Versterken MKB enOndernemerschap

Maart 2019

Ondernemen in Overijssel

2

Sterk ondernemerschap! Sterk ondernemerschap is de basis voor innovatie, groei en een krachtige (inter)nationale

concurrentiepositie. Het is goed voor de regionale economie en het levert banen op voor

nu en in de toekomst. Provincie Overijssel investeert daarom in de Overijsselse MKB’er met

het programma ‘Versterken MKB en Ondernemerschap’. Met diverse actielijnen binnen dit

programma is er specifieke ondersteuning voor familiebedrijven, ZP’ers, sociale ondernemingen

en snel groeiende bedrijven om hen te helpen met het ondernemerschap.

Werk in uitvoering, tijd voor een update Het programma is in overleg met de ondernemers tot stand gekomen. Ook in de uitvoering blijft

er nauw contact, zodat we gezamenlijk het Overijsselse ondernemersklimaat blijven optimaliseren.

Regelmatig laten we van ons horen over de laatste stand van zaken. Waar staan we nu, wat

hebben we samen bereikt en wat gaan we nog doen? In deze factsheet vertellen wij per actielijn

over de actuele ontwikkelingen. Wilt u meer weten? Neem gerust contact met ons op. We gaan

graag met u in gesprek. U vindt onze contactgegevens op de laatste pagina van de factsheet.

3

Actielijn 1 Startersondersteuning

• In samenwerking met gemeenten een Overijssel-dekkende eerstelijns (fysieke) ondersteuningsstructuur voor

startende bedrijven opbouwen.

• Het inrichten van een programma gebaseerd op de succesvolle ingrediënten van het IkStartSmart-programma,

met daarbij expliciet aandacht voor starters die de ambitie en potentie hebben door te groeien, en voor

sociale ondernemingen.

De Startversneller beschikbaar voor de Overijsselse starterProvincie Overijssel lanceerde donderdag 18 oktober de Startversneller. De Startversneller biedt

coaching, training en intervisie voor startende ondernemers uit Overijssel. Starters kunnen

in aanmerking komen voor een voucher van maximaal 1.000 euro om in te zetten voor een

coachingstraject. Een tweede voucher is beschikbaar voor het doen van een vakgerichte

opleiding. De regionale ondernemershubs organiseren intervisiebijeenkomsten waar de

starters van elkaar leren en hun regionale netwerk versterken. Een prachtige kans voor startende

ondernemers met ambitie in Overijssel. In de eerste maand zijn al zo’n vijftig aanvragen binnen-

gekomen. Tijdens het Business Festival Twente reikte gedeputeerde Eddy van Hijum de eerste

vouchers uit. ”Veel startende ondernemers in Overijssel hebben behoefte aan ondersteuning op

het versterken van hun ondernemersvaardigheden. Met de Startversneller wil de provincie de

slagingskans van startende ondernemers in Overijssel vergroten”, aldus Van Hijum.

Via de website www.destartversneller.nl selecteren starters een geschikte coach. Ook een eigen

coach meenemen is onder voorwaarden mogelijk. Tijdens het coachingstraject werkt de starter

bijvoorbeeld aan verkooptechnieken, het aanscherpen van een businessplan of de persoonlijke

ontwikkeling als ondernemer.

“Na bijna twee jaar zelfstandig ondernemerschap ben ik toe aan een volgende stap en sta ik voor de keuze waar

ik me in ga specialiseren”, vertelt Anne de Vos (freelance marketeer). ”De Startversneller komt voor mij precies op

het juiste moment: ik hoop dat het coachingstraject me gaat helpen bij het maken van deze keuzes.”

PartnersIn de uitvoering van de Startversneller is een belangrijke rol weggelegd voor diverse partners uit

de regio. Samen met de partners zoals de regionale ondernemershubs wordt verdere invulling

aan het programma gegeven. Naast ondersteuning begeleiden deze hubs bijvoorbeeld ook

intervisies voor startende ondernemers. “Ik wil graag andere startende ondernemers in mijn

omgeving leren kennen en horen hoe zij omgaan met de uitdagingen van het ondernemerschap.

Dus ik kijk uit naar de eerste intervisiebijeenkomst!”(Betty Jelier-Kiestra, fondsenwerver).

4

Stimuleren van startend ondernemerschapDe provincie wil, samen met regionale partners en gemeenten, starters optimaal faciliteren om

zo hun overlevingskansen te vergroten, groei te versterken en ondernemerschap aan te jagen.

Met hulp van een Overijsselse subsidiebijdrage zijn twintig gemeenten aan de slag gegaan

om samen met ondernemersverenigingen en ondernemershuizen een ondersteuningsstructuur

voor starters op te zetten of de bestaande structuur te versterken. Daarbij zijn slimme

samenwerkingen tot stand gekomen, zodat nu een Overijssel-dekkende structuur staat van

regionale (ondernemers)hubs.

In de afgelopen periode is een aantal initiatieven gestart. In Twente is het online platform

startenintwente.nl gelanceerd. Op het platform is allerlei nuttige informatie te vinden voor

het starten van een bedrijf. Ook biedt het praktische tools om als starter je vaardigheden te

verbeteren. Starters kunnen ook onderling in contact met elkaar komen via het platform.

Twaalf Twentse gemeenten en ROZ (Regionale Organisatie Zelfstandigen) hebben samen het

platform inhoud gegeven. Het platform is gelanceerd tijdens het Businessfestival in Enschede.

Hier hebben ruim vijfhonderd mensen het platform bekeken en zijn al negentig accounts

aangemaakt. Ook andere gemeenten ontwikkelen nieuwe tools ter ondersteuning van starters.

De gemeente Raalte lanceerde in november de app ‘Raalte Onderneemt’ met alle relevante info

voor de startende ondernemer in Raalte. De app is een samenwerking van de gemeente Raalte

met de ondernemersverenigingen. ZP Raalte houdt de app actueel en is het aanspreekpunt voor

vragen van de ondernemers. Ook in Zwolle is deze startersapp onlangs gelanceerd.

