XXX Kulinarska rabotilnica so poznatiot gotva~ Mark De Jongporaka.org.mk/wp-content/uploads/2017/07/Glasilo-PORAKA...Na 30.05.2017, godina vo hotel Kontinental – Skopje, be{e odr`an

Glasilo na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost Broj 2 godina XXX

CM

YB

CM

YB

CM

YB

C M Y B

C M Y B

C M Y B

C M Y B

CM

YB

Edna od programskite aktivnosti vo socijalnite servisni slu`bi - dnevni centri na RCPLIP - PORAKA e obuka na korisnicite za podgotvuvawe na obroci, so cel nivna pogolema samostojnost vo sekojdnevniot ìvot. Tokmu vo taa nasoka, a po povod Veligdenskite praznici, vo dnevniot centar - PORAKA Skopje vo Kapi{tec be{e organizirana kulinarska rabotilnica na koja u~estvuvaa korisnicite od dvata dnevni centri - PORAKA Skopje. Na na{e golemo zadovolstvo, poznatiot gotva~ Mark De Jong ja prifati pokanata da ja vodi kulinarskata rabotilnica.

Rabotilnicata prote~e vo odli~na atmosfera, so mnogu smea, druèwe, no i rabota vo kujna pri podgotovkata na specijaliteti na Mark. Korisnicite vo uloga na asistenti, no i angaìranite lica vo dnevnite centri imaa mo`nost da nau~at nekolku “mali” tajni na golemiot gotva~. So nade` deka ovaa sorabotka }e prodolì vo idnina, upatuvame golema blagodarnost do Mark za ubavo pominatiot den.

Kulinarska rabotilnica

so poznatiot gotva~ Mark De Jong



Scena od multimedijalniot performans “Baknati od sonceto”

Juni 2017 g.

2

Glasilo na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost - PORAKA -

“PORAKA”Glasilo na Republi~kiot centar zapoddr{ka na lica so intelektualnapopre~enost - PORAKAGlasiloto izleguva sekoi 3 meseci

Glaven i odgovoren urednik:Violeta Dimoska

Ureduva~ki odbor:Vasilka DimoskaVlado KrstovskiMaja Gacoska

Pe~ati:Data Pons, SkopjeTira` 1.000 primerociJuni 2017 g. Broj 2, god. XXX

Adresa na RCPLIP - PORAKA:”Orce Nikolov” br. 122, 1000 Skopje;tel.: 329 69 61; faks: 329 69 60E-mail: [email protected]: www.poraka.org.mk

Spored Ministerstvoto za kulturana RM, so odluka 07-2613/2, zaglasiloto PORAKA se pla}apovlastena dano~na stapka od 5%.

Dadenite sogleduvawa i upotrebu-vanata terminologija vo odredeninapisi od odredeni avtori ne goodrazuvaat oficijalnoto misle-we i stavovi na RCPLIP - PORAKA.

650 u~esnici se obvrzaa za celosnainkluzija na licata so popre~enost

na otvoreniot pazar na trudot

Konferencijata “Vrabotuvawe za site – globalna perspektiva” seodrà vo Belfast vo juni 2017 godina so u~esnici od site kraevina svetot, koi se obvrzaa da storat ne{to pove}e za celosna inkluzijana licata so popre~enost na pazarot na trudot.

„Vrabotuvawe za site – globalna perspektiva”, prvata svetskakonferencija za poddr{ka na vrabotuvaweto se odrà od 14-ti do 16-tojuni 2017 godina vo Belfast i pretstavuva prvata globalna konferencijakoja se odnesuva{e isklu~ivo na vrabotuvawe na licata so popre~enost.

Konferencijata se fokusira{e na faktot deka vrabotuvaweto eapsolutno klu~no ne samo kako sredstvo za preìvuvawe, tuku i vo borbataod isklu~uvawe i izolacija od op{testvoto. Prezenterite i govorniciteja istaknaa va`nosta na vrabotuvaweto vo gradeweto na identitetot naliceto, bez razlika dali e so popre~enost ili ne. Tie, isto taka, ja notiraai ulogata na rabotata vo izgradbata na socijalen krug i dadoa zabele{kadeka „rabotata e osnova za uìvawe i pridones vo op{testvoto”.

Konferencijata, na koja ima{e nad 60 rabotilnici i 20 klu~nigovornici i panelisti, ovozmoì site zainteresirani ~initeli da goizrazat svoite stavovi: lica so popre~enost, kreatori na politiki,obezbeduva~i na servisni slu`bi i rabotodava~i.

Konferencijata opfati i dve ceremonii: lansiraweto naSvetskata asocijacija na poddràno vrabotuvawe be{e odbeleàno sopriem vo zgradite na Parlamentot na Severna Irska i zavr{nataceremonija na nagradata vrabotuvawe za site se odrà za vreme nakonferenciskata gala ve~era vo Centarot Titanik, obele`je na Belfast.Svetskata asocijacija na poddràno vrabotuvawe zapo~nuva so MargaretHadok kako nov pretsedatel, dodeka Evropskata asocijacija za poddrànovrabotuvawe (EUSE) go izbra Luk Henau na pozicijata pretsedatel.

Za vreme na konferencijata se potpi{a dogovor za sorabotka me|uEvropskata mreà na javni servisni slu`bi za vrabotuvawe, EASPD iEUSE. Ovoj dogovor za sorabotka ja odrazuva zna~ajnata zalo`ba od javniteservisni slu`bi za vrabotuvawe da rabotat kon inkluzija na licata sopopre~enost na pazarot na trudot.

Konferencijata zavr{i so toa {to govornicite i u~esnicite seobvrzaa da deluvaat vo nasoka na celosen inkluziven pazar na trudot icelosna implementacija na ~lenot 27 od Konvencijata na ON za pravatana licata so popre~enost. U~esnicite zabeleàa deka ovaa cel ne samo{to }e ja promovira socijalnata inkluzija tuku i }e go unaprediekonomskiot rast.

G-din Xejms Krou, pretsedatel na EASPD istakna: „Ovaakonferencija potvrdi deka inkluzivnoto vrabotuvawe e pozitivna,pametna biznis odluka. ]e deluvame vo nasoka na spojuvawe na site~initeli so cel implementirawe na celosnata inkluzija na licata sopopre~enost na otvoreniot pazar na trudot”. G-|a Margaret Hadok veruvadeka „ovaa konferencija pokaà deka u~esnicite od sekade niz svetotse posveteni na ~lenot 27 od Konvencijata na ON; veruvame deka ovapretstavuva vaèn ~ekor na patot za celosna inkluzija na licata sopopre~enost na otvoreniot pazar na trudot”.

Konferencijata zavr{i so izvestuvawe za slednata Svetskakonferencija za poddràno vrabotuvawe, koja }e se odrì vo Kanada,2021 godina. EASPD svojata sledna konferencija }e ja odrì vo CrnaGora od 25-ti do 27-mi oktomvri 2017 godina, a EUSE }e odrì konferencijavo Amsterdam vo 2019 godina.

Prva Svetska Konferencija “Vrabotuvawe zasite – globalna perspektiva”

SODR@INA

2 stranaPrva svetska konferencija zapoddràno vrabotuvawe voBelfast

3 stranaUspe{na realizacija na ciklusotobuki vo ramki na proektot DLoT

4 i 5 stranaMultimedijalen performans“Baknati od sonceto”

6 stranaAktivnosti vo ramkite na proektot“Rana inkluzija preku vzaemnou~ewe”

7 stranaGolem humanitaren koncert TeenageRiot

8, 9, i 10 stranaMadridska deklaracija na EDF

12 stranaObuka za rabotno - orientiranarehabilitacija na UNDP

13, 14 i 15 stranaAktivnosti na servisnite slu`bi ilokalnite organizacii na RCPLIP- PORAKA

16 stranaNa{a stranicaKulinarska rabotilnica so MarkDe Jong

3


Aktivnosti na CPLIP - PORAKA Skopje i RCPLIP - PORAKA

Uspe{na realizacija na ciklusot obukivo ramkite na proektot “Disability

Leaders of Tomorrow!”

