XUNGDOTQUANDIEMDINHTOI

8/14/2019 XUNGDOTQUANDIEMDINHTOI

1/14

XUNG T QUAN IM TRONG VIC XC NH TI DANH

Th.S Phm Vn Beo

Ging vin Khoa Lut, HCT

Xc nh ti danh (sau y gi tt l nh ti) l mt vn ht sc quan trng, l

giai on c bn trong qu trnh p dng php lut hnh s. Tt c nhng vic lm trc (t khi t, iu tra, truy t) suy cho cng l nhm phc v cho vic nh ti cchnh xc.

nh ti ng c ngha quyt nh trong v n hnh s, bi v n l c s cn thitu tin cho vic truy cu trch nhim hnh s ngi phm ti. Trn c s xc nh ngi

phm ti thc hin hnh vi phm ti g, quy nh ti iu, khon no ca B lut hnhs, ngi p dng s quyt nh mt hnh pht ph hp i vi hnh vi phm ti . Vth, nh ti c xem l tin , iu kin cho vic quyt nh hnh pht ng n, gp

phn mang li hiu qu trong u tranh phng nga v chng ti phm.Trong trng hp nh ti khng chnh xc s dn n kt n sai, khng ph hp vi

s tht khch quan ca v n, x l oan ngi v ti, lt ti phm, x nh hoc nnghn so vi tnh nguy him cho x hi ca hnh vi phm ti. Vic x l hnh s thiu chnhxc nh th s xm phm n nhng quyn v li ch hp php ca cng dn, lm gimuy tn ca cc c quan t php, vi phm php ch, nh hng khng nh n cng cucu tranh phng chng ti phm.

V tm quan trng ca hot ng nh ti, cc chuyn gia Lut hnh s hng utrong nc tn rt nhiu tm huyt cho ra i nhng ti liu qu gi gip cho vicnh ti ngy cng chnh xc hn. Trong s , c tc gi i su nghin cu khi nim vcc du hiu c trng c bn ca ti phm, lm r mi quan h gia chng vi c strch nhim hnh s gip cho ngi nh ti nhn thc su sc v bn cht ca ti phm

(xem Tm hiu khi nim v nhng c trng c bn ca ti phm theo Lut hnh sVit Nam, Tin s o Tr c, Tp ch Nh nc v Php lut s 6/2001, tr.3-16). C tcgi i su nghin cu mt cch c h thng nhng yu cu v tng bc ca ton b qutrnh nh ti (xem Cc nghin cu chuyn kho v phn chung Lut hnh s, Tp 1,Tin s L Cm, tr.7-56). C tc gi i su phn tch nhng trng hp c bit trong vicnh ti (xem Thay i nh ti danh - Mt s vn l lun v thc tin, PGS.TS VKhnh Vinh, Tp ch To n nhn dn s 11/2003, tr.6-11, Tp ch To n nhn dn s12/2003, tr.4-8; nh ti danh trong nhng trng hp c bit (Lun n cao hcLut) ca T Th Kim Tuyn, do PGS.TS V Khnh Vinh hng dn). Cng c tc gi isu nghin cu tng du hiu ca tt c cc ti phm c quy nh trong B lut hnh s(xem ccBnh lun khoa hc B lut hnh s phn cc ti phm ca Vin nghin cu Nhnc v Php lut, ca Vin nghin cu khoa hc php l, cc bnh lun chuyn su Blut hnh s phn cc ti phm ca Thc s inh Vn Qu ). Mt s tc gi li tp trung

phn tch nhng du hiu c trng ca mt ti hoc mt nhm ti phm c th gip chongi nh ti nhn thc c s khc nhau gia chng vi cc ti phm khc thuc cngmt nhm hoc thuc nhm ti khc trong B lut hnh s (xem Cc ti xm phm trtt qun l kinh t trong B lut hnh s 1999, TS Trn Vn , Tp ch Dn ch vPhp lut s 6/2000, tr.3-5, 46; c im v cc dng hnh vi c bn ca ti phm tin

1


2/14

hc, Nguyn Mnh Ton, Tp ch Nh nc v Php lut s 3/2002, tr.29-33); V vicxc nh ti danh i vi mt s hnh vi vi phm trong lnh vc vin thng, Mai ThBy, Tp ch Nh nc v Php lut s 3/2002, tr.21-25; Nhng dng hnh vi ca ti tchc s dng tri php cht ma tu, Trn c Thn, Tp ch Nh nc v Php lut s3/2002, tr.46-52; Phn bit ti git ngi vi mt s ti phm khc xm phm tnh mngca con ngi, Thc s c Hng H, Tp ch To n nhn dn s 2/2003, tr.13-15;

Phn bit ti kinh doanh tri php vi mt s ti xm phm trt t qun l kinh t khctheo B lut hnh s 1999, Trn Mnh t, Tp ch To n nhn dn s 9/2002, tr.12-16).Ngoi ra, gii nghin cu cn quan tm tranh lun v vic nh ti no cho ph hpi vi mt s trng hp phm ti c th ny sinh hng ngy trong hot ng xt x(xem cc tp ch chuyn ngnh nh Tp ch To n nhn dn, Tp ch Ngi bo v cngl, Tp ch Dn ch v Php lut, tp ch Vin Kim st)v.v

V mt l lun, nh ti l mt vic lm khng phi tht kh. l vic xc nhnv mt php l s ph hp gia cc du hiu ca hnh vi nguy him cho x hi c th c thc hin vi cc yu t cu thnh ti phm (CTTP) c th tng ng c quynh trong B lut hnh s. C th ni, nh ti l vic xc nh mt hnh vi c th

thc hin tho mn y cc du hiu ca mt ti phm c th no trong s cc tiphm c quy nh trong B lut hnh s. nh ti l mt hot ng t duy do ngitin hnh t tng thc hin. ng thi, n cng l hnh thc hot ng, th hin s nhgi v mt php l i vi hnh vi nguy him cho x hi ang c kim tra, xc nhtrong mi tng quan vi cc quy phm php lut (QPPL) hnh s. nh ti cho mthnh vi c th, ngi p dng Lut hnh s phi cn c vo cu thnh ti phm c rtra t nhng quy nh ca B lut hnh s. Nu tnh tit ca mt hnh vi phm ti ph hpvi cc du hiu ca mt CTTP c th c quy nh trong B lut hnh s, th hnh vi c xc nh theo ti danh ca CTTP .

