Hemostaza
Hemostaza zesp procesw fizjologicznych, ktre zapewniaj:
hamowanie krwawienia po przerwaniu cigoci ciany naczynia
pynno krwi kracej (zapobieganie zakrzepicy)
Gwne elementy hemostazy:* ciana naczy krwiononych* pytki krwi* ukad krzepnicia* ukad fibrynolizy
uk.krzepnicia uk. hemostazy
endotelium
bonapodstawowa
subendoteliumkrewNienaruszony rdbonek nie tworzy skrzeplin,nie reaguje z pytkami ani z czynnikami krzepnicia (powierzchnia atrombogenna)nieuszkodzona ciana naczyniaHemostaza
HemostazaW warunkach zachowania cigoci naczy i nienaruszonego rdbonka, aktywacja ukadu hemostazy nieprzekracza fizjologicznie znaczcego progu.
Prawdopodobnie proces podprogowej aktywacji odbywa si stale, lecz jest stale hamowany przez mechanizmu antykoagulacyjne.
endotelium
bonapodstawowa
subendoteliumkrew naczynie uszkodzone: uwalniaj si czynniki tkankowe, warstwa podrdbonkowa (trombogenna) wyeksponowana jest na dziaanie pytek i czynnikw krzepniciauszkodzenie ciany naczyniapytkiczynnikiHemostaza
HemostazaHemostaza jest procesem trjfazowym, ktry obejmuje:
hemostaz pierwotn
hemostaz wtrn
fibrynoliz
Hemostaza pierwotna cel: wytworzenie czopu pytkowego towarzyszy skurcz naczynia
- pytki krwi - (leukocyty, erytrocyty) - ciana naczynia krwiononego
Hemostaza wtrna* cel: wzmocnienie czopu pytkowego za pomoc fibryny (czop hemostatyczny) i retrakcja skrzepliny (obkurczenie wzmocnienie; pytkowa trombosteina)
- pytki krwi, - osoczowe czynniki krzepniecia (uk. krzepniecia)
Krzepnicie (hemostaza pierwotna i wtrna)powstawanie czopu pytkowego + skurcz naczynia (h. pierwotna)konsolidacja czopu pytkowegoza pomoc wknika czop hemostatyczny (h. wtrna)
Fibrynoliza
cel: ograniczenie narastania czopu hemostatycznego rozuszczanie fibryny g. enzym: plazmina powstajaca z plazminogenu
Fibrynoliza
Gwne elementy hemostazy:* ciana naczy krwiononych* pytki krwi* ukad krzepnicia* ukad fibrynolizy
uk.krzepnicia uk. hemostazy
ciana naczy krwiononych warstwa pordbonkowa aktywacja pytek substancje wydzielane z kom. rdbonka przeciwzakrzepowe prozakrzepowe PAI-1, cz. vW, PAF rdbonkek pokryty glikokaliksem
Gwne elementy hemostazy:* ciana naczy krwiononych* pytki krwi* ukad krzepnicia* ukad fibrynolizy
Pytki krwibezjdrzaste elementy morfotyczne krwipowstaj w szpiku w procesie trombopoezy z megakariocytw przy udziale trombopoetyny, Il-3, 11czas przeycia pytek 8-12 dni (rozpad w uk. s- ledziony i wtroby)
wartoci prawidowe PLT PLT = 150 400 x 103/ul (x 109/l)
poziom hemostatyczny pytek (najmniejsza liczba pytek warunkujca czynno hemostatyczn pytek) PLT = 35-40 x 103/ul
poziom zagraajcy yciu PLT poniej 10 x 103/ul maopytkowo PLT poniej 100 x 103/ul nadpytkowo PLT powyej 600 x 103/ul
biaka adhezyjne - fibrynogen fibronektyna czynnik V trombospondyna PF4 mitogeny PDGF PAI-1 biako S ADP, ATP Ca2+, Mg2+, serotonina histamina fosfoinozytoleBudowa pytki krwiudzia w h. pierwotnej, wtrnej fosfolipidy PF 3
Receptory pytkoweGPIIb/IIIa fibrynogenGPIa/IIa - kolagenGPIb/IX/V czynnik vWF
aktywacja:Udzia pytek w hemostazie pierwotnejaktywacja:
Udzia pytek w hemostazie pierwotnej1) Adhezjazalena od warunkw przepywu krwi w naczyniu oraz od obecnoci na powierzchni pytek specyficznych receptorw glikoproteinowych
Udzia pytek w hemostazie pierwotnej1) AdhezjaGPIa/IIa kolagenGPIVGPIb/V/IX czynnik vWF
Udzia pytek w hemostazie pierwotnej2) AktywacjaKw. acetylosalicylowy- lecznie ch. wiecowej,- zabobieganie udarom mzgu
Udzia pytek w hemostazie pierwotnej2) Aktywacja: zmiana ksztatu pytek
