�

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

DLA STUDENTÓW V ROKUI WYDZIAŁU LEKARSKIEGO

Rok akademicki 2010 / 2011

�

Opracowanie edytorskie i druk:Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu MedycznegoZam. 344 / 2010 nakład ........ egz. tel. (022) 5720 327

e-mail: oficynawydawnicza@wum.edu.plwww.oficynawydawnicza.wum.edu.pl

�

SpIS tREścI

WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO .........3

SKŁAD ZARZąDU SAMORZąDU STUDENTóW WUM W KADENCjI 2010-2012 ................................................................................4

PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2010 / 2011 .......................................5

PlAN STUDIóW NA ROK AKADEMICKI 2010/2011 ................................6

CHOROBY WEWNĘTRZNE ..........................................................................9

PEDIATRIA ......................................................................................................�3

CHIRURGIA ....................................................................................................�7

CHIRURGIA DZIECIĘCA ..............................................................................�5

CHOROBY ZAKAŹNE ...................................................................................�6

NEUROlOGIA ................................................................................................�9

ORTOPEDIA I TRAUMATOlOGIA ...............................................................3�

RADIOlOGIA .................................................................................................34

GINEKOlOGIA I POŁOŻNICTWO ...............................................................37

OCHRONA WŁASNOŚCI INTElEKTUAlNEj ...........................................39

�.

�.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

�0.

��.

��.

�3.

�4.

�

RAMOWY pROGRAM pRAKtYKIDLA StUDENtÓW V ROKU I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO

Po V roku studiów obowiązuje studenta praktyka: 4 tygodnie (20 dni roboczych, 140 godzin) w Klinice lub Oddziale Chirurgicznym – 2 tygodnie i Ginekologiczno-położniczym – 2 tygodnie.

Kierownik Kliniki (Ordynator Oddziału) lub wyznaczony przez kierowników jednostek opiekun ustala szczegółowy zakres obowiązków i harmonogram praktyki oraz sprawuje kontrolę nad pracą studenta.

Opiekunem praktyki studenckiej winien być lekarz o odpowiednim przygotowaniu zawodowym i ogólnym.

Nieobecność studenta w pracy może być usprawiedliwiona jedynie formalnym zwolnieniem le-karskim. Choroba dłuższa niż 1 tydzień powoduje konieczność przedłużenia praktyki o odpowiedni okres czasu.

W miarę możliwości student pod nadzorem opiekuna winien wykonywać wszystkie czynności le-karskie a w oddziale ginekologii (Klinikach) pod nadzorem położnych również czynności położnicze.

Celem praktyki w Oddziale Chirurgicznym jest:1. Poznanie organizacji Oddziału Chirurgicznego (izby przyjęć, bloku operacyjnego, sal opatrun-

kowych, zasad przyjęć, prowadzenia dokumentacji i wpisu chorych).2. Poznanie typów narzędzi chirurgicznych oraz aparatury używanej w Oddziale Chirurgicznym.3. Doskonalenie badania lekarskiego i postępowania diagnostycznego zwłaszcza w przypadkach

nagłych.4. Opanowania zasad opatrywania ran, zakładania szwów, postępowanie w złamaniach i oparzeniach.5. Poznanie zasad i sposobów znieczulenia miejscowego.6. Udział w wizytach lekarskich oraz raportach rannych lekarza dyżurnego.7. Aktywny udział w pracy Oddziału, wykonywanie podstawowych zabiegów, zmiana opatrun-

ków, zdejmowanie szwów, podłączanie kroplówek, pobieranie krwi, pobieranie materiałów do badań diagnostycznych.

8. Opanowanie zasad aseptyki i antyseptyki oraz techniki mycia się do zabiegu operacyjnego.9. Udział (asysta) w operacjach na sali operacyjnej.

celem praktyki z położnictwa i chorób kobiecych jest:1. Zapoznanie się z organizacją pracy Położniczej Izby Przyjęć – traktu porodowego oraz oddziału

połogowego.2. Przyjęcie rodzącej do porodu, założenie odpowiedniej dokumentacji – wykonanie czynności

związanych z toaletą rodzącej.3. Obserwacja postępu porodu oraz prowadzenie dokumentacji przebiegu porodu z uwzględnie-

niem najważniejszych parametrów świadczących o stanie matki i płodu.4. Odbieranie przez studenta porodu fizjologicznego pod ścisłym nadzorem położnych i lekarza.5. Udział studenta w szyciu krocza.6. Ocena łożyska po porodzie.7. Zapoznanie się z obsługą aparatury dostępnej w Oddziałach (Klinikach Położniczych) –

amnioskop, detektor tętna itd.8. Asysta przy cięciu cesarskim9. Zapoznanie się z organizacją pracy w Izbie Przyjęć Ginekologicznej.10. Poznanie zasad badania ginekologicznego.11. Omówienie zasad kwalifikacji pacjentek do zabiegu operacyjnego.12. Poznanie zasad pracy w gabinecie zabiegowym i prowadzenie dokumentacji zabiegowej, pobie-

ranie materiału do badania histopatologicznego i cytologicznego.13. Asysta przy operacjach ginekologicznych.14. Obserwacje pacjentek we wczesnym okresie pooperacyjnym i prowadzenie karty obserwacji.15. Postępowanie z pacjentkami hospitalizowanymi z powodu zagrażającego poronienia.16. Poznanie zasad profilaktyki nowotworów żeńskich narządów płciowych.

3

WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYtEtU MEDYcZNEGO

REKtOR – prof. dr hab. MAREK KRAWcZYK

PROREKTOR ds. DYDAKTYCZNO–WYCHOWAWCZYCH – prof. dr hab. MAREK KULUS

PROREKTOR ds. NAUKI I WSPóŁPRACY Z ZAGRANICą – prof. dr hab. SŁAWOMIR MAJEWSKI

PROREKTOR ds. KlINICZNYCH, INWESTYCjI I WSPóŁPRACY Z REGIONEM – dr hab. SŁAWOMIR NAZAREWSKI

PROREKTOR ds. KADR – prof. dr hab. ANNA KAMIŃSKA

DZIEKAN I WYDZIAŁU lEKARSKIEGO – prof. dr hab. MIROSŁAW WIELGOśProdziekan ds. I / II r. – prof. dr hab. BARBARA GÓRNIcKAProdziekan ds. III / IV r. – prof. dr hab. KAZIMIERZ NIEMcZYKProdziekan ds. V / VI r. – prof. dr hab. KRZYSZtOF ZIENIEWIcZProdziekan ds. przewodów doktorskich – prof. dr hab. cEZARY KOWALEWSKIProdziekan ds. studiów doktoranckich – prof. dr hab. pIOtR pRUSZcZYKProdziekan ds. Oddziału Stomatologicznego – prof. dr hab. RENAtA GÓRSKAPełnomocnik Dziekana ds. nauczania Elektroradiologii – dr hab. ANDRZEJ cIESZANOWSKIPełnomocnik Dziekana ds. nauczania Audiofonologii – dr hab. KRZYSZtOF MORAWSKIPełnomocnik Dziekana ds. nauczania Higieny Stomatologicznej – dr hab. SYLWIA SŁOtWIŃSKAPełnomocnik Dziekana ds. nauczania Technik Dentystycznych – prof. dr hab. LEOpOLD WAGNERPrzewodniczący Rady Pedagogicznej V r. – prof. dr hab. n. med. KRZYSZtOF FILIpIAK

Kierownik dziekanatu – mgr Joanna Kwiatkowska, tel. (022) 57 20 208,fax (022) 57 20 266, pok. 208.

SEKREtARIAt I WYDZIAŁU LEKARSKIEGOSprawy studenckie V r. studiów Izabela Jarecka, pok. 212, przyjmuje w poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek w godz. 1030–1500, tel. (022) 57 20 253, fax (022) 57 20 266.

SEKcJA SpRAW BYtOWYcH StUDENtÓW tel. (022) 57 20 814, 57 20 815.

WŁADZE UcZELNI urzędują na ul. Żwirki i Wigury 61.

przychodnia dla studentów WUM: Niepubliczny ZOZ Centrum Medyczne WUM ul. Banacha 1 a, tel. (022) 599 18 01, 02-03.

4

SekretarzHonorata Stachelek,

V rok, I WL kierunek lekarski,Tel. Kom.: 663-320-120

E-mail: stachelekhonorata@gmail.com

PrzewodniczącyŁukasz Marczak,

IV rok, I WL kierunek lekarsko-dentystycz-ny,

Tel. Kom.: 509-030-298E-mail: lucasmarczak@gmail.com

WiceprzewodniczącyMarcin Sanocki, V rok, I WL kierunek lekarski,Tel. Kom.: 503-090-746E-mail: marcin.sanocki@gmail.com

Wiceprzewodniczący, Przewodniczący Komi-sji DydaktykiFilip Dąbrowski, VI rok, I WL kierunek lekarski,Tel. Kom.: 605-288-485E-mail: fil.dabrowski@gmail.com

Przewodniczący Komisji Informacji i PromocjiWojciech Figura, IV rok, II WL kierunek lekarski,Tel. Kom.: 609-344-009E-mail: wojtala@gmail.com

Przewodniczący Komisji KulturyDominik Gałecki,

IV rok, II WL kierunek lekarski,Tel. Kom.: 606-666-799

E-mail: dominik.galecki@gmail.com

Przewodnicząca Komisji Sportu i TurystykiNatalia Szyller,

V rok, WF kierunek farmacja,Tel. Kom.: 606-107-833

E-mail: syrenka@autograf.pl

SKŁAD ZARZąDU SAMORZąDU StUDENtÓW WUM W KADENcJI 2010-2012

Warszawski Uniwersytet MedycznySAMORZąD StUDENtÓW

ul. Oczki 5, pok. 30702-007 Warszawa

tel./faks: +48 22 62 88 306

5

pODZIAŁ ROKU AKADEMIcKIEGO 2010 / 2011

SEMESTR ZIMOWY

od dnia do dnia

27.09.2010 �9.��.�0�0 zajęcia dydaktyczne 12 tygodni

�0.��.�0�0 0�.0�.�0�� wakacje zimowe

03.0�.�0�� �3.0�.�0�� zajęcia dydaktyczne 3 tygodnie

�4.0�.�0�� 30.0�.�0�� sesja egzaminacyjna zimowa

3�.0�.�0�� 06.0�.�0�� przerwa semestralna

07.02.2011 �3.0�.�0�� sesja poprawkowa

SEMESTR LETNI

od dnia do dnia

�4.0�.�0�� �3.04.�0�� zajęcia dydaktyczne 10 tygodni

�4.04.�0�� 01.05.2011 wakacje wiosenne

02.05.2011 05.06.2011 zajęcia dydaktyczne 5 tygodni

06.06.�0�� 30.06.�0�� sesja egzaminacyjna letnia

�9.08.�0�� 04.09.�0�� sesja poprawkowa

6

PLA

N S

TU

DIÓ

W N

A R

OK

AK

AD

EM

ICK

I 201

0/20

11I W

ydzi

ał L

ekar

ski,

kier

unek

leka

rski

– s

tudi

a 6

letn

ie s

tacj

onar

ne i

nies

tacj

onar

ne (d

. wie

czor

owe)

Rok

stud

iów

VLi

czba

gru

p dz

ieka

ński

ch: 1

3

Nazw

a prze

dmiot

u

ECTS

Seme

str

(1 zi

mowy

,2 l

etni,

c ozn

acza

1 i

2)

Form

a za

licze

nia

Wym

iar go

dzin

obow

iązują

cych

stu

denta

(m

aksy

malny

)

w tym

:Ko

d jed

nostk

iJe

dnos

tka dy

dakty

czna

prow

adzą

ca

zajęc

ia

Minim

alna l

iczba

stu

dentó

w w

grup

ie na

za

jęciac

h

wyk.

sem.

ćwicz

.wy

k.se

m.ćw

icz.

Chiru

rgia

8c

zalic

zenie

150,0

30,0

30,0

90,0

15,0

30,0

90,0

1W8

Kated

ra i K

linika

Chir

urgii

Ogó

lnej,

Gastr

oente

rolog

iczne

j i On

kolog

iczne

j (se

m. i ć

w 53

,8%)

c. ku

rs20

4

15,0

1W9

Kated

ra i K

linika

Chir

urgii O

gólne

j, Nac

zynio

wej

i Tran

splan

tacyjn

ej (se

m. i ć

w. 46

,2%)

c. ku

rs20

4

Chor

oby w

ewnę

trzne

13c

egza

min

210,0

75,0

135,0

24,0

35,0

1WR

I Kate

dra i

Klin

ika K

ardio

logii

205

10,0

1WR

I Kate

dra i

Klin

ika K

ardio

logii –

Odd

ział

Inten

sywn

ej Te

rapii

4

1,01W

R1Kl

inika

Kar

dioch

irurg

ii I K

atedr

y i K

liniki

Ka

rdiol

ogii

20

25,0

35,0

1WU

Kated

ra i K

linika

Cho

rób W

ewnę

trzny

ch,

Pneu

mono

logii i

Aler

golog

ii20

5

10,0

1WU

Kated

ra i K

linika

Cho

rób W

ewnę

trzny

ch,

Pneu

mono

logii i

Aler

golog

ii – O

ddzia

ł Int

ensy

wnej

Tera

pii4

25,0

35,0

1WM

Kated

ra i K

linika

Nefr

ologii

, Dial

izoter

apii

i Cho

rób W

ewnę

trzny

ch20

5

10,0

1WM

Kated

ra i K

linika

Nefr

ologii

, Dial

izoter

apii

i Cho

rób W

ewnę

trzny

ch –

Oddz

iał

Inten

sywn

ej Te

rapii

4

7

PLA

N S

TU

DIÓ

W N

A R

OK

AK

AD

EM

ICK

I 201

0/20

11I W

ydzi

ał L

ekar

ski,

kier

unek

leka

rski

– s

tudi

a 6

letn

ie s

tacj

onar

ne i

nies

tacj

onar

ne (d

. wie

czor

owe)

Rok

stud

iów

VLi

czba

gru

p dz

ieka

ński

ch: 1

3

Nazw

a prze

dmiot

u

ECTS

Seme

str

(1 zi

mowy

,2 l

etni,

c ozn

acza

1 i

2)

Form

a za

licze

nia

Wym

iar go

dzin

obow

iązują

cych

stu

denta

(m

aksy

malny

)

w tym

:Ko

d jed

nostk

iJe

dnos

tka dy

dakty

czna

prow

adzą

ca

zajęc

ia

Minim

alna l

iczba

stu

dentó

w w

grup

ie na

za

jęciac

h

wyk.

sem.