Karin Assink van ZP Raalte, gedeputeerde ruimte en wonen, Monique van Haaf en

wethouder Dennis Melenhorst van de gemeente Raalte lanceren de startersapp.

5

Actielijn 2 Organisatiekracht van Overijssel • Ondernemend Noaberschap: ondernemersverenigingen in Overijssel uitdagen om met plannen te komen

om het lokale en regionale bedrijfsleven te versterken en actief te betrekken bij elkaars ontwikkeling.

• Ondersteunen van ZP’ers door middel van netwerkvorming, contact met MKB en professionalisering van

sociaal ondernemerschap.

• Bevorderen van sociaal ondernemerschap. Stimuleren van activiteiten op basis van initiatieven door sociaal

ondernemers zelf. Stimuleren van activiteiten op basis van initiatieven door sociaal ondernemers zelf.

• Het versterken van advisering aan het bredere MKB vanuit de bestaande structuren (makel- en

schakelfunctionaliteit).

Twente Move2Social al twee jaar lang een succesvol startpunt voor sociaal ondernemers

Twente Move2social is een succes. Het project heeft in 2017 en 2018 geleid tot de oprichting

van maar liefst 28 nieuwe sociaal ondernemingen. Sociaal ondernemers zoeken innovatieve

oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Ze denken in kansen, zijn vernieuwend en dragen

actief bij aan de werkgelegenheid, een circulaire economie en sociale cohesie.

Een sociale onderneming kent over het algemeen de nodige problemen en uitdagingen.

Om ze hiermee op weg te helpen is in 2017 Twente Move2Social gestart. Twente Move2Social

begeleidt sociaal ondernemers in het uitwerken van hun idee tot een goede businesscase.

Inmiddels zijn drie coachingsrondes gehouden. Eind 2019 verwacht Twente Move2Social dat

38 bedrijven zijn gestart, 120 arbeidsplaatsen, 60 leerwerkplaatsen en 30 SW-plaatsen (sociale

werkvoorziening) zijn gecreëerd en dat 4 miljoen euro is opgehaald aan financiering. Maar ook

dat honderd gezinnen geholpen zijn aan groene stroom, 15 vrijwilligers actief zijn binnen groene

energie, 25 hulpbehoevende mensen geholpen zijn aan een maatje en vier statushouders als

vrijwilliger aan de slag zijn. De provincie participeert in 2019 wederom in de vierde ronde Twente

Move2Social. Hierin krijgen elf sociaal ondernemers de kans hun businesscase gefinancierd te

krijgen. Het concept wordt inmiddels ook in andere delen van het land uitgerold en heeft landelijk

erkenning gekregen; Twente Move2Social is een van de best practices in het MKB-Actieplan van

staatssecretaris Mona Keijzer van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK).

6

Social Impact Day wordt begrip in OverijsselOp 15 november werd in Hengelo de tweede Social Impact Day Overijssel gehouden.

De Social Impact Day wordt georganiseerd om sociaal ondernemen onder de aandacht te

brengen en sociaal ondernemers met elkaar in contact te brengen.

Op deze tweede Social Impact Day in het N-gebouw op de Thales Campus kwamen sociale

ondernemingen uit Overijssel aan het woord, maar ook landelijk inspirerende bedrijven zoals

Tony’s Chocolonely, I-did Slow Fashion, Dopper, Colour Kitchen, De Vegetarische Slager en Asito

vertelden hun verhaal. Daarnaast werden sessies gegeven over onder andere sociaal inkopen,

financiering van sociale ondernemingen, groei bij sociale ondernemingen, impact meten,

inclusief ondernemen en nieuwe businessmodellen.

Social Impact Day is georganiseerd in samenwerking met de provincie Overijssel, diverse

gemeenten en vele andere partners uit onderwijs en bedrijfsleven. Met 170 bezoekers was het

een groot succes. Najaar 2019 wordt de derde editie van Social Impact Day georganiseerd,

waarschijnlijk op dezelfde dag in Twente en Regio Zwolle. Terugblikken op de Social Impact Day

kan op www.socialimpactdayzwolle.nl en op socialimpactdaytwente.nl.

Niels Moshagen en Jaap Fris, de ondernemers achter de Social Impact Day Twente

Niels Moshagen en Jaap Fris, twee ondernemers achter de Social Impact Day Twente: “Met trots kijken we terug

op een fantastische dag met bijzondere en inspirerende verhalen en workshops. De grootste held van Social

Impact Day Twente 2018 is toch wel Pepijn (8jr). Zijn oproep om vooral iets te gaan doen en daarin de verbinding

met elkaar te zoeken is door iedereen in de zaal gehoord en gevoeld.”

Elf startende sociaal ondernemers hebben het trainingsprogramma succesvol afgerond.

7

Stimuleren van onderlinge samenwerking tussen ZP’ers ZP’ers vormen steeds vaker consortia met andere ZP’ers om vraagstukken samen op te pakken.

Het creëren van netwerken waarbinnen ZP’ers de juiste partners vinden, is daarom steeds

belangrijker. De provincie wil de netwerkvorming stimuleren en de zichtbaarheid van de ZP’ers

richting het midden- en kleinbedrijf vergroten. ZP-netwerken of ondernemersverenigingen

kunnen een subsidie aanvragen voor bijeenkomsten met dit doel. Er is een bedrag van

1.000 tot 2.000 euro beschikbaar.

ZP Netwerk Raalte: ZP’ers en MKB’ers verbinden

ZP Netwerk Raalte maakte gebruik van de subsidie voor ZP Netwerkbijeenkomsten om een brug te slaan tussen

ZP’ers en MKB’ers. Vanessa Holtkuile, Voorzitter van ZP Raalte, is enthousiast: “We hebben in samenwerking met

de twee grootste ondernemersnetwerken in de gemeente Raalte een mooi netwerkevent georganiseerd met

inspirerende sprekers en interessante workshops voor alle ondernemers in Raalte. Alle ondernemersverenigingen

in de gemeente waren uitgenodigd en er kwamen bijna driehonderd mensen. Erg mooi, want zo kom je mensen

tegen van buiten je netwerk en doe je nieuwe contacten op.”

