บางปะกงชวงกลางนคม
อตสาหกรรม
กบ
แหลงอาหาร
และโครงการทาเรอ
เลม 2
แหลงอาหารบางปะกงชวงกลาง กบ นคมอตสาหกรรม และโครงการทาเรอ
ผลการศกษาโครงงาน แหลงอาหารและการพฒนา กรณศกษา อำ เภอบานโพธ จงหวดฉะเชงเทรา และอำ เภอพานทอง จงหวดชลบร
นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนรงอรณ ปการศกษา 2/2555
คนไทยแตอดตเรยกขานสงทมบญคณแกชวตของตนวา“แม”ไมวาจะเปนแมพระธรณแมคงคาแมโพสพหรอคำางายๆดงเชน“แมนำา”ทงน“แม”เหลานไดเกอหนนชวตแกเรามาเนนนาน
และเราไมอาจแยงไดวาชวตทมแมเปนชวตทมความอบอนและมนคงคนไทยเกดมาโชคดทสดเพราะไดเกดบนแผนดนทอดมไปดวยสายนำาแมนำาทกสายเปรยบประหนงเสนเลอดทหลอเลยงชวตคนไทย
...และแมนำาบางปะกงกเชนกน
แมนำาบางปะกงเปนแหลงทรพยากรอนอดมสมบรณและแหลงอาชพทสำาคญของผคนทงในดานการประมงและเกษตรกรรมแมนำาบางปะกงเปนแมนำาสำาคญของจงหวดฉะเชงเทราแตหาก
พจารณาถงพนทลมนำาบางปะกงจะครอบคลมพนท5จงหวดไดแกจงหวดปราจนบรจงหวดสระแกวจงหวดนครนายกจงหวดฉะเชงเทราและจงหวดชลบรรวมทงหมดเปนพนทประมาณ22,456
ตารางกโลเมตรซงพนทเพยงเทานสามารถผลตอาหารหลอเลยงคนไทยเกอบทงประเทศมานานแสนนาน
ตนกำาเนดของแมนำาบางปะกงอยทอำาเภอบางนำาเปรยวจงหวดฉะเชงเทราซงแมนำานครนายกจากทางเหนอไหลมาบรรจบกบแมนำาปราจนบรทไหลมาจากตะวนออกเกดเปนแมนำาบางปะกง
และไหลผานอำาเภอบางคลาอำาเภอบานโพธและอำาเภอบางปะกงจงหวดฉะเชงเทราและออกสทะเลตอไป
สองฝงตลอดเสนทางนำาบางปะกงเกดชมชนททำามาหากนหรอประกอบอาชพแตกตางกนไปตามสภาพพนทตงแตการทำานาทำา
ไรทำาสวนและการประมงอยางไรกตามไมวาผคนในแตละพนทจะเลยงตนดวยอาชพใดสงทพวกเขาทงหลายแบงปนรวมกนคอแมนำา
บางปะกง....ทเปรยบเสมอนแมทคอยเลยงดลกหลานและใหขาวใหนำาอยางเทาเทยมเสมอมา... พวกเรา...เยาวชนชาวกรงเทพกพงพงแหลงอาหารซงไดรบการหลอเลยงจากลำานำาบางปะกงเชนกนดงนนหากเกดวกฤตตอแหลง
อาหารของเราพวกเราคงไดรบผลกระทบอยางหลกเลยงไมไดไมวาจะเปนเรองของความขาดแคลนการตองรบประทานอาหารทมราคา
แพงเพราะผลตไมไดเองในประเทศเปนตนเราเรมศกษาแมนำาบางปะกงผานการ“ตามรอยปลากะพง”ซงเปนเมนทเราชอบรบประทาน
กนทกคนและปลากะพงกมแหลงผลตสำาคญอยทแมนำาบางปะกงนนคอสาเหตทวาเหตใดเราจงศกษาเรองของแมนำาบางปะกง
กระบวนการศกษาแมนำาบางปะกงของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท5สายศลปโรงเรยนรงอรณไดแบงพนทศกษาออกเปน3พนทโดย
ตามรอยทรพยากรอาหารทสำาคญของพนทและในทสดกจบกลมอาชพหลกของพนทไดซงพนทศกษาของเราไดแก
พนทบางปะกงชวงบน ไดแกพนทศกษาในอำาเภอบางคลาจงหวดฉะเชงเทราซงอยในเขตทราบตอนกลางของลมนำาเปนพนททมชดดนอนอดมสมบรณเหมาะสมแกการเกษตรชาวบานยงคงไวซงภมปญญาการยกรองสวนเพอการทำาสวนมะมวงสวนมะพราว
นำาหอมและสวนหมากพล(ปรากฏสเหลองในแผนท)
พนทบางปะกงชวงกลาง ไดแกพนทศกษาในอำาเภอบานโพธจงหวดฉะเชงเทราและพนทบางสวนของอำาเภอพานทอง
จงหวดชลบรแตเดมปลกขาวกนมากอยในเขตทราบตอนกลางของลมนำาและเปนพนททมชดดนอนอดมสมบรณเหมาะสมแกการเกษตร
เชนกนในอดตทำานากนมากปจจบนชาวบานหนมาเพาะเลยงกงและปลากนมาก(ปรากฏสสมในแผนท)
พนทบางปะกงชวงปลายไดแกพนทศกษาในอำาเภอบางปะกงจงหวดฉะเชงเทราซงอยในเขตปลายนำาถงบรเวณปากนำาซงชาวบานมการเพาะเลยงปลากะพงกนอยมาก(ปรากฏสเขยวในแผนท)
และจากการลงพนทศกษาพวกเราพบวาแมนำาบางปะกงเปนแมนำาทนำาความ“มอยมกน”มาสทกคนในพนทมาแตอดตเปนพนท
ทแมเราขณะทเดนสำารวจและแวะเวยนทกทายชาวบานอยนนกตางไดรบการตอนรบดวยอาหารสารพดไมวาจะเปนมะมวงนำาดอกไมทแม
ยงไมสกรสชาตกยงจดเหลอเกนและเพยงแคขามคนสวนกไดลมลองมะพราวนำาหอมนำาตาลสดสำาหรบกลมทศกษาในพนทตอนลางกตาง
อมหนำาสำาราญดวยกงหอยปปลาไปตามกน
อยางไรกตามแมนำาบางปะกงในวนนหากเปรยบเปนคนกเรมปวยไขไมแขงแรงและแจมใสตามเดมดวยอาการคลายผตดเชอในกระแส
โลหตอะไรคอตนเหตของอาการปวยนและในวนนลกหลานอยางเราจะดแลแมของเราอยางไร
แตในวนนแมนำาเปลยนแปลงไปมากดวยโครงการพฒนาตางๆซงลวนมใชวถดงเดมของคนในพนทบางโครงการนำาไปสการเคลอบ
แคลงสงสยของชาวบานถงการเขามาหรอการทพวกเขาขาดการมสวนรวมในการตดสนใจยงมขอสงเกตและคำาถามของชาวบานตอสง
แปลกปลอมตางๆซงไมเคยปรากฏในชมชนมากอนไมวาจะเปนเรองของการรกหนนของนำาทะเลทยาวนานผดปกตเหตททำาใหปลาตาย
ทงกระชงหรอฝนละอองในอากาศทไมมททาวาจะไดรบการจดการอยางถกตองเปนตนชาวบานตองกมหนายอมรบทจะอยรวมกบหลาย
นกเรยนสายศลประดบชนมธยมปท5
โรงเรยนรงอรณ
แหลงอาหารกบนคมอตสาหกรรมและโครงการทาเรอ
ทปรกษา อาจารยภารน สวสดรกษ
อาจารยสมพร เพงคำ อาจารยสภาภรณ มาลยลอย
ขนษฐา แซเอยวสนนทา ปนะทาโนคณะบรรณาธการ
ครเปรมปรต หาญทนงคคณะนกเรยนชน มธยมศกษาปท 5 หอง 1 สายศลป โรงเรยนรงอรณ
เนอหาขอมลกฤตณฐ พจนาเกษมโชตมญช อรานกลณฐอร เนยมถนอม
นภสสร เรองศรพนทสร จนทรานวฒน
รมตา สงหแกวอรพชญ หลว
ขอมลภาคสนามและภาพกฤตณฐ พจนาเกษม โชตมญช อรานกลณฐอร เนยมถนอม
นภสสร เรองศรรมตา สงหแกวอรพชญ หลว
กราฟฟกและรปเลม กฤตณฐ พจนาเกษม
รมตา สงหแกวอศน ลลตนนทวฒน
ศลปกรรมนภสสร เรองศร
อภชญา จนสญใจประสานงานและประชาสมพนธ
โชตมญช อรานกลสอและเผยแพร
กฤตณฐ พจนาเกษมขอขอบคณ
ชาวบาน หมบานชวดลำ ภ ตำ บลบางซอน อำ เภอบานโพธ จงหวดฉะเชงเทราโรงเรยนบานบางหก กลมเครอขายแมพระธรณ
สนบสนนการจดพมพโดยศนยประสานงานการพฒนาระบบและกลไกการประเมนผลกระทบดานสขภาพ สำ นกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช.)