- mikrotubule, mikrofilament - udostpnienie fosfolipidw (PF3) - zmiany ekspresji receptorw
Udzia pytek w hemostazie pierwotnej2) Aktywacja: reakcja uwalniania (degranulacja)
Udzia pytek w hemostazie pierwotnej3) Agregacjaczenie pytek za pomoc biaek adhezyjnych, g. fibrynogenu (GP IIb/IIIa)
Gwne elementy hemostazy:* ciana naczy krwiononych* pytki krwi* ukad krzepnicia* ukad fibrynolizy
Uk. krzepnicia* sprzony ukad czynnikw generujcy trombin, ktra przeksztaca fibrnogen w fibryn (hemostaza wtrna)
* Osoczowe czynniki krzepnicia:Synteza genetycznie uwarunkowana, geny kodujce syntez wikszoci czynnikw zlokalizowane s na chromosomach autosomalnych, z wyjtkiem genw kodujcych cz. VIII i IX w chromosomie pciowym X
Osoczowe czynniki krzepniciaZymogeny proteaz serynowych
Czynnik XII Czynnik XI Czynnik IX Czynnik VII Czynnik X Czynnik IIKofaktory Czynnik VIII Czynnik V Czynnik tkankowy TF (cz. III)
Czynnik I = fibrynogenCzynnik XIII = transglutaminaza
1. CZYNNIKI KONTAKTU
2. CZYNNIKI ZESPOU PROTROMBINY
3. CZYNNIKI WRALIWE NA TROMBIN
OSOCZOWE CZYNNIKI KRZEPNICIA KRWI
1. CZYNNIKI KONTAKTU
Biaka produkowane w wtrobie, niezbdne do aktywacji krzepnicia w kontakcie z ujemnie naadowanymi powierzchniami: wkna kolagenu, kaolin,szko
Czynnik XII = cz. kontaktu = cz. HagemanaPrekalikreina = Kalikreinogen = cz. Fletschera proenzym kalikreiny, - aktywator cz. XII i plazminogenuWielkoczsteczkowy kininogen = cz. Fitzgeralda = HMWK kofaktor aktywacji cz. XII, XI i kalikreinogenuCzynnik XI = cz. Rosenthala = cz. przeciwhemofilowy- C
2. CZYNNIKI ZESPOU PROTROMBINY Synteza w hepatocytach przy udziale witaminy K jako kofaktora. Czynnik X = cz. Stuarta-Prowera Czynnik IX = cz. Christmasa = cz. przeciwhemofilowy -B Czynnik VII = Prokonwertyna = cz. stabilny Czynnik II = protrombina
Synteza w hepatocytach. Czynniki V i VIII s najbardziej labilnymi cz. i szybko ulegaj degradacji w prbce krwi przechowywanej w temp. pokojowej lub w podgrzanym osoczu. CCzynnik XIII = czynnik stabilizujcy fibryn, transglutaminaza osoczowa Czynnik VIII = czynnik przeciwhemofilowy A, globulina antyhemofilowa Czynnik V = proakceleryna Czynnik I = fibrynogen
3. CZYNNIKI WRALIWE NA TROMBIN
Dodatkowe czynniki: Czynnik III = tromboplastyna tkankowa = czynnik tkankowy (TF) - biako integralne bon komrkowych m.in. fibroblastw, monocytw, makrofagw, rec. dla cz. VIIa Czynnik IV - jony Ca2+ Cz.vWillebranda wyst. w osoczu i w pytkach krwi, uatwia adhezj pytek; tworzc kompleks z cz. VIII, chroni go przed proteolityczn degradacj przez APC FL- Fosfolipidy bon komrkowych pytek fosfatydyloseryna
Zespoy enzymatyczne ukadu krzepniciaZawieraj:- kofaktor zakotwiczony w b. kom.- migrujce w osoczu, zalene od wit. K proteazy serynoweCzynnik tkankowy, VII VIIaCa2+ IXaVIIIaCa2+PF3XaVaCa2+PF3zesp cz. tkankowegotenazaprotrombinazaNieczynne formy zymogenw przyaczaj si do kompleksw, s aktywowane, przemieszczaj si midzy kompleksami przeniesienie sygnau aktywacji
* ukad kaskadowy*dodatkowo sprzenia zwrotne i alternatywne cieki generacji trombiny
Dwa szlaki aktywacji uk. krzepniciazewntrz-pochodny
(uszkodzenie tkanki)wewntrz-pochodny
(ujemnie naadowana powierzchnia)
Dwa szlaki aktywacji uk. krzepnicia* tworzenie kompleksw TF i VIIa uwaa si za kluczowy etap procesu krzepnicia in vivo(szlak zewnatrzpochodny)
* fizjologiczne znaczenie wstpnych etapw szlaku wewntzpochodnego ? rola w fibrnolizie
TFPI
Szlaki zewnatrz- i wewnatrzpochodny nie s niezalene* aktywacja cz. IX (szlak wewntrzpoch.) przez kompleks TF i cz. VIIa (szlak zewntrzpoch.)
