13
DOI: 10.22059/jfwp.2019.292903.1039 ﺟﻨﮕﻞ آورده و فر هاي ايرانعيع طبي، مجلة مﻨاب چوب دورة٧٢ ، شمارة٤ ، زمستان١٣٩٨ ص٣٥١ - ٣٦٣ تعيين ولو او ي ﺑﻨﺪ ي ﺷﺎﺧﺺ در احﺪاث واحﺪهﺎي هﺎي مؤثر وب ﮔﭻ ايران در ﺑﻪ روش مقﺎيس هﺎي زوجي ﮔرﮔري محبي رحيم١ * عظمي ، وحيﺪ م٢ ١ . مربي، انشكدب و كاغذ، د صنايع چوم وه علو گرو ةه زابل، زابل، ايران نشگاعي، داع طبي مناب٢ . دانش آموخت ةسي ارشد كارشنا ، گروهب و كاغذ صنايع چو و سينا، آرينر داخليسعه و مدي تويق و مسئول تحق ساري، ايراناريخ دريافت: ت٠٤ / ٠٩ / ١٣٩٨ يخ پذيرش: ، تار٠٣ / ١٠ / ١٣٩٨ ﭼكيﺪه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﺰ ي ﻨﻪ ﻫﺎ ي زيﺎد سﺎخت اصﻮلي سـﺎختمﺎن ﻫﺎ وﺎني مهﻨدسيصـﺎلح سـﺎختم اسـتفﺎده از م شـده و ايمـن، مـ دﺗي اسـت كـﻪ سﺎزه ﻫﺎي ي ﻫمچﻮن چﻮب ﮔﭻ ﺑﻪ د ل يلخﻮرداري از ﺑر و ي ﮋﮔ ي ﻫﺎ ي شﺎخصي مﺎنﻨد ﻫﺰ ي ﻨـﻪ ﻫﺎ ي ـدي ﺗﻮلي كـم و مقﺎومـ ت زيـﺎد ﺑراﺑـر در زلﺰلﻪ و اشتعﺎل، ﺗﻮﺟﻪ چﻮب و سﺎختمﺎنﺎن صﻨعت متخصص را ﺑﻪ خﻮد ﺟلـب كـرده اسـت. ﻫمچﻨـ ي ن ﺗع يـي ن شـﺎخﺺ ﻫﺎ ي مـﺆﺛر ﺑﻪ مﻨظﻮر ﺗصم ي م ي ر ي ﺑرا ي احداث واحدﻫﺎ ي صﻨعت ي ﺑﻪ صﻮرت اصﻮل ي استفﺎد و ﺑﺎ ﻫدف ة ﺑه ي ﻨﻪ از مﻮاد اول ي ﻪ، فرا ي ﻨد ﺗﻮل يـ د، معرفـ ي راﻫ كﺎرﻫﺎي ي ﺑرا ي كﺎﻫش ﻫﺰ ي ﻨﻪ ﻫﺎ و ضﺎ ي عﺎت ﺑﺴ ي ﺎر حﺎئﺰ اﻫم ي ت است. ﺑـراي دسـت ي ﺎﺑ ي ﺑـﻪ ايـن ﻫـدف، روش آنـﺎليﺰ م قﺎيﺴـ ﻫﺎي زوﺟي انتخﺎب و ﭘﺲ از مطﺎلعﺎت اوليﻪ، رس ﺑر ي ﻫﺎ يداني و مصﺎحبﻪ ﺑﺎ مي صﺎحبظران نشﻨﺎسﺎن مـرﺗبط و كﺎر٥ شـﺎخﺺ اصـلي و٣٢ ي شـد.هم شﻨﺎسـﺎي زيرشﺎخﺺ م سـﭙﺲ ﭘرسﺸـﻨﺎمﻪ ﻫﺎ مقﺎيﺴـ ي ﻫﺎي زوﺟـي ﺗهيـﻪ و ﺗﻮسـط افـراد متخصـﺺ و صـﺎحب نظر از مديران و شمﺎري دانﺸگﺎﻫي و كﺎرشﻨﺎسﺎن صﻨعت چﻮب و سﺎختمﺎن ﺗكميل شد. نتﺎﺸﺎن يج ن م يﻫد د كـﻪ در ميـﺎن شـﺎ خﺺ ﻫﺎ ي و مﺎلي اول، شﺎخﺺ مﻮاد و محصﻮل و اقتصﺎدي سطح ﺑﻪ ﺗرﺗ ي بﺸترين ﺑي ارنـد اﻫميت را د . ﻫمچﻨـين ز ي رشـﺎخﺺ ﻫﺎ ي اطميﻨـﺎن از ﻋرض ةدار مﻨﺎﺑع ﮔچي، ﭘﺎي ﻫﺰيﻨ ة مﻮاد اوليﻪ خريد، ﭘيﺸيﻨ ة صﻨعت كﺎمﭙﻮز ي ت ﻫﺎ ي، ﭘيﺸيﻨ معدني ة صـﻨعت سﺎختمﺎن سـﺎز ي ، فﺎصـلﻪ از مﻨﺎﺑع ﮔﭻ ، م قدار مﻨﺎﺑع ﮔچي و در نهﺎيت ميﺰان فروش ﺑﻪ ﺗرﺗ ي بﺸترين ﺑيت و ارﺟحيت را اولﻮي ﺑﻪ خﻮد اختصﺎ ند. ص داد واژ ه هايدي كلي: چﻮب ﮔﭻ، مقﺎيﺴ ﻫﺎي زوﺟي ، صﻨعت چﻮب و سﺎختمﺎن، كﺎمﭙﻮز ي ت ﻫﺎ ي معدني. ﻣﻘدﻣﻪ معﺎدنكي از ي ﻇرف ي ت ﻫﺎ و فرصت ﻫﺎ يزشـمﻨد ﺑـراي ﺑﺴـيﺎر ار ـي اسـترآمـدﻫﺎي نفتون اﺗكﺎ ﺑﻪ دي كﺸﻮر ﺑد اقتصﺎد رشد. در معدني، ميﺎن وﺟﻮد ﺗﻨﻮع مﻮاد اينب شـده كـﻪ سب ايـران ﺟـﺰو ني در مﻨﺎطق شـﺎخﺺ معـد ﺟهـﺎن ﺑﺎشـد. ﮔـﭻ ﺛـروت ﻋظـيم ﻋرصﻪ ﻫﺎ يعي است طبي كﻪ ﺑﻪ سﺎده ﺗر ي ن روش ﻫـﺎ ـترس در دس ار قـر م ي يـ رد و ﺑـﺎحصـﻮﻻت ارزشـمﻨد آوري آن م فـر ي در نويسﻨدة م سئول، تلﻔﻦ:٠٩٣٧١٠٩٥١٩٨ Email: [email protected] ﺗﻮليدلي صﻨﺎيع ﺗبدي م ي شﻮدران ﺑﺎ ﺗﻮليد . اي١١ ن رﺗبـُ ميليﻮن ﺗ ةوم ﺗﻮليـد ﮔـﭻ د را در ﺟهـﺎن داراسـت. اسـتﺎن ﻫﺎ ي ســمﻨﺎن و ﻫرمﺰﮔـﺎن ﺑخـشري چﺸـمگي از ايـن مـﺎد ة را ﺗﻮليـد معـدني م ي كﻨﻨد، ﺑﻪ طﻮر ي كﻪ٢٣ ودرصد ﮔﭻ ﺟهﺎن و حد د٨٠ رصـد د ان در ﮔﭻ اير اين استﺎن ﻫﺎ ذخيره شده اسـت. سﺎخت وسـﺎزﻫﺎ ي كﺸﻮر و ﺟهﺎن ﺑﻪ سـمت ي ﭘـيش مـ ي رود كـﻪ مصـرف ﮔـﭻ ﺑـﻪ خﺎم ﺗر ي ن و اﺑتداي ي ﺗر ي ن شـكل ﺑﻪ صـﻮرت ﮔـﭻ سـﺎختمﺎني در حﺎل مﻨﺴﻮخ شدن است. ﺗﻮليد ﭘﺎنل ﻫﺎ ي و ايجـﺎد ارزش ﮔچي افﺰوده از روش ﻫـﺎ يري از خﺎم ﺟلـﻮﮔي فروشـي اسـت. سـﺎز ة

ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

DOI: 10.22059/jfwp.2019.292903.1039

چوب، مجلة منابع طبيعي ايران هايو فرآورده جنگل

١٣٩٨، زمستان ٤، شمارة ٧٢ دورة

٣٦٣-٣٥١ص

هايهمقايس روشبهدر ايران گچوبچهاي مؤثر در احداث واحدهاي شاخص يبندتياولوتعيين و زوجي

