วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

1

ระบบการศกษาของจน

นางสาวฐตาพร จบสฌจร

ปชวยนกวจยเยยมเยอน (Visiting Research Asistant)

สถาบนคลงปฌฌาดานยทธศาสตรชาต

อดต ปจจบน อนาคต

อางองรปภาพ WWW.JYB.COM.CN

ระบบการศกษาของจน อดต ปจจบน อนาคต

นางสาวฐตาพร จบสฌจร

นกศกษาปรฌฌาโท คณะศกษาศาสตรนานาชาต มหาวทยาลยซานตง

ปชวยนกวจยเยยมเยอน (Visiting Research Asistant)

สถาบนคลงปฌฌาดานยทธศาสตรชาต

ระยะเวลา 1 เดอน วนท 21 ก.ค.-21 ส.ค.2559

ผอ านวยการสถาบนคลงปญญาฯ : ศ.ดร.เอนก เหลาธรรมทศน

บรรณาธการ : น.ส.ยวด คาดการณไกล

สรปและเรยบเรยง : น.ส.ฐตาพร จบสญจร

ปทพมพ : สงหาคม 2559

ส านกพมพ : มลนธสรางสรรคปญญาสาธารณะ

เพมเตมไดท www.rsu-brain.com

ระบบการศกษาจน: อดต ปจจบน อนาคต

2

สาธารณรฐประชาชนจน（ 中 国 人 民 共 和 国 ）เปนประเทศทมประวตศาสตรอนยาวนานและเปนแหลงอารยธรรมอนเกาแกกวา 5,000 ป หากจะกลาวถงเรองการศกษา ประเทศจนถอได

วาเปนประเทศทใหความส าคญตอระบบการศกษานบตงแตสมยโบราณ มแนวคดขงจอโบราณ（古代

儒家思想）ทเปนระบบคณธรรม ยดถอความกตญเปนส าคญและมการคดเลอกขนนางเพอรบ

ราชการจากประชาชนในทกระดบ ท าใหเกดระบบการสอบคดเลอกขนนาง（科举制度）สวนในยคกลางเปนชวงเวลาของการปรบตวของอารยธรรมจนไดรบเอาพระพทธศาสนาทเปนอทธพลจากตางชาตทส าคญเขามาผสมผสานกบอารยธรรมจน สวนการศกษาของประเทศจนในยคใหมนนใหความส าคญตอวทยาศาสตรและเทคโนโลย จนเกดความรวมมอและความสมพนธระหวางประเทศ มผลท าใหการศกษาจนเปลยนแปลงและพฒนาขนกวาเดม

การศกษาของประเทศจนแบงออกเปน 3 ยค ดงน

1. การศกษาในยคโบราณ（Ancient Education：古代教育）

ระบบการศกษาในยคโบราณมจดเรมตนตงแตชวงปลายของยคสงคมดงเดม（原始社会后期）ซงอยในชวงยคระบบสงคมทาส（奴隶社会）จนถงปลายของยคสงคมนยม（封建社会）แบงเปน ยคยอยๆ ไดดงน

ราชวงศเซย（夏）เมอราว 4,000 กวาปมาแลวนน ไดปรากฏไววาประชาชนในอดตมการไดรบการศกษาซงเปนแบบพนบาน เรยนรในเรองเกษตรกรรมเพอน าไปประกอบอาชพ หนงสอเมงจอ 《孟子》ไมเพยงแตบนทกเหตการณการศกษาในสมยโบราณเทานน แตยงบนทกสาระส าคญและจดมงหมายของ การเรยนการสอนในขณะนนไวอกดวย

สมยราชวงศซาง （商）ประมาณ 1570 – 1045 ปกอนครสตศกราช เปนชวงเวลาทจนกอตวเปนรฐและมการวางรากฐานดานการปกครอง เศรษฐกจ และสงคม ในสมยนมการใชตวอกษรจนโบราณทเขยนลงบนกระดองเตา （甲骨文）

ราชวงศโจวตะวนตก（西周）ไดมบนทกเรองราวในยคนน วาการจดการศกษาในราชส านกเนนสอนใหรเร องขนบธรรมเนยมประเพณและการดนตรเปนหลก รวมถงการฝกขมา ยงธน การเขยนอกษรและการค านวณ ทงหมดนเรยกวาศลปะหกแขนง （六艺）ซงผทเขารบการศกษาลวนเปนลกหลานของชนชนสง

