1
ระบบต่�อมไรท่�อ (Endocrine
System)
อ. วั�ชรวั�ท่ย์� ม�หนองใหญ่�
2
•เพื่��อใหน�สิ�ต่สิามารถท่ราบเกี่��ย์วักี่�บอวั�ย์วัะต่�างๆท่��ท่!าหนาท่��สิรางฮอร�โมน
•เพื่��อใหน�สิ�ต่สิามารถจำ!าแนกี่ประเภท่ของฮอร�โมนได้
•เพื่��อใหน�สิ�ต่สิามารถอธิ�บาย์กี่ลไกี่กี่ารท่!างานของฮอร�โมนได้
•เพื่��อใหน�สิ�ต่สิามารถอธิ�บาย์หนาท่��ของฮอร�โมนสิ�ต่วั�ได้
วั�ต่ถ,ประสิงค์�
3
ต่�อมไรท่�อต่�อมไรท่�อ (endocrine (endocrine gland)gland)
หมาย์ถ.ง ต่�อมท่��ท่!าหนาท่��สิรางสิารเค์ม�ท่��หมาย์ถ.ง ต่�อมท่��ท่!าหนาท่��สิรางสิารเค์ม�ท่��เร�ย์กี่วั�าฮอร�โมนแลวัถ/กี่ล!าเล�ย์งไปออกี่ฤท่ธิ�1เร�ย์กี่วั�าฮอร�โมนแลวัถ/กี่ล!าเล�ย์งไปออกี่ฤท่ธิ�1อย์�างจำ!าเพื่าะท่��อวั�ย์วัะเป2าหมาย์ อย์�างจำ!าเพื่าะท่��อวั�ย์วัะเป2าหมาย์ ((target target organ) organ) โด้ย์อาศั�ย์ระบบหม,นเวั�ย์นโลห�ต่ โด้ย์อาศั�ย์ระบบหม,นเวั�ย์นโลห�ต่
อวั�ย์วัะในร�างกี่าย์ท่��ม�หนาท่��สิรางฮอร�โมน อวั�ย์วัะในร�างกี่าย์ท่��ม�หนาท่��สิรางฮอร�โมน เช�น ต่�อม เช�น ต่�อม thyroid, parathyroid, thyroid, parathyroid, adrenal,adrenal, pituitary pituitary เป4นต่น เป4นต่น
4
hormone
5
ชน�ด้ของต่�อมไรท่�อชน�ด้ของต่�อมไรท่�อ ต่�อมไรท่�อชน�ด้ท่��แย์กี่อย์/�เด้��ย์วัต่�อมไรท่�อชน�ด้ท่��แย์กี่อย์/�เด้��ย์วั ผล�ต่ฮอร�โมนเป4นหนาท่��หล�กี่ ผล�ต่ฮอร�โมนเป4นหนาท่��หล�กี่
ได้แกี่�ได้แกี่� ต่�อมใต่สิมอง ต่�อมใต่สิมอง ((Hypophysis, Pituitary gland),Hypophysis, Pituitary gland), ต่�อมไธิรอย์ด้� ต่�อมไธิรอย์ด้� ((Thyroid gland), Thyroid gland), ต่�อมพื่าราไธิรอย์ด้� ต่�อมพื่าราไธิรอย์ด้� ((Parathyroid gland),Parathyroid gland), ต่�อมหมวักี่ไต่ ต่�อมหมวักี่ไต่ ((Adrenal gland), Adrenal gland), ต่�อมไพื่เน�ย์ล ต่�อมไพื่เน�ย์ล ((Pineal gland, Epiphysis)Pineal gland, Epiphysis)
ต่�อมไรท่�อชน�ด้ท่��อย์/�ร�วัมกี่�บต่�อมม�ท่�อต่�อมไรท่�อชน�ด้ท่��อย์/�ร�วัมกี่�บต่�อมม�ท่�อ ต่�บอ�อนสิ�วัน ต่�บอ�อนสิ�วัน Islets of Langerhans, Islets of Langerhans, ร�งไข� ร�งไข� ((Ovary) Ovary) และอ�ณฑะ และอ�ณฑะ ((Testes), Testes), กี่ล,�มเซลล�ในรกี่ กี่ล,�มเซลล�ในรกี่ ((Placenta), Placenta), กี่ล,�มเซลล�ในไต่ กี่ล,�มเซลล�ในไต่ ((Kidney)Kidney)
6
โมเลกี่,ลสิ�ญ่ญ่าณโมเลกี่,ลสิ�ญ่ญ่าณ
HormonesHormones เป4นสิารเค์ม�ท่��หล��งจำากี่ต่�อมไรท่�อ เม��อหล��งเป4นสิารเค์ม�ท่��หล��งจำากี่ต่�อมไรท่�อ เม��อหล��งออกี่มาแลวัถ/กี่น!าไปย์�งเป2าหมาย์ท่��ห�างไกี่ล โด้ย์ไหลไปต่ามออกี่มาแลวัถ/กี่น!าไปย์�งเป2าหมาย์ท่��ห�างไกี่ล โด้ย์ไหลไปต่ามกี่ระแสิไหลเวั�ย์นเล�อด้กี่ระแสิไหลเวั�ย์นเล�อด้
NeurotransmittersNeurotransmitters เป4นสิารสิ��อประสิาท่ท่��หล��งจำากี่เป4นสิารสิ��อประสิาท่ท่��หล��งจำากี่ปลาย์ของเซลล�ประสิาท่ปลาย์ของเซลล�ประสิาท่
Local signalling moleculesLocal signalling molecules เป4นสิารท่��หล��งจำากี่เป4นสิารท่��หล��งจำากี่เซลล�ของเน�9อเย์��อชน�ด้ต่�างๆท่!าใหสิภาพื่ท่างเค์ม�ของบร�เวัณเซลล�ของเน�9อเย์��อชน�ด้ต่�างๆท่!าใหสิภาพื่ท่างเค์ม�ของบร�เวัณใกี่ลเค์�ย์งเปล��ย์นไปใกี่ลเค์�ย์งเปล��ย์นไป
PheromonesPheromones หล��งจำากี่ต่�อมม�ท่�อ หล��งจำากี่ต่�อมม�ท่�อ ((exocrine exocrine glands) glands) บางชน�ด้ และม�เป2าหมาย์อย์/�นอกี่ร�างกี่าย์ และสิารบางชน�ด้ และม�เป2าหมาย์อย์/�นอกี่ร�างกี่าย์ และสิารน�9ม�ผลท่างด้านพื่ฤต่�กี่รรมสิ�งค์มระหวั�างสิ�ต่วั�ชน�ด้เด้�ย์วักี่�นน�9ม�ผลท่างด้านพื่ฤต่�กี่รรมสิ�งค์มระหวั�างสิ�ต่วั�ชน�ด้เด้�ย์วักี่�น
7
ฮอร�โมน (hormone)
• หมาย์ถ.ง สิารเค์ม�ท่��สิรางจำากี่เซลล�จำ!าเพื่าะของต่�อมไรท่�อ อาจำม�ค์,ณสิมบ�ต่�เป4นกี่รด้อะม�โน เพื่ปไท่ด้� ไกี่ลโค์โปรต่�น หร�อ สิเต่�ย์รอย์ด้�
• เม��อสิรางข.9นแลวัจำะถ/กี่ปล�อย์เขาสิ/�กี่ระแสิเล�อด้แลวักี่ระจำาย์ไปท่��วัร�างกี่าย์โด้ย์จำะม�ผลต่�ออวั�ย์วัะเป2าหมาย์อย์�างจำ!าเพื่าะเจำาะจำง
8
บท่บาท่หนาท่��ของฮอร�โมนบท่บาท่หนาท่��ของฮอร�โมน ค์วับค์,มขบวันกี่ารเมต่าบอล�ซ.มต่�างๆภาย์ในร�างกี่าย์ เช�น ไธิค์วับค์,มขบวันกี่ารเมต่าบอล�ซ.มต่�างๆภาย์ในร�างกี่าย์ เช�น ไธิ
รอกี่ซ�น รอกี่ซ�น ค์วับค์,มภาวัะสิมด้,ลต่�างๆในร�างกี่าย์ เช�น ค์วัามด้�นโลห�ต่ค์วับค์,มภาวัะสิมด้,ลต่�างๆในร�างกี่าย์ เช�น ค์วัามด้�นโลห�ต่, ,
ปร�มาณน!9า ได้แกี่� ฮอร�โมน ปร�มาณน!9า ได้แกี่� ฮอร�โมน ADHADH ค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ เช�น กี่ารท่!างานของ ค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ เช�น กี่ารท่!างานของ growth growth
hormonehormone ค์วับค์,มเกี่��ย์วักี่�บระบบสิ�บพื่�นธิ,� กี่ารค์ลอด้บ,ต่ร และกี่ารหล��งค์วับค์,มเกี่��ย์วักี่�บระบบสิ�บพื่�นธิ,� กี่ารค์ลอด้บ,ต่ร และกี่ารหล��ง
น!9านม เช�น น!9านม เช�น Estrogen, OxytocinEstrogen, Oxytocin ค์วับค์,มเกี่��ย์วักี่�บกี่ารปร�บต่�วัของสิ��งม�ช�วั�ต่ใหเขากี่�บสิภาพื่ค์วับค์,มเกี่��ย์วักี่�บกี่ารปร�บต่�วัของสิ��งม�ช�วั�ต่ใหเขากี่�บสิภาพื่
แวัด้ลอม เช�น แวัด้ลอม เช�น MelatoninMelatonin
9
ล�กี่ษณะท่��วัไปของฮอร�โมนล�กี่ษณะท่��วัไปของฮอร�โมน1 .1 . สิรางหร�อสิ�งเค์ราะห�จำากี่กี่ล,�มเซลล�พื่�เศัษท่��ไม�ม�สิรางหร�อสิ�งเค์ราะห�จำากี่กี่ล,�มเซลล�พื่�เศัษท่��ไม�ม�
ท่�อท่�อ2.2. สิารน�9อาจำถ/กี่หล��งออกี่สิ/�กี่ระแสิเล�อด้ท่�นท่� หร�อสิารน�9อาจำถ/กี่หล��งออกี่สิ/�กี่ระแสิเล�อด้ท่�นท่� หร�อ
ถ/กี่เกี่;บไวัถ.งระด้�บหน.�ง รอกี่ารกี่ระต่,นถ/กี่เกี่;บไวัถ.งระด้�บหน.�ง รอกี่ารกี่ระต่,น3.3. ม�ค์,ณสิมบ�ต่�ท่างเค์ม�เป4น สิเต่�ย์รอย์ด้� โปรต่�น ม�ค์,ณสิมบ�ต่�ท่างเค์ม�เป4น สิเต่�ย์รอย์ด้� โปรต่�น
ไกี่ลโค์โปรต่�น อน,พื่�นธิ�ของกี่รด้อะม�โน หร�อ ไกี่ลโค์โปรต่�น อน,พื่�นธิ�ของกี่รด้อะม�โน หร�อ อน,พื่�นธิ�ของกี่รด้ไขม�นอน,พื่�นธิ�ของกี่รด้ไขม�น
4.4. ใชปร�มาณเล;กี่นอย์ในกี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ท่!างานใชปร�มาณเล;กี่นอย์ในกี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ท่!างานต่ามท่��ร�างกี่าย์ต่องกี่ารต่ามท่��ร�างกี่าย์ต่องกี่าร