٢، وحيد معظمي*١رحيم محبي گرگري

منابع طبيعي، دانشگاه زابل، زابل، ايران ةگروه علوم و صنايع چوب و كاغذ، دانشكد ،مربي .١ ايرانساري، مسئول تحقيق و توسعه و مدير داخلي آرين سينا، و صنايع چوب و كاغذ ، گروهكارشناسي ارشد ةآموختدانش .٢

٠٣/١٠/١٣٩٨، تاريخ پذيرش: ٠٤/٠٩/١٣٩٨تاريخ دريافت:

چكيده كــه دتي اســتمــ ،و ايمــنشــده اســتفاده از مصــالح ســاختماني مهندسي و هاســاختمانساخت اصولي زياد يهانهيهزبا توجه به

در برابــر زيــادت و مقاومــ كــمتوليــدي يهانــهيهزشاخصي مانند يهايژگيوبرخورداري از يللدبه گچچوبهمچون ييهاسازه

مــؤثر يهاشــاخص نيــيتع نيهمچنــ جلــب كــرده اســت. خود بهرا متخصصان صنعت چوب و ساختمانتوجه ،اشتعالزلزله و

يمعرفــ، ديــتول نديفرا ه،ياول از مواد نهيبه ةو با هدف استفاد ياصول صورتبه يصنعت ياحداث واحدها يبرا يريگميتصم منظوربه

هايهقايســمآنــاليز روش ، هــدفبــه ايــن يابيدســت بــراي .است تيحائز اهم اريبس عاتيو ضا هانهيهزكاهش يبرا ييكارهاراه

شــاخص اصــلي و ٥و كارشناسان مــرتبط نظرانصاحبميداني و مصاحبه با يهايبررس، از مطالعات اوليهپس زوجي انتخاب و

نظرصــاحبتهيــه و توســط افــراد متخصــص و زوجــي هايهي مقايســهاپرسشــنامهســپس زيرشاخص مهم شناســايي شــد. ٣٢

يهاخصشــاكــه در ميــان دهديميج نشان نتا. شدتكميل ساختمان چوب و و كارشناسان صنعت دانشگاهي و شماري از مديران

اطمينــان از يهارشــاخصيز . همچنــيناهميت را دارنــد بيشترين بيترتبهسطح اول، شاخص مواد و محصول و اقتصادي و مالي

، فاصــله از يســازساختمانصــنعت ةمعدني، پيشين يهاتيكامپوزصنعت ةپيشين ،خريد مواد اوليه ةهزينپايدار منابع گچي، ةعرض

ص دادند.اختصا به خوداولويت و ارجحيت را بيشترين بيترتبهميزان فروش نهايت در منابع گچي و قدار، مگچمنابع

.معدني يهاتيكامپوز، ساختمانچوب و ، صنعت زوجي هايهمقايس، گچچوب: كليدي هايهواژ

مقدمه

بســيار ارزشــمند بــراي يهافرصتو هاتيظرفيكي از معادن

در .رشد اقتصادي كشور بدون اتكا به درآمــدهاي نفتــي اســت

جــزو ايــرانسبب شــده كــه اين ميان وجود تنوع مواد معدني،

گــچ ثــروت عظــيم. جهــان باشــدمناطق شــاخص معــدني در

در دســترس هــاروش نيترسادهبه كهطبيعي است يهاعرصه

در يفــرآوري آن محصــوالت ارزشــمندبــا و رديــگيمقــرار

٠٩٣٧١٠٩٥١٩٨تلفن: سئول،نويسندة م

Email: [email protected]

ةميليون تُن رتبــ ١١. ايران با توليد شوديمصنايع تبديلي توليد

و ســمنان يهااســتان. جهــان داراســت را دردوم توليــد گــچ

معــدني را توليــد ةاز ايــن مــاد چشــمگيريبخــش هرمزگــان

درصــد ٨٠درصد گچ جهان و حدود ٢٣ كه يطوربه ،كننديم

يوســازهاساختذخيره شده اســت. هااستاناين گچ ايران در

مصــرف گــچ بــه كــه روديمــپــيش يســمتبهو جهان كشور

ســاختماني در گــچ صــورتبه شــكل نيترييابتداو نيترخام

گچي و ايجــاد ارزش يهاپانلتوليد حال منسوخ شدن است.

ةســاز. اســتفروشــي جلــوگيري از خام يهــاروشاز افزوده

Page 2: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

١٣٩٨، زمستان ٤، شمارة ٧٢ايران، دورة طبيعي هاي چوب، مجلة منابعجنگل و فرآورده ٣٥٢

نوع جديــدي از مصــالح ســاختماني، داراي عنوانبه گچچوب

ن آثــار نداشت، يدهفرمالدگاز ندادن انتشار چونمزاياي بسياري

آتش، مقاومت در برابــر مقاومت در برابر ، يكيژجانبي فيزيولو

كــم يهانهيهزو زيادوري بهره، محيط رطوبت ميتنظ، حرارت

در ) ٢٠١١و همكــاران ( لــي .]١[ اســت و مصــرف براي توليد

يهاچندســازه يريپذاشــتعالخــواص ةمقايســطي بررسي و

كــه اظهــار داشــتند گچچــوب يهاچندســازهچــوب و ةپايبر

از گچچــــوب يهاچندســــازه يريپذاشــــتعالخــــواص

بوده اســت كمتر تا حد چشمگيريچوب ةپايبر يهاچندسازه

خصوصيات خــاص مورفولــوژيكي ليدلبه از طرف ديگر .]٢[

موضوع ســببكه اين استگچ، اين ماده بسيار ترد و شكننده

مقاومــت بــه خمــش ويژهبــهايــن مــاده يهــامقاومتكاهش

ــوادي دشــويم ــل م ــد. در مقاب ــاس مانن ــدم و باگ ــهگن ليدلب

در بهبــود خــواص توانديمنسبت زياد بهاالستيك يهايژگيو

مــؤثر باشــد. كــيم هاچندســازهاالســتيك و خــواص خمشــي

ــاران (٢٠٠٩( ــاور و همك ــي) ٢٠١٤) و رنگ ــةدر تحقيق زمين

چــوب يهاچندســازهاستفاده از ضايعات كشاورزي در توليــد

از گــچ انجــام دادنــد و نتــايج حــاكي از آن بــود كــه اســتفاده

ســبب گچچــوب يهاچندســازهموادليگنوسلولزي در تركيــب

بهبود خــواص فيزيكــي و مكــانيكي نســبت بــه گــچ خــالص

نزديــكقــدمتي گچچوب يهاچندسازهتوليد ]. ٤، ٣[ شوديم

بــه ي تــوجهبي ليدلبــه متأسفانهولي ،دارددر جهان به نيم قرن

از بخــش معــادن جانبههمهظرفيت معادن كشور، نبود حمايت

و گسترش صنايع تبديلي، مشــكالت زيرســاختي (فرســودگي

ــود آالتنيماشــ ــد گــچ و نب ــخــط تولي ــراي ةياران ــي ب دولت

نامناســب در يوربهــرهآن موازاتبهتجهيزات و يروزرسانبه

معــادن، شــتريباين حوزه)، نبود استخراج علمي و اصــولي در

چ، دسترســـي بـــه معـــادن گـــ يهـــاجادهنامناســـب بـــودن

ــهيهزاداري، يهايبروكراســ ــاد يهان ــزات و زي واردات تجهي

بــه يتــوجهبي، گذارانهيســرماكــافي از نا، حمايــت هادستگاه

گونــهچيه ،و ... بــردارانبهره ةدر حــوز ويژهبهمسائل آموزشي

نگرفتــهفعاليت صنعتي مشخصي در اين زمينه در ايران انجــام

روشبــه وسازساخت يهاستميسكه است يدر حالاين است.