ćwicz

.wy

k.se

m.ćw

icz.

Chiru

rgia

8c

zalic

zenie

150,0

30,0

30,0

90,0

15,0

30,0

90,0

1W8

Kated

ra i K

linika

Chir

urgii

Ogó

lnej,

Gastr

oente

rolog

iczne

j i On

kolog

iczne

j (se

m. i ć

w 53

,8%)

c. ku

rs20

4

15,0

1W9

Kated

ra i K

linika

Chir

urgii O

gólne

j, Nac

zynio

wej

i Tran

splan

tacyjn

ej (se

m. i ć

w. 46

,2%)

c. ku

rs20

4

Chor

oby w

ewnę

trzne

13c

egza

min

210,0

75,0

135,0

24,0

35,0

1WR

I Kate

dra i

Klin

ika K

ardio

logii

205

10,0

1WR

I Kate

dra i

Klin

ika K

ardio

logii –

Odd

ział

Inten

sywn

ej Te

rapii

4

1,01W

R1Kl

inika

Kar

dioch

irurg

ii I K

atedr

y i K

liniki

Ka

rdiol

ogii

20

25,0

35,0

1WU

Kated

ra i K

linika

Cho

rób W

ewnę

trzny

ch,

Pneu

mono

logii i

Aler

golog

ii20

5

10,0

1WU

Kated

ra i K

linika

Cho

rób W

ewnę

trzny

ch,

Pneu

mono

logii i

Aler

golog

ii – O

ddzia

ł Int

ensy

wnej

Tera

pii4

25,0

35,0

1WM

Kated

ra i K

linika

Nefr

ologii

, Dial

izoter

apii

i Cho

rób W

ewnę

trzny

ch20

5

10,0

1WM

Kated

ra i K

linika

Nefr

ologii

, Dial

izoter

apii

i Cho

rób W

ewnę

trzny

ch –

Oddz

iał

Inten

sywn

ej Te

rapii

4

PLA

N S

TU

DIÓ

W N

A R

OK

AK

AD

EM

ICK

I 201

0/20

11I W

ydzi

ał L

ekar

ski,

kier

unek

leka

rski

– s

tudi

a 6

letn

ie s

tacj

onar

ne i

nies

tacj

onar

ne (d

. wie

czor

owe)

Rok

stud

iów

VLi

czba

gru

p dz

ieka

ński

ch: 1

3

Radio

logia

7c

egza

min

100,0

25,0

75,0

10,0

20,0

2 MD

Zakła

d Rad

iolog

ii i R

adiot

erap

ii Pe

diatry

czne

j20

5

15,0

55,0

1W11

I Zak

ład R

adiol

ogii K

linicz

nej (s

em. i

ćw.

46,2%

)20

5

15,0

55,0

1W12

II Zak

ład R

adiol

ogii K

linicz

nej (s

em. i

ćw.

53,8%

)20

5

Chiru

rgia

dziec

ięca

2c

zalic

zenie

50,0

17,0

33,0

1W7

Klini

ka C

hirur

gii D

ziecię

cej

204

Pedia

tria ul

. Mar

szałk

owsk

a gr.

1-5,

12, 1

3 7 g

rup

(53,8

%)

6c

zalic

zenie

120,0

50,0

70,0

50,0

70,0

1WI

Kated

ra i K

linika

Ped

iatrii

i Nefr

ologii

(ćw

. 53,8

%)

204

Pedia

tria ul

. Dzia

łdows

ka

gr. 6-

11

6 gru

p (4

6,2%

)

30,0

1W34

Klini

ka P

neum

onolo

gii i A

lergo

logii

Wiek

u Dzie

cięce

go (1

9,4%

)20

4

8,01W

33Kl

inika

Gas

troen

terolo

gii i Ż

ywien

ia Dz

ieci (ć

w. 12

%)

204

12,0

1W44

Klini

ka P

ediat

rii (ćw

. 14,8

%)

204

8

PLA

N S

TU

DIÓ

W N

A R

OK

AK

AD

EM

ICK

I 201

0/20

11I W

ydzi

ał L

ekar

ski,

kier

unek

leka

rski

– s

tudi

a 6

letn

ie s

tacj

onar

ne i

nies

tacj

onar

ne (d

. wie

czor

owe)

Rok

stud

iów

VLi

czba

gru

p dz

ieka

ński

ch: 1

3

Chor

oby z

akaź

ne7

ceg

zami

n11

0,0

5,020

,085

,0

1,0

20,0

85,0

1 M24

Zakła

d Imm

unop

atolog

ii Cho

rób Za

kaźn

ych

i Pas

ożytn

iczyc

h (se

m. 6,

6%, ć

w. 11

%)c.

kurs

204

1,02 M

5Kl

inika

Cho

rób Z

akaź

nych

Wiek

u Dz

iecięc

ego (

sem.

23,35

%, ć

w 24

,4%)

c. ku

rs20

4

1,01 M

22Kl

inika

Hep

atolog

ii i N

abyty

ch

Nied

obor

ów Im

muno

logicz

nych

(sem

. 23

,35%

, ćw.

24,4%

)c.

kurs

204

1,01 M

21Kl

inika

Cho

rób O

dzwi

erzę

cych

i T

ropik

alnyc

h (se

m. 23

,35%

, ćw.

20,1%

)c.

kurs

204

1,02 M

4Kl

inika

Cho

rób Z

akaź

nych

dla D

oros

łych

(sem.

23,35

%, ć

w. 20

,1%)

c. ku

rs20

4

Neur

ologia

7c

egza

min

120,0

20,0

50,0

50,0

1WC

Kated

ra i K

linika

Neu

rolog

iic.

kurs

205

Ortop

edia

i trau

matol

ogia

4c

egza

min

60,0

20,0

40,0

1WE

Kated

ra i K

linika

Orto

pedii

i T

raum

atolog

ii Nar

ządu

Ruc

hu20

4

Gine

kolog

ia i p

ołożn

ictwo

22

zalic

zenie

20,0

6,014

,01W

51I K

linika

Poło

żnict

wa i G

ineko

logii (

sem.

i ć

w. 46

,2%) –

6 gr

upc.

kurs

4

1W61

II Klin

ika P

ołożn

ictwa

i Gine

kolog

ii (se

m.

i ćw.

53,8%

) – 7

grup

c. ku

rs4

Ochro

na w

łasno

ści in

telek

tualne

j2

zalic

zenie

2,02,0

1S18

Zakła

d Stom

atolog

ii Zac

howa

wcze

jc.

kurs

Zajęc

ia do

wyb

oru/

fakult

atywn

e na I

II, IV

, V lu

b VI

roku

cza

licze

nie30

,030

,05

Prak

tyki z

awod

owe

42

zalic

zenie

140,0

140,0

R a z

e m

(mak

sym

alnie)

prz

edm

ioty

:11

12,0

63,0

280,0

754,0

9

cHOROBY WEWNĘtRZNE

Zajęcia z chorób wewnętrznych realizowane są w Katedrach i Klinikach zlokalizowanych w Samo-dzielnym publicznym centralnym Szpitalu Klinicznym, ul. Banacha 1 A, blok „D”.Ogólny wymiar zajęć – 210 godzin, w tym 135 godzin ćwiczeń i 75 godzin seminariów.

jednostką koordynującą zajęcia jest Katedra i Klinika chorób Wewnętrznych, pneumonologii i Alergologii.Odpowiedzialna za dydaktykę: prof. dr hab. n. med. Ryszarda chazan.

A. I KAtEDRA I KLINIKA KARDIOLOGII– I piętro, blok D – 2 tygodnie.Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Grzegorz OpolskiTelefon do sekretariatu: (022) 599 29 58.Godziny przyjęć w sprawach studentów: czwartek godz. 1130–1230.Odpowiedzialny za organizację zajęć: dr n. med. Janusz Kochanowski.

B. KAtEDRA I KLINIKA cHORÓB WEWNĘtRZNYcH, pNEUMONOLOGII I ALER-GOLOGII

– V piętro – 2 tygodnie.Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Ryszarda chazanTelefon do sekretariatu: (022) 599 25 62, 599 10 69.Godziny przyjęć w sprawach studentów: poniedziałek 1200–1300.Odpowiedzialny za organizację zajęć: dr n. med. Andrzej Dąbrowski.

c. KAtEDRA I KLINIKA cHORÓB WEWNĘtRZNYcH, NEFROLOGII I DIALI-ZOTERAPII

– VI piętro – 2 tygodnie.Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Joanna Matuszkiewicz-Rowińska.Telefon do sekretariatu: (022) 599 26 58, 599 26 60.Godziny przyjęć w sprawach studentów: środa 1200–1300,.Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Monika Wieliczko.

ORGANIZAcJA ZAJĘĆZajęcia trwają 6 tygodni po 7 godzin lekcyjnych dziennie, od 800 do �330, blok 6 – tygodniowy

po 2 tygodnie: (pneumonologia, kardiologia, nefrologia z reumatologią). W każdym bloku 25 godz. stanowią seminaria 45 godz. zajęcia praktyczne (przy łóżku chorego analiza przypadków, zajęcia specjalistyczne w pracowniach, poradniach).

Wszyscy studenci szkoleni są w systemie rotacyjnym w wyżej wymienionych Klinikach według specjalnego grafiku.

W czasie zajęć obowiązuje schludny wygląd, właściwy ubiór, noszenie plakietek z nazwi-skiem i imieniem studenta; przez cały rok obowiązuje zmiana obuwia.

pROGRAM NAUcZANIAProgram nauczania chorób wewnętrznych na V roku obejmuje dalsze uzupełniające szkolenie

w stosunku do treści nauczanych na IV roku, w szczególności opanowanie umiejętności diagnostycz-nych, różnicowania, analizy przebiegu klinicznego, terapii i profilaktyki chorób wewnętrznych ze szczególnym zwróceniem uwagi na specjalistyczne elementy z dziedziny kardiologii i intensywnej opieki medycznej, pneumonologii i reumatologii, nefrologii.

W programie nauczania tych dziedzin uwzględniane są najnowsze zagadnienia teoretyczne i praktyczne, nauczanie modelowego rozumowania klinicznego i właściwej postawy lekarskiej wo-

�0

bec chorego, z demonstracją nowoczesnej aparatury diagnostycznej, interpretacją uzyskiwanych wy-ników badań pomocniczych.

A. I KAtEDRA I KLINIKA KARDIOLOGII

Wiodącymi tematami w nauczaniu kardiologii na V roku jest choroba niedokrwienna serca, niewydolność serca i zaburzenia rytmu. jeden tydzień ćwiczeń odbywa się w Oddziale Intensyw-nej Opieki Kardiologicznej, gdzie studenci szkolą się w zakresie postępowania w ostrych stanach kardiologicznych, takich jak: świeży zawał serca, obrzęk płuc, wstrząs kardiogenny, bradyarytmie i napadowe tachyarytmie. W ramach zajęć w OIOK odbędą się szkolenia z postępowania reanima-cyjnego. W drugim tygodniu zajęcia będą prowadzone w Oddziale Zachowawczym Kliniki.

Ponadto w czasie ćwiczeń przewidziane są zajęcia pokazowe w pracowniach:elektrokardiograficznej, testów wysiłkowych, holterowskiej, diagnostyki inwazyjnej i kontroli

stymulatorów serca.

tematy seminariów z kardiologii:1. Choroba niedokrwienna serca, – patogeneza, podziały oraz zasady prewencji pierwotnej i wtórnej.2. Diagnostyka nieinwazyjna choroby niedokrwiennej serca.3. Ostre zespoły wieńcowe z przetrwałym uniesieniem odcinka ST.4. Ostre zespoły wieńcowe bez przetrwałego uniesienia odcinka ST.5. Angioplastyka wieńcowa w leczeniu choroby wieńcowej.6. Chirurgiczne leczenie choroby wieńcowej.7. Niewydolność serca.8. Tachyarytmie nadkomorowe.9. Bradyarytmie i elektrostymulacja serca.10. Komorowe zaburzenia rytmu.

ZASADY I FORMA ZALIcZENIA ZAJĘĆPodstawą zaliczenia jest obecność na wszystkich zajęciach i aktywny w nich udział oraz kolo-

kwium ustne w ostatnim dniu zajęć.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE1. „Choroby wewnętrzne” pod red. A. Szczeklika, wyd. 2010 r.

pIśMIENNIctWO ZALEcANE1. „Heart Disease” E. Braunwald, D.P. Zipes, P. libby., wyd. 2007 r.2. „Ostre zespoły wieńcowe” pod red. G. Opolskiego, K.j. Filipiaka, l. Polońskiego, Warszawa

�003 r.

B. KAtEDRA I KLINIKA cHORÓB WEWNĘtRZNYcH, pNEUMONOLOGII I ALER-GOLOGII

Program nauczania obejmuje podstawowe umiejętności rozpoznawania, monitorowania i lecze-nia chorób układu oddechowego, interpretację badań radiologicznych oraz czynnościowych ukła-du oddechowego, schematy postępowania w ostrych stanach takich jak odma opłucnowa, krwotok z dróg oddechowych i stan astmatyczny. Zakres omawianych chorób płuc obejmuje zapalenia płuc i ich powikłania, choroby śródmiąższowe, nowotwory, choroby opłucnej, z uwzględnieniem ekspo-zycji zawodowej i środowiskowej. W programie nauczania uwzględnione są również podstawowe wiadomości z alergologii – manifestacje narządowe, leczenie, immunoterapia.

