Vjezbe_3

ass.Mahir Zajmovi, dipl.ing.itass.Mahir Zajmovi, dipl.ing.it

[email protected]

Virtualna memorija U sluaju kada raunar nema dovoljno operativne

memorije (RAM memorijaRAM memorija), koristi se slobodan prostor na hard disku (HDDHDD) za privremeno upisivanje podataka (TMPTMP).Takav vid privemene memorije naziva podataka (TMPTMP).Takav vid privemene memorije naziva se VirtualnaVirtualna (prividna memorija).

Proces prenoenja podataka iz RAM blokova na HDD zove se PAGING PAGING ili stranienje.Ukoliko doe do zastoja u ovom procesu moe doi do nepravilnog unosa podataka ili gubljenja podataka.

2

Virtualna memorija Podaci iz RAM memorije privremeno se upisuju na

HDD koji slui kao dopunska memorija

3

Virtualna memorija Windowsi su tako dizajnirani da u svom radu uvijek koriste

barem malo virtualne memorije.

Virtualna memorija nije nita drugo nego jedna velika i dobro skrivena datoteka na disku (swap fileswap file ili paging fileili paging file), u

Virtualna memorija nije nita drugo nego jedna velika i dobro skrivena datoteka na disku (swap fileswap file ili paging fileili paging file), u koju se privremeno pohranjuje sadraj prave- fizike memorije raunara. Windows 7 ne moe raditi bez virtualne memorije, odnosno pagepage fileafilea, bez obzira koliko fizike memorije imate ugraeno u raunar. Windows 7 moe baratati s nekoliko datoteka za virtualnu memoriju, te je sposoban tokom rada smanjivati i poveavati (dinamiki), po potrebi datoteku ili datoteke s virtualnom memorijom.

4

Virtualna memorija Prilikom instalacije, Windows 7 kreira pagepage file file u root

folderu na sistemskoj particiji. Veliina page filea je odreena koliinom RAM-a u vaem sistemu: po defaultu, minimalna veliina je 1.51.5 puta koliina defaultu, minimalna veliina je 1.51.5 puta koliina fizikog RAM-a na vaem sistemu, a maksimalna veliina je 33 puta koliina RAM-a.

5

Podeavanje virtualne memorije1. Control Panel Control Panel applet System System 2. U lijevom dijelu dijalokog okvira imate opciju Advanced Advanced

System settings System settings 3. Na vrhu dijalokog okvira u skupini PerformancePerformance, kliknite na

Settings Settings 3. Na vrhu dijalokog okvira u skupini PerformancePerformance, kliknite na

Settings Settings 4. Izaberite karticu AdvancedAdvanced, na dnu kartice su opcije

virtualne memorije, meu kojima dete izabrati Change Change 5. Izaberite opciju CCuustom sizestom size, potvrdite izabrane postavke sa

tipkom Set Set 6. Izaberete li System managed sizeSystem managed size, preputate operativnom

sistemu da u cijelosti brine oko rada virtualne memorije

6

Podeavanje virtualne memorije7. Izaberete li No No pagingpaging filefile, zadajete gaenje,

odnosno brisanje datoteke virtualne memorije za taj disk; vodite rauna da ne moete izbrisati sve pagepage-datoteke jer za onu zadnju ova opcija ne pagepage-datoteke jer za onu zadnju ova opcija ne vrijedi; pogledajte u dno dijalokog okvira, u rubriku Minimum Minimum allowedallowed koja govori o najmanjoj teoretski dozvoljenoj veliini virtualne memorije na raunaru; RecommendedRecommended je preporuena veliina, a CurrentlyCurrently allocatedallocated trenutno dodijeljena vrijednost virtualne memorije.

7

Podeavanje virtualne memorije

8


9


10


11


12

Page file U Folder Options (ControlControl Panel > Panel > AllAll ControlControl PanelPanel ItemsItems

> > FolderFolder OptionsOptions), na kartici ViewView ukljuite opciju za prikaz skrivenih (Show Show hiddenhidden filesfiles) i iskljuite opciju za skrivanje sistemskih (HideHide protectedprotected operatingoperatingza skrivanje sistemskih (HideHide protectedprotected operatingoperatingsystemsystem filesfiles) datoteka. U osnovnom korijenskom (rootroot) direktoriju sistemskog diska trebali biste vidjeti datoteku pod imenom Pagefile.sysPagefile.sys.

Opcija za skrivanje sistemskih datoteka bi inae trebala stalno biti ukljuena, pa nakon ovog eksperimenta povedite rauna da se vratite i ukljuite je.

