54
1

เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

  • Upload
    -

  • View
    5.908

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

1

Page 2: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

2

ชดการสอนประกอบการเรยนร กลมสาระการเรยนรศลปะ(สาระนาฏศลป) ชนมธยมศกษาปท 5 รหสวชา ศ 32101

ชดท 1 เรอง ประวตบคคลส าคญในนาฏศลปและการแสดง

โดย

นางเยนจตร บญศร ต าแหนง คร วทยฐานะครช านาญการ

โรงเรยนไทรเดยววทยา สงกดองคการบรหารสวนจงหวดสระแกว

กรมการปกครองสวนทองถน กระทรวงมหาดไทย

Page 3: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

3 ขาพเจา นายไพสน นกศร ผอานวยการเชยวชาญโรงเรยนไทรเดยววทยา สงกดองคการบรหาร สวนจงหวดสระแกว ขอรบรองวาชดการสอนประกอบการเรยนร กลมสาระการเรยนรศลปะ (สาระนาฏศลป) ชนมธยมศกษาปท 5 รหสวชา ศ 32101 ชดท 1 เรอง ประวตบคคลสาคญในนาฏศลปและการแสดง น เปนนวตกรรม ท นางเยนจตร บญศร ตาแหนงคร วทยฐานะครชานาญการ โรงเรยนไทรเดยววทยา ไดจดทาและใชประกอบการจดกจกรรมการเรยนการสอนในโรงเรยนจรง

นายไพสน นกศร ตาแหนงผอานวยการเชยวชาญโรงเรยนไทรเดยววทยา

คารบรองของผบรหาร

Page 4: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

4

ชดการสอนประกอบการเรยนรกลมสาระการเรยนรศลปะ (สาระนาฏศลป ) ชนมธยมศกษาป ท 5 รหสวชา ศ 32101 ชดท 1ประวตบคคลสาคญในนาฏศลปและการแสดง แกไขปญหาเกยวกบการเรยนการสอนวชา นาฏศลป ชวยใหนกเรยนมความรความเขาใจไดอยางรวดเรว โดยไดรวบรวมและสรปเนอหาสาระจากหนงสอและแหลงขอมลตางๆพรอมรปภาพมาจดทา เปนรปเลมทสมบรณ ซงนกเรยนสามารถนาไปศกษาเพมเตมทงในหองเรยนและนอกหองเรยน ไดในโอกาสตอไปชมชน ซงเอกสาร มทงหมด 4 ชด

ชดท 1 บคคลสาคญในวงการนาฏศลปและการแสดง ชดท 2 การอนรกษนาฏศลปไทยภมปญญาทองถน ชดท 3 การสรางสรรคผลงานการแสดงนาฏศลป ชดท 4 การประดษฐทาราสรางสรรค ชดเซง ปลกออย

สาหรบเลมนเปนชดการสอนประกอบการเรยนร กลมสาระการเรยนรศลปะ(สาระนาฏศลป) ชนมธยมศกษาปท 5 รหสวชา ศ 32101 ชดท 1 ประวตบคคลสาคญในนาฏศลปและการแสดง

1.ประวตบคคลสาคญในการแสดงนาฏศลปไทย 2. ประวตบคคลสาคญในการแสดงละครไทย 3.ประวตบคคลสาคญในการแสดงโขน 4.ประวตบคคลสาคญในการแสดงพนเมอง

ผจดทาหวงเปนอยางยงวา ชดการสอนประกอบการเรยนร เลมนจะเปนประโยชนตอนกเรยนและผทเกยวของกบการศกษาอานเพมเตมทงในหองเรยนและนอกหองเรยนไดตอไปในโอกาสตอไป

ค าน า

เยนจตร บญศร

Page 5: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

5

เรอง หนา คมอคร 6 คมอนกเรยน 10 ใบความรท 1 .1 เรอง ประวตบคคลสาคญในการแสดงนาฏศลปไทย 12 ใบความรท 1. 2 เรอง ประวตบคคลสาคญในการแสดงละครไทย 20 ใบความรท 1.3 ประวตบคคลสาคญในการแสดงโขน 37 ใบความรท 1.4 ประวตบคคลสาคญในการแสดงพนเมอง 41 แบบฝกหดชดการสอนประกอบการเรยนร ตอนท 1 53 แบบฝกหดชดการสอนประกอบการเรยนร ตอนท 2 55 เฉลย แบบฝกหดชดการสอนประกอบการเรยนร 56 บรรณานกรม 61 ประวตผจดทา 62

สารบญ

Page 6: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

6

ค าชแจงส าหรบคร

1.สวนประกอบในชดการสอนประกอบการเรยนร เรอง ประวตบคคลสาคญในนาฏศลปและการแสดง เลมท 1 ประกอบดวย

1.1 คมอคร 1.2 คมอนกเรยน 1.3 ใบความร 1.4 แบบฝกหด 1.5 แบบทดสอบทายชดการสอนประกอบการเรยนร ( ภาคทฤษฎและภาคปฏบต)

2. ชดการสอนประกอบการเรยนรเลมน ใชเวลา 1 ชวโมง ในการเรยน ใชประกอบแผนการจดการเรยนรท 1 เรอง ประวตบคคลสาคญในนาฏศลปและการแสดง ดงน 2.1 .ประวตบคคลสาคญในการแสดงนาฏศลปไทย

2.2. ประวตบคคลสาคญในการแสดงละครไทย 2.3.ประวตบคคลสาคญในการแสดงโขน 2.4.ประวตบคคลสาคญในการแสดงพนเมอง

คมอคร

Page 7: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

7

คาชแจง ใหครผสอน ดาเนนกจกรรมดงน 1. ศกษาชดการสอน ประกอบการเรยนร แผนการจดการเรยนร สาระสาคญ จดประสงคการ

เรยนร สาระการเรยน การจดการกจกรรมการเรยนร สอและแหลงการเรยนร การวดผลและประเมนผล ประกอบชดการสอนประกอบการเรยนใหเขาใจ

2. ศกษา ตรวจสอบและเตรยมเครองมอ วสดและอปกรณ สอการ เรยนร เครองมอ และประเมนผล ประกอบชดการสอนประกอบการเรยนร ใหเขาใจ

3. กอนสอน ครควรชแจงบทบาทและหนาทของผเรยน และกาหนดขอตกลง รวมกน 4. ขนตอนการสอนแบงออกเปน 6 ขนตอน

ขนท 1 ขนนาเขาสบทเรยน ขนท 2 สอน (กระบวนการสบเสาะหาความร / กระบวนการสอนแบบอภปราย / กระบวนการสอนแบบสบสวนสอบถาม / กระบวนการสอนแบบบรรยาย / กระบวนการสอนแบบศกษาดวยตนเอง / กระบวนการสอนแบบโซเครตส)

ขนท 3 ผเรยนลงมอปฏบตทกษะบรณาการภาษาไทย คณตศาสตร สงคม ขนท 4 ขนใหเทคนควธการเมอนกเรยนปฏบตไดแลว ขนท 5 ขนใหนกเรยนเชอมโยงทกษะยอยๆเปนทกษะทสมบรณ ขนท 6 ขนสรปและประเมนผล

5. ควรดการทางานขณะปฏบตกจกรรมในชดการสอนนอยางใกลชด ถาเกดปญหา ครควรเปนทปรกษา หรอใหคาแนะนา ในการแกไขในการเรยนไดทนท โดยเนนใหนกเรยนไดรวม รวมปฏบต และสรป และ ประเมนผล

6. สรปคะแนนลงในแบบสรปคะแนนในแบบบนทกการเรยนรของแตละชด 7. หลงจากทนกเรยนดาเนนชดการสอนประกอบการเรยนรนเรยบรอยแลวทาการทดสอบภาคปฏบต

8. ทาแบบประเมนผลการเรยนเพอดแลการเปลยนแปลงพฤตกรรมการกาวหนาทางการเรยนของนกเรยน

บทบาทของครผสอน

Page 8: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

8

สงทครตองเตรยม

1. ครตรวจชดการสอนประกอบการเรยนรใหมครบทกกจกรรม เชน

1.1 บตรเนอหา

1.2 บตรคาสง บตรกจกรรม พรอมอปกรณสอ ซด ประจา ชดการ

สอน แผนการจดการเรยนร

1.3 แบบทดสอบประจาชดการสอนประกอบการเรยนร พรอมเฉลย

1.4 แบบบนทกผลการปฏบตกจกรรม

2. หองเรยนกวางและโลงสาหรบการปฏบตการทางานกลม

3. สอทใชประกอบชดการสอนกจกรรมการเรยนรตางๆ เชน

3.1 แผนภาพบคคลสาคญ

3.2 ทตงวางภาพ

3.3 อปกรณบทบาทสมมต

Page 9: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

9

การประเมนผลการเรยน

1. ประเมนจากการสงเกต

2. ประเมนจากการอภปรายกลม

3. ประเมนจากการสมภาษณ

4. ประเมนจากการลงมอปฏบตของนกเรยน

5. ประเมนจากการทาแบบทดสอบ ทายชดการสอน

ประกอบการเรยนร

6. ประเมนจากทกษะในการปฏบต ( วดทกษะ ภาคปฏบต)

7. ประเมนผลงานจากความสาเรจจากการปฏบต

Page 10: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

10

ค าชแจงส าหรบนกเรยน

1ชดการสอนประกอบการเรยนรเลมน ใชเวลา 1 ชวโมง 2.จดประสงคการเรยนรของชดการสอนประกอบการเรยนร 1. นกเรยนจาแนกประวตบคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทย(K) 2. นกเรยนแสดงความคดเหน สรปความสาคญของบคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทย(P) 3. ตอบคาถามความสาคญเกยวกบเรองประวตบคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทย(A)

3. นกเรยนรบชดการสอนประกอบการเรยนร 3.1 คมอนกเรยน 3.2 บตรเนอหาไดแก

3.2.1 บตรเนอหาท 1 .1 เรอง ประวตบคคลสาคญในนาฏศลปและการแสดง 3.2.2 บตรเนอหาท 1 .1 เรอง ประวตบคคลสาคญในการแสดงนาฏศลปไทย 3.2.3 บตรเนอหาท 1. 2 เรอง ประวตบคคลสาคญในการแสดงละครไทย 3.2.4 บตรเนอหาท 1.3 เรองประวตบคคลสาคญในการแสดงโขน 3.2.5 บตรเนอหาท 1.4 เรองประวตบคคลสาคญในการแสดงพนเมอง 3.2.6 แบบฝกหด ตอนท 1 ตอนท 2

คมอนกเรยน

รวมกนเรยนรไปกบชดการสอนประกอบการเรยนรเรอง ประวตบคคลสาคญในนาฏศลปและการแสดง ฝกการเขาใจเชญฝกไปพรอมๆกนกบพวกเรานะคะ

Page 11: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

11

คาชแจง ใหนกเรยนดาเนนการในชดการสอนชดท 1 เรอง ประวตบคคลสาคญในนาฏศลปและการ

แสดง ดงน 1. ศกษาสาระสาคญ จดประสงค กจการเรยนร และประเมนผล

สาระส าคญ

นาฏศลปไทยมประวตอนยาวนานคงอยมาจนถงทกวนนมการสบทอดจากบคคลหลายรนเปนการอนรกษไมใหสญหายจงจาเปนตองเขาใจประวตบคคลสาคญในการแสดงนาฏศลปไทยตงแตอดตจนถงปจจบน ไดแก ประวตบคคลสาคญในการแสดงนาฏศลปไทย ประวตบคคลสาคญในการแสดงละครไทย ประวตบคคลสาคญในการแสดงโขน ประวตบคคลสาคญในการแสดงพนเมอง

กจการเรยนรของนกเรยนแบงออกเปน 6 ขนตอน ขนท 1 ขนนาเขาสบทเรยน ขนท 2 เรยนร (กระบวนการสบเสาะหาความร กระบวนการเรยนแบบสบสวนสอบถาม / กระบวนการสอนแบบศกษาดวยตนเอง ) ขนท 3 ผเรยนลงมอปฏบตทกษะบรณาการภาษาไทย คณตศาสตร สงคม พลศกษา ขนท 4 ขนใหเทคนควธการเมอนกเรยนปฏบตไดแลว ขนท 5 ขนใหนกเรยนเชอมโยงทกษะยอยๆเปนทกษะทสมบรณ ขนท 6 ขนสรปและประเมนผล