Tuy nhin, thc tin cho thy, nh ti chnh xc l mt vic lm khng n gin

cht no xut pht t thc tin v cng a dng ca ti phm. Nghin cu s liu Bo cotng kt cng tc xt x ba nm lin (1999, 2000, 2001) ca To n nhn dn ti cao chothy (tnh ring trong h thng To n nhn dn): Trung bnh mi nm To n nhn dncp tnh xt x phc thm khong 6482 v vi khong 9249 b co, trong khong2,24% s v b cp Phc thm hu n v tuyn khng phm ti khong 0,12% s b coso vi s b co c xt x phc thm. i vi To n nhn dn ti cao, mi nm xt x

phc thm khong 5752 v vi khong 9709 b co, trong To Phc thm To n nhndn ti cao hu xp x 1,28% n s thm so vi s b co c xt x phc thm vtuyn khng phm ti i vi khong 0,37% s b co so vi s b co c xt x phcthm (xem Bo co cng tc ngnh To n cc nm 1999, 2000, 2001 ). Theo nhn xtca To n nhn dn ti cao th con s ny l kh cao xut pht t nhiu nguyn nhntrong c nguyn nhn c bn l xt x c sai st trong nh ti.

Trong nm 2002 v 2003, cc sai st trong vic p dng B lut hnh s v nh tivn cn xy ra trong xt x. Theo s liu bo co ca To n nhn dn ti cao, nm 2002c 12 b co b To xt x oan sau c cp Phc thm (11 b co) v cp Gim cthm (1 b co) tuyn khng phm ti. Cng trong nm 2002, c 489 bn n hnh s chiu lc php lut nhng c sai lm nghim trng nn b khng ngh khc phc nhngsai lm (xem Bo co cng tc ngnh To n nm 2002 v phng hng nhim v

2


3/14

cng tc nm 2003, tr.6). Nm 2003, tip tc c 7 trng hp b x oan (xem Bo cocng tc ngnh To n nm 2003 v phng hng nhim v cng tc nm 2004, tr.3).To n nhn dn ti cao, trong Bo co tng kt nm 2003, xc nh ba khuyt imchnh trong cng tc xt x hnh s, trong khuyt im u tin l vic xc nh tidanh khng chnh xc. Tuy nhin, khuyt im ny khng th li hon ton do mts Thm phn, cn b cha nu cao tinh thn trch nhim trong cng tc, cha tch cc

hc tp nng cao trnh chuyn mn, nghip v m mt phn do hot ng nh tiqu phc tp. iu ny c th c chng minh qua thc t c nhng trng hp To cps thm xt x ng nhng cp phc thm hu n v x li. Tuy nhin, cp gim cthm li hu n phc thm v gi nguyn n s thm.

Hin nay, nhiu nc trn th gii cho php a cc v n phc tp ln mng mi ngi c th t do tranh lun cng khai. c bit M, hu nh To n ti cao ca

bang no cng c trang web ring. Trn trang web c nhiu vn lin quan n lnh vcxt x, trong c ni dung quan trng l phn tm tt ni dung cc v n ang ch cxt x phc thm, tm tt quyt nh s thm, km theo kin tranh lun cng khai vmi vn xoay quanh cc v n ca To n, Lut s, cc Lut giaBt k ai theo di

v n nu c quan tm u c th trc tip lin h vi th k ph trch v n trong trnghp mun bit thm chi tit. Nhng kin tranh lun khng c xem l chnh thcnhng c gi tr tham kho, gp phn rt ln cho s chnh xc ca quyt nh phc thm.

nc ta, ai thng xuyn theo di cc tp ch chuyn ngnh (nh Tp ch To n,Ngi bo v cng l, Tp ch Vin Kim st, Tp ch Dn ch v Php lut) u c ththy rng tranh lun quan im v nh ti trong tng v n c th din ra thng xuynv ko di cho n khi ban bin tp tuyn b khp li vic tranh lun. Do u m phtsinh thc trng xung t quan im trong vic nh ti? Theo chng ti, thc trng xungt quan im trong nh ti xut pht t nhiu nguyn nhn trong c hai nguyn nhnc bn l do ngi nh ti 1) gii quyt khng tt vn cnh tranh QPPL hnh s; v

2) nhn thc cha thng nht v cc du hiu nh ti v chng cha r rng. Trong nidung bi vit ny, chng ti s phn tch hai nguyn nhn c bn ny, ng thi nu lnmt s gii php m l lun v thc tin chp nhn Qu c gi tham kho. Tc gikhng c tham vng no khc ngoi vic mong c n nhn nhiu kin qu bu cacc bc tin bi trong lnh vc ny bi vit thm hon thin, gp phn hn ch ti axung t quan im trong nh ti.

1) Vn Cnh tranh QPPL hnh s trong nh ti:Cnh tranh gia cc QPPL hnh s l trng hp khi mt hnh vi phm ti cng mt

lc bao hm mt s iu lut hoc mt s khon ca iu lut quy nh cc ti phm cth ca B lut hnh s. Khng ging trng hp phm nhiu ti, trong trng hp cnhtranh QPPL hnh s, hnh vi phm ti ch c nh theo mt trong s cc QPPL . Vth, nu chng ta gii quyt khng tt s cnh tranh ny chn ra mt QPPL phn nhchnh xc nht, y nht bn cht x hi v php l ca hnh vi phm ti th vic nhti s thiu chnh xc.

Trong gii nghin cu Lut hnh s, c nhiu quan im khc nhau trong vic phnloi cc QPPL hnh s cnh tranh tu thuc vo phm vi nghin cu ca h. Trong khunkh ca Lut hnh s Vit Nam, chng ti xin chp nhn cch phn chia cc QPPL hnh

3


4/14

s thnh hai loi l 1) cnh tranh gia cc QPPL chung v QPPL ring; v 2) cnh tranhgia cc QPPL ring vi nhau. Lu , khi ni n QPPL chung hay ring th chng chmang tnh tng i v chng ta hiu ngha chung hay ring y l trong quan h vicc QPPL khc. nh ti chnh xc trong trng hp c s cnh tranh QPPL hnh s lvic lm khng kh. Khoa hc Lut hnh s cng nh thc tin xt x nc ta ckt ra c nhng quy tc truyn thng nhm gii quyt vn m chng ta c th cho l

hp l.Khi nh ti danh trong trng hp c s cnh tranh gia cc QPPL chung v ring th

QPPL ring c u tin p dng nh ti. Chng hn, A v lm cht ngi do btk nguyn nhn no th ti danh ca A s c nh theo QPPL quy nh ti iu 98B lut hnh s. Tuy nhin, nu A v lm cht ngi do vi phm quy tc ngh nghiphoc vi phm quy tc hnh chnh th hnh vi ca A s c nh theo QPPL quy nh tiiu 99 B lut hnh s. QPPL quy nh ti iu 99 l QPPL ring trong quan h viQPPL chung (iu 98). Quy tc ny xut pht t c s phng php lun l ci ring phicha ng tt c nhng du hiu ca ci chung, ng thi ci ring cn cha ng nhngdu hiu c th ca mnh.