Centarot za poddr{ka na lica so intelektualnapopre~enost – PORAKA Skopje, vo sorabotka soRepubli~kiot centar za poddr{ka na lica sointelektualna popre~enost – PORAKA, vo izminatitotperiod odrà pet rabotilnici vo ciklusot na obuki voramkite na me|unarodniot proekt „Disability Leaders ofTomorrow” na EASPD – Evropska asocijacija naobezbeduva~i na servisni slu`bi za lica sopopre~enost. Proektot ima za cel jaknewe nakapacitetite na obezbeduva~ite na servisni slu`bi zalica so popre~enost vo promoviraweto ikoordiniraweto na realni i odr`livi promeni voobezbeduvaweto na servisni slu`bi vo 15 zemji odJugoisto~na Evropa.

Vo Makedonija, vo ciklusot na obuki u~estvuvaakandidati od 15 razli~ni organizacii – obezbeduva~ina servisni slu`bi za lica so popre~enost, koi pominaaniz intenziven proces na obuka so cel da se steknat sosoodvetni znaewa i iskustva za novinite, predizvicitei mo`nostite za unapreduvawe na sostojbite vocelokupniot proces na obezbeduvawe na servisnislu`bi za poddr{ka na lica so popre~enost.

Sekoja od pette rabotilnici be{e posvetena naposeben modul od onlajn kursevite:• Modul 1 „ôvekovi prava i servisni slu`bi za lica

so popre~enost: Konvencijata na Obedineti nacii zapravata na lica so popre~enost i Evropskiot pravenkontekst”

• Modul 2 „Razvoj na socijalnite servisni slu`bi isocijalnite politiki vo Evropa”

• Modul 3 „Planirawe na inkluzivni zaednici”• Modul 4 „Razvivawe na kvalitetni servisni slu`bi

za popre~enost”• Modul 5 „Kon personalizirani servisni slu`bi za

lica so popre~enost”

Vo interaktivna atmosfera na rabotilnicite,pokraj novite soznanija, kandidatite imaa mo`nost dadiskutiraat i da gi spodeluvaat svoite iskustva, kakoi zaedni~ki da podgotvat zada~i – esei za sekoj odmodulite. Isto taka, sekoj od kandidatite polaga{e u{tedopolnitelni pet, odnosno vkupno deset moduli naonlajn platformata www.dlot.eu.

Na 30.05.2017, godina vo hotel Kontinental –Skopje, be{e odràn Finalniot nastan vo ciklusot naobuki vo ramkite na proektot. Celta na finalniot nastanbe{e da se prezentiraat steknatite znaewa ipodgotvenite kolektivni zada~i vo ramkite na moduliteza u~ewe, kako i da se inicira diskusija za potrebataod podobra sorabotka i vmreùvawe na obezbeduva~itena servisnite slu`bi vo Makedonija.

Ciklusot na obuki vo Makedonija go sprovedoaDr. Vasilka Dimoska od RCPLIP – PORAKA (mentor voprvata faza na obuka) i Vlado Krstovski od CPLIP –PORAKA Skopje (kandidat vo prvata faza i mentor vovtorata faza na obuka).

Proektot „Disability Leaders of Tomorrow” eimplementiran od strana na EASPD – Evropskaasocijacija na obezbeduva~i na servisni slu`bi za licaso popre~enost, a RCPLIP – PORAKA e partenrskaorganizacija vo Makedonija. Pove}e informacii sedostapni na www.easpd.eu, www.dlot.eu i www.pora-ka.org.mk.

4


Prezemen tekst od www.teatarce.mk, pi{uva Sotir Trajkov

Lica so posebni potrebi bea „Baknati od sonceto”

Teatarskata igra i muzikata se del od izraznitesredstva vo ovaa multimedijalna pretstava, koiu~esnicite gi sovladaa, za da go prikaàt svojot pogledna svetot i toa {to go ~uvstvuvaat.

„ Sakam da glumam, da snimam film, da me gledaatna televizija “. Naizgled, ova e ̀ elba na sekoja li~nostkoja saka da se realizira na umetni~ki plan i da steknepublicitet. No koga ̀ elbata e iskaàna od mlad ~ovekkako Nikola Ognenovski, korisnik na Dnevniot centarza lica so intelektualna popre~enost „Poraka”, toga{toa ne e obi~na, no ne e i neostvarliva èlba . Vopretstavata so sliki i prikazni od sekojdnevniot ̀ ivot,„ Baknati od sonceto”, vo edna romanti~na scena NikolaOgnenovski igra tango so, Katerina \uroska, koja isto takago posetuva Dnevniot centar „Poraka”. Taa veli deka gosaka tancot.

– Sakam da tancuvam i zatoa sum del od ovaagrupa, veli male~kata \uroska.

A, vo grupata se 15-tina, vo najgolem broj pomladiu~esnici vo pretstavata „ Baknati od sonceto “. Taa e tretpo red zaedni~ki proekt na nezavisniot teatar „Pi” iDnevniot centar za lica so intelektualna popre~enost.Celta e velat od teatarot „Pi”, formiran od akterite ibra~en par, Zlatko Mitreski i Makedonka Ilievska, nalicata so posebni potrebi da im se dade mo`nost da seizrazat na umetni~ki plan, po primerot naspecijaliziranite teatri vo Skandinavija.

– Vo Makedonija , voop{to ne se raboti angaìranteatar od vakov tip, dali bilo so socijalni slu~ai iliso lica so intelektualna popre~enost, kakvi {to se ovie

Kon premierata na pretstavata „ Baknati od sonceto”, vo produkcija na teatarot„Pi” i Dnevnite centri za lica so intelektualna popre~enost „Poraka” od Skopje.

Lica so posebni potrebi igraat kako profesionalni akteri

lica, ovde. Toa e ne{to {to ne e davawe {ansa, tukune{to {to e normalno za sekoja individua koja {to sakada se izrazi na nekakov na~in vo umetnosta, bez razlikadali e teatar ili muzika, veli akterot ZlatkoMitrevski.

Teatarskata igra i muzikata se samo del odizraznite sredstva vo ovaa multimedijalna pretstava, koi u~esnicite gi sovladaa, za da go prikaàt svojotpogled na svetot i toa {to go ~uvstvuvaat. Davaa ideii ja koristea sopstvenata imaginacija za dramskiot

5


Prezemen tekst od www.teatarce.mk, pi{uva Sotir Trajkov

materijal {to go sobiraa i zaedni~ki so mentorite,Mitreski i Ilievska, go sklopija. Korisnicite od„Poraka”, so mentorite rabotea na pove}e akterskitehniki. Me|u niv, onie od Mejerhold, Stanislavski iod drugi teatarski inovatori i reìseri. Tehnikite beaprilagodeni na nivnata psiho-fizi~ka sostojba. Nascenata vo Mala stanica, soznanijata od rabotilnicitegi preto~ija niz govorewe tekst, poezija, nivni li~nidoìvuvawa za svetot, no nastapija i so koreografiiod Valentino Apostolovski i drugi odigrani dejstvijapred kamera, prikaàni na video. Velat deka im e ubavoda bidat akteri i da gi pokaàt svoite umetni~kisklonosti.

