FED VE GELİŞEN EKONOMİLER

Prof.Dr.Havva Tunç

FED Neden Sistemde Ana Aktör?

2008 Sistemik Finans Krizinin* küresel piyasalar üzerindeki yıkıcı etkisini minimize etmek için Amerikan Merkez Bankası FED para ve kambiyo politikası krizinden çıkışta temel olmuştur.

* Mortgage sistemin iflası.

FED Para ve Kambiyo Politikası Varlık alımlarına dayalı parasal genişleme, para ve

kambiyo politikası olarak özetlenebilir. Bu parasal genişleme sonucu 2 trilyon dolarlık

bilanço 4 trilyon doları aşmıştır.

FED politikası ve gelişen ekonomiler

2008-2014 uygulanan parasal genişleme ile yaratılan likidite bolluğu fonlama maliyetlerini düşürdü ve değerlenen ulusal paraların dolar kurları ve gelişen ekonomilere artan sermaye girişi ile gelişen ekonomiler gelişim ve büyüme trendine girmişlerdir. Tapering başlayıncaya kadar.

ABD Krizden Çıkıyor mu?

2013 son iki çeyreğinde ABD Ekonomisinde görülen iyileşme(g ve işsizlik ) FED piyasaya verdiği aylık 85 milyar dolarlık fonlamayı uygun miktarlarla azaltacağını (tapering) mayıs 2013 açıkladı.

FED Parasal Sıkılaştırma Nasıl Olacak?

FED yaklaşık bir yıl içinde aylık 85 milyar dolar olarak verdiği miktarı 10 ar ya da 20 milyar dolar azaltacak ve yıl sonuna kadar devam edecektir. Asıl parasal sıkılaştırmanın 2015 başlarında olacak.

Tapering 2013’ün 18 Aralıkta 10 milyar dolar olarak başladı ve 30 milyar oldu. Fonlama 55dir.

Tapering ve Gelişen Ekonomiler FED tapering ile gelişen ekonomilerin ulusal paraları

dolar kuru değer kayıpları ve ulusal ekonomilerinden fon çıkışları başladı.

Gelişen Ekonomi MB fon çıkışlarını ve kur kayıplarını önlemek için yeni kambiyo ve kur politikaları oluşturdular. Faiz artışlarına gidildi.

Ayrışma ve Yakınlaşma

Gelişen Ekonomi MB bankaları izledikleri faiz ve kur politikalarına göre gelişen ekonomi göstergeleri bazıları birbirinden ayrışırken bazıları da ortak görünüm sergilediler.

Tapering ve Gelişen Ekonomiler

Tapering etkileriözetlersek:1.Ulusal paraların/

Dolar değer kayıpları

2. Fonlama maliyetinde artış

3. Faiz artışı4. Enflasyon ve İşsizlik 5. Büyüme azalma

GE Kırılganlık göstergeleri

Dış Borç/Cari Açık/Enflasyon/Döviz Rezervi/ Kredi Artışı/Kamu Borcu kriterlerine göre oluşturulan

kırılganlık endeksinde gelişen ekonomiler içinde Türkiye en kırılgan ülke olarak saptanmış.

S&P çalışmasında Türkiye, Gana ve Ukrayna ile aynı kategoride,

Tapering ve Kırılgan Gelişenler

Hindistan / Türkiye / Endonezya / Rusya / G.Afrika / Brezilya / Meksika / Filipinler / Çin / Kolombiya / Tayland / Malezya / Şili / Kore / Tayvan

ECB ve Gelişen Ekonomiler

Sistemik krizin 2011 AB etkisine almasıyla ECB Parasal genişleme gitmemekte direnmesi Euro/Dolar Euro değer kazanımı(1.38) Alman MB Bundesbank ECB baskılamaktadır.J.Delors..

Bundesbank ECB Karşı

Alman Merkez Bankası Bundesbank ECB politikalarının doğru olmadığını belirterek Adalet Divanına başvurdu.

J.Delors Almanların tamamı belki tanrıya inanmaz ama Bundesbank‘a inanır diyerek Bundesbank’ın önemini belirmektedir.

Türkiye’nin Durumu

Tapering sonrası 200 baz faiz arttı/ Dolar/TL kur 2.20 Enflasyon yüksek /Cari açık/Büyüme ve de 17 Aralık siyasi kargaşa T. Ekonomisini en kırılgan kıldı.