10
ล�กี่ษณะท่��วัไปของฮอร�โมน ล�กี่ษณะท่��วัไปของฮอร�โมน ((ต่�อต่�อ))
5 .5 . เซลล�หร�ออวั�ย์วัะเป2าหมาย์อย์/�ห�างไกี่ลจำากี่แหล�งเซลล�หร�ออวั�ย์วัะเป2าหมาย์อย์/�ห�างไกี่ลจำากี่แหล�งสิรางสิราง
6.6. กี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ม�ค์วัามจำ!าเพื่าะกี่�บเซลล�เป2าหมาย์กี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ม�ค์วัามจำ!าเพื่าะกี่�บเซลล�เป2าหมาย์7.7. โปรต่�นฮอร�โมนไม�กี่ระต่,นใหเกี่�ด้กี่ระบวันกี่ารใหม�โปรต่�นฮอร�โมนไม�กี่ระต่,นใหเกี่�ด้กี่ระบวันกี่ารใหม�
แต่�ท่!าใหเกี่�ด้กี่ารเปล��ย์นแปลงกี่ระบวันกี่ารเด้�มท่��แต่�ท่!าใหเกี่�ด้กี่ารเปล��ย์นแปลงกี่ระบวันกี่ารเด้�มท่��ม�อย์/�แลวัม�อย์/�แลวั
8.8. กี่ารท่!างานของฮอร�โมนหลาย์ชน�ด้อาจำใหผลกี่ารท่!างานของฮอร�โมนหลาย์ชน�ด้อาจำใหผลเสิร�มฤท่ธิ�1กี่�น เสิร�มฤท่ธิ�1กี่�น ((synergistic effectsynergistic effect ) ) หร�อหร�อย์�บย์�9งกี่�น ย์�บย์�9งกี่�น ((antagonism effectantagonism effect))
11
ประเภท่ของฮอรประเภท่ของฮอรโมนโมน ฮอรฮอรโมนสิามารถแบโมนสิามารถแบงออกี่เป4น งออกี่เป4น 22
ชน�ด้ใหญ่�ๆ ค์�อชน�ด้ใหญ่�ๆ ค์�อ ฮอร�โมนกี่ล,�มสิเต่�ย์รอย์ด้� ฮอร�โมนกี่ล,�มสิเต่�ย์รอย์ด้� ((Steroid Steroid hormonehormone))
ฮอร�โมนกี่ล,�มท่��ไม�ใช�สิเต่�ย์รอย์ด้� ฮอร�โมนกี่ล,�มท่��ไม�ใช�สิเต่�ย์รอย์ด้� ((NonNon--Steroid hormoneSteroid hormone ) )
12
ฮอร�โมนกี่ล,�มสิเต่�ย์รอย์ด้� ฮอร�โมนกี่ล,�มสิเต่�ย์รอย์ด้� ((Steroid hormoneSteroid hormone))
► สิรางจำากี่ต่�อมไรท่�อท่��ม�ต่นกี่!าเน�ด้มาจำากี่เน�9อเย์��อช�9น สิรางจำากี่ต่�อมไรท่�อท่��ม�ต่นกี่!าเน�ด้มาจำากี่เน�9อเย์��อช�9น mesoderm mesoderm
► ม�โค์รงสิรางของ ม�โค์รงสิรางของ Cyclopentanohydrophenantrene ring Cyclopentanohydrophenantrene ring เป4นองค์�ประกี่อบหล�กี่เป4นองค์�ประกี่อบหล�กี่
► ม�ค์ลอเลสิเต่อรอลเป4นสิารต่�9งต่นในกี่ารสิ�งเค์ราะห�ม�ค์ลอเลสิเต่อรอลเป4นสิารต่�9งต่นในกี่ารสิ�งเค์ราะห�► ได้แกี่� ได้แกี่� estrogen, progesterone, estrogen, progesterone,
testosterone, aldosterone, cortisoltestosterone, aldosterone, cortisol
13
ฮอร�โมนกี่ล,�มท่��ไม�ใช�สิเต่�ย์รอย์ด้� (Non-Steroid hormone)
เป4นฮอร�โมนท่��ประกี่อบด้วัย์กี่รด้อะม�โน สิามารถละลาย์น!9าได้ แบ�งได้อ�กี่ 4 กี่ล,�มค์�อ1 .โปรต่�นฮอรโมน หร�อ เพื่ปไท่ด้�ฮอรโมน (protein
hormone หร�อ peptides hormone)– ม�ค์,ณสิมบ�ต่�ละลาย์น!9าได้ด้�และม�ขนาด้โมเลกี่,ลใหญ่� – ไม�สิามารถผ�านเขาเซลล�ได้ แต่�ออกี่ฤท่ธิ�1โด้ย์จำ�บกี่�บต่�วัร�บ (receptor ) ท่��
เย์��อห,มเซลล� และสิ�งสิ�ญ่ญ่าณผ�านผ/สิ��อข�าวัท่�� 2 (cAMP )– และม�ผลต่�อกี่ระบวันกี่าร phospholylation ท่��เซลล�เป2าหมาย์
(target cell ) เชน ฮอรโมนท่��ผล�ต่จำากี่ต่อมใต่สิมอง (pituitary gland ) และสิมองสิวันไฮโปธิาลาม�สิ (hypothalamus)
14
2 . ไกี่ลโค์โปรต่�นฮอรโมน (glycoprotein hormone )• เป4นฮอร�โมนท่��ม�ท่�9งโปรต่�นและค์าร�โบ
ไฮเด้รท่เป4นสิ�วันประกี่อบภาย์ในโมเลกี่,ล เช�น FSH, LH, TSH
3. อน,พื่�นธิของกี่รด้อะม�โน (amino acid derivative )• ฮอร�โมนกี่ล,�มน�9ม�ค์,ณสิมบ�ต่�ท่�9งของสิเต่�ย์
รอย์ด้�และเพื่ปไท่ด้� เชน อ�พื่�เนฟร�น (epinephrine), นอร�อ�พื่�เนฟร�น (norepinephrine )
4. อน,พื่�นธิ�ของกี่รด้ไขม�น (fatty acid derivative ) ได้แกี่� prostaglandin
15
กี่ารสิ�งเค์ราะห�สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมน
• กี่ารสิ�งเค์ราะห�สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนเกี่�ด้ข.9นภาย์ในเซลล�ท่��บร�เวัณของ เอนโด้พื่ลาสิม�กี่เรต่�ค์/ล�มชน�ด้เร�ย์บ (smooth endoplasmic reticulum)
• โด้ย์ท่��ค์ลอเลสิเต่อรอลจำะถ/กี่เปล��ย์นใหเป4นโปรเจำสิเต่อโรนกี่�อนท่��จำะถ/กี่เปล��ย์นเป4นสิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนชน�ด้อ��นๆต่�อไป
• สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนเม��อสิรางแลวัจำะถ/กี่ค์�ด้หล��งออกี่จำากี่เซลล�ท่�นท่� โด้ย์ไม�ม�กี่ารเกี่;บสิะสิมไวัภาย์ในเซลล�
16
กี่ารสิ�งเค์ราะห�สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมน
17
กี่ารสิ�งเค์ราะห�โปรต่�นฮอร�โมน
• โปรต่�นฮอร�โมนและไกี่ลโค์โปรต่�นฮอร�โมนม�กี่ารสิ�งเค์ราะห�ท่��บร�เวัณของเอนโด้พื่ลาสิม�กี่เรต่�ค์/ล�มชน�ด้หย์าบ (RER)
• ไกี่ลโค์โปรต่�นฮอร�โมนจำะม�กี่ารเต่�มสิ�วันของค์าร�โบไฮเด้รท่ภาย์หล�งจำากี่กี่ารสิ�งเค์ราะห�สิ�วันของโปรต่�นเสิร;จำแลวั
• ฮอร�โมนท่��สิรางจำะถ/กี่สิ�งไปเกี่;บสิะสิมในร/ปของถ,งซ.�งหล,ด้จำากี่สิ�วันปลาย์ของกี่อลไจำแอปพื่าราต่�สิ (golgi apparatus) เร�ย์กี่วั�า secretory granules
• ฮอร�โมนเม��อแรกี่สิรางจำะอย์/�ในร/ป prohormone หร�อ prehormone ซ.�งย์�งไม�สิามารถออกี่ฤท่ธิ�1ท่!างานได้
18
กี่ารค์�ด้หล��งและกี่ารขนสิ�งฮอร�โมน
•กี่ารหล��งฮอร�โมนโด้ย์เฉพื่าะโปรต่�นฮอร�โมนและ catecholamine ออกี่จำากี่เซลล�อาศั�ย์กี่ระบวันกี่ารท่��เร�ย์กี่วั�า exocytosis ในร/ป secretory granules
•สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมน ม�ขนาด้โมเลกี่,ลเล;กี่และละลาย์ได้ในไขม�น จำ.งผ�านออกี่จำากี่เย์��อเซลล�ได้โด้ย์ต่รง ไม�ต่องเกี่;บไวัในร/ป secretory granules
•สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนเม��อหล��งออกี่มาจำากี่เซลล�ท่��สิรางและเขาสิ/�กี่ระแสิเล�อด้จำะจำ�บกี่�บโปรต่�นในเล�อด้ สิ!าหร�บโปรต่�นฮอร�โมนและ catecholamine หล��งเขาสิ/�กี่ระแสิเล�อด้ในร/ปอ�สิระ
กี่ารค์วับค์,มกี่ารท่!างานของฮอรโมนกี่ารค์วับค์,มกี่ารท่!างานของฮอรโมน►ค์วับค์,มโด้ย์ระบบประสิาท่ ค์วับค์,มโด้ย์ระบบประสิาท่ ((Neural)Neural)
ได้แกี่ ต่อมใต่สิมองสิวันหล�ง และอะด้ร�น�ลเมด้�ได้แกี่ ต่อมใต่สิมองสิวันหล�ง และอะด้ร�น�ลเมด้�ลลา ลลา
►กี่ารค์วับค์,มโด้ย์ฮอรโมน กี่ารค์วับค์,มโด้ย์ฮอรโมน ((Hormonal)Hormonal) เชน ต่�อมใต่สิมองสิวันหนาสิรางฮอรโมเชน ต่�อมใต่สิมองสิวันหนาสิรางฮอรโม
