Embed Size (px)
Citation preview
Bəxtiyar Tuncay
I BAHADIR GƏRAY XANIN MOSKVA ÇARI ALEKSEY MİXAYLOVİÇƏ GÖNDƏRDİYİ, ÖDƏNMƏLİ OLAN VERGİ VƏ
HƏDİYYƏLƏRİN QEYD EDİLDİYİ DƏFTƏRLƏR
Bahadır Gəray Xandan dövrümüzədək 7 yarlıq və Moskva çarının Uluq Orda xanına ödəməli olduğu xəzinənin (bac-xəracın, verginin), eləcə də xanın ailə üzvlərinə və tatar əyanlarına göndərməli olduğu hədiyyələtin siyahısı qeyd edilmiş iki dəftər (1638-ci il) yetişmişdir.
Sözügedən dəftərlərdən birincisi Hüseyn Fеуzxanovun arxivində “№ 35” şifrəsi altında qeydə alınmışdır. Onun orijinal mətni belədir:
[……………………….............] Canibəg Gəray Xan zamanında[....................................]ndan tiyiş alub, soñradan virilməkle Oçaq
oğullarından üzrə[...................................] yazılğan xəzinə və tiyişdir ki, zikr olunur:
[..] birər ton […] dükli – barça 1 altı tob samur – barça 6 bir qırmızı cuqa sim dükli – barça 1 üç zərdəva ton – barça 3 bir tilki bürk, siyah – barça 1üç çift bürklik samur – barça 3üç çift bürklik samur – barça 3bir zərdəva ton – barça 1bir cılıqğa kürk – barça 1
bir as ton – barça 1 beş taxta [....] – barça 5 on qarın ton – barça 10
on taxta qarın – barça 10 beş taxta as – barça 5on sırt ton – barça 10on taxta sırt – barça 10on pastav cuqa – barça 10[..............................................................]--------------------------------[.................................................]nda kələ turğan tiyişdir ki, qeyd olundı:
on sırt ton – barça 10 on beş taxta sırt – barça 15 on beş qarın ton – barça 15[......] yigirmi dört qarın – 24
DƏFTƏR. Ana biyim həzrətləri tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki qarın ton – barça 2
DƏFTƏR. Ulu biyim tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 iki qarın ton – barça 2 bir sırt ton – barça 1iki taxta sırt – barça 2
DƏFTƏR. [............................]
[……………………...][……………………….]iki taxta sırt – barça 2 iki çift samur – barça 2 iki taxta qarın – barça 2iki taxta sırt – barça 2
DƏFTƏR. Üçünci biyim tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 bir qarun ton – barça 1 iki taxta qarın – barça 2 bir sırt ton – barça 1iki taxta sırt – barça 2iki çift samur – barça 2
DƏFTƏR Dördünci biyim tiyişidir.[..........................................................................................................]
DƏFTƏR. Xan oğlı Sultan tiyişidir.
iki zerdəva ton – barça 2 bir tilki bürk – barça 1 beş qarın ton – barça 5 bir tob samur – barça 1dört samur ton – barça 4beş taxta sırt – barça 5sekiz tahta qarın – barça 8
İnayət Gəray Xan dəftəridir və halə tələb olunur:
DƏFTƏR. [……..] Sultanlar tiyişidir. Üç danə xaniydir.
birər samur ton – barça 1 birər qarın ton – barça 1 birər zərdəva ton – barça 1ikişer taxta sırt – barça 2 ikişər taxta qarın – barça 2birər sırt ton – barça 1ikişer çift samur – barça 2
DƏFTƏR. Xan qarındaşı iki xaniy sultan tiyişi.
birər samur ton – barça 1 birər zərdəva ton – barça 1birər sırt ton – barça 1 birər qarın ton – barça 1ikişər taxta sırt – barça 2 ikişər taxta qarın – barça 2ikişer samur – barça 2
DEFTER. [.................................]
bir taxta sırt – barça 1 bir taxta qarın – barça 1bir çift samur – barça 1 və bir qarın ton – barça 2. Səhh.
DƏFTƏR. [.................................]
[......] ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1
bir taxta sırt – barça 1 bir taxta qarın – barça 1bir çift samur – barça 1
DƏFTƏR. Ücünci bigim tiyişidir.
bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1bir taxta sırt – barça 1 bir taxta qarın – barça 1bir çift samur – barça 1
DƏFTƏR. Dördünci bigim tiyişidir.
[....] sırt [....] qarın
DƏFTƏR. Dört nəfər xadim-i hərəm.
Məsələ dört bikəç tiyişi kibi tiyiş virilə. Səhh.Fitridir və halə tələb olunur.
DƏFTƏR. Dört nəfər iç oğullarına dəxi.
Məsələ dört nəfər xadim ağalar tiyişi kibi tiyiş virilə.
DƏFTƏR:
Yeñidən öz xəzinəmizdən məada böləkni dəxi bir eksüksüz cibərgəysiz dib, işarət olundı. Soñra niza bolmağay və əhd və şərt dəxi bunıñ üzərinədir.
bir samur ton – barça 1 on beş ton – barça 15[....] dört samur – barça [.....] on zerdeva ton – [.....]qırmızı cuqa zirə – barça 100 yigirmi sırt ton – barça 20əlli qarın ton – barça 50 iki put şirmahı – barça 2üc yüz misqal inci – barça 300 təsbih inci danə – barça 500
DƏFTƏR.
Öz oğullarımızdır ki, adları və tiyiş xəzinələri yazılğan üzrə və atalıq və ağalarına və xəzinədar və aqtaçılarına yazılduğı minval üzrə bir əksüksüz cibərgəysiz. Niza bolmağay dib, işarət olundı.
Büyük Baxt Gəray Sultan Ğazi Gəray SultanAdil Gəray Sultan Murad Gəray SultanDövlət Gəray Sultan Sahib Gəray Sultan
[.............................] kəndü oğullarımıza yeñidən tiyiş birər samur ton, birər zərdəva ton [..................................................................]rt ton, ikişər qarın ton, dördər taxta sırt, beşər taxta qarın, ikişər çift samur [................................................ .........................................] və birər tülki bürk və yüz som nuqarad aqça virilmək lazımdır. Səhh.
DƏFTƏR
Ve bu oğullarımızıñ səkiz atalıqlarına və nefer qapu ağalarına yeñidən birər böylə tiyiş virilmək lâzimdir ki, zikr olunur:
birər zərdəva ton – [...........] və birer sırt ton – barça [......] və birər qarın ton – [..............................] hər birinə birər cu [.....] tiyiş virilmək lazımdır və tələb olunur.
DƏFTƏR
Və bu oğullarımızıñ səkiziniñ səkiz nəfər xəzinədarlarına və səkiz nəfər dəxi aqtaçılarına birər böylə tiyiş virilmək lazımdər. Zikr olunur:
Birər sırt ton – barça 16 və birər qarın ton – barça 16 və ikişer taxta sırt – barça 32 və üçər taxta qarın – barça 48 və birər tilki bürk – barça 16. Səhh.
Bu zikr olunan kişilər dəxi on altı nəfər adamdır, birər böylə yeñidən tiyiş virilmək lazımdır və dəftərimiz mücibincə tələb olunur.
DƏFTƏR
Öz dəftərlərimiz xaniylərə dəxi yazılğan minval üzrə bir əksüksüz cibərgəysiz dib, işarət olundı. Soñra niza bolmağay.
[......................................] Fərəh Sultan xaniy – 1
Bu zikr olunan dört nəfər xaniy sultanlar öz qızlarımız olub bunlarıñ hər birinə defterimiz mücibincə birər samur ton və birer zərdəva ton və birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və üçer taxta qarın və birər çift samur tiyiş virilmək lazimdir və dəftərimiz mücibincə tələb olunur. Cibərgəysiz.
DƏFTƏR
[.......................................] dəftərləridir. Dəftər-i Canibəg Gəray Xan və İnayət Gəray Xan [.....................................] cibərgəysiz.
