ภาพอนาคตที่มีผลต่ออุดมศึกษาไทยและความท้าทาย มีนาคม ๒๕๕๕ คลังสมอง

อนาคตอดมศกษาไทย

Caring Connecting Creating Happiness

รศ.ดร.กตตชย ไตรรตนศรชยอธการบดมหาวทยาลยขอนแกน


หวขอการน าเสนอ

• สภาพปจจบนของอดมศกษาไทย• ความทาทายของอดมศกษาไทย• ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน• อนาคตอดมศกษาไทย• การสรางเครอขายและความรวมมอ• การบรหารจดการ• การพฒนาหลกสตรอดมศกษา• พฒนาวจยและการสรางความร นวตกรรม และเทคโนโลย• การยกระดบคณภาพอดมศกษาไทย• การพฒนาความเปนนานาชาต• การพฒนาความเขมแขงของสถาบนอดมศกษา• ความทาทายของมหาวทยาลยภมภาค : มหาวทยาลยขอนแกน

Institute for Management Development (IMD) ๒๕๕๓ ไดสรปสถานการณการศกษาและสถาบนอดมศกษาไทยในเวทสากล ดงน

• การศกษาไทยอยในอนดบท ๔๗ จาก ๕๘ ประเทศ• การตอบสนองความสามารถในการแขงขนของมหาวทยาลยของไทย อยในอนดบท ๓๒ ได ๕.๒๕ คะแนน จากคะแนนเตม ๑๐

• ผลสมฤทธระดบอดมศกษาของประเทศ อยในอนดบท ๔๕• การถายโอนความรระหวางมหาวทยาลยกบภาคธรกจของไทย อยในอนดบท ๓๑ ได ๔.๔๘ คะแนน จากคะแนนเตม ๑๐

• ความสามารถดานภาษาองกฤษ พจารณาจากคะแนน TOEFL อยในอนดบท ๕๔ ได ๗๒ คะแนน จากคะแนนเตม ๑๒๐ คะแนน

• ทกษะดานเทคโนโลย อยในอนดบท ๕๒ ได ๖.๑๔ คะแนน จากคะแนนเตม ๑๐

สภาพปจจบนของอดมศกษาไทย


อดมศกษาไทย

ธรรมาภบาลในมหาวทยาลย

สภาวชาชพ

ความคาดหวงของสงคม

ม/ส

เพมม

ากขน


สภาพปจจบนของอดมศกษาไทย

ปจจยภายในประเทศ• การแขงขนของสถาบนอดมศกษาตาง ๆ • ความคาดหวงของสงคมและตลาดแรงงานตอการอดมศกษา • สภาวะเศรษฐกจ การพฒนาของสงคมไทย ฃ• นโยบายของรฐบาล• หลกสตรทเหมาะสมส าหรบเดก Gen Y


ความทาทายของสถาบนอดมศกษา

ปจจยภายนอกประเทศ• AEC2015 • การจดตงวทยาเขตของมหาวทยาลยตางชาตภายในประเทศไทย

โดย

รศ.ดร.กตตชย ไตรรตนศรชย

อธการบดมหาวทยาลยขอนแกนCaring Connecting Creating Happiness

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

สภายนอก มสนตสข และมการเชอมโยงเขาดวยกน

เปนหนสวนในสงแวดลอมของประชาธปไตยและอยรวมกนอยางกลมกลน การ

พฒนาทมพลวตรและการรวมตวทางเศรษฐกจทใกลชดในสงคมทเอออาทร

ทระลกถงสายสมพนธแนนแฟนทางประวตศาสตร

ตระหนกถงความส าคญของมรดกทางวฒนธรรมทมรวมกน

และเชอมโยงในอตลกษณของภมภาค


วสยทศนอาเซยน 2020


เสาหลกของอาเซยน

เสาการเมองและความมนคงASEAN Political Security Community

เสาเศรษฐกจASEAN Economic Community

เสาสงคมและวฒนธรรมASEAN Socio – Cultural Community

• การเผยแพรความร ขาวสารเกยวกบ อาเซยน• การเตรยม นกเรยน นกศกษา ประชาชน ใหมทกษะทเหมาะสมเพอเตรยมความพรอม ภาษาองกฤษ ภาษาของประเทศเพอนบานทจ าเปน เทคโนโลยสารสนเทศ ทกษะ ความช านาญทสอดคลองกบการปรบตว และการเปลยนแปลงทาง