Vanessa kan het ieder ZP netwerk aanraden om van de subsidieregeling gebruik te maken. “Sterker nog,

ik heb het al regelmatig aangeraden aan ZP’ers! Veel ZP’ers willen hun zakelijke netwerk uitbreiden met MKB’ers.

Dan werkt het als je elkaar kunt ontmoeten, even een praatje kunt maken. Als je elkaar spreekt, leer je elkaar

beter kennen en weet je beter wat een ander doet, je gunt elkaar eerder wat en hierdoor verwijs je eerder naar

elkaar door. Als je als ZP netwerk de brug wil slaan naar het MKB, is dit een hele goede steun in de rug.”

‘Ondernemend Noaberschap’ bereikt veel ondernemersSamen sta je sterker. Dat is het uitgangspunt van Ondernemend Noaberschap van Provincie

Overijssel. Ondernemersverenigingen en samenwerkende brancheverenigingen kunnen een

bijdrage ontvangen om het ondernemerschap van hun leden te versterken. Na het succes van

eerdere ronden in 2017 en 2018 wordt de tenderregeling Ondernemend Noaberschap in 2019

opnieuw opengesteld.

Ondernemersverenigingen en samenwerkende brancheverenigingen uit Overijssel

kunnen een bijdrage van maximaal 20.000 euro aanvragen voor samenwerkings- en

kennisuitwisselingsactiviteiten die bijdragen aan de businessontwikkeling van aangesloten

ondernemingen, zoals uitwisselingsprogramma’s of studiekringen. Veel ondernemersverenigingen

hebben inmiddels de handschoen opgepakt. Vanaf 2016 zijn 21 plannen gehonoreerd. Daarmee

geven zo’n vijftig ondernemersverenigingen uitvoering aan concrete samenwerkingsactiviteiten.

8

In het voorjaar van 2018 is tijdens het Ondernemend Noaberschaps Dinner met bestuursleden

van de verenigingen gesproken over de effecten van deze regeling op hun organisaties en op

hun leden. Dit heeft geleid tot het beschikbaar stellen van extra financiële middelen voor de

ondernemersverenigingen uit Overijssel. In 2019 worden twee tenderrondes opengesteld: de eerste

ronde is van 15 januari tot 22 februari, de tweede ronde van 1 september tot 15 oktober.

Joost Wegink, voorzitter Wierdense Winkeliersvereniging (WiWi)

“Wij zijn begin 2018 gestart met het Project ‘Ondernemend Noaberschap Wierden’. Als bestuur zijn we trots dat

wij door dit project meer winkeliers hebben weten te betrekken bij onze gezamenlijke belangen dan voorheen.

De wil om samen te werken is er weer. Naast een gezond huishoudboekje beschikt de WiWi ook weer over

enthousiaste leden die het gezamenlijke belang willen dienen. Als dat dan ook nog meer omzet oplevert, zoals

door enkele cursisten openlijk weergegeven, gaan we de goede kant op! Het project Ondernemend Noaberschap

heeft bijgedragen en zal de komende tijd een blijvende bijdrage leveren aan het nieuwe elan van ons winkeldorp.

Een eerste belangrijke stap is gezet! De Wierdense winkeliers weten weer wat samenwerken is.”

Foto: Lenneke Lingmont

9

MKB Ondernemersadviseurs in actie!Zeven ondernemersadviseurs staan klaar voor het MKB in Overijssel. De MKB Ondernemers-

adviseur is een aanspreekpunt. Hij of zij verbindt bedrijven onderling, legt verbindingen met

kennis(instellingen) en informeert ondernemers over de (financierings-)instrumenten die op de

markt beschikbaar zijn of door overheden beschikbaar worden gesteld. Voor de regio Zwolle

werkt de MKB Ondernemersadviseur vanuit Kennispoort, voor de regio Stedendriehoek vanuit

Cleantech regio en in Twente vanuit Ondernemend Twente (samenwerking tussen verschillende

ondernemersverenigingen). In het afgelopen jaar zijn al honderden bedrijven met diverse

vraagstukken door de MKB Ondernemersadviseurs geholpen.

Contactgegevens

Regio Zwolle: Bart Jeurnink 06 46 05 42 11 bart@kennispoortregiozwolle.nl

Anieke van Wijnen 06 30 99 87 67 anieke@kennispoortregiozwolle.nl

Stendert de Vries 06 15 90 64 32 stendert@kennispoortregiozwolle.nl

Regio Twente: Gerjan Bremmer 06 27 34 20 87 gerjan@ondernemendtwente.nl

Nicoline van der Schaft 06 22 44 22 41 nicoline@ondernemendtwente.nl.

Regio Deventer: Gerhard van Klaveren 06 53 38 51 88 gerhardvanklaveren@cleantechregio.nl

Kirsten Kamphuis 06 10 89 04 46 kirstenkamphuis@cleantechregio.nl

Lennart Kunst van Work Dynamic

“Met mijn bedrijf Work Dynamic maak ik werkomgevingen dynamisch, zodat medewerkers niet alleen staand,

maar ook zittend, fietsend of lopend kunnen werken. Dat zorgt voor energie en daadkracht en past bij de

trend dat steeds meer bedrijven aan de slag gaan met het thema vitaliteit. Ik heb MKB-adviseur Nicoline van

der Schaft ontmoet bij een IKT-bijeenkomst, waar ik met gedeputeerde Eddy van Hijum zitting had in het panel

over ‘versterken MKB en ondernemerschap’. Ik was net begonnen, zonder vestiging en zonder strategisch of

commercieel plan. Na de bijeenkomst kon ik met al mijn vragen bij Nicoline terecht. Door haar houd ik focus op

de juiste zaken. Door de aangedragen verbindingen breng ik mijn ondernemerschap versneld naar een volgend

niveau. De omzet die wij begin 2018 ambitieus prognotiseerden, heb ik nu ruim gehaald. Het komende jaar werk

ik vanuit een bedrijfspand in Rijssen, maken wij de stap naar meer personeel én zet ik in op een verdubbeling van

onze omzet. De gesprekken met Nicoline zijn erg waardevol geweest. Ze laat me steeds opnieuw achter met stof

tot nadenken. Ik heb Nicoline leren kennen als een powervrouw die doet wat ze zegt, haar afspraken nakomt

en een verbindende factor is. Nicoline, bedankt voor de inspirerende gesprekken en de verbintenissen die jij hebt

gelegd tussen mij en andere ondernemers! Ik zie 2019 met vertrouwen tegemoet. Zeker als ik af en toe een

beroep mag doen op de MKB-adviseur!”