uszkodzenie tkanki
Aktywacja protrombiny* na powierzchni aktywowanych pytek* wymaga kompleksu protrombinazowego - pytkowe anionowe fosfolipidy (fosfatydyloseryna), - Ca++- cz. Va (kofaktor)- cz. Xa- protrombina
Aktywacja protrombiny PROTROMBINAFORMA POREDNIA 2TROMBINAFRAG. 1, 2XaXaa.Aa.BTFORMA POREDNIA 1FRAG. 1markery generacji trombiny
Tworzenie fibryny
Fibrynogen (czynnik I)* dimer, sytetyzowany w wtrobie* monomer zbudowany z trzech rnych acuchw: A, B, * forma rozpuszczalna* prawidowe stenie 2-3,5 g/l
ABBAABBA
Tworzenie fibrynyABBA2 FpA 2 FpBmonomer fibrynytrombina (IIa) usunicie fibrynopeptydw odsonicie miejsc wizania monomerw fibrynyFp i monomery fibryny diagnostyka aktywacji uk. krzepnicia
Monomery fibrynyrozpuszczalnepolimeryfibrynyTworzenie fibryny
Wizanie czsteczek fibrynyMoseson MW, J Lab Clin Med, 1990
Tworzenie skrzepliny
Transglutaminaza (cz. XIII) * tiolo-cysteinowa transglutaminaza * obecna w pytkach krwi, megakariocytach i monocytach * zymogen jest konwertowany do postaci aktywnej przy udziale trombiny * odpowiada za tworzenie kowalencyjnych wiza poprzecznych pomidzy acuchami ssiadujcych oligomerw fibryny
Wizania krzyowe fibrynySKRZEPLINA Moseson MW, J Lab Clin Med, 1990
Stabilizowana fibryna powizana wizaniami krzyowymi (nie podlegajcymi lizie przez plazmin)Skrzeplina
Gwne elementy hemostazy:* ciana naczy krwiononych* pytki krwi* ukad krzepnicia* ukad fibrynolizy
FibrynolizaMoseson MW, J Lab Clin Med, 1990
Plazmina* proteaza serynowa* w osoczu w fomie nieaktywnej plazminogen* powstaje pod wpywem aktywatorw plaminogenu* fizjologicznie we krwi inaktywowana przez 2-antyplazmin* plazminogen aczy si z fibrynogenem i fibryn waczony do skrzepu powstajca plazmina chroniona przed dziaaniem 2-antyplazminy
Aktywatory plazminogenu* tkankowy aktywator plazminogenu (t-PA)- uwalniany ze srdbonka pod wpywem uszkodzenia tkanki- rozszczepia plaminogen po zwizaniu z fibryn (w obrbie skrzepu)- Alteplaza leczenie udaru niedokrwiennego, zwenia ttnic obwodowych, zatorowoci pucnej.* urokinaza (u-PA) - wywarzana przez monocyty, makrofagi, kom. rdbonka* streptokinaza - wytwazany przez bakterie- aktywuje zarwno plazminogen w osoczu, jak i zw. w skrzepie- powszechnie wykorzystywana w leczeniu zakrzepicy naczy wiecowych
Aktywacja fibrynolizySK: Streptokinaza
profibrynolityczna aktywno czynnikw kontaktu
?
