Zarade Tehnologija Obracuna Bruto Neto

P r o g r a m i r a n j e u A l a s k a X b a s e + + i e X p r e s s + + P a g e | 1

Programski paket za knjigovodstvo CSYSTEMS™ | ZARADE

Napomena: Ovaj materijal je u celosti prebačen u CHM/EXE help fajl i u tom fajlu je dopunjen sa

naslovima: ZARADE BRUTO-NETO i FORMULE ZA PRERAČUNAVANJE kao i sa naslovima SISTEM NETO-

BRUTO-TREZOR i OBRAČUN ZARADE U PROIZVODNJI, tako da je ovo ovde samo deo kompletne knjige.

OBRAČUN ZARADE

OBRAČUN SA BRUTO NA NETO

Tehnologija i programiranje obračuna zarade

Dokumentacija programskog paketa za knjigovodstvo CSYSTEMS™

Slobodan Stanojević, dipl.ing.



TEHNOLOGIJA OBRAČUNA ZARADE: BRUTO-NETO

OPŠTI PODACI O ZARADI

A MOGUCI_BROJSATIRADA Mogući broj sati rada u obračunskom mesecu = Kalendarski broj dana u obračunskom mesecu bez subota i nedelja x 8 sati

Novembar 2011

(30-8) x 8 = 176

176

B MINIMALNA_OSNOVICADOPRINOSA Minimalna osnovica doprinosa bruto u dinarima propisana zakonom za određeni period

Propisano 19.000,00

C PROSECNA_BRUTOZARADA Prosečna zarada u republici bruto u dinarima propisana zakonom za određeni period

Propisano 50.000,00

D MAKSIMALNA_OSNOVICADOPRINOSA Maksimalna osnovica doprinosa bruto u dinarima

D = C x 5 250.000,00

E UMANJENJE_OSNOVICEPOREZA Umanjenje osnovice poreza – poresko oslobođenje u dinarima - propisano zakonom za određeni period

Propisano 5.000,00

F STOPA_POREZA Stopa poreza na bruto zaradu

Propisana 12 %

G1 STOPA_PIO plaća zaposleni Stopa doprinosa za Penzijsko i Invalidsko Osiguranje

Propisana 11 %

G2 STOPA_ZDO plaća zaposleni Stopa doprinosa za ZDravstveno Osiguranje

Propisana 6,15 %

G3 STOPA_NZO plaća zaposleni Stopa doprinosa za Osiguranje od Nezaposlenosti

Propisana 0,75

H1 STOPA_PIO plaća poslodavac / fond Stopa doprinosa za Penzijsko i Invalidsko Osiguranje

Propisana 11 %

H2 STOPA_ZDO plaća poslodavac / fond Stopa doprinosa za ZDravstveno Osiguranje

Propisana 6,15 %

H3 STOPA_NZO plaća poslodavac / fond Stopa doprinosa za Osiguranje od Nezaposlenosti

Propisana 0,75

I1 STOPA_DOP_REPUBLIKA Stopa doprinosa na bruto zaradu za republičku komoru plaća je poslodavac

Propisana 1 %

I2 STOPA_DOP_REGION Stopa doprinosa na bruto zaradu za regionalnu komoru plaća je poslodavac

Propisana 1 %

J1 S_SATIEFEKTIVNOGRADA stopa uvećanja cene J1 sata K_SATIEFEKTIVNOGRADA koeficijent uvećanja cene

(0%) (0/100) + 1

0 % 1

J2 S_SATIBOLOVANJA stopa uvećanja cene J1 sata K_SATIBOLOVANJA koeficijent uvećanja cene

(-30 %) (-30/100)+1

-30 % 0,7

J3 S_SATIRADANAPRAZNIK stopa uvećanja cene J1 sata K_SATIRADNAPRAZNIK koeficijent uvećanja cene

(+110%) (+110/100)+1

+110 % 2,1

J4 S_SATINOĆNOGRADA stopa uvećanja cene J1 sata K_SATINOĆNOGRADA koeficijent uvećanja cene

(+40%) (+40/100)+1

+40 % 1,4

J5 S_SATIRADAUSMENAMA stopa uvećanja cene J1 sata K_SATIRADAUSMENAMA koeficijent uvećanja cene

(+25%) (+25%/100)+1

+25 % 1,25

J6 S_SATIPREKOVREMENOG RADA stopa uv.cene J1 sata K_SATIPREKOVREMENOGRADA koeficijent uv. cene

(+30%) (+30/100)+1

+30 % 1,3

M ZBZ - Zagarantovana Bruto Zarada ZNZ - Zagarantovana Neto Zarada

Sračunata Propisana PRILOG 6

24.753,00 17.952,00



PODACI O ZARADI ZAPOSLENOG

K

MESECNA_BRUTOZARADA Ugovorena mesečna bruto zarada u dinarima Ugovorena mesečna zarada u dinarima ili propisana minimalna mesečna zarada ili nekadašnja garantovana cena rada.

Ugovor o radu

100.000,00

L

UGOVORENI_KOEFICIJENTZARADE Ugovoreni koeficijent na zaradu od 1 pa na više

Ugovor o radu

1,4

U

UGOVORENA_BRUTOZARADA M = K x L

Izračunava se 140.000,00

N1 B_SATIEFEKTIVNOGRADA (sati redovnog rada) Zbir N1+N2+N3+N4+N5 mora biti = A

Broj sati 96

N2 B_SATIBOLOVANJA (sati naknade zarade) Bolovanje do 30 dana – plaća poslodavac

Broj sati 24

N3 B_SATIRADANAPRAZNIK (sati rada) Rad na državni praznik

Broj sati 8

N4 B_SATINOĆNOGRADA (sati rada) Rad noću

Broj sati 24

N5 B_SATIRADAUSMENAMA (sati rada) Rad u smenama

Broj sati 24

N6 B_SATIPREKOVREMENOG RADA (sati rada) Prekovremeni rad

Broj sati 16

N7 B_SATIPLACENOGODSUSTVA Sati godišnjeg odmora i plaćenog odsustva tretiraju se kao sati efektivnog rada N1 i tako se plaćaju i prikazuju u obračunu zarade

Broj sati

O PLACENI_BROJSATIRADA Zbir svih plaćenih sati rada i sati bolovanja

Izračunava se 192

S SATNICA bruto cena radnog sata za obračunski mesec SATNICA = K x L / A = 100000 x 1,4 / 176 = 795,45 din

Izračunava se 795,45

R1 STOPA_MINULIRAD izračunava se po zakonu i formuli: stopa = broj godina staža 20 god x 0,5 % = 10%

Izračunava se 10 %

R2 OSNOVICA_MINULIRAD Dobija se kao: O x S = 192 x 795,45 = 152.726,40 din


P1 DODATAK_MINULIRAD Dobija se kao: R2 x R1 % / 100 = 152.726,40 x 0,1 = 15.272,64


P2 DODATAK_TOPLIOBROK (isto za sve zaposlene) Dodatak u fiksnom iznosu u din. na bruto zaradu