10

11

Actielijn 3 Financiering

• We verkennen op welke wijze wij het MKB aanvullend kunnen faciliteren om aan financiering te komen.

Hiermee willen wij meer ondernemers de kans geven hun ondernemingsplannen te realiseren.

• Doorverwijzen en informeren: we gaan (financiële) organisaties verbinden zodat ze onderling informatie

verstrekken over financieringsmogelijkheden. Zo kunnen ze hun achterban snel en goed doorgeleiden

naar de juiste regelingen en worden bestaande regelingen beter benut.

• Ondersteunen van initiatieven voor alternatieve vormen van financiering vanuit ondernemers.

Denk bijvoorbeeld aan het bevorderen van het opstarten van kredietunies.

• Het opzetten van een voucherregeling ter ondersteuning van de MKB ondernemer.

MKB Doorgaan voorziet in een behoefteVoor MKB’ers uit Overijssel is het mogelijk om gebruik te maken van MKB Doorgaan. MKB

Doorgaan is een onafhankelijke organisatie voor het tijdig signaleren van problemen in

het MKB. Door zo vroeg mogelijk te communiceren, brengt MKB Doorgaan bedrijven die in

de kern gezond zijn op tijd in contact met alle beschikbare instrumenten die - zowel privaat als

publiek - beschikbaar zijn. Hiermee verhoogt MKB Doorgaan het bestaansrecht van bedrijven

waardoor ondernemerschap en (kwetsbare) werkgelegenheid behouden blijft en soms zelfs

wordt uitgebreid. MKB Doorgaan is in meerdere provincies actief en wil naar een landelijke

dekking toewerken. MKB Doorgaan is landelijk erkend als best practice in het kader van het

MKB-Actieplan van staatssecretaris Mona Keijzer van EZK.

Regionale financieringstafelsIn het MKB-Actieplan heeft het Ministerie van Economische Zaken het belang van de regionale

financieringstafels aangestipt. In de provincie Overijssel staat dit onderwerp al sinds medio 2017

op de agenda. Eén van de knelpunten voor startende en groeiende ondernemingen is namelijk

toegang tot financiering voor groei- en innovatieplannen. Provincie Overijssel biedt hier een

oplossing voor in de vorm van Financieringstafels en Financieringsvouchers. De Financieringstafel

Overijssel is een overlegplatform van verschillende financiers (vreemd vermogen, eigen vermogen

en de tussenvorm mezzanine) dat periodiek gezamenlijke bijeenkomsten organiseert. In totaal

zijn nu acht tafels georganiseerd in de regio Twente. Gezien het succes van deze tafels gaan we

dit uitbreiden naar Regio Zwolle en Deventer. Het doel van de Financieringstafel Overijssel is een

bijdrage te leveren aan het oplossen van financieringstekorten bij startende en groeiende innova-

tieve bedrijven in de provincie Overijssel. Naast toegang tot financiering worden ook de netwer-

ken van de financiers in verbinding gebracht met innovatieve ondernemers.

FinancieringsvouchersUit onderzoek en afstemming met onze partners blijkt dat MKB-ondernemers behoefte

hebben aan professionele ondersteuning bij het opstellen van een goed businessplan.

Ook willen ze graag hulp om met dit businessplan meer inzicht te krijgen in het aanbod van

financieringsmogelijkheden. Om de MKB-ondernemer te ondersteunen bij deze vraagstukken

heeft Provincie Overijssel twee voucherregelingen opengesteld. Ondernemers kunnen een

voucher van maximaal 3.000 euro aanvragen voor het opstellen of verbeteren van hun

investeringsplan. Ook kunnen MKB-ondernemers een voucher aanvragen van maximaal

3.000 euro voor ondersteuning bij het verkrijgen van financiering voor het investeringsproject.

12

Dat de behoefte aan deze ondersteuning groot is, blijkt wel uit het feit dat inmiddels tachtig

voucheraanvragen zijn ingediend. De investeringen die met de aanvragen gemoeid zijn, lopen

uiteen van 75.000 euro tot enkele miljoenen. Het totale investeringsbedrag dat door middel van

de financieringsvouchers is aangevraagd loopt op tot ruim boven de 25 miljoen.

13

Actielijn 4 Organisatorische/Sociale Innovatie

• Bewustwording: ontwikkelen en uitvoeren van een bewustwordingsprogramma en hierbij

minimaal 450 bedrijven bereiken.

• Leren van Elkaar-kringen. Bedrijven faciliteren die met elkaar kennis willen delen en kennis

willen verkrijgen rondom organisatorische innovatie.

De Pioniers, de krachtclub van Overijssel inspireert ondernemersWat heeft een bedrijf nodig om vlot en effectief te reageren op de steeds sneller veranderende

omgeving? Negen ondernemers uit Overijssel delen graag hoe zij dat aanpakken. Deze pioniers

zijn voorlopers in sociale innovatie. In het netwerk ‘De Pioniers, krachtclub voor ondernemend

Overijssel’ pakken deze voorlopers de rol van ambassadeur. Ze delen ervaringen met

ondernemers en zetten sociale innovatie op de kaart.

