บทท 3 พนธศาสตรและเทคโนโลย DNA (Genetic and DNA technology)

รายวชาชววทยา 4 (ว30246) ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558

นายวชย ลขตพรรกษ คร คศ.1 สาขาวชาชววทยา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ครผสอน นายวชย ลขตพรรกษ ต าแหนงคร คศ.1 เอกวชาชววทยา ประวตการศกษา : ◦ พ.ศ. 2549 วทยาศาสตรบณฑต (เกรยตนยมอนดบ 2) สาขาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล ◦ พ.ศ. 2551 ศกษาศาสตรบณฑต สาขาวชาศกษาศาสตร เอกเทคโนโลยและสอสารการศกษา

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ◦ พ.ศ. 2552 ประกาศนยบตรบณฑตวชาชพคร คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต ◦ พ.ศ. 2555 สาธารณสขศาสตรบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ เอกสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ◦ พ.ศ. 2558 ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการประเมนและการวจยทางการศกษา เอกวจยทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

เทคโนโลยทท าใหสงมชวตหรอองคประกอบสงมชวต มสมบตตามความตองการของมนษย

เทคโนโลยชวภาพ (Biotechnology) การใชเทคโนโลยเพอท าใหสงมชวต หรอองคประกอบของสงมชวตมสมบตตาม

ตองการ ยกตวอยางเชน ◦ การใชจลนทรยในการหมก ◦ การพฒนาปรบปรงพนธพชและสตว ◦ เทคโนโลยชวภาพทเกยวกบ DNA (DNA Technology)

Yeast Lactobacillus

การคดเลอกพนธและการปรบปรงพนธโดยคน การคดเลอกโดยคนจะเกดสงมชวตทมลกษณะดเดนตามความตองการของคน เชน การคดเลอกพนธปลาทบทม (การเจรญเตบโตเรวมสวนทเปนเนอมาก โครงกระดกเลก กางนอย เสนใยกลามเนอละเอยด รสชาตด ไมมกลนทเกดจากไขมนปลา ตานทานตอโรค : พฒนามาจากพนธปลานลทวโลกผสมขามพนธ) การปรบปรงพนธขาว (พนธขาวพนธดทน ามาใช คอ พนธขาวขาวดอกมะล 105 ปลกไดทกภาค ใชเวลา 160 วน ทนแลงและดนเปรยวดนเคม มาอาบรงสแกมมา เกดมวเทชนไดพนธขาว กข 6 กข 10 และกข 15 ทมลกษณะดขนคอ กข 6 เปนพนธขาวเหนยวทมกลนหอม ใหผลผลตสง ทนแลง ตานทานโรคไหมและโรคใบจดสน าตาลไดด กข 15 เปนพนธขาวเจาทใหผลผลต เทากบขาวดอกมะล 105 แต กข 15 มอายสนกวา 10 วน เกบเกยวไดเรวกวา ตานทานโรคไดดกวาขาวดอกมะล 105)

การเพาะเลยงเนอเยอ เปนการโคลนในพช โดยการน าเอาสวนของพชมาเลยงในอาหารสงเคราะหทพชตองการในสภาพปลอดเชอ ควบคมแสงสวาง อณหภม ความชน และกระตนการเจรญของพชดวยฮอรโมนพช ประโยชน 1. ไดพชจ านวนมากทมลกษณะเหมอนเดม 2. ใชเวลาสนในการผลตตนพนธด 3. ตนพนธทไดปราศจากโรค 4. ใชผลตตนพนธทผสมกนเองในธรรมชาตยาก เสยงตอการสญพนธ

Cloning : หมายถง กระบวนการสรางสงทมลกษณะทางพนธกรรม เหมอนกนกบสงทมอยกอน มนษยรจกโคลนนงมาแตสมยโบราณแลว แตเปนการรจกโคลนนง ทเกดกบพช นนคอ การขยายพนธพชโดย ไมอาศยเพศ เชน การแตกหนอ

พนธวศวกรรม (Genetic Engineering) พนธวศวกรรม (genetic engineering) หมายถง เทคโนโลยทท าการเคลอนยาย

ยน (gene) จากสงมชวตสปชสหนงไปสสงมชวตอกสปชสหนง เปนการสราง DNA สายผสม (recombinant DNA)

