Discover Portugal
1
Discover Portugal
2
© Discover Portugal, uitgave 1, 2015
Discover Portugal
3
Portugal is voor mij een echte ontdekking geweest. Hoewel
het land één van de oudste wijngebieden ter wereld is werd het
vooral bekend om de port die er gemaakt werd. De wijnen
waren altijd een beetje het 'ondergeschoven kindje' en hadden
het imago van stoffig en wijnen met harde tannines die zelfs
na jaren rijpen moeilijk sleten. Maar Portugal heeft de
afgelopen dertig jaar een enorme inhaalslag gemaakt en men
leerde in rap tempo van andere landen en wijnmakers.
Gelukkig zijn ze al die tijd trouw gebleven aan hun eigen
druivenrassen en hebben ze meer autochtone soorten dan
menig ander wijnland. Bovendien kent Portugal een grote
diversiteit aan klimaten door het gehele land waardoor geen
enkele wijngaard hetzelfde is. Het resultaat een oneindig
aantal prachtige en unieke wijnen!
Sinds de dag dat ik in aanraking kwam met Portugese wijnen
heeft het mij nooit meer losgelaten en is het één van mijn
meest favoriete wijnlanden. Tot op de dag van vandaag weet
Portugal mij elke keer weer te boeien en te verrassen. Gezien
de schatkamer van mogelijkheden is het gek dat land bij de
echte wijnliefhebbers vaak nog zo onbekend is en onder de
radar blijft bij het samenstellen van het assortiment. Misschien
maakt onbekend, onbemind?
Discover Portugal
4
Ik wil u daarom meenemen op ontdekkingsreis door Portugal.
Twee weken geleden heb ik al mijn producenten bezocht en
bekende maar ook voor mij nog onbekende wijnen geproefd.
Bij ieder van hen hebben wij opnieuw mooie wijnen
geselecteerd. Onder het thema "Discover Portugal" bieden wij
ieder van hen een podium om u net zo enthousiast te maken
als ik zelf ben.
Proost!
Discover Portugal
5
Midden in de Douro, wat onbetwist één van ’s werelds mooiste
wijngebieden is, ligt Niepoort Vinhos. Pal aan de rivier de
Tedo, een zijtak van de Douro die als een zilveren ader langs
de stijle wijnhellingen slingert vinden we verscholen in de
rotsen Quinta de Nápoles die het hart van het wijnbedrijf
vormt. Hier zwaait de zesde generatie van de familie van der
Niepoort, zoon Dirk, sinds enkele jaren de scepter op geheel
eigen en vooral persoonlijke wijze. Het huis werd in 1842
opgericht door de Nederlander Eduard Kebe. Vijf jaar later
werd Franciscus, de eerste Van der Niepoort, zijn partner.
Toen Kebe korte tijd later overleed werd het portbedrijf
volledige eigendom van van der Niepoort. Wat vroeger ooit
begon als kleinschalig porthuis is inmiddels uitgegroeid tot
een gerenommeerd port - & wijnhuis die bij vele wijnkenners
een plekje heeft veroverd. Dirk weet dan ook, mede dankzij
zijn eigenwijze visie, continu te verrassen!
Uiteraard wordt hij bij het maken van de Port en wijn
geholpen door een paar trouwe handen. De typische
portdruivenrassen als Touriga Nacional, Tinta Cão, Tinta
Roriz en Tinta Barroca vormen de hoeksteen van de
kwaliteit van port. Zij worden in het najaar naar Vale
Discover Portugal
6
Mendiz gebracht. Een oud portmuseum waar Nick
Delaforce de wijnen in spe een speciale korte gisting laat
ondergaan. Na enkele dagen vindt een brute
onderbreking van het gistingsproces plaats door
toevoeging van wijnalcohol. Zo ontstaat port. Hierna
wordt de zorg overdragen aan José Nogueira in Vila
Nova de Gaia die aan de slag gaat met het blenden en
zorgt voor de waanzinnige kwaliteit.
Ook bij de rode en witte wijnen van Niepoort
wordt veel aandacht besteed aan de kwaliteit.
Voor de Nederlandse markt kwam Dirk zelfs
met een uniek project: De Gestolen Fiets.
Want weinig is zo typisch Nederlands als de
fiets. We hebben meer fietsen dan inwoners
en vele andere landen vinden dit
vervoersmiddel typerend voor ons. Voor ons
is de fiets juist typerend omdat er zoveel van
worden gestolen. Omdat Dirk een naam
wilde voor een wijn waar iedereen zich mee
kan associeren én een verhaal ontlokt kwam
hij met de naam ‘Gestolen Fiets’.