��

Zajęcia praktyczne odbywają się w pracowniach: bronchoskopowej, badań czynnościowych, im-munoterapii, zaburzeń oddychania podczas snu, cytologii i immunologii, oddziale leczenia stanów astmatycznych i poradni pneumonologicznej.tematy seminariów:

♦ Astma – patogeneza, rozpoznanie, leczenie.♦ Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc (POChP).♦ Zakażenia układu oddechowego.♦ Zapalenia płuc.♦ Choroby opłucnej.♦ Śródmiąższowe choroby płuc.♦ Gruźlica.♦ Nowotwory płuc.♦ Choroby zawodowe układu oddechowego.♦ Techniki inwazyjne w diagnostyce i leczeniu.♦ Obturacyjny bezdech podczas snu.♦ Postępowanie w nagłych przypadkach.♦ Niewydolność oddechowa – zasady prowadzenia tlenoterapii.

podstawą zaliczenia jest obecność na wszystkich zajęciach oraz kolokwium w ostatnim dniu ćwiczeń.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE�. „Pneumonologia i alergologia praktyczna – wybrane jednostki chorobowe” pod red. R. Chazan.�. „Pneumonologia i alergologia praktyczna – badania diagnostyczne i terapia” pod red. R. Cha-

zan.

PIśMIENNIctWO ZALEcANE �. „Choroby Wewnętrzne” – A. Szczeklik.�. „Choroby układu oddechowego w praktyce lekarza opieki podstawowej” pod red. R. Chazan.3. „Pneumonologia praktyczna” pod red. R. Chazan.

c. KAtEDRA I KLINIKA NEFROLOGII, DIALIZOtERApII I cHORÓB WE-WNĘtRZNYcH

program nauczania (w dwutygodniowym bloku zajęć) obejmuje:podstawy fizjologii i patofizjologii nerek,symptomatologię, diagnostykę i różnicowania głównych chorób nerek z uwzględnieniem problematyki chorób tkanki łącznej,etiologię, przebieg, leczenie i zapobieganie ostrej i przewlekłej niewydolności nerek,podstawy gospodarki wodno–elektrolitowej i kwasowo-zasadowej,podstawy chorób z zakresu reumatologii.

W Oddziale Dializ omawiane są zasady leczenia nerkozastępczego chorych z ostrą i schyłkową niewydolnością nerek, a także problemy współczesnej transplantologii.

tematy seminariów z nefrologii:• Podstawy anatomii i fizjologii nerek.• Podział chorób nerek z elementami patofizjologii.• Ostra niewydolność nerek.• Przewlekła niewydolność nerek.• leczenie nerkozastępcze.• Sód, homeostaza wodna. Potas, gospodarka wodno–elektrolitowa.• Glomerulopatie pierwotne.

••

•••

��

• Nefropatia cukrzycowa.• Zespół nerczycowy.• Toczeń trzewny układowy.• Wybrane zapalne choroby naczyń.• Wielotorbielowatość nerek. Kamica nerkowa. Rak nerki.• Śródmiąższowe zapalenie nerek.• Zakażenia układu moczowego.• Osteodystrofia nerkowa.• Reumatoidalne zapalenie stawów. Amyloidoza. Choroba zwyrodnieniowa stawów.W czasie dwutygodniowego bloku zajęć dwa dni ćwiczeń odbywają się w Oddziale Dializ.Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na wszystkich zajęciach (seminaria i zajęcia przy

łóżku chorego) oraz zaliczenie kolokwium z nefrologii i reumatologii.

Zasady i forma zaliczenia zajęć z chorób wewnętrznychPodstawą zaliczenia jest obecność na wszystkich zajęciach oraz aktywny w nich udział.

We wszystkich Klinikach w ostatnim dniu zajęć odbywa się zaliczający sprawdzian. W sesji wiosen-nej – egzamin testowy, a następnie egzamin praktyczny i teoretyczny. Studenci, którzy uzyskają śred-nią 4,7 z kolokwiów cząstkowych mogą być zwolnieni z testu i przystąpić do egzaminu praktycznego i teoretycznego przed rozpoczęciem sesji letniej.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE1. A. Szczeklik „Choroby wewnętrzne”.2. M. Myśliwiec „Choroby nerek”.

pIśMIENNIctWO ZALEcANE1. j. Matuszkiewicz-Rowińska „Ostra niewydolność nerek”.2. B. Rutkowski „Leczenie nerkozastępcze”.3. F. Kokot „Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii i patolo-

gii”.

StUDENcKIE KOŁA NAUKOWEPrzy wszystkich Klinikach funkcjonują Studenckie Koła Naukowe.Ich opiekunami są:

w Katedrze i Klinice chorób Wewnętrznych i Kardiologii– dr n. med. Marcin Grabowski

w Katedrze i Klinice chorób Wewnętrznych, pneumonologii i Alergologii– dr hab. n. med. Joanna Domagała-Kulawik

w Katedra i Klinika Nefrologii, Dializoterapii i chorób Wewnętrznych– dr n. med. Małgorzata Dębowska– dr n. med. Grzegorz Ostrowski.

�3

PEDIATRIA

1. Grupy studenckie I-V praz grupy XII i XIII odbywają zajęcia w Katedrze i Klinice pediatrii i Nefrologii A.M., ul. Marszałkowska 24

Kierownik Katedry: prof. dr hab. Maria Roszkowska-Blaim

2. Grupy studenckie VI-XI odbywają zajęcia w zespole Klinik przy ul. Działdowskiej 1.

Zajęcia odbywają się w semestrze zimowym i letnim w blokach 4-tygodniowych w łącznym wymia-rze 120 godz. (50 godz. seminariów i 70 godz. ćwiczeń) w godz. 815–13oo.

Koordynatorzy zajęć z pediatrii i jednocześnie osoby odpowiedzialne za wpis do indeksu:Grupy ćwiczące w Klinice Pediatrii i Nefrologii przy ul. Marszałkowskiej – prof. dr hab. M. Roszkowska-BlaimGrupy ćwiczące w zespole Klinik przy ul. Działdowskiej – prof. dr hab. M. Kulus

KAtEDRA I KLINIKA pEDIAtRII I NEFROLOGIIul. Marszałkowska 24, tel. (22) 621 98 63Kierownik Kliniki: prof. dr hab. Maria Roszkowska-BlaimPrzyjęcia w sprawach studenckich: środy, godz. 1100–1200

Odpowiedzialne za dydaktykę: dr med. Hanna Szymanik-Grzelak, dr med. Beata LeszczyńskaI KATEDRA PEDIATRIIW skład I Katedry Pediatrii wchodzą dwie Kliniki:

1. KlINIKA PNEUMONOlOGII I AlERGOlOGII WIEKU DZIECIĘCEGO – tel. 224523259 lub 224523204 Kierownik Kliniki – prof. nadzw. dr hab. Marek Kulus

2. KlINIKA GASTROENTEROlOGII I ŻYWIENIA DZIECI – tel. 224523220 lub 224523201 Kierownik Kliniki- prof. dr hab. Andrzej Radzikowski.

II KATEDRA PEDIATRIIKlINIKA PEDIATRIIKierownik prof. dr hab. Hanna Szajewska tel. 224523254 lub 224523302Koordynacja zajęć – prof. nadzw. dr hab. Marek KulusOdpowiedzialne za dydaktykę:

Dr med. Agnieszka Krauze tel. 224523265Dr med. Katarzyna Krenke tel. 224523265

pROGRAM NAUcZANIACelem nauczania studentów V roku jest zapoznanie się z pracą wśród chorych hospitalizowanych

w oddziałach klinicznych. Szczególną uwagę zwraca się na zdolność rozumowania wstępnego przy łóżku chorego, diagnozowania, różnicowania klinicznego oraz samodzielnego prezentowania cho-rych podczas seminariów.

tEMAtYKA ZAJĘĆI. choroby układu oddechowego.1. Zakażenia górnych dróg oddechowych.2. Zakażenia dolnych dróg oddechowych.3. Gruźlica u dzieci.4. Choroby alergiczne u dzieci.5. Przewlekłe choroby układu oddechowego.

�4

II. choroby przewodu pokarmowego1. Ostra biegunka u dzieci2. Przewlekła biegunka u dzieci3. Bóle brzucha u dzieci4. Choroby wątroby, trzustki i dróg żółciowych.5. Zaparcia, choroby odbytu i odbytnicy.6. Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego.7. leczenie żywieniowe. Diety eliminacyjne.

III. choroby układu moczowego1. Wady wrodzone układu moczowego.2. Zakażenia układu moczowego.3. Zespół nerczycowy.4. Kłębkowe zapalenia nerek.5. Nadciśnienie tętnicze u dzieci.6. Ostra niewydolność nerek.7. Przewlekła niewydolność nerek.8. Kamica nerkowa.

ORGANIZAcJA ZAJĘĆ W KLINIcE pEDIAtRII I NEFROLOGIIprzy ul. Marszałkowskiej 24

Każdy nowy blok ćwiczeń rozpoczyna się kolokwium wstępnym w formie testowej, obejmują-cym zakres nauczania pediatrii na III i IV roku (wykłady, seminaria, ćwiczenia). Zdanie tego kolo-kwium jest warunkiem przystąpienia do zajęć z pediatrii.

W czasie zajęć przy chorym studenci piszą historię choroby, uczestniczą w obchodach lekarskich z Kierownikiem Kliniki oraz w codziennych obchodach z asystentem Kliniki. Studenci biorą udział w zabiegach leczniczych i diagnostycznych pacjentów leczonych w Klinice.

W okresie 20 dni ćwiczeń (4 tyg.) studenci odrabiają ćwiczenia w oddziałach Kliniki:Noworodkowo-Niemowlęcym i dzieci do 3 lat,Pediatryczno-Nefrologicznym – dzieci powyżej 3 roku życia,Stacji Dializ dla dzieciPoradni Przyklinicznej.W czasie zajęć seminaryjnych omawiana jest podana wyżej tematyka wraz z demonstracją cho-

rych oraz omawiane epikryzowo historie chorób. Ponadto studenci uczestniczą w posiedzeniach kli-nicznych.

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWEOpiekunem Koła jest prof. dr hab. Maria Roszkowska-Blaim.

Praca w Kole obejmuje: zebrania członków koła raz w miesiącu, wygłaszanie referatów progra-mowych, omawianie przypadków, udział w dyżurach lekarskich, udział w pracy Poradni Przyklinicz-nej (noworodkowej i nefrologicznej), współpracę w przygotowaniu prac naukowych.

ZAJĘcIA FAKULtAtYWNEW Klinice Pediatrii i Nefrologii prowadzone są zajęcia fakultatywne (w ilości 30 godzin) pod

kierunkiem dr med. Beaty Leszczyńskiej – tel. 22522 73 11 lub 22629 34 23.Szczegółowe informacje dotyczące zajęć są wywieszone w gablocie przed Sekretariatem Kliniki

Nefrologii.

ORGANIZAcJA ZAJĘĆ W ZESpOLE KLINIK przy ul. DziałdowskiejKażdy nowy blok ćwiczeń rozpoczyna się kolokwium wstępnym w formie testowej obejmują-

cym zakres nauczania pediatrii z III i IV roku (wykłady, seminaria i ćwiczenia). Zdanie tego kolo-kwium jest warunkiem przystąpienia do zajęć z pediatrii.

15

Codzienne ćwiczenia przy łóżku chorego poprzedza raport ogólnokliniczny z demonstracją cho-rych przez studentów. Seminaria obejmują wybrane stany chorobowe u dzieci.

W okresie 20 dni ćwiczeń (4 tygodnie) studenci odrabiają ćwiczenia w klinikach I i II Katedry Pediatrii.

ZAJĘcIA FAKULtAtYWNEW Klinice Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego w ramach zajęć z pediatrii istnieje

możliwość odrabiania zajęć fakultatywnych w ilości 30 godzin. Zajęcia te będą prowadzone w sali seminaryjnej Kliniki na I piętrze we środy o godzinie 14. Szczegółowy plan zajęć jest wywieszony przy Sekretariacie Kliniki.

W Klinice Gastroenterologii i Żywienia Dzieci istnieje możliwość odrabiania zajęć fakultatyw-nych z pediatrii. Szczegółowy plan zajęć dostępny jest w Sekretariacie Kliniki.

W Klinice Pediatrii i Patologii Noworodka istnieje możliwość odrabiania zajęć fakultatywnych z EBM. Szczegółowy plan zajęć dostępny jest w Sekretariacie Kliniki.

Przy Klinice Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego I Katedry Pediatrii istnieje Koło Naukowe Pediatrii Ogólnej i Medycyny Rodzinnej – opiekun Koła – dr med. A. Krauze

Przy Klinice Gastroenterologii i Żywienia Dzieci I Katedry Pediatrii istnieje Koło Naukowe Pediatrii – opiekun Koła – lek. med. M. Dziekiewicz

ZASADY I FORMA OcENY WYNIKÓW NAUcZANIAW czasie zajęć z pediatrii studenci piszą historię choroby. Pozytywna ocena jest jednym z wa-

runków zaliczenia V roku.

Do zaliczenia zajęć konieczna jest obecność na wszystkich zajęciach objętych programem na-uczania. Każda usprawiedliwiona nieobecność na zajęciach musi być odrobiona. Student ma obo-wiązek napisania referatu obejmującego temat opuszczonego seminarium oraz odrobienie zajęć od-bywających się przy łóżku chorego na dyżurze towarzyszącym.

Trzy spóźnienia się na zajęcia są traktowane jak 1 nieobecność.Trzy i więcej nieobecności powodują konieczność powtórzenia zajęć z inną grupą studencką.Poza obecnością na wszystkich zajęciach do zaliczenia konieczne są: zdane kolokwium końcowe

(ustne) oraz zaliczenie historii choroby wraz z jej prezentacją na zajęciach porannych oraz pozytyw-na ocena asystenta prowadzącego ćwiczenia.

Nauczanie pediatrii kończy się egzaminem na VI roku studiów. Egzamin składu się z części teo-retycznej (test) oraz praktycznej. Nie przewiduje się zwolnień z egzaminu teoretycznego (test).

Ocena końcowa z pediatrii będzie zależeć od egzaminu teoretycznego, praktycznego oraz uzy-skanych wyników poszczególnych lat nauki (do decyzji egzaminatora).

Egzamin teoretyczny (test) będzie obejmował głównie tematykę wykładów, seminariów i ćwi-czeń.

