2548 บทคดยอPoster

Presentation

ระบาดวทยาในผปวยโรคระบาดทางเดนอาหารทเขารบการตรวจดวยกลอง

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

นางนงลกษณ เพงจน

นางสาวธนาภรณ ทบทม

บทนำา

ปจจบนโรคระบบทางเดนอาหารเปนปญหา ทงทางดานสขภาพ สงคม และเศรษฐกจของประชาชน ผปวยทเปนโรคระบบทางเดนอาหารสวนใหญจะมประวตเปนเรอรง บางคนมอาการปวด จกแนน หรอมอาการสมพนธกบการทานอาหารหรอชนดของอาหาร เชน อาจปวดมากกอนอาหาร บางคนอาการปวดมาก หลงทานอาหารทำาใหสขภาพตาง ๆ เสอมลง ทงภาวะรางกายและจตใจ การพฒนาเทคโนโลยทางการแพทย โดยการสองกลองตรวจวนจฉยและรกษา โดยบคลากรทางการแพทยทมการพฒนาองคความร และถายทอดองคความร การใชเทคโนโลยดวยการสองกลอง ทำาใหทราบถงสาเหตของโรค ทำาใหมการรกษาอยางมประสทธภาพ ผปวยสามารถปฏบตตนตามคำาแนะนำาของบคลากรแพทย ชวยทำาใหผปวยมคณภาพชวตทดขน และลดระยะเวลาการนอนในโรงพยาบาล ลดคาใชจายดานเศรษฐกจ

วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาระบาดวทยาของผปวยโรคระบบทางเดนอาหารทไดรบการตรวจดวยกลอง

2. เพอศกษาผลของทำาหตถการและการตรวจหาเชอแบคทเรย Helicobacter Pylori

3. เพอพฒนาระบบงานและรปแบบบรการหองสองตรวจพเศษใหมประสทธภาพ

วธการศกษา (Methods)การศกษาเชงพรรณนาแบบยอนหลง (Retrospective-

Descriptive Study) ไดทำาการศกษาโดยรวบรวมขอมลจากเวชระเบยนผปวยทรบการตรวจรกษาโรคทางเดนอาหารดวยกลองทงหมดของโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ตงแต 1 ตลาคม 2546 – 30 กนยายน 2547 และนำามาวเคราะห

ผลการศกษา

1. ผลการตรวจผปวยทเขารบการตรวจดวยกลอง โรคระบบทางเดนอาหารสวนตน Gastroscopy จำานวนทงสน 841 คน

1.1 เพศชาย จำานวน 437 ราย คดเปนรอยละ 51.96 เพศหญง จำานวน 404 ราย คดเปนรอยละ 48.04 ผลแสดงวาเพศชายเขารบการตรวจดวยกลองโรคระบบทางเดนอาหารสวนตน มมากกวาเพศหญง

1.2 ชวงอาย ของผปวยทเขารบการตรวย > 60 มากทสดจำานวน 276 คน คดเปนรอยละ 32.85

1.3 10 อนดบ Post Dx ของโรคทางเดนอาหารสวนตนพบวาผปวยเปน Gastritis มากทสด จำานวน 215 ราย เพศชาย จำานวน 114 ราย คดเปนรอยละ 53.02 เพศหญง จำานวน 101 ราย คดเปนรอยละ 46.98 ผลการตรวจเพศชายมากกวาเพศหญง

1.4 การทำาหตถการจากการศกษาขอมลผลมผปวยทำาหตถการจำานวน 390 ราย ทำาหตถการเพอตรวจหาเชอแบคทเรย Helicobacter Pylori ทมความสมพนธกบผปวยทเปน Gastritis และ Gastric Ular จำานวน 230 ราย คดเปนรอยละ 58.97 มผปวยเพศชายจำานวน 129 ราย คดเปนรอยละ 56.09 เพศหญง จำานวน 101 ราย คดเปนรอยละ 43.91 มการตดเชอ จำานวน 100 ราย ผลการศกษาพบมเพศชายมากกวาเพศหญง ทำาหตถการรกษา Esophageal Varice โดยการทำา Ligation จำานวน 36 ราย เพศชาย 26 ราย รอยละ 72.22 เพศหญง 10 ราย คดเปนรอยละ 27.78 ผลผปวยทเปน Esophageal Varice เพศชายมากกวาเพศหญง

2. ผลการตรวจผปวยทเขารบการตรวจดวยกลอง โรคระบบทางเดนอาหารสวนปลาย Colonoscopy จำานวน 27 คน

2.1 เพศชาย จำานวน 129 คน คดเปนรอยละ 46.57 เพศหญง จำานวน 148 คน คดเปนรอยละ 53.43 ผลแสดงเพศหญงเขารบการตรวจมากกวาเพศชาย

2.2 ชวงอายของผปวยทเขารบการตรวจ > มากทสด จำานวน 122 คน คดเปนรอยละ 44.04วจารณและสรป

จากการศกษาผลการตรวจจะพบวาผปวยทเปนโรคระบบทางเดนอาหารสวนตนมผปวยทเปนเพศชาย มากกวาเพศหญงและจากผลการศกษา พบวาผปวยทมอายมากกวา 60 ป เขารบการตรวจดวยกลองในโรคระบบทางเดนอาหารสวนตนและโรคระบบทางเดนอาหารสวนปลายมากกวา ในชวงอายทตำากวา 60 ป ผศกษาอาจตองศกษาเพมเตม เชน ผลการตรวจทางหองคลอด ดานประวตและดานสขภาพของผปวยพรอมแนะนำาประชาชนทวไปใหดแลรกษาสขภาพเพอไมใหเกดโรคระบบทางเดนอาหารตอไป

งานสองตรวจ

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

การพฒนาระบบงานหนวยจายกลางโรงพยาบาลนพรตนราชธาน

นางวราณ ฉายศรศร

บทนำา

ทกหนวยงานของโรงพยาบาลมความสำาคญตอโรงพยาบาล หนวยจายกลางเปนหนวยงานหนงทตองดแลอปกรณเครองมอแพทยทปราศจากเชอ สามารถนำากลบมาใชซำาได ในการนำาอปกรณเครองมอแพทยกลบมาใชซำาจำาเปนตองดำาเนนการทำาลายเชอและทำาใหปราศจากเชอโดยยดมาตรฐาน DISINFECTION AND

STERILIZATION ซงเปนทยอมรบทงภายในและภายนอกประเทศ หนวยจายกลางมหนาทดำาเนนการรกษามาตรฐานในเรองการทำาลายเชอของอปกรณเครองมอแพทยอยางเปนระบบ เพอความปลอดภยของผใชบรการและใหเปนไปตาม Hospital Safety goalวธดำาเนนการ

หนวยงานจายกลาง พฒนางานปองกนและควบคมการตดเชอดานการทำาลายเชอและการทำาใหปราศจากเชอของโรงพยาบาล โดยความรวมมอและประสานงานกนระหวางศนยควบคมการตดเชอ หอผปวย หนวยซกฟอก กลมงานเภสชกรรม และฝายพสด โดยจดทำาโครงการ 3 โครงการ และมาตรการการปฏบตงานของหนวยจายกลางตามลำาดบ

โครงการท 1 การปรบเปลยนการทำาลายเชอและการทำาใหปราศจากเชอของวสด

อปกรณ ชดเครองมอแพทยของผปวย

โครงการท 2 การรบ-สง วสด อปกรณ ชดเครองมอแพทยใหหอผปวย

โครงการท 3 ปายตดหนาหอเครองมอแพทย (หมายเลข Lot Control)

ผลการดำาเนนการ

โครงการท 1 1.1 หอผปวยเลกแชเครองมอดวยนำายาทำาลายเชอหรอตมเครองมอ

1.2 ลดคาใชจายนำายาทำาลายเชอ 300,000- บาทขนไป

1.3 สามารถควบคมคณภาพและประสทธภาพของกระบวนการทำาให

ปราศจากเชอได

1.4 จดระบบการเบกจายและบำารงรกษา วสด อปกรณ ชดเครองมอแพทย

ลกษณะเปนศนยรวม ลดความสญเสยและสนเปลอง

โครงการท 2 2.1 สามารถลดจำานวนเจาหนาทในกจกรรมการเบก-จาย ชดอปกรณ

เครองมอแพทย วนละ 2 รอบ ๆ ละ 36 คน ลงเหลอ วนละ 2 รอบ ๆ

ละ 8 คน

2.2 สามารถควบคมคณภาพการขนสงและลดโอกาสเสยงตอการแพร

กระจายเชอ / การปนเป อนเชอในวสด อปกรณ เครองมอแพทย ได

อยางมประสทธภาพ

โครงการท 3 3.1 สามารถจดทำาแนวทางปฏบตในการเรยกกลบอปกรณ ชดเครองมอ

แพทยไดอยางเปนระบบ

3.2 สามารถจดทำาแนวปฏบตในการตดตามและเฝาระวงผปวยทได

ใชอปกรณ ชดเครองมอแพทย

ในดานผลมาตรการการปฏบตงานของหนวยจายกลางสามารถตรวจสอบไดทกขนตอน

หนวยงานจายกลางโรงพยาบาลนพรตนราชธาน มความมงมนทจะพฒนางานเรองการทำาลายเชอและการใหปราศจากเชอของอปกรณชดเครองมอแพทย ทตองนำากลบมาใชซำาใหมคณภาพปราศจากเชอ 100% กอนทจะนำาไปใชกบผใชบรการ เพอใหผใช