Geillustreerd door Peter van Straaten.
Overigens is geen enkele van Dirk zijn
wijnen een fruitbom maar zijn het echte
terroir producten. De diversiteit van de
verschillende stijlen is verbazingwekkend!
De wijnen komen van verschillende quinta’s. De belangrijkste
beslaan in totaal 50 hectare: Quinta de Nápoles en Quinta do
Carril. Quinta de Nápoles ligt zeer fraai aan de Rio Tedo, een
zijtak op korte afstand van de Douro zelf. Hier worden droge
wijnen gemaakt zoals de Redoma’s.
Discover Portugal
7
In Bairrada kocht Dirk in 2012 een
domein ‘Quinta de Baixo’. Hij is
zelf wild van het terroir doordat er
hetzelfde kalk in de bodem zit als in
Jerez en Champagne. Vooral voor
witte wijnen is dit geweldig. De
Baga is de meest voorkomende druif
en zoals Dirk het zelf omschrijft
‘een lastig ding’. Uiterste precisie is
vereist omdat deze erg gevoelig is
voor rot en er daarom op exact het
juiste moment geoogst en gesorteerd
dient te worden.
En dan de nieuwste aanwinst van de Niepoort familie: Quinta
da Lomba gelegen in Dão. Deze tweehonderd jarige wijngaard
is gelegen tussen twee bergketens in Gouveia en werd in 2013
overgenomen. Met enige moeite en toewijding werd de
wijnmakerij herbouwd en de wijngaard geherstructureerd. Aan
het einde van het groeiseizoen waren de druiven in uitstekende
toestand van gezondheid en rijping en de eerste oogst vond
daarom al in 2014 plaats.
Discover Portugal
8
Van dit wijnhuis is verkrijgbaar:
Wijnen:
Tiara Branco
Tiara Branco MAGNUM
Redoma Branco
Redoma Branco Reserva
Redoma Branco Reserva MAGNUM
Redoma Rosé
Gestolen Fiets Branco
Gestolen Fiets Tinto
Bioma Tinto
Vertente Tinto
Vertente Tinto Magnum
Redoma Tinto
Coche Branco (zeer beperkt)
Batuta
Charme
Turris
Port:
Dry White
White
Tawny
Ruby
Rabbit Dry White
RubyDum (ook halve flesjes)
TawnyDee (ook halve flesjes)
The Junior Ruby
Late Bottled Vintage (ook halve flesjes
Diverse vintage ports
Discover Portugal
9
De grootste wijnstreek van Portugal ligt even in het
binnenland, iets ten Noorden van de stad Oporto en is
verantwoordelijk voor 1/5de van de totale productie van
Portugal: Vinho Verde. Het natte klimaat in deze regio laat de
wijnstokken krachtig groeien en hierdoor is het gehalte aan
natuurlijke zuren hoger dan normaal, terwijl het suikergehalte
relatief laag is.
Het resultaat van dit klimaat zijn ‘groene wijnen’ de letterlijke
betekenis van Vinho Verde. Licht, fris en uitgesproken anders
wat dus niet alleen de referentie is van kleur maar ook naar de
jonge leeftijd waarop de wijnen op hun best zijn.
Helemaal in het puntje van deze regio, tegen de Spaanse grens
aan, ligt wijnhuis Anselmo Mendes, gerund en in bezit van de
gelijknamige eigenaar. Al jaren geleden volgde Anselmo de
traditie binnen zijn familie op en wijdde hij zijn leven aan de
landbouw en wijn. Deze echte ‘Vinho Verde Virtuoos’ wordt
geroemd om zijn schitterende en zuivere wijnen waarbij hij
zich focust op de Alvarinho, Loureiro en Avesso druiven. Iets
wat ook bij de andere Portugese wijnmakers niet onopgemerkt
is gebleven. Anselmo bezit namelijk over de ‘ongewone’
Discover Portugal
10
eigenschap om naast zijn passie voor wijnmaken er ook
daadwerkelijk veel kennis en ervaring over te hebben. Zo
adviseert grote wijnhuizen door Portugal bij de productie en
viel hij met zijn eigen wijnen al meerdere malen in de prijzen!