3.จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนจาแนกประวตบคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทย 2. นกเรยนเขยนสรปความสาคญของบคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทย 3. ตอบคาถามเกยวกบเรองประวตบคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทย

บทบาทของนกเรยน

ประเมนผล 1. ประเมนจากการลงมอปฏบตของนกเรยน 2. ประเมนจากการทาแบบทดสอบ ทายชดการสอนประกอบการเรยนร 3. ประเมนจากทกษะในการปฏบต ( วดทกษะ ภาคปฏบต)ประเมนผลงานจากความสาเรจ

Page 12: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

12

นาฏศลปไทยมการสบทอดกนมายาวนานจนถงทกวนน เพราะมบรมครทางนาฏศลปไดถายทอดความรใหกบ

ลกศษยจากรนตอรน 1.ประวตบคคลสาคญในการแสดงนาฏศลปไทย 2. ประวตบคคลสาคญในการแสดงละครไทย 3. ประวตบคคลสาคญในการแสดงโขน 4. ประวตบคคลสาคญในการแสดงพนเมอง

บตรเนอหาท 1.1 เรอง ประวตบคคลส าคญในนาฏศลปและการแสดง

1.ประวตบคคลส าคญในการแสดงนาฏศลปไทย

1.ประวตบคคลส าคญในการแสดงนาฏศลปไทย

Page 13: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

13

เจาอยหว ไดรบการฝกหดใหแสดงละครดกดาบรรพของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอเจาฟากรมพระยานรศรานวตตวงศ หมอมตวนมความเชยวชาญในบทบาทตวนางเปนอยางดเยยมเคยแสดงมาแลวแทบทกบทบาท ในสมยรชกาลท 7 ไดมการจดตงกองมหรสพ กไดรบมอบหนาทเปนผฝกหดละครดกดาบรรพตวนาง เมอมการยบกระทรวงวง กออกจากราชการ แตเมอมการจดตงโรงเรยนนาฏดรยางคศาสตร (วทยาลยนาฏศลปในปจจบน) กรมศลปากร หมอมตวนกไดถกเชญใหเขามารบราชการคร ตงแต พ.ศ.2478 ไดรบความเคารพรกจากบรรดาศษยมากมาย จนไดรบการยกยองดวยความนบถอวา ‚หมอมครตวน‛ตอมาในสมยสงครามโลกครงท 2 หมอมครตวนไดเปลยนชอเปน ‚ศภลกษณ‛ เนองจากเคยรบบทเปนนางศภลกษณในละครเรองอณรท หมอมครตวนถงแกกรรมเมอวนท 19 พฤศจกายน พ.ศ. 2499 สรรวมอายได 73 ป 4 เดอน 14 วน

1.1 หมอมครตวน (ศภลกษณ) ภทรนาวก

นางศภลกษณ ภทรนาวก ชอเดม ตวน เกดวนพฤหสบดขน 1 ค าเดอน 8 ปมะแม ตรงกบวนท 5 กรกฏาคม พ.ศ. 2462 ณ บานเหนอ วดทองธรรมชาต อาเภอคลองสาน ฝงธนบร บดาชอนายกลน ภทรนาวก ซงเปนบตรพระยา ภกดภทรากร (จอง ภทรนาวก) มารดาชอลาไย เปนชาวพระนครศรอยธยา นางศภลกษณ ภทรนาวก มพนองรวมบดา มารดา 5 คน หมอมครตวนมความสนใจในดานละครและเขารบการฝกหดตงแต อาย 9 ขวบ ฝกหดเปนตวนางโดยรบการฝกหดจากหมอมวน มารดาของพระยาวชตชลธาร (ม.ล. เวศน กญชร) หมอมครตวน มความพยายามในการฝกฝนจนสามารถแสดงเปนตวนางไดอยางด และเปนทเมตตาปราณของทานเจาพระยาเทเวศน วงศววฒนมาก ตอมาเมออาย 16 ป กไดเปนหมอมของทานเจาพระยาเทเวศน วงศววฒน หมอมตวนรบบทบาทเปนตวนางเอกหลายเรอง เคยแสดงถวายหนาพระทนง พระบาทสมเดจพระ

หมอมครตวน (ศภลกษณ) ภทรนาวก ทมาของภาพ : www.changrum.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

1.1 หมอมครตวน (ศภลกษณ) ภทรนาวก ทมาของภาพ : www.monnut.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 14: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

14

1.2 ครมลล คงประภศร ทมาของภาพ : www.theart.pimkong.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

ครมลล (หมน) คงประภศรมนามเดมวา ‚ปย‛ เปนบตรคนท 3 ของ

นายกกและนางนวม ชางแกว เกดเมอวนท 20 มกราคม พ.ศ. 2426 มภมลาเนา อยทบานปากคลองวดรวเหลก (ปจจบนคอวดประยรวงศาวาส) อาเภอบางกอก- ใหญ จงหวดธนบร เมอเดกหญงปยอาย 8 ขวบบดากเสยชวต นางนวมผเปนมารดาจงได สมครเขารบราชการเปนพนกงานประจาหองเสวยของพระองคเจาสรยวงศฯได พาเดกหญงปยไปอยดวย เดกหญงปยไดมโอกาสชมละครราของพระองคเจาวชรวงศฯ ทเขาไปแสดงประจาในวงหลวงจงมความหลงใหลพอใจในบทบาทของตวละครมากจนถงกบแอบหนมารดาตดตามคณะละครเจาขาวไปไดรบการฝกสอนจาก ‚หมอมแมเปา‛ ครละครคนสาคญของวงเจาขาว แมมารดาจะมารบตวกลบ แตเดกหญงปยกไมยอมขออยหดละครใหไดจนมารดายอมแพ ใหหดละครอยในวงเจาขาว(ปจจบนคอโรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย) เมออาย 10 ขวบไดมโอกาสไปแสดงในงานตางๆมากมาย ครงหนงไดแสดงหนาพระทนงเปนตว ‚สมนนอย‛ ในละครเรองดาหลง ปรากฏวาเปนทพงพอพระราชหฤทยของเจานายฝายในหลายพระองค จนทรงจาไดและเรยกเดกหญงปยดวยความเอนดวา ‚ไอหมน‛จนเปนเหตใหใครตอใครเรยกตามกนจนเคยชน และเจาตวกพอใจชอใหมน เพราะถอเปนมงคลนาม ไดใชชอนมาจนถงแกกรรม ตอมาเมออาย 22 ป กไดกราบทลขอลาออกมาแตงงานกบนายสม คงประภศร โดยยงยดอาชพรบจางแสดงละครตามปกต ตอมาประมาณปพ.ศ.2477 เมอมการจดตงโรงเรยนยาฏดรยางคศาสตรขนมา หมอมครตวนและ อาจารยละมอม วงทองเหลอง อาจารยใหญโรงเรยนนาฏดรยางคศาสตร ไดมาชกชวน ‚ครหมน‛ ใหไปชวยสอนนกเรยน หวานลอมนานพอสมควร แมครหมนจงยอมไปสอน หมอมครตวนจงพาไปพบกบหลวงวจตรวาทการและสมครเขารบราชการเปนศลปนชน 3 ตงแตวนท 1 มถนายน พ.ศ.2477 ทาหนาทเปนครสอนนาฏศลปตงแตนนเปนตนมา แมครหมนไดรวมกบครลมล ยมะคปต ประดษฐทารา แมบทใหญ ซงเปนเพลงทใชในหลกสตรสอนนกเรยนและใชมาจนกระทงทกวนน ตลอดเวลาทรบราชการเปนครสอนอยในโรงเรยนนาฏดรยางคศาสตร ครหมนปฏบตหนาทดวยดตลอดมา ทานไดรบราชการจนกรทงอาย 80 ป จงไดถกเลกจางเพราะไดมอาการหลงลม ในวาระสดทายแมครหมนไดถงแกกรรมเมอวนท 5 พฤศจกายน พ.ศ. 2514 สรรวมอายได 89 ป

1.2 ครมลล คงประภศร

Page 15: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

15

คมพระราชชายาเจาดารารศม ซงครลมลไดความรเกยวกบ

นาฏยศลปลานนาและพมา ครลมลไดนาคณะละครไปแสดงทเมองพระตะบอง ประเทศเขมร อย 1 ป ซงคงไดประสบการณดานดนตรและนาฏศลปของเขมรมาบาง ตอมาเขารบราชการเปนครแผนกนาฏศลป กรมศลปากร และทางานตามทผบงคบบญชามอบหมาย ผลงานนาฎยประดษฐของครลมล ยมะคปต

พ.ศ. 2477-2525 มากกวา 50 ชด แบงไดเปน 6 ประเภท คอ 1. ระบาทยดแบบแผนนาฏยศลปไทย

2. ระบาทผสมผสานทงอาศยและไมไดอาศยแบบแผนนาฏยศลปไทย 3. ระบาจากภาพแกะสลกโบราณคด 4. ระบาประกอบเครองดนตร 5. ระบากา-แบ 6. ระบาเลยนแบบทาทางของสตว

ผลงานเหลานผวจยพบวาม 2 แนว คอ แนวอนรกษและแนวพฒนา ระบาพมา-มอญ ทผวจยใชเปนกรณศกษาน เปนระบาประเภทผสมผสานลกษณะทาราของพมาและทาราของมอญ ทาราของมอญในละครพนทาง ทาราของพมาในละครพนทาง ทาราของฟอนมานมยเชยงตาทางภาคเหนอ ระบาพมา-มอญเปนระบาในละครพนทาง

1.3 คณครลมล ยมะคปต

ประวต นางลมล ยมะคปต หรออกชอหนงทบรรดาศษยทงหลายจะขนานนามใหทานดวยความเคารพรกอยางยงวา “คณแมลมล” เปนธดาของรอยโท นายแพทยจน อญธญภาต กบ นางคามอย อญธญภาต (เชอ อนตะ) เกดเมอวนท 2 มถนายน พ.ศ.2448 ณ จงหวดนาน ในขณะทบดาขนไปราชการสงครามปราบกบฏเงยว (กบฏ จ.ศ.1264 ปขาล พ.ศ. 2445) (พ.ศ. 2448-2525) เกดทจงหวดนาน เมออายได 5 ขวบ บดาไดพามาถวายตวเปนละครทวงสวนกหลาบ และทวงสวนกหลาบ ครลมลไดความรทางละครในรปแบบของละครนอก ละครในและละครพนทาง ตอมาไดยายมาอยทวงเพชรบรณ และไดความรในเรองของละครดกดาบรรพ เมอออกจากวงเพชรบรณ ครลมลไดสมรสกบครสงด ยมะคปต และไดขนไปเปนครสอนละครทเชยงใหมใน

1.3 คณครลมล ยมะคปต ทมาของภาพ : www. sites.google.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 16: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

16

1.4 ครเฉลย ศขวณช

นางเฉลย ศขะวณช เกดเมอวนท 11 พฤศจกายน 2447 การศกษาไดเรยนวสามญระดบประถม ศกษา ทโรงเรยนราษฎรใกลบาน มความรพอ อานออกเขยนได เมออายประมาณ 7 ขวบ มารดาได พาไปฝากไวใหอยในความอปการะของคณ หญงจรรยายทธกจ