– Govorot na tekstot mi e najubav. Koga go ~itamtekstot, toa mi e najdobro, veli Lara Bo{kovi},korisni~ka na Dnevniot centar „Poraka”. Julija Pavlova,koja isto taka u~estvuva vo pretstavata, a glavna e voscenata so drvoto, veli:

– Najprivle~no mi e tancuvaweto, igrata irecitiraweto.

„Baknati od sonceto“ e napravena kako kola`.Niz scenite akterite go istraùvaat me|usebniot odnos,odnosot so prostorot i so publikata. Od prvata scenaso zaedni~ko ~itawe tekst, preku taa vo avtobus sovideo, pa scenite vo koi se doloveni ubavinata naprirodata i zloto koe vladee vo svetot, do sekojdnevniteaktivnosti vo Dnevniot centar „Poraka”, zaedni~kotospodeluvawe na ulica na spisanieto {to go izdavacentarot i poslednata scena koja ja slavi qubovta kakokosmi~ki podarok za ~ove{tvoto, ovie akteri pokaàaentuzijazam i volja vo dobliùvaweto doprofesionalnite teatarski standardi i kriteriumi zarabota i dokaàa deka imaat koncentracija i memorijaza sekoja postavena zada~a. No, ona {to najmnoguvoshituva e toplinata i me|usebnata poddr{ka {to jamanifestiraat me|u sebe vo tekot na izvedbata. Serazbira , za pozdravuvawe e i vlogot na Zlatko Mitreski

i na Makedonka Ilievska od teatarot „Pi”, koi od 2012sorabotuvaat so dvata Dnevni centri za lica sointelektualna popre~enost „Poraka” vo Skopje. Beznivniot anga`man „Baknati od sonceto” nema{e da bidenapravena, kako i dvete prethodni pretstavi, „Maliotprinc”, vo 2013 i „Sonce vo mojata usta”, vo 2014,realizirani so licata so intelektualna popre~enost.

Isto taka, mora da se naglasi deka so ovoj vidsocijalen anga`man, nezavisniot teatar „Pi”, otvora novastranica vo na{iot teatarski prostor, promoviraj}ispecijaliziran teatar za lica so posebni potrebi.

Za toa im simnuvam kapa i im posakuvam u{te mnoguzaedni~ki uspe{ni proekti !

Sotir Trajkov

6


Aktivnosti vo ramkite na evropskiot proekt„Rana inkluzija preku vzaemno u~ewe”Odràni dva informativni nastani za

multiplikacija vo Skopje

U~estvo na RCPLIP - PORAKA vo me|unarodni proekti

Republi~kiot centar za poddr{ka na lica sointelektualna popre~enost – PORAKA vo izminatiotperiod prodolì so predvidenite aktivnosti kako ednaod partnerskite organizacii vo konzorciumot od 10partneri vo evropskiot proekt „Rana inkluzija prekuvzaemno u~ewe”, koj e poddràn od ERASMUS+programata na Evropskata unija. Proektot se fokusirana zgolemeno znaewe i spodeleni metodi za rabota iinkluzija na deca od predu~ili{na vozrast koi imaatpopre~enost ili se vo rizik da steknat popre~enost, aima za cel da prenese informacii, konkretnimetodologii i procena na kompetencii.

Vo direktna komunikacija so konzorciumotpredvoden od avstriskata organizacija Sinn-Evaluation,timot na RCPLIP – PORAKA rabote{e naunapreduvaweto na alatkite koi se ovozmoèni so ovojproekt. Aktivnostite se odnesuvaa na adaptacija isreduvawe na onlajn platformata www.early-inclusion.eunameneta za razmena na iskustva me|u profesionalcitei se postavuvaa pozitivni iskustva i praktiki odrabotata so lica so intelektualna popre~enost. Poto~nose rabote{e na unapreduvawe na alatkata „Pazar zametodi na inkluzija” {to pretstavuva samoorganiziranametodolo{ka onlajn razmena na iskustva. Isto taka, beaprezemeni golem broj aktivnosti od tehni~ki karakter,pred se za prevod i adaptacija na informativnimaterijali.

Vo soglasnost so predvidenite proektni celi iaktivnosti, na 26 april i na 5 maj 2017 godina vo hotelKarpo{ – Skopje, RCPLIP – PORAKA odrà dvainformativni nastani za multiplikacija, odnosno zapretstavuvawe na onlajn platformata www.early-inclusion.eu i alatkite za u~ewe koi se razraboteni odproektnite partneri. Na dvata nastani u~estvuvaa 45vospituva~ki od detskite gradinki koi funkcioniraatvo ramkite na op{tinite Karpo{ i Centar, kako ipretstavnici i odgovorni lica od dvete skopskiop{tini.

So procesot na inkluzija, vo detskite gradinkise vklu~uvaat deca so popre~enost bez da se napravatneophodnite podgotovki i educirawe na kadarot, {tovo golem broj na slu~ai doveduva do kontraproduktivniefekti poradi nemo`nosta na kadarot vo gradinkiteda se spravat so predizvicite koi inkluzijata gi nosiso sebe. Od tie pri~ini, proektnite aktivnostite beanaso~eni tokmu kon vospituva~kiot kadar od detskitegradinki, so cel da se ponudat informacii, protokolii informativni paketi za razli~ni dijagnozi i sostojbi,kako i konkretni metodi za rabota i vklu~uvawe nadecata so popre~enost vo sekojdnevnite aktivnosti vogrupite i gradinkite.

Na na{e golemo zadovolstvo, u~esnicite nanastanite otvorija diskusija za mnogu va`ni i su{tinskipra{awa, a ponudenite informacii i metodi prekuonlajn platformata gi ocenija kako korisni iupotreblivi vo nivnata rabota. Dvata nastani zavr{ijaso dogovor za ponatamo{na direktna komunikacija,sorabotka i konsultacii vo nasoka na podobruvawe nainkluzijata na deca so popre~enost vo vospitno-obrazovniot proces.

7


Vo ramki na programata „Crven krst vo akcija - promocija na humani vrednosti”.

Makedonskite bendovi „Area”, „PMG kolektiv”,„Fank {ui”, „Kara” i „Linkoln leter” na 12 april 2017godina nastapija na humanitarniot koncert Teenage Riotkoj se odrà vo Mladinskiot kulturen centar vo Skopje.Parite sobrani od proda`bata na vleznici bea namenetiza Centarot na poddr{ka na lica so intelektualnapopre~enost „Poraka” - Skopje. Koncertot be{e voorganizacija na sredno{kolcite od me|unarodnotou~ili{te „Nova” i e vo ramki na programata „Crven krstvo akcija - promocija na humani vrednosti”.

Stanuva zbor za nacionalna programa koja seimplementira vo site op{tinski organizacii naCrveniot krst i na godi{no nivo obu~uva okolu 1200mladinci, potencijalni volonteri vo organizacijata i40 desiminatori koi rabotat so mladincite. Kako delod nea, mladite dobivaat obuka za vrednostite naCrveniot krst, u~at za kulturata kako sistem odvrednosti, za kulturata na dijalog kako osnovenpreduslov za gradewe na interkulturno op{testvo.Voedno dobivaat i prakti~ni znaewa kako daizrabotuvaat mali proekti za dobroto na zaednicata vokoja {to ̀ iveat, proekti preku koi pomagaat na ranlivotonaselenie. Na godi{no nivo se izrabotuvaat od 150 do200 mali proekti preku koi im se pomaga na okolu 3000lica vo na{ata zemja, na nekoi kratkoro~no dodeka zanekoi pomo{ta e dolgoro~na.