De pioniers zijn Martin Hemmink (Hemmink in Zwolle), Elbert-Jan Hesse (Novon in Zwolle),

Wim Swier (Food Connect in Almelo), Cor de Best (Van Lente Systeemintegratie BV in Deventer),

Harm Vredenburg (Vredenburg Installatietechniek in Steenwijk), Luc Baltus (VDR Bouwgroep

BV in Deventer), Hilbert Wiechers (Wiechers Wonen in Ommen en Dwingeloo), Jan Steggink

(Steggink Infra in Reutum) en Richard Nieuwenhuis (Niverplast in Nijverdal). De negen pioniers

delen vanuit dit netwerk ervaringen, tips en ideeën over sociale innovatie en motiveren andere

ondernemers om concrete initiatieven waar te maken. Deze verhalen staan online op het

platform www.pioniersoverijssel.nl. Ondernemers kunnen de pioniers natuurlijk ook persoonlijk

benaderen. De provincie en de pioniers hebben een magazine uitgegeven met verhalen, tips en

trucs over sociale innovatie voor en door ondernemers. Het magazine is online te vinden via

www.pioniersoverijssel.nl (kijk onder kennis, verhalen en tools). Leest u het liever op papier?

Laat het ons weten, we sturen u graag een exemplaar toe. Het ministerie van EZK heeft deze

aanpak erkend als best practice in het kader van het MKB-Actieplan.

Flexibel organiserenondernemer en medewerker

Dynamisch managen

Slimmer werken

ondernemer

medewerker Co-creatieondernemer en medewerker

14

Harm Vredenburg, van Vredenburg Installatietechniek in Steenwijk

“Eigenlijk kun je alles in één zin samenvatten: fatsoenlijk ondernemen, gewoon omdat dat zo hoort.

Luisteren en medewerkers mee laten denken, me kwetsbaar opstellen, iedereen zijn verantwoording laten

nemen. En structuur aanbrengen door overleg, scholing en in de uitvoering. Medewerkers denken op allerlei

manieren mee. We hebben overleg met de personeelsvertegenwoordiging, daar komen vaak zaken aan de

orde die je anders als leidinggevende niet te horen krijgt, maar o zo belangrijk zijn. Het leuke is dat er vaak ook

al iemand heeft nagedacht over een oplossing. Vrijheid en verantwoordelijkheid zijn belangrijk bij ons bedrijf.

Net als blijven leren en de menselijke norm. Als je aan alle randvoorwaarden en basisbehoeftes voldoet, en

goed bent voor je medewerkers, dan volgt de winstgevendheid vanzelf. Denk er wel om, dit is lange termijn.

Je hebt een stip op de horizon, waar wil ik naar toe met het bedrijf met mijn medewerkers en hoe gaan we dit

doen. Het eindresultaat is een gezond bedrijf met gemotiveerde gezonde medewerkers die hart voor de zaak

hebben en hun klanten. Als de menselijke norm regeert, heb je altijd een bedrijf dat rendeert.”

Leren van Elkaar-kring: ook voor sociale innovatieDe subsidieregeling Leren van Elkaar-kring is ook opengesteld voor ondernemers die graag sociaal willen

innoveren. Met een Leren van Elkaar-kring kunnen ondernemers onder professionele begeleiding ervaring delen

en kennis inkopen op het gebied van sociaal innoveren.

15

Actielijn 5 Familiebedrijven

• Goed Bestuur. Familiebedrijven worden ondersteund bij het (her)inrichten van de

bestuursstructuur op basis van de opgedane ervaringen van het lectoraat van Windesheim.

Bedoeld voor MKB-bedrijven met meer dan tien werknemers.

• Bedrijfsopvolging. Aanpak waarbij familiebedrijven ondersteund worden bij

bedrijfsopvolgingsproblematiek. Leren van Elkaar-kringen vormen een belangrijk onderdeel.

• Identificeren en ondersteunen van potentiële bedrijfsopvolgers onder studenten.

• Jonge bedrijfsopvolgersregeling. We gaan dertig bedrijfsopvolgers ondersteunen en stimuleren.

Dashboard familiebedrijven Het dashboard familiebedrijven is een unieke dataset met informatie over Overijsselse fami-

liebedrijven. Deze dataset is de uitkomst van een succesvolle samenwerking tussen Provincie

Overijssel, het landelijke Expertisecentrum Familiebedrijven van de Hogeschool Windesheim en

het CBS. Met dit dashboard is Overijssel de eerste provincie in Nederland waar de gegevens over

familiebedrijven op gedetailleerd niveau beschikbaar zijn. De cijfers bevestigen het grote belang

van familiebedrijven voor de economie van Overijssel en laten zien in welke bedrijfstakken deze

familiebedrijven actief zijn. Een uitgebreide en interactieve presentatie van de resultaten van dit

onderzoek is te vinden op: www.overijssel.nl/dashboardfamiliebedrijven.

Goed Bestuur project met WindesheimHet Landelijk Expertisecentrum Familiebedrijven van Hogeschool Windesheim biedt in

samenwerking met Provincie Overijssel het programma Goed Bestuur aan. Het Expertisecentrum

heeft een traject speciaal gericht op de overdracht van het familiebedrijf aan de opvolger.

Met gesprekken, informatieve bijeenkomsten en concrete hulp bij implementatie ondersteunt en

begeleidt het Expertisecentrum de ondernemer om de overdracht op een zorgvuldige wijze in te

richten. Inmiddels loopt dit project een jaar en we gaan nog door tot eind 2019. In deze periode

heeft het Expertisecentrum zo’n dertig familiebedrijven ondersteund bij het (her)inrichten van de

bestuursstructuur. Tien bedrijven hebben meegedaan aan het programma Goed Bestuur.

Wilt u weten of dit iets voor uw familiebedrijf is? Neem dan contact op met het Landelijk

Expertisecentrum Familiebedrijven via e-mail landelijkexpertisecentrumfamiliebedrijven@

windesheim.nl.