) از ســرعت و Dry Wallكار بردن ديــوار خشــك (هخشك (ب

هاي منســوخ ســنتي نسبت به روش زياديي بسيار يدقت اجرا

در صنعت ساختمان (آجر فشاري، آجر سفالي، بلوك ســيماني

يبندبســتهسبك بودن و نــوع ليدلبهند و ) برخورداررمسلحيغ

دهنــدميرا كــاهش مصالح به كارگاه نتقالامحصوالت، حجم

زيــادي ييجوصــرفهساخت يهانهيهزو در مصرف انرژي و

ــذامكانرا هماننــد گچچــوبكاربردهــاي ]. ٥[ دنســازيم ريپ

ـــر ـــ ديگ ـــاي پانل همجموع ـــدهساختهه ـــاخردهاز ش يه

زيــادت مقاومــهايي همچون ويژگيو استموادليگنوسلولزي

، ]٤[ و صــوتيعــايق حرارتــي عنوان كاربرد بــه، در برابر زلزله

]، ٦[ ابعــادي پايــداريبالفاصــله پــس از نصــب، يزيآمرنــگ

، نصــب ســريع و آســان، اقتصــادي]٢[مقاومت در برابر آتش

همچنــين . داردسبكي و قابليت ترميم و تعــويض ليدلبهبودن

از اهميــت يــد هفرمالدانتشار گاز ةدر مصارف داخلي كه مسئل

ــادي برخــوردار اســت، پانل يهادهندهاتصــالهــاي داراي زي

، پوشــش يســازكف بــرايو رنــددا ياگستردهمعدني كاربرد

داخلــي ديوارهــا، ســقف و ديوارهــاي جداكننــده (پارتيشــن)

].٧[ ندشواستفاده مي

واحــدهاي احــداث مناســب بررســي اصــول صــحيح و

بهينــه از ةاســتفادتوليدي و صنعتي شرايط مطلــوبي را از نظــر

و ضايعات فــراهم هانهيهزكاهش مواد اوليه و عوامل توليدي،

ارتقــاي فــروش و در نهايــت ســببو از سوي ديگر آورديم

. بنــابراين شــودميدر بازار يريپذتبرقاو قدرت افزايش سود

محل استقرار واحــدهاي ةبهينبررسي و تعيين اصول صحيح و

تأســيس ةمرحلــدر هاقدم ترينمهمصنعتي و توليدي يكي از

هــاياثر درازمــدتنتــايج ايــن تصــميم در چراكــه ،اســتآن

خواهــد يطيمحســتيز اجتمــاعي وعد اقتصــادي، از بُ ييبسزا

مكــان اســتقرار ةو بهينصحيح اهميت تعيين ليدلبه .]٨[ داشت

اســت. شــده ارائه مختلفي يهامدلو هاروش تاكنون واحدها،

) AHP( يمراتبسلســله ليــتحل فراينــد هــا،روش از ايــن يكــي

احساســات، يســازماندهطريــق از را يريگميتصــم كــهاست

Page 3: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

٣٥٣ زوجي هايهروش مقايسگچ در ايران بههاي مؤثر در احداث واحدهاي چوبشاخص يبندتيتعيين و اولو

اثرگــذار هايو مؤلفه كردهها آسان داوري و برآوردها ،ادراكات

فرمولــه امكــان هاروش نيا]. ٩[كند شناسايي مي را ميتصم بر

نظــر گــرفتن در و يمراتبسلســله صــورتبه مســئله كــردن

كننــد فــراهم ميرا مســئله در يفــيك و يكمّــ مختلف يارهايمع

درمــؤثر يهاشــاخص يبنــدتياولوتعيــين و در زمينة]. ١٠[

يهــاپانلو در كــل گچچوبتوليدي واحدهاي ةبهيناستقرار

تحقيقاتي صــورت نگرفتــه اســت، ولــي در ساختماني معدني

و AHP روشواحدهاي صنعتي و اســتفاده از يابيمكان ةزمين

ــ ــي هايهروش مقايس ــدر زوج ــدتياولو ةزمين ــائل يبن مس

سوابقي وجود دارد كــه بــه برخــي از ايــن تحقيقــات ،مختلف

ــرحبه ــر ش ــاره زي ــردديماش ــي .گ ــاران ( محب ) ٢٠١٧و همك

چــوب واحــدهاي ةبهينــ يابيــمكانتأثيرگذار بر يهاشاخص

ــران را بررســي و پالســتيك ــهدر اي يهارشــاخصيز بيترتب

نيتــأم ةهزينــپسماندها، ةعرضپسماندها، تداوم ةعرض مقدار

هــاتياولو تــرينمهم ازرا ميزان فروش و صادرات پسماندها،

) بــا ٢٠١٨و همكــاران ( محبــي گرگــري. ]١١[ اعــالم كردنــد

پايــدار زراعــت چــوب ةتوســعبــر مؤثر يهاشاخصبررسي

ةســاليانرا معيشت مؤثر يهاشاخص نيترمهمدر ايران صنوبر

ارقــام ةارائخانوارها، آزادي واردات و صادرات چوب صنوبر،

جديـــد و پربـــازده، اســـتفاده از پتانســـيل منـــاطق مســـتعد

مــالي يهاقيتشــوصنوبركاري، تضمين خريــد محصــوالت و

.]١٢[ عنوان كردند

ةتوســع گفــت تــوانيمضرورت ايــن پــژوهش دربارة

ــد و ــاهر رش ــاختمان، از مظ ــعصــنعت س كشــورها ةتوس

سهم انباشــت ثابــت و نيشتريبهمچنين .شوديممحسوب

ســهم اشــتغال در بخــش صــنعت و جــذب افــراد بيشترين

رواز ايــندر اين بخش وجود دارد. ،مداو كار كردهليتحص

طراحــي و اجــرا، يهاوهيشكيفيت در توليد مصالح، يارتقا

، رقابت در پيشــرفت وسازساختسرعت بخشيدن به روند

ـــاور ـــتفاديفن ـــالح و ة، اس ـــه از مص ـــگبهرهبهين از يري

تأثيرگــذار در ايــن يهامؤلفــه ازنوين ساخت، هايفناوري

بــا توجــه بــه جــوان از طرف ديگر .نديآيم شماربهصنعت

ــت كشــور و تقاضــاي ــودن جمعي ــزون مســتمر و روز ب اف

(با در نظــر واحد مسكوني هاونيليممسكن، ساخت ساالنه

مصالح و مقاومــت در برابــر يسازسبكداشتن پارامترهاي

ه نياز ببا در نظر داشتن اين رواز اين. دارد ضرورتزلزله)