ระบบการศกษาจน: อดต ปจจบน อนาคต

3

ระบบการศกษาของจน : อดต ปจจบน อนาคต

ยคชนชว （春秋）ซงอยในสมยปลายยคสงคมทาส ขงจอไดตงโรงเรยนสอนหนงสอและสอนศาสนาใหกบชาวบาน เพอใหประชาชนมความร โดยส านกวชาทส าคญในยคนมอย 4 ส านกใหญ ไดแก ส านกปรชญาขงจอ（儒家）โมวเจย (มอจอ)（墨家）ลทธเตา（道家）และลทธกฎระเบยบนยม（法家）

ซงถอเปนสวนส าคญของการศกษาในยคสงคมศกดนา

ยคจานกว（战国）ตงแตยคนเปนตนมาจะเปนชวงระบบสงคมศกดนา （封建社会）การศกษาของจนมการเปลยนแปลงและพฒนาอยางตอเนอง รจกประดษฐเครองมอเครองใชตางๆ ชวยในการท าเกษตรกรรม รจกท าเครองป นดนเผาและการทอผาไหม การศกษาในสมยนจะมการสอนโดยมรปแบบถายทอดความรภายในบานหรอส านกตางๆ เปนการเรยนรตามอธยาศย ถงแมวาการศกษาจะมการเปลยนแปลงและพฒนาอยตลอดเวลา แตพนฐานของระบบการศกษาเดมนนเปลยนแปลงไมมากนก

ราชวงศฮน（汉）ไดมการรเรมระบบการสอบคดเลอกบคคลเขารบราชการในราชส านกโดยรกษารปแบบพนฐานปรชญาของลทธขงจอ ตอมาแนวคดนไดกลายเปนเนอหาหลกของการศกษาในสงคม ศกดนาและมผลสบตอมาจนถงยคปจจบน

ราชวงศสย（隋）การศกษามวตถประสงคหลกเพอสอบเขารบราชการ ประเทศจนไดเรมตนใชระบบการสอบทมรปแบบชดเจนและมมาตรฐานเพอคดเลอกบคคลเขารบราชการ ผถกคดเลอกคอบคคลทมความรความสามารถ มคณสมบตทเหมาะสม ซงแตเดมนอกจากลกหลานของชนชนสงแลว สามญชนไมมสทธสมครเขาสอบคดเลอก

ในยคนราชส านกจงเปดโอกาสใหสามญชนมสทธ ในการสมครสอบเขารบคดเลอกเปนขนนางมากขน การสอบคดเลอกเขารบราชการท าใหผสอบไดมโอกาสแสดงออกถงความสามารถของตน การไดรบบรรจเขาเปนขนนางในราชส านกเปนการยกระดบชวตความเปนอยใหดข น การศกษาจงเปนเสมอนบนไดสความส าเรจในชวต แตระบบการสอบเขารบราชการนถกยกเลกไปในสมยปลายราชวงศชง（清） รวมระยะเวลากวา 1,300 ป

ราชวงศถง（唐）เปนชวงเวลาทประเทศจนมความเจรญรงเรองสงสด สวนในดานการศกษาเรมมการจดตงวทยาลย（书院）ขน และแพรหลายเปนพเศษในราชวงศซง（宋）โดยความรวมมอของภาครฐและเอกชน วทยาลยทตงขนนมบรรยากาศการเรยนการสอนทด นกเรยนใหความสนใจและเขาศกษา

ระบบการศกษาจน: อดต ปจจบน อนาคต

รปท 1 การสอบคดเลอกบคคลเขารบราชการในราชส านก ทมา:http://guoxue.k618.cn/xxjy/

4

ทวทยาลยอยางมากมาย การจดการเรยนการสอนของวทยาลยน ามาซงการพฒนาดานวชาการและวทยาการตางๆ ซงวทยาลยทงสในสมยราชวงศซงยงคงมชอเสยงมาจนถงปจจบน

ชวงศตวรรษท 12 สมยราชวงศซงและราชวงศหยวน จนไดคดคนสงประดษฐใหมขน เรยกวา

สยอดสงประดษฐ（四大发明）ไดแก กระดาษ เทคโนโลยการพมพ เขมทศ ดนระเบด ซงแสดงถงความกาวหนาของการศกษาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยของจน นอกจากน จนไดตดตอขยายการคาขายกบประเทศตะวนตกและสงสงประดษฐเหลานไปยงโลกตะวนตกดวย

ถงแมวาในสมยราชวงศชง（清）อ านาจของจกรวรรดจนเรมเสอม แตอารยธรรมจนมไดเสอมถอยตาม เนองจากแนวคดของนกปรชญาจน เชน ขงจอ เลาจอ ไดขยายแนวคดทางการศกษาและศาสนาไปสประชาชนชาวจน