บรการมความมนใจและปลอดภยในการใชเครองมอแพทยทปราศจากเชอของโรงพยาบาลนพรตนราชธาน

หนวยจายกลาง

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

การฟ นฟสมรรถภาพปอด ในผปวยบาดเจบทรวงอก

หอผปวยศลยกรรมชายสามญ กลมงานศลยกรรม

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

หลกการและเหตผล

มนษยสามารถดำารงชวตอยได ตองอาศยการทำางานของระบบตาง ๆ ในรางกายทสมพนธและสมดลยกน เชนระบบการหายใจ ระบบหวใจและหลอดเลอด ระบบประสาทและสมอง ระบบยอยอาหาร ระบบขบถาย เปนตน ซงถาเกดภยนตรายใด ๆ ขนกบอวยวะในรางกายและรบกวนระบบตาง ๆ ดงกลาว ยอมทำาใหการทำางานของระบบตาง ๆ เกดความบกพรอง อาจสญเสยชวต ทรพยสน เวลาในการทำางาน คาใชจายขณะเจบปวย กอใหเกดความเครยดทอแทตอผปวยและครอบครว

จากขอมลหอผปวยศลยกรรมชายสามญ พบวาการบาดเจบในผปวยอบตเหตมหลากหลายระบบ โดยเฉพาะผปวยระบบทางเดนหายใจทไดรบบาดเจบในชองทรวงอก ซงเกดจากปอดฉกขาด มนำา เลอดและลมในชองเยอหมปอดจากสาเหตตาง ๆ ไดแก อบตเหตจราจร ตกจาทสง ถกของมคม สถตในรอบ 6 เดอน ตงแตเดอนตลาคม 2547 – มนาคม 2548 มผปวยบาดเจบทไดรบอนตรายชองทรวงอก จำานวน 72 ราย ตองรกษาโดยการใสทอระบายทรวงอก จำานวน 19 ราย และพบวาผปวยเหลานยงไมสามารถฟ นฟสมรรถภาพปอดโดยใชเครองบรหารปอด (Volumetric Exerciser) เพอสงเสรมใหผปวยสามารถฟ นฟสภาพปอด และเหนความสำาคญในการบรหารปอดไดอยางถกวธ

วตถประสงค

1. ผปวยมความรเกยวกบการบรหารชองทรวงอกและปอด2. ผปวยสามารถใชเครองบรหารปอดไดอยางถกวธ

ขอบเขตเปาหมาย

1. ผปวยทไดรบบาดเจบเกยวกบชองทรวงอกและปอด2. ผปวยทรบไวรกษาในหอผปวยศลยกรรมชายสามญ

วธดำาเนนการ

1. ประชมกลมเพอวางแผนเกยวกบการกำาหนดขอบเขตของโครงการ

2. กำาหนดระยะเวลาการเกบขอมล เขยนโครงการ เสนอโครงการ3. ดำาเนนงานตามโครงการ4. วเคราะหขอมล สรปผลระยะเวลาดำาเนนการ 1 ตลาคม 2547 – 31 มนาคม 2548

สถานท หอผปวยศลยกรรมชาย โรพงยาบาลนพรตนราชธาน

วธการวเคราะห

แบบทดสอบกอนและหลงใหความร

แบบสอบถามความพงพอใจการใชคมอการชวยบรหารปอด

สรป

จากโครงการฟ นฟสมรรถภาพปอดในผปวยบาดเจบทรวงอก โดยผานคมอทจดทำาขนนน พบวาระดบความพงพอใจของผปวยมคะแนนเฉลยเทากบ 4.46 ซงอยในระดบความพงพอใจคอนขางมาก และเมอพจารณารายขอพบวาผปวยเหนดวยในการจดทำาโครงการและภาษาทใชเขยนในคมอเขาใจงายมคะแนนเฉลยสงสดเทากบ 4.75 รองลงมาคอสามารถปฏบตตามขนตอนไดถกตองและคมอมลกษณะเหมาะสมนาใชมคะแนนเฉลยเทากบ 4.5 อธบายประโยชนของเครองมอบรหารปอดไดอยางเขาใจ มคะแนนเฉลยเทากบ 4.25 อธบายวธการและขนตอนการใชเครองบรหารปอดไดอยางชดเจนมคะแนนเฉลยเทากบ 4 และแบบทดสอบกอนหลงการไดรบความรเรองการใชเครองบรหารปอด พบวาผปวยทำาแบบทดสอบกอนไดรบความรถกตองคดเปน 75% และคะแนนทดสอบหลงไดรบความรถกตอง คดเปน 95%ขอเสนอแนะ

1. โครงการใหความรเกยวกบการใชเครองมอบรหารปอด ไมสามารถใชไดกบผปวยทอานหนงสอไมไดอยางประสทธภาพ ตองแนะนำาและสาธตการใชเครองมออยางละเอยดและตดตามประเมนผลการใช

2. ควรมญาต / ผดแลรวมรบฟงการใหคำาแนะนำาและสาธตเครองมอไปพรอม ๆ กบผปวย

3. ผปวยอยในสภาพพรอมรบขอมล

การเพมประสทธภาพการดแลผปวยโรคเบาหวานในหญงตงครรภ (GDM)

หองตรวจอายรกรรม

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

1. ตงเปา เพมประสทธภาพการดแลผปวยโรคเบาหวานในหญงตงครรภ

ปญหาทพบ

1. โรคเบาหวานเปน High Risk ในหญงตงครรภ

2. หองตรวจอายรกรรมรบปรกษาหญงตงครรภทเปนเบาหวานเพมมากขน

3. หญงตงครรภทเปนเบาหวาน ขาดความร และความเขาใจในการปฏบตตว

4. มความหลากหลายและแตกตางกน ในการดหญงตงครรภทเปนเบาหวาน

เปาหมาย

1. หญงตงครรภทเปนเบาหวาน ไดรบการดแลอยางเปนระบบ 100%

2. อตราการเกดภาวะแทรกซอนในหญงตงครรภทเปนเบาหวานลดลง

3. อตราลกเกด แมปลอดภย 100%

2. เฝาด

เครองชวด - สมดประจำาตวผปวยเบาหวาน ทลงบนทกผลการตรวจเลอด

และยาฉด Insulin อยางถกตอง

- อตราการเกดภาวะแทรกซอนในหญงตงครรภทเปนเบาหวาน

- อตราลกเกดรอด แมปลอดภย

สตรคำานวณ- รอยละ

วธการเกบขอมล - จากสถตการมา F/U ทก 1-2 สปดาห

- จาก OPD Card หรอ Chart นอนโรงพยาบาลผปวย GDM ทก

1 เดอน

3. ปรบเปลยน

วธปฏบตเพอปรบปรงคณภาพ

1. กำาหนดเกณฑในการรบปรกษา Case GDM จากสต-นรเวช เปนระบบ

โดยดคาความผดปกต 2 ใน 4 ขอจากผล OGTTFBS < 95 mg%1 ชม. < 180 mg%2 ชม. < 155 mg%3 ชม. < 140 mg%

2. แนะนำาการ Monitor BS วนละ 3 ครง กอนพบแพทย 1 สปดาห โดย

หองตรวจใหยมเครองเจาะนำาตาลและหญงตงครรภเจาะเลอดดวยตนเอง

วนท 1 กอนอาหารทกมอ

วนท 2 หลงอาหาร 1 ชวโมงหมนเวยนกนทงสปดาห

วนท 3 หลงอาหาร 2 ชวโมง

3. แนะนำาการบนทกขอมลผลตรวจเลอด ในสมดประจำาตวผปวยเบาหวาน

4. แนะนำาการปฏบตตวโดยควบคมอาหารเฉพาะโรคเบาหวาน

5. ใหนำาผล Monitor BS มาพบแพทยเพอวางแผนการรกษา

6. แนะนำาการฉด Insulin วนละ 3 – 4 ครง ตามแผนการรกษา พรอมบนทก

การฉดในสมดประจำาตว

7. แนะนำาการ Monitor BS ซำาโดยลดจำานวนครงลงเหลอ 1 – 2 ครง / วน

โดยสมดผล BS กอนอาหาร หลงอาหาร 1 ชวโมง และหลงอาหาร 2 ชวโมง

สลบหมนเวยนกนในแตละมออาหาร

เชา เยน–เชา กลางวน– หมนเวยนกนทงสปดาห

กลางวน เยน–8. ใหเบอรโทรศพท Hot line สำาหรบปรกษาเรองการ

Monitor BS และการ

ฉด Insulin9. กรณใกลคลอด แพทยจะให Guide line สำาหรบดแล

เวลานอนโรงพยาบาลเพอคลอด

10. ตดตามภาวะแทรกซอนและประเมนผลทกครงทมา F/U โดยดจาก

- OPD Card หรอ Chart นอนโรงพยาบาล

- โทรศพทสอบถามโดยตรง

11. ตดตามผลหลงคลอดทกราย

ผลการดำาเนนงาน

ตวชวด ต.ค.47

พ.ย.47

ธ.ค. 47

ม.ค. 47

ก.พ. 47

ม.ค. 47

1. สมดประจำาตวผปวยทลงบนทกการ Monitor BS การฉด Insulin ถกตอง

12 ราย(100%)

