflötinn og lenti loks með blautum

kossi, var eins og suða kæmi upp í

stórum potti. Menn gætu deilt um hvort

það hafi verið einmitt sá tími dagsins

eða hvort flugan réði úrslitum, ekki vildi

ég storka örlögunum með að skipta

um flugu og fá heim um það sanninn.

Í mínum huga er Alexandra stundum

algjör galdrafluga.“

Yngri veiðimenn sem við heyrðum í

höfðu í einstöku tilvikum eitthvað um

fluguna að segja. T.d. hafði einn hnýtari

okkar Veiðislóðarmanna, Sigurberg

Guðbrandsson þetta að segja: „Hef ekki

mikla reynslu af notkun á Alexöndru

en hef þó gert fína veiði með henni.

Alexandra hefur reynst mér best sem

straumfluga, hnýtt með augum til

þyngingar. Set hana ekki oft undir en

hún hefur gefið mér vel þegar ég hef

Alexandrafluguboxið

Hægt er að sérpanta

flugur hjá Sigurberg

Guðbrandssyni hnýtara

í síma 696 1139.

27

Af þessu má ráða, að hér er um marg-

slungna flugu að ræða. Eina af mörgum

gömlum klassískum flugum sem eru

alveg hreint jafn góðar í dag og þær

voru í gær. Menn eru bara hættir að

nota þessar gömlu góðu. Ekki er vafi

að það kryddar tilveruna á bökkum

vatnanna að tína til af og til þessar eldri

gersemar og athuga hvort þær gefi ekki

enn fiska.

taugarnar á mér. Minntu á slý, engu var

líkara en að slýhattur héngi á þessari

flugu í hverju kasti. Ég sleit því væng-

ina af flugunni, kastaði henni og fékk

strax nokkrar bleikjur. Seinna fékk ég

líka góða sjóbleikjuveiði á vængslitna

Alexöndru í Hrolleifsdalsá í Skagafirði.

Og það merkilega er, að þegar við

gerðum fyrirspurnir til veiðimanna um

reynslu þeirra af Alexöndru, fengum við

m.a. þetta svar frá Erni I. Jóhannssyni:

„Ég er búinn að nota hana í Þíngvalla-

vatni í mörg ár, en byrja á að klippa

megnið af vængjunum af, hef fengið

allt uppí 6 punda bleikjur þannig.“

00000

Veiðikortið37 vötnEitt kort6.000 kr. www.veidikortid.is

FLEIRI VÖTN ÓBREYTT VERÐ


skroppa með purpuralitað selshár þegar

hann var að hnýta uppáhaldsfluguna

sína, Teal and Red. Af þeim sökum varð

rauði bolurinn undir gráyrjótta urtand-

arvængnum allt of stuttur og ekki nema

svo sem 1/3 af lengd silfraða leggsins.

En við þessu var bara ekkert að gera, og

þegar hann reyndi svo þessa vanbúnu

flugu um kvöldið, þá tóku silungarnir

hana svo grimmt að hann hafði bara

aldrei vitað annað eins. Það voru nú

meiri ósköpin.

Í predikuninni daginn eftir lagði hann

svo út af ritningargreininni þar sem

segir frá því þegar Jesús hitti Pétur og

áhöfn hans við netabætinguna hjá

Genesaretvatni og bað þá að hætta nú

að veiða fiska og koma heldur með sér

að veiða menn. “Og þeir gerðu það og

fylgdu honum.Hóseanna!” sagði séra

Peter Ross. Svo kom löng þögn inn-

blásinnar undrunar sem lauk með

andköfum, og hann bætti við: “En þeir

voru reyndar ekki fluguveiðimenn!”

Þetta er náttúrulega með alskemmti-

legustu forsögum af nokkurri flugu, þó

En hér er um stórmerkilega flugu að

ræða. Þetta er ein þekktasta silunga-

fluga allra tíma og menn hafa líka veitt

lax á hana. Ef hún væri notuð reglulega

sem laxafluga þá væri hún eflaust hátt

skrifuð, enda hefur hún alla burði til að

vera slík veiðikló. En sum sé, þá er hún

fyrst og fremst silungafluga og með

stóraukningu í notkun á kúlupúpum hin

seinni ár, hefur hún einnig skotið upp

kollinum sem afburðafluga af því tagi.

Peter Ross er gömul fluga og á sér

skemmtilega forsögu. Þá forsögu rakst

ritstjóri á í bókinni “Lífsgleði á tréfæti”,

eftir Stefán heitinn Jónsson frétta-

mann. Sú bók er afburðagóð lesning

fyrir alla veiðimenn hvort heldur er

skot- eða stangaveiðimenn. Hann

fjallar m.a. um uppruna Peters Ross, þar

stendur:

-Í þessum orðum skrifuðum rifjast upp

fyrir mér rétt einu sinni sagan um skír-

dagspredikun skoska prestsins, séra

Peters gamla Ross, sem lenti í því fyrir

150 árum (skrifað 1998-99) á miðviku-

daginn í dymbilvikunni að verða uppi-

Séra Peter Ross og selshárinÞá er ekki síður skemmtileg forsaga hinnar þekktu flugu Peter Ross, sem er

betur þekkt fyrir aflasæld heldur en Alexandra. Enn í dag nota margir Peter Ross

í silunginn og einkannlega er púpuafbrigði af henni veiðisælt í andstreymisveiði,

sérstaklega með lítilli kúlu framan á.

Peter Rossfluguboxið

29

viðstöðulaust og við reyndum hverja

fluguna af annarri, en þetta var bara

sýning. Loks var félagi minn kominn

með lúið eintak af Peter Ross, tvíkrækju

númer 12 sem þótti smátt á þeim

árum. Skyndilega lyfti sér lax nokkuð

á skjön við hástökk allra hinna. Þetta

var fyrir ofan félagann og hreyfing

laxins minnti meira á uppítöku silungs

heldur en laxastökk eða þegar þeir kafa

upp með haus, bak og sporð. Félagi

minn var í miðju bakkasti, en vatt uppá

sig og sendi fluguna upp eftir, sum

sé andstreymis, Peter Ross paddan

lenti beinlínis í svelgnum eftir fiskinn,

sem enn var stór á yfirborðinu, og var

soginn ofan í kok á 8 punda hæng í

sömu andrá. Eftir á að hyggja var þessi

lax nokkuð sérkennilegur, því hann

var mjög þéttdílóttur og meira að segja

nokkuð sjóbirtingslegur. Þetta var þó

lax við nákvæma skoðun, engin spurn-

ing um það..

eiga þær sér margar skemmtilegt upp-

haf og feril. Sá er þetta ritar hefur lítið

haft af Peter Ross að segja.

Tók einu sinni þó tæplega 4 punda urr-

iða á hana í snarbrjáluðu veðri frá engj-

unum gegnt Elliðavatnsbænum. Mörg

ár síðan. Veðurhamurinn var slíkur að

það var enginn annar nógu vitlaus til að

vera úti við í veiðiskap. Og rokið beint í

fangið. Þessi veiði var mér líka minni-

stæð fyrir þær sakir að einhverju sinni

var bíl ekið frá Elliðavatnsbænum og

var skyndilega stöðvaður. Út úr honum

vatt sér maður sem öskraði undan vindi

svo undir tók í fjöllunum, “Er einhver

veiððððiiiiiii......” Endurtók síðan öskrið

enn hærra. Á móti snarvitlausu slag-

veðrinu datt mér ekki til hugar að reyna

að öskra á móti og maðurinn hristi

hausinn, gafst þá upp, stökk inn í bíl og

ók burt, eflaust veltandi fyrir sér hvaða

helv... fýlupoki þetta væri.

Þá var ég eitt sinn, einnig fyrir mörgum

árum, í Elliðaánum og félagi minn

og ég gátum ekki slitið okkur frá lax-

atorfunni í Kistunum. Laxar stukku

Peter Ross, hefðbundin og sem púpa en þannig hnýtt er hún alvarlega banvæn silungum. Mynd: Heimir Óskarsson.


Sjávarfoss í Straumfjarðará. Myndir eru úr safni Ástþórs Jóhannssonar og Katrínar Ævarsdóttur.

31

veiðistaðurinn

Ástþór Jóhannsson

Straumfjarðaráperla á Snæfellsnesinu


síður þá en nú myndaði talsverð verð-

mæti og mundi reynast þung refsing

eignalitlum bónda; á núvirði, sekt sem

nemur vel á aðra milljón.

Í bókinni Rivers of Iceland sem skrifuð

var af Major General R. N Stewart rétt

fyrir miðja síðustu öld lýsir hann dvöl

sinni við Straumfjarðará, en þessi

veiðimaður sem ættaður var frá Skot-

landi heimsótti ána í fyrsta sinn árið

1912 og síðan í einhver skipti næstu

áratugina, allt fram yfir seinni heims-

styrjöld. Lýsingar hans eru stór-

skemmtilegar og fróðlegar, ekki síður

lýsingar hans á mannlífinu, en lýsingar

á veiðiskapnum. Áin var þýdd yfir á

íslensku af Einari Fal Ingólfssyni ljós-

myndara og blaðamanni fyrir síðustu

jól og er skyldueign stangaveiðimanna

fyrir allan þann fróðleik sem þar er að

finna.

Sérstakt veiðifélag var stofnað við ána

árið 1938 og að stofnun þess stóðu

landeigendur. Þegar komið var fram

á þennan tíma hafði áhugi fjölmargra

Íslendinga vaknað fyrir stangveiði og

Veiði í Straumfjarðará er fyrst getið

meðal annarra stórkostlegra eigna

Helgafellsklausturs. Það kemur fram í

máldagabók klaustursins frá 1378 og

einnig í Vilkinsmáldaga frá 1397. En

þar sem búið hefur verið við ána frá

miðri 9. öld má búast við því að þar

hafi veiðar verið stundaðar frá upphafi

Íslandsbyggðar, á meðal írskra íbúa

er þarna bjuggu fyrstir og hafa eflaust

verið kunnugir handtökum við veiðar

heiman að frá sér á Írlandi. En Straum-

fjarðará rennur einmitt um Dufgusdal

sem heitir eftir írskum landnámsmanni

er þar bjó og getið er um í Eyrbyggju.

Helgafellsklaustur hefur að öllum lík-

indum haldið eignaréttinum frá miðri

13. öld. Í fornri dómabók er heimild frá

1351 um málarekstur Þorsteins ábóta

Snorrasonar í Helgafellsklaustri og Ara

Grímssonar, bónda nokkurs er bjó á bæ

einum nærri ánni. Hafði sá síðarnefndi

orðið uppvís að því að laumast í óleyfi

í ána. Ekki var tekið mjúklega á þessari

yfirsjón Ara bónda, því honum var gert

að greiða klaustrinu sekt sem nam tíu

kýrverðum. Það er upphæð sem ekkert

Við stöldrum að þessu sinni við á bökkum Straumfjarðarár sem rennur til

sjávar á sunnanverðu Snæfellsnesi. Hún er vestust hinna þekktu laxveiðiáa

sem falla til sjávar á nesinu, allt frá Mýrum og út á nesið. Áin er í leigu

hjónanna Ástþórs Jóhannssonar og Katrínar Ævarsdóttur í Dal og Konráðs

Inga Jónssonar sem kenndur er við Litróf. Straumfjarðará er miðlungs stór á

í smærri kantinu ef þannig mætti að orði komast, hún er veidd með fjórum

dagsstöngum og er „minnsta“ áin í þeim skilningi þar sem þjónusta er höfð

í veiðihúsi. Þau halda úti veglegri heimasíðu um ána, www.straumfjardara.

is og styðst þessi texti að hluta við eitt og annað sem þar er að finna, að öðru

leyti eftir samtölum við hinn margfróða Ástþór.

veiðistaðurinnStraumfjarðará

áin þá þegar orðin eftirsótt til veiða. Í

upphafi síðari heimstyrjaldarinnar tók

að mestu leyti fyrir heimsóknir erlendra

veiðimanna, en á sama tíma jókst áhugi

heimamanna og fyrsta byggingin sem

sérstaklega var byggð fyrir veiðimenn

reis við ána. Um tíma voru tvö hús.

Annað þeirra stóð nærri gamla brúar-

stæðinu, en hitt og það sem síðar varð

helsta aðsetur veiðimanna um áratuga

skeið stóð á svonefndum Hólavelli,

sem hafði verið bæjarstæði á Dalsjörð-

inni um aldir. Á þessum árum deildu

veiðimenn húsrými með ábúendum

jarðarinnar Dals, sem á veiðitímanum

flutti með sitt heimilishald út í hlöðu

yfir sumartímann. Var sá háttur hafður

á fram á sjötta áratug síðustu aldar.

Árið 1975 fengu veiðimenn aðstöðu í

nýbyggðu veiðihúsi, er reyst var nærri

grunni þess gamla.

Sumardag einn árið 1962 hóf Spánverji

nokkur að venja komur sínar í ána og

hann ásamt félögum sínum dvaldi þar

við veiðar frá fyrstu viku í júlí og fram

undir lok ágústmánaðar, ár hvert, allt

fram til þess tíma að hann dró sig í hlé

fyrir aldurs sakir árið 1995. Félagi hans

einn Juan Palao er lengst af dvaldi með

honum hélt út fram á nítugasta og

sjötta aldursár sitt, en hann veiddi í síð-

asta sinn í ánni sumarið 2004 og hafði

þá stundað veiði í ánni hvert sumar í

nærri hálfa öld. Síðustu árin lét hann sér

nægja að kasta flugu sinni fyrir laxana

er safnast fyrir í Húshyl þegar líður á

sumarið. Enn er hópur spánskra veiði-

manna er dvelur hér við veiðar ár hvert

og því má segja að „spánska öldin“ hafi

ríkt hér við ána í fimm áratugi.