ชน 3 อาคารสขภาพแหงชาต 88/39 ม.4 ถ.ปวานนท ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร 11000พมพท
บรษท แปลนพรนตง จำ กด346 ซ.ไสวสวรรณ ถ.ประชาราษฏร 1
แขวงบางซอ เขตบางซอ กรงเทพฯ 10800 โทรศพท 02-587-1377
พมพเมอพมพครงท 1 พฤศจกายน 2555 จำ นวน 1,000 เลม
1
ค า าน แหลงอาหารกบนคมอตสาหกรรม
แมนำาบางปะกงเกดจากการบรรจบกนของแมนำานครนายกและ
แมนำาปราจนบรทอำาเภอบานสรางจงหวดปราจนบรไหลผานพนทภาค
ตะวนออกของประเทศไทยโดยรงสรรคความอดมสมบรณใหแกพนท
สรางชวตสรางวถชมชนสรางรายไดและสรางการพงพาตนเองใหแก
ชมชนมาชานานชวตสองฝงแมนำานดำาเนนไปดวยวถทงดงามเสมอมา
ในรางรายงานฉบบนไดนำาเสนอศกยภาพทางอาหารของพนท
ตวอยางในเขตลำานำาบางปะกงชวงกลางซงเปนพนทศกษาของพวกเรา
นนคออำาเภอบานโพธจงหวดฉะเชงเทราและอำาเภอพานทองจงหวด
ชลบรพนทดงกลาวมความอดมสมบรณของดนและนำาเราพบปาจาก
ทหนาแนนตลอดรมฝงชายนำาในบรเวณคลองออมของพนทศกษาซง
ปาจากนนอกจากจะเปนทอนบาลสตวนำาตามธรรมชาตแลวยงเปน
เอกลกษณทสำาคญของทองถนนจงไมตองแปลกใจท“จาก”กลาย
เปนตนไมประจำาจงหวดฉะเชงเทรา
นอกจากนผคนประกอบอาชพสอดคลองกบสภาพภมศาสตรท
เปนพนทราบลมแมนำาทงปลกขาวและเลยงสตวแตทโดดเดนในวนนคอ
การเพาะพนธสตวนำา
เมอทกสงมความเปลยนแปลงแมนำาบางปะกงกตองประสบ
ความจรงนเชนกนในวนนความอดมสมบรณของแมนำาบางปะกงลด
ลงเรอยๆดวยเหตหลายประการอนพลกโฉมแมนำาทเคยใสสะอาดให
ปนเปอนมลพษหลากหลายชวตทพงพาหาอยหากนกบแมนำาสายนสญ
เสยวถภมปญญาเดมรายไดสขภาพและสงแวดลอมทเคยรมรวยและ
งดงาม
ทรพยากรอาหาร....กงหอยปปลาจากรยขาวผลไม....ไดรบผลกระทบอยาง
หลกเลยงไมไดเมอพวกเราไดทำาการศกษาและเรยนรถงความเปลยนแปลง
ตางๆทเกดขนกบสายนำาแหงนสงทเกดขนในใจของพวกเราคอความเปนหวง
และเสยดายใน“ขมทรพยทางอาหาร”ของประเทศไทยแหลงน
การทำารางรายงานฉบบนจงถายทอดมมมองของเยาวชนคนไทยกลม
หนงทอาศยบนผนดนนผนดนเดยวกบชาวบานผพงพงลำานำาบางปะกงโดยตรง
ซงความเปลยนแปลงและผลกระทบทสงผลตอความเสอมโทรมของลำานำา
บางปะกงคงไมใชเปนเพยงเรองของคนในลมนำาบางปะกงเทานนทจะเขามา
รวมแกไขแตเปนหนาทของคนไทยทกคนแมจะเปนเพยงเยาวชนอยางพวกเรา
นกเรยนระดบชนม.5สายศลป
โรงเรยนรงอรณ
2
เพลง บางปะกง
ฝงชายนำาบางปะกง
ใกลจะคำาลงแลวหนา
คราใกลสนธยา
แดดจวนลบลงรำาไร
ตนใจดงยลสวรรค
ธรรมชาตยามสายณห
แมนจากไปอยไกลแสน
ทเคยปกใจลมหลง
ชายฝงบางปะกง
โองามแทบางปะกง
กคงสดกลาวคำาเฉลย
เพลงนกลาวภเปรย
แมนจากไปอยไกลแสน
ทเคยปกใจลมหลง
ชายฝงบางปะกง
โองามแทบางปะกง
กคงสดกลาวคำาเฉลย
เพลงนกลาวภเปรย
ศลปน เพญศร พมชศรเนอรอง – ทำ นอง นคร มงคลายน
ยามแสงอาทตยอสดง
แตบางปะกงนนยงคงสวยงามตา
ยงพาใหเราสขสนต
มองเหนเรอนอยลองลอยไป
เยอกเยนสายลมพลวพรมอยางนทกวน
ไดเหนแลวลมไมลง
กไมขอลมแดน
จะเฝาแตฝนถงอาทตยอสดง
นนลมไมลงแนเอย
ใครไดเหนเมออสดง
ยากจะกลาวชมใหสมความงามนนเลย
ไมถงแมเพยงครงเดยว
กไมขอลมแดน
จะเฝาแตฝนถงอาทตยอสดง
นนลมไมลงแนเอย
ใครไดเหนเมออสดง
ยากจะกลาวชมใหสมความงามนนเลย
ไมถงแมเพยงครงเดยว
3(ทมา:http://www.smilefine.com/travel/กนปลาสลดรสดทยงใหญชย--10916.html)
สารบญ
4
บทท หนากรายชอผจดทำา 1
ขคำานำา 2
คเพลง 3
งสารบญ 4
รจกพนทศกษา 5-6
แมนำาทหลอเลยง 7-8
ลกหลานพงพาตวเอง 9-10
เตบโตจากบานทมนคง 11-12
เกดอะไรกบแมของเรา 13-14
นคมอตสาหกรรมและทาเรอ 15-16
ลกหลานดแลแม 17-18
ขอใหแมแขงแรง 19-20
โชคดแคไหนทมแมนำาบางปะกง 21-22
เดกวอน...ถามผใหญ 23-24
ทำ ความรจก : พนทรอยตอ
‘อำ เภอบานโพธ’ จงหวดฉะเชงเทรา
‘อำ เภอพานทอง’ จงหวดชลบร
อำาเภอบานโพธจงหวดฉะเชงเทรามเขตตดตอทางทศใตกบอำาเภอพานทองจงหวดชลบรซงมสภาพภมประเทศ
เปนพนทราบลมมแมนำาบางปะกงไหลผานกลางอำาเภอบานโพธไดรบอทธพลจากนำาเคมในชวงหนาแลงซงนำาเคมจะ
รกเขามาสวนในของแมนำาบางปะกงกอใหเกดปาจากทสมบรณพบหนาแนนสองรมฝงแมนำากอเกดอาชพดงเดมทสราง
รายไดแกคนในพนทมาชานานนนคออาชพรบจางตดจากเพอขายลกจากหรอใบจากรวมทงอาชพทำาตบจากซงถก
ยกยองวาเปนตบจากททนทานและมราคาถก
พนทนยงมความอดมสมบรณในทรพยากรดนซงคอชดดนบางคลาทพบทวพนทลมนำาบางปะกงอนเปนชดดน
เกดจากตะกอนนำาจดและตะกอนนำาเคมผสมกนการเพาะปลกขาวในพนทอำาเภอบานโพธและอำาเภอพานทองในอดต
จงไดเมลดขาวทมความแขงแรงเมลดสวยและรสดและดวยความเปนพนทราบใกลลำานำาอนสมบรณสงผลใหเหมาะแก
การเลยงสตวและการเพาะเลยงสตวนำาซงมตงแตโรงเพาะฟกโรงอนบาลสตวนำาและบอเพาะเลยง
พบวาผลผลตลกกงกวา 50% ของประเทศไทยมาจากอำาเภอบานโพธและอำาเภอบางปะกงผลผลต
ปลานล 30,000 ตน/ปมาจากอำาเภอพานทองรวมทงปลาสลด 500 ตน/ปมาจากอำาเภอพานทองและ
อำาเภอบางปะกง
(แหลงทมา:การพดคยถงขอกงวลตอโครงการนคมอตสาหกรรมอมตะนครแหงท1และ2,ธนวาคม2554)
การเพาะเลยงสตวทะเลในพนทนสามารถทำาไดสะดวกเพราะสามารถใชนำาเคมจากนาเกลอในแถบจงหวด
สมทรสาครจงหวดสมทรสงครามและจงหวดสมทรปราการทงยงอยใกลกบแหลงเพาะเลยงสตวนำาในภาคตะวนออก
อาทจงหวดจนทบรจงหวดระยองและจงหวดตราดซงจะรบซอพนธสตวนำาจากบอเพาะฟกไปเพาะเลยงตอรวมทงยงอย
ใกลสนามบนสวรรณภมซงสะดวกตอการขนสงสนคาสตลาดตางประเทศ
จงไมแปลกทพนทบรเวณอำาเภอบานโพธและอำาเภอพานทองจะเปน“ครวของประเทศและของโลก” ทสำาคญเพราะมทงขาวปลากงไกไขหมและผลไมพรอมสรรพภายในพนทเดยว