11 ราย(100%)

13 ราย(100%)

9 ราย(100%)

6 ราย(100%)

8 ราย๖(100%)

2. อตราการเกดภาวะแทรกซอน GDM

0% 0% 0% 0% 0% 0%

3. อตราลกเกดรอดแมปลอดภย

4 ราย(100%)

2 ราย(100%)

4 ราย(100%)

4 ราย(100%)

1 ราย(100%)

1 ราย(100%)

ปญหาทพบ

1. เครองเจาะนำาตาลไมเพยงพอหมนเวยน2. ระยะเวลาในการยมเครองแตละรายนาน (ตองยมจนคลอด)3. ใชเวลาในการแนะนำาการ Monitor BS การควบคมอาหาร และ

การฉด Insulin แตละรายนาน

4. บางรายไมมเงนซอแผน Strip ตรวจนำาตาลแผนกาปรบปรงพฒนา

- กรณผปวยมเงนใหซอเครองใชเอง- ในรายทไมมเงนซอ Strip พจารณาใหฟรโดยขอ Sponsor

จากบรษทหรอ Strip ทเหลอจากผทมาคลอดแลว- ประสานงานกบทมสหวชาชพในการดแลผปวยรวมกนอยางเปน

ระบบ- สตกรรม- โภชนากร- เภสชกร- นกสขศกษา

ความชก (อบตการณ) ของกลมอาการฟนราวในฟนกรามหลงIncidence of cracked tooth Syndrome in

posterior teeth

ทนตแพทยหญงวภารตน วรหาร

ทนตแพทยหญงมลมาล โสตธทต

บทนำา

สาเหตของการถอนฟนในผปวยโดยทวไปนนมกจะมาจากโรคปรทนต, โรคฟนผ แตหนงในสาเหตเหลานทดเหมอนวา ทนตแพทยสวนใหญจะไมเหนความสำาคญและไมคอยคำานงถงเทาไรกคอ ฟนทมลกษณะใน กลมอาการฟนราว “ ” (cracked tooth syndrome)

กลมอาการฟนราว (Cracked tooth syndrome, CTS) หมายถง อาการและลกษณะทพบทางคลนกทเกดจากการแตกทไมสมบรณของฟนหลงทโพรงประสาทฟนยงมชวต ซงรอยแตกจะเขาไปถงชนเนอฟนและบางครงลามไปถงยงชนโพรงประสาทฟนได

อบตการณของกลมอาการฟนราวมโอกาสเกดขนไดในผใหญทกชวงอาย แตมบางงานวจยรายงานวา กลมทมโอกาสเกดไดสงคอ ผสงอาย โดยเฉพาะชวยอาย 30 – 50 ป เปนผหญงหรอผชายเทา ๆ กน ไมเกดในฟนหนาจะเกดในฟนหลงมากกวา และสามารถพบไดทงในฟนทไดรบและไมเคยไดรบการบรณะมากอน ลกษณะทางคลนกของฟนราว คอ จะเหนเปนรอยแตกของฟนทไมแยกจากกนมกเกดในแนวใกล กลาง ไกล กลางเปนสวนใหญ แตกอาจเกดในแนวใกลแกมใกลลนไดในฟนกรามลาง รอยราวอาจมองไมเหนดวยตาเปลาในระยะแรก ๆ แตเมอเกดขนนาน ๆ มกจะตดสจากฟนราวทำาใหยาก เนองจากมอาการและอาการแสดงไดหลายแบบตงแตไมมอาการใด ๆ จนถงมอาการในลกษณะของโรคโพรงประสาทฟน หรอมอาการของโรคปรทนต โดยปกตผปวยมกไมรบการรกษาแตเรมแรก ปลอยใหรอยโรคมอาการรนแรงขน ประกอบกบทนตแพทยมกละเลย ไมคำานงถงการมอยของโรคน ทำาใหหมดโอกาสในการเกบฟนไวไดในทสด

วตถประสงค

การวจยนมวตถประสงคเพอหาความชกหรออบตการณของกลมอาการฟนราวในฟนกรามของผปวยทมารบการรกษาทโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ทงนเพอทราบถงอบตการณการเกดเมอแยกเปนเพศชายและเพศหญง, ตามกลมอาย, ตามตำาแหนงฟนทเกด กลมอาการฟนราว และลกษณะอาการทางคลนกทตรวจพบ เพอเปนขอมลเปรยบเทยบกบรายงานวจยอน ๆ และเพอสรางความตระหนกใหเกดขนกบทนตแพทยในการตรวจวนจฉยแยกโรคนทวไป

วสดและวธการ

เกบขอมลตามแบบเกบขอมลงานวจย ในผปวยทมาทแผนกทนตกรรมโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ทมฟนทเปนกลมอาการฟนราวระหวางวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2547 จนถงวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2547 รวมระยะเวลา 12 เดอน

ฟนททำาการวนจฉยวาเปนกลมอาการฟนราว จะตองมอาการเสยวฟนเวลาเคยวอาหารและเสยวฟน เมอทดสอบการกดดวยททสลท ยกเวนกรณฟนตายใหดจากมรอยราวตดสดำา ชดเจนพาดผานไปยงโพรงประสาทฟน ซงเปนสาเหตททำาใหมการตดเชอในโพรงประสาทฟนนนเอง

ในฟนทวนจฉยแลววาเปนกลมอาการฟนราว ใหใสแหวนจดฟนรดฟนไวหรอใสครอบ ฟนอะครลคชนดชวคราว สงเกตอาการเปนเวลา 1 – 3 เดอน ถาอาการตาง ๆ ไมหายไปและมอาการแสดงของโพรงประสาทฟนอกเสบ ทำาการรกษาครองรากฟนและบรณะฟนดวยการครอบฟน สวนฟนทมอาการแสดงถงมการตดเชอทโพรงประสาทฟนตงแตแรก ใหขอมลและทางเลอกการรกษาแกผปวยวาจะถอนหรอเกบไวโดยการรกษารากฟน ถาผปวยเลอกทจะเกบฟนไวใหทำาการใสแหวนรดฟน แลวจงรกษารากฟนจากนนรอสงเกตอาการเปนเวลา 1-3 เดอน แลวจงบรณะดวยการครอบฟน

ผลการศกษา

จากผปวยทงหมดทศกษา 4,825 ราย พบผปวยกลมอาการฟนราว จำานวน 22 ราย คดเปนความชกรอยละ 0.45 เปนผชายรอยละ 50 (11 ราย) เปนผหญงรอยละ 50 (11 ราย) โดยพบมอายตงแต 26 – 61 ป กลมอายทพบมากทสดคอ กลมอาย 40 – 49 ป พบรอยละ 41 (9 ราย) รองลงมาคอ กลมอาย 50 – 59 ป พบรอยละ 36 (8 ราย)

ลงมาคอ ฟนกรามลางซท 1 พบรอยละ 27 (ราย) ฟนกรามบนซท 2 พบรอยละ 23 (5 ราย) ตามลำาดบ

ขอมลแสดงลกษณะอาการทางคลนกตามแบบบนทกมดงนคอ ผปวยรอยละ 73 (16 ราย) มอาการเสยวฟนเวลาเคยวอาหารและมอาการเสยวฟนเมอทดสอบดวยการกดททสลท ผปวยรอยละ 59 (13 ราย) มอาการเสยวฟนเวลาทานนำาเยน ผปวยรอยละ 70 (14 ราย) ตอบสองตอการทดสอบโดยการฉายแสงและผปวยรอยละ 64

(14 ราย) ฟนยงมชวต ผปวยรอยละ 32 (7 ราย) มฟนตาย จากการตรวจการมวสดอดฟน พบผปวยรอยละ (11 ราย) ไมมวสดอปกรณฟนบนตวฟนเลย รอยละ 14 (3 ราย) พบวสดอดฟนบนดานบดเคยว ขนาดใหญรอยละ 27 (6 ราย) พบมวสดฟน 2 ดานบนตวฟน และรอยละ 9 (2 ราย) พบมวสดอดฟน 3 ดาน บนตวฟน นอกจากนพบผปวย รอยละ 36 (8 ราย) มรอยสกบนดานบดเคยวของฟน และผปวยทงหมด (22 ราย) พบมรอยราวตดสดำาเหนดวยตาเปลาชดเจน หลงจากรอวสดอดฟนออกดและผปวยรอยละ 9 (2 ราย) พบมกระเปา

ปรทนต

การรกษาฟนทเปนกลมอาการฟนราว พบวาผปวยรอยละ 32 (7 ราย) ไดรบการรกษาโดยการครอบฟนอยางเดยว ผปวยรอยละ 32 (7 ราย) ไดรบการรกษาโดยการรกษารากฟน แลวบรณะดวยการครอบฟน ผปวยรอยละ 32 (7 ราย) ไดรบการรกษโดยการถอนฟน ผปวยรอยละ 4 (1 ราย) ไดรบการรกษาโดยการอดฟนดวยวสดฟนอะมลกม รวมกบระบบยดตด