DƏFTƏR. Qapu ağamız tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1beş sırt ton – barça 5 iki çift bürklik samur – barça 2 iki tob samur – barça [.......] beş qarın ton – barça 5sekiz taxta sırt – barça 8 səkiz taxta qarın – barça 8
DƏFTƏR. Xəzinədar başımız tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1beş sırt ton – barça 5 beş qarın ton – barça 5beş taxta sırt – barça 5 beş taxta qarın – barça 5dört çift bürklik samur – barça 4 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR. Divan katibimiz tiyişidir.
birər samur ton – barça 1 birər zərdəva ton – barça 1iki sırt ton – barça 2 iki qarın ton – barça 3 üçdirüç taxta sırt – barça 3 beş taxta qarın – barça 5iki çift samur – barça 2 tilki bürk – barça 1[.......................................................................][.......................................................................]
DƏFTƏR. İxtiyar və əməkdar ağa qullarımızıñ əsami və tiyişləridir.
Mühəmmədşah ağa Osman ağaƏli-Balı ağa Qırımğazi ağaOr bəgi Narəd Mirzə[.......] atalıq
Bu zikr olunan ağa və ixtiyâr qullarımızıñ qanun üzrə birər [......] və birər zərdəva ton və birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər tilki bürk virilür.
DƏFTƏR.
Mensəbimizdə olan ağa qullarımız zikr olunur [...............]
Dəftərdar əfəndi Aqtaçı bəkTüfənkçi ağası İkinci tüfənkçi ağası
DƏFTƏR [............................................................]
Qapucı başı Kilərci başıBalcı başı
Bu zikr olunan mənsəbli ağa-qullarımıza dəxi qanun-i qədim üzrə birər samur ton və birər zərdəva ton [........] ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər tülki bürki virilür. Qanundır.
[.................................................................................][.................................................................................]
[..] samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki sırt ton – barça 2 [..] qarın ton – barça 2dört taxta sırt – barça 4 beş taxta qarın – barça 5bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR. Manqıt bəgi tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki sırt ton – barça 2 iki qarın ton – barça 2dört taxta sırt – barça 4 beş taxta qarın – barça 5bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR. Suləş oğlı qala-bək Cantimur bək tiyişidir.[...................................................................][...................................................................][...................................................................]
dört taxta sırt – barça 4 beş taxta qarın – barça 5əlli som nuqarat – barça 50 [.......] – barça 1
DƏFTƏR. Külük oğlı İbraş bək tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1bir taxta sırt – barça 1 bir taxta qarın – barça 1tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR. Külük oğlı Qutluşahnıñ tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1
Bu zikr olunanlara qanun-i qədim üzrə böylə tiyiş virilür. Dəftər-I Canibək Gəray Xan və İnayət Gəray Xan bu minval üzrədir.
DƏFTƏR
[...] dədə [.....] və başlıq tiyiş alan [............] larımızıñ esamiləridir ki, zikr olunur.
Müfti əfəndi Adilşah Mirzə vələd Özim MirzəQazıəskər əfəndi Dəli Əhməd ağazadəDəftərdar əfəndi Xanzade [.....] Bahadır bəkBatırşah Mirzə İnayətşah MirzəQaracağazi bək
Vəlişah Mirzə Həsən ÇələbiXızır Mirzə Süleyman Çələbi[.....] Mirzə Ömər Çələbi GözləviyTemirbək ağa Məaliş ağaVələd Əbdüləziz Çələbi Qapuçılar kəthüdasıƏli ağazade Mühəmməd Mirzə
[............................................]Əhməd Çələbi Tatağasızade Tat ağasıKüçük xəzinədar Katib SəfərğaziSarac başı
Mustafa Çələbi Tatarəli bəkzadəHəşim Mirzə yerinə oğlıHacınəsuhXanqulı ağa oğlıCan Mirzə AlmayiCan Mirzə Əliğazo ağa oğlıMirzəbək Mirzə vələd Müsahib ağaQart Mövlüd ağaƏliş ağazade Əhməd MirzəŞahtəmir bək. Səhh.
[........] llarımnı qanun-i qədim üzrə tiyişləri [......] ton və birər sırt ton və birər qarın ton ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və bir tilki bürk virilür. Dəftərlər bu minval üzrədir. Səhh.
DƏFTƏR.
[............] başlıq tiyişləri [...........]llarımızıñ esamiləridir ki, zikr olunur:
Əhməd Mirzə Mirzəbək Ağazadə Xızır Ulan Qutlusaat bək Murad bək Qıpçaq İsa bəkQoçqar MirzəŞahmühəmməd MirzəBadiş MirzəSeyidəhməd MirzəMühəmməd bək
Əli Mirzə Səlimşah bək [.......] Ağazadə Davud Xəlil Mirzə Mühəmmədcan Hacı Əhməd ağa NəqqaşzadəRəcəb ƏfəndiXanqulı MirzəMustafa ÇələbiƏli Monla
Kəmal Mirzə Tatar Mirzə ağa Muradşah MirzəƏbdüllətif Dəftərdarzadə
Bu zikr olunan qullarımıza dəxi dəftər mücibincə birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər [.........] və birər tilki bürk virilür. Dəftərlərdə bu minval üzrə qeyddir.
DƏFTƏR
Qarın ton başlıq tiyiş olan qullarımızıñ esamiləridir ki, zikr olunur:
Arslan kəthüda Toğancı başıBalçı başı Mehtər başıCaşnəgir başı Toycı başıCələci başı
Tungəray ağaÇadırcı başı Yüzşar Ulan
Xürəmşah Mirzə Siyavuş Ağazadə Xanqulı İslam Mirzə Mövlüd ağa Əbdülbaqı Mustafa oğlıİbrahim Mırzə Mustafa ağa Qart Əhməd Ağazadə Mustafa ÇələbiQart Mustafa ağaQart Ramazan ağa
Əbdüllətif Çələbi Ğazimurad Ulan Əhməd Çələbi Mühəmməd Əfendizadə Murad MirzəÖmər MirzəCan Mirzə
Barça 25
Yigirmi beş adamdır.
Bu zikr olunan qullarımız da hər birinə bir qarın ton və ikişər taxta sırt və üçər taxta qarın və birər tilki bürk virilə. Dəftərdə bu minval üzrə qeyddir.
DƏFTƏR
Tayımız və həm müsahibimiz və qazaqtaşımız Bəhram ağağa və qədimdən mənsəb təsərrüf idüb, tiyiş ala turğan ixtiyar ağalara və qapumız qullarından Oçaq oğullarına dəftərimiz mücibincə bir əksüksüz cibərgəysiz dib, adları yazılğandır soñra niza bolmağay.
DƏFTƏRTayımız və müsahibimiz və otuz-qırq sənədən berü qazaqtaşım Bəhram
ağayâ yeñiden bu minval üzrə tiyiş virilmək lâzimdir və tələb olunur. Dəftərimiz mücibincə:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki sırt ton – barça 2iki qarın ton – barça 2üç taxta sırt – barça 3
üç taxta qarın – barça 3iki çift samur – barça 2 tilki bürk – barça 1
Bu tayımız Bəhram ağağa bir böylə tiyiş virilmək lazimdir və cibərgəysiz.
DƏFTƏR
Qədimdən mənsəb təsərrüf idüb, ixtiyar ağa qullarımızıñ vacibur rəayasına yeñidən tiyiş virilmək lazimdir və tələb olunur. Dəftərimiz mücibincə:
Zürum ağa Süleyman ÇələbiAliğazi ağa [...] bəkMurtaza ağa Mərdanəli bəkQayıt ağa Böləkşah ağaRamazan ağa Vəlişah Mirzə
Bu zikr olunan ağa və ixtiyar qullarımıza birər samur və birər zərdəva ton və birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və bir tilki bürk virilə və dəftərimiz mücibincə cibərgəysiz. Səhh.