13

Page file

14

Page file

15

Page file

16

Page file

17

Veliina page file-a Veliki page file je prikladan za sisteme sa relativno

malo RAM-a, npr. na sistemu s 128 MB RAM128 MB RAM--aa, pagefile od 192 MB do 384 MB od 192 MB do 384 MB je pravi izbor. Ako imate 512 MB ili vie RAM-a va Total Total CommitCommit ChargeCharge nikad MB ili vie RAM-a va Total Total CommitCommit ChargeCharge nikad nee dosei ukupnu koliinu fizike memorije instalirane na vaem raunaru, te ako nemate ba previe slobodnog prostora na disku moda ete poeljeti postaviti page file na fiksnu veliinu, tako da inicijalna i maksimalna veliina budu identine ukupnoj koliini instaliranog RAM-a.

18

Disk menadment Radnje koje je potrebno izvriti kako biste pripremili

va disk za rad:

1.1. Inicijalizacija diska Inicijalizacija diska - odreivanje tipa pohrane inicijalizacijom definirate temeljnu strukturu hard diska. inicijalizacijom definirate temeljnu strukturu hard diska. Windows 7 podrava dva tipa strukture: basic basic (osnovna) i dynamic (dinamika) pohrana(osnovna) i dynamic (dinamika) pohrana.

2.2. Kreiranje Kreiranje particijaparticija i volumena i volumena - morate kreirati particije na basic disku ili volumene na dinamikom

19

Disk menadment3. Formatiranje diska Formatiranje diska - nakon to ste odredili particije i

volumene morate ih formatirati upotrebom file sistema (NTFSNTFS ili neki od FATFAT sistema).

File sistem koji izaberete utie na operacije koje moete izvoditi nad diskom. O izboru file sistema ovisi kontrola pristupa, nain na koji su pohranjeni podaci, kapacitet diska, te koji operativni sistem moe pristupiti podacima na hard disku.

20

Tipovi pohrane Windows 7 podrava dva tipa pohrane:

osnovni osnovni dinamikidinamiki

Fiziki disk mora biti ili basicbasic ili dynamicdynamic,, ne moete koristiti oba tipa na jednom disku. Meutim moete koristiti oba tipa pohrane na sistemu s vie diskova.

21

Tipovi pohrane

22

Basic pohrana Basic pohrana je tradicionalni industrijski standard. Njime

odreujete dijeljenje hard diska u particije. ParticijaParticija je dio diska koji funkcionira kao fiziki odvojena jedinica za pohranu.

Windows 7 prepoznaje: primarnuprimarnu particijuparticiju extended particijuextended particiju

BasicBasic disk disk moe sadravati primarne particije, extendedparticije i logike drive-ove. Novi diskovi dodani kompjuteru pod Windows 7 operativnim sistemom su basic tipa.

23

Dinamika pohrana Windows 7 podrava dinamike diskovedinamike diskove. Disk koji

inicijalizirate za dinamiku pohranu je dinamiki disk. Dinamiki diskovi su podijeljeni na volumene, koji sadre dio ili dijelove jednog ili vie fizikih diskova. Dinamiki diskovi mogu sadravati: simplesimple volumene, volumene, Dinamiki diskovi mogu sadravati: simplesimple volumene, volumene, spannendspannend volumene, volumene, stripedstriped volumenevolumene, , mirroredmirroredvolumenevolumene i RAIDi RAID--55.

Dinamika pohrana nema ogranienja kakva ima basicpohrana, npr. moete mijenjati veliinu dinamikog diska bez restartanja operativnog sistema, moete imati gotovo neogranien broj logikih drive-ova.

24

Removable ureaji Removable storage ureaji imaju samo primarnu

particiju. Ne moete kreirati extended particiju, logike drajvove ili dinamike volumene na removable storage ureaju. Isto tako ne moete primarnu particiju na ureaju. Isto tako ne moete primarnu particiju na removable storage ureaju oznaiti kao aktivnu.

25

Tipovi particija Basic disk moemo podijeliti na:

primarnu primarnu particijuparticiju

extendedextended particijuparticiju

26

Primarna particija Operativni sistemi koriste primarnu particiju za

pokretanje kompjutera. Jedna od ovih primarnih particija je oznaena kao aktivna aktivna particijaparticija.

Aktivna Aktivna particijaparticija je mjesto gdje se trae boot file-ovi za pokretanje operativnog sistema. Samo jedna Samo jedna particijaparticija na disku moe biti aktivna u nekom na disku moe biti aktivna u nekom trenutku. trenutku. Viestruke primarne particijeomoguavaju vam da izolirate razliite operativne sisteme ili tipove podataka.