Frá 1997 hefur eingöngu verið leyfð

fluguveiði í ánni og Straumfjarðará var

fyrst í hópi þeirra áa sem síðan hafa


Húshylur að ofan, Nýja brú að neðan.

35

Af hverju Winston?Einstakur karakter

Einstök gæði

Grænu stangirnar “Green Sticks”eru framleiddar í Bandaríkjunum

Allar með lífstíðarábyrgð frá framleiðanda

STRANDGATA 49 - 220 HAFNARFIRÐI - SÍMI 555 6226 - [email protected]

Best geymda leyndarmálið?

Það má segja að Winston sé eitt best geymda leyndarmálið í fluguveiði á Íslandi því svo lítið hefur farið fyrir þessu frábæra bandaríska merki sem á sér þó hóp harðra aðdáenda.Winston hefur lengi farið sínar eigin leiðir í efnisvali en þekktastar eru Winston flugustangir fyrir Boron stangarefnið.Winston flugustangir hafa sinn einstakakarakter sem engir líkja eftir en svo margir eru hrifnir af.Hefur þú prófað Winston? Ef ekki er svo sannarlega kominn tími til.

9,5 kg. ÞingvallaurriðiLandað á Winston Boron IIIx #6 í maí 2012


Best er að koma ofan frá fossinum og niður

í gljúfrið að austan, enda keyrt að ánni þeim

megin. Fiskur getur legið og tekið í strengjun-

um þar sem gljúfrið er þrengst og alveg niður

á brotin þar sem breiðan endar. Í litlu vatni er

betra að veiðastrenginn vestan frá. Hefur gefið

upp í 61 lax og alltaf minnst tveggja stafa tölu

síðustu árin, utan að 2009 veiddust þar aðeins

þrír laxar!

Grænibakki

Fallegur strengur með breiðu. Lax liggur gjarn-

an við klöppina efst í strengnum sem skiptir

ánni og síðan alla leið niður á brotin, allt eftir

vatnsmagni. Þarna veiðist lax upp úr júlí og

síðan út veiðitímann ef vatn er í góðu meðal-

lagi. Getur verið drjúgur og hefur komist í 19

laxa síðustu sumur, en líka dottið niður í 1-2

fiska.

Hýrupollur

Djúpur stuttur hylur rétt ofan við veiðihúsið,

þar sem áin fellur um klapparþrengingu. Þarna

er straumiða mikil og erfitt að ná flugunni

niður. Í dýpinu safnast laxinn fyrir og tekur

fluguna þegar hún dansar í fryssinu. Í litlu

vatni liggur lax í strengnum ofan við þreng-

inguna. Þessi staður gefur oftast dálítinn slatta

af laxi, algengt 10 til 20 yfir sumarið.

tekið upp slíkt veiðifyrirkomulag. Árið

2001 var byggður laxastigi í ána þar

sem hafði verið nokkur hindrun fyrir

göngufisk og við það dreifðist lax sér

betur um ána. Næstu árin á eftir veidd-

ist talsvert meira af laxi og á sama tíma

jókst hrygning í ánni. Sumarið 2006 var

tekið í notkun glæsilegt veiðihús sem

vakið hefur athygli fyrir góða hönnun

og staðsetningu.

En skoðum nú helstu veiðistaði árinnar.

Við stoppum ekki við þá alla, því veiði-

skýrslur gefa skýrt til kynna hvar er

góður staður og hvar ekki. Þó geta víða

leynst laxar eins og þekkt er og Ástþór

sagði okkur þegar við veiddum í ánni

hjá honum s.l. haust að þegar vatns-

magnið væri vel yfir meðallagi, líkt og

var seint í september í fyrra, þá mætti

heita að áin væri einn óslitinn veið-

staður því nánast alls staðar mætti finna

heppilegan stein, straumbrot eða pytt

þar sem lax gæti unað sér. Við byrjum

efst í ánni og það er Ástþór sem lýsir

þessu í öllum aðalatriðum

Rjúkandi

Efsti laxgengi veiðistaður árinnar. Hér safnast

lax saman í kerinu undir fossinum. Best er

að kasta á hann uppstreymis og draga línuna

hratt að sér þegar hún berst með straumnum

yfir fiskinn sem þarna liggur. Með þeirri aðferð

er minni hætta á að styggja laxinn. Í góðu vatni

liggur lax í strengnum rétt fyrir neðan fossinn.

Þar getur komið styggð að honum ef ekki er

varlega farið því nálægðin við laxinn er mikil.

Þetta er góður staður og hefur gefið upp í 40

laxa á sumri og alltaf að minnsta kosti tveggja

stafa tölu

Gíslakvörn

Einn gjöfulasti veiðistaðurinn í efri hluta

árinnar. Eins og víðar um ána þarf að gæta að

sér því auðvelt er að styggja laxinn í hyljunum.


Dalsfoss

Veiðistaðurinn er rétt neðan við veiðihúsið

og er fosshylur eins og nafnið ber með sér, að

mestu umkringdur lágum hömrum. Í kverk-

inni framan við fossinn er laxastigi er byggður

var 2001 til þess að bæta göngur fisks upp á

efra svæði árinnar.

Lygnihylur

Einnig nefndur PresidentFraman við klettana

sem skipta Lygnahyl frá Litlafossi breiðir áin

úr sér í fallegt ker sem rennur á klöpp með

skessukötlum og þar liggur laxinn þegar

árvatnið er í kjöraðstæðum. Veiðiskilin eru

oft ógreinileg á milli Lygnahyls og Litlafoss,

því fiskurinn sakkar sér úr stokknum niður á

brotin og í strenginn þar fyrir ofan, eftir því

sem vatnshæð árinnar eykst. Staðurinn er

kjörinn í miklu vatni og heldur fiski frá upphafi

vertíðar og fram í lok veiðitímans. Helsti töku-

staður er út af klapparhorninu vestan megin

árinnar. Þegar vatnsstaða er óvenju há leggst

lax og tekur við bakkann austan megin, niður

á brotinu. Í miklu vatni, sérstaklega ef fiskur er

í göngu fyrri hluta sumars myndast strengur

út af eyri er skiptir ánni rétt neðan við flúðina

sem markar veiðistaðinn. Í vatnavöxtum getur

myndast þar góður veiðistaður sem nefnist

Þvottastrengur, þegar lax flýr ólguna sem

myndast neðan við Dalsfoss og í stokknum

neðan við hann. Þrátt fyrir allt þá er staðurinn

mishittur milli ára, hefur gefið frá 1 laxi upp

í 54 og heldur virðist hann hafa dalað allra

síðustu sumur.

Bænhúshylur

Neðan við túnið hjá veiðihúsinu rennur áin

í löngum klapparstokki, sem má þekkja af

símalínu sem strengd er á milli staura um

miðjan hylinn. Undir línunni er einmitt töku-

staður, en lax færist upp eða niður strenginn

eftir vatnshæð og straumþunga. Það er eitt af

einkennum Straumfjarðarár að í rigningartíð

getur hún bætt við sig miklu vatni og því er

fiskur sífellt að færa sig í breytilegri vatnshæð,

ekki síst á veiðistöðum eins og þessum. Um

miðjan hylinn marar langur klettur í kafi og

í straumnum vestan við hann tekur laxinn

á milli hamranna sem skipta hylnum frá

breiðunni fyrir neðan. Þar liggur síðan laxinn

þegar vatn vex og þá liggur hann og tekur

fluguna alveg niður á brotin og enn neðar í

strengjunum þar fyrir neðan sem myndast

þegar áin flæðir. Bænhúshylur er að öllu jöfnu

virkur upp úr mánaðarmótum júní/júlí og helst

virkur fram í lok veiðitíma. Hann er með betri

veiðistöðum og fer ekki undir tveggja stafa

veiðitölu. Hefur mest gefið 41 lax hin seinni ár.

Svartibakki

Hér fellur áin litlu neðar um grjótþrengingar

eða smáflúðir og breiðir síðan úr sér neðan

þeirra. Út af klöppunum er myndarlegur steinn

sem þrengir að staumnum. Neðan við hann og

alla leið niður breiðuna er tökustaður laxa og

ræður vatn hversu ofarlega laxinn tekur. Í miklu

vatni tekur hann út frá steininum neðarlega

á breiðunni og í verulega kröftugu veiðivatni

verður til annar strengur nokkru neðar, rétt ofan

við holtið þar sem áin beygir til vesturs. Svarti-

bakki er í góðu vatni fallegur og gjöfull staður,

en heldur illa fiski þegar vatnsstaða í ánni er lág.

Í gegnum árin hefur hann reynst drjúgur og

gefið upp í 73 laxa í besta ári (2008)

Nýja brú

Á þessum veiðistað þar sem þjóðvegurinn

vestur á nes þverar ána er auðvelt að fylgjast

með laxagengdinni og þegar komir eru laxar í

brúarhylinn í upphafi vertíðar er ljóst að fiskur

er genginn á fleiri staði. Þegar líður á sum-

arið geta laxar legið í tugatali í hylnum undir

brúnni og þar veiðist lax alla vertíðina. En þeir

37

Við Rjúkanda.


vestri á eftirmiðdögum. Í miklu vatni verður

til annar strengur utan við megin veiðistaðinn

og þá er veitt af klöppunum sem mara í kafi

austan við strenginn. Þetta er líklega besti

veiðistaður árinnar þó hann sé ekki jafngjöfull

alla vertíðina. Hefur komist í 118 og 119 laxa

allra síðustu sumur.

Snasi

Niður með holtinu austan og neðan við Sjávar-

foss liggur löng breiða sem endar í nokkuð

djúpum hyl neðst við holtsendann. Út frá

klöppinni sem þar skagar út í hylinn er helsti

tökustaðurinn í Snasa. En auk þess geta fiskar

tekið þar sem þeir leynast upp eftir strengnum

við grjótin. Er afar mishittur, 0 til 98 er sveiflan.

Neðri Nethamar

Langur strengur sem rennur með lágu mýrar-

holti. Þarna gætir sjávarfalla í stórstreymis-

flóði. Nokkuð er af bleikju í strengum stuttu

eftir að fer að falla aftur út og enn frekar neðst

við klappirnar þar sem hylurinn er dýpstur.

Þegar lax er að ganga er ágæt laxavon víða

um strenginn. En það ræðst af því hvernig

staðurinn mótast um veturinn. Þarna rennur

áin á nokkuð skriðulli möl sem á það til að

fletja út staðinn og þá stoppar laxinn þar síður.

Allra síðustu sumur hefur mölin skemmt veiði-

staðinn, en hann hefur þó verið gjöfull, t.d.

veiddust þar 59 laxar 2003 og 24 laxar 2004.

Sökkur

Í beygjunni neðan við eyrina hjá Nethamr-

inum neðri rennur áin við holtið sem nær

niður í ósasvæði árinnar, þar getur safnast upp

bleikja og einn og einn lax veiðist þar. Þó ekki

árlega. Fyrst og fremst er þetta silungastaður

sem gaman er að kasta í. Á flóði hverfur veiði-

staðurinn og kemur ekki í ljós aftur fyrr en að

fellur út á ný. Á meðan flæðir er veiðistaðurinn

ónýtur. Sumarið 2004 veiddust þarna 32 laxar

og 2005 18 stykki. Annars hafa fáir laxar veiðst,

aðallega bleikja sem fyrr segir.

Og hér lýkur Straumfjarðará för sinni til sjávar.

Lesendur geta skoðað meira tæmandi lesningu

um veiðistaði árinnar með því að fara á:

www.straumfjardara.is

taka illa í litlu vatni. Í slíkum skilyrðum eru

meiri líkur á að hann taki fáeina metra ofan

við eystri brúarstólpann. Í góðu vatni dreifir

fiskurinn sér betur og leggst niður á breiðuna

neðan brúarinnar, allt niður undir flúðirnar.

Einnig getur lax legið í strengjunum sem

myndast í miklu vatni ofan við brúareyrina

og í strengjum þar enn ofar. Brúarhylurinn

er veiddur beggja vegna allt eftir skilyrðum á

hverjum tíma. Í góðu vatni er Brúarhylurinn

gjöfull staður og einn sá besti og jafnasti í ánni,

iðulega að gefa 40 til 50 laxa..

Húshylur (Hylstapakvörn)

Einn fengsælasti veiðistaðurinn í ánni. Í

meðalvatni tekur laxinn niður af grjótunum

sem raðað hefur verið við bakkan til þreng-

ingar, efst í strengnum. Í góðu vatni myndast

fleiri strengir niður breiðuna og laxinn dreifist

betur um hylinn og fer að taka út af klöpp-

unum sem skaga út úr holtinu á bakkanum-

veiðihúsamegin. Í miklu vatni liggur laxinn

mjög neðarlega. Skemmtilega fjölbreyttur

staður sem gefur þetta 30 til 70 fiska á sumri og

margur byrjandinn hefur sett þar í lax, svo hæg

eru heimatökin.