DƏFTƏR
Uluğ Yurdımız Taxt-ı Qırıma bizimlə bilə kəlgən qazaqtaşlarımızdır ki, qırq sənədən bəri diyar-i ğürbətdə dərd və bela çəkməklə bunlara dəxi yeñidən dəftər olunub, tiyiş virilmək üzrə esamiləri zikr olunur:
Musa Çələbi Rüstəm bək Qulı ağaƏlibək Bəhram Xəlil AtalıqƏbdülqadir Çələbi İbrahim Çələbidigər Əlibək Qulı ağa [.....] Mühəmməd ağa
Qırq Kilisəyi Mühəmməd ağa Laçın bək
Qadır ağa Mənsur bəkMustafa ağa Nesuh BəkKəmal ağa Fazlı Çələbi
Bəkir bək Abdullah ağaQutluşah bək Siyavuş bəkHüseyin Çələbi Həsən bəkQaytas ağa Əhməd bəkMühəmmədşah bək
Murtazəali Mühəmməd bəkKənan bək Ramazan bəkÖmər Çələbi [......] başıİslam [.......] Şatır başı
Müsəlli Çələbi DövlətğazıCanmühəmməd ArslanğaziMustafa Çələbi Tüfənkçi ÇələbiƏli Çələbi Qaraşaın Batır
Zülfiqar bək Dinislam bəkRəcəb ağa Əhməd Mirzəİbrahim bək İsmail ağaCəfər Atalıq Mürtaza bəkMahmud bək Şəhbaz ağa
Bu zikr olunan qazaqtaş qullarımıza yeñidən tiyiş birər zərdəva ton və birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər tilki bürk virilmək lazımdır. Yazılğan dəftərimiz mücibincə cibərgəysiz.
DƏFTƏR
Və [.....] və mirzələr və Oçaq oğlanlarınıñ bəzilərniñ qədimdən tiyişləri olub, virilməyüb və bəziləri dəxi tiyişə müstəhaq olduğı səbəblə yeñidən tiyiş olmaq üzrə dəftər esamiləri yazılub cibərgənmiz. Dəftərimiz mücibincə siz qarındaşımız taqı cibərgâəysiz.
Arslan Mirzə [........] MirzəZürum ağa [.........] bəkdigər Arslan Mirzə İslam Mirzəbiradər Mərdan Əli Şahin ağaSüleyman ağa Atmanay Mirzəsabıqa Tat ağası Şahmühəmməd Mirzə
Şahqulı Mirzə Əli MirzəSüleyman Mirzə Çerü BayHəlim Çələbi Mürtaza MirzəMustafa ağa Çerü BayƏbdülyəhya Çələbi Səfərğazi ÇələbiVəhhab [.........] Mühəmməd Çələbi
Sultanğazi MürtazaəliAliğazi ağa Yazıcı MustafaMühəmməd Mirzə İbrahim MirzəQara bək
Şahin ağaƏhməd Mirzə Ğaniş ÇələbiQırımğazi biy Fəzlullah Əfəndi
Xas Mirzə Əliğazi Çələbi Arslan MirzəCantimur Mirzə Əli ƏfəndiƏliğazi ağa Əmirəli ÇələbiMürtazaəli Çələbi Seyid OsmanƏbusuud ağa Şəhbaz Mirzə
İbrahim bək Əhməd ÇələbiHəsən bək Mustafa ÇələbiOsman bək Mühəmməd MirzəHüseyin ağa Cantimur ağaMürtaza Çələbi Əlişah MirzəHüseyin ağa Xanqulı Mirzə
Mühənməd Çələbi digər Mühəmməd MirzəYəğub bək Hüseyin Mırzə Əbülxeyr Çələbi Osman ÇələbiƏbülhaq əfəndi Ömər ÇələbiMühəmməd Mirzə digər Əhməd ÇələbiQırımğazi biy Mustafa Çələbi
Haşim Çələbi
Hüseyin Çələbi Əhməd ağaHüseyin Çələbi Süleyman ÇələbiŞeyx Mühəmməd Çələbi Ömərbək VələdƏliş Çələbi Əhməd bəkĞazimurad Çələbi Osman bək
Lətif Mirzə [......] ÇələbiƏliş bək Mühəmməd [.....] HacıŞəhbaz Mirzə Digər Dədəşİslam ağa Vəhhab ÇələbiDədəş Çələbi Əbdülfəttah ÇələbiMaaliş ağa Əbdüllətif Çələbi
Mühəmmədşah Çələbi Mustafa ÇələbiƏbdüllətif Çələbi Əhməd ÇələbiAbdullah Çələbi Seyidyəhyâ ÇələbiMüsəllizadə Əbdurrəhman Çələbidigər Abdullah Çələbi ZihnizadəQaziəskərzadə
Səhrab kəthüda Bəkir Mirzə Müsəlli bəkTemirğazi kəthüda Temir ağaKatib Ömər Şah MırzaMustafa Çələbi Təmir ağa
Zülfiqar ağa Səfərşah Çələbi
Qumuq Əli bək Kamran bək İslam Əməldeş
Bu zikr olunan qapumız qulları və ağavat oğulları və mirzələrdir bunlara tiyiş başlıq birər zərdəva və birər sırt ton və birər qarın ton, ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər tilki bürk tiyiş virilmək lazımdır və dəftərimiz mücibincə cibərgəysiz.
DƏFTƏR
Bu zikr olunan qullarımız ki Hartuqlı Çərkəs qullarımızdır. Bunlara dəxi yeñidən birer tiyiş virilmək lazim olmağın adları zikr olunur ve təyin olduğı üzrə cibərgəysiz.
Şah bək Qüvət bək Ğaziş bək Ğazi bək Əhməd MirzəQart Mirzə Noğay ağaArslanəli ŞahğazıBək Mirzə Noğay ağa
Seyid [.....] Mövludəli Süleyman ağaMuradğazi bək Hacı Nəsüh Osman ÇələbiHəsən Atalıq Yəhya bək ƏbülqasimSəfər Atalıq Balçı başıCəfər Hacı Mühəmməd bək
Əzəmət Çələbi Canbək ağa
Bək Cantimur AlmayiRamazan Timurğazi MirzəSəfərəli [.......................]MərhəmətəliBəhram kəthüdaTimurğazi
Hacığazi bək MuradğaziÇerü başı Fərahşah ağaOsman bək Osman bəkHeydər Fərahşah ağaNoğay bək CanəhmədBayram ağa
Osman ağa Adilşah MirzəZade Ömər Mirzə Müsəlli ÇələbiDövlətğazi Mustafa MirzəOsman ağa Mürtaza ağa
Bu zikr olunan qullarımıza başlıq birər sırt ton ve birər qarın ton və ikişər taxta sırt, üçər taxta qarın virilüb, dəftərimiz mücibincə cibərgəysiz.
DƏFTƏR
Bu qullarımız dəxi salhurdə olubən qapumız qullarımıza tiyiş virilməgə müstəhaq qullarımız olmağın yeñidən birər tiyiş virilmək üzrə adları qeyd olunub. Təyin eylədügimiz üzrə tiyiş cibərgəysiz.
Arslan Mirzə MuradğaziTemrüq ağa HacırəcəbNoğay bək Dövlətğazi
Hızırğazi bək Şəban Tatar Mirzə
Cikət bək Balı Şaban bəkRəcəb ağa ĞazimühəmmədÖmər Səfərşah MacarğaziMövlüd Şəban[........] bəkTemirğazi Mirzə
Seyidğazi Mirzə Çerü ağaRıdvan Şəhbaz Canəhməd bayMuradtatar Mirzə Qüdürət RamazanŞahmeydan Səfərəli Musa
İbaş Mühəmməd Əbdülvəhhab ÇələbiHəsən [........] Əli BəyənƏhməd Qoçqar Adilşah MirzəƏli Toxtamış Abdullah Mustafa. Səhh
Bu zikr olunan qullarımıza dəxi başlıq birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və üçər taxta qarın və birər tülki bürk tiyiş virilüb. Dəftərimüz mücibincə bir əksüksiz cibərgəysiz
Bu deftəriñ xəzinəsi və tiyişləri qədimiy dəftər olunub, alına turğan Canibəg Gəray Xan dəftəridir. Lakin yeñidən qazaqtaşlarımız və Oçaq oğulları və öz böləgimiz yazılub və əhd və şərt bunıñ üzərinə olub, eylədügimiz dəftər mücibincə bir əksüksüz cibərgəysiz. Soñra niza bolub, əhd və şərtdə bozulmağay və aşağıda dəxi qarındaşlarımız sultanlarıñ və Qırım Gəray Sultannıñ və sair qazaqtaşlarımız yazılğandır. Yazılduğı minval üzrə cibərgəysiz.