อำ เภอบางปะกง
5
อำ เภอบานโพธ
ทศเหนอตดกบอำาเภอเมองฉะเชงเทรา
ทศตะวนออกตดกบอำาเภอบางคลาและอำาเภอแปลงยาว
ทศใตตดกบอำาเภอบางปะกงอำาเภอพนสนคมและอำาเภอพานทองจงหวดชลบร
ทศตะวนตกตดกบอำาเภอบางปะกงและอำาเภอบางบอจงหวดสมทรปราการ
อำ เภอพานทอง ทศเหนอตดกบอำาเภอบางปะกงและอำาเภอบานโพธจงหวดฉะเชงเทรา
ทศตะวนออกตดกบอำาเภอพนสนคม
ทศใตตดกบอำาเภอบานบง
ทศตะวนตกตดกบอำาเภอเมองชลบร
ทำ ความรจก : พนทรอยตอ
‘อำ เภอบานโพธ’ จงหวดฉะเชงเทรา
‘อำ เภอพานทอง’ จงหวดชลบร
แมนำ บางปะกง
ถนน
ทางรถไฟ
อำ เภอพานทอง
อำ เภอเมองฉะเชงเทรา
อำ เภอบางปะกง
อำ เภอบางคลา
อำ เภอพนสนคม
พนทอำ เภอพานทอง
พนทอำ เภอบานโพธ
คลองออม
อำ เภอบานโพธ
ปาจาก
บอกง บอปลา
นาขาว
ปแสม
6
อำ เภอบานโพธ
คลองออม คลองออ
มเปนคลองทไหลผ
านพนท3ตำาบลไ
ดแตตำาบลบางซอ
นตำาบล
เขาดนจงหวดฉะ
เชงเทราและตำาบ
ลบางหกจงหวดช
ลบรเปนแหลงปา
จากท
สำาคญและแหลงท
รพยากรทอดมสมบ
รณมากทสดในพน
ทชาวบานหวงทจ
ะ
ฟนฟและรกษาไว
คลองออมนเปนรอ
งนำาเกาทำาใหมด
นตะกอนแมนำาแล
ะ
แรธาตสะสมมากเ
ปนแหลงปาชายเล
นและปาจากทสม
บรณพชอกชนดห
นง
ทเปนเอกลกษณข
องพนทนคอรยห
รอเรยกอกชอวาถ
วขาวชาวบานนำา
มา
ประกอบอาหารได
บรเวณคลองออม
มปลาชกชมทสดห
ากเทยบกบละแวก
ใกลเคยงซงยงพบ
ทงปลาแขยงปลา
กดทมมากพอใหช
าวบาน
จบได
ปฎทน12เดอน
แมนำ ทหลอเลยง ศกยภาพของพนทในฐานะแหลงอาหารทสำ คญ
ชาวบานจะเลยงกงกบปลารวมกนในบอโดยจะเรยก“บอปลา”เมอมสดสวนปลา
มากกวากงและจะเรยก“บอกง”เมอมสดสวนกงมากกวาปลาชาวบานสวนใหญเลกปลก
ขาวหนมาเลยงกงและปลาแทนในชวงขาวราคาตกกวา20ปมาแลวโดยจะดดแปลงนามา
เปนบอเลยงผเลยงจะสบนำามาจากคลองชลประทานทเชอมจากแมนำาบางปะกงนำาควรมpH
ระหวาง7-8.5ซงจะนำามาพกในบอปลากอนจะสงไปยงบอกงเนองจากกงมความออนไหวตอนำา
มากกวาปลา
ปลาทชาวบานเลยงไดแกปลาสวายปลานวลจนทรปลาจนปลานลซงเลยงไดงายให
เศษอาหารกนบางแตสวนใหญเปนการหากนในบอเอง
สำาหรบบอกงกจะวดนำาออกเมอเลยงกงครบ2เดอนและตกขายทเดยวใน1ปลงกง
ไดมากทสด3รอบอยางไรกตามหากเปนฟารมเปดตองหลกเลยงลมวาวชวงฤดหนาวทพดมา
ประมาณเดอนพฤศจกายนถงกมภาพนธเนองจากจะเปนชวงทลมพดออกสทะเลอาวไทยนก
นางนวลจะมาจกกนกงในบอและอากาศทเยนจะทำาใหเกดโรคสตวนำามากขนจงเสยงทจะสญ
เสยกงปลายกบอ
หากเปนบอปลากจะดกลอบโดยใช“ไอโง”เครองมอพนบานดกกงไปขายในแตละวน
เมอดกลอบกงหมดบอจะวดนำาโดยลอปลามาตรงจดทจะสบนำาออกแลวลงแขกตกปลาขาย
โดยระยะการเลยงปลาคอ7เดอนถง1ปและหลกเลยงชวงลมวาวเชนกน
7
ทำ มาหากนแบบชาวบาน
อำ เภอบานโพธ
อำ เภอพานทอง
ปลานวลจนทรปลานวลจนทรเปนปลาทชอบอาศยอยในแมนำาและอางเกบนำาเปนปลาทไดรบการคด
เลอกแลววาเหมาะสมสำาหรบเลยงในบอหนองบงไมแพรพนธเองในบอเลยงแตบาง
ครงกอาจแพรพนธไดในอางเกบนำาหากมสภาพแวดลอมทเหมาะสมปลานลปลานลมอตราการเจรญเตบโตรวดเรวและเลยงงายเปนปลาทสามารถอาศยอยไดทงนำาจดและนำา
กรอยและทนตออณหภมไดถง40องศาเซลเซยสปลานลจงเปนปลาเขตรอนทเหมาะสมกบการ
เลยงและเตบโตในประเทศไทยทำาใหประเทศไทยสงออกปลานลไปยงสหรฐอเมรกาคดเปน10%
ของปลานลนำาเขาทงหมดและสามารถผลตปลานลไดเปนอนดบท4ของเอเชยกวา153,000ตน
ลกพนธปลานลกวา2พนลานตวมาจากยานหวไผอำาเภอบานโพธถอไดวาอำาเภอบานโพธเปน
พนททมศกยภาพในการผลตปลานลทสำาคญของประเทศเลยทเดยว
กงกงกลาดำาเปนกงทะเลทมขนาดใหญกงกลาดำาวยรนจะอาศยตามปากแมนำาและเมอ
เตมวยจะอาศยในทะเลในพนทมโคลนปนทรายระดบความลกไมเกน110เมตรกง
กลาดำาชอบฝงตวในเวลากลางวนและหากนในเวลาคนวางไขไดตลอดทงปแตวางไข
ชกชมระหวางเดอนพฤษภาคม-ธนวาคมในแถบนำากรอยกนอาหารไดทงพชและ
สตวมความแขงแรงและทนทาน
ขาวหอมมะล ในอดตเปนแหลงปลกขาวหอมมะลทสำาคญพนทนสามารถทำานาไดตลอดทงป
เนองจากนำาทาอดมสมบรณชาวบานสามารถทำานาไดทงนาป(ซงจะเรมหวานเดอนพฤษภาคม
และเกบเกยวในเดอนตลาคมถงธนวาคม)และนาปรง(ชวงการทำานาปรงคอ“ปลกวนแมเกยว
วนพอ”)
20ปทผานมาแทบจะไมมพนทปลกขาวหลงเหลอเพราะชาวนาหนมาประกอบอาชพ
เพาะเลยงกงหรอปลาเนองจากมรายไดทคอนขางดกวาอยางไรกตามในปจจบนชาวบานเรม
หนกลบมาปลกขาวมากขน
ปแสมปแสมพบไดในปาชายเลนซงสรางรายไดใหแกชาวบานเพราะสามารถจบไปขายไดนำาไปทำาปดอง
เพอใสในสมตำา
พนทอำาเภอพานทองมลกษณะเปนแองกระทะ
ทำาหนาทเปนแกมลงธรรมชาตทชวยลดการเกด
นำาทวมฉบพลนและชวยกกเกบนำาทาอำาเภอ
พานทองมคลองพานทองไหลผานซงทำาใหเปน
พนทชมนำาการสรางสงกดขวางทางนำาไหลใน
พนทนอาจสงผลใหเกดนำาทวมอกทงยงสญเสย
ทรพยากรทงพนธพชพนธสตวทสำาคญของนเวศ
พนทชมนำาได
พนทชมนำาซงหมายถงทลมทราบลมทลมชนแฉะพรแหลงนำาทงทเกดขนเองตามธรรมชาตและทมนษยสรางขนทงทมนำาขงหรอทวมอยถาวรและชวครงชวคราวทงทเปนแหลงนำานงและนำาไหลทงทเปนนำาจดนำากรอยและนำาเคมรวมไปถงทชายฝงทะเลและทในทะเลในบรเวณซงเมอนำาลดลงตำาสดมความลกของระดบนำาไมเกน6เมตร”ตามคำาจำากดความของอนสญญาแรมซาร
8(ทมา:เอกสารยทธศาสตรการพฒนาปลานล(พ.ศ.2553-2557)กรมประมง)
(ทมา:กลมรกษแมพระธรณ)
ลกหลาน...พงพาตนเอง
มรดกชมชน
รยพชปาชายเลนเปนไมยนตนทมฝกคลายฝกโกงกางแตเลกกวามากและสามารถนำามารบประทานไดแตม
รสขมเหมอนมะระและฝาดจงตองนำามาตมหลายนำากอนถงจะรบประทานไดสามารถนำามาทำารบประทาน
ไดทกเมนไมวาจะเปนแกงจดแกงสมรวมทงนำามาเชอมหรอบวดเปนของหวานนำามาใสในแกงสมกอรอย