Neðri Ármót

Þarna bætast árnar Fáskrúðarbakkaá og Grímsá

við vatnakerfi Straumfjarðarár. Rétt neðan við

útfall þeirra er klöpp sem skagar út í ána og í

strengnum þar niður af er helsti tökustaðurinn.

Hinsvegar getur lax legið ofan við klöppina

og einnig nokkuð langt niður eftir breiðunni,

ekki síst þega líður á vertíðina, því staumurinn

nær langt niður úr veiðistaðnum. Þennan stað

þarf að veiða frá báðum bökkum árinnar, til að

hann sé fullreyndur. Oftast drjúgur, en þolir illa

lítið vatn. Hefur oft skilað um Sjávarfoss

Fyrri hluta sumars er mikið líf í þessum

veiðistað þar sem nánast hver einasti lax sem

gengur í ána og veiðast ekki á svæðunum þar

fyrir neðan, fer um fossinn. Best er að veiða

staðinn af rauðamölshellu sem gengur inn

undir fossinn, eða af eyrinni neðan við. Laxinn

tekur í hvítfryssinu neðarlega og niður alla

fossbreiðuna að broti. Þarna getur lax verið að

taka á mjög grunnu vatni, en varast þarf að láta

ekki skugga falla á hylinn þegar sólin skín úr


39

Lax-, silungs- og skotveiði

Hrútafjarðará, Breiðdalsá, Jökla,

Minnivallalækur og Fögruhlíðará

www.strengir.is

fjölskylduveiði

Algert lykilvatn og hentar öllumVífilstaðavatn er eins og vasaútgáfa af Elliðavatni og eykur

vatnið fjölbreytnina á höfuðborgarsvæðinu svo um munar.

Þetta er lítið vatn, aðeins um 0,27 ferkm að flatarmáli og

er jafnvel vorveiðivatn númer eitt á Íslandi, því þar má

hefja veiðiskap 1. apríl núorðið á meðan menn þurfa að

bíða lengur eftir Elliðavatni. Það er ekki þar með sagt að

það leysist einhver svaka veiði úr læðingi, en ef það vorar

sæmilega þá er von og auk þess fara þangað margir nánast

gagngert til að liðka kasthöndina og fá útrásina og útiveruna

sem blundað hefur allt of lengi yfir skammdegismánuðina.

Það er bæði urriði í vatninu og bleikja.

Bleikjan var aðalfiskurinn og algengust

er hún frá tæpu pundi upp í 1,5 pund,

en af og til, sérstaklega tímabundið á

vorin, er eins og einhver lokuð klíka

af vænni bleikjum geri vart við sig og

þá er gaman að vera við vatnið með

rétt agn á endanum. Slíkar bleikjur

eru í kringum 2 til 2,5 pund og ein og

ein slefar í 3 pund. Svona uppákoma

var í vatninu rétt eftir miðjan apríl nú

í vor og þetta er vel þekkt. En bleikjan

hefur þó dalað í vatninu eins og víðar

og urriðinn tekið meira við. Urriðinn

er mest 1 til 1,5 pund og hann hrygnir í

Vífilstaðalæknum sem fellur úr vatninu

og rennur til sjávar í Arnarvogi.

Leyfilegt er að veiða í öllu vatninu, en

það má kannski útlista það sem galla

við vatnið, af því að það er svo lítið,

að veiðin er best á tiltölulega afmörk-

uðum svæðum. Það eru grasbakkarnir

að sunnanverðu og svo ströndin undir

hlíðinni að norðaustan. Menn veiða

á báðum svæðum frá landi og svo er

vaðið út. Vatnið er ekki ýkja djúpt og

hægt að vaða víða og sums staðar langt.

Það er mál manna sem þekkja Vífil-

staðavatn, að þar sé veiði best snemma.

Apríl getur þó verið brokkgengur, en

þegar líður á mai fer að glæðast veru-

lega. Mai hefur að vísu verið svellkaldur

þetta árið og því hefur mánuðurinn

verið brokkgengur líka, en júní verður

þá bara betri. Júní er alltaf góður,

sérlega fyrri hlutinn. Menn hafa talið að

júlí sé daufari, en síðan fari hrygningar-

bleikjan að hlaðast upp “undir hlíðinni”


Vífilstaðavatn

Frá Vífilstaðavatni. Mynd Jón Eyfjörð.


er líður fram í ágúst og þá sé iðulega

góð veiði. Í ágúst eru margir hins vegar

hættir að eiga við vötnin í nágrenn-

inu, farnir annað. Það er algengt að

menn séu í vötnunum á vorin og fram

í sumarbyrjun á meðan að beðið er eftir

“alvöru” veiðiferðunum.

Eins og víðar, veiða fluguveiðispekúlantar

oftast best í vatninu og í frábærum bókar-

flokki Eiríks St. Eiríkssonar, Stangaveiði-

handbókin, er í fyrsta bindi greint frá

vatninu og í spjalli við Þór Nielsen, sem

gjörþekkir vatnið eftir að hafa stundað

það um langt árabil, kemur fram að bestu

flugurnar eru að hans dómi Peter Ross,

Vífó grá(eftir Þór sjálfan), Engjaflugan

(eftir Jón Petersen), Herdís (eftir Jón

Sigurðs son) og svo Tailor, sem telst meiri

almannaeign líkt og Pétur Ross.

En það geta fleiri veitt en sérfræðing-

arnir og þetta er frábær staður fyrir

krakka og byrjendur. Mikill fiskur á ferð

og stutt að fara. Ef ekki eru flugustangir

með í för þá hafa margir veitt vel með

flugu í flotkúlu. Hafa tauminn eins

langan og viðkomandi ræður við og

draga lúshægt. Einnig gefur maðkur

í flotkúlu á tíðum. Beita lítið á smáan

öngul og hylja öngulinn vel. Það er

einmitt algeng mistök sem menn gera,

að hafa of stóran öngul og beita of

glannalega. Bleikjan er afar háttvís og er

ekki fyrir stóra bita, a.m.k. ekki í þessu

vatni og mörgum öðrum. Það sama

gildir um urriðann á þessari veiðislóð.

Það gilda strangari reglur um um-

gengni við Vífilstaðavatn en víðast

hvar, þó svo að góð umgengi eigi að

vera regla alls staðar, því vatnið nýtur

ákvæða vatnsverndar. Hundar eru

bannaðir og einnig er bannað að tjalda,

svo og notkun vélbáta.

Garðabær á vatnið, en hægt er að kaupa

veiðileyfi í Golfskála GKG við Vífilstaða-

veg. Einnig skal á það bent að hand-

hafar Veiðikortsins, www.veidikortid.

is mega veiða frítt í vatninu eins oft

og þá lystir, þess vegna allan daginn

alla daga fram á haust. Dorgveiði er

einnig leyfð hér og hún getur verið

skemmtileg, sá er þetta ritar ólst upp í

Garðabænum og lærði til veiðimennsku

við Vífilstaðavatn og Vífilstaðalæk. Þá

fórum við félagarnir oft og iðulega að

vökunum í norðausturhorninu, hirtum

ekki um að bora göt heldur köstuðum

spón yfir vakirnar, drógum þá af ísnum

og létum þá falla ofaní. Vorum svo

á skaki og fengum fallegar bleikjur.

Menn eiga þó auðvitað að vara sig á

þessum vökum, sem stafa af kalda-

vermslum og uppsprettum. Stundum

sátu norskir gráhegrar í grenitoppum

sumarbústaðar sem þarna er og biðu

þess að við hættum og hypjuðum okkur

heim til að þeir gætu sem fyrr setið

einir að veiðiskapnum, en af verksum-

merkjum leyndi sér ekki að þeir notuðu

vakirnar til að veiða. Það gerðu einnig

minkar, ummerkin um það leyndu sér

ekki, traðk í snjó, lítil vel „negld“ spor

og síðan blóðblettir við vakarbrún og

síðan slóð eftir mink með dauða bleikju

sem rekja mátti langar leiðir að bælum

minkanna. Nú orðið halda hegrarnir þó

meira til við Urriðakotsvatnið og mink

hefur fækkað mikið þarna.

Umsjónarmenn Veiðislóðar líta á Vífil-

staðavatn sem algert lykilvatn. Það er

frábært fyrir alla, kunnuga sem ókunn-

uga, reynda sem óreynda, unga sem

gamla og alla þar á milli.

fjölskylduveiðiVífilstaðavatn

43

ÓDÝRA VEIÐIBÚÐIN

BEITAN Í VEIÐIFERÐINA

ORMAR OG MAKRÍLL

· ÓDÝRAR FLUGUR· ÓDÝRIR SPÚNAR· ÓDÝRAR VÖÐLUR· ÓDÝRIR JAKKAR· ÓDÝR HJÓL· ÓDÝRAR STANGIR· ÓDÝRA VEIÐIBÚÐIN

KRÓKHÁLSI 4 - 110 REYKJAVÍK - SÍMI 517 8050

MÁN. TIL FÖS.- 9 TIL 18 /// LAU. - 10 TIL 16

Í leiðinni úr bænum

SAVAGE GEAR SÍLIKONBEITAN ER AÐ GERA ALLT VITLAUST Í URRIÐAVEIÐINNI

SAVAGE GEAR 4PLAY SÍLIN ERU ÓTRÚLEGA EÐLILEG Í VATNI OG VEIÐA VEL


Torfavatn á Lýsusvæðinu. Mynd gg.

45

Vatnasvæði Lýsu á Snæfellsnesi er paradís fjölskyldunnarVatnasvæði Lýsu er á framfæri Gunnars Jónassonar í Lýsudal.

Gunnar hefur komið á fót hressilegri ferðaþjónustu í Lýsudal

og hefur Lýsuvötnin á kantinum fyrir gesti og gangandi.

Stangaveiðifélag Reykjavíkur hefur svæðið í umboðssölu að

auki, þannig að leyfi á svæðið eru aðgengileg.

fjölskylduveiði

FyrirsögnFyrirsögnInngangur


1

2 3

4

Vatnasvæði Lýsu er vestur á Snæfells-

nesi og samanstendur af nokkrum

vötnum, sprænum á milli þeirra og

síðan efsta hluta af þeirri á sem fær

nafnið Vatnsholtsá áður en yfir lýkur.

Svæðið sem um ræðir klárast hins vegar

í svokölluðum Kistuhyl efst í Netá, sem

rennur úr Lýsuvatni sem er stærsta og

neðsta aðalvatn Lýsuvatna. Þar fyrir

neðan er Vatnsholtsá og Hópið sem er

leigt út sér og kemur ekki hér við sögu.

Efst á þessu svæði eru tvö smávötn sem

koma lítt við sögu. Í þeim er þó fiskur

og úr þeim renna lækir í Torfavatn.

Úr Torfavatni rennur síðan stubbur

yfir í Reyðarvatn sem er ögn vestar.

Stubburinn stuttur. Í Reyðarvatn að

austan kemur einnig annar lækur.

Við þessa lækjarósa eru góðir veiði-

staðir. Úr Reyðarvatni rennur síðan

Króká/Miðá, stæðileg lækjarspræna

sem fellur út í Lýsuvatn. Lýsuvatn er

stærst vatnanna þriggja og líklega það

vatn sem mest veiðist í.

Samkvæmt Gunnari, og fleirum sem

veitt hafa reglulega í vötnum þessum

og stubbum, þá er hér að finna flesta þá

fiska sem prýða íslensk veiðivötn og ár.

Mest er af bleikju, en einnig er drjúgt

af urriða. Sjógengnir fiskar af báðum

tegundum ganga einnig inn á svæðið

en stundum vita menn ekki hvort að

bleikjur sem veiðast eru staðbundar

eða sjógengnar og þá fyrir nokkru

komnar úr saltinu. Auðveldara er að

greina birtinginn. Síðan er talsvert af

laxi í vötnunum og einnig í spræn-

unum þegar vætutíð er þar vestra, sem

er oftast á haustin hin seinni ár. Svo eru

auðvitað hér álar og hornsíli, en stanga-

veiðimenn vilja sem minnst vita af

þeim félögum. Laxinn er að uppistöðu

eins árs lax úr sjó, mest 4 til 6 pund. En

stærri veiðast af og til og laxar allt að

18 pundum hafa veiðst hér. Bleikjan er

af ýmsum stærðum, mikið af henni er

smá, en það er líka talsvert af 1-2 punda

fiski. Urriðinn er jafn vænni en bleikjan,

mikið 1 til 2 pund og stærri fiskar veiðast

af og til. Birtingurinn er af svipaðri

stærð og staðbundni urriðinn.

Ef við skoðum svæðið sem slíkt, þá

veiðist mest af laxinum í vötnunum.

Það eru ákveðnir blettir í þeim öllum,

en Lýsuvatnið er þó þeirra best. Þar

veiðist laxinn í Kistuhyl, þ.e.a.s. í út-

fallinu vestast og einnig er gott að vaða

frá suðurbakkanum í átt að stórum

steini sem stendur upp úr vatninu mjög

austarlega, út af ósi Krókár/Miðár. Frá

suðurbakkanum er fyrst grunnt, en

síðan dýpkar og þarna er áll og í honum

bæði bleikja og lax. Oft stekkur hann

þarna. Stundum vaða menn líka út frá

ósi Krókár/Miðár ef þeir koma þar að

eftir að hafa farið með henni og veitt.

Það er talsvert að vaða, en auðvelt.

