Μαθητής: Στέλιος Χριστοδουλάκης Υπεύθυνη καθηγήτρια: Άρια

ΜαυρογιάννηΤμήμα:Β7

Σχολικό έτος: 2014-2015

2ο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου

•313μ.Χ. Έκδοση του διατάγματος των Μεδιολάνων,

ανοίγοντας τον δρόμο προς τον εκχριστιανισμό της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

•330μ.Χ. Μεταφορά της πρωτεύουσας από την Ρώμη στην

Κωνσταντινούπολη από τον Κωνσταντίνο.

•395μ.Χ. Διάσπαση της αυτοκρατορίας σε ανατολικό και

δυτικό τμήμα.

Ο διαχωρισμός της αυτοκρατορίας μετά τον θάνατο του Θεοδόσιου (395 μ.Χ).Μοβ:Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Βυζάντιο)Κόκκινο:Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Παρόλο που ή Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διασπάστηκε

σε δυο διαφορετικές πολιτικές οντότητες, η εκκλησία

παρέμεινε ενωμένη και στα δύο κράτη.

Ως επίσημη γλώσσα του ανατολικού τμήματος

αναγνωρίστηκαν τα ελληνικά ενώ στο δυτικό τα λατινικά.

Εκτός όμως από την γλώσσα, με την πάροδο του χρόνου καιαφού το δυτικό κράτος καταλύθηκε ενώ το ανατολικόάκμασε εμφανίστηκαν και άλλες διαφορές μεταξύ τωνεκκλησιών της δύσης και της ανατολής.

Ορισμός του Πάσχα

Απόψεις για το δόγμα filioque

Εικονομαχικές έριδες

Θέμα αγαμίας κληρικών

Τύπος άρτου στην Θεία Κοινωνία

Θέματα νηστείας

Ωστόσο, αν και υπήρχαν αυτές οι ελάσσονες διαφορές το

ουσιαστικό πρόβλημα που οδήγησε σε ρήξη ήταν η

εξουσία του πάπα.

Από την αρχή της χριστιανικής εκκλησίας, τρεις

επίσκοποι αναγνωρίστηκαν ως ανώτεροι από τους

άλλους.

Ο επίσκοπος της Ρώμης

Ο επίσκοπος της Αλεξάνδρειας

Ο επίσκοπος της Αντιόχειας

Οι τρεις επισκοπές του Ρωμαϊκού κράτους.

Ωστόσο ανάμεσα στους τρεις επίσκοπους, εκείνος τηςΡώμης, ο πάπας, ήταν αναγνωρισμένος ως ο ισχυρότεροςκαι του αποδίδονταν ο χαρακτηρισμός πρώτος μεταξύ ίσων(primus inter pares).

To 451, με την μεταφορά της πρωτεύουσας στηνΚωνσταντινούπολη ιδρύθηκαν δύο νέα πατριαρχία στηνΚωνσταντινούπολη και στα Ιεροσόλυμα. Ωστόσο ηεπίσημη έδρα της εξουσίας παρέμεινε στη Ρώμη. Οιανατολικές εκκλησίες όμως επεχείρησαν νααυτονομηθούν από την εξουσία του πάπα και έτσι τονδέχτηκαν μεν ως επίσημη έδρα αλλά του αφαίρεσαν τοδικαίωμα να επεμβαίνει στα δικά τους θρησκευτικάζητήματα. Με το πέρασμα του χρόνου ο πατριάρχηςΚωνσταντινούπολης αυτοαποκαλούνταν ωςοικουμενικός πατριάρχης. Ένας τίτλος που υποτίθεταιότι κάτεχε ο πάπας της Ρώμης. Έτσι ξεκίνησαν ταπρώτα προβλήματα με τις δύο εκκλησίες. Το μόνο πουέμενε είναι μια αφορμή για να οδηγηθούν σε απόσχιση.