DƏFTƏR
Qarındaşımız Qalğa İslam Gəray Sultannıñ xəzinəsi və tiyiş kələ turğan adamları və halə yeñidən yazılğan qazaqtaşları və ağaları bəyan olunur.
bir samur tob – barça 1 sim dögməli dört tob samur – barça 4iki çift samur – barça 2 bir zərdəva ton – barça 1bir çuqa cibigən qırmızı – barça 1 tilki bürk siyah – barça 1
sim dögməli iki zərdəva ton – barça 2 beş sırt ton – barça 5beş qarın ton – barça 5 beş taxta sırt – barça 5beş taxta qarın – barça 5 iki pastav çuqa – barça 2
şirmahı bir put – barça 1 beş yüz som nuqarat – barça 500
DƏFTƏR
Qolıqa namında kələ turğan tiyişdir:
beş tob samur – barça 5 iki zərdəva ton – barça 2beş sırt ton – barça 5 on qarın ton – barça 10on altı taxta sırt – barça 16 on altı taxta qarın – barça 16
Dövlət Gəray Sultan Qalğa ikən alına kələn tiyişdir müşarun-ileyh. Səhh
DƏFTƏR. Həzrət-i ana biyim-i Qalğa Sultan
bir samur ton – barça 1 iki sırt ton – barça 2iki qarın ton – barça 2 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 tilki bürk – 1bir çift samur – 1
Ana biyim tiyişidir.
DƏFTƏR. Ulu biyim-i Qalğa Sultan.
bir samur ton – barça 1 iki sırt ton – barça 2iki qarın ton – barça 2 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 bir çift samur – barça 1bir tilki bürk – barça 1
DƏTƏR. İkinci biyim-i Qalğa Sultan.
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2 bir çift samur – barça 1bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR. Baş bikəç-i Qalğa Sultan.
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 bir çift samur – barça 1bir tülki bürk – barça 1
DƏFTƏR. İkinci bikəç-i Qalğa Sultan.
bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2bir tilki bürk – barça 1 bir çift samur – barça 1
DƏFTƏR. Xadim ağa-i Qalğa Sultan.
bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1iki taxta sırt – barça 2
iki taxta qarın – barça 2bir çift samur – barça 1 tilki bürk – barça 1üç zərdəva ton – barça 3
DƏFTƏR
Müşarun-ileyh qarındaşımız Qalğa Sultana mübarəkbad deyü, könderilə. Dəftər mücibincə köndərgəysiz.
yedi tob samur – barça 7 on sırt ton – barça 10on beş qarın ton – barça 15 on beş taxta sırt – barça 15on beş taxta qarın – barça 15 bürklük samur çift – barça altı 6qırmızı çuqa zirə – barça 60 təsbih inci misqal – barça 100
DƏFTƏR
Qalğa Sultan qarındaşımızıñ bir oğluna və bir qızına ve atalıq və ağa və xəzinədar və aqtaçısına tiyiş virilmək lazim olmağın adları və tiyişləri zikr olunur. Dəftər mücibincə cibərgəysiz.
DƏFTƏR
Qalğa Sultan oğlı tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 iki zərdəva ton – barça 2iki sırt ton – barça 2 iki qarın ton – barça 2üç taxta sırt – barça 3 dört taxta qarın – barça 4iki çift samur – barça 2 iki qarın ton – barça 2
DƏFTƏR
Atalığına ve ağasına Sultannıñ birər böylə tiyiş virilə.
birər sırt ton – barça 2 birər qarın ton – barça 2ikişer taxta sırt – barça 4 və ikişər taxta qarın – barça 4
bir tilki bürk – barça 2
Bu iki adamlara dəxi birər böylə yeñidən tiyiş virilüb, dəftər mücibincə bir əksüksüz cibərgəysiz.
DƏFTƏR
İki qızı Qalğa Sultannıñ xaniy sultanlar tiyişidir.
birər samur ton – barça 2 birər zərdəva ton – barça 2 və ikişər sırt ton – barça 4 və ikişər qarın
ton – barça 4ikişər taxta sırt – barça 4 və ikişər taxta qarın – barça 4 və ikişər çift
samur – barça 4
Qalğa Sultannıñ iki qızına dəxi birər böylə tiyiş virilüb, dəftərimiz mücibincə cibərgəysiz.
DƏFTƏR
Qalğa Sultanıyle bile kelen qazaqtaş qullarına dahi yeñiden tiyiş virilmek üzre esamileri işaret olundı:
Rəcəb ağa Ramazan Çələbi Cəbəçi başıQıpçaq Qablan Mirzə Şatır Budaq MahmudSəfərğazi bək Əbdürrəhman [.........]Küçük Arslan Tımas bəkƏbdülcəbbar Çələbi Can Mirzə
Bu zikr olunan adamlara birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər tilki bürki tiyiş virilüb, dəftər mücibincə cibərgəysiz. Səhh.
DƏFTƏR
Qalğa Sultan qarındaşımızıñ qanun-i qədim üzrə tiyiş ala turğan mənsəbli ağalarnıñ esamiləridir və kələ turğandır.
DƏFTƏR
Qalğa Sultannıñ qapu ağası tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1dörd qunduzlı sırt ton – barça 4 dört qarın ton – barça 4qunduzsuz zərdəva – barça 1 dört taxta sırt – barça 4dört taxta qarın – barça 4 bir çift samur – barça 1tilki bürk – barça 1
Dövlət Gəray Sultannıñ ağası alduğı dəftər mücibincədir.
DƏFTƏR
Qalğa Sultannıñ xəzinədar başısı tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki sırt ton – barça 2 iki qarın ton – barça 2iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2bir çift samur – barça 1 tilki bürk – barça 1
Bunıñ dəxi əskidən kələ turğan tiyişidir.
DƏFTƏR
Aqtaçı biy tiyişidir Qalğa Sultannıñ.
bir samur ton – barça 1 iki sırt ton – barça 2iki qarın ton – barça 2 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 bir çift samur – barça 1bir tilki bürk – barça 1
DEFTER
Mənsəblə ağaları tiyişidir Qalğa Sultannıñ.
Dəftərdar əfəndi Divan katibiSultan qazısı Kilərci başıQapuçı başı Küçük [..........] Barça 6
Bu zikr olunan kişilərə başlıq zərdəva ton və birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər çift samur və birər tilki bürki tiyişi virilür.
DƏFTƏR
Qarın ton başlıq tiyiş virilə kələn adamlarıdır. Qalğa Sultannıñ.
Balçı başı Qapuçılar kəthüdasıQullar ağası Sarac başıXəzinə katibi Caşnəgir başı
Bu zikr olunan adamlara birər qarın ton və ikişer taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər tilki bürk tiyiş virilür.
DƏFTƏR
Can aqay və İbraş bək oğlı Mühəmməd Mirzəyə
birər sırt ton – barça 2 və birer qarın ton – barça 2ikişər taxta sırt – barça 4 və ikişər taxta qarın –barça 4birər çift samur – barça 2 və birər tilki bürk – barça 2
Bu zikr olunan adamlara Canış Mirzə və Bavış Mırzə tiyişləridir bu minval üzrə tiyiş virilür.
DƏFTƏR
Mühəmmədşah Mirzə Qoçqar Mirzə oğlı
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1 və bir qarın ton – barça 1
iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 bir çift samur – barça 1bir tilki bürk – barça 1
Və bu dəftər [.....] dəxi bir eksüksüz cibərgəysiz. Soñra niza bolub əhd və şərt bozulmağay dib, işarət olundı.
DƏFTƏR
Qarındaşımız Nurəddin Səfa Gəray Sultannıñ xəzinəsidir ki, zikr olunur və yeñidən və əskidən tiyişlər bəyan olunur.
bir samur ton – barça 1 bir tob samur – barça 1iki zərdəva ton – barça 2 iki taxta zərdəva – barça 2dört sırt ton – barça 4 dört qarın ton – barça 4dört taxta sırt – barça 4dört taxta qarın – barça 4 tilki bürk – barça 1bir danə siyah tilki – barça 1 bürklük samur çift – barça 2iki yüz som nuqarat – barça 200
Müşarun-ileyh Nurəddin Sultannıñ qanun üzrə tiyişi budır və böylə cibərgəysiz.
DƏFTƏR
Nurəddin Sultan validəsi tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki sırt ton – barça 2 iki qarın ton – barça 2iki taxta sırt – barça 2 üç taxta qarın – barça 3tilki bürk – barça 1 iki çift samur – barça 2
DƏFTƏR
Nurəddin Sultannıñ ulu-biyim tiyişidir.