Króká/Miðá er oft og tíðum afar veiði-

sæl. Hún er vatnsmesta sprænan á

svæðinu að Vatnsholtsánni undan-

skilinni, og í henni eru nokkrir hyljir.

Sá mikilvægasti er um miðbik spræn-

unnar þar sem kemur fremur kröpp

beygja. Þarna sýður stundum og

kraumar vatnið af bleikju og sá er þetta

ritar hefur oftar en einu sinni komið

þarna að og bókstaflega mokað upp

fiski. Eitt sinn kraumaði hylurinn og við

sátum tveir, hvor á sínum bakkanum

og skiptumst á að kasta litlum dökkum

flugum, líklega Tiel and Black, og það

var á í hverju kasti hjá okkur báðum uns

við bara hættum, búnir að landa fimm-

tíu bleikjum. Og ekkert lát á tökum og sá

ekki högg á vatni í bleikjutorfunni!

1 Sprænunrar á milli vatnanna eru yfirleitt fullar af silungi.

2 Hér hefur urriði gripið fluguna, en bleikjan er tíðari.

3 Hin nýja aðstaða fyrir ferðamenn í Lýsudal.

4 Gunnar í Lýsudal.

47

FyrirsögnFyrirsögnInngangur


Og um alla Króká/Miðá er veiðivon,

með bökkum, í kringum steina hér og

þar og þar sem áin breiðir úr sér rétt

ofan óssins. Oft er talsvert af fiskinum

smátt, en oft, oft eru vænir fiskar í bland

og jafnvel talsvert af þeim. Erum við þá

að tala um 1,5 til 2 punda bleikjur sem

eru náttúrulega frábærir fiskar að kljást

við á léttar stangir. Þegar vatnsgusur

hlaupa í svæðið í rigningum er oft hægt

að hitta á lax í Króká/Miðá, sérstaklega í

nefndum hyl um miðbikið. En það má

ekki gleyma því að þetta er bara lækur

og viðkvæmur samkvæmt því. Það þarf

að fara varlega að ánni. Jafnvel krjúpa

eða sitja þegar veitt er.

Í Reyðarvatni eru laxablettir, einkum

vestarlega nálægt ósi Krókár/Miðár, en

silungavon alls staðar nánast. Einna

veiðilegast í Reyðarvatni er þó þar sem

lækirnir renna í vatnið austast. Sérstak-

lega sá efri, sem fer í vatnið í tveimur

strengjum og er nokkurt dýpi í vatninu

þar framan við. Þarna fá menn oft góð

bleikjuskot og fyrir kemur að laxinn er

líka að snuðra að lækjarósunum. Enda

fer hann upp í Torfavatn, sem er reynd-

ar austan við neðri lækinn. Stundum er

svart af bleikju niður af ræsinu á þeim

læk, en fregnir herma að erfitt sé að

koma agni að þeim fiskum og þeir taki í

samræmi við það mjög illa.

Torfavatn er gott silungsvatn og sumir

segja að eftir því sem austar dregur á

svæðið aukist urriðaveiðin. Það eru

líka laxablettir í Torfavatni, einkum

vestarlega á suðurbakkanum. Gunnar

er til reiðu að leiðbeina gestum hvar

laxinn liggur helst. Hann segir að fyrir

nokkrum árum hafi laxveiðin fyrst og

fremst verið á maðk þar sem menn

hentu út maðki með flotkúlu og biðu

svo rólegir þar sem agnið lá í vatninu.

Það gat tekið mislanga stund, en svo

tók fiskur og þá ruku menn til að tóku

stöngina og lönduðu feng sínum.

„Seinni árin eru menn að veiða meira og

meira með flugu og það er að skila sínu

líka. Greinilega vel hægt að nota það

agn,“ segir Gunnar. Og þar sem spónn

er leyfilegur þá tekur fiskur líka það agn.

Hitt er svo annað mál, að spónveiði er

kannski sú aðferð sem mest er krefjandi

á þessum slóðum sökum þess að vötnin

eru ekki sérlega djúp og þau eru auk

þess töluvert gróðurmikil. Þeir sem nota

spón verða því að búa sig undir að eyða

nokkrum tíma í að slíta slý af önglunum.

Þetta er fjölskylduparadís. Aðgengi að

veiðisvæðinu er auðvelt og þægilegt.

Hvergi langt að ganga nema að menn

taki sig til og rölti upp í smávötnin fyrir

austan Torfavatnið. En það er þó engin

svakaleg vegalengd! Engin þörf á jeppa.

Hægt að kaupa gistingu í Lýsudal hjá

Gunnari eða slá tjaldi eða tjaldvagni á

skipulögðum svæðum til slíks á sama

stað. Þetta er hættulítið umhverfi fyrir

t.d. smáfólkið og fyrir hina þá er fjalla-

hringurinn svo feiknalegur, með

Snæfellsjökul og Stapafell í öndvegi, svo

tilkomumikill að það er augnayndi að

líta uppúr veiðiskapnum, hvort heldur

vel gengur eða verr.

Það er ekkert á vísan að róa á þessu

svæði frekar en öðrum, en eitt geta

gestir svæðisins verið full vissir um, og

það er að það er allt morandi í fiski.

fjölskylduveiðiVatnasvæði Lýsu

LAXVEIÐITÍMABILIÐ ER AÐ HEFJAST!

Kynntu þér málið á www.svfr.is – stærsta veiðileyfasöluvef landsins.

Á heimasíðu Stangaveiðifélags Reykjavíkur er að finna laus veiðileyfi í mörgum af bestu laxveiðiám landsins.

Norðurá í Borgarfirði, Langá á Mýum, Laxá í Dölum og Laxá í Aðaldal eru aðeins nokkrar af þeim frábæru

veiðiám sem félagið hefur upp á að bjóða.


gat á skóna. Hægt er að laga skóna með

því að setja hælfóður í þá og koma þá í

veg fyrir að þeir geri gat á sokkana. Ef

svo illa vill til að sokkarnir eru skemmd-

ir þá er hægt að laga þá, en einng er

hægt að skipta um sokka á flestum

vöðlum og eigum við hjá Skóstofuni þá

á lager núna.

Þó nokkuð hefur borið á því að vöðlur

koma í viðgerð eftir veiði síðasta sumars

og er sorglet að sjá að vöðlurnar eru

orðnar stífar á utanverðum lærum

eftir að menn þurrka hendurnar utan

í þær og skylja eftir sig beituslím sem

skemmir vöðlurnar mjög fljótt.

Þó nokkuð er orðið um öndunarvöðlur

með rennilás að framan og er rétt að

minna á að renna nú lástnum alveg

niður áður en farið er í eða úr vöðl-

unum. Rennarinn getur skemmst og

þá lokast lásinn ekki alveg eins og til

er ætlast og er í sumum tilfellum ekki

nokkur möguleiki að laga það, lásinn

er vatnsheldur í upphafi en tiltölulega

viðkvæmur fyir álagi svo rétt er að passa

Hvar eru þær eiginlega? Skyldu þær

leka já, eru skórnir slitnir? Gott er að

fara yfir vöðlurnar og skoða hvort ekki

var gat á þeim síðan í fyrra. Nú þegar

margir hafa komið með vöðlurnar í við-

gerð til okkar á Skóstofuna þá er ekki úr

vegi að fara yfir þær og meta hvort ekki

þurfi að laga þær.

Flestar öndunarvöðlur mega fara í

þvottavél á hita 30 og hefði verið gott

að gera það í haust. Mold og önnur

óhreinindi sem komu á vöðlurnar í

fyrra eru líklega búin að gera gat á þær

, það gerist þegar vöðlurnar eru blautar

og vatnið gufar upp og óhreinindin sitja

eftir. Þegar þú svo tekur vöðlurnar og

ferð í þær í næsta veiðitúr þá er hætta

á að það komi sprungur í textílinn að

utan og þær fara að leka.

Einnig er nauðsynlegt að skoða sokk-

ana og athuga hvort þeir eru ekki farnir

að nuddast við hælinn. Ef svo er þá er

nauðsynlegt að skoða vöðluskóna og ef

það eru skemmdir innan í hælnum við

hælkappann þá er öruggt að það geri

Tímabært að huga að vöðlum og vöðluskónum

Nú þegar veiðitímabilið er um það bil að fara af stað á Íslandi og margir búnir að umraða í fluguboxinu og athuga hvort stöngin sé ekki á réttum stað er ekki úr vegi að fara yfir vöðlurnar.

eitt og annaðVöðlur

Söluvefursem aldrei

sefurBestu verðin - Sértilboð í hverri viku

- fjöldi veiðsvæða um land allt

51

að smyrja hann eilítið. Gott er að nota

kerti til að renna upp og niður þá verður

hann liprari, nú eða bara þvo hann með

sápu og skola vel. Lásarnir eru enn

mjög dýrir og ekki enn hægt að skipta

um þá svo muna nú að nota tippið eins

og sumir vilja segja.

Oft er hægt að endurnýja filltið á skón-

um svo þar getur maður sparað og látið

skóna endast lengur. Einnig er hægt að

sauma slitna sauma og láta þá endast

lengur. Vöðlur með áföstum skóm eða

stígvélum er einnig hægt að endur-

nýja og laga svo gott er að skoða það vel

hvort ekki þurfi að laga eða skipta um

fyrir næsta veiðitímabil.

Lárus Gunnsteinsson

Skóstofan efh. www.skostofan.com

Veiðislóð er með heppnina með sér enn eina ferðina í þessum fjölbreyttu og

fallegu ljósmyndasöfnum. Það er gaman að því að hafa getað verið með átta jafn

frábrugðin og að sama skapi frábær gallerí og eins og sjá má á næstu síðum þá er

enginn aukvisi hér á ferð. Ljósmyndarinn að þessu sinni er hinn breski Matt Harris

sem er með þekktari fluguveiðiljósmyndurum heims.

Matt hefur veitt og myndað um allan heim, allt frá „Regnskógunum í Amazon

að Norður heimsskautinu,“ eins og hann segir sjálfur. Hann nefnir staðarnöfn

og þau eru, auk Íslands, Alaska, Argentína, Ástralía, Bahamas, Brasilía, Skotland,

Kúba, Guatemala, Mongolía og...og...og...mörg önnur. „Eftirlætisfiskar mínir eru

stórir Atlantshafslaxar og heitsjávarfiskurinn Permit. Ég elska þó alla veiði af mikilli

ástríðu,“ segir Matt, en myndir hans hafa birst víða, svo og greinar sem hann skrifar

gjarnan, auk þess sem þær hafa unnið tilverðlauna, m.a. hjá Fuji, Kodak, Polaroid og

Alþjóðasamtökum ljósmyndara svo eitthvað sé nefnt. Hann hefur starfað við gerð

veiðiljósmynda í 15 ár og unnið fyrir marga, m.a. Frontiers, Hardy s, Rio, Patagonia,

Orvis, Airflo, Aardwark McCleod, The Fly Fisher Group o.fl.

Gefum Matt aðeins orðið: „Ég nota mest myndavélar og linsur frá Canon. Fyrst

og fremst nota ég EOS 1Ds Mk3 og EOS 5dMk2 og ég er að vonast eftir því að

koma höndum yfir hinar nýju EOS 1Ds X og 5D Mk3 á næstunni, en mér líst afar vel

á þær. Ég nota margar gerðir af linsum, m.a.: 14mm f2.8 16-35mm f2.8, 24-70 f2.8,

100mm f2.8 macro og 70-200 f2.8, með 2X millistykki þegar þörf krefur. Auk þess

að taka myndir þá skrifa ég mikið um veiði og hafa greinar eftir mig birst m.a. í

The International Game Fishing Association Magazine, Esquire, GQ Magazine,

Conde Naste Travel, The Sunday Times Travel Magazine, This is Fly, Catch

Magazine, The Atlantic Salmon Journal, Trout and Salmon, Fieldsports Magazine,

Trout Fisherman, Adventure Fishing, Flugfiske-feber og The Farlows Magazine.

Ég vil líka nefna það að ég leyfi NASF oft að nota myndir mínar endurgjaldslaust

og hvet alla þá sem vilja kynna sér velferð hins stórkostlega Atlantshafslax, að

heimmsækja www.nasfworldwide.com

Hægt er að sjá meira af afurðum Matts Harris hér: www.mattharrisflyfishing.com

Ég elska alla veiði af ástríðu


ljósmyndunMatt Harris

Ég elska alla veiði af ástríðu

53


55

Kunnuglegt umhverfi við Norðurá í Borgarfirði.



57


Bjargstrengur í Langá.


59


61

Undurfagurt umhverfi Hítarár.



63


Grímulaus gleði á bökkum vatnanna.

Sviflétt kría á ferðinni.

65

....og setti fljótlega í

stóran kolmórauðan dólg

Kristján var líka frægur fyrir reykhúsið

sem margir heimsóttu með feng sinn.

Þaðan kom sá brimsaltaði taðreykti

lax sem svo margir tóku ástfóstri við.

Kristján var með hrikalegar krumlur eitt

sinn er ritstjóri sá hann svipta upp á

borðið 15 punda laxi til flökunnar, virtist

stórlaxinn hreinlega tínast í frumskógi

risavaxinna fingra og breiðra lófa! Síðan

gerðist allt nánast á hraða ljóssins og

mest varð maður undrandi að fingur

flakarans skyldu ekki skola niður af

borðinu með slóginu.