2. การศกษาในยคสมยใหม（Modern Education：近现代教育）

ในป 1840 หลงเกดสงครามฝน（鸦片战争）จกรวรรดจนเขาสยคกงอาณานคมกงสงคมศกดนา（半封建半殖民地社会）ราชวงศจนเรมเสอมลงและการศกษาของจนกเรมซบเซา แตกยงมความรในหลายศาสตรวชาทไดรบความสนใจจากชาวตะวนตกเปนอยางมาก เชน ดาราศาสตร คณตศาสตร ภมศาสตร รวมทงวทยาศาสตรการแพทย โดยเฉพาะการฝงเขม

ในชวงศตวรรษท 19 รฐบาลจนไดจดตงโรงเรยนสอนภาษาตางประเทศ โรงเรยนการทหาร โรงเรยนเทคนคขน ในเวลาเดยวกนยงไดสงเยาวชนไปศกษาทตะวนตก เชน องกฤษ ฝรงเศส เปนตน

ป 1911 ดร.ซน ยด เซน ไดท าการปฏวตลมการปกครองระบอบสมบรณาญาสทธราชย หลงจากราชวงศชงลมสลาย ไดเปลยนมาเปนระบอบประชาธปไตย ป 1949 เหมา เจอ ตง ไดกอตงพรรคคอมมวนสต และไดท าการปฏวตเปลยนแปลงระบอบการปกครองแบบใหม คอการปกครองตามแนวคอมมวนสต

รฐบาลจนในยคนไดเรงสะสางปญหา เชน ปญหาความไมเทาเทยมในการไดรบการศกษาและปญหาการด าเนนงานของรฐทไมตอเนอง การปฏรปการศกษาของรฐบาลในระยะแรกนนยงไมมการ

ระบบการศกษาจน: อดต ปจจบน อนาคต

รปท 2 ดร.ซน ยดเซน ทมา:http://tupian.baike.com

รปท 3 เหมา เจอ ตง ทมา:http://news.cctv.com/

毛

泽

东

5

เปลยนแปลงอะไรมากนก การศกษาโดยทวไปกยงอาศยพอแม พระสงฆในลทธเตาเปนผใหความร เพอใหประชาชนอยรวมกนอยางสนตสข การศกษาสอนใหรจกขนบธรรมเนยมประเพณ การเคารพบรรพบรษ การอยรวมกนในสงคม ประธานาธบดเหมา เจอ ตง ไดพยายามใชกลยทธทางการศกษา เพอพฒนากรรมกรหรอผใชแรงงานเพอพฒนาประเทศ

3.การศกษาในยครวมสมย （Contemporary Education：当代教育）

นบแตการกอตงสาธารณรฐประชาชนจน รฐบาลจนไดใหความส าคญอยางมากตออดมการณทางการศกษาของประเทศ โดยไดมการจดตงระบบการศกษาใหมขนเพอเพมโอกาสใหประชาชนในการไดรบการศกษามากขน รฐบาลจนใหความคมครองสทธขนพนฐานดานการศกษาของประชาชน และเรงเดนหนาพฒนาปรบปรงระบบการศกษาแบบใหม โดยมงยกระดบการศกษาในโรงเรยนในทกรปแบบและทกระดบชนเพอใหเออตอการสบทอดอดมการณสงคมนยมยคใหมอยางตอเนอง

ในชวงป 1953 -1957 พรรคคอมมวนสตเปนผชน าทศทางทางการศกษาในชวงนไดเกดแผนพฒนาประเทศขนเปนครงแรก เปนผลใหเกดการศกษาในระดบประถมศกษาและการศกษาทางดานวชาชพคร เพอเรงขจดความไมรหนงสอ ตลอดจนฝกคนเขาท างาน ถอเปนพฒนาการของการเรยนแบบผสมผสานการฝกงาน เพอตอบสนองตอความจ าเปนในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ รบมอกบสงทาทายจากวทยาการและเทคโนโลยของโลกทเจรญรดหนาอยางรวดเรว

ในชวงการปฏรปการศกษานมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวเพราะการเมองเขามามบทบาทในการจดการศกษา มการจดการศกษาในระดบพนฐาน กระจายไปสทกภมภาคของจน ท าใหประชาชนชาวจนไดเลงเหนถงความส าคญของการศกษามากขน จดมงหมายของการปรบปรงการศกษาในระยะนกเพอผสมผสานประเพณและวฒนธรรมกบเทคโนโลยเขาดวยกน ในป 1962 ไดเกดจดเปลยนแปลงทางประวตศาสตรของจนคอการปฏวตวฒนธรรม ท าใหการศกษาไดรบการทบทวนใหม