هايشــاخصبرخــي از اجــرايو لــزوم در كشــور مسكن

يهــاروش، در احــداث واحــدهاي مســكوني جهان روزبه

، جوابگــوي نديســتنمختلف نيز بهينه يهاجنبهسنتي كه از

براي پاســخگويي بــه ايــن رونيااز .ستينتقاضاي ساالنه

يريــگبهره بــا هــدفتوليد صنعتي سمتبهتقاضا، حركت

زنــدگي و يهاشــاخص يمناسب از منابع كشــور و ارتقــا

بنابراين هدف ايــن . رسديم نظربهضروري هانهيهزكاهش

ــين و ــژوهش، تعي ــدتياولوپ ــؤثر در شــاخص يبن هاي م

. بــا توجــه بــه اســتايــران در گچچوباحداث واحدهاي

كـــه شـــوديممطـــرح پرســـشايـــن ذكرشـــدهمطالـــب

تعيــين محــل در هارشاخصيزو اهشاخصتأثيرگذارترين

؟ انــدكدمدر كشــور گچچــوبواحــدهاي اســتقرار ةبهينــ

از چنين فرض كرد كه: الف) توانيمبنابراين در اين زمينه

يهـــاروشمراتبي از مجموعـــه سلســـلهينـــد تحليـــل افر

بـــراي شناســـايي و تـــوانيمچنـــدمعياره يريگميتصـــم

مــؤثر در تعيــين مناســب محــل يهاشــاخص يبندتياولو

ب) ؛اســتفاده كــرددر كشــور چوب گچ استقرار واحدهاي

از مــواد خــامپايــدار ةعرضــو اطمينــان از ميــزان فــروش

هستند. دارلويتوا يهاشاخص

هاروشمواد و

هاشاخصانتخاب و معرفي

خبرگــان و كارشناسان نظر مبنايبر پژوهش نيا مراحل همة

كارشناسان دانشگاهي و مديران باتجربه در عرصــة ،صنعت

. صــورت پذيرفتــه اســت كشــور چوب و ساختمانصنعت

شــفاهي و يهامصــاحبه و موضوع اتيادب ةمطالع با نخست

مرتبط با موضوع احــداث يهاشاخص ،ميداني يهايبررس

بــا همكــاري پسســ. ندشــد انتخــاب گچچــوبكارخانــه

Page 4: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

١٣٩٨، زمستان ٤، شمارة ٧٢ايران، دورة طبيعي هاي چوب، مجلة منابعجنگل و فرآورده ٣٥٤

يابيــارز و مختلــف يهــاهحوز كارشناســان و متخصصــان

زيرشــاخص ٣٢اصــلي و شاخص ٥ تينهادر ، هاشاخص

در كــهه شــد گرفتــ در نظــرپژوهش مبناي و شده انتخاب

است. شده ارائه ١ شكل

در ايران گچچوبدر احداث واحدهاي مؤثر يهارشاخصيزو هاشاخص مراتبسلسله .١شكل

شاخص مواد و محصول

نياز مورد ةشاخص مواد و محصول، از يك طرف مادة اولي

بــراي واحــد توليــدي و از ســوي ديگــر محصــول نهــايي

در توانــديمو خصوصــيات آن رديــگيم بــركارخانه را در

يصــنعتيــك واحــد ةبهينــ احداث و انتخاب محل استقرار

گچچــوبنيــاز واحــدهاي مورد ةاولي ة. مادتأثيرگذار باشد

اســتو منابع گچــي شامل دو شاخص منابع ليگنوسلولزي

يهارشــاخصيزشــامل شــاخص منــابع ليگنوســلولزي كه

منــابع ليگنوســلولزي، قــدارمفاصله از منابع ليگنوسلولزي،

منــابع پايدار عرضةكيفيت منابع ليگنوسلولزي و اطمينان از

ةدربرگيرنــدمنــابع گچــي شــاخص و ودهبــليگنوسلولوزي

، منــابع گچــي مقــدارفاصله از منابع گــچ، يهارشاخصيز

منــابع گچــي كيفيت منابع گچي و اطمينان از عرضة پايدار

محصول نهايي واحدهاي توليدي كه شــامل نيهمچن .است

ــد ،اســت ياصــفحهتوليــدات هاي زيرشــاخص ةدربرگيرن

.استو فاصله از بازارهاي هدف ميزان فروش

ازهاي زيرساختي يشاخص ن

صــنعتي ةپيشين، ونقلحمل ةشبكدر هر منطقه عواملي نظير

ةكارخانــمنطقه براي احداث يگذارهيسرماو امكان جذب

Page 5: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

٣٥٥ زوجي هايهروش مقايسگچ در ايران بههاي مؤثر در احداث واحدهاي چوبشاخص يبندتيتعيين و اولو

شوند. تحت عنوان نيازهاي زيرساختي مطرح مي گچچوب

ترابري مناسب از جمله تعداد، مســافت، نــوع ةوجود شبك

ر گــيداز . شــوديمامل را شــ آهــنراهو هــابزرگراه، هاجاده

يهارشــاخصيزمطــرح در ايــن حــوزه، يهارشــاخصيز

مصالح ســاختماني و ة، پيشينيسازساختمانصنعت ةپيشين

در صــورت كــه استمعدني يهاتيكامپوزصنعت ةپيشين

احــداث واحــدها هنگــام بــهصــنعتي، ةپيشــينوجــود ايــن

همچنــين توجــه بــه .ميشوينممشكالت زيادي را متحمل

اســتعداد آن موازاتبــهو يگذارهيسرمازيرشاخص جذب

بــودن ريناپذكشــشاز جملــه يامنطقهو امكانات محلي و

يانــدازراهبــه گذارهيســرما يمنــدعالقهمحصول موجــب

.شوديمصنعتي در آن منطقه ةكارخان

فني و انساني

مهم فنــي و انســاني شــامل وجــود مراكــز يهارشاخصيز

، امكانــات و تســهيالت زنــدگي، ياحرفــهآموزشي فنــي و

دسترســي بــه نيــروي انســاني متخصــص و باتجربــه و در

يطوربــه ؛استاحداث واحد تا منابع انرژي ةفاصلنهايت

را بــه دو گچچوب ةكارخاننيازهاي منطقه براي احداث كه

كنــديم ميتقســ يفناور - فنيمسائل نيروي انساني و گروه

و الزمتــأمين نيــروي انســاني بخش نيروي انســاني بــه كه

دسترسي منطقه به نيروي كار متخصص و ماهر و امكانــات

يفنــاور - پارامترهاي فني دارد واشاره و تسهيالت زندگي

ــه ــدنييتعك ــداث ةكنن ــل اح ــد و مح ــي فراين ــوع طراح ن

ن احــداث واحــد مكا ةفاصلشامل استتوليد يهاكارخانه

.شوديمتا منابع انرژي

اقتصادي و مالي

احــداث محــل در تعيــين شاخص اقتصادي و ماليتوجه به

اقتصــادي هيــتوجچراكه ،ددارنقش مهمي واحدهاي صنعتي

. اســتاســاس شــروع و تــداوم هــر نــوع فعاليــت صــنعتي

از احــداث كارخانــه بايــد پــيش گذارهيســرمامخــارجي كــه

وي بــراي احــداث يريگميتصــممــدنظر داشــته باشــد و در

(بــا ونقــلحملشامل هزينة دارد،فراوان اهميت نيزكارخانه

حمــل هزينــة حمل محصول نهــايي و هزينة دو زيرشاخص

(بــا عملياتي يهانهيهز، هزينة زمين و ساختمان و )هيمواد اول

ةاوليــمــواد هزينــة خريــد انرژي، يهانهيهز يهارشاخصيز

.است) هزينة تعمير و نگهداري و هزينة نيروي انساني

قوانين و مقررات

زمينــةمنظور از ايــن شــاخص، قــوانين جــاري دولــت در

مقررات مربــوط نيهمچنچگونگي اخذ ماليات از صنايع و

نسبت بــه مراكــز شــهري و كارخانه احداث مجاز ةفاصلبه

طيمحــحفظ و نگهــداري در خصوص شدهبيتصو نيقوان

كــه شــامل ســه زيرشــاخص استو سالمت انسان ستيز

محــدودة و دريــافتي ماليــاتمقــدار ، يطيمحستيزقوانين

. استمجاز مسافتي

روش كار

زيرشــاخص ٥٠ پيشينة پــژوهش،تخصصي بررسي با ابتدا

از طريــقنظر قــرار گرفــت. ســپس مــد گــروه اصــلي ٧در

ســاختمان و نظران عرصة صنعت چوبصاحب بامصاحبه

بــه تأييــدشــاخص اصــلي ٥زيرشاخص و ٣٢) ١(جدول

هاي مــؤثر و ترســيم د. بعد از شناسايي شــاخصرسي نهايي

منظوربــه، هارشاخصيزو هاشاخصمراتبي سلسلهدرخت

ـدتياولو ــك از يبـن ــاهــر ي بــراي ييهاپرسشــنامه آنه

و يحــاها طرها و زيرشــاخصزوجي شاخص هايمقايسه

و تعــدادي از يادشــده يهــاگروهنفــر از اعضــاي ٥٥بــين

،پخش و فروش مصالح ســاختماني ةزمينبازاريان فعال در

ــوب و ــاوردهافرچ ــع يه ــوبي توزي ــدچ ــا . ش ــپس ب س

افــزارنرماطالعات در كردنوارد و هاپرسشنامه يآورجمع

Expert Choice ها و ك از شــاخصدرجة اهميــت هــر يــ

پردازش شد. هارشاخصيز

Page 6: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

١٣٩٨، زمستان ٤، شمارة ٧٢ايران، دورة طبيعي هاي چوب، مجلة منابعجنگل و فرآورده ٣٥٦

تحقيق آماري ةجامع مشخصات .١ جدول

محل كار تخصص كاري ةتجرب سطح سواد

درصد كارشناسي همكاري

كارشناسي ارشد

دكتري١-٥ سال

٥-١٠ سال

الس ١٠-١٥ ١٥باالي

سال

صنعت چوب ٣ ٢ ٢ - - ٥ ٢ ياحرفهسازمان فني و

%٣٠ ١ ١ ٣ ٢ - ٤ ٣ منابع طبيعي ١ ٢ - - - ٢ ١ جهاد كشاورزي

صنعت يسازساختمان

- ٢ ١ ١ ١ ٣ - نظام مهندسي ساختمان %٢٧ ١ - ٢ ١ ٢ ٢ - عمران و معمارين امهندس ٢ ٣ ٢ - - ٢ ٥ نو پيمانكارا سازانانبوه