Bensi, Benedikt Kristjánsson, sonur

Kristjáns, hélt hefðinni gangandi árum

saman eftir dag föður hans, en síðan

mátti eigi drepa laxa úr Laxá lengur og

reykhúsið gat ekki staðið undir silungi

einum saman og laxi úr öðrum ám.

Ritstjóri þessa blaðs var svo heppinn að

hitta Kristján Benediktsson á Hólma-

vaði nokkrum sinnum. Fyrsta skiptið var

snemma vors 1983, nánar tiltekið í mai og

það var kalt vor líkt og nú, frost um nætur

og lágar hitatölur á daginn. Kristján mátti

varla vera að því að tala við mig, var á kafi

í sauðburði, en vegna þess að eiginkona

mín var með í för, dóttir Benedikts heitins

Jónssonar, eins af upphafsmönnum

Húsavíkurdeildar Laxárfélagsins og

mikill vinur Kristjáns, þá gaf hann sig í

klukkustund og viðtalið var tekið í skjóli

og sólskini undir húsvegg á Hólmavaði.

Kristján byrjaði viðtalið reyndar á því að

rifja upp hversu gaman það hefði verið á

yngri árum, að bjóða upp í dans tengda-

móður minni Önnu Soffíu. En það er

önnur saga og allt er þetta fólk látið í dag.

Sumt er geymt á prenti sem betur fer og

þó viðtalið við kristján væri stutt þá er það

eigi að síður mikils virði. Viðtalið birtist

í bókinni Varstu að fá’ann? sem út kom

snemma vetrar 1983. Ekki er ætlunin að

birta það allt hér, frekar nokkur valin brot

og við bara byrjum:

– Einn eftirminnilegasti veiðidagur

minn í Laxá var einmitt daginn eftir

66 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • maí 2011

Í dag er það Bensi á Hólmavaði, en áður var það Kristján á Hólmavaði, karl faðir Bensa. Við erum að tala um Hólmavað í Aðaldal, á bökkum Laxár í Aðaldal. Kristján gamli er látinn fyrir all nokkrum árum, en hann var goðsögn þar nyrðra og einn slyngasti stangaveiðimaður sinnar sam-tíðar. Sem bóndi á Hólmavaði var Laxá að sjálfsögðu hans á.

einu sinni varKristján Benediktsson á Hólmavaði

Kristján á Hólmavaði afgreiðir viðskiptavin við eldgamla reykhúsið. Myndina tók hinn fallni höfðingi Rafn Hafnfjörð.

67

að Heimir (á Tjörn) hafði átt sextugsaf-

mæli. Hann bauð mér og fleiri vinum

sínum til kvöldverðar í tilefni dagsins

og á eftir fengum við okkur einn lítinn.

Ég átti veiðileyfi daginn eftir og var

með hugann meira við það en veisluna,

en það var ekki við það komandi að ég

fengi að fara snemma heim – um það

var ekki að ræða.

En þegar ég var að fara heim, kvaddi

karlinn mig með þeim orðum, að ég

myndi veiða í fyrramálið, en ég yrði að

vera kominn að ánni klukkan sjö. Ég fór

um morguninn upp á Óseyri og ætlaði

að byrja þar, en þá voru þegar komnir

menn efst í hana og farnir að veiða. Ég

byrjaði því neðar og setti fljótlega í 13

punda lax. Vart var hann kominn á land,

er ég setti í annan og var sá mun stærri.

Mátti ég gera svo vel og elta þann fisk

alveg niður á Suðureyri áður en ég

hafði hann á land. Þetta var 20 punda

hængur og ég hugsaði með mér að ég

skyldi geyma hann í klakið og tjóðraði

hann því á Suðureyrinni. Síðan hélt ég

aftur upp eftir. Mennirnir, sem þar voru,

virtust eitthvað óvanir og reyndi ég því

að segja þeim til, fór svo aftur að renna

og setti strax í þriðja laxinn, 13 punda

fisk. Á meðan settu hinir loks í fisk og

engan smágolla, það var greinilega

stórlax mikill og þeim gekk illa að eiga

við hann, náðu honum m.a. einu sinni

á land en misstu hann út aftur. „Ætliði

virkilega að missa þennan bolta?“, kall-

aði ég til þeirra, en auðvitað ætluðu þeir

ekki að gera það.

Ég renndi aftur og setti í stórlax, missti

tökin á honum og mátti elta hann niður

á Suðureyri, í annað skiptið á þessum

veiðidegi. Þegar á Suðureyrina kom,

mundi ég allt í einu eftir tjóðraða lax-

inum, en sá sem ég var með á nú, var

mjög sprækur og engu munaði að hann

flækti sig í þeim tjóðraða og frelsaði þá

báða. Mér tókst þó að koma í veg fyrir

það og náði fiskinum loks, hann var 17

punda. Þá ákvað ég að tjórða aldrei lax í

klak þar sem ég kynni að þurfa að landa

öðrum fiski. Dró ég því 20 pundarann

upp úr og slátraði báðum. Það var

skemmtilegt upplitið á hinum, er ég

kom arkandi upp með ánni með tvo

stórlaxa, þeir vissu ekki betur en að ég

hefði verið með aðeins einn á. En þeir

voru búnir að ná sínum fiski, hann var

23 pund og stórfallegur....“

Og Kristján hélt áfram á öðrum stað:

– Maður lendir stundum í meiri háttar

átökum við stóru laxana í Laxá og það

er ekkert langt síðan að ég lenti síðast

í slíku. Það var á lokadegi veiðitímans

1981 og ég var að veiða í klak með Pétri

Fornasyni. Ég fór á Stífluna, setti á Black

Doctor nr 8, og setti fljótlega í stóran

kolmórauðan dólg. Þessi fiskur lét aldrei

mjög illa, en sparaði kraftana og seig

verulega í. Ég átti fyrst lengi við hann

á Stíflunni, en síðan seig hann af stað

niður ána og ég elti með háf, plastpoka

og mikið slý á línunni. Þegar við vorum

staddir rétt fyrir ofan Grástraum sá ég

fram á erfiðleika vegna Hrúthólmans.

Laxinn mjakaði sér þarna til og frá, en

á meðan kom Pétur í Laxárnesi til mín.

Hann tók háfinn og var lengi að vaða

fram og til baka á eftir laxinum, en svo

fór að lokum að hann náði honum.

Þetta var 22 punda fiskur og hann

var ekki fyrr kominn á land, en Pétur

Fornason kom af efra svæðinu og hafði

hann fengið 24 punda lax.“

Loks skulum við rifja upp þessa litlu

skemmtilegu veiðisögu í viðtalinu við

kristján á Hólmavaði: -Áður en við

látum þetta gott heita, vildi ég gjarnan

rifja upp merkilega veiðisögu sem gerð-

ist fyrir neðan Æðarfossa. Það var hann

Einar í Hjarðarhaga sem var að veiða og

setti í lax sem æddi suður alla á. Einar

komst í klípu og óð á eftir laxinum,

komst loks út á grjóteyri sem er útií

miðri á. Laxinn var þá tekinn að spek-

jast og Einar náði smám saman yfir-

höndinni. Við Björn á Laxamýri höfðum

fylgst með leiknum ofan af bjarginu og

þar sem Einar stóð á eyrinni og glímdi

við laxinn, tókum við eftir því að ein-

hver umgangur var í ánni talsvert ofar

en við vissum að laxinn hans Einars var

á ferðinni. Sáum við busl og sporðaköst.

Það skýrðist fljótt hvað um var að vera.

Laxinn hjá Einari hafði ætt með línuna

á aðra línu sem lá í ánni. Annar lax

var með hana í eftirdragi og hafði sá

slitið sig af öngli einhvern tímann fyrr.

Línurnar höfðu flækst saman og Einar

landaði fyrst öðrum laxinum, síðan

hinum. Hann kom svo gleiðbrosandi

upp á bjargið til okkar með tvo 15 punda

laxa.“

68 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • maí 2011

einu sinni varKristján Benediktsson á Hólmavaði

69


Seiðandi laxasúpa með sítruskeimi

Forréttur fyrir 8 eða aðalréttur fyrir 4

Við förum í smiðju til Björgvins Mýrdal sem þá var

og er kannski enn kokkur í Þrándargili, veiðihúsinu

við Laxá í Dölum. Það var erfitt að velja rétti úr heilli

bók af þessu tagi, en sá fyrsti sem kom úr pottinum

var það sem Björgvin nefnir seiðandi laxasúpu.

Ljósmyndir eru eftir Lárus Karl Ingason og það voru

blaðamennirnir Bjarni Brynjólfsson og Loftur Atli

Eiríksson sem voru fengnir til að rekja garnirnar

úr kokkunum, kynna þá og fá þá til að töfra fram

eitthvað dásamlegt.

Laxasoð. Notað í súpuna,

gott að gera daginn áður!

• Beinúreinumlaxi,hausogsporður með fylgja með. Hreinsað vel

• 2lítrarvatn

• ½lítriþurrthvítvín

• 3knippiafsítrónugrasi, marin og hökkuð

• 4skalottulaukar,grófskornir

• 10hvítlauksgeirar,marðir

• 20stkhvítpiparkorn,heil.

Allt sett í pott og soðið við vægan hita í um 30 mínútur. Siktað. Vökvinn er síðan soðinn niður um helming.

Súpan• 1lítrilaxasoð(hértilvinstri)

• 2lítrarrjómi

• 25gr.smjör

• Límónusafieftirsmekk

• Sjávarsaltognýmulinnhvíturpipareftirsmekk

• 3vorlaukar,fínsaxaðir

• ½knippikóríander,fínsaxað

Soð, smjör og rjómi sett í pott og soðið saman við vægan hita í um eina klukkustund eða þar til vökvinn byrjar að þykkna. Saltað og piprað eftri smekk og bragðstyrkur aukinn hæfilega með límónusafa.

Vorlauk og kóríander er bætt út í skömmu áður en súpan er borin fram.

Þaðvaktiathygliokkaraðhvergivarminnstáhversumikiðaflaxiferísúpunna.Hefurlíklegagleymstmiðaðviðaðmyndinsýnirlaxabita.Ætlimennveljiekkimagniðsjálfirísúpuna,eftirþvíhvorthúnáaðveraforrétturfyrirfleiri,eðaaðalrétturfyrirfærriogþáerbestaðsetjabitanaútískömmuáðurensúpanerborinfram.

villibráðareldhúsiðÚr bókinni „Spriklandi lax í boði veiðikokka“

Björgvin segist í bókinni ekki vera

mikill veiðimaður sjálfur þó að hann

hafi iðulega reynt í Laxá og beri henni

vel söguna. Um eftirlætisflugur sínar

segir hann: Ég hef stundum notað

gárubragðið á efsta svæðinu þar sem

áin fellur í gljúfrum fyrir neðan Sól-

heimafoss, það er mjög skemmtilegt.

Annars fer ég yfirleitt með mér reyndari

mönnum og veiði frekar á uppáhalds-

flugur þeirra en mínar.“

Björgvin, Þrándargil við Laxá í Dölum og súpan góða.Ljósmyndir: Lárus Karl Ingason

Strandveiðikappi á góðum degi. Mynd úr safni Þorsteins Geirssonar.

73

„Ég fór í strandveiði af því að ég hafði

séð fólk víða við strendur að veiða og

fannst þetta spennandi, svo skemmir

ekki að það þarf ekki að fara langt til

að kasta út önglinum og víðast hvar

er hægt að stunda þetta frítt. Eins er

áhugavert að stunda veiði þar sem

fiskiflóran er með eindæmum breið og

ekki er ólíklegt að þú fáir 5+ tegundir í

einni og sömu ferðinni.“

Hvernig hefur þér gengið veiðin og hvað færðu út úr strandveiði?„Veiðin hefur gengið svona upp og ofan

eins og með aðra veiði. En það hafa

verið mjög fáar ferðirnar sem ég hef

ekki dregið eitthvað að landi. Það helsta

sem ég hef fengið útúr strandveiðinni

hingað til hefur verið útiveran og spjall

með veiðifélögunum.“

Strandveiði er ansi breiður vegur. Um er

að ræða allt frá gutli með nettum spinn-

stöngum og spúnum/spinnerum sem

notast er við á silungsveiðum í fersku

vatni og upp í að menn eru að grýta út

óhemjuþungum lóðum og beitu með

enn hrikalegri stöngum sem geta verið

allt að 20 feta langar! Bara hvað viltu?

Sumir eru meira að segja með flugu-

stöngina sína.

En til marks um að þetta er veiðiskapur

sem á vaxandi vinsældum að fagna

þá höfum við nú fundið vandaða

vefsíðu, www.strandveidi.is og þegar

við höfðum samband þá varð á vegi

okkar Oddgeir Guðmundson strand-

veiðiáhugamaður og umsjónarmaður

vefsins. Okkur langaði í smá vitneskju

og spurðum hann fyrst hvernig það bar

til að hann fór að stunda strandveiði.

