nr 4(12)/2013

TYP NIEPOKORNY

Jak pomóc dziecku radzić so-bie z problemami

– str. 8

POSZALEJ Z GŁOWĄ

Koloryzacja włosów w warun-kach domowych

– str. 10

DOBRY DO SZPIKU KOŚCI

Jak dołączyć do grona poten-cjalnych dawców szpiku

– str. 12

WŁOSKIE INSPIRACJE

Znudziły Ci się tradycyjne ka-napki? Zrób panini.

– str. 13

Krzyżówka i konkurs z atrakcyjnymi nagrodami. Zapraszamy do lektury!

miejski informator o tematyce zdrowia i urody

Jak bezpiecznie wypoczywać nad wodą, radzi Karolina Kowalska, rzecznik prasowy WOPR.

Czytaj na str. 2

WakacjeWakacjenad wodąnad wodą

2 ZDROWY BIAŁYSTOK

436 – tyle osób utonęło w Polsce w 2012 r., z czego ok. 70% było po spo-życiu alkoholu. Z roku na rok woda po-chłania coraz więcej ofiar, a nadal wiele osób lekceważy powtarzane przestrogi. I choć jesteśmy na półmetku wakacji, to przypomnimy je Państwu raz jeszcze.

Coraz więcej osób decyduje się na letni wypo-

czynek nad wodą. Ten sposób spędzania wolnego

czasu wybierają zarówno młodzi, jak i starsi. Ale

niestety wiele przypadków miłej beztroski nad

wodą kończy się tragedią. Powodów jest wiele

– korzystanie z niestrzeżonej plaży, spożywanie

alkoholu, niewystarczające umiejętności pływac-

kie czy przecenianie swoich możliwości.

Jednak, jak wskazują statystyki najwięcej uto-

nięć zdarza się w trakcie kąpieli po spożyciu al-

koholu. Można wówczas nieświadomie źle oce-

nić swoje siły i odpłynąć za daleko od brzegu lub

zachłysnąć się wodą. Należy pamiętać, że woda to

żywioł, z którym nie ma żartów. Niezależnie od te-

go jak dobrze umiemy pływać, kąpiel w połączeniu

z alkoholem może skończyć się tragicznie.

– Alkohol, nawet w niewielkiej ilości, zwięk-

sza zagrożenie utraty równowagi. Wejście do

wody, nawet po spożyciu niewielkiej ilości alko-

holu w upalny dzień, może skończyć się utonię-

ciem – przestrzega Jerzy Telak, prezes Wodnego

Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. – Co

roku w Polsce organizowanych jest ok. 1.000 ką-

pielisk strzeżonych, na których można kąpać się

bezpiecznie. Zachęcamy do korzystania z nich

wszystkich wypoczywających nad wodą.

Oprócz wchodzenia do wody „pod wpływem”,

najczęściej popełnianym błędem jest też kąpanie

się w miejscach niestrzeżonych przez ratowników

WOPR (99% wypadków śmiertelnych zdarza się

na kąpieliskach niestrzeżonych). Kolejnym czyn-

nikiem jest brawura – kąpiele np. w rzekach o sil-

nym prądzie, we wzburzonym morzu, wypływanie

na środek jeziora, przeceniając swoje zdolności

i kondycję fizyczną. Ostatni czynnik to zwykła

ludzka głupota, bo jak inaczej nazwać wskakiwa-

nie, w szczególności „na główkę” do nieznanej,

często płytkiej wody.

A co można zrobić widząc, że ktoś tonie? Czy

każdy powinien rzucać się na ratunek? No niestety

nie każdy, podstawą działania w czasie sytuacji kry-

zysowej jest wezwanie pomocy. Podczas wakacji

zalecane jest dzwonić do Centrum Ratownictwa

Kryzysowego na nr 601 100 100 lub na nr 112.

Jeśli potrafimy dobrze pływać, należy udzielić

pomocy bez jednoczesnego narażania własne-

go życia. O ile to możliwe powinno się pomóc

tonącemu nie wchodząc do wody, w tym celu

można podać gałąź, rzucić linę lub coś co unosi

się na wodzie i będzie w stanie utrzymać osobę

tonącą. W przypadku, gdy osoba ta jest za dale-

ko, możemy podpłynąć do niej na łódce, kajaku

bądź pontonie. Do wody wchodzimy tylko w osta-

teczności, ale nigdy bez asekuracji, bierzemy ze

sobą coś co pływa (ewentualnie gałąź), by podać

to osobie tonącej. Udzielając pomocy trzeba być

szczególnie ostrożnym – uważać, żeby z ratowni-

ka nie stać się ofiarą.

Na koniec warto jeszcze wspomnieć, iż trwa

siódma edycja akcji „Pływam bez promili”. Jej

celem jest rozpowszechnianie wiedzy o niebez-

pieczeństwach, jakie wiążą się z pływaniem oraz

uprawianiem sportów i rekreacji na obszarach

wodnych po spożyciu alkoholu. Kampanię popie-

rają i rekomendują wybitni sportowcy, tacy jak:

Paweł Korzeniowski (pływak, wielokrotny rekor-

dzista, mistrz Polski, mistrz i wicemistrz świata,

mistrz Europy, olimpijczyk), Przemysław Stańczyk

(pływak, Mistrz Świata na 800 m z Melbourne) czy

Aleksandra Urbańczyk (pływaczka, medalistka

Mistrzostw Europy). Szczegóły na stronie www.

plywambezpromili.org.pl.

MARZENA BĘCŁOWICZ

temat sezonutemat sezonu

Obecny rok (do końca czerwca) przyniósł już ponad 90 utonięć a najgorsze w tej kwestii letnie miesiące wciąż jeszcze trwają

▲

WOPR WOPR radzi jak bezpiecznie wypoczywać nad wodąradzi jak bezpiecznie wypoczywać nad wodą

Wakacje nad wodąWakacje nad wodą

Karolina Kowalska, rzecznik prasowy WOPR:Podstawowe zasady bezpieczeństwa są identyczne nad wszystkimi akwenami – je-

ziorem, rzeką, morzem itd. Aby nie stała się tragedia, przede wszystkim należy myśleć

o tym co się robi i obserwować zmiany pogody, które często następują bardzo dyna-

miczne. A teraz jeszcze raz garść przestróg dla wypoczywających nad wodą:

Nie wolno wchodzić do wody po spożyciu alkoholu.

Należy pływać i kąpać się tylko w miejscach strzeżonych przez ratowników.

Należy przestrzegać przepisów – znaki zakazu i ostrzegawcze.

Na otwarte wody należy wypływać tylko z asekuracją.

Należy pamiętać, że dno morskie i rzeczne może się zmieniać.

Nie wolno skakać – w szczególności na głowę – do nieznanej, płytkiej wody.

Należy pływać z prądem, nie pod prąd.

Nie wolno wskakiwać do wody po nagrzaniu promieniami słonecznymi.

Należy pilnować kąpiących się małych dzieci.

.

Tragiczne statystykiWedług danych Komendy Głównej Policji rok 2012 przyniósł aż 436 utonięć, natomiast rok wcześniej

utonęło w Polsce 396 osób. Najwięcej utonięć zdarza się w okresie letnim (w 2012 r., od 1 lipca do 1

września w Polsce utonęły aż 292 osoby). Największy odsetek utonięć zdarzył się w województwach

lubelskim (32 osoby), a najtragiczniej kończyły się kąpiele się w rzece (71 osób). W statystykach przo-

dują niestety mężczyźni, gdyż stanowią oni aż 80% wszystkich przypadków. Ze statystyk wynika też,

że niedziela jest dniem kiedy najczęściej dochodzi do utonięć (aż 81% przypadków). Większość ofiar

to niestety osoby spożywające wcześniej alkohol – aż 70%.

Fot.

WO

PR

ZDROWY BIAŁYSTOK 3

Z czym kojarzy się jod? Najczęściej ze spacerami nad Bałtykiem, bądź wzdłuż tężni w Ciechocinku. W tych miejscach bowiem występuje mikroklimat obfi-tujący w ten niezbędny dla organizmu pierwiastek. Jednakże wakacje nad morzem, czy pobyt w sanatorium nie rozwiążą problemu niedoboru jodu.

Wpływ pierwiastków chemicznych na ludzki

organizm jest ogromny. Często podkreśla się ro-

lę żelaza, cynku, czy wapnia, zapominając o jo-

dzie. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, iż jest

on niezbędny do prawidłowego funkcjonowania

organizmu człowieka. Choć dzienne zapotrze-

bowanie na ten pierwiastek jest niewielkie, jego

niedobór może spowodować poważny uszczer-

bek na zdrowiu.

Jod kojarzony jest przede wszystkim z tarczycą.

Skojarzenie to, jest jak najbardziej trafne, gdyż to

właśnie gruczoł tarczycy ma aktywną zdolność

gromadzenia tego pierwiastka, dzięki czemu mo-

że produkować tzw. hormony tarczycy: tyroksynę

i trójjodotyroninę, które z kolei warunkują niemal-

że wszystkie procesy zachodzące w naszym orga-

nizmie. Odpowiadają za pracę układu nerwowe-

go, mięśniowego i krwionośnego, wpływają na

przemianę materii, wzrost i rozwój intelektualny.

Niedobór jodu jest przyczyną przerostu gruczołu

tarczycy, który to, prowadzi do jej niedoczynności.

U dzieci niedoczynność tarczycy może powodo-

wać opóźnienie umysłowe i zahamowanie wzro-

stu. Szczególną uwagę na jod powinny też zwrócić

kobiety w ciąży oraz w okresie laktacji.