สรางสงมชวตรปแบบใหม (novel) ทมคณลกษณะแบบใหม ซงไมเคยปรากฏในธรรมชาตมากอน

เปลยนแปลงหนวยพนธกรรม หรอ DNA ของสงมชวต

เคลอนยายยนทอยเหนอกฎเกณฑ ธรรมชาต สงมชวตทเกดขนอาจมยน ลกผสมแบบใหม

พนธวศวกรรม (genetic engineering) คอเทคโนโลยเกยวกบ DNA เปนการสราง DNA สายผสม (recombinant DNA) เพอใหได

สงมชวตทมลกษณะตามความตองการ โดยใชเอนไซมตดจ าเพาะ (restriction enzyme) และเอนไซม DNA ligase

เทคนคการสราง DNA สายผสม (recombinant DNA)

1. ใชเอนไซมตดจ าเพาะตดสาย DNA ณ ต าแหนง ทจ าเพาะกบชนดของเอนไซม DNA จะมการ เรยงตวของเบสจากทศ 5/ ไปส 3/ เหมอนกนทงสองสาย อาจเกดปลายเหนยว (sticky end) คอมนวคลโอไทดสายเดยวยนออกมา หรอ ปลายท (blunt end) คอ ไมเกดนวคลโอไทด สายเดยวขนอยกบชนดของเอนไซม

2. DNA ligase ใชในการเชอมตอสาย DNA ตางชนดเขาดวยกน

genetically

modified

organism:

GMOs

ตวอยางเอนไซมตดจ าเพาะ

กระบวนการในพนธวศวกรรม

ประกอบดวยกระบวนการโดยรวมคอ 1. การเตรยมยน (gene) หรอ DNA ทสนใจ 2. การตด DNA อยางจ าเพาะดวยเอนไซมตดจ าเพาะ 3. การเชอมตอชนสวนของ DNA ทแยกไดกบ DNA พาหะ (vector) เชน พลาสมด

(plasmid), phage, cosmid 4. การน าพาหะ (vector) ทมยนทสนใจแทรกอย หรอ DNA สายผสม ใสเขาไปในเซลลผรบ

(host) หลงจากนนเลยงเซลลผรบใหแบงเซลลหลายๆครง ท าใหเพมจ านวนเซลล หรอเพมปรมาณยนทนาสนใจ กระบวนการนเรยกวา การโคลนยน (gene cloning)

5. การคดเลอกเซลลทม DNA สายผสมตามทตองการ

การโคลนยน

(gene cloning) คอการเพมจ านวน DNA ท

ตองการศกษาใหมปรมาณ

มากพอทตองการศกษาได

เรยกวาการโคลน DNA

(DNA cloning) และหาก

DNA บรเวณน นเปนยน

เรยกวาการโคลนยน (gene

cloning)

1. การเตรยมยน (gene) หรอ DNA ทนาสนใจ การเตรยมชนสวนยนหรอ DNA ทนาสนใจมหลายวธดงน 1. การสกดจากเซลลหรอเนอเยอของสงมชวตทตองการศกษา ซงเปน DNA ทงหมดในจโนมของสงมชวตชนดนน เรยกวา genomic DNA 2. การเตรยม DNA จาก mRNA โดยใชเอนไซม reverse transcriptase จะได DNA ทสงเคราะหขนหรอถอดรหสจาก mRNA เรยกวา complementary DNA (cDNA) 3. การสงเคราะห DNA โดยวธทางเคมสามารถสงเคราะห oligonucleotide ใหมล าดบเบสทตองการโดยเครองสงเคราะหอตโนมต ม 2 วธทใชกนอยางกวางขวางคอ วธ phosphate triester และวธ phosphite triester

phosphate triester

2. การตด DNA อยางจ าเพาะดวยเอนไซมตดจ าเพาะ

เอนไซมตดจ าเพาะ (Restriction enzyme or restriction endonuclease) แบบท 2 (type II) เปนเอนไซมทใชกนมากในการ

ตดตอยน ประกอบดวยโพลเพพไทดเพยงชนดเดยว การตด DNA จะเกดทต าแหนงจ าเพาะในบรเวณจดจ า (recognition site) หรอจดใกล

กบบรเวณจดจ า ท าใหไดชนขนาด DNA ทมขนาดแนนอน

Blunt end กบ Sticky end

ตวอยางเอนไซมตดจ าเพาะ (restriction enzyme)

3. การเชอมตอชนสวนของ DNA ทแยกไดกบ DNA พาหะ (vector) การเชอมตออาศยเอนไซม ligase การท าพนธวศวกรรมตองน า DNA ทสนใจเขาสภายในเซลลผรบ โดยอาศย DNA พาหะ