Víðast hvar er hægt að stunda þetta fríttÞað er mikið talað um strandveiði í seinni tíð og þá ekki

endilega hinar umdeildu strandveiðar smærri fiskibáta,

heldur strandveiði með stöng í hönd sem er óðum að bæta

við vinsældum. Og ekki að undra, því þetta er sport sem

hefur allt til brunns að bera sem sóst er eftir, útiveru, einveru

eða veiði í hópi vina og fjölskyldu, spennuna við tökuna og

veiðina og ekki hvað síst að möguleiki er að veiða vel í soðið

fyrir miklu minni pening heldur en það kostar að koma sér í

lax- eða silungsveiði.

strandveiðiOddgeir Guðmundsson


ýmsu sveitarfélög en fékk áhugasöm

viðbrögð frá flestum þeirra. En þegar

kom að því að upplýsa um mögulega

veiðistaði innan viðkomandi sveitar-

félaga þá gátu þau litla hjálp veitt. Ég

tel að strandveiði geti vaxið gríðarlega

á Íslandi eins og í öðrum löndum, en

strandveiðin er líklegast lang umfangs-

mesta stangveiðin í heiminum. Ég hef

til að mynda fengið þó nokkrar fyrir-

spurnir frá erlendum veiðimönnum um

hvar hægt sé að komast í strandveiði á

Íslandi.“

Er dýrt að koma sér af stað? „Líkt og með allar tómstundir þá getur

maður hagað segli eftir vindum. Það

er hægt að kaupa ágætis sjóstang-

veiðistangir í til að mynda Europris. Og

ef viðkomandi er að fíla sig í sportinu þá

er hægt að fara yfir í stærri og vígalegri

búnað. Ég veit um marga sem nota

gömlu vatnastangirnar sínar í sjóveið-

ina og passa bara skola búnaðinn vel

eftir hverja veiðiferð, í flestum tilfellum

ná viðkomandi aðilar að halda búnað-

inum sínum í tiltölulega góðu ástandi

þrátt fyrir saltið.“

Er hægt að fara bara hvert sem er og kasta út? „Það er hægt að fara mjög víða og kasta

út, en réttast er að fá leyfi hjá eigendum

þess lands sem kastað er útfrá, í all

flestum tilfellum má búast við mjög

jákvæðum og áhugasömum svörum.“

Svo mörg voru þau orð Oddgeirs, en

ein lítil veiðisaga hér til að ljúka þessu.

Eins og fram kemur í máli Oddgeirs

þá geta menn farið að strandveiðinni

frá báðum áttum og fyrir þá sem hafa

áhuga á því að prófa þá væri ekki úr

vegi að faa bara fyrst með kastsstöng,

beita spinner og finna sér einhverjar

Menn horfa gjarnan á risastangir ....er þetta þá jafn skemmtilegt og að veiða laxfiska á léttar græjur?„Það má segja að stangirnar stækki í

samræmi við væntanlega fiskiþyngd.

En fiskar sem koma úr sjónum geta

verið hressilega stórir og er þá ekki

síður gaman að takast á við þá eins og

laxfiska með léttum græjum. Hinsvegar

eiga sjávarfiskar það til að gleypa all

hressilega og verður þá oft minna um

löndunartækni en í laxfiskveiði.“

Nú hefur þú sett á laggirnar strand-veiðivef, hver er tilgangur vefsins.... og hefur hann þjónað tilgangi sínum?„Tilgangur vefsins var að mestu leiti til

að reyna sjá hve víðtækur áhugi er fyrir

strandveiðinni og ef hægt væri að fá

veiðimenn til að pósta inn mögulegum

veiðistöðum. Ég byrjaði það verk með

því að skrá alla veiðistaði sem ég vissi

um á þeim tíma á Google Map sem er

aðgengilegt hverjum sem áhuga hefur.

Það kort fékk strax gríðarlega mikla

athygli, og reiknast mér til með það

séu hátt í 2.000 skoðanir á því korti á

mánuði frá því að ég setti það inn. Það

má því segja í ljós hafi komið að áhug-

inn er sannarlega til staðar, en eins og

í annarri veiði þá reyndist takmarkaður

áhugi fyrir því að deila veiðistöðum.“

Hvað stendur strandveiði helst fyrir þrifum á Íslandi....og er hann með mikinn vaxtarbrodd til framtíðar?„Ég myndi telja að það helsta sem þyrfti

að koma til er að birta áhugaverða

strandveiðistaði. En lykilatriði í því að

þetta sport nái að vaxa er að þeir sem

vilja prófa geti fengið vitneskju um

áhugaverða staði og hvernig skuli haga

veiðinni á viðkomandi stöðum. Ég gerði

tilraun til að nálgast meiri upplýsingar

um staði með að senda tölvupósta á hin

strandveiðiOddgeir Guðmundsson

75

klappir sem eru ekkert allt of langt frá

einhverjum árósi. Nógu langt frá samt

til að veiðin sé lögleg. Maður einn sem

við þekktum eitt sinn fór eitt sinn með

fjölskylduna í orlofshús á Akureyri. Ekki

stóð til að veiða og því enginn bún-

aður tekinn með. Okkar manni fór þó

að leiðast og langaði að bleyta færi, en

engin var stöngin í skottinu og auk þess

var uppselt í árnar í nágrenninu. Kunn-

ingi hans einn á Akureyri sagði þá við

hann: „Prófaðu bara í sjónum, ég skal

lána þér stöng.“

Með 7 feta kasstöng og nokkrar Lippur

í farteskinu fór okkar maður fyrst, að

leiðsögn kunningja síns, út á einhverjar

klappir að austanverðu í Eyjafirði, ekki

langt frá þeim stað er ekið er upp á

Vaðlaheiði. Þar landaði hann nokkrum

sjóbleikjum, auk nokkurra ufsa og

smáþorska, en ufsarnir voru allt að 5-6

pund og það var eins og að kljást við

áramótaflugelda. Bleikjurnar voru líka

skemmtilegar og voru allt að 3 punda.

Þetta kom veiðimanni skemmtilega á

óvart og það rann upp fyrir honum að

þetta var veiðidagur með skemmtana-

gildi í hæsta gæðaflokki.

Daginn eftir var farið á einhverjar

klappir að vestan, nærri Krosseyrarfa-

brikkunni. Þar endurtók þetta sig, sjó-

bleikjur, ufsar og þyrsklingar. Ekki var

þessi veiðidagur lakari og þegar vikan

í orlofshúsinu var liðin og vinur vor

sagði frá ferð sinni norður í vinahópi

þegar heim á Suðurnesin var komið, var

frásögnin líkt og um veiðitúr hafi verið

að ræða.

Ufsinn er gírugur að taka flugu og berst af ógnarkrafti fyrir lífi sínu.

veiðihundar

Öryggi hunda í bílum

Inngangur


Veiðihundar

Um öryggi hunda í bílum

Þaðerafaralgengtaðsjáhundalausaíbílumásamatímaogmennskirfarþegareruólaðirniðuríbakogfyrir.Ólarnarbjargamannslífum,enhundursemerlausíbílerístórhættuogþarfekkimikiðumferðaróhapptilaðdýriðkastisttilogfáiafþvíþungthögg.Afhverjuættiekkiaðgætaaðöryggihundaíbílumalvegeinsoghugaðeraðöryggimanna.Þaðerbeinlínislögbrotaðmennfestiekkiumsigsætisbelti,enskíttmeðhundinnogerhannþóaðöllujöfnuekkilítilsmetinnfjölskyldumeðlimur.

Eitt sinn ræddum við þessi mál við

Ásgeir Heiðar veiðimann og mikinn

hundamann. Það er all langt síðan

og hann tók undir að það væri allt of

algengt að hundar væru lausir í bílum.

Sagði hann það stafa af því að menn

vissu hreinlega ekki að hægt væri að

gera ýmislegt til að auka á öruggi þeirra.

Nefndi hann sem dæmi að sjálfur

boltaði hann hundabúrið sitt á palli síns

bíls, en ÁH ók á þeim tíma palljeppa.

Að sjálfsögðu var eitthvað um að menn

gerðu slíkt hið sama í skottum venju-

legra jeppa eða skutbíla.

Við ræddum síðan í framhaldi af þess-

um vangaveltum í vikunni við Einar Pál

Garðarsson hjá Hundabúðinni Bendir

og sagði hann að það færðist mjög í

vöxt að hundaeigendur gerðu viðeig-

andi ráðstafanir. „Það er engin vafi á því

að nauðsynlegt er að huga að þessum

öryggismálum. Ekki aðeins hundsins

vegna heldur ekki síður fyrir aðra í bíln-

um. Bíllinn þarf ekki að vera nema á 30

km hraða í árekstri til að 30 kg hundur

kastist af 3 tonna afli í hnakkann á þeim

sem situr fyrir framan hann í fram-

sætinu. Sumir nota ákveðin bílbelti sem

fara í öryggisfestingar í aftursætunum

og þau duga fyrir hunda frá 20 kg og

uppúr. Það eru einnig til beisli sem

krækjast í aftursætisfestingar. Eig-

endur þessara stærri hunda eru oftast

á skutbílum, jeppum eða pallbílum og í

skutbíl er oft svo þéttraðað af farangri,

að það er hægt að skorða búr ansi

vel. En það eitt dugar þó kannski ekki

alltaf og betra er að strappa yfir búrin

ólar sem festast í þar til gerða króka.

Sumir bílar, t.d. pallbílar og jeppar eru

flestir með þessa króka. Búrin eru ýmist

plastbúr eða grindarbúr og er nauðsyn-

legt gagnvart tryggingarfélögum sem

bjóða gæludýratryggingar að ganga úr

skugga um hvaða búr eru viðurkennd

veiðihundar

77

BendirVERSLUN MEÐ HUNDAVÖRUR

511-4444 www.bendir.is

og hver ekki. Og það er margt hægt að

skoða og spekúlera í þessum efnum, t.d.

að búrin taka mikið pláss í bílunum og

við vitum það öll sem erum í þessum

veiðitúrum og ferðalögum að það liggur

við að það sé alveg sama hversu stór

bíllinn er, það virðist aldrei vera nóg

pláss. Margir grípa þá til þess ráðs að fá

útbúinn svokallaðan falskan botn undir

búrið því það má smeygja ýmsu þar

undir, byssum, stangarhólkum og fleira.

En þessi búnaður er allur til í búðinni

og menn ættu bara að kynna sér hvað

í boði er og þiggja ráðgjöf í leiðinni og

hún kostar þó ekkert,“ sagði Einar Páll.

Hægt er að kaupa tryggingar fyrir

hunda, t.d. hjá VÍS, en huga ber að smá-

aletrinu þar eins og víðar. T.d. stendur

eftirfarandi í skilmálum VÍS: „Sé ferðast

með hundinn í farartæki skal hann vera

í þar til gerðu búri eða hundabelti sem

er tryggilega fest niður í farartækinu.“

Staðalbúnaður í samræmi við efni greinarinnar. Þetta og fleira má sjá á heimasíðu Bendis, www.bendir.is


Vinur okkur var á gæs einhvers staðar

á Suðurlandi í októbermánuði og átti

gistingu vísa á sveitabæ einum þar sem

hann þekkti nokkuð til fólks. Bóndinn

á bænum var áhugasamur og sérvitur

veiðimaður bæði með byssu og stöng

og þegar okkar mann bar að var bóndi

nýkominn heim úr Vatnamótunum í

Vestur Skaftafellssýslu þar sem hann

hafði fengið góða veiði. Þeir tóku

eðlilega tal saman og okkar kunningi

spurði bónda út í gang mála í hinum

víðfeðmu Vatnamótum. Fyrir þá sem

kannski vita það ekki, þá eru Vatnamót-

in þar sem Geirlandsá ásamt Hörgsá og

Fossálar renna út í Skaftá. Þetta er mikið

bergvatn sem sameinast grugginu í

Skaftá og er veiðisvæðið bæði langt og

margslungið. Iðulega lenda menn í því

að leita vel og lengi uns þeir finna hvar

fiskurinn liggur hverju sinni, en hann

færir sig til, svæðið breytist og þetta er

því talsvert krefjandi veiðiskapur. Það

kann að vera að þarna sé aðeins veitt á

flugu í dag, en þegar þessi saga gerðist,

fyrir fáum árum, var spónveiði leyfð,

a.m.k. í haustveiðinni, og spónn kom

hér skemmtilega við sögu.

Bóndi þessi er mikið fyrir fluguveiðina,

en þegar hann fór í Vatnamótin var

spúnstöngin alltaf skammt undan

og hann hafði gaman að því að kasta

spæninum í lok vaktanna, eða þegar

einstaklega erfitt reyndist að finna

fisk, þá notaði hann Tóbíinn sinn til að

leita. Að þessu sinni var mikið vatn á

svæðinu og eftir nokkurt árangurslaust

puð með fluguna fór sá svarti að kafa

um ála og sund í leit að birtingi. Og það

var ekki sökum að spyrja, svarti Tóbías

er magnaður eins og menn vita og

Við veltum nokkrum nýlegum veiðisögum fyrir okkur til að fylla

þennan efnisflokk í 8. tölublaði. Fannst þær einhvern vegin ekki

alveg nógu hressilegar og spennandi þó góðar væru. Þá rifjaðist upp

ein örfárra ára gömul. Okkur rekur ekki minni til að hafa skráð hana

nema á enska vefnum okkar. Við ætlum því að renna henni hérna

og vonandi eru sem flestir að heyra hana í fyrsta sinn. Í okkar huga

eru fáar sem við höfum heyrt óborganlegri.