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1iki qarın ton – barça 2 iki taxta sırt – barça 2dört taxta qarın – barça 4 iki çift samur – barça 2bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Nurəddin Sultannıñ ikinçi biyimi tiyişidir.
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 iki çift samur – barça 2bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Nurəddin Sultannıñ oğluna yeñidən bir böylə tiyiş virilə və dəftər mücibincə cibərgəysiz
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki sırt ton – barça 2 üç qarın ton – barça 3iki taxta sırt – barça 2 dört taxta qarın – barça 4bir çift samur – barça 1 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Nurəddin Sultannıñ qızı xaniy sultana dəxi yeñidən böylə tiyiş virilə cibərgəysiz:
bir zərdəva ton – barça 1 iki sırt ton – barça 2iki qarın ton – barça 2 iki taxta sırt – barça 2üç taxta qarın – barça 3
iki çift samur – barça 2 və bir tilki bürk – barça 1
Buña dəxi bir böylə tiyiş yeñidən köndərilə.
DƏFTƏR
Bu Sultannıñ atalıqına və ağasına və aqtaçısına və xəzinədarına dəxi birər böylə tiyiş virilə və cibərgəysiz ki, niza bolmağay dib, bildirildi dəftərdə:
birər sırt ton – barça 4 və birər qarın ton – barça 4 və ikişər taxta sırt – barça 8 və ikişər taxta qarın – barça 8
birər tilki bürk – barça 4 birər çift samur – barça 8
Bu zikr olunan dört nəfər biri atalıq və biri Sultan ağası və biri xəzinədar və biri aqtaçısıdır. Birər böylə tiyiş virilə, dəftər mücibincə cibərgəysiz yeñidən.
DƏFTƏR
Müşarun-ileyh qarındaşımız Nurəddin Sultana mübarəkbad deyü, bir böylə tiyiş cibərgəysiz:
üç tob samur – barça 3 bir samur ton – barça 1iki zərdəva ton – barça 2 səkiz sırt ton – barça 8on qarın ton – barça 10 on taxta sırt – barça 10on beş taxta qarın – barça 15 təsbih inci misqal – barça 50tilki bürk – barça 10 bürklük samur – barça 3
DƏFTƏR
Müşarun-ileyh qarındaşımız Nurəddin Sultannıñ mənsəbli ağalarından qədimiy tiyişi ala turğan qullarıdır.
DƏFTƏR
Nurəddin Sultan ağası tiyişidir.
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1
bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Nurəddin Sultan xəzinədar başı tiyişidir.
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 tilki bürk – barça 1
Bunıñ dəxi qanun üzrə kələ turğan tiyişidir.
DƏFTƏR
Nurəddin Sultannıñ mənsəbli ağalarıdır ki, qanun üzrə tiyişdir:
Defterdar Əfəndi Kilərçi başıAqtaçı bək Küçük xəzinədarDivan katibi Balçı başıQapuçı başıCaşnegir başı Qapuçılar kəthüdası Sarac başı
Bu zikr olunan adamlara birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər tilki bürk tiyiş virilə qanun üzrə. Səhh.
DƏFTƏR
Nurəddin Sultanlə bilə kəlgən qazaqdaş qullarıdır və yeñidən birər böylə tiyiş virilə və cibərgəysiz.
Atalıq diger Atalıq İslâm Əməldeş
Yaqub bək Xoca Sultan
Bu zikr olunan qazaqtaşlarına dəxi birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər tilki bürk tiyiş virilə və cibərgəysiz. Səhh.
DƏFTƏR
Qarındaşımız Qırım Gəray Sultanğa və biyimlərinə və ağalarına və qullarına və sair qazaqtaşlarına yeñidən bir tiyiş virilmək üzrə bəyan olunur:
bir samur ton – barça 1 bir tob samur – barça 1iki zərdəva tob – barça 2 taxta zərdəva iki – barça 2dört qarın ton – barça 4 dört taxta sırt – barça 4dört taxta qarın – barça 4 bürklük samur çift – barça 2tilki bürk – barça 1 iki yüz som nuqarat – barça 200
Bu qarındaşımız bundan əqdəm bizimlə diyar-i ğürbətdə qazaqdaş olub babamız yurdına bilə kəlüb halə buña dəxi bir böylə tiyiş virilmək və sair qullarına və biyimlərinə və oğlı və qızına tiyiş virilmək üzrə qeyd və dəftər olundı.
DƏFTƏR
Ana biyim-i Qırım Gəray Sultan tiyişidir. Yeñidən:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki sırt ton – barça 2 iki qarın ton – barça 3 üçdiriki taxta sırt – barça 2 üç taxta qarın – barça 3iki çift samur – barça 2 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR. Ulu biyim-i Qırım Gəray Sultan.
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1iki qarın ton – barça 2
iki taxta sırt – barça 2dört taxta qarın – barça 4 iki çift samur – barça 2tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR. İkinci biyim-i Qırım Gəray Sultan.
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 iki çift samur – barça 2tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Qırım Gəray Sultan oğlı Əhmed Gəray Sultana yeñidən tiyişdir.
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki sırt ton – barça 2 iki taxta sırt – barça 2üç qarın ton – barça 3 dört taxta qarın – barça 4bir çift samur – barça 1 bir tilki bürk – barça 1
Bu Sultana yeñidən bir böyle tiyiş virilə və cibərgəysiz. Səhh.
DƏFTƏR
Qırım Gəray Sultan qızı xaniy sultana tiyişdir yeñidən.
bir zərdəva ton – barça 1 iki sırt ton – barça 2iki qarın ton – barça 2 iki taxta sırt – barça 2üç taxta qarın – barça 3 iki çift samur – barça 2tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Bu Sultannıñ atalıq və ağasına və xəzinədarına və aqtaçısına dəxi yeñidən birər böyle tiyiş virilə və cibərgəysiz.
birər sırt ton birər qarın tonikişər taxta sırt ikişər taxta qarın və birər çift samur və birər tilki bürk
Bu zikr olunan dört nəfər adama birər böylə tiyiş virilə və dəftərimiz mücibincə cibərgəysiz.
DƏFTƏR
Müşarun-ileyh Qırım Gəray Sultana mübarəkbad deyü, böylə bir tiyiş köndərilə və cibergəysiz.
üç tob samur – barça 3 bir samur ton – barça 1iki zərdəva ton – barça 2 sekiz sırt ton – barça 8on qarın ton – barça 10 on taxta sırt – barça 10on beş taxta qarın – barça 15 təsbih inci misqal – barça 50bürklük samur çift – barça 3 tilki bürk – barça 10
DƏFTƏR
Müşarun-ileyh qarındaşımız Qırım Gəray Sultannıñ mənsəbli ağalarına dəxi birər böylə tiyiş virilə və cibərgəysiz
DƏFTƏR.
Qırım Geray Sultan ağasına tiyişdir:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Qırım Gəray Sultan xəzinədar başısına tiyişdir:
bir zərdeva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Mənsəbli qulları tiyişidir və cibərgəysiz.
Dəftərdar Əfəndi Aqtaçı bəkDivan katibi Qapuçı başıKilərçi başı Küçük xəzinədarBalçı başı Caşnəgir başıQapuçılar kəthüdası Sarac başı
Bu zikr olunan adamlara birər sırt ton və birer qarın ton, ikişər taxta sırt, ikişər taxta qarın və birər tilki bürk virilə.
DƏFTƏR
Qırım Gəray Sultannıñ atalıqına və əməldəşi Mustafa Çələbiyə Atalıq-i Sultan Əməldəş MustafaHacısəfəş
Bunlara birər başlıq zərdəva ton və birər sırt ton və birer qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın ve birər tilki bürk tiyiş virilə və cibərgəysiz yeñidən. Səhh.
DƏFTƏR
Qazaqtaşları:Əhməd bək Qırımğazi Şah Mirzə
Bu üç nəfər adama dəxi başlıq birər sırt ton və birer qarın ton, ikişər taxta sırt, ikişər taxta qarın və birər tilki bürk virilə. Səhh.