Studentów podczas ćwiczeń obowiązuje – schludny wygląd, ubrania i buty ochronne, krótko obcięte paznokcie oraz posiadanie własnego stetoskopu.

LItERAtURA OBOWIąZUJącA1. „Pediatria” pod red. K. Kubickiej, K. Kawalec, PZWl 2004.2. „Choroby układu oddechowego i alergiczne” – skrypt – red. M. Kulus.3. „Gastroenterologia u dzieci” – skrypt – red. H. Szajewska, P. Albrecht.

�6

4. „Choroba nerek i dróg moczowych” – skrypt.5. „Diagnostyka różnicowa najczęstszych objawów w praktyce pediatrycznej” – red. W. Kawalec,

A. Milanowski, PZWl 2003.6. „Pediatria. Poradnik kliniczny”, red. S. Illing, S. Spranger, Urban & Paretner 2001.7. „Żywienie dzieci zdrowych i chorych” red. H. Szajewska – skrypt 2007.

LItERAtURA UZUpEŁNIAJącA1. Pediatria – Nelsona, red. Bergman, PWN, 1996.2. Nefrologia dziecięca, tom 1-3 M. Sieniawska, T. Wyszyńska, Ośrodek Informacji Naukowej

Polfa 2003.3. Diagnostyka różnicowa w pediatrii, red. Hertl, PZWl, 1983.

17

cHIRURGIA

Zajęcia z chirurgii odbywają się w:

1. KAtEDRZE I KLINIcE cHIRURGII OGÓLNEJ, GAStROENtEROLOGIcZNEJ I ONKOLOGIcZNEJ

ul. Banacha 1 a, Blok B, III piętro, sala nr 317. tel. (022) 5992257

Kierownik: prof. dr hab. n. med. Ireneusz W. Krasnodębski W sprawach studenckich przyjmuje: Dr hab. n. med. Maciej Słodkowski w piątek godz. 1200–1400, III p, blok B, pok. 314.

2. KAtEDRZE I KLINIcE cHIRURGII OGÓLNEJ, NAcZYNIOWEJ I tRANSpLAN-tAcYJNEJ

ul. Banacha 1 a, IV piętro, blok B, sala nr 418. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Jacek Szmidt W sprawach studenckich przyjmuje: Dr n. med. Maciej Jędrasik w środy godz. 1000–1100, IV p., blok B, pok. 417.

Ogólny wymiar zajęć – 150 godzin; 30 godz. wykł., 30 godz. sem., 90 godz. ćwicz.

Koordynator nauczania chirurgii: dr hab. n. med. Maciej Słodkowski

ORGANIZAcJA ZAJĘĆĆwiczenia trwają 4 tygodnie. Zajęcia odbywają jednocześnie dwie grupy studenckie z tym,

że grupa o niższym numerze odbywa zajęcia w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Gastroentero-logicznej i Onkologicznej (III piętro), a grupa o wyższym numerze w Katedrze i Klinice Chirurgii Naczyń i Transplantologii (IV piętro).

Część seminariów odbywają obie grupy wspólnie, co jest podane w planie seminariów.Zajęcia odbywają się w godzinach 730–1230. W trakcie zajęć przewidziana jest 30 minutową prze-

rwa.Codzienne zajęcia przy łóżku chorego poprzedza czynny udział w ogólnoklinicznym raporcie,

podczas którego studenci wspólnie z lekarzami wysłuchują raportu lekarza dyżurnego i informacji o przeprowadzonych poprzedniego dnia operacjach, a następnie przedstawiają do operacji chorych, którymi opiekują się wspólnie z lekarzem prowadzącym. Po raporcie biorą udział w obchodzie le-karskim w oddziałach, a następnie uczestniczą w operacjach i/lub odbywają ćwiczenia przy łóżku chorego. W godzinach 1100–1230 biorą czynny udział w seminariach.

Oprócz tego zajęcia obejmują:1. Konferencje kliniczne, podczas których studenci prezentują wybranych chorych leczonych

w klinice, lub przedstawiają problemy kliniczne (1 x w tygodniu).2. Sesje video (1 x w tygodniu).3. Ćwiczenia praktyczne z techniki szycia chirurgicznego.4. Uczestnictwo w tzw. „kominkach radiologicznych” oraz w badaniach endoskopowych.5. Uczestnictwo w seminariach.

Podczas 4–tygodniowego bloku zajęć obowiązuje każdego studenta odbycie jednego pełnego dyżuru „ostrego” w godzinach od 1500 do 800 następnego dnia wg planu, który ustala się w pierwszym dniu zajęć.

�8

Zajęcia fakultatywneKliniki prowadzą zajęcia fakultatywne dla studentów V i VI roku I Wl w wymiarze 30 godzin

w systemie zblokowanym, które obejmują zajęcia teoretyczne i praktyczne z zakresu chirurgii ogól-nej, naczyniowej i chirurgii transplantacyjnej (udział w seminariach i operacjach dyżurowych).

ZASADY I FORMA OcENY WYNIKÓW NAUcZANIAZaliczanie ćwiczeń odbywa się na podstawie obecności na wszystkich zajęciach i kolokwium

sprawdzającego w ostatnim dniu zajęć. Do kolokwium dopuszczeni są tylko ci studenci, którzy uczestniczyli we wszystkich zajęciach i mają zaliczony udział w dyżurze „ostrym”.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE1. „Kompendium postępowania chirurgicznego” red. R. E. Condon, l. M. Nyhus; PZWl 1995 wyd. II.2. „Chirurgia – podręcznik dla studentów medycyny” red. j. Fibak; PZWl 2001 wyd. II.3. „Chirurgia i anestezjologia w praktyce ambulatoryjnej” red. A. Karwowski; PZWl 1990.4. „Postępowanie okołooperacyjne” red. W. jurczyk, R. Szulc; PZWl 2003.5. „Oxfordzki podręcznik chirurgii” G. R. Mclathie; PWN 2003.6. „Zarys chirurgii – podręcznik dla studentów medycyny” red. R. Góral; PZWl.7. „Chirurgia – podręcznik dla studentów medycyny” red. Z. Łapiński; PZWl.8. „Wybrane zagadnienia z chirurgii dla studentów V roku” Praca zbiorowa. SKRYPT9. „Anatomia chirurgiczna i technika zabiegów operacyjnych” j. E. Skandalakis; PZWl 2001.�0. „Chirurgia – repetytorium” j. Fibak; PZWl 2001.��. „Chirurgia – Podręcznik dla studentów 7.1.-2.” pod red. W. Noszyka PZWl 2005.

piśmiennictwo uzupełniające1. „Podstawy chirurgii. Podręcznik dla lekarzy specjalizujących się w dziedzinie chirurgii ogól-

nej” red. j. Szmidt i in.; Medycyna Praktyczna 2003–2004.2. „Zasady diagnostyki i leczenia nowotworów w Polsce” red. A. W. Szawłowski, j. Szmidt;

Fundacja – Polski Przegląd Chirurgiczny 2003.3. „Żywienie pozajelitowe i dojelitowe w chirurgii” red. B. Szczygieł, j. Socha; PZWl 1994.4. „Ostre schorzenia jamy brzusznej” j. Nielubowicz; PZWl 1988 wyd. IV.5. „Chirurgia okrężnicy i odbytnicy” R. Góral; PZWl 1993.6. „Chirurgia trzustki” W. Kozushek; PZWl 1999.7. „Ostry brzuch” red. W. Nowaka i j. Kuliga PZWl 2007.

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWE

1. W Katedrze i Klinice chirurgii Ogólnej Gastroenterologicznej i Onkologicznej Opiekun Koła: dr med. Waldemar pawłowski. Ogłoszenia o działalności Koła znajdują się w holu Kliniki przy sali seminaryjnej, III p. blok B,

pok. 317. Członkowie Koła uczestniczą w zebraniach naukowych organizowanych we własnym zakresie oraz w pracach naukowych Kliniki. Zebrania odbywają się w sali konferencyjnej Kliniki 2 x w miesiącu w czwartki o godz. 1630. Corocznie Koło organizuje letni obóz naukowy w Miń-sku Mazowieckim.

Aktualnie SKN przy Klinice liczy 37 osób. Członkowie Koła brali udział V „Czwartek Chirurgicznych” 27.11.2008 i zdobyli I Nagrodę. Zajęcia fakultatywne w wymiarze 30 godzin rocznie odbywają się 2 razy w miesiącu w środy

w godz. 1430 oraz w ramach ostrych dyżurów. Tematyka zajęć obejmuje zagadnienia z chirurgii ogólnej ze szczególnym uwzględnieniem wiodących zainteresowań kliniki (chirurgia trzustki, chirurgia jelita grubego, leczenie powikłań chirurgicznych itd.) Prowadzone są także zajęcia praktyczne (technika szycia i zespoleń chirurgicznych itp.).

Opiekunem grup biorących udział w zajęciach jest dr hab. n. med. Maciej Słodkowski.

�9

2. W Katedrze i Klinice chirurgii Naczyń i transplantologii Opiekun Koła: dr hab. tadeusz Grochowiecki. Członkowie Koła mają możliwość aktywnego uczestnictwa w pracy Kliniki, zarówno naukowej

jak i klinicznej. Biorą czynny udział w przeszczepach nerek i trzustki wykonywanych w Klinice, oraz uczestniczą w dyżurach Kliniki. Spotkania Koła odbywają się 2 razy w miesiącu.

Corocznie Koło organizuje letni obóz naukowy połączony z praktyką szpitalną. Od wielu lat członkowie Koła uczestniczą oraz uzyskują nagrody i wyróżnienia na kongresach

i zjazdach naukowych kół studenckich. Praca Koła były prezentowane w Krakowskim Przeglądzie Prac Naukowych Studentów Medycyny,

a za pracę „Ocena przetok tętniczo-żylnych u chorych dializowanych z cukrzycą” członkowie Koła otrzymali nagrodę na Kongresie Naukowym Młodych Medyków Warszawa 13–15 kwietnia 2000.

TEMATYKA SEMINARIÓW

I tydzień

1. Aseptyka i antyseptyka. Zasady pracy w bloku operacyjnym. Demonstracja szycia i pod-stawowych narzędzi chirurgicznych.

Aseptyka i antyseptyka: definicja, historia, metody, znaczenie w zapobieganiu zakażeniom. Zakażenia szpitalne, drogi przenoszenia zakażeń, zapobieganie, komisje d/s walki z zakażeniami.

Zasady pracy w bloku operacyjnym: przygotowanie chirurga do operacji, mycie rąk (technika, preparaty), ubiór, poruszanie się i zachowanie w bloku operacyjnym.

Transport pacjenta na blok, przygotowanie pacjenta do operacji (cewnik do pęcherza?, zgłębnik do żołądka,? kiedy?). Przygotowanie pola operacyjnego, opatrunek pooperacyjny.

Demonstracja szycia i narzędzi chirurgicznych: Narzędzia chirurgiczne stosowane w chirurgii, podział, posługiwanie się podstawowymi narzę-

dziami: pęseta, imadło, nóż chirurgiczny, nożyczki, kleszczyki hemostatyczne. Szwy chirurgiczne: pojedynczy, materacowy, ciągły przekładany, kapciuchowy (wgłębiający),

podkłucie.

Węzły chirurgiczne: wiązania bez i z użyciem narzędzi, zakładanie podwiązek na naczynia.

2. Rany: podział i gojenie się ran. Leczenie ran. Oparzenia: termiczne, chemiczne, prądem elektrycznym. Podział i rodzaje ran. Sposoby gojenia się ran. leczenie ran: zeszycie pierwotne, odroczone, wtórne, wycięcie, rozcięcie, drenaż, sączkowanie. Czynniki opóźniające gojenie ran: miejscowe, ogólne. Oparzenia: klasyfikacja oparzeń z uwzględnieniem stopnia i głębokości oparzenia, zmiany miej-

scowe i ogólnoustrojowe wywołane oparzeniem, pierwsza pomoc w oparzeniach, leczenie opa-rzeń miejscowe i ogólne, powikłania. leczenie chirurgiczne oparzeń termicznych. Oparzenia chemiczne. Oparzenia prądem elektrycznym.

3. Wstrząs. Gospodarka wodno-elektrolitowa. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej w chirurgii.

Wstrząs: definicja, rodzaje wstrząs hipo, i hiperdynamiczny, patofizjologia wstrząsu, fazy wstrząsu, objawy.

leczenie wstrząsu: wstrząs późny, wstrząs hipowolemiczny, wstrząs septyczny. Monitorowanie wstrząsu. Powikłania.

Zaburzenia wodno-elektrolitowe: woda ustrojowa, ilość, zapotrzebowanie, utrata, rozmieszcze-nie (woda wewnątrzkomórkowa i pozakomórkowa). Ocena stanu gospodarki wodnej, zaburzenia (odwodnienie hipo, i hiperosmolarne), przyczyny, zapobieganie, leczenie.

Elektrolity: sód, potas, zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, dobowe straty wody i elek-trolitów.

�0

Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej: kwasica metaboliczna i oddechowa, zasadowica metaboliczna i oddechowa.

4. Krwotok z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Leczenie krwią i preparatami krwiopochodnymi i krwiozastępczymi.

Krwotok z g o p p: objawy ogólne i ze strony przewodu pokarmowego, najczęstsze przyczyny krwotoków, diagnostyka, postępowanie w krwawiącym wrzodzie dwunastnicy żołądka. lecze-nie zachowawcze: farmakologiczne, endoskopia zabiegowa.

leczenie operacyjne: wskazania, metody, wyniki. Postępowanie w krwotoku z żylaków przełyku. leczenie farmakologiczne, tamponada, endo-

skopowa obliteracja. leczenie operacyjne. leczenie krwawiących nadżerek, ostrych wrzodów i nieżytu krwotocznego, przyczyny, rozpo-

znanie. Krwotok z nowotworu (raka) żołądka. leczenie krwią: preparaty krwi, wskazania do przetaczania krwi, preparatów krwiopochodnych

i krwiozastępczych. Zasady przetaczania, powikłania. Zamawianie krwi, przygotowanie krwi do przetoczenia, tech-

nika przetaczania, dokumentacja.