รสชาตจะคลายกบเผอกและมน
อาหารพนบานทบานโพธคลายกบอาหารพนบานทวไปและเนองจากอำาเภอบานโพธมความอดมสมบรณมากชาวบานจะมวตถดบท
สดกวาทอนเชนผกบงปลาตางๆสวนมากอาหารพนบานในพนทนจะใชวตถดบซงเปนทรพยากรทองถนนนเอง
นำาพรกผกและผกเคยงนนขนอยกบฤดกาลของพชผกเชนนำาพรกดอกจากซงชาวบานจะนำา
ดอกของตนจากมาย(ซงจะตองใชดอกจากทยงไมแตกชอจะมลกษณะเปนแทงสเขยวขนาด
ประมาณทอนแขน)จะไดเนอดอกจากทมลกษณะเหมอนเนอไกนำามาใสในนำาพรกหรอแกงได
หรอนำาไปตมกนกบผก
กงตมกงทอดปลาแดดเดยวและปลาทอดซงสวนใหญมกเปนปลานลปลาดกปลาสลดเนองจากในพนท
แหงนสามารถเพาะฟกลกกงไดเปนจำานวนกวา50%ของประเทศทงยงเปนพนททชาวบานสวนใหญทำาบอกง
และปลาทำาใหมกงและปลามากมายสามารถรบประทานกนอยางสดใหมไดทกวนจากบอของตวเอง
กงทนมรสชาตไมเหมอนกงทรบประทานทกรงเทพฯเพราะหวานและตวโตเทากำาปนเชน
เดยวกบเมนปลาไมวาจะเปนปลานลปลาดกทะเลปลาสลดทขนแซงปลาสลด
บางบอไปแลวซงนำามาทำาเปนปลาทอดปลาแดดเดยวไดอรอยทกชนดและ
การนำาปลาไปทำาแดดเดยวกยงเปนการถนอมอาหารอกดวยนอกจากนยงนำา
ปลาหลากหลายชนดไปทำาหอหมกและปนสบไสปลาไดอก
นำ พรกผก
กง/ปลา
รย
ผกชะคราม
รยเชอม
ผกชะครามเปนพชทพบไดในบรเวณนำากรอยและปาชายเลนซงมสสนสวยงามและมรสเคมชาวบาน
มกนำามาทำาแกงสมหรอนำามาตมเปนผกเคยงกนกบนำาพรก
ดอกจาก
ปลาสลดแดดเดยว
หอหมกปลา
ปนสบปลากะพง
9
จาก
จากเปนพชชนดจำาพวกปาลมชนดเดยวทสามารถขนอยในสภาพแวดลอมท
เปนปาชายเลนมกขนเปนกลมใหญเรยกวาปาจากหรอดงจากสามารถขนไดทง
ในนำาจดและในนำากรอยแตจะเจรญเตบโตไดดในพนททมสภาพนำากรอยเปน
พชทพบมากในอำาเภอบานโพธและอำาเภอพานทองมานานตงแตอดตถอเปน
ทรพยากรทมอยมากและมความสำาคญ
1: ตดกงออกจากลำ ตน
2: เลาะใบออกจากกาน
3: นำ กานจากไปตากแดด 3 วน4: นำ ใบจากไปพนกานจาก
5: ใช*คลาเยบใบใหตดกน
*คลา:พชชนดหนงทมคณสมบตแขงแรงและเหนยวเปนพชทองถนทปจจบนไดหายไปแลว
เสรจสนขนตอนการทำ ตบ
จาก
หอหมกปลา
ปาจาก
ลกจาก
ลกจากเชอม
จากนบวาเปนพชสารพดประโยชนเพราะทกๆสวนของตนจากสามารถนำามาใชประโยชนไดตวอยาง
เชนใบจากสามารถนำาไปหอขนมเรยกวาขนมจากลกจากสามารถนำามาเชอมเปนเมนลกจากเชอม
งวงจากสามารถใหนำาหวานทนำามาทำาเปนนำาตาลจากไดดอกจากสามารถนำามาทำานำาพรกดอกจาก
ไดนอกจากนตะโพกของจากนนมประโยชนมากเพราะเมอนำาขนสงถงตะโพกจากจะมกงและปลา
หลายชนดไปอาศยอยภายในนนเมอนำาลดกงและปลาเหลานนจะไมสามารถออกมาจากตะโพกได
ทำาใหชาวบานจบปลากงจากตะโพกของตนจากไดอยางงายดายซงวธการจบสตวนำาแบบนถอเปน
ภมปญญาของชาวบาน
ชาวบานในอำาเภอบานโพธประกอบอาชพดวยการเยบตบจากโดยจะนำาใบจากมาเยบ
ดวยคลาใหตดกบกานของจากทตากแดดจนแหงแลวนยมขายใหกบรสอรทหลายแหงท
สำาคญตบจากทมาจากบานโพธจะมอายการใชงานมากกวาทอนซงอายการใชงานของ
ตบจากทนจะประมาณ5-6ป
10
เตบโตจากบานทมนคงผลผลตและรายได
การเพาะพนธกงกลาดำาและกงขาวไมมความแตกตางกนยกเวนแมพนธกงกลาดำาจะ
ตองมาจากทะเลและผสมเทยมสวนกงขาวจะตองปรบปรงพนธขนมาเองและไมตอง
ผสมเทยมปกตกงจะไขทกๆ1รอบพระจนทรเตมดวงเพอใหกงไขถจงตองตดตาเพอ
กำาจดฮอรโมนระงบการไขกงกจะไขทกๆ15วนหรอมากกวานนไข1รอบจะไดลกกง
ประมาณ7แสนตว
กงกลาดำ
กงกลาดำ เปนกงทะเลทมความสำ คญตอเศรษฐกจไทย
กงกลาดำ มมลคาการสงออกกวา
1,383* ลานบาท
ปรมาณการสงออกกงขาว มมลคา
กวา 47,215 ลานบาท*
“ในจงหวดฉะเชงเทราม ฟารมกงกวา 1,500 ฟารม
ซงอยในอำ เภอบานโพธกวา 800 ฟารม”
ปจจยททำาใหฉะเชงเทราเปนททสามารถเพาะ
กงไดดคอพนทบางสวนอยตดจงหวดสมทรปราการ
จงหวดสมทรสาครจงหวดสมทรสงครามซง
เปนนาเกลอการเพาะพนธเลยงกงทะเล
ตองใชนำาเคมสงจงนำานำานนมา
ใชไดงายและอกปจจยหนงคอม
ตำาแหนงทดตดกบจงหวดระยอง
จงหวดจนทบรและจงหวดตราด
ซงเปนตลาดทรบกงเหลานรวม
ทงใกลสนามบนสวรรณภม
ทำาใหงายตอการขนสงไปตาง
ประเทศ
สามารถผลตลกกงได
10 ถง 20 ลานตวในทก 13 วนตอหนงฟารม
หรอ หนงเดอนจะผลตลกกงได 3 หมนลานตว รวมทกฟารมในฉะเชงเทรา จงไมตองสงสยวา 50% ของกงทงประเทศ
มาจากพนทแหงน
หากเปรยบกบปศสตวและประมงรวมการสงออกทง
ประเทศซงมมลคากวา102,195ลานบาท
(ขอมลป2554)
ถอวาเปนสดสวนครงหนงเลยกวาได
ราคาขาย
นอเพลยสหนงลานตว
ราคา2,500บาท
ลกกง1ตว
ราคา8สตางค
50% ของกงไทยเปนลกพนธกงจากอำ เภอบานโพธ
และ อำ เภอบางปะกง
60% ของการสงออกสตลาดโลกมาจากประเทศไทย
11 (*ทมา:http://www.oae.go.th/oae_report/export_import/main.phpสำานกงานเศรษฐกจการเกษตร)
บอกงปลาของชาวบานแพกง/ปลา
บรษท(ContactFarming)เชนบรษทเจรญโภคภณฑอาหารจำากด(มหาชน)
ตลาดไทยตลาดสมมเมอง(พอคาขายสง)
ตลาดสด
ซปเปอรมารเกต
พอคาคนกลาง
*หากชาวบานเลยงกงและ
ปลาไดปรมาณนอยจะสง
ขายใหตลาดในตวเมอง
จงหวดหรออำาเภอใกลเคยง
ลกกง นอเพลยส
โรงงานแปรรป
ระยะเจรญเตบโตของกง
วนท10หรอ12โพสท
ลาวาจงจะกลายเปนลก
กงอยางแทจรงทมอวยวะ
ครบจากนนกจะนำาลงบอ
ดนเพอรอเกษตรกรมาซอ
ไปเพาะเลยงตอไป
บรรงจงฟารม บรรจงฟารมมพนททงหมด100ไรเปนระบบฟารมปดหมนเวยนนำาใชในบอ
เองในปจจบนสามารถผลตกงกลาดำาทมคณภาพไดอยางตอเนองทกวน
ไดผลผลตประมาณ 2,500 ลานตวตอป คด
เปนมลคากวา 20 ลานบาทตอป
พอคาคนกลาง
ราคากงนอเพลยสลานตว
ราคา2,500บาท
ลกกง
ราคาตวละ8สตางค
12ชม.แรกจะ
เปนระยะ
นอเพลยส
(ความเคม8pt.)
36ชม.เปน
ระยะโซเอย
(ความเคม
30pt.)