จากผปวยทเลอกการรกษาโดยการเกบฟนไวทงหมด 16 ราย มผปวยเพยง 1 ราย (รอยละ 6) ทภายหลงจากรกษารากฟนแลวมอาการแยลงคอ มอาการบวมเปนหนองและมกระเปาปรทนต จนตองไดรบการถอนฟนออกในทสด สวนผปวย 15 ราย (รอยละ 94) หลงไดรบการรกษาแลวอาการตาง ๆ หายไป จนสามารถใหการบรณะฟนถาวรไดหลงรอ เกตอาการเปนระยะเวลาหนง

นอกจากนพบผปวย 1 ราย (รอยละ 4.5) เกดรอยราวในแนวเฉยงทปมฟนดานลนสวนผปวยอก 21 ราย (รอยละ 95.5) เกดรอยราวในแนวดง ซงจากรอยราวในแนวดง พบเกดในแนวใกลแกม ใกลลน – 1 ราย (รอยละ 5) เกดในแนวใกลกลาง ไกลกลาง – 20

ราย (รอยละ 95)

วจารณ

ในการศกษาน พบผปวยกลมอาการฟนราว 22 ราย คดเปนอบตการณรอยละ 0.45 ของประชาชนทมารบการรกษาทางทนตกรรมทโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ในระยะเวลา 1 ป ซงมากกวาการศกษาของ Snyder ป 1976 พบผปวยกลมอาการฟนราว 11 ราย คดเปนอบตการณรอยละ 0.3 โดยในการศกษานไมไดศกษาจากผปวยทมารบบรการทงหมด ศกษาเพยง 1 ใน 4 ของประชาชนทมารบบรการเทานน ดงนนนาจะมจำานวนผปวยกลมอาการฟนราวทมาทโรงพยาบาลมากกวาน

สดสวนระหวางเพศหญงและเพศชายทพบในการศกษานคอ 1:1 ซงสอดคลองกบการศกษางานวจยในปจจบนท พบวากลมอาการฟนราวเกดขนไดเพศหญงและเพศชายเทา ๆ กน

สวนกลมอายและตำาแหนงฟนทพบบอย และทศทางของการราวทไดจากการศกษานกสอดคลองกบการศกษาอน ๆ ทผานมาแตผลความสมพนธระหวางการมวสดอดฟนกบการเกดกลมอาการฟนราวตางจากการศกษาอน คอ ในการศกษานกลมอาการฟนราวเกดขนมากในฟนทไมมวสดฟน ขณะทการศกษาของ Cameronและ Homewood พบเกดมากในฟนทมวสดอดฟน 3 ดาน ทงนปจจยเสยงทสำาคญททำาใหเกดฟนราวในฟนทไมมวสดฟนคอ ปจจยเสยงททำาใหเกดฟนสกบนตวฟนนนเอง ซงในการศกษานพบฟนสกในทไมมวสดอดฟน 6 ราย

เปนทนาสงเกตวา ผปวยเกดการตดเชอในโพรงประสาทฟน จากการลกลามของเชอแบคทเรยเขาไปตามรอยราว จนถงชนโพรงประสาทฟน จนทำาใหตองไดรบการรกษารากฟน

หรอถอนออกไปคอนขางมาก คดเปนรอยละ 64 (14 ราย) แสงดถงผปวยอาจไดรบการวนจฉยผดพลาดหลายครง หรอผปวยเพกเฉย และสามารถทนตออาการแรกเรมของกลมอาการฟนราวไดและมาพบทนตแพทยตอเมอมอาการถงโพรงประสาทฟนแลว

ผปวยทไดรบการถอนฟนภายหลงการรกษารากฟน เนองจากมอาการบวมเปนหนองจำานวน 1 รายนน หลงถอนฟนออกมาดพบรอยราวในแนวทดงบรเวณรากฟนตอเนองมาจากสวน ตวฟน ซงแสดงใหเหนวารอยราวนเกดกอนทจะมารบการรกษารากฟน หรอขณะรกษาในขนตอนการอดครองรากฟน อาจทำาใหรอยราวลามลงมาถงรากฟน จงทำาใหเกดอาการบวมได ซงกรณนเปนขอเตอนใจอยางดถงการใหการพยากรณโรคของกลมอาการฟนราววา ยงนา“สงสย เนองจากความไมแนนอนของการรกษานนเอง”สรป 1. กลมอาการฟนราวสามารถพบไดในผปวยวยกลางคนขนไป และในปจจบนมแนวโนมทจะพบมากขน ทนตแพทยควรตระหนกถงการมอยของโรคน เมอพบผปวยทมอาการทเปนขอบงชของกลมอาการฟนราว ทนตแพทยควรพจารณาตรวจละเอยด เพอทจะสามารถวนจฉยไดอยางรวดเรวและถกตอง ทำาใหสามารถใหการรกษาไดอยางทนทวงท

2. เนองจากการมฟนสกเปนปจจยเสยงทสำาคญ พบมากในการศกษาน ดงนนเมอพบผปวยทม ฟนสกบนตวฟน โดยเฉพาะมปมฟนแหลมถงแมยงไมมอาการอะไร ควรกรอลดความสงของปมฟนลงเพอปองกนการเกดกลมอาการฟนราวได

4. กลมอาการฟนราวโดยทวไปมการพยากรณโรคเปน ยงนา“สงสย ดงนนผปวยควรไดรบการทราบขอมลเกยวกบผลการ”รกษาและความไมแนนอนของระยะเวลาทใชในการรกษารอยราวอาจลกลามมากจนตองถอนฟน หรอรกษาอยางอนเพมเตม นอกจากนผปวยควรไดรบทราบวา อาจเกดฟนราวกบฟนซอนไดในอนาคต

กลมงานทนตกรรม

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

การจดระบบบรการการแพทยฉกเฉน ศนยกชพโรงพยาบาลนพรตนราชธาน

หนวยงานกชพ โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

ความเปนมา

เนองจากแตเดมประเทศไทย ยงไมมระบบบรการในดานการชวยเหลอผบาดเจบและผปวยหนกทางการแพทย ณ จดเกดเหตอยางเปนรปธรรม เมอเกดเหตการณทมผบาดเจบจะมแตเพยงการนำาสงโรงพยาบาล ไมมการรกษาพยาบาล สวนใหญจะทำาโดยบคลากรทขาดความรทางการแพทย ทำาใหผทไดรบบาดเจบจากอบตเหตสญเสยชวต เกดความพการ สาเหตเกดจากขาดการดแลรกษา ร จดเกดเหต มการเคลอนยายทผดวธ รวมทงขาดระบบการนำาสงโรงพยาบาลทเหมาะสม ทำาใหอตราการสญเสยชวตและพการสงขน ตอมากระทรวงสาธารณสขไดเลงเหนความสำาคญ ในการชวยเคลอนยายผเจบปวย ณ จดเกดเหต จงไดสนบสนนใหมการพฒนาระบบทกพนททวประเทศเพอบรการการแพทยฉกเฉน ไดอยางรวดเรวมประสทธภาพ โดยใหจดตงหนวยกชพใหคลอบคลม ชวยเหลอผปวย ณ จดเกดเหต สำาหรบโรงพยาบาลนพรตนราชธาน กรมการแพทย ไดจดตงหนวยกชพขนเมอวนท 7 มถนายน พ.ศ. 2539 เปนการจดรปแบบและระบบบรการทมบคลการทเหมาะสม พรอมเครองมอและยานพาหนะในการออกปฏบตงานใหการชวยเหลอและรกษาพยาบาล ณ จดเกดเหตและนำาสงผ

ปวย โดยมระบบการประสานงาน และสามารถใหบรการไดตลอด 24 ชวโมง ทงนเขตพนทรบผดชอบฝงตะวนออกของกรงเทพมหานคร ไดแก มนบร คนนายาว บงกม คลองสามวา หนองจอก ลาดกระบง บางกะป และลาดพราวบางสวน

วตถประสงค

* ศนยกชพ สามารถใหบรการผปวยอบตเหตและผปวยฉกเฉน ณ จดเกดเหตไดตลอด 24 ชวโมง

วธการปฏบตงาน

1. กำาหนดกระบวนการในการทำางาน

* ทมงาน * รายงานสถานการณ * ประสานงาน

* รถยนต * วางแผนการปฏบตงาน * สงมอบผปวย/ผบาเจบ

* เครองมอ/เวชภณฑ * ใหความชวยเหลอ * รบขาว/สงขาว * ประสานงาน

* วเคราะหขอมล * บนทกรายงาน

* ประสานงาน

2. การจดทมปฏบตงาน แบงออกเปน 2 ทม ดงน

2.1 ทมกชพ ชวยเหลอผปวย / ผบาดเจบอบตเหตฉกเฉนในระดบสง

2.2 ทมเสรม ใหบรการสงตรวจพเศษ, Refer

เตรยมความพรอม

ใหบรการผปวย

นำาสงสถาน

3.ระบบการแจงเหต

4. การจดประเภทผปวยทตองใหบรการระดบสง (Advance Life Support)- อบตเหตจราจร ความเรวสง มผเสยชวต- อบตเหตจราจร ผปวยตดภายใน- หอบรนแรง- ชก เกรง- หมดสตกะทนหน- เจบหนาอกรนแรง- หยดหายใจ- บาดเจบกระดกสนหลง- ตกเลอดภายใน- ตกทสง มากกวา 5 เมตร- คลอดลกฉกเฉน- เหตความเสยงสง- ชอคผลการปฏบตงาน