Wijnen:
Muros Antigos Vinho Verde
Muros Antigos Vinho Verde Loureiro
“Contacto” Vinho Verde Alvarinho
“Pardusco” Vinho Verde TINTO
Discover Portugal
11
Vanuit de Vinho Verde regio recht naar beneden komen we uit
bij het wijngebied Dão. Hier ligt wijnhuis Quinta de Saes in
het kleine plaatsje Pinhanços, ten zuidoosten van Visue. De
‘hoofdstad’ van deze regio. Eigenaar en wijnmaker Alvaro
Castro bezit hier samen met zijn dochter Maria bijna 60
hectare wijngaard. Verspreid over drie quinta’s: Quinta de
Saes, Quinta de Pellada en Quinta de Passarela. . Deze zijn
allemaal gelegen op 500 meter boven zeeniveau aan de voet
van Serra da Estrela wat het hoogste gebergte in Portugal is en
waar in de winter zelfs sneeuw ligt. De regio wordt gezien als
de beste van de Dão vanwege het gematigde klimaat met de
laagste gemiddelde temperaturen in elk seizoen. Het terroir is
voornamelijk graniet en het onherbergzame landschap wordt
gekenmerkt door grote granietblokken hetgeen aan de basis
staat van de mineraliteit van de wijn.
Alvaro lijkt op het eerste gezicht een wat verlegen man maar
als het aankomt op het maken van de wijnen heeft hij een heel
specifieke visie waarin hij blijft zoeken naar extremen. Niet
voor niets wordt hij gezien als één van de grootste namen in
Portugal: "Alvaro is Dão, Dão is Alvaro" wordt er ook wel
eens gezegd. Net als Dirk van der Niepoort is hij voorttrekker
Discover Portugal
12
van het gebied. Het is dan ook geen verrassing dat de mannen
al jaren bevriend zijn en zelfs samen een wijn maken.
In de oude wijngaarden vinden we een aaneenschakeling van
druivensoorten als Touriga Nacional, Tinta Pinheira, Jaen en
Alfrocheiro. Velen van het zijn op traditionele wijze door
elkaar heen geplant wat ingewikkeld, maar wel zorgt voor de
authenticiteit in de wijnen. Deze zijn dan ook een voorbeeld
van uitgesproken elegantie en de aanwezigheid van veel fris
fruit. Alvaro is van mening dat teveel alcohol in de wijn, de
wijn niet ten goede komt. Toch verlengt hij de rijpingsperiode
van de druiven zonder dat de suikergehaltes oplopen. Hier
komt een precies stukje 'wijngaard management' bij kijken.
Het resultaat zijn intense mineralige wijnen met een
uitgesproken finesse.
Wijnen:
Quinta de Saes - Dão Branco
Quinta de Saes - Dão Rosé
Quinta de Saes – Branco Reserva
Saes Tinto
Quinta de Saes - Dão Tinto
Dão Tinto Reserva “Estagio Prologado”
Discover Portugal
13
Nog een wijnmaker die niet meer van het toneel weg te denken
is, is Carlos Campolargo. 15 jaar geleden besloot hij nieuw
leven te blazen in het verouderde familiebedrijf Campolargo
Vinhos en met een tomeloze passie heeft hij het stof van
Bairrada afgeschud en het stevig op de kaart gezet.
Met meer dan 170 hectare wijngaard, verdeelt over twee
estates worden er wijnen gemaakt van onder andere
autochtone druivenrassen als Baga, Castelão Nacional en
Touriga Nacional voor rood en Arinto, Bical en Cerceal voor
wit. Maar ook Franse druivenrassen als Cabernet Sauvignon,
Chardonnay en Sauvignon Blanc gedijen hier uitstekend.
Door de jaren heen heeft Carlos zoveel veranderingen
aangebracht dat het bedrijf inmiddels volledig gemoderniseerd
is. De wijnkelder is gebouw op een 18 meter hoge verticale
snede in één van de hellingen van de wijngaarden. Deze op z’n
zachts gezegd bijzondere constructie maakt gebruik van de
zwaartekracht in het gehele proces van wijnmaken. Geen
vreemde gisten, enzymen of bacteriën worden toegevoegd en
de druiven worden met de hand geplukt.
Discover Portugal
14
Per jaar worden er meer dan 300.000
flessen geproduceerd. Carlos is dan ook
onvermoeibaar in het creëren van
bijzondere blends van moderne en
vergeten druivenrassen. Alle wijnen
hebben een geheel eigen identiteit en
vertellen hun eigen boeiende verhaal van
deze traditierijke streek en bijzondere
wijnboer.