cz. krzepniecia (XIII, V, VIII)cz. vWglikoproteiny pytkoweDziaanie plazminy
PRODUKTY DEGRADACJI FIBRYNYD-DIMEREfragmenty zawierajce D-DIMER Moseson MW, J Lab Clin Med, 1990fibryna
DIC /Martine Migaud-Fressart 1998PRODUKTY DEGRADACJI FIBRYNY
* MARKERY KRZEPNICIA ZACHODZCEGO IN VIVO
OBECNO D-DIMERW W OSOCZU WIADCZY ORWNOCZESNEJ AKTYWACJI KRZEPNICIA KRWI I FIBRYNOLIZYD-DIMERY
stabilizowana fibryna 2 fragmenty D poczone wiz. krzyowym przez cz.XIII 1 fragment E tzw. D- dimery
CHOROBA ZAKRZEPOWO-ZATOROWAZESP WYKRZEPIANIA WEWNTRZNACZYNIOWEGONOWOTWORYZAKAENIACHOROBA WIECOWA I ZAWA SERCAREUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWWURAZY I OPERACJEPOSOCZNICACIAOSOBY STARSZED-dimery
D-DIMER W OSOCZU TO NAJBARDZIEJ PRZYDATNY MARKER LABORATORYJNYDO BADA PRZESIEWOWYCH U OSB Z PODEJRZENIEM ZAKRZEPICY YLNEJ LUB ZATOROWOCI PUCNEJSZCZEGLNIE W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LUB W IZBIE PRZYJ
FibrynogenFDP-XFDP-DFDP-YFDP-EFDP-DPRODUKTY DEGRADACJI FIBRYNOGENU (FDP)
Fibrynogen 2 monomeryczne fragmenty D tzw. FDP 1 dimeryczny fragment E
plazmina
Funkcje FDP hamuje trombin blokuje czynnik tkankowy hamuje funkcj pytek (adhezj, agregacj, r. uwalniania)
FDP
DIC z hiperfibrynolizPierwotna hiperfibrynoliza ! (po zabiegach na narzdach z t-PA (puca, macica, stercze))Zakrzepica y gbokichBiaaczki, nowotwory zoliweZawa m. sercowegoZator ttnicy pucnejLeczenie np. Streptokinaz
(wynik oznaczenia FDP obejmuje cznie produkty degradacji fibrynogenu i fibryny)
F XII, PKKScuPADcuPAplazminogen2-AP,2-MGPAI-1,PAI-2C1-INHRegulacja fibrynolizy?plazminaPAI: Inhibitor Aktywatora PlazminogenuC1-inh:C1 inhibitorHRGP:Histidin Rich GlycoProtein2AP: 2 antyplasmina2MG: 2 makroglobulina
czynniki krzepnicia fosfolipidy Ca ++ AT biako Cbiako S+_tPAuPAPAI-1antyplazmina+_fibrynolizaplazminaFIBRYNADynamiczna rwnowagakrzepnicietrombina
Uk. antykoagulacyjny* mechanizmy w obrbie zwyczajowo wyodrbnianych elementw hemostazy
- ciana naczy krwiononych,- uk. fibrynolityczny,- osoczowe inhibitory uk. krzepnicia
Osoczowe inhibitory uk. krzepnicia
TFPI - inhibitor zewntrzpochodnego szlaku krzepnicia
-gwny fizjologiczny inhibitor krzepniecia- uwalniany ze srbonka przez heparyn- biako wystpujce w osoczu w formie zwizanej z Lp hamuje aktywno cz. Xa w obecnoci cz. Xa wie i inaktywuje kompleks TF VII a
- synteza w wtrobie, w mniejszym stopniu w rdbonku naczy oraz w megakariocytach - naley do rodziny serpin inaktywujcych proteazy serynowe poprzez ich wizanie w kompleks stechiometryczny w stos. 1:1 - kofaktorem AT jest heparyna, ktra tworzc z ni kompleks przypiesza reakcj inaktywacji cz. krzepnicia 1000 x. AT inaktywuje : trombin cz. XIIa cz. XI a cz. IX a cz. Xa cz. VIIa ANTYTROMBINA