i vi cc trng hp cnh tranh gia cc QPPL ring th hi phc tp hn. Mttrong s cc dng cnh tranh gia cc QPPL ring thng gp l cnh tranh ca cc QPPLvi cc tnh tit nh khung tng nng v cc tnh tit nh ti. Cc QPPL ny c th cngnm trong mt iu lut quy nh v ti phm. V d nh QPPL quy nh ti khon 3 vkhon 4 iu 112 B lut hnh s. C th m t bng trng hp phm ti hip dm trem c tnh tit nh khung ti khon 3 l Nhiu ngi hip mt ngi nhng ngi bhi y li l tr em cha 13 tui (tnh tit nh ti ti khon 4). Cng c th ccQPPL c quy nh ti hai iu lut khc nhau. Chng hn, B git ngi do vt qugii hn phng v chnh ng (ti phm c quy nh ti iu 96 B lut hnh s)nhng ngi m B git li l m mnh v ang l ph n c thai (B bit) (cc tnh tit

nh khung tng nng ti khon 1 iu 93 B lut hnh s). Gii quyt trng hp cnhtranh ny, l lun Lut hnh s v thc tin tha nhn quy tc l p dng QPPL c chang tnh tit nh ti nh ti cho hnh vi phm ti. iu ny xut pht t thc t ltnh tit nh ti bao gi cng c nh hng ln hn ti tnh nguy him cho x hi cahnh vi phm ti so vi tnh tit nh khung, do tnh tit nh ti c gi tr php l caohn tnh tit nh khung.

Cng c trng hp cnh tranh QPPL xy ra gia cc QPPL ring vi cc tnh titnh khung tng nng. Chng hn, C cp ti sn thuc trng hp c s dng hungkh v ti phm nguy him (cc tnh tit nh khung tng nng ti khon 2 iu 133B lut hnh s), v ti sn m C cp c gi tr t 500 triu ng tr ln (tnh tit nhkhung tng nng ti khon 4 iu 133 B lut hnh s). Trng hp ny, quy tc giiquyt cnh tranh gia cc QPPL l u tin p dng QPPL c cha cc tnh tit c gi trtng nng cao nht. iu ny xut pht t c s rng vi vic xy dng tnh tit c gi trtng nng cao hn, cc nh lm lut bao qut tt c cc trng hp phm ti c tnhtit tng nng tng t thp hn. Nh vy, vi v d trn, chng ta phi p dng khon 4iu 133 mi c xem l chnh xc. Cn lu rng, trong trng hp ny, chng takhng th t ra vn tng hp hnh pht ca c hai khon p dng i vi ngi

phm ti.

4


5/14

Xung t quan im trong nh ti thng khng din ra gay gt trong trng hpcnh tranh QPPL hnh s bi v d sao cng tn ti cc quy tc truyn thng giiquyt chng. Tuy nhin, trong trng hp cc c s nh ti khng r rng thng lnguyn nhn to ra bt ng quan im v nh ti. Bi v, trong trng hp cc c s nh ti khng r rng s dn n mi ngi s c s nhn thc khc nhau v chng.

2) C s nh ti khng r rng c th l do QPPL hnh s khng r rng (thiudu hiu php l) hoc l nhng tnh tit bn trong ca hnh vi phm ti khng c bcl r:

2.1. Trng hp QPPL khng r rng c th do QPPL khng r ngha hoc QPPL cni dung khng y . Nu gp phi mt QPPL khng r ngha trong khi nh ti, chngta c th c nhiu cch gii quyt:

a) Chng ta xem li cc cng trnh chun b B lut hnh s c i vo thc tin nh:cc d tho B lut hnh s, t trnh Quc hi thng qua B lut hnh s, Bin bn

tho lun, gp kin thng qua B lut hnh s, c bit l Ngh quyt ca Quc hi vvic thi hnh B lut hnh s. Thng qua cc cng trnh , chng ta c th hiu thm ngha m nh lm lut mun gn cho cc QPPL m chng ta ang p dng. Chng hn,v n ca Nguyn Vn T(Tp ch To n nhn dn s 10/2003, tr.12): Ngy 12/03/2003,T trm cp ti sn tr gi 270.000 ng. V nhn thn ca T: Thng 11/1999, T b To nx pht 12 thng t v ti la o chim ot ti sn ca cng dn (gi tr ti sn chimot l 300.000 ng) (khon 1 iu 257 B lut hnh s 1985), chp hnh xong hnh

pht thng 7/2000; Thng 12/2001, T b To n x pht 12 thng t v ti trm cp tisn (khon 1 iu 138 B lut hnh s 1999) c km p dng tnh tit tng nng ti

phm. C kin tranh lun cho rng T phm ti ln ny phi p dng im c khon 2

iu 138 (ti phm nguy him) v thng 12/2001 b p dng tnh tit ti phm naycn phm ti do c . Quan im khc cho rng T ch b p dng khon 1 iu 138 vil do ti sn m T trm c gi tr di 500.000 ng nn cn c du hiu b kt n vti chim ot cha c xo n tch th hnh vi mi cu thnh ti phm, v du hiuny c s dng nh ti th khng dng nh khung tng nng na. Quan imth ba cng cho rng T phm ti thuc khon 1 iu 138 nhng vi l do l thng12/2001, To n p dng tnh tit ti phm khng ng nn khng lm c s cho vicp dng tnh tit ti phm nguy him ti im c khon 2 iu 138. Trong trng hpny, nu chng ta ch phn tch iu 7 B lut hnh s (hiu lc v thi gian) tranhlun th s gp lng tng v ni dung ca n khng r rng. Tuy nhin, nu chng ta xemim c, d mc 3 Ngh quyt s 32/1999/QH10 ca Quc hi v vic thi hnh B lut hnhs 1999 th s vic tr nn n gin. Hnh vi phm ti ca T b x pht vo thng11/1999 theo khon 1 iu 157 B lut hnh s 1985 khng l c s p dng tnh tittng nng ti phm cho ln phm ti v b x pht vo thng 12/2001 v hnh vi phmti ny (theo B lut hnh s 1985) khng phi l ti phm theo B lut hnh s 1999 vdo ln phm ti c ng nhin xo n tch. V th, tnh tit ti phm mTo n p dng vo thng 12/2001 l tri php lut khng th lm c s p dng tnh

5


6/14

tit ti phm nguy him v ln ny T ch b truy cu theo khon 1 iu 138 l hon tonchnh xc.