(vector) คณสมบตของ DNA พาหะ (vector)มดงน ◦ มสวนของ DNA ทเปนจดเรมในการจ าลองตว (origin of replication,ORI) ท าใหสามารถ

เพมจ านวนตวเองไดพรอมๆ กบ DNA ทใสเขาไป ◦ มยนเครองหมาย (marker gene) ส าหรบใชในการคดเลอก เชน ยนทดอยาปฏชวนะ ยนท

เกยวกบการสรางหรอสลายกรดอะมโนและน าตาลบางชนด ◦ มบรเวณจดจ าของเอนไซมชนดใดชนดหนงหรอหลายชนดเพยง ต าแหนงเดยวในโมเลกลของ

DNA พาหะ (unique or polylinker site)

ชนดของ DNA พาหะ (vector)

ขนอยกบขนาดของ DNA ทน ามาเชอมและเซลลผรบ ตารางแสดง DNA พาหะ (vector) ชนดตางๆและขนาดของชน DNA ทแทรกในพาหะได

DNA พาหะ (vector) รปราง เซลลผรบ

(host) ขนาดของชน DNA ทแทรกได

Plasmid DNA สายค, วงกลม E. coli ยาวไดถง 10 กโลเบส

Bacteriophage DNA สายตรง, ไวรส E. coli

ยาวไดถง 20 กโลเบส

Cosmid DNA สายค, วงกลม E. coli

30-50 กโลเบส

Yeast Artificial Chromosome-YACs

โครโมโซมเทยม,ยสต

yeast 250-1000 กโลเบส (1 เมกะ

เบส)

pBR322, 4.36kb

Plasmid

Fig. 14-9: Cloning by cosmids. The cosmid is cut at a BglII site next to the cos site. Donor genomic DNA is cut using Sau3A, which gives sticky ends compatible with BglII. A tandem array of donor and vector DNA results from mixing. Phage is packaged in vitro by cutting at the cos site. The cosmid with inserts recircularizes once in the bacterial cell.

4. การน าพาหะ (vector) ทมยนทสนใจแทรกอย หรอ DNA สายผสมใสเขาไปในเซลลผรบ

ขนตอนการน า DNA สายผสม ใสเขาไปในเซลลผรบมหลายวธ คอ

4.1 Transformation เปนการน า DNA ในรปplasmid เขาสเซลลผรบ เซลลผรบทนยมใชกนมากคอ E. Coli โดยท าใหเซลลผรบเปน competent cell กอน ม 3 วธคอ

1) การใชสารเคม เชน dimethyl sulfoxide-DMSO, CaCl2, MgCl2

2) Electroporation- ใชกระแสไฟฟาท าใหเกดรทเยอหมเซลล ท าให DNA หรอพลาสมดเขาสเซลลได

3) การใชแสง laser ท าใหเกดรทเยอหมเซลล

4.2 Transfection ◦ เปนการน า DNA ของ phage ทมขนาดเลก เชน M13 เขาสเซลลผรบ ◦ เมอแบคทเรยไดรบ DNA ของphageจ านวนมาก เซลลจะแตกและ phageจะบกรก

เซลลอนตอไปท าใหเกดจดใส (clear plaque) ◦ จดใส (clear plaque) คอ จ านวน DNA ของphageทเขาสเซลลแบคทเรย

4.3 Transduction ◦ เปนการน า DNA ของcosmid ,lamda phage ทมขนาดใหญเขาสเซลลผรบ ◦ โดยบรรจลงในอนภาคของ phage กอนแลวจงน าเขาเซลล ◦ วธนมประสทธภาพสงกวา Transformation

จดใส (clear plaque)คอจ านวน DNA ของphageทเขาสเซลลแบคทเรย

5. การคดเลอกเซลลทม DNA สายผสมตามทตองการ

5.1 การคดเลอกโดยอาศยลกษณะ (phenotype) ◦ เปนการอาศยการแสดงออกของยนเครองหมาย (marker gene) และมการสรางโปรตน

ออกมา เชน การสรางเอนไซมบางชนดทท าใหเกด clear zone ในอาหารเลยงเชอทม substrate (IPTG) อย หรอพบลกษณะการดอยาในเซลลผรบทไดรบมาจากพลาสมด

5.2 การคดเลอกโดย DNA hybridization ◦ อาศยการจบคกนของสาย DNA ทเปนตวตดตาม (probe) กบ DNA เปาหมายท

