(1)

ภาพอนาคตและ

คณลกษณะของคนไทยทพงประสงค

เอกสารชดโครงการวถการเรยนรของคนไทย ลำดบท 2สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต

(2)

370.112 สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาตส 691 ภ ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทประสงค/

เกรยงศกด เจรญวงศศกด.กรงเทพ ฯ : โครงการวถการเรยนรของคนไทย , 2546.

125,(18) หนาISBN : 974-351-867-31. สงคมไทย - วจย 2. คนไทยทพงประสงค -

วจย 3.เกรยงศกด เจรญวงศศกด 4. ชอเรอง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทประสงคโดย เกรยงศกด เจรญวงศศกด.

สงพมพ สกศ. อนดบท 35/2546

พมพครงท 1 มกราคม 2546

จำนวน 1,000 เลม

จดพมพและเผยแพร สำนกพฒนาการเรยนรและมาตรฐานการศกษาสำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาตถนนสโขทย เขตดสต กรงเทพฯ 10300โทรศพท 0-2668-7123 ตอ 2517โทรสาร 0-2243-1129Web Site : http:// www.onec.go.thE-mail : onec@one.go.th

พมพโดย หางหนสวนจำกด ว.ท.ซ. คอมมวนเคชน2 ซอยสขมวท 65 แขวงพระโขนงเหนอเขตวฒนา กรงเทพฯ 10110

โทรศพท 0-2381-2414 โทรสาร 0-2381-2415

(3)

คำนำ

เจตนารมณและความมงหมายในการจดการศกษา คอการพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงทางรางกาย จตใจสตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดำรงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ซงกระบวนการทสำคญทหลอหลอมใหคนเปนทรพยากรมนษยทมคณภาพนนมใชแตเพยงการศกษาและการเรยนรจากในระบบโรงเรยนเทานน หากแตเปนความรบผดชอบของทกสวนของสงคมไทย โดยเฉพาะการอบรมเลยงดในครอบครว และการเปนแบบอยางทดใหกบเดกและเยาวชน

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ในฐานะหนวยงานดานนโยบายและแผนการศกษาของประเทศไดตระหนกในความสำคญดงกลาว จงไดดำเนนโครงการวถการเรยนรของคนไทย เพอใหไดคณลกษณะคนไทยทพงประสงคและยทธศาสตรของสงคมไทยในการสรางวถการเรยนร ในการใชเปนกรอบและแนวทางในการพฒนาเดกและเยาวชนไทยในชวงแรกเกดถงอาย 20 ป ดวยรปแบบและวธการตางๆ ในลำดบแรกของการดำเนนงานไดมอบหมายใหศาสตราจารยดร.เกรยงศกด เจรญวงศศกด ดำเนนการวจยเอกสารเพ อสำรวจคณลกษณะและภาพอนาคตของคนไทยทพงประสงคเพอเปนองคความรในการกำหนดเปาหมายคณลกษณะของ

(4)

คนไทยทสำคญและจำเปน ใหคนในชาตไดเกดความเขาใจทตรงกน อนจะนำมาซงการรวมพลงกนในการพฒนาคนใหมคณภาพ สอดคลองกบการพฒนาประเทศเขาสสงคมเศรษฐกจฐานความร และการนำศกยภาพของคนไทยมาใชประโยชนอยางเตมท

สำนกงานฯ ขอขอบคณ ศาสตราจารย ดร.เกรยงศกดเจรญวงศศกด ทไดดำเนนการวจยและจดทำรายงาน คณลกษณะและภาพอนาคตคนไทยท พงประสงค ลลวงเปนอยางดและหวงวารายงานฉบบนจะเปนประโยชน ตอการจดทำวถการเรยนรของคนไทย เพอประโยชนในการพฒนาคนไทยใหเปนผมคณภาพเพอรวมกนพฒนาประเทศสบไป

(นายรง แกวแดง)เลขาธการคณะกรรมการการศกษาแหงชาต

(5)

คำชแจง

คนเปนกญแจสำคญท สดในการกำหนดอนาคตของประเทศ การกำหนดยทธศาสตรการพฒนาประเทศจำเปนตองพฒนาคนใหกลายเปน “กญแจดอกสำคญ” ทสามารถไขประตสความรงโรจนไดในอนาคต และเพอบรรลวตถประสงคดงกลาวสงผลใหตลอดระยะเวลาทผานมา การพฒนาคนในประเทศไดฝากไวกบคณภาพทางการศกษาเปนสำคญ ตามทไดบญญตไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต หมวด 1 มาตรา 6 วา

“การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยท สมบรณท งรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม”

หากพจารณาตามตวบทน จะเหนวาเปาหมายของการจดการศกษาเพอพฒนาคนในประเทศม 6 ประการ คอ

1. มความสมบรณทงรางกายและจตใจ2. มสตปญญา : คดได คดเปน ประยกตได3. มความร4. มคณธรรมจรยธรรม5. มวฒนธรรม6. อยรวมกบผอนไดอยางมความสข

เปาหมายดงกลาว เมอพจารณารวมกบบรบทความเปลยนแปลงของกระแสโลกาภวตน อาจกลาวไดวา ยงไมเพยงพอในการ

(6)

เปนเครองยนยนวา จะสามารถพฒนาคนไทยใหเปนคนทกำหนดอนาคตของประเทศได เนองจากกระแสโลกาภวตน กอใหเกดการเปลยนแปลงของสงคมจากเดมในหลาย ๆ เรอง เราจำเปนตองเรมตงแตกาวทหนงนนคอ การกำหนดวสยทศนรวมกนกอนวา“คนทพงประสงคควรมคณลกษณะเชนไร?” เพอทำใหเรามนใจวาอนาคตของประเทศชาตจะมทงความมนคงและมงคงมใชความออนแอและยากไร เราจำเปนตองกำหนดวสยทศนในการพฒนาคนใหชดเจน มฉะนนการพฒนาคนอาจหลงทศ ผดทางไมประสบความสำเรจตามทคาดหวง

รายงานวจยฉบบนจงเปนการตอบคำถามดงกลาว อนเปนการดำเนนการสบเนองจากโครงการ “วถการเรยนรของคนไทย”โดยม ฯพณฯ รองนายกรฐมนตรปองพล อดเรกสาร รบผดชอบกำกบดแลงานดานการศกษา เปนประธานในการดำเนนการเพอหายทธศาสตรในการพฒนาวถการเรยนรของคนไทย ไดมอบหมายใหสำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (สกศ.) เปนผดำเนนการกำหนดคณลกษณะท พงประสงคของคนไทยในอนาคต เพอหายทธศาสตรและกำหนดแนวทางในการพฒนาวถการเรยนรของคนไทย ใหไดคนไทยทมคณลกษณะทพงประสงคตอไป

การศกษาวจยคร งน มวตถประสงคในการสำรวจหาคณลกษณะของคนไทยทพงประสงคในอนาคต เพอกำหนดจดหมายใหหนวยงานตาง ๆ ในชาตรวมพลงรวมกนพฒนาคนไทย

(7)

ใหมคณสมบตทพงประสงคสอดคลองกบการพฒนาประเทศไทยเขาสเศรษฐกจใหมและสงคมเศรษฐกจฐานความร (NewEconomy and Knowledge-based Economy) ในอนาคตและเพอมงใหเกดการนำศกยภาพของคนมาใชอยางเตมท

ผวจยไดรวบรวมผลการศกษา งานวจย รายงานและวทยานพนธทเกยวของกบคณลกษณะและภาพอนาคตของคนไทยทพงประสงค และไดดำเนนการศกษา สงเคราะหและเรยบเรยงใหเหนภาพอนาคตของคนไทยทตองการจะเหน/หรอควรจะเปน โดยครอบคลมท งดานโครงสรางรางกายและสขภาพดานจตใจ ดานสตปญญา ความร ความสามารถ ดานสงคม ศลปะการใชชวต การอาชพและสนทรยะ อนจะนำไปสการสรางกรอบการพฒนาคนไทยใหมลกษณะทพงประสงคทกชวงวย นบตงแตแรกเกดจนกระทงบรรลนตภาวะ

ผวจยหวงเปนอยางยงวา งานวจยนจะเปนประโยชนตอสถาบน หรอองคกรตาง ๆ อาท สถาบนครอบครว สถาบนการศกษา สอสารมวลชน สถาบนการเมอง ฯลฯ ในการนำไปพฒนา และสรางคณลกษณะคนไทยทพงประสงค เพอรองรบการเปลยนแปลงทจะเกดขนในอนาคตตอไป

เกรยงศกด เจรญวงศศกดผอำนวยการสถาบนอนาคตศกษาเพอการพฒนา

พฤศจกายน 2545

(8)

กตตกรรมประกาศ

รายงานฉบบน เปนงานวจยเอกสารท ทางสำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (สกศ.) มอบหมายใหผวจยรวบรวมผลการศกษา งานวจย รายงานและวทยานพนธทเกยวของกบคณลกษณะและภาพอนาคตของคนไทยทพงประสงค เพอดำเนนการศกษา สงเคราะหและเรยบเรยงใหเหนภาพอนาคตของคนไทยทตองการจะเหน/หรอควรจะเปน โดยครอบคลมทงดานโครงสรางรางกายและสขภาพ ดานจตใจ ดานสตปญญาความร ความสามารถ ดานสงคม ศลปะการใชชวต การอาชพและสนทรยะ

งานวจยฉบบนจะสำเรจสมบรณไมไดหากไมไดรบความรวมมอและความชวยเหลอจากบคคลทเกยวของจำนวนมาก ผวจยขอขอบคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

กลมแรกทผวจยขอขอบพระคณอยางสง ไดแก คณะ-ทำงานโครงการวถการเรยนรของคนไทย : ภาพอนาคตคนไทยทพงประสงค อาท ดร.รง แกวแดง เลขาธการคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ดร.สรพร บญญานนต รองเลขาธการคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ดร. วเชยร เกตสงห ทปรกษาดาน ระบบการศกษา และคณะทำงานทานอน ๆ ทกทาน ในการใหความชวยเหลอจดการประชมเชงปฏบตการ และการประชม

(9)

ระดมความคดเหน อนเปนประโยชนอยางยงสำหรบการวจยในครงน

กลมทสอง ผวจยขอขอบคณ ทานผทรงคณวฒ คณาจารยผเชยวชาญดานตาง ๆ ผเขารวมประชมเชงปฏบตการ และผเขาประชมระดมความคดทกทาน ทใหความอนเคราะหเขารวมสมมนาและนำเสนอขอมล ความร ความคดเหนทเปนประโยชนตองานวจยฉบบน

กลมทสาม ขอขอบคณเจาหนาทจากสำนกงานคณะ-กรรมการการศกษาแหงชาตทกทาน โดยเฉพาะอยางย งคณกลวตรา ภงคานนท ทไดใหความอนเคราะหและอำนวยความสะดวกในการจดหาเอกสารเพอการศกษาคนควา ตลอดจนการตดตอประสานงานจนงานวจยครงนสำเรจลงดวยด

กลมสดทาย ผวจยขอขอบคณคณะผชวยวจย ของสถาบนอนาคตศกษาเพอการพฒนาทกทาน ทไดใหความชวยเหลอในการคนควาขอมลและเอกสารทเกยวของ อนชวยใหการสงเคราะหเปนไปไดอยางครบถวนและบรรลผลสำเรจตามเปาหมาย