ไดรบบทเปนตวนางตามความถนด เชน ละครใน เรองอเหนา รบบทเปน ประไหม สหร มะเดหว (เอยม ไกรฤกษ) ตอมา ไดตดตามไปอยกบคณทาวนารวรคณา รกษ (เจาจอมแจมในรชกาลท 5) ซงเปนพสะใภของคณหญงจรรยาฯ เพอฝก หดละครเมอไดมาอยกบคณทาวนารฯ ณ วงสวนกหลาบแลวนายเฉลยกไดมโอกาส ฝกหดละครจนกระทงไดรบ การถวายตวกบ สมเดจฯ เจาฟากรมหลวงนครราชสมา และไดอยใน ความดแลรบการฝกฝนเปนพเศษจากทานครและทานผชานาญการละครอกหลายทาน การทางาน ตอมาไดมโอกาส แสดงละครประเภทตางๆเชน ละครนอก ละครใน และ ละครดกดาบรรพ โดยไดรบบทเปนตวเอก ของเรองแทบทกครงจนกระทงอายได 21 ป จงไดสมรสกบพระยาอมเรศรสมบต (ตวน ศขะวณช) ซงดารงตาแหนงเจากรมกองผลประโยชน พระคลงขางท หลงจากสมรส สามขอรองให เลกการแสดง ทานจงตองอาลาจากเวทละครและ ปฏบตหนาทแมบานเพยงอยางเดยว นางเฉลยม บตรและธดากบพระยาอมเรศรสมบต 4 คน และ เมออาย 43 ป พระยาอมเรศรสมบตผสามถง แกอนจกรรม นางเฉลยจงไดกลบคนมาส วงการนาฏศลปอกครงหนง

นางเฉลย ศขะวณช เขารบราชการเมอ พ.ศ. 2500 ขณะ มอาย 53 ป ในตาแหนงครพเศษสอน นาฏศลป ละคร วทยาลยนาฏศลป กรมศลปากร

-เรองอณรท รบบทเปน ศภลกษณ -เรองรามเกยรต รบบทเปน ชมพพาน และหวหนา รากษส ละครนอก

1.4 ครเฉลย ศขวณช กบความภมใจ/ รางวลสาคญ ทมาของภาพ : www.culture.go.th

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 17: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

17 -เรองสงขทอง รบบทเปน มณฑา จนทา -เรองคาว รบบทเปน คนธมาล เฒาทศ ประสาท -ไดคดและประดษฐทาราและระบาใหม ๆ รวมกบนางลมล ยมะคปต ขนหลายชดเชน

-ระบากนนร ราประกอบเพลงหนาพาทยกนนร (ในละครดกดาบรรพเรอง จนทกนร) แสดงเปนครงแรกในงานปดภาคเรยน ณ หอประชมโรงเรยนนาฏศลป พ .ศ. 2508

-ระบาโบราณคด 4 ชด คอ ระบาทวารวด ระบาศรวชย ระบาลพบร และเชยงแสน จากผลงานตาง ๆ น ทาใหนางเฉลย ศขะวณช ไดรบการยกยองและไดรบเกยรตคณตาง ๆ มากมาย เชน ไดรบเครองราชอสรยารณตรตราภรณมงกฎไทย (ต.ม.)

-พ.ศ. 2525 ไดรบพระราชทานโลเกยรตคณดานนาฏศลป จากสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เนองในวโรกาสสมโภชกรงรตนโกสนทร 200 ป

การสงสมประสบการณ

1.4 ครเฉลย ศขวณช ตาแหนงครพเศษสอน นาฏศลป ละคร วทยาลยนาฏศลป กรมศลปากร ทมาของภาพ : www.culture.go.th

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 18: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

18

การสงสมประสบการณ

เปนผเชยวชาญการสอนและ ออกแบบนาฏศลปไทย แหงวทยาลยนาฏศลป กรมศลปากร เปนศลปนอาวโส ซงมความรความสามารถสง ในกระบวนทาราทกประเภท เปนผอนรกษแบบแผนเกา และยงไดสรางสรรคและประดษฐผลงานดานนาฏศลป ขนใหมมากมาย ซงกรมศลปากรและวงการนาฏศลปทวประเทศไดถอเปนแบบฉบบของศลปะการรายราสบทอดตอมาจน ถงทกวนน ทางราชการไดมอบหมายให เปนผวางรากฐานจดสรางหลกสตรการเรยน การสอนวชานาฏศลปตงแตระดบตนจนถงขน ปรญญา นเทศการสอนในวทยาลยนาฏศลปทกสาขาทงใน สวนกลางและภมภาค ถายทอดวชาความรทางดานนาฏศลปแกนกศกษามาตลอดเวลากวา 40 ป จนถงปจจบน ใหคาปรกษาดานวชาการแกสถาน ศกษาและสถาบนตาง ๆ เปนผมความเมตตาเออ อาร อทศตนเพอประโยชนแกการศกษาและงานศลป อยางตอเนอง จนสามารถแสดงใหแพรหลายออกไป อยางกวางขวางทงในและนอกพระราชอาณาจกร ไดรบปรญญาครศาสตรบณฑตกตตมศกด สาขาวชานาฏศลป สหวทยาลยรตนโกสนทร วทยาลยครบานสมเดจเจาพระยา

1.4 ครเฉลย ศขวณช ตาแหนงครพเศษสอน นาฏศลป ละคร วทยาลยนาฏศลป กรมศลปากร ทมาของภาพ : www.culture.go.th

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 19: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

19

1.4 ครเฉลย ศขวณช กบ เนอหาสาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะ สาหรบนกเรยนชวงชนท 3-4 ทมาของภาพ : www.su-usedbook.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 20: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

20

นาฏศลปไทยมการสบทอดกนมายาวนานจนถงทกวนน เพราะมบรมครทางนาฏศลปไดถายทอดความร

ใหกบลกศษยจากรนตอรน เจาจอม หมอมละคร ในกรงรตนโกสนทร อธบายเจาจอม หมอมละคร

เจาจอมหมอมละคร เปนคาทหมายถงสตรในราชสานกตงแตชนพระภรรยาเจา เจาจอมรวมถงขาราชบรพารฝายในทถวายตวทาหนาทแสดงละครหลวงประดบพระเกยรตยศ และปฏบตงานรบใชพระมหากษตรยดานอนๆ ดวย มเบยหวดเงนป มทงกลมทเปนพระภรรยาเจา อนไดแก เจาจอมมารดา และเจาจอม และนางพนกงานททาหนาทดานการละครโดยเฉพาะ มศกดเปนหมอมละคร บางกเรยกนาหนานามวา ‚หมอม‛ หรอ ‚คณ‛ กม สตรเหลานมเกยรตศกดเพราะเลนหลวงประดบพระบารม เฉกเชนเดยวกบชางเผอกซงเปนของสารบกนกบละครผหญงของหลวงหรอละครหลวง

สตรเหลานเมอเขาวงมาแลว จะไดรบการฝกหดกรยามารยาทแบบ ‚ชาววง‛ หรอแบบ ‚ผด ตองหดอานเขยนหนงสอ หดปรนนบตเจานาย หากเปนผมความรความสามารถทางการขบรองฟอนรา กอาจไดรบการสนบสนนจากผอปการะใหไดถวายตวเขารบราชการฝายใน มตาแหนงหนาท ไดรบเบยหวดเงนป เชนกน และทสาคญกคอ อาจไดมโอกาสเลอนขนเปนเจาจอม หากเปนทตองพระราชอธยาศย ละครหลวงแหงพระราชส านก

นอกเหนอจากงานราชการทเปนหนาทประจาแลว สตรในราชสานกยงใชเวลาไปกบกจกรรมตางๆ ทงนกเพอเปนการถวายทรงพระสาราญอรยาบถเมอเสดจประทบอยในฝายใน ทงยงเปนการพกผอนหยอนใจใหกบชวตทตองจาอยแตในวง กจกรรมทสาคญของสตรในพระราชสานกฝายใน คอ การละครฟอนรา ซงเปนธรรมเนยมแตโบราณเพอถวายขบกลอมพระมหากษตรยใหสาราญพระราชหฤทย โดยภายในวงหลวงนนจะมกลมนางละครและนกดนตรเขาถวายตวอยเปนจานวนไมนอย และนางละครเหลานตอมาหลายทานกไดมโอกาสถวายตวเปนเจาจอม และมการขยายงานดานละครและดนตรทตนถนดใหกวางขวางขน กลายเปนสานกดนตรและละครประจาวงไปในทสด

บตรเนอหาท 1.2 เรอง ประวตบคคลส าคญในนาฏศลปและการแสดง

2. ประวตบคคลส าคญในการแสดงละครไทย

2. ประวตบคคลส าคญในการแสดงละครไทย

Page 21: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

21

ธดาพระอนทอากร (เจสวเตากระทะ – นยะวานนท) มนองชายรวมมารดา ชอ มย นยะวานนท ไดเปนขนวรจกรธรานภาพ เปนบดาเจาจอมมารดาเลอน ในรชกาลท 5 มพระองคเจา รวม 6 พระองค คอ

1. พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาชายกปตถา กรมหมนภบาลบรรกษ (ตนราชสกล กปตถา) 2. พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาชายปราโมช กรมขนวรจกรธรานภาพ (ตนราชสกล ปราโมช) 3. พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาชายเกยร 4. พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาหญงกณฐา 5. พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาหญงกลยาณ 6. พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาหญงกนษฐนอยนาร

เปนละครหลวงรนเลก ในรชกาลท 1 เลนเปนตวนางกาญจะหนา เปนผมชอเสยงโดงดง และมผคนเคารพยาเกรงมาก เพราะเปนเจาจอมทโปรดปราน และมพระเจาลกเธอมากผหนง

เมอรชกาลท 3 ทานออกจากวงหลวง แลวหดละครนอกขนมาโรงหนง ซงตวละครโรงน ตอมาไดเปนครละครนอกโรงอนอกหลายโรง

พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ทรงยกยองเจาจอมมารดาอมพา โปรดใหเปนผรบเสดจพระเจาลกเธอแรกประสตในรชกาลท 4 หลายพระองค เชน สมเดจเจาฟา กรมพระยาภาณพนธวงศวรเดช สบเปลยนกนรบอมกบเจาจอมมารดาปรางใหญ (เจาจอมมารดาในกรมหลวงวงศาธราชสนท)

แกไขเมอ 23 ธ.ค. 52 22:17:51

2.1 เจาจอมหมอมละคร เจาจอมมารดาอมพา กาญจนา เจาจอมมารดาในรชกาลท 2

2.1 เจาจอมมารดา เจาจอมมารดาอมพาในรชกาลท 2 กาลงจะเขาชวงรชกาลท 2 ซงเปนชวงเฟองฟ ทมาของภาพ : www.su-usedbook.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 22: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

22

2.2 เจาจอมหมอมละคร ทาววรจนทร (เจาจอมมารดาวาด ในรชกาลท 4)

ทาววรจนทร (เจาจอมมารดาวาด) เกดเมอ 11 มกราคม พ.ศ.