ตองการตรวจหาทมล าดบเบสคสมกน บน membrane โดย probe จะตดฉลากดวยสารไอโซโทปหรอเอนไซม

5.3 การคดเลอกโดยวธทางอมมวโนวทยา ◦ ท าไดเมอโคลนทตองการแสดงออกได โดยผลตโปรตน แตโปรตนไมแสดงลกษณะหรอ

phenotype ทชดเจน เปนการตรวจสอบโปรตนทเซลลผลตขนโดยใชแอนตบอดทจ าเพาะกบโปรตนทตองการนน

การคดเลอกเซลลทม DNA สายผสมตามทตองการ

การคดเลอกโดยอาศยลกษณะ (phenotype)

Plasmid/phageทมสวนของยนทสราง b-galactosidase จะสรางเฉพาะ a-fragment เมอ Plasmid/phage ถกน าเขาสแบคทเรย ภายใตภาวะทถกกระตนดวย IPTG จะท าใหม

การสราง b-galactosidase ในแตละ fragment ซงสามารถเปลยน X-gal ใหเปนสน าเงนได แตถาม foreign DNA มาเชอมจะท าใหเกดการท างานของยนดงกลาวบกพรอง ไมมการสราง b-galactosidase ไมสามารถเปลยน X-gal ไดจงใหโคโลนสขาว

Polymerase Chain Reaction (PCR)

เพมจ านวน DNA ในหลอดทดลอง เครองมอ thermocycler

เทคนค PCR (การโคลนยนในหลอดทดลองโดยเทคนคพอลเมอเรสเชนรแอกชน)

เปนการเพมยนโดยใชเครองมอ thermocycler ทควบคมอณหภมระหวางการท างาน อาศยเอนไซม DNA พอลเมอเรสทสามารถทนอณหภมสงได โดยเปนเอนไซมทสกดมาจาก

แบคทเรยในน าพรอน ใช DNA แมแบบทมสวนของ DNA ทตองการโคลน ใช primer ซงเปน DNA สายสนๆไปเกาะกบ DNA ทตองการเปนจดเรมตนการสรางสาย DNA นวคลโอไทด 4 ชนด สารละลายบฟเฟอร

เทคนค PCR สามารถเพมจ านวนโมเลกล DNA ไดจ านวนมากจากแมแบบทมปรมาณนอย ในระยะเวลาทสน แตไมสามารถแทนการโคลนยนโดยอาศยแบคทเรยไดเพราะ ไมสามารถไดผลการแสดงออกของยน และยงมโอกาสผดพลาดได เนองจากเอนไซมบางชนดไมสามารถตรวจสอบความถกตองของล าดบนวคลโอไทดได

ข นตอนการโคลนยนดวยเทคนค PCR

1. น าสาย DNA แมแบบ,DNAไพรเมอร ,นวคลโอไทด ทง 4 และ DNA พอลเมอเรส ใสในสารละลายบฟเฟอร แลวน าเขาเครอง thermocycler

2. เพมอณหภมใหสงขน เชน 90๐C เพอให DNA แมแบบแยกออกจากกนเปนสายเดยว

3. ลดอณหภม เชน 55๐C เพอใหไพรเมอรจบกบ DNA แมแบบ

4. ปรบอณหภมใหเหมาะสมกบการท างานของเอนไซม DNA พอลเมอเรส เชน 72๐C เพอให

เกดการจ าลองสาย DNA ท าขอท 2 – 4 ซ าหลายๆครง เมอสนสด PCR รอบท n จะได DNA 2 n ชด

ขนตอนของกระบวนการ PCR

1. การแยกสายดเอนเอเกลยวคออกจากกน (Denaturation) ใชอณหภม ประมาณ 94 องศาเซลเซยส เมอเรมตนดเอนเอแมแบบ จะอยในลกษณะทเปนเกลยวค เมอเพมอณหภมถงประมาณ 94 องศาเซลเซยส จะท าใหพนธะไฮโดรเจนระหวางคเบสของดเอนเอถกท าลายท าใหเสนดเอนเอแยกออกจากกน

2. การจบของไพรเมอรกบ DNA แมแบบ (Annealing) เมอแยกสายดเอนเอออกจากกนแลวจะลดอณหภมลงเหลอ 40 - 62 องศาเซลเซยส เพอใหดเอนเอสงเคราะหขนาดสนประมาณ 15 - 25 คเบส ทเรยกวา ไพรเมอร (Primer) เขามาจบบรเวณทมล าดบเบสคสมกนในการสงเคราะหดเอนเอ