5. przygotowanie chorych do operacji i opieka pooperacyjna. Najczęstsze powikłania poopera-cyjne. Przygotowanie chorych do operacji:a. w trybie nagłym: najczęstsze wskazania, niezbędne badania diagnostyczne (grupa krwi,

elektrolity, morfologia, glukoza, kreatynina, mocznik, zasób zasad, rtg. klatki piersiowej, usg, zapobieganie zachłyśnięciu, diureza).

b. w trybie planowanym: konieczne badania w zależności od wielkości operacji (operacja mała, średnia, duża) i rozpoznania (górny odcinek przewodu pokarmowego, dolny odcinek przewodu pokarmowego, pęcherzyk żółciowy, tarczyca).

Przygotowanie do operacji chorych ze zwiększonym ryzykiem operacyjnym: choroby układu krążenia, układu oddechowego, niewydolności nerek, niedożywienie, choroby metaboliczne (cukrzyca).

Wybór i rodzaje cięć w chirurgii jamy brzusznej. Wskazania do drenowania jamy brzusznej. Najczęstsze powikłania pooperacyjne: zakażenie rany, wytrzewienie, niedrożność, nieszczel-

ność zespoleń, przetoka, powikłania ze strony układu oddechowego i krążenia, powikłania za-krzepowe. Rozpoznanie, zapobieganie, leczenie.

II tydzień

6. Zakażenia chirurgiczne. Rodzaje zakażeń chirurgicznych:• zakażenia ropne (ropień, ropowica, czyrak, czyrak gromadny, zapalenie naczyń i węzłów

chłonnych),• zakażenia beztlenowcowe (tężec, zgorzel gazowa, ropowica gazowa),• zakażenia grzybami i drożdżami (promienica),• posocznica (sepsis).

Zakażenia ropne dłoni (zastrzał, zanokcica). leczenie zakażeń chirurgicznych miejscowych i uogólnionych. Stosowanie antybiotyków w chirurgii: wskazania, zasady doboru antybiotyków i drogi podaży, antybiotykoterapia celowana, łączenie an-

tybiotyków, czas podaży, profilaktyka antybiotykowa w chirurgii. Powikłania w następstwie lecze-nia antybiotykami, rzekomobłoniste zapalenie jelit. leczenie zakażeń grzybiczych uogólnionych.

7. Niedożywienie, jego następstwa i leczenie. Przyczyny niedożywienia. Rodzaje niedożywienia (marasmus, kwashiorkor, mieszane). Rozpo-

znawanie niedożywienia: wywiad, badania antropometryczne (masa ciała), badania laboratoryj-

��

ne (albuminy, prealbumina, transferyna). Ocena zapotrzebowania energetycznego. Następstwa niedożywienia. Częstość występowania niedożywienia. Niedożywienie szpitalne.

Zapobieganie niedożywieniu. leczenie żywieniowe. Żywienie pozajelitowe: wskazania, drogi podaży (żywienie drogą żyły centralnej i drogą żył

obwodowych). Składniki odżywcze: białko (aminokwasy), węglowodany, tłuszcz, elektrolity, pierwiastki śla-

dowe, witaminy. Powikłania. Żywienie dojelitowe: wskazania, dostęp, rodzaje diet, zasady doboru diet, powikłania, powikła-

nia wpływu leczenia żywieniowego na wyniki leczenia.

8. Zapalenie otrzewnej. Zapalenie wyrostka robaczkowego. Niedrożności jelitowe. Zapalenie otrzewnej: rodzaje, przyczyny, objawy miejscowe i ogólne, następstwa (niedrożność

porażenna jelit, oliguria), leczenie zapalenia otrzewnej, powikłania. Zapalenie wyrostka robaczkowego: rozpoznanie, powikłania, diagnostyka różnicowa, leczenie,

powikłania pooperacyjne. Niedrożność jelitowa: przyczyny, rodzaje, objawy (kliniczne, radiologiczne, biochemiczne), następ-

stwa miejscowe i ogólnoustrojowe, rozpoznanie wysokiej i niskiej niedrożności jelita cienkiego oraz jelita grubego, leczenie, przygotowanie do operacji. Niedrożność czynnościowa jelit.

9. Zaburzenia układu hemostazy i ich znaczenie w chirurgii. Przedoperacyjna ocena sprawności układu hemostazy na postawie:

• danych z wywiadu,• badania przedmiotowego,• wyników badań dodatkowych.

Definicja pojęć: „skaza krwotoczna” i „zaburzenia układu hemostazy”. Które spośród skaz krwotocznych spotyka się najczęściej u chorych chirurgicznych? Znaczenie właściwej interpretacji wyników badań układu hemostazy w zapobieganiu powikła-

niom krwotocznym w czasie i po operacji.

10. Kamica pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Rak pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych.

Kamica żółciowa: patogeneza, objawy, rozpoznanie, różnicowanie, ostre i przewlekłe kamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego, powikłania (wodniak ropniak, przedziurawienie, żółtaczka mechaniczna, ostre zapalenie trzustki), zapalenie dróg żółciowych. leczenie kamicy, kamica resztkowa, zespół po cholecystekomii.

Nowotwory pęcherzyka i dróg żółciowych:a. łagodne (brodawczaki, gruczolaki),b. złośliwe (rak pęcherzyka żółciowego i zewnątrzwątrobowego dróg żółciowych).

III tydzień

11. choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. Patogeneza, epidemiologia, czynniki ryzyka. Rozpoznawanie choroby wrzodowej: objawy kliniczne, metody diagnostyczne, rola zakażenia

Helicobacter pylori w patogenezie choroby wrzodowej dwunastnicy i zapaleniu żołądka. Współ-czesne wskazania do leczenia chirurgicznego choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.

Powikłania choroby wrzodowej: krwotok, przedziurawienie, zwężenie odźwiernika. Rozpozna-nie, leczenie. Powikłania pooperacyjne wczesne i późne. Rak w kikucie żołądka.

12. Ostre zapalenie trzustki (ozt). Etiologia, patogeneza, objawy, rozpoznanie, rodzaje ozt, wczesna selekcja chorych zagrożonych

powikłaniami (ciężkie ozt), wczesne objawy rokownicze, leczenie: zachowawcze, operacyjne

��

(wskazania). Monitorowanie przebiegu choroby. Powikłania ozt, rozpoznawanie i leczenie. Wy-niki leczenia ozt. (leczenia kamicy żółciowej współistniejącej z ozt, termin i rodzaje leczenia. leczenie żywieniowe ozt). Nawroty ozt.

13. przewlekłe zapalenie trzustki. Rak trzustki. przewlekłe zapalenie trzustki: definicja, patogeneza, objawy kliniczne, rozpoznanie (ba-

dania laboratoryjne, czynnościowe, obrazowe). powikłania (torbiele, puchlina trzustkowa, żółtaczka, wyniszczenie). Leczenie zachowawcze, zabiegi endoskopowe, leczenie operacyj-ne. Wyniki leczenia. Farmakologiczne i dietetyczne leczenie uzupełniające. Zaburzenia tolerancji węglowodanów.

Rak trzustki i bańki wątrobowo-dwunastniczej; objawy kliniczne a lokalizacja guza, diagno-styka (wywiad, badania laboratoryjne, badania obrazowe – usg, CT, łagodzące (paliatywna). Zabiegi endoskopowe. Wyniki leczenia operacyjnego. Łagodne nowotwory trzustki: wyspiaki.

14. Rak żołądka. Epidemiologia: zapadalność i śmiertelność. Etiologia. Stany przedrakowe (wrzód, polip, nieżyt zanikowy, metaplazja jelitowa, dysplazja,

zakażenie Helicobacter pylori. Rak wczesny i zaawansowany. Rozpoznawanie raka żołądka (wywiad, badanie kliniczne, gastroskopia, badanie cytologiczne, badanie kontrastowe, usg, CT). Przebieg kliniczny i rokowanie. leczenie chirurgiczne (wyniki wczesne i odległe, powikłania pooperacyjne, śmiertelność szpitalna). leczenie uzupełniające (chemioterapia, immunochemio-terapia X – terapia). Monitorowanie chorych po leczeniu chirurgicznym.

15. Rak jelita grubego. Nienowotworowe choroby jelita cienkiego i grubego. Rak okrężnicy i odbytnicy: zachorowalność i umieralność z powodu raka jelita grubego, roz-

mieszczenie raka w jelicie grubym, etiologia, czynniki ryzyka (polipowatość rodzinna, zespół Gardnera), rozpoznanie, objawy w zależności od umiejscowienia, diagnostyka, drogi szerzenia się raka jelita grubego, ocena stopnia zaawansowania klinicznego i stopnia złośliwości (klasyfi-kacja wg Dukes’a i TNM). Metody i wyniki chirurgicznego leczenia raka okrężnicy i odbytnicy. Monitorowanie pooperacyjne. leczenie skojarzone. Szczelina odbytu. Żylaki odbytu.

Nienowotworowe choroby jelita cienkiego i grubego. Nieswoiste choroby zapalne jelit: choroba leśniowskiego–Crohna, wrzodziejące zapalenie je-

lita grubego, etiologia, objawy, częstość wstępowania, różnice i podobieństwa obu chorób, roz-poznanie, leczenie, znaczenie leczenia żywieniowego, wskazania do leczenia chirurgicznego, wyniki leczenia.

Choroba Hirschsprunga (okrężnica olbrzymia wrodzona, bezzwojowość wrodzona odbytnicy i okrężnicy) – etiologia objawy rozpoznanie (biopsja aspiracyjna), leczenie.

Polipy jelita grubego: nienowotworowe (polip limfoidalny, zapalny). Hamartoma (polip mło-dzieńczy, polip Peutz–jeghersa). Nowotworowe nabłonkowe (gruczolak, gruczolak brodawczy-kowaty, brodawczak drzewkowaty). Rozpoznanie. leczenie operacyjne, zabiegi endoskopowe.

Polipowatość rodzinna (dziedziczna): umiejscowienie, zagrożenie rakiem, leczenie. Uchyłkowatość okrężnicy: etiopatogeneza, postacie kliniczne, objawy, zapalenie uchyłków, po-

wikłania, wskazania do leczenia operacyjnego.

IV tydzień

16. choroby naczyń obwodowych. Przewlekła niedrożność tętnic obwodowych: przyczyny, objawy podmiotowe, przedmiotowe,

badania radiologiczne i USG. leczenie i rokowanie w przewlekłej niedrożności tętnic kończyn dolnych, kończyn górnych.

Operacje wytwórcze tętnic. Odjęcie kończyny. Ostra niedrożność tętnic obwodowych: przyczyny, objawy podmiotowe, przedmiotowe. lecze-

nie i rokowanie.

�3

Tętniaki aorty brzusznej (poniżej tętnic nerkowych). Choroby naczyń żylnych: żylaki pierwotne i wtórne – objawy, rozpoznanie powikłania. lecze-

nie zachowawcze i chirurgiczne. Wyniki leczenia. Rokowanie.

Zakrzepica żylna: przyczyny, objawy, czynniki ryzyka, zapobieganie, leczenie, wyniki lecze-nia, rokowanie, zespół pozakrzepowy.

17. choroby śródpiersia. choroby przełyku. Urazy klatki piersiowej (odma, krwiak). Podział śródpiersia. Objawy chorób śródpiersia: duszność, kaszel, chrypka, zaburzenia połyka-

nia, ból, zespół żyły głównej górnej, zespół Hornera, trzeszczenie gazu pod skórą szyi. Diagnostyka chorób śródpiersia: rtg klatki piersiowej PA i boczne, tomografia komputerowa,

scyntygrafia tarczycy, mediastinoskopia, mediastinografia, bronchoskopia. Choroby śródpiersia. Zapalenie: przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie. Guzy: pochodzenia nerwowego, potworniaki, guzy grasicy, wole zamostkowe, tętniak, zapalenie wę-

złów chłonnych – objawy, rozpoznanie, leczenie. Torbiele: rodzaje, objawy, rozpoznanie, leczenie.

18. przepukliny jamy brzusznej. Przepukliny zewnętrzne: definicja, przepuklina odprowadzalna, nieodprowadzalna, uwięźnię-

ta, przepuklina pachwinowa (rodzaje), przepuklina udowa, przepuklina pępkowa, przepuklina w kresie białej, przepukliny pooperacyjne.

Przepukliny wewnętrzne jamy brzusznej. Przepukliny przeponowe. Sala 417, IV piętro Seminarium wspólne dla grup odbywających zajęcia na III i IV piętrze.

19. choroby gruczołów dokrewnych: tarczycy, przytarczyc, nadnerczy i trzustki (wyspiak) tarczyca. Diagnostyka chorób tarczycy.• wole guzkowate obojętne,• wole nadczynne,• rak tarczycy.

Kwalifikacja do zabiegu operacyjnego w różnych patologiach tarczycy. Sposoby przygotowania chorych do operacji tarczycy. Zabiegi operacyjne na gruczole tarczowym. Powikłania po strumektomii. Krwiak, ostra i przewlekła niedoczynność przytarczyc, porażenie strun głosowych, niedoczyn-

ność tarczycy. Sposoby zapobiegania powikłaniom i postępowanie w przypadku ich wystąpienia. Przełom tarczycowy. PRZYTARCZYCE. Diagnostyka chorób przytarczyc:

• pierwotna, wtórna i trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc,• rak tarczycy,• pooperacyjna niedoczynność przytarczyc – zespół Di–George'a.

Kwalifikacja do zabiegu w różnych typach nadczynności przytarczyc:• subtotalna resekcja przytarczyc, totalna resekcja z jednoczasową autotransplantacją.

Powikłania po zabiegach na gruczołach przytarczycowych i sposoby zapobiegania im. leczenie substytucyjne.

• aktywne metabolity witaminy D3, preparaty wapnia. Allotransplantacja komórkowa przytarczyc w leczeniu ich niedoczynności. Przełom hiperkalcemiczny. NADNERCZA. Diagnostyka chorób nadnerczy.

• zespół i choroba Cushinga, zespół Conna, pheochromocytoma, rak kory nadnerczy, incy-dentaloma – guzy wykryte przypadkowo.

Kwalifikacja do zabiegu operacyjnego w różnych typach dysfunkcji nadnerczy. Przygotowanie do zabiegu z powodu pheochrocytoma. Zabieg operacyjny i postępowanie pooperacyjne – suplementacja sterydami.