Implementacijata na programata „Crven krst voakcija - promocija na humani vrednosti” (CKA-PHV) ovaagodina e ovozmoèna so poddr{ka na Me|unarodnatafederacija na Crveniot krst i Crvena polumese~ina.Se pravi vo sorabotka so u~enicite od „Nova” koi ve}erealiziraa pove}e proekti za pomo{ na zaednicata socel da se pomogne na odredeni socijalno zagrozeni ilimarginalizirani grupi vo op{testvoto. Naslovot nakoncertot proizleguva od pesna na kultniot amerikanskibend „Sonik jut”, a bendovite koi nastapija se edni odnajaktivnite na doma{nata scena.

Vo organizacija na u~enicite od me|unarodnoto u~ili{te „Nova”Odràn golem humanitaren koncert “Teenage Riot”

Skopskiot bend „Fank {ui” na koncertot nastapizaedno so korisnici na dnevnite centri na CPLIP -PORAKA Skopje. Na nastapot mu prethodea probi voprostoriite na dnevnite centri, a publikata na koncertotmoè da posvedo~i za prekrasnata energija inepovtorlivite emocii koi gi primija od licata sointelektualna popre~enost.

8


Po povod 20-godi{ninata na Evropskiot forum za popre~enost

Ovaa godina Evropskiot forum za popre~enost(EDF) ja odbeleùva svojata 20-godi{nina. Delegatitena Generalnoto sobranie na EDF se sostanaa vo Madridna 13 maj 2017 godina, pretstavuvaj}i go evropskotodvièwe za popre~enost, i ja usvoija ovaa Deklaracijakoja ja postavuva na{ata vizija i plan za akcija zaimplementirawe na pravata na licata so popre~enostvo slednite godini.

Vo ramki na odbeleùvaweto na 60-godi{ninataod Dogovorot vo Rim, EDF gi povikuva liderite naevropskite institucii i na dràvite ~lenki da jaobnovat nivnata zalo`ba za vizijata za Evropa koja gipromovira, za{tituva i obezbeduva gra|anskite,politi~kite, socijalnite, kulturnite i ekonomskiteprava za site, go obezbeduva demokratsko u~estvo nagra|anskoto op{testvo vo procesite na donesuvaweodluki i gi gleda licata so popre~enost i nivnitesemejstva kako sostaven del od odr`livo iprosperitetno evropsko op{testvo.

Ovaa izjava se nadograduva na Madridskatadeklaracija na EDF „nediskriminacija plus pozitivnaakcija rezultira vo socijalna inkluzija” od 2002 godinai na Deklaracijata od Samitot vo Rim, usvoenaprethodno ovaa godina pred 60-godi{ninata odosnovaweto na Evropskata unija. So nea se obnovuvana{ata obvrska za Evropa kade site lica so popre~enostgi uìvaat site ~ovekovi prava i osnovni slobodi.

PreambulaPotsetuvaj}i deka EDF be{e osnovan pred 20

godini za da se obezbedi deka odlukite na evropskonivo koi se odnesuvaat na licata so popre~enost inivnite semejstva se donesuvaat so i od lica sopopre~enost i nivnite organizacii;

Potsetuvaj}i deka EDF e sega evropsko dvièweso ~lenstvo niz cela EU i po{iroko;

Potsetuvaj}i deka ve}e vo 1997 godina,popre~enosta se pojavi vo Dogovorot od Amsterdam,sozdavaj}i ja prvata pravna osnova za EUzakonodavstvoto da moè da gi {titi pravata na licataso popre~enost od diskriminacija;

Potsetuvaj}i deka denes ima 80 milioni licaso popre~enost vo EU;

Sfa}aj}i deka me|u licata so popre~enost,najisklu~eni grupi se, me|u ostanatite, èni, deca imladinci, stari lica, lica na koi im e potreba pogolemapoddr{ka, slepi-gluvi lica, lica so psihosocijalni,intelektualni, kognitivni i kombinirani popre~enosti,bezdomnici, etni~ki malcinstva i begalci sopopre~enost, koi ne se vo mo`nost da u~estvuvaat naednakva osnova so drugite vo site aspekti od ̀ ivotot;

Razmisluvaj}i deka neednakvosta,nevrabotenosta, siroma{tijata, isklu~enosta,

bezdomni{tvoto, neednakvostite, stigmatizacijatata idiskriminacijata ostanuvaat na neprifatlivi nivoa ise u{te rastat niz cela Evropa;

Potsetuvaj}i deka licata so popre~enost inivnite semejstva se soo~uvale so drasti~ni namaluvawavo socijalnite servisni slu`bi i beneficiite, {to vodikon vra}awe vo segregira~ki institucii, kade licata sopopre~enost ~esto pati se li{eni od nivnata sloboda idelovna sposobnost;

Potsetuvaj}i deka Konvencijata na Obedinetitenacii za pravata na licata so popre~enost e prviotme|unaroden dogovor za ~ovekovi prava ratifikuvan odEU kako regionalna organizacija vo 2011 godina, deka taaKonvencija e kamen-temelnik za politi~kata agenda zapopre~enosta na site nivoa vo EU i nejzinite dràvi~lenki, koi imaat obvrska da ja implementiraat;

Potsetuvaj}i na unikatnata uloga koja ja imaatEvropskite strukturni i investiciski fondovi, me|uostanatite EU instrumenti, za obezbeduvawe na ednakvimo`nosti i nediskriminacija za licata so popre~enostkako evropski gra|ani so celosni prava;

Prifa}aj}i ja brzata evolucija nakomunikaciskite i informaciskite tehnologii koi, akose pristapni, moàt da pridonesat za poddr{ka nasamostojnoto ̀ iveewe na licata so popre~enost i nivnoaktivno u~estvo vo se pove}e digitalizirano i povrzanoop{testvo;

Potsetuvaj}i deka licata so popre~enost sevklu~eni vo centarot na 2030 Agendata za odr`liv razvoj– koja vetuva deka nema nikoj da ostavi zad sebe, so 17inkluzivni odr`livi razvojni celi koi treba da seimplementiraat, sledat i postignat do 2030 godina;

Potsetuvaj}i na va`nosta od nadvore{niteaktivnosti na EU i potrebata da se obezbedi deka licataso popre~enost se celosno vklu~eni vo redovnite tekovina EU strategiite, programite i politikite zaimplementirawe na 2030 Agendata za odr`liv razvoj;

OBNOVENATA MADRIDSKA DEKLARACIJAUsvoena na Generalnoto sobranie na EDF, 13-ti maj 2017 godina

„Ni{to za nas bez nas – popre~enosta da bide vidliva nasekade”„Inkluzivnata i pristapna Evropa koja nie ja sakame”

9



Naglasuvaj}i ja obvrskata na EDF da prodolìso anga`manite za silna i obedineta EU za i so sitesvoi gra|ani.