นมาค์วับค์,มต่อมไท่รอย์ด้สิรางฮอรโมนเพื่��มข.9น นมาค์วับค์,มต่อมไท่รอย์ด้สิรางฮอรโมนเพื่��มข.9น ►กี่ารค์วับค์,มโด้ย์ผลของฮอรโมน กี่ารค์วับค์,มโด้ย์ผลของฮอรโมน ((HumoralHumoral))
เช�น ระด้�บแค์ลเซ�ย์มในพื่ลาสิมาต่!�า จำะม�ผลกี่ระเช�น ระด้�บแค์ลเซ�ย์มในพื่ลาสิมาต่!�า จำะม�ผลกี่ระต่,นใหต่อม พื่าราไท่รอย์ด้หล��งฮอรโมต่,นใหต่อม พื่าราไท่รอย์ด้หล��งฮอรโมนออกี่มามากี่นออกี่มามากี่
20
กี่ารค์วับค์,มกี่ารท่!างานของฮอรโมน
กี่ารค์วับค์,มแบบย์อนกี่ล�บ (feedback control)
เป4นปรากี่ฏกี่ารณ�ท่��ฮอร�โมนหร�อสิารท่��หล��งออกี่มาเพื่��อต่อบสินองต่�อฮอร�โมนท่��มากี่ระต่,น
ม�ผลย์อนกี่ล�บไปค์วับค์,มกี่ารหล��งของฮอร�โมนน�9นๆ
กี่ารค์วับค์,มย์อนกี่ล�บม� 2 แบบค์�อ 1 .กี่ารค์วับค์,มแบบย์อนกี่ล�บเช�งบวักี่ (Positive feedback control)2 .กี่ารค์วับค์,มแบบย์อนกี่ล�บเช�งลบ (Negative feedback control)
22
Feedback Control
23
กี่ลไกี่กี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ของฮอรโมน
• ในกี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ของฮอร�โมนม�วั�ธิ�กี่ารท่��แต่กี่ต่�างกี่�นไปเป4น 2 แบบใหญ่�ๆ ต่ามชน�ด้ของฮอร�โมนค์�อ – พื่วักี่สิเต่�ย์รอย์ด้�– พื่วักี่ไม�ใช�สิเต่�ย์รอย์ด้�
กี่ลไกี่กี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ของฮอร�โมนกี่ล,�มสิเต่�ย์รอย์ด้�
•สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนสิามารถแพื่ร�ผ�านเย์��อเซลล�ของเซลล�เป2าหมาย์แลวัเขาจำ�บกี่�บต่�วัร�บท่��ม�ค์วัามจำ!าเพื่าะภาย์ในน�วัเค์ล�ย์สิและไปม�ผลต่�อขบวันกี่าร transcription
•ซ.�งเม��อผ�านขบวันกี่าร translation แลวักี่;จำะได้โปรต่�นต่ามต่องกี่าร โด้ย์โปรต่�นน�9อาจำเป4นเอนไซม�หร�อฮอร�โมนท่��เซลล�เป2าหมาย์หล��งออกี่มาเพื่��อท่!าหนาท่��ต่�อไป
•สิร,ป ค์�อ สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนกี่ระต่,นหร�อย์�บย์�9งกี่ารสิ�งเค์ราะห�โปรต่�นโด้ย์กี่ารท่!างานในระด้�บของย์�น
25
กี่ลไกี่กี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ของฮอร�โมนกี่ล,�มไม�ใช�สิเต่�ย์รอย์ด้�
• ฮอร�โมนกี่ล,�มน�9ม�ขนาด้โมเลกี่,ลใหญ่�และสิามารถละลาย์น!9าได้ จำ.งไม�สิามารถผ�านช�9นของเย์��อเซลล�ของเซลล�เป2าหมาย์ได้
• ท่!างานโด้ย์จำ�บกี่�บต่�วัร�บท่��บร�เวัณเย์��อเซลล�ของเซลล�เป2าหมาย์อย์�างจำ!าเพื่าะ และออกี่ฤท่ธิ�1โด้ย์ผ�านกี่ลไกี่ของผ/สิ��อข�าวัท่��สิอง (c-AMP)
27
First messenger
secondary messenger
Receptor
G-Protein
Inactive proteinkinase A Active proteinkinase A
Phospholylation of cell
28
กี่ารท่!าลาย์ฤท่ธิ�1และกี่ารกี่!าจำ�ด้ฮอร�โมน
• เกี่�ด้ข.9นท่��เซลล�เป2าหมาย์ท่�นท่�หร�ออาจำถ/กี่สิ�งไปท่!าลาย์ท่��ต่�บหร�อไต่
• เช�น สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนหล�งจำากี่หมด้หนาท่��แลวัจำะจำ�บกี่�บพื่วักี่ กี่ล/โค์โรไนด้� (glucoronide) หร�อ ซ�ลเฟต่ (sulphate) แลวักี่!าจำ�ด้ออกี่มากี่�บป@สิสิาวัะ
• สิ!าหร�บเมท่าบอไลท่�ของฮอร�โมนท่��ไม�สิามารถละลาย์น!9าได้จำะถ/กี่กี่!าจำ�ด้ออกี่ท่างน!9าด้�และอ,จำจำาระ
• อาจำพื่บฮอร�โมนท่��ย์�งไม�ถ/กี่ท่!าลาย์ฤท่ธิ�1ถ/กี่กี่!าจำ�ด้ออกี่ท่างป@สิสิาวัะ
ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิกี่�บต่�อมใต่สิมองสิกี่�บต่�อมใต่สิมอง
ฐานของไฮโปธิาลาม�สิม�กี่านย์��น ฐานของไฮโปธิาลาม�สิม�กี่านย์��น ((stalkstalk ) ) โด้ย์ท่��โด้ย์ท่��ปลาย์ของกี่านย์��นค์�อต่�อมใต่สิมอง ปลาย์ของกี่านย์��นค์�อต่�อมใต่สิมอง
ไฮโปธิาลาม�สิหล��ง ไฮโปธิาลาม�สิหล��ง releasing hormone releasing hormone เขาสิ/�ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนาท่างเสินเล�อด้ด้!า เขาสิ/�ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนาท่างเสินเล�อด้ด้!า hypothalamohypothalamo--pituitary portal pituitary portal system system ท่��อย์/�ใน ท่��อย์/�ใน pituitary stalk pituitary stalk
ไฮโปธิาลาม�สิและต่�อมใต่สิมองสิ�วันหล�ง ม�กี่ารไฮโปธิาลาม�สิและต่�อมใต่สิมองสิ�วันหล�ง ม�กี่ารเช��อมต่�อกี่�นโด้ย์ระบบประสิาท่เช��อมต่�อกี่�นโด้ย์ระบบประสิาท่
สิร,ปค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิกี่�บสิร,ปค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิกี่�บต่�อมใต่สิมองต่�อมใต่สิมอง
► ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิและต่�อมใต่ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิและต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนาสิมองสิ�วันหนา - - ไฮโปธิาลาม�สิหล��ง ไฮโปธิาลาม�สิหล��ง releasing hormone releasing hormone มามาค์วับค์,มกี่ารท่!างานของต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนาค์วับค์,มกี่ารท่!างานของต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนา
► ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิและต่�อมใต่ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิและต่�อมใต่สิมองสิ�วันหล�ง สิมองสิ�วันหล�ง - - ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหล�งท่!าหนาท่��เกี่;บฮอร�โมน ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหล�งท่!าหนาท่��เกี่;บฮอร�โมน 2 2ชน�ด้ท่��ถ/กี่สิรางจำากี่ไฮโปธิาลาม�สิค์�อ ชน�ด้ท่��ถ/กี่สิรางจำากี่ไฮโปธิาลาม�สิค์�อ ADH ADH และ และ oxytocin oxytocin
ม� 6 ชน�ด้ได้แกี่�• Follicle stimulating
hormone (FSH)• Lutenizing hormone (LH )• Thyroid stimulating
hormone (TSH )• Adrenocorticotropic
hormone (ACTH )• Growth hormone (GH ) หร�อ
Somatotrophin (STH )• Prolactin
ฮอร�โมนท่��สิ�งเค์ราะหและหล��งจำากี่ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนา (anterior pituitary)
เซลล�เป2าหมาย์ของฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมใต่สิมอง
Follicle stimulating Follicle stimulating hormone (FSH)hormone (FSH)
► เปนฮอร�โมนประเภท่ไกี่ลโค์โปรต่�น เปนฮอร�โมนประเภท่ไกี่ลโค์โปรต่�น ►ออกี่ฤท่ธิ�1ท่��ร�งไข� ออกี่ฤท่ธิ�1ท่��ร�งไข� (ovaries) (ovaries) ของเพื่ศัเม�ย์ หร�อ ของเพื่ศัเม�ย์ หร�อ