Leitað í smiðju til

Andrésar andar

veiðisagan

79

innan stundar var bóndi búinn að landa

5 punda birtingi. En okkar maður var

með kænskubragð í kollinum og hann

sagði kunningja okkar svo frá að í stað

þess að rota fiskinn og pakka honum

í plast, þá hafi hann „riggað hann“. Í

vasa sínum geymdi hann nokkurn

taumbút. Á öðrum endanum var smár

og hárbeittur öngull, á hinum endanum

lítið rautt kúluflotholt, líkt og börn nota

gjarnan á bensínstöðvarsettum sínum.

Hann smeygði önglinum í gegnum

rótina á veiðiugga birtingsins og sleppti

honum síðan.

Bóndi vissi nefnilega sem var, að birt-

ingarnir liggja þarna gjarnan nokkrir/

margir saman og að þessi fiskur myndi

vitja félaga sinna. Þá myndi hann vita

eins og skot hvar torfan væri með því að

fylgjast vel með rauðu kúlunni. Og þetta

gekk eftir. Það sem eftir lifði túrsins var

bóndi í fiski og landaði góðum slatta.

Notaði þá aðeins fluguna. Í lokin sótti

hann kaststöngina á nýjan leik og náði

að koma spæninum yfir flotholtið í

fjórða kasti, dró þá „riggaða“ birtinginn

til sín, losaði öngulinn úr veiðiuggan-

um, klappaði honum á kollinn og þakk-

aði honum fyrir daginn og samstarfið.

Ýtti honum síðan út í á þannig að hann

gæti synt til eftirlifandi félaga sinna!

Gæsaskyttan vinur okkar hlýddi í for-

undran á þessa frásögn og átti varla til

orð. En þegar hann mátti mæla á ný,

spurði hann vitaskuld hvernig í ósköp-

unum bónda hefði dottið þetta í hug.

Og bóndi svaraði: „Ég hef gert þetta

áður, ég las um þetta í Andrésar andar

blaði fyrir nokkrum árum.“

Vatnamótin. Mynd Axel Óskarsson.

Brúsar, og þar með lómur,eru svo snjall-

ir kafarar að sagt er að aðeins mörgæsir

standi þeim á sporði í þeim efnum.

Himbriminn er sagður geta farið niður

á 80 metra dýpi og verið í kafi í 8 mín-

útur, en svoleiðis útreikningar eru ekki

fyrir hendi um lómin þó að vitað sé að

hann geti synt allt að 800 metra í einum

rykk í kafi. Þetta eru því mikil sundtök

og skrokkurinn einstaklega vel lagaður

til slíks, straumlínulagaður, sterkur og

með stóra sundfætur aftast á búknum.

Svo aftarlega að brúsar geti ekki gengið

á þurru landi, enda verpa þeir fremst á

vatnsbakka þar sem þeir geta bókstaf-

lega rennt sér á maganum af hreiðrinu

þegar þess gerist þörf.

Veiðimenn eru oft með horn í síðu

þessara fugla, en hvað lóminn varðar,

þá er hann ekki talinn gera neinn usla

að ráði í fersku vatni. Ef usla skyldi kalla

þegar fugl er að veiða ofan í sig og unga

sína. Lómar verpa við smærri vötn og

tjarnir en himbrimar og oft eru varptj-

arnir lóma fisklausar með öllu. Þeir eru

nefnilega svo duglegir að sækja sér fisk

út á sjó og fljúga til þess langar leiðir ef

þurfa þykir. Þeir eru að vísu stundum

að veiða á fersku vatni og derra sig ef

veiðimenn eða aðrir koma nærri. Eitt

sinn var ritstjóri að veiða í Straumunum

og lómar tveir urðu afar reiðir þegar

veiðisvæðin sköruðust og syntu ógn-

andi í áttina að tvífætlingnum.

Á meðan stóri frændi himbriminn

hefur yfir sér áru fugls sem aðrir óttast

og virða, þá er meira grínast með lóm-

inn og talað um að vera með barlóm

eða að berja lóminn ef verið er að kvarta

og það þarf ekkert að fara út í hvað það

Til er ætt fugla sem kallaðir eru brúsar. Fjórar tegundir brúsa finnast

á norðurhveli jarðar og eru þetta fornir fuglar og gríðarlega aðlagaðir

umhverfi sínu og brýnustu þörfum. Tveir brúsar eru í íslenska náttúruríkinu,

himbrimi og lómur. Báðir tveir stórir og einstaklega litskrúðugir og fallegir

fuglar. Lómurinn er smærri tegundin, en stór fugl samt sem áður. Hann er

algengari en himbriminn og með meiri útbreiðslu. Himbriminn er tegund

sem finnst hvergi í Evrópu nema á Íslandi. Er svokölluð Amerísk tegund.

Hann er jafn framt stærri og skrautlegri og til eru af honum miklu fleiri

sögur sem sumar hverjar eru ævintýralegar. Við eigum hann eftir í þessum

pistlum, því við ætlum hér að segja aðeins frá lómnum.

Mikill veiðifugl sem getur kafað 800 metra í einum spretti


lífríkiðLómurinn

þýðir að vera álitinn hrekkjalómur. Í

ensku er nafn lómsins einnig teygt og

togað, „loon“ gjarnan notað yfir óþokka

eða vitleysing.

Óðalssöngur lómsins er hljómmikill,

sérstakur og sterkur líkt og hjá him-

brima. Hljóð þeirra frænda þykja

mörgum ómissandi raddir sumarsins

og víst má taka undir það. Það eru þó

ekki allir jafn hrifnir og Guðmundur

Páll Ólafsson náttúrufræðingur segir

frá því í fuglabók sinni, þeirri stóru, að

bóndi einn á Vesturlandi, hafi skotið alla

lóma á landareign sinni vegna þess að

hljóðin í þeim fóru í taugarnar á hon-

um. Guðmundur Páll segir líka frá því

hvernig alþýðan forðum daga reyndi að

rýna í spádómsgáfu lómsins, reyndi að

lesa úr hljóðum hans og kallaði hann

þerrikráku þar sem gólið benti til þurrks,

en jóðlið sem hann gefur einnig frá sér

vissi á vætu. En þar sem hann jóðlaði í

tíma og ótíma, þá var í raun ekkert að

marka lóminn sem þar með var talinn

hrekkjalómur. Hitt er svo annað mál,

að hin hljómmikla rödd brúsanna allra

er aðeins sumargaman, eftir varptíma

þagna þeir og ekki heyrist til þeirra aftur

fyrr en vorar á ný.

Sem fyrr segir er lómurinn mikill

kafariog veiðigarpur. Oftast veiðir

hann í söltum sjó, en auðvitað í fersku

vatni líka. Fyrir utan að vera veiðinn

að eðlisfari, þá er hann einnig klókur

tækifærissinni. Eitt sinn sat ritstjóri upp

í brekku við Vífilstaðavatn og fylgdist í

sjónauka með skemmtilegri uppákomu

þar sem fjórar toppendur unnu saman

að því að smala smásilungum í þéttan

hnapp og tína þá síðan upp á örgrunnu

vatni við vatnsbakkann. Það eitt og sér

var afar skemmtilegt að horfa á, en enn

skemmtilegra bættist við, er tveir lómar

komu fljúgandi og settust á vatnið rétt

utan við toppendurnar. Þar sveimuðu

þeir um og veiddu hvern tittinn af

öðrum sem voru að sleppa burt úr her-

kví toppandanna.

Eitt og annað um lóminn svona að

lokum. Hann er auðþekkjanlegur eins

og myndin gefur til kynna. Og hann

er stór fugl þó að smár sé í samanburði

við himbrimann. Vænghafið nær allt að

1,17 metrum. Eggin eru tvö og algengt

mun vera að aðeins einn ungi komist á

legg, því foreldrarnir veiða ofan í þá og

þá er oft annar frekari en hinn, fær þar

af leiðandi meira og þá er lífskrafturinn

ekki lengi að fjara úr hinum skapminni.

Ungarnir eru sex vikur að komast á flug

og þá er stutt í að lómarnir yfirgefi land-

ið. Þeir fljúga til hafs og sjást stundum á

vetrum, aðallega við sunnanvert landið.

En megnið af stofninum fer ugglaust

eitthvað lengra.

81

Lómar á Laxá í Kjós. Mynd Ásdís Guðmundsdóttir.

græjur ofl.

Nýja Exceed stangalínan frá Guideline


Guideline hefur sent frá sér nýja stangalínu sem er sam-starfsverkefni Leifs Stavmo og Klaus Frimor. Þykja þetta vera afburðagóðar stangir. Í fréttatil-kynningu frá Veiðiflugum, sem eru umboðsaðilar fyrir Guideline á Íslandi segir eftirfarandi: „Með þvi að kafa í okkar eigin auðlindir mátum við hvaða stangir hafa verið vinsælastar hjá Guideline síðasta áratuginn, og hönnuðum úr því nýja stöng í mið verðflokki, allra besta stöng í þessum verð-flokki sem við höfum gert. Mikið úrval af mismunandi lengdum stanga fyrir margar mismunandi línuþyngdir eru í boði, ellefu ein-hendur, þrjár “switch” stangir og fjórar tvíhendur. Í hverja stöng notum við einstaka blöndu af japönsku grafíti sem skilar sér í frábærri vinnslu í stönginni. Hin geysimikla reynsla sem Leif Stavmo og Klaus Frimor hafa sem stangarhönnuðir, ásamt samstarfi við frábæra verksmiðju skilar okkur stöng sem á efir að færa bros yfir andlit margra veiðimanna um allan heim. Eftir mikla þróunarvinnu og margar prufustangir var stöngin að lokum orðin þannig að hún kom starfsfólki Guideline skemmti-lega á óvart og fór langt fram úr væntingum. Þannig hlaut hún nafnið Exceed - ”exceeding all expectations”

Léttari útgáfurnar af einhend-unni eru gerðar eftir innblæstri frá vinnslunni í okkar vinsælu Fario stöngum, mjúk en kraft-mikil vinnsla sem býður upp á mjög margar mismunandi aðferðir og útfærslur á köstum. 9´6 og 10´ stangirnar hafa þró-ast frá allnokrum prufuútgáfum. Loka niðurstaðan eru stangir sem hafa sinn eigin persónu-leika, hraðar stangir sem hafa þennan eftirsótta “slingshot effect” í kastinu. Af þeim sökum eru þetta stangir sem henta alveg sérlega vel í öll speyköst. Exceed Switch stangirnar koma fyrir þrjár mismunandi línu-þyngdir og eru frábær kostur í Switch stöngum. Vinnslan í Exceed Switch stöngunum er í grunninn byggð á LPXe stöng-unum með smá breytingum hér og þar. Það sem gerir Exceed Switch stangirnar frábærar er hversu léttar þær eru. Exceed Switch er með örlítið minni handföngum en LPXe stang-irnar. Svona náum við fram því allra besta úr stönginni, hvort heldur hún er notuð sem ein-henda eða tvíhenda. Þetta gerir þessar stangir svo einstakar og skemmtilegar í notkum, í þeim er svo mikið líf og persónuleiki, annað en í svo mörgum öðrum switch stöngum á markaðnum sem eru þyngri og annað hvort allt of mjúkar (regressed action) eða allt of stífar.

Fjórar Exceed tvíhendur sækja innblástur sinn frá hinum geysi-vinsælu LeCie stöngum. 12’ og 12’9 eru kærkomin nýjung í viðbót við lengdirnar á stöngum sem í boði eru frá Guideline og henta mjög vel í mörgum ám í Evrópu og á Íslandi. Tvær lengri útfærslurnar af Exceed tvíhendunum henta vel til veiða í stærri ám á Íslandi, Noregi, Skotlandi og víðar. Þessar tví-hendur hafa mjög svipaða hraða og kraftmikla vinnslu og “stóru bræðurnir”, LPXe og LeCie og eru besti kosturinn fyrir þá sem vilja spara aðeins við sig en fá það allra besta sem völ er á fyrir peninginn.

Exceed stangirnar eru sérstalega styrktar á álagspunktum, en styrkingin kemur á engann hátt niður á vinnslu stanganna. Stangirnar eru djúpgrænar að lit með dökkgráum vafningum við lykkjur og samsetningar. Allar stangirnar eru með PB dökkgra-áum “stripper” lykkjum og léttum snákalykkjum. Exceed stangirnar eru gerðar með það í huga að minna er meira - “less is more”. Hjólsætin eru mjög sterk, einhendur upp í línu 6 eru með fallegum við í hjólsæti en einhendur fyrir línu 7 og upp úr eru með málmi í stað viðarsæta. Öll handföng eru með hágæða portúgölskum korki.

Veiðiflugur á Langholtsveginum hafa farið þá leið í vörukynningu að gefa út vandaðan vörulista á Netinu. Þar er vöruúrval sett upp með snyrtilegum hætti í flettifor-rit með sama hætti og Veiðislóð.

Flaggskip Veiðiflugna eru Guideline fluguveiðivörurnar og Patagonia útivistar- og veiðifatnaður, en litrófið er þarna allt að finna, m.a. hin frábæru Vestfirsku Einarsson fluguveiðihjól. Auk vörulista er ýmis konar afþreyignarefni í blaðinu og ekki annað en að opna, fletta og njóta. Blaðið er aðgengilegt á heimasíðu Veiði-flugna, www.veidiflugur.is

Blað Veiðiflugna á Netinu

græjur ofl.