دانشگاهي استادان ٥ ٤ ٢ ٧ ٤ - حوزه چوب و كاغذ

%٤٣ ٢ ٢ ٣ ٤ ٣ - عمران و ساختمان ةحوز ٢ ١ ٢ ١ ٣ ٣ - معماري ةحوز

هارشاخصيزو هاشاخص يبندتياولوروش

انتخــاب ةنــيزم در موجــود يهامــدل و هــاروشيكــي از

يهامــدل درهســتند. مراتبيسلســله يهامــدل، هاشــاخص

در ي ديگرهايژگيو يا تياهم يمبنابر ارهايمع مراتبي،سلسله

نيتــرمعروف از يكــي. شــونديم فيــتعر يمختلفــســطوح

ه،شــد اســتفاده در اين پــژوهش نيــز كه نهيزم نيا در هامدل

. است زوجي هايهروش مقايس -مراتبيسلسلهروش تحليل

كــه رنــديپذيم رندگانيگميتصم زوجي هايهمقايسدر روش

نيــيتع يشــفاهدرجــه كياده از خود را با استف يهاتياولو

وزن نيــيتع يبــرا يزوجــ يهاســهيمقادر كــه ياعداد. كنند

صــورتبهاست كــه ٩تا ٩/١از ندشويماستفاده هاشاخص

اســتفاده از ايــن سازوكاراستاندارد درآمده است. يك مقياس

درخــت كــه پــس از طــرح بوده است صورت نياروش به

رگــذاريتأث يهارشــاخصيزو هاشاخصبراي يمراتبسلسله

عنــوان بــاو طرح پرسشــنامه گچچوبواحدهاي بر احداث

نفــر از ٥٥ نظــر، هارشــاخصيزو هاشاخص يزوج ةسيمقا

ــان در ــةكارشناس ــن زمين ــت اي ــة اهمي ــاخصدرج و هاش

يهــاسيماتر صــورتبهيكــديگر نســبت بــه هارشاخصيز

گــاه از آن. شــد افــتيدردر قالــب پرسشــنامه يزوج ةسيمقا

و هاشــاخص يزوجــ ةســيمقا ةپرسشــنام پــر كــردن طريــق

خبــره كارشناسانتوسط كه گريكدينسبت به هارشاخصيز

ســپس .گرفــت شكل ياسهيمقا يهاسيماتر، صورت گرفته

و يزوجــ ســهيمقا سيمــاتر يهاسلول ةهم يهندس نيانگيم

عناصر يهاوزن قيتلفصورت گرفت و با جينتا كردن يعاد

، وزن مراتبسلســلهمربــوط در يباالبا عناصر سطوح نييپا

ــاخص ــاخصيزو هاش ــتبه هارش ــد دس ــا. ازآم ــه آنج ك

يروحــ يهاحالتافراد و دركگرفته به صورت يهايداور

يناســازگار هــايداورمعمــول در طوربــهوابسته اســت آنها

ســازگار هــايداور نكهيا يبرا يساعتنظر ةيپاوجود دارد. بر

از كمتــر اي ١/٠برابر از هاسيماتر يناسازگارنرخ بايدشوند

].١٠[ باشد آن

و بحث نتايج

ــك از شــاخص ــي هــر ي هاي ها و زيرشــاخصارزش وزن

كــه حاصــل رانيــادر گچچــوب ةكارخانتأثيرگذار بر احداث

صنعت چــوب ومرتبط با نظرانصاحبگروهي يريگميتصم

ــاختمان ــتس ــتفاده از اس ــا اس ــزارنرم، ب Expert Choice اف

و ٢جــدول كنشــي محاســبه شــده و در توزيعي يا پرا روشبه

ةهمــارائــه شــده اســت. نــرخ ناســازگاري ٣و ٢ يهاشــكل

و نــرخ ناســازگاري ١/٠از كمتــرزوجــي ةمقايس يهاسيماتر

ايــن ةكننــدابداعتي عاست. بنابراين مطابق نظــر ســا ٠٦/٠كلي

اســتروش، نتــايج از ثبــات و ســازگاري خــوبي برخــوردار

ســطح اول، يهاشاخصكه در ميان دهديمنتايج نشان ]. ١٣[

بــا بيترتبــهشــاخص مــواد و محصــول و اقتصــادي و مــالي

Page 7: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

٣٥٧ زوجي هايهروش مقايسگچ در ايران بههاي مؤثر در احداث واحدهاي چوبشاخص يبندتيتعيين و اولو

. را دارنــد ارجحيت نيشتريب ٢٥٨/٠و ٤٨٥/٠وزني يهاارزش

يهارشــاخصيزتأثيرگــذار، يهارشاخصيزدر ميان نيهمچن

خريــد ةهزينــ)، ١٦٠/٠پايدار منــابع گچــي ( ةاطمينان از عرض

معــدني يهــاتيكامپوزصــنعت ةپيشــين)، ١٢٣/٠مواد اوليــه (

)، فاصــله از ٠٦٩/٠( يســازساختمانصــنعت ةپيشين)، ٠٧١/٠(

ــابع ــابع گچــي ( مقــدار)، ٠٦١/٠گــچ (من ــزان ٠٥٧/٠من ) و مي

وزنــي يهــاارزش بيشــترينداراي بيترتبــه )٠٤٩/٠فروش (

.ندبرخوردار يشتريببوده و از اهميت

اصلي نسبت به هدف مطالعه (سطح اول) يهاشاخصنتايج آماري .٢ جدول قوانين و مقررات اقتصادي و مالي فني و انساني نيازهاي زيرساختي

١٣٠٧٨/٧ ٠٥٣٢٩/٢ ٨٧١٣٢/٦ ١٤١٥/٥ مواد و محصول ٢٧٤٤٥/٣ )١٥٨٢٤/٢( ٧٦٥٧١/٤ - زيرساختي نيازهاي

)٢٢٨٧٨/٣( )١٨١٧٥/٦( - - فني و انساني ٣٠٩٠٦/٤ - - - اقتصادي و مالي ٠٦/٠نرخ ناسازگاري كلي

مطالعه (سطح اول) هدف به نسبت اصلي يهاشاخص يبرا ايمقايسه هايماتريس هندسي ميانگين .٢ شكل

مراتبيسلسلهتحليل يند افر يريكارگبهدر ايران با گچچوبدر احداث واحدهاي مؤثرهاي زيرشاخص وزني نهايي ارزش نتيجة .٣شكل

Page 8: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

١٣٩٨، زمستان ٤، شمارة ٧٢ايران، دورة طبيعي چوب، مجلة منابعهاي جنگل و فرآورده ٣٥٨

:استزير شرحبهارجح يهارشاخصيزداليل اهميت

)١٦٠/٠پايدار منابع گچي ( ةعرضاطمينان از

از نــانياطمبــا ديجد واحد كي احداث ياقتصاد تيمطلوب

ــة ــواد اول عرض ــم ــرتبط الزم ةي ــتم ــديمو اس از توان

با توجــه در ضمناصلي صاحبان سرمايه باشد. يهادغدغه

ــه ــهبه ةســرمايب ــدي و كاررفت در احــداث واحــدهاي تولي

در صــورت نبــودواحــدهاي پيشــرفته، خصوصبهصنعتي

توقــف در توليــد، ليدلبــه ،هيــمــواد اول ةعرضــاستمرار در

بلكــه ،را نخواهند داشــتالزم اين واحدها سوددهي تنهانه

آنهــاو مستهلك شدن آالتنيماشاستفاده نكردن از ليدلبه

از ]. ١٠[ دشــويماصــلي وارد ةســرمايســنگيني بــه ةضــرب

خصوصــيات ،ايــن زيرشــاخص زيــاداهميت داليل اصلي

چهارفصــلكــه بــا توجــه بــه استفيزيكي و شيميايي گچ

ليدلبــهدر انبارهــا مــدتيطوالننگهداري ،كشورمان بودن

ــرطوبــت و (انبارهــاي بــزرگ و داريرگــزاف انبــا ةهزين

ريپــذامكان زيــادو در حجم مدتيطوالن صورتبه مجهز)