A jak rozpoznać brak jodu w organizmie?

Typowymi objawami są m.in.: uczucie senności

i brak energii, podwyższony poziom cholesterolu,

problemy z metabolizmem i odpornością.

Głównym źródłem jodu są oczywiście ryby mor-

skie. Odnajdziemy go też w zielonych warzywach

i ziemniakach.

OPRAC. MB.

JodJod – klucz do Twojego zdrowia i pięknego wyglądu– klucz do Twojego zdrowia i pięknego wyglądu

Pierwiastek życiaPierwiastek życia

Fot.

Ust

roni

anka

Warto pomyśleć o naturalnej suplementacji jodu, w postaci wody z jego zwiększoną ilością, np. Ustroniance z jo-dem

▲

medycynamedycyna

4 ZDROWY BIAŁYSTOK

MÓJ KALENDARZ Helicobacter pylori – test oddechowyBADAŃ

W Polsce ok. 80% dorosłych i 30% dzieci zakażonych jest bakterią Helicobacter pylori

Infekcje Helicobacter pylori zalicza się do głównych przyczyn choroby wrzodowej żołąd-

ka i dwunastnicy oraz raka i chłoniaka żołądka. W wykrywaniu zakażeń Helicobacter pylori

wykorzystuje się metody inwazyjne i nieinwazyjne. Do tych drugich należy test oddecho-

wy. Jest to doskonała nieinwazyjna alternatywa dla endoskopii w diagnostyce zakażeń te-

go typu bakterią.

Badanie wykonuje się w laboratorium. Należy zgłosić się tam na czczo, rezerwując sobie na

nie ok. 40min. Badanie rozpoczyna się od „nadmuchania” przez słomkę szklanej próbówki.

Następnie badany wypija ok. 100ml soku pomarańczowego, w którym rozpuszczono sub-

stancję zawierającą izotop węgla 13C. Substancja ta nie zmienia smaku soku. Przez kolejne

pół godziny należy ograniczyć aktywność ruchową, co pozwoli zwiększyć dokładność bada-

nia. Po 30min. „dmuchamy” kolejną próbówkę. Na tym badanie się kończy, a zebrane próbki

powietrza przekazane zostają do analizy. Wyniki są po tygodniu.

Test oddechowy jest bezpieczny. Wykorzystywany izotop węgla nie jest radioaktywny i mo-

że być wielokrotnie stosowany u tej samej osoby. Nie stwarza niebezpieczeństwa nawet dla

kobiet w ciąży i małych dzieci.

Czasowym ograniczeniem do wykonania badania jest stosowanie niektórych leków, które

mogą być przyczyną fałszywie ujemnych wyników. Dlatego zaleca się, aby badanie wykonać

w określonym czasie po zaprzestaniu stosowania: inhibitorów pompy protonowej i inhibito-

rów receptora H2 – 2 do 5 dni; antybiotyków i sulfonamidów - 6 tygodni; preparatów bizmutu

- 6 tygodni. U chorych z zanikowym zapaleniem błony śluzowej żołądka oraz w przypadku

obecności świeżej krwi w żołądku test oddechowy należy zastąpić innym badaniem. Test

można wykonać w Białymstoku w laboratorium Diagnostyka, kosztuje on 255zł.

MARZENA BĘCŁOWICZ

KONSULTACJA MERYTORYCZNA: DR N. MED. JOLANTA KOŁODZIEJCZYK, ZASTĘPCA DYREKTORA SPRZEDAŻY, LABORATORIUM DIAGNOSTYKA W BIAŁYMSTOKU

Mężczyzna mówi do kierowniczki sola-rium: Co to ma znaczyć! Zapłaciłem za dwie godziny, a wyproszono mnie po kwadransie! Kobieta odpowiada: Proszę się uspokoić. W instrukcji jest napisane, że w kabinie można przebywać max. 15 min. Zły mężczyzna krzyczy: Nie interesuje mnie, co jest napisane w in-strukcji! Jutro wracam znad morza!

Podobnie jak w powyższym dowcipie, coraz

więcej osób chce mieć szybko ładną i naturalną

opaleniznę, jeszcze przed wyjazdem na urlop.

Jednak czy jest to możliwe? Czy opalanie się w so-

larium jest bezpieczne?

Inspekcja Handlowa przeprowadziła kontrolę

urządzeń opalających. Wyniki okazały się niepo-

kojace, bo aż w 35% wszystkich urządzeń zostało

stwierdzone przekroczenie dopuszczalnego po-

ziomu promieniowania lamp. Najwięcej nieprawi-

dłowości dotyczyło jednak braku obowiązkowe-

go ostrzeżenia przed negatywnymi dla zdrowia

skutkami. Ponadto w 36 urządzeniach stwierdzono

przekroczony poziom promieniowania UV – nawet

do 3,5-krotnego przekroczenia parametru normy,

który wynosi 0,3W/mkw. W porównaniu z 2011 r.

poprawiło się bezpieczeństwo opalających się –

podczas poprzedniej kontroli z powodu przekro-

czenia promieniowania UV zakwestionowano 75%

zbadanych łóżek. Wykryty wówczas największy

poziom promieniowania, aż pięciokrotnie prze-

wyższał dopuszczalną normę.

Zgodnie z prawem, w przypadku stwierdze-

nia przekroczenia poziomu promieniowania UV

w urządzeniach opalających, inspektorzy najpierw

umożliwiają kontrolowanym podjęcie działań na-

prawczych, np. dostosowanie łóżka opalające-

go do wymagań normy poprzez wymianę lamp.

Jednocześnie w toku kontroli informują o obo-

wiązujących przepisach prawnych oraz koniecz-

ności ich przestrzegania. Jeżeli właściciele salo-

nów opalania dobrowolnie nie usuną naruszeń,

inspektorzy mogą wydać decyzje zarządzające

wstrzymanie świadczenia usług przy wykorzysta-

niu danego łóżka solaryjnego, do czasu usunięcia

zagrożenia dla bezpieczeństwa konsumentów.

W 2013 r. wszyscy skontrolowani dobrowolnie

wyeliminowali nieprawidłowości.

A teraz kilka wskazówek dla osób korzystają-

cych z solarium. Nie należy opalać się częściej

niż raz na 48 godzin. Długość opalania zależy od

typu skóry oraz częstotliwości kontaktów ze słoń-

cem. Istnieje sześć fototypów skóry. Na oparze-

nia, szczególnie narażone są osoby z pierwszych

grup – o jasnej karnacji z występującymi często

piegami, niebieskimi lub zielonymi oczami i jasny-

mi włosami. Należy zadbać, by przed opalaniem

skóra była czysta, bez makijażu, kremów i perfum,

ponieważ mogą one zwiększyć wrażliwość skó-

ry na światło. Wskazane jest stosowanie kremów

chroniących i pielęgnujących skórę, specjalnie

przeznaczonych do opalania w solarium. Warto

również pamiętać o ochronie oczu. Przed skorzy-

staniem z łóżka opalającego należy sprawdzić, czy

urządzenie zostało zdezynfekowane.

Wszelkie zastrzeżenia dotyczące oznakowania,

jakości i bezpieczeństwa produktów można zgła-

szać w wojewódzkich inspektoratach Inspekcji

Handlowej. Ponadto bezpłatną pomoc w docho-

dzeniu swoich praw uzyskamy od powiatowych

lub miejskich rzeczników konsumentów lub pod

bezpłatnym numerem infolinii 800 007 707.

OPRAC. MB

Bardzo ciemna opalenizna już od dawna nie jest mod-na. Pamiętaj więc, by opalać się z umiarem i stosować kremy z filtrem UV.

►

Turbo solarium! Mocne lampy! Znasz te hasła?Turbo solarium! Mocne lampy! Znasz te hasła?Korzystasz ze sztucznego słońca? Przeczytaj.Korzystasz ze sztucznego słońca? Przeczytaj.

Opalaj się z głowąOpalaj się z głową

aktualnościaktualności

Fot.

Arc

hiw

um

ZDROWY BIAŁYSTOK 5

Na rynku polskim koncern Kia pozycjo-nuje Vengę w segmencie” B”. Samochód ten został zaprojektowany w taki sposób, aby połączyć funkcjonalność oraz przestrzeń charakterystyczną dla vanów z dynamiczną stylistyką nad-wozia przedstawicieli hatchback.

Kia Venga bezpośrednio konkuruje z Fiatem

Punto Evo, Toyotą Yaris, Skodą Fabią, Renault Clio,

Oplem Corsa, czy Fordem Fiesta. Ważnym argu-

mentem, podkreślającym trwałość auta, jest jego

7-letnia gwarancja, co przy 2 i 3 letnich gwaran-

cjach oferowanych przez konkurentów jest bar-

dzo znaczące. Jednakże głównym atutem pojazdu

jest jego niezawodność, którą sprawdzono w te-

ście przeprowadzonym na dystansie 100.000 km.

Przez cały okres trwania testu nie trzeba było do-

lewać oleju silnikowego, nie było też konieczno-

ści wymiany tarcz i klocków hamulcowych. ASO

było odwiedzane tylko na przeglądy okresowe.

Po demontażu pojazdu na podzespoły stwier-

dzono bardzo dobre zabezpieczenia antykoro-

zyjne. Jedynym defektem znalezionym po prze-

jechaniu 100.000 km była połamana oprawka

żarówki, dzięki czemu w rankingu niezawodno-

ści Venga znalazła miejsce na podium wśród 80

przetestowanych samochodów (patrz wyniki te-

stów: Tabela 1 i 2).