2384 เจาจอมมารดาวาด มนามเดมวา "แมว" เปนบตรของนาย สมบญ งามสมบต (มหาดเลกในรชกาลท 3) กบนาง ถวย งามสมบต (ทาวปฏบตบณฑทาน)[1] เจาจอมมารดาวาด เปนพระสนมเอกในพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว มพระเจาลกยาเธอ 1 พระองค คอ พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาโสณบณฑต กรมขนพทยลาภพฤฒธาดา

ญาตไดนาเขาไปถวายตวในวงหลวงตงแตวยเดก เขาไปเปนขาหลวงในสมเดจพระนางเจาโสมนสวฒนาวด ในยามวางกทรงใหฝกหดละคร เคยรบบทเปนพระเอกเรองอเหนา เลนไดดเยยมจนพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวตรสเรยกเลนๆ วา "แมวอเหนา" ตอมาจง ไดเขาถวายตวเปนเจาจอมในพระบาทสมเดจพระจอม เกลาเจาอยหว ไดเลอนตาแหนงเปนทาววรจนทร เปน ตาแหนงชนสงของขาราชการฝายใน หมอมศรพรหมา กฤดากร ณ อยธยาเสยชวต เมอวนท 25 กมภาพนธ พ.ศ. 2482(รวมอายได98 ป) จากวกพเดย สารานกรมเสร

2.2 ทาววรจนทร (เจาจอมมารดาวาด ในรชกาลท 4)ทมาของภาพ : วกพเดย สารานกรมเสร

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

2.2 ทาหนาขาว ละครราในวดโพธ เมอสมยรชกาลท 4 - 6 ทมาของภาพ : วกพเดย สารานกรมเสร

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 23: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

23

ยาเธอ เจาฟาจาตรนตรศม กรมพระจกรพรรดพงศ ซงเปนสมเดจพระเจานองยาเธอรวมพระราชมารดาในดงนน พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวจงทรงสถาปนาพระเจานองยาเธอ เจาฟากรมขนนรศรานวตวงศขนเปน สมเดจพระเจานองยาเธอ เจาฟากรมหลวงนรศรานวตตวงษ เมอ ป พ.ศ. 2448 ดานบทละครทรงนพนธบทละครดกดาบรรพไวหลายเรอง เชน - สงขทอง ตอนทงพวงมาลย ตคล และตอนถอดรป - คาว ตอนเผาพระขรรค ชบตว และตอนหง - อเหนา ตอนตดดอกไมฉายกรช ไหวพระ และตอนบวงสรวง - รามเกยรต ตอนศรปนขาตสดา

2.3 สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวตวงศ

สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ เปนพระราชโอรสในพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวทประสตแตพระสมพนธวงศเธอ พระองคเจาพรรณราย เมอวนองคารเดอน 6 ขน 11 คา ปกน เบญจศก จ.ศ. 1225 ตรงกบวนท 28 เมษายน พ.ศ. 2406 มพระนามเดมวา พระองคเจาจตรเจรญ ในป พ.ศ. 2428 พระองคไดรบการสถาปนาจากพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวขนเปนพระองคเจาตางกรม มพระนามวา พระเจานองยาเธอ กรมขนนรศรานวตวงศ หลงจากทพระองคไดรบราชการสนองพระเดชพระคณในตาแหนงตางๆ พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวจงมพระราชดารเหนควรทจะสถาปนาใหดารง พระอสรยยศท "กรมหลวง" ได กอปรกบ การสนพระชนมของสมเดจพระเจานอง

2.3 สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวตวงศ ทมาของภาพ : วกพเดย สารานกรมเสร

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

2.3 สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวตวงศ ทมาของภาพ : www.vcharkarn.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 24: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

24

ตงแตเรมตนเขารบราชการจวบจนปจจบน อาจารยเสร หวงในธรรม นบเปนผทมบทบาทสาคญอยางสงยง ทงในฐานะ นกแสดง นกประพนธ นกดนตร นกรอง นกพด นกบรรยาย ผอานวยการสราง ผกากบการแสดง และนกบรหารทไดใชความรความสามารถของตนสรางความบนเทง และเผยแพรศลปวฒนธรรมไทย ใหเปนทนยมแพรหลายในหมคนไทย และเปนทรจกไปทวโลก

ในดานการแสดงนน ทานศลปนผมความสามารถหลากแขนง และหลายบทบาท ทงบทพระ นาง ยกษ ลง กษตรย ฤษ พราหมณ ขนนาง ตวด ตวโกง ตวตลก ฯลฯ จนเปนทรจกและชนชอบของผชมและถอเปนตวชโรงของละครกรมศลปากรมาเปนเวลายาวนาน บทบาทดเดนทเปนทกลาวขวญของคนดไดแก บท ‚พระมหาเถรกโสดอ‛ ในละครเรองผชนะสบทศ ‚เถรขวาด‛ ในเรอง ขนชาง ขนแผน ‚ชชก‛ ในเรอง พระเวสสนดร ‚ทาวเสนากฏ‛ ในเรอง สงขศลปชย ‚นางมณฑา‛ ในเรอง สงขทอง ตอน มณฑาลงกระทอมหาเนอหาปลา ฯลฯ

สวนในดานการประพนธ ทานกไดแตงบทโขน ละคร ลเก เพลงไทยสากล บทอวยพร และบทเบดเตลดอกเปนจานวนมาก ดงจะขอหยบยกมาเปนตวอยางดงน

บทโขน ไดแก เรองรามเกยรตทกตอน ตงแตเรมตนจนจบ และบทโขนทแตงจากเรองนารายณสบปาง และบทโขนตามตานานพนเมองของจงหวดลพบร เปนตน

บทละคร ไดแก บทละครใน ละครนอก ละครพนทาง ละครเสภา ละครพด เรองทไดรบความนยมสงสดเรองหนง ไดแก บทละครพนทาง เรอง ผชนะสบทศ

บทลเก ไดแก เรองจนทโครพ และพระหนอากาศ เปนตน บทเพลงไทยสากล ไดแก เพลงรอยเบองยคลบาท สถตในหทยราษฎร กลอมพระขวญเพอผมดนตรการ เรา

คอคนไทย สมเดจพระมงแม มหาวชราลงกรณ สมเดจพระปยชาต อฐเกากอนเดยว ฯลฯ

2.4 ครเสร หวงในธรรม

อาจารยเสร หวงในธรรม เกดเมอวนท 3 มกราคม 2480 ทกรงเทพมหานคร ปจจบนอาย 64 ป ไดรบการศกษาชนอนบาลทโรงเรยนศรจรง จากนนกไดไปศกษาตอชนประถมทโรงเรยนปยวทยา ชนมธยมตนทโรงเรยนชโนรส แลวจงยายไปเรยนตอทโรงเรยนนาฏศลปของกรมศลปากร ตามลาดบ ณ ทนน ทานไดศกษาศลปะการแสดงแขนงตางๆ ทงดรยางคไทยและสากล คตศลปไทย ศลปะการแสดงละคร และโขน เปนตน เมอจบการศกษา ในป 2497 แลว ทานไดเขารบราชการในแผนกดรยางคไทย กองการสงคต กรมศลปากร จนกระทงถงป2505 ทานกไดรบทนใหไปศกษาตอทมหาวทยาลยอสตเวสตเซนเตอร มลรฐฮาวาย ประเทศสหรฐอเมรกา เปนเวลา 3 ปจงไดกลบมา รบราชการตอทตนสงกดเดม

2.4 ครเสร หวงในธรรมศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดง ทมาของภาพ : www. khunmaebook.tarad.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 25: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

25

บทอวยพร ไดแก บทถวายพระพรพระบาทสมเดจพระเจาอยหว สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ และพระบรมวงศานวงศในมงคลวโรกาสตางๆ

นอกจากผลงานในดานตางๆ ทกลาวมาแลว อาจารยเสร หวงในธรรม ยงเปนศลปนทมความคดรเรมดเดน และม ‘ไฟ’ ในการทางานทโชตชวงอยตลอดเวลา โดยทานไดรเรมจดทารายการแสดงประเภทตางๆ ทใหทงสาระประโยชนและความบนเทง เชน รายการชด ดนตรไทยพรรณนา ซงเปนรายการทใหความรเกยวกบดนตรไทยในแงมมตางๆ รายการชดนาฏยาภธาน อนเปนรายการทวาดวยเรองการแสดงละครแบบตางๆ รายการชดขบขานวรรณคด อนวาดวยเรองเกยวกบวรรณคดตางๆ ทนามาจดทาเปนบทนาฏกรรม ทงยงไดคดรเรมจดทารายการ ศรสขนาฏกรรม ซงเปนรายการทประกอบการละเลนตางๆ เชน โขน ละคร ลเก ฟอน รา ระบา เซง ในรปแบบสารพนบนเทงจนเปนรายการทไดรบความนยมเปนอยางสง รวมทงรายการธรรมะบนเทง ซงเปนรายการแสดงทวาดวยเรองของธรรมะ และศลธรรม อนลวนแตยงประโยชนแกสวนรวมทงสน

ในดานการเปนนกบรหารนน อาจารยเสร หวงในธรรม ไดปฏบตหนาทราชการในตาแหนงสาคญ

โดยเฉพาะอยางยงตาแหนงผอานวยการกองการสงคตอยเปนเวลานานป ตลอดระยะเวลาดงกลาว ทานไดบรหาร

ราชการดวยความสามารถจนงานในหนาทรดหนาไปเปนอยางด สรางชอเสยงใหแกกรมศลปากรเปนอนมาก งาน

สาคญในหนาททรบผดชอบดงกลาว ไดแก การจดการแสดงในวโรกาสและโอกาสสาคญตางๆ ของชาต การนา

คณะนาฏศลปไทยไปเผยแพรและแลกเปลยนทางวฒนธรรมในตางประเทศหลายครง และการจดกจกรรมพเศษ

ตางๆ ในการสงเสรมศลปวฒนธรรม เปนตน

2.4 ครเสร หวงในธรรม ไดแสดงเรองรามเกยรตทกตอน เรมตนจนจบ ทมาของภาพ : www.board.narak.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 26: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

26

จากเกยรตประวตดงกลาว ทาใหทานไดรบการยกยองเชดชเกยรตใหเปนศลปนแหงชาต สาขา

ศลปะการแสดง (ศลปะการละคร) เมอปพทธศกราช 2531

2.4 ครเสร หวงในธรรม ตาแหนงผอานวยการกองการสงคตอยเปนเวลานานป ทมาของภาพ : www. natpiyaacademic.igetweb.com นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 27: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

27

ไดเพยง 6 ปโดยม คณมณฑาฯ นกแสดงละครหลวง ผซงทานนบถอเปนพ เปนผพาเขาไปชม เมอไดไปเหนการฝกซอมละครในครงนน ทานกรสกชอบขนมาทนทจงไดขอรองใหคณมณฑาพาไปสมครเปนตวละครหลวงภายใตการควบคมดแลของพระยานฏกานรกษ และคณหญงเทศ ในทสด ทานกไดเขารบการฝกฝนเปนตวละครหลวงรนจวในราชสานก พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว สมดงปรารถนา โดย ทานเจาคณและคณหญงนฏกานรกษไดคดเลอกใหทานหดเปนตวนาง โดยม ครวไล และครจาด เปนผฝกสอนเบองตน

การศกษา : ครสวรรณเขารบการฝกหดละครอยเพยงระยะเวลาสนๆ กเกดการเปลยนแปลงการปกครองขนเมอป 2475 ซงเหตการณในครงนนไดนามาซงการเปลยนแปลงอยางใหญหลวงโดยทวไป โดยเฉพาะอยางยงในราชสานก ยงผลใหคณะละครหลวงตองมอนลมเลกไปโดยปรยาย บดาของครสวรรณจงไดพาทานไปสมครเขาเรยนทโรงเรยนราษฎรสามคคอยระยะหนง

ในระหวางทเรยนอยทโรงเรยนนาฏดรยางค ของกรมศลปากรน ครสวรรณไดมโอกาสเลาเรยนครนาฏศลปหลายทาน ซงแตละทานลวนเปนผทไดรบการยกยองวาเปนบรมครทางนาฏศลปไทยในยคนนทงสนอนไดแก คณหญงนฏกานรกษ หมอมครตวน ภทรนาวก ครลมล ยมะคปต ครมลล คงประภศร (ครหมน) ครหน ปญญาพล ครนอม และ ครเกษร เปนตน ซงทานครทงหลายเหลานไดทมเททงกายและใจถายทอดความรตามระเบยบแบบแผนทสบทอดตอกนมาแตครงโบราณอยางเครงครด ทาใหความสามารถในเชงนาฏศลปของครสวรรณ คอยๆ พฒนาขน ครสวรรณไดเลาเรยนอยทโรงเรยนนาฏดรยางคจนจบชนมธยมศกษาปท เมอป 2485 และในป 2486 ทานกไดรบการบรรจเขารบราชการเปนศลปนไดรบตาแหนงศลปนจตวาอนดบ 3 ในแผนกนาฏศลป กองการสงคต กรมศลปากรในปตอมา ในขณะทรบราชการอยทกรมศลปากรนน ทานยงไดมโอกาสเลาเรยนเพมเตมกบ ทานผหญงแผว สนทวงศเสน หลวงวลาศวงศงาม และ ครอราม อนทรนฏ ซงแตละทานลวนเปนปรมาจารยผมความสามารถพเศษ และมลลา ตลอดจนชนเชงอนเปนแบบฉบบเฉพาะตว

2.5 ครสวรรณ ชลานเคราะห

ครสวรรณ ชลานเคราะห เกดเมอวนท 1 พฤษภาคม พทธศกราช 2469 ทกรงเทพมหานคร มเดกหญงตวเลกๆ วยเพยง 6 ขวบ คนหนง ไดมโอกาสเขาไปชมการฝกซอมของคณะละครหลวงในพระบรมมหาราชวงจนเกดความสนใจอยากจะเปนนกแสดงละครบาง ในวนน เดกหญงคนนนไดกลายมาเปนศลปนอาวโสวย 75 ปบรบรณ ผสมปรารถนาดวยสงทหวงไวแตวยเดก ทวาทานหาไดเปนเพยงนกแสดงละครธรรมดาตามทเคยใฝฝนไม หากไดเปนถงศลปนแหงชาตผเปยมดวยความสามารถจนเปนทประจกษโดยทวไปนามวา ครสวรรณ ชลานเคราะห แรงบนดาลใจ : ทานเรมมความสนใจทางดาน นาฏศลปตงแตครงแรกทไดมโอกาสไปชมการฝก ซอมละครหลวงททายพระบรมมหาราชวงเมออาย

2.5 ครสวรรณ ชลานเคราะห ทมาของภาพ : www.facebook.com.

