วฏจกรของสารในระบบนเวศ

ครวฒพงษ ทบกระโทก

วฏจกรของสารในระบบนเวศ

วฏจกรของนำ� (Water Cycle) วฏจกรค รบอน (Carbon Cycle)

วฏจกรไนโตรเจน (Nitrogen Cycle)

ภ วะโลกรอน(Global Warming)

คว มสมพนธระหว งก รถ ยทอดพลงง นและก รหมนเวยนส รในระบบนเวศ

• นำ�าเปนปจจยทจำาเปนตอการดำารงชวตของสงมชวตในระบบนเวศและมผลตอ

การเปลยนแปลงลกษณะทางกายภาพของพ�นทดวย• การหมนเวยนนำ�าสวนใหญจะเกดข�นโดยกระบวนการทาง

กายภาพ เชน การระเหย การเกดฝน หมะละลาย แตกมนำ�าบางสวนหมนเวยนผานองคประกอบทางชวภาพ ในระบบนเวศดวย

วฏจกรของนำ� (Water Cycle)

• ไอนำ� ทลอยตวข�นสบรรย ก ศเกดจ กนำ� จ กแหลงต งๆ ระเหยกล ยเปนไอ รวมท�งจ กก รค ยนำ� ของพช ก รห ยใจของสงมชวต และของเหลวจ กก รขบถ ย • ไอนำ� ทรวมกนจะมลกษณะรอนช�น เมอลอยสงข�นไปปะทะกบ

อ ก ศเยนด นบนบ งสวนจะถกควบแนนกล ยเปนหยดนำ� ขน ดเลกในรปของเมฆ• เมอหยดนำ� มขน ดใหญข�น จะตกลงม เปนฝนและถกกกเกบ

ไวต มแหลงนำ� ต งๆ

วฏจกรของนำ� (Water Cycle)

วฏจกรของนำ� (Water Cycle)

นำ� ระเหยกล ยเปนไอนำ� ลอยสบรรย ก ศ

ไอนำ� ลอยตวสงข�นและมคว มช�นม กข�น

รวมตวกนเปนเมฆตกลงม เปนฝนสพ�นโลก

นำ� บ งสวนถกเกบไวใตดน พชนำ ม ใชในก รสงเคร ะห

ดวยแสง

1

2

3

นำ� จ กแหลงนำ� จะกลบคนส

บรรย ก ศในรปของไอนำ� อก เปน

วฏจกรตอเนองตอไป

4

• ค รบอนเปนองคประกอบสำ คญอย งหนงของอนทรยส รใน สงมชวต เชน โปรตน ไขมน ค รโบไฮเดรต และวต มน

นอกจ กน�ยงเปนองคประกอบในรปของแกส ค รบอนไดออกไซดในบรรย ก ศ

วฏจกรค รบอน (Carbon Cycle)

ซากของสงมชวต

ตายเนาเป อย

ผบรโภคลำาดบท 1

ผบรโภคลำาดบท 2

การหายใจของพชและสตว การสงเคราะห

ดวยแสง

การทบถม

นำ�ามนถานหนนำ�ามน

ถานหน

ก รเกษตร

อตส หกรรม

การเผาไหมเช�อเพลง

แกสคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศ

ผผลต(ค รบอนในส ร

อนทรย)

• ค รบอนในบรรย ก ศอยในรปของแกส CO2 ซงม จ กก รห ยใจของสงมชวตและจ กก รเผ ไหมของเช�อเพลงจ กแหลงต งๆ เชน ย นพ หนะ โรงง นอตส หกรรม เปนตน

• พชใชแกส CO2 ในบรรย ก ศสร งอ ห รทมค รบอนเปนองคประกอบโดยกระบวนก รสงเคร ะหดวยแสงและมก รกนตอกนเปนทอดๆท งโซอ ห ร จงมก รถ ยทอดค รบอนตอไปยงสตว

• พชและสตวใชพลงง นทไดรบจ กก รห ยใจในก รดำ รงชวตและก รเจรญเตบโต ซงก รห ยใจจะมแกส CO2 เกดข�นดวยและถกปลอยสบรรย ก ศ

• เมอพชและสตวต ยลงจะถกจลนทรยซงเปนผยอยสล ยอนทรยส รเปลยนส รประกอบอนทรยทมอยในซ กใหเปนแกส CO2 กลบสช �นบรรย ก ศ

• พชจะนำ แกส CO2 ม ใชในกระบวนก รสงเคร ะหดวยแสงอก เกดเปนวฏจกรตอไป

วฏจกรค รบอน (Carbon Cycle)

• ในช�นบรรย ก ศมแกสไนโตรเจนเปนองคประกอบม กทสด ประม ณ 78% แตสงมชวตสวนใหญไมส ม รถใชไนโตรเจนในอ ก ศได จะใชไดสวนใหญอยในรปของส รประกอบไนโตรเจน ดงน�นไนโตรเจนจงมก รหมนเวยนอยในระบบนเวศ

วฏจกรไนโตรเจน (Nitrogen Cycle)

• พชส ม รถตรงไนโตรเจนไดจ กอ ก ศและในดนเพอนำ ไปสร งโปรตน • เมอสตวกนพช จะได

รบไนโตรเจนในรปโปรตนจ กพช • เมอพชและสตวต ยจะ

ถกยอยสล ยเปนเกลอแอมโมเนย ซงบ งสวนถกแบคทเรยในดนเปลยนเปนไนเตรต • ไนเตรตจะถกเปลยน

เปนแกสไนโตรเจน คนสอ ก ศ และถกนำ กลบม ใชใหม

วฏจกรไนโตรเจน (Nitrogen Cycle)