เกรยงศกด เจรญวงศศกดผอำนวยการสถาบนอนาคตศกษาเพอการพฒนา

พฤศจกายน 2545

(10)

บทสรปสำหรบผบรหาร

งานวจยเอกสาร เรอง ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค มวตถประสงค เพอประมวลและวเคราะหปจจยขบเคลอนสงคมไทยในอนาคต สภาพสงคมไทยในสองทศวรรษหนา และสภาพอนาคตสงคมไทยท พงประสงคในสองทศวรรษหนา และเพอศกษา สงเคราะห วเคราะห และนำเสนอคณลกษณะคนไทยทพงประสงค โดยเนนไปทกล มเดกและเยาวชน (อาย 0-20 ป) ครอบคลม 5 ดานหลก ไดแก ดานรางกายดานจตใจ ดานความร ดานทกษะความสามารถ และดานลกษณะชวต วธดำเนนการวจย ใชการศกษาขอมลงานวจย หนงสอ เอกสารตำราและวารสารทางวชาการตางๆ ท งในและตางประเทศโดยพจารณาใหครอบคลมประเดนของนโยบายและแผนการพฒนาประเทศดานตางๆ แนวคดและงานวจยเกยวกบภาพอนาคตวสยทศนของประเทศไทย รวมถงภาพคนไทยทพงประสงคในอนาคต ขอมลทางสถต ทฤษฎจตวทยาพฒนาการ พรอมขอคดเหนและขอเสนอแนะทไดจากการประชมระดมความคด โครงการวถการเรยนรของคนไทย

ผลการวจย สรปโดยจำแนกเปน 4 สวน ดงนสวนท 1 ปจจยขบเคล อนการเปล ยนแปลง

สภาพสงคม ไทยในสองทศวรรษหนา

(11)

สวนท 2 ภาพสงคมไทยในสองทศวรรษหนาสวนท 3 ภาพสงคมไทยทพงประสงคในสอง

ทศวรรษหนาสวนท 4 คณลกษณะของคนไทยทพงประสงค

สวนท 1 ปจจยขบเคลอนการเปลยนแปลงสภาพสงคมไทยในสองทศวรรษหนา จำแนกเปน 2 ดาน คอ ปจจยภายนอกทเปนผลกระทบมาจากกระแสโลกาภวตน และปจจยภายในประเทศไทยเอง

1. ปจจยภายนอก ไดแก ความกาวหนาของเทคโนโลยขนสง การแพรกระจายและเขาถงขอมลขาวสารสนเทศการแขงขนทรนแรง การเพมบทบาทและความสำคญของความรในสงคม การเช อมโยงถงกนเปนเครอขาย การขยายตวของกระแสประชาธปไตย การแพรกระจายของวฒนธรรมตางๆ ในโลกกระแสการตนตวในเรองการอนรกษสงแวดลอม การแสวงหาการเตมเตมในจตใจ

2. ปจจยภายใน ไดแก รฐธรรมนญแหงราช-อาณาจกรไทย พ.ศ.2540 วกฤตคณธรรมจรยธรรม การเปลยนโครงสรางประชากรของประเทศไทยในอนาคต การปฏร ปการศกษา และการปฏรปสขภาพ

สวนท 2 ภาพสงคมไทยในสองทศวรรษหนา ใน 3ดานหลก คอ ดานเศรษฐกจ ดานสงคม และดานการเมอง

(12)

1. ภาพอนาคตดานเศรษฐกจ ประกอบดวยการแขงขนทางเศรษฐกจระหวางประเทศทวความรนแรงยงขนภาคบรการขยายตวในระดบสง ภาคอตสาหกรรมปรบสการใชเทคโนโลยการผลตขนสงมากขน เกดการวางงานในกลมแรงงานไรฝมอจนถงผบรหารระดบกลาง ความเหลอมลำระหวางเมองกบชนบทขยายตวเพมขน

2. ภาพอนาคตดานสงคม ไดแก สงคมทมความเปนเมองและเปนสากลมากขน สงคมทการคอรปชนกระทำไดยากขน สงคมทตระหนกเรองสทธมนษยชนมากขน สงคมทใหความสำคญดานสงแวดลอมมากขน สงคมทมงสการเรยนรมากขน

3. ภาพอนาคตดานการเมอง กลาวคอ การเมองไทยอยใตอทธพลการจดระเบยบโลกใหมดานการคา การเมองทเปนประชาธปไตยสงขน การเมองทโปรงใสมากขน

สวนท 3 ภาพสงคมไทยทพงประสงคในสองทศวรรษหนาประกอบดวย

1. สงคมทมประสทธภาพ ในทนหมายถง สงคมทสามารถสรางประโยชนสงสดไดจากสงทมอยในสงคม ทงจากคนระบบ และสภาพแวดลอม โดยใหมการสญเสยทรพยากรในระบบใหนอยทสด โดยสงคมทมประสทธภาพนน ประกอบดวย 2องคประกอบ คอ คนในสงคมทมประสทธภาพ และระบบในสงคมทมประสทธภาพ

(13)

2.สงคมท มความร เปนฐานมปญญาเปนแกนการพฒนา

3. สงคมทมเอกภาพในความหลากหลาย4. สงคมทใหความสำคญตอสงแวดลอม5. สงคมทภมใจในความเปนไทย6. สงคมทเนนชมชนวถ7. สงคมทมคณธรรมจรยธรรม

สวนท 4 คณลกษณะของคนไทยทพงประสงค สรปไดดงน1. มตดานรางกาย คอ ผทมสขภาพรางกาย

สมบรณแขงแรง มการพฒนาการในดานรางกายและสตปญญาอยางสมบรณตามเกณฑในแตละชวงวย

2. มตดานจตใจ คอ ผทรจกและเขาใจตนเองเขาใจความรสกของผอน เขาใจสถานการณการเปลยนแปลงและสภาพแวดลอมตางๆ รอบตวไดเปนอยางด

3. มตดานความร คอ เปนผทสามารถรลกในแกนสาระของวชา สามารถร รอบตวในเชงสหวทยาการและเปนผท สามารถร ไดไกลโดยสามารถคาดการณเก ยวกบอนาคตทจะมาถงได

4. มตดานทกษะความสามารถ คอ ผทมทกษะในดานการคด ทกษะการส อสาร ทกษะภาษาตางประเทศทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ทกษะทางสงคม ทกษะการอาชพ ทกษะทางสนทรยะ และทกษะการจดการทด

(14)

สารบญหนา

คำนำคำชแจงกตตกรรมประกาศบทสรปสำหรบผบรหารบทท 1 บทนำ

วตถประสงคประโยชนทคาดวาจะไดรบขอบเขตการศกษาระยะเวลาดำเนนการ

บทท 2 ปจจยกำหนดภาพสงคมไทยในอนาคตI. ปจจยภายนอก

1. ความกาวหนาของเทคโนโลยขนสง2. การแพรกระจายและเขาถงขอมลขาวสารสนเทศ3. การแขงขนทรนแรง4. การเพมบทบาทและความสำคญของความร ในสงคม5. การเชอมโยงถงกนเปนเครอขาย6. การขยายตวของกระแสประชาธปไตย7. การแพรกระจายของวฒนธรรมตาง ๆ ในโลก8. กระแสการตนตวในเรองการอนรกษสงแวดลอม9. การแสวงหาการเตมเตมในจตใจ

123

356

6 7 8 9

10 12 12 14 15 16

(3)(5)(8)

(10)

(15)

II. ปจจยภายใน1. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 25402. วกฤตคณธรรมจรยธรรม3. การเปลยนโครงสรางประชากรของประเทศไทย ในอนาคต4. การปฏรปการศกษา5. การปฏรปสขภาพ

บทท 3 ภาพอนาคตของสงคมไทย ในสองทศวรรษหนา

I. ภาพอนาคตดานเศรษฐกจ1. การแขงขนทางเศรษฐกจระหวางประเทศ ทวความรนแรงยงขน2. ภาคบรการขยายตวในระดบสง3. ภาคอตสาหกรรมปรบสการใชเทคโนโลย การผลตชนสงมากขน4. เกดการวางงานในกลมแรงงานไรฝมอ จนถงผบรหารระดบกลาง5. ความเหลอมลำระหวางเมองกบชนบท ขยายตวเพมขน

II. ภาพอนาคตดานสงคม1. สงคมทมความเปนเมองและความเปนสากลมากขน

16 17 18

20 21 22

2323

23 25

26

27

2931

31

(16)

2. สงคมทการคอรปชนกระทำไดยากขน3. สงคมทตระหนกเรองสทธมนษยชนมากขน4. สงคมทใหความสำคญดานสงแวดลอมมากขน5. สงคมทมงสการเรยนรมากขน

III. ภาพอนาคตดานการเมอง1. การเมองไทยอยใตอทธพลระเบยบโลกใหม ดานการคา2. การเมองทเปนประชาธปไตยสงขน3. การเมองทโปรงใสมากยงขน

บทท 4 ภาพสงคมไทยทพงประสงค ในสองทศวรรษหนา

I. สงคมทมประสทธภาพ1. องคประกอบของคนในสงคมทมประสทธภาพ2. การมระบบบรหารในสงคมทมประสทธภาพ

II. สงคมทมความรเปนฐานมปญญาเปนแกนการพฒนาIII. สงคมทมเอกภาพในความหลากหลายIV. สงคมทใหความสำคญตอสงแวดลอมV. สงคมทภมใจในความเปนไทยVI. สงคมทเนนชมชนวถVII. สงคมทมคณธรรมจรยธรรม

32 33 34 35

37

373841

4344444546

47 48

49 50 50

(17)

บทท 5 คณลกษณะคนไทยทพงประสงคI. มตดานรางกาย

1. พฒนาการดานรางกายเจรญเตบโตอยางสมบรณ ตามเกณฑการพฒนาในแตละชวงวย

2. พฒนาการดานสตปญญาเจรญเตบโตอยางสมบรณ ตามเกณฑการพฒนาในแตละชวงวย3. มสขภาพรางกายทสมบรณแขงแรงไมเจบปวยงาย

II. มตดานจตใจ1. เปนผทรจกและเขาใจตนเองเปนอยางด2. เปนผทรจกและเขาใจความรสกของ ผอนไดเปนอยางด3. เปนผทรจกและเขาใจสถานการณ สภาพแวดลอมภายนอกตาง ๆ ไดเปนอยางด

III. มตดานความร1. รอยางลกซงถงแกนสาระของวชา2. รรอบดานเชงสหวทยาการ3. รไกลไปถงอนาคต

IV. มตดานทกษะความสามารถ1. ทกษะดานการคด2. ทกษะการสอสาร3. ทกษะภาษาตางประเทศ4. ทกษะทางเทคโลยสารสนเทศ

5252

52

53545758

58

596161646668687477808282

5. ทกษะทางสงคม5.1 ทกษะมนษยสมพนธ

(18)

