ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ

ΤΩΝ Τ Π Ε ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΗ ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ

Σενάριο µάθησης ‘’ ΤΑ ΖΩΑ ‘’

Μελέτη Περιβάλλοντος Β΄ Τάξη ∆Σ

Έχω µια µεγάλη καρδιά, που χωρά όλα τα ζώα του κόσµου !!! ΕΠΙΜΟΡΦΟΥΜΕΝΟΙ: Χρήστος Κροµµύδας ΕΚΠ/ΚΟΙ Μαρία Γιαννάκου

Καρδίτσα 2012

1. Τίτλος διδακτικού σεναρίου: ‘’ Τα ζώα ‘’

Επανάληψη στην ενότητa . βιβλ. µαθητή: σελ.51-70, εργασιών: σελ.16-20

2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περιοχές:

Το συγκεκριµένο σενάριο περιλαµβάνει δραστηριότητες που καλύπτουν αρκετά

γνωστικά αντικείµενα που προβλέπει το ΑΠΣ & ∆ΕΕΠΣ (2003) για τη Β' δηµοτικού

όπως: Μελέτη Περιβάλλοντος, Γλώσσα, ΤΠΕ, Αισθητική αγωγή ακόµη και παιχνίδια

στο µάθηµα της Φυσικής Αγωγής.

Ως µοντέλο διδασκαλίας επιλέγεται η «συνεργατική καθοδηγούµενη ανακάλυψη»,

όπου οι µαθητές διερευνούν το διδακτικό υλικό και οικοδοµούν συνεργατικά τη νέα

γνώση, αλλά και η διδασκαλία µε το σύνολο της οµάδας.

Τα ζώα είναι ένα θέµα οικείο για τα παιδιά και τους δίνεται η ευκαιρία για πολλές

δραστηριότητες που συνδέονται µε µαθησιακές γνώσεις. Οι µαθητές θα δουλέψουν σε

οµάδες. Τους δίνεται η δυνατότητα να συνεργαστούν, να αναπτύξουν τις σκέψεις, να

ανταλλάξουν ιδέες και τέλος να εµπεδώσουν τα όσα έµαθαν για τα ζώα.

3. Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή αντιλήψεις των µαθητών:

Οι µαθητές έχουν ήδη διδαχθεί το κεφάλαιο µε τα ζώα (το πώς αναπτύσσονται, τι

χρειάζονται για να ζήσουν, πώς προσαρµόζονται µε το φυσικό τους περιβάλλον, σε

ποιες κατηγορίες χωρίζονται).

Σε σχέση µε τις νέες τεχνολογίες οι µαθητές έχουν αναπτύξει σε προηγούµενα

µαθήµατα δεξιότητες χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή και έχουν εξοικειωθεί µε

λειτουργίες των σχεδιαστικών λογισµικών όπως το Revelation Natural Art,

Kidspiration , Power Point, Tux-paint, Microsoft Word και εκπαιδευτικό λογισµικό για

το µάθηµα της γλώσσας Β' δηµοτικού του ΠΙ.

4. Σκοπός / ∆ιδακτικοί στόχοι:

Βασικός σκοπός του σεναρίου είναι η ανάπτυξη της ερευνητικής διάθεσης, της

κριτικής και δηµιουργικής σκέψης, της εξοικείωσης των µαθητών σε διαδικασίες και

κριτήρια επιστηµονικής µεθοδολογίας, λαµβάνοντας υπόψη τα βιώµατα των παιδιών

της συγκεκριµένης ηλικιακής οµάδας.

Ειδικότερα τα παιδιά:

• να αξιοποιήσουν τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας, µέσω του

διαδικτύου και προγραµµάτων,

• να διευρύνουν τις γνώσεις τους για τους ζωικούς οργανισµούς,

• να αναγνωρίσουν ζώα που ζουν στον τόπο τους,

• να ονοµάσουν και να περιγράψουν γνωστά ζώα της περιοχής τους και να τα

συσχετίσουν µε το περιβάλλον στο οποίο ζουν,

• να ταξινοµήσουν τα ζώα σε οικογένειες,

• να διακρίνουν τα ζώα σε άγρια και κατοικίδια.