و دهدميكلي كارخانه را افزايش يهانهيهزچراكه ،نيست

ــر ــت ب ــن اس ــروش، در ممك ــم ف ــت آحج ــد و در نهاي م

توجه بااز طرف ديگر .اثر بگذاردسودآوري واحد صنعتي

منــابع در بخــش ژهيوبــه هيــمــواد اول منابع بودن محدود به

گچچــوبنياز صــنعت مورد يچوب ةياول مادة تأمين ،يعيطب

هــا تــن ساالنه ميليون .]١٤[ رسديم نظربه كنندهنگرانكمي

هــاي قابل استفاده در صنايع توليــد پانل كسالهيگياه زراعي

با توجه به رواز اين. ]١٥[ شودمي چوبي در ايران برداشت

يكــي از منــابع مهــم عنوانبه يكشاورز يپسماندهااهميت

تــوان از ايــن و تجديدشــونده در كشــور مي يگنوســلولزيل

جبــران كمبــود مــواد بــراي يجــدبسيار صورتبهپسماند

عزيــزي و كــرد. يبــرداربهره گچچــوبچوبي در صــنعت

)، ٢٠١٠)، محبــي گرگــري و همكــاران (٢٠١٢( زادهرمضان

) ٢٠٠٧)، تاجديني و همكــاران (٢٠١٥و همكاران ( معظمي

خـــود يهايبررســـ) در ٢٠١٣و بريمـــاني و همكـــاران (

يابيــارز را بسيار مهــم هياول دموا عرضة از نانياطم شاخصِ

.]١٨، ١٧، ١٦، ١٠، ٨[ اندكرده

)١٢٣/٠خريد مواد اوليه ( ةهزين

در ايران تحت تأثير نقدينگي بــوده و اغلب هانهيهزشاخص

اين عامل حركت اوليه در ايجــاد تــورم و افــزايش نــرخ ارز

يضــرور همــواره يديتول يواحدهادر هانهيهز كنترل. است

ســهم بيشترين هيمواد اول ديخر ةنيهز كه يطوربه ،ستا بوده

شــودمي شــامل محصــول از واحــد هر ةشدتمام متيق دررا

عيصــناصــاحبان يبــرا هانــهيهز نيــا كاهش رواز اين. ]١٠[

هاي ســازمان و هاشــركت اســت. واحــدها، ياتيــح موضوعي

قــرار تغييــرات مســير در ي ديگــرهابخش همچون ياقتصاد

از خــود يرقبــا بــا در رقابــت بقــا يبــرا و ناگزيرنــد دارنــد

تــرارزان نيروي كار ،ترارزان ةيمواد اولجديدتر، هايفناوري

از طرف ديگر محصولي و كنند استفاده ن ماهرترامتخصصو

. ]١٩[دهنــد ارائــه بــازار مصــرف بــه تــررزاناو ترباكيفيــت

يهاكارخانــه در يمهم عامل هيمواد اول خريد ةهزين شاخص

يكــينزد نيهمچنــ. شوديم معرفي چوب ثانويه يهافرآورده

هيــمــواد اولبــه منــابع تــأمين گچچــوب عيصــنا شتريب هرچه

كــاهش موازاتبــه ،هيمواد اول ديخر ةنيهز كاهش به توانديم

يهيبــد و يمنطق نيبنابرا. منجر شود هيمواد اول يترابر ةنيهز

مــتيق بــا هيــاول مــادة بــه يدسترس تيفيك كه رسديم نظربه

محصــوالت ســود ةيحاشــ نيــيتعدر مهــم عوامل از مناسب

گرفتــه در نظــر گچچــوب ياتيعمل و يمال يبازده و يديتول

محبــي )، ٢٠١٦معظمــي و همكــاران ( زمينــه،در همين .شود

) و ٢٠١٣)، بريماني و همكــاران (٢٠١٠گرگري و همكاران (

مــواد خريــد ةهزينــزيرشاخص )٢٠١٣عزيزي و همكاران (

اولويت در گزينش محــل اســتقرار نيترمهم عنوانبهرا هياول

].٢٠، ١٨، ١٠، ٩[ انددهكرمطرح صنعتيواحدهاي

)٠٧١/٠معدني ( يهاتيكامپوزصنعت ةپيشين

يــك منطقــه هايو ضعف هاقوت واضح است كه شناخت

است كه در احداث كارخانه اهميــت دارد. مواردياز اولين

Page 9: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

٣٥٩ زوجي هايهروش مقايسگچ در ايران بههاي مؤثر در احداث واحدهاي چوبشاخص يبندتيتعيين و اولو

مختلــف يهــاحوزهبررســي وضــعيت رقبــا در منطقــه در

، هيــمــواد اول يهانــهيهز، هيــمــواد اول مقدارنوع و همچون

و دسترســي و ي دريــافتيهــااتيمال مقــدارتقاضاي بــازار،

در انتخاب محل احــداث كارخانــه ،انرژي يهاحامل ةنيهز

هر روز واحــدهاي صــنعتي جديــدي بــا .بسيار مؤثر است

و رقابــت گذارنديمظهور ةمتفاوت پا به عرص يهاقدرت

رواز ايـــن. شـــوديم ترفشـــردهو ترســـخت روزروزبـــه

نطقــه قبــل از م ليوتحلهيــتجزواحدهاي صنعتي ناگزير بــه

هرگونه اقدامي براي احداث هستند تا با بررسي دقيق مزايــا

و بقــاي كننــدو معايب منطقه جايگــاهي برتــر را انتخــاب

خود را با انتخابي صحيح ضمانت بخشند. همچنين بررسي

منظوربــهو تهديــدهاي يــك منطقــه هافرصــتو شناخت

واحد ةآيندمناسب براي عملكرد راهبردتعيين راهكارها و

بــراي گچچــوب. رســديم نظربــهصنعتي، اقــدامي منطقــي

. در اروپــا و ايــاالت شــداسكانديناوي توليــد اولين بار در

چندين شــركت بــا اســتفاده از اليــاف كاغــذهاي نيز متحده

ولــي . كننــدميمعــدني توليــد چوب يهاچندسازهبازيافتي

ــمتأســفانه ــف رغميعل ــات مختل ــارةتحقيق ــواص درب خ

، ايــن محصــول و خــارجي ايراني نامحققتوسط گچچوب

ايــران پيــدا يسازساختمانهنوز جايگاه خود را در صنعت

توليــد صــنعتي ةشــناخت بــه مرحلــ نبــود علتبهنكرده و

نرسيده است.

)٠٦٩/٠( يسازساختمانصنعت ةپيشين

در حجم بســيار يسازانبوه بهنياز رشد روزافزون جمعيت،

جايي تجهيــزات كارگــاهي و هجابــزياد و در حداقل زمان،

مجــدد در محــل ةاستفاد منظوربه شدهساخته يهاساختمان

صــنعت ســاختمان را ،مختلــفجديد و حتي در شهرهاي

صــنعتي ســبك، بــا قابليــت يهاســاختمانساخت يسوبه

در حــال حاضــر . دهــديمجايي و نصب سريع ســوق هجاب

غيرســنتي و يهــاروشة پايــ بــر يســازساختمان سيســتم

و شــامل توليــد تركيبــي از مصــالح و بــودهصنعتي اســتوار

اصــطالح. ]٢١[ اســتبــراي طراحــي و ســاخت هاروش

گــرفتن در بــر و فيتوصــ يبــرا ســاختمان يســازيصنعت

روديم كاربه مونتاژ و يسازساختهشيپ ،يمدولساز ميمفاه

بــا يفناور و امكانات ،زاتيتجه در كردن نهيهز مفهوم به و

دستي و ارتقاي كيفيــت كاهش كار ،يخروج شيافزا هدف

انبــوه، ديــتول ،ديــتول تمركــز چــونهم ييهامشخصه .است

،ييهمگرا و مناسب يسازمانده تخصص، ،ياستانداردساز

. با توجــه بــه هستند نديافر نيا تيموفق يبرا الزم طيشرا از

كــرد كــه ينــيبشيپ تــوانيم يســازساختمانصنعتي شدن

بــه جايگاه مناســبي را در ايــن صــنعت گچچوبمحصول

.]٢٢[ خواهد داداختصاص خود

)٠٦١/٠گچ (منابع فاصله از

،و توليــد مســتمر محصــول هيــمــواد اولبراي دسترسي بــه

كــه يطوربــه ،اهميــت زيــادي دارد هيــمواد اولنزديكي به

ر تــأثي هيمواد اولحمل ةگچ بر هزين ةفاصله تا محل كارخان

يش افــزا هانهيهزميانگين هافاصله اين با افزايش .گذارديم

كارخانــه بــراي تــأمين بــه يسنگينمالي و بار خواهد يافت

مــواد حمــل زيــاد ةنــيهز. شدخواهد واردگچي ةيمواد اول

نيــز افــزايش قيمــت نهــايي محصــول توليــدي سبب هياول

ـــودمي ـــاران ( .]٢٣[ ش ـــي و همك ) و ٢٠١٦، ٢٠١٥معظم

) از عوامــل تأثيرگــذار در ١٣٦٩( يريوزآصــفمــدرس و

واحد صــنعتي تــا ةفاصلمحل استقرار يك واحد صنعتي را

ارد كه با نتايج اين پژوهش مطابقــت د كردندذكر هيمواد اول

]٢٤، ١٦، ٩[.