Bu dəftəriñ yuqarısı və qavl dəftəri Canibəg Gəray Xan dəftəri mücibincə olub, andan məada kəndümizə bölek və xəzine yazılub və andan oğullarımıza tiyiş yazılub və andan qarındaşımız Qırım Gəray Sultanğa yeñidən bir tiyiş və xəzinə yazılub və qazaqtaşlarımız yazılub və ixtiyar ağa qullarımız və Oçaq oğullarımız yazılub. Əhd və şərt bu defteəimiz üzrə bolubƏ tabılğay sizdin sürəti köndərildi Toqtamış yədiyle Bayram ayında miñ qırq yedi tarixidə.
Bi-məqam Bağçasaray əl-məhrusə.Xan Bahadır Gəray bin Səlamət Gəray Xan (Документы Крымского
Ханства.., 2017, s. 696-722).Moskva çarının Uluq Orda (Turan) xanına ödəməli olduğu xəzinənin (bac-
xəracın), eləcə də xanın ailə üzvlərinə və tatar əyanlarına göndərməli olduğu hədiyyələrin siyahısı qeyd edilmiş iki dəftərdən (1638-ci il) ikincisi Hüseyn Feyzixanovun arxivində “ № 40” şifrəsi altında qeyd edilib. Həmin sənədin orijinal mətni belədir:
Hu.
DƏFTƏR
Oldur ki, mərhum və məğfurlə ağaçam Canibəg Gəray Xan aleyhir-rəhmət vəl-ğüfran həzrətləri zamanında kələ turğan xəzinə və qarındaşlarımız sultanlarğa və xaniy sultanlarğa və ağa və sair qullarımızğa kələ turğan tiyişdir ki, zikr olunur. Biñ qırq yedi tarix Qurban Bayramında yazıldı.
bir samur ton sim dögmeli – barça 1 bir qara tilki bürk – barça 1altı tob samur – barça 6 üç bürklik samur cift – barça 3qırmızı çuqa sim dögmeli – barça 1bir zərdəva ton – barça 1 üç zərdəva ton – barça 3bir cılıqğa kürk – barça 1 bir as ton – barça 1beş taxta as – barça 5 beş taxta zərdəva – barça 5on sırt ton – barça 10 on qarın ton – barça 10on taxta sırt – barça 10 on taxta qarın – barça 10on bestav çuqa – barça 10 iki put şirmahı – barça 2dört biñ som nuqarat – barça 4000
Mərhum Canibəg Gəray Xan zamanında kələ turğan xəzinədir. Səhh.
QOLTQA
on iki tob samur – barça 12 bir samur ton – barça 1üç zərdəva ton – barça 3 on sırt ton – barça 10on beş qarın ton – barça 15 on beş taxta sırt – barça 15yigirmi dört taxta qarın – barça 24
Mərhum Canibəg Gəray Xan zamanında kələ turğan qolıtıqa xəzinəmizdir.
DƏFTƏR
Ana biyim həzrətlərinə:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1bir sırt ton – barça 1 iki qarın ton – barça 2iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2
DƏFTƏR
Ulu biyim həzrətlərigə:
bir samur ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1iki qarın ton – barça 2 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 iki çift samur – barça 2
DƏFTƏR
İkinçi biyim tiyişidir:
bir samur ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1iki qarın ton – barça 2
iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 iki çift samur – barça 2
DƏFTƏR
Üçünci biyim tiyişidir:
bir samur ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 iki çift samur – barça 2
DƏFTƏR
Dördünci biyim tiyişidir:
bir samur ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 iki çift samur – barça 2
DƏFTƏR
Han qarındaşı iki xaniy sultanlara tiyişdir:
birər zərdəva ton – barça 2 birər sırt ton – barça 2birər qarın ton – barça 2 ikişər taxta sırt – barça 4ikişər taxta qarın – barça 4 ikişər çift samur – barça 4
DƏFTƏR
Xan qızı xaniy sultan tiyişidir:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1
iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2iki çift samur – barça 2
DƏFTƏR
Baş bikəç tiyişidir:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 bir taxta sırt – barça 1bir taxta qarın – barça 1 bir çift samur – barça 1
DƏFTƏR
Ikinçi bikəç tiyişidir:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 bir taxta sırt – barça 1bir taxta qarın – barça 1 bir çift samur – barça 1
DƏFTƏR
Üçünçi bikəç tiyişidir:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 bir taxta sırt – barça 1bir taxta qarın – barça 1 bir çift samur – barça 1
DƏFTƏR
Dördünci bikəç tiyişidir:
bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1bir taxta sırt – barça 1 bir taxta qarın – barça 1
bir çift samur – barça 1
DƏFTƏR
Dört nəfər xadim ağayâ tiyişidir. Məsələ dört bikəç tiyişi kibi virilür. Bir mücib dəftər-i Canibəg Gəray Xan.
DƏFTƏR
Dört nəfər iç oğlanlarına tiyişidir. Məsələ dört nəfər xadim ağa tiyişi kibi virilür. Bir mücib dəftər-i Canibəg Gəray Xan.
SURƏT-İ DƏFTƏR
Ağavat və sair qullarımız tiyişləridir. Zikr olunur bir mücib dəftər-i Canibəg Gəray Xan.
DƏFTƏR
Qapu ağası tiyişidir:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki çift samur – barça 2 iki top samur – barça 2beş sırt ton – barça 5 beş qarın ton – barça 5səkiz taxta sırt – barça 8 səkiz taxta qarın – barça 8bir bürk – barça 1 iki yüz som nuqarat – barça 200
DƏFTƏR
Xəzinədar başı tiyişidir:bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1beş sırt ton – barça 5 beş qarın ton – barça 5beş taxta sırt – barça 5 beş taxta qarın – barça 5dört çift samur – barça 4 bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Şirin bəgi tiyişidir və Manqıt bəgi tiyişidir:
birər samur ton – barça 2 birər zərdəva ton – barça 2iki sırt ton – barça 2 iki qarın ton – barça 2 və dördər tahta sırt – barça 8 və beşər taxta
qarın – barça 10 və birər tilki bürk – barça 2
Bunlara birər böylə tiyiş virilür. İki danə bəklərdir. Hər birinə böylə virilə kəlmiş Canibək Gəray Xan dəftəridir.
DƏFTƏR
İxtiyar ağa qullarımız tiyişidir. Bir mücib Canibək Geray Xan.
Osman ağa tüfenkçi ağası aqtaçı bək diger tüfenkçi ağasıqapu kəthüdası Əzəmət Mirzə Qırımğazi bəkOr bəgi İlyas atalıq Narət Mirzə
Bu zikr olunan ixtiyâr ağa qullarımıza birər samur ton və birər zərdəva ton və birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər sırt taxta və ikişər taxta qarın və birər tilki bürk virilür. Bbarçası on adamdır - 10. Səhh .
DƏFTƏR
Qapuçı başıya və kilərci başıya tiyişidir:
birer samur ton – barça 2 birər zərdəva ton – barça 2 və birər sırt ton – barça 2 və birər qarın ton
– barça 2 və birər taxta sırt – barça 2 və birər taxta qarın – barça 2 və birər tilki bürk – barça 2
Bu kişilərə birər böylə tiyiş virilür.
DƏFTƏR
Suleş oğlı Cantimur bək:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki sırt ton – barça 2 iki qarın ton – barça 2dört taxta sırt – barça 4 beş qarın – barça 5əlli som nuqarat – barça 50 bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Külük oğlı Qutluşah bək tiyişidir:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1bir taxta sırt – barça 1 bir taxta qarın – barça 1bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Külük oğlı İbraş bək tiyişidir:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1bir taxta sırt – barça 1 bir taxta qarın – barça 1bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Divan katibi tiyişidir:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki sırt ton – barça 2 üç qarın ton – barça 3bir tilki bürk – barça 1 üç taxta sırt – barça 3beş taxta qarın – barça 5
iki çift samur – barça 2
Yuqarıdan bəri tiyiş yazılğan mənsəbli ağalarımıza və ixtiyar ağalarımıza və iç xalqımıza və bəklərimizə cümlə samur ton başlıq virilə kəlmişdir. Canibək Gəray Xan dəftərində və bir eksiksüz cibərgəysiz dib, dəftər yazıldı və surəti cibərildi elçiləriñiziylə.