�4

Powikłania po strumektomii. leczenie zachowawcze w chorobach nadnerczy. Ostra i przewlekła niewydolność kory nadnerczy. Sala 417, IV piętro. Seminarium wspólne dla grup odbywających zajęcia na III i IV piętrze.

20. przeszczepianie narządów. część I. podstawy transplantologii. Przyczyną przeszczepiania narządów jest potrzeba zastąpienia chorego niewydolnego narządu

zdrowym, w dobrym stanie. Narządy, które przeszczepia się u chorego to: serce, nerka, wątroba, płuca, trzustka, jelito cienkie. Narządy do przeszczepiania są pobierane ze zwłok oraz żywych dawców. Ta ostatnia możliwość dotyczy głównie przeszczepu nerki od żywego dawcy rodzin-nego. Istnieje głęboki niedobór narządów do przeszczepiania. Narządy pobierane są ze zwłok po komisyjnym stwierdzeniu śmierci pnia mózgu i spełnieniu warunków prawnych stawianych przez Ustawę Transplantacyjną. Najważniejszym warunkiem jest sprawdzenie w Centralnym Rejestrze Poltransplantu czy zmarły nie zgłosił za życia sprzeciwu dotyczącego pobrania od nie-go narządów w celach transplantacyjnych. Najczęściej przeszczepianym narządem jest nerka. Transplantację nerki wykonuje się u chorych ze schyłkową niewydolnością nerek leczonych po-wtarzalnymi dializami. Każde udane przeszczepianie nerki oznacza zwolnienie miejsca dializ, co umożliwia rozpoczęcie dializoterapii u następnego oczekującego chorego. jest to niezwykle ważne z powodu niewystarczającej liczby miejsc dializujących w naszym kraju. Zarówno dia-lizoterapia, jak i transplantacja stanowią uzupełniające się nawzajem tzw. leczenie nerkozastęp-cze. Odrzucenie – często po wielu latach – przeszczepionej nerki zwykle równa się powrotowi chorego do leczenia dializami i ponownej możliwości transplantacji.

Narządowy przeszczep trzustki jest zwykle wykonywany jednoczasowo z przeszczepem nerki u chorych z cukrzycą typową i powikłaną niewydolnością nerek w przebiegu nefropatii cukrzy-cowej. Istnieją próby doświadczalne i kliniczne przeszczepiania samych wysepek langerhansa.

25

cHIRURGIA DZIEcIĘcA

Klinika chirurgii Dziecięcej WUM00 576 Warszawa ul. Marszałkowska 24, tel. (22) 6214631, 5227337, 5227342

Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n med. Andrzej KamińskiAdiunkt odpowiedzialny za dydaktykę: dr n med. Krzysztof Ebinger

Wymiar zajęć z chirurgii dziecięcej dla studentów V roku I Wydziału lekarskiego wynosi 50 go-dzin:

Seminaria 17 godzin, ćwiczenia 33 godziny. Zajęcia z chirurgii dziecięcej trwają przez 2 ty-godnie od poniedziałku do piątku w godzinach 815–12.30. Zajęcia odrabia cała grupa studencka. W ramach zajęć studenci obowiązani są do odrobienia ostrego dyżuru w wymiarze 5 godzin. Na zakończenie ćwiczeń odbywa się kolokwium. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest obecność na wszystkich ćwiczeniach i seminariach. Warunkiem uzyskania wpisu do indeksu jest zaliczenie ćwiczeń, zdanie kolokwium i odrobienie ostrego dyżuru.

Indeksy z zaliczeniem podpisuje Kierownik Kliniki.tematyka zajęć z chirurgii dziecięcej:

– chirurgia noworodka (stany zagrażające życiu noworodka; wybrane wady i choroby chirur-giczne okresu noworodkowego),

– urologia dziecięca,– przepukliny wieku dziecięcego,– ostre schorzenia jamy brzusznej u dzieci,– urazy u dzieci: wybrane zagadnienia (urazy wielonarządowe, urazy głowy, klatki piersiowej,

brzucha),– wady przewodu pokarmowego u dzieci: chirurgia przełyku, jelita cienkiego, grubego,– chirurgia wątroby i dróg żółciowych u dzieci (wybrane zagadnienia),– krwawienia z przewodu pokarmowego u dzieci,– chirurgia układu oddechowego i krążenia u dzieci (wybrane zagadnienia),– dziecięca chirurgia onkologiczna.

Dla studentów V i VI roku I Wydziału lekarskiego prowadzone są zajęcia fakultatywne z chirur-gii dziecięcej (w wymiarze 30 godzin ćwiczeniowych). Chętni do odrabiania zajęć fakultatywnychproszeni są o zgłaszanie się do sekretariatu Kliniki.

Przy Klinice działa Studenckie Koło Naukowe Chirurgii Dziecięcej (opiekunem koła jest dr n.med. Stanisław Warchoł).

Zalecane piśmiennictwo:1. „Chirurgia noworodka” pod red. P. Kalicińskiego, Incest-druk, Warszawa 2004.2. „Chirurgia wieku dziecięcego” pod red. W. Poradowskiej, PZWl, Warszawa 1992.3. „Pediatric Surgery” pod red. K. W. Ashcrafta, Elsevier Saunders 2005.

�6

cHOROBY ZAKAŹNE

Studenci zgłaszają się do SAlI WYKŁADOWEj (I piętro w Poradni Profilaktyczno-leczniczej ul. Wolska 37, sala nr 3).

Koordynator ds. dydaktycznych: prof. nadzw. dr hab. med. Magdalena Marczyńska tel. (22) 33-55-292.Sekretariat dydaktyczny: Ewa Ciostek tel. (22) 33-55-342

Nauczanie chorób zakaźnych i pasożytniczych dla I Wydziału lekarskiego odbywa się w jed-nostkach pracujących na bazie Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie ul. Wolska 37.)

KLINIKA HEpAtOLOGII I NABYtYcH NIEDOBORÓW IMMUNOLOGIcZNYcHKierownik Kliniki – prof. nadzw. dr hab. med. Alicja Wiercińska- Drapałotel. (22) 33-55-222, fax (22) 631-05-35

KLINIKA cHORÓB ODZWIERZĘcYcH I tROpIKALNYcHp/o kierownika Kliniki – dr n.med. Maria Olszyńska-Krowickatel. (22) 33-55-288, fax (22) 631-05-34

KLINIKA cHORÓB ZAKAŹNYcH DLA DOROSŁYcHKierownik Kliniki – dr hab. med. Andrzej Horbantel./fax (22) 33-55-303

KLINIKA cHORÓB ZAKAŹNYcH WIEKU DZIEcIĘcEGOKierownik Kliniki – prof. nadzw. dr hab. med. Magdalena Marczyńskatel./fax (022) 33-55-292oraz w Zakładzie Immunopatologii chorób ZakaźnychWarszawa ul. Pawińskiego 7aKierownik – prof. dr hab. med. Marek Radkowskitel. (22) 57-20-709, (22) 883-13-60

Zajęcia odbywają się w bloku 3 tygodniowym, w łącznym wymiarze 110 godzin:– 20 godz. seminaryjnych w godz. 800 – 900.– 85 godz. – zajęcia kliniczne przy łóżku chorego, w ambulatoriach i laboratoriach od godz.

900–1330.– 5 godz. wykładowych dla całego roku w dniach: 06.X., 13.X., 20.X., 27.X., 03.XI.2010 r.

Wykłady odbywają się w sali wykładowej Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego (budynek Poradni Profilaktyczno-leczniczej I piętro) w godz. 1400–1500

CEL NAUCZANIA– Zapoznanie studentów z zagadnieniami epidemiologii chorób zakaźnych i pasożytniczych

występujących w Polsce i importowanych do Polski oraz z najnowszymi osiągnięciami z zakresu etiopatogenezy, różnicowania i kliniki chorób zakaźnych i pasożytniczych.

– Omówienie współczesnych metod leczenia przyczynowego i objawowego ze szczególnym zwróceniem uwagi na wirusowe zapalenia wątroby, zakażenia HIV i AIDS, zakażenia uogólnione (posocznica), neuroinfekcje, zakażenia oportunistyczne, ostre zakaźne zatrucia pokarmowe, choroby wysypkowe, pasożytnicze oraz tzw. choroby kwarantannowe.

– Zapoznanie studentów z problemami dotyczącymi odporności swoistej i nieswoistej, oraz metodami uodpornienia czynnego i biernego.

27

pROGRAM NAUcZANIAObejmuje następujące tematy;Seminaria: (zakres tematów jest obowiązujący na egzaminie testowym)

• Szczepienia ochronne – zmiany w kalendarzu szczepień i zalecenia związku z aktualną sytuacją epidemiologiczną w Polsce.

• Różnicowanie chorób wysypkowych.• limfadenopatie u dzieci.• Wrodzone zakażenia u dzieci.• Aspekty epidemiologiczne i diagnostyczne różnych postaci wirusowych zapaleń wątroby.• Klinika i leczenie ostrych i przewlekłych wirusowych zapaleń wątroby oraz marskości

wątroby.• HIV/AIDS- klinika, leczenie antyretrowirusowe i terapia zakażeń oportunistycznych.• Choroby zakaźne i pasożytnicze a ciąża.• Choroby tropikalne przywlekane do Polski.• Bakteryjne i pasożytnicze choroby przewodu pokarmowego.• Praktyka i problemy chorób odzwierzęcych.• Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego.• Zakażenia szpitalne.• Gorączka o nieustalonej etiologii.• Immunopatologia zakażeń.• Specyfika zjawisk immunologicznych w przebiegu chorób zakaźnych i pasożytniczych – na

przykładzie patogenezy zakażenia HIV.Wykłady:

• Zakażenie HIV u dzieci.• Epidemiologia, profilaktyka i diagnostyka zakażeń HIV i AIDS.• Bioterroryzm i nowe choroby zakaźne.• Posocznica i wstrząs septyczny.• Podstawy patogenezy zakażeń i inwazji pasożytniczych relacji gospodarz-patogen.

Zajęcia z zakresu immunopatologii dla poszczególnych grup ćwiczeniowych odbywają się w Za-kładzie Immunopatologii ul. Pawińskiego 7a.

W ciągu 3 tygodni ćwiczeń jeden asystent prowadzi grupę studencką (4-5 osób), a w celu za-poznania studentów z możliwie szerokim wachlarzem chorób zakaźnych i pasożytniczych studenci mają zajęcia we wszystkich Klinikach (wymiany). W czasie ćwiczeń asystent kontroluje postępy w nauczaniu.

ZALIcZANIE ZAJĘĆ• obecność na wszystkich zajęciach i seminariach,• zaliczenie zajęć – w tym umiejętności praktycznych u asystenta (kolokwium w ostatnim tygo-

dniu zajęć),• egzamin testowy (wyłącznie), w sesji letniej wspólny dla I i II Wl,• warunkiem przystąpienia do egzaminu jest zaliczenie zajęć, oddanie do sekretariatu dydaktycz-

nego indywidualnej karty ćwiczeń, posiadanie indeksu i karty egzaminacyjnej.

pIśMIENNIctWO OBOWIąŻKOWE1. „Choroby zakaźne i pasożytnicze” pod red. j. Cianciary, j. juszczyka; Czelej: 2007.2. „Choroby zakaźne i pasożytnicze” wyd.III pod red. Z. Dziubka; PZWl: 2003.

pIśMIENNIctWO ZALEcANE1. „Choroby zakaźne i pasożytnicze. Epidemiologia, profilaktyka” pod red. W. Magdzika, D.

Naruszewicz – lesiuk, A. Zielińskiego; α-Medica Press: 2004.2. „Infectious Diseases” G. Mandel, j. Benett, R. Dolin; 2005.

�8

Studenckie Koła Naukowe:

Klinika Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych.Opiekun Koła – dr n. med.. tomasz Mikuła.

Zebrania członków Koła odbywają się 1 raz w miesiącu.Celem Koła jest przybliżenie problemów dotyczących hepatologii oraz zakażeń HIV/AIDS.

W trakcie spotkań, pod kierunkiem asystenta, studenci przygotowują prace naukowe do publikacji i wygłaszania na konferencjach i zjazdach. Ponadto poszerzają umiejętności praktyczne w bezpo-średnim kontakcie z pacjentami.

Klinika chorób Zakaźnych Wieku DziecięcegoOpiekun Koła – dr n. med. Ewa Duszczyk

Zebrania członków Koła odbywają się 1 raz w miesiącu. Praca w Kole obejmuje przygotowanie i wygłaszanie referatów, udział w dyżurach lekarskich i w pracy poradni konsultacyjnych, współ-praca w przygotowywaniu prac naukowych oraz uczestnictwo w zebraniach naukowych Oddziału Warszawskiego Towarzystwa Pediatrycznego.

Zakład Immunopatologii chorób ZakaźnychKoło naukowe pod kierownictwem mgr Marcina chmielewskiego.w zakresie medycyny podróży.

Zajęcia fakultatywne:Klinika Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych – zajęcia fakultatywne dla stu-dentów V i VI roku pod kierunkiem prof. dr hab. med. Alicji Wiercińskiej-Drapałoz tematu „Zakażenia wirusami hepatotropowymi”, „Pacjent zakażony HIV w codziennej praktyce lekarzy różnych specjalności” (30 godz.).

Klinika chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego – zajęcia fakultatywne dla studentów V i VI roku pod kierunkiem prof. dr hab. med. Magdaleny Marczyńskiej z tematu „Profilaktyka chorób zakaź-nych w pediatrii” (15 godz.).

Klinika chorób Odzwierzęcych i tropikalnych – zajęcia fakultatywne pod kierunkiem dr n.med. Marii Olszyńskiej-Krowickiej:

1. Zalecenia lekarskie dla podróżujących (30 godz. seminaryjnych) – odpowiedzialny dr n. med. Piotr Kajfasz – dla studentów wszystkich kierunków i Wydziałów Uczelni.

Klinika chorób Zakaźnych dla Dorosłych – zajęcia fakultatywne dla studentów V i VI roku pod kierunkiem dr n. med. Dariusza lipowskiego z tematu „Ciężkie zakażenia” (30 godz.).