75 % akt. antyrombinowej osoczaPozostae g. a2-makroglobulina, a2-antytrypsyna,kofaktor heparyny II
- synteza formy nieaktywnej w wtrobie przy udziale witaminy K - aktywacja biaka C uruchamiana jest przez pojawienie si trombiny we krwi trombina wie si w kompleks z trombomodulina (pow. rdblonka) inaktywacja cz. VIII a Biako C APC + PS inaktywacja cz. V awizanie PAI (inhibitor fibrynolizy)Niedobr biaka C : DIC leczenie L-asparaginaz, doustnymi antykoagulantami BIAKO C (PC Protein C)
Biako S (PS protein S) nieaktywneParadoks trombiny
Glikoproteina zalena od witaminy KSyntetyzowana w wtrobie, komrkach srdbonka i megakariocytachWizanie wapnia jest warunkiem zmian konformacyjnych biaka S i aktywowania przez nie biaka C2 formy w osoczu: wolne(40%) ktre jest kofaktorem aktywowanego biaka C zwizane z biakiem C4b,funkcjonalnieBiako S
Inne inhibitory uk. krzepnicia Kofaktor II heparyny (HCII) - inhibitor "rezerwowy", wzmaga dziaanie AT - inaktywuje gwnie trombin Neksyna 1 - hamuje trombin, plazmin, urokinaz Aneksyna V - biako o wysokim powinowactwie do fosfolipidw, - wspzawodniczy z czynnikami krzepnicia o dostp do fosfolipidw bon komrkowych
NACZYNIOWE Czas krwawienia metod Ivy PYTKOWE Liczba pytek krwi PLT Rozmaz krwi obwodowej Badania czynnociowe: Adhezja i agregacja pytek Reakcja uwalniania Ocena zawartoci ziarnistoci pytek Czas zuycia protrombiny OSOCZOWE Czas kaolinowo-kefalinowy APTT (k-k) -czas czciowej tromboplastyny po aktywacji Czas protrombinowy PT Czas trombinowy TT Fibrynogen Poszczeglne czynniki krzepnicia: VIII, VII, XIII Krce antykoagulanty Inhibitory krzepnicia: Antytrombina Biako C, biako S FIBRYNOLIZY poziom D-dimerw, FDP BADANIA PRZESIEWOWE (PODSTAWOWE) I UZUPENIAJCE W DIAGNOSTYCE ZABURZE UKADU HEMOSTAZY
RANO, NA CZCZO ( lub lekki posiek beztuszczowy) W WARUNKACH SPOKOJU, BEZ STRESUKREW YLNA NA 3,2% CYTRYNIAN SODU (1 cz. cytrynianu - 9 cz. krwi ) BEZ STAZY lub UCISK ok. 30 sekKREW PO ODRZUCENIU PIERWSZYCH 2-3 ML
PLASTIKOWE PROBWKIBARDZO DELIKATNE MIESZANIE KRWI TU PO POBRANIU (3-4 krotne odwrcenie probwki do gry dnem - nie wolno spieni! ) NIEZWOCZNIE ODWIROWA PRBK KRWI(10 min 3 tys. obrotw/min)
BADANIA WYKONA W CIGU MAX. 2 GODZIN OD POBRANIA
ZASADY POBIERANIA KRWI DO BADA UKADU KRZEPNICIA
CZAS KRWAWIENIA
Czas od chwili uszkodzenia naczynia do samoistnego ustania krwawienia- jest jednoznaczny z czasem trwania hemostazy pierwotnej- jest miar: - czasu utworzenia czopu pytkowego - skurczu naczy - adhezji i agregacji pytek do rdbonka naczy- prba czynnociowa pytek krwi zalena czciowo od stanu naczy, nie zaley od czynnikw krzepnicia!