Καταρχάς δημιουργήθηκε το θέμα του εκχριστιανισμούτων Βουλγάρων. Συγκεκριμένα οι Βούλγαροι ζήτησαν απότην δύση ιεραπόστολους για να εκχριστιανιστεί ο λαόςτους. Η ανατολή, προκειμένου να αποφευχθεί η ένταξη τωνΒουλγάρων στην δυτική σφαίρα επιρροής απέκλεισεστρατιωτικά την περιοχή αναγκάζοντας την Βουλγαρία ναπαραδοθεί. Έτσι η Βουλγαρία εκχριστιανίστηκε από τηνΑνατολή. Ωστόσο ορισμένα μέτρα που πάρθηκαν από τονπατριάρχη Φώτιο απογοήτευσαν την βουλγαρική διοίκηση ηοποία στράφηκε ξανά προς την Ρώμη. Η νέα επέμβασηαποφεύχθηκε και η δύση κατηγορήθηκε από την ανατολήγια θέματα λατρείας και τάξης.

Η βάφτιση του Βόρη από ιερείς της Ανατολής

Στο θέμα δόθηκε λύση σε σύνοδο που συγκλήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 870όπου αποφασίστηκε η υποταγή της Βουλγαρίας στο πατριαρχείο τηςΚωνσταντινούπολης. Ωστόσο η διαφωνία αυτή ήταν μόνο η αρχή των συγκρούσεωντων δύο εκκλησιών.

Στη συνέχεια οι εντάσειςοξύνθηκαν ακόμα περισσότερομετά από ομιλίες του επισκόπουτης Ρώμης Κλήμεντα, ο οποίοςπροσπάθησε να επαναδιατυπώσειτη ζωή του αποστόλου Πέτρου.Στόχος του ήταν η ανύψωση τουαπό τους άλλους αποστόλους καιειδικότερα του Παύλου. Έτσιπροέκυψε η εμφάνιση της Ρώμηςως “έδρα του Πέτρου”, ανώτερηαπό κάθε άλλη επισκοπή.

Όλα αυτά τα γεγονότα οδήγησαν την δύση σε έντονες

αντιβυζαντινές διαθέσεις οδηγώντας τελικά στον

οριστικό διαχωρισμό των δύο εκκλησιών το 1054.

Έτσι ο Πάπας Λέων Θ’ αναθεμάτισε τον πατριάρχη

Κωνσταντινουπόλεως και ο πατριάρχης Μιχαήλ

αναθεμάτισε τον πάπα αντίστοιχα.

Ωστόσο αν και οι δύο εκκλησίες διαχωρίστηκανπλήρως οι σχετικά φιλικές σχέσεις μεταξύ Ανατολήςκαι Δύσης συνεχίστηκαν. Το σχίσμα ήταν ένα πολιτικόγεγονός με συγκεκριμένους σκοπούς. Οι εχθρικέςσχέσεις μεταξύ Ανατολής και Δύσης εντάθηκαν με τηνΤέταρτη Σταυροφορία και την άλωση της Πόλης απότους δυτικούς. Έκτοτε οι σχέσεις μεταξύ Ανατολής καιΔύσης ήταν εχθρικές. Αυτό φαίνεται και από την Άλωσητης Κωνσταντινούπολης όπου οι Βυζαντινοί αρνήθηκαννα υποταχτούν στην δυτική ευκαιρία υπογράφονταςέτσι την καταδίκη τους. Ωστόσο παρά την εχθρότητα ηΔύση πένθησε την πτώση της Κωνσταντινούπολης ηοποία χαρακτηρίστηκε ως δεύτερος οφθαλμός τηςχριστιανοσύνης.

Η άλωση της Πόλης από τουςΛατίνους.