5.2 ทกษะการปรบตว5.3 ทกษะการทำงานรวมกบผอน

6. ทกษะการอาชพ7. ทกษะทางสนทรยะ8. ทกษะการจดการ

8.1 ทกษะการจดการความร8.2 ทกษะการบรหารเวลา

V มตในดานลกษณะชวต1. ขยน อดทน และทมเททำงานหนก2. มระเบยบวนย3. ความซอสตย4. มวสยทศน5. ทำสงตางๆ อยางดเลศ6. รกการเรยนรตลอดชวต7. มจตสำนกประชาธปไตย8. เหนคณคาในเอกลกษณความเปนไทย9. มจตสำนกเพอผอนและสวนรวม10.ประหยด อดออม

บทท 6 สรปและขอเสนอแนะ

บรรณานกรม

84858788909092939395969899

100101103106107

110

113

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 1

บทท 1บทนำ

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 ซงเปนแผนยทธศาสตรชกรอบทศทางการพฒนาประเทศระยะกลางทดำเนนการตอเนองจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 8 ในดานแนวคดทยด “คนเปนศนยกลางของการพฒนา”ในทกมตอยางเปนองครวม และใหความสำคญกบการพฒนาทสมดล ทงดานตวคน สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม โดยเฉพาะอยางยงการสรางระบบบรหารจดการภายในทดใหเกดขนในทกระดบ อนจะทำใหเกดการพฒนาทยงยนโดยม “คน” เปนศนยกลางของการพฒนาไดอยางแทจรง(สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2544: 2) ประกอบกบเจตนารมณความมงหมายและหลกการของการจดการศกษาทตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยท สมบรณท งรางกาย จตใจสตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดำรงชวต สามารถ อยรวมกบผอนไดอยางมความสข ดงในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 1 มาตรา 6ทบญญตวา “การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค2

คณธรรม” สงทกลาวมาน แสดงใหเหนวาประเทศไทยมงใหความสำคญกบการพฒนาทรพยากรมนษยมากขนเปนลำดบ

แตอยางไรกตาม การจะพฒนาคนในประเทศอยางมทศทางยอมขนกบความชดเจนในเปาหมายเรองลกษณะคนไทยทสงคมตองการในอนาคต เปาหมายลกษณะของคนไทยในอนาคตทพงประสงคพงไดมาโดยการศกษาวจยอยางเปนระบบและไดผลการศกษาทนาเชอถอ โดยคำนงถงการเปลยนแปลงและแนวโนมของบรบทแวดลอมในอนาคตทจะเกดขน ซงหากเราสามารถกำหนดภาพอนาคตเกยวกบลกษณะคนไทยทพงประสงคไดแลวจะชวยทำใหหนวยงานตาง ๆ ทมภารกจหนาทเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชน ซงในปจจบนมมากถง 15 หนวยงานมทศทางทชดเจนในการพฒนาเดกและเยาวชนของชาต อกทงยงสามารถกำหนดแนวทางและจดสรรหนาทความรบผดชอบในการพฒนาลกษณะของคนทพงประสงคแตละดานไดชดเจนมากขนดวย อนเปนการชวยลดปญหาความซำซอน การขาดความเปนเอกภาพในการปฏบตงานของหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ และลดการสญเสยทรพยากรทมอยจำกดไปโดยไมจำเปน

วตถประสงค1. เพอประมวลและวเคราะหปจจยขบเคลอนสงคมไทย

ในอนาคต สภาพสงคมไทยในสองทศวรรษหนา และสภาพอนาคตสงคมไทยทพงประสงคในสองทศวรรษหนา

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 3

2. เพอศกษา สงเคราะห วเคราะห และนำเสนอคณ-ลกษณะคนไทยทพงประสงค โดยเนนไปทกลมเดกและเยาวชนครอบคลม 5 ดานหลก ไดแก ดานรางกาย ดานจตใจ ดานความรดานทกษะความสามารถ และดานลกษณะชวต

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ1. นำผลการศกษาท ไดร บในเร องคณลกษณะท พง

ประสงคของคนไทย ใชเปนเปาหมายเพอกำหนดแนวทางการดำเนนการ และกำหนดยทธศาสตรการทำงานรวมกนของหนวยงานตาง ๆ เพอสรางคนไทยรนใหม โดยเฉพาะเดกและเยาวชนใหมคณลกษณะทพงประสงคดงกลาว

2.นำขอมลทไดรบเรองสงคมไทยในอนาคต สภาพสงคมไทยในสองทศวรรษหนา และสภาพอนาคตสงคมไทยทพงประสงคในสองทศวรรษหนา ไปใชเปนฐานขอมลประกอบการศกษาเพอกำหนดยทธศาสตรการพฒนาคนไทยในโอกาสตอไป

ขอบเขตการศกษาการฉายภาพคณลกษณะคนไทยทพงประสงคน เปนการ

นำเสนอคณลกษณะของคนไทยภายใตบรบทของลกษณะสงคมในอนาคต โดยพยายามคาดการณปจจยขบเคลอนหลกทนาจะเกดขนในอนาคตอก 15-20 ปขางหนาโดยประมาณ ซงเปนระยะเวลาทพอประเมนไดวานาจะมปจจยและแนวโนมใดเกด

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค4

ขนบาง หากใชกรอบเวลาทยาวไกลกวาน อาจมปจจยทไมสามารถคาดการณได และหากระยะสนกวาน อาจไมเหนการเปลยนแปลงทชดเจนมากนก

สำหรบคณลกษณะของคนไทยทพงประสงคน จะมไดจำแนกตามชวงวย เน องจากความจำกดของระยะเวลาในการศกษาทมระยะเวลาเพยง 45 วน ดงนน จงไดกำหนดกรอบการพจารณาคณลกษณะคนไทยทพงประสงคใน 5 ดานหลก คอดานรางกาย ดานจตใจ ดานความร ดานทกษะความสามารถและดานลกษณะชวต เนองจากดานตาง ๆ เหลานเปนองคประกอบหลกสำคญทเก ยวของกบการพฒนามนษยในแตละชวงวยทคอนขางครบถวน

ในการศกษาครงนใชการวจยทางเอกสารเปนหลกและเสรมดวยการจดประชมเชงปฏบตการกลมผเชยวชาญ เนองดวยความจำกดทางดานระยะเวลาและงบประมาณในการวจย

การวจยทางเอกสาร (documentary research) ไดทำการศกษาจากงานวจย หนงสอ เอกสาร ตำรา และวารสารทางวชาการตาง ๆ ทงในและตางประเทศ ซงพยายามพจารณาใหครอบคลมประเดนเรองแผนการพฒนาประเทศดานตาง ๆ ทงดานเศรษฐกจสงคม ตลอดจนแผนการพฒนาทรพยากรมนษยท งของไทยและตางประเทศ แนวคดและงานวจยเก ยวกบภาพอนาคตวสยทศนของประเทศไทย รวมถงภาพคนไทยทพงประสงคในอนาคต ขอมลทางสถตทงในอดต ปจจบน และอนาคตทเกยว

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 5

ของกบภาพสงคมไทยและคนไทยในอนาคต ทฤษฎจตวทยาพฒนาการ ขอมลดานความสามารถในการแขงขนของประเทศโดยทำการวเคราะหและสงเคราะหเน อหาจากเอกสารทรวบรวมมาทงหมด เพอนำไปประกอบการวเคราะหและสงเคราะหคณลกษณะคนไทยทพงประสงค การประชมเชงปฏบตการ(workshop) เพอรวบรวมความคดเหนและขอเสนอแนะจากผทรงคณวฒและผเชยวชาญดานตาง ๆ เพอใหไดขอมลนำมาประกอบการวเคราะหคณลกษณะคนไทยทพงประสงคเพมเตมใหครบถวนยงขน

ระยะเวลาดำเนนการระหวางวนท 2 สงหาคม - 20 กนยายน พ.ศ. 2545 รวม

ประมาณ 45 วน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค6

บทท 2ปจจยกำหนดภาพสงคมไทยในอนาคต

ในการวจยครงนจะแบงการพจารณาปจจยกำหนดภาพอนาคตของสงคมไทยใน 2 ดาน คอ ปจจยภายนอกทเปนผลกระทบมาจากกระแสโลกาภวตน และปจจยเฉพาะภายในประเทศไทยเอง

I. ปจจยภายนอก

ประเทศตาง ๆ ในโลกเช อมโยงกนเปนหมบานเดยว(global village) ทงทางการคา การเงน การลงทน การเมอง สงคมวฒนธรรม รวมไปถงการเชอมโยงทางความร แนวคด คานยมและพฤตกรรม ผานการถายโอนขอมลดวยระบบสารสนเทศและส อสารมวลชน การถายโอนสนคาขามพรมแดนภมศาสตรอยางเกอบอสระ และผานการคมนาคมทเชอมตอแทนทกจดในโลกเขาหากนอยางใกลชด การเชอมโยงเหลาน ทำใหสงทเกดขนในสงคมหนง สามารถแพรกระจายทวโลกไดภายในเวลาอนรวดเรว เมอเหตการณเกดขนในจดหนงของโลก อกประเทศหนงทอยหางไกลอาจไดรบผลกระทบไปดวย การไหลบาของกระแส

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 7

โลกดานตาง ๆ ททะลทะลวงรกลำเขามายงภายในประเทศไทยสงผลใหปจจยภายนอกประเทศสามารถมอทธพลกระทบตอวถชวตของประชาชนไทยไดอยางยากจะหลกเลยงได

จาการประมวลขอมลในเอกสารตาง ๆ พบวา ปจจยภายนอกประเทศสำคญทจะสงผลกระทบตออนาคตของประเทศไทยไดแก

1. ความกาวหนาของเทคโนโลยขนสงเทคโนโลยเรมมบทบาทสำคญในการกำหนดรปแบบการ

พฒนาและการเปลยนแปลงของโลกตงแตศตวรรรษท 20 และจะยงทวความสำคญมากขนในศตวรรษหนา ความรวดเรวของการพฒนาทางเทคโนโลยทเหนไดชดเจนในศตวรรษท 20 คอการทมนษยสามารถบนขนสอากาศไดเปนครงแรกในประวตศาสตรโลกดวยเครองบนของพนองตระกลไรท (Wright) ในป ค.ศ.1901 แตเพยงอก 68 ปจากนนมนษยสามารถทะยานไกลไปสอวกาศและสมผสพนผวของดาวเคราะหดวงอนได การพฒนาเทคโนโลยอยางรวดเรวในชวงทผานมา ไดพามนษยชาตกาวขามขดจำกดและจนตนาการหลายอยาง ความกาวหนาทางเทคโนโลยนไดขยายไปสพรมแดนของวทยาการดานอน ๆ และจะยงคงพฒนาตอไปดวยอตราเรงทเพมขนในโลกอนาคต โดยเฉพาะอยางย งวทยาการดานคอมพวเตอร วทยาการทางดานการสอสารโทรคมนาคม เทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพในการผลต

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค8

เทคโนโลยทางการแพทย เทคโนโลยทางการเกษตร เทคโนโลยชวภาพและพนธวศวกรรมศาสตร เทคโนโลยดานวสดศาสตรรวมทงวทยาการดานอวกาศและวทยาการใตทะเล การพฒนาสเทคโนโลยขนสงนจะมผลทำใหวถการดำเนนชวตของผคนในสงคมตาง ๆ ซงรวมถงสงคมไทยแปรเปลยนไปอยางมาก