27

Extended particija Extended particija se kreira na slobodnom prostoru

na disku. Moe postojati samo jedna Moe postojati samo jedna extendedextendedparticijaparticija na diskuna disku, stoga je vano da sav preostali prostor na disku ukljuite u extended particiju. Za prostor na disku ukljuite u extended particiju. Za razliku od primarne particije, ne formatirate extendedparticiju niti joj dodjeljujete drive letter (slova).

28

Disk Management snap1.1. Start > Start > ControlControl Panel > Panel > AdminstratveAdminstratve ToolsTools > >

ComputerComputer Management > Management > DiskManagementDiskManagement;

2. desni klik na ikonu MyMy ComputerComputer > > MangeMange > Disk > Disk ManagementManagementManagementManagement

3. Start upiite diskmgmt.mscdiskmgmt.msc

29

Disk Management snap

30


31


32


33


34


35

Command prompt Drugi nain za kreiranje novog volumena je koritenje

CommandCommand promptaprompta::

1.1. diskpartdiskpart

2.2. list disklist disk2.2. list disklist disk

3.3. selectselect disk 0disk 0

4.4. createcreate volumevolume simplesimple

5.5. list list volumevolume

6.6. format format fsfs==ntfsntfs quickquick

36

Command prompt

37

Command prompt

38

Command prompt

39

Command prompt

40

Command prompt

41

Disk properties U Disk Disk ManagementuManagementu kliknite desnom tipkom mia na ime diska i iz objektnog

menija izaberite PropertiesProperties.

42

Disk propertiesKategorija Opis

Disk Broj diska u sistemu

Tip Moe biti basic, dynamic basic, dynamic iliili removableremovable

Status OnlineOnline ovaj status e se pojaviti ako je s vaim diskom sve u redu, tj. ako je dostupan; redu, tj. ako je dostupan; OfflineOffline- ovaj status e se pojaviti ako va disk iz bilo kojih razloga nije dostupan; ForeignForeign-ovaj status e vam se pojaviti ako na va kompjuter dodate disk s nekog drugog kompjutera; UnknownUnknown-ovaj status e se pojaviti ako neto nije u redu s bootsektorom vaeg diska, te u tom sluaju neete biti u mogunosti pristupiti vaim podacima;

Kapacitet Informacija o ukupnom kapacitetu diska

Neformatirani prostor

Veliina neiskoritenog (neformatiranog) prostora na disku (ali ne i veliina slobodnog prostora na disku ili particiji).

43

Volume Properties U Disk Disk ManagementuManagementu kliknete desnom tipkom mia na eljenu particiju/volumen i izaberete

PropertiesProperties.

44

Volume PropertiesKartica Opis

General Na ovoj kartici bit ete u mogunosti pronai informacije o nazivima particija, file sistemu pod kojim su formatirane, o slobodnom i zauzetom prostoru na toj particiji; uz pomo dugmeta Disk Disk CleanupCleanup bit ete u mogunosti obrisati dugmeta Disk Disk CleanupCleanup bit ete u mogunosti obrisati nepotrebne datoteke

Tools Na ovoj kartici nadi dete tri alata: alat za provjeru greaka na disku, alat za defragmentaciju, te alat za izradu backupa

Sharing Ukoliko elite va disk dijeliti s drugim lanovima u mrei na ovoj kartici dete odrediti postavke za to.

Hardware Provjera postavki fizikog diska

Security Ovu karticu koristite za postavljanje NTFS doputenja

Quota Odreivanje korisnikih kvota pod NTFS

45

Defragmentacija diska Proces pri kome se sreuju fajlovi na hard

disku i eliminie pojava fragmentacije

Defragmentaciju treba izvravati s vremena na Defragmentaciju treba izvravati s vremena na

vrijeme pogotovu kada se esto snimaju i briu

fajlovi sa diska

Jedan od najpoznatiji program za defragmentaciju je DiskeeperDiskeeper

46

Defragmentacija diska Start> All Programs> Accessories> System Tools> Disk DefregmenterStart> All Programs> Accessories> System Tools> Disk Defregmenter

47

System Restore System Restore koristi se za postavke sistema i vraanje

datoteka na prethodnu postavku operativnog sistema.

System Restore u Sistemu Windows 7, automatski System Restore u Sistemu Windows 7, automatski alocira 4% prostora na tvrdom disku za svoje potrebe.

Ovisno o veliini particije obino je dobra ideja poveati ili smanjiti dodijeljen prostor za System Restore.

48

System Restore

49

System Restore

50

System Restore

51

Documents

Vjezbe_3