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 28: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

28

ผลงาน ครสวรรณ ชลานเคราะห มผลงานทงทางดานการเปนนกแสดง ผฝกซอม และผกากบการแสดงมากมาย

โดยผลงานดานการแสดงนน ทานเคยแสดงทงละครนอก ละครใน ละครพนทาง ละครพด ตลอดจนระบาตางๆ ทงแบบราชสานก และพนเมองนบพนครง โดยในการแสดงละครสวนใหญทานจะไดรบบทเปนพระเอก เชน อเหนา พระไวย พระลอ สวรรณหงษ พระสงข ฯลฯ และนานๆครงกจะไดรบบทเปนตวนาง เชน นางละเวง เปนตน สวนในการแสดงระบาแบบราชสานก ทานมกจะไดรบมอบหมายใหแสดงเปนผชายคหนา แตหากเปนการแสดงระบาพนเมอง ทานกมกจะแสดงเปนผหญงคหนาเสมอ นอกจากการแสดงในประเทศแลว ครสวรรณยงเคยเดนทางไปแสดงนาฏศลปในตางประเทศหลายครง เชน สหภาพพมา สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว อนเดย สหรฐอเมรกา และ สงคโปร เปนตน

สวนผลงานดานการเปนผฝกซอมและกากบการแสดงนน ครสวรรณ ชลานเคราะห ไดรบมอบหมายใหเปนผฝกซอมและกากบการแสดงประเภทตางๆ ใหกบคณะนกแสดงของกรมศลปากร นกเรยนของวทยาลยนาฏศลป ตลอดนกแสดงสมครเลน และนกเรยนโรงเรยนตางๆ มากมายนบครงไมถวน ทงยงเคยเปนผควบคมคณะนกแสดงไปแสดงในตางประเทศหลายครง เชน ประเทศญปน ฮองกง สาธารณรฐประชาชนจน และ สงคโปร เปนตน นอกจากนน ทานยงเคยแสดงทาราประกอบในหนงสอ เพอเปนแมแบบใหนกเรยนนาฏศลปและผสนใจไดศกษาคนควาหลายเลมอกดวย ทานไดลาออกจากราชการกอนครบเกษยณอายเพยงไมกเดอน หลงจากนนมา ทานกไดอทศตนถายทอดความรทางนาฏศลปใหแกนกเรยน นสต นกศกษา และผทสนใจทวไปตราบจนปจจบน ทงยงไดประดษฐทาราชดตางๆ ขนมาใหมหลายชด

ครสวรรณ ชลานเคราะห ไดรบการยกยองวาเปนนกแสดงทมความสามารถเปนเลศทางกระบวนรา เปนครทอทศตนใหกบศษยอยางเตมท เปนผทอนรกษแบบแผนของนาฏศลปไทยไวไดอยางถกตองแมนยา ทงยงเปนผทมความคดสรางสรรคอยางยอดเยยม ทานจงไดรบการยกยองใหเปนศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดง (นาฏศลป-ละครรา) เมอปพทธศกราช 2533

2.5 ครสวรรณ ชลานเคราะหกบผลงาน ทมาของภาพ : www.facebook.com.

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 29: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

29

ตลอดระยะเวลาเกอบ 70 ป ของชวตการเปนนกแสดงนาฏศลปไทย ครสวรรณ ชลานเคราะห ไดเรยนรและสรางสมประสบการณในวชาชพมาจนกลาแกรงและกาวมาถงจดสงสดแหงเกยรตยศ ซงนามและเกยรตคณของทานจะไดรบการจารกไวบนแผนดนไทยในฐานะปรมาจารยแหงวงการนาฏศลปไทยในยคสมยของทานอนสบทอดรบชวงจากยคของบรมครทงหลายในอดตกาล

2.5 ดร.สวรรณ ชลานเคราะห ศลปกรรมศาสตรดษฎบณฑต กตตมศกด สาขานาฏยศลปไทย คณะศลปกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย พ.ศ.2546

ทมาของภาพ : www. fbcdn-sphotos-g-a.akamaihd.net นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 30: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

30

ราชดาเนนตรงสนามมวยในปจจบนถง ชนประถมปท 2 จงลาออกไปสมครเรยนโขนทบานเจาพระยาวรพงศพพฒน ในพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวทถนนพระอาทตย เมอ พ.ศ. 2472 และไดเรยนหนงสอทโรงเรยน ศรอยธยาควบคกนไปกบการฝกหดโขน จนจบมธยมปท 3 ไดเปนโขนหลวงในพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว ขนตรงตอพระยานฏกานรกษ (ทองด สวรรณภารต) อดตเจากรมโขนหลวงในรชกาลท 6 ผกากบกรมปพาทยและโขนหลวงในรชกาลท 7 กบ คณหญงเทศ นฏกานรกษเมอเรมฝกหดโขนนนครอาคม อาย 12 ป ตงตนจากการตบเขาเพอใหรจงหวะ ถอนสะเอวเพอใหอวยวะมการสมพนธกบการยกไหล ยกเอวและลกคอ นานประมาณ 2-3 สปดาหจงเรมหดราเพลงชา เพลงเรว เชดและเสมอ เพอใหไดพนฐานทางนาฏศลป หลงจากนนจงคดเลอกวาจะเหมาะกบการหดเปนตวใด ครอาคมนนใหหดเปนตวพระ ครอาคมออกแสดงครงแรกเมออายประมาณ 14 ป เปนตวพระรามในเรองรามเกยรตตอนขาดเศยรขาดกรโดยสวมหนาเลนโขนนงราวแสดงหนาพระทนงถวายพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว ณ บรเวณสนามหญาหนาพระทนงอนนตสมาคม ในงานตอนรบแขก

3.ประวตบคคลส าคญในการแสดงโขน

3.1 นายอาคม สายาคม

นายอาคม สายาคม เกดเมอวนท 26 ตลาคม พ.ศ. 2460 ณ บานใกลสแยกถนนหลานหลวง บดาชอ นายเจอ ศรยาภย มารดาชอ นางผาด (อศรางกร ณ อยธยา) ศรยาภย เดมชอ บญสม ไดสมรสกบนางเรณ วเชยรนอย เมอวนท 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2488 มบตร 3 คน คอ นางเรวด สายาคม พนเอกพเศษ อนรธ สายาคม และนายอคนวาต สายาคม นายสายและนางเฟยน สายาคม เปนผทไมมบตร และนางเฟยนกเปนปาของเดกชาย บญสม จงขอเดกชายบญสมเปนบตรตงแตยงเลกๆ และใชนามสกลของนายสายวา สายาคม นายสาย นางเฟยน รกและเลยงดเดกชายบญสมอยางบตรทแทจรง เดกชายบญสมกเขาใจวา นายสาย นางเฟยน เปนบดามารดา ใหความรกและเคารพอยางสนทสนมเดกชายบญสม สายาคม ไดเรมเรยนวชาสามญทโรงเรยน พรอมวทยามล ซงตงอยทถนน

3.1 นายอาคม สายาคม ทมาของภาพ : www.missladyboys.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

บตรเนอหาท 1.3 เรอง ประวตบคคลส าคญในนาฏศลปและการแสดง

3.ประวตบคคลส าคญในการแสดงโขน

Page 31: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

31

เมองคอ นายดกลาส แฟรแบงค นกแสดงภาพยนตรอเมรกา ตอมาไดแสดงหนาพระทนงอกหลายครง ทโรงโขนหลวงสวนมสกวน ครอาคมเรมเปดหนาเลนโขนเมออายประมาณ 15-16 ป เพราะพระยานฏกานรกษเหนวาครอาคมหนาสวยขนาดผหญงเทยบไมตด ครอาคมเขารบราชการในกรมมหรสพเมอ พ.ศ. 2472 ในแผนกโขนหลวง ตาแหนงเดกชา เงนเดอน 4 บาท

ผลงานดานประดษฐทาร า

1. ประดษฐทารา คอ ทาตระนาฏราช นาออกแสดงครงแรกในงานฉลองพระชนมายครบ 5 รอบ ของพระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาเฉลมพลทฆมพร

2. ประดษฐทาลลาประกอบทาเชอมภาพลายเสนในตาราฟอนรา โดยใสสรอยทาราตอใหสามารถราตดตอกนจนตลอดไปจนจบ

3. ประดษฐทาราในเพลงหนาพาทยโปรยขาวตอก ใหแกศลปนรนครใชราในงานวนเกดครบ 5 รอบ ของนายธนต อยโพธ อดตอธบดกรมศลปากร

4. ประดษฐทาราในเพลงหนาเชดจนตว 3 ตอนขนแผนพานางวนทองหน ในลลาของขนแผนนางวนทองและมาสหมอก ใหประสาทกลมกลนกนในดานทารา เชน ทาสรรเสรญคร ทาโคมสามใบทายนตสทศ ในรายการศรสขนาฏกรรมซงแสดง ณ โรงละครแหงชาตและในรายการอนอกหลายครง

คณคร อาคม สายาคม ขณะประกอบพธไหวคร-ครอบคร นาฏศลปไทย ทมาของภาพ : www.4shared.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 32: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

32

ผลงานดานภาพยนตรและโทรทศน

1. แสดงภาพยนตร เรองอมตาเทว ของบรษทละโวภาพยนตร แสดงเปนพระเอก

2. แสดงภาพยนตร เรองไซอว ของคณะปญญาพล แสดงเปนพระถงซาจง

3. แสดงภาพยนตร เรองรามเกยรต ชดลงสรง เปนตวพระราม และเปนผกากบการแสดง

4. กากบเวทและควบคมการแสดง พรอมทงเปนผบรรยาย ผเขยนบทโทรทศนในรายการนาฏศลปของกรมศลปากร จดแสดงเปนครงแรกทางไทยทวชอง 4 บางขนพรหม ออกอากาศ เมอวนท 2 ตลาคม 2498 และไดรบความสาเรจมาจนถงปจจบนน

5. จดรายการโฆษณาจาหนายแผนเสยง เขยนคาบรรยาย และเปนผบรรยายของกรมศลปากรทางไทยทว ชอง 4 และชอง 7

๖. บรรยายการถายทอดโทรทศนทโรงละครของกรมศลปากร ในการแสดงโขนและละครของกรมศลปากร ตาแหนงหนาทสดทายในกรมศลปากร ครอาคมดารงตาแหนงผเชยวชาญ (โขน) ประจากองการสงคต มหนาทใหคาปรกษาตลอกจนแนะนาเกยวกบทาราทงโขนและละครแกบรรดาศลปนของกองการสงคต และมหนาทโดยตรงจะตองเปนผทาพธไหวครและครอบนกศกษาวทยาลยนาฏศลปสาขาภมภาคพรอมทงทาพธใหแกบรรดาศลปนทวๆไป