Prezencja autaNa pierwszy rzut oka widać, że pracujący nad

samochodem Venga zespół konstruktorów do-

łożył wiele starań, aby dla klienta europejskiego

stworzyć pakiet oferujący obszerne wnętrze bez

kompromisów w zakresie stylizacji oraz dynamiki

jazdy. Dzięki przemyślanej konstrukcji, która wy-

znacza nową definicję hatchbacka w tej katego-

rii pojazdów, wnętrze Vengi ma wielkość typową

dla Vanów typu Opel Meriva, Citroen C3 Picasso

czy Nissan Note.

Zasługą przemyślanej konstrukcji pojazdu jest

przewaga nad rywalami pod względem wielu

kluczowych wymiarów wnętrza: przedniej i tyl-

nej przestrzeni na nogi, szerokości na poziomie

bioder oraz pojemności bagażowej. Siedzenia

są tak skonstruowane, że zapewniają wygodną

pozycję za kierownicą dla osób w każdym wie-

ku. Im więcej się jeździ, tym bardziej doceni się

łatwość wsiadania i wysiadania oraz bardzo do-

brze wyprofilowane i jednocześnie wygodne

fotele. Produkowany w Europie samochód ma

długość 4068 mm i niespotykany w swej klasie

rozstaw osi.Wysokość 1600 mm zapewnia mak-

simum przestronności we wnętrzu. Tylna kanapa

dzielona w proporcji 60/40 jest przesuwana i moż-

na ją składać płasko w podłodze dla zwiększenia

przestrzeni ładunkowej.

Prowadzenie i bezpieczeństwoBardzo dobre właściwości jezdne Kia Venga

zawdzięcza nadzwyczajnie długiej odległości

pomiędzy pierwszą i druga osią i szerokiemu roz-

stawowi kół. Niezależne zawieszenie przednie na

kolumnach MacPherson i tylna belka skrętna, za-

pewnia pewność prowadzenia i wysoki komfort

jazdy na różnej klasy drogach Europy. W zależności

od napędu, zawieszenie Vengi wyposażone bę-

dzie w amortyzatory o odpowiedniej dla silnika

wysokoprężnego twardości.

Samochód pozwala unikać sytuacji krytycz-

nych oraz stawiać czoła zagrożeniom, jakie wy-

stępować mogą na co dzień w ruchu drogowym.

System elektronicznej stabilizacji toru jazdy ESC

staje się coraz częściej stosowanym rozwiązaniem

w dziedzinie zapobiegania wypadkom drogowym.

Venga w ten system jest wyposażona opcjonalnie.

ESC obejmuje systemy kontroli trakcji (TCS) i sys-

tem wspomagający hamowanie awaryjne (BAS).

Venga posiada seryjne hamulce tarczowe dla czte-

rech kół z systemem przeciwblokowania ABS oraz

elektronicznym rozdziałem siły hamowania EBD.

System HAC, który także wchodzi w skład ESC,

ułatwia ruszanie na wzniesieniu automatycznie,

zapobiegając zsuwaniu się auta.

Kia Venga wyposażona jest w najnowocze-

śniejsze rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa.

Karoserię zaprojektowano z użyciem technik

wspomagania komputerowego i z zastosowa-

niem kluczowych komponentów ze stali o zwięk-

szonej wytrzymałości, by skutecznie chronić kie-

rowcę i pasażerów w razie kolizji czołowej, tylnej

i bocznej, a także – w przypadku wywrócenia się

pojazdu. Czołowa poduszka powietrzna pasaże-

ra posiada wyłącznik dezaktywacji w przypadku

przewożenia dziecka na przednim fotelu. Auto

posiada dwa punkty kotwiczenia fotelików dzie-

cięcych Isofix oraz górnych taśm mocujących na

obu skrajnych siedzeniach tylnych.

Cena komfortuKia Venga z benzynowym silnikiem 1.4 DOHC

o mocy 90 KM i pięciostopniową manualną skrzy-

nią biegów kosztuje od 43.490 zł. Natomiast wersja

z motorem diesla 1.4 CRDi o mocy 77 KM oraz sze-

ściostopniową manualną skrzynią biegów kosz-

tuje niespełna 50.000 zł. Średnie zużycie paliwa

dla „benzyniaka” w trybie miejskim to ok. 7 litrów,

zaś pojazd wyposażony w jednostkę diesla na te-

renie miasta średnio powinien spalać ok. 6 litrów

paliwa. Samochód objęty jest gwarancją na 7 lat

lub 150.000 km. Pakiet obejmuje również 12-let-

nią gwarancję na perforację nadwozia. Gwarancja

ta jest bezpłatna i przechodzi na kolejnych właści-

cieli jeżeli samochód poddawany był regularnym

przeglądom gwarancyjnym. Jeżeli wybieramy sa-

mochód, którym chcemy przejechać bezawaryj-

nie i bezproblemowo 100.000 km, to Venga jest

propozycją idealną.

aktualnościaktualności

KIA KIA VENGAVENGANa szczycie niezawodności Na szczycie niezawodności po teście na dystansie 100.000 kmpo teście na dystansie 100.000 km

RANKING TESTÓW DŁUGODYSTANSOWYCH

Miejsce Pkt. Nota

1 BMW 130i, Mazda6 1.8 Comfort 0 6

3 Kia Venga 1.4 CVVT,

Mazda3 1.6 HL, Mazda5 2.0 CD, Toyota

Prius HSD

1 6

7 VW Golf 1.4 TSI, VW Touran 2.0 TDI DSG,

Seat Ibiza 1.4 16v Sport

2 6

10 Toyota Verso 1.8, BMW 320i, Kia ceed

1.6 CRDi, VW Tiguan i Skoda Superb

2.0 TSI

3 6

15 Fiat Bravo 1.9 Multijet Emotion, Honda

Acord Tourer 2.2 i-DTEC

4 6

17 BMW XI 18d xDrive, Skoda Yeti 1.8 TSI

4x4, Skoda Octavia II 1.6 FSI

5 6-

20 Mercedes E320 CDI, Opel Astra IV 1.7

CDTI

6 5+

22 VW Polo1.2 TSI DSG 7 5+

23 Jaguar XF 3.0d, Mercedes GL 420 CDI,

Ford Focus 1.6

8 5

26 Ford S-Max 2.0 TDCi, Ford Mondeo

1.8, Opel Vectra 2.2, Skoda Roomster

1.9 TDI

9 5

30 Mercedes C 180 K 11 5

31 Dacie LoganMCV 1.5 dCi, Toyota Auris 1.6,

Renault Clio II 1.4, Mercedes B 180 CDI,

Honda Jazz 1.4, Honda Civic 1.8 Sport

12 5

37 Audi A4 Avant 2.0 TDI, Fiat Panda 1.1

Active, Kia Soul 1.6 XL, Renault Laguna

2.0 dCi, Renault Grandtour 1.9 dCi

13 5-

42 Citroen C5 2.0 HDI, BMW 318i, Opel

Insignia ST 2.0 CDTI, Hyundai Getz

1.1 Gl

14 5-

46 Renault Laguna 2.0 dCi Grand, Toyota

Avensis 2.0 D-4D, VW T5 2.5 TDI

15 5-

49 Audi A6 Avant 2.7 TDI, Opel Meriva Cosmo

1.7 TDI, Nissan Qashqai 2.0 Tekna

17 4+

52 Ford Fiesta 1.25 Titanium 19 4+

53 Hyundai i30 CW 1.6 20 4

54 Fiat Grande Punto 1.3 MJT, Renault

Kangoo 1.9dTi

22 4

56 Alfa R. 147 2.0 TS, BMW X3 2.0d, BMW

X5 3.0d

23 4

59 Ford Mondeo Tour. 2.0 TDCi, Mercedes

A170 CDi, Mercedes C200 CDI

24 4-

62 Opel Zafira 1.8, VolvoXC90 D5 25 4-

64 Opel Astra III 1.9 CDTi, Alfa R. 159

Sportwagon 2.4 JTDM

28 3+

66 Opel Astra II 1.6 29 3

67 Dacia Duster 1.5 dCi 4WD, Ford C-Max

2.0 TDCi, Ford Fusion 1.6

30 3

70 Skoda Fabia 1.4 31 3

ŹRÓDŁO: AUTO ŚWIAT 2013 NR 25

▼

POMIARY KONTROLNE POCZĄTEK

TESTU

KONIEC

TESTU

Stan licznika (km) 1433 101.554

Przyspieszenie (s) 0-100/0-130 13,0/24,4 12,8/23,4

Droga hamowania za 100km/h 39,8/40,3

m (z/c)

41,3/40,8 m

(z/c)

Poziom hałasu (dB) 66 67

Zużycie paliwa (l/100 km) 6,8 6,8

Moc silnika - 94,1 KM

6 ZDROWY BIAŁYSTOK

medycynamedycyna

Nie będę jeść słodyczy! Koniec z tłu-stym jedzeniem! Rezygnuję z kolacji! Grejpfrut przed obiadem załatwi spra-wę. Zaczynam pić ocet z wodą – może to pomoże. Zrobiło się ciepło, zacznę jeździć na rowerze. Od jutra zaczy-nam odchudzanie! – brzmi znajomo?