ผานไป3-4วน
กลายเปนระยะ
ไมซสกนแพลง
ตอนสตว,อารท
เมย,โรดเฟอรเปน
ตอมาอก3-4วนจะ
เปนระยะโพสทลาวา
มลกษณะคลายกง
แตอวยวะยงไมครบ
โพสทลาวา
เสนทางการคาขาย
โซเอย ไมซส
ผบรโภค
12คณลง บรรจง นสภวาณชย
เกดอะไรขนกบแมของเราลำ ดบเหตการณ
ทรพยากณในพนทแมนำ บางปะกงชวงกลาง
13
นคม TFD
ผคนเขามาอยอาศยในพนทมากกวา 100 ปทแลว ทำามาหากนสอดคลองกบสภาพธรรมชาตทอดมสมบรณ
พ.ศ.2517 โรงไฟฟาบางปะกงชาวบานตองประสบกบปญหาเขมากอนเขมาเสนทเกดจากการเผากาซธรรมชาตและ
นำารอนทใชในการหลอเยนกอนปลอยลงแมนำาบางปะกงสงผลใหปลาในกระชงตายเปนจำานวนมากทางโรงไฟฟาไดจายคาชดเชยแกชาวบาน
พ.ศ.2532นคมอตสาหกรรมเวลโกลวในพนทตำาบลหอมศลตำาบลบางสมครและตำาบลบางววอำาเภอบางปะกงจงหวดฉะเชงเทราปจจบนมโรงงาน153โรง
ในปเดยวกนนคมอตสาหกรรมอมตะนครเนอทกวา20,861.24ไรครอบคลมอำาเภอเมองและอำาเภอพานทอง
จงหวดชลบรมโรงงานจำานวน400โรง ชาวบานประสบปญหานำาประปาไมพอใชรถตดเสยงดงและไมพอใจตอ
ระบบบำาบดของนคมพ.ศ.2536จงหวดฉะเชงเทรามพนททงหมด1,848,428ไรเปนพนทเกษตรกวา1,805,799ไรทเหลอเปนปาไมและการชลประทานดวยพนทการเกษตรทมมากจงเกดเขอนทดนำาบางปะกงณตำาบลบางแกวอำาเภอเมองจงหวดฉะเชงเทราเพอ
ชวยกนนำาเคมไมใหรกลำาสพนทการเกษตร
พ.ศ.2540 รฐบาลสงเสรมเลยงสตวเพอการพาณชยโดยเฉพาะหมและไกรวมทงประมงทงนำาจดและนำาเคม
พ.ศ.2541การเขามาของอตสาหกรรมการแปรรปผลตผลการเกษตรกวา250โรงเชนโรงสขาว,โรงแปงมน,อาหารสตวเพอการสงออกระยะหลงมอตสาหกรรมประเภทอนเชนโรงงานทำาอะไหลรถยนต,โรงงานทำาเฟอรนเจอร,โรงงานทำาหนง
พ.ศ.2543โครงการเขอนทดนำาบางปะกงเสรจสมบรณและเปดใชงาน
พ.ศ.2548เรมกอสรางโตโยตาบานโพธ-เปดนคมอตสาหกรรมTFDตำาบลทาสะอานอำาเภอบางปะกงจงหวดฉะเชงเทรา
พ.ศ.2550วนท13มนาคมโตโยตาบานโพธเสรจสมบรณและภายในอก5ปกำาลงจะเปนโตโยตาสาขาทใหญ
ทสดในโลก พ.ศ.2552คณะรฐมนตรในยคของรฐบาลอภสทธเวชชาชวะอนมตงบประมาณกวา6.7พนลานสรางอางเกบนำาคลองหลวงจงหวดชลบรซงจะสงนำาใหพนท44,000ไรชาวบานบางสวนไดผลกดนโครงการนมากวา40ปเพราะประสบ
ปญหาขาดแคลนนำาในหนาแลงและนำาทวมในพนทจงหวดชลบรและบางสวนของอำาเภอบานโพธจงหวดฉะเชงเทรา
พ.ศ.2553แผนการดำาเนนการขยายนคมอตสาหกรรมอมตะนคร 2ครอบคลมอำาเภอบานโพธอำาเภอบางปะกงจงหวดฉะเชงเทราและอำาเภอพานทองอำาเภอพนสนคมอำาเภอเมองจงหวดชลบรซงสรางความกงวลแก
ชาวบานในพนทดงกลาว
พ.ศ.2555-เผย11หลมฝงกลบกากอตสาหกรรมทต.หนองแหนพบสารกอมะเรงเกนมาตรฐาน20-30 เทา
-โครงการทาเทยบเรอ 13 ทาในแมนำาบางปะกงต.สนามจนทรอ.บานโพธจ.ฉะเชงเทรา
-ขดลอกแมนำาบางปะกง
-แผนขยายอมตะ1ระยะท9ครอบคลมชมชนพานทอง-หนองตำาลงจ.ชลบร(อยระหวางพจารณา)
14
พ.ศ.2499ประตระบายนำาคลองพานทองถกสรางขนเพอใหชมชนเหนอบรเวณปากนำามนำาจดใชโดยกรมชลประทาน
พ.ศ.2508ประตระบายนำาคลองพานทองสรางเสรจซงเปนคลองทไหลมาจากชลบรมความยาว20ก.ม.ไหลผานจงหวดฉะเชงเทรา3ก.ม.จะเปดประตเมอฝนตกแตปจจบนคลองพานทองเปนแหลงระบายนำาเสยโรงงานจาก
อำ เภอบานโพธ
อำ เภอพานทอง
อำ เภอเมองฉะเชงเทรา
อำ เภอบางปะกง
นคมอตสาหกรรม นคมอตสาหกรรมอมตะนครดำาเนนการในพนทอำาเภอเมองจงหวด
ชลบรมาตงแตพ.ศ.2532กนพนทกวา20,861.24ไรรวมมโรงงาน405โรงงาน
ทเปดดำาเนนการและอยระหวางกอสรางผประกอบการขยายการดำาเนนการ
แผนงานการสรางนคมอตสาหกรรมแหงท2ขนบรเวณรอยตอจงหวดชลบรและ
จงหวดฉะเชงเทราครอบคลมอำาเภอบานโพธอำาเภอบางปะกงจงหวดฉะเชงเทรา
และอำาเภอพานทองอำาเภอพนสนคมอำาเภอเมองจงหวดชลบร
นคมอตสาหกรรมหมายถงเขตพนทซงจดสรรไวสำาหรบโรงงานอตสาหกรรมทตงอยรวมกนอยางเปนสดสวน
ประกอบดวยพนทอตสาหกรรมสงอำานวยความสะดวกสาธารณปโภคและสาธารณปการโดยนคมอตสาหกรรม
จะตองมระบบถนนภายในนคมฯระบบไฟฟาระบบระบายนำาฝนปองกนนำาทวมระบบบำาบดนำาเสยระบบ
สอสารโทรคมนาคมการจดการกากอตสาหกรรมตรวจคณภาพสงแวดลอมอาคารบรการพนทใชประโยชน
ระบบปองกนอบตภยเปนสงจำาเปนและนคมอตสาหกรรมอยในการกำากบดแลของการนคมอตสาหกรรมแหง
ประเทศไทย(กนอ.)
(ทมา:กลมเครอขายรกษแมพระธรณ)
นคมอตสาหกรรมแบงไดเปน2ประเภทไดแก
1.เขตอตสาหกรรมทวไป(GeneralIndustrialZone:GIZ)เปนพนทสำาหรบอตสาหกรรมเพอสนคาทจำาหนายในประเทศหรอ
สงออกไปจำาหนายตางประเทศ
2.เขตอตสาหกรรมสงออก(ExportProcessingZone:EPZ)เปนพนทสำาหรบอตสาหกรรมเพอสงออกไปตางประเทศเปนหลกสามารถจำาหนาย
ภายในประเทศไดบางสวน(ทมา:ขาวสดรายวนวนท17ตลาคม2554ปท21ฉบบท7627http://www.khaosod.co.th/view_news.php?newsid=TUROamIyd3dPVEUzTVR
BMU5BPT0=§ionid=TURNd013PT0=&day=TWpBeE1TMHhNQzB4Tnc9PQ==)
ในภาคตะวนออกมนคมอตสาหกรรมเพยง3แหงทเปนเขตอตสาหกรรมสงออกคอนคมอตสาหกรรมแปลงยาว(เกตเวยซต
ฉะเชงเทรา)นคมอตสาหกรรมบอวนนคมอตสาหกรรมแหลมฉบงจงหวดชลบร
ปจจบนกนอ.มนคมฯเปดแลว42แหงใน15จงหวดกวา24นคมอตสาหกรรมอยในจงหวดภาคตะวนออกซงทงหมดนเนองมา
จากโครงการแผนพฒนาพนทชายฝงทะเลตะวนออกทมการผลกดนอตสาหกรรมในภาคตะวนออก
“อมตะสรางตรงทแหลงเพาะพนธปลาชนดโดยเฉพาะเวลาฝนลงมาใหมๆ เปนแองทมปาจาก และโกงกาง” เสยงชาวบาน
ทาเรอ 6 ทา*
นคมอตสาหรรมอมตนคร 2*
“ไมชอบเลย เขาเปลยนวถชวตชาวบาน ตองทำ งานในโรงงาน แลวขายนา ไมมทเปนของตวเองแลว” เสยงชาวบาน
“ไมชอบมลภาวะเสย นำ ดำ เพราะเราเกดมากบธรรมชาต คลองสวยนำ ใส มคนหาปลา แตตอนนนำ เสยกนหมด” เสยงชาวบาน
“พอแมทำ งานในโรงงานแลวไมมเวลาให กลบบานดก อยากเจอหนาพอแมมากกวาน” เสยงชาวบาน
15
1 นคมยงไมพอหรอ?