วนท 8 มถนายน พ.ศ. 2525 ครอาคม สายาคม เดนทางไปราชการทจงหวดเชยงใหมพรอมกบภรรยา เพอประกอบพธไหวครและครอบนกศกษาวทยาลยนาฏศลปเชยงใหม ในวนท 10 มถนายน พ.ศ. 2525 และไดถงแกกรรม ณ โรงแรมอโนดาตเมอวนท 9 มถนายน พ.ศ. 2525 รวมอายได 65 ป

ประดษฐทารา คอ ทาตระนาฏราช ทมาของภาพ : www.missladyboys.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 33: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

33

นายกว วรศะรน ศลปนแหงชาตสาขาศลปะการแสดง ( นาฏศลป-โขน ) พ.ศ. 2531 นายกว วรศะรน เกดทกรงเทพมหานคร เปนศลปนผทรงวทยาคณในดานนาฏศลปโขนของกรมศลปากร ม

ความสามารถในกระบวนการงานนาฏศลป และการแสดงโขนทกประเภท เปนแมแบบการแสดงโขน โดยเฉพาะตวลงในบทหนมานทสามารถแสดงไดเยยมและมฝมอเปนเลศ เปนทงผแสดง ผฝกซอม ผควบคมการแสดง รวมทงเปนหวหนาคณะควบคมขาราชการศลปน และนกเรยน ไปเผยแพรแลกเปลยนวฒนธรรมทงในประเทศและตางประเทศ นอกจากชานาญในดานการแสดงแลว นายกร วรศะรน ยงเชยวชาญเปนพเศษในดานการประดษฐทาราตางๆ เปนผถายทอดฝกสอนความรทางนาฎศลปโขนภาคปฏบตฝายลงใหแกนกเรยนวทยาลยนาฎศลป ศลปนและครนาฎศลป ทาใหบคคลเหลานมชอเสยงมาแลวหลายรน นบวานายกร วรศะรน เปนผทรงคณวฒลาเลศทางศลปวทยาการดานนาฎศลปโขน ผลงานททรงคณคาของทานไดจรรโลงศลปะแหงการแสดงของไทยไวอยางนาภาคภม เปนทยอมรบยกยองในวงการนาฎศลปไทยและบคคลทรกศลปะการแสดงโดยทวไป

3.2 นายกร วรศะรน

3.2 นายกว วรศะรน ศลปนแหงชาตสาขาศลปะการแสดง ( นาฏศลป-โขน ) พ.ศ. 2531ทมาของภาพ : www.wasan2545.wordpress.com นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

ศลปนผทรงวทยาคณในดานนาฎศลปโขนของกรมศลปากร ทมาของภาพ : www.branch.nlt.go.th/korat/d-library/index.php

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 25 กรกฎาคม 2557

Page 34: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

34

นาฏศลปไทยมการสบทอดกนมายาวนานจนถงทกวนน เพราะมบรมครทางนาฏศลปไดถายทอดความรใหกบลกศษยจากรนตอรน

เมออายได 21 ป ไดเขาถวายตวเปนอนเตวาสกกบทานพระครกาชาต (แกว) ณ วดพกลทอง ศกษาเลาเรยนทางฝายพระศาสนา และไดอปสมบททวดพกลทอง โดยมทานพระครกาเดม (หน) เปนอปชฌาย เมออปสมบทแลวไดพยายามปฏบตธรรมในพระศาสนาตามพระวนยแหงพทธบญญตตามกาลงของขาพเจาทจะปฏบตได ตอจากนนไดลาออกจากเพศบรรพชตมาอยอาศยกบนางพลบผเปนพของขาพเจา (พนองรวมบดา มารดาเดยวกน 2 คนคอ พพลบกบขาพเจา) นสยของขาพเจาชอบปรกษาหารอกบสมณะชพราหมณอยเสมอ ถงแมจะลาสกขาบทแลวกจรง

บตรเนอหาท 1.4 เรอง ประวตบคคลส าคญในนาฏศลปและการแสดง

4. ประวตบคคลส าคญในการแสดงพนเมอง

4. ประวตบคคลส าคญในการแสดงพนเมอง

4 .1 ขนอปภมภนรากร (พม ชวยพลเงน)

ขนอปภมภนรากร (พม) เกดวนศกร เดอน 4 ขน 7 คา เวลา 11 นาฬกา ปเถาะ พ.ศ. 2434 เปนบตร นายเงน นางชม ชวยพลเงน เกด ณ บานเกาะมวง หมท 2 ตาบลดอนทราย อาเภอควนขนน จงหวดพทลง เมออายได 7 ป บดากถงแกกรรม มารดากยายมาอยบานชายคลอง ตาบลชะมวง อาเภอเดยวกน เมออายได 11 ป มารดาไดนาไปฝากใหเขาเรยนในสานกทานพระครกาเดม (หน) ณ วดวหารเบก ตาบลลาปา อาเภอเมองพทลง เพอศกษาเลาเรยนหนงสอไทย อยทนนไมนาน พระครกาเดม (หน) ไปกรงเทพฯ ขาพเจาตองกลบมาอยบานเดม ตอมาไดมผมาชกนาใหขาพเจาลงไปทางขบรอง ฟอนรา ไดอตสาหฝกฝนพากเพยรเรยนวชาการราโนรา กบนายชม ทตาบลปาพะยอมอยประมาณ 2 ปยงหาความชานาญไมไดกไปเลาเรยนเพมเตมกบนายลกโกซงเปนโนราอยบานไมเสยบตาบลทาประจะ อาเภอชะอวด จงหวดนครศรธรรมราชเรยน วชานอยประมาณ 8 ปกสาเรจวชาทางราโนรา บรบรณด ขาพเจากกลบมาอยบานตามเดม

4 .1 ประวตขนอปถมภนรากร (โนราพมเทวา) ทมาของภาพ : www.muanglung.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 4 สงหาคม 2557

Page 35: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

35

แตกยงถวายตวเปนศษย ทานยงไดอบรมคณงามความดชขอผดถกอยเสมอมขาดได พระเดชพระคณของทานนบวามอปการะตอขาพเจามากทสด ขาพเจาจงระลกถงทานอยทกเวลา แมวาทานจะลวงลบมรณภาพไปสสคตแลวกจรง ขาพเจายงมความกตญกตเวทอยทกเมอ

เมอขาพเจามอายได 28 ป ไดแตงงานกบนางแหมว และไดตงหนาตงตาทามาหากน อาชพของขาพเจาคอ ทานา ดาเนนการไปตามชอบธรรม อยเปนสขตลอดมา พ.ศ. 2468 ขาพเจาอายได 35 ป เหตทกานนพม นาคะวโรจน ลาออก ทประชมลงความเหนชอบเลอกขาพเจาเปนกานนตาบลชะมวง ขาพเจารบหนาทราชการ ไดพยายามปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรตธรรมมพรหมวหาร 4 เปนทตง เพอผดงไวซงชาต ศาสนาและพระมหากษตรย อนเปนสถาบนทขาพเจาเคารพเทดทนเปนทสด พ.ศ. 2474 เมอขาพเจารบราชการมาได 6 ป กไดรบแตงตงจากเสนาบดกระทรวงมหาดไทยเปน " ขนอปถมภนรากร "พ.ศ. 2475 ขาพเจาไดรบพระราชทานเหรยญพระพทธยอดฟา พระปกเกลาฯ เนองในงานเฉลมฉลองพระนครครบ 150 ป

พ.ศ.2500 ทานพระครสรรตโนภาส ไดจดทาสะพานขามคลองเขาวด ไดนาเงนสวนตวถวาย 1,000 บาท เพราะถอวาเปนบญจรงๆ พรอมกบชวยขอจากผมจตศรทธา 4,000 บาท ลกศษยเกามาราโนรา 2 ครงไดเงน 10,000 บาทเศษ ไดนาถวายทานพระครศรรตโนภาส เจาอาวาสวดพกลทองเพอสมทบทนทาสะพานและพระอโบสถ ในโอกาสนพระเจาวรวงศเธอพระองคเจาเฉลมพลทฆมพร บรจาคเพอสรางประตเหลกพระอโบสถเปนเงน 10,000 บาท อางองถง : จากหนงสอ " อนสรณ งานพระราชทานเพลงศพ ขนอปถมภนรากร "

4 .1 ไดรบแตงตงจากเสนาบดกระทรวงมหาดไทย ทมาของภาพ : www. norapumtawa.blogspot.com/p/blog-page

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 4 สงหาคม 2557

Page 36: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

36

4 .1 ภาพซายถายภาพกบพระองคเจาเฉลมพลทฆมพร ภาพขวา ม.ร.ว. คกฤทธ ปราโมช กมกราบขนอปถมภนรากร

ทมาของภาพ : www. norapumtawa.blogspot.com/p/blog-page นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 4 สงหาคม 2557

Page 37: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

37

ศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดง ( การแสดงพนบาน – ชางฟอน ) ปพทธศกราช 2535 นายคา กาไวย เกดเมอ วนท 25 พฤษภาคม พ . ศ . 2477 ทบานแพะขวาง หมท 13 ตาบลหางดง อาเภอหางดง จงหวดเชยงใหม บดาชอนายอาย กาไวย มารดาชอนางแกว เรอนมล มพนองทงหมด 6 คน เปนชาย 3 คน เปนหญง 3 คน นายคา กาไวย เปนบตรคนสดทอง สมรสกบนางคา สวนหมาก เมอป พ . ศ . 2497 มบตรชายหญงรวมกน 4 คน เมอเรยนจบชนประโยคประถมศกษาแลว ไมไดเรยนตอ เมอไดพบเหนการแสดงพนเมองลานนา ตามงานปอยมากมาย แตทสนใจเปนพเศษคอ ‚ การตกลองสะบดชย ‛ พยายามทจะสมครเขาฝกหดกบคณะตาง ๆ แตกไมมโอกาส จนในทสดดวยความสนใจและตงใจนายคา กลายเปนคนตกลองประจาศรทธาวดเอรญทวน ในป พ.ศ.2504 นายชาญ สโรรส ไดจดการฟนฟ ศลปวฒนธรรมลานนาขน และจดใหมการประกวด ศลปพนเมองแบบตางๆ ณ พทธสถาน นายคา กาไวย และคณะศรทธาวดเอรญทวน ไดสมครเขาประกวด ดวย ปรากฏวา การตกลองสะบดชย ของนายคา กาไวย ไดรบรางวลท 1 จากนนไดพยายามศกษาหาความรเพมเตมทางดานอนมาประกอบ จนทาใหพอครคา กาไวย เปนทรจกของคนทวไปในปจจบนน ผลงานเชดชเกยรต

• ไดรบเกยรตบตรศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดง ( การแสดงพนบาน – ชางฟอน ) ปพทธศกราช 2535 จากสานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต

• ไดรบเกยรตบตรผมผลงานดเดนทางดานวฒนธรรมทองถน จากศนยวฒนธรรมจงหวดเชยงใหม ประจาปพทธศกราช 2535

• ไดรบโลประกาศเกยรตคณ เปนผมอปการคณตอโรงเรยนหางดงรฐราษฎรอปถมภ เปนวทยากรพเศษสอนการตกลองสะบดชย จากกรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ เมอวนท 18 กนยายน 2541

• ไดรบเกยรตบตรเปนผมสวนรวมในการสบทอดและอนรกษศลปวฒนธรรมไทย จากมหาวทยาลยแมฟาหลวง เมอวนท 22 กรกฎาคม 2545

• ไดเขารวมกจกรรมมหกรรมวฒนธรรมลานนา สานสายสมพนธ ครงท 1 จากจงหวดแพร เมอวนท 7 กนยายน 2548

4.2 นายคา กาไวย ทมาของภาพ : www.thaiacting.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 4 สงหาคม 2557

4.2 นายค า กาไวย

Page 38: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

38

ผลงานดานการแสดงศลปะพนบาน ครคา กาไวย ไดคดคนและประดษฐชดการแสดงไวเปนจานวนมากมายหลายชด ซงแตละชดไดมง

แสดงออกถง เอกลกษณของศลปะลานนาในดานการแสดง ดวยการพยายามอนรกษ และผสมผสานสงทเปนลกษณะพนบาน เขามา จนทาใหเกดรปแบบของการแสดงทแปลกใหม และหลากหลาย ผลงานของ ครคา กาไวย ทไดคดคนประดษฐทารา รวมกบคณาจารยของวทยาลยนาฏศลปเชยงใหม