อตสาหกรรม การเพมโอกาสการหางานของประชาชน การปรบตวกบมาตรฐานการท างานทเปนสากล

• การพฒนามาตรฐานการศกษา เพอรองรบการ Rotate ของ ผเรยน คร อาจารย ใน ASEAN

• การเตรยมความพรอมเพอเปดเสรทางการศกษาและการเปดเสรในการเคลอนยายแรงงาน

• การพฒนาเยาวชนในการกาวส ASEAN Community


ปฏญญาอาเซยนดานการศกษา

การเคลอนยายแรงงานโดยเสร การใหบรการการศกษาโดยเสร

การยอมรบในมาตรฐานการศกษาและปรญญารวมกน

การยอมรบคณสมบตของบรการวชาชพรวมกน

การศกษาขามพรมแดนคณภาพและมาตรฐานการศกษาใน

ระดบนานาชาต


ความทาทายตอ AEC 2015

• การสรางเครอขายและความรวมมอกบภาคสวนตางๆ ของอดมศกษา• การบรหารจดการสมยใหม การบรหารการเปลยนแปลงของผบรหาร อาจารย และบคลากร

• การพฒนาหลกสตรอดมศกษาใหมๆ ทสอดคลองกบความตองการของสงคม การเรยนรตลอดชวตส าหรบนกศกษารนใหม และกระบวนการรบนกศกษา

• พฒนาวจยและการสรางความร นวตกรรม และเทคโนโลยเพอพฒนาประเทศและขดความสามารถในการแขงขนของประเทศในโลกาภวตน

• การยกระดบคณภาพอดมศกษาไทย พฒนาองคความร และผลตบณฑตทมคณภาพสตลาดแรงงาน

• การพฒนาความเปนนานาชาตของอดมศกษาไทย• การพฒนาความเขมแขงของสถาบนอดมศกษาโดยใชกลไกของธรรมาภบาล การเงน คณภาพการศกษา การก ากบมาตรฐาน


อนาคตของอดมศกษาไทย

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑“.....มหาวทยาลยตองเขามามสวนในการผลกดน และรวมพฒนาประเทศในเรองการสรางความชอบธรรมในสงคม ความปรองดอง สมานฉนท ลดความเหลอมล าในสงคม การเตรยมคนสโลกอนาคต การปรบโครงสรางเศรษฐกจ การเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน และการสรางความสมดลในเรองของอาหาร พลงงาน และสงแวดลอม เปนตน


การสรางเครอขายและความรวมมอกบภาคสวนตางๆ

อดมศกษาไทย

สพฐ.

สวนราชการในพนท

ชมชน / สงคมในพนท

อปท.


เครอขายของอดมศกษาไทยในอนาคต

การท านบ ารงศลปวฒนธรรม

การผลตบณฑต

พนธกจของมหาวทยาลย


การวจย

การบรการวชาการ

ความรบผดชอบตอสงคม

• การเกดขนขององคความรใหม• เศรษฐกจขบเคลอนดวยความร • เทคโนโลยการสอสาร สารสนเทศ• การเปลยนแปลงของประชากร• กระแสสงคมการเมองในประเทศและของโลก• บทบาทของระบบอดมศกษาโลกและประเทศ• การบรหารจดการแนวใหม


การบรหารการเปลยนแปลง

ความพรอมตอการเปลยนแปลงของผบรหาร และบคลากร

ในระยะเวลา ๕-๑๐ ป ตอจากนไป สถาบนอดมศกษาจะตองเผชญกบการเปลยนแปลงและความทาทายในหลายเรองทส าคญ เชน


หลกสตรอดมศกษาใหมๆ

การจดการเรยนรยคใหม ป ศตวรรษหนาน คอ Flexible Learning

ลกษณะการจดการเรยนรแบบยดหยน คอ • รปแบบวธการจดกจกรรมตองมความหลากหลาย เออตอวธการเรยนรทแตกตางกนของผเรยน ท าใหผเรยนมทางเลอกในการเรยนร ซงสามารถเกดขนตลอดเวลา เชน การเรยนแบบเปด การเรยนทางไกล การเรยนโดยใชสอคอมพวเตอร การเรยนรดวยตนเอง