หมายถงพนทสำาหรบใหเรอเขาจอดเทยบทามการทอดสมอเรอมอปกรณหรอสงอำานวยความสะดวกตางๆเพอกจกรรมระหวางเรอกบชายฝงเชนการขนถายสนคาจากเรอ
ขนสฝงหรอจากเรอลงเรอสรปทาเรอคออาณาบรเวณพนททมการตดตอกนระหวางเรอกบชายฝง
ประเภททาเรอมการจำาแนกหลายแบบ
1.แบงตามหนาทลกษณะการใชงานเชนทาเรอขนสงสนคาทาเรอปลอดภาษทาเรอภายในประเทศทาเรอเพอการทหารทาเรอนำามน
2.แบงตามภมศาสตรททาเรอตงอยเชนทาเรอแมนำาทาเรอนำาลก
3.แบงแยกตามขนาดทาเรอตามจำานวนทาเทยบเรอนำาหนกสนคาและมลคาสนคาทเขาออกในแตละปขนาดของเรอทใหญทสดทเคยเทยบทา
หนาทหลกของทาเรอคออำานวยความสะดวกในการขนถายสนคาผานทาเพอการคาทางทะเลทงในประเทศและในประเทศเพอนบาน
และทาเรอควรตองอำานวยความสะดวกแกผโดยสารทผานทาดวย การขนสงทางบกโดยรถยนตรถไฟการขนสงทางนำาเปนตน
ทำาหนาทเปนเสมอนทพกสำาหรบเรอตางๆนอกเหนอไปจากการขนถายสนคาหรอผโดยสารเชนการซอมแซมเรอใหความ
ปลอดภยแกเรอทเขามาสรางสงอำานวยความสะดวกอยางโรงพยาบาลโรงเรยนนอกจากนยงบงคบควบคม
ดานมลพษในบรเวณพนทอกดวย
(ทมา:เวบไซดกรมเจาทาhttp://www.md.go.th/marine_knowledge/e-harbour.php)
ทาเรอแหงนเปนของเอกชนมขนาดพนทใกลเคยง1000ตร.ม.(ตามกฎหมายแลวจะตองมการทำาEIA
หากทาเรอมขนาดใหญเทยบเทา1000ตร.ม.)มทงหมด6ทาทงนทาเรอทง6ทานนจะอยในบรเวณทตด
แมนำาบรเวณตำาบลสนามจนทรอำาเภอบานโพธจงหวดฉะเชงเทราโดยมสวนทยนออกจากแนวเขตโฉนด
ทดน35.46เมตรทง6ทาโดยมตวคลงสนคาตงอยบนถนนสายหลกตดแมนำาบางปะกงซงมพนทรวมประมาณ
180ไรเปนคลงสนคาทเปดไวสำาหรบเชาเกบพชผลทางเกษตรกรรมเชนขาวขาวโพดแปงมนสำาปะหลงฯลฯซงสามารถลงสนคาได
หลายชนดพรอมกนในอตรา4,000–5,000ตนตอวนรบสนคาเขาไดวนละไมตำากวา50-70คนรถลกษณะทาเรอนนคอเปนรปตวTขาตวTกวาง8.16เมตร
และยาว8.57เมตรมโครงหลงคาอยหนาทาทำาดวยMetalSheetยนออกไปจากหนาทา15.46เมตรมทาทหวตวTกวาง11.43เมตรยาว81เมตรอย4ทาและมทาท
หวตวTกวาง11.43เมตรยาว66เมตรอย2ทา
กรณมาบตาพตมกจะถกหยบยกมากลาวในการตอสของชาวบานในหลายพนทกบอตสาหกรรมและทาเทยบเรอ ดวยความหวาดวตกวาจะเกดเหตการณเชนน หาก
อตสาหกรรมหรอทาเทยบเรออน ๆ มการจดการไมดพอเชนกรณน กจะกลายเปนบทเรยนแสนสาหสของประเทศไทย
อำ เภอบานโพธ
อำ เภอพานทอง
อำ เภอพนสนคม
มาบตาพตทาเรอแหงแรกของประเทศไทยทเปนตวอยางของการทไมมการจดการทดซงสรางผลกระทบอยางรนแรงตอจงหวดระยองในป
2524ประเทศไทยมการขดเจาะพบเจอกาซธรรมชาตกลางอาวไทยเปนครงแรกทำาใหภาครฐเกดความคดทจะพฒนาพนทชายฝงทะเลตะวนออก
ใหเปนอตสาหกรรมในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท4-5ไดกำาหนดใหจงหวดระยองฉะเชงเทราชลบรเปนแหลงอตสาหกรรม
หลกของประเทศหรอวาโครงการพฒนาพนทชายฝงทะเลตะวนออก(EasternSeaboardDevelopmentProgram)ซงเปนความหวงของการเปลยนแปลงของ
ประเทศไทยจากสงคมเกษตรมาเปนอตสาหกรรม
จากปพ.ศ.2531มโรงงานเพยง421เมอปพ.ศ.2545มโรงงานกวา1,379แหงโดยเพมขนเฉลย68แหงตอปและปจจบนกนพนทไปมากกวา2หมนไรจงหวด
ระยองกลายเปนเมองทเตมไปดวยอตสาหกรรม
ขาวการลกลอบทงสารเคมและการรวไหลของสารเคมอตสาหกรรมทำาใหสภาพแวดลอมหาดทรายทสวยงามทรพยากรปลาทสมบรณหายไปและการปนเปอน
รวมทงโรคภมแพมะเรงผวหนงและการคลอดกอนกำาหนดสงมากจากป2549–2553ตรวจพบสารอนทรยระเหยงายปนเปอนเกนมาตรฐาน3ชนดและเขาขายสงมากอก6
ชนดโดยภายใตองคการอนามยโลกInternationalAgencyforResearchonCancer(IARC)กรมมลพษรายงานวารอยละ50ของบอนำาตนทประชาชนใชในครวเรอนนนพบ
สารหนและโลหะหนกอนๆรอยละ18ปนเปอนสารอนทรยระเหยงายซงผลเลอดของประชาชนมระดบโลหะหนกอนๆรอยละ34มผปวยเขารบการรกษาโรคระบบทางเดนหายใจ
ผนผวหนงไมนบรวมถงการเขาออกของรถบรรทกและเรอขนาดใหญมากมายทสรางความบอบชำาใหพนทและหาดทรายทสวยงามกกลบลกลายสกปรกและปนเปอน
(ทมา:เอกสารระยองโมเดลจากตนแบบความโชตชวงสตนแบบการพฒนาทผดทาง)
ทาเรอ
(ทมา:กลมคมครองบางคลา)
“การเขาออกของเรอขนสงสนคาวนละหลายเทยวหลายพนตน และมลพษจากนำ ลางเรอ สารเคมจากการขนสงสนคาจะทำ ใหแมนำ บางปะกงเสอมโทรม” ...สรายทธ สนรกษา
นคมอตสาหรรมอมตนคร 2*
*โครงการทงสองแหงยงไมไดสรางจรง
16
ฤาจะเปนเชนมาบตาพด...
ลกหลานดแลแมสำ นกชมชน
สบเนองจากโครงการเฉลมพระเกยรตศลปรกษนำา84พรรษาโครง
งานของคณครไดรบการคดเลอกจากสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพน
ฐาน(สพฐ.)และไดเงนรางวลหลงจากไดรบคดเลอกจงนำาเงนรางวลนนไปจด
กจกรรม“ศลปรกษนำา”ชอวา“สรางสรรครกศลป”ในป2553ทงจางวทยากรมา
บรรยายมาสอนวาดรปตนไมและธรรมชาตสรางจตสำานกรกธรรมชาตใหเดกๆ
ลาสดทางโรงเรยนไดจดกจกรรมใหเดกๆขจกรยานไปทเกาะนกอำาเภอ
บางปะกงเพอนำายางรถยนตไปคลองทอนไมทำาแนวปองกนชายฝงและปลก
ปาชายเลนทงในและนอกชมชนเพอเพมแนวปองกนชายฝงและแหลงอนบาล
สตวนำา
นอกจากนคณครสมหญงพบวาลำาคลองมขยะมากคณครสมหญงได
ชวนเดกๆชวยกนเกบขยะเพอนำาไปทงหรอนำาไปไปขายในโครงการ“ขยะมคา”
ของคณครสมหญงถอเปนการบำาเพญประโยชนเพอชมชนและสรางจตสำานกรกษสงแวดลอมใหแกนกเรยน
“รสกสนกและภมใจทไดชวยโลก อยากใหพอแมเลกทำ งานโรงงานมาทำ จาก มาปลกผก ตอนนกปลกผกใหพอแมกนอย” เสยงของนองๆทไดเขารวมโครงการของคณครสมหญง
‘โครงการศลปรกษนำ ’‘ สำ นกรกษธรรมชาต ’
ตอมาเกดเครอขายปลกปาทคลองออมและดำาเนนการมาตงแตป
2553ตอเนองมาตลอดจนถงปจจบน
กจกรรมอกประเภทคอชมรมจกรยานรกษถนเปนชมรมทจดตงโดย
คณครสมหญงซงจะพานกเรยนปนจกรยานไปทกซอกมมของชมชนเพอให
นกเรยนไดมโอกาสมองเหนความสวยงามของธรรมชาตและชมชนเพอทเดกๆ
จะไดเกดความรสกรกและหวงแหนชมชนของตน
ครสมหญงเชอชาตอาย57ปโรงเรยนบานบางหกผรเรม
โครงการศลปรกษนำาดวยชวตในวยเดกผกพนกบปาชายเลนและ
คลองอนอดมสมบรณนนเปนจดเรมตนททำาใหครสนใจอนรกษบาน
เกดของตน
17ทมา:http://savebangkhla.wordpress.com
‘กลมเครอขายรกษแมพระธรณ’สรายทธ สนรกษา
คณสรายทธสนรกษาตองการปกปองบานเกดของตนใหม
ความอดมสมบรณและมอาหารพรอมบรบรณเชนเดมเมอทราบวา
พนทนคมอตสาหกรรมแหงใหมกำาลงเขามาคบคลานในพนท
ดวยความเหนของชาวบานทเหนวาอตสาหกรรมอาจเขามาทำาลายความสมบรณและ
สรางผลกระทบแกชมชนจงเกดการตนตวจดตงเครอขายรกษแมพระธรณขน
ในพ.ศ.2552ไดทำางานเปนคณะอนกรรมการลมนำาของกระทรวงทรพยากร
ธรรมชาตและสงแวดลอมมหนาทเขารวมแสดงความคดเหนและแสดงสทธทจะดำาเนน
การปกปองพนทแตไมมอำานาจหรอสทธในการสงการ
พนททกำาลงอยในระหวางการวางแผนและดำาเนนการเพอเปนนคม
อตสาหกรรมแหงใหมนมความหลากหลายทางชวภาพเชงนเวศลมนำาทงลมนำา
บางปะกงและลมนำาคลองหลวงเปนพนททมความอดมสมบรณสงเปนแหลงทรพยากร
