Лекц 4

Судалгааны анхдагч тоо материалыг цуглуулж,

боловсруулсны үр дүнд гарах дүгнэлтийг тайлбарлан

бичих, хүснэгтэнд харуулах, графикаар дүрслэх зэргээр

илэрхийлж болно.

◦ Статистик хүснэгт бол судалгаанд шаардагдах тоо мэдээг хамгийн

товч тодорхой, эмх цэгцтэй харуулах үндсэн хэлбэр юм. Хүснэгт нь

статистикийн тоо мэдээг бүлэглэх, үзэгдэл юмсын харилцан

хамаарал, динамик болон бүтцийн өөрчлөлтийг илрэхийлэх

хэрэгсэл болдогоороо эдийн засгийн судалгаанд чухал ач

холбогдолтой байдаг.

◦ График дүрслэл нь хүнд ойлгогдохын хувьд илуү байдаг. Статистик

үзүүлэлтийг геометрийн шулуун дүрс ба эсвэл географын зурган

схемээр дүрслэн үзүүлэхийг статистик графикийн арга гэнэ.

Статистикийн үзүүлэлтүүдийг хооронд нь

зэрэгцүүлж үзүүлэх

Хугацааны цувааг үзүүлэх

Үзэгдлийн бүтэц бүрэлдэхүүнийг тодорхойлох

Үзэгдлийн орон зайн тархалтыг илтгэх

Үзэгдлийн хоорондын хамаарлыг илтгэх

Тархалтын цувааг илэрхийлэх

Төлөвлөгөөт үйл ажиллагааны биелэлтийг харуулах

полигон

гистограмм

огив

◦ Дискрет шинжтэй тархалтын цувааг графикаар дүрслэн

харуулахдаа полигоныг ашиглана.

Нэг цехийн 20 ажилчныг мэргэжлийн зэргээр нь судалж

дараах тархалтын цуваа байгуулжээ

Мэргэжлийн

зэрэг (х)

Ажилчдын тоо Өсөн нэмэгдэх давталт

шууд урвуу

I 1 0.05 1 20

II 3 0.15 4 19

III 5 0.25 9 16

IV 6 0.3 15 11

V 3 0.15 18 5

VI 2 0.1 20 2

Дүн 20 1 - -

f % f

S 1

fS

1

4

9

15

18

202019

16

11

5

2

0

5

10

15

20

25

I II III IV V VI

Аж

ил

чд

ын

то

о S

Мэргэжлийн зэрэг х

Огив

шууд Si

урвуу Si

1

3

5

6

3

2

0

1

2

3

4

5

6

7

I II III IV V VI

Аж

ил

чд

ын

то

о f

мэргэжлийн зэрэг х

Полигон

90

2920

3930

4940

6960 1910

5950

Үйлчлүүлэгчдийн тоо х

Өд

ри

йн т

оо

f

Гиспограмм

Тархалтын цувааны интервал тус бүрийн давталтын

хэмжээ уг интервалын уртаас шууд хамаарна. Энэ

нь интервалыг уртасгах, богиносгохоос давталтын

тоо хамаарна гэсэн үг юм. Интервалын уртыг хэв

шинжит ба геометр зарчмаар байгуулсан үед

абсолют давталтаар нь аль интервалд уг үзэгдэл

хамгийн их олон тохиолдож буйг шууд

тодорхойлох боломжгүй байдаг. Иймд тархалтын

нягтрал гэсэн үзүүлэлтийг ашиглана. Давталыг

интервалын уртад харьцуулсан харьцааг тархалтын

нягтрал гэнэ.

i

fT

H