• ปมร กของพชตระกลถวเกดจ กแบคทเรยไรโซเบยมซงส ม รถตรงไนโตรเจนจ กอ ก ศและ ในดนได

• แอน บน ทอยรวมกบแหนแดง ส ม รถตรงไนโตรเจนจ กอ ก ศได โดยจะเปลยนใหเปนส รประกอบไนโตรเจน

เปนภาวะทอณหภมเฉลยบรเวณผวโลกมอณหภมสงข�น เนองจ กองคประกอบของแกสในช�นบรรย ก ศ

เปลยนแปลงไป โดยเฉพ ะแกสค รบอนไดออกไซดเพมข�นและแกสโอโซนลดลง ซงสงผลกระทบตอสงมชวตและโลก

ภ วะโลกรอน(Global Warming)

ช�นบรรย ก ศดดพลงง นม กข�นและค ยคว มรอนม ก

ข�น

ดดซบรงสอลตร ไวโอเลตไดนอย จงสองม ยง

โลกม กข�น

แกสค รบอนไดออกไ

ซดเพมข�น

แกสโอโซนลดลง

ก รใชเช�อเพลงในกจกรรม

ต งๆ

ก รตดไมทำ ล ยป

เครองปรบอ ก ศ ตเยน พล สตก สเปรย ใชส รคลอโรฟล

ออโรค รบอน (CFCs) ในก รผลต

ระดบนำ� ทะเลสงข�นเพร ะหมะและ

นำ� แขงข�วโลกละล ย

ภ วะแหงแลงของโลกทวคว มรนแรงม กข�น

อ ก ศแปรปรวน

ฝนหรอหมะตกในบรเวณทต ง

จ กเดม

ก รดำ รงชวตของสงมชวตเปลยนไป

เกรดนาร !!!แกสเรอนกระจก (Greenhouse Gases) ทสำ คญไดแก แกสค รบอนไดออกไซด แกสมเทน และออกไซดของไนโตรเจนคารบอนเครดต หม ยถง สงททดแทนก รปลอยแกสค รบอนไดออกไซดและแกสเรอนกระจกอนๆ จ กก รกระทำ ของมนษยประเทศไทยกบคารบอนเครดต ปจจบนประเทศไทยมองคกรมห ชนทเรยกว องคก รบรห รจดก รแกสเรอนกระจก พ.ศ. 2550 หรอ อบก โดยมวตถประสงคในก รวเคร ะห กลนกรอง และทำ คว มสะอ ด รวมท�งตดต มประเมนผลโครงก รทไดรบคำ รบรองและใหคำ แนะนำ เกยวกบก รจดก รแกสเรอนกระจก

ความสมพนธระหวางการถายทอดพลงงานและการหมนเวยนสารในระบบนเวศ

การหมนเวยนสาร

การถายทอดพลงงาน

พลงงานแสงอาทตย

ผผลต

ผบรโภคพช

ผบรโภคสตวผยอยสลายอนทรยสารCO2 และแรธาต

ความรอน

ความรอนความรอน

ตาย

ตาย

ตาย

ในระบบนเวศคว มสมพนธระหว งสงมชวตกบสงแวดลอมในแง

ของก รถ ยทอดพลงง นจะเกดควบคไปกบก รหมนเวยนส ร

1 .พลงง นแสงอ ทตยถกเปลยนเปนพลงง นเคมสะสมอยในรปของส รอนทรยในผผลตซงจดเปนพลงง นในระบบนเวศ และพลงง นจ กผผลตจะถกถ ยทอดไปยงผบรโภคและผยอยสล ยอนทรยส รต มลำ ดบข�นของก รบรโภค ซงแตละลำ ดบข�นจะมพลงง นบ งสวนสญเสยไปในรปพลงง นคว มรอน

2. ในขณะถ ยทอดพลงง นจะมก รเปลยนแปลงส รเปนวงจรตอเนองกน โดยก รหมนเวยนส รบ งชนด ผยอยสล ยอนทรยส ร ไดแก แบคทเรย เหด ร จะมบทบ ทสำ คญในก รยอยสล ยอนทรยส รหรอซ กสงมชวตใหปนอนทรยส ร ไดแก แกส CO2 และแรธ ตต งๆ กลบคนสสงแวดลอม ซงผผลตจะนำ ไปใชตอไป

ความสมพนธระหวางการถายทอดพลงงานและการหมนเวยนสารในระบบนเวศ

• ระบบนเวศ คอ กลมสงมชวตไมว จะเปน พช สตว และจลนทรยทอ ศยอยในบรเวณเดยวกน และมคว มสมพนธเกยวของกนเปนระบบ• ผผลต คอ สงมชวตทส ม รถสร งอ ห รเพอใชในก รดำ รง

ชวตไดเอง ซงเปนจดเรมตนของพลงง นในระบบนเวศ• ผบรโภค คอ สงมชวตทไมส ม รถสร งอ ห รไดเอง จงตอง

บรโภคสงมชวตชนดอน• ผยอยสล ย คอ สงมชวตทไมส ม รถสร งอ ห รไดเอง

ดำ รงชวตดวยก รยอยสล ยซ กของสงมชวต ใหกล ยเปนส รอนทรย• สงมชวตในระบบนเวศ มคว มสมพนธเกยวของกนโดยก ร

ถ ยทอดพลงง นในรปของโซอ ห รและส ยใยอ ห ร• ก รเปลยนแปลงขน ดของประช กรเปนผลม จ กอตร ก ร

เกด อตร ก รต ย อตร ก รอพยพเข และอตร ก รอพยพออกของสงมชวต • นำ� ค รบอน ไนโตรเจน และฟอสฟอรส มก รหมนเวยนเปน

วฏจกรในระบบนเวศ ทำ ใหระบบนเวศอยในภ วะสมดล

สรปทบทวน

THE END