�9

NEUROLOGIA

KAtEDRA I KLINIKA NEUROLOGIIWarszawa, ul. Banacha 1 A, blok D, VII piętro, tel. (022) 599-28-57

Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Hubert KwiecińskiPrzyjmuje w sprawach studenckich po uzgodnieniu terminu przez sekretariat Kliniki.

Odpowiedzialny za dydaktykę: adiunkt dr n. med. Dorota Dziewulska tel. (022) 599-18-63.Sekretariat dydaktyczny – Aleksandra Koziar tel. (022) 599-27-71

ORGANIZAcJA ZAJĘĆZajęcia odbywają się w bloku 3-tygodniowym w godzinach 8–13. Łączny wymiar godzin wyno-

si 100 (50 godzin seminariów i 50 godzin ćwiczeń) w trakcie bloku ćwiczeniowego oraz 20 godzin wykładów. Dla zainteresowanych studentów prowadzone są wykłady fakultatywne. Istnieje również możliwość uczestniczenia w spotkaniach i pracach naukowych prowadzonych w ramach studenc-kiego koła naukowego.

ĆWIcZENIAPrzystąpienie do zajęć uwarunkowane jest zaliczeniem kolokwium wstępnego, które odbywa

się w pierwszym dniu ćwiczeń. Kolokwium to obejmuje podstawowe wiadomości z anatomii i fi-zjologii układu nerwowego

W ramach bloku ćwiczeniowego każdego dnia rano prowadzone są seminaria dotyczące demon-strowanych w drugiej części dnia jednostek chorobowych. Tematyka seminariów jest przedstawiana studentom poprzedniego dnia, tak, aby możliwe było przygotowanie się studentów do zajęć. Niektó-re seminaria mają formę wykładu prowadzonego przez asystenta. Seminaria obejmują podstawowe choroby neurologiczne, w tym:1. choroby naczyniowe mózgu i rdzenia kręgowego,2. choroby układu pozapiramidowego,3. choroby demielinizacyjne,4. choroby rdzenia kręgowego i zespoły korzeniowe,5. guzy i urazy układu nerwowego,6. padaczka,7. choroby nerwowo-mięśniowe,8. choroby otępienie,

W ramach ćwiczeń studenci uczestniczą w badaniu autopsyjnym mózgu. W trakcie zajęć w spo-sób praktyczny demonstrowane są również podstawowe procedury diagnostyczne stosowane w neuro-logii: nakłucie lędźwiowe, badanie przepływu mózgowego metodą Dopplera, badanie EEG i EMG.

Zasady zaliczania ćwiczeńDo zaliczenia ćwiczeń konieczna jest obecność na wszystkich zajęciach objętych programem

nauczania. W przypadku pojedynczej nieusprawiedliwionej nieobecności student ma obowiązek na-pisać referat obejmujący temat opuszczonego seminarium. Nieusprawiedliwionych dni nieobecno-ści w czasie trwanie bloku nie może być więcej niż jeden. Trzy spóźnienia traktowane są jak jedna nieobecność. Poza obecnością na zajęciach do zaliczenia ćwiczeń konieczne jest:

– zdanie kolokwium wstępnego,– pozytywna ocena napisanej przez studenta historii choroby,– zdanie egzaminu praktycznego,– zdanie kolokwium końcowego.

30

Egzamin praktyczny i kolokwium końcowe przeprowadzane są w ostatnim dniu bloku ćwiczeń przez prowadzącego zajęcia asystenta. Egzamin praktyczny ocenia nabyte przez studenta w trakcie ćwiczeń praktyczne umiejętności badania neurologicznego i rozpoznawania podstawowych chorób neurologicznych.

Studenci, którzy uzyskali ocenę końcową z zajęć powyżej 4,7 mają prawo do zdawania egzami-nu z neurologii w terminie „zerowym”. jest to egzamin ustny zdawany u samodzielnego pracownika naukowego Kliniki. Pozostali studenci zdają egzamin testowy w sesji letniej.

pODRĘcZNIKI OBOWIąZKOWE1. Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny. pod red. W. Kozubskiego i P. P liberskiego,

PZWl, 2006.2. W. jakimowicz – Neurologia kliniczna (rozdziały I-VIII); PZWl 1987.

pODRĘcZNIKI ZALEcANE1. W lindsay, I. Bone – Neurologia i neurochirurgia wyd. polskie pod red. W. Kozubskiego,

Elsevier-Urban & Partner, 2008. 2. M. Mumenthaler – Neurologia; Urban & Partner 2001.3. M. Victor, A. H. Ropper – Neurologia Adamsa i Victora; Czelej 2003.4. Neurologia Merritta wyd. polskie pod red. H. Kwiecińskiego i A. Kamińskiej, Urban & Part-

ner, 2004.5. Choroby układu nerwowego; pod red. W. Kozubskiego i P. liberskiego; PZWl 2003.6. A. Prusiński – Neurologia praktyczna; PZWl 2001.7. G. Fuller – Badanie neurologiczne – to proste; PZWl 1999.8. Felten D., józefowicz R.: „Atlas neuroanatomii i neurofizjologii Nettera” pod red. A.Szczudli-

ka, Ubran & Partner, Wrocław 2007.

WYKŁADYTematy wykładów obejmują najnowsze osiągnięcia w wybranych działach neurologii i są wy-

wieszone na tablicy informacyjnej przy sali seminaryjnej Kliniki (sala nr.708, blok D, p.VII). Wy-kłady odbywają się w semestrze zimowym w poniedziałki w godz.14.00-15.30 w Centrum Dydak-tycznym WUM. Egzamin końcowy, zarówno ustny w terminie „zerowym”, jak i test zawierają wiele pytań z tematyki przedstawianej na wykładach.

Tematy wykładów1. Wprowadzenie do neurologii klinicznej.2. Udary mózgu.3. Choroba Alzheimera i zespoły otępienie.4. Choroba Parkinsona i inne choroby układu pozapiramidowego.5. Stwardnienie rozsiane i inne choroby demielinizacyjne.6. Choroby nerwowo-mięśniowe.7. Stwardnienie zanikowe boczne i inne choroby neuronu ruchowego.8. Intensywna terapia w neurologii.9. Miastenia i zespoły miasteniczne.10. Padaczka.11. Podstawy neuropatologii.

ZAJĘcIA FAKULtAtYWNEZajęcia fakultatywne odbywają się raz w tygodniu w sali seminaryjnej Kliniki (nr. 708) w łącz-

nym wymiarze 30 godzin. Tematyka i terminy zajęć wywieszone są na tablicy ogłoszeń studenckich przy sali seminaryjnej. Tematyka zajęć jest związana z terapią wybranych jednostek chorobowych i najnowszymi osiągnięciami w dziedzinie nauk neurologicznych.

3�

StUDENcKIE KOŁO NAUKOWEOpiekun koła: adiunkt dr n. med. piotr Janik.

Koło prowadzi intensywną działalność kliniczną i naukową. Zainteresowani studenci uczestni-czą we wspólnym badaniu pacjentów, dyżurach klinicznych, pracach w przyklinicznych poradniach neurologicznych: Poradni Chorób Nerwowo-Mięśniowych, Chorób Pozapiramidowych, Stwardnie-nia Rozsianego, Bólów Głowy i Chorób Otępiennych. Studenci mają możność czynnego uczestni-czenia w realizacji prac badawczych prowadzonych w pracowniach Kliniki takich jak: Pracownia Elektrofizjologii Klinicznej, Pracownia Morfologii Mięśni i Nerwów Obwodowych, Pracownia Neuropatologii. Tematy opracowane w ramach tych prac mogą być przedstawiane na posiedzeniach koła, podczas Konferencji Naukowej Młodych Medyków oraz opublikowane w czasopismach na-ukowych.

Spotkania Koła odbywają się co 2 tygodnie, a tematyka jest wywieszana wcześniej na tablicy ogłoszeń studenckich.

3�

ORtOpEDIA I tRAUMAtOLOGIA

KAtEDRA I KLINIKA ORtOpEDII I tRAUMAtOLOGII NARZąDU RUcHUul. lindleya 4, tel. sekretariat (022) 502 15 13, 502 15 14.

Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. med. Andrzej GóreckiGodziny przyjęć w sprawach studenckich: pon. 1200–1300, wt. 800–1200.

Odpowiedzialny za dydaktykę: dr n. med. Karol Purski.

Zajęcia prowadzone są w formie 2-tygodniowych bloków, 10 dni zajęć w Klinice, w łącznym wymiarze 60 godzin. Rozpoczynają się o godz. 800, a kończą o 1230. Studentów obowiązuje także jeden 10-godzinny dyżur urazowy.

pROGRAM NAUcZANIA Obejmuje ortopedię i traumatologię narządu ruchu.

W pierwszym tygodniu zajęć omawiane są następujące zagadnienia:1. Badanie ortopedyczne.2. Ogólna charakterystyka złamań i zwichnięć.3. Diagnostyka radiologiczna.4. Obrażenia kończyny górnej.5. Specyfika złamań u dzieci.6. Schorzenia i urazy kręgosłupa.7. Obrażenia miednicy i kończyny dolnej8. Zaburzenia metabolizmu tkanki kostnej.9. Postępowanie ratunkowe w traumatologii.

W drugim tygodniu zajęć omawiane są następujące tematy:1. Zniekształcenia stóp.2. Nowotwory narządu ruchu.3. Dysplazja stawu biodrowego.4. Chirurgia plastyczna, chirurgia ręki i chirurgia rekonstrukcyjna.5. Zaopatrzenie ortopedyczne.6. Zmiany zwyrodnieniowe stawów.7. Zabiegi operacyjne w ortopedii, instrumentarium ortopedyczne.

Zajęcia kończy spotkanie z Kierownikiem Kliniki oraz wypełnienie anonimowej ankiety oce-niającej dydaktykę.

ORGANIZAcJA ZAJĘĆSeminaria, pełniące rolę wykładów, ilustrowane są pokazami multimedialnymi, radiogramami

i eksponatami.Ćwiczenia obejmują zajęcia praktyczne przy łóżku chorego w: Oddziale Ortopedii Dzieci,

Oddziale Ortopedii Dorosłych, Oddziale Urazowym, Oddziale Zapaleń Kości, Oddziale Chirurgii Plastycznej i Rekonstrukcyjnej, Oddziale Chirurgii Kolana.

Studenci mogą oglądać zabiegi operacyjne z kopuł rozmieszczonych nad salami operacyjnymi. Na ostrym dyżurze urazowym studenci uczestniczą w badaniu pacjentów, ustalaniu rozpoznania

33

i planowaniu leczenia, asystują do operacji i drobnych zabiegów chirurgicznych, uczą się zakładania opatrunków gipsowych.

W każdy poniedziałek studenci uczestniczą w posiedzeniu naukowym.W każdy czwartek biorą udział w odprawie po ostrym dyżurze, gdzie omawiani są pacjenci

przyjęci do Kliniki. W piątki studenci są obecni na konferencji klinicznej, podczas której kwalifikuje się chorych do

zabiegów operacyjnych.

ZASADY I FORMY OcENY WYNIKÓW NAUcZANIAStudentów obowiązuje znajomość anatomii i fizjologii narządu ruchu. Wymagana jest obecność

na wszystkich ćwiczeniach i seminariach oraz udział w 10-godzinnym ostrym dyżurze urazowym. Zajęcia kończy kolokwium zaliczające dla chcących zdawać egzamin w terminie zerowym. Ocena co najmniej dobra dopuszcza studenta do wcześniejszego egzaminu. Egzaminują: Kierownik Klini-ki i samodzielni pracownicy naukowi.

Termin egzaminu ustala się indywidualnie w sekretariacie Kierownika Kliniki.

ZALECANA LITERATURA1. W. Szulc/red./: „Ortopedia i traumatologia narządu ruchu”, skrypt WUM, 1998.2. D. Tylman/red./: „Traumatologia narządu ruchu”, PZWl, W-wa, 1998.3. T. S. Gaździk/red./: „Ortopedia i traumatologia dla studentów medycyny”, PZWl, W-wa, �998.

StUDENcIE KOŁO NAUKOWEOpiekun Koła: dr n. med. Maciej Ambroziak

Formy pracy: posiedzenia naukowe, zajęcia praktyczne, sesje filmowe, udział w zespołach pro-wadzących badania naukowe. W dniach wolnych od zajęć – udział w codziennej pracy Kliniki, oraz ostrych dyżurach urazowych.

W przerwie międzysemestralnej organizowany jest corocznie obóz naukowy w Zakopanem.

34

RADIOLOGIA

RADIOLOGIA I DIAGNOStYKA OBRAZOWAZajęcia prowadzone są wspólnie przez I i II ZAKŁAD RADIOLOGII KLINIcZNEJ oraz przez ZAKŁAD RADIOLOGII pEDIAtRYcZNEJ. Zajęcia odbywają się w blokach 3 tygo-dniowych w łącznym wymiarze 100 godzin. Dokładny rozkład zajęć i ich program otrzymują studenci na pierwszym seminarium, które rozpoczyna się pierwszego dnia zajęć o godzinie 800.