• เนนผเรยนเปนส าคญ โดยเนอหาและกจกรรมตองตอบสนองความสนใจของผเรยน และผเรยนสามารถเรยนไดเตมศกยภาพ โดยเนนการพฒนาประสบการณการเรยนรของผเรยน

• มแหลงเรยนรทมคณภาพทผเรยนสามารถเขาถงไดอยางรวดเรว ทกเวลา ทกสถานท


หลกสตรอดมศกษาใหมๆ

การจดการเรยนรยคใหม ป ศตวรรษหนาน คอ Flexible Learning

หลกสตรใหมตองเปนหลกสตรทสอดคลองกบคณลกษณะและความตองการเรยนรของผเรยนในอนาคต เชน

• เหมาะสมกบคณลกษณะของนกศกษารนใหม (กลมเดก Gen Y)• หลกสตรตองทนสมย มความหลากหลาย และผสมผสานขามศาสตร• การเรยนการสอนเนนภาคปฏบตมากขน มจ านวนหนวยกตรวมไมมากเกนไป (ประมาณ ๑๓๐ หนวยกต)

• สามารถเรยนรไดตลอดชวต เรยนรไดตามอธยาศย

บณฑตยคใหมทเปนคนด กอนคนเกง

ลกษณะของบณฑตทภาคสงคม ภาคธรกจ อยากเหนมากทสด คอ บณฑตทเปนคนด และคนเกง

ซงมหาวทยาลยตองผลตสรางคนดกอน แลวคอยเสรมความเกง เพราะตอนนบณฑตทจบออกมาสวนใหญ เปนคนเกงทนกถงแตประโยชนสวนตนโดยไมสนใจท าประโยชนเพอสวนรวม


บณฑตทสงคมตองการ

แนวคดทส าคญในศตวรรษท ๒๑• จตส านกตอสงคมโลก• ความรพนฐานดานการเงน เศรษฐกจ ธรกจ และการเปนผประกอบการ• ความรพนฐานดานพลเมอง• ความรพนฐานดานสขภาพ• ความรพนฐานดานสงแวดลอม

ทกษะการเรยนรและนวตกรรม• ความคดสรางสรรคและนวตกรรม• ความคดเชงวพากษและการแกไขปญหา• การสอสารและการรวมมอท างาน


ทกษะของนกศกษาในศตวรรษท ๒๑

ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย• ความรพนฐานดานสารสนเทศ• ความรพนฐานดานสอ• ความรพนฐานทางเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT)

ทกษะชวตและการท างาน• ความยดหยนและความสามารถในการปรบตว• ความคดรเรมและการชน าตนเอง• ทกษะทางสงคมและการเรยนรขามวฒนธรรม• การเพมผลผลตและความรรบผด• ความเปนผน าและความรบผดชอบ


ทกษะของนกศกษาในศตวรรษท ๒๑

การสรางองคความร และนวตกรรมใหม• โจทยวจยทมาจากความตองการ หรอปญหาของชมชน / ประเทศ• โจทยวจยทมาจากปญหาของสงคมโลก การเกดขนของโรคอบตใหม ประชากรสงวย การเมองและการปกครอง ความขดแยงของสงคม เศรษฐกจพอเพยง เศรษฐกจ การคา ประเดนเกยวกบพลงงานใหม ภาวะโลกรอน และผลกระทบทเกดขน ความกาวหนาทางเทคโนโลย : เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เทคโนโลยชวภาพและพนธกรรม นาโนเทคโนโลย วทยาศาสตรแขนงใหม เชน เซลลตนก าเนด (Stem cell)


การสรางองคความรและนวตกรรม

พฒนาศกยภาพ และความพรอมของอดมศกษาไทยในการสรางองคความร นวตกรรม และเทคโนโลยเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศในโลกาภวตน

การพฒนาคณภาพการศกษาของสถาบนอดมศกษา• มาตรฐานการเรยนการสอนตามเกณฑคณภาพการศกษาของ สมศ. / สกอ. หรอมาตรฐานสากล …..ดเยยม

• คณภาพของบณฑตทเขาสตลาดแรงงาน ??????