Na{ata vizija za idninataNie, delegatite na Generalnoto sobranie na EDF,

koi se sostanavme vo Madrid na 13 maj 2017 godina, jaspodeluvame zaedni~kata vizija za silna, inkluzivna ipristapna Evropa;

Bidej}i Konvencijata na ON pretstavuvavistinska mo`nost i predizvik za EU instituciite,vladite na dràvite ~lenki i gra|anskoto op{testvoda gi izmenat svoite politiki i praktiki;

Bidej}i celta na Konvencijata na ON eunapreduvawe, za{tita i obezbeduvawe na celosnoto iednakvo uìvawe na site ~ovekovi prava i osnovnislobodi na site lica so popre~enost, kako iunapreduvawe na po~ituvaweto na nivnoto vrodenodostoinstvo;

Bidej}i EU, dràvite ~lenki, telata zamonitoring, organizaciite na lica so popre~enost,gra|anskoto op{testvo i drugite akteri treba da se vodatspored op{tite na~ela na Konvencijata vo nivnataimplementacija i monitoring:- Po~ituvawe za vrodenoto dostoinstvo, avtonomija,

vklu~uvaj~i ja slobodata za nosewe sopstveni izborii samostojnosta na licata;

- Ne-diskriminacija so poseben naglasok na razumnoprilagoduvawe; celosno i efektivno u~estvo iinkluzija vo op{testvoto;

- Po~it za razlikite i prifa}awe na licata sopopre~enost kako del od ~ovekovata raznoli~nost i~ove{tvo;

- Ednakvost na mo`nostite i pravata na ènite idevojkite so popre~enost; pristapnost sledej}i gopristapot na Univerzalniot dizajn;

- Ramnopravnost me|u maìte i ̀ enite;- Po~it za razvojnite kapaciteti na decata so

popre~enost i po~it za pravoto za za~uvuvawe nasvojot identitet;

- Promocija na inkluzivno obrazovanie, inkluzivnovrabotuvawe i doìvotno u~ewe.

Bidej}i site prezemeni akcii zaimplementirawe na Konvencijata na ON }e bidat od

korist ne samo za licata so popre~enost tuku i zaop{testvoto vo celina;

Bidej}i izve{tajot na EU be{e razgleduvan odKomitetot na ON za pravata na lica so popre~enost idobi zbir od preporaki vo 2015 godina (zaklu~nisogleduvawa), koi se efektiven instrument zaimplementacija na Konvencijata na ON i za celite od2030 Agendata za odr`liv razvoj.

Evropa koja nie ja sakameGi povikuvame evropskite lideri da go

revitaliziraat evropskiot proekt koj se stremi da imgarantira na site poedinci idnina zasnovana nademokratija i sloboda, ~ovekovi prava i ednakvost,avtonomija i sloboda na izbor, socijalna pravda, ~ove~kodostoinstvo, solidarnost, inkluzija i u~estvo na sitelica so popre~enost vo op{testvoto, mir i sredinskaodr`livost;

Ja povikuvame EU celosna da ja implementiraKonvencijata na ON i da usvoi seopfatna strategija zaistata da stane vode~ka sila za novata Agenda za pravatavo oblasta na popre~enosta 2020-2030;

Ja povikuvame EU da prezeme vode~ka uloga vopoddr{kata na dràvite ~lenki za implementirawe naKonvencijata na ON preku postavuvawe primer i celosnaprimena na odredbite na Konvencijata vo svoite sistemii aparati;

Ja povikuvame EU da gi vklu~i vo redovnitetekovi odredbite na Konvencijata na ON vo site novi irevidirani zakonski instrumenti, osobeni priusvojuvawe na relevantni horizontalni i zakonispecifi~ni za popre~enosta;

Gi povikuvame EU i dràvite ~lenki koi se u{tego nemaat storeno toa, vo najbrzo vreme da goratifikuvaat Fakultativniot protokol na Konvencijatana ON koj sodrì proceduri za zajaknuvawe na za{titatana pravata dadeni vo Konvencijata na ON za sitepoedinci so popre~enost vo Evropa;

Ja povikuvame EU da ja proglasi 2021 godina zaEvropska godina na pravata na licata so popre~enost zada se odbeleì 10-godi{ninata od ratifikuvaweto naKonvencijata na ON od strana na EU;

Gi povikuvame EU i dràvite ~lenki daobezbedat deka pravata na ènite i devojkite sopopre~enost se zemaat predvid vo site zakonski iadministrativni merki za rodova ednakvost, ènskiprava i implementacija na Konvencijata na ON i da jaratifikuvaat Konvencijata na Sovetot na Evropa zaprevencija i borba protiv nasilstvo vrz ènite idoma{no nasilstvo;

Ja povikuvame EU brzo da go ratifikuvaDogovorot od Marake{ za da go olesni pristapot dopublikuvani dela za lica koi se slepi, so vizuelnio{tetuvawa, a so toa da stavi kraj na „gladta” za knigiso koj se soo~uvaat ovie lica;

Gi povikuvame EU i dràvite ~lenki daobezbedat deka finansiraweto na nacionalni,regionalni i lokalni organizacii na lica sopopre~enost, vklu~itelno i onie koi gi pretstavuvaatdecata, ènite i licata so popre~enost i intenzivni

10



potrebi za poddr{ka, e vgradeno vo soodvetnite zakonii regulativi vo soglasnost so obvrskite navedeni vo~lenovite 4.3 i 33.3 od Konvencijata na ON;

Gi povikuvame EU i dràvite ~lenki da gopottiknuvaat formiraweto na nacionalni, regionalnii lokalni organizacii na lica so popre~enost vopogled na povrzuvawe, promovirawe i pretstavuvawena nivnite interesi;

Gi povikuvame EU i dràvite ~lenki danazna~at ili da formiraat centralni to~ki irelevantni mehanizmi za koordinacija zaimplementacija na Konvencijata na ON vo siteinstitucii na EU i vo vladite i administracijata nadràvite ~lenki, soglasno ~len 33.1 od Konvencijatana ON i da gi vklu~uvaat vo redovnite tekovi pravatapovrzani so popre~enosta vo site oblasti odpolitikite so osoben fokus na grupi koi se soo~uvaatso pove}ekratna diskriminacija;

Gi povikuvame EU i dràvite ~lenki davosposta-vat robusten, nezavisen i dobro obezbedenmehanizam za monitoring koj vo celost }e gi vklu~ilicata so popre~enost i nivnite organizacii vo soglas-nost so ~lenovite 33.2 i 33.3 od Konvencijata na ON;

Gi povikuvame EU i dràvite ~lenki davospostavat i da razvijat nacionalni programi za obukana eksperti so popre~enost so cel da se iskoristatnivnite iskustva i ekspertizi vo site poliwa, aosobeno vo zajaknuvawe, pristapnost, inkluzivnoobrazovanie i doìvotno u~ewe, inkluzivnovrabotuvawe, delovna sposobnost, pristap do pravda izdravstvena grià, domuvawe i transport;

Go povikuvame Sovetot na EU da stavi kraj nablokadata na Direktivata za ednakov tretman od 2008godina i ja povikuvame EU brzo da go usvoi ovoj zakonso koj se zabranuva diskriminacija zasnovana nareligija, uveruvawe, popre~enost, vozrast iliseksualna orientacija vo site aspekti vo ìvotot,vklu~uvaj}i pove}ekratna diskriminacija idiskriminacija preku zdruùvawe;

Ja povikuvame Evropskata komisija da obezbedideka Konvencijata na ON e celosno integrirana vofinalniot tekst i site inicijativni i ponatamo{nisledewa na Evropskiot stolb za socijalni prava;

Pristapot do socijalni i vo mestoto naìveewe servisni slu`bi, razvieni vo sorabotka solica so popre~enost i nivni organizacii treba da staneklu~en del od Preporakite za sekoja zemja vo ramki naEvropskiot semestar za da se garantira postignuvawetona celite od Evropa 2020;

Ja povikuvame EU da prezeme vode~ka uloga vopostignuvaweto na 2030 Agendata za odr`liv razvoj,so jasna mapa i regionalni odr`livi razvojni celi koigi vklu~uvaat licata so popre~enost;