ดานวชาการ

ป พ.ศ. 2546

ผ

โทร 1669หรอ 0-2917-

หนวยบรการ ALS

จดอบรมการปฐมพยาบาลใหอาสาสมครในเขต มนบร

คลองสามวา บงกม รวม 6 รน

ป พ.ศ. 25471. อบรมปฐมพยาบาลสำาหรบอาสาสมครและเจา

หนาทในพนท 1 รน จำานวน 30 คน (Fist Responder)2. ฟ นฟสำาหรบเจาหนาท EMTI 1 รน

จำานวน 30 คน

EMTI 1 รน จำานวน 30 คน

3. อบรมการปฐมพยาบาลในโครงการอบรมอาสาสมครตำารวจบานดานยาเสพตด ของ สน.ประชาสำาราญ 1 รน จำานวน 50 คน

4. เปนสถานทดงานทงภาครฐ / เอกชน

5. เปนทฝกภาคปฏบต แกนกศกษาหลกสตรเวชกรฉกเฉนขนกลาง (EMTI)

ป พ.ศ. 25481. อบรมฟ นฟเจาหนาทเวชกรฉกเฉน 1 รน 2

วน จำานวน 40 คน

2. อบรมฟ นฟ PARAMEDIC 1 รน

3. อบรม EMTB 110 ชวโมง 1 รน จำานวน 30 คน

ผลการปฏบตงาน

ดานวชาการ

สรป

การจดตงศนยกชพของโรงพยาบาลนพรตนราชธาน เปนการสนบสนนนโยบายของกระทรวงสาธารณสข ในการพฒนาระบบบรการการแพทยฉกเฉน ในระดบประเทศ ซงโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ดแลรบผดชอบในเขตพนทกรงเทพมหานครรวมกบ โรงพยาบาลราชวถและโรงพยาบาลเลดสน ซงนอกจากภารกจหลกแลวยงไดรบมอบหมายใหบรการชวยเหลอผปวยอบตเหตฉกเฉนในระดบประเทศ เชน ชวยเหลอผประสบภย สนา“ม การชวยเหลอกรณกอตอามบกหยดโรงพยาบาลราชบร ตลอด”จนการชวยเหลอผประสบภยจากรถไฟฟาใตดนชนกน ฯลฯ สวนในงานวชาการศนยกชพไดทำาการจดอบรมเพอเตรยมความพรอมในการปฏบตงาน ในหลกสตรตาง ๆ ทงหลกสตรพยาบาลกชพ หลกสตรเวชกรฉกเฉนขนตน โดยเฉพาะจดหลกสตรการปฐมพยาบาลเบองตน ใหแกประชาชน อพปร. เพอปพนฐานความรใหแกประชาชนอนจะเปนกำาลงหลกในการชวยเหลอผประสบภย กอนททมกชพจะไปถงทเกดเหต

นอกจากนนศนยกชพโรงพยาบาลนพรตนราชธาน เปนทฝกภาคปฏบตของนกศกษา วทยาลยพยาบาลหลายแหง เปนแหลงดงานของโรงพยาบาลเอกชน จงกลาวไดวาการจดตงศนยกชพโรงพยาบาลนพรตนราชธาน นบเปนประโยชนแกประชาชนและนำาชอเสยงใหแก โรงพยาบาลนพรตนราชธาน ตลอดจนระยะเวลาทผานมา

ศนยกชพโรงพยาบาลนพรตนราชธาน

การพฒนาระบบปองกนการเจบปวยซำาในผปวยเดกโรคหอบหด

นางสาวพรนภา มณอนทร

บทนำาและวตถประสงค

โรคหอบหดเปนโรคทเกดจาการอกเสบเรอรงของปอดและหลอดลม ทำาใหผปวยไดรบความทกขทรมานจากอาการของโรค สงผลเสยตอผปวยและญาตทงดานรางกาย จตใจ เศรษฐกจและสงคม ปจจบนการดแลรกษาผปวยโรคหอบหด นอกจากมงเนนทการดแลรกษาอาการแลวยงมงเนนทการปองกนและการควบคมอาการของโรคดวย จากประสบการณการดแลผปวยเดก พบวาโรคหอบหดเปนโรคระบบทางเดนหายใจทพบบอยและทำาใหเกดภาวะวกฤตในผปวยเดกได จากการรวบรวมขอมลป 2545 พบวามผปวยทตองกลบมาเขารบการรกษาซำาดวย โดยโรคหอบหดคดเปนรอยละ 20 ของโรคระบบทางเดนหายใจทงหมด และจากการทำาแบบสอบถามพบวาผปวยและญาตยงขาดความร ความเขาใจในเรองอาการ การดแล การปฏบตตน และการปองกนการเกดโรคหอบหดรอยละ 15 ดงนนจากปญหาทเกดขนทางคณะทำางานจงเลอกปญหานขนมาวเคราะหหาสาเหตและแนวทางปรบปรงแกไขปญหาเพอลดอตราการเจบปวยในผปวยเดกโรคหอบ

วธการศกษา

เมอผปวยเขารบการรกษาในโรงพยาบาล จะมการจดทำาทะเบยนประวต การทำาแบบสอบถามเพอทดสอบความร ความเขาใจเกยวกบโรคหอบหดและการดแลผปวยโรคหอบหดของญาต (Pre test) หลงจากไดขอมลจะมการใหคำาแนะนำาแกญาตและผปวยโรค

หอบหดทงในระยะแรกรบใหม ขณะพกรกษาตวในโรงพยาบาลเปนระยะ และเมอจำาหนายกลบบาน มการแจกแผนพบ จดบอรดเกยวกบโรคหอดหดและจดทำาแบบสอบถามเพอประเมนความรกอนจำาหนายผปวย (Post test) และมการนดตดตามผลทคลนกภมแพของทางโรงพยาบาล

ผลการศกษา

จากการรวบรวมขอมลกอนการแกปญหาเรองการเจบปวยซำาในผปวยเดกโรคหอบหดในป 2544 พบวาผปวยทเขารบการรกษาซำาดวยโรคหอบหด คดเปนรอยละ 20 ญาตและผปวยมความร ความเขาใจในการดแลผปวยโรคหอบหด คดเปนรอยละ 85 ภายหลงจากการดำาเนนงานตามรปแบบทวางไว ตงแต 1 เมษายน 2545 ปจจบนพบวามผปวยทเขารบการรกษาซำาดวยโรคหอบหดลดลง คดเปนรอยละ 0 ญาตและผปวยมความร ความเขาใจในการดแลผปวยโรคหอบหด คดเปนรอยละ 96.5 เพมขนรอยละ 11.5

วจารณและสรป

จากการศกษานทำาใหทราบวาการใหความร ความเขาใจเกยวกบอาการ การดแล การปฏบตตนและการปองกนการเกดโรคหอบหดแกญาตและผปวย รวมทงการตดตามผปวยอยางตอเนองเปนสงจำาเปน ควรแกการนำาไปปฏบตกบผปวยและญาตทกราย รวมทงควรมการนำาไปพฒนาใชกบผปวยโรคอน ๆ ตอไป

หนวยงาน หอผปวยกมารเวชกรรม (4/4 สามญ)

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

การศกษาระบาดวทยาผปวยตาตอกระจกในโครงการแกวตาดวงใจ

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

นางวรรษา ภทองเกษ

บทนำา

โรคตอกระจกมผลทำาใหการมองเหนไดไมชดเจน และอาจถงขนตาบอดไดสาเหตสวนใหญเกดจากการเสอมสภาพตามวยหรอจากการกระทบกระแทก ในปจจบนมการแกไขตาตอกระจกดวยการผาตดใสเลนสแกวตาเทยมเขาไปแทนททำาใหมองเหน ไดดใกลเคยงกบตาปกตทำาใหผปวยตอกระจกไดกลบมามองเหนอกครง สงผลใหคณภาพชวตและแบบแผนการดำาเนนชวตของผปวยเปลยนแปลงไป