Επίσης τα παιδιά να πουν: • ποιες είναι οι ανάγκες των ζώων;

• πού και πώς χτίζουν τις φωλιές τους, πώς αναπτύσσονται ,τι γεννούν;

• πώς προσαρµόζονται στο περιβάλλον τους, πώς προστατεύονται ;

• ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρίσµατά τους;

5. Κατηγορία λογισµικού – συνδυασµός κατηγοριών λογισµικού:

Θα αξιοποιήσουµε τα Εκπαιδευτικά Λογισµικά Kidspiration Revelation Natural

Art, Power Point, Tux-paint, Microsoft Word και εκπαιδευτικό λογισµικό για το

µάθηµα της γλώσσας Β' δηµοτικού του ΠΙ.

Τα συγκεκριµένα λογισµικά επιλέχθηκαν γιατί είναι ανοιχτού χαρακτήρα και

µπορούν πρακτικά να χρησιµοποιηθούν σε όλες τις βαθµίδες και σε όλα τα γνωστικά

αντικείµενα. Επιπλέον, τόσο το λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης όσο και τα

σχεδιαστικά λογισµικά είναι ειδικές τεχνικές οπτικοποίησης των σχέσεων ανάµεσα σε

διάφορες έννοιες, αναπαριστώντας τη γνώση και κάνοντας ευκολότερη την

οικοδόµηση αυτής.

Η χρήση τους ενδείκνυται σε µικρές ηλικίες, είναι ευχάριστα, έχουν παραστατικά

περιβάλλοντα εργασίας, µε εποικοδοµητικά κριτήρια µάθησης, τα οποία µπορούν να

γίνουν ένα πολύτιµο γνωστικό εργαλείο στα χέρια τόσο του δηµιουργικού δασκάλου

όσο και των µαθητών.

6. ∆ιάρκεια :

Ενδεικτικός απαιτούµενος χρόνος: Σχετικά µε τη διάρκεια της δραστηριότητας,

υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 2-3 διδακτικές ώρες. Η διάρκεια της κάθε

δραστηριότητας δεν θα ξεπερνά τα 15-20 λεπτά, λαµβάνοντας πάντα υπόψη τις

ιδιαιτερότητες της ηλικίας των παιδιών. 7. Οργάνωση τάξης & απαιτούµενη υλικοτεχνική υποδοµή :

Το µάθηµα θα γίνει στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου. Οι µαθητές αφού

χωριστούν σε οµάδες των τριών (3) ατόµων, θα χρησιµοποιήσουν και τον ανάλογο αριθµό

ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει το µάθηµα είναι

Α) Η σύνδεση στο διαδίκτυο (µηχανές αναζήτησης) και

Β) Η εγκατάσταση των λογισµικών (π.χ. επεξεργαστή κειµένου , Revelation Natural

Art, Ιδεοκατασκευές, kidspiration Tux-paint)

8. Περιγραφή και αιτιολόγηση του σεναρίου:

Ο ρόλος του δασκάλου:

• Είναι ο σύµβουλος, ο εµψυχωτής της διαδικασίας.

• Ενθαρρύνει τη συνεργασία των µαθητών και φροντίζει το κλίµα στην τάξη να

• είναι ευχάριστο και δηµιουργικό.

• Τα λάθη και οι απορίες των µαθητών κατά τη χρήση των λογισµικών και την

αναζήτηση πληροφοριών, πρέπει να χρησιµοποιούνται ως ευκαιρίες για µάθηση

και να µην εκλαµβάνονται ως αποτυχίες.

∆ραστηριότητες: 1η δραστηριότητα

Ερευνούµε έξω από την τάξη.