อาหารทสำาคญและเปนพนทเกษตกรรมทสรางรายไดใหคนในชมชน
นอกจากนประสบการณจากทกพนทมการดำาเนนการนคมอตสาหกรรมแทบทก
แหงไดทำาใหชมชนเรงระวงเรองของผลกระทบตอธรรมชาตสงแวดลอมรวมทงนำาไปส
ปญหาสงคมและปญหาดานสขภาพ
“เราไมตองการโรงงานอกแลว เราไมอยากใหแมตองไปลางสวม นองสาวไปเปนสาวโรงงาน และพอตองไปเปนยาม รบคาแรงขนตำ ชวตวนนมนดอยแลว ผมจะไมยายไปไหนอกแลว ผนดนนปยาพอแมสรางมา ผมจะปกหลกตลอดไป แถวนญาตผมทงนน ยากแกแลว จะใหแกอยอยางไร หากโรงงานเขามา...” นนคอคำากลาวของคณสรายทธ
18
ทมา oknation.net 15/10/55
...คนกลมนชวยจดไฟในใจเรา
ขอใหแมแขงแรง
อยากใหมแมนำาสมบรณและมความอดมสมบรณไมมมลภาวะหรอขยะมลฝอย-อยากใหมธรรมชาตเหมอนเดมกลบมาเหมอนเมอกอนกง,ปลา,เรอผหลอกสมยเปนเดก
เดยวนมนไมมใหเหนแลว
-อยากใหแมนำาบางปะกงอดมสมบรณแบบแตกอนกงหอยปปลาชกชมแคใตถนบานหรอ
ปลอยยนำาเขามากมกงมปลากนแลวตอนนมนอยมากหายาก
-อยากใหแมนำาบางปะกงใสสะอาดและปราศจากสงของและพชผกทลอยมาใหหมดไปจาก
แมนำาแหงน
-อยากใหเปนแมนำาทสามารถเดนทาง,ใชและเปนแหลงทมปลากงเหมอนแตกอนไมม
มลพษเปนเขตพนทสเขยว
-อยากใหแมนำาสะอาดและดขนเพราะนำาตอนนสกปรกมากแตกไมรจะทำายงไงเรยกรองไปก
ไมไดอะไรแมนำาเปลยนไปมากนำาฝนทเคยกนไดกปนเปอนนำาทอาบกคนตว
-อยากใหแมนำาบางปะกงเปนเหมอน50ปกอนเพราะดำานำาลงไปกจบกงไดแลวอยากใหนำา
สะอาด
-อยากใหแมนำาบางปะกงกลบมาเปนเหมอนเดมมกงปลาปเยอะไมมขยะนำาสะอาด
เหมอนเดม
-อยากใหนำาเหมอนเดมเหมอน10-15ปทแลวไปพวกเรากมสวนทำาใหนำาเสยนำาดำาไปครง
แมนำาลงไปหมดทกชมชน
-อยากใหแมนำาบางปะกงสะอาดปราศจากสงปฏกลและปราศจากขยะมลฝอยในแมนำา
-ไมอยากใหมอะไรมาขวางทางนำาบบนำาทำาใหนำาตายและไมมการเปลอยดนตลอดลมนำา
-อยากใหดขนทกอยางอยากใหผนำาจดการเรองแมนำาเรองสงแวดลอม
-สมยกอนกนนำาจากแมนำายงไดสะอาดมากเดยวนตองกนนำาจากเครองกรองเสยเงน
นำาสมยกอนสะอาดหวานอรอยอยากใหหยดความแยแคน
-อยากใหมกงหอยปปลาเหมอนเดมตามธรรมชาตอยางสมบรณ
19
20
โชคดแคไหน?ทมแมนำ บางปะกงกร ะบวนการศ กษ า1. ระบปญหาคณครไดถามพวกเราวา
• ในฐานะผบรโภค เรารจก ปลากะพง ทเรากนมากแคไหน
• ทำาอยางไรเราจงจะรจก ปลากะพง ทกมต ทกดาน”
เราจงทำาการศกษา
• ศกษาขอมลพนฐานเกยวกบปลากะพง คณคา ประโยชนและการเลยง
• ลองไปชมตามรานอาหารตาง ๆ ใกลโรงเรยน
• ยอนรอยกลบไปยงแหลงซอขายปลา เชน ตลาดประชาอทศ 61 ตลาดมหาชย ตลาดทะเลไทย หมบานชาวประมงบางขนเทยน รวบรวม
ขอมลเพอตามรอย “เสนทางปลากะพง” กวาจะมาถงจานอาหารของเรา
• วเคราะหความสำาคญของปลากะพงในแตละชวงกอนทจะมาอยในจานของเรา
• ชมสอ นกขาวพลเมอง “ปลากะพงทบางปะกง” สะทอนภาพปลากะพงทตายทงกระชง
และเกดความสงสยวา
...ปลากะพงตายเพราะเหตใด เกดอะไรขนทบางปะกง
...เรามนใจไดกเปอรเซนตวาปลากะพงทเรากนวนน ไมไดมาจากกระชงในคลปทไดชมไป
...หากเราเปนเจาของกระชง เราจะทำาอยางไรกบปลาทตายลอยเตมกระชง
...ผบรโภคอยางเราจะทำาอะไรไดบางกบแหลงอาหารของเรา
เราจงทำาการศกษาเพมเตม
• ศกษาขอมลเกยวกบพนทลมนำาบางปะกง
• ศกษาภาคสนามทหม 1 เทศบาลตำาบลบางปะกง อำาเภอบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา
ไดโจทยโครงงาน ...ศกษาศกยภาพของพนทในฐานะแหลงอาหารและผลกระทบจากการพฒนา
กรณ แมนำาบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา
เทอม 1
2.ศกษาปญหา• รวมฟงเสวนา CHIA (Community Health Impact Assesment) สรางอำานาจทางปญญาในการกำาหนดอนาคตตนเองและสงคม ซงพบ
วา...CHIA คอ สงทชวยขยายเสยงใหชาวบานในการแสดงสทธทจะปกปองตนเอง โดยใชชดความรและขอมล
• ศกษาขอมลพนฐานของแมนำาบางปะกงโดยแบงออกเปน 3 กลมตามเขตการประกอบอาชพและภมศาสตร ไดแก แมนำาบางปะกงชวง
ตน ชวงกลาง และชวงปลาย
ภายใตขอสงเกตคอ
....ศกยภาพของพนทลดถอยเมอมสงแปลกปลอมจากภายนอกเขาไปสชมชน
...สงแปลกปลอมเหลานนเขามาไดอยางไร มปจจยใดบางสนบสนน
3.วเคราะหปญหา• เขยนบทความ “เราโชคดอยางไรทมบางปะกง”
• ลงพนทเกบขอมลเพมเตมทอำาเภอบางคลา อำาเภอบานโพธ อำาเภอบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา และอำาเภอพานทอง จงหวดชลบร
• นำาเสนอขอมลพนฐาน ศกยภาพ และการพฒนาของพนทศกษา
• ประมวลและวเคราะหความรผานการทำา KM (Knowledge Management)
• นำาเสนอรางรายงานและงบประมาณตอ สำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช.)
เทอม 2
4. เสนอผลการศกษาคำาถาม และการจดเวทสาธารณะ
5. ดำาเนนการมสวนรวม• จดทำารายงาน HIA
• ดำาเนนการเผยแพรผลการศกษาและการแลกเปลยนความร ขอมล และความคดเหนดวยการจด เวทสาธารณะ “เดกวอนถามผใหญ
กรณ แหลงอาหารกบการพฒนา”
6.ประเมนผล• ประเมนการดำาเนนการจดเวทสาธารณะ และการจดทำารายงาน HIA
• ประเมนตนเอง และประเมนโดย PEER
• ประเมนการทำาโครงงาน21
โชคดแคไหน?ทมแมนำ บางปะกง...แมนำาบางปะกงไมตางอะไรกบขมทรพยทรวบรวมสมบตทาง
อาหารไวมากมายไมวาจะเปนพนธพชหรอพนธสตวตงแต
ขาวมะมวงมะพราวหมากพลกงและปลาหลากหลาย
สายพนธพนทเลกๆของประเทศไทยแหงนสรางสรรคสง
สำาคญซงเปนพนฐานในการดำารงชวตของผคนและเกยวเนอง
กบคนกรงอยางเราเพราะไมวากงปลาขาวมะมวงเหลานถก
สงมาหลอเลยงชวตคนกรงทผลตอะไรกไมเปน....เราเรยน
รวาในวนนขมทรพยทางอาหารกำาลงเสอมโทรมลงอยาใหเรา
ตองสญเสย“ความโชคด”ของเราไป...
...จากการศกษาภาคสนามทำาใหไดไปสมผสถง
วถชวตของคนในพนทลมนำาบางปะกงทำาใหเหน
วายงมอกหลายชวตทจำาเปนตองพงพาความ
อดมสมบรณของแมนำาสายนอยซงหากไมม
แมนำาบางปะกงพนทนแหงนกคงไมสามารถผลต
ทรพยากรอาหารทหลากหลายและอดสมบรณได
ในการศกษาภาคสนามหลายครงทำาใหทราบถง
ปญหาทเกดขนทเชอมโยงถงตวเราไดบางเรองก
ใกลตวเรามากกวาทคดวนนถาเราไมดแลแมนำา
บางปะกงซงเปนแหลงอาหารทสำาคญของเราเรา
อาจตองบรโภคอาหารทปนเปอนสกปรกซงเราก
อาจจะไมสามารถตรวจสอบได...
โชตมญช อรานกล (มญช)
ณฐอร เนยมถนอม (เบล)
...ขาพเจาคดวาพวกเราโชคดมากจรงๆท
ประเทศไทยมแมนำาบางปะกงเพราะตลอด
ลำานำานนไมมสวนใดทไมสามารถนำามาทำาให
เกดประโยชนไดแมนำาบางปะกงอดมสมบรณ
ไปดวยทรพยากรทางธรรมชาตทเปนประโยชน
ตอชมชนจนไปถงระดบประเทศซงถาเราสญ
เสยเเมนำาสายนไปความลำาบากคงเกดแกหลาย
ชวตและในระดบมหาศาล...
...แมนำาบางปะกงเปนสายนำาทหลอเลยงชมชนใน
พนทจงหวดฉะเชงเทราเปนแหลงผลตสตวนำาและ
ผลผลตทางการเกษตรทสรางรายไดใหกบชมชนและ
ประเทศหลายหมนลาน
...เชอวาดวยความชกชมของอาหารทโลมาอระวด
ชอบซงคอปลาดกทะเลจงปราฎพบโลมาทนซงชวย
ดงดดนกทองเทยวใหเขามาเยยมชม
...จะเปนความโชคดหรอไมทแมนำาบางปะกงยงคง
สะอาดและสมบรณเหมอนเดม...
