Winkelen in het Internettijdperk - Jesse Weltevreden · • Omzet online winkelen is 4,5% van de totale detailhandelsomzet Bron: CBS (2008); Thuiswinkel.org (2008) 8 Top 10 internet

1

Winkelen in het InternettijdperkDe (ruimtelijke) gevolgen van internet winkelen

dr. Jesse Weltevreden, Hoofd Onderzoek BOVAG

2

Inhoud

• Winkelgebieden in Nederland

• Internet winkelen in Nederland

• E-shoppers: effecten internet winkelen

• Winkeliers: website adoptie en effecten

• Ruimtelijke gevolgen internet winkelen

• Conclusies

3

Winkelgebieden in Nederland

4

Aantal locaties, winkels en WVO, naar type winkelgebied, 2006 (in %)

100

n.v.t.

1

6

19

28

4

36

6

Aantal locaties

100100Totaal

352424Verspreide bewinkeling

00Speciale winkelgebieden

11112Grootschalige detailhandelslocaties

23Buurtcentra

710Wijkcentra

58Stadsdeelcentra

1621Dorpscentra

243232Binnensteden

WVOAantal winkelsWinkelgebied

Bron: Locatus (2006), bewerking Ruimtelijk Planbureau (2007)

5

Winkelgebieden in de Randstad, 2006Bron: Locatus (2006), bewerking Ruimtelijk Planbureau (2007)

6

Internet winkelen in Nederland

7

Internet winkelen in Nederland (2007)

• 88% van de NL bevolking heeft toegang tot internet

• 89% van de internetgebruikers zoekt informatie over producten en diensten online

• 66% van de internetgebruikers koopt producten en diensten online

• 23% van de internetgebruikers verkoopt online (c2c e-commerce)

• Omzet online winkelen is 4,5% van de totale detailhandelsomzetBron: CBS (2008); Thuiswinkel.org (2008)

8

Top 10 internet aankopen 2004 en 2006 (in %)

100Totaal100Totaal21Overige producten20Overige producten3Bruin- en witgoed3Bruin- en witgoed3Software3Fotografische artikelen3Fotografische artikelen4Software5Hardware62e hands artikelen6Tickets7Hardware

10Reizen8Tickets11Films, muziek9Reizen12Literatuur12Literatuur13Kleding12Kleding13132e hands artikelen16Films, muziek%2006%2004

Bron: Universiteit Utrecht (2004); Ruimtelijk Planbureau (2007)

9

Internet aankopen naar typen online winkels, 2006 (in %)

29%

22%

38%

33%

21%

36%

25%

18%

71%

66%

4%

17%

12%

7%

5%

8%

6%

5%

3%

5%

18%

20%

6%

12%

7%

17%

74%

11%

14%

16%

7%

39%

17%

28%

15%

8%

7%

3%

15%

13%

4%

33%

9%

16%

37%

56%

4%

3%

9%

9%

16%

13%

19%

16%

12%

8%

6%

6%

4%

4%

6%89%

20%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Totaal

Overig

Bruin- en witgoed

Software

Fotografische artikelen

Hardware

Tickets

Reizen

Films, muziek

Literatuur

Kleding

2e hands artikelen

E-tailer Particulier / Advertentiesite PostorderbedrijfWinkel(keten) Producent / Dienstverlener AndersOnbekend Bron: Ruimtelijk Planbureau (2007)

10

Waar gekocht indien niet online gekocht (2006, in %)

42%

34%

53%

44%

41%

48%

33%

38%

55%

55%

54%

19%

6%

8%

5%

3%

9%

4%

3%

9%

6%

8%

6%

5%

3%

3%

8%

4%

8%

8%

4%

6%

19%

23%

24%

17%

24%

30%

30%

22%

13%

16%

12%

17%

7%

9%

5%

7%

2%

3%

15%

9%

3%

5%

9%

3%

19%

20%

8%

23%

12%

8%

14%

10%

14%

11%

12%

52%2%

3%

3%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Totaal

Overige artikelen

Bruin- en witgoed

Software


Hardware

Tickets

Reizen

Films, muziek

Literatuur

Kleding

2e hands artikelen

Binnenstad Dorpscentrum StadsdeelcentrumOverige winkellocaties Per Post/Telefoon Niet gekochtOverig Bron: Ruimtelijk Planbureau (2007)