Επισκεπτόµαστε το διπλανό πάρκο, ένα δάσος ,ένα ζωολογικό κήπο ή ακόµη µια

βόλτα στη γειτονιά µας και παρατηρούµε διάφορα πουλιά και ζώα.

Ζητούµε από τα παιδιά να ονοµάσουν και να καταγράψουν ποια ζώα είδαν και να

περιγράψουν κάποια χαρακτηριστικά τους…

Ζώα Πού τα είδαµε Περιγραφή

2η δραστηριότητα

Στη συνέχεια πηγαίνουµε στην αίθουσα των υπολογιστών.

Οι µαθητές χρησιµοποιώντας στον Internet Explorer τη µηχανή αναζήτησης www.google.gr και γράφοντας λήµµατα ζώων βρίσκουν εικόνες αυτών. Αποθηκεύουν µε τη βοήθεια του δάσκαλου όποια εικόνα τους αρέσει. Επίσης παρατηρούν τις εικόνες και τις περιγράφουν.

3η δραστηριότητα

Ο/Η εκπαιδευτικός αρχικά παροτρύνει τα παιδιά να απαντήσουν σε ερωτήσεις

για τα ζώα, ποια ζώα γνωρίζουν, τι µας δίνουν τα ζώα, τι τρώνε και που ζουν.

Ανοίγουµε το λογισµικό Kidspiration, και τα παιδιά αφού χωριστούν σε µικρές

οµάδες των 3 µαθητών/τριών θα κατασκευάσουν χάρτες εννοιών. Τα παιδιά κάνουν

κλικ

∆ηµιουργούν ανά οµάδα το δικό τους εννοιολογικό χάρτη, κάνουν τις συνδέσεις

πατώντας το κουµπί και σύρουν το ζώο κάτω στην κατηγορία που ανήκει

τα και στη συνέχεια αποθηκεύουν τους χάρτες.

4η δραστηριότητα

Στο λογισµικό tux paint µε τις σφραγίδες τοποθετούµε διάφορα ζώα, από τα

οποία αφαιρούµε διάφορα χαρακτηριστικά. Αφού παροτρύνουµε τα παιδιά να

παρατηρήσουν ότι ακριβώς λείπει από κάθε ζώο, τους δείχνουµε τα πινέλα και µάλιστα

πώς να χρησιµοποιούν λεπτές µύτες για να πετύχουν καλύτερο αποτέλεσµα.

5η δραστηριότητα

Ανοίγουν το power point και ξεκινούν να φτιάχνουν διαφάνειες µε ζώα και να τα

χωρίζουν σε κατηγορίες (έντοµα, πτηνά, ερπετά, τετράποδα, ψάρια.)Σε χορτοφάγα,

σαρκοφάγα, παµφάγα. Επίσης κάποια από αυτά τα ζώα έχουν κάποια ιδιαίτερα

χαρακτηριστικά και κάποια κινδυνεύουν να χαθούν. Όταν τελειώσουν την εργασία τους

για να τη δουν ολοκληρωµένη κάνουν κλικ στο F 5.

Ας δούµε µερικά απ’αυτά

6η δραστηριότητα Στην κατηγορία word αφού εισάγουµε γραµµές, γράφουµε τις κατηγορίες των ζώων

και, καλούµε τους µαθητές να γράψουν µερικά φυτοφάγα, σαρκοφάγα και παµφάγα

ζώα.

Φυτοφάγα Σαρκοφάγα Παµφάγα (τρώνε φυτά) (τρώνε ζώα) (τρώνε ζώα και φυτά) ……………… …………….. ……………….. ………………. …………….. ……………….. ………………. …………….. ………………… ………………… ……………… ……………… 7η δραστηριότητα Σηµειώνουµε χ όπου ταιριάζει στον παρακάτω πίνακα.