Ja povikuvame EU da se usoglasi so odr`liviterazvojni celi so jasni pokazateli koi gi vklu~uvaatsite i da dava poddr{ka na razdeluvawe na podatocitespored vidovi na popre~enost;

Gi povikuvame Evropskiot parlament i Sovetotda usvojat cvrst i ambiciozen Evropski Akt zapristapnost, so {irok spektar na obezbedeni produkti

i servisni slu`bi, so cel da se postigne vistinskarazlika vo sekojdnevniot ̀ ivot na 80 milioni Evropejciso popre~enost;

Gi povikuvame instituciite na EU i dràvite~lenki da gi implementiraat i usvojat potrebnitepolitiki za da se obezbedi deka aktuelnite i idniterazvitoci vo tehnologijata nema da ostavat nikoj nazadi deka se nameneti za site, so cel za licata sopopre~enost da moàt da uìvaat vo niv na ednakvaosnova kako i drugite, i da gi koristat za poddr{ka nanivnoto samostojno ̀ iveewe i celosno u~estvo vo siteaspekti od ̀ ivotot;

Gi povikuvame EU i dràvite ~lenki daobezbedat deka site lica so popre~enost, vklu~itelnoi onie koi imaat staratelstvo, da bidat vo mo`nost dago praktikuvaat svoeto pravo na glas i da bidat glasani,vklu~uvaj}i i obezbeduvawe na pristapni komunikaciii objekti;

Gi povikuvame EU i dràvite ~lenki da gopriznaat kulturniot i jazi~niot identitet koj seodnesuva na licata so popre~enost, vklu~uvaj}i goznakoviot govor i kulturata na gluvite lica;

Gi povikuvame EU i dràvite ~lenki daovozmoàt sekoe lice so popre~enost da ima pravo nainkluzivno obrazovanie so obezbeduvawe na potrebnatapoddr{ka, inkluzivno rabotno mesto i pristap dominimalen prag na socijalna za{tita so cel da seosposobi sekoe lice so popre~enost da ima adekvatenstandard na ̀ iveewe;

Gi povikuvame EU i dràvite ~lenki da giprifatat begalcite, i da rabotat so niv za da se stavikraj na vooruènite konflikti koi gi isteruvaat odnivnite domovi i da gi ostavaat licata so popre~enostnesposobni da izbegaat i vo pozicija na postojananesigurnost.

11


Aktivnosti na UNDP - Proekt za uslugi za lica so popre~enost

Vo periodot od dekemvri 2016 godina do juni2017 godina vo organizacija na UNDP, a poddràno odAmbasadata na Avstrija vo R. Makedonija, Ministerstvotoza socijalna rabota i za{tita na potro{uva~ite odAvstrija i Ministerstvoto za trud i socijalna politikana R.Makedonija be{e odràna obuka na tema “Rabotno –orientirana rehabilitacija”. Obukata kako glavenpredava~ i obu~uva~ ja vode{e g-|a Ingrid Palmer,profesionalec od BBRZ organizacijata od gradot Linc,Avstrija, pridruùvana so tim od kolegi priistoimenata organizacija. Na obukata u~estvo zedoaGacovska Maja, psiholog i del od timot na RCPLIP –PORAKA i Borizovski Viktor, defektolog vo dnevniotcentar na CPLIP – PORAKA Skopje. Na obukatau~estvuvaa i pretstavnici od razni stru~ni profili:pedagozi, socijalni rabotnici, defektolozi, psiholoziod nevladini organizacii, posebni u~ili{ta i zavodiza rehabilitacija od R. Makedonija.

Teoretskiot del na obukata se sostoe{e od triobuki od po tri rabotni dena rasporedeni vo mesecitedekemvri 2016 godina, januari i fevruari 2017 godina.Za vreme na teoretskiot del be{e prezentiranofunkcioniraweto na BBRZ organizacijata od Avstrijakoja pretstavuva najgolem davatel na obrazovni isocijalni uslugi vo Avstrija. Misijata i zada~ata nagrupacijata e da poddrì, potpomogne i pridruùva licana rabotosposobna vozrast vo odnos na razvoj i koristwena nivnite profesionalni i op{testveni mo`nosti.

Celta na profesionalnata rehabilitacija e naliceto koe treba da se rehabilitira da mu bidepovtorno vospostaven takov stepen na rabotosposobnost,{to }e go stavi vo pozicija da zazeme mesto voprofesionalniot i ekonomskiot ̀ ivot soodvetno za negood {to e mo`no potrajna priroda. Pritoa se trgnuva odfunkcionalnoto zdravje i mo`nosti na edinkata sporedMe|unarodnata Klasifikacija na Funkcionalnosta.Modelot na rehabilitacija se primenuva kako bio–psiho–socijalen model baziran na Gerdes und Weis 2000modelot. Rehabilitacijata pretstavuva proces nasovladuvawe so cel podobruvawe odnosno povtornoovozmoùvawe na u~estvo. Toa zna~i proces nasovladuvawe vo konkretniot kulturen i socijalen kon-tekst na normalnoto vodewe na ̀ ivotot vo privatnata,profesionalnata i op{testvenata sfera. Zaprofesionalnata rehabilitacija u~estvoto vo rabotniotsvet i vlezot na rabota e glavna cel, me|utoa ova moèda bide postignato samo ako moàt da bidat integriranisite faktori soodvetno vo procesot na sovladuvawe.

Upravuvaweto so odnosite so klientite (UOK)ili Customer Relationship Management (CRM) ima za celdolgoro~no i su{tinsko podobruvawe na odnosite me|upretprijatijata i klientite. Procesite ne seorientirani kon proizvodi, tuku se naso~eni konpotrebite na klientite. Vo fokusot sekoga{ ostanuvaatzadovolstvoto i zadrùvaweto na klientite.

Obuka za rabotno – orientirana rehabilitacijana lica so popre~enost

Prakti~niot del na obukata i pilotirawe voZavodot za rehabilitacija Bawa Bansko vo Strumica,be{e raspredelen vo 5 rabotni nedeli od po 5 dena voperiodot mart - juni 2017 godina. Vo ovoj period del odstru~nite lica opfateni vo ovaa obuka imaa i studiskaposeta na Viena, Avstrija kade moèa odblisku da sezapoznaat me|u drugoto i so funkcioniraweto na BBRZorganizacijata.

Vo ovoj del se vklu~eni 20-tina korisnici odZavodot za rehabilitacija, prethodno utvrdeni od stra-na na vrabotenite lica vo Zavodot za rehabilitacija itimot na UNDP. Site korisnici se nad 18 godini, sorazli~no nivo na intelektualni i fizi~ki sposobnostii mo`nosti, vo razli~na psiholo{ka i emocionalnasostojba. Korisnicite se podeleni vo dve golemi grupina rabota vo koi se opfateni po 10-tina korisnika zaednoso 5-mina profesionalci i plus trojca vraboteni odZavodot za rehabilitacija. Potoa be{e izvr{enapodelba na korisnicite i sekoj profesionalec dobivapo 2 - 3 korisnika za koi e odgovoren i za koi treba dabide menaxer na slu~aj (Case Menager). Se realiziraasocijalno - profesionalni anamnezi za sekoj odkorisnicite, kako i psiholo{ki i rabotno orientacionitestovi za sekoj od korisnicite. Vo tekot na celotopilotirawe bea realizirani i rabotilnici so prakti~niaktivnosti: odrùvawe na higiena, zasaduvawe na cve}e,rabota vo kujna, {iewe itn. Se organiziraa i poseti nafirmi vo koi bi moèle del od korisnicite darealiziraat razli~ni vidovi praktiikanstvo, poseta nasredno – stru~no u~ili{te koe bi moèlo da dava nekojvid na obuka, kako i socijalni aktivnosti. Se vodeaindividualni i grupni razgovori so korisnicite so celdobivawe na fidbek od strana na samite korisnici. Vopopladnevnite ~asovi se vodea diskusii pome|ustru~nite lica so cel usoglasuvawe na aktivnostite koibi sleduvale i formirawe na dokumenti koi bi sekoristele vo ponatamo{nata rabota.