b) Chng ta c th da theo tin l xt x lm cho cc c s nh ti tr nn rrng. Kt qu ca thc tin xt x cng l mt ngun lm cho nhng du hiu php l nh ti vn cha r rng trong lut s tr nn sng t, c th. Kt qu ca thc tin xtx cp y c th c th hin trong cc vn bn hng dn p dng lut (Ngh

quyt ca Hi ng thm phn To n nhn dn Ti cao), Thng t lin tch, Thng tlin ngnh, Cng vn (ca Ta n nhn dn ti cao, Vin Kim st nhn dn ti cao, Bcng an), trong cc Bo co tng kt ngnh Ta n vo cui nmv.v Chng hnnh trong cc ti xm phm s hu, lut ch quy nh cc tnh tit gy hu qu nghimtrng, hu qu rt nghim trng, hu qu c bit nghim trng. Nu chng ta khngnghin cu mc 3.4 ca Thng t lin tch s 02/2001/T TLT-TANDTC-VK SN DT C- BC A- BT P( 25 /1 2/ 20 01 ) th khng th xc nh c trng hp no lhu qu nghim trng, rt nghim trng hay c bit nghim trng nh ti chochnh xc. Ngoi ra, kt qu ca thc tin xt x cng c th cha tn ti dng vn bnnhng c tha nhn rng ri nh ti. V d, trong mt s ti phm khc (ngoi

cc ti xm phm s hu), lut cng c quy nh tnh tit gy hu qu nghim trng,hu qu rt nghim trng, hu qu c bit nghim trng. Tuy nhin, cha c vn bnhng dn trong cc trng hp ny. Thc tin vn c th xem xt cc trng hp c th nh gi hu qu, trong c tham kho vn bn hng dn nh gi hu qu i vicc ti phm xm phm s hu.

Hin nay, nhng quy nh ca B lut hnh s d c sa i v hon thin nhiuln nhng vn cn nhiu im cha r rng. Cc c quan c thm quyn trong vic giithch lut, c bit l To n nhn dn ti cao v Vin Kim st nhn dn ti cao, ranhiu vn bn hng dn p dng lut khi xt x. Tuy nhin, nhiu ni dung c lin quann nh ti vn cha c nhn thc mt cch thng nht, k c trong gii nghin cu

ln nhng ngi lm cng tc thc tin. V d, du hiu b x pht hnh chnh vhnh vi ny m cn vi phm, b x l k lut v hnh vi ny m cn vi phm,ngi phm ti l ngi gi, li ch vt cht khc trong cc ti phm hi l, tisn chim ot trong ti tham ti sn, hu qu trong cc ti phm vi phm quy nhv an ton giao thng, ti phm v mi trng, hng phm php hoc hnh cm cs lng ln, thu li bt chnh lnv.v l mt s trong s rt nhiu cc du hium lut cha c gii thch r. Thc trng ny to ra s khng thng nht trong vicp dng cc du hiu ny nh ti trong thc tin. V th, yu cu t ra l cc c quanc thm quyn trong lnh vc ny phi lun theo st thc tin nghin cu v thc tin pdng php lut hnh s. Nu pht hin vn no cha r m thc tin t ra th cn phic vn bn hng dn kp thi.

c) Chng ta cng c th da vo cc nguyn tc chung hiu lut. y l cc nguyntc khng c chnh thc tha nhn ti bt k mt iu lut no ca lut vit nhng nto thnh mt t tng ch o chi phi ton b qu trnh son tho lut vit. Da theocc nguyn tc , chng ta c th lm r c nhng ni dung cha sng t ca lut vitm m bo ng ch ca nh lm lut. Th ly mt v d m tc gi Nguyn VnVng t ra to nn s tranh ci (Tp ch To n nhn dn s 7/2003, tr.19): NguynTh T nh ghen (c gy thng tch) ch L v c mi ngi can ngn, a ch L v

6


7/14

nh. Tuy nhin, T vn theo L v tn ng nh ch L nh tip. Kt qu gim nh chothy ch L b thng tch t l thng tt l 9%. C kin cho rng, hnh vi ca T cuthnh ti phm v t l thng tt gy ra l 9% v thuc trng hp phm ti nhiu ln(im c khon 1 iu 104). kin khc cho rng hnh vi ca T khng cu thnh ti phmv t l thng tt m T gy ra ch 9% v li khng thuc mt trong cc trng hp tim a n im k khon 1 iu 104. kin ny cho rng khng th p dng tnh tit

phm ti nhiu ln v theo ngha ca lut vit, tnh tit phm ti nhiu ln phi chiu l phm ti t hai ln tr ln, mi ln phi cu thnh ti phm. Tht ra, phm tinhiu ln vi t cch l mt tnh tit nh khung tng nng hoc tnh tit tng nng thhiu nh trn l hon ton chnh xc. Tuy nhin, xem xt im c khon 1 iu 104 thphm ti nhiu ln y l mt tnh tit nh ti. y, lut tha nhn mt ngoi lnhng li khng ni r. Ngoi l l phm ti nhiu ln y khng cn phi mi lnu cu thnh ti phm. Bi v lut ni rng:t l thng tt di 11% nhngthuc mt trong cc trng hp trong c phm ti nhiu ln. nhiu ln mdi 11% th lm sao mi ln cu thnh ti phm c v cu thnh ti phm ny tht l thng tt ca mi ln phi t 11% tr ln. Theo l lun ny, p dng vo v d trn

th r rng hnh vi ca T cu thnh ti phm theo khan 1 iu 104.Trng hp QPPL c ni dung khng y cng c th dn n tranh chp quanim khi nh ti. Khi , chng ta c th p dng mt s gii php sau:

a) Dng phng php suy l mnh tm ra ngha ca QPPL khng c nh lmlut ghi nhn c th trong lut vit. Mi mt quy tc ca lut vit u c mt l do tnti. Vi cng mt l do hoc vi l do c mc ng n mnh hn, chng ta s cth tha nhn nhng quy tc khc khng c ghi nhn trong lut vit. Vi cch lm ny,chc chn nhng quy tc c xc nh s hon ph hp vi ch ca nh lm lut.Chng hn nh iu 151 B lut hnh s quy nh Ngi no ngc i hoc hnh hng b, cha mgy hu qu nghim trngth b pht. iu lut ch quy nh l

gy hu qu nghim trng, nhng nu hnh vi trn gy hu qu rt nghim trng hocc bit nghim trng th chng ta cng xc nh c rng hnh vi cu thnh tiphm c quy nh ti iu 151.