อ�ณฑะ อ�ณฑะ ((testes)testes) ของเพื่ศัผ/ ของเพื่ศัผ/ ► ในเพื่ศัเม�ย์ ในเพื่ศัเม�ย์ FSH FSH จำะท่!าหนาท่��กี่ระต่,นกี่ารเจำร�ญ่จำะท่!าหนาท่��กี่ระต่,นกี่ารเจำร�ญ่
เต่�บโต่ของถ,งไข� เต่�บโต่ของถ,งไข� (ovarian follicle)(ovarian follicle) ► ในสิ�ต่วัเพื่ศัผ/ ในสิ�ต่วัเพื่ศัผ/ FSH FSH จำะม�ผลกี่ระต่,นให จำะม�ผลกี่ระต่,นให
seminiferous tubule seminiferous tubule สิรางเซลลอสิ,จำ� สิรางเซลลอสิ,จำ�
Hypothalamus
Pituitary gland
Ovary
EstrogenProgesterone
Lutenizing hormone (LH)Lutenizing hormone (LH)
► เป4นฮอร�โมนประเภท่ไกี่ลโค์โปรต่�นเป4นฮอร�โมนประเภท่ไกี่ลโค์โปรต่�น► LH LH จำะม�ผลท่!าให จำะม�ผลท่!าให graafian folliclesgraafian follicles เกี่�ด้เกี่�ด้
กี่ารต่กี่ไขกี่ารต่กี่ไข ►LH LH ม�ผลต่�อกี่ารพื่�ฒนาของ ค์อรปสิล/เท่�ย์ม ม�ผลต่�อกี่ารพื่�ฒนาของ ค์อรปสิล/เท่�ย์ม
((corpus luteum) corpus luteum) ►สิ!าหร�บสิ�ต่วั�เพื่ศัผ/ สิ!าหร�บสิ�ต่วั�เพื่ศัผ/ LH LH จำะท่!าหนาท่��ในกี่ารกี่ระจำะท่!าหนาท่��ในกี่ารกี่ระ
ต่,น ต่,น leydig cellleydig cell ในกี่ารสิ�งเค์ราะหฮอร�โมน ในกี่ารสิ�งเค์ราะหฮอร�โมน testosterone testosterone
Thyroid stimulating Thyroid stimulating hormone (TSH)hormone (TSH)
►เป4นฮอร�โมนประเภท่ไกี่ลโค์โปรต่�น เป4นฮอร�โมนประเภท่ไกี่ลโค์โปรต่�น ►กี่ระต่,นกี่ารหล��งฮอร�โมนจำากี่ต่�อมไท่รอย์ด้ กี่ระต่,นกี่ารหล��งฮอร�โมนจำากี่ต่�อมไท่รอย์ด้
และกี่ระต่,นกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของต่�อมและกี่ระต่,นกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของต่�อมไท่รอย์ด้�ไท่รอย์ด้�
Adrenocorticotropic Adrenocorticotropic hormone (ACTH) hormone (ACTH)
►เปนโปรต่�นฮอรโมนเปนโปรต่�นฮอรโมน►กี่ระต่,นต่อมหมวักี่ไต่ช�9นนอกี่กี่ระต่,นต่อมหมวักี่ไต่ช�9นนอกี่
(adrenal cortex) (adrenal cortex) ใหผล�ต่และหล��งใหผล�ต่และหล��งฮอร�โมน ฮอร�โมน aldosterone aldosterone และ และ cortisolcortisol
Growth hormone (GH) Growth hormone (GH) หร�อหร�อ Somatotrophin (STH) Somatotrophin (STH)
► เป4นโปรต่�นฮอร�โมนเป4นโปรต่�นฮอร�โมน► เกี่��ย์วักี่�บกี่ารสิรางค์วัามเจำร�ญ่เต่�บโต่ของร�างกี่าย์ เกี่��ย์วักี่�บกี่ารสิรางค์วัามเจำร�ญ่เต่�บโต่ของร�างกี่าย์
โด้ย์เฉพื่าะกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของกี่ระด้/กี่หร�อกี่ลามโด้ย์เฉพื่าะกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของกี่ระด้/กี่หร�อกี่ลามเน�9อเน�9อ
►GH GH จำะถ/กี่ค์วับค์,มโด้ย์ฮอรโมนท่��สิรางจำากี่สิมจำะถ/กี่ค์วับค์,มโด้ย์ฮอรโมนท่��สิรางจำากี่สิมองสิวันไฮโพื่ท่าลาม�สิ ค์�อ องสิวันไฮโพื่ท่าลาม�สิ ค์�อ Growth hormone Growth hormone inhibiting hormone (GHIH)inhibiting hormone (GHIH) และ และ Somatostatin Somatostatin จำากี่ จำากี่ delta cell delta cell ของต่�บของต่�บอ�อนอ�อน
Prolactin Prolactin ► เปนโปรต่�นฮอรโมนเปนโปรต่�นฮอรโมน►ม�หนาท่��เกี่��ย์วัของกี่�บกี่ารสิรางน!9านมและกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ม�หนาท่��เกี่��ย์วัของกี่�บกี่ารสิรางน!9านมและกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่
ของเซลล�เต่านมโด้ย์ท่!างานร�วัมกี่�บ ของเซลล�เต่านมโด้ย์ท่!างานร�วัมกี่�บ GH GH อ�กี่ท่�9งย์�งม�ผลอ�กี่ท่�9งย์�งม�ผลต่�อพื่ฤต่�กี่รรมของค์วัามเป4นแม� ต่�อพื่ฤต่�กี่รรมของค์วัามเป4นแม�
►ม�ผลท่!าใหค์อรปสิล/เต่�ย์มบนร�งไขค์งสิภาพื่อม�ผลท่!าใหค์อรปสิล/เต่�ย์มบนร�งไขค์งสิภาพื่อย์/ไมฝอต่�วั ย์/ไมฝอต่�วั
► ในสิ�ต่วัเพื่ศัเม�ย์ท่��ไมต่�9งท่อง หร�อผสิมไมต่�ด้ ไฮโปธิาในสิ�ต่วัเพื่ศัเม�ย์ท่��ไมต่�9งท่อง หร�อผสิมไมต่�ด้ ไฮโปธิาลาม�สิจำะหล��งลาม�สิจำะหล��งโด้ปาม�น โด้ปาม�น (dopamine)(dopamine) มาท่��ต่อมใต่สิมมาท่��ต่อมใต่สิมองสิวันหนาเพื่��อย์�บย์�9งกี่ารหล��งโปรแลค์ต่�นองสิวันหนาเพื่��อย์�บย์�9งกี่ารหล��งโปรแลค์ต่�น
ฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมใต่สิมฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมใต่สิมองสิวันหล�งองสิวันหล�ง
(posterior pituitary)(posterior pituitary) OxytocinOxytocin
Antidiuretic hormone Antidiuretic hormone (ADH) (ADH) หร�อ หร�อ vasopressinvasopressin
OxytocinOxytocin►เป4นโปรต่�นฮอร�โมนเป4นโปรต่�นฮอร�โมน►หนาท่��ค์�อ จำะม�ผลโด้ย์ต่รงท่��กี่ลามเน�9อหนาท่��ค์�อ จำะม�ผลโด้ย์ต่รงท่��กี่ลามเน�9อ
เร�ย์บเร�ย์บ
- - กี่ระต่,นกี่ารหล��งน!9านมกี่ระต่,นกี่ารหล��งน!9านม- - กี่ระต่,นกี่ารค์ลอด้กี่ระต่,นกี่ารค์ลอด้
Antidiuretic hormone Antidiuretic hormone (ADH) (ADH) หร�อ หร�อ vasopressinvasopressin
► เปนโปรต่�นฮอรโมน เปนโปรต่�นฮอรโมน ►หนาท่��ค์�อร�กี่ษาระด้�บน!9าภาย์ในร�างกี่าย์เอาไวั หนาท่��ค์�อร�กี่ษาระด้�บน!9าภาย์ในร�างกี่าย์เอาไวั ►กี่ระต่,นกี่ารบ�บต่�วัของเสินเล�อด้แด้งท่!าใหค์วัามด้�นกี่ระต่,นกี่ารบ�บต่�วัของเสินเล�อด้แด้งท่!าใหค์วัามด้�น
โลห�ต่สิ/งข.9นโลห�ต่สิ/งข.9น►กี่ารค์วับค์,มกี่ารหล��งฮอรโมน กี่ารค์วับค์,มกี่ารหล��งฮอรโมน ADH ADH จำะเกี่�ด้ข.9นจำะเกี่�ด้ข.9น
เม��อร�างกี่าย์เกี่�ด้สิภาวัะขาด้น!9า เม��อร�างกี่าย์เกี่�ด้สิภาวัะขาด้น!9า ((dehydration)dehydration)
ฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมไธิรอย์ด้�ฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมไธิรอย์ด้� (thyroid gland)(thyroid gland)
► ไธิรอกี่ซ�น ไธิรอกี่ซ�น ((thyroxin)thyroxin) หรื�อ หรื�อ tetraiodothyronine (T4 )tetraiodothyronine (T4 ) และ และ triiodothyronine (T3)triiodothyronine (T3)
►Calcitonin (thyrocalcitonin)Calcitonin (thyrocalcitonin)
ไธิรอกี่ซ�น ไธิรอกี่ซ�น ((thyroxin)thyroxin)
► เป4นฮอร�โมนท่��สิรางมาจำากี่กี่รด้อะม�โนไท่โรซ�นกี่�บไอโอด้�นเป4นฮอร�โมนท่��สิรางมาจำากี่กี่รด้อะม�โนไท่โรซ�นกี่�บไอโอด้�น► ค์วับค์,มกี่ระบวันกี่ารเมต่าบอล�ซ.มของโภชนะ โด้ย์เร�งค์วับค์,มกี่ระบวันกี่ารเมต่าบอล�ซ.มของโภชนะ โด้ย์เร�ง