คณภาพการศกษาของสถาบนอดมศกษา

การยกระดบคณภาพอดมศกษาไทย พฒนาองคความร และผลตบณฑตทมคณภาพส

ตลาดแรงงาน

การพฒนาความพรอมในการกาวไปสความเปนนานาชาตของสถาบนอดมศกษา

• ศกยภาพดานภาษาของคณาจารย และบคลากร• ความพรอมทางกายภาพและโครงสรางพนฐานเพอรองรบการกาวไปส

ความเปนนานาชาต• หลกสตรทจะพฒนาไปสความเปนสากล ตองเปนหลกสตรทเปนความโดดเดนของพนท


ความเปนนานาชาตของสถาบนอดมศกษา

การพฒนาความเปนนานาชาตของอดมศกษาไทย

ความเขมแขงของสถาบนอดมศกษา • อสระทางวชาการ• การมสวนรวมของผทเกยวของ• ความโปรงใส • ความรบผดชอบ• จรยธรรมและความรบผดชอบตอวชาชพ• ทบทวนโครงสรางสภามหาวทยาลย การสรรหาและแตงตงผบรหารมหาวทยาลย


การพฒนาความเขมแขงสถาบนอดมศกษา

การพฒนาความเขมแขงของสถาบนอดมศกษาโดยใชกลไกของธรรมาภบาล การเงน คณภาพการศกษา การก ากบมาตรฐาน

ความทาทายของมหาวทยาลยภมภาค :

มหาวทยาลยขอนแกน


From E-San Wisdom to Globalization


การเตรยมความพรอม

• สภามหาวทยาลยขอนแกน ไดก าหนดทศทาง และนโยบายการพฒนามหาวทยาลยเพอรองรบการเปลยนแปลงทจะเกดขน

• มหาวทยาลยขอนแกนไดจดท าแผนยทธศาสตร พ.ศ. ๒๕๕๔-๒๕๕๘ เพอรองรบการเปลยนแปลง โดยก าหนดยทธศาสตรไว ๑๐ ดาน

• การถายทอดนโยบายลงสคณะวชา และหนวยงานตางๆ ทเกยวของ• การจดกจกรรมตาง ๆ ตามยทธศาสตรของมหาวทยาลย


กรอบแนวคด

มหาวทยาลยขอนแกนตองหนมามองดประชาคม มข. วามความพรอมทจะเผชญกบภาระทจะเกดขนในอนาคต?

ประชาคม มข. มความสขมากนอยเพยงใด? มหาวทยาลยจะตองมระบบบรหารจดการทเปนมออาชพมากขน

การสรางระบบลกคาสมพนธ เปนเรองทจะตองด าเนนการโดยเรงดวน มหาวทยาลยตองสรางความพงพอใจตอผรบบรการมากยงขน

มหาวทยาลยจะตองไมละเลยบทบาททส าคญในฐานะผใหแกสงคมและชมชน

KKU : Caring, Connecting, Creating & Happiness

บทบาทมหาวทยาลยขอนแกนกบการท างานเพอสงคม



บทบาท มข.กบการท างานเพอสงคม

การเปดโอกาสใหผท มสวนไดสวนเสยจดท าแผนยทธศาสตรพฒนามหาวทยาลย

• ประชาคม มข.• ผน าชมชนรอบขาง• ผบรหารภาครฐ เอกชน • ผน า อปท. (อบจ. เทคบาลนคร)• องคกรชมชนตางๆ



การเปดโอกาสใหผท มสวนไดสวนเสยเขามาใชพนทภายในมหาวทยาลย

• การใชสถานทเพอจดกจกรรมของชมชน• การใชสถานทเพอออกก าลงกาย• การใชสถานทเพอประชม/สมมนา• การใชถนนหนทางเพอการสญจร



มหาวทยาลยขอนแกนกบกจกรรมเพอพฒนาสงคมเพอความย งยน

• โครงการขอนแกนทศวรรษหนา• สภากาแฟสหราช• กจกรรมรวมกบ อปท.


โครงการชมชนตนแบบเศรษฐกจพอเพยง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

1. ต.ทากระเสรม อ.น าพอง จ.ขอนแกน2. ต. บานกง อ. หนองเรอ จ. ขอนแกน3. ต.นาออ อ.เมอง จ.เลย4. ต.ขามปอม อ.พระยน จ.ขอนแกน5. ต.โพธสย อ.ศรสมเดจ จ.รอยเอด6. ต.ศลา อ.เมอง จ.ขอนแกน7. ต.หนองกอมเกาะ อ.เมอง จ.หนองคาย8. ต.วงทอง อ.นาวง จ.หนองบวล าภ9. ต.รงกาใหญ อ.พมาย จ.นครราชสมา10. ต.ยางหลอ อ.ศรบญเรอง จ.หนองบวล าภ 11. ต.เหลา อ.โกสม จ.มหาสารคาม12. ต.สวนหมอน อ.มญจาคร จ.ขอนแกน13. ชมชนในมหาวทยาลยขอนแกน