Lu , phng php suy l mnh ch ng khi cc l do vin dn cho s tn ti camt quy tc c cng bn cht. Chng hn, trong bi Tnh tit gy c tt nh cho nnnhn v vn p dng tnh tit ny khi xt x ti c gy thng tch hoc gy tn hicho sc kho ca ngi khc (Tp ch To n nhn dn s 4/2003, tr.13), Thc s inhVn Qu c t ra cc cch hiu khc nhau v vic p dng tnh tit ny. Thc s phntch: im b, khon 1 iu 104 ch nu l gy c tt nh cho nn nhn. Cho nn, thc tc kin cho rng trong trng hp t l thng tt trn 11% m nn nhn li c c ttnng th khng p dng tnh tit gy c tt nh cho nn nhn chuyn khung hnh pht(t khon 1 ln khon 2 hoc t khon 2 ln khon 3) v c tt nng khng thuc cctrng hp quy nh ti cc im t a n k khon 1 iu 104. kin th hai li cho rngch cn c c tt (v c tt nng s c gi tr cao hn c tt nh) th c th chuynkhung hnh pht i vi b co. Trong trng hp ny, nu dng phng php suy lmnh cng nhn kin th hai l ng th khng phi v tnh tit gy c tt nh chonn nhn trong trng hp t l thng tt di 11% ng vai tr l tnh tit nh ti.

7


8/14

Trong khi nu t l thng tt t 11% tr ln th c tt li tr thnh tnh tit nhkhung.

b) Dng phng php suy l ngc tm ra ngha ca QPPL. Tng ng vi mtgi nh c th, nh lm lut c mt quy tc c th, vy nu c mt gi nh c th ngcli, chng ta c th cng nhn mt quy tc ngc li khng c nh lm lut ghi nhntrong lut vit. V d, Trn Vn C nh Nguyn Th E trong mt v ci v. Bn thn E l

ph n ang c thai, tuy nhin thng tch l khng ng k (khng xc nh c t lthng tt). C kin cho rng hnh vi ca C cu thnh ti c gy thng tch (iu104) v t l thng tt khng xc nh c ngha l di 11% kt hp vi nh phn ang c thai (im d khon 1 iu 104). kin khc cho rng hnh vi ca C khngcu thnh ti phm v vic nh ngi khng c thng tch. Da theo phng php suyl ngc ta thy, nh lm lut quy nh t l thng tt di 11% ngha l hnh vi gythng tch phi li mt thng tch c th (xc nh c t l thng tt nht nh),kt hp vi mt trong cc im t a n k khon 1 iu 104 th mi cu thnh ti phm.Cho nn, hnh vi ca C khng li thng tch c th th d c km theo mt haynhiu im trong s cc im t a n k khon 1 cng khng cu thnh ti phm ny.

c) Dng phng php quy np. Bng phng php quy np, chng ta c th rt rac nhng gii php nguyn tc trn c s pht hin ra nhng c im chung ca ccgii php chi tit m nh lm lut xy dng trong nhng trng hp c th. Chng hn,iu 111 B lut hnh s quy nh: Ngi no dng v lc, e do dng v lc hoc lidng tnh trng khng th t v c ca nn nhn hoc th on khc giao cu vi nnnhn tri mun ca h, th b pht. Thot tin, c iu lut ny chng ta ngh l nc ni dung rt y , nhng tht ra ni dung ca n cha y th hin cm t thon khc. Th on khc l mt th thut lp php ca nh lm lut nhm trnh bst ti phm v s bt lc ca cu ch khng th din t ht ci a dng ca hnh vi phmti. Tuy nhin, cng chnh im ny to nn s khng y ca mt QPPL. Th

on khc l bao gm nhng hnh vi no?; v phi nh th no? Chng ta dng phngphp quy np phn tch iu lut ny. Hnh vi dng v lc, e do dng v lc dnn nn nhn b t lit ch phn khng hoc li dng tnh trng khng th t v cca nn nhn v giao cu tri mun ca h s cu thnh ti hip dm. Nh vy, thon khc y l bt k hnh vi no khin nn nhn b t lit ch phn khng hocdn n tnh trng khng th t v c v giao cu tri mun ca h s tho mn cuthnh ti hip dm. Chng ta th xem xt mt v d c nu ln bi tc gi H Huy Cu(Tp ch To n nhn dn s 11/2000, tr.23): Nguyn Th L v o Vn Dng r nhau vorng trm quan h tnh dc. Khi , Hu, Hng, v Thng (bn ca Dng) ko nhaurnh xem. Dng pht hin v r c bn vo quan h tnh dc vi L, c bn ng . Tuynhin, Dng hi L cho bn mnh quan h tnh dc th L khng ng . Dng ly chicqun ca L v do nu khng cho bn mnh quan h th s mang qun v a cho chngL. L khng ni g. Dng ra bo bn mnh vo vi L. Hu vo trc thy L khng mcqun o nhng khng giao cu vi L. Thng vo th b L y ng nhng cui cng cnggiao cu c. Hng cng khai giao cu c vi L. Quan im th nht cho rngDng v ng bn phm ti hip dm vi hnh vi khch quan l th on khc. Quanim th hai cho rng Dng v ng bn phm ti cng dm. Qua cc tnh tit m tcho thy, hnh vi ca Dng v ng bn khng khin cho L t lit ch phn khng hoc

8


9/14

ri vo tnh trng khng th t v c. Khi b Dng ly qun v do s ni vi chngmnh, L hon ton cn kh nng phn khng (b chy, ku cu, git li qun). Vic Lx ng Thng th hin rng L vn cn t v c nhng sau vn cho Thng giaocu. Trong ni dung v n khng thy vic Thng c dng hnh vi no na khng migiao cu c vi L. iu cho thy, kt lun Dng v ng bn phm ti hip dm lkhng c cn c. Nh vy, ch cn kh nng l bn chng phm ti cng dm.

2.2. Nhng tnh tit bn trong ca hnh vi phm ti (thi ch quan ca ngi phmti) khng c bc l r s dn n mi ngi c s nh gi khng thng nht vchng. T ch nh gi khng thng nht v thi ch quan ca ngi phm ti, ccquan im nh ti s xung t vi nhau do xung t quan im trong xc nh khch thtrc tip ca ti phm. Chng ta bit, mt hnh vi phm ti thng xm hi ti nhiukhch th. Nhng nh ti chnh xc, chng ta cn xc nh ng khch th trc tipca ti phm trong s nhiu khch th . Theo l lun th xc nh khch th trc tip,chng ta cn xem xt khch th no khi b ti phm xm hi th hin y bn chtnguy him cho x hi ca hnh vi phm ti . Khch th chnh l khch th trc tip

ca ti phm. Bn cht nguy him cho x hi ca hnh vi phm ti ph thuc vo rtnhiu yu t nhng chng ti cho rng, xc nh chnh xc khch th trc tip, cn tptrung xem xt yu t quan trng nht l thi ch quan (li, ng c, mc ch phmti) ca ngi phm ti khi thc hin hnh vi bi v ti phm l s thng nht gia ccmt khch quan v ch quan. Lm r vn ny th chng ta c th xc nh ng khchth trc tip ca ti phm, lm tin cho vic nh ti chnh xc, v ngc li.