ปฏ�กี่�ร�ย์า ปฏ�กี่�ร�ย์า oxidation oxidation ข�9นต่�างๆของ ข�9นต่�างๆของ Kreb’s cycle Kreb’s cycle ภาย์ใน ภาย์ใน mitochondria mitochondria
► ท่!างานร�วัมกี่�บ ท่!างานร�วัมกี่�บ GH GH ในกี่ารค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของในกี่ารค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของร�างกี่าย์ใหเป4นไปต่ามปกี่ต่�ร�างกี่าย์ใหเป4นไปต่ามปกี่ต่�
► ค์วับค์,มกี่ระบวันกี่าร ค์วับค์,มกี่ระบวันกี่าร metamorphosis metamorphosis ในสิ�ต่วั�ค์ร.�งในสิ�ต่วั�ค์ร.�งบกี่ค์ร.�งน!9า บกี่ค์ร.�งน!9า
► ฮอร�โมนไธิรอกี่ซ�นจำะช�วัย์ท่!าใหร/สิ.กี่กี่ระฉ�บกี่ระเฉงฮอร�โมนไธิรอกี่ซ�นจำะช�วัย์ท่!าใหร/สิ.กี่กี่ระฉ�บกี่ระเฉง
กี่ระบวันกี่าร metamorphosis ในสิ�ต่วั�ค์ร.�งบกี่ค์ร.�งน!9า
Calcitonin Calcitonin (thyrocalcitonin)(thyrocalcitonin)
► เป4นโปรต่�นฮอร�โมนเป4นโปรต่�นฮอร�โมน► สิ�งเค์ราะห�จำากี่ต่�อมไธิรอย์ด้� โด้ย์กี่ล,�มเซลล� สิ�งเค์ราะห�จำากี่ต่�อมไธิรอย์ด้� โด้ย์กี่ล,�มเซลล�
parafollicular cell (C-cell) parafollicular cell (C-cell) ► ม�หนาท่��ลด้ระด้�บแค์ลเซ�ย์มในกี่ระแสิเล�อด้ ม�หนาท่��ลด้ระด้�บแค์ลเซ�ย์มในกี่ระแสิเล�อด้ ((รวัมท่�9งรวัมท่�9ง
ฟอสิเฟต่ด้วัย์ฟอสิเฟต่ด้วัย์ ) ) โด้ย์น!าไปเกี่;บท่��กี่ระด้/กี่ โด้ย์น!าไปเกี่;บท่��กี่ระด้/กี่ ► กี่ารสิ�งเค์ราะห�ฮอร�โมน กี่ารสิ�งเค์ราะห�ฮอร�โมน calcitonincalcitonin จำะถ/กี่ค์วับค์,มจำะถ/กี่ค์วับค์,ม
โด้ย์ระด้�บของแค์ลเซ�ย์มและฟอสิเฟต่โด้ย์ระด้�บของแค์ลเซ�ย์มและฟอสิเฟต่ (PO(PO44--)) ในใน
กี่ระแสิเล�อด้ และฮอร�โมนจำากี่ต่�อมพื่าราไธิรอย์ด้�กี่ระแสิเล�อด้ และฮอร�โมนจำากี่ต่�อมพื่าราไธิรอย์ด้�
ฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมพื่าราไธิรอย์ด้ ฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมพื่าราไธิรอย์ด้ ((parathyroid gland)parathyroid gland)
► เปนโปรต่�นฮอรโมน ม�หนาท่��เพื่��มระด้�บเปนโปรต่�นฮอรโมน ม�หนาท่��เพื่��มระด้�บ CaCa2+2+ และ ฟอสิเฟต่ในกี่ระแสิเล�อด้และ ฟอสิเฟต่ในกี่ระแสิเล�อด้
►กี่ารค์วับค์,มกี่ารหล��งฮอร�โมนเป4นแบบ กี่ารค์วับค์,มกี่ารหล��งฮอร�โมนเป4นแบบ negative feedbacknegative feedback โด้ย์เม��อระด้�บ โด้ย์เม��อระด้�บ Ca2+ Ca2+ ในเล�อด้สิ/งข.9นจำะม�ผลท่!าใหต่�อมพื่าราไธิรอย์ด้�หล��ง ในเล�อด้สิ/งข.9นจำะม�ผลท่!าใหต่�อมพื่าราไธิรอย์ด้�หล��ง PTH PTH ลด้นอย์ลงลด้นอย์ลง
กี่ารค์วับค์,มสิมด้,ลของแค์ลเซ�ย์มโด้ย์ พื่าราไธิรอย์ด้�ฮอร�โมน
ฮอร�โมนท่��ผล�ต่จำากี่ต่�บออน ฮอร�โมนท่��ผล�ต่จำากี่ต่�บออน ((pancrease)pancrease)
► เปนฮอรโมนประเภท่โปรต่�นฮอร�โมน ผล�ต่ท่��เน�9อเปนฮอรโมนประเภท่โปรต่�นฮอร�โมน ผล�ต่ท่��เน�9อเย์��อสิวัน เย์��อสิวัน islets of langerhans islets of langerhans ของต่�บของต่�บอ�อนอ�อน
- alpha cells- alpha cells ผล�ต่ฮอร�โมนกี่ล/ค์ากี่อน ผล�ต่ฮอร�โมนกี่ล/ค์ากี่อน (glucagon)(glucagon)
- beta cells - beta cells ซ.�งเปนเซลลท่��พื่บมากี่ท่��สิ,ด้ท่!าซ.�งเปนเซลลท่��พื่บมากี่ท่��สิ,ด้ท่!าหนาท่��ผล�ต่ฮอร�โมนอ�นซ/ล�นหนาท่��ผล�ต่ฮอร�โมนอ�นซ/ล�น((InsulinInsulin))
- delta cells - delta cells ผล�ต่ฮอร�โมนโซมาโต่สิแต่ต่�น ผล�ต่ฮอร�โมนโซมาโต่สิแต่ต่�น (somatostatin)(somatostatin)
Insulin Insulin
► สิรางจำากี่กี่ล,มเบต่าเซลล สิรางจำากี่กี่ล,มเบต่าเซลล ((- cell) - cell) ซ.�งอย์/บร�เวัณสิานกี่ซ.�งอย์/บร�เวัณสิานกี่ ลางของของ ลางของของ Islet of Langerhans Islet of Langerhans
► ท่!าหนาท่��ลด้ระด้�บกี่ล/โค์สิในกี่ระแสิเล�อด้ท่��สิ/งเกี่�นกี่วัาท่!าหนาท่��ลด้ระด้�บกี่ล/โค์สิในกี่ระแสิเล�อด้ท่��สิ/งเกี่�นกี่วัาปกี่ต่� ปกี่ต่�
► โด้ย์น!าไปเกี่;บสิะสิมไวัในร/ปไกี่ลโค์เจำนท่��ต่�บและกี่ลามเน�9อ โด้ย์น!าไปเกี่;บสิะสิมไวัในร/ปไกี่ลโค์เจำนท่��ต่�บและกี่ลามเน�9อ ► ซ.�งถาหากี่กี่ล/โค์สิม�มากี่เกี่�นท่��จำะเกี่;บในร/ปไกี่ลโค์เจำนกี่;จำะน!าซ.�งถาหากี่กี่ล/โค์สิม�มากี่เกี่�นท่��จำะเกี่;บในร/ปไกี่ลโค์เจำนกี่;จำะน!า
ไปสิ�งเค์ราะห�เป4นไขม�นและเกี่;บท่��เน�9อเย์��อไขม�น ไปสิ�งเค์ราะห�เป4นไขม�นและเกี่;บท่��เน�9อเย์��อไขม�น (adipose tissue)(adipose tissue)
► และย์�บย์�9งกี่ารสิลาย์ต่�วัของไกี่ลโค์เจำนและย์�บย์�9งกี่ารสิลาย์ต่�วัของไกี่ลโค์เจำน
GlucagonGlucagon
► เป4นโปรต่�นฮอร�โมน สิรางจำากี่แอลฟาเซลล เป4นโปรต่�นฮอร�โมน สิรางจำากี่แอลฟาเซลล ((-- cell) cell)
►- cell- cell เปนเซลลท่��ม�ขนาด้ใหญ่และม�จำ!าเปนเซลลท่��ม�ขนาด้ใหญ่และม�จำ!านวันนอย์กี่วัาเบต่าเซล นวันนอย์กี่วัาเบต่าเซล
►ท่!าหนาท่��เพื่��มระด้�บของน!9าต่าลในเล�อด้ท่!าหนาท่��เพื่��มระด้�บของน!9าต่าลในเล�อด้ ►กี่ระต่,นกี่ารสิลาย์ต่�วัของไกี่ลโค์เจำนท่��ต่�บและกี่ลามกี่ระต่,นกี่ารสิลาย์ต่�วัของไกี่ลโค์เจำนท่��ต่�บและกี่ลาม
เน�9อเน�9อ ►หร�อกี่ระต่,นใหเกี่�ด้ขบวันกี่ารสิรางกี่ล/โค์สิจำากี่สิารอ��น หร�อกี่ระต่,นใหเกี่�ด้ขบวันกี่ารสิรางกี่ล/โค์สิจำากี่สิารอ��น
(gluconeogenesis) (gluconeogenesis) ท่��เซลล�ต่�บท่��เซลล�ต่�บ
กี่ารค์วับค์,มระด้�บกี่ล/โค์สิในกี่ระแสิเล�อด้
SomatostatinSomatostatin ► เป4น เป4น growth inhibiting hormone growth inhibiting hormone ►ท่!าหนาท่��เกี่��ย์วักี่�บกี่ารย์�บย์�9งหล��งของฮอร�โมน ท่!าหนาท่��เกี่��ย์วักี่�บกี่ารย์�บย์�9งหล��งของฮอร�โมน GH GH
จำากี่ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนา จำากี่ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนา ►อ�กี่ท่�9งย์�บย์�9งกี่ารหล��งฮอร�โมนอ�นซ/ล�นและกี่ล/ค์าอ�กี่ท่�9งย์�บย์�9งกี่ารหล��งฮอร�โมนอ�นซ/ล�นและกี่ล/ค์า
กี่อน กี่อน ►ด้�งน�9นหากี่เกี่�ด้ค์วัามผ�ด้ปกี่ต่�กี่�บ ด้�งน�9นหากี่เกี่�ด้ค์วัามผ�ด้ปกี่ต่�กี่�บ delta cells delta cells
จำะท่!าใหเกี่�ด้ จำะท่!าใหเกี่�ด้ hyperglycemiahyperglycemia อากี่ารค์ลาย์อากี่ารค์ลาย์โรค์เบาหวัาน โรค์เบาหวัาน ((diabetes meletis) diabetes meletis)