11

E-shoppers:

effecten internet winkelen

12

6116,4Totaal

545415,355+6217,317,335-55 jaar6215,615-35 jaar

666619,819,8Man5411,5Vrouw

Prijsbewuster door internet (2006, in %)

Gemiddeld aantal keer prijsvergelijkingssites

gebruikt (2006)

Toenemende prijsbewustheid consument door internet

Bron: Ruimtelijk Planbureau (2007)

13

Afname bezoekfrequentie één of meerdere winkelgebieden door internet

534Totaal

3242455+53535-55 jaar663415-35 jaar

6635Man332Vrouw

Meer bezoek(2006, in %)

Minder bezoek(2006, in %)


14

538Totaal

4262655+54035-55 jaar53815-35 jaar

664040Man434Vrouw

Meer aankopen(2006, in %)

Minder aankopen(2006, in %)

Afname aantal aankopen in één of meerdere winkelgebieden door internet


15

Afname omzet via andere thuiswinkelkanalen (o.a. post, catalogi, telefoon) , 1998-2007

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

5

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Om

zet (

in m

iljar

den

euro

's)

Andere thuiswinkelkanalen Internet

Bron: Thuiswinkel.org (2008)

29% van de e-shoppers kocht in 2006

door internet minder

via andere thuiswinkelkanalen


16

323Totaal

31255+22235-55 jaar2272715-35 jaar

32525Man221Vrouw

Afname totaal aantal aankopen

(2006, in %)

Toename totaal aantal aankopen

(2006, in %)

Toename totaal aantal aankopen door Internet


17

Winkeliers:

website adoptie en effecten

18

Gevolgen internet winkelen voor winkeliers (in %)


6Gedwongen om prijzen te verlagen

100Totaal13Overige effecten

3Gedwongen om ook een website te nemen4Meer concurrenten

11Minder klanten

2929Beter geïnformeerde/prijsbewustere klanten3434Minder omzet/winst%Effect

19

Website adoptie per type product, 2006 (in %)


6%

19%

7%

6%

14%

13%

30%

48%

31%

24%

3%

4%

30%

70%

33%

34%

50%

50%

45%

25%

26%

43%

31%

22%

64%

11%

59%

60%

36%

38%

25%

28%

43%

34%

65%

74%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Zelfstandigen

Winkelketens

Totaal

Overig

Bruin- en witgoed


Hardware

Reizen

Films, muziek, software

Literatuur

Kleding

2e hands artikelen

Online verkoop Informatief Pre-Internet

20

Website adoptie per type winkelgebied, 2006 (in %)


16%

9%

14%

10%

15%

21%

15%

19%

43%

46%

69%

41%

37%

37%

36%

44%

41%

46%

18%

50%

47%

41%

49%

37%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Totaal

Overige winkellocaties

Grootschalige concentraties

Buurtcentra

Wijkcentra

Stadsdeelcentra

Dorpscentra

Binnensteden

Online verkoop Informatief Pre-Internet

21Binnenstad van Alkmaar, 2006

22Binnenstad van Purmerend, 2006

23

Belangrijkste voordeel van website voor winkeliers (in %)


100153

444

11

25253434

Informatief

7Bespaard kosten/tijd

1313Meer omzet

100Totaal16Overige voordelen

2Verbeterde communicatie met klanten8Vergroting verzorgingsgebied

1717Meer klanten

17Informatievoorziening/service naar klanten verbetert

20Stijging naamsbekendheid

Online verkoop

Voordeel

24

Ruimtelijke gevolgen internet winkelen

25

Ruimtelijke differentiatie

• Consumenten in (zeer) sterk stedelijke gebieden hebben de grootste kans om via internet te winkelen.

• Hoe slechter de winkelbereikbaarheid van e-shoppers, hoe meer producten zij via internet kopen.

• Hoe slechter de auto-bereikbaarheid van binnensteden, hoe groter de kans dat autogebruikers het internet boven de binnenstad verkiezen.

• Hoe slechter de aantrekkelijkheid van het winkelgebied, hoe groter de kans dat niet-autogebruikers het internet boven de binnenstad verkiezen.