a) Cc khch th b tranh chp (trong c khch th trc tip) c th nm haikhch th loi khc nhau. Chng hn, chng ta hy xem v d sau (Tp ch To n nhndn s 8/2000, tr.21 - v n xy ra thuc phm vi hiu lc ca B lut hnh s 1985

nhng tc gi xin php phn tch theo B lut hnh s 1999 c gi tin theo di):Ngy 10/5/1999, Phan Tng iu khin xe t (loi R-na) bin s 47K-4535 ch du ttnh Bnh Phc v thnh ph Bun Ma Thuc, cng i c mt ph li l Trn Vn Loan.Khong 16h15, khi xe n trm thu ph giao thng s 3 trn quc l 14, Tng cho xe dngli ti ki-t s 1, ph xe Loan xung xe a 15.000 ng cho anh Lc Vn Bnh (nhnvin bn v). Anh Bnh yu cu Loan mua v loi 30.000 ng nhng Loan khng chu.Anh Bnh ng loi 15.000 ng. Bc tc v nhiu ln qua trm thu ph b lm kh d,Loan chi th: .M cc anh lm n d qu!. Tng cho xe chy n trm kim, x v.Lc , anh ng (nhn vin bn v) chy n ch xe ca Tng, m ca ra v m vochn anh Loan. Loan vi y ng ra v vi ng ca li. X v ri nhng nhn viniu khin barie (thanh ngang chn xe) khng m ra. Nhn vin ny yu cu anh Tng vLoan phi xung xe xin li. Tng khng xung xe m iu khin xe tng qua thanh bariechy lun, tc trung bnh khong 20km/h. Thy vy, anh ng gi anh Nguyn VitDng (xe m) ch mnh ui theo. Chy c khong 2km th ui kp. Dng iu khinxe n trc mi xe ca Tng ra hiu xe dng li. Tuy nhin, Tng vn cho xe chyu khong 20km/h. Kt qu, xe ca Tng m thng vo xe ca Dng v ng. Dngvng ra l ng, b thng nh. Ring ng b vng ra gia ng, b xe ca ng cncht. C kin cho rng Tng phm ti vi phm quy nh v iu khin phng tin

9


10/14

giao thng ng b (iu 202 B lut hnh s). kin ny da vo khch th trc tipl cc quy nh v iu khin phng tin giao thng ng b. kin th hai chorng Tng phm ti git ngi (iu 93 B lut hnh s) (khch th trc tip l tnhmng ca ngi khc).

b) Cc khch th tranh chp cng c th thuc trong cng mt khch th loi. Hy

xem v d sau (Tp ch To n nhn dn s 3/2001, tr.25): Ngy 31/10/2000, Nguyn ThNg, on Vn Hi, Trn Vn Nguyn (con ca Ng) v Nguyn Vn Lam ngi chinh bi ti nh ng Nguyn Vn Th. Nhng ngi ny ngi chi bi n khong 12 gith v ca on Vn Hi (tn Lan) n gi anh Hi v. Thy Hi ang chi bi, ch Lanc li l xc phm Hi nn Hi ni cu ng dy ch Lan. Thy Hi nh v, ch Ngng dy can ngn. Hi ch Ng mt ci lm ch Ng b ng v ngt xu. Mi ngia ch Ng i bnh vin nhng ch Ng cht ngay sau . Ch Ng cht l do vtthng do Hi gy ra. Quan im th nht cho rng Hi phm ti git ngi v cho rngli ca Hi trong trng hp ny l c gin tip (khch th trc tip l tnh mng cangi khc. Quan im th hai khng nh Hi ch c vi hu qu thng tch, v

vi hu qu cht ngi ca ch Ng (khch th trc tip l sc kho ca ngi khc).

c) Cng xy ra trng hp xung t quan im nh ti ch tp trung vo li cangi phm ti (c hay v ) m khng lin quan g n khch th trc tip vkhch th trc tip ca cc ti danh ang tranh chp l mt. Chng ta xem v n sau (Tpch to n nhn dn s 5/2002, tr.3): Mun dng in dit chut cn ph la, Cao VnQung hi Mai Xun Ton xin in ni vo dy in trn ging xung quanh rung lanh Cao Vn Qung. Khi hi xin in, Qung ha trng coi cn thn v chu trch nhimton b, nn Mai Xun Ton ng . Ti ngy 17/4/2001, Qung v Ton cm in bychut. Qung ngh treo thm bng n thng bo cho mi ngi bit vic by

chut nhng do chnh quyn x cm vic dng by dit chut nn Ton khng ng .Khi cm in, Qung c trng coi canh chng ngi qua li rung la bng cch pha nthng xuyn kim tra. n 22 gi cng ngy, Qung v nh ng v dn Ton cmthm khong 30 pht sau hy rt in ra v n 3 gi sng cm li. Khi Qung v nhc vi pht, Ton thy in gim p v cm chp mch. Ton rt phch cm in rii ng. Sng ngy 18/4/2001, mi ngi pht hin anh Mai Xun Quang i m l tpqua b in git cht. Quan im th nht cho rng Qung v Ton c thc b mchu qu cht ngi (li c gin tip) v ng tnh vi vic xc nh ti git ngi(iu 93). Quan im th hai cho rng Qung v Ton phm ti v lm cht ngi(iu 98) v cho rng c hai v vi hu qu cht ngi.

d) Bn cnh , trong mt ch quan ca mt s ti phm, ngoi vic xc nh lichng ta cn phi chng minh ng c, mc ch ca ngi phm ti khi thc hin hnhvi phm ti chng hn cc ti phm xm phm an ninh quc gia (mc ch chng chnhquyn nhn dn), bt cc nhm chim ot ti sn (mc ch chim ot ti sn), ti boco sai trong qun l kinh t (ng c v li hoc ng c c nhn khc)v.v. C bitc mt s trng hp chng ta cn xc nh mc ch xut hin trong giai on noca qu trnh thc hin hnh vi th mi xc nh c ti phm mt cch chnh xc. y

10


11/14

cng l im c th dn n xung t quan im nh ti. V d, khong 17h30 ngy2/9/1998, Trng Hong V iu khin xe Honda 78-503L ch L Xun Tho v V Kim

Nhn; Nguyn Minh Cng iu khin xe Honda bin s 78F2-7379 ch L Kim Dungv Nguyn Quc m i t th x Tuy Ho, Ph Yn n th trn Ph Lm th gp

Nguyn Trng Sng iu khin xe Honda i cng chiu ch Trng Th Ngc v L ThT Anh (hai bn gi). V ni vi c bn rng anh Sng l ngi trc y nh V.