2. การแพรกระจายและเขาถงขอมลขาวสารสนเทศควบค ไปกบยคแหงการพฒนาเทคโนโลยข นสงใน

อนาคต การพฒนาวทยาการดานคอมพวเตอรในป ค.ศ.1946 และการพฒนาเครอขายขอมลของกระทรวงกลาโหมสหรฐอเมรกาในปค.ศ.1969 ไดนำไปสการสรางระบบอนเทอรเนต (Internet)ในชวงทศวรรษท 1980 และ World Wide Web ในชวงทศวรรษท1990 เมอผสมผสานกบความกาวหนาของสอสารมวลชน แขนงตาง ๆ อาท โทรทศน วทย สงพมพ วทยาการดงกลาว ไดพามนษยไปสการปฏวตระบบขอมลของโลกทำใหเกดการถายโอนและเชอมโยงขอมลระหวางบคคล องคกร และประเทศ อยางสะดวกรวดเรว ผคนในซกโลกหนงสามารถตดตอรบรการเปลยนแปลงของระบบเศรษฐกจ ธรกจ การเมอง การศกษา วฒนธรรมคานยม ความคด และวถชวตของคนในแตละประเทศ ซ งสอดคลองกบสมาคมนกเรยนทนรฐบาลไทย (2540: 32) ทกลาววาเทคโนโลยใหมทำใหเกดความหลากหลายในการแสวงหาขาวสารขอมล สามารถกระจายขาวสารไดกวางขวางพรอมกน เครอขาย

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 9

สารสนเทศจะกลายเปนเครองมอสำคญของการสรางความสามารถการแขงขน (competitiveness) ทงในระดบประเทศและนานาชาต

ความสำเรจและอำนาจของบคคลจะอยทความสามารถในการเขาถงการจดการ และประยกตใชประโยชนจากขอมลทมอยมากมายเหลานได ซงปจจยดานขอมลสารสนเทศมอทธพลในการกำหนดภาพสงคมไทยในอนาคตในหลายดาน ดงทจะกลาวถงตอไป

3. การแขงขนทรนแรงความกาวหนาของเครอขายสารสนเทศทำใหแตละ

ปจเจกบคคล สามารถเขาถงขอมลขาวสารจากมมตาง ๆ ของโลกไดมากขน รวดเรวขน และเทาเทยมกน กอปรกบกำแพงกดกนทางการคาทนบวนจะสลายหายไปทกขณะ ทำใหการแขงขนทางการคาระหวางประเทศเพอความอยรอดมความจำเปนมากขนสงเหลานเปนปจจยสำคญประการหนงทเรงรดใหแตละประเทศตองกาวเขาสเวทของการแขงขนระดบนานาชาต คแขงขนจากภายนอกหรอขามพนทภมศาสตรของรฐสามารถรกเขาสตลาดภายในไดอยางงายดาย สงผลใหการพยายามชวงชงความไดเปรยบในการแขงขนจะยงคงอยและดำเนนตอไป รวมทงยงมแนวโนมทจะขยายตวจากระดบระหวางประเทศลงสระดบชวตประจำวนของประชาชนมากขนดวย ในลกษณะการแขงขนทางการศกษาและการแขงขนในการทำงาน โดยปจจยดานการแขงขน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค10

นจะทวความรนแรงอยางตอเนองในอนาคต และมผลตอการกำหนดทศทางการเรยนรของคนในอนาคตอยางแนนอน

4. การเพมบทบาทและความสำคญของความรในสงคมความกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศไดเปดโลก

การเรยนร ออกไปอยางไรขดจำกด และความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศนจะนำเราไปสการปฏวตระบบการเรยนรของมนษยชาต ความรจะกลายเปนสงททกคนสามารถเขาถงไดหมด ผคนสามารถเรยนรจากการศกษาอยางไมเปนทางการไดมากมาย สอดคลองกบขอเสนอของสมาคมนกเรยนทนรฐบาลไทย (2540: 32) ทกลาววา ดานการศกษาจะมเครอขายขอมลความรททกคนเขาถงไดโดยตรง จะมรปแบบของการเรยนรดวยตนเองเขามาเสรมระบบโรงเรยนมากขน หรออาจเรยนรไดดวยตนเองททำงานหรอทบาน สภาพดงกลาวจะทำใหความรไมถกผกขาดเฉพาะคนเพยงบางสวนอกตอไป คนในวงกวางจะสามารถเขาถงความรไดดยงขน

ในขณะเดยวกนความรจะเปนปจจยสำคญทจะชวยเพมขดความสามารถของหนวยงานตาง ๆ สงคมแตละยคตางใชปจจยสรางความไดเปรยบทางการแขงขนทตางกน ยคเศรษฐกจบนฐานเกษตรกรรมใชปจจยทดน แรงงาน และกำลงทหารสรางความไดเปรยบในการแขงขน ตอมาในยคเศรษฐกจบนฐานอตสาหกรรมปจจยสรางความไดเปรยบทางการแขงขน ไดเปลยนมาเปน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 11

เครองจกร ทรพยากรธรรมชาต และเงนทน แตสำหรบในยคปจจบนทเปนยคเศรษฐกจใหม ปจจยสรางความไดเปรยบทางการแขงขน ไดเปลยนจากปจจยทจบตองไดไปสปจจยทมองไมเหนแตมพลงมหาศาล นนคอ ขอมลขาวสารและทนความร(knowledge capital)

อตสาหกรรมบนฐานความร ขบเคล อนเศรษฐกจของประเทศทพฒนาแลวใหกาวทะยานไปอยางรวดเรว จากผลการศกษาถงการเพมผลตภาพ (productivity) ของระบบเศรษฐกจอเมรกานบแตป 1995 พบวา เกดจากหลายปจจย แตหากเทยบสดสวนกนแลว รอยละ 50 เปนผลจากการพฒนาผลตภาพของอตสาหกรรมคอมพวเตอรและซอฟแวร ทนความรจงเปนปจจยสำคญทจะสรางความสามารถทางการแขงขนในระยะยาว โดยททนความรคอ ผลรวมของวธการ เทคนค ขอเทจจรง แนวคดความเขาใจทลกซง ขอสงเกต หรอประสบการณทสามารถนำมาสรางมลคาได ความรจะกลายเปนตวกำหนดระดบความสามารถในการแขงขนทงในระดบบคคล ระดบหนวยงาน และระดบประเทศ จนในทสดจะไมมการเรยกประเทศไหนวาเปนประเทศยากจนอกแลว แตจะเรยกวา “ประเทศท ไมร ” แทน ดงนนบคคลททรงความรอยางหลากหลาย และมความสามารถในการจดการนำขอมลมาใชประโยชนได จะกลายเปนคนกลมใหมททรงพลงในสงคมอนาคต ปจจยดานความรนจะมผลตอการกำหนดสภาพสงคมไทยในอนาคต ซงนบวาเปนการปรบเปลยน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค12

โฉมหนาสงคมไทยในปจจบนใหแตกตางไปจากเดม

5. การเชอมโยงถงกนเปนเครอขายการตดตอและการแลกเปลยนทางการคา การศกษา

การเมอง และวฒนธรรมทมมากขน อกทงระเบยบโลกใหม (NewWorld Order) ทจะเขามามอทธพลอยางมากในยคอนาคต จะทำใหไมมประเทศหรอองคการใดสามารถดำรงตนเองอยโดดเดยวโดยมตองขนกบใครไดอกตอไป แตละองคาพยพของสงคมจำเปนตองประสานความรวมมอกบสวนอนเพอความอยรอด และเพมความแขงแกรงของตนเอง โดยเหตน สภาพของการเชอมโยงถงกนเปนเครอขายจงเปนภาพทจะเหนไดอยางชดเจนมากในยคอนาคต ทงทเปนการเชอมโยงเครอขายระดบชาตลงไปจนถงระดบองคการและระดบบคคล ซงสะทอนออกมาในลกษณะของเครอขายดานเศรษฐกจ การเมอง การศกษา เทคโนโลยวฒนธรรม โดยมจดหมายเพอการเสรมสรางความแขงแกรงระหวางสมาชกในเครอขาย เพอประสทธภาพในการบรหารจดการการแบงปนและจดสรรทรพยากรรวม และเพอการสรางอำนาจการตอรองแกกลมของตนเอง

6. การขยายตวของกระแสประชาธปไตยกระแสของประชาธปไตยจะขยายตวมากยงขนในแตละ

ชมชนของสงคมโลก เน องจากปจจยหลกสามประการ คอ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 13

1) จากการลมสลายของลทธคอมมวนสตในชวงศตวรรษทยสบทำใหยงไมมแนวทางเลอกอนในการจดระบบการปกครองสงคม2) การเรยกรองของกลมประเทศมหาอำนาจทางการคาภายใตเครอขายของความรวมมอทางเศรษฐกจ ซงจะมบทบาทในการกำหนดรปแบบประชาธปไตยในแนวทางทเออประโยชนสงสดตอกลมตนเอง โดยใชผลประโยชนทางเศรษฐกจเปนขอตอรองและเงอนไขทประเทศเลกตองปฏบตตาม และ 3) การเรยกรองจากภายในแตละประเทศ อนสบเนองมาจากการทประชาชนมความรการศกษาเพมขน และการมโอกาสเขาถงขอมลขาวสารผานระบบสอสารทรวดเรวและทนสมย

กระแสประชาธปไตยจะกระต นใหประชาชนในแตละสงคม มความตองการมสวนรวมทางการปกครองมากขน ในขณะเดยวกนประชาชนในประเทศสวนใหญในโลกมแนวโนมทจะไดรบการศกษาในระดบทสงขน ซงจะสงผลใหประเทศไทยทเปนประชาธปไตยแตเพยงในรปแบบ จะถกเรยกรองใหปรบเปลยนเปนประชาธปไตยมากยงขน โดยเฉพาะในดานของวถการดำเนนชวตของประชาชน อาท การเรยกรองสทธเสรภาพ การตองการความเสมอภาคและความเปนธรรมของรฐ ความตองการไดรบการปกปองสทธมนษยชน ซงกระแสประชาธปไตยนจะไมเพยงพดผานระดบประเทศเทานน แตจะไหลซมลงสหนวยงานและองคการตาง ๆ ในระดบจลภาคดวย โดยสะทอนเปนภาพของประชาธปไตยในโรงงาน ประชาธปไตยในบรษท หรอ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค14

ประชาธปไตยในโรงเรยน ฯลฯ ซงจะเกดเปนภาพทชดเจนมากขนในสงคมไทยในอนาคต

7. การแพรกระจายของวฒนธรรมตาง ๆ ในโลกสภาพไรพรมแดนและการเปดกวางในมตของขอมล

ขาวสาร การคาการลงทน การคมนาคม และการส อสารโทรคมนาคมนน จะสงผลตอมตของวฒนธรรมของแตละสงคมการแพรกระจายวฒนธรรมขามพรมแดนจะเปนไปโดยสะดวกและรวดเรว และจะเปนการยากอยางยงทสงคมไทยซงไดเชอมตอกบโครงสรางของระบบโลกแลว จะสกดกนหรอหลกหนจากผลกระทบของการแพรกระจายทางวฒนธรรมได ผลทตามมาคอเอกลกษณทางวฒนธรรมของไทยบางอยางจะแปรเปลยนไปเนองจากสงคมไทยเปนสงคมทเปดกวางจงไดรบอทธพลไดงายซงมผลดในแงของการชวยใหเกดการผสมผสานทางวฒนธรรมระหวางความเปนทองถนและความเปนสากลไดอยางด แตในขณะเดยวกนหากสงคมไทยในอนาคตยดมนถอมนในวฒนธรรมของตนเองอยางสดโตง จนขาดความสามารถในการประยกตปรบเปลยนอยางเหมาะสม ผลทตามมาคอปญหาความขดแยงระหวางกลมคนทยดมนในวฒนธรรมใหมและวฒนธรรมเดม สอดคลองกบทสมาคมนกเรยนทนรฐบาลไทย (2540: 32) เสนอไววา จะมการแพรกระจายวฒนธรรมตางถน วฒนธรรมจากสงคมตาง ๆท วโลกมากข น จะเกดวฒนธรรมสากลท แผอทธพลมายง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 15