Ile osób myślących o odchudzaniu „od najbliż-

szego poniedziałku”, tyle podobnego rodzaju

zaklęć i mitów dotyczących tego, co może nam

pomóc schudnąć. Zdawałoby się, że określenie

„dieta-cud” zostało już dawno skompromitowane

i teraz nikt już nie uwierzy, że można skutecznie

stracić kilkanaście kilogramów w kilka tygodni.

Jednak w Internecie wciąż pojawiają się nowe

oferty, mamiące zdesperowanych ludzi obietni-

cami ekspresowego spadku masy ciała bez więk-

szego wysiłku. Czym innym, jeśli nie obietnicami

cudu są takie oferty? Dzięki nim można być pół

życia na diecie i nadal ważyć kilkanaście kilogra-

mów ponad swoją normę.

Ilość czy jakość?Nasze odżywianie powinno być przede wszyst-

kim zbilansowane, powinno dostarczać orga-

nizmowi niezbędnych składników mineralnych

i odżywczych. Twórcy rozmaitych diet odchudza-

jących zdają się o tej prostej zasadzie zapominać.

I komponują cudowne rozwiązania żywieniowe

oparte na niedoborach jakiś składników, a nad-

miarach innych: dieta oparta na węglowodanach,

dieta białkowa, same warzywa, same owoce…

Gdzie w tym wszystkim równowaga? Organizm

potrzebuje składników ze wszystkich grup żyw-

nościowych. Co więcej, często nie pamiętamy lub

po prostu nie wiemy, że w naszej diecie liczy się

nie ilość, ale jakość tych składników. Przykład?

Święta. Zdawałoby się, że po trzecim obiedzie już

nic w siebie nie wciśniemy. Ale na stół wjeżdża de-

ser… I jakimś cudem jeszcze się mieści. Mimo, że

już tyle zjedliśmy, ciągle mamy wrażenie, że „cze-

goś nam się chce”. Organizm nie dostał bowiem

wszystkich niezbędnych składników odżywczych

i wysyła sygnał, że czegoś mu brakuje. A my daje-

my mu to, co akurat mamy pod ręką…

I interes się kręci. Liczba osób z nadwagą i oty-

łością rośnie lawinowo, ale paradoksalnie, mimo

sporej tuszy, ich organizmy są niedożywione.

Komu zdarzyło się powiedzieć, że brakuje mu

silnej woli przy odchudzaniu? Przy dietach nie-

doborowych w składniki odżywcze silna wola nie

ma byt dużego znaczenia. Nasza „słaba wola” to

bowiem nic innego jak makro- i mikro-głód or-

ganizmu i walka o przetrwanie, w której tak na-

prawdę z góry jesteśmy skazani na porażkę. Brak

równowagi między ilością, a jakością pożywienia

prowadzi do zaburzeń metabolicznych, otyłości

i pochodnych jej schorzeń – spadków energii,

zwyrodnień układu stawowo-kostnego, cukrzy-

cy, nowotworów, miażdżycy…

„Nie jem i tyję – dlaczego?”Żywieniowe paradoksy znajdują odzwiercie-

dlenie wśród klientów naszej poradni. Największe

problemy z otyłością i nadwagą mają ci, którzy

od lat stosują różnorodne diety i na co dzień je-

dzą bardzo mało.

– Nie jestem w stanie zliczyć wszystkich diet-

cud, które stosowałam. Jednakże najbardziej za-

skoczyły mnie szybkie efekty, a także sposób w jaki

do nich doszłam – racjonalne odżywiania i aktyw-

ność fizyczna. A kiedyś na porządku dziennym były

głodówki i katowanie się na siłowni – mówi pani

Magda, klientka Poradni Centrum Odchudzania

i Odżywiania w Białymstoku.

Czemu tak się dzieje? Organizm, będący na

diecie niedoborowej, chudnie szybko, ale przede

wszystkim z mięśni i wody zawartej w mięśniach.

Efekt przyjdzie szybko, ale będzie bardzo krótko-

trwały. Możemy być pewni, że zaskutkuje efektem

jo-jo, a w dłuższej perspektywie – także spowol-

nieniem metabolizmu. I tu trzeba postawić sobie

kluczowe pytanie: „Czy na takim odchudzaniu

nam zależy?” Czy chcemy schudnąć jedynie na

chwilę, czy zależy nam na długotrwałym efekcie?

Cudów nie ma. Jak w każdej dziedzinie życia, także

w odchudzaniu liczy się solidna praca, która prę-

dzej czy później zaowocuje pięknymi efektami.

Wszystko w naszych rękach. A w zasadzie głowach

– bowiem pierwszym krokiem do wprowadzenia

pozytywnych zmian w swoim życiu jest zmiana

myślenia: z „muszę schudnąć” na „chcę zmienić

swój styl życia – raz na zawsze!”

KAMILA BANEL, DIETETYK, DIETCOACH,

DYREKTOR PORADNI CENTRUM ODCHUDZANIA

I ODŻYWIANIA W BIAŁYMSTOKU

SchudnąćSchudnąć, , schudnąć, schudnąć! – czyli o tym jak wpadamy w błędne koło dietschudnąć, schudnąć! – czyli o tym jak wpadamy w błędne koło diet

Nie muszę, a chcęNie muszę, a chcę

Pani Magda – klientka Centrum Odchudzania i Odżywiania w Białymstoku. Schudła już 15kg i w dal-szym ciągu pracuje nad sobą.

▲

Pani Agnieszka, również klientka Centrum Odchudzania i Odżywiania w Białymstoku, schudła 20kg w ciągu pię-ciu miesięcy.

▼

Fot.

Cen

trum

Odc

hudz

ania

i O

dżyw

iani

a w

Biały

mst

oku

Fot.

Cen

trum

Odc

hudz

ania

i O

dżyw

iani

a w

Biały

mst

oku

ZDROWY BIAŁYSTOK 7

8 ZDROWY BIAŁYSTOK

Nie! Nie chcę! Dlaczego? Bo nie!!! Nie ma chyba rodzica, który nie słyszałby takich słów od swego dziecka. Czasem to tylko zwykła przekora, a czasem sygnał, że dzieje się coś złego. I na tym etapie wsparciem dla rodziny jest psycholog. Jest on m.in. po to, by pomóc wychowywać, a nie tylko inter-weniować, kiedy zdarzy się nieszczęście.

Kiedy warto skorzystać z konsultacji u terapeu-

ty rodzinnego? Każda rodzina ma swoje sposoby

na utrzymywanie równowagi i może samodziel-

nie radzić sobie z różnymi trudnościami. Jednak

są kłopoty, które nie dają się rozwiązać za pomo-

cą sprawdzonych przez rodzinę sposobów. Są to

najczęściej: strata bliskiej osoby, ciężka choroba,

utrata pracy, pojawienie się nowego członka ro-

dziny, dorastanie dzieci czy rozstanie rodziców.

Kontakt z psychologiem mogą rozważać rodzice,

których niepokoi zachowanie ich dziecka, np. ma

ono trudności w relacjach z rówieśnikami, nagle

zachowuje się inaczej niż zwykle, opuszcza się

w nauce, przejawia lękową postawę wobec pew-

nych sytuacji lub osób, zmieniło nawyki żywienio-

we – je bardzo mało, lub naprzemiennie głodzi

się i objada, moczy się w nocy, wpada w zmien-

ne nastroje.

Psycholog może być też pomocny rodzicom

doświadczającym trudności wychowawczych,

których dziecko jest nadmiernie zbuntowane, wy-

buchowe, swoim zachowaniem przysparza sobie

problemów w szkole i w najbliższym otoczeniu.

Terapia rodzinna to skuteczna metoda na pora-

dzenie sobie z tymi problemami. Jest też pomocna

rodzicom, którzy mają poczucie, że tracą kontakt

z dzieckiem lub małżonkiem, albo też, że relacja ta

jest niezadowalająca i chcieliby ją zmienić.

Terapia, zgodnie z jej założeniem polega na

rozmowie psychologa z wszystkimi osobami za-

angażowanymi w problem. Jeśli cierpi dziecko,

to spotkania odbywają się przy udziale rodziców

i rodzeństwa, tak, aby każdy z domowników mógł

wnieść w przebieg terapii swój istotny głos.

Gdy rodzina przychodzi do nas po raz pierwszy,

może spodziewać się z góry określonej procedury.

Pierwsze spotkanie to rozmowa z rodzicami, pod-

czas której psycholog stara się zebrać jak najwię-

cej informacji na temat sytuacji rodziny, rozwoju

dziecka i jego funkcjonowania wśród rówieśni-

ków. Niektórzy diagności zapraszają starsze dzieci

i nastolatków już na pierwsze wspólne spotkanie,

najczęściej jednak dopiero druga sesja przezna-

czona jest dla dziecka, które diagnozowane jest

zwykle w obecności rodziców. Pełna diagnoza

obejmuje jedno lub dwa spotkania z rodzicami

oraz odpowiednią do problemu liczbę spotkań

z dzieckiem. Kolejne, odbywają się zazwyczaj raz

na dwa tygodnie. Nadal mają charakter rozmowy,

w trakcie której terapeuta stara się dotrzeć do

źródeł i przyczyn pojawiających się problemów.

Czasami psycholog decyduje się na prowadze-

nie części spotkań tylko z dziećmi lub samymi

rodzicami. Zdarza się też, że problem dotyczący

dziecka terapeuta rozwiązuje przy udziale w te-

rapii samych tylko rodziców. Niektórzy terapeuci

mogą zalecać rodzinom specyficzne zadania do-

mowe, które mają na celu pomoc w rozwiązaniu

problemu. Długość trwania terapii zależy od ro-

dzaju zdiagnozowanych kłopotów, możliwości

i zdolności rodziny do adaptacji, do nowych spo-

sobów funkcjonowania, a także od potrzeby ro-

dziny. Jeśli zajdzie taka potrzeba, psycholog może

skierować dziecko na konsultację psychiatryczną,

pedagogiczną, czy logopedyczną.