ในทางทดขน จากสถตจำานวนผปวยตาแผนกจกษ โรงพยาบาลนพรตนราชธาน ในป 2545-2546 ทผานมา พบวาผปวยตาทงหมด 944 คน มผปวยทเปนโรคตอกระจกททำาการผาตดใสเลนสแกวตาเทยม 718 คน คดเปนรอยละ 76.05 ของผปวยตาทงหมด และจากการประมาณของ WHO พบวาทวโลกมประชากรทงสน 6,000 ลานคน มคนตาบอด 38.40 ลานคน สำาหรบประเทศไทยไดมโครงการปองกนภาวะตาบอดและเพอเปนการเฉลมพระเกยรตเปนพระราชกศลในวโรกาสทสมเดจพระบรมราชชนนาถฯ จะทรงมพระชนมาย 72 พรรษา ซงมเปาหมายในการดำาเนนงาน 49,000 ราย (ตา) โดยตองเปนผปวยทตองเขาตามเกณฑทกำาหนด และเปนผปวยในสวนทเพมขนจากเดมของโรงพยาบาล โดยเฉพาะผปวยทดวยโอกาสหรอตกคางรอการผาตดทโรงพยาบาลนพรตนราชธาน มจำานวนคอนขางมากเหนไดดำาเนนการผาตดตอกระจกภายใตโครงการน โดยมงเนนทคณภาพของผลงานมากกวาปรมาณ ซงจะทำาใหบรรลวตถประสงคของโครงการในขอทวา คณภาพชวตของผปวยจะดขน

วตถประสงค

- เพอศกษาขอมลการเขารวมโครงการผาตดตอกระจก แกวตาดวงใจทดไท 72 พรรษา มหาราชน

- เพอศกษาผลของการผาตดตาตอกระจกโครงการเฉลมพระเกยรต

วธการศกษา

รปแบบการศกษา การศกษาเชงพรรณนา

สถานทศกษา หองตรวจจกษ โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

วธการศกษา

ประชากร คอ ผปวยทไดรบการวนจฉยวาเปนโรคตอกระจก

กลมตวอยาง คอ ผปวยโรคตอกระจกทเขาตามเกณฑ ของโครงการแกวตาดวงใจทกำาหนด ในชวงเดอนสงหาคมถงเดอนกนยายน พ.ศ. 2545 และ พ.ศ. 2546 จำานวน 190 ราย รวบรวมขอมลโดยใชขอมลทวไปของผปวย ชนดของการผาตดบนทกผลของการวดสายตากอนและหลงผาตด และภาวะแทรกซอนหลงการผาตด โดยใชสถตเชงพรรณนา (รอยละและคาเฉลย)ผลการศกษา

ผปวยกลมตวอยางทงหมด 190 คน เปนชาย 96 ราย (รอยละ 50.5) หญง 94 ราย (รอยละ 49.5) มอายตงแต 20 ป ถง 83 ป อายเฉลย 65 ป สวนใหญเปนวยสงอายภมลำาเนาสวนใหญอยในเขตกรงเทพมหานคร รอยละ 93.10 ตางจงหวด รอยละ 6.90

วธการผาตดโดยใชวธ Phaco สวนใหญรอยละ 81 และวธ ECCE รอยละ 19 สายตามองเหนดขนหลงจากผาตด รอยละ 96.84 สายตามองเหนเทาเดม รอยละ 0.5 ไมมาตรวจหลงผาตด รอยละ 2.6 และไมพบวาเกดภาวะแทรกซอนหลงผาตดตาตอกระจก

วจารณและสรป

โรคตาตอกระจกเปนโรคทสามารถทำาใหการมองเหนไมชดเจนและอาจถงขนตาบอดได แมวาผปวยโรคตอกระจกจะไดรบการผาตดแกไขแลว ถาขาดการดแลเอาใจใสทถกตองหรอแมเปนเพยงการปฏบตทไมถกตอง ภายหลงผาตดกอาจเกดผลเสยแกผปวยได

พยาบาลจงมบทบาทสำาคญในการชวยเหลอแนะนำา เอาใจใสแกผปวยเหลานเพอใหสามารถดแลตนเองได และมคณภาพชวตทดขนโดยไมเปนภาระแกครอบครวและสงคมตอไป

หนวยงาน จกษวทยา

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

ระบาดวทยาในผปวยโรคระบาดทางเดนอาหารทเขารบการตรวจดวยกลอง

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

นางนงลกษณ เพงจน

นางสาวธนาภรณ ทบทม

บทนำา

ปจจบนโรคระบบทางเดนอาหารเปนปญหา ทงทางดานสขภาพ สงคม และเศรษฐกจของประชาชน ผปวยทเปนโรคระบบทางเดนอาหารสวนใหญจะมประวตเปนเรอรง บางคนมอาการปวด จกแนน หรอมอาการสมพนธกบการทานอาหารหรอชนดของอาหาร เชน อาจปวดมากกอนอาหาร บางคนอาการปวดมาก หลงทานอาหารทำาใหสขภาพตาง ๆ เสอมลง ทงภาวะรางกายและจตใจ การพฒนาเทคโนโลยทางการแพทย โดยการสองกลองตรวจวนจฉยและรกษา โดยบคลากรทางการแพทยทมการพฒนาองคความร และถายทอดองคความร การใชเทคโนโลยดวยการสองกลอง ทำาใหทราบถงสาเหตของโรค ทำาใหมการรกษาอยางมประสทธภาพ ผปวยสามารถ

ปฏบตตนตามคำาแนะนำาของบคลากรแพทย ชวยทำาใหผปวยมคณภาพชวตทดขน และลดระยะเวลาการนอนในโรงพยาบาล ลดคาใชจายดานเศรษฐกจ

วตถประสงคของการศกษา

4. เพอศกษาระบาดวทยาของผปวยโรคระบบทางเดนอาหารทไดรบการตรวจดวยกลอง

5. เพอศกษาผลของทำาหตถการและการตรวจหาเชอแบคทเรย Helicobacter Pylori

6. เพอพฒนาระบบงานและรปแบบบรการหองสองตรวจพเศษใหมประสทธภาพ

วธการศกษา (Methods)การศกษาเชงพรรณนาแบบยอนหลง (Retrospective-

Descriptive Study) ไดทำาการศกษาโดยรวบรวมขอมลจากเวชระเบยนผปวยทรบการตรวจรกษาโรคทางเดนอาหารดวยกลองทงหมดของโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ตงแต 1 ตลาคม 2546 – 30 กนยายน 2547 และนำามาวเคราะหผล

ผลการศกษา

1. ผลการตรวจผปวยทเขารบการตรวจดวยกลอง โรคระบบทางเดนอาหารสวนตน Gastroscopy จำานวนทงสน 841 คน

1.1 เพศชาย จำานวน 437 ราย คดเปนรอยละ 51.96 เพศหญง จำานวน 404 ราย คดเปนรอยละ 48.04 ผลแสดงวาเพศชายเขารบการตรวจดวยกลองโรคระบบทางเดนอาหารสวนตน มมากกวาเพศหญง

1.2 ชวงอาย ของผปวยทเขารบการตรวย > 60 มากทสดจำานวน 276 คน คดเปนรอยละ 32.85

1.3 10 อนดบ Post Dx ของโรคทางเดนอาหารสวนตนพบวาผปวยเปน Gastritis มากทสด จำานวน 215 ราย เพศชาย จำานวน 114 ราย คดเปนรอยละ 53.02 เพศหญง จำานวน 101 ราย คดเปนรอยละ 46.98 ผลการตรวจเพศชายมากกวาเพศหญง

1.4 การทำาหตถการจากการศกษาขอมลผลมผปวยทำาหตถการจำานวน 390 ราย ทำาหตถการเพอตรวจหาเชอแบคทเรย Helicobacter Pylori ทมความสมพนธกบผปวยทเปน Gastritis และ Gastric Ular จำานวน 230 ราย คดเปนรอยละ 58.97 มผปวยเพศชายจำานวน 129 ราย คดเปนรอยละ 56.09 เพศหญง จำานวน 101 ราย คดเปนรอยละ 43.91 มการตดเชอ จำานวน 100 ราย ผลการศกษาพบมเพศชายมากกวาเพศหญง ทำาหตถการรกษา Esophageal Varice โดยการทำา Ligation จำานวน 36 ราย เพศชาย 26 ราย รอยละ 72.22 เพศหญง 10 ราย คดเปนรอยละ 27.78 ผลผปวยทเปน Esophageal Varice เพศชายมากกวาเพศหญง

2. ผลการตรวจผปวยทเขารบการตรวจดวยกลอง โรคระบบทางเดนอาหารสวนปลาย Colonoscopy จำานวน 27 คน

2.1 เพศชาย จำานวน 129 คน คดเปนรอยละ 46.57 เพศหญง จำานวน 148 คน คดเปนรอยละ 53.43 ผลแสดงเพศหญงเขารบการตรวจมากกวาเพศชาย

2.2 ชวงอายของผปวยทเขารบการตรวจ > มากทสด จำานวน 122 คน คดเปนรอยละ 44.04

วจารณและสรป

จากการศกษาผลการตรวจจะพบวาผปวยทเปนโรคระบบทางเดนอาหารสวนตนมผปวยทเปนเพศชาย มากกวาเพศหญงและจากผลการศกษา พบวาผปวยทมอายมากกวา 60 ป เขารบการตรวจดวยกลองในโรคระบบทางเดนอาหารสวนตนและโรคระบบทางเดนอาหารสวนปลายมากกวา ในชวงอายทตำากวา 60 ป ผศกษาอาจตองศกษาเพมเตม เชน ผลการตรวจทางหองคลอด ดานประวตและดานสขภาพของผปวยพรอมแนะนำาประชาชนทวไปใหดแลรกษาสขภาพเพอไมใหเกดโรคระบบทางเดนอาหารตอไป