Sau bn V bn nhau nh anh Sng. Khi i n on ng thuc thn Phc Thnh,V iu khin Honda p Sng vo l v buc anh Sng phi dng xe. Tho v ng bnvy quanh xe ca Sng va la va hi anh Sng c phi tn Duy Sn Thnh khng.Anh Sng tr li khng phi. Tho dng tay nh vo mt anh Sng mt ci. B au, anhSng xung xe v ngi tht xung ng. Tho i vng ra sau lng Sng tm ly c oko ng ln nh tip. Lc tm c o, Tho git t si dy chuyn (24K, 4 ch) caSng. Anh Sng thy th xin li th Tho ni l: Tao khng c ly v cng ng bn bi. C kin cho rng Tho phm ti cp ti sn v mc ch chim ot ti sn xut hin ng thi vi vic dng v lc ca Tho i vi Sng. kin th hai cho rngTho phm ti cng nhin chim ot ti sn v li dng s vng bn ca Sng

chim ot ti sn. kin th ba khng nh Tho phm ti trm ti sn v hnh vi lyti sn c Tho thc hin mt cch ln lt. (Tp ch To n nhn dn s 3/2000,tr.21)

i vi cc v n m ngi phm ti khng chu cung cp thng tin hoc c tnh cungcp thng tin theo hng c li cho mnh v thi ch quan ca ngi phm ti khithc hin hnh vi phm ti, vic nh ti khng th trnh khi c s xung t quan imnh nhng v n nu trn chng hn. gii quyt vn ny, theo chng ti, cn xydng mt ngi chun km theo mt s tiu chun nht nh. Ngi chun c thlm c s cho vic nh gi thi ch quan ca bt k mt ngi phm ti c th no,ngoi tr ngi c mt s khim khuyt v tm thn. y l cch m mt s nc

dng xc nh tnh hp l ca mt ngi phm ti c th khi h c cung cp thng tinv thi ch quan c li cho mnh. Chng hn nh Canada, xc nh mt ngi no c phi l hnh ng trong trng hp phng v chnh ng hay khng, h xy dngmt ngi gi l ngi hp l (reasonable man) km theo bn tiu chun. Nu b cono vin dn l mnh hnh ng bi s cn thit ca phng v th ta n s dng cctiu chun ca ngi hp l nh gi v quyt nh. Tr li vn ngi chun,chng ti ngh cn nh gi thi ch quan ca ngi phm ti theo mt s tiu chsau:

1) Nhng tiu chun lin quan n hnh vi ca ngi phm ti. xc nh cc tiuchun ny, chng ta phi tr li cc cu hi:

+ Tnh cht ca hnh vi l nh th no?;+ Hnh vi c thc hin mc no?;+ Trong hnh vi, ngi phm ti c th hin s quyt tm thc hin n cng hay

khng?;+ Ngi phm ti c s dng cng c, phng tin g khng?2) Nhng tiu chun lin quan n hon cnh thc hin hnh vi ca ngi phm ti.

Chng ta cn tr li cc cu hi sau:+ Thi gian thc hin ti phm? (ti hay ban ngy);

11


12/14

+ a im thc hin ti phm? (c nhiu ngi qua li hay vng v)3) Nhng tiu chun lin quan n ngi b hi. Chng ta cn lm r cc vn :+ Ngi b hi c kch thch ngi phm ti khng?;+ Ngi b hi c to iu kin ngi phm ti thc hin ti phm khng?;+ Tnh cht ca s chng tr ca ngi b hi;+ Mi quan h gia ngi b hi v ngi phm ti.

Sau khi i chiu cc tiu chun trn, chng ta c th xc nh c thi ch quanca ngi chun. Nu vi cng nhng hnh vi c biu hin c th trong nhng iukin hon cnh c th (khng gian, thi gian, ngi b hi) m chng ta xc nhngi chun c trng thi tm l nh th no th chng ta cng c th xc nh ngi

phm ti c thi tm l ging nh th y. Qua , chng ta c th xc nh c chnhxc thi ch quan ca ngi phm ti khin ngi phm ti khng th chi ci vng thi cng c th lm c s vng chc xc nh ng ngi ng ti.

Da trn cc tiu chun ca ngi chun, chng ta hy cng nhau gii quyt lnlt cc xung t quan im v nh ti trong mt s v d nu trn.

+ V n ca Phan Tng. Qua xem xt cc tnh tit v n ta thy Tng r rng c hnhvi vi phm cc quy nh v iu khin phng tin giao thng ng b th hin hnh vi iu khin xe tng qua thanh barie, li xe m thng vo xe ca Dng vng. ng thi, hnh vi ca Tng cng xm hi n tnh mng ca ngi khcth hin hnh vi cn cht anh ng. Nh vy, khch th no trong hai khch th trnkhi b hnh vi ca Tng xm hi th hin c y bn cht nguy him cho x hi cahnh vi phm ti ca Tng? i vi hnh vi vi phm cc quy nh v iu khin phngtin giao thng ng b bao hm y bn cht nguy him cho x hi th cn phi gy ra thit hi v tnh mng hoc thit hi nghim trng v sc kho, ti sn cangi khc. Trong , vi phm cc quy nh v iu khin phng tin giao thng

ng b l do c , nhng gy ra thit hi v tnh mng hoc thit hi nghimtrng v sc kho, ti sn ca ngi khc c thc hin do v . Qua cc tnh titkhch quan c m t th r rng hnh vi vi phm cc quy nh v iu khin phngtin giao thng ng b c Tng thc hin mt cch c . Nhng, hnh vi gy rathit hi v tnh mng li khng phi l v m cng l c (c gin tip). Vimt chui cc hnh vi c thc hin trong iu kin c th nh m t trong v n, tathy, r rng bt k ai trong iu kin m c nhng hnh vi nh th u c th nhnthy rng hnh vi ca mnh l nguy him c th dn n cht ngi (cho xe chy m vomt xe nh hn Ro-na so vi Minsk). Mc d ngi thc hin hnh vi khng mongmun hu qu cht ngi nhng c thc mc hu qu (nu ngi iu khin xeMinsk trnh i th hu qu khng xy ra, m h c trnh hay khng th mc k). Nh vy,vic vi phm cc quy nh v iu khin phng tin giao thng ng b khng thhin y bn cht nguy him cho x hi c trng cho hnh vi m Tng thc hin.Ch cn kh nng l hnh vi ca Tng xm hi n tnh mng ca ngi khc. Vchng ta cng xc nh c hnh vi xm hi n tnh mng ca Tng l c nnhon ton c c s khng nh Tng phm ti git ngi.