I ZAKŁAD RADIOLOGII KLINIcZNEJ WUM02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel. (022) 502-10-73, fax (022) 502-21-10Kierownik: prof. dr hab. med. Marek GołębiowskiGodziny przyjęć w sprawach studenckich: 800–1300.Odpowiedzialny za dydaktykę: dr n. med. Artur Wojciechowski

II ZAKŁAD RADIOLOGII KLINIcZNEJ WUM02-097 Warszawa, ul. Banacha 1 A, blok E, tel. (022) 599-23-00, fax 022 599-21-20Kierownik: prof. dr hab. med. Olgierd RowińskiGodziny przyjęć w sprawach studenckich: wtorek, czwartek: 900–1300.Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Magdalena Januszewicz

ZAKŁAD RADIOLOGII pEDIAtRYcZNEJ WUM00-576 Warszawa, ul. Marszałkowska 24, tel. (022) 628-52-19Kierownik: dr n. med. Michał BrzewskiGodziny przyjęć w sprawach studenckich: 900–1300.Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Anna Jakubowska

pROGRAM NAUcZANIA.

tematy seminariów w I i II Zakładzie Radiologii Klinicznej WUM♦ Rentgenodiagnostyka. Podstawy techniczne. Metody badania. Ochrona radiologiczna Radiolo-

gia cyfrowa.♦ Tomografia komputerowa. Podstawy techniczne. Metody badania. Zastosowanie kliniczne.♦ Diagnostyka USG. Podstawy techniczne i teoretyczne. Budowa aparatu. Zastosowanie kliniczne.♦ Rezonans Magnetyczny. Podstawy fizyczne i techniczne. Metodyka badania. Zastosowanie kliniczne.♦ Obrazowanie płuc i śródpiersia.♦ Obrazowanie narządów jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej.♦ Diagnostyka obrazowa serca i dużych naczyń.♦ Badania obrazowe w chorobach centralnego układu nerwowego.♦ Badania radiologiczne układu kostno-stawowego.♦ Znaczenie i wyniki badań obrazowych w stanach zagrożenia.♦ Radiologia interwencyjna.♦ Diagnostyka obrazowa nowotworów.♦ Diagnostyka obrazowa w zakażeniu układu moczowego u dzieci.♦ Choroby jatrogenne w następstwie badań i zabiegów diagnostycznych u dzieci.♦ Miejsce diagnostyki obrazowej w praktyce klinicznej.

tematy ćwiczeń w I i II Zakładzie Radiologii Klinicznej WUM1. Płuca i śródpiersie. Metody badania. Anatomia radiologiczna. Zapalenie płuc; płatowe odoskrze-

lowe, wirusowe, gronkowcowe. Pneuropneumonia. Ropień płuca. Gruźlica płuc. Rak oskrzela. Przerzuty nowotworowe do płuc. Zapalenie opłucnej. Guzy śródpiersia.

35

2. Serce. Radiologiczne metody badania. Anatomia radiologiczna. Objawy powiększenia jam ser-ca. Choroba niedokrwienna serca. Wady zastawkowe nabyte. Serce płucne. Fizjopatologia krą-żenia płucnego.

3. Obwodowy układ naczyniowy. Metody badania. Symptomatologia radiologiczna chorób na-czyniowych. Najczęściej występujące zespoły niedokrwienne. Tętniaki. Zespoły zakrzepowe układu żylnego.

4. Radiologia interwencyjna. Podstawy teoretyczne angioplastyki naczyń i embolizacji. Farmako-terapia celowana. Wewnątrznaczyniowe leczenie tętniaków i nadciśnienia wrotnego. Przezskór-ny drenaż nieprawidłowych zbiorników płynu.

5. Przewód pokarmowy. Metody badania. Anatomia radiologiczna. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. Nowotwory przewodu pokarmowego. Niedrożność. Zapalne i nowotworowe choroby jelita grubego. Diagnostyka krwawień z przewodu pokarmowego.

6. Obrazowanie wątroby, dróg żółciowych i przewodu żółciowego, trzustki i układu wrotnego. Me-tody badania. Anatomia radiologiczna. Zmiany ogniskowe wątroby. Choroby miąższowe wątroby. Kamica i zapalenie pęcherzyka żółciowego. Różnicowanie przyczyn utrudnionego odpływu żółci. Zapalenie i nowotwory trzustki. Urazy wątroby, trzustki. Urazy wątroby, trzustki i śledziony.

7. Układ moczowy. Metody badania i anatomia radiologiczna. Kamica moczowa. Choroby zapal-ne i nowotwory nerek. Urazy nerek. Choroby miedniczek nerkowych, moczowodów i pęcherza moczowego.

8. Diagnostyka obrazowa kości i stawów. Metodyka badania i symptomatologia radiologiczna. Urazy układu kostnego. Zmiany zwyrodnieniowe. Guzy kości. Zapalanie stawów i kości.

9. Badania radiologiczne centralnego układu nerwowego. Metody badania. Anatomia radiologicz-na. Niedokrwienie CUN. Urazy. Nowotwory pierwotne i przerzutowe.

10. Badania radiologiczne w otologii i laryngologii. Metody badania. Anatomia radiologiczna. Zmiany zapalne, nowotworowe i urazy.

Tematy ćwiczeń w Zakładzie Radiologii Pediatrycznej WUM

1. Układ oddechowy:• Prawidłowy obraz rtg narządów klatki piersiowej u dzieci.• Niewydolność oddechowa noworodków – diagnostyka obrazowa.• Zapalenie płuc u dzieci.• Diagnostyka ciał obcych w układzie oddechowym.• Guzy śródpiersia, grasica.

2. Układ krążenia:• Wady wrodzone serca u dzieci – algorytm diagnostyczny.• Diagnostyka i terapia przeznaczyniowa w wybranych wadach wrodzonych serce u dzieci.

3. Układ pokarmowy:• Diagnostyka niedrożności przewodu pokarmowego u noworodków.• Diagnostyka wymiotów i bólów brzucha u dzieci.• Niedrożność przewodu pokarmowego u dzieci starszych – diagnostyka i leczenie.• Diagnostyka ciał obcych w przewodzie pokarmowym.

4. Układ moczowy:• Metodyka badań układu moczowego u dzieci.• Zakażenie układu moczowego, guzy jamy brzusznej – algorytmy diagnostyczne.

5. Układ kostno-stawowy:• Ocena wieku szkieletowego.• Wady i anomalie rozwojowe układu kostnego (dysplazja stawów).

ORGANIZAcJA ZAJĘĆSeminaria odbywają się w grupach dziekańskich i obejmują tematykę współczesnych metod

diagnostycznych oraz zagadnienia nie poruszane na ćwiczeniach. Ćwiczenia odbywają się w gru-pach kilkuosobowych. Studenci przygotowują się do nich teoretycznie według podanego programu,

36

a potem wspólnie z asystentem omawiają praktycznie dany temat. Asystent pełni rolę moderatora, studenci biorą w ćwiczeniach czynny udział, co jest oceniane przez asystenta.

Uwaga: Zaległe ćwiczenia lub seminarium w przypadkach usprawiedliwionych np.: chorobą, stu-dent może odrobić z inna grupą.

ZASADY I FORMY ZALIcZANIA ZAJĘĆPo zakończeniu bloku ćwiczeń i seminariów student otrzymuje ocenę z kolokwium określającą

umiejętność interpretacji badań obrazowych. Niedostateczna ocena uniemożliwia zdawanie egzaminu końcowego.

Podstawą zaliczenia zajęć z radiologii jest końcowy egzamin ustny. Stopień uzyskany w czasie egzaminu stanowi ostateczną ocenę wiedzy studentów i zostanie wpisany do indeksu.

pIśMIENNIctWO OBOWIąZKOWE�. „Radiologia. Diagnostyka obrazowa” pod red. B. Pruszyńskiego. PZWl, Warszawa 1999 i 2003.�. „Radiologia pediatryczna” pod red. A. Marcińskiego. Skrypt AM w Warszawie 1995.

pIśMIENNIctWO UZUpEŁNIAJącE1. „Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań”. pod red. B. Pruszyńskiego,

PZWl, Warszawa 20002. „Ultrasonografia dopplerowska. Zastosowanie kliniczne”. Tom I i II pod red. G. Małka, Medi-

page Sp.z.o.o., Warszawa 2003.3. „Radiologia w stanach nagłych”. N. Raby, Z. Berman, G. de lacey. Wyd. Urban & Partner,

Wrocław 2007.4. „Anatomia radiologiczna. Rtg-TK-MR-Sc.”. B. Daniel, B. Pruszyński. Warszawa 2005.

StUDENcIE KOŁO NAUKOWEI Zakład Radiologii Klinicznej WUM. Opiekun: dr n. med. Artur Wojciechowski

Formy pracy: udział w pracach Zakładu, indywidualne szkolenie na dyżurach bądź w godzinach wolnych od obowiązkowych zajęć studenckich.

Uczestnictwo w zebraniach naukowych Oddziału Warszawskiego PlTR.

37

GINEKOLOGIA I pOŁOŻNIctWO

I Klinika położnictwa i Ginekologii02-015 Warszawa Pl. Starynkiewicza 1/3 T; (22) 502 14 60 F: (22) 502 21 57

Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Mirosław Wielgoś

Odpowiedzialna za dydaktykę: Dr hab. n. med. Ewa Barcz

A. Studenci z grupy I-V i XIIIOgólny wymiar 20 godzin: 6 godz. – wykłady, 14 godz. – ćwiczeń

Zajęcia składają się z dwóch trzygodzinnych wykładów z fizjologii ciąży i porodu, oraz dyżuru w Sali porodowej, (jeden dyżur 14-godzinny lub dwa dyżury 7 godzinne).

terminy wykładów ustalane są na początku roku akademickiego.Na dyżury studenci zapisują się w sekretariacie Kliniki.

Studenckie Koło NaukoweOpiekunowie Koła: Dr hab. n. med. Ewa Barcz, Lek. Robert Matusiak, Dr n.med. Iwona Szymusik. Studentów zainteresowanych położnictwem i ginekologią prosimy o kontakt z opiekunami Koła.

W Klinice odbywają się zajęcia fakultatywne.

Literatura1. M. Troszyński – „Położnictwo – Ćwiczenia” PZWl 2003

II KLINIKA pOŁOŻNIctWA I GINEKOLOGIIWarszawa, ul. Karowa 2, tel. (022) 596 64 21.Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Krzysztof czajkowski.Odpowiedzialny za dydaktykę: prof. dr hab. n. med. Roman Smolarczyk.

Studenci z grup VI–XIIZajęcia dla studentów V roku mają na celu przygotowanie studentów do letnich praktyk w od-

dziale położniczo-ginekologicznym.W semestrze letnim, na przełomie lutego i marca dla grup odrabiających zajęcia w Klinice przy

ul. Karowej organizowane są trzy obowiązkowe wykłady omawiające przebieg ciąży i porodu oraz podstawy opieki położniczej. Celem praktycznego przybliżenia wiedzy teoretycznej przedstawianej na wykładach zapraszamy studentów na jeden obowiązkowy dyżur popołudniowy w sali porodowej (w godz. 1400–2000). Na dyżur studenci zapisują się u asystenta Kliniki przedstawionego na wykła-dach lub pod numerem telefonu (022) 59 66 118.

Prosimy o przygotowanie się z podstaw położnictwa do wykładów oraz o przeczytanie opisu przebiegu porodu przed dyżurem.

StUDENcKIE KOŁA NAUKOWE przy II Klinice położnictwa i Ginekologii

Koło położniczo-ginekologiczneOpiekun: lek. med. Magdalena Broś-Konopielko

Do koła zapraszamy studentów szczególnie zainteresowanych położnictwem i ginekologią. Za-praszamy na zebrania Koła co 3 tygodnie i dyżury w sali porodowej. Rokrocznie dla członków Koła

38

organizowane są letnie obozy naukowe – zawsze w pierwszych trzech tygodniach lipca w Starogar-dzie Gdańskim.

Koło seksuologiczneOpiekun: dr n. med. Marek Marcyniak

Podstawową formą działalności Koła są odbywane co 14–21 dni zebrania referatowe przygoto-wane i przedstawione przez uczestników koła oraz dyskusje po referacie. Możliwość pracy w Kole mają studenci wszystkich lat Akademii Medycznej w Warszawie.Koło kardiologii perinatalnejOpiekun: dr hab. n. med. Joanna Szymkiewicz-Dangel

Koło skupia studentów zainteresowanych kardiologią i perinatologią. Zebrania odbywają się co 3 tygodnie, w czasie zajęć przewidziana jest nauka oceny echokardiografii płodów i dzieci oraz ul-trasonografii płodów. Możliwość pracy w Kole mają studenci od drugiego roku studiów. W ramach zajęć przewidziane jest prowadzenie własnych prac badawczych z zakresu kardiologii perinatalnej.

ZAJĘcIA FAKULtAtYWNEKlinika prowadzi zajęcia fakultatywne z seksuologii i seksiatrii. Tematyką zajęć jest całokształt

zagadnień związanych z fizjologią i patologią oraz uwarunkowaniami psycho-społecznymi zacho-wań seksualnych. Prowadzi je dr n. med. Marek Marcyniak

W Klinice odbywają się również zajęcia fakultatywne z zakresu anatomii płodu. Prowadzi je dr hab. n. med. Joanna Szymkiewicz-Dangel. Celem zajęć jest poznanie anatomii poszczególnych układów w okresie prenatalnym na podstawie preparatów anatomicznych oraz badania USG.

pIśMIENNIctWO1. M. Troszyński „Położnictwo-ćwiczenia” PZWl 2003.2. T. Pisarski „Położnictwo i ginekologia- podręcznik dla studentów” wyd. IV PZWl 2002.3. j. W. Dudenhausen, W. Psychrembel „Położnictwo praktyczne i operacje położnicze” wyd. IV

PZWl 2002.4. Red. W. Szymański „Rudolfa Klimka Położnictwo” DREAM Publ. Comp., Inc Kraków 1999.5. Red. G. Bręborowicz „Ciąża wysokiego ryzyka” OWN 2006.6. Red. G. Bręborowicz, W. Malinowski, E. Ronin-Walknowska „Ciąża wielopłodowa” OWN Po-

znań 2003.

39

OcHRONA WŁASNOścI INtELEKtUALNEJ

ZAKŁAD StOMAtOLOGII ZAcHOWAWcZEJ00-246 Warszawa, ul, Miodowa 18 tel.022 502 20 32

Kierownik Zakładu – prof. dr hab. Elżbieta Jodkowska

Odpowiedzialna za dydaktykę dr hab. n. med. Sylwia Słotwińska

Wymiar godzin: 2 godz. (wykład)Zajęcia odbywają się w semestrze letnim.

Omówione zostaną zagadnienia dotyczące norm i uregulowań prawnych, których przedmiotem jest zapewnienie ochrony twórczości naukowej, literackiej i artystycznej oraz przepisy zapewniające uprawnienia majątkowe i osobiste autora do stworzonego przezeń dzieła.

Indeksy do zaliczenia studenci przynoszą do Dziekanatu I Wydziału lekarskiego, p. 212, II pię-tro, Rektorat, ul Żwirki i Wigury 61.