วฒนธรรมทองถน จงควรมการอนรกษวฒนธรรมทองถนมากขนเพอทดทานกระแสโลกาภวตนในสวนทจะสรางผลเสยกบสงคมไทย ดงทปรากฏวาธรกจบนเทงขามชาตไดกระตนใหเกดกระแสวตถนยม บรโภคนยม และความฟงเฟอตาง ๆ เกดการครอบงำทางวฒนธรรม ดงนน ปจจยการแพรกระจายของวฒนธรรมตาง ๆนควรเปนสวนทไดรบความสนใจพจารณาอยางด

8. กระแสการตนตวในเรองการอนรกษสงแวดลอมผลจากการใชทรพยากรของโลกอยางขาดความระมด

ระวงในชวงทผานมา ไดสรางใหเกดความขาดแคลนของทรพยากรโลกอยางรนแรงในยคอนาคตท จะมาถง ดงตวอยางท เหนในปจจบน พบวาทวโลกกำลงประสบปญหาสงแวดลอม อนเนองมาจากมลพษทางอากาศ ทางเสยง ทางนำ ซงสวนหนงเปนผลมาจากการขยายตวอยางรวดเรวของประชากร และการนำเอาวทยาการใหม ๆ มาใชพฒนาความเปนอยของมนษยโดยขาดการคำนงถงผลกระทบดานสงแวดลอมทจะตามมา ภาวะการขาดแคลนนจะนำไปสกระแสการเรยกรองอยางเขมขนในเรองของการอนรกษสงแวดลอมและการกำหนดกตการะหวางประเทศเรองการธำรงรกษาส งแวดลอม เพ อปองกนมใหเกดสภาพของการแยงชงทรพยากรระหวางประเทศ ขณะเดยวกนกระแสการอนรกษสงแวดลอม จะกลายเปนประเดนสำคญในระดบโลกซงมผลทงทางดานการกำหนดเงอนไขของการดำเนนเศรษฐกจ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค16

และธรกจการคา ตลอดจนประเดนทางการเมองทประเทศไทยตองมสวนเขาไปเกยวของอยางไมสามารถจะหลกเลยงไดงายนก

9. การแสวงหาการเตมเตมในจตใจสภาพสงคมในอนาคตจะมการแขงขนอยางรนแรงทง

ในระดบประเทศและในระดบวถชวตประจำวนของบคคล สภาพของการหาทกหนทางเพอชยชนะในการแขงขนและความอยรอดอาจนำไปสการเอารดเอาเปรยบและการทำรายกนดวยวธการรนแรง สงผลใหความตงเครยดสวนบคคลและระหวางบคคลทวรนแรงเพมมากยงขน เมอผสานกบสภาพปญหาของความเปนสงคมเมองทมทงปญหาสงแวดลอม อาชญากรรม ยาเสพตดสขภาพจต คณภาพชวต รวมทงความโดดเดยวในความสมพนธของสงคมเมอง สภาพความกดดนเหลานจะมผลทำใหจตใจของคนแหงผาก เหนอยลา ออนแรง และจะกระตนทำใหเกดการเรยกรองในเร องจรยธรรมคณธรรม และมผลใหคนสนใจเร องการแสวงหาความเตมเตมในจตใจและจตวญญาณมากยงขน

II. ปจจยภายใน

ไมเพยงปจจยภายนอกทเปนผลมาจากโลกาภวตนเทานนทสงกระทบตอสงคมไทยในอนาคต แตปจจยภายในประเทศบางเรองจะสงผลตอสภาพสงคมไทยในสองทศวรรษหนาดวยเชนกน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 17

1. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540ประเทศไทยไดประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณา-

จกรไทย พทธศกราช 2540 ซงมบทบญญตในหลายประการทจะมผลตอการกำหนดภาพอนาคตของสงคมไทย เชน การใหสทธแกประชาชนในการตรวจสอบและควบคมหนวยงานของรฐในการดำเนนงานตาง ๆ การกำหนดใหมองคกรตรวจสอบการดำเนนงานของสถาบนทางการเมอง อาท ศาลรฐธรรมนญศาลยตธรรม ศาลปกครอง องคกรเอกชน การใหบทบาทสอมวลชนในการตรวจสอบการดำเนนงานของสถาบนทางการเมองตลอดจนเปน ”สอ” ในการรายงานขอมลขาวสารแกประชาชนอยางเปนอสระ ซงทำใหสถาบนการเมองตาง ๆ ตองระมดระวงและไมกระทำสงทไมถกตอง สถานการณการเมองภายในประเทศภาพรวมนบวาพฒนาไปในแนวทางทดขน นอกจากนน การปฏรปทางการเมองไดทำใหเกดพลงของสงคมกล มใหมข น คอชนชนกลาง โดยมองคกรพฒนาเอกชน (NGOs) เปนพลงหลกในการดำเนนงานดานพฒนาสงคม เศรษฐกจ และการเมองโดยเฉพาะอยางยงในประเดนสทธมนษยชนและการอนรกษสงแวดลอม

สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2543: 10) ไดเสนอวารฐธรรมนญแหงราชอาณา-จกรไทย พ.ศ. 2540 ไดวางพนฐานและเปนตวเรงใหเกดการปฏรปทสำคญหลายประการ นบตงแตกระแสการตนตวของการม

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค18

สวนรวมของประชาคมในการพฒนาประเทศ ทงในเรองการพฒนาทองถนและการกระจายอำนาจ การดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การเคารพสทธ ภมปญญา และวฒนธรรมทองถนตลอดจนการตระหนกในเรองสทธของเดก สตร และผสงอายและใหความสำคญตอการเสรมสรางการบรหารการจดการทด(Good Governance) โดยเนนความโปรงใสตรวจสอบได และความมประสทธภาพของระบบบรหารจดการ

2. วกฤตคณธรรมจรยธรรมในปจจบนสภาพความเสอมถอยดานคณธรรมจรยธรรม

ในสงคมไทยเรมเขาสภาวะวกฤต สะทอนไดจากพฤตกรรมของคนในสงคมไดเรมมสำนกในเรองของความถกตอง ความด ความเลวคณธรรมประจำใจ กฎเกณฑทางศลธรรม และสทธหนาท วกฤตดานคณธรรมจรยธรรมทตกตำนนสะทอนในหลาย ๆ ดาน อาทปญหาความรนแรงทเพมขนในสงคม ปญหาความไมซอสตยสจรตขาดจรรยาบรรณ ปญหาการทจรตคอรปชน ปญหาการขาดความรบผดชอบ ความเกยจคราน อยากรวยทางลด ปญหาการขาดการประมาณตน ขาดการยบยงชงใจ ความฟงเฟอฉาบฉวยในสงคม ปญหาการขาดการใชเหตผลเชงคณธรรมในการดำเนนชวตปญหาการคดโกงฉอราษฎรบงหลวง ปญหาอาชญากรรมยาเสพตด โสเภณ การทำแทงเถ อน เปนตน นอกจากน นปญหาทเก ยวของกบเดกและเยาวชนทเปนปญหาวกฤตทาง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 19

คณธรรมจรยธรรม ตามท สำนกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต (2545: 2-6) ไดรวบรวมและสรปไว อาท ปญหาเดกถกปลอยปละละเลย ปญหาเดกถกละเมดสทธ ปญหาโสเภณเดก ซงปจจบนมทงเดกหญงและเดกชายไดมกระบวนการลอลวงและจดหาเดกคาประเวณท มร ปแบบท ซบซอนมากขน บางรายกยดอาชพนดวยความสมครใจ ปญหาเดกประพฤตตวไมเหมาะสม เดกใชสารเสพตด โดยในป 2542สำนกวจยเอแบค-เคเอสซอนเทอรเนตโพลล ไดสำรวจวจยคาดประมาณจำนวนนกเรยน/นกศกษาทเกยวของกบยาเสพตด พบวามนกเรยน นกศกษาทเกยวของกบยาเสพตดจำนวน 663,290 คนซงแสดงใหเหนจำนวนเดกทเกยวของกบยาเสพตดเพมมากขนปญหาวยรนตงครรภโดยไมตงใจ ปญหาเดกแสดงพฤตกรรมรนแรง ชอบทะเลาะววาทระหวางหม คณะกอใหเกดความเดอดรอนหรออนตรายตอบคคลอนดวย เปนตน

นอกจากนน สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2543: 10) ซงไดกลาวถงจดออนสำคญทตองเรงแกไข คอ ดานจรยธรรมของคนไทยทมแนวโนมเสอมถอยลง คนขาดความศรทธาในหลกศาสนาและไมไดนำหลกธรรมมาใชในการดำรงชวตเทาทควร ประกอบกบวฒนธรรมตางชาตทเขามามผลตอพฤตกรรม และวถชวตของคนในสงคมเปลยนไปโดยเฉพาะคนในสงคมเมองและเยาวชน สงผลใหวฒนธรรมดงเดมทเปนเอกลกษณอนดงามของไทยเรมสญหายและไมไดรบ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค20

การนำมาใชประโยชนในการพฒนาเทาทควร ซงปญหาดานคณธรรมจรยธรรมนจะสงผลโดยตรงตอการพฒนาคน และสงคมไทยในอนาคตอยางไมสามารถหลกเลยงได

3. การเปล ยนโครงสรางประชากรของประเทศไทยในอนาคต

ผลจากการวางแผนครอบครวทประสบความสำเรจมาโดยตลอด ทำใหภาวะการเจรญพนธของประชากรอยในระดบทดแทน สดสวนประชากรวยเดกลดลง วยแรงงานเพมขนเลกนอย ขณะทประชากรวยสงอายมอตราเพมขนอยางรวดเรว ดงทสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต(2545: 23) ไดคาดประมาณวาในป 2554 ประชากรเดกและเยาวชน (บคคลอายไมเกน 25 ป) จะลดลงเหลอ 24.42 ลานคนและในป 2557 เหลอ 24.06 ลานคน หรอคดเปนรอยละ 36.86และ 34.76 ของประชากร ตามลำดบ ในขณะทป 2542 มเดกและเยาวชนจำนวน 26.73 ลานคน หรอคดเปนรอยละ 43.36 ของประชากรทงประเทศ

นอกจากน ความกาวหนาทางวทยาศาสตรการแพทยจะสงผลกระทบตออายขยโดยเฉลยของคนไทย ทำใหคนไทยมอายยนยาวยงขน สงคมไทยจะมคนทอยในวยสงอายมากขนโดยกระจายอย ท งเมองใหญ (mega cities) และชนบทการเปลยนแปลงของประชากรนเรยกรองใหประเทศไทยตองม