3. การสงเคราะห DNA สายใหมตอจากไพรเมอร (Extension) ใชอณหภม ประมาณ 68-72 องศาเซลเซยส ในขนตอนนจะเปนการสรางสายดเอนเอตอจากไพรเมอร โดยอณหภมทใชจะพอเหมาะกบการท างานของ Taq DNA polymerase

Gel Electrophoresis

Electrophoresis เปนเทคนคทใชแยกโมเลกลของสารทมประจออกจากกนโดยใชกระแสไฟฟา สารทมประจนนเคลอนทผานตวกลางชนดหนงในสารละลาย สารทประจตางกนจะเคลอนทไปในทศทางตรงกนขาม อตราการเคลอนทยงขนอยกบขนาด รปรางโมเลกล แรงเคลอนไฟฟาและตวกลางทใชดวย

โมเลกลของ DNA ประกอบดวยหมฟอสเฟตจ านวนมาก สารละลายของ DNA จงมประจเปนลบท pH เปนกลาง เมออยในสนามไฟฟาโมเลกลของ DNA จะเคลอนทจากขวลบไปยงขวบวก ความเรวในการเคลอนทของโมเลกล DNA จงขนอยกบขนาดเปนสวนใหญ อยางไรกตามมปจจยอนทมผลตอการเคลอนทของโมเลกล DNA ดวยดงน

การวเคราะห DNA ดวยวธเจลอเลกโทรโฟรซส (gel electrophoresis)

คอ การแยกโมเลกลDNA ทมขนาดแตกตางกนออกจากกนในสนามไฟฟา โดยให DNA เคลอนทผานตวกลางทเปนแผนวน เชน อากาโรสเจล โมเลกลของDNA จะเคลอนทเขาหาขวบวก (anode) โดยโมเลกล DNA ขนาดใหญเคลอนทไดชากวาโมเลกลขนาดเลก และเปรยบเทยบการเคลอนทกบโมเลกล DNA ททราบขนาด (DNA molecular weight marker) ท าใหทราบขนาดโมเลกล DNA ทศกษา

DNA ในสารละลายจะใสไมมสตองยอมดวย อธเดยมโบรไมด จะเรองแสงฟลออเรสเซนซภายใตรงสอลตราไวโอเลตเปนสชมพ

RFLP (restriction fragment length polymorphism)

คอความแตกตางหรอความหลากหลายของขนาดDNAทเกดจากการตดดวยเอนไซมตดจ าเพาะ

ใชเปนเครองหมายทางพนธกรรมได

ศกษาจโนมมนษย E.coli ยสต หน พชวงศผกกาด ขาว เปนตน

Northern blot

ลายพมพ DNA (DNA Fingerprint)

ลายพมพดเอนเอ ของคนเปนเอกลกษณของแตละบคคล เพราะคนทกคนจะมแตกตางกนยกเวนแฝดแททจะเหมอนกน ลายพมพดเอนเอของลกจะไดจากดเอนเอของพอและแมอยางละครง ประโยชน 1. พสจนเพอบคคลในกรณฆาตกรรม กรณบคคลสญหาย 2. พสจนความสมพนธของพอแมและลก

ลายพมพ DNA (DNA Fingerprint) DNA ทงหมดของสงมชวตนนประกอบดวย 2 สวน coding DNA ท าหนาทควบคมการสรางโปรตนทมความส าคญตอกลไกตางๆ ภายใน

รางกาย ซงจะมอยเพยงรอยละ 5 ของชด DNAทงหมด noncoding DNA รอยละ 95 มสวนหนงทเปนเบสซ าตอเนอง (tandem repeat) อยหลาย

ต าแหนง

Tandem Repeat เบสซ าตอเนองนเองทน ามาท าเปนลายพมพดเอนซงเปนเครองหมายพนธกรรม ท าใหสามารถร

ลกษณะของจ านวนการซ าของทอน DNA แตละชดในแตละต าแหนงบนสาย DNA ของสงมชวตและบคคลได

สามารถใชความแตกตางกนของขนาดและจ านวนการซ าของทอน DNA แตละชดน บงบอกถงขอมลพนธกรรมเฉพาะของแตละบคคลได

หลกการท างานของเทคโนโลยลายพมพ DNA

1. เกบตวอยางเซลล ตวอยางตองม DNA ทมคณภาพ ไมเสอมสลาย (ปจจยทท าให DNA เสอมสลายคอ ระยะเวลา อณหภม ความชน แสงแดด สารเคม จลนทรย ฯลฯ) 2. สกด DNA จากเซลลของตวอยาง 3. ตรวจลายพมพดเอนเอ หลกการคอ เลอกตด DNA ในสวนทแสดงเอกลกษณเฉพาะบคคล โดยใช restriction enzyme จากนนน าชนสวน DNA ทถกตดมาวเคราะหตามขนาดดวยวธ Gel Electrophoresi 4. แปลผลลายพมพ DNA โดยการอานผลจากลกษณะต าแหนงของแถบดเอน หรอกราฟทได

DNA sequencing :

Principle of Sanger dideoxy sequencing.