Ný tækni gerir frábærar línur enn betri

Sportbúðin er flutt

TreaZure er nýjasta afurð Maxima í Þýskalandi en þennan virta framleiðanda af nælon-línum og taumaefni þarf ekki að kynna fyrir íslenskum veiði-mönnum. Maxima er það taumaefni sem notið hefur hvað mestrar útbreiðslu hér á landi og má fullyrða að sé í veiðitöskum flestra íslenskra veiðimanna enda löngu þekkt fyrir styrk og viðnám gegn hnjaski.

Maxima TreaZure er ólíkt öðru nælonefni í allri uppbyggingu. Ef hefðbundnar nælonlínur og taumaefni er skoðað í sterkri smásjá sést lagskifting. Helsti styrkur nælonefnis liggur í ysta byrðinu. Þegar efnið verður fyrir hnjaski t.d. dregst eftir stórgrýti og klöppum, minnkar slit-styrkur efnisins mikið og hætta á að taumurinn eða línan slitni eykst mikið.

Sportbúðin sem starfrækt hefur verið frá mars 2007 er flutt. Ekki var farið langt því innréttuð hefur verið ný Sportbúð rétt hinumeg-in við götuna, í Harðviðarvals-húsinu að Krókhálsi númer 4.

Við skelltum gömlu búðinni í lás í febrúar og hófum flutninga yfir götuna og svona hálfopnuðum í mars á ný. Við erum svona að ljúka við að koma okkur fyrir þó enn eigi eftir að merkja búðina endanlega að utan og innan.

Einhver hafði á orði um daginn að búðin hefði minnkað mikið en það getum við ekki tekið undir. Sportbúðin er jú á mun færri fermetrum en áður en það er jafnmikið af vörum í nýju Sport-búðinni og var í þeirri gömlu ef undan eru skyldir kayakarnir sem eru á leiðinni á ný.

Með nýrri tækni hefur Maxima tekist að blanda þessum styrktarþáttum ekki bara í ysta byrði línunnar heldur er efninu blandað inn í kjarna nælonsins. Maxima TreaZure línan hefur það því framyfir hefðbundið nælon að slitstyrkur minnkar ekki eins mikið þó línan rispist. Þá er Maxima Treazure mýkra efni en annað frá Maxima og nánast alveg minnislaust. Við í Veiðihorninu mælum sérstaklega með Maxima TreaZure fyrir silungsveiðimenn. Sjá nánar á slóðinni hér að neðan:

maximalines.blogspot.com

Úr fróðleikshorni Veiðihornsins

Sportbúðin er vel staðsett, í leiðinni úr bænum, hvort heldur sem farið er vestur og norður eða suður og austur. Sportbúðin leggur mikla áherslu á ódýrari veiðibúnað fyrir fjölskyldufólk. Mikið úrval er af ódýrum stöngum, hjólum, vöðlum og veiðifatnaði er í Sportbúðinni. Úrval af ódýrum spúnum svo og beitan í veiðiferðina er á staðnum. Gott aðgengi er að Sportbúðinni og næg bílastæði.

83

græjur ofl.


Orvis Zeiss Polycarbonate Acklins veiðigleraugu

Savage Gear beita sem slær í gegn

Vesturröst býður þessa dagana upp á nýja línu í veiðigler-augum frá Orvis. Um er að ræða hágæða veiðigleraugu, sólgleraugu með nettri og léttri umgjörð ,gúmmí við eyru og nef til að tryggja stöðugleika .

Polycarbonate linsurnar hafa filmu sem hrinda frá vatni og móðu og 3 laga filter í linsu sem varnar því að útfjólubláir

Nú í vor hófum við í Veiðihorn-inu og Sportbúðinni sölu á beitu frá Savage Gear í Danmörku. Fyrirtækið hefur fyrst og fremst sérhæft sig í beitu og búnaði fyrir geddu og aðra ránfiska sem finnast í Evrópu en einnig fyrir sjóveiði.

Við heyrðum í fyrra af hópi veiði-manna frá austurhluta Evrópu sem veiddu vel á Savage Gear beituna bæði í Þingvallavatni en einnig í Veiðivötnum. Þá fréttum við einnig af hópi íslendinga sem voru að moka upp stórum urriðum í veiðivötnum en þeir félagarnir höfðu fest kaup á Savage Gear í Noregi og Svíþjóð og fóru vægast sagt leynt með.

Um tvennskonar beitu er að ræða. Annars vegar eru það hörð síli með liðamótum og hins vegar er það mjúk sílikonbeita einnig með liðum. Hvort tveggja dregur að sér stóra fiska enda er þessi nýja beita ótrúlega eðlileg í vatni eins og sést á meðfylgjandi myndskeiðum:

geislar og glampi nái í gegn. 100% UVA og UVB vörn. Optical gæða linsur, 99% Polarization skilvirkni. Þessar linsur, sem eru frá Zeiss, þola vel högg og eru með rispuvörn. Gæða hulstur og silkipoki fylgja. Þetta hljómar eins og eitthvað til að kynna sér betur.

Savage Gear 4-Play Soft Bait var valið besta nýja agnið á Efttex sýningunni sem haldin var í júní 2011. Hér er vöruþrónunarstjóri Savage Gear, Mads Grosell með verðlaunagripinn.

Savage Gear beitan fæst í Sportbúðinni Krókhálsi 4.

http://savage-gear.com/PLayYouTube.asp?id=cS-Cfh9s_wI.asp

http://savage-gear.com/PLayYouTube.asp?id=Ua8iIHCnQJY.asp

græjur ofl.

Sage ONE bætir enn við sig

Bandaríski flugustangafram-leiðandinn SAGE kemur enn á ný með stórkostlega nýjung fram á sjónarsviðið. Sage ONE. Margir hafa fullyrt að Sage ONE sé merkasta nýjung í flugu-stöngum frá því grafítið kom til sögunnar. Við í Veiðihorninu tökum undir það. Sage ONE er afsprengi þriggja ára þróunar-vinnu hjá Sage á Bainbridge eyju utan við Seattle í Banda-ríkjunum. Jerry Siem, yfirhönn-uður og þróunarstjóri hjá Sage sagði þegar Sage ONE var kynnt að það réði ekki úrslitum hvað sett væri í stöngina heldur hvað hægt er að taka úr henni.

Stangarefni allra flugustanga er rúllað upp úr grafítmottum. Motturnar eru gerðar úr grafítt-refjum sem límdar eru saman með sérstöku bindiefni. Þróun í grafítmottum undanfarin ár hefur að mestu legið í því að gera motturnar úr fínlegri en fleiri trefjum. Með því móti er hægt að gera stangir enn léttari og sterkari enda hafa margir framleiðendur komið með „enn léttari“, „enn hraðari“ og „enn sterkari“ stangir á hverju ári.

Í þróun á Sage ONE var farin önnur leið. Horft var til bindi-efnisins sem heldur trefj-unum saman í þeim tilgangi að

lágmarka notkun þess. Afrakstur áralangrar þróunarvinnu leit svo dagsins ljós um mitt sumar 2011 þegar Sage ONE var kynnt. Sage ONE er „enn léttari“, reyndar sú léttasta á markaðnum, „enn hraðari“ og „enn sterkari“ en aðrar stangir.

„Blankið“ eða sjálft stangarefnið er grennra en á sambærilegum stöngum en síðast en ekki síst er Sage ONE nákvæmasta stöngin á markaðnum og hægt er að punkt-kasta með henni á löngum færum.

Með tilkomu nýja bindisefnisins og framleiðsluferli sem gerir það að verkum að hægt er að pressa límið eða bindiefnið út úr mott-unni liggja grafíttrefjarnar þétt saman og vísa í sömu átt. Með þessu móti flyst kraftur kastsins jafnar frá handfangi fram í topp auk þess sem allur titringur í stangarefninu minnkar til muna og flugan lendir á nákvæmlega þeim stað sem hún á að lenda á.

Sage ONE er því einstök stöng og allir þeir sem fengið hafa að prófa lofa stöngina í hástert. Sage ONE hefur hlotið margar viðurkenningar og verðlaun á öllum sýningum og viðburðum þar sem hún hefur verið kynnt sbr. hér.

Best Freshwater Rod

International Dealer Show í New Orleans 2011

Best Saltwater Rod

International Dealer Show í New Orleans 2011

Best Fly Rod

Efttex 2011

Best Allround Rod

Fly Fishermena Gear Guide 2012

Best New Flyrod

Field & Stream feb 2012

Fyrstu Sage ONE í Evrópu birtust í flugustangarekka Veiðihornsins í Síðumúla um miðjan ágúst í fyrra og voru strax rifnar út enda hafði eftirvæntingin verið mikil. Til þessa hefur Sage ONE ein-ungis verið fáanleg í einhendum frá línuþyngd 3 til 9 en nú um miðjan júní koma á markaðinn fyrstu tvíhendurnar og „switch“ stangirnar í ONE línunni.

Allar Sage flugustangir eru hand-gerðar hjá Sage á Bainbridge fyrir utan Seattle á vesturströnd Bandaríkjanna, ólíkt flestum flugustöngum á markaðnum sem framleiddar eru í stórum verksmiðjum í Kína og Kóreu undir ýmsum merkjum. All grafitið er búið til í Bandaríkj-unum. Sage framleiðir einungis flugustangir undir sínu merki og Sage flugustangir eru ekki búnar til annarsstaðar. Grafítið sem notað er í Sage flugustangir er ekki notað í aðrar flugustangir.

Úr fróðleikshorni Veiðihornsins

85

græjur ofl.

Simms dagar Veiðihornsins 2.-3. júní n.k.

Simms sumardagar hjá Veiðivon

Það verður sannkölluð veiðihátíð í Veiðihorninu Síðumúla 8 helgina 2. og 3. júní næstkom-andi en þá heimsækja okkur Tim Malyurek og Nick Simmons frá Simms í Bandaríkjunum og þeir Jon Anders Walle, Tom Roger Bekkeli og Bent-Ove Ulsaker frá Simms í Evrópu.

Við viljum hvetja alla áhuga-sama veiðimenn að heimsækja Veiðihornið þessa helgi og hitta sérfræðingana sem svara meðal annars spurningunni um afhverju Simms er það besta í vöðlum og veiðifatnaði. Tom Roger og Bent-Ove eru sér-fræðingar í Gore-tex fatnaði, meðferð og viðgerðum enda veita þeir forstöðu viðgerðamið-stöð Simms í Evrópu.

Margt fleira verður brallað þessa helgi en meðal þess helsta má segja frá því að fulltrúar frá

Helgina 2. - 3. júní stöndum við fyrir Simms sumardögum í Veiðivon, Mörkinni 6 í samstarfi við Flyfish Europe, dreifingaraðila Simms í Evrópu. Það verður heil-mikið um að vera þessa helgi í búðinni en til landsins koma sér-fræðingar Simms í vöðlum, sem munu halda kynningar á viðhaldi og viðgerðum á vöðlum ásamt því að kynna vörurnar frá Simms.

Við munum leggja undir okkur búðina og sal Ferðafélags Íslands sem er í sama húsi og búðin svo það verður nægt pláss fyrir allar uppákomurnar sem verða meðal annar:

Strengjum, Lax-á og SVFR verða með veiðileyfakynningar að ógleymdu Veiðikortinu. Einar Guðnason frá Fluguveiðiskólan-um kynnir starfsemina í sumar, Steingrímur Einarsson kynnir Einarsson fluguhjólið báða dagana. Nils Folmer Jörgensen ætlar að hnýta flugurnar sem draga að stóru fiskana auk þess sem hægt verður að prófa allar helstu flugustangir Veiðihorns-ins á kastsvæðinu við búðina. Allir sem koma fá happdrætt-ismiða en dregið verður eftir helgina og vinningarnir verða ekki af verri sortinni eða Simms vöðlur, Sage ONE, Einarsson fluguhjól og fleira.

Auk kynninga verða ýmis tilboð í gangi alla helgina en nánari dag-skrá liggur fyrir í Veiðihorninu og á Facebook síðu Veiðimannsins síðustu vikuna í maí.

• Hreggnasiverðurmeðkynn-ingu á sínum veiðisvæðum.

• IcelandAnglingTravelverðurmeð kynningu á ferðum til Mexíkó.

• LeigutakarLitluárverðameðkynningu á ánni.

• BjörnK.Rúnarssonhnýtirlaxa-flugur og ræðir við veiðimenn um laxveiðina.

• Happdrættiogmargtfleirasem verður auglýst síðar.

Afgreiðslutími þessa helgina verður sem hér segir:

Laugardagur 2. júní: 10 - 16 Sunnudagur 3. júní: 12 – 16

Sjá nánar á www.veidivon.is

86 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 2. tbl. 2012Gleraugað • Bláu húsin við Faxafen • 108 Reykjavík • Sími 568 1800 • gleraugad.is

8787Gleraugað • Bláu húsin við Faxafen • 108 Reykjavík • Sími 568 1800 • gleraugad.is

Sjón er sögu ríkari!

Polarized veiðigleraugumeð gulgrænum litúr gæða gleri

Fáanleg í þínum styrkog mörgum litum

VEIÐISLÓÐtímarit um sportveiði og tengt efni

Útgefandi:GHJ útgáfa ehf.

Ritstjórn:Guðmundur Guðjónsson, ritstjóriHeimir Óskarsson, útlit og umbrotJón Eyfjörð Friðriksson, greinaskrif

Netfang: [email protected]

Documents

Veidislod 2. tbl. 2012