ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

Είναι δίκλωνο κυκλικό μόριο DNA μήκους περίπου 1mm – αναδιπλώνεται και πακετάρεται

με τη

βοήθεια πρωτεϊνών και αποκτά μήκος 1μm.

- περιέχει ένα αντίγραφο του γονιδιώματος (απλοειδές κύτταρο)

Πολλά βακτήρια εκτός από το κύριο κυκλικό μόριο έχουν και ένα ή περισσότερα

πλασμίδια

Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Είναι και αυτά δίκλωνα κυκλικά μόρια DNA Αποτελούν το 1 – 2 % του βακτηριακού DNA Αντιγράφονται ανεξάρτητα από το κύριο γενετικό υλικό Περιέχουν γονίδια α. ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά και β. που σχετίζονται με τη μεταφορά γενετικού υλικού από

βακτήριο σε βακτήριο Έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν γενετικό υλικό

τόσο μεταξύ τους όσο και με το κύριο μόριο DNA του βακτηρίου αλλά μπορούν και να μεταφέρονται σε άλλα βακτήρια (μετασχηματίζοντας τα)

Είναι πολύτιμο εργαλείο της Γενετικής μηχανικής

Πλασμίδια

Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Δεν είναι ένα ενιαίο μόριο, αλλά αποτελείται από πολλά γραμμικά μόρια

Ο αριθμός τους και το μήκος τους είναι χαρακτηριστικό κάθε οργανισμού

Γενετικό υλικό των ευκαρυωτικών οργανισμών

Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Τα μόρια του DNA πακετάρονται με τη βοήθεια πρωτεϊνών και σχηματίζουν τα ινίδια χρωματίνης (χρωματίνη)

Το συνολικό μήκος τους σε κύτταρο του ανθρώπου είναι περίπου 2 μέτρα

Συσπειρώνονται και χωράνε στον πυρήνα που έχει μέγεθος δέκα εκατομμυριοστά του μέτρου

Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

ΝουκλεοσώματαΕίναι η βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνηςΑποτελούνται: α. από DNA μήκους 146 ζευγών βάσεων β. από οκτώ μόρια πρωτεϊνών

(ιστόνες)το DNA είναι τυλιγμένο γύρο από τις ιστόνεςΤα νουκλεοσώματα αναδιπλώνονται περαιτέρω με τη

βοήθεια άλλων πρωτεϊνών και σχηματίζουν τα ινίδια χρωματίνης

Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Βαθμός συσπείρωσης του γενετικού υλικού

Μόρια DNA Νουκλεόσωμα Ινίδιο χρωματίνης Αδελφές

χρωματίδες Χρωμοσώματα

Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Το γενετικό υλικό στα ευκαρυωτικά κύτταρα εμφανίζεται με διαφορετικές μορφές, ανάλογα με το στάδιο του κυτταρικού κύκλο.

μεσόφαση: μικρός βαθμός συσπείρωσης – ινίδια χρωματίνηςτέλος μεσόφασης: δύο αντίγραφα κάθε ινιδίου συνδεδεμένα στο κεντρομερίδιο (δεν είναι ορατό το κεντρομερίδιο)

πρόφαση, ανάφαση: τα διπλασιασμένα ινίδια συσπειρώνονται περισσότεροΜετάφαση: τα ινίδια χρωματίνης έχουν τον μέγιστο βαθμό συσπείρωσης και είναι ορατά, τώρα ονομάζονται αδελφές χρωματίδες, είναι ενωμένες στο κεντρομερίδιο και αποτελούν το χρωμόσωμα

Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Τα ινίδια χρωματίνης τα χρωμοσώματα και οι χρωματίδες αποτελούν διαφορετικές όψεις του ίδιου νομίσματοςΤα ινίδια χρωματίνης διπλασιάζονται στη μεσόφαση και μετατρέπονται σε αδελφές χρωματίδες που στο τέλος της κυτταρικής διαίρεσης αποχωρίζονται , αποσυσπειρώνονται και μετατρέπονται πάλι σε ινίδια χρωματίνης στα νέα κύτταρα που προέκυψανΣε όλα τα στάδια μπορούμε να τα αναφέρουμε και ως χρωμοσώματα, αλλά ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως στη μορφή που έχει το γενετικό υλικό στη μετάφαση και ανάφαση.Ο αριθμός χρωμοσωμάτων είναι σταθερός, αλλά τα ινίδια χρωματίνης και τα μόρια DNA όχι !!!Γαριπίδης Ιορδάνης

Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Έστω 12 μόρια DNAάρα 12 ινίδια χρωματίνηςκαι 12 χρωμοσώματαή 6 ζεύγη χρωμοσωμάτων

Στο τέλος της μεσόφασης θα έχουμε24 μόρια DNAκαι άρα 24 ινίδια χρωματίνηςαλλά όμως 12 χρωμοσώματαή 6 ζεύγη χρωμοσωμάτων

Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Στη μετάφαση θα έχουμε24 μόρια DNA24 ινίδια χρωματίνης ή αδελφές χρωματίδεςαλλά 12 χρωμοσώματαή 6 ζεύγη χρωμοσωμάτων