นบตงแตจนไดท าการปฏรปและวางนโยบายทางการศกษา การศกษาของจนกไดเกดพฒนารดหนาอยางรวดเรว ชวงทศวรรษ 1980 เปนยคทองของการปฏรปการศกษา จนไดวางยทธศาสตร “การฟนฟประเทศดวยวทยาการและการศกษา” ก าหนดใหการพฒนาดานการศกษาเปนยทธศาสตรทส าคญล าดบตน การผลกดนการปฏรปและพฒนาทางการศกษาในยคนด าเนนไปอยางตอเนองบนหลกการ “การศกษาควรมงสความทนสมย กาวทนความเปนไปในโลกและอนาคต” พรอมกนนน จนยงไดด าเนนนโยบายทก าหนดวา “การศกษาตองสามารถรองรบตอการขบเคลอนระบบสงคมนยมยคใหมโดยผสมผสานกบแรงงานทมคณภาพสง

ระบบการศกษาจน: อดต ปจจบน อนาคต

6

นอกจากน จนยงมงสงเสรมการศกษาท “มงเนนคณภาพเปนหวใจส าคญ” เพอบมเพาะคนรนใหมทมจตวญญาณแหงการสรางสรรคและเปนนกปฏบตทสามารถเผชญกบความทาทายใหมๆ ในอนาคตขางหนา

4. การศกษาของจนในปจจบน（Education in the Present ：教育现状）

ระบบการศกษาของจนในปจจบนเนนไปทการปลกฝงความกตญตอบรรพบรษ การเหนแกประโยชนสวนรวมและการพฒนาตนเอง การพฒนาประชาชนอยางมประสทธภาพเปนสวนหนงของหลกสตรตงแตระดบประถมศกษาไปจนถงระดบมหาวทยาลย ซงมกระทรวงศกษาธการจนเปนหนวยงานหลกทส าคญทสดในการควบคมดแลระบบการศกษา โดยรบผดชอบในเรองของการบญญตกฎหมาย ก าหนดนโยบายและแผนงานดานการศกษา ดแลและวางแผนการพฒนาระบบการศกษาจน ปรบเปลยนนโยบายของหนวยงานทเกยวของดานการศกษาใหเปนแนวทางเดยวกนทงประเทศ

ระบบการบรหารการศกษาของจน แบงไดดงน

1. การบรหารการศกษาสวนกลาง โดยสภาประชาชนแหงชาต มหนาทก าหนดยทธศาสตร นโยบาย และวางแผนเพอพฒนาการศกษาของประเทศ

2. การบรหารการศกษาในสวนภมภาค คอหนวยงานสวนภมภาค มณฑล จงหวดและเทศบาล หนวยงานของสวนภมภาคสามารถตดสนใจดวยตนเองไดในบางเรองเชน การแตงตงคณะกรรมการการศกษาในสวนทองถน สามารถจดการศกษาในระดบประถมศกษาในรปแบบตางๆ ไดดวยตนเอง สวนในระดบชนมธยมศกษา เจาหนาททองถนจะน านโยบาย ระบบและแผนของการจดการศกษาของสวนกลางไปปฏบต รวมทงชแนะ ตรวจสอบและก ากบดแลงานการศกษาของโรงเรยนและสถาบนการศกษา ในทองถนนนๆ

ระบบการศกษาของจน แบงออกเปน 4 ระดบ คอ การศกษาขนพนฐาน อาชวศกษา อดมศกษา และการศกษาผใหญ มรายละเอยด ดงน

1.การศกษาขนพนฐาน ไดแก การศกษากอนวยเรยนหรออนบาล ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตนและมธยมศกษาตอนปลาย

2.อาชวศกษา ไดแก การจดการศกษาทกรปแบบของโรงเรยนอาชวศกษา การใหการฝกอบรมดานอาชพและเทคนค การศกษาดานอาชพจะรวมถงการอบรมอาชพขนตนและการฝกอบรมดานเทคนคกอนเขาท างานแกพนกงานของโรงงานอตสาหกรรมหรอบรษทดวย

ระบบการศกษาจน: อดต ปจจบน อนาคต

7

3.อดมศกษา ไดแก การจดการศกษาใหในระดบอดมศกษาทงหมด การศกษาในมหาวทยาลย ชนปรญญาตร ปรญญาโท และปรญญาเอก ซงมทงมหาวทยาลยระดบชาตและระดบมณฑล

4.การศกษาผใหญ ไดแก การจดการศกษาเพอใหประชาชนอานออกเขยนได การจดการศกษาในระดบนบางกจดในระบบของโรงเรยน บางกใชรปแบบการจดการศกษาแบบอนๆ กลมเปาหมายสวนใหญจะเปนประชาชนวยผใหญ