DAGMARA KIERCEL, PEDAGOG, TERAPEUTA RODZIN,NZOZ OŚRODEK PSYCHOTERAPII I PSYCHOEDUKACJI

MEANDRA W BIAŁYMSTOKU

Rodzina nas kształtuje. To, jak funkcjonuje oddziałuje na każdą osobę do niej należącą, a każda osoba działa na życie całej rodziny. Z takiego założenia wychodzą terapeuci rodzinni wspomagający rodziców w radzeniu sobie z trudnościami dzieci.

◄

Fot.

Mar

zena

Bęcło

wic

z

31 kobiecych załóg wzięło udział w trzeciej edy-

cji samochodowego Rajdu Polski Kobiet. Na za-

wodniczki oraz wszystkie panie czekały badania

profilaktyczne w Centralnym Szpitalu Klinicznym

MSW i w Centrum Onkologii w Warszawie, a także

w mammobusie, jak również bezpłatne badanie

wzroku przygotowane przy współudziale Johnson

& Johnson Vision Care.

Impreza ruszyła w samym sercu stolicy, na ul.

Karowej, by dać początek rajdowym zmaganiom.

Po przejechaniu pierwszej próby sprawnościo-

wej uczestniczki udały się do szpitala MSW a na-

stępnie do Centrum Onkologii, gdzie przeszły

badania profilaktyczne oraz szkolenie z zakresu

badania piersi.

– Ten rajd to świetna, integracyjna impreza,

w której mam przyjemność uczestniczyć już od

dwóch lat. To jedna z niewielu akcji, w której orga-

nizatorzy tak świetnie łączą zabawę z poważnym

celem jakim jest profilaktyka nowotworowa. Dla

nas kobiet, to jeden z najważniejszych tematów,

o którym nie wolno zapomnieć. Jestem przekona-

na, że takie inicjatywy mają sens, gdy pokazujemy,

że dobrze się bawiąc, potrafimy mówić o chorobie,

która stała się plagą ostatnich dekad – powiedzia-

ła Olga Bończyk, uczestniczka rajdu.

W imieniu organizatorów już teraz serdecznie

zapraszamy Państwa na jesienną edycję rajdu,

która odbędzie się 21-22 września na terenach

przepięknych puszcz Podlasia.

Edycja ta jest kierowana na wszystkich użytkow-

ników aut – bez względu na rodzaj zawieszenia

i posiadany napęd. Do udziału w nim zaprasza-

my panie, panów oraz małżeństwa. Jak zwykle

zaplanowane są badania profilaktyczne, tym ra-

zem zarówno dla pań jak i panów.

Nocleg i baza rajdu przewidziane są w kom-

pleksie położonym w samym centrum Puszczy

Knyszyńskiej – w Lipowym Moście. Wszelkie szcze-

góły na www.rajd-polski-kobiet.pl.

OPRAC. MB.

wydarzeniawydarzenia

Jesienny Rajd Polski KobietJesienny Rajd Polski Kobiet

Uczestnicy III edycji rajdu.▲

DiagnozaDiagnoza i terapia psychologiczna dzieci i młodzieżyi terapia psychologiczna dzieci i młodzieży

Typ niepokornyTyp niepokorny

pediatriapediatria

Fot.

Raj

d P

olsk

i Kob

iet

ZDROWY BIAŁYSTOK 9

medycynamedycyna

Napadowy, bardzo silny, czasem tęt-niący, ból w stawach, uniemożliwiający ruch. Towarzyszy mu obrzęk, zaczerwie-nienie i nadmierne ocieplenie chorego miejsca. Nie lekceważ tych objawów, gdyż mogą „zawiadamiać” o poważ-nej chorobie - dnie moczanowej.

Dna moczanowa znana jest już od starożytności

i wciąż jest częstą chorobą. Obecnie cierpi na nią

ok. 2% dorosłych. Jest ostrym zapaleniem stawów

obwodowych, czyli takich jak np. kolana, biodra,

stawy skokowe, stawy obręczy barkowej. Jej przy-

czyną jest wytrącanie się kryształów moczanu so-

dowego w płynie stawowym oraz powstawanie

złogów krystalicznych w tkankach.

Przyczyną choroby jest nadmierne stężenie kwa-

su moczowego tzw. hiperurykemia. Wyróżniamy,

wrodzoną oraz wtórną hiperurykemię. Za wrodzo-

ną odpowiadać mogą uwarunkowane genetycz-

nie zaburzenia przemiany puryn (substancji kwasu

moczowego). Wtórna zaś, może być wywoływa-

na przez spożywanie dużej ilości pokarmów bo-

gatych w puryny jak np. ryby, szczególnie łosoś,

mięso, rośliny strączkowe. Istotny wpływ ma też

działanie niektórych leków moczopędnych, czy

antybiotyków. Zwiększone stężenie kwasu mo-

czowego obserwuje się także w przebiegu za-

wału serca, u chorych na padaczkę, u palących

papierosy. Stężenie kwasu wzrasta także podczas

podwyższonej aktywności fizycznej, głodzenia

się, spożywania nadmiernej ilości alkoholu oraz

przy niewyrównanej cukrzycy.

Początkowo choroba przebiega bezobjawowo.

Gdybyśmy w tym czasie wykonali profilaktycz-

ne badanie, to stwierdziłoby ono podwyższone

stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi.

Pacjent jednak nie obserwuje objawów zapale-

nia stawów. Szacuje się, że tylko u ok. 10-20% pa-

cjentów z hiperurykemią, wystąpi dna moczano-

wa. Pierwszy charakterystyczny atak dny rozwija

się nagle, często nad ranem. Głównym objawem

jest napadowy, bardzo silny ból, uniemożliwiają-

cy ruch. Zlokalizowany jest w miejscu odkładania

się kryształów moczanu sodowego. Towarzyszy

mu obrzęk, zaczerwienienie i nadmierne ocieple-

nie zajętego stawu. Skóra w tej okolicy jest moc-

no napięta i lśniąca. Jest to drugi okres choroby:

okres napadów ostrego zapalenia stawów - wte-

dy najczęściej chorzy zauważają swoją chorobę.

Jeśli ją zlekceważysz dna przechodzi w postać

przewlekłą tzw. dnę guzkową. Jest to okres nie-

odwracalnych zmian w stawach i narządach we-

wnętrznych. Guzki dnawe pojawiają się po ok. 12

latach trwania hiperurykemii.

Postępowanie lecznicze jest różne w zależności

od okresu choroby. Najlepsze jest tzw. leczenie

przyczynowe. Jego skuteczność zależy od reali-

zacji przez pacjenta zaleceń odnośnie trybu ży-

cia, diety oraz stosowania leków. Terapię powinno

uzupełniać obniżenie nadmiernej masy ciała, dieta

niskopurynowa, ograniczenie spożycia alkoholu,

unikanie przyjmowania leków moczopędnych.

Nowoczesne metody leczenia umożliwiają cho-

rym prowadzenie normalnego trybu życia.

JOANNA BOGUSZ, STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE PRZY ZAKŁADZIE MEDYCYNY KLINICZNEJ,

UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU

Jak rozpoznać i leczyć dnę moczanowąJak rozpoznać i leczyć dnę moczanową

Płonące stawyPłonące stawy

10 ZDROWY BIAŁYSTOK

urodauroda

Marzy Ci się nowy kolor włosów? Przeczytaj jak samodzielnie przeprowadzić zabieg koloryzacji w domu, a następnie weź udział w konkursie. Może to właśnie Ty otrzy-masz nagrodę i odmienisz swoją fryzurę.

Najbezpieczniej jest oddać się w ręce profesjo-

nalnego kolorysty w salonie fryzjerskim, który nie

tylko pomoże dobrać idealny dla nas odcień, ale

przy okazji zadba o kondycję naszych włosów. Jeśli

jednak zdecydujemy się na samodzielny zabieg

w domu pamiętajmy o kilku zasadach. Pierwszym

i zarazem najistotniejszym krokiem jest wybór

koloru. Źle dobrany, nie tylko nie podkreśli uro-

dy, a wręcz ją zgasi, uwydatni oznaki zmęczenia,

a nawet doda lat.

Czym zatem się kierować? Modą? Chwilowym

impulsem? Kolorem podpatrzonym u koleżanki?

Najlepiej własnym typem kolorystycznym – kolo-

rem oczu, karnacją, naturalnym kolorem włosów.

Jednakże, bez względu na to jaki typ reprezen-

tujemy, należy pamiętać, że ciemne kolory wy-

ostrzają rysy twarzy, a jasne je łagodzą. Osoby

młode mogą eksperymentować z intensywny-

mi kolorami, natomiast starsi powinny ich uni-

kać, gdyż dodają lat. Ogólnie można przyjąć, że

najbezpieczniejsza i zazwyczaj najkorzystniejsza

jest koloryzacja ton w ton – pogłębiająca i pod-

kreślająca naturalny kolor włosów, oraz przyciem-

nienie lub rozjaśnienie o 1-2 tony w porównaniu

do naturalnego koloru.

Kolejny krok to wybór odpowiedniego środka

do koloryzacji, co, przy ogromnym asortymencie

na sklepowych półkach, nie jest sprawą łatwą.