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 21

นโยบายประชากรในอนาคตควรปรบใหเหมาะสม โดยมงเนนการพฒนาคณภาพ การกระจายตว และการยายถน รวมทงสรางโครงขายนรภยทางสงคม (Social Safety Nets) ทจะชวยเหลอเกอกลและดแลประชากรสวนใหญทมความแตกตางทางดานเศรษฐกจและสงคมใหไดรบการพฒนาอยางเทาเทยมกน(สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2543 : 10)

4. การปฏรปการศกษาพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542

เปนกฎหมายหลกทางดานการศกษาฉบบแรกของประเทศไทยทเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมอยางกวางขวางในการแสดงความคดเหนและใหขอมล เพอกำหนดเนอหาสาระตาง ๆ เกยวกบการจดการศกษาของประเทศ ซงจะสงผลกระทบสำคญในการเปลยนแปลงการจดการศกษาของชาตอยางมาก โดยเฉพาะอยางยงการกำหนดความมงหมายของการศกษา ทเนนการพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรคณธรรม (มาตรา 6) หากบทบญญตตาง ๆ ใน พ.ร.บ.การศกษาฯเปนจรง ยอมสงผลใหระดบการศกษาโดยเฉลยของคนไทยเพมขนซงจะมความสำคญยงในการชนำทศทางการพฒนาประเทศในอนาคตทงในเรองโอกาสทางเศรษฐกจ การพฒนาทางสงคม การเมองและการเรยกรองสทธตาง ๆ เปนแรงกดดนใหระบบการเมองและภาคราชการตองปรบตว เพอใหการบรหารจดการมความ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค22

โปรงใสและเปนธรรม (กระทรวงศกษาธการ, 2542: 2-3)

5. การปฏรปสขภาพกระทรวงสาธารณสขไดกำหนดเปาหมายสขภาพด

ถวนหนาของประชาชน ในป 2545-2549 เพอเชอมโยงการพฒนาสาธารณสขใหสมพนธกบระบบเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมคานยม พฤตกรรม และสงแวดลอมตาง ๆ ทมผลกระทบกบปญหาสขภาพและระบบสาธารณสข โดยมงเนนการพฒนาศกยภาพของคนดานสขภาพอนามย เสรมสรางใหประชาชนมความร สงเสรมสขภาพการปองกนโรค ดแลสขภาพของตนเองและครอบครวควบคกบการพฒนาปจจยสงแวดลอม รวมทงระบบบรการสาธารณสข ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ระบบบรหารจดการ และสภาวะแวดลอมตาง ๆ ใหเออตอการมสขภาพและพลานามยทด ตลอดจนการจด ลำดบความ สำคญกบปญหาความรนแรงในบางโรคทยงแตกตางกนตามสภาพพนท (สำนก-งานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต,2545: 3)

ปจจยตาง ๆ ขางตน เปนการประมวลปจจย ทงทเปนแรงผลกดนภายนอกอนเปนผลจากกระแสโลกาภวตน และเงอนไขเฉพาะของสงคมไทยในปจจบนโดยสรป ปฏสมพนธระหวางปจจยเหลานจะสงผลกำหนดการเปลยนแปลงของสงคมไทยในสองทศวรรษหนา ในบทตอไปจงเปนการพยายามประมวลภาพสงคมไทยอนเปนผลจากปจจยเหลาน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 23

บทท 3ภาพอนาคตของสงคมไทยในสองทศวรรษหนา

ในบทนจะเปนการฉายภาพอนาคตใน 3 ดานหลก คอดานเศรษฐกจ ดานสงคม และดานการเมอง โดยวเคราะหจากปฏสมพนธของปจจยทงภายในและภายนอกประเทศทไดกลาวไวในบททแลว

I. ภาพอนาคตดานเศรษฐกจ

1. การแขงขนทางเศรษฐกจระหวางประเทศทวความรนแรงยงขน

การเปดเสรทางการคาทมากขนทำใหสนคาและการผลตกระจายไปยงแหลงประเทศตาง ๆ ทวโลก ทรพยากรเคลอนยายมากขนและสะดวกขน นอกจากนน การรวมกลมทางการคาระหวางประเทศทเพมขอตอรองทางการคามากยงขน บบใหแตละประเทศตองพยายามเขาเปนภาคสมาชกองคการคากลมตาง ๆและตองปฏบตตามพนธกรณระดบประเทศ ปจจยตาง ๆ เหลานจะทำใหการแขงขนระหวางผผลตในประเทศตาง ๆ รนแรงขนทงทางดานการคาและดานการลงทน ประเทศตาง ๆ จงจะตองเนน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค24

การพฒนาทอยบนรากฐานของความไดเปรยบของตนเองเพอความอยรอด

ประเทศไทยเองตองเผชญกบสภาพการแขงขนทางเศรษฐกจทรนแรงมากขน คนไทยจำเปนตองกาวไปสความเปนสากลในเวทการแขงขนระดบโลก (สำนกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต, 2545:14) ซงสอดคลองกบมมมองของสมาคมนกเรยนทนรฐบาลไทย (2540: 116)ทกลาววา แนวโนมของโลกยคโลกาภวตนและผลกระทบตอสงคมไทย คอ เกดการพฒนาและการแขงขนทางเศรษฐกจการพฒนาเศรษฐกจ โดยเนนการการสงเสรมอตสาหกรรมและพาณชยกรรมไดแพรกระจายไปทวโลกกอใหเกดวถการดำเนนชวตแบบสะดวกสบายในรปลกษณของ “บรโภคนยม” อยางเตมทเกดการแขงขนแกงแยงกนในทางเศรษฐกจตามวถทางแหงทนนยมและการคาเสร และกำลงทวความรนแรงยงขนตามลำดบ

อยางไรกตาม คณะอนกรรมการโครงการชเศรษฐกจไทยในสากล (2539: 25) ไดวเคราะหไววา ความไดเปรยบประการหนงของประเทศไทย คอ ความสมพนธทางเศรษฐกจกบประเทศเพอนบาน ขอตกลงเขตการคาเสรอาเซยนจะมผลสมบรณในป2003 และการรวมประเทศในกลมอนโดจนใหเปนอาเซยน-10ทำใหคาดการณไดวาประเทศเพอนบานของไทยในอนภมภาคลมแมนำโขงจะมการปรบระบบเศรษฐกจเปนระบบทนนยมอยางสมบรณ เอเปคท จะแปรสภาพตวเองเปนเขตการคาเสรใน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 25

พ.ศ. 2563 ทำใหเกดโอกาสแกผประกอบการของไทยไดเปนอยางด อยางไรกตามในโลกทมการแขงขนกนอยางเสรนน ความไดเปรยบของประเทศตาง ๆ เปลยนแปลงอยางรวดเรวมากฐานการผลตสนคาสามารถโยกยายไดโดยสะดวก และกลมเศรษฐกจหลก ๆ ของโลกมโอกาสท จะเปล ยนแปลงลำดบความสำคญ แตหากประเทศในเอเชยตะวนออกยงคงรกษาแนวโนมการขยายตวทสงกวาภาคอน ๆ ของโลก ภมภาคนรวมทงประเทศไทยจะเปนแหลงทนาลงทนตอไป

2. ภาคบรการขยายตวในระดบสงหากประเทศไทยมงพฒนาจดแขง แกมลเหตแหงปญหา

ของจดออน และมงแนวนโยบายเชงรกในโอกาสทกำลงเกดขนใหม ภมภาคและเทคโนโลยใหม ทงในสวนทเสรมสรางขนเองดวยและแพรกระจายประโยชนใหกวางขวางจะเกดผลโดยสวนรวมโอกาสใหมนคอ การขยายตวสการคานานาชาตเพมขน โดยอาศยพ นฐานความไดเปรยบทางภมศาสตรท ไทยมตำแหนงเปนศนยกลาง ประชากรหนาแนนในเอเชยตะวนออกเฉยงใตมโครงสรางพนฐานทางอตสาหกรรมทผสมผสานการผลต การบรการการขนสงทางอากาศและทางอน ๆ อกทงไทยมแรงงานทพรอมจะเรยนรและรบการฝกไดอยางด (สมาคมนกเรยนทนรฐบาลไทย,2540: 34) เมอผสานจดแขงของไทยกบแนวโนมธรกจโลกจะเคลอนไปสภาคบรการเพมขน อนเนองจากการเตบโตของธรกจ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค26

บนฐานขอมลขาวสารสารสนเทศและเทคโนโลยสมยใหม กอปรกบลกษณะนสยและเอกลกษณของคนไทยทเออตอการบรการ คอการเปนคนสภาพออนนอม มอธยาศยทเปนกนเองเขากบคนไดงาย บคลกลกษณะเปนกนเอง บคลกลกษณะรกสนก สงผลใหแนวโนมแรงงานภาคธรกจบรการของประเทศไทย ไมวาจะเปนธรกจการทองเทยว การโรงแรม ภตตาคาร รานอาหาร การบนเทงการเงน การธนาคาร ศนยบรการขอมลขาวสาร หรอศนยกลางบรการดานการเงน ฯลฯ จะยงคงสามารถเตบโตไดอยางตอเนอง

3. ภาคอตสาหกรรมปรบสการใชเทคโนโลยการผลตชนสงมากขน

ทศทางของอตสาหกรรมของประเทศไทยในสองทศวรรษหนาน นจะแตกตางไปจากปจจบนพอสมควร จากทเคยเนนอตสาหกรรมทตองใชแรงงานเขมขนในการผลต (labor intensive)จะตองปรบตวไปสอตสาหกรรมทใชเทคโนโลยการผลตชนสงเนองจากการถกไลจากตลาดลางทผผลตจะยายฐานการผลตไปสประเทศตลาดเปดใหมทมแรงงานราคาถกจำนวนมาก ขณะเดยวกบคาแรงงานของไทยมราคาสงกวาประเทศเหลานน ทำใหสญเสยความสามารถในการแขงขนดานตนทน จงมแนวโนมทในอนาคตประเทศไทยจำเปนตองปรบตวไปสอตสาหกรรมทใชเทคโนโลยข นสงมากขน รวมถงใชกำลงคนทมความร ระดบกลางหรอสง เชน อตสาหกรรมปโตรเคม อตสาหกรรมผลต

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 27

ปนซเมนต อตสาหกรรมผลตเสนใยประดษฐ ฯลฯทศทางดงกลาวสงผลใหตลาดแรงงานในอนาคตตอง

การแรงงานท มความร ความชำนาญทางดานวทยาศาสตรเทคโนโลย วศวกรรมศาสตร อตสาหกรรมการเกษตร และชางเทคนคตาง ๆ เพมขน ควบคไปกบ อตสาหกรรมผลตสนคาอเลกทรอนกส อตสาหกรรมผลตเครองใชไฟฟา อตสาหกรรมผลตชนสวนรถยนต ทจะยงคงเปนอตสาหกรรมการผลตทมความสำคญในการผลตเปนสนคาสงออกททำรายไดใหกบประเทศ