มหาวทยาลยขอนแกน พฒนาหลกสตรเพอเปดโอกาสใหนกศกษาไดมโอกาสเขาถงชมชน เรยนรสงคมโลก โดยกระบวนการเรยนการสอนในรายวชาตางๆ เชน๑. รายวชาของศกษาทวไป เชน

• สทธพนฐานและประชาสงคม• ภมปญญาทองถน• พหวฒนธรรม• พลเมองโลกในกระแสโลกาภวตน• ชวตกบสงแวดลอม

๒. รายวชาการฝกภาคสนามรวมของนกศกษาในกลมวทยาศาสตรสขภาพ ซงในแตละปนกศกษาของชนปตางๆ ของแตละคณะวชาในกลมวทยาศาสตรสขภาพ จ านวน 6-700 คน จะออกไปฝกภาคสนามรวมกนในพนททไดท าการคดเลอกไว โดยการลงพนทท าการศกษาปญหาชมชนและจดกจกรรมใหบรการดานสขภาพแกชาวบานทประสบปญหา ตลอดจนการแกปญหาดานสงคมและสงแวดลอมใหแกชมชน


หลกสตรเพอพฒนานกศกษา


โครงการฝกภาคสนามรวม


โครงการฝกภาคสนามรวม


สอสารกบสงคม


สอสารกบสงคม

มหาวทยาลยขอนแกน ไดสรางเครอขายความรวมมอกบองคกรทางการศกษาในหลายระดบเชน

• เครอขายสถาบนอดมศกษาในประเทศ ไดแก เครอขายสถาบนอดมศกษาภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน เครอขายความรวมมอ มข. – มอ.

• เครอขายความรวมมอกบอดมศกษาในระดบนานาชาต ซงปจจบน มข. มความรวมมอกบสถาบนอดมศกษาในระดบนานาชาต โดยเฉพาะกลมประเทศในเขตอนภมภาคลมน าโขง (ลาว กมพชา เวยดนาม เมยนมาร จนตอนใต)

• เครอขายการศกษาตางระดบรวมกบ สพฐ. เพอยกพฒนากระบวนการสอนของอาจารยในโรงเรยนระดบ สพฐ. ในพนทและยกระดบการศกษาในพนท


เครอขายอดมศกษาและเครอขายตางระดบ

มหาวทยาลยขอนแกน ไดสรางเครอขายความรวมมอกบองคกรธรกจและอตสาหกรรม

• เครอขายการพฒนาภาคธรกจและภาคอตสาหกรรมในภมภาค ผานโครงการของส านกงานอทยานวทยาศาสตร ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ


เครอขายอดมศกษาและเครอขายตางระดบ

มหาวทยาลยขอนแกน จดกจกรรมตางๆ เพอสนบสนนการพฒนาศกยภาพของนกศกษาในการเตรยมความพรอมไปสความเปนนานาชาต เชน


กจกรรมนกศกษาสความเปนนานาชาต

• การจดกจกรรมประชมวชาการนกศกษานานาชาต ครงท 1 “นวตกรรมเพอการใชชวตอยางผาสกในสงคมไรพรมแดน (Innovation for Harmonious living in borderless Society)” โดย องคการนกศกษา มข. มผแทนนกศกษาจ านวนกวา 400 คน จากอาเซยน 10 ประเทศ และยงมประเทศพนธมตร อาท จน นวซแลนด และภฐาน เขารวมแลกเปลยนนวตกรรมทางความคดในหวขอขางตน เมอวนท ๒๔ มกราคม ๒๕๕๕

• การจดกจกรรมเสวนาวชาการและนทรรศการ “กาวใหม กาวใหญ กาวไปกบอาเซยน” ในงานวฒนธรรมและเทศกาลอาหารนานาชาต เมอวนท ๒๕ มกราคม ๒๕๕๕

สวสดครบ

Education

ภาพอนาคตที่มีผลต่ออุดมศึกษาไทยและความท้าทาย มีนาคม ๒๕๕๕ คลังสมอง