ฮอร�โมนท่��ผล�ต่จำากี่ต่อมหมวักี่ไต่ ฮอร�โมนท่��ผล�ต่จำากี่ต่อมหมวักี่ไต่ ((adrenal glands)adrenal glands)
►ต่อมหมวักี่ไต่แบ�งบอกี่เป4น ต่อมหมวักี่ไต่แบ�งบอกี่เป4น 2 2 สิ�วัน สิ�วัน ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นนอกี่ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นนอกี่ (adrenal cortex)(adrenal cortex) ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นในต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นใน (adrenal medulla)(adrenal medulla)
ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นนอกี่ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นนอกี่ (adrenal (adrenal cortex)cortex)
► ม�ต่นกี่!าเน�ด้มาจำากี่เน�9อเย์��อช�9น ม�ต่นกี่!าเน�ด้มาจำากี่เน�9อเย์��อช�9น mesodermmesoderm ถ/กี่ถ/กี่ค์วับค์,มโด้ย์ ค์วับค์,มโด้ย์ ACTHACTH แบ�งเป4น แบ�งเป4น 3 3 ช�9นค์�อ ช�9นค์�อ
1.1. zona glomerulosazona glomerulosa สิ�งเค์ราะห�ฮอร�โมนสิ�งเค์ราะห�ฮอร�โมนกี่ล,�ม กี่ล,�ม mineralocorticoid mineralocorticoid ค์�อค์�อ
อ�ลโด้สิเต่อโรน อ�ลโด้สิเต่อโรน ((aldosterone) aldosterone) เปนสิเต่อรเปนสิเต่อรอย์ด้ฮอรโมนท่!าหนาท่��ค์วับค์,มกี่ารด้/ด้กี่ล�บของอย์ด้ฮอรโมนท่!าหนาท่��ค์วับค์,มกี่ารด้/ด้กี่ล�บของ Na+ Na+ ท่��หลอด้ไต่ ท่��หลอด้ไต่
กี่ารหล��งฮอรโมน กี่ารหล��งฮอรโมน aldosterone aldosterone เกี่�ด้จำากี่สิภาวัะท่��เกี่�ด้จำากี่สิภาวัะท่��เล�อด้ม�ค์วัามด้�นต่!�าเน��องจำากี่กี่ารขาด้น!9า หร�อกี่ารม� เล�อด้ม�ค์วัามด้�นต่!�าเน��องจำากี่กี่ารขาด้น!9า หร�อกี่ารม� NaNa++ ลด้ลงในเล�อด้ลด้ลงในเล�อด้
2.2. zona fasciculatazona fasciculata สิ�งเค์ราะห�ฮอร�โมนกี่ล,�มกี่ล/โค์สิ�งเค์ราะห�ฮอร�โมนกี่ล,�มกี่ล/โค์อร�ต่�ค์อย์ด้� ค์�อ อร�ต่�ค์อย์ด้� ค์�อ
ค์อร�ต่�ซอล ค์อร�ต่�ซอล ((cortisol)cortisol) ม�หนาท่��ลด้กี่ารใชกี่ล/โค์สิภาย์ในเซลล ม�หนาท่��ลด้กี่ารใชกี่ล/โค์สิภาย์ในเซลล กี่ระต่,นกี่ารสิลาย์ไขม�น และเพื่��มกี่ารสิลาย์ต่�วัของโปรต่�นในเซลกี่ระต่,นกี่ารสิลาย์ไขม�น และเพื่��มกี่ารสิลาย์ต่�วัของโปรต่�นในเซล
ล เพื่��อท่!าใหรางกี่าย์เต่ร�ย์มพื่รอมต่�อกี่ารปร�บต่�วัเม��อเกี่�ด้ล เพื่��อท่!าใหรางกี่าย์เต่ร�ย์มพื่รอมต่�อกี่ารปร�บต่�วัเม��อเกี่�ด้สิภาวัะเค์ร�ย์ด้ สิภาวัะเค์ร�ย์ด้
นอกี่จำากี่น�9ย์�งม�ผลท่างกี่ารร�กี่ษาสิมด้,ลเกี่ล�อแร�ด้วัย์นอกี่จำากี่น�9ย์�งม�ผลท่างกี่ารร�กี่ษาสิมด้,ลเกี่ล�อแร�ด้วัย์3.3. zona reticulariszona reticularis สิรางพื่วักี่ฮอร�โมนเพื่ศัสิรางพื่วักี่ฮอร�โมนเพื่ศั
สิ�วันใหญ่�เป4นฮอร�โมนเพื่ศัชาย์ สิ�วันใหญ่�เป4นฮอร�โมนเพื่ศัชาย์ ((TestosteroneTestosterone ) ) ฮอรโมนฮอรโมนเพื่ศัหญ่�งม�นอย์มากี่ เพื่ศัหญ่�งม�นอย์มากี่ (Estrogen)(Estrogen)
แต่�ฮอร�โมนท่��สิรางได้นอย์กี่วั�าเม��อเท่�ย์บกี่�บท่��สิรางจำากี่ร�งไข�หร�อแต่�ฮอร�โมนท่��สิรางได้นอย์กี่วั�าเม��อเท่�ย์บกี่�บท่��สิรางจำากี่ร�งไข�หร�ออ�ณฑะอ�ณฑะ
ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นในต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นใน (adrenal (adrenal medulla)medulla)
►กี่ารท่!างานของต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นในม�ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�กี่ารท่!างานของต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นในม�ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�กี่�บระบบประสิาท่อ�ต่โนม�ต่� กี่�บระบบประสิาท่อ�ต่โนม�ต่� (sympathetic)(sympathetic)
►กี่ารหล��งฮอรโมนจำากี่ต่อมหมวักี่ไต่สิวันน�9จำะอกี่ารหล��งฮอรโมนจำากี่ต่อมหมวักี่ไต่สิวันน�9จำะอย์/ภาย์ใต่กี่ารค์วับค์,มของไฮโพื่ท่าลาม�สิย์/ภาย์ใต่กี่ารค์วับค์,มของไฮโพื่ท่าลาม�สิ
►ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นในสิรางฮอร�โมนกี่ล,�มท่��เร�ย์กี่วั�า ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นในสิรางฮอร�โมนกี่ล,�มท่��เร�ย์กี่วั�า cathecholamine cathecholamine ค์�อ ค์�อ Epinephrine Epinephrine (adrenaline) ~ (adrenaline) ~ 80% 80% และ และ Norepinephrine (noradrenaline)Norepinephrine (noradrenaline)
อะด้ร�นาล�น อะด้ร�นาล�น (Adrenalin hormone) (Adrenalin hormone)
►หร�อ อ�พื่�เนฟร�น หร�อ อ�พื่�เนฟร�น (Epinephrine hormone) (Epinephrine hormone)►ม�หนาท่��กี่ระต่,นใหไกี่ลโค์เจำนในต่�บสิลาย์ต่�วัเป4นม�หนาท่��กี่ระต่,นใหไกี่ลโค์เจำนในต่�บสิลาย์ต่�วัเป4น
กี่ล/โค์สิ ท่!าใหระด้�บกี่ล/โค์สิในเล�อด้เพื่��มสิ/งข.9น กี่ล/โค์สิ ท่!าใหระด้�บกี่ล/โค์สิในเล�อด้เพื่��มสิ/งข.9น ►กี่ระต่,นห�วัใจำใหเต่นเร;วัข.9น ค์วัามด้�นเล�อด้สิ/งข.9น กี่ระต่,นห�วัใจำใหเต่นเร;วัข.9น ค์วัามด้�นเล�อด้สิ/งข.9น
ท่!าใหเมท่าบอล�ซ.มเพื่��มข.9นมากี่ ท่!าใหเมท่าบอล�ซ.มเพื่��มข.9นมากี่ ►ซ.�งเป4นฮอร�โมนท่��หล��งออกี่มาเม��อร�างกี่าย์อย์/ในซ.�งเป4นฮอร�โมนท่��หล��งออกี่มาเม��อร�างกี่าย์อย์/ใน
สิภาวัะฉ,กี่เฉ�นสิภาวัะฉ,กี่เฉ�น
นอรอะด้ร�นาล�น นอรอะด้ร�นาล�น (Noradrenalin (Noradrenalinhormone)hormone)
► หร�อนอรเอพื่�เนฟร�นฮอรโมน หร�อนอรเอพื่�เนฟร�นฮอรโมน (Norepinephrin hormone) (Norepinephrin hormone)
► ท่!าใหค์วัามด้�นเล�อด้สิ/งข.9นท่!าใหค์วัามด้�นเล�อด้สิ/งข.9น► ท่!าใหหลอด้เล�อด้ท่��ไปเล�9ย์งอวั�ย์วัะต่�างๆ บ�บต่�วั ท่!าใหหลอด้เล�อด้ท่��ไปเล�9ย์งอวั�ย์วัะต่�างๆ บ�บต่�วั
ฮอร�โมนจำากี่ต่�อมไพื่เน�ย์ล ฮอร�โมนจำากี่ต่�อมไพื่เน�ย์ล ((pineal pineal glandgland ) )
►ต่�อมไพื่เน�ย์ลอย์/�บร�เวัณกี่.�งกี่ลางของสิมองสิ�วันต่�อมไพื่เน�ย์ลอย์/�บร�เวัณกี่.�งกี่ลางของสิมองสิ�วัน cerebrum cerebrum
► ในสิ�ต่วั�เล�9ย์งล/กี่ด้วัย์นมต่�อมไพื่เน�ย์ลเป4น ในสิ�ต่วั�เล�9ย์งล/กี่ด้วัย์นมต่�อมไพื่เน�ย์ลเป4น neuroendocrine gland neuroendocrine gland โด้ย์ประสิาท่ท่��มาโด้ย์ประสิาท่ท่��มาเล�9ย์งม�ท่�9ง เล�9ย์งม�ท่�9ง parasympathetic parasympathetic และ และ sympatheticsympathetic