4. เกดการวางงานในกลมแรงงานไรฝมอจนถงผบรหารระดบกลาง

ปญหาดานแรงงานจะเปนปญหาใหญสำหรบสงคมไทยในสองทศวรรษหนา เพราะเม อเกดการแทนท แรงงานดวยเครองจกรและเทคโนโลยระดบสงในภาคอตสาหกรรม และการใชเครองมอสอสารและอปกรณสำนกงานททนสมยในสำนกงานการเกบขอมลและการถายทอดความรประสบการณการทำงานจะถกถ ายทอดดวยโปรแกรมคอมพวเตอร สำเร จร ปแทนผเชยวชาญและพนกงานในระบบ นอกจากนการผลตของไทยจำเปนตองหนไปสการผลตทใชเทคโนโลยสงขนสงเพอใหการผลตสามารถแขงขนกบประเทศทมคาแรงตำกวา จงตองการแรงงานทมทกษะฝมอทสงกวาแรงงานไรฝมอราคาถกในอดต

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค28

การเปล ยนแปลงเหลาน ทำใหภาคธรกจใชแรงงานคนนอยลง โดยเฉพาะในกลมแรงงานไรฝมอจนถงผบรหารระดบกลาง ตลอดจนแรงงานทไมสามารถปรบตวใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของเศรษฐกจและสงคมในอนาคตไดโดยเฉพาะอยางยงการพฒนาทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ และเทคโนโลยการผลตจะทำใหภาคเศรษฐกจตาง ๆ ตองการคนทมทกษะเฉพาะดานทางเทคโนโลยมากขน และการเปดเสรทางการคาทำใหแรงงานทไมมทกษะในการใชภาษาตางประเทศไมเปนทตองการของภาคธรกจมากขนเรอย ๆ

ประเทศไทยมความเสยงของการประสบภาวะวางงานเรอรงคอนขางสง เนองจากแรงงานไทยมสดสวนแรงงานไรฝมอสง โดยแรงงานทมการศกษาในระดบประถมศกษาหรอตำกวามอย ถงประมาณกงหน งของแรงงานท งระบบ การยกระดบแรงงานโดยการใหความร และฝกทกษะท จำเปนในอนาคตใหกบแรงงานทมพนฐานความรระดบประถมศกษาลงมาไดนนกระทำไดคอนขางยาก ประกอบกบนสยทไมสนใจในการเรยนรดวยตนเอง จะสงผลทำใหสวนหน งของแรงงานเหลาน ไมมคณสมบตทตรงกบความตองการของภาคการผลตทกำลงจะเปลยนไปและจะไมมโอกาสในการทำงานในอนาคต (เกรยงศกดเจรญวงศศกด, 2543: 1) นอกจากนน การแขงขนทางการคาอยางรนแรงเปนตวอยางใหเกดความตองการแรงงานทมคณภาพฝมอในขณะทเยาวชนสวนใหญยงเปนแรงงานไรฝมอ จงเกดความ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 29

จำเปนท เยาวชนจะตองรบพฒนาฝมอแรงงาน (สำนกงาน-คณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต, 2545:14)

5. ความเหลอมลำระหวางเมองกบชนบทขยายตวเพมขนการเปลยนแปลงของสงคมโลกอนเนองมาจากระเบยบ

เศรษฐกจใหม ทเกดขนพรอมกบกระแสโลกาภวตนจากความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร การเปดเสรทางการคา และการรวมกลมเศรษฐกจในระดบภมภาค รวมทงการขยายตวของกระแสประชาธปไตย การคมครองสทธมนษยชนและกระแสทองถ น ไดนำมาซงการเปลยนแปลงของวถชวตคานยม และวฒนธรรมของประชาคมโลก ทำใหระบบเศรษฐกจสงคม และการเมองของโลกมความสมพนธเชอมโยงกนมากยงขน ขณะเดยวกน การพฒนาทเนนระบบเศรษฐกจเสรผสมผสานกบอทธพลของกระแสโลกาภวตน แมไดสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมของโลก แตในอกทางหนง กลบทำใหผ มโอกาสอย แลวมทางท จะฉวยประโยชนไดมากย งข นเพราะมความพรอมดานทนมากกวา สงผลทำใหชองวางของความไมเทาเทยมระหวางประเทศรำรวยกบประเทศยากจนและระหวางคนรวยกบคนจนขยายออกมากขน

หากรฐบาลยงไมประสบความสำเรจในการใชนโยบายการกระจายความเจรญทางเศรษฐกจ การศกษา และความเจรญดานตาง ๆ ออกสชนบท ในอนาคตอนใกลน คนในสงคมเมอง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค30

จะยงคงเปนผ ท ไดร บโอกาสท ด กวาท งในเร องการศกษาการสาธารณสข การลงทน การเขาถงเทคโนโลยทนสมย ทำใหเกดความเหลอมลำทางความเจรญและทำใหชองวางระหวางรายไดของคนรวยและคนจนเพมมากขน ซงจะสงผลทำใหการอพยพของคนจากชนบทเขามาหางานในเมองยงคงดำเนนตอไปเกดการกระจกตวและเกดความแออดในตวเมองเพมขน

ถงแมปจจบนจะเรมตระหนกถงปญหาดงกลาวและเรมมการกระจายความเจรญออกสชนบท แตเทาทผานมายงไมประสบความสำเรจเทาทควร โดยเฉพาะปญหาความยากจนและความเหลอมลำของการกระจายรายไดรนแรงขน กลาวคอภาวะความยากจนไดเพมสงขนจากรอยละ 11.4 ของประชากรทงประเทศ หรอคดเปนจำนวนคนยากจน 6.8 ลานคน ในป 2539เพมขนเปนรอยละ 15.9 หรอคดเปนจำนวนคนยากจน 9.9 ลานคนในป 2542 และในชวงเวลาเดยวกนการกระจายรายไดแยลงโดยกลมคนทมรายไดนอยทสด 20 เปอรเซนตแรก มสดสวนรายไดลดลงจากรอยละ 4.2 เหลอรอยละ 3.8 ขณะทกลมคนมรายไดสงสด 20 เปอรเซนตแรก มสดสวนรายไดเพ มข นจากรอยละ 56.5 เปนรอยละ 58.5 อกทงจำนวนคนวางงานกมเพมมากขนกวาชวงกอนเกดวกฤตเกอบ 1 ลานคน (สำนกงานคณะ-กรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2545: 6)

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 31

II. ภาพอนาคตดานสงคม

1. สงคมทมความเปนเมองและเปนสากลมากขนสงคมไทยมแนวโนมทจะมความเปนเมองและมความเปน

สากลมากยงขน เนองจากความเจรญกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศและการคมนาคม รวมทงการโยกยายแรงงานจากภาคการเกษตรไปสภาคอตสาหกรรมและการบรการเพ มมากขนสงผลใหประชากรในชนบทตางมงทจะอพยพโยกยายเขาสในเขตเมองมากขน รวมทงเกดเมองใหม ๆ ขนมากมายทความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยตาง ๆ ไดสงผานไปถง ซงหากขาดการวางแผนรบมอเตรยมการเปนอยางดแลวยอมเกดปญหาตาง ๆตามมามากมาย เชน ปญหาแหลงชมชนแออด ปญหาสงแวดลอมการเกดภาวะครอบครวลมสลาย ฯลฯ

นอกจากนจากการเปลยนแปลงของเทคโนโลยสารสนเทศและการคมนาคมขนสง ยงกอใหเกดเครอขายการตดตอสอสารเชอมโยงถงกนในดานตาง ๆ ทวทงโลก สงผลใหการเผยแพรวฒนธรรมและคานยมตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงจากตางประเทศสามารถแทรกซมเขามาไดอยางงายดาย จนถกยอมรบเปนวฒนธรรมหรอคานยมสากลท มการยอมรบกนอยางกวางขวางขยายครอบคลมไปทวโลก อาท การดมโคก การแตงกายดวยชดสท การใสกางเกงยนส การชมภาพยนตรฮอลลวด (วชยตนศร , 2541:78) ซ งอาจสงผลใหว ฒนธรรมในทองถ น

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค32

หรอเอกลกษณตาง ๆ ของความเปนไทยอาจถกกลนใหเลอนหายไป โดยวฒนธรรมสากลทผานแทรกซมเขามาโดยไมทนระวงตว

2. สงคมทการคอรปชนกระทำไดยากขนสงคมไทยมแนวโนมทจะมการคอรปชนเกดไดยากยงขน

เนองจากความเจรญกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศ สงผลใหขอมลขาวสารตาง ๆ ทเคยถกปดบงไวเปนความลบนนจะไมเปนความลบอกตอไป การไดรบอทธพลจากกลมการคาทงในระดบภมภาคและระดบโลก จะมพลงอำนาจควบคมการดำเนนการในดานตาง ๆ ของประเทศ อทธพลนจะบบใหประเทศในกลมตองมนโยบายเพอแสดงถงความซอสตยและโปรงใสของประเทศโดยใชอำนาจตอรองทางการคาและการรวมกลมตง “กตกาสากล”ขน จงเหนไดชดเจนวา ในระยะตอไป กระแสโลกจะบบใหสงคมไทยตองเคารพความซอสตยสจรต มความโปรงใสในการบรหารงานตาง ๆ ทงในภาครฐและเอกชน รวมทงการปฎรปการศกษานาจะสงผลใหประชาชนไทยในอนาคตมความรมากยงขน ในการปกปองผลประโยชนของตนเอง ไมเพยงเทานนรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ไดสรางกลไกหลายประการทสงผลใหประชาชนมสทธในการตรวจสอบและควบคมหนวยงานของรฐในการดำเนนงานตาง ๆ ไดอยางใกลชดมากขน จงนาทจะทำใหสงคมไทยเปนสงคมทการคอรปชนในแวดวงตาง ๆ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 33

จะกระทำไดยากยงขน

3. สงคมทตระหนกเรองสทธมนษยชนมากขนสงคมไทยมแนวโนมทจะเปนสงคมทตระหนกในเรองของ

สทธมนษยชนเพมมากขน โดยในระยะทผานมา แนวโนมเรองสทธมนษยชนไดรบความสนใจเพมขนอยางมาก ไมวาจะเปนการผลกดนจากนานาประเทศ หรอจากองคกรเหนอรฐทกอใหเกดกระแสการเรยกรองสทธมนษยชนอยางกวางขวาง และมอทธพลตอประเทศตาง ๆ ทวโลก หลายประเทศในโลกตะวนตกใชมาตรการทางเศรษฐกจเขากดดน และแทรกแซงประเทศอนใหยอมปฏบตตามเง อนไขดานสทธมนษยชน การเคล อนไหวดานสทธมนษยชนทรนแรงจะชวยลดบทบาทอำนาจเผดจการทางการเมองลง

ประเทศไทยไดเรมตระหนกถงกระแสเรองนมากยงขนดงเหนไดจากภายใตบทบญญตของกฎหมายรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ทมหลายมาตราม งเนนการสงเสรมสทธ หนาท เสรภาพและความเสมอภาคของประชาชนรวมท งจากการเกดกล มเรยกรองสทธมนษยชนกล มตาง ๆทเขามาทำหนาทในการตรวจสอบดแล และปองกนการละเมดสทธมนษยชนไมว าจะเปนในดานของสทธสตร สทธเดกสทธคนพการ และผดอยโอกาสตาง ๆ ในสงคม สทธของผบรโภคสทธในดานสขภาพ เปนตน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค34