การ ศกษากอนวย เ รยน（学前教育）

หรอทเรยกวาระดบอนบาลศกษา เดกทเขารบการศกษาจะมอายตงแต 3-5 ป โรงเรยนในระดบชนอนบาลจดตงขนโดยเจาหนาททองถนหรอประชาชน มหลกการคอการดแลเลยงดเดกและใหการศกษาประกอบกนไป เพอใหเดกมรางกาย（体）ความร（智）ค ณ ธ ร ร ม（徳）ค ว าม ง าม（美）ท ค ร บสมบรณ โดยการสอนจะไมเนนเนอหาทางวชาการมากนก แตจะมงเนน ใหเดกไดฝกทกษะการใชชวตประจ าวนกบสงคม การฝกภาษา ศลปะ และมกจกรรมเพอท าใหมสขภาพแขงแรง เปนตน ผสอนในระดบชนอนบาลนน ไมเพยงมความรความเขาใจในเรองวฒนธรรม จตวทยาของเดก หรอความรในการสอนเทานน แตยงตองผานการฝกฝนในดานศลปะ เชน การรองเพลง การเตน การร า งานฝมอ การวาดภาพ เปนตน สงผลใหเดกมการพฒนาทางดานความคด สขลกษณะ พฒนาดานรางกายและจตใจควบคกนไป ชาวจนโดยทวไปจะใหความสนใจและสงลกเขารบการศกษาในระดบน ทงนเพอเปนการเตรยมพรอมใหลกในการเขาศกษาในระดบประถมศกษาตอไป

ซงในป 1986 รฐบาลจนไดประกาศใชกฎหมายการศกษาภาคบงคบ《中华人民共和国义务教育

法》เรยกวา “六三制” หมายถงระดบประถมศกษา 6 ป และมธยมศกษาตอนตน 3 ป การศกษาภาคบงคบของจน（义务教育）โรงเรยนทจดการศกษาภาคบงคบมทงของรฐบาลและเอกชน โดยทวไปถาเรยนหนงสอในโรงเรยนรฐบาลคาใชจายจะต ากวา เมอเทยบกบโรงเรยนเอกชน แตโรงเรยนเอกชนมกจะมอปกรณการเรยนการสอน สงแวดลอมและคณภาพของการศกษาทดกวา

ระบบการศกษาจน: อดต ปจจบน อนาคต

รปท 4 การศกษากอนวยเรยน ทมา:http://bbs.dezhoudaily.com/thread-903041-1-1.html

8

ระดบประถมศกษา（初等教育）

นก เรยนมอาย ระหว าง 6 -12 ป ระดบ น เ ปนการศกษาภาคบงคบ นกเรยนจะเรมเรยนวชาภาษาจน คณตศาสตรพนฐาน จรยธรรม พลศกษา ภาษาตางประเทศและมกจกรรมพเศษอนๆ

ระดบมธยมศกษา（中等教育）นกเรยนมอายระหวาง 13-18 ป แบงเปนชนมธยมศกษาตอนตน 3 ป และชนมธยมศกษาตอนปลาย 3 ป ดงน

การศกษาในระดบชนมธยมศกษาตอนตน（初中阶段教育）

การจดการศกษาจะตองมสวนประกอบทงทางดานวชาการและกจกรรม นกเรยนจะไดเรยนทงวชาเคม ชววทยา ฟสกส ประวตศาสตร ภมศาสตร ภาษาตางประเทศ ศลปะ พลศกษา และอบรมแนวอาชพระยะสน ในป 2007 พบวามนกเรยนชาวจนในชนบทหลายคนมครอบครวทมฐานะความเปนอยอยางล าบาก ฐานะทางการเงนไมดนก ไมเพยงพอทจะสงลกเขาศกษาในโรงเรยน รฐบาลจงมนโยบายใหความชวยเหลอเรองคาเลาเรยน คาสมดหนงสอ คาทพก รวมถงคาใชจายในชวตประจ าวน ตอมาในป 2010 นกเรยนในเขตชนบทของประเทศจนไดรบการศกษาภาคบงคบฟร และในป 2015 เดกในประเทศจนทวทกพนท ไดรบการศกษาฟรเปนเวลา 9 ป (ประถมศกษา 6 ป ถงมธยมศกษาตอนตน 3 ป)

การศกษาในระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย （高中阶段教育） เมอเรยนจบการศกษาภาคบงคบคอจบชนมธยมตน นกเรยนกจะเขาสการศกษาชนมธยมศกษา