Wijnen:
Vinha do Putto
Bical aged in Chestnut 2011
Campolargo Cercial (best white wine worldwide in 2014)
Discover Portugal
15
Quinta de Mouro is een van de meest toonaangevende
wijnproducenten in de Alentejo streek. In plaats van een zo
veel geadopteerde ‘nieuwe wereld’ benadering op het vlak
wijnmaken doen ze het hier op de traditionele Portugese
manier. De wijngaarden zijn goed gesitueerd en zien eruit
alsof ze organisch onderhouden zijn. Er wordt hier ook geen
irrigatiemethoden gebruikt o de schiste ondergrond.
Centraal is de wijngaarden staat het grote château (de quinta).
Het huis is reeds 30 jaar geleden reeds aangekocht, maar men
maakt pas sinds de 90’er jaren wijn en de eerste wijn dateert
van 1994.
Het wijngaarden bezit is in de afgelopen jaren gegroeid van 6
tot 22 hectaren.
Verantwoordelijk voor de wijnen zijn Miguel (naast
wijnmaker een praktiserend tandarts!) en zijn zoon Luis
Louro, die op hun beurt worden geadviseerd door de fameuze
Portugese wijnmaker Luis Duarte. De wijngaarden zijn met
diverse druivensoorten aangeplant met o.a. Alicante Bouschet,
Aragõnes, Tempranillo, Touriga Nacional en experimenteel
met petite syrah
Discover Portugal
16
Alle wijnen worden hier met de hand geoogst en worden op de
tijdelijk overdekte binnenplaats ontsteeld en met de voet
gedurende 2 dagen gekneusd en daarna naar de
vergistingsvaten geleid. Opvoeding van wijnen zijn op
Portugees en Frans eikenhout.
Wijnen:
Vinha do Mouro Branco
Vinha do Mouro
Quinta do Mouro
Zagalos
Discover Portugal
17
Het verhaal van Pedro Marques is op het eerste gezicht zoals
die van vele andere jonge wijnmakers in Portugal. Als vijfde
generatie nam de nu 34-jarige het bedrijf over van zijn ouders
met als ‘kloof’ tussen de generaties zijn afstuderen als
wijnmaker. Een ogenschijnlijk en bijzonder verschil is dat hij
onmiddellijk brak met de verouderde tradities uit de regio en
zich ging focussen op kwaliteit in plaats van kwantiteit.
Op de in totaal 13 hectare wijngaarden ‘S.
José’ in Carvalhal en ‘Torres Vedras’ in
Lisboa zijn druivenrassen aangeplant als
Viosinho, Gouveio, Alentejo, Antão Vaz,
Vinho Verde, Alvarinho en zelfs een beetje
Franse viognier. Hoewel hij eerlijk bekent
dat dit een foutje is geweest.
Naast deze autochtone druivenrassen vindt
Marques het terroir in zijn wijnen veel
belangrijker. Hij is dan ook vastbesloten om het ziltige en de
versheid van het zout terug te laten komen. De wijngaarden
zijn bezaaid met kalkstenen en fossielen en liggen op slechts 8
km van de Atlantische kust. Daarnaast maakt hij uitsluitend
gebruik van wilde gisten. Eenmaal de keuze gemaakt om het
roer om te gooien besloot hij ook over te stappen van
biologisch gecertificeerd naar organisch en zo werd in 2009 de
eerste wijn met de naam Vale da Capucha gelabeld!
Fossil
Discover Portugal
18
Herdade de Malhadinha Nova. Dát is nog eens een verhaal
over kwaliteit, van passie en púre klasse. Maar vooral van
intens genieten.
Passie en ambitie, het zit de familie Soares in het bloed. In
korte tijd bouwden de broers Paulo en João, samen met hun
echtgenotes, de wijnwinkels van hun vader uit tot een
succesvolle keten lang de kust van de Algarve. Dit succes
stelde hen destijds in staat hun ultieme droom te
verwezenlijken: zelf wijn maken op het hoogste niveau.
Een stukje van deze droom werd werkelijkheid bij de aankoop
in 2000 van een prachtig verlaten landgoed in het zuiden van
Alentejo. Met uiterste precisie werden de 15 hectare wijngaard
aangelegd en een kleinschalige state of the art winery. Ook
hier draait kwaliteit boven kwantiteit. Met de bouw van een
klein boutique-hotel voor hun gasten én een toprestaurant
werd de ‘Malhadinha-beleving’ compleet. Inmiddels behoren
de wijnen al een tijdje tot de absolute top van Portugal. Zowel
rood, wit als rosé kenmerken zich door puur fruit en
onweerstaanbare aantrekkingskracht en een hoge
verleidingsfactor.