Οι Λατίνοι λεηλατούσαν την Κωνσταντινούπολη επί τρεις μέρες καταστρέφοντας και κλέβοντας ανεκτίμητα Ρωμαϊκά και Αρχαιοελληνικά έργα

Έπρεπε να περάσουν 9 αιώνες μέχρι τελικά να βρεθούν στοτιμόνι των Εκκλησιών δύο Πνευματικοί Ηγέτες για νααρθούν τα αναθέματα. Το 1965 ο Οικουμενικός ΠατριάρχηςΑθηναγόρας και ο Πάπας Παύλος ΣΤ΄ προχώρησαν σε απόκοινού άρση των αναθεμάτων του 1054. Στις 27Νοεμβρίου 1965 στην Κωνσταντινούπολη, με εισήγηση τουΟικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα και με συντριπτικήπλειοψηφία των Μητροπολιτών του Οικουμενικού Θρόνου,η Ιερά Σύνοδος αυτού σε ειδική τελετή άρει τις αποφάσειςτου Πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριου. Στη συνέχεια στιςστις 7 Δεκεμβρίου 1965, κατά την διάρκεια της Β‘Βατικάνειας Συνόδου στη Ρώμη και κατά ειδική τελετήακολουθεί η κοινή ανακοίνωση Καθολικών και Ορθοδόξωνπου διαβάστηκε από τον Καρδινάλιο Αυγουστίνο Μπέα.

Συμφιλιωτικές επισκέψεις των δύο εκκλησιών

• 1999: Επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β’ στη

Ρουμανία.

• 2001: Επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’ στην

Αθήνα.

• 2002: Επίσκεψη του Πατριάρχη Θεόκτιστου στο

Βατικανό.

• 2οο6: Επίσκεψη του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’ στο Φανάρι.

• 2014: Επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου στο Φανάρι.

Ωστόσο η Ελληνορθόδοξη εκκλησία και οι ιερείς τηςεξακολουθούν να κρατούν μια εχθρική τάση προς τηνκαθολική εκκλησία και ιδιαίτερα προς τον παπικό θεσμό.Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επίσκεψη του Πάπα ΙωάννηΒ’ στην Αθήνα. Η πρώτη επίσκεψη πάπα στην Ελλάδα μετάαπό χίλια χρόνια. Σε αντίθεση με άλλες Χώρες ο πάπας δενέγινε δεκτός με επευφημίες και χαρές. Αντίθεταακολούθησαν μεγάλες πορείες διαμαρτυρίας από ιερείς οιοποίες οδήγησαν σε επεισόδια .

Ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ στην Αθήνα με τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο.

Η συμβολική κίνηση του Πάπα Φραγκίσκου που κλίνει την κεφαλή για να πάρει την ευλογία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

Τελικά καταλήγουμε στο ερώτημα:

Μα είναι δυνατόν να ξεπεραστούν δογματικές διαφορές; «Αυτό δεντο ξέρει κανείς. Πολλά προβλήματα που εμείς τα ονομάζουμε δογματικά,το υπόβαθρό τους είναι ιστορικό, πολιτισμικό κ.ο.κ. Μέσα όμως από τονθεολογικό διάλογο μπορούν να λυθούν, όπως έγινε π.χ. με τους Κόπτες καιτους Μονοφυσίτες (Προχαλκηδόνιους). Μπορούμε λοιπόν να δούμε τιείναι αυτό το filioque. Υπάρχει ένα filioque το οποίο το αποδεχόμαστε καιέχει να κάνει με το επίπεδο της ιστορίας, δηλαδή το Άγιο Πνεύμαεκπορεύεται και από τον Υιό, αλλά στη ζωή της Εκκλησίας στην ιστορία,όχι στο επίπεδο της ζωής της Αγίας Τριάδας γιατί τότε σε αυτήν τηνπερίπτωση έχουμε υποτίμηση. Αυτά είναι θεολογικά ζητήματα τεράστια.Για μένα όμως, το παπικό πρωτείο είναι το μεγαλύτερο αγκάθι, αλλάμπορούμε να το κατανοήσουμε και αυτό μόνο στο επίπεδο της πρώτηςχιλιετίας, δηλαδή ναι, ο Πάπας είναι πρώτος τιμητικά, αλλά δεν ασκείκάποιο είδος εξουσίας σε όλους τους άλλους»

Σταύρος Γιαγκάζογλου, σύμβουλο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, διδάσκοντα στοΕλληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και διευθυντή του περιοδικού «Θεολογία».

Ευχαριστώ για την προσοχή σας