DƏFTƏR
Zərdəva başlıq ton tiyiş virilə kələn qullarımızdır:
Qaziəskər Əfəndi Müfti Əfəndi Cantemir bək oğlı BatırşahQırımğazi bək Öztimur Mirzə Dəli Əhməd ağa oğlıXanzadə zövc Bahadır bək İnayətşah Mirzə Vəlişah MirzəXızır Mirzə İlyas Mirzə Dəftərdar ƏfendiƏbdüləziz Çələbi oğlı Əli ağa oğlıSüleyman Çələbi oğlı Həsən Çələbi
Məaliş ağa Qapuçılar kəthüdası SəhrabMustafa Mirzə yerine Narət Mirzə Səlimşah MirzəKatib-i xəzinə Ədəm ağa oğlı Mürtaza ağaƏhməd Çələbi Tatağasızade Katib SəfərğaziTat ağası Sarac başıKüçük xəzinədar Mustafa Çələbi Tatarəli bəkzadəHəşim Mirzə oğlı HacınəsuhXanqulı ağa oğlı barça nəfər – 30 otuz adamdır.
Bu zikr olunan qullarımıza birər zərdəva ton və birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər tilki bürk virilə kəlmişdir. Canibək Gəray Xan dəftərində. Səhh.
DƏFTƏR
Sırt ton başlıq tiyiş virile kələn qullarımızdır ki, zikr olunur:
Əhməd Mirzı Mirzəbək Ağazadə Xızır UlanQutlusaat bək Murad bəkQıpçaq İsa bək Qoçqar MirzəŞahmühəmməd Mirzə Badiş MirzəSeyidəhməd Mirzə Mühəmməd bəkƏli Mirzə Səlimşah MirzəElböri ağa oğlı Xəlil MirzəMühəmmədcan Hacı Əhməd ağa NəqqaşzadəĞulamxan Rəcəb Əfəndi Xanqulı MirzəMustafa Çələbi Əbülyəhyə Ağazadə Əli NaibBarça nəfər yigirmi adamdır – 20
Bu zikr olunan qullarımıza dəxi birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər tilki bürk virile kəlmişdir Canibək Gəray Xan dəftərində. Səhh.
DƏFTƏR
Qarın ton başlıq tiyiş virile kələn qullarımızdır ki, zikr olunur:
Arslan kəthüda Balçı başı Çaşnəgir başı Cəbəci başıÇadırcı başı Toğancı başı Mehtər başı
Tobçı başıTutgəray ağa Yüzişar Ulan Xürəmşah Mirzə Siyavuş ağaİslam Mirzə Mövlüd ağa Baqi Çələbi Mustafa ağaĞazi Murad Ulan Qart ağa oğlı Çələbi MustafaNurəddin Mustafa ağa Aramzadə Qart Müzəffər ağaQart Ramazan ağa Əbdüllətif ÇələbiMurad Mirzə barça 22 nəfər yigirmi iki adamdır.
Bu zikr olunan qullarımıza dəxi birər qarın ton və ikişər taxta sırt və üçər taxta qarın və birər tilki bürk virilə kəlmişdir. Canibək Gəray Xan defterlerinde mesturdır.
DƏFTƏR
Oğullarımızıñ esamilərin və təyin olunan tiyişlərin bəyən idər yeñidən dəftər olunmışdır. Mücibincə bir əksiksüz cibərgəysiz və atalıqların və ağaların dəftərlərimiz bilə yazılmışdır. Dəftər mücibincə cibərgəysiz dib, dəftər olundı.
DƏFTƏR
Oğlımız Bəxt Gəray Sultana:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2bir çift samur – barça 1 bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Oğlımızıñ atalıqı tiyişidir:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 bir taxta sırt – barça 1bir taxta qarın – barça 1 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Oğlımızıñ ağası tiyişidir:
bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1bir taxta sırt – barça 1 bir taxta qarın – barça 1tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
İkinçi oğlımız Ğazi Gəray Sultana tiyiş:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2bir çift samur – barça 1 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Atalıq-i Ğazi Gəray Sultan:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 bir taxta sırt – barça 1bir taxta qarın – barça 1 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Ağay-i Ğazi Gəray Sultan:
bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1bir taxta sırt – barça 1 bir taxta qarın – barça 1tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Üçünci oğlımız Dövlət Gəray Sultana tiyiş:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2bir çift samur – barça 1 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Atalıq-i Dövlət Gəray Sultan:bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 bir taxta sırt – barça 1bir taxta qarın – barça 1 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Ağay-i Dövlət Gəray Sultan:
bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1bir taxta sırt – barça 1 bir taxta qarın – barça 1tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Dördünci oğlımız Səlim Gəray Sultana tiyiş:
bir samur ton – barça 1
bir zərdəva ton – barça 1bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2bir çift samur – barça 1 bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Atalıq-i Səlim Gəray Sultan:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 bir taxta sırt – barça 1bir taxta qarın – barça 1 bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Ağay-i Səlim Gəray Sultan:
bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1bir taxta sırt – barça 1 bir taxta qarın – barça 1tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Beşinçi oğlımız Əhməd Gəray Sultana tiyiş:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2bir çift samur – barça 1 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Atalıq-i Əhmed Gəray Sultan:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 bir taxta sırt – barça 1bir taxta qarın – barça 1 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Ağay-i Əhməd Gəray Sultan:
bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1bir taxta sırt – barça 1 bir taxta qarın – barça 1tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Qızımız büyük xaniy sultana tiyiş:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 bir çift samur – barça 1
DƏFTƏR
İkinci qızımız xaniy sultana tiyiş:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 bir çift samur – barça 1
DƏFTƏR
Üçünci qızımız xaniy sultana tiyiş:
bir zərdəva ton – barça 1
bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 bir çift samur – barça 1
Bu zikr olunan oğullarımıza və atalıq və ağasına və üç qızımıza yeñidən şərtnamə mücibinçə və yazılğan dəftərimiz mücibinçə bir əksüksiz cibərgəysiz soñra niza olmağay və əhd və şərtə zərər kəlməgəy dib, bildirildi. Səhh.
DƏFTƏR
Tayımız və müsahibimiz və otuz-qırq yıllıq qazaqtaşımız Bəhram ağağa və andan məada beş nəfər qazaqtaşlarımıza yeñidən birər tiyiş cibərgəysiz dib, dəftər yazılğandır – barça 6 nefer adam altıdır.
bir samur ton bir zərdeəva ton bir sırt ton bir qarın tonikişər taxta sırt ikişər taxta qarın birer tilki bürk
DƏFTƏR
Adları beyən olunur qazaqtaşlarıñ:
Qutluşah ağa Hüseyin ağa Fəzli ağa Musa ağa Əli ağa
Bu zikr olunan kişilərə və Bəhram ağa tayımıza birər böylə tiyiş yeñidən köndərilmək lazımdır və bir əksiksüz cibərgəysiz soñra niza bolmağay.
DƏFTƏR
Qarındaşımız Qalğa İslam Gəray Sultan xəzinə tiyişidir. Qədimdən Canibək Gəray Xan zamanında və Dövlət Gəray Sultan zamanında Qalğa Sultanlara kələ turğan tiyişdir. Bir əksüksiz cibərgəysiz aramızda niza olmağay dib, surəti yazılub cibərildi. Daha:
bir samur ton – barça 1
sim dögməli dört tob samur – barça 4bürklik samur çift – barça 2 bir zərdəva ton – barça 1qırmızı cuqa sim dögməli – barça 1 iki zərdəva ton – barça 2tilki bürk – barça 1beş sırt ton – barça 5 beş qarın ton – barça 5beş taxta sırt – barça 5 beş taxta qarın – barça 5iki bestav çuqa – barça 2 şirmahi iki put – barça 15 on beş danənuqarat beş yüz som – barça 500
Bu zikr olunan qarındaşımız Qalğa Sultannıñ baş xəzinəsidir. Dəftər-I Canibək Gəray Xan.
DƏFTƏR
Müşarun-ileyh Qalğa Sultannıñ qolıqa xəzinə tiyişidir:beş tob samur – barça 5 iki zərdəva ton – barça 2beş sırt ton – barça 5 taxta sırt on altı – barça 16qarın ton on altı – barça 16 on altı qarın taxta – barça 16
Bu zikr olunan xəzinə əxhi Qalğa Sultannıñ qolyqasıdır. Bir mücib dəftər-i Canibəg Gəray Xan və Dövlət Gəray Sultan.