Na kraj be{e izgotven i obrazecot za finalniotizve{taj, koj sekoj profesionalec treba da go izgotvi ivo korespondencija so vrabotenite od Zavodot zarehabilitacija da go dostavi do korisnicite.

12


Grupa entuzijasti od Amerika na sopstvenainicijativa izrazija èlba za sorabotka so CPLIP -PORAKA Skopje. Xef i Ejmi poddràni so svoiteprijateli [elbi, Kerol i Aleksis na 22. 06.2017 godinarealiziraa kreativna rabotilnica so korisnicite nadnevnite centri - PORAKA Skopje.

Na ovaa rabotilnica bea izrabotuvanirodendenski karti~ki i cvetovi od hartija, a potoa beaizvedeni nekolku interaktivni muzi~ki numeri. Nabarawe na gostite od Amerika be{e izvedeno i ednomakedonsko oro za podobro zapoznavawe so makedonskatakultura i obi~ai.

So po~etokot na letoto zapo~nuvaat iaktivnostite vo priroda. Na 15.06.2017 godinakorisnicite na dnevnite centri na PORAKA Skopje goposetija Manastirot Prepolovenie “Rusa sreda”Pelenica. Pod padinite na Kitka vo manastirskiot dvorkorisnicite pominaa prijatni migovi na odmor irekreacija.

Helsin{kiot komitet za ~ovekovi prava naRepublika Makedonija poddràn od Britanskataambasada vo Makedonija vo ramkite na proektot“Poddr{ka od gra|anskoto op{testvo kon politikiteza socijalna kohezija i razli~nostite” organiziraa“Ve~er na talenti”.

So po~etok vo 19 ~asot vo Javna soba korisniciteod dvata dnevni centri na CPLIP - PORAKA Skopje imaamo`nost da gi vidat talentite na nekolku mladi lu|eso intelektualna i fizi~ka popre~enost koi zaprisutnite ~itaa poezija, izrabotuvaa nakit, slikaa iimaa nekolku muzi~ki izvedbi. Za vreme na nastanotbe{e promovirano i video od dve studentki odInstitutot za defektologija koe gi prikaùva talentite

Korisnicite od dnevnite centri na CPLIPPORAKA Skopje na 28.06.2017 godina ja posetijaEvrejskata zaednica na Republika Makedonija. So celzapoznavawe so evrejskata kultura kako edna od petteverski zaednici vo Makedonija be{e organiziranazaedni~ka rabotilnica na koja be{e izrabotenakarakteristi~nata Davidova yvezda.

Gospo|a Ana Suboti} i gospo|a Laura \uri} sosvojata kreatinost i ume{nost na lesen i razbirlivna~in ja dobliìja evrejskata kultura i tradicija dona{ite korisnici. Vo ramkite na ovaa posetakorisnicite imaa mo`nost da ja posetat i Sinagogata, avo bliska idnina e planirana poseta na Muzejot naholohaustot.

Aktivnosti na servisnite slu`bi i lokalnite organizacii na RCPLIP - PORAKA

Novi prijatelstva

“Ve~er na talenti”

Rabotilnica so Evrejska zaednica

Poseta na manastirotPelenica

i postignuvawata na nekolku studenti so razli~napopre~enost preku nivnoto vklu~uvawe vo sportskiotop{testveniot i kulturniot ̀ ivot.

13



Aktivnosti na CPLIP - PORAKA KavadraciCentarot za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost – PORAKA Kavadarci ja realizira{e

predvidenata poseta na crkvata Sveti Troica vo Radovi{ i manastirot Sveti Velikoma~enik \or|i vo s.Oraovicana 21 maj 2017 godina. Licata so intelektualna popre~enost i drugite ~lenovi na organizacijata imaa mo`nost dagi razgledaat i da se pro{etaat vo ovie verski objekti. Voodu{eveni od ubavinata na crkvata i manastirot,postavuvaa mnogu pra{awa, na koi angaìranite lica nesebi~no odgovaraa.

Sredstvata za ovaa rekreativna aktivnost se dobieni od sektorot za lokalen ekonomski razvoj pri op{tinaKavadarci.

Aktivnosti na CPLIP - PORAKA [tipAktivnostite na CPLIP – PORAKA [tip, kako i

na socijalniot klub, vo mesec april bea vo najgolemamera naso~eni kon veligdenskite praznici. Serealiziraa nekolku rabotilnici za izrabotki naveligdenski ukrasi. Edna od rabotilnicite serealizira{e vo sorabotka so zdruènieto CIVITAS, adruga vo sorabotka so zdruènieto na penzioneri od[tip. Po povod Denot na zdravstvoto dr.Nikola Dimkov,sorabotnik na CPLIP – PORAKA [tip, organizira{e isprovede kviz natprevar na temi od zdravstvoto. Vo tekotna mesec april se realiziraa i poseta na mostot ifontanata na MAK FEST i poseta na ZOO [tip. Vo tekotna mesec maj vo ramkite na programskite aktivnosti na

Socijalniot klub na CPLIP – PORAKA [tip serealiziraa niza aktivnosti i rabotilnici na koikorisnicite gi izrazuvaa svoite umetni~ki sposobnosti.Vo sorabotka so u~enici od likovnata sekcija pri OOU„To{o Arsov” i nivniot mentor Emil Kanavarov sesprovede edukativna rabotilnica za rabota so glina iboewe na glina. Korisnicite na socijalniot klubprisustvuvaa na pretstavata „Evropejci” na pokana naDomot na kulturata – [tip. Vo tekot na mesec maj, CPLIP– PORAKA [tip sprovede i poseta na crkvata „Sv.Petnaeset tiveriopolski ma~enici” vo Strumica,manastirite vo selata Vequsa i Vodo~a, strumi~ko iKole{inskite vodopadi.

14



Aktivnosti na CPLIP - PORAKA StrumicaCPLIP – PORAKA Strumica aktivno e vklu~ena

vo realizacija na proektot „Inkluzivna – superefektivna u~ilnica” koj go realizira zdruènieto zaobrazovno-edukativni celi DM Languages. Fokusot naproektot e na inkluzijata na decata so posebni potrebivo redovnata nastava no, i na edukacija na onie decaso popre~enost koi od bilo koi pri~ini ne se vklu~enivo redovnata nastava. Na 30-ti maj 2017 godina serealizira{e edukativna rabotilnica za korisnicitena socijalniot klub na CPLIP – PORAKA Strumica.Rabotilnicata so naziv „âs po angliski jazik” be{e somoto “Site deca moàt da u~at” - no sekoe na razli~enna~in. So soodveten pristap i metodi, rezultati sekakomoàt da se postignat. Predava~ite na Zdruènieto “DMLenguixes “ bea odli~no prifateni od decata koipokaàa ogromna èlba i interes za nastavnitesodrìni.