Κατοικίδιο Ζώο του δάσους

Ζώο της θάλασσας

Ζώο της λίµνης ή του ποταµού

Γεννά αυγά

Γεννά µικρά

αγελάδα

κότα

λαγός

λύκος

σαρδέλα

αστακός

βάτραχος

8η δραστηριότητα

∆ίνετε στους µαθητές το παρακάτω κρυπτόλεξο της πανίδας και καλούνται οι

µαθητές να βρουν τις κρυµµένες λέξεις.

Επέκταση: Εναλλακτικές δραστηριότητες: Τα παιδιά φτιάχνουν µια µακέτα του

δάσους ή της αυλής µε ζώα και φυτά από πηλό, ή ένα οµαδικό κολλάζ. Μιµούνται τις

κινήσεις και τις φωνές των ζώων. Παίζουν κινητικά παιχνίδια µε ζώα. Μαθαίνουν

τραγούδια για ζώα. ∆ιαβάζουµε ιστορίες και µύθους για τα ζώα. ∆ραµατοποιούν

τους µύθους.

Σαν επίλογο, προβάλουµε Video µε ζώα που ζουν στην Ελλάδα και κινδυνεύουν µε

εξαφάνιση.

http://youtu.be/_gZPXjZrWK4

http://youtu.be/Ql2foVDw2VQ

Πρόσθετα ,για περισσότερες πληροφορίες :

http://www.arcturos.gr/gr/ http://www.wwf.gr/

9. Φύλλα εργασία

Στις δύο διδακτικές ώρες χρησιµοποιούµε τα φύλλα εργασίας µέσα από τα οποία

γίνεται η εµπέδωση της νέας γνώσης. Σας παρουσιάζουµε αναλυτικά παρακάτω τα

φύλλα εργασίας που δίνονται στις οµάδες των µαθητών.

1ο Φύλλο εργασίας

ΤΑΞΗ: Β΄

ΘΕΜΑ: «Τα ζώα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

1η δραστηριότητα Στην κατηγορία word αφού εισάγουµε γραµµές, γράφουµε τις κατηγορίες των ζώων και, καλούµε τους µαθητές να γράψουν µερικά φυτοφάγα, σαρκοφάγα και παµφάγα ζώα.

Φυτοφάγα Σαρκοφάγα Παµφάγα (τρώνε φυτά) (τρώνε ζώα) (τρώνε ζώα και φυτά) ……………… …………….. ……………….. ………………. …………….. ……………….. ………………. …………….. ………………… ………………… ……………… ………………

2η δραστηριότητα Σηµειώνουµε χ όπου ταιριάζει στον παρακάτω πίνακα.

Κατοικίδιο Ζώο του δάσους

Ζώο της θάλασσας

Ζώο της λίµνης ή του ποταµού

Γεννά αυγά

Γεννά µικρά

αγελάδα

κότα

λαγός

λύκος

σαρδέλα

αστακός

βάτραχος

2ο Φύλλο εργασίας

10. Πρόσθετες πληροφορίες Αξιολόγηση

Οι µαθητές της τάξης ανταποκρίθηκαν πλήρως στους στόχους που θέσαµε.

Καταφέρνουν να διερευνήσουν, να αναπτύξουν την κριτική σκέψη και να διεξάγουν τα

αποτελέσµατά τους µέσα από την οµαδικότητα και τη συνεργασία. Επίσης µπορούν να

εξοικειωθούν µε τα περιβάλλοντα των λογισµικών που χρησιµοποιήθηκαν. Ο

εκπαιδευτικός κατά τη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων συνεργάζεται, δίνει οδηγίες και

παρακολουθεί το έργο των οµάδων ώστε να αποφευχθούν τυχόν λάθη που

αποθαρρύνουν και απογοητεύουν τους µαθητές.

Η όλη µεθοδολογία προσφέρεται επίσης κατά εξοχήν για ενδο-οµαδικές

αξιολογήσεις και για ανοιχτή αξιολόγηση του έργου των οµάδων και για µελλοντική

βελτίωση του έργου των οµάδων.