งานสองตรวจพเศษ

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

ผลการประเมนคณภาพบรการทผปวยแผลไหมไดรบตามตวชวด

ศนยดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

ศรลกษณ กลลวะนธวฒน และคณะ

บทนำา

คณภาพบรการมบทบาทสำาคญ ในการตดสนความสามารถและประสทธภาพขององคกร เปนกลยทธทสถานบรการทงภาครฐและเอกชนนำามาใชในการพฒนาการบรการ นำาสการแขงขนในเชงการตลาด สามารถสรางชอเสยงใหกบองคกรนน ๆ ทำาใหผใชบรการเกดความศรทธาและไววางใจ ดงนนการพฒนาคณภาพบรการจงปนสงทบคลากรในทมสขภาพพงตระหนกและควรมการทบทวนผลงานทผานมาอยางสมำาเสมอ เพอนำาสการปรบปรงคณภาพการดแลทดขน สงผลใหผใชบรการไดรบประโยชนสงสด

วตถประสงค

เพอประเมนคณภาพบรการในผปวยไฟไหม-นำารอนลวกทรบไวรกษา ในศนยดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก โรงพยาบาลนพรตนราชธาน ตงแต มถนายน 2540 – กนยายน 2546

วธการศกษา

โดยการศกษาแบบยอนหลงตงแต มถนายน 2540 – กนยายน 2546 เครองมอทใชเปนแบบบนทกจำานวนผปวยแผลไหมแยกตามปงบประมาณ และแบบบนทกตวชวดคณภาพแยกตาม

ปงบประมาณ วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรคำานวณหาคารอยละ และคาเฉลย

ผลการศกษา

ขอมลทวไป พบวามผปวยแผลไหมมาใชบรการ ตงแต มถนายน 2540 – กนยายน 2546 จำานวน 555 ราย มากทสดปงบประมาณ 2541 จำานวน 106 ราย นอยทสด ปงบประมาณ 2540 จำานวน 30 ราย จำาแนกตามความรนแรงระดบความรนแรงมาก มากทสดปงบประมาณ 2543 จำานวน 60 ราย นอยทสด ปงบประมาณ 2540 จำานวน 10 ราย ระดบความรนแรงปานกลาง มากทสด ปงบประมาณ 2541 จำานวน 73 ราย นอยทสดปงบประมาณ 2540 จำานวน 20 ราย และผลการประเมนคณภาพบรการตามมาตรฐาน เชงผลลพธ พบวาผปวยแผลไหมทมระดบความรนแรงมากมระยะวนนอนโรงพยาบาลมากทสด ปงบประมาณ 2543 เฉลย 45.63 วน สวนผปวยแผลไหมทมความรนแรงปานกลางมระยะวนนอนมากทสด ปงบประมาณ 2543 เฉลย 20.55 วน อตราตายมากทสด ปงบประมาณ 2544 รอยละ 5.77 อตราการตดเชอมากทสด ปงบประมาณ 2543 รอยละ 10.6 อตราภาวะแทรกซอนพบมแผลกดทบระดบ 2 – 4 มากทสด ปงบประมาณ 2546 รอยละ 1.11 การเกด Phlebitis ปงบประมาณ 2546 รอยละ 2.22 ความผดพลาดในการใหยามากทสด ปงบประมาณ 2541 รอยละ 3.77 ความผดพลาดในการใหสารนำา ปงบประมาณ 2546 รอยละ 2.22 การพลดตกหกลมมากทสด ปงบประมาณ 2545 รอยละ 2.08 ผปวยหนกลบมากทสด ปงบประมาณ 2546 รอยละ 2.22 ผปวยไมสมครใจรกษามากทสด ปงบประมาณ 2540 รอยละ 3.3 เกดความลาชาในการรกษาพยาบาล ปงบประมาณ 2545 รอยละ 1.04 การกลบมารกษาซำาใน 28 วน ปงบประมาณ 2546 รอยละ 2.22 และบนทกเอกสารผดคน ปงบประมาณ 2542 รอยละ

1.07 สวนผลการประเมนคณภาพบรการตามการรบรของผใชบรการ ไดแก ความพงพอใจ พบวา ดานการไดรบขอมลบรการและความพงพอใจโดยรวมอยในเกณฑดเฉลยรอยละ 78.88 80.71 89.72 88.20 และ 88.15 ตามลำาดบ

สรป

จากผลการประเมนคณภาพบรการทผปวยแผลไหมไดรบตามตวชวดโดยรวมสะทอนถงการปฏบตานตามมาตรฐานของทมสหวชาชพทประกอบดวยอตราตาย อตราการตดเชอ ระยะวนนอนและอบตการณ พบวาอยในเกณฑมาตรฐานทเปนหลกประกนคณภาพไดวา ศนยดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก โรงพยาบาลนพรตนราชธาน เปนหนวยงานทมคณภาพและสามารถตอบสนองความตองการของผใชบรการไดกอใหเกดความพงพอใจ สอดคลองกบวสยทศนของศนยดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก โรงพยาบาลนพรตนราชธานทวา

“บรการประทบใจ กาวไกลวชาการ เดนดานเทคโนโลย นำานพรตนราชธานสสากล”

ศนยดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

ตนทนตอหนวยบรการ ศนยดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน ปงบประมาณ 2546

อชรญา สกน และคณะ

บทนำา

ศนยดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก โรงพยาบาลนพรตนราชธาน เปนหนวยงานนำารองในการรบรองคณภาพโรงพยาบาลทเปนแมแบบของกระทรวงสาธารณสข ในการดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก แบบองครวมอยางครบวงจร เปนการใหบรการ ณ จดเดยว (One stop service) ตงแตแรกรบจนกระทงจำาหนาย รวมทงเปนแหลงเผยแพรความรทางวชาการใหกบทมสขภาพทงภาครฐและเอกชน ซงจำาเปนตองใชงบประมาณในการบรหารจดการสงเพอใหเกดสขภาพทไดมาตรฐาน ดงนนการวเคราะหตนทนในการรกษาพยาบาลจะเปนขอมลทสำาคญทจะชวยใหผบรหารสามารถตดสนใจเลอกใชทรพยากรทเหมาะสม คมคามากทสด

วตถประสงค

1. เพอศกษาตนทนรวมของศนยดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก ในปงบประมาณ 2546 จำาแนกเปนตนทนคาลงทน ตนทนคาดำาเนนการพนฐาน ตนทนคาดำาเนนการแปรผน

2. เพอศกษาตอหนวยบรการในปงบประมาณ 2546 จำาแนกตามความรนแรงของแผลในระดบ moderate burn และ major burn

วธการศกษา

โดยการศกษาแบบยอนหลง ในปงบประมาณ 2546 ในประเดนของผใหบรการ เครองมอทใชในการศกษาเปนแบบบนทกครภณฑ คาแรง การใชสาธารณปโภคของโรงพยาบาล คาวสดทเบกใชในศนยดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก คารกษาพยาบาลผปวย

ไฟไหม-นำารอนลวก วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร โดยใชสถตเชงพรรณนา คอ รอยละ และคาเฉลย

ผลการศกษา

พบวาปงบประมาณ 2546 ศนยดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก มตนทนรวม 24, 715, 524.70 บาท เปนคาลงทน 20,678,096.00 บาท (รอยละ 87.23) คาดำาเนนการพนฐาน 2,868,499.10 บาท (รอยละ 12.10) และคาดำาเนนการแปรผน 157,783.23 บาท (รอยละ 0.67) มผปวยไฟไหม-นำารอนลวกมาใชบรการ 90 ราย จำาแนกตามความรนแรงของแผลในระดบ moderate burn จำานวน 71 ราย และ major

burn 19 ราย ทำาใหมตนทนเฉลยตอหนวยบรการเทากบ 226,981.76 บาท และ 329,352.90 บาท ตามลำาดบ

สรป

ตนทนคาลงทนมอทธพลสงสดตอตนทนรวมเนองจากศนยดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก เปนหนวยงานใหมทมความทนสมย ครบวงจร แหงเดยวของกรมการแพทยทมความพรอมดานโครงสรางและเทคโนโลย ทำาใหตนทนคาลงทนสงกอสรางอาคารและคาวสดครภณฑสง และตนทนตอหนวยบรการในผปวยไฟไหม-นำารอนลวกทมความรนแรงมาก สงกวาความรนแรงปานกลาง เนองจากมพยาธสภาพทสลบซบซอน มกจกรรมการรกษาพยาบาลตงแตแรกรบจนกระทงจำาหนาย มภาวะแทรกซอนทตองไดรบการแกไข มความทกขทรมานจากความเจบปวยและมการใชยาในการ