Manastirot Sv. Gavril Lesnovski e eden odnajzna~ajnite i najubavite srednovekovni i sakralnispomenici na kulturata, ne samo vo RepublikaMakedonija tuku i po{iroko. Na 11.06.2017 ~lenovi naCPLIP – PORAKA Strumica go posetija Lesnovskiotmanastir vo s. Lesnovo, Probi{tipsko. Ovaa poseta be{edel od rekreativnite aktivnosti na ~lenovite koi imaatza cel pribliùvawe na kulturata i kulturnitebogatstva do licata so intelektualna popre~enost.Ednodnevnata ekskurzija be{e ovozmoènablagodarenie na del od donaciite i sobranite sredstvaod proda`bata na novogodi{no-boì}nite ~estitkiizraboteni od licata so intelektualna popre~enost voSocijalniot klub na CPLIP – PORAKA Strumica.

CPLIP - PORAKA Strumica zapo~na sorealizacija na proekt finansiran od Op{tina Strumicaso naslov: „U~ime da gotvime i steknuvame zdraviìvotni naviki”.

Glavnata cel na proektot e razvoj na ve{tini kajlicata so intelektualna popre~enost za oformuvawezdravi ìvotni naviki, preku steknuvawe znaewa ive{tini za podgotovka na hrana, ve{tini za organizacija,dogovarawe, podelba na zada~i i koordinacija. Edna odsprovedenite aktivnosti be{e i poseta na posev sozelen~uk preku koja licata so intelektualna popre~enostse zapoznaa na ednostaven na~in kako se odgleduvazelen~uk, kako istiot se obrabotuva, skladira itn. Beadel i od berba na zelen~uk koj }e ni posluì zapodgotovka na salati na idnite rabotilnici.

Zdruènieto za edukacija i razvoj na lica sopre~ki vo razvojot „Ednakvost” - Strumica go realiziraproektot „Kreativna akcija za kulturna mobilizacija”koj e del od proektot „Gra|ansko u~estvo za lokalnademokratija”. Centarot za poddr{ka na lica sointelektualna popre~enost PORAKA - Strumica potpi{amemorandum za sorabotka i se vklu~i vo ovoj proekt.^lenovite na CPLIP - PORAKA Strumica }e u~estvuvaatvo niza rabotilnici koi se predvideni vo ramki na ovojproekt. Edna od niv e ve}e realizirana. Vo ramki na taarabotilnica ~lenovite na socijalniot klub na CPLIP –PORAKA Strumica u~estvuvaa vo izrabotka i {iewe nanarodna nosija.

15



Socijalniot klub na CPLIP – PORAKA Prilepprodolùva so redovno realizirawe na predvideniteprogramski aktivnosti. Vo mesec april korisnicite nasocijalniot klub imaa niza posveteni na veligdenskitepraznici i izrabotuvaa razli~ni dekorativni predmeti.Redovno se realiziraa prakti~nite, kognitivnite isocijalnite aktivnosti. Socijalniot klub na CPLIP –PORAKA Prilep organizira{e i sprovede zaedni~karabotilnica so u~enici od srednoto medicinsko kojaima{e za cel zapoznavawe so prva pomo{ prinajrazli~ni povredi. Voedno redovno prodolùvaa i

Aktivnosti na CPLIP - PORAKA Prilep

sportsko-rekreativnite aktivnosti so instruktor pofitnes i zumba.

Vo ramki na okupacionite rabotilnici,korisnicite rabotea so glina i testo i izrabotuvaaraznovidni ukrasni figuri, a od hartija izrabotuvaasoobra}ajni znaci otkako imaa i razgovori za soobra}ajoti bezbednosta pri dvièwe vo soobra}ajot. Vo tekot namesec maj se realiziraa pove}e socijalni aktivnosti.Bea organizirani i sprovedeni poseti na crkvata„Sv.Blagove{tenie” i ̀ elezni~kata stanica vo Prilep,a u~estvuvaa i na javna tribina za socijalna inkluzijana site deca so posebni potrebi realizirana vogradskata biblioteka „Borka Taleski”.

Socijalniot klub na CPLIP – PORAKA Bitolavo izminative meseci redovno gi sproveduvaprogramskite aktivnosti. Vo tekot na mesec aprilorganizira{e nekolku rabotilnici povrzani soveligdenskite praznici na koi korisnicite izrabotuvaaveligdenski ukrasi i vapcaa veligdenski jajca. Vo mesecapril, CPLIP – PORAKA Bitola se vklu~i i voodbeleùvawe na Denot na Planetata Zemja so sadewesadnici. Vo tekot na mesec maj korisnicite nasocijalniot klub na CPLIP – PORAKA Bitolaizrabotuvaa navlaki koi gi vezea so tradicionalnimakedonski motivi, i izrabotuvaa ukrasi od glina koiisto taka imaa tradicionalni motivi.

Del od ~lenovite na CPLIP – PORAKA Bitolaja posetija izlo`bata na fotografii naslovena „Kogasonceto zao|a” na Kosta ]uka, lice so daunov sindrom.Vo bitolskata biblioteka na 25.05 2017 vo 11 ~asot seodrà zavr{niot nastana na proektot „Nie sme qubov”.Istiot e literaturen, muzi~ki i tancov performans voorganizacija na Nacionalnata ustanova UniverzitetskaBiblioteka “Sv. Kliment Ohridski“ - Bitola za deca imladi so popre~enost, u~esnici od Centarot za podr{kana lica so intelektualna popre~enost - PORAKA Bitola,deca od Zavodot za rehabilitacija na deca so o{tetensluh, govor i glas i drugi problemi vo razvojot “Ko~o

Aktivnosti na CPLIP - PORAKA Bitola

Racin“ - Bitola, lica so daunov sindrom, a serealizira{e vo sorabotka so deca koi se ~lenovi namoderniot balet vo „Anastasija Centar”. Ovoj performansima za cel da gi obedini site deca i mladi prekuumetni~kite izrazni sredstva. Odbrana e temata „Qubov”kako osnovna ni{ka na postoeweto koja gi izrazuva iisprepletuva site ~ove~ki bitija. Zadolèna za celatakoreografija i muzika vo proektot e StefanijaMilevska.

Glasilo na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost Broj 2 godina XXX

CM

YB

CM

YB

CM

YB

C M Y B

C M Y B

C M Y B

C M Y B

CM

YB

Edna od programskite aktivnosti vo socijalnite servisni slu`bi - dnevni centri na RCPLIP - PORAKA e obuka na korisnicite za podgotvuvawe na obroci, so cel nivna pogolema samostojnost vo sekojdnevniot ìvot. Tokmu vo taa nasoka, a po povod Veligdenskite praznici, vo dnevniot centar - PORAKA Skopje vo Kapi{tec be{e organizirana kulinarska rabotilnica na koja u~estvuvaa korisnicite od dvata dnevni centri - PORAKA Skopje. Na na{e golemo zadovolstvo, poznatiot gotva~ Mark De Jong ja prifati pokanata da ja vodi kulinarskata rabotilnica.

Rabotilnicata prote~e vo odli~na atmosfera, so mnogu smea, druèwe, no i rabota vo kujna pri podgotovkata na specijaliteti na Mark. Korisnicite vo uloga na asistenti, no i angaìranite lica vo dnevnite centri imaa mo`nost da nau~at nekolku “mali” tajni na golemiot gotva~. So nade` deka ovaa sorabotka }e prodolì vo idnina, upatuvame golema blagodarnost do Mark za ubavo pominatiot den.





Scena od multimedijalniot performans “Baknati od sonceto”

Juni 2017 g.

Documents

XXX Kulinarska rabotilnica so poznatiot gotva~ Mark De Jongporaka.org.mk/wp-content/uploads/2017/07/Glasilo-PORAKA...Na 30.05.2017, godina vo hotel Kontinental – Skopje, be{e odr`an