Automate DNA Sequencing

การประยกตใชเทคโนโลยของ DNA

1. เชงการแพทยและเภสชกรรม การวนจฉยโรค การบ าบดดวยยน การสรางผลตภณฑทางเภสชกรรม 2. เชงนตวทยาศาสตร 3. เชงการเกษตร การท าฟารมสตวเพอสขภาพมนษย การสรางสงมชวตดดแปลงพนธกรรม (transgenic organisms) 4. การใชพนธศาสตรเพอศกษาคนควาหายนและหนาทของยน 5. การประยกตใชเพอสงแวดลอม

การสรางฟารมสตวทเสมอนโรงงานผลตยาดานการแพทย เชน ผลตโปรตนยบยงเอนไซมท าลายเซลลปอดของโรคซสตกไฟโบรซส

แยกเซลลไขออกจากเพศเมยฉดยนทตองการใสในนวเคลยสเซลลไขแลวผสมพนธในหลอดทดลองถายฝากเขาตวผรบ

การสรางพชดดแปลงพนธกรรม ถายยนทตองการโดยใชแบคทเรย หรอใช gun gene ผลจากการประยกตใชในเชงการเกษตรดานพช พชตานทานแมลง โดยถายยนบทใหกบพช พชตานทานโรค เชน โรคใบดางจดวงแหวนในมะละกอ พชตานทานสารปราบวชพช พชเพมคณคาทางอาหาร เชน ขาวสามารถสรางวตามนเอ พชทยดอายของผลผลตไดยาวนานขน ท าใหไมสรางเอทลน การใชวธโมเลกลาร บรดดง เพอท าเครองหมายในยนส าหรบการคดเลอกรนตอไป

สงมชวตดดแปลงพนธกรรม (genetically modified organism: GMOs)

genetically modified organism: GMOs

การคนควาหาต าแหนงและหนาทของยน

โดยการยบยงการท างานของโปรตนบางตวเพอศกษาผลการแสดงออกวาผดปกตอยางไร แลวศกษายอนกลบไปทยนสรางโปรตนนนเพอทราบหนาท เปนการชกน าใหเกดมวเทชนหรอการสรางมวแทนท การประยกตใชเพอส งแวดลอม

เชน การสรางสายพนธจลนทรยทยอยสลายสงปนเปอนในสงแวดลอม

การบ าบดดวยยน (gene therapy)

• ใชไวรสน ายนเขาสเซลล : SCID โรคทผปวยไมสามารถสรางภมคมกนได

การสรางผลตภณฑทางเภสชกรรม อนซลน

ยายบยง HIV เปนโมเลกลโปรตนเลยนแบบตวรบทเยอหมเซลลท าใหไวรสกบตวเลยนแบบแทน

Adenosine deaminase (ADA) deficiency

ความปลอดภยของเทคโนโลยทาง DNA และมมมองทางสงคม จรยธรรม

1. การเกดสายพนธใหมทดอสารปฏชวนะ เพราะยนตานทานสารปฎชวนะเปนเครองหมาย ทางพนธกรรม

2. การถายยนตานทานโรค แมลง หรอ สารก าจดแมลงไปยงวชพช 3. การใชประโยชนจากจโนมมนษย

ความกาวหนาทางพนธศาสตรและเทคโนโลยชวภาพ 1. ดานการเกษตร สรางพช GMO ลกษณะตามทตองการ เชน ตานทานโรค ทนแลง ใหผลผลตคณคาทางอาหาร 2. การพฒนาผลตสตว เชน การผสมเทยม การถายฝากตวออน การโคลน 3. การแพทยและสาธารณสข เชน การตรวจโรคหาความบกพรองกอนแตงงาน การรกษาโรคดวยวธยนบ าบด 4. เทคโนโลยดเอนเอ เชน การตรวจสอบดเอนเอของสงมชวตเพอการพสจนเอกลกษณบคคล พนธพช พนธสตว

“THE END”

THANK YOU FOR YOUR ATTENTION!