• Zelfstandig winkeliers in binnensteden en grootschalige detailhandelslocaties hebben het vaakst een website en doen het vaakst aan online verkoop.

• Zelfstandig winkeliers in landelijke gebieden hebben minder vaak een website en doen minder vaak aan online verkoop dan zelfstandigen in (sterk) stedelijke gebieden.


26

Percentage winkelgebieden waar e-shoppers minder niet-dagelijkse aankopen doen (2006)


1009

3148

86767

Aantal bezocht (in %)

24Overige winkellocaties

17Wijkcentra

23Totaal

18Grootschalige detailhandelslocaties20Buurtcentra

21Stadsdeelcentra

17Dorpscentra2525Binnensteden

Aantal minder aankopen

(in %)

Winkelgebied

27

Percentage winkelgebieden waar e-shoppers minder dagelijkse aankopen doen (2006)


10017

182411

1919

Aantal bezocht (in %)

3Overige winkellocaties

3Wijkcentra

44Totaal

3Grootschalige detailhandelslocaties1Buurtcentra

3Stadsdeelcentra

3Dorpscentra5Binnensteden

Aantal minder aankopen

(in %)

Winkelgebied

28

Aantal winkels per branche in Nederland, 2003-2007 (2003=100)

2e hands artikelen

KledingLiteratuur

Films, muziek, software

Reizen

Hardware


Bruin- en witgoed

65

70

75

80

85

90

95

100

105

110

115

120

125

Okt 2003 Apr 2004 Okt 2004 Apr 2005 Okt 2005 Apr 2006 Okt 2006 Apr 2007Bron: Locatus (2003-2007), bewerking Ruimtelijk Planbureau (2007)

29

+1%+1%+3%+1%Totaal--14%14%+11%+11%+7%+7%--0%0%Leegstand+1%+0%+3%+2%Overige branches-17%--24%24%-13%--30%30%Bruin- en witgoed

-33%-30%-25%-33%Fotografische artikelen+12%+41%+27%+25%Hardware--18%18%-11%0%--17%17%Reizen

--33%33%-9%--22%22%-9%Films, muziek, software--3%3%0%+8%+8%+2%Literatuur+5%+3%+9%+3%Kleding-7%--10%10%+4%+4%-7%2e hands artikelen

Overigewinkellocaties

Stadsdeel-centra

Dorps-centra

Binnen-steden

Bron: Locatus (2003-2007), bewerking Ruimtelijk Planbureau (2007)

Groei aantal winkels per branche en winkelgebied tussen 2003 en 2007 (in %)

30

Conclusies

31

Conclusies (I)

• Online verkoop 2e hands artikelen groeit sterk

• E-shoppers kopen online vooral bij e-tailers en postorderbedrijven; fysieke winkels blijven achter

• Consumenten winkelen prijsbewuster dankzij internet

• Minder bezoek en aankopen in winkelgebieden dankzij internet winkelen

• Internet leidt tot meer (impuls) aankopen; met name c2c

32

Conclusies (II)

• Winkeliers merken effecten van internet winkelen: minder omzet/winst en meer prijsbewuste klanten

• Winkeliers die producten aanbieden die frequent online gekocht worden hebben bovengemiddeld vaak een website (met online verkoop)

• Zelfstandig winkeliers nog onvoldoende online

• Een website leidt vooral tot meer naamsbekendheid en betere dienstverlening naar klanten

33

Conclusies (III)• Internet winkelen interessanter voor consumenten in

landelijk gebieden

• Winkeliers in (binnen)steden hebben relatief vaak een website

• Afname aantal winkels met producten die frequent online gekocht worden

• Branchering winkelgebieden verandert (mede) door internet winkelen

• Aantal winkels in binnensteden wordt niet beïnvloed door internet winkelen

• Effecten internet winkelen worden mede bepaald door aantrekkelijkheid winkelgebied

34

EindeVoor meer informatie:

www.jesseweltevreden.com

Documents

Winkelen in het Internettijdperk - Jesse Weltevreden · • Omzet online winkelen is 4,5% van de totale detailhandelsomzet Bron: CBS (2008); Thuiswinkel.org (2008) 8 Top 10 internet