DƏFTƏR
Qalğa Sultannıñ ulu biyim tiyişidir:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 iki çift samur – barça 2bir tilki bürk – barça 1
Qanun üzrə tiyişdir.
DƏFTƏR
Qalğa Sultannıñ ikinci biyimləri tiyişidir:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 iki çift samur – barça 2bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Qalğa Sultannıñ hərəm ağası tiyişidir:
bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 bir çift samur – barça 1
DƏFTƏR
Qalğa Sultannıñ qapu ağası tiyişidir qanun üzrə:
bir samur ton – barça 1 bir qunduzlı zərdəva – barça 1bir taxta zərdəva – barça 1 dört sırt ton – barça 4dört qarın ton – barça 4 dört taxta sırt – barça 4dört taxta qarın – barça 4 bir çift samur – barça 1bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Qalğa Sultannıñ xəzinədar başı tiyişidir:
bir samur ton – barça 1 bir zərdəva ton – barça 1iki sırt ton – barça 2 qunuduzlı iki qarın – barça 2iki taxta sırt – barça 2 iki taxta qarın – barça 2bir çift samur – barça 1
bir tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Qalğa Sultannıñ mənsəbli ağaları esamiləri və tiyişləridir:
aqtaçı bək dəftərdar əfəndi qapuçı başı Qalğa qazısı divan katibikilərçi başı küçük xəzinədar
Bu zikr olunan mənsəbli qullarına qanun üzrə birər zərdəva ton və birər sırt ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər çift samur və birər tilki bürk tiyiş virilür. Dəftər-i Canibək Gəray Xan
DƏFTƏR
Qunduzlı qarın ton tiyiş başlıq alan adamlarıdır:
balçı başı qullar ağası xəzinə katibi qapuçılar kəthüdası sarac başıçaşnəgir başı
Bu zikr olunan adamlara birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər çift samur və birər tilki bürk tiyiş virilür. Qanun üzredir.
Bu, qarındaşımız Qalğa İslam Gəray Sultannıñ kəndülərə xəzinə və qullarına tiyiş mərhum Canibəg Gəray Xan zamanında Qalğa Dövlət Gəray Sultana kələ turğan tiyişdir və bu anə kəlincə alınmış və yenə cibərgəysiz ki, niza olmağay dib bildirildi.
DEFTER
Qarındaşımız Nurəddin Səfa Gəray Sultannıñ xəzinə tiyişidir ki, qədimdən Canibəg Gəray Xan zamanında və Nurəddin Əzəmət Gəray Sultan zamanında kələ turğan tiyiş və xəzinədir, bir əksüksüz cibərgəysiz ki, aramızda niza olmağay dib, surəti yazılub cibərildi.
bir samur ton – barça 1 bir tob samur – barça1
iki zərdəva ton – barça 2 iki sırt ton – barça 2beş qarın ton – barça 5 üç taxta sırt – barça 3üç taxta qarın – barça 3 bir tilki bürk – barça 1bürklik samur çift – barça 2 yüz som nuqarat – barça 100
Nurəddin Sultan qarındaşımızıñ Canibəg Gəray Xan dəftərində bu minval üzrədir. Səhh.
DƏFTƏR
Nuraddin Sultannıñ ulu biyimi tiyişi:bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1iki qarın ton – barça 2 iki taxta sırt – barça 2dört taxta qarın – barça 4 iki çift samur – barça 2
DƏFTƏR
Nurəddin Sultannıñ ikinçi biyimi tiyişidir:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 iki çift samur – barça 2
DƏFTƏR
Müşarun-ileyh Nurəddin Sultannıñ qapu ağası:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Müşarun-ileyh Nurəddin Sultannıñ xəzinədar başı:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Müşarun-ileyh aqtaçı bək tiyişi:
bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça 1iki taxta sırt – barça 2 üç taxta qarın – barça 3tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Müşarun-ileyh Nurəddin Sultannıñ mənsəbli ağalarıdır ki, zikr olunur:
Dəftərdar efendi Kilərçi başı qapuçı başı divan katibi küçük xəzinədar
Bu zikr olunan kişilərə birer sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın virilə. Səhh.
DƏFTƏR
Qullarıdır ki, zikr olunur. Qarın ton başlıq virilə:
balçı başı xəzinə kâtibi qapuçılar kəthüdası sarac başı
Bu zikr olunan kişilərinə dəxi birər qarın ton, ikişər taxta sırt və üçər taxta qarın və birər tilki bürk virilə və cibərgəysiz.
DƏFTƏR
Altı sultannıñ biri qarındaşımız Qırım Gəray Sultandır. Aña dəxi yeñidən tiyiş virilmək üzrə bu dəftər yazılub surəti cibərilgəndir. Yazılduğı üzrə biyimlərinə və ağa ve qullarına bir əksüksüz dəftərimiz mücibincə cibərgəysiz ki, soñra niza bolmağay.
bir samur ton – barça 1 bir tob samur – barça 1iki zərdəva ton – barça 2 iki sırt ton – barça 2beş qarın ton – barça 5 üç taxta sırt – barça 3üç taxta qarın – barça 3 tilki bürk – barça 1bürklik samur çift – barça 2 nuqarat yüz som – barça 100
Bu müşarun-ileyh qarındaşımız Qırım Gəray Sultanğa bir böylə yeñidən tiyiş virilmək lazimdir və bu dəftərimiz mücibinçə cibərgəysiz. Səhh.
DƏFTƏR
Qırım Gəray Sultannıñ ulu biyimi tiyişidir:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1iki qarın ton – barça 2 iki taxta sırt – barça 2dört taxta qarın – barça 4 iki çift samur – barça 2
DƏFTƏR
Qırım Gəray Sultannıñ ikinçi biyiminə tiyişdir:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 iki çift samur – barça 2
DƏFTƏR
Qırım Gəray Sultannıñ ağasına tiyişdir:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Qırım Gəray Sultan xəzinədar başına tiyişdir:
bir zərdəva ton – barça 1 bir sırt ton – barça 1bir qarın ton – barça 1 iki taxta sırt – barça 2iki taxta qarın – barça 2 tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Qırım Gəray Sultannıñ aqtaçı bəginə tiyişdir:
bir sırt ton – barça 1 bir qarın ton – barça1iki taxta sırt – barça 2 üç taxta qarın – barça 3tilki bürk – barça 1
DƏFTƏR
Müşarun-ileyh Qırım Gəray Sultannıñ mənsəbli ağalarına dəxi tiyiş virilı. Bu esamiləridir ki, zikr olunur:
dəftərdar əfəndi kilərçi başı qapuçı başı divan katibi küçük xəzinədar
Bu zikr olunan mənsəbli qullarına dəxi birər sırt ton və birər qarın ton və ikişər taxta sırt və ikişər taxta qarın və birər tilki bürk virüb cibərgəysiz dib, dəftər yazıldı.
Bu qarındaşımız Qırım Gəray Sultanğa dəxi dəftərimizdə yazılğan minval üzrə birəeksüksüz cibərgəysiz ki, soñra niza bolmağay dib, dəftərdə qayd olundı.
Bu dəftər Canibəg Gəray Xan dəftəriniñ ayni olub, lakin qarındaşımız Qırım Gəray Sultanğa və oğullarımızğa və atalıq və ağalarına və müsahibimiz və həm tayımız Bəhram ağağa və altı nəfər təyin kişimizə yeñidən tiyiş virilmək üzrə surəti elçimiz Toqtamış ilə və naməmız birlə mühürlənüb köndərilmişdir ki, bir əksüksüz cibərgəysiz ki, soñra niza bolmağay dib, bitildi Küçük Bayram ayında, miñ qırq yedi sənəsində.
Bi-məqam Bağçasaray əl-məhrusə.Xan Bahadır Gəray bin Səlamət Gəray Xan (Документы Крымского
Ханства.., 2017, s. 723-738).
Qaynaqça
Документы Крымского Ханства из собрания Хусейна Фейзханова / Составитель, транслитерация: Р. Р. Абдужемилев. Симферополь, 2017. 872 s.