ตอนปลาย การศกษาในระดบนถอเปนพนฐานทส าคญในการยกระดบการศกษาของชาต นกเรยนจะเรมเรยนวชาเฉพาะ ทตรงกบความถนดของแตละบคคลโดยแบงออกเปน 2 รปแบบ คอ มธยมปลายสายสามญ（普通高中教学）และมธยมอาชวศกษา（中等职业教育）

มธยมปลายสายสามญ（普通高中教学）

ระบบการศกษาจน: อดต ปจจบน อนาคต

รปท 5 การเรยนของนกเรยนจนระดบประถมศกษา

ทมา:http://www.jyb.cn/zgjyb/two/200711/t20071108_124188.html

9

จะแบงเปนสายวทยาศาสตรและศลปศาสตร ใชเวลาเรยน ทงสน 3 ป ประกอบไปดวยวชาภาษาและวฒนธรรม คณตศาสตร มนษยศาสตรและสงคมศาสตร วทยาศาสตร เทคโนโลย ศลปะ กฬาและสขภาพและกจกรรมบรณาการ รวม 8 กลมสาระวชา ซงในแตละสาขาจะมการออกแบบหลกสตรและเกณฑการวดและประเมนผลทมการเชอมโยงกนของหลกเหตและผลในเนอหาของสาขาวชาน น เนองจากเปนระดบการศกษานอกภาคบงคบ นกเรยนจงตองรบผดชอบคาเลาเรยนเอง ในแตละทองทจะมระดบคาเลาเรยนทตางกนไป โรงเรยนมธยมปลายในจนสวนใหญจะเปนโรงเรยนของรฐ ทงน การเขาเรยนในระดบมธยมปลายในจนจ าเปนตองสอบเขา โดยดจากระดบคะแนนทสอบได ซงขอสอบทใชจะเปนขอสอบทจดท าโดยหนวยงานการศกษาสวนภมภาค

มธยมอาชวศกษาหรอมธยมศกษาพเศษ（中

等职业教育）

จะใชเวลาเรยน 2-4 ป รวมถงมหลกสตรอบรมวชาชพระยะสน ซงผเรยนในสายวชาชพนจะเปนนกเรยนทจบการศกษาภาคบงคบมากอน การศกษาในดานวชาชพถอเปนหวใจส าคญของตลาดแรงงานและการขบเคลอนเศรษฐกจ

ของประเทศจน เ นอหาท ใชสอนน นมการสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม และมงเนนเพอการน าไปประกอบอาชพในอนาคต ซงภายหลงป 1980 เปนตนมา การพฒนาดานอาชวศกษาของจนเปนไปอยางรวดเรว ในปจจบนสถานการณการเตบโตของการศกษาดานอาชพมการเปลยนแปลง นกศกษาจ านวนมากมความตองการศกษาในสายอาชพ ทง

การศกษาดานเศรษฐกจ การคลง ดานพลศกษา และดานศลปกรรมมแนวโนมทสงขน สวนการศกษาดานวทยาศาสตรมแนวโนมลดลง

หลงจากนกเรยนจบชนมธยมศกษาตอนปลาย นกเรยนจะตองสอบเอนทรานซ（高考）เพอเขาศกษาตอในระดบอดมศกษา โดยมกระทรวงศกษาธการสวน ท าหนาทก ากบดแลและอนมตในการรบนกศกษา การสอบเขาเรยนตอในระดบอดมศกษาจะใชรปแบบการสอบ “3+X” ซง “3” คอทกคนทเขาสอบจะตองทดสอบวชา

รปท 6 นกเรยนชนมธยมปลายสายสามญ

ทมา:http://photo.gscn.com.cn/system/2013/06/03/

ระบบการศกษาจน: อดต ปจจบน อนาคต

รปท 7 การศกษาดานอาชพของนกเรยนอาชวศกษา ทมา:http://www.wenzhou.gov.cn/art/2012/2/21/

art_11814_206397.html

10

ความรดานภาษาจน（语文） วชาคณตศาสตร（数学）และวชาภาษาตางประเทศ（外语）สวน “X” หมายถง ทกคนทเขาสอบสามารถเลอกสอบในสาขาตางๆ ตามทตนถนดและตามทสาขาวชาทจะเลอกเรยนตอไดก าหนดไว โดยมใหเลอกสอบ 6 วชา ไดแกการเมอง（政治） ฟสกส（物理）เคม（化