►ฮอร�โมนท่��สิรางจำากี่ต่�อมไพื่เน�ย์ล ค์�อ ฮอร�โมนท่��สิรางจำากี่ต่�อมไพื่เน�ย์ล ค์�อ MelatoninMelatonin
Pineal gland
MelatoninMelatonin
► ท่!าหนาท่��เกี่��ย์วักี่�บกี่ารค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของอวั�ย์วัะท่!าหนาท่��เกี่��ย์วักี่�บกี่ารค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของอวั�ย์วัะสิ�บพื่�นธิ,� สิ�บพื่�นธิ,�
► ท่!างานต่รงกี่�นขามกี่�บฮอร�โมน ท่!างานต่รงกี่�นขามกี่�บฮอร�โมน melanocytemelanocyte stimulating hormone stimulating hormone จำากี่ต่�อมใต่สิมองสิ�วันกี่ลาง จำากี่ต่�อมใต่สิมองสิ�วันกี่ลาง โด้ย์ท่!าใหสิ�ของสิ�ต่วั�โด้ย์ท่!าใหสิ�ของสิ�ต่วั�เล�อด้เย์;นจำางลงเล�อด้เย์;นจำางลง
► ระง�บกี่ารหล��งของฮอร�โมนกี่ล,�ม ระง�บกี่ารหล��งของฮอร�โมนกี่ล,�ม gonadotropin gonadotropin ใหนอย์ลง ใหนอย์ลง ► หากี่ขาด้ฮอร�โมน หากี่ขาด้ฮอร�โมน melatonin melatonin จำะท่!าใหหน,�มเร;วักี่วั�าปกี่ต่� แต่�จำะท่!าใหหน,�มเร;วักี่วั�าปกี่ต่� แต่�
ถาสิรางมากี่เกี่�นไปจำะท่!าใหเป4นหน,�มเป4นสิาวัชากี่วั�าปกี่ต่� ถาสิรางมากี่เกี่�นไปจำะท่!าใหเป4นหน,�มเป4นสิาวัชากี่วั�าปกี่ต่� ► นอกี่จำากี่น�9ย์�งท่!าหนาท่��เป4นนาฬิ�กี่าช�วั�ต่ นอกี่จำากี่น�9ย์�งท่!าหนาท่��เป4นนาฬิ�กี่าช�วั�ต่ (clock of life) (clock of life)
ค์วับค์,มกี่ารหล�บกี่ารต่��นอ�กี่ด้วัย์ค์วับค์,มกี่ารหล�บกี่ารต่��นอ�กี่ด้วัย์
ฮอรโมนท่��หล��งจำากี่ต่�อมเพื่ศัฮอรโมนท่��หล��งจำากี่ต่�อมเพื่ศั (Gonad)(Gonad)
►แบ�งออกี่เป4น แบ�งออกี่เป4น 2 2 กี่ล,�มค์�อ ฮอร�โมนจำากี่อวั�ย์วัะเพื่ศักี่ล,�มค์�อ ฮอร�โมนจำากี่อวั�ย์วัะเพื่ศัชาย์ ชาย์ (Testes) (Testes) และฮอร�โมนจำากี่อวั�ย์วัะเพื่ศัและฮอร�โมนจำากี่อวั�ย์วัะเพื่ศัหญ่�ง หญ่�ง ((ovary) ovary)
ฮอร�โมนจำากี่อวั�ย์วัะเพื่ศัชาย์ฮอร�โมนจำากี่อวั�ย์วัะเพื่ศัชาย์ (Testes)(Testes)
►อ�ณฑะม�กี่ล,�มเซลล�ท่��ท่!าหนาท่��ในกี่ารสิรางฮอร�โมนค์�อ อ�ณฑะม�กี่ล,�มเซลล�ท่��ท่!าหนาท่��ในกี่ารสิรางฮอร�โมนค์�อ interstitial cell interstitial cell ซ.�งอย์/�ระหวั�างหลอด้สิรางอสิ,จำ� ซ.�งอย์/�ระหวั�างหลอด้สิรางอสิ,จำ� (seminiferous tubule)(seminiferous tubule)
► โด้ย์เม��อถ/กี่กี่ระต่,นโด้ย์ โด้ย์เม��อถ/กี่กี่ระต่,นโด้ย์ LH LH จำะสิรางฮอร�โมนแอนโด้รเจำนจำะสิรางฮอร�โมนแอนโด้รเจำน (androgen)(androgen) ท่��สิ!าค์�ญ่ท่��สิ,ด้ค์�อ เท่สิโท่สิเต่อโรน ท่��สิ!าค์�ญ่ท่��สิ,ด้ค์�อ เท่สิโท่สิเต่อโรน ((Testosterone) Testosterone)
►TestosteroneTestosterone จำะหล��งออกี่มามากี่ในช�วังกี่ารพื่�ฒนาของต่�วัจำะหล��งออกี่มามากี่ในช�วังกี่ารพื่�ฒนาของต่�วัอ�อน และจำะลด้ลงเหล�อนอย์มากี่ในช�วังวั�ย์เด้;กี่แต่�จำะเพื่��มข.9นสิ/งอ�อน และจำะลด้ลงเหล�อนอย์มากี่ในช�วังวั�ย์เด้;กี่แต่�จำะเพื่��มข.9นสิ/งมากี่ในช�วังวั�ย์หน,�มสิาวัมากี่ในช�วังวั�ย์หน,�มสิาวั
►ท่!าหนาท่��ค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของอวั�ย์วัะสิ�บพื่�นธิ,� และค์วับค์,มท่!าหนาท่��ค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของอวั�ย์วัะสิ�บพื่�นธิ,� และค์วับค์,มล�กี่ษณะค์วัามเป4นเพื่ศัชาย์ กี่ระต่,นกี่ารสิราง ล�กี่ษณะค์วัามเป4นเพื่ศัชาย์ กี่ระต่,นกี่ารสิราง spermsperm
อ�ณฑะ (Testes)
ร�งไข� (Ovary)
EstrogensEstrogens► เป4นฮอร�โมนประเภท่สิเต่�ย์รอย์ด้�เป4นฮอร�โมนประเภท่สิเต่�ย์รอย์ด้�►ซ.�งพื่บวั�า ในระหวั�างกี่ารพื่�ฒนาของ ซ.�งพื่บวั�า ในระหวั�างกี่ารพื่�ฒนาของ follicles follicles เซลล�ท่��อย์/�ใน เซลล�ท่��อย์/�ใน
graafian follicles graafian follicles ค์�อ ค์�อ granulose cells granulose cells และ และ theca theca cells cells
►ฮอร�โมนท่��สิรางค์�อ ฮอร�โมนท่��สิรางค์�อ estrogens estrogens ได้แกี่� ได้แกี่� --estradiol, estradiol, estriol estriol และ และ estrone estrone ซ.�ง ซ.�ง --estradiolestradiol ม�ฤท่ธิ�1แรงท่��สิ,ด้ในม�ฤท่ธิ�1แรงท่��สิ,ด้ในกี่ล,�ม กี่ล,�ม
►ฮอร�โมน ฮอร�โมน estrogensestrogens ม�ผลต่�อกี่ารพื่�ฒนาของเพื่ศัเม�ย์ และม�ผลต่�อกี่ารพื่�ฒนาของเพื่ศัเม�ย์ และกี่ระต่,นกี่ารพื่�ฒนาของต่�อมน!9านม กี่ระต่,นกี่ารพื่�ฒนาของต่�อมน!9านม
►estrogensestrogens จำะสิ/งมากี่ในช�วังวั�ย์สิาวัหร�อช�วังเป4นสิ�ด้ จำะสิ/งมากี่ในช�วังวั�ย์สิาวัหร�อช�วังเป4นสิ�ด้ (heat)(heat)
ProgesteroneProgesterone
►เป4นฮอร�โมนประเภท่สิเต่�ย์รอย์ด้� ผล�ต่โด้ย์ เป4นฮอร�โมนประเภท่สิเต่�ย์รอย์ด้� ผล�ต่โด้ย์ ค์อรปสิล/เท่�ย์ม ค์อรปสิล/เท่�ย์ม ((corpus luteum)corpus luteum) กี่ระต่,นกี่ารค์�ด้หล��งของสิารท่��ผน�งมด้ล/กี่ กี่ระต่,นกี่ารค์�ด้หล��งของสิารท่��ผน�งมด้ล/กี่
(endometrium) (endometrium) เพื่��อเต่ร�ย์มพื่รอมในกี่ารฝ@งต่�วัเพื่��อเต่ร�ย์มพื่รอมในกี่ารฝ@งต่�วัของไข�ของไข�
กี่ระต่,นกี่ารเจำร�ญ่ของต่�อมน!9านมกี่ระต่,นกี่ารเจำร�ญ่ของต่�อมน!9านม ร�กี่ษาสิภาพื่กี่ารต่�9งท่อง ร�กี่ษาสิภาพื่กี่ารต่�9งท่อง
►corpus luteumcorpus luteum ถ/กี่สิลาย์โด้ย์ฮอร�โมน ถ/กี่สิลาย์โด้ย์ฮอร�โมน PGFPGF22
►RelaxinRelaxin เป4นโปรต่�นฮอร�โมนสิรางมาจำากี่ร�งไข�เป4นโปรต่�นฮอร�โมนสิรางมาจำากี่ร�งไข�ขณะท่��ต่�9งท่อง ม�หนาท่��กี่ระต่,นกี่ารค์ลาย์ต่�วัของเอ;นท่��ขณะท่��ต่�9งท่อง ม�หนาท่��กี่ระต่,นกี่ารค์ลาย์ต่�วัของเอ;นท่��ย์.ด้กี่ระด้/กี่เช�งกี่ราน เพื่��อใหค์ลอด้ล/กี่ได้ง�าย์ข.9นย์.ด้กี่ระด้/กี่เช�งกี่ราน เพื่��อใหค์ลอด้ล/กี่ได้ง�าย์ข.9น
►PGF2PGF2 เป4นอน,พื่�นธิ�ของกี่รด้ไขม�น สิามารถสิรางเป4นอน,พื่�นธิ�ของกี่รด้ไขม�น สิามารถสิรางได้จำากี่ ได้จำากี่ granular cell granular cell หลาย์แห�ง ม�หนาท่��ท่!าใหหลาย์แห�ง ม�หนาท่��ท่!าให follicle follicle แต่กี่ปร�ในช�วังต่กี่ไข� และเกี่��ย์วัของกี่�บกี่ารแต่กี่ปร�ในช�วังต่กี่ไข� และเกี่��ย์วัของกี่�บกี่ารสิลาย์ต่�วัของ สิลาย์ต่�วัของ corpus luteum (luteolysis)corpus luteum (luteolysis)
ฮอร�โมนจำากี่มด้ล/กี่ ฮอร�โมนจำากี่มด้ล/กี่ (Uterus)(Uterus)
►มด้ล/กี่สิรางฮอร�โมนท่��สิ!าค์�ญ่ค์�อ มด้ล/กี่สิรางฮอร�โมนท่��สิ!าค์�ญ่ค์�อ prostaglandins prostaglandins