Leergang Hogeschool Saxion over familieopvolgingHogeschool Saxion biedt in samenwerking met Provincie Overijssel een leergang aan

waarbij de nieuwe generaties bedrijfsopvolgers binnen familiebedrijven onderling kennis

kunnen delen en elkaar kunnen versterken. In de leergang komen onderwerpen aan bod als

ondernemerskwaliteiten van de opvolger en het vormgeven van het opvolgingsproces. Ook is er

aandacht voor de analyse van het bedrijf en de branche en gaan deelnemers aan de slag met het

ontwikkelen van een strategie voor de toekomst van het bedrijf. Daarnaast is het mogelijk om

een aangepaste, verkorte, versie van de leergang te volgen op locatie in de regio.

Voor 2019 is nog voldoende ruimte voor deze aangepaste bijeenkomsten. In januari 2018 is

een eerste regioleergang van start gegaan en inmiddels zijn er al meer in de regio gestart. In de

afgelopen periode hebben veertig studenten deelgenomen aan de leergang Bedrijfsopvolging.

Wilt u meer weten over de leergang en de mogelijkheden voor u? Neem voor meer informatie

contact op met Erik Wierstra, lector Ondernemerschap: e.wierstra@saxion.nl of 088 019 10 16.

16

Arjen Dekker, directeur van heerlijkehuisjes.nl

Arjen Dekker, directeur van heerlijkehuisjes.nl, deed mee aan het traject Goed Bestuur. Heerlijkehuisjes.nl is een

snelgroeiend familiebedrijf in de online verhuur van vakantiehuizen en groepsaccommodaties.

“Door onze snelle groei en de focus op online zijn we vaak bezig met de waan van de dag. We wilden een kritisch

klankbord om regelmatig verder te kijken dan de dagelijkse gang van zaken. Het programma Goed Bestuur

heeft ons geholpen met kennis over het governance-instrument, de keuze voor de juiste vorm, de formaliteiten

hieromheen en persoonlijke begeleiding tijdens de opstart. We hebben gekozen voor het instellen van een Raad

van Advies. In januari zijn we van start gegaan en we houden nu elk kwartaal een RvA-vergadering waarin we

stilstaan bij de behaalde resultaten, het ontwikkelen van de toekomstvisie en andere vraagstukken. Dat zorgt voor

continuïteit in het werken aan de toekomst van ons bedrijf. De ruime kennis en ervaring van de adviseurs maakt

dat zij scherpe vragen stellen, veel ideeën inbrengen, ons wijzen op valkuilen en kritisch zijn op ons functioneren.

Tot slot brengen zij ook nog eens een enorm netwerk mee. Ik ben heel blij dat we met hulp van Goed Bestuur tot

zo’n waardevolle Raad van Advies zijn gekomen. Ik kan het elk bedrijf aanraden!”

Leren van Elkaar-kring voor familiebedrijvenFamiliebedrijven kunnen ook gebruik maken van de subsidieregeling Leren van Elkaar-kring.

In deze kringen delen ondernemers onder professionele begeleiding kennis met elkaar over

onderwerpen als bedrijfsopvolging, familiestatuten, strategisch ondernemerschap of een ander

gezamenlijk thema.

Jonge bedrijfsopvolgersIn 2017 is de Jonge Bedrijfsopvolgersregeling opengesteld. Deze regeling is bedoeld voor jonge

ondernemers (jonger dan 41 jaar) die minder dan twee jaar geleden het familiebedrijf hebben

overgenomen. Deze jonge bedrijfsopvolgers kunnen een premie van maximaal 20.000 euro ont-

vangen om een toekomstbestendige investering te doen in hun familiebedrijf. Deze investering

moet worden gebruikt om beter in te kunnen spelen op marktontwikkelingen en de wensen van

de samenleving.

Inmiddels hebben 16 bedrijven gebruik gemaakt van deze regeling, en er zijn alweer nieuwe

aanvragen in voorbereiding. De laatste tranche voor 2019 is opengezet en de verwachting is

dat er in 2019 nog ruim tien bedrijven gebruik kunnen maken van deze regeling.

Het totale programma van de provincie Overijssel voor familiebedrijven heeft landelijke erkenning

gekregen als Best Practice in het MKB-Actieplan van staatssecretaris Mona Keijzer.

17

Actielijn 6 Snelle groeiers

• Wij gaan zo’n dertig snelle groeiers in het MKB in Overijssel identificeren en waar mogelijk

faciliteren in hun verdere ontwikkeling in Overijssel. Dit programma wordt in nauwe

samenwerking met de innovatieloketten uitgevoerd.

Snelle groeiers hebben een grote economische impact op de economie van Overijssel: het zijn rolmodellen

voor andere ondernemers, ze zorgen voor dynamiek bij bestaande bedrijven en ze leveren een bijdrage aan

de uitstraling van Overijssel. Te vaak zien we deze snel groeiende bedrijven vertrekken. Ons doel is deze snelle

groeiers in Overijssel te houden en ze uit te dagen en te faciliteren nog verder te groeien en te leren wat

hiervoor de meeste effectieve manier is.

Snellegroeiersprogramma van start!Voor ambitieuze ondernemers met een snelgroeiend bedrijf in de provincie Overijssel,

is er het snellegroeiersprogramma! Ernst & Young (EY) voert dit programma uit in opdracht

van de provincie Overijssel.

Het snellegroeiersprogramma is een op maat gesneden programma om een bedrijf naar het

volgende niveau te brengen. Experts van Ernst & Young coachen ondernemers twee jaar op de

groeistrategie van het bedrijf. Voor de uitvoering van deze groeistrategie kan -indien nodig- een

beroep worden gedaan op een subsidieregeling van de provincie Overijssel. Ook wordt het bedrijf

onderdeel van een netwerk van ondernemers die in dezelfde groeifase zitten. Hiermee worden

regelmatig gezamenlijke inspiratiesessies gehouden. Een missie naar het buitenland staat ook op

het programma. Ondernemers kunnen een mentor uit het bedrijfsleven kiezen om hen te coachen.

De eerste groep deelnemers is in juni 2018 gestart met een kick off sessie bij het FBK stadion

in Hengelo. Alle 23 deelnemende bedrijven hebben de afgelopen periode een doorlichting (een

zogenaamde growth navigator sessie) gemaakt van hun bedrijf en een groeiplan opgesteld. De

eerste subsidieaanvragen zijn behandeld en toegekend. Er zijn twee inspiratiesessies georganiseerd

bij deelnemende bedrijven. Een sessie bij ‘De Nieuwe Zaak’ in Zwolle waarbij de klant als thema

centraal stond en een sessie bij ‘Ahrma pooling’ in Deventer met de focus op bedrijfsvoering en

productie. Een tussentijdse evaluatie laat zien dat de bedrijven deelname aan het programma als

erg waardevol ervaren. In 2019 starten we met een tweede groep snelle groeiers. Wilt u hier meer

over weten? Stuur dan een mail naar mkb@overijssel.nl.

Jeroen Orriëns, financieel directeur van De Paauw Recycling Enschede

“Het is heel goed om af en toe uit de dagelijkse beslommeringen te stappen en met wat afstand naar je bedrijf te

kijken juist als je zo’n snelle groei doormaakt. Als resultaat van de growth navigator sessie (een doorlichting van

het bedrijf) met EY hebben we nu inzicht in onze ‘groeipijnen’ en hebben we een plan gemaakt hoe deze aan te

pakken. Daarnaast is het inspirerend om de andere bedrijven in het programma te leren kennen en te horen van

hun uitdagingen. Er is nog genoeg werk aan de winkel dus wij zijn volop aan de slag en kijken uit naar het vervolg

van het programma.”

18

Erik Fieten, eigenaar Alvasi Reclame BV Nieuwleusen

“De kans op een nieuw netwerk in Overijssel en contact met bedrijven uit andere branches was 1 van de redenen

voor onze deelname aan het snelle groeiersprogramma. Het sparren met bedrijven uit andere branches, het leren

van elkaar en kijken in elkaars keuken ervaar ik als heel leerzaam en waardevol. Een groot pluspunt is ook dat we

nu een goed doordacht groeiplan hebben voor ons bedrijf. Dat biedt een prachtige basis voor de komende twee

jaren. En last but not least hebben al twee deelnemers zich gemeld als nieuwe klant bij Alvasi!“

Startmoment snelle groeiersprogramma

19

Ook interessant om te wetenMeest ondernemersvriendelijke provincie

Provincie Overijssel zet ondernemersvriendelijkheid centraal. Samen met ondernemers en gemeenten

werken we hier op verschillende manieren aan. In het kort een paar ontwikkelingen:

Overijssel Onderneemt! MKB Event voor en door ondernemersHazemeijer Hengelo stond maandag 29 oktober in het teken van Overijssel Onderneemt!

Ondernemers, bestuurders en andere betrokkenen ontmoetten elkaar in Hengelo om te praten

over wat hen bindt; ondernemen!

Staatssecretaris Mona Keijzer, gedeputeerde Eddy van Hijum en MKB-voorzitter Jacco Vonhof

verzorgden de aftrap. “Ondernemers zijn altijd druk met vandaag”, stelde Keijzer. “Maar soms

moet je ook de tijd nemen om na te denken over de dag van morgen.” Overijssel Onderneemt!

bleek daarvoor een uitgelezen kans. De ondernemers konden kort kennis nemen van zeven

verschillende onderwerpen, variërend van de uitdagingen van snelle groei of juist net starten,

van financiering tot sociaal ondernemen, van de specifieke problemen van familiebedrijven tot

organisatorische innovatie en opleiding en ontwikkeling van je mensen. Alle onderwerpen waren

samen met ondernemers voorbereid en de sessies werden veelal geleid door ondernemers.

Na het diner werden de onderwerpen verder uitgediept tijdens de verdiepingssessies. Het

programma werd afgesloten door Björn Kuipers, topscheidsrechter en ook supermarkt-eigenaar in

Oldenzaal. Met het verhaal hoe hij al die ballen hoog houdt, konden de ondernemers geïnspireerd

naar huis: terug naar de dagelijkse drukte, maar met stof tot nadenken voor de toekomst.

Ondernemersontbijt in teken ondernemersvriendelijkheid provincieOndernemersvriendelijkheid was dit jaar het centrale thema van het Ondernemersontbijt.

Gastheer was Oxycom in Raalte, een bedrijf dat baanbrekende technologie heeft ontwikkeld om

gebouwen te koelen, verwarmen, ventileren en bevochtigen met veel minder energieverbruik.

Zo’n zeventig bestuurders en ondernemers gingen met elkaar in gesprek over

de ondernemersvriendelijkheid in Overijssel.

Inspirerend waren de verhalen vanuit Raalte en Almelo. De gemeente Raalte maakte samen met de

ondernemers een actieplan om de ondernemersvriendelijkheid te verbeteren.

20

Met succes, Raalte slaagde erin de tevredenheid onder ondernemers te verbeteren en steeg in de

meting van MKB Nederland. Tijdens de bijeenkomst werd bovendien de startersapp gelanceerd.

Vanuit Almelo werd het project ‘Start je Winkel in Almelo’ gepresenteerd. Bestaande ondernemers

helpen startende ondernemers die een winkel willen beginnen en werken zo aan een levendige

sfeer in de Almelose binnenstad.

Met rapportcijfers konden de aanwezigen de overheid waarderen, en tips geven voor een

betere aanpak. Bij de grote borden was vaak te horen dat ondernemers wel mee willen doen aan

regelingen, maar afhaken als die te tijdrovend of ingewikkeld zijn. Ook is er een spanningsveld

tussen ondernemers die snel meters willen maken en de overheid, die zorgvuldig te werk moet

gaan en meerdere belangen moet afwegen. Voldoende input om verder te werken aan een nóg

ondernemersvriendelijker Overijssel!

Overijssels ondernemersklimaat verbeterd Het ondernemersklimaat in Overijssel is op veel onderdelen verbeterd. Dat blijkt uit onderzoek

onder het ondernemerspanel van de Provincie Overijssel. In mei en juni 2018 is het onderzoek

uitgevoerd onder het ondernemerspanel. Dit panel bestaat uit ondernemers in Overijssel uit

alle branches en alle bedrijfsgroottes. De resultaten van de Overijsselse ondernemers worden

vergeleken met ondernemers uit de rest van Nederland en met de resultaten van 2016.

Overijsselse Ondernemers merken dat de economie in de afgelopen twee jaar is gegroeid.

Kapitaal is makkelijker toegankelijk en ondernemers hebben minder zorg over de continuïteit

van hun onderneming. De uitdaging voor ondernemers zit nu vooral in de beschikbaarheid van

goed personeel.

Eddy van Hijum, gedeputeerde Economie: “Het is goed om te zien dat ondernemers positief

zijn over de verschillende onderdelen van ons beleid. Het onderzoek levert goede adviezen op

om ons beleid te verbeteren en het contact met de Overijsselse ondernemers te versterken.

Uit het onderzoek blijkt dat ondernemers veel gebruik maken van hun eigen netwerk.

Vanuit de provincie hebben we al veel contact met ondernemersnetwerken. Dat gaan we verder

verstevigen. Ondernemers adviseren ons om het aanbod van de provincie beter zichtbaar te

maken. Dit pakken we op door onder meer de vindbaarheid van subsidies op de website te ver-

beteren. Ook gaan we op verschillende niveaus uitwisselingen organiseren tussen ondernemers

en Provincie Overijssel. Tijdens mijn tour langs bedrijven heb ik gemerkt dat het goed werkt om

zelf te horen en te zien wat er speelt bij de ondernemer. Daar gaan wij graag mee verder.”

Het onderzoek is te vinden op www.overijssel.nl; kijk onder de rubriek Over Overijssel en ga

naar Cijfers, Kaarten en Onderzoek. U vindt het onderzoek bij het thema economie.

21

Informatie die voor u mogelijk ook relevant is:

Human Capital

De economie in Nederland en Overijssel groeit. Het aantal banen neemt toe en er ontstaan nieuwe

beroepen. Steeds meer bedrijven hebben moeite om goed personeel te vinden. Dit geldt vooral in

de sectoren bouw, ict, zorg en logistiek. En toch zijn er nog steeds veel mensen zonder werk. De

provincie Overijssel werkt samen met scholen en ondernemers aan oplossingen voor dit probleem.

Met deze partijen werken we aan een betere aansluiting van het onderwijs op de vraag van de

arbeidsmarkt. We ondersteunen ondernemers bij het verder ontwikkelen van hun personeel en

het bieden van leerwerktrajecten aan kwetsbare mensen op de arbeidsmarkt. Met verschillende

partijen zetten we in op het binden en boeien van talent aan onze provincie.

Meer informatie hierover vindt u op www.overijssel.nl/thema’s/economie/onderwijs-werk

Nieuwe Energie Overijssel

In 2023 komt 20% van alle energie in Overijssel uit nieuwe energiebronnen, zoals wind, zon,

bodem en biomassa. Dat is het doel van het programma Nieuwe Energie Overijssel. Dat bereiken

we alleen door slim samen te werken en krachten te bundelen. Nieuwe Energie Overijssel

bestaat dan ook uit een energiek netwerken van partijen met onder andere provincie, gemeenten,

ondernemers, woningcorporaties en netwerkbedrijven. Lees meer over het programma en wat de

provincie u kan bieden op www.overijssel.nl/thema’s/economie/nieuwe-energie

Innovatie

Provincie Overijssel helpt ondernemers op weg die willen innoveren. Dat doen we met een groot

kennisnetwerk, subsidies en leningen. Innovatie zorgt voor groei van uw bedrijf. Innovatie is ook

belangrijk bij het oplossen van maatschappelijke vraagstukken waar de provincie zich mee bezig

houdt, zoals grondstoffenschaarste, klimaatverandering en vergrijzing. We ondersteunen u graag

om samen te werken aan een innovatief Overijssel!

Voor alle fasen van innovatieontwikkeling is financiering beschikbaar. De innovatieloketten

(Kennispoort, Novel-T en Cleantech Regio Development) en OostNL kunnen u hierbij adviseren.

Kijk voor meer informatie op onze website: www.overijssel.nl/thema’s/economie/innovatie

Internationalisering

Bedrijven die internationaal actief zijn, groeien sneller en bieden meer werkgelegenheid.

Via GO4Export ondersteunt Provincie Overijssel MKB’ers die gaan exporteren of die meer

uit hun export willen halen. GO4Export biedt hiervoor een breed scala aan activiteiten.

Enkele voorbeelden zijn:

Bedrijven die voor hun export online kanalen willen inzetten, kunnen gebruik maken van de

GO4Export-voucher. Hiermee kunt u een quick scan laten maken van uw e-commerce kansen

bij ondernemen met het buitenland. Per jaar zijn twintig vouchers beschikbaar.

Jaarlijks organiseert GO4Export meerdere handelsreizen, waaronder een handelsreis naar China.

Provincie Overijssel heeft al vele jaren een band met de Chinese provincie Liaoning. In een land

als China kunnen ondernemers de markt niet betreden zonder begeleiding vanuit de overheid.

De handelsmissie staat daarom altijd onder leiding van een gedeputeerde. In september 2018

namen ruim 20 ondernemers deel aan de handelsmissie onder leiding van gedeputeerde

Eddy van Hijum. Kijk voor meer informatie op go4export.nl of neem contact op met

Remco Lucassen van OostNL: remco.lucassen@oostnl.nl.

Subsidies

www.overijssel.nl/loket/subsidies

Via deze link vindt u een overzicht van alle subsidies die via de provincie aan te vragen zijn.

22

InformatieNeem voor meer informatie contact op met het MKB-team van de provincie Overijssel via

mkb@overijssel.nl of telefoonnummer 038 499 75 00.

Kijk voor meer informatie over het programma ook op www.overijssel.nl/mkb

20

19

-052