ฟอนกมผด

ฟอนว

ฟอนดาบ

ฟอนสาวไหม

สาหรบชด ‚ กลองสะบดชย ‛ เปนผลงานททาใหครคา กาไวย มชอเสยงมากทสด

4.2 นายคา กาไวย กบผลงานคดคนประดษฐทารา ทมาของภาพ : www.culture.go.th

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 4 สงหาคม 2557

Page 39: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

39

โดยเฉพาะอยางยง เพลงอแซว จากแมบวผนเนองจากทานมความรกในดานการอานหนงสอ โดยเฉพาะอยางยง วรรณคดไทยเปนพเศษ จงสามารถจดจาลลาการประพนธและเคาโครงเรองเหลานนมาประพนธเปนเพลงอแซวไดอยางไพเราะงดงาม แมขวญจตไดออกตระเวนเลนเพลงอแซวเพอเพมพนประสบการณและหาความรกบครเพลงพนบานอกหลายทาน ทาใหความสามารถของทานพฒนาขนโดยลาดบจนเรมมชอเสยง

4.3 นางเกลยว เสรจกจ (ขวญจต ศรประจนต)

ศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดง (เพลงพนบาน-เพลงอแซว) ป 2539 แมขวญจต ศรประจนต มนามจรงวา นางเกลยว เสรจกจ เกดเมอ

วนท 3 สงหาคม พทธศกราช 2490 ต.วงนาซบ อ.ศรประจนต จ.สพรรณบร เปนบตรของนายอง และนางปลด เสรจกจ มพนอง 3 คน สมรสกบนายเสว ธราพร มบตร 3 คน เปน ชาย 1 คน และหญง 2 คน เปนผทมความสนใจทางดานการรองเพลงพนบานมาตงแตป 2505 ขณะทอายประมาณ 15 ป โดยมความชนชม และเฝาตดตามการขบรองเพลงของแมบวผน จนทรศร (ศลปนแหงชาต) และครไสว วงษงาม อยางใกลชดและในทสดกไดขอฝากตวเปนศษยเพอฝกฝนการขบรองเพลงกบครเพลงทง 2 ทาน ดวยความเปนผทมพรสวรรคในทางการขบรอง กอปรดวยความมไหวพรบปฏภาณ และนาเสยงอนเปนเลศ อกทงมความมานะพยายามไมยอ- ทอตออปสรรค ทาใหแมขวญจตสามารถเรยนรวธ การขบรองเพลงพนบานประเภทตางๆ

4.3 นางเกลยว เสรจกจ (ขวญจต ศรประจนต) ทมาของภาพ : www. warang-noi.blogspot.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 4 สงหาคม 2557

4.3 นางเกลยว เสรจกจ (ขวญจต ศรประจนต) ทมาของภาพ : www. gotoknow.org

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 4 สงหาคม 2557

Page 40: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

40

ผลงานการขบรองเพลง ผลงานการขบรองเพลงดานตางๆ ของแมขวญจต ตงแตอดตถงปจจบนนอกจาก ทกลาวมาแลว ยงมอกมากมาย แบงออกเปนเพลงหลายประเภทดงน ประเภทเพลงลกทง ไดแก เพลงเศรษฐสพรรณ กนนนะซ วยวาย นางครวญ ออมอกเจาพระยา อายบาปอายบญ ปดทองพระ แหผาปา แฟนหนงเร เสยงครวญจากชาวประชา ชวนนองกลบอสาน กบขาวเพชฌฆาต ฯลฯ ประเภทเพลงพนบาน ไดแก เพลงชดปญหาหวใจ อานสงสทอดกฐน ประเพณไทย นาตาหมอนวด ประวตเมองสพรรณ อแซวประยกต พระมาลยโปรดนรก พระคณพอแม อานสงสบรรพชา ประเพณแตงงาน เตนการาเคยวเกยวมดตะนอย ฯลฯ ประเภทเพลงแหล ไดแก แหลมทรเดนดง แหลประวตนาค แหลกญหาชาล แหลทาขวญนาค แหลถาม-ตอบพธแตงขนหมาก แหลถาม-ตอบเรองการแตงาน ฯลฯ ตวอยางบทเพลงอแซว

บทรองไหวคร กอนจะเลนใหด ตองไหวครเสยกอน จะไดกราบขอพร เอาไวคมภย สบนวประนม กราบกมวนทา กอนท

ลกจะวา เอยเพลงไป จะไหวพระพทธทลา ไหวพระธรรมทเลศ จะไหวพระสงฆองคประเสรฐ อรหนตขวาซาย ขอใหเปนฉตรแกว แลวกางกน ขออยาใหมอน อนตราย จะไหวคณบดร เชยวหนอมารดา ททานไดเลยงลกมา จนโตใหญขอใหมาปกเกศ แลวปกปอง อยาใหลกมอน อนตราย ลกขอไหวคณคร ผสงสอน ขอใหมาตอกลอน ของลกไว ขอมานงอยในคอ คอยตอปญญา เมอลกจะวา แลวเพลงไปลกจะไหวครพกทลกจา บทกลอนทแนะนา สงเสรมใหรองอะไรกอยาใหผด คดแคลวคลอง ขอใหหวสมอง ลกวองไวใหวากลอนเฉาะๆ เสนาะสาเนยง ขอใหกลอนกลมเกลยง เปลงเสยงถกใจ แลวรองวาไชโย เอยไชยยะ ขอใหลกชนะ ทกคนไป

4.3 นางเกลยว เสรจกจ (ขวญจต ศรประจนต)กบผลงานการขบรองเพลง ทมาของภาพ : www. gotoknow.org

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 4 สงหาคม 2557

Page 41: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

41

บานเยน รากแกน ศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดง (การแสดงพนบาน-หมอลา) ประจาป พ.ศ. 2556

บานเยน รากแกน เปนนกรองลกทงหญงสไตลอสาน แนวหมอลา ไดรบสมญานามวา "ราชนลกทงหมอลาประยกต" มชอเสยงโดงดงทงในและตางประเทศ

ความเปนมา เปนบคคลอจฉรยะดานการแสดงมาตงแตเยาววย เมอจบชนประถมศกษาแลวไดคลกคลอยกบญาตผใหญท

เปนศลปนพนบาน คอหมอลาหนเวยง หมอลาชอดงของจงหวดอบลราชธาน โดยมคณพอสดตา และคณแมเหมอย รากแกน ซงเปนหมอลาในทองถนคอยใหกาลงใจและฝกฝนทกษะ การลา การรายราทสวยงามจนสามารถทองกลอนลา รา และรายราทาตาง ๆ เปนทชนชมของครและพอแมและประชาชนทวไป

บานเยน รากแกน ออกแสดงหมอลาครงแรกเมออาย 14 ป ดวยนาเสยงมหาเสนหและรปรางหนาตาสวย มลลาในการลาไมเหมอนใคร อาย 18 ป ไดเปนหวหนาวงดนตรลกทงหมอลาคณะบานเยน รากแกน มการแสดงตามจงหวดตาง ๆ การแสดงบนเวทระดบชาต จนไดรบการยกยองเปนราชนลกทงหมอลา

4.4 บานเยน รากแกน

บานเยน รากแกน เกดทบานกดหลอย ต.โนนสวาง อ.ตระการพชผล (ปจจบนเปนอาเภอกดขาวปน) เมอ 14 ตลาคม พ.ศ.2495 อยทบรษทแคนซอ จากด 338/77 หมบานปรชา-ดอนเมอง ถ.ประชาธปตย อ.ธญบร จ.ปทมธาน ปจจบน : อาจารยพเศษ คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน การศกษา : จบชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนบานทาวงหน ต.ในเมอง อ.เมอง จ.อบลราชธาน

4.4 บานเยน รากแกน ทมาของภาพ : www. wikipedia.org/wiki

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 4 สงหาคม 2557

Page 42: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

42

ผลงานเพลง ชดลาสด แมฮางมหาเสนห

รางวลและเกยรตยศ

-รางวลพระราชทานผอนรกษเพลงพนบานดเดน จากพระเจาวรวงศเธอพระองคเจาโสมสวลพระวรราชาทนดดามาต ป 2539,

-เกยรตบตรศลปนพนบานอสาน จากกรมศลปากรป 2542 -เกยรตบตรสมาพนธหมอลาแหงประเทศไทย ป 2542 -งาน ‚60 ป เลาขานตานานลกทงไทย‛ โลจากรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ ป 2542

-รางวลพฌเนศรทองคาพระราชทาน ป 2542, รวมงานแสดงพระมหาชนก ป 2543 -ศลปนเกยรตยศหญง ในงาน ‚พระพฆเนศทองพระราชทานครงท 7‛ จากผลงานการแสดงและความสามารถดานศลปะ ทแพรหลายสสาธารณชน จนไดรบรางวลศลปนดเดนจงหวดอบลราชธาน จากสานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต ป 2543 และไดรบปรญญากตตมศกดศลปศาสตรมหาบณฑต สาขานาฏศลปและการแสดง จากสถาบนราชภฏอบลราชธาน ป 2543

4.4 บานเยน รากแกน ทมาของภาพ : www.baanmaha.com

นางเยนจตร บญศร สบคนวนท 4 สงหาคม 2557

Page 43: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

43

แบบทดสอบทาย

ชดการสอนประกอบการเรยนร

ชดท 1

เรอง ประวตบคคลส าคญในนาฏศลปและการแสดง

Page 44: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

44

ชอ กลม.....................................................................................เลขท........................................................ชน......

ตอนท 1 ค าชแจง เขยนอภปราย จาแนกประวตบคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทย ( 10 คะแนน ) ตวชวด อภปรายบทบาทของบคคลสาคญในวงการนาฏศลปและการละครของประเทศไทยในยคสมยตางๆ

(ศ 3.2 ม.5/2) 1.ประวตบคคลสาคญในการแสดงนาฏศลปไทย ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.ประวตบคคลสาคญในการแสดงละครไทย ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แบบฝกหดชดการสอนประกอบการเรยนร ชดท 1

เรอง ประวตบคคลส าคญในนาฏศลปและการแสดง

Page 45: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

45

3.ประวตบคคลสาคญในการแสดงโขน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4.ประวตบคคลสาคญในการแสดงพนเมอง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 46: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

46

ชอ นาย / นางสาว.......................................นามสกล.......................................ชน..........เลขท................