►พื่บค์ร�9งแรกี่ใน พื่บค์ร�9งแรกี่ใน accessory gland accessory gland โด้ย์เฉพื่าะ โด้ย์เฉพื่าะ prostate gland prostate gland ต่�อมาพื่บท่��วัร�างกี่าย์ ม�อาย์,ต่�อมาพื่บท่��วัร�างกี่าย์ ม�อาย์,สิ�9นถ/กี่ท่!าลาย์เม��อผ�านต่�บและไต่ สิ�9นถ/กี่ท่!าลาย์เม��อผ�านต่�บและไต่
►ม�หนาท่��เกี่��ย์วักี่�บกี่ารบ�บต่�วัของกี่ลามเน�9อเร�ย์บในม�หนาท่��เกี่��ย์วักี่�บกี่ารบ�บต่�วัของกี่ลามเน�9อเร�ย์บในระบบสิ�บพื่�นธิ,�และระบบท่างเด้�นอาหาร กี่ารหล��งน!9าระบบสิ�บพื่�นธิ,�และระบบท่างเด้�นอาหาร กี่ารหล��งน!9าอสิ,จำ� กี่ารสิลาย์ อสิ,จำ� กี่ารสิลาย์ corpus luteum corpus luteum (luteolysis)(luteolysis)
ฮอร�โมนจำากี่รกี่ ฮอร�โมนจำากี่รกี่ (placental (placental hormone)hormone)
►รกี่ของสิ�ต่วั�สิามารถสิรางฮอร�โมนได้หลาย์ชน�ด้รกี่ของสิ�ต่วั�สิามารถสิรางฮอร�โมนได้หลาย์ชน�ด้เช�นเช�น Pregnant Mare Serum Pregnant Mare Serum
Gonadotropin Gonadotropin ((PMSGPMSG ) ) Human Chorionic Gonadotropin Human Chorionic Gonadotropin
((HCGHCG))
Pregnant Mare Serum Pregnant Mare Serum Gonadotropin (PMSG) Gonadotropin (PMSG)
► เป4นไกี่ลโค์โปรต่�นโด้ย์ฮอร�โมนน�9ถ�อวั�าเป4น เป4นไกี่ลโค์โปรต่�นโด้ย์ฮอร�โมนน�9ถ�อวั�าเป4น placental gonadotropin placental gonadotropin
► ผล�ต่จำากี่มา ท่��ระย์ะ ผล�ต่จำากี่มา ท่��ระย์ะ - 4085- 4085 วั�น ของกี่ารต่�9งท่องวั�น ของกี่ารต่�9งท่อง► โด้ย์ธิรรมชาต่�แลวัฮอร�โมนน�9จำะท่!าหนาท่��กี่ระต่,นกี่ารโด้ย์ธิรรมชาต่�แลวัฮอร�โมนน�9จำะท่!าหนาท่��กี่ระต่,นกี่าร
พื่�ฒนาของ พื่�ฒนาของ follicles follicles โด้ย์ม�ฤท่ธิ�1หล�กี่ค์ลาย์กี่�บ โด้ย์ม�ฤท่ธิ�1หล�กี่ค์ลาย์กี่�บ FSH FSH ► พื่บในเล�อด้แต่�ไม�พื่บในป@สิสิาวัะ ใชในกี่ารกี่ระต่,นกี่ารพื่บในเล�อด้แต่�ไม�พื่บในป@สิสิาวัะ ใชในกี่ารกี่ระต่,นกี่าร
ต่กี่ไข� ฉ�ด้ในระด้�บท่��เหมาะสิม ต่กี่ไข� ฉ�ด้ในระด้�บท่��เหมาะสิม 1 1 ค์ร�9งม�ฤท่ธิ�1ย์าวันาน ค์ร�9งม�ฤท่ธิ�1ย์าวันาน 1 1 สิ�ปด้าห�สิ�ปด้าห�
Human Chorionic Human Chorionic Gonadotropin (HCG)Gonadotropin (HCG)
► เป4นไกี่ลโค์โปรต่�นฮอร�โมนผล�ต่โด้ย์ เป4นไกี่ลโค์โปรต่�นฮอร�โมนผล�ต่โด้ย์ syncytiotro blastic cells syncytiotro blastic cells ของรกี่ในสิ�ต่วั�ของรกี่ในสิ�ต่วั�กี่ล,�ม กี่ล,�ม primate primate
►พื่บท่�9งในเล�อด้และป@สิสิาวัะ พื่บท่�9งในเล�อด้และป@สิสิาวัะ ►ต่รวัจำพื่บได้น�บจำากี่วั�นท่�� ต่รวัจำพื่บได้น�บจำากี่วั�นท่�� 8 8 หล�งจำากี่กี่ารผสิมต่�ด้ หล�งจำากี่กี่ารผสิมต่�ด้ ►ม�ฤท่ธิ�1ค์ลาย์ ม�ฤท่ธิ�1ค์ลาย์ LH LH ใชในกี่ารเหน��ย์วัน!ากี่ารเป4นสิ�ด้ใชในกี่ารเหน��ย์วัน!ากี่ารเป4นสิ�ด้
และกี่ระต่,นกี่ารต่กี่ไข�และกี่ระต่,นกี่ารต่กี่ไข�
ฮอร�โมนจำากี่ต่อมไท่ม�สิ ฮอร�โมนจำากี่ต่อมไท่ม�สิ (Thymus (Thymusgland)gland)
►ต่อมไท่ม�สิ ม�ล�กี่ษณะเป4นพื่/ ต่อมไท่ม�สิ ม�ล�กี่ษณะเป4นพื่/ 2 2 พื่/ อย์/�บร�เวัณพื่/ อย์/�บร�เวัณท่รวังอกี่รอบหลอด้เล�อด้ใหญ่�ของห�วัใจำ ท่รวังอกี่รอบหลอด้เล�อด้ใหญ่�ของห�วัใจำ ((บร�เวัณข�9วับร�เวัณข�9วัห�วัใจำห�วัใจำ ) )
►ต่อมน�9จำะเจำร�ญ่ต่�9งแต่�อย์/�ในค์รรภมารด้าและเม��อต่อมน�9จำะเจำร�ญ่ต่�9งแต่�อย์/�ในค์รรภมารด้าและเม��อม�อาย์,มากี่ข.9นจำะม�ขนาด้เล;กี่ลงและฝFอไปเร��อย์ ๆ ม�อาย์,มากี่ข.9นจำะม�ขนาด้เล;กี่ลงและฝFอไปเร��อย์ ๆ
►ต่อมน�9สิรางฮอรโมนไท่โมซ�น ต่อมน�9สิรางฮอรโมนไท่โมซ�น (Thymosin)(Thymosin)►ฮอรโมนไท่โมซ�น ม�หนาท่��กี่ระต่,นใหเน�9อเย์��อฮอรโมนไท่โมซ�น ม�หนาท่��กี่ระต่,นใหเน�9อเย์��อ
ต่อมไท่ม�สิสิรางล�มโฟไซต่ชน�ด้เซลลท่� ต่อมไท่ม�สิสิรางล�มโฟไซต่ชน�ด้เซลลท่� (T(T- lymphocyte)- lymphocyte) หร�อเซลลท่�หร�อเซลลท่� -(T cell)-(T cell)
ฮอร�โมนจำากี่ระบบท่างเด้�นอาหารฮอร�โมนจำากี่ระบบท่างเด้�นอาหาร
►แกี่สิต่ร�น แกี่สิต่ร�น (Gastrin)(Gastrin)►ซ�ค์ร�ต่�น ซ�ค์ร�ต่�น (Secretin)(Secretin)►โค์เลซ�สิโต่ไค์น�น โค์เลซ�สิโต่ไค์น�น
(Cholecystokinin;CCK) (Cholecystokinin;CCK) หร�อ หร�อ แพื่นค์ล�โอไซม�นแพื่นค์ล�โอไซม�น (pancreozymin)(pancreozymin)
►เอนเท่อโรแกี่สิโต่รน เอนเท่อโรแกี่สิโต่รน (Enterogastron)(Enterogastron)
แกี่สิต่ร�น แกี่สิต่ร�น ((GastrinGastrin))►สิรางจำากี่เน�9อเย์��อช�9นในของกี่ระเพื่าะอาหาร สิรางจำากี่เน�9อเย์��อช�9นในของกี่ระเพื่าะอาหาร ►ม�หนาท่��กี่ระต่,นใหม�หนาท่��กี่ระต่,นให parietal cell parietal cell หล��งกี่รด้ไฮหล��งกี่รด้ไฮ
โด้รค์ลอร�กี่โด้รค์ลอร�กี่► ม�หนาท่��กี่ระต่,นให ม�หนาท่��กี่ระต่,นให chief cell chief cell หล��งเอนไซม� หล��งเอนไซม�
pepsinogenpepsinogen
ซ�ค์ร�ต่ร�น ซ�ค์ร�ต่ร�น (Secretin)(Secretin)
►สิรางมาจำากี่เน�9อเย์��อช�9นในของล!าไสิเล;กี่บร�เวัณสิรางมาจำากี่เน�9อเย์��อช�9นในของล!าไสิเล;กี่บร�เวัณด้/โอด้�น�ม ด้/โอด้�น�ม
►ท่!าหนาท่��กี่ระต่,นใหต่�บออนหล��งสิาร ไบท่!าหนาท่��กี่ระต่,นใหต่�บออนหล��งสิาร ไบค์าร�บอเนต่ค์าร�บอเนต่
►สิน�บสิน,นกี่ารท่!างานของเอนไซม� สิน�บสิน,นกี่ารท่!างานของเอนไซม� CCKCCK
โค์เลซ�สิโต่ไค์น�น โค์เลซ�สิโต่ไค์น�น (Cholecystokinin;CCK)(Cholecystokinin;CCK)
► สิรางมาจำากี่ล!าไสิเล;กี่ สิรางมาจำากี่ล!าไสิเล;กี่►ม�หนาท่��กี่ระต่,นกี่ารสิรางและหล��งน!9าย์�อย์จำากี่ต่�บม�หนาท่��กี่ระต่,นกี่ารสิรางและหล��งน!9าย์�อย์จำากี่ต่�บ
อ�อนอ�อน► และกี่ระต่,นกี่ารหด้ต่�วัของถ,งน!9าด้� และกี่ระต่,นกี่ารหด้ต่�วัของถ,งน!9าด้�
เอนเท่อโรแกี่สิโต่รน เอนเท่อโรแกี่สิโต่รน (Enterogastron)(Enterogastron)
►สิรางมาจำากี่ล!าไสิเล;กี่สิรางมาจำากี่ล!าไสิเล;กี่► ท่!าหนาท่��ลด้กี่ารเค์ล��อนไหวัของกี่ระเพื่าะอาหาร ท่!าหนาท่��ลด้กี่ารเค์ล��อนไหวัของกี่ระเพื่าะอาหาร► ท่!าใหอาหารผ�านล!าไสิเล;กี่ชาลง โด้ย์เฉพื่าะอาหาร ท่!าใหอาหารผ�านล!าไสิเล;กี่ชาลง โด้ย์เฉพื่าะอาหาร
พื่วักี่ไขม�นพื่วักี่ไขม�น►ย์�งย์�บย์�9งกี่ารข�บน!9าย์�อย์ของกี่ระเพื่าะอาหารย์�งย์�บย์�9งกี่ารข�บน!9าย์�อย์ของกี่ระเพื่าะอาหาร
กี่ารท่!างานของฮอร�โมนในระบบท่างเด้�นอาหาร
THANK YOUTHANK YOU