W zależności od naszych potrzeb i intencji ma-

my do dyspozycji kilka typów produktów o róż-

nej trwałości i mocy działania. Jeśli nie mamy si-

wych włosów i planujemy delikatnie podkreślić

naturalny kolor, najlepszym wyborem będą szam-

ponetki, pianki lub tzw. szampony koloryzujące

nie zawierające amoniaku, stanowiące najłagod-

niejszą formę koloryzacji. Produkty te, działają na

powierzchni włosa, nie naruszając jego naturalnej

pigmentacji, w związku z czym stopniowo się wy-

płukują. Pokrycie siwych włosów lub rozjaśnienie

naturalnego koloru wymaga zastosowania farb

permanentnych lub rozjaśniających, które prze-

nikają do wnętrza włosa i trwale zmieniają jego

barwę. Do jednorazowych eksperymentów i sza-

lonych awangardowych stylizacji doskonale na-

dają się barwne maskary czy lakiery do włosów,

które znikną całkowicie po pierwszym umyciu.

Natomiast do pozbycia się żółtego odcienia blond

lub siwizny można zastosować płukankę.

Produkowane obecnie farby do domowej kolo-

ryzacji są proste w użyciu. Watro jednak podkre-

ślić, że zdjęcie na froncie opakowania nie oddaje

faktycznego efektu jaki uzyskamy. Pokazują go

poglądowe zdjęcia pasm przed i po koloryzacji

umieszczone u góry lub z tyłu pudełka i właśnie

nimi powinnyśmy się kierować podczas dokony-

wania wyboru. Ponadto, dobrze byłoby, by poza

substancjami czynnymi, farba zawierała również

składniki odżywiające włosy.

Przed przystąpieniem do działania należy za-

poznać się z zaleceniami producenta i ich prze-

strzegać. Warto też wykonać próbę uczuleniową

48 godzin przed koloryzacją. Choć alergie na farby

nie są częste, jednak prowadzą do bardzo niebez-

piecznych dolegliwości. Jeśli pojawi się zaczerwie-

nienie, pieczenie, wysypka, opuchlizna lub wysięk

skórny należy zrezygnować z użycia farby! W trak-

cie koloryzacji może natomiast pojawić się deli-

katne mrowienie skóry głowy, co jest zjawiskiem

normalnym. Natomiast gdy pojawi się znaczny

dyskomfort (opuchlizna twarzy, oczu, problemy

z oddychaniem, ból głowy) należy natychmiast

spłukać produkt letnią wodą i skorzystać z po-

mocy lekarskiej. Najczęściej uczulającymi skład-

nikami farb są fenylenodiaminy czyli syntetycz-

ne para-barwniki. Osoby na nie uczulone, muszą

zrezygnować ze stosowania standardowych farb,

mogą natomiast korzystać z farb roślinnych, któ-

re ich nie zawierają.

Aby nowy kolor jak najdłużej cieszył intensyw-

nością i pięknym połyskiem niezbędna jest odpo-

wiednia pielęgnacja. Szampon do włosów farbo-

wanych nie tylko uzupełni poziom ich nawilżenia,

ale dzięki specjalnej formule zapobiegnie wypłuki-

waniu się pigmentów i przedłuży trwałość koloru.

Jeśli włosy zostały rozjaśnione oprócz nawilżania

wymagają też regeneracji. Warto wówczas sięgnąć

po maski do włosów zawierające wyciągi i olejki

roślinne, aminokwasy, jedwab czy keratynę. Włosy

ufarbowane na intensywne odcienie potrzebują

podtrzymania koloru. Można to osiągnąć stosu-

jąc raz w tygodniu specjalistyczne maski boga-

te w pigmenty, dostępne w salonach i sklepach

fryzjerskich. W czasie lata warto też chronić kolor

przed blaknięciem na słońcu i stosować nawilża-

jące mgiełki do włosów zawierające filtry UV.

PATRYCJA GÓRALSKA, STUDIO FRYZJERSKIE BIAŁYSTOK

polecamypolecamy

Domowa koloryzacja

Przyjazne dla włosów ziołowe balsamy koloryzujące Henna

Color odżywiają włosy nadając im jednocześnie bogate

i głębokie kolory. Znakomicie tuszują pierwsze siwe włosy

dodając całej fryzurze blasku i witalności. Formuła produk-

tu oparta jest na ekstrakcie z henny i specjalnie wyselek-

cjonowanych składnikach barwiących, co sprawia, że włosy

można farbować dowolnie często, bez obaw o ich kondycję

(produkt nie zawiera amoniaku i utleniaczy). Balsamy są wy-

godne w stosowaniu, ich delikatna kremowa konsystencja

ułatwia rozprowadzanie i zapobiega spływaniu z włosów.

Efekt koloryzacji zależy od indywidualnej podatności włosów

na działanie składników balsamu, utrzymuje się na włosach

przez ok. 6-8 myć.

Po koloryzacjiGdy kolor twoich włosów jest już dokład-

nie taki, jak sobie wymarzyłaś, zrobiłabyś

wszystko, aby utrzymał się jak najdłużej.

Marka Venita wychodzi naprzeciw tym

oczekiwaniom i przedstawia szampony,

które pomogą dłużej cieszyć się efektem

koloryzacji. Pierwszy – Platinum – do pie-

lęgnacji włosów blond i rozjaśnianych

oraz do włosów siwych. Zawiera ekstrakt

z centurii, dodaje włosom platynowych

refleksów. Drugi – Red – do pielęgnacji włosów w odcieniach

czerwieni. Nadaje bardzo delikatny miedziany odcień, oży-

wia i podtrzymuje kolor włosów. Zawiera ekstrakt z henny.

Trzeci – Brown – do pielęgnacji włosów brązowych. Zawiera

naturalny ekstrakt z orzecha włoskiego. Nadaje włosom zło-

cisto-brązowe refleksy.

KonkursKonkursA dla naszych czytelników mamy konkurs, w którym nagro-

dami są prezentowane obok produkty marki Venita – balsa-

my koloryzujące i szampony Henna Color po koloryzacji. Aby

otrzymać jedną z nagród, należy przesłać nam propozycję

zabawnego wiersza na temat koloryzacji włosów. Zgłoszenia

(zawierające dane adresowe) prosimy przesyłać do 15 września

2013 r. na adres redakcji: „Zdrowy Białystok” ul. Zwycięstwa

10A/201, 15-703 Białystok lub redakcja@zdrowybialystok.pl.

Nagrodzimy autorów dwunastu najciekawszych propozycji.

Zapraszamy do zabawy!

OPRAC. MB, FOT. VENITA

KoloryzacjaKoloryzacja włosów to najszybszy i najbardziej dostępny sposób włosów to najszybszy i najbardziej dostępny sposób na dokonanie istotnej zmiany w wyglądziena dokonanie istotnej zmiany w wyglądzie

Poszalej z głowąPoszalej z głową

Zgodnie z promowanymi od kilku lat trendami, należy podkreślać swoje naturalne piękno, niż dążyć do krzy-kliwych i sztucznych efektów.

▲

Fot.

Mar

zena

Bęcło

wic

z

ZDROWY BIAŁYSTOK 11

12 ZDROWY BIAŁYSTOK

Białaczka to choroba potocznie zwa-na rakiem krwi. Niestety rokrocznie przybywa w Polsce ok. 6 tys. nowych zachorowań na tę chorobę. Ratunkiem dla chorych jest przeszczepienie szpi-ku od innego człowieka. Przeczytaj jak dołączyć do grona dawców.

Obecnie na całym świecie jest ponad 20 mln.

osób, deklarujących zgodę na zostanie dawcą szpi-

ku. Jednakże prawdopodobieństwo znalezienia

genetycznego bliźniaka wynosi zaledwie od 1:

25.000 do kilku milionów. To ciągle zbyt mało…

Postaram się z pomocą Rafała Młodzikowskiego,

koordynatora ds. rekrutacji dawców Fundacji

DKMS Polska wyjaśnić Państwu jak zostać daw-

cą oraz na czym polega zabieg pobrania szpiku.

Większość osób, które chcą pomóc innym boi

się, że ratując komuś życie, narażają swoje. Istnieje

bowiem stereotyp związany z oddaniem szpiku

kostnego: wielka strzykawka, zastrzyk w kręgosłup

i paraliż. Tymczasem jest to nieprawda.

– Istnieją dwie metody pobrania szpiku. Jedna

to pobranie komórek macierzystych z krwi ob-

wodowej, druga – pobranie szpiku z talerza ko-

ści biodrowej – wyjaśnia pan Rafał. – O wyborze

metody decyduje lekarz dokonujący przeszcze-

pienia. Jednak zanim dojdzie do pobrania, dawca

musi przejść badania, których celem jest spraw-

dzenie jego stanu zdrowia, zarówno pod kątem

bezpieczeństwa dla pacjenta, jak i samego daw-

cy. W momencie ostatecznego potwierdzenia, że

może dojść do przeszczepienia zarówno dawca,

jak i pacjent są odpowiednio przygotowywani.

Na pięć dni przed zabiegiem pacjent dostaje che-

mioterapię, która ma spowodować obniżenie je-

go odporności do zera, po to, aby jego organizm

przyjął komórki obce. Jeśli na tym etapie dawca

by się wycofał, lub z jakiegokolwiek powodu nie

mogłoby dojść do pobrania, a w efekcie do prze-

szczepienia, życie pacjenta byłoby zagrożone.