นอกจากน ย งม ป จจ ยท สำคญอกประการหน งค อการดำเนนการปฏรประบบการศกษาภายในประเทศซงไดสงผลใหประชาชนเไทยเรมทจะรจกและตระหนกในสทธและบทบาทของตนเองเพมมากยงข น ซงนาจะเปนเหตสาสำคญททำใหการละเมดสทธมนษยชนในประเทศไทยมแนวโนมลดลง โดยททงภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชนจะเลงเหนถงความสำคญในประเดนเรองสทธมนษยชนเพมมากยงขน

4. สงคมทใหความสำคญดานสงแวดลอมมากขนส งคมไทยม แนวโน มท จะให ความสำค ญในด าน

สงแวดลอมมากยงขน เนองจากเกดความตระหนกในผลกระทบอนเกดจากการขาดความรอบคอบทางนโยบาย ทใหความสำคญตอภาคอตสาหกรรมอยางไมสมดล ไดสงผลใหเกดปญหาความทรดโทรมและเส อมสลายของสภาพธรรมชาต รวมท งจากการทประเทศตาง ๆ เรมเคลอนไหวดานสงแวดลอมกนมากขนโดยมกลมพทกษส งแวดลอมเปนแกนนำในการรณรงค เปนเหตใหประเทศทกำลงพฒนาหนมาตระหนกในเรองสงแวดลอมมากขน นอกจากนปญหาสงแวดลอมยงเปนประเดนปญหาระดบโลกททกประเทศตองมสวนแกไข จงมขบวนการรณรงคใหมความรบผดชอบในการรกษาสงแวดลอมโลก ทงในรปแบบขององคกรเอกชนผพทกษสงแวดลอมและการทำอนสญญาระดบพหภาค โดยประเดนทางสงแวดลอมไดถกยกชขนมาเปนประเดน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 35

ถกเถยงทสำคญในการประชมสดยอดของโลกหลายตอหลายครงการเจรจาในองคการการคาโลกอาจมการพจารณาเรองสงแวดลอมกบเรองการคาดวย ซงอาจมการใชประเดนทางสงแวดลอมเปนเครองมอหนงในการผกโยงเขากบเงอนไขทางเศรษฐกจการคาระหวางประเทศ สงผลใหประเทศไทยตองคำนงถงเร องสงแวดลอมมากยงขน ในดานการคาและการผลตอตสาหกรรมจำเปนตองปรบตวใหมมาตรฐานทางดานสงแวดลอมทดเทยมกบมาตรฐานระดบสากล เพอมใหมอปสรรคในการขยายตวของการสงออกได

ในประเทศไทยในอนาคต 20 ปขางหนา แนวโนมของการใหความสำคญแกสภาพแวดลอมจะเพมสงขน โดยแนวโนมธรกจและการลงทนท เก ยวของกบส งแวดลอมจะเพ มมากยงขน เชน โรงงานแยกขยะ โรงงานรไซเคลขยะ โรงงานบำบดนำเสย โรงไฟฟาพลงงานขยะ ธรกจการแยกสงของเหลอใชการใชพลงงานจากธรรมชาตเพ อร อฟนส งแวดลอม เปนตนซงจะเปนแหลงงานประเภทหนงของคนในสงคมในอนาคต

5. สงคมทมงสการเรยนรมากขนสงคมไทยมแนวโนมทจะมงสทศทางของการเปนสงคม

แหงการเรยนรมากยงขน โดยมปจจยทางเศรษฐกจเปนแรงผลกดนสงสดท ทำใหสงคมและประเทศชาตตองเปล ยนแปลงไปโดยปรยาย การไมปรบตวดานภมความรใหเทาทนการเปลยน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค36

แปลงของโลก จะทำใหสงคมนนไมสามารถทจะยนหยดอยไดอยางม นคงทามกลางการเปล ยนแปลงของภมรฐศาสตรในอนาคต ยงกวานน เมอโลกกาวสการเขาสยคของสงคมแหงความรท ความร จะเปนอำนาจและเปนปจจยท สำคญในการสรางนวตกรรมหรอเทคโนโลยขนสง ซงจะเปนขอไดเปรยบทางการแขงขนของประเทศนน ๆ นอกจากน ในยคแหงขอมลขาวสารสารสนเทศตาง ๆ ทเปดกวางอยางเสรไดสงผลให “ความร” เปนสงทสามารถเขาถงไดงาย ไมถกปดกนหรอมขอจำกดทยากตอการเขาถงอกตอไป รวมท งจากนโยบายของรฐในการปฏรปการศกษาทเกดขนนน ลวนแลวแตเปนสาเหตสำคญทสงผลใหสงคมไทยเปนสงคมมงเนนใหความสำคญกบการเรยนร มากย งข นในอนาคต ความเจรญกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศเปนอกปจจยทสงผลใหความรของซกโลกหนงกบอกซกโลกหนงสามารถทจะเชอมตอถงกนไดอยางไรพรมแดนและมการตอยอดทางความรนนไปอยางไปอยางไมมวนจบสนหากสงคมใดท ไมเหนความสำคญของการเรยนร สงคมน นยอมจะกลายเปนสงคมทลาหลงและพายแพไปในทสด

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 37

III. ภาพอนาคตดานการเมอง

1. การเมองไทยอยใตอทธพลการจดระเบยบโลกใหมดานการคา

การเมองไทยในอนาคตมแนวโนมทจะอยภายใตอทธพลการจดระเบยบใหมทางการคา ทงนเนองจาก ภายหลงการลมสลายของประเทศคอมมวนสตในยโรป “ระเบยบโลกใหม” ซงมมตทหลากหลายมาก ไดถกใชเปนเครองมอแทนการใชประเดนทาง “ประชาธปไตย” ในยคของสงครามเยนทประเทศมหาอำนาจไดใชเปนเครองมอเพอตอสกบลทธคอมมวนสต ภายใตระเบยบโลกใหมนนไดมการสราง “มาตรฐานของคณคา” ชดหนงททำหนาทเปนเสมอนเครองมอในการจดระเบยบโลกใหอยในกรอบทไดวางไว

กรอบทจดระเบยบโลกใหมน เชน สทธมนษยชน ประชา-ธปไตย การกระจายอำนาจ การปกครองทด การสรางการมสวนรวมของประชาชน ความโปรงใส การลดกำลงทหารและการลดอาวธ การรกษาสงแวดลอม ฯลฯ มาตรฐานชดดงกลาวมกถกหยบยกขนมาผกโยงกบเงอนไขทางเศรษฐกจการคา เพอสรางแรงกดดนใหประเทศสมาชกและประชาคมโลกตองตดสนใจยนยอมปฏบตตามโดยดษฎ การตอรองในเวทความสมพนธระหวางประเทศในอนาคตจะมไดใชกำลงทางทหารเปนเครองมอหลกในการจดระเบยบโลก แตจะใชกตการะหวางประเทศและ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค38

ชดมาตรฐานของคณคาเหลาน เปนเครองมอในการจดระเบยบความสมพนธระหวางรฐตอรฐ

รฐประชาชาตใดท ทำการละเมดชดมาตรฐานเหลาน จะถกกระแสกดดนและมตลงโทษจากนานาประเทศผานองคกรเหนอรฐบบใหตองปรบตวปฏบตตาม ดงกรณทอรกเขารกรานคเวตจนถกมตลงโทษจากสหประชาชาต กรณของการฆาลางเผาพนธในโคโซโวทประเดนเรองสทธมนษยชนถกหยบมาใชเปนขออางในการใชกำลงทหารเขาจดการ หรอการละเมดสทธมนษยชนในตมอรตะวนออกทองคกรเหนอรฐอยาง UN ตองยนมอเขามาแทรกแซงกจการภายในประเทศอนโดนเซย

ยงกวานน ระเบยบโลกเหลานยงพรอมทจะแทรกตวลงมามอทธพล ในการจดระเบยบภายในประเทศดวย ดงจะเหนตวอยางชดเจนในกรณของประเทศไทยทมาตรฐานเรองสทธมนษยชนประชาธปไตยแบบมสวนรวม การกระจายอำนาจ และความโปรงใสไดแทรกตวไหลจากระดบโลกลงมาหยงรากอยในรฐธรรมนญฉบบปจจบนของไทย สงผลใหการดำเนนการตาง ๆ ของรฐบาลไทยไมสามารถทำไดอยางมอำนาจทางอธปไตยทเดดขาดแตเพยงผเดยวอกตอไป แตตองคำนงถงขอตกลงตาง ๆ ทใชเปนมาตรฐานในระเบยบโลกใหมเปนสำคญ

2. การเมองทเปนประชาธปไตยสงขนสงคมไทยมแนวโนมท ระบบการเมองจะมความเปน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 39

ประชาธปไตยทสงขน เนองจากกระแสการพฒนาประชาธปไตยไดเคล อนตวมาสประเทศไทยพรอมกบระเบยบโลกใหมและสารสนเทศทถกเผยแพรกระจายออกไป ยงเมอโลกคอมมวนสตในยโรปลมสลายและคายคอมมวนสตในเอเชยคอย ๆ ปรบเศรษฐกจไปสระบบตลาดมากขน ทำใหการแบงขวทางการเมอง2 ขว (bipolarity) ระหวางคายคอมมวนสตและคายประชาธปไตยสนสดลง การเมองโลกตกอยภายใตกระแสประชาธปไตย แนวคดเสรประชาธปไตยกลายเปนอดมการณทางการเมองทครองอำนาจนำในโลก ประชาธปไตยกลายเปนบรรทดฐานเดยวของระบอบการเมอง โดยมประเทศเสรประชาธปไตยตะวนตกเปนแกนนำการเผยแพรอดมการณน

ประเทศไทยทมรปแบบการปกครองประชาธปไตยเพยงเปลอกนอก จะถกกดดนจากสงคมโลกใหปรบตวสความเปนประชาธปไตยทแทจรงเพอผลประโยชนในการจดระเบยบโลกใหมท งทางดานเศรษฐกจการคาและการเมอง ดงท ประเทศมหาอำนาจ เชน สหรฐและยโรปมกนำมาใชเปนประเดนในการประนามประเทศในแถบอาเซยนทเหนวาเปนเผดจการ

ในบรบทของประเทศไทย การปฏรปการเมองผานการรางรฐธรรมนญเปนสงสะทอนสำคญทแสดงใหเหนถงอทธพลของกระแสการพฒนาไปสประชาธปไตย เราไดเหนการพยายามกอตงสถาบนทางสงคมใหม ๆ ขนตามรฐธรรมนญ เพอเขามาทำหนาทปกปองสทธเสรภาพ และรบประกนความเสมอภาคของปจเจก

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค40

บคคล การพยายามปฏรปโครงสรางและสถาบนทางการเมองตาง ๆ ใหเปนประชาธปไตยตามมาตรฐานของโลกตะวนตกการเรยกรองการพฒนาประชาธปไตยจะทวมากขน เพราะยงเราเปดประเทศออก ประชาชนในประเทศกสามารถเขาถงการศกษา ขอมลขาวสาร และคานยมประชาธปไตยตะวนตกทแฝงมากบสอสารสนเทศตาง ๆ ซงปจจยเหลานมสวนสมพนธโดยตรงกบการพฒนาไปสความเปนประชาธปไตยทจะตามมา

นอกจากนเศรษฐกจการคาเสรตามกระแสโลกาภวตนยงเปนปจจยหน งท สำคญทมผลตