TS. Phạm Đỗ Chí

Investors’ Day, 16/2/2012

LỐI RA CHO CHỨNG KHOÁN VÀ BẤT ĐỘNG SẢN? VAI TRÒ CỦA

VÀNG TRONG ĐẦU TƯ LÂU DÀI

1. Thị trường chứng khoán

2. Thị trường bất động sản

3. Giải pháp chung cho hai thị trường

4. Triển vọng giá dầu

5. Triển vọng và vai trò của vàng

Tuy các giá trị cổ phiếu hấp dẫn cuối năm 2011 nhưng TTCK đã mất thêm 28% trong năm 2011 từ mức được coi là “giá rẻ” của cuối năm 2010.

Vấn đề cơ bản nhất là tiền. Do một thành phần dân cư đông đảo đã kẹt tiền để dành trong BĐS hay vàng và đô la khiến nguồn cung tiền cho CK cạn kiệt, hai nguồn còn lại là đầu tư nước ngoài và nguồn cung tiền trong nước cũng bị hạn chế do hoàn cảnh kinh tế vĩ mô và chính sách thắt chặt của NHNN. Đó là bức tranh toàn cảnh chứng khoán cuối năm 2011 và năm Tân Mão.

BĐS được ghi nhận đã đóng băng từ 2008 và xuống giá đậm từ 2010 vì không có người mua và do chính sách tín dụng thắt chặt của NHNN đã đưa lãi suất BĐS lên đến trên 20%.

Giá cả đã xuống 20%-30% trong hai năm qua, nhất là ở phân khúc căn hộ cao cấp bị chạm mạnh nhất, và sẽ còn xuống thêm 15%-20% (nhất là giá đất nền) trong hai năm 2012-13 trước khi có thể chạm “đáy” với giá cả thực tế hơn cho thị trường có thể phục hồi mạnh vào năm 2014, theo kinh nghiệm nhiều thị trường khác.

Các khó khăn này không dễ gỡ qua các chính sách vá víu tạm thời, mà còn tùy thuộc nền kinh tế trong lâu dài. Theo kinh nghiệm của nhiều nước, khủng hoảng BĐS thường kéo dài 5 năm mới bắt đầu có lối ra.

Tác động xấu tiếp tục của hai thị trường này lên nền kinh tế trong năm 2012 là chuyện phải lo. Và vì cả hai đều là kênh huy động vốn lâu dài và quan trọng của nền kinh tế, các chính sách ngắn hạn (vĩ mô) và lâu dài (tái cấu trúc) để tạo lối ra cho cả hai thị trường phải được nghĩ đến.

Tình hình kinh tế vĩ mô phải có bước ngoặt nhanh chóng để gây lại niềm tin, Chính Phủ thực sự sẽ kiểm soát được tình hình kinh tế vĩ mô. Cần giảm lạm phát trong các quý 1-2 và dẫn đến giảm lãi suất cuối quý 2. Thị trường BĐS cũng sẽ phục hồi từ từ sau TTCK khi lãi suất có dấu hiệu giảm thực sự. Giải pháp tối ưu và khả thi hiện tại rõ ràng là phải dùng chính sách tài khóa để hỗ trợ thực sự chính sách tiền tệ nhằm giảm tổng cầu và lạm phát, và từ từ sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ để giảm lãi suất.

Bất động sản: cần các cú sốc từ việc tái cơ cấu nền kinh tế và có mặt các nhà đầu tư mới Sau khi thị trường BĐS được khởi động từ lãi suất, thị trường này chỉ có thể phục hồi nhanh chóng nếu có cú sốc ào ạt từ các nhà đầu tư mới, đây sẽ là điều gây tác động tâm lý mạnh nhất cho BĐS ở Việt Nam.

Ngoài ra các chính sách tái cơ cấu nền kinh tế sẽ tiếp sức mạnh mẽ cho nhu cầu BĐS nếu khu vực tư nhân được đóng vai trò chủ đạo trong nỗ lực giảm thật sự đầu tư công và vai trò các doanh nghiệp nhà nước. Việc giảm thuế doanh nghiệp xuống 20% sẽ là bước đầu cho chính sách này.

Sau hết là vấn đề thực hiện ba nhánh tái cấu trúc kinh tế cần được xúc tiến nhanh hơn bắng cách tập trung vào một cơ quan chỉ đạo duy nhất để có sự phối hợp chính sách hữu hiệu và nhanh hơn hiện tại. Việc chia làm ba cơ quan chủ quản thực hiện như hiện nay sẽ chậm hơn và thiếu phối hợp. Việc nghiên cứu chính sách và biện pháp thực hiện dự trù cho quý 4 sẽ làm mất cả năm cho việc phục hồi hai thị trường CK và BĐS nêu trên.

Phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tăng trưởng kinh tế, diễn biến của châu Âu và tình hình hình địa chính trị trên thế giới.

Sự kiện quan trọng liên quan tới nhu cầu nhiên liệu chính là tình hình của châu Âu và những biện pháp đối phó với nguy cơ khủng hoảng nợ tại đây. Về phía cầu, các sự kiện địa chính trị có thể sẽ xác định hướng đi của thị trường, trong đó, các giao dịch tiềm năng giữa Iran, Mỹ và Châu Âu sẽ là mối quan tâm hàng đầu của giới đầu tư.

SEB Commodity Research: dầu thô sẽ tiếp tục tăng trong 2012, dầu Brent sẽ xoay quanh ngưỡng $114/thùng - so với những ngày đầu năm gần đây là $111/thùng.

Tuy nhiên, không phải ai cũng cảm thấy khả quan với giá dầu. TD Securities dự đoán dầu thô WTI sẽ có mức trung bình là $95/thùng trong năm 2012 và dầu Brent là $105/thùng. Morgan Stanley cho rằng giá dầu Brent sẽ dao động quanh $100/thùng.

4. Triển vọng 2012: giá dầu thô có thể tăng mạnh, thị trường sẽ biến động mạnh

Về phía tăng:

Giá dầu sẽ có lợi nếu như Israel tấn công Iran, nền kinh tế Mỹ bắt đầu phát triển nhanh hơn kỳ vọng, tình hình nợ của EU được cải thiện, lĩnh vực ngân hàng mạnh mẽ hơn hoặc thị trường việc làm Mỹ bắt đầu khởi sắc.

Nếu chỉ 2 trong những yếu tố đó xuất hiện, sau đó, giá có thể leo lên vùng $120-130.

Về phía giảm:

Giá dầu rất dễ dàng để rơi vào vùng giảm khi EU có thể tan rã, OPEC gỡ bỏ hạn ngạch, thời tiết mùa đông dễ chịu thay vì xấu hoặc không có cơn bão ở Vịnh Mexico khiến họ phải đóng cửa sản xuất.

Điều đó cũng có nghĩa rằng thị trường đi xuống.

Giá vàng quốc tế năm 2011 chịu tác động lớn từ các tin tức liên quan tới cuộc khủng hoảng nợ châu Âu, được giới đầu tư xem là “hầm trú ẩn” quan trọng nhất trong cơn bão mang tên nợ công.

Tuy nhiên, trong 4 tháng cuối cùng của năm, vàng đã để mất vai trò truyền thống này vào tay đồng USD do giới đầu tư cần tiền mặt và muốn nắm giữ tiền mặt đã ồ ạt bán vàng ra.

5. Triển vọng giá vàng 2012

Vàng có thể tiếp tục duy trì xu thế giảm hoặc đi ngang trong đầu năm 2012, nhưng những yếu tố nền tảng cho sức mạnh của vàng vẫn còn tồn tại:

1. Lãi suất cơ bản của hầu hết các nền kinh tế đang có xu hướng tiếp tục giảm hoặc đã cận kề 0%, giúp chi phí nắm giữ vàng của giới đầu tư tại các nền kinh tế này trở nên không đáng kể.

2. Cuộc khủng hoảng nợ châu Âu vẫn khiến giới đầu tư lo ngại về việc nắm giữ tiền giấy.

3. Chính sách nới lỏng thanh khoản của các ngân hàng trung ương lớn có thể châm ngòi cho lạm phát một khi sự phục hồi kinh tế diễn ra.

Xu hướng tăng giá trong dài hạn của vàng vẫn được duy trì và sẽ có những kỷ lục giá mới trong năm 2012. Ngân hàng BNP Paribas cho rằng, giá vàng bình quân năm tới sẽ chỉ ở mức 1.775 USD/ounce, giảm 250 USD/ounce so với mức giá dự báo đưa ra lần trước. Tuy nhiên, ngân hàng này cho rằng, xu hướng tăng giá dài hạn của vàng vẫn còn đó và triển vọng của giá vàng vẫn là tích cực trong năm 2012-2013.

5. Triển vọng giá vàng 2012

Các tổ chức dự báo lớn như Morgan Stanley, TD Securities, Bank of America-Merrill Lynch và SEB Merchant Banking đều cho rằng giá vàng sẽ ở mức bình quân trên 2.000 USD vào năm tới, hoặc ít nhất là vài lần chạm mốc này.

Giá vàng có thể lặp lại mức tăng giá 2 con số trong năm 2012 (đã tăng 26% trong năm 2011), mặc dù điều này còn phụ thuộc vào những yếu tố như sức mạnh đồng USD, nhu cầu vàng vật chất của châu Á và diễn biến khủng hoảng.

Vàng nên có mặt trong một danh mục đầu tư cá nhân dài hạn (10% nếu ít tin tưởng và 20% nếu tin tưởng giá trị “phòng thủ lạm phát” của vàng), cùng với nhà đất là tài sản dài hạn. Lạm phát: đó là lý do vững chãi nhất cho một cá nhân giữ vàng trong danh mục đầu tư.

Một danh mục đầu tư ngắn hạn có thể chia đều tài sản ngắn hạn và có thể giữ thoải mái (sau khi đã thỏa mãn các tiêu dùng cá nhân và gia đình bắt buộc) làm 3 phần: tiền đồng trong ngân hàng ở mức lãi suất rất cao hiện tại, tiền USD hay ngoại tệ khác trong ngân hàng, và vàng (vật chất, và sau này có thể là tài khoản lúc được phép).

Mỗi 6 tháng, do giá cả lên xuống, nhìn lại danh mục có thể tỷ lệ nắm giữ 3 tài sản này đã khác: thí dụ nếu giá vàng lên sau khi nắm giữ 6 tháng đầu thì tỷ lệ của vàng tài sản sẽ hơn 33%; lúc đó sẽ bán bớt vàng và thay bằng tiền VND gửi ngân hàng hay ngoại tệ nếu hai loại sau này đã xuống thấp dưới 33% do vàng đã lên giá mạnh hơn.

Thực hiện nguyên tắc “vàng” của đầu tư: mua rẻ lúc xuống giá, và bán đắt lúc lên giá.