学）ชววทยา（生物）ประวตศาสตร（历史）ภมศาสตร（地理） นกเรยนทสอบจะตองระบชอมหาวทยาลย คณะและสาขาทตองการเรยน ซงเกณฑการผานการคดเลอกขนอยกบผลคะแนนการสอบ หลงจากผานการคดเลอกแลวจงมการพจารณาคณสมบตดานพฤตกรรมทางสงคม คณธรรมและจรยธรรมตอไป

ระดบอดมศกษา（高等教育）

การเรยนในระดบอดมศกษาของจนน นจะแบงเปนการเรยนในมหาวทยาลย การเรยนในสถาบนชนสงเฉพาะทาง รวมทงโรงเรยนฝกหดคร ส าหรบการเรยนในมหาวทยาลย ตงแตป 1980 เปนตนมา การเรยนมหาวทยาลยมความเจรญกาวหนามาก โดยเฉพาะการเรยนทเนนการสรางความรใหม การวจยทดลองตางๆ แตยงมเดกบางสวนทขาดแคลนทนทรพยในการศกษาตอในระดบอดมศกษา และเพอไมใหเดกเหลานนสญเสยโอกาสทางการศกษา ทางรฐบาลหรอมหาวทยาลยไดจดใหมความชวยเหลอ เชน จดสรรทนการศกษา ใหเงนกยมทางการศกษา ทนนกเรยนเรยนดและขยน ในบางรายมการใหการชวยเหลอพเศษ เชน ใหทนเรยนฟรจนจบระดบอดมศกษา

การเรยนในระดบอดมศกษาจะแบงออกเปน 3 ระดบ คอ ระดบปรญญาตร ในสาขาทางดานสงคมศาสตรและวทยาศาสตรจะใชเวลาเรยน 4-5 ป สวนนกศกษาทเรยนสาขาแพทยศาสตรจะใชระยะเวลา 6 ป การศกษาในระดบปรญญาโท จะมการท าวจยหรอวทยานพนธ（论文）ซงเปนการคนควาความรใหมภายใตค าแนะน าของอาจารยทปรกษา（导师） สวนระดบปรญญาเอกสวนมากจะใชเวลาเรยน 3-5 ป ซงจะเนนการคนหาความรใหมๆ ทสามารถน าไปพฒนาประเทศได

การจดการเรยนการสอนในระดบอดมศกษาจะมมหาวทยาลย คณะ และสาขาวชาเปนผด าเนนการ ซงสถาบนทจะจดการศกษาจะตองมความพรอมในสมรรถนะ 3 ดาน ไดแก ดานการเรยนการสอน ดานการวจยทางวทยาศาสตร และดานการใหบรการแกสงคม จนจดใหมแหลงศกษาและสถานศกษาอยทวทกภมภาค เพอมงผลตคนใหมความรในระดบสง และเนนการฝกวชาชพใหกบประชาชน ประเทศจนนนเลงเหนถงการยกระดบมาตรฐานการศกษาของประเทศไปสความเปนเลศท

ระบบการศกษาจน: อดต ปจจบน อนาคต

รปท 8 จบการศกษาระดบปรฌฌาตร ทมา:www.news.cn

11

ทดเทยมนานาอารยประเทศและน าความสามารถดานตางๆ ของนกศกษาทมอยมาพฒนาประเทศในอนาคต

5. การปฏรปการศกษาของจนในอนาคต （Chinese Future Education Reform）

หนงสอพมพการศกษาของจนไดเผยแพรงานวจยชนหนงทวเคราะหและคาดการณถงรปแบบของการศกษาในอนาคตทแสดงใหเหนวาจนไดท าการปฏรปอยางตอเนองดานการศกษา โดยงานวจยชนนเปนของศาสตรตราจารยโจว หง หนง （周洪宁）ซงด ารงต าแหนงสมาชกสภาประชาชนแหงชาต รองผวาการมณฑลหเปย คณบดสถาบนวจยฉางเจยง（长江教育 研究院 ）และศาสตราจารยประจ า

วทยาลยครหวจง（华中师范大学） รวมมอกบอาจารยหวง ล หมง （黄立明）ซงสรปสงทเปนหวใจส าคญหรอเรยกไดวาเปนทางออกของการปฏรปการศกษาในอนาคต 10 ขอ ทก าลงเปนทจบตามองในป 2016 ไดแก 1.การศกษาเพอการพฒนาแบบ New normal（教育发展新常态）ตองการทจะยอนกลบมาสแกนแทของการศกษา（回归教育的本质）เพอสรางรากฐานใหเดกไดเขาใจชวต รถงความตองการ และสามารถวางรากฐานการประกอบอาชพทม นคงในอนาคตได 2 .การปฏรปการศกษาตามอธยาศย（ 教 育 的 供 给 侧 改 革 ）เปนการยกระดบการศกษาใหหลากหลายและมประสทธภาพสงขน มงเนนการใหอสระในการเลอกรบการศกษาทตรงกบความตองการของผเรยนและความตองการของสงคมในอนาคต 3.นวตกรรมการศกษา（ 创 新 教 育 ）คอการน าเอาสงใหมซงอาจจะอยในรปของความคดหรอนวตกรรมมาใชกบระบบการศกษา เพอทจะสงเสรมใหการจดการศกษามประสทธภาพยงขน ซงคาดวาในป 2020 การจดการศกษาทกหองเรยนของจนจะตองสมบรณแบบ