CZAS KRWAWIENIAWykonanie: na pasek bibuy filtaracyjnej nanosi si co 30 sekund kropl krwi a do ustania krwawieniaWynik prawidowy: 3-8 min
Nieprawidowy czas krwawieniaprawidowy czas krwawieniabibuaKrople krwi
CZAS KRWAWIENIAWYDUENIE - maopytkowo - pierwotne i wtrne defekty czynnociowe pytek krwi: 1. choroby zakane lub toksyczne (uszkodzenie ciany naczy) 2. choroby wtroby, 3. przewleka niewydolno nerek 4. biaaczki, - niedobr witaminy C - leki (kwas acetylosalicylowy i inne NLPZ)
BADANIA UKADU KRZEPNICIAPT czas protrombinowytestowanie sprawnoci szlaku aktywacji uruchomianego przez TF monitorowanie leczenia doustnymi antykoagulantami, diagnostyka chorb wtroby
APTT czas czciowej tromboplasytny po aktywacji testowanie sprawnoci szlaku aktywacji uruchamianego przez czynniki kontaktu monitorowanie leczenia heparyn wykrywanie hemofilii
TT czas trombinowytestuje sprawno przeksztacenia fibrynogenu w wknik
PT ocena zewntrzpochodnego ukadu krzepnicia
Czynnik VII
Czynnik VII a, cz. tkankowy (TF) Ca 2+ Czynnik X czynnik X a
czynnik Va, Ca 2+, FL protrombina trombina
fibrynogen fibryna
SPOSOBY WYRAANIA CZASU PROTROMBINOWEGO
tromboplastyna100 ul osocza100 ul tromboplastyny100 ul CaCl2
CZAS PROTROMBINOWYCzas (sekundy)11 13 sek12 16 sekWSKANIK PROTROMBINOWYPT prawidowy x 100 PT pacjenta80 120 %WSPCZYNNIKPROTROMBINOWY - RPT pacjentaPT prawidowy0,85 1,15INR midzynarodowywspczynnik znormalizowanyR ISIISI midzynarodowy indeks czuoci 0,9 1,25
CZAS PROTROMBINOWY- SPOSB WYRAANIA WYNIKU
procentowy wskanik czasu protrombinowego - wskanik Quicka Norma 80-120 %, u osb leczonych doustnymi antykoagulantami 35-55 %
midzynarodowy wspczynnik znormalizowany INR w celu ujednolicenia wyraania czasu protrombinowego dla potrzeb monitorowania doustnymi antykoagulantami, wprowadzono INR, ktry uwzgldnia rnice w czuoci stosowanych odczynnikw i aparatury. Norma: 0,9-1,25, osoby leczone doustnymi antykoagulantami 2-3.
TT ocena przejcia fibrynogenu w fibryn ocena drogi wsplnej
Norma TT ok. 15 sek Trombina TT zaley od: st. Fbg, trombiny, aktywnoci AT , prawidowej stabilizacji fibryny
TT Hipofibrynogenemia np. w marskoci wtroby, DIC i afibrynogenemii 0 g/l Dysfibrynogenemia Obecno inhibitorw trombiny np. leczenie heparyn Obecno inhibitorw polimeryzacji fibryny np. FDP Inne: mocznica, gammapatia monoklonalna TT Nadkrzepliwo
Glikoproteina syntetyzowana w wtrobie niezbdna w procesie krzepnicia do tworzenia czopu pytkowego (warunkuje agregacj pytek) i ostatecznego (tworzenie siatki fibrynowej) Biako ostrej fazy, ktrego st. ronie w pocztkowym okresie infekcji (wpyw na wzrost OB) niezaleny czynnik ryzyka choroby wiecowej, zawau m. sercowego, udaru mzgu (bierze udzia w transporcie chol i tworzeniu k. piankowatych, powoduje rozrost mini gadkich zw. miadycorodny) wzrost midzy 3-5 dniem w zawale, stabilizacja w cigu 20 dni im wyszy fbg, tym gorsze rokowanie w zawale Norma - 2,0 5,0 g/l 200-500 mg/dl
FIBRYNOGEN - FBG
Fibrynogen DIC pierwotna hiperfibrynolizawrodzony brak lub niedobr fbg marsko wtroby i inne uszkodzenia czynnoci wtroby ch. hematologiczne (nk aplastyczna) podczas leczenia streptokinaz
Fibrynogen hiperfibrynogenemia przemijajca: Hiperfibrynogenemia duej trwajca III trymestr ciy i okres okooporodowy nowotwory zoliwe po zabiegach operacyjnych przewleke stany zapalne zakrzepica kolagenozy urazy i ostre stany zapalne, zwaszcza zapalenie puc zesp nerczycowy zawa serc
Skrzep - powstaje za ycia poza naczyniem, a w ukadzie naczyniowym po mierci
Zakrzep (skrzeplina)- powstaje w wietle ukadu naczyniowego za ycia
*********************************************************************************************
Recommended