Матэрыяльная і духоўная культура

Рысы архітэктурыТрадыцыі папярэдняга перыяду + Заходнія мастацкія стылі: раманскі і готыка

Віды архітэктуры• Абарончае дойлідства; • Культавае дойлідства.

Абарончае дойлідстваУзрастанне знешняй пагрозы

Будаўніцтва ўмацаванняў

Будаўніцтва каменных вежаў Прыклад: Камянецкая вежа (Брэсцкая вобл.).Таксама ў Тураве, Брэсце, Гродна.

Будаўніцтва замкаўЗ канца ХІІІ ст. – будаўніцтва замкаў.Асабліва шмат – у XIV ст.

Барацьба з крыжакамі.Матэрыял: камень і цэгла, часам – дрэва.Прыклад: Верхні і Ніжні замак у Віцебску (даўжыня ўмацаванняў – амаль 2 км, 15 веж)

Кастэль

Рысы:Чатырохвугольныя збудаванні;Аснова – мураваныя сцены;Па вуглах – 1 ці 2 вежы;Вежы – галоўныя вузлы абароны,

часам і жыллё.Прыклады: замкі ў Крэве і Лідзе.

Кастэль – тып замкаў, запазычаны ў крыжакоў.

Заходні ўплыў у архітэктуры Больш адчуваўся ў

абарончым дойлідстве

Традыцыі мураваных умацаванняў на Захадзе

склаліся ранейУ культавым дойлідстве –

традыцыі гродзенскай і полацкай архітэктурнай школ

Але!Таксама ўплыў заходніх стыляў:Новая тэхніка будаўніцтва;Элементы готыкі.

Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва

Працяг старажытнарускіх традыцый.Вырабы:• Літыя абразкі;• Нацельныя і складныя

крыжы (у сярэдзіне – мошчы святых);• Упрыгожванні (скроневыя

кольцы, бранзалеты, пярсцёнкі).

ІканапісВізантыйскія і старажытнарускія каноны да пач. ХVI ст.

Жывапіснае аздабленне кнігВізантыйскія і

старажытнарускія традыцыі+

Заходнія трыдыцыі.ХIV ст. – “звярыны стыль” – прыгожа выкананыя загалоўныя літары (ініцыялы), у якіх элементы пляцення + жывёльныя формы ці чалавечыя фігуры.

Прыклады кніг• Мсціжскае Евангелле

(верагодна, Мінск, XIV ст.);• “Анежскі” (Мсціслаўскі)

псалтыр.З XIV ст. – парушэнне Візантыйскіх канонаў:Узбагачэнне сцэн;Жанравыя выявы.Прыклад: Лаўрышаўскае Евангелле (пач. XIV ст.)

НасельніцтваБольшая частка – у вёсцы;

У гарадах – нязначная часткаАле!

Побыт не вельмі адрозніваецца

ЖыллёДраўлянае;Падлога з дошак (земляная ці

глінабітная ў сельскай мясцовасці);Глінабітныя печы (у дамах

феадалаў і багатых гараджан – кафляныя);

У гарадах – асобныя рамесныя майстэрні;

Двары агароджаныя;На вуліцах – драўляныя насцілы;Часам у гарадах водаадводныя і

каналізацыйныя збудаванні.

ХарчаваннеСціплае:• Мяса;• Мучныя і крупяныя

стравы;• Гародніна і г.д.

ПосудГліняны Металічны Драўляны Прыборы

• Гаршкі;• Міскі;• Збаны;• З ХIV ст. – макотры –

для расцірання і гатавання прадуктаў.

• Патэльні • Бочкі;• Біклагі;• Чашы і г.д.

• Нажы;• Лыжкі;• Доўгія шыпы

з кольцамі (замест відэльцаў).

АдзеннеЯк і ў папярэдні перыяд – з палатна, футра;Абутак – скураны.