ตอบค าถามพฒนาการคด

ตอนท 2 ค าชแจง นกเรยนแสดงความคดเหน สรปความสาคญของบคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทย 10คะแนน ตวชวด อภปรายบทบาทของบคคลสาคญในวงการนาฏศลปและการละครของประเทศไทยในยคสมยตางๆ

(ศ 3.2 ม.5/2) 1) นกเรยนคดวาประวตบคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทยมประโยชนตอการเรยนวชานาฏศลปอยางไรจงอธบาย ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แบบฝกหดชดการสอนประกอบการเรยนร ชดท 1

เรอง ประวตบคคลส าคญในนาฏศลปและการแสดง

Page 47: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

47

ตอนท 1 ค าชแจง เขยนอภปราย จาแนกประวตบคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทย ( 10 คะแนน ) ตวชวด อภปรายบทบาทของบคคลสาคญในวงการนาฏศลปและการละครของประเทศไทยในยคสมยตางๆ

(ศ 3.2 ม.5/2) ประวตบคคลส าคญประเภทตางๆ มชอดงตอไปน

1 ประวตบคคลสาคญในการแสดงนาฏศลปไทย

1.1 หมอมครตวน (ศภลกษณ) ภทรนาวก 1.2 ครมลล คงประภศร 1.3 คณครลมล ยมะคปต 1.4 ครเฉลย ศขวณช

2. ประวตบคคลสาคญในการแสดงละครไทย

2.1 เจาจอมหมอมละคร เจาจอมมารดาอมพา กาญจหนา เจาจอมมารดาในรชกาลท 2 2.2 เจาจอมหมอมละคร ทาววรจนทร (เจาจอมมารดาวาด ในรชกาลท 4) 2.3 สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวตวงศ 2.4 ครเสร หวงในธรรม 2.5 ครสวรรณ ชลานเคราะห

เฉลย แบบฝกหดชดการสอนประกอบการเรยนร

ชดท 1 เรอง ประวตบคคลส าคญในนาฏศลปและการแสดง

Page 48: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

48

ประวตบคคลส าคญประเภทตางๆ มชอดงตอไปน 3.ประวตบคคลสาคญในการแสดงโขน 3.1 นายอาคม สายาคม

3.2 นายกร วรศะรน 4.ประวตบคคลสาคญในการแสดงพนเมอง

4 .1 ขนอปภมภนรากร (พม ชวยพลเงน) 4 .2 นายคา กาไวย 4 .3 นางเกลยว เสรจกจ (ขวญจต ศรประจนต) 4 .4 บานเยน รากแกน

ตอนท 2 ตอบคาถามพฒนาการคด ค าชแจง นกเรยนแสดงความคดเหน สรปความสาคญของบคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทย(P)10คะแนน นกเรยนคดวาประวตบคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทยมประโยชนตอการเรยนวชานาฏศลปอยางไรจงอธบาย แนวคาตอบ

ตามดลพนจของผสอน

Page 49: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

49

แบบประเมนโดยการสงเกตพฤตกรรมทกษะการปฏบตงานรวมกบผอนของนกเรยนรายบคคล

ค าชแจง สงเกตพฤตกรรมทกษะการปฏบตงานรวมกบผอนของนกเรยนรายบคคลแลวท าเครองหมาย / ลงในชองตามรายการตอไปน

เลขท

รายการประเมน / ระดบคณภาพ รวม

ผลการ ประเมน

ปฏบตตาม

ขนตอน

มความสะอาด สวยงาม

ใหความรวมมอ ในการท างาน

มความละเอยด รอบคอบ

มภาวะผน า กลา

แสดงออก

10

คะ

2 1 0 2 1 0 2 1 0 2 1 0 2 1 0 แนน ผ มผ 1 2 3 4 5 6 7

8 9

10 11 12 13 14 15 16

Page 50: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

50

ค าอธบายระดบคณภาพและเกณฑการประเมน / ระดบคะแนน

รายการประเมน/เกณฑ

ค าอธบายระดบคณภาพและเกณฑการประเมน / ระดบคะแนน 2 คะแนน

มพฤตกรรมทกษะ ปฏบตงานเหมาะสมด

1 คะแนน มพฤตกรรมทกษะ ปฏบตงานเหมาะสม

0 คะแนน มพฤตกรรมทกษะ

ปฏบตงานไมเหมาะสม 1.ใฝเรยนรปฏบตตาม ขนตอน

ใฝเรยนรปฏบตงานตามขนตอนทวางแผนไวครบถวน

ใฝเรยนรปฏบตงานตามขนตอนทวางแผนเพยงเลกนอย

ไมใฝเรยนรปฏบตงานตามขนตอนทวางแผนไว

2.มความรกในความไทย สนใจจดจอในเรองทก าลงปฏบตเปนอยางด

สนใจบางคยเรองอนบางขณะทก าลงปฏบต

ไมสนใจจดจอในเรองทก าลงปฏบต

3.ใหความรวมมอในการท างาน

สมาชกทกคนมสวนรวมในการท างานตามหนาททไดรบมอบหมาย

สมาชกบางคนมสวนรวมในการท างานตามหนาททไดรบมอบหมาย

สมาชกมสวนรวมไมมสวนในการท างานตามหนาททไดรบมอบหมาย

4.มความละเอยดรอบคอบ

มทกษะกระบวนการท างานไดถกตองครบถวน

มทกษะในกระบวนการท างานบางสวนถกตองครบถวน

มทกษะกระบวนการท างานไมถกตองไมครบถวน

5.มความมงมนในภาวะผน ากลาแสดงออก

มทกษะการน าเสนอใหสมาชกสนใจฟงเปนอยางด

มทกษะการน าเสนอเลกนอยใหสมาชกสนใจฟง

ไมมทกษะการน าเสนอใหสมาชกสนใจฟงเลย

ระดบคณภาพ 2 คะแนน หมายถง มพฤตกรรทกษะปฏบตงานเหมาะสมด

1 คะแนน หมายถง มพฤตกรรมทกษะปฏบตงานเหมาะสม 0 คะแนน หมายถง มพฤตกรรมทกษะปฏบตงานไมเหมาะสม

เกณฑการประเมนดานพฤตกรรมทกษะปฏบตงานของนกเรยน ไดคะแนน 1-2 ระดบระดบทกษะปฏบตงาน / ผลงานนกเรยนต ากวาเกณฑ

ไดคะแนน 3-5 ระดบทกษะปฏบตงาน / ผลงานนกเรยนพอใช ไดคะแนน 4-6 ระดบทกษะปฏบตงาน / ผลงานนกเรยนไดคอนขางด ไดคะแนน 7-10 ระดบทกษะปฏบตงาน / ผลงานนกเรยนด

เกณฑการประเมน ไดคะแนน 1-5 ไมผานการประเมน

ไดคะแนน 6-10 ผานการประเมน

Page 51: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

51

แบบฝกหดชดการสอนประกอบการเรยนร

ชดท 1 เรอง ประวตบคคลส าคญในนาฏศลปและการแสดง

ผลการทดสอบวดผลหลงเรยนร นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ปการศกษา 2557

เลขท ชอ ตอนท 1 ตอนท 2 คะแนนปฏบต รวม 2 ตอน

(10คะแนน) (10คะแนน) (10คะแนน) (30คะแนน)

1 2 3 4 5 6 7

8 9

10 11 12 13 14 15 16

รวม

คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

คดเปนรอยละ

ลงชอ

ผบนทก

นางเยนจตร บญศร ต าแหนงครช านาญการ

วนทสอน 6 มกราคม 2558

Page 52: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

52

บรรณานกรม

คาประกาศเกยรตคณ จากเวบไซต สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต โครงการเปดบานศลปนแหงชาต กองทนสงเสรมงานวฒนธรรม กรมสงเสรมวฒนธรรม ธนต อยโพธ. พธไหวครและครอบโขนละคอน ศลปะละคอนรา หรอคมอนาฏศลปไทย พระเจาวรวงศเธอ

พระองคเจาเฉลมพลทฆมพร โปรดฯใหพมพในงานฉลองพระชนมาย 5 รอบ.กรงเทพฯ : หางหนสวนจากดศวพร, 2516.

นชนาฏ ดเจรญ. พธไหวครและครอบครนาฏศลปไทย.วารสารมนษยศาสตร.ปท 1 ฉบบท 2 เดอนกรกฎาคม – ธนวาคม 2547

นตกร กรยวเชยร. ศลปนแหงชาต. กรงเทพฯ : อมรนทร พรนตง แอนดพบลชชง จากด (มหาชน), 2544. หนา 106. หนงสอเรยน ศลปะ นาฏศลป ชนมธยมศกษา ม.4-ม.6 อกษรเจรญทศน พมพครงท 16 หนงสอเรยน รายวชา

พนฐานนาฏศลป ชนมธยมศกษาปท 4-6 สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.) หนงสอเรยน ดนตร-นาฏศลป ชนมธยมศกษาปท 5 สานกพมพวฒนาพานช หลกสตร 2551 บคคลสาคญในวงการนาฏศลปไทยและละครไทย โดย คณครพนมพร ชนชนะ หนา 5 - 8 อางอง ประวตบคคลสาคญในนาฏศลปและการแสดง โดย นางเยนจตร บญศร ชดการสอนประกอบการเรยนร ชดท 1

กลมสาระการเรยนรศลปะ(สาระนาฏศลป) ชนมธยมศกษาปท 5 รหสวชา ศ 32102 วกพเดย สารานกรมเสร อางอง ศลปนแหงชาต พ.ศ. 2528-2530. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน, 2544. หนา 173-178. www.art.culture.go.th/ www.baanmaha.com www.bloggang.com www.chula.ac.th www.culture.go.th www.culture.go.th www.changrum.com www.ecurriculum.mv.ac.th www. fbcdn-sphotos-g-a.akamaihd.net www. gotoknow.org www. khunmaebook.tarad.com www.muanglung.com www.monnut.com www.missladyboys.com

www. sites.google.com www.su-usedbook.com www.sirindhornmusiclibrary.mahidol.ac.th www.thaigoodview.com/ www. th.wikipedia.org www. .thaigoodview.com/library/teachershow www.theart.pimkong.com www.thaidances.com www.vcharkarn.com www.wikipedia.org www.wasan2545.wordpress.com www. warang-noi.blogspot.com www.vcharkarn.com www. wikipedia.org/wiki

Page 53: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

53

ประวตผจดท า

ประวตผวจย

นางเยนจตร บญศร

ตาแหนงเลขท 27570-2(ถ) เกดวนท 17 เดอน ธนวาคม พ.ศ. 2521

ณ บานเลขท165 บานปกคม หม 6 ตาบลทาเกวยน อาเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว 27160 โทรศพท 087-8450868

สถานททางานปจจบน

โรงเรยนไทรเดยววทยา หมท 2 ตาบลคลองไทรเดยว อาเภอคลองหาด จงหวดสระแกว 27060 โทรศพท 037 - 261386

สงกดองคการบรหารสวนจงหวดสระแกว กองการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

กระทรวงมหาดไทย

ประวตการศกษา ประวตการศกษา พ.ศ. 2536 จบประถมศกษา โรงเรยนเมองโพนทอง จงหวดรอยเอด พ.ศ.2538 จบประโยคมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนโพนทองวทยายน จงหวดรอยเอด พ.ศ.2540 จบประโยคมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนโพนทองพฒนาวทยา พ.ศ.2544 ศศ.บ. วชาเอกนาฏศลปและการละคร สถาบนราชภฏจนทรเกษม พ.ศ.2545 วค.ป หลกสตรรายวชาชพคร มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย พ.ศ.2551 กศ.ม. สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร

Page 54: เอกสารประกอบการเรียน ชุดที่ 1-ประวัติบุคคลสำคัญในนาฏศิลป์และการแสดง

54

ประวตการ ทางาน

พ.ศ. 2540-2542 เปนนกศกษาชวยงานคณะครศาสตร ตอมาชวยงานศนยวจยและ

พฒนานโยบาย สถาบนราชภฏจนทรเกษม กรงเทพมหานคร พ.ศ. 2543-2544 เปนพนกงานโฮสเตส McDonald'sบรษทแมคโดนลด ประเทศ

ไทย จากด สาขาโรบนสนรชดา และสาขาฟอรจน พ.ศ. 2545 เปนพนกงานpart - time บรษทเลมอนฟารม สาขาเพชรเกษม พ.ศ. 2545-2546 เปนครอตราจาง โรงเรยนบานคลองลดออมใหญ จงหวดนครปฐม พ.ศ. 2546- 2548 เปนครสงกดเอกชน กลมโรงเรยนโสมาภา สาขาโสมาภา 2 เขตบงกม กรงเทพมหานคร พ.ศ. 2548- 2552 บรรจพนกงานครเทศบาลเมองตาก โรงเรยนรตนวทยานสรณ

(เทศบาล 4) ชวยปฏบตราชการ โรงเรยนเทศบาลเพชรวทย (เทศบาล 1 ) พ.ศ. 2552 โอนยาย เปนขาราชการครโรงเรยนไทรเดยววทยา สงกดองคการ

บรหารสวนจงหวดสระแกว ปจจบน เปนขาราชการครโรงเรยนไทรเดยววทยา สงกดองคการบรหาร

สวนจงหวดสระแกว ตาแหนงครวทยฐานะครชานาญการ

ผลงานดเดน พ.ศ.2553 ไดรบคดเลอกครดเดน ระดบจงหวด อบจ. สระแกว พ.ศ.2558 ไดรบคดเลอกครดเดน ระดบจงหวด อบจ. สระแกว