Odluka firme 1.000,00

P3 DODATAK_REGRES (isto za sve zaposlene) Dodatak u fiksnom iznosu u din. na bruto zaradu


P4 DODATAK_TERENSKIRAD (posebno za svakog) Dodatak u fiksnom iznosu u din. na bruto zaradu


P5 DODATAK_KASH (posebno za svakog) Dodatak/Odbitak u dinarskom iznosu na bruto zaradu

Odluka firme - 1.500,00

P DODATAK_NABRUTOZARADU dodaci na bruto zaradu – zbirno P1+P2+P3+P4+P5

Izračunava se

21.772,64



OBRAČUN ZARADE ZAPOSLENOG

U UGOVORENA_BRUTOZARADA M = K x L


V1 B_SATIEFEKTIVNOGRADA (sati redovnog rada) Plaćen Redovan efektivni rad u radno vreme

U1 = N1 x S x J1 96 x 795,45x 1

76.363,20

V2 B_SATIBOLOVANJA (sati naknade zarade) Plaćeno Bolovanje do 30 dana – plaća poslodavac

U2 = N2 x S x J2 24 x 795,45x 0,7

13.363,56

V3 B_SATIRADANAPRAZNIK (sati rada) Plaćen Rad na državni praznik

U3 = N3 x S x J3 8x 795,45x 2,1

13.363,56

V4 B_SATINOĆNOGRADA (sati rada) Plaćen Rad noću

U4 = N4 x S x J4 24x 795,45x 1,4

26.727,12

V5 B_SATIRADAUSMENAMA (sati rada) Plaćen Rad u smenama

U5 = N5 x S x J5 24x 795,45x 1,25

23.863,50

V6 B_SATIPREKOVREMENOG RADA (sati rada) Plaćen Prekovremeni rad

U6 = N6 x S x J6 16x 795,45x 1,3

16.545,36

V BRUTOZARADA_ZASATERADA Plaćena bruto zarada za sate rada i sate bolovanja

Izračunava se Zbir V1 doV6

170.226,30

Z

OBRAČUNATA_BRUTOZARADA Plaćena brutozarada za rad i dodatke na zaradu Z = V + P

Izračunava se

192.000,00

X1 Umanjenje poreske osnovice za sve zaposlene po osnovu propisane poreske olakšice

izračunava se PRILOG 1

5.000,00

X2 Umanjenje poreske osnovice po osnovu uplate propisanog iznosa dobrovoljnog PIO

izračunava se PRILOG 2

0,00

X3 Umanjenje poreske osnovice za invalidna lica po osnovu propisane poreske olakšice

Izračunava se PRILOG 3

0,00

X

POREZ_NABRUTOZARADU X = ( Z - X1 - X2 - X3 ) x ( F/100) ( 192.000,00 – 5000 ) x 12%/100 = 23.699,87

Izračunava se

22.440,00

Y0 OSNOVICA_DOPRINOSA - Osnovica doprinosa je obračunata bruto zarada ili drugi propisani iznos

Izračunava se PRILOG 4

192.000,00

Y1

DOPRINOSI_NABRUTOZARADU Y1 = Y0 x ( G1 + G2 + G3 ) / 100 192.000,00 x (11+6,15+0,75)/100 = 34.368,00

Izračunava se

34.368,00

W

NETO ZARADA W = Z – X – Y1 192.000,00 - 22.440,00 - 34.368,00 = 135.192,00

Izračunava se

135.192,00

W1 ODBICI_NANETOZARADU Izračunava se

PRILOG 5 40.242,00

W2 ZAISPLATU_ZAPOSLENOM W2 = W – W1


Y2 DOPRINOSI POSLODAVCA_NABRUTOZARADU Y2 = Y0 x ( H1 + H2 + H3 ) / 100

Iračunava se 34.368,00

Y3 DOPRINOSIOSTALI_NABRUTOZARADU Y3 = Z x ( I1 + I2 ) / 100 = 192.000,00 x 2/100


Z1 ZAISPLATU_BRUTOZARADE Z1 = Z + Y2 + Y3




PRILOG1

X1 Umanjenje poreske osnovice za sve zaposlene po osnovu propisane poreske olakšice, umanjenja poreza: PORESKO OSLOBODJENJE - Član 15.a stav 2. Zakona Osnovica poreza je bruto zarada umanjena za objavljeno umanjenje = E, ali za pun broj sati rada ( za mogući broj sati rada u mesecu = A ), odnosno umanjena za proporcionalni iznos objavljenog umanjenja za manji broj radnih sati. Za veći broj radnih sati limit je objavljeno umanjenje. Iznos umanjenja poreske osnovice propisan zakonom za pun broj sati rada u mesecu objavljuje se kao na primer: E = 5.000,00 Iznos koji sme da se upotrebi za umanjenje poreske osnovice : 1. Ako je broj plaćenih sati rada O, jednak broju mogućih sati rada u mesecu A O = A, umanjenje poreske osnovice = E 2. Ako je broj plaćenih sati rada O, veći od broja mogućih sati rada u mesecu A O > A, umanjenje poreske osnovice = E 3. Ako je broj plaćenih sati rada O, manji od broja mogućih sati rada u mesecu A O < A, umanjenje poreske osnovice se proporcionalno umanjuje: umanjenje poreske osnovice = ( E/A ) x O

PRILOG2

X2 Umanjenje poreske osnovice za zaposlenog po osnovu uplate dobrovoljnog PIO PORESKO OSLOBODJENJE - Član 21.b Zakona Osnovica poreza je bruto zarada umanjena za objavljeno umanjenje = E, Iznos umanjenja poreske osnovice propisan zakonom, po osnovu uplate dobrovoljnog PIO osiguranja objavljuje se kao na primer: E = 3.000,00 Zaposleni vrši u obračunskom mesecu zarade uplatu dobrovoljnog PIO na primer u iznosu od PIO = 4.000,00 din. Ova uplata se kroz zaradu prikazuje i obračunava kao odbitak od neto zarade – kao kredit. Iznos koji sme da se upotrebi za umanjenje poreske osnovice : 1. Ako je uplata PIO , jednaka objavljenom iznosu umanjenja poreske osnovice E PIO = E, umanjenje poreske osnovice = E 2. Ako je uplata PIO , veća od objavljenog iznosa umanjenja poreske osnovice E PIO > E, umanjenje poreske osnovice = E 3. Ako je uplata PIO , manja od objavljenog iznosa umanjenja poreske osnovice E PIO < E, umanjenje poreske osnovice = PIO

PRILOG3

X3 Umanjenje poreske osnovice za zaposlenog po osnovu zarade invalidnih lica PORESKO OSLOBODJENJE - Član 21 Zakona Osnovica poreza je bruto zarada umanjena za objavljeno umanjenje = E, Iznos umanjenja poreske osnovice propisan zakonom, po osnovu zarade invalidnih lica objavljuje se kao na primer: E = 6.000,00 Iznos koji sme da se upotrebi za umanjenje poreske osnovice : 1. Ako je broj plaćenih sati rada O, jednak broju mogućih sati rada u mesecu A O = A, umanjenje poreske osnovice = E 2. Ako je broj plaćenih sati rada O, veći od broja mogućih sati rada u mesecu A O > A, umanjenje poreske osnovice = E 3. Ako je broj plaćenih sati rada O, manji od broja mogućih sati rada u mesecu A O < A, umanjenje poreske osnovice se proporcionalno umanjuje: umanjenje poreske osnovice = ( E/A ) x O



PRILOG4

Y0 OSNOVICA_DOPRINOSA Osnovica za izračunavanje doprinosa na bruto zaradu, je bruto zarada. Osim u dva slučaja: 1. kada je bruto zarada manja od propisane bruto minimalne osnovice doprinosa = B 2. kada je bruto zarada veća od propisane bruto maksimalne osnovice doprinosa = D 1. Prvi slučaj: Bruto zarada Z ne može nikada da bude manja od iznosa propisane bruto minimalne osnovice doprinosa B, jer bruto zarada ne sme da bude manja od propisane zagarantovane bruto zarade ZBZ koja se svakog meseca objavljuje i koja je uvek veća od iznosa B. Ali može se desiti da poslodavac nema sredstava da isplati neto zaradu, već on samo obračuna zaradu, a obračuna i isplati doprinose za svakog zaposlenog na bruto minimalnu osnovicu doprinosa B. Kada poslodavac bude imao sredstva, tada mora da ponovo obračuna istu zaradu i doprinose na zaradu na osnovicu doprinosa koja je bruto zarada i da doplati razliku doprinosa. Dakle, bruto minimalna osnovica doprinosa ima tu svrhu (vidi PRILOG 6) Dok nije uvedena ZBZ, bruto zarada je mogla biti manja od B, pa je u tom slučaju osnovica za obračun doprinosa bila propisana bruto minimalna osnovica doprinosa B. 2. Drugi slučaj: Kada je bruto zarada Z veća od propisane bruto maksimalne osnovice doprinosa D, tada je osnovica za obračun doprinosa = D. U starom napuštenom sistemu obračuna zarade u programu CSYSTEMS postojala je tabela Minimalnih Osnovica Doprinosa koja je sadržala propisane Najmanje Osnovice Doprinosa za pojedine grupe stručne spreme odnosno grupe poslova. Pa su čak i tako propisane osnovice doprinosa na dalje bile podložne korekcijama u zavisnosti od drugih uslova obračuna zarade, što je komplikovalo obračun i zahtevalo je posebno utvrđivanje dinarskog iznosa osnovice na koju će se obračunati doprinosi zaposlenog i poslodavca, a koja u finalu može biti: osnovica = zakonska propisana osnovica za GRUPU zaposlenih osnovica = izračunata bruto ZARADA zaposlenog osnovica = UMANJENA zakonska propisana osnovica za GRUPU zaposlenih U novom važećem sistemu obračuna zarade u programu CSYSTEMS postavljena su sledeća 3 sistema izračunavanja i usvajanja osnovice doprinosa koje bira sam korisnik programa odnosno obrađivač zarade SISTEM O, SISTEM P i SISTEM N: SISTEM O Osnovica za obracun doprinosa je Propisana BrutoMinimalna Osnovica Doprinosa = B 1. Ako je bruto zarada manja od B osnovica za obracun doprinosa je B (upotreba samo kod obračuna prve akontacije, tamo gde se rade dve ili više akontacija) 2. Ako je bruto zarada veća od B osnovica za obračun doprinosa je bruto zarada 3. Ako je bruto zarada veća od D osnovica za obračun doprinosa je D SISTEM P Osnovica za obračun doprinosa je proporcionalno umanjena propisana bruto minimalna osnovica doprinosa B na ukupan broj plaćenih sati koji se obračunava O. Upotrebljava se samo kad neko počne ili završi zaposlenje u firmi na polovini obračunskog meseca: Ako zaposleni radi 12 sati + 10 sati bolovanje = ukupno 22 sata, od mogucih 176 sati rada u mesecu, pa da otkaz i ode, tada je osnovica za obračun doprinosa za njegovu zaradu: PROPORCIONALNO UMANJENA OSNOVICA = ( B : 176 sati ) x 22 sata SISTEM N Osnovica za obračun doprinosa je uvek samo izračunata bruto zarada Z bilo kakva da je.



PRILOG5

W1

ODBICI_NANETOZARADU Odbici od neto zarade mogu biti u procentu na neto zaradu ili u fiksnom dinarskom iznosu od neto zarade: 1. MESNI DOPRINOS po stopi 2% = W * 2% / 100 = 135.192,00 * 0,02 = 2.704,00 2. ALIMENTACIJA po stopi 20% = W * 20% / 100 = 135.192,00 * 0,20 = 27.038,00 3. ZAJAM IZ FONDA FIRME u dinarskom iznosu = 2.000,00 3. RATA KREDITA u dinarskom iznosu = 8.500,00 UKUPNO ODBICI NA NETO ZARADU = 40.242,00

PRILOG6

M1

ZNZsat ZAGARANTOVANA NETO ZARADA PO SATU propisana je zakonom, objavljuje se kao neto cena radnog sata, i menja se svaki mesec, pa je na primer ZNZsat = 102,00 din/sat Poslodavac ne sme da isplati neto zaradu po satu manju od ZNZsat

M2 ZNZ ZAGARANTOVANA NETO ZARADA Izračunava se na osnovu objavljene ZNZsat po sistemu: Zagarantovana neto zarada ili ZNZ = A * ZNZsat = 176 * 102 = 17.952,00 din Poslodavac ne sme da isplati neto zaradu manju od ZNZ

M ZBZ ZAGARANTOVANA BRUTO ZARADA Izračunava se na osnovu izračunate ZNZ po sistemu prevođenja, gde se prevođenje u bruto zaradu vrši po formuli za izračunavanje bruto iz neto kod koje je neto korigovano (umanjeno) samo za umanjenje poreske osnovice koje iznosi: umanjenje = (E * F/100) ZBZ = ( ZNZ – (E * F/100) ) / ( 1 –( F/100) – (G/100) ) ZBZ = (17.952,00 – (5000*12/100) / (1 – (12/100) – (17,9/100) ZBZ = 17.352,00 / 0,701 = 24.753,00 din. Poslodavac ne sme da isplati bruto zaradu manju od ZBZ




REALIZOVANA KROZ SOFTVER CSYSTEMS™

1. Izgled programa za obračun zarada 2. Upis podataka o porezima i doprinosima



3. Statusi rada, stope poreza i doprinosa, stope vrste sati zarade, stope za odbitke

Šta su statusi:

U zavisnosti od statusa kojim se označi zaposleni, program za tog zaposlenog iz ove tabele preuzima podatke i upisuje ih u registar karticu sa podacima o zaposlenom, kako se svakom zaposlenom ne bi iznova upisivali isti podaci.



4. Upis podataka za jedan od statusa – za status R

P vrednosti se propisuju zakonom

A i B vrednosti se propisuju zakonom

C vrednosti se propisuju i objavljuju na nivou republike i regiona

S i O vrednosti se donose aktima firme a na osnovu zakona

Korekcija vrednosti radnog sata bruto zarade vrši se tako što se cena sata Bolovanje postavlja na cenu SATNICE umanjenu za 30%, cena prekovremenog sata rada postavlja se na cenu SATNICE uvećanu za 30%, cena rada na praznik je cena SATNICE uvećana za 110% i tako dalje kako je prikazano.

SATNICA je izračunata bruto cena radnog sata za obračunski mesec , a u ovom primeru je: SATNICA = K x L / A = 100000 x 1,4 / 176 = 795,45 din



5. Osnovica za obračun poreza na zaradu - Poreska oslobođenja (umanjenja osnovice)

Osnovica za obračun poreza na bruto zaradu je BRUTO ZARADA

6. Osnovica za obračun doprinosa na bruto zaradu – propisana minimalna osnovica

Osnovica za obračun doprinosa na bruto zaradu je BRUTO ZARADA

7. Osnovica za obračun doprinosa na bruto zaradu – propisana maksimalna osnovica



8. Brzi prikaz trenutno važećih i postavljenih opštih podataka o zaradi

Napomena:

Bez obzira što firma nema zarade koje prelaze iznos maksimalne osnovice doprinosa, u program se kao na slici 9 mora upisati maksimalna osnovica doprinosa, koja je propisana kao petostruki iznos prosečne bruto zarade u republici. U protivnom neće doći do obračuna zarade.

9. Zadnji propisi i Poreska oslobođenja



10. Program za obračun zarade po obračunskoj listi: 2001-11 ( za godinu 2001 i za 11 mesec )

11. Podaci o obračunskoj listi 12. Boks za upis elemenata 13. Displej za prikaz obračuna

Prikazuje za koji mesec je obračun zarade na ovoj listi, da li postoji prethodno data akontacija, koliko na listi ima pojedinačnih obračuna – za koliko zaposlenih, i kojim sistemom obračuna je ova lista obračunata.

Pre obračuna svake zarade mora se ovde prvo upisati: Naziv za obračun ili broj obračuna zarade, Ugovorena zarada (Bruto ili Neto) kao Cena za obračun, i Sati za obračun odnosno mogući broj sati rada u mesecu obračuna.

Posle izvršenog obračuna zarade u ovom displeju se prikazuje rezultat obračuna.



14. Obračunska Lista sa pojedinačnim obračunima za svakog zaposlenog – upis podataka

Podaci se na Listu mogu upisivati tako što se stane u kolonu u polje kolone i pritisne se taster Enter. Ovde je to kolona koja nosi naziv (Ugovorena bruto zarada) a polje pripada zaposlenom STANOJEVIĆ SLOBODAN. Posle pritiska na Enter pojavi se u polju plavi KURSOR i u polje se može upisati željeni iznos bruto zarade. Po upisu iznosa, pritisne se taster Enter da se upis potvrdi i polje se zatvori. Ugovorena bruto zarada je Cena za obračun zarade i može se upisivati ovde ili u boks za upis: Elementi prikazan na slici 12.

15. Obračunska Lista sa pojedinačnim obračunima za svakog zaposlenog – sati rada i bolovanja

Tabela je velika i radi upisa podataka mora se skrolovati (pomerati ili klizati) sa desna u levo. To se vrši klizačem za horizontalno pomeranje ili kursorskim strelicama: strelica desno i strelica levo.

Broj sati redovnog rada, sati bolovanja, sati prekovremenog rada, sati rada na praznik i smenskog rada, za svakog zaposlenog, može se upisati samo na ovaj način. Zbir svih ovih sati rada i bolovanja (osim sati prekovremenog rada) mora da bude isti kao i broj sati upisan u polje Sati za obračun na slici 12, odnosno mora da bude jednak mogućem broju sati rada za aktuelni obračunski mesec zarade.



16. Obračunska Lista sa pojedinačnim obračunima za svakog zaposlenog – dodaci na zaradu

Na desnom kraju tabele nalaze se polja za upis dodataka na bruto zaradu. Dodaci B,C,D i E upisuju se u fiksnim dinarskim iznosima. Dodatak za ostalo – keš, može se upisivati i kao negativan pa je tada odbitak od bruto zarade – odnosno umanjenje zarade ( kazna, plaćanje štete i slično)

17. Dodatak na bruto zaradu za minuli rad 18. Obustava na neto zaradu za kredite

Ovaj dodatak se ne upisuje ručno u Listu, već ga izračunava i u Listu upisuje program na osnovu izračunate bruto zarade i ručno upisane stope minulog rada kao na slici 14.

Ovaj odbitak od neto zarade ne može se ručno upisati u Listu, jer se vodi specifikacija kredita za zaposlenog slika 20.4, i program će ga sam upisati u Listu uvek kao zbir te specifikacije.

REDOSLED OPERACIJA

Pre upisa podataka za svakog zaposlenog u obračunsku listu, a kako je prikazano na

slikama 14,15,16,17 i 18 treba upisati podatke u Boks za Elemente zarade kako je

prikazano na slici 12 (radi se uvek iznova za svaku zaradu), treba uključiti sistem

obračuna zarade komandnim dugmetom Uključen Bruto-Neto obračun, kako je

prikazano na slici 19. (ovo se radi samo kod prve instalacije programa i nikada više), i

što je najvažnije, treba uneti podatke o zaposlenom kao na slikama 20 (ovo se radi samo

kod prve instalacije programa, a zatim se radi samo tada kada dođe do izmena u ovim

podacima).



19. Obračun zarade po jednom od tri sistema obračuna

20. 1. Podaci o zaposlenom – Matični podaci i Ugovorena bruto zarada i koeficijent na zaradu



20. 2. Podaci o zaposlenom – Odbici od neto zarade koje plaća radnik

20. 3. Podaci o zaposlenom – Odbici od bruto zarade koje plaća poslodavac



20. 4. Podaci o zaposlenom – Specifikacija kredita kao odbitak od neto zarade zaposlenog

20. 5. Podaci o zaposlenom – Poreske olakšice i oslobođenja koje uvećavaju neto zaradu



20. 6. Podaci o zaposlenom – Doprinosi na bruto zaradu koje plaća radnik i poslodavac

20. 7. Podaci o zaposlenom – Status Doprinosa

Na karticu zaposlenog u Podaci zaposlenog i u sekciju Doprinosi treba upisati Status doprinosa tog zaposlenog R, B, T ili D. Status se upisuje preuzimanjem iz list-boksa u polje za status. Status je objašnjen na slici 3 i bez oznake za status program ne može za tog zaposlenog preuzeti podatke o stopama za status R aktiviranjem komandnog dugmeta:

Kada se Status preuzme treba na polje za status:

Kliknuti dva puta levim tasterom miša, ili treba pritisnuti taster na tastaturi F2 da se preuzeta vrednost prihvati i da se pojavi sledeća poruka o tome:



20. 8. Podaci o zaposlenom – Izbor Načina usvajanja osnovice za obračun doprinosa

Na karticu zaposlenog u Podaci zaposlenog i u sekciju Doprinosi treba upisati oznaku za način usvajanja osnovice doprinosa za tog zaposlenog O, P, ili N. Oznaka se upisuje preuzimanjem iz list-boksa u polje za Osnovicu doprinosa. Oznaka je objašnjena na prilogu PRILOG 4 i bez oznake za osnovicu program ne može za tog zaposlenog izvršiti ispravan obračun zarade

Kada se oznaka za osnovicu preuzme treba na polje Osnovica :


20. 9. Podaci o zaposlenom – Izbor opštine radi usvajanja poziva na broj za uplatu doprinosa toj opštini i izbor banke radi formiranja spiskova za isplatu zarada za određenu banku

Na karticu zaposlenog u Podaci zaposlenog i u sekciju Zaposleni treba upisati šifru opštine radi usvajanja broja – poziv na broj za tog zaposlenog a radi uplate doprinosa na taj poziv na broj koji pripada izabranoj opštini. Šifra opštine se upisuje preuzimanjem iz list-boksa u polje za šifru opštine. Šifre opština formiraju se, vidi sliku 2, iz operacije:

Kada se šifra opštine preuzme treba na polje Šifra Opštine za doprinose:


Sve rečeno i prikazano za izbor šifre opštine važi istovetno i za izbor Naziva poslovne banke.



OBRAČUN

Kada su svi parametri zarade upisani počevši od slike 3 do slike 20.9. aktivira se obračun

zarade klkom na komandno dugme:

Ili na komandno dugme

Ili se pritisne taster F5 na tastaturi i dobije se poruka za start. Odgovorom sa Da

zapoćinje obračun i treba sačekati njegov kraj:

21. Posle završetka obračuna došlo je do izmene podataka u podacima: Obračunska lista i u Displeju za prikaz rezultata obračuna za zaposlenog:



22. Obračunska lista zarade za jednog zaposlenog – dokument se daje zaposlenom



23. Rekapitulacija obračuna zarade za sve zaposlene – dokument se daje knjigovodstvu firme



ZAKLJUČAK

Prvi deo ovog razmatranja pod naslovom TEHNOLOGIJA OBRAČUNA ZARADE BRUTO-

NETO sadrži kompletan numerički primer obračuna zarade po bruto sistemu, urađen

ručno putem olovke i kalkulatora.

Dodatni deo ovog kursa sadrži prikaz izrade istog obračuna putem softvera za obračun

zarada CSYSTEMS™.

Na ovaj način može se pratiti pun postupak izrade istog obračuna korak po korak kroz

„ručni“ rad i koroz računarski program, čime se otklanjaju mnoge nejasnoće i pomaže se

korisniku softvera da korak po korak, računski, vizuelno i interaktivno sa programom

shvati i prihvati način i tehniku rada programa.

Korisnik koji ne ume „ručno“ korak po korak da uradi obračun zarade koji je dat u

prvom delu ovog izlaganja, nikada neće umeti niti će razumeti kako da taj obračun uradi

putem računarskog programa. U najboljem slučaju takvi korisnici nauče napamet kojim

sledom koju komandnu dugmad da pritisnu da bi dobili završna dokumenta obračuna

zarade. Međutim kod prve greške koja nastane ili neke nove situacije ili varijante koju

treba sprovesti u obračunu, više se ne snalaze i ne uspevaju da greške pronađu i uklone

niti da nove situacije reše.

TEHNOLOGIJA OBRAČUNA ZARADE NETO-BRUTO

U zakonom propisanom BRUTO sistemu obračuna zarade, gde obračun zarade počinje sa

BRUTO ZARADOM kao ulaznim parametrom, tehnologija obračuna je prilagođena bruto

sistemu, i zadavanje NETO ZARADE, umesto bruto zarade, kao ulaznog parametra za

ovaj obračun, zahteva matematičku gimnastiku za preračunavanje ovog ulaznog neto

iznosa u potrebni ulazni bruto iznos, kako bi se obračun opet po bruto sistemu mogao

izvesti, jer drugi sistem ne postoji a i da postoji u suprotnosti je sa zakonom.

U svetlu prethodno rečenog, nema nikakvog opravdanja za zadavanje neto zarade na

osnovu koje bi se za zaposlenog izračunavala bruto zarada. Tehnički gledano poslodavcu

to ništa ne znači, samo može da ga još više zbuni, jer na osnovu zadate neto zarade

obračunom će se dobiti neka u napred nepoznata bruto zarada, a iz nje će se dobiti neto

zarada koja nikada neće biti ista kao prvobitno zadata neto zarada. Jer, ako zaposleni

ima radne sate bolovanja, praznika, smenskog rada, prekovremenog rada, noćnog rada,

rada na praznik (svi se različito plaćaju), ako zaposleni ima manji ili veći broj sati rada

nego što je najveći mogući broj sati u tom mesecu, ako zaposleni ima dodatke na bruto:

topli obrok, regres, terenski rad, minuli rad i druge, ako zaposleni ima umanjenje

poreske osnovice koja je bruto zarada, ako ima (poresku olakšicu) i ako zaposleni ima

umanjenje osnovice doprinosa koja je bruto zarada (radio pola meseca, bruto zarada

veća od maksimalne dozvoljene bruto zarade), u svim ovim slučajevima neto zarada će

biti različita od zadate ulazne neto zarade, pa je tada bolje zadavati ulaznu bruto zaradu.



Zadavanje neto zarade umesto bruto zarade ima opravdanje samo ako se zahteva da se

izradom obračuna zarade opet dobije taj isti zadati neto, a da se formira dokumentacija

za obračun koja će sadržati ispravno obračunat: bruto za radne sate, dodatke na bruto,

umanjenje poreza i doprinose obračunate na osnovicu koja je manja od bruto zarade.

Ovakav rezultat može da obezbedi samo FORMULA 3 koja uzima u obzir sve: umanjenje

osnovice poreza, umanjenje osnovice doprinosa, uvećanje ili smanjenje iznosa bruto za

radne sate, i uvećanje iznosa bruto za dodatke na bruto. Međutim, ovakav rezultat nije u

skladu sa namerom i ciljem zakonodavca odnosno države a nije u skladu ni sa interesom

zaposlenih. Računski je tačan i ne može se osporiti sa te strane, a ni sa strane kontrole

ispravnosti obračuna zarade, pa se često primenjuje u praksi tamo gde je poslodavcu

lakše da prati efekte rada kroz neto radne sate odnosno kroz neto zarade.

Iz tog razloga, isti ovaj primer razmatraće se u drugom delu ovog priručnika kroz sistem

obračuna zarade NETO-BRUTO



TEHNOLOGIJA OBRAČUNA ZARADE: NETO-BRUTO

OPŠTE

U Bruto sistemu obračuna zarade kakav je naš, gde se porezi i doprinosi na zaradu, ostali

dodaci i odbici na zaradu, obračunavaju na osnovicu koja je bruto zarada, započinjanje

obračuna zarade sa neto zaradom umesto sa bruto zaradom ima opravdanje samo ako se

zahteva da se izradom obračuna zarade opet dobije taj isti zadati početni neto iznos, a da

se pri tom formira dokumentacija za obračun koja će sadržati ispravno obračunate sve

iznose: bruto za radne sate, dodatke na bruto, umanjenje poreza i doprinose obračunate

na osnovicu koja je manja od bruto zarade, dakle, sve ono što se dobija iz obračuna koji

započinje sa bruto zaradom.

Ne postoji zakonom propisan i računski razrađen Neto sistem obračuna zarade. Postoji

samo Bruto sistem obračuna zarade. Iz tog razloga, kada se kao polazni podatak za

obračun zarade zada NETO ZARADA a ne BRUTO ZARADA kako bi trebalo, prvo se

mora, u FAZI NETO-BRUTO izvršiti preračunavanje te ZADATE NETO ZARADE u BRUTO

ZARADU a zatim se sa tako dobijenom BRUTO ZARADOM ulazi u obračun zarade po

Bruto sistemu i obračun se vrši na identičan način kako je već opisano u poglavlju


FAZA NETO-BRUTO

U fazi NETO-BRUTO zadati iznos neto zarade = Neto preračunava se u zadati iznos

bruto zarade = Bruto po formulama koje se mogu dobiti na sledeće načine:

Formula 1

Bruto = Neto + Porez + Doprinos

Formula 2

Bruto = Neto + (Porez – Umanjenje_poreza) + Doprinos

Formula 3

Bruto + ( Uvećanje_za_koeficijent ) + (UvećanjeUmanjenje_za_sate) + (UvećanjeUmanjenje_za_dodatke) = Neto + (Porez – Umanjenje_poreza) + (Doprinos – UmanjenjeUvećanje_doprinosa)

Formula 1 se koristi u najprostijem slučaju kada nema nikakvih umanjenja poreza i

doprinosa, kada nema obračuna zarade po različitim cenama sata i umanjenja ili

uvećanja zadatog iznosa bruto zarade po osnovu toga, i kada nema dodataka na bruto

zaradu.

Formula 2 se koristi u najčešćem slučaju kada ima umanjenja poreza a nema umanjenja

doprinosa, kada nema obračuna zarade po različitim cenama sata i umanjenja ili

uvećanja zadatog iznosa bruto zarade po osnovu toga, i kada nema dodataka na bruto

zaradu.



Formula 3 se koristi u opštem slučaju koji obuhvata sva moguća umanjenja i uvećanja

zadate bruto zarade i sve moguće dodatke na bruto zaradu, kao i svamoguća umanjenja

poreza i umanjenja ili uvećanja doprinosa na bruto zaradu.

Uvećanje_za_koeficijent

Zadata Bruto Zarada ili Ugovorena Bruto Zarada ili kako je još zovemo Cena Rada za

obračun, je iznos koji je upisan u Ugovoru o radu kao mesečni iznos koji će se isplaćivati

zaposlenom za efektivni redovan rad. Može se ugovoriti i koeficijent sa kojim se uvećava

ova ugovorena bruto zarada odnosno Cena rada za obračun a koji zavisi od vrste poslova

i zadataka koje obavlja zaposleni odnosno od težine, složenosti i važnosti rada i

odgovornosti zaposlenog.

UvećanjeUmanjenje_za_sate

Zadata Bruto Zarada ili Ugovorena Bruto Zarada ili kako je još zovemo Cena Rada za

obračun – koja je uvećana za koeficijent, je iznos koji je ugovoren u Ugovoru o radu kao

mesečni iznos koji će se isplaćivati zaposlenom za efektivni redovan rad (a ne za

bolovanje, prekovremeni rad, rad na praznik, noćni i smenski rad) i za pun broj sati rada

odnosno za najveći mogući broj sati rada u tom mesecu. Ako je zaposleni u

obračunskom mesecu imao i druge sate rada ili sate bolovanja čija cena sata je različita

od cene sata efektivnog redovnog rada, ili ako je radio manji ili veći broj sati od najvećeg

mogućeg broja sati u tom mesecu, tada se njegova Cena Rada za obračun – koja je

uvećana za koeficijent koriguje (uvećava se ili se umanjuje) prema iznosu koji se dobije

iz obračuna po radnim satima - a kako je već prikazano u obračunu BRUTO-NETO.

UvećanjeUmanjenje_za_dodatke

Ako zaposleni, u skladu sa zakonom, ima pravo u obračunskom mesecu na dodatke na

zaradu: topli obrok, regres, terenski dodatak, druge dodatke, kao i na minuli rad kao

dodatak na zaradu, i dobija te dodatke, tada se njegova Cena Rada za obračun – koja je

uvećana za koeficijent i uvećana/umanjena za sate uvećava za te dodatke a kako je već

prikazano u obračunu BRUTO-NETO.

Umanjenje_poreza

Ako zaposleni, u skladu sa zakonom, ima pravo u obračunskom mesecu na poreska

oslobođenja - na umanjenje poreza iz bruto zarade, tada njegova bruto zarada odnosno

Cena Rada za obračun – koja je uvećana za koeficijent i uvećana/umanjena za sate i

uvećana/umanjena za dodatke ostaje ista, a porez se obračunava na osnovicu koja se

dobija kada se ta cena umanji za objavljeni iznos poreskog oslobođenja, čime se

smanjuje iznos poreza koji se iz te bruto zarade plaća državi a samim tim se uvećava

neto zarada zaposlenog za taj iznos umanjenja poreza.

UmanjenjeUvećanje_doprinosa

Ako zaposleni, u skladu sa zakonom, a visinom iznosa svoje bruto zarade bude ispod

iznosa propisane minimalne osnovice za obračun doprinosa, tada se za obračun

doprinosa kao osnovica koristi propisana minimalna osnovica za obračun doprinosa

koja je veća od bruto zarade. Ako bude iznad iznosa propisane maksimalne osnovice za



obračun doprinosa, tada se za obračun doprinosa kao osnovica koristi propisana

maksimalna osnovica za obračun doprinosa koja je manja od bruto zarade. Prvi slučaj, u

novom sistemu obračuna koji mora da poštuje propisanu Zagarantovanu Bruto Zaradu

(uvek veću od propisane minimalne osnovice doprinosa), praktično ne može da se desi.

Desiće se samo kod obračuna prve ili druge akontacije u mesecu ali će se korigovati u

finalnom obračunu zarade. Drugi slučaj je moguć i čest.

Ako je osnovica za obračun doprinosa veća od bruto zarade tada bruto zarada ostaje ista

a dobija se veći iznos doprinosa a samim tim manji iznos neto zarade. Ako je osnovica za

obračun doprinosa manja od bruto zarade tada bruto zarada ostaje ista a dobija se manji

iznos doprinosa a samim tim i veći iznos neto zarade.

IZGRADNJA FORMULE 3

Bruto + ( Uvećanje_za_koeficijent ) + ( UvećanjeUmanjenje_za_sate ) + ( UvećanjeUmanjenje_za_dodatke )

= Neto + (Porez – Umanjenje_poreza) + (Doprinos – UmanjenjeUvećanje_doprinosa)

B = BRUTO (nepoznato treba ga izračunati), U = Zbir svih Uvećanja bruto zarade (poznato)

N = NETO (poznato)

P = POREZ (treba izračunati), UP = Umanjenje poreza (treba izračunati)

SP = stopa poreza/100 (poznato), X = propisano umanjenje osnovice poreza (poznato)

D = DOPRINOSI (treba izračunati), UD = Umanjenje doprinosa (treba izračunati),

SD = stopa doprinosa/100 (poznato), Y = umanjenje osnovice doprinosa (poznato)

B + U = N + (P – UP) + (D – UD)

P = ( B+U ) * SP

UP = X * SP

D = ( B+U ) * SD

UD = Y * SD

B + U = N + ( ( B+U ) * SP ) – ( X * SP ) + ( ( B+U ) * SD ) – ( Y * SD )

B+U = N + (B+U)*(SP+SD) - X*SP - Y*SD

B+U - (B+U)*(SP+SD) = N - X*SP - Y*SD

B+U * (1-SP-SD) = N - X*SP - Y*SP

B+U = (N – X * SP – Y * SD) / 1-SP-SD

B = ( ( N – X * SP – Y * SD ) / 1 – SP – SD ) - U

� =� − (��) − (�� )

�− �� − ��− �

Ako nema dodataka na bruto i korekcija osnovice doprinosa, što je najčešći slučaj B = N – X * SP / 1 – SP – SD

Ako nema ni umanjenja poreza B = N / 1 – SP – SD



Uvećanje_za_koeficijent

= (Bruto * KF) – Bruto gde je Bruto = zadati iznos bruto zarade (ugovorena Cena rada) = 100.000,00

gde je KF = ugovoreni koeficijent za uvećanje bruto zarade = 1.4

= (100.000,00 * 1,4) – 100.000,00 = 140.000,00 – 100.000,00 = 40.000,00

UvećanjeUmanjenje_za_sate

= Bruto zarada za plaćene sate – (Bruto + Uvećanje_za_koeficijent)

Bruto zarada za plaćene sate = zarada za sate rada + naknada za sate bolovanja + zarada za sate rada na praznik + zarada za sate rada noću + zarada za sate rada po smenama + zarade za sate prekovremenog rada

zarada za sate redovnog rada = broj sati redovnog rada * cena sata redovnog rada

naknada za sate bolovanja = broj sati bolovanja * cena sata bolovanja

zarada za sate rada na praznik = broj sati rada na praznik * cena sata rada na praznik

zarada za sate rada noću = broj sati rada noću * cena sata rada noću

zarada za sate rada po smenama = broj sati rada po smenama * cena sata rada po smenama

zarada za sate prekovremenog rada = broj sati prekovremenog rada * cena prekovremenog sata rada

= 170.227,00 – (100.000,00 + 40.000,00) = 30.227,00

UvećanjeUmanjenje_za_dodatke

= minuli_rad + topli_obrok + regres + terenski_rad + kazna_nagrada

= 15.274,00 + 1.000,00 + 2.000,00 + 5.000,00 - 1.500,00 = 21.773,00

Porez

= ( Bruto + Uvećanje_za_koeficijent + UvećanjeUmanjenje_za_sate + UvećanjeUmanjenje_za_dodatke ) * StopaP

= (100.000,00 + 40.000,00 + 30.224,00 + 21.773,00) * 12/100 = 23.040,00

Umanjenje_poreza

= X * StopaP gde je X = 5.000,00 Zakonom propisano Umanjenje bruto zarade kao osnovice poreza

= 5.000,00 * 12/100 = 600,00

Doprinosi

= ( Bruto + Uvećanje_za_koeficijent + UvećanjeUmanjenje_za_sate + UvećanjeUmanjenje_za_dodatke ) * StopaD

= (100.000,00 + 40.000,00 + 30.224,00 + 21.773,00) * 17,9/100 = 34.369,00



Osnovica za obračun Doprinosa

Obru = ( Bruto + Uvećanje_za_koeficijent + UvećanjeUmanjenje_za_sate + UvećanjeUmanjenje_za_dodatke )

/* Obru je bruto zarada i ujedno osnovica za obračun doprinosa koja podleže korekciji za Umanjenje ili Uvećanje */

Omin = 19.000,00 /* propisana minimalna osnovica doprinosa za Obru manji od Omin */

Omax = 250.000,00 /* propisana maksimalna osnovica doprinosa za Obru veći od Omax */

Opro = Omin/mogući_sati * plaćeni_sati /* proporcionalna osnovica doprinosa za 80 plaćenih sati rada */

Opro = 19.000/176 * 80 sati = 108 * 80 = 8.640,00

Obru = (100.000,00 + 40.000,00 + 30.224,00 + 21.773,00) = 192.000,00

UmanjenjeUvećanje_doprinosa

Dop = Obru * StopaD /* izračunati doprinosi na bruto osnovicu */

Dop1 = Omin * StopaD /* izračunati doprinosi na minimalnu osnovicu */

Dop2 = Omax * StopaD /* izračunati doprinosi na maksimalnu osnovicu */

Dop3 = Opro * StopaD /* izračunati doprinosi na proporcionalno umanjenu minimalnu osnovicu */

IF Obru > Omin .and. Obru < Omax

UmanjenjeUvećanje_doprinosa = Dop – Dop /* ovo je uvek = 0 */

ENDIF

Primer: oBru = 100.000, StopaD=1%, Dop = 100.000,

UmanjenjeUvećanje_doprinosa = 0

U formuli: (Doprinosi – UmanjenjeUvećanje_doprinosa) = 100.000 - 0

IF Obru > Omax

UmanjenjeUvećanje_doprinosa = Dop – Dop2 /* ovo je uvek > 0 i za ovaj iznos se umanjuju Doprinosi Dop */

ENDIF

Primer: oBru = 100.000, StopaD=1%, Dop = 100.000, Dop2 = 250.000

UmanjenjeUvećanje_doprinosa = – 150.000

U formuli: (Doprinosi – UmanjenjeUvećanje_doprinosa) = 100.000 – (–150.000) = 250.000

IF Obru < Omin .and. oznaka = “P“ /* proporcionalna osnovica doprinosa – za rad kraći od mesec dana */

UmanjenjeUvećanje_doprinosa = Dop – Dop3 /* ovo je uvek > 0 i za ovaj iznos se umanjuju Doprinosi Dop */

ENDIF

Primer: oBru = 30.000/176 * 80 sati = 13.636, StopaD=1%, Dop = 13.636, Dop3 = 19.000/176 * 80 sati = 8.640

UmanjenjeUvećanje_doprinosa = 4.996

U formuli: (Doprinosi – UmanjenjeUvećanje_doprinosa) =13.636 – (4.996) = 8.640

IF Obru < Omin

UmanjenjeUvećanje_doprinosa = Dop – Dop1 /* ovo je uvek < 0 i za ovaj iznos se uvećavaju Doprinosi Dop */

ENDIF

Primer: oBru = 16.000, StopaD=1%, Dop = 16.000, Dop1 = 19.000

UmanjenjeUvećanje_doprinosa = – 3.000

U formuli: (Doprinosi – UmanjenjeUvećanje_doprinosa) =16.000 – (– 3.000) = 19.000

Obru > Omin .and. Obru < Omax, UmanjenjeUvećanje_doprinosa = 0,00



ZAKLJUČAK

Drugi deo ovog razmatranja pod naslovom TEHNOLOGIJA OBRAČUNA ZARADE NETO-

BRUTO sadrži kompletan numerički primer obračuna zarade po bruto sistemu kada se

obračun počinje od zadate NETO ZARADE i cilj je da se na kraju obračuna dobije BRUTO

ZARADA, DODACI NA BRUTO, POREZ NA BRUTO, DOPRINOSI NA BRUTO i ista ta zadata

NETO ZARADA. Primer je urađen ručno putem olovke i kalkulatora.

Vidi se iz datog primera, da formula kojom se zadata neto zarada preračunava u bruto

zaradu u stvari predstavlja kompletan i detaljan obračun bruto zarade. Da bi se dobila

ispravna bruto zarada iz zadate neto zarade mora se uraditi kompletan bruto-neto

obračun radi dobijanja ulaznih podataka za Formulu 3 kojom se neto preračunava u

bruto. Drugim rečima, radi se kompletan bruto-neto obračun dva puta: jednom za

izračunavanje bruto zarade iz zadate neto zarade, a drugi put za izračunavanje neto

zarade iz tako dobijene bruto zarade.

U nekim najjednostavnijim slučajevima obračuna zarade gde nema korekcija bruto

zarade za radne sate, nema dodataka na bruto zaradu i nema korekcija (uvećanja ili

umanjenja) osnovice doprinosa, a nema ni umanjenja poreza, ovaj prvi obračun za

prevođenje zadate neto zarade u bruto zaradu je najjednostavniji i praktično se vrlo

retko koristi, a izvodi se po formuli 1:

� =�

� − �� − ��

U najčešćem slučaju obračuna zarade gde nema korekcija bruto zarade za radne sate,

nema dodataka na bruto zaradu i nema korekcija (uvećanja ili umanjenja) osnovice

doprinosa, ali uvek ima umanjenja poreza, ovaj prvi obračun za prevođenje zadate neto

zarade u bruto zaradu je jednostavan pa se on najčešće koristi preko formule 2:

� =� − (��)

� − �� − ��

U slučaju obračuna zarade gde ima korekcija bruto zarade za radne sate, ima svih

dodataka na bruto zaradu i ima korekcija (uvećanja ili umanjenja) osnovice doprinosa, a

takođe uvek ima umanjenja poreza, ovaj prvi obračun za prevođenje zadate neto zarade

u bruto zaradu je složen i obuhvata sve navedene korekcije pa se on jedino može

koristiti za dobijanje, na kraju obračuna, one neto zarade koja je na početku obračuna

zadata, i to preko formule 3:

� =� − (��) − (��)

� − �� − ��− �

Dodatni deo ovog kursa sadrži prikaz izrade formula i procedura za dobijanje

parametara koji će se primeniti u Formuli 3 za preračunavanje neto zarade u bruto

zaradu, a koje se primenjuju u softveru za obračun zarada CSYSTEMS™.



Napomena autora:

U zemlji Srbiji ništa nije jednostavno, prosto i elegantno. Sve mora da bude

komplikovano i zamršeno (čitaj: jadno). Obračun zarade je tehnika koju bi svaki

zaposleni morao da zna da izvede, ako je ta tehnika jasna i efikasna što bi i morala da

bude. Obračun zarade po bruto sistemu koji je ozakonjen imao je tu ideju i bio je stvarni

napredak u odnosu na prethodne načine obračuna. U toj priči glavnu ulogu je trebala da

igra Formula 1 i ništa više.

� =�

� − �� − ��

Nije trebalo da bude nikakvih uvećanja ili umanjenja osnovica poreza i osnovica

doprinosa. Osnovica za porez i doprinose trebala je da bude bruto zarada. Nije trebalo

ništa iskazivati u neto iznosima i u skladu sa tim je trebalo organizovati i ugovaranje

zarade i obračun zarade i objavljivanje parametara zarade u propisima. Ali odmah se

odstupilo od toga. Ministarstva su za zaposlene koji se plaćaju iz budžeta (iz trezora)

propisala Neto zaradu kao ulazni podatak za obračun zarade. Zatim su umanjenje poreza

koje je trebalo da uveća neto zaradu zaposlenog „naterali“ da umanji bruto zaradu (dato

je poslodavcu) – čime je to umanjenje obesmišljeno a obračun zarade iskomplikovan do

neba. Većina firmi i danas ima stari sistem obračuna neto zarade koji na kraju na silu

podešavaju da bi ga mogli ugurati u obrasce za bruto zaradu – kažu da im je tako jasnije

šta rade. Sama država objavljuje ZAGARANTOVANU NETO ZARADU PO SATU (propisana

je zakonom, objavljuje se kao neto cena radnog sata, i menja se svaki mesec, pa je na

primer u oktobru 2011 = 102,00 din/sat). I sada ovo treba preračunavati na bruto ili ne

? Ako se preračunava po kojoj formuli se to radi ? Ako se ne preračunava već se „čeka“

da se iz urađenog obračuna zarade dobije neto zarada pa da se uporedi da li je manja ili

veća od zagarantovane, tada nas država tera da u doba računara zaradu radimo

primitivnom iteracijom iz više pokušaja, pa kada „ubodemo“ tada stanemo.

Dakle, od jasnog i jednostavnog BRUTO sistema obračuna zarade napravljen je

zastrašujući kvazimodo obračun za koji je prosečnom knjigovođi potrebna obuka od

mesec dana za najprostiju zaradu. A kada se uleti u sistem poreskih olakšica i olakšica za

doprinose tada nikakva obuka ne pomaže, već treba kupiti gomilu priručnika sa

primerima i tumačenjima i treba svakodnevno iščitavati službene listove – možda je neki

novi ministar dobio genijalnu ideju kako da namakne pare preko zarada ili kako da

uvede neku novu minornu olakšicu na zarade još većim komplikovanjem obračuna

zarada i dodatnom papirologijom, pa zbog toga najveći broj poslodavaca te olakšice

nikada i ne koristi – bukvalno ih ignorišu i izbegavaju.

To je otprilike sadašnje stanje. Videćemo, kad ne budemo ušli u EU, možda će se nešto

poboljšati. Možda i neće, a možda će nam ovi iz EU narediti da se poboljša, ako ih tada još

budemo slušali.

Documents

Zarade Tehnologija Obracuna Bruto Neto