...แมนำาสายนเปนแมนำาทสามารถเลยงปลากะพงไดด
ซงปลากระพงเคยชกชมไปถงบรเวณตอนบนของแมนำา
ปรากฏหลกฐานคอวดปากนำาโจโลทตงชอวดตามชอปลา
ทเคยชกชมในบรเวณนนบรเวณตอนปลายของแมนำาใน
วนนยงพบโลมาหวบาตรซงมกจะตามปลาดกทะเลเขาไป
ถงลำานำาตอนกลางตลอดสองฝงของแมนำาบางปะกงมปา
จากทชาวบานสามารถนำาไปใชประโยชนไดทงตนทงยง
มปาชายเลนทรวบรวมความอดมสมบรณไว...นคอความ
โชคดของเรา
...แมนำาบางปะกงเปนแหลงผลตอาหารทสำาคญมาก
แหงหนงของประเทศ!ซงมทงผลผลตสตวนำาทงกงหอยป
ปลาและทรพยากรอนอนอดมสมบรณอกนบรอยหากขาด
ลำานำาสายนไปกคงปรยบเหมอนวาเราไดขาดเสนเลอดใหญท
หลอเลยงประชาชนในชาตไปนอกจากนแลวหากมองในแง
ของคนกรงเทพฯหากไมมแมนำาบางปะกงนำากอาจทวมตว
เมองซงเปนแหลงเศรษฐกจไดเนองจากเราใชแมนำาบางปะกง
นเปนทางระบายนำาหลกทางหนงทำาใหสามารถปองกน
กรงเทพฯบางสวนเอาไวได...
อรพญช หลว (เลง)
พนทสร จนทรานวฒน (พน)
กฤตณฐ พจนาเกษม (ปณณ)
นภสสร เรองศร (ตวง)
รมตา สงหแกว (บล)
อศน ลลตนนทวฒน (บอมบ)
...แมนำาบางปะกงเปนแมนำาสายหลกของประเทศทสราง
ประโยชนใหกบประเทศไทยอยางมหาศาลไมวาจะเปน
แหลงอาหารททำาใหพวกเรามกนกนอยางไมอดยากและยง
สรางรายไดและอาชพใหผคนมากมายแมนำาบางปะกงนน
เปรยบไดกบเสนเลอดสายใหญทเราจะสญเสยไปไมได...
ประเทศไทยของเราถอวาโชคดมากทมแมนำาบางปะกงเพราะแมนำา
บางปะกงเปรยบเสมอนสายเลอดหลอเลยงหลายแสนชวตเพราะเปน
พนททผลตอาหารเลยงคนทงประเทศและบางสวนถกสงออกไปขาย
ยงตางประเทศทรพยากรทไดจากพนทนถอวาเปนของดของประเทศ
ของเรากวาไดและคงมไมกชาตในโลกทจะมพนททอดมสมบรณและ
มทรพยากรทหลากหลายเทาประเทศไทยถาหากประเทศของเราขาด
แมนำาสายนหรอหากแมนำาตองเปลยนแปลงไปในทางเสอมโทรม
เราคงไมโชคดเทาเดม
22
เดกวอน... ถามผใหญ
ทำ ไมกำ หนดใหเฉพาะทาเรอทมพนท1,000 ตรม. ทำ EIA ทาเรอทมพนทเลกกวาหลายๆทาเรอ เมอรวมกนกใหญกวา 1,000 ตรม.และสามารถสรางผล กระทบไดพอกน โรงงานมวธบำ บดของเสยอยางไร สงสยวายงมระบบจดการทด ตนทนกยงสง โรงงานบำ บดจรงหรอไม
โรงงานเคยลงมาสำ รวจพนท ทไดรบความเดอนรอนหรอไม
แมนำ บางปะกงเปนผใหกำ เนดและเลยงด จำ เปนดวยหรอทตองหาวธการสรางความสมดลระหวางอตสาหกรรมและวถเดมของชาวบานกบบางปะกง
มนยากแคไหนกบการบำ บดนำ เสย ทำ ไมถงไมทำ กน
ชาวบานมความเปนอยทดอยแลว โครงการพฒนาใดกตาม ทเขามาทหลง ทำ ไมไมแสดงความรบผดชอบอยางเตมท
เหตใดจงยงตองมอตสาหกรรมในเมอชาวบานเองสามารถพงตนเองไดโดยมชวตทสอดคลองกบสภาพพนทอยางไรปญหา
พนททถกกวานซอไปเปนนคมอตสาหกรรมเปนพนทแหลงอาหารของเราเทาไหร จะคมหรอไมกบการทเสยพนททอดมสมบรณไป
ทำ ไมประเทศไทยไมใชมาตการเหมอน Switzerland ทวานำ เสยของโรงงาน จะสงไปบำ บดโดยหนวยงานทองถนเพอปองการการลกลอบไมบำ บดนำ
เนองจากพนทแหงนมความอดมสมบรณแลว ทำ ไมไมพฒนาตอ ยอดจากของดทมอยเดม แทนทจะนำ อตสาหกรรมเขามาทำ ลายความเปนวถดงเดมของชมชน
ใครอยากมบานอยใกลโรงงานและทาเรอบาง
ชาวบานเหนความเปลยนแปลงและอยากไดแบบเดม เหนวาเปนเรองสำ คญหรอไม และจะทำ อยางไร
การพฒนาคออะไรกนแน และเราควรพฒนาอะไร23
พวกเรานกเรยนชนมธยมศกษาปท5โรงเรยนรงอรณในฐานะคนนอกทเขาไปศกษาพนทอำาเภอบานโพธจงหวด
ฉะเชงเทราและอำาเภอพานทองจงหวดชลบรความรในพนทนสำาหรบเรา...เปนศนยแมจะลองหาขอมลจากอนเตอรเนต
มาบางกเทยบไมไดกบการไดพดคยกบคนทอยในพนทจงเปนความโชคดทไดลงไปศกษาจากชวตของผคนในพนทจรง
เราไดเรยนรเรองราวมากมายทพวกเราไมเคยรมากอน
วนนเราไดรวาแมนำาบางปะกงสำาคญกบเราอยางไรสงดงามของจงหวดฉะเชงเทรามใชเพยงหลวงพอโสธรฯ
ทแทแมนำาบางปะกงสายนคอสงลำาคาของชาวบางปะกง
ในพนทอำาเภอบานโพธและอำาเภอพานทองซงเปนพนทศกษาของพวกเราเปนแหลงภมปญญาทล ำาคาสะทอน
ภาพชวตของผคนทผกพนกบธรรมชาตและสายนำาไมวาจะเปนภมปญญาการทำาจากทคณภาพชนเยยมซงพวกเราทง
ในความทนทานของตบจากทอยไดถง6ปสำานวนของผเฒาผแกทกลาวถงจากวา“ลกกนไดใบแกรอน”จงคงไมผดนก
เพราะตนจากจะสามารถขนไดทวไปรมนำาชาวบานไมตองปลกไมตองดแลเตบโตเองไดชาวบานใชสอยไดสารพด
ประโยชนและสามารถใชไดทกสวน
แตวนนผคนไมนำาตบจากมามงหลงคาอกแลวตนจากถกตดโคนไปมากและถกแทนทดวยนากงและฟารม
ไกระบบนเวศกงปลาปทเคยพงพงอาศยจากเปนทหลบภยกลดจำานวนลงดวยปาจากสองฝงแมนำาบางปะกงหายไป
พรอมกบความเสอมโทรมของแมนำา
ไมตองแปลกใจทลกหลานชาวบางปะกงจะสามารถจดจำาภาพในอดตทสวยงามของแมนำานไดคำาบอกเลาทวา...
ไมวาจะเปนกงปลาหอยปมมากมายจนชอนมอเปลาจากแมนำาไดบางครงปลากกระโดดขนเรอมาใหจบเองหรอแควน
มอในนำากงจะเวยนหวชหนวดใหจบรวบไดงายความรสกของเดกทเกดในทศวรรษนคงไมเชอวาเหตการณเชนนจะเปน
จรง...แตกตองเชอ
และตอนทพวกเราทำาการศกษาพนทเกดคำาถามหนงทวา“เหมอนเรากำาลงฆาตวตาย”เพราะการทเราทำาลาย
ความอดมสมบรณของแมนำาบางปะกงกเหมอนเรากำาลงวางยาในอาหารของเราเองเรากำาลงทำาลายรมไมชายคาของ
ตนเอง
สถานการณทอำาเภอบานโพธและอำาเภอพานทองควรตองอยในความสอดสองระวงของชาวบานอยางใกลชด
เมอโครงการทาเรอวางแผนทจะเปดดำาเนนการในไมชาและนคมอตสาหกรรมขนาดใหญวางแผนขยายการดำาเนนการ
มาสพนทแกมลงธรรมชาตหากวาทง2โครงการดำาเนนการไดสำาเรจคงมความเปลยนแปลงเกดขนในพนทในลกษณะ
“หนามอเปนหลงมอ”ชาวบานจะยอมแลกหรอไมกบปาจากแหลงสดทายการเพาะเลยงสตวนำาจะไดรบผลกระทบหรอ
ไมจากมลพษทางอากาศซงนำาไปสโรคภยชนดใหมในกงและปลาแมวนนฟารมบางเจาจะมระบบจดปรบคณภาพ
นำาของตนไดกตามนำาจะทวมเพราะพนทนคมกดขวางทางนำาไหลการระบายนำาไมสามารถทำาไดการเขามาของผคน
แปลกหนาผไมมจตสำานกรกถนรถบรรทกปญหาสงคมและปญหาสขภาพเหลานจะ“เขมขน”ขนในพนทอำาเภอ
บานโพธและอำาเภอพานทองเปนแนบางวานคมอตสาหกรรมยอมเจรจากบชาวบานมากขนบางวาชาวบานยงไมรเรอง
โครงการทาเรอและจะมใครซกกคนทกำาลงตอสในเรองน
แตเราเองจะขอเปนสวนหนงทจะรวมรกษาแมนำาบางปะกงดวยกนนกเรยนสายศลประดบชนมธยมปท5
โรงเรยนรงอรณ
24
เสนอให...รก “แม”บางปะกง...เปนวาระสำ คญของชมชน ปลกฝงและขบเคลอนใหเยาวชนและคนรนใหมรก
ในสงมคาทตนม
เสนอใหไมแลกอาหารกบการพฒนาใดๆ
เสนอใหภาครฐควรใหความสำ คญในเสยงชาวบานมากกวา ภาคอตสาหกรรม เพราะชาวบานยายฐานการผลตไมได
Recommended