W przypadku pobrania komórek macierzystych

z krwi obwodowej, na pięć dni przed pobraniem,

dawca przyjmuje zastrzyki stymulujące produkcję

komórek macierzystych szpiku, skąd przedostają

się one do krwi, a następnie są z niej bezpośrednio

pobierane. Samo pobranie odbywa się na drodze

tzw. aferezy. Jest to zabieg przypominający au-

totransfuzję. Siedząc lub leżąc mamy wbite igły

– jedną w zgięcie łokciowe, drugą w nadgarstek.

Z przetaczanej krwi separowane są komórki ma-

cierzyste. Cały zabieg trwa maksymalnie cztery

godziny, a ilość pobranego płynu to mniej niż

puszka coli. Po kilku godzinach odpoczynku daw-

ca może normalnie funkcjonować nie odczuwając

praktycznie żadnych skutków ubocznych. Druga

metoda, czyli pobranie szpiku z talerza kości bio-

drowej wymaga już ok. dwudniowego pobytu

w szpitalu, ponieważ zabieg wykonywany jest

w pełnym znieczuleniu. Dawca przyjmowany jest

na oddział wieczorem w dniu poprzedzającym po-

branie, następnego dnia rano odbywa się zabieg,

który wraz z narkozą trwa ok. godziny. W trakcie

zabiegu dawca leży na brzuchu, a dwóch leka-

rzy równolegle pobiera szpik z talerza kości bio-

drowej – są to dwa dołeczki, które każdy ma po-

wyżej pośladków. Następnego dnia po zabiegu

dawca wraca do domu. Szpik dawcy regeneruje

się w ciągu dwóch tygodni.

A kto może zostać dawcą? Otóz zarejestrować

się (nawet przez stronę www.dkms.pl) może każ-

dy zdrowy człowiek pomiędzy 18 a 55 rokiem ży-

cia, ważący min. 50kg. Rejestracja zajmuje chwilę

i polega m.in. na pobraniu 4 ml krwi lub wymazu

z wewnętrznej strony policzka. Na podstawie tej

próbki zostaną określone cechy zgodności antyge-

nowej, a jeśli okaże się, że kod genetyczny dawcy

zgadza się z kodem genetycznym chorego, wtedy

może dojść do przeszczepienia.

Warto jeszcze dodać, iż dawca nie ponosi żad-

nych kosztów. Zwracane są mu wszystkie koszty

dojazdu do kliniki, ewentualnego pobytu w hote-

lu, koszty nieobecności w pracy oraz ewentualne

koszty opieki nad dziećmi w czasie zabiegu.

Dołączając do bazy dawców Fundacji DKMS

Polska możemy zostać dawcą dla pacjenta zarów-

no w Polsce, jak i gdziekolwiek na świecie. Dane

dawców w postaci anonimowej (wiek, płeć, wyni-

ki typowania antygenów HLA) są przekazywane

do bazy światowej BMDW (Bone Marrow Donor

Worldwide). Potencjalny dawca z Polski dostęp-

ny jest więc dla pacjenta z Niemiec, Australii, czy

Norwegii, tak samo, jak potencjalny dawca z USA,

Francji, czy też Włoch może uratować życie pa-

cjentowi z Polski.

Pamiętaj! Zostanie potencjalnym dawcą to po-

ważna decyzja, którą podejmujemy na całe życie.

Rejestracja zajmuje chwilę, ale kiedyś, za rok, dwa,

pięć czy dziesięć, może zadzwonić Twój telefon

z informacją, że jest pacjent, któremu możesz

uratować życie.

OPRAC. MB.

Fot.

Fund

acja

DK

MS

Pol

ska

...możesz...możesz uratować życie osoby chorej na białaczkęuratować życie osoby chorej na białaczkę

Dobry do szpiku kościDobry do szpiku kości

7 lipca b.r. w Czarnej Bialostockiej odbyły się Dni Dawcy

Szpiku dla Uli. Ula ma 16 lat i choruję na ostrą białacz-

kę limfoblastyczną. Jak każda nastolatka, ma mnóstwo

pomysłów na życie. Lubi śpiewać i rysować, a jej pasje

to stylizajca i fotografia. Kiedy okazało się, że dziewczy-

na kwalifikuje się do przeszczepienia szpiku, jej rodzina

i przyjaciele wspólnie z Fundacją DKMS Polska zorgani-

zowali Dni Dawcy Szpiku.

– 674 – tyle osób zarejestrowało się tego dnia w Czarnej

Białostockiej. Jest to znakomity wynik! Zostań dawcą, bo

być może to właśnie Twój szpik uratuje Ulę i pomoże jej

w spełnianiu marzeń. Nie wahaj się, daj jej i innym chorym

ludziom szansę na życie – zachęca Rafał Młodzikowski,

koordynator akcji.

Fundacja DKMS

Baza Dawców Komórek Macierzystych Polska

ul. Altowa 18,

02-386 Warszawa

tel. 22 331 01 47

KRS: 0000318602

www.dkms.pl

warto wiedzieć, że...warto wiedzieć, że...

Niewiedza jest ciągle głównym powodem tego, że mamy tak mało dawców

▲

Fot.

PB

KM

ZDROWY BIAŁYSTOK 13

Znudziły ci się tradycyjne kanapki? Eksperymentuj – kanapki wcale nie muszą być nudne! Spróbuj przygotowywać je na rozmaite sposoby, czerpiąc inspiracje z różnych kultur. Dziś ruszamy szlakiem włoskich smaków i przedstawiamy panini.

Z pośród wielu znanych włoskich kanapek, to

właśnie panini jest najbardziej popularna, a Włosi

uwielbiają przegryzać ją w porze lunchu, popija-

jąc winem. W Polsce panini zyskuje coraz większą

popularność, podobnie jak uwielbiana pizza czy

pasty. Można ją kupić, ale, aby smakowała najle-

piej warto zrobić samemu. Pyszna i sycąca – ide-

alna na śniadanie, jako przekąska w pracy, szkole,

a także do zabrania na piknik.

W każdym rejonie Włoch można spotkać wie-

le wariantów kultowej panini. Panino, to w do-

słownym tłumaczeniu – mały chleb. Kanapkę

przygotowuje się najczęściej na bazie ciabatty,

używa się też bagietki lub rosetty – włoskiej kaj-

zerki. Panini podajemy w wersji na ciepło lub na

zimno. Przygotowując panini można swobod-

nie eksperymentować i wypełniać ją dowolnymi

składnikami, takimi jak: sery, wędliny czy warzy-

wa. Tradycyjną panini podpiekamy w specjal-

nym tosterze, dzięki czemu na skórce pieczywa

tworzą się charakterystyczne, przypieczone pa-

ski. Jeśli nie posiadamy tostera, z powodzeniem

wystarczy patelnia grillowa, grill lub piekarnik.

Aby przyrządzić naprawdę pyszne panini, warto

sięgnąć po żółty ser, który po podgrzaniu będzie

się smakowicie ciągnął. Ze względu na doskona-

łą topliwość sprawdzi się ser Gouda MSM Mońki,

idealnie nadający się do potraw na ciepło. Chcąc

uzyskać lekko słonawy smak możemy użyć se-

ra Morskiego – mówi Ewa Polińska z Monieckiej

Spółdzielni Mleczarskiej.

Polecamy przepis do wypróbowania!Składniki: 1 ciabatta, 2 plastry sera Gouda MSM

Mońki, masło czosnkowe, orzeszki pinii, kilka pla-

strów pomidorów, rucola.

Przygotowanie: ciabattę przekrajamy na pół,

obie części smarujemy masłem. Na kromkę kła-

dziemy 2 plastry sera żółtego, pomidory i pozosta-

łe dodatki, przykrywamy drugą kromką. Następnie

gotową kanapkę kładziemy na grillu, umieszczamy

w opiekaczu bądź opiekamy na patelni grillowej.

Panini warto przyłożyć czymś ciężkim i grillować

z obu stron aż skórka zrobi się chrupiąca, a ser we-

wnątrz się rozpuści. Serwujemy gorące.

OPRAC. MB.

KRZYŻÓWKA

PysznePyszne panini na drugie śniadaniepanini na drugie śniadanie

Włoskie inspiracjeWłoskie inspiracje

Po rozwiązaniu krzyżówki

wpisz hasło do ponumerowa-

nych kratek.

Rozwiązanie wyślij na adres:

Zdrowy Białystok,

ul. Zwycięstwa 10A/201,

15-703 Białystok

lub

redakcja@zdrowybialystok.pl.

Na zgłoszenia czekamy do 15

września 2013r. Do wygrania ko-

smetyki marki Bell. Nagrodzimy

pięć osób.

Zapraszamy do zabawy!

Fot.

MS

M M

ońki

Aby przyrządzić pyszne panini, warto sięgnąć po żół-ty ser, który po podgrzaniu będzie się smakowicie cią-gnął

▲

kuchniakuchnia

14 ZDROWY BIAŁYSTOK

Odważnie i zdecydowanieKolorowy manicure przyciąga uwagę i stanowi

idealne uzupełnienie makijażu. Bajecznie kolo-

rowe lakiery do paznokci odnajdziesz w kolekcji

Fashion colour! Głęboka fuksja, tajemniczy gra-

nat, limonkowa zieleń – to tylko niektóre spośród

ekstrawaganckich propozycji, jakie przygotowała

na te wakacje marka Bell. Lakiery są ekstremal-

nie trwałe i dają niesamowity połysk. Ich unikal-

na formuła sprawia, że rozprowadzają się szyb-

ko i gładko, nie pozostawiając smug i zacieków!