)٠٥٧/٠منابع گچي ( مقدار

جهــان مقدار توليد سنگ گچ در ،دبراساس اطالعات موجو

براســاسه كــچنان. استداشته چشمگيريافزايش سال هر

مقــدار ة آمريكا،متحداياالت يشناسنيزماطالعات سازمان

كــهبود ميليون تن ١٤٦حدود در ٢٠١٠در سال توليد گچ

افــزايش ٢٠٠٠توليد در ســال ميليون تن ١٠٨مقايسه با در

توليد سنگ گچ در مقدار همچنين داشته است. يريچشمگ

كــه از بــود ميليون تــن ٢٥٨حدود در جهاندر ٢٠١٢سال

Page 10: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

١٣٩٨، زمستان ٤، شمارة ٧٢ايران، دورة طبيعي هاي چوب، مجلة منابعجنگل و فرآورده ٣٦٠

ايــن تعلــق داشــت.ايــران بهميليون تن ١٦اين مقدار فقط

ةشــدينيبشيپاز مقــادير ٢٠١٧و ٢٠١٦ يهاســالارقام در

عنوانبــه. پيشــي گرفــت پِكسانگليسي اســميتراِي ةسسؤم

ايــن ةهمــ .ميليون تن رسيد ٢٢توليد گچ در ايران به ،مثال

صــنايع مختلــف افزون گچ در روز ةاستفاد ةدهندنشان ارقام

اياالت يشناسنيزمآمار سازمان براساس كهيطوربه ،است

ميليون تــن ٢٢، ايران با توليد ٢٠١٦در سال ة آمريكامتحد

، بعــد از )ميليــون تــن ٢٥٢( گچ در مقايسه با توليد جهــاني

درصــد گــچ توليــدي ٩حــدود در ميليون تن)، ١٣٢چين (

با توجه بــه روايناز .استاختصاص داده به خودرا جهان

در گچچــوبتوليــد گــچ در ايــران توليــد محصــول مقدار

است و هر گونــه تعلــل، ريناپذاجتنابو ريپذهيتوجكشور

معظمي و همكــاران . شوديممحسوب يسوزفرصتنوعي

در ) ٢٠٠٤و حجازي و همكــاران () ٢٠٠٦كر (لا)، و٢٠١٥(

عنوانبــه را هيــمــواد اول مقــدارشــاخص تحقيقات خود زير

و مهم در گزينش محــل يــك واحــد رگذاريتأثشاخص زير

.]٢٦، ٢٥، ١٦[ صنعتي مطرح كردند

)٠٤٩/٠ميزان فروش (

اوليــه و محصــول ةمــادصنعت، نوع نوع از فارغ يكل طوربه

زانيــم( مصــرف بــازار بــه يدسترســ امكان و وجود توليدي،

شــماربه يديــتول واحــد كيــ جاديا يبرا الزم شرط ،)فروش

يروشــنبههمچنين نتــايج تحقيقــات در جهــان .]٢٧[ ديآيم

اثبات كرده كه وجود بازار مصــرف در حجــم مناســب بــراي

،محصوالت يك واحد توليدي و امكــان دسترســي بــه بــازار

بــر فراينــد رگذاريتأثفاكتور نيترمهمو سيتأسشرط اساسي

ــمكان ــراي يابي ــدي و صــنعتي سيتأســب يــك واحــد تولي

بدون اطمينان از وجود حجــم . در حقيقت شوديممحسوب

بــازار و امكــان عنوانبــهحصــول مناسب تقاضا براي يــك م

سيتأســبــراي يگذارهيســرمادسترسي به اين بــازار، اساســاً

اقتصــادي هيــتوجيك واحد توليدي در يك مكان مشــخص

در ضــعف بــازار، كوچــكحجم هيپا نيهم بر .كندينمپيدا

ةفلســف بــازار مصــرف، از يدور و ســرانجام كشــش زانيــم

يخــدمات اي يديتولواحد نوع هر ياقتصاد هيتوج و يوجود

ايــ مناســب ةنــيزم نبود كهعلت نيا به .كرد خواهد يمنتف را

نيبــ از را واحد ياقتصاد هيتوجفروش، زانيم در هيبن ضعف

با توجه به جوان بودن جمعيت كشــور همچنين ]. ١١[ برديم

ــزونو تقاضــاي مســتمر و مســكن، ســاخت ســاالنه روزاف

بــه اســتناد از طرفي . است ضروري واحد مسكوني هاونيليم

، الزم ١٤٠٤بــراي اندازچشــمطرح جــامع مســكن در ســند

ميليون مســكن شــهري ١٧ميليون واحد مسكوني ( ٢٤است

ــود. ٧و ــتايي) در كشــور احــداث ش ــون مســكن روس ميلي

گچچــوبتــاز عملكــردي مم يهايژگيوبنابراين با توجه به

ينــيبشيپ ،، ســرعت و ســهولت اجــراخــوبكيفيــت نظيــر

جايگاه مناســبي را در بازارهــاي داخلــي و گچچوب شوديم

را بــه عامــل يگذارهيســرماو توجــه آورد دســتبهخارجي

.كنــدجلــب گچچــوب ةكارخانــبع آن احداث تفروش و به

)، محبــي و ٢٠١٠محبي گرگري و همكــاران (محققاني چون

ـــــي و همكـــــاران ( ) و٢٠١٧همكـــــاران ( ) ٢٠١٥معظم

زيرشاخص ميزان فروش را در احــداث واحــدهاي صــنعتي

.]١٦، ١١، ١٠[ ارجح معرفي كردند

يريگجهينت

شــدهتيتقوگچي يهاپانلصنعتي توليد يهاكارخانهافتتاح

يكشـــورهاســـاير (بعـــد از در نـــروژ بـــا ذرات چـــوب

جــدي در يبه رقيبــ نشان داد كه اين محصول) يناوياسكاند

اســت. اولــين طــرح در شــدهاروپــا تبــديل ةتختــبازارهاي

ســال قبــل در ٥پيو فنالند واقع شده بود كــه تــا حــدود وكو

گچچــوب ند بــه توزيــعموفق در فنال بةتجربود. حال توليد

كــه شــوديمالند و اروپاي شمالي مربوط فن يهافروشگاهدر

شــدنروژي به اين محصول ايهشركت شتريبموجب توجه

دوم آن انجاميــد. در هــر دو كارخانــه از ةمرحلــ ياجراو به

كــه تجهيــزات آن توســط شــديماســتفاده خشكمهينروش

و ســاخته شــده جمهوري فدرال آلمان طراحــي يهاشركت

در كشــورهاي گچچــوببا توجه بــه جايگــاه رواز اين. بود

Page 11: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

٣٦١ زوجي هايهروش مقايسگچ در ايران بههاي مؤثر در احداث واحدهاي چوبشاخص يبندتيتعيين و اولو

باقي ناشناخته ايران در تاكنون متأسفانهاين موضوع اروپايي،

يهــاتيقابلايــران اين در حالي است كه كشــور . است مانده

مختلــف صــنايع يهانــهيزمفراوانــي از لحــاظ پيشــرفت در

ايــن ولــي .خواهد داشــت گچچوبواحدهاي ژهيوبهچوبي

بــالقوه يهــاتيظرفو از نشــدهشناســايي يخوببــه هاتيقابل

ده اســت. در نشــصــحيح ةاســتفادبراي توسعه و پيشــرفت،

يكــي از هايتوانمنــدو هــاتيقابلتوســعه، شــناخت ةزمينــ

ــرورت ــاببه هاض ــآيم حس ــن دي ــئله و اي ــهمس در ژهيوب

از لحــاظ منــابع و امكانــات ييهاتيمحدودكشورهايي كه با

هاي ايــنيافتــه بنابر رواز ايناست. ريچشمگكامالً اند مواجه

ــژوهش ــاس پ ــد افربراس ــل ين ــلهتحلي روش -مراتبيسلس

،گچچــــوبواحــــدهاي بــــراي زوجــــي هايهمقايســــ

ةپايدار منابع گچــي، هزينــ ةعرضاطمينان از يهارشاخصيز

معــدني، يهــاتيكامپوزصــنعت ةپيشــين، هيــمــواد اولخريد

گــچ، ميــزان منــابع ، فاصــله از يسازساختمانصنعت ةپيشين

ي هارشــاخصيز ي بيش ازمنابع گچي و ميزان فروش اولويت

ــر ــدديگ ــن دارن ــه اي ــدبا هارشــاخصيزك ــه ي ــورد توج م

تــاآتــي ايــن واحــدها در كشــور قــرار گيــرد گذارانهيسرما

را براي احداث اين واحدها انتخــاب كننــد كــه از ييهامكان

داشــته در موقعيــت بهتــري قــرار هارشــاخصيزلحاظ ايــن

و انتخــاب مكــان نتــايج ايــن پــژوهشلحاظ گمانبي. باشند

تــأثير توانــديم گچچــوبواحــدهاي مناسب براي احــداث

.داشته باشــدمطلوبي در بازار رقابت آينده و موفقيت شركت

از طرف ديگر انتخاب مكان غيرعلمي و ناصحيح بــراي ايــن

اختالل در توليد و حتــي تعطيلــي سببصنعت ممكن است

.شوداين واحدها زودهنگام

References [1]. Deng, Y., and Furuno, T. (2001). Properties of gypsum particleboard reinforced with polypropylene fibers.