Discover Portugal
19
Monte da Peceguina Branco
Monte da Peceguina Rosé
Monte da Peceguina Tinto
Antão Vaz Branco
Malhadinha Branco
Malhandinha TintoPequeño João
Discover Portugal
20
Madeira, het eiland Het vulkanische eiland Madeira is een provincie van Portugal
en ligt op 640 kilometer uit de kust van Marokko. Madeira is
een eiland zo steil als een ijsberg en zo groen als een wei. De
bodem bestaat voornamelijk uit basalt met een laagje klei. Het
is rijk aan magnesium en ijzer, arm aan kalium, maar met
voldoende fosfor. Deze bijzondere bodem zorgt voor de
unieke zuurgraad in de wijnen. Kleine wijngaarden vormen
overal een deel van het landschap. Madeira is bijzonder
vruchtbaar en kent een regenachtig mild klimaat. Ondanks de
zeer zuidelijke ligging wordt het er zelden warmer dan 26
graden. In de Oudheid stond het bekend als het Betoverde
Eiland en tegenwoordig wordt het ook wel Bloemeneiland
genoemd naar de veelzijdigheid en overvloed aan exotische
bloemen. Van dit schitterende Portugese eiland komt één van
de meest bijzondere wijnen ter wereld.
Druiven Hier worden de klassieke witte druiven verbouwd: Sercial,
Verdelho, Boal en Malvasia. Net als in Noord-Portugal
Discover Portugal
21
(bijvoorbeeld Vinho Verde) worden de wijnstokken boven
hoofdhoogte geteeld zodat eronder weer ruimte vrijkomt voor
andere gewassen. Honderden kilometers ‘Levadas’, kleine
irrigatiekanalen, brengen het water uit de bergen naar de
gewassen. Aan het einde van de 19e eeuw is daar het
“werkpaard”, de blauwe Tinta Negra Mole bijgekomen. Men
spreekt vooral over de witte druivenrassen, maar de Tinto
Negra Mole neemt tegenwoordig maar liefst 85% van de totale
productie voor zijn rekening. Pas sinds kort erkent men zijn
kwaliteitspotentie.
Vinhos Barbeito, Innovatie en Traditie Barbeito is een familiebedrijf, opgericht in 1946, dat geleid
wordt door eigenaar en wijnmaker Ricardo Diogo Freitas.
Ricardo is het gezicht geworden voor een nieuwe stijl
Madeira, mede door intelligente toepassing van nieuwe
technieken. ‘I try to improve tradition’ aldus Ricardo. Het
gevolg hiervan zijn lichtgekleurde, frisse en zeer expressieve
Madeira’s met een geheel eigen stijl met veel fruit. Er wordt in
tegenstelling tot andere producenten ook géén gebruik
gemaakt van karamel als kleurstof.
Tevens bottelt Ricardo als eerste (en enige) producent
zogenaamde “single casks” of “single vineyards” van één
jaargang (Colheita) en gebruikt daarvoor alleen de beste vaten.
Veel van de druiven worden aangeschaft bij zorgvuldig
geselecteerde wijnboeren. Wijnboeren die dan ook een goede
prijs voor hun druiven van Ricardo ontvangen.
Het innovatieve karakter van Barbeito is goed terug te vinden
in de ‘VB Reserva’: een blend van Verdelho en Boal. In eerste
instantie werd het blenden van verschillende druiven totaal
verguisd door zijn collega’s maar toen de pers, en Jancis
Robinson in het bijzonder, laaiend enthousiast reageerden,
werd dit voorbeeld al snel gevolgd. Naast de gebruikelijke
Discover Portugal
22
Madeira’s van de druiven Sercial, Verdelho, Boal en Malvasia
krijgt de Tinta Negra Mole bij Ricardo ook de plaats die hij,
volgens Ricardo, verdient. Hij laat de beste Tinta Negra Mole
druif dezelfde Canteiro rijping ondergaan als de witte druiven
en bottelt zijn beste vaten apart en brengt ze singel cask
colheita’s op de markt.
Het is de niet aflatende zoektocht van Ricardo Diogo Freitas
naar de essentie en
puurheid van Madeira
die deze drank als een
Feniks uit zijn as
heeft laten herrezen.
Sterker nog, hij heeft
hem een nieuw leven
gegeven.
Madeira 5 years old
Rainwater Medium Dry
delvino
Boal 5 years Old
Malvasia 5 years old
Madeira 10 years old Sercial Old reserve
Verdelho Old Reserve
Boal Old Reserve
Malvasia Old Reserve
Verdelho 20 years Old "Ribeiro Real"
Boal 20 years Old "Ribeiro Real"
Discover Portugal
23
Recommended