+ V n ca on Vn Hi. Hnh vi ca Hi th hin y bn cht nguy him chox hi khi xm hi n tnh mng ca ngi khc hay sc kho ca ngi khc?

12


13/14

Chng ti cho rng, thit hi v sc kho mi th hin y bn cht nguy him cho xhi ca hnh vi ca Hi. iu ny th hin ch Hi ch c gy thng tch chkhng c git ngi. Cc m t khch quan cho thy: Hi tn cng khng bng

phng tin, cng c; ch tn cng mt ln m li khng c s suy tnh tm kim chhim (sau khi v, tin chn ch Ng v b cn ngn nh v); Hi v ch Ng khngc mu thun trc. Bt k ai trong trng hp ny cng nhn thc rng mt ci l

nguy him cho sc kho (mong mun hoc mc hu qu thng tch) ch khngth nguy him cho tnh mng c (mc d khi thc hin hnh vi, h c th nhn thcc v php lut buc h phi nhn thc c hu qu ). khng thy c hu qucht ngi th cng khng th ni h mc hu qu . Qua s phn tch chng tathy trong trng hp ny, gy thit hi cho sc kho mi th hin c y bncht nguy him cho x hi c trng cho hnh vi phm ti ca Hi. V th, chng ti thy,nh ti cho Hi l c gy thng tch dn n cht ngi c c s hn l ti gitngi.

+ V n ca Cao Xun Qung v Mai Xun Ton. Hnh vi ca hai b co ny l c hay v vi hu qu? Cc tnh tit khch quan cho thy c Ton v Qung u v

vi hu qu cht ngi. Hnh vi ca Ton l: cho Qung xin in mc vo dy in trn dit chut v c Qung ha trng coi cn thn; ngt v m in theo yu cu caQung. Ton m in lc Qung canh chng ngi qua rung. C bit Ton m in khiQung khng canh chng l sau khi Qung v nh v yu cu m in thm mt lcna nhng lc ny l sau 22 gi m. ngoi ng th sau 22 gi m rt him khi cngi, m c ngi i n m rung ca Qung li cng him n mc Ton tin lkhng th xy ra. Qung cng nh th, lc Ton m in th anh lun canh chng ngiqua li thng bo. Qung cng tin khng ai n rung mnh vo sau 22 gi. Mc chca hai ngi l dit chut. C hai u khng c mu thun g vi b hi v cng khngc mc ch chng li con ngi (nh ging in chng trm). Hu qu cht ngi khi

b in git th ai cng nhn thc c nhng bt k ai khi lm vic ny cng tin rnghnh vi ca mnh s khng gy ra hu qu. H khng tin l hu qu xy ra th chng takhng th p t cho h rng mc hu qu xy ra. V th, chng ta c c s ktlun li ca Qung v Ton i vi hu qu cht ngi l v , ng ngha vi vicnh h phm ti v lm cht ngi ch khng phi git ngi.

+ V n ca L Xun Tho. thc chim ot si dy chuyn ca L Xun Tho btu trc, trong hay sau khi dng v lc i vi Sng? i chiu cc tnh tit cav n chng ti cho rng thc chim ot si dy chuyn ca Tho xut hin ng thivi vic dng v lc. Trc khi thy si dy chuyn, vic dng v lc ca Tho ch nhmtr th. Nhng khi pht hin si dy chuyn va b nm t, nh chim ot cht

pht sinh rt nhanh (bn thn vic dng v lc v hnh vi chim ot xy ra cng mt lcvi mc ch chim ot). Khng th ni sau khi Tho ngng tay mi pht sinh nhchim ot v sau git ly si dy chuyn mt cch ngang nhin hay ln lt. Thngthng, hnh vi bao gi cng chm hn suy ngh. Thot nhn, chng ta ngh nh chimot pht sinh sau hnh vi dng v lc v chim ot nhng thc ra chng din racng mt lc. Hn na, si dy chuyn 4 ch khng phi mng, d t Tho c th lyi ngang nhin hay ln lt n ni anh Sng khng pht hin c m khng cn khngch bng v lc. Vic mang i si dy chuyn m khng cn dng v lc sau khi

13


14/14

chim c khng cn ngha nh ti na. T cc c s , chng ti cho rng vicnh ti cho hnh vi ca Tho l cp ti sn l c c s.

Ngoi cc trng hp xung t quan im v nh ti trn y, cn c mt s trnghp khc vic tranh lun v nh ti cng khng km phn l th xut pht t nhiunguyn nhn khc nhau. Chng hn, vic nh gi gi tr ca mt ch quan trong CTTP

khng thng nht s dn n tranh chp ti danh (xem v n ca Nguyn Vn Mn, Tpch Dn ch v Php lut s 4/1999, tr.19-20; v n ca Nguyn Vn Ph, Tp ch Dnch v Php lut s 7/2001, tr.29-30; v n ca Trn Vn A, Tp ch To n nhn dn s7/2003, tr.19; v n ca Nguyn Vn Toan, Tp ch Dn ch v Php lut s 5/2003,tr.20). Cng c trng hp xung t quan im do nhn thc cha chnh xc nhng duhiu ca cu thnh ti phm c bn (xem bi ngi chng c phm ti, Tp ch Ton nhn dn s 2/2001, tr.24); bi cc b co c phm ti la o chim ot ti sn haykhng, Tp ch To n nhn dn s 1/2002, tr. 33 ), bi c phm ti mua chuc, Tpch To n nhn dn s 6/2001, tr.25; V n ca Nguyn Anh Vn, Tp ch Dn ch vPhp lut s 1/2000, tr.23-24). Cng c trng hp xung t quan im do nhn thc

khng thng nht v ni dung ca CTTP nh trong bi Nhiu kin khc nhau (Tpch To n nhn dn s 2/2001, tr.25). Xung t cng c th pht sinh do s nh gikhng thng nht v cc tnh tit dn n cc hnh vi phm ti c du hiu ca phng vchnh ng, tinh thn b kch ng mnh, tnh th cp thit, s kin bt ng(xem v n ca ng Nh Lc, Tp ch To n nhn dn s 6/1996, tr.12; v n caPhm Vn Ton, Tp ch To n nhn dn s 11/2002, tr.20; v n ca Bi Hnh Phc,Tp ch To n nhn dn s 8/1996, tr.11)v.vVic phn tch tm ra cc nguyn nhnv gii php gii quyt xung t trong nhng trng hp ny cng rt cn thit. Tuynhin, trong phm vi bi vit ny chng ti khng th bn ht c mi trng hp xungt quan im trong nh ti m chng ta thng gp trong thc tin. Rt mong Qu c

gi cng chng ti gii quyt tip vn ny.

14

Documents

XUNGDOTQUANDIEMDINHTOI