Journal of Wood Science, 47(6):445-450.

[2]. Lee, B.H., Kim, H.S., Kim, S., Kim, H.J., Lee, B., Deng, Y., Feng, Q., and Luo, J. (2011). Evaluating the flammability of wood-based panels and gypsum particleboard using a cone calorimeter. Construction and Building Materials, 25(7): 3044-3050.

[3]. Kim, S. (2009). Incombustibility, physico-mechanical properties and TVOC emission behavior of the gypsum–rice husk boards for wall and ceiling materials for construction. Industrial Crops and Products, 29(2-3): 381–387.

[4]. Rangavar, H., Payan, M.H., and Khojastehrou, S. (2014). Investigation of the type and content of gypsum on the dimensional stability and mechanical properties of gypsum particleboard. Iranian Journal of Wood and Paper Industries, 5(1): 45-54.

[5]. Pourjozi, M., and Ebrahimi, GH. (2002). Important dfferents in some properties of gypsumboard reinforced with two types of natural fibers (bagasse and wood). Journal of Polymer Science and Technology, 15(4): 237-243.

[6]. Rangavar, H., and Payan, M.H. (2014). Investigation of the sound absorption properties of gypsum particleboard produced with kenaf stalks and nano clay. Iranian Journal of Wood and Paper Science Research, 29(3): 434-442.

[7]. Lempfer, K. Hilbert, T., and Günzerodt, H. (1990). Development of gypsum-bonded particleboard manufacture in Europe. Forest Products Journal, 40(6):37-40.

[8]. Azizi, M., and Ramezanzadeh, M. (2012). Location selection for Hardboard industry in Mazandaran province. Iranian Journal of Wood and Paper Industries, 2(2): 64-81.

[9]. Moazami, V., Nazerian, M., and Mohebbi Gargari, R. (2016). Determination of effective indexes in the optimal selection of the seating of manufacturing units in a block board in the country using analytical hierarchy process (AHP). Journal of Forest and Wood Product, 68(4): 945-958.

[10]. Mohebbi Gargari, R., Azizi, M., Safi Samghabadi, A., and Tarmian, A. (2010). Determination of effective criteria for location selection of kiln wood drying plants by AHP technique. Iranian Journal of Wood and Paper Industries, 1(2): 55-67.

Page 12: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

١٣٩٨، زمستان ٤، شمارة ٧٢ايران، دورة طبيعي هاي چوب، مجلة منابعجنگل و فرآورده ٣٦٢

[11]. Mohebbi, N., Alizadeh, H., Azizi, M., and Faezipoor, M. (2017). Determination of effective criteria for location selection of WPC plants from agricultural residues in Iran by AHP technique. Iranian Journal of Wood and Paper Industries, 7(4); 499-510.

[12]. Mohebbi Gargari, R., Bayat Kashkoli, A., and Moazami, V. (2018). Survey of effective criteria for sustainable development of poplar wood farming in Iran by pair comparisons method. Iranian Journal of Wood and Paper Industries, 8(2): 345-249.

[13]. Azizi, M. Mohebbi, N., Mohebbi Gargari, R., and Ziaie, M. (2012). Determination of effective criteria on site-selection of Iran wood furniture units, using AHP method. Journal of Wood & Forest Science and Technology, 18(3): 127-139.

[14]. Moazami, V., Mohebbi Gargari, R., and Nazerian, M. (2014). The use of bagasse as a practical solution in order to sustainable development of forests and maintaining the national capital. In: Third National Conference on Health, Environment and Sustainable Development, Feb 19-20 Bandarabbas, Iran, pp. 1-7.

[15]. Ministry of Agriculture, Deputy of Planning and Economics, (2005), "Agricultural Statistics of 2003-2004", Statistics and Information Technology Unit, Journal No. 05/04, pp. 33-31.

[16]. Moazami, V., Najafian Ashrafi, M., Nazerian, M., and Mohebbi Gargari, R. (2015). Prioritization of effective criteria in construction of wood and paper industrials unit in khuzestan province with using of bagasse as raw material. Journal of Forest and Wood Product, 68(2): 329-346.

[17]. Tajdini, A. (2007). An optimized programming model for establishing pulp & paper factories using cereal straw with an annual production capacity of 75000 mt of pulp in mazandaran province. Journal of the Iranian Natural Resources, 60 (1): 225-241.

[18]. Barimany, A., Gasemian, A., Azizi, A., Mohebbi, N.A., and Zabihzadeh, S.M. (2013). Determination and evaluation of effective criteria to location selection the optimal for establishing a Fluting Paper mills from Agricultural Residues of Mazandaran province. Iranian Journal of Wood and Paper Industries, 4(2): 47-64.

[19]. Amiri, S., Hajinejhad, L., and Safari, M. (2012). Efficacy measurement and its effectible aspect in asalem particleboard manufacture during the years of 2004-2009. Science and Technology Natural Resources, 7(1): 57-69.

[20]. Azizi, M., Dhghan, A.R., and Mohebbi, N.A. (2013). Determination of effective criteria on site selection for solar wood drying units in Iran. Iranian Journal of Wood and Paper Industries, 4(2): 107-117.

[21]. Douglas, J. (2006). Building Adaptation (2nd edn), Oxford, Elsevier Ltd.

[22]. Sebestyen, G. (2003). New Architecture and Technology, Oxford, Architectural Press.

[23]. Bahmani, A., Rafighi, A., Vali, M., and Salari, A. (2012). Identification and evaluation of oncoming changes of wood and paper industries of the country. Iranian Journal of Wood and Paper Industries, 2(2): 27-38.

[24]. Modarres, M., and Asefvaziri, A. (1990). Feasibility of Industrial Design - Design Build Industry. Sharif University of Technology. Tehran, Iran.

[25]. Walker, C.F.J. (2006). Primary Wood Processing, University of Canterbury, Christchurch, New Zealand.

[26]. Hejazi, S.R., Nemati, R., and Goli, M. (2004). A fuzzy method for location selection of a factory. In: proceedings 5th Iranian conference on fuzzy systems, Sept 7-9 Tehran, Iran, pp. 1-5.

[27]. Kotler, p., and Keller, K.L. (2009). Marketing Management. Pearson Education International (Prentic Hall), New Jersey.

Page 13: ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É ...€¦ · ÊmÁ ÉZÅÄ ËZ¬» Á Ä] ½Y ËY { p³[Âq ÉZÅ|uYÁ gY|uY { iR» ÉZÅ yZ É|À]dË·ÁY

Forest and Wood Products, Vol. 72, No. 4, Winter 2020 363

Determination and prioritization of effective criteria for establishment of gypsum boards units in Iran using paired comparisons method

R. Mohebbi Gargari; Lecturer, Department of Wood and Paper Science and Technology, Faculty of Natural Resources, University of Zabol, Zabol, I.R. Iran

V. Moazami; M.Sc. Graduated, Department of Wood and Paper Science & Technology, and Responsible for Research and Development and Training Arian Sina CO., Sari, I.R. Iran

(Received: 17 October 2019, Accepted: 12 Novamber 2019)

ABSTRACT Considering the high cost of the methodical construction of buildings and the use of engineered and safe materials; the structure such as gypsum board has been interested of experts in wood and construction industry. The reason is important features such as low production costs and high earthquake resistance. Moreover, it’s important to determine effective criteria for decision-making for the establishment of industrial units aimed of optimal use of raw materials, the production process and approaches to reduce costs and waste. To achieve this, paired comparative analysis method was selected and after initial studies, field surveys and interviews with experts, 5 main criteria and 32 important sub-criteria were identified. After that, the paired comparisons questionnaires were prepared and filled out by academics and a number of managers and experts in wood and construction industry. The results revealed that among the first level criteria, material and product, economic and financial criteria have the highest priorities, respectively. Besides, sub-criteria of ensuring the sustainable supply of gypsum resources, raw materials costs, background of the mineral composites, background of the construction industry, distance from the gypsum resources, content of the gypsum resources finally the amount of sale had the highest priorities, respectively. Keywords: Gypsum board, Paired comparisons method, Wood and building industry, Mineral composites.

Corresponding Author, Email: [email protected], Tel: +989371095198