ชวยชวต ชวยปองกนการตดเชอ ชวยบรรเทาอาการปวดมากกวา จงมตนทนตอหนวยบรการสงกวา

จากขอมลทไดนำามาใชประโยชนในการประกอบการตดสนใจของผบรหารของโรงพยาบาล ในเรองการวางแผนและการจดสรรงบประมาณใหเหมาะสมตอการรกษาพยาบาลผปวยไฟไหมอยางมประสทธภาพและประสทธผล สอดคลองกบสภาพสงคมในปจจบน ใหผปวยแผลไหมหายและกลบสสงคมอยางมนใจ

ศนยดแลผปวยไฟไหม-นำารอนลวก

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

การพฒนาสตรอาหารทางสายใหอาหาร

กลมงานโภชนวทยา

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

หลกการและเหตผล

ปจจบนเปนทยอมรบวาโภชนบำาบดเปนแขนงหนงทมความสำาคญและจำาเปนสำาหรบการดแลรกษา ผปวยหนก และมความจำาเปนตองการดแลอยางใกลชด เนองจากการทำางานของระบบตาง ๆ เชน การไหลเวยนเลอดและการหายใจ จำาเปนตองไดรบการชวยเหลอ เชน ตองอาศยเครองชวยหายใจ ตองการยาชวยการไหลเวยนเลอด และจะตองมการตดตามอยางใกลชดและดวยความระมดระวง การทำางานของระบบตาง ๆ ในรางกายจะตองทำางาน

สอดคลองและไปดวยกน การดแลระบบใดระบบหนงใหสมบรณ โดยทขาดการสนบสนนจากอกระบบหนงหรอหลาย ๆ ระบบ ยอมจะทำาใหรางกายกลบสภาวะปกตยากขน ดงนนรางกายจงตองรบอาหารจากภายนอกเขาไป มฉะนนกตองนำาเอาพลงงานทเกบสะสมไวมาใชการทดแทน ซงจะพบภาวะทพโภชนาการในผปวยหนกทขาดการดแลในเรองโภชนาบำาบดไดบอย ซงเปนสาเหตทำาใหเกดภาวะแทรกซอนตาง ๆ ตามมาได การทำางานของอวยวะในระบบตาง ๆ ของรางกายกจะเลวลงและจะเปนโรคปอด, หวใจ, ตบ, ไต และอน ๆ ผปวยทใชเครองชวยหายใจอยกไมสามารถหยดใชเครองชวยหายใจได ตรงกนขามหากมการใหโภชนาบำาบดทถกตองและเหมาะสมกจะทำาใหผปวยนนฟ นตวไดเรวขน โอกาสทจะเกดการตดเชอและภาวะการทำางานลมเหลวของระบบตาง ๆ (multiple organ failure) กจะลดลง จดประสงคอนสำาคญของการใหโภชนบำาบดในผปวยหนก (Critically ill patients) เหลาน กเพอตองการจะลดการนำาเอาพลงงานทสะสมไวในรางกายในรปตาง ๆ ใกลเคยงกนภาวะปกตทเคยเปนอยมากทสด ซงเทากบเปนการลดการสลายตวไดเปนปกต การปรบสารอาหารสตรอาหารป นผสมเพอใหเหมาะสมกบผปวย จงเปนปจจยสำาคญในการดแลผปวยดานโภชนบำาบด

วตถประสงค

เพอเปนแนวทางในการเลอกสตรอาหารทเหมาะสมในผปวยแตละราย

วธดำาเนนการ

1. ปรบปรงสตรอาหารทางสายใหอาหารโดยใชวตถดบจากธรรมชาตและคำานวณสดสวนของอาหารทางสายใหอาหารและกำาหนดสารอาหารตาง ๆ คอ โปรตน คารโบไฮเดรต ไขมน เปนสารอาหารหลก คำานวณเกลอแร เชน โซเดยม วตามน โคเลสเตอรอล และพลงงานในอาหาร

2. ทดลองทำาอาหารป นผสมตามสดสวนทคำานวณไดและเชคความเขมขนของอาหารผานสายใหอาหาร

3. คำานวณสมดลไนโตรเจนตอพลงงานจากคารโบไฮเดรต และไขมน

สรปผลการดำาเนนงาน

ผลของการดดแปลงสตรอาหารสามารถนำาไปใชกบผปวยไดตามความเหมาะสมกบสภาพอาการของผปวย ดงตวอยางสตรดดแปลงในกรณทแพทยตองการใหมการดดแปลงสตรอาหารใหมความแตกตางไปจากสตรมาตรฐาน สามารถแจงรายละเอยดของสารอาหารทตองการได

นอกจากศกษาลกษณะของอาหาร วาเหมาะสมในการทจะใชใหทางสายหรอไมแลวยงสามารถใชเปนแนวทางพฒนาและศกษาผลของการใชสตรอาหารตอภาวะโภชนาการของผปวยตอไป

การใหบรการแนะนำาปรกษาดานยาแกผปวยเบาหวานโดยเภสชกร

กลมงานเภสชกรรม

โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

บทคดยอ

การเปดดำาเนนงานดานการใหคำาแนะนำาปรกษาดานยาแกผปวยเบาหวาน เปนสวนหนงของงานบรลาลเภสชกรรม ทมวตถประสงคเพอใหคำาแนะนำาทจำาเปนเกยวกบยาดานปญหาการไมใชยาตามแผนการรกษา พรอมทงเสนอแนะวธปองกนและแกไขปญหาทเกดขนเพอใหผปวยไดรบการรกษาทดทสด แตอยางไรกตามเนองจากการรกษาผปวยเบาหวานมปจจยหลายดานมาเกยวของ เชน องคความรเรองโรคการปฏบตตนในการดแลตนเอง การควบคมอาหาร และการออกกำาลงกาย เภสชกรผใหคำาปรกษาจงตองใหคำาแนะนำาปรกษาในเรองตาง ๆ นดวยนอกจากเรองยา

มลเหตจงใจ

เภสชกรไดมหนาทเพยงแคการสงมอบยาใหแกผปวย แตจำาเปนจะตองมการสงเสรมใหผปวยมการใชยาอยางถกตองเหมาะสม มการปฏบตตวทดเพอทำาใหเกดผลการรกษาทด ผปวยเบาหวานมกมปญหาในเรองการใชยาและการปฏบตตว เนองจากเปนโรคเรอรงตองรกษานาน ทำาใหผปวยเกดความเบอหนาย และผปวยบางรายยงขาดความร จงจำาเปนตองเปดบรการดานน และทำาการประเมนผลการดำาเนนงานเปนระยะ ๆ

วธดำาเนนกจกรรม

เรมดวยการประชมคณะทำางานวชาการเพอจดทำาแผนการดำาเนนงาน กำาหนดเกณฑในการคดเลอกผปวยเขาสงานบรการใหคำาแนะนำาปรกษา จดเตรยมประวตผปวย สถานท อปกรณสอสาร และเปดดำาเนนงานตงแตเดอนพฤศจกายน 2546 เปนตนไป และเมอดำาเนนการไดประมาณ 3 เดอน จงไดทำาการประเมนผลในผปวยจำานวน 67 ราย โดยใชตวชวดทางคลนก คอ ระดบนำาตาลในเลอดหลงอดอาหาร (FBS) และสรปปญหาทพบจากผปวยเบาหวานทเขารบการใหคำาปรกษาดานยา

ผลการดำาเนนงาน

กอนเขาสการรบบรการใหคำาแนะนำาปรกษาดานยา ผปวยมระดบนำาตาลในเลอดเฉลย 210 mg/dl เมอไดรบคำาปรกษาไปแลวตดตามครงท 1 พบวาผปวยมระดบนำาตาลในเลอดลดลงเหลอ 195 mg/dl ซงแตกตางจากกอนใหคำาแนะนำาปรกษาอยางมนยสำาคญทางสถต

(p = 0.03) สวนการตดตามครงท 2 พบวา ผปวยมระดบนำาตาลในเลอดเฉลย 199 mg/d ซงกพบวาลดลงกวากอนใหคำาแนะนำาปรกษา แตไมแตกตางอยางมนยสำาคญทางสถต แตมระดบนำาตาลในเลอดเพมขนกวาการตดตามในครงแรก

ปญหาทพบในผปวยจำานวน 67 ราย ทเขารบการใหคำาแนะนำาปรกษาดานยา พบปญหาดานยา รอยละ 18.57 ดานอาหาร รอยละ 35.71 ดานการปฏบตตน รอยละ 4.29 มมากกวา 1 ปญหา รอยละ 24.29 และไมสามารถระบปญหาไดรอยละ 17.14

สรปและขอเสนอแนะ

การใหคำาแนะนำาปรกษาดานยาโดยเภสชกร ทำาใหผปวยมระดบนำาตาลในเลอดลดลง และปญหาทพบในผปวยเบาหวานสวนใหญเปน

เรองอาหารและยาหรอมากกวา 1 ปญหา แตอยางไรกตามเนองจากปญหาทพบจากการใหคำาแนะนำาปรกษามไดเพยงแตปญหาดานยาเทานน ดงนนการดแลผปวยเบาหวาน ควรจะพฒนาตอไปโดยจะตองมทมสหสาชาวชาชพ อนไดแก แพทย เภสชกร พยาบาล นกโภชนาการ และนกสงคมสงเคราะห มาดแลรวมกนเพอใหเกดผลการรกษาทดสำาหรบผปวย