4.ความรวมมอกนทางการศกษา（协 调教 育）เปนความตองการจดการศกษาในอดมคตของจน โดยใหทกคนเขาถงการศกษาไดแมในพนททหางไกลและมความเสมอภาคดานการศกษา 5.การศกษาสเขยว（绿色教育） เปนการพฒนาความคดหรอหนทางในการจดการศกษา ซงมงสรางสงแวดลอมสเขยวทจะสงเสรมการศกษาใหมคณภาพ

6.การเปดกวางทางการศกษา（开放教育）เปนการจดการศกษาทน าเอาจดเดนทางการศกษาของตางประเทศมาปรบใชใหเหมาะสมกบการศกษาของจน นอกจากน จนไดสงเสรมและพฒนาการศกษาภายในประเทศและสรางบคลากรทมคณภาพใหออกไปแสดงศกยภาพยงตางประเทศ

7.การจดระบบการศกษาแบบถวนหนา（ 共 享 教 育 ）เพอใหทกคนไดรบความเสมอภาคทางการศกษาอยางทวถง แมแตคนเดยวกไมอาจละเวนได 8.คณภาพการศกษา（教育质量）เปนการประเมนคาการศกษาวามคณภาพตรงตามเกณฑหรอ

ระบบการศกษาจน: อดต ปจจบน อนาคต

12

ตามมาตรฐานทก าหนดไววาประชาชนควรไดรบหรอไม 9.การศกษาผานทางอนเตอรเนต（互联网+教育）เปนการบรณาการทส าคญ เปนการเปดโลกทศนทางการศกษาซงทกคนสามารถเรยนรไดอยางไมจ ากดและถงแมจะอยหางไกลจากครผสอนแตนกเรยนสามารถเขาไปหาความรไดทกททกเวลา 10.กฎหมายการศกษา（教育法治） เปนการจดการระบบการศกษาใหมความเปนระเบยบโดยประสานความรวมมอกบหลายฝายเพอสงเสรมการศกษา ซงกฎหมายการศกษา ถอเปนการสรางความเขมแขงใหการศกษาของประเทศจน สรป

จะเหนไดวา ประเทศจนใหความส าคญในดานการศกษามาตงแตโบราณ ในสมยกอนการศกษา ถอเปนเครองมอส าคญในการยกระดบฐานะทางสงคมผานการสอบเขารบราชการในราชส านก ตอมาในยคสมยใหม ไดรบอทธพลและความรมาจากตะวนตก มการจดตงโรงเรยนการทหาร และโรงเรยนสอนภาษา ในยคน แมศาสตรความรของจนจะซบเซาลง แตบางศาสตรยงคงไดรบความสนใจจากตะวนตก เชน ดาราศาสตร และวทยาศาสตรการแพทย โดยเฉพาะการฝงเขม สวนในยครวมสมย เกดแผนพฒนาประเทศขนเปนครงแรก ท าใหการปฏรปและวางนโยบายการศกษาพฒนาไปอยางรวดเรว เกดการศกษาในระดบพนฐานและกระจายการศกษาไปทวทกภมภาค

ในปจจบน การศกษาในประเทศจนมการด าเนนการจดการศกษาทเปนไปอยางมระบบและมการพฒนาไปอยางตอเนอง นบตงแตผน าจนชดปจจบนคอ ประธานาธบด ส จนผง （习近平） และนายกรฐมนตร หล เคอเฉยง （李克强）ไดขนมาด ารงต าแหนง มการเปลยนแปลงนโยบายตางๆ เพอน าประเทศจนไปสการพฒนา โดยหนงในนโยบายหลกของรฐบาลชดน คอการปฏรปการศกษา ทงรฐบาลและทกภาคสวนรวมมอกนเพอทจะปฏรปการศกษาของประเทศใหมความกาวหนา แขงแกรง และ

13

เรยบเรยง

1.หนงสอเรอง 中国概况A Survey of China

2.http://learning.sohu.com/20160314/n440421515.shtml