Dostępne w 12 kolorach. Cena 7,50 zł.

Subtelnie i romantycznieChcesz, by Twój makijaż wyglądał wyjątkowo i nabrał pa-

ryskiej elegancji? Ubierz swoje usta w subtelne, pastelowe

odcienie. Błyszczyki z najnowszej kolekcji French Chic marki

Bell pokrywają usta lśniącym, delikatnie mlecznym kolorem.

Rozjaśnią je i pozostawią uczucie nawilżenia. Dzięki specjalnej

formule błyszczyk nie gromadzi się w załamaniach naskórka.

Dostępny jest w pięciu kolorach, idealnych dla każdej kar-

nacji. Muśnij usta błyszczykiem French Chic i poczuj się jak

prawdziwa Paryżanka. Cena 11,30 zł

OPRAC. MB, FOT. BELL

* * *Do lekarza przychodzi nastolatek i drżącym

głosem zaczyna:

– Panie doktorze, mój przyjaciel przespał się

z dziewczyną i boi się, że zaraził się jakąś choro-

bą weneryczną...

– To niech pan ściągnie spodnie – mówi lekarz

– i pokaże mi tego przyjaciela.

* * *Kobieta kupiła sobie szafę, która wkrótce pę-

kła. Oddała ją do wymiany, ale nowa też pękła!

W końcu wyszło na jaw, że te pęknięcia prawdo-

podobnie powodują drgania, jakie powstają gdy

obok domu przejeżdża tramwaj. Przyszedł więc

fachowiec, by sprawdzić sytuację. W tym celu za-

mknął się w szafie. Wtedy też wrócił do domu mąż

klientki i chciał powiesić płaszcz do szafy.

– A pan co tu robi? – zapytał mocno zdziwio-

ny.

Fachowiec z rezygnacją w głosie odparł:

– A wal pan mnie w mordę, bo i tak pan mi nie

uwierzy, że czekam na tramwaj.

* * *Kelnerka przynosi zamówione pączki. Siedzący

przy stoliku dziękuje:

– Za te pączki całuję w rączki.

Po chwili kelnerka przynosi ciastka i słyszy od

uprzejmego klienta:

– Za te ciasteczka całuję w usteczka.

Słysząc to, jakiś gość podpowiada:

– Zamów jeszcze zupę...

* * *Pewien mężczyzna odwiedza starego znajo-

mego. Nagle przez pokój przebiega mały chłop-

czyk.

– Patent! – woła za nim gospodarz. – Zrób nam

herbatę i przynieś jakieś ciastka!

– Patent? – dziwi się gość. – Cóż za niezwykłe

imię! Skąd się wzięło?

Gospodarz wzdycha ciężko.

– Wysłałem córkę na kurs żeglarski i zobacz,

z czym wróciła...

* * *– Dlaczego blondynka je ziemię?

– Bo podobno „Grunt to zdrowie!”

tego lata postaw na kolor!tego lata postaw na kolor!

OniOni wygrali, wygraj i Tywygrali, wygraj i Ty

W poprzednim wydaniu „Zdrowego Białegostoku” zamieścilismy aż trzy konkursy. Dlatego też osoby, które przesłały nam zgłoszenia, proszone są o sprawdzenie swoich skrzynek mailo-wych. Być może, na kogoś z Państwa, czeka tam miła niespodzianka.

A ja szybko przedstawiam Państwu rozwiązania

tych zabaw. Jedną z nich była krzyżówka, jej ha-

sło brzmiało: „Ziaja dba o Twoją skórę”. Ponadto

w tamtym wydaniu gazety znajdowały się dwa

inne konkursy. Pierwszy z nich polegał na wy-

myśleniu hasła na temat ozdabiania paznokci.

Najciekawszą propozycję przesłała Agnieszka

Łapszysz ze Sztabina – „Wzorki, prążki i kwiatusz-

ki, nie tylko dla mamuśki!”

Aby wygrać nagrodę w drugim konkursie, na-

leżało przesłać nam hasło promujące pielęgna-

cję włosów. Najciekawsze propozycje przesłał

Apoloniusz Ciołkiewicz z Białegostoku. Pozwolę

sobie zacytować niektóre z nich: „Gdy dbasz o wło-

sy. Będą cię omijać ludzie wielkim łukiem,/Bo gdy

włos ci spadnie, to z ogromnym hukiem”, „Rada.

Niech kucyk się pasie, a kok niech gotuje/Ty na

głowie z nimi, kiepsko się poczujesz”, „O łysieniu

plackowatym. O włosy nie dbała zanadto rzetel-

nie,/Więc dzisiaj na głowie ma wielką patelnię”,

„Rozmowa. Dziś rozmawiałem z pewnym łysym

panem,/Któremu szampon mylił się z szampa-

nem”, „Charakterek. Charakterek ma ona obrzydli-

wy taki:/Nie ustąpi o włos, chociaż traci kłaki”.

Zwycięzców zapraszamy po odbiór nagród.

Upominki czekają na Państwa w naszej redakcji

przez miesiąc.

W tym numerze jak zwykle mamy dla Państwa

krzyżówkę oraz konkurs. Zachęcamy do zabawy

z nami, gdyż nagrody są atrakcyjne. Funduje je

tym razem Fabryka Kosmetyków Venita oraz po-

nownie marka Bell.

Poniżej zdjęcia laureatów.

MB, FOT. REDAKCJA

Małgorzata Kozikowska z córką Magdaleną▲

Łukasz Klim▲

Aleksandra Raczkowska

▲ Agnieszka Krawczyk z córką Igą

▲

rozrywka

ŚMIECHTO ZDROWIE

Renata Ciupek▲Agnieszka Cypielewska z przyjacielem

▲

ZDROWY BIAŁYSTOK 15

Stojaki:1. Stomatologia dr. Knaś, ul. Jaroszówka 722. Centrum Diagnostyki PSK, ul. M.C. Skłodowskiej 253. Acustic - przychodnia na ul. Bema 24. Przychodnia lekarska, ul. Berlinga 85. Centrum Medyczne Dojlidy, ul. Niedźwiedzia 696. Audiomedica, ul.Sienkiewicza 79a7. NZOZ Poradnia położniczo-ginekologiczna, ul. Królowej Rodzin 218. Eskulap, ul. Nowy Świat 11c9. Eskulap, ul. Malmeda 610. Eskulap, ul. Białówny 9/111. EDMED, ul. Słonimska 15/1 – przychodnia ogólna12. EDMED, ul. Słonimska 15/1 – poradnia kardiologiczna13. Regionalne Centrum Krwiawstwa i Krwiolecznistwa, ul. M. C. Skłodowskiej 2314. Gabinet Urologiczny, ul. Warszawska 79, wejście E15. Czar-Dent, ul. Świętokrzyska 516. Domesticus, ul. Storczykowa 517. Centrum Medyczne “Warszawska”, ul. Bukowskiego 1, lok. 218. Rio Wellness, ul. Antoniukowska 56, lok. 3519. Centrum Medycyny Oddechowej, ul. Piasta 9a

Gazety bez stojaków:1. Gastromed, ul. Wiejska 812. Centrum Kosmetologii, ul. Akademicka 33. Medivital, ul. Pogodna 35/74. Dobre Terapie, ul. Rumiankowa 145. Dobra Kosmetyka, ul. Rumiankowa 146. Stomadent, ul. KEN 40 lok 3 i 47. ATOM Pracownia RTG, ul. Legionowa 3 lok 428. Apteka Awicenna, ul. Szarych Szeregów 69. Optimex, ul. Sienkiewicza 81/3 lok. 20910. Centrum Okulistyczne dr Michnowskiego, ul. Św. Rocha 12a11. Centrum Medyczne „B. Larsen”, ul. Chrobrego 16a, lok.212. Ośrodek Medycyny Estertycznej „Medica”, ul. Św. Rocha 12a13. Karedent, ul. Bukowskiego 1 lok U314. Twój Lekarz Rodzinny, ul. Zagumienna 10a15. FUTU SUSHI, ul. Lipowa 1216. NZOZ E-VITA Poradnia Kardiologiczna, ul. św. Rocha 12a

promocjapromocja

Tu są nasze gazetyTu są nasze gazety

Po gazety zapraszamy też do siedziby naszej redakcji na ul. Zwycięstwa 10A w BiałymstokuPo gazety zapraszamy też do siedziby naszej redakcji na ul. Zwycięstwa 10A w Białymstoku

Wydawnictwo Skryba, ul. Zwycięstwa 10A,15-703 Białystok, tel. 85 742 90 90, fax 85 742 90 92, e-mail: redakcja@zdrowybialystok.pl

Redaktor naczelny: Barbara Klem, tel. 85 742 90 90, dziennikarze: Marzena Bęcłowicz, Małgorzata Sawicka, skład i łamanie: Marcin Dominów

reklama: Justyna Janowska tel. 533 379 533, jjanowska@skryba.media.pl

Druk: Bieldruk Białystok. Nakład: 8000 egz.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji publikowanych tekstów. Przedruki i wykorzystywanie opublikowanych materiałów mogą odbywać się wyłącznie za zgodą redakcji.

www.zdrowybialystok.pl

Zdjęcie na okładce: fot. Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe

Jeśli jesteś zainteresowany umieszczeniem reklamy w gazecie lub na naszej stronie internetowej skontaktuj się z naszym doradcą:

Justyna Janowska, tel. 533 379 533, jjanowska@skryba.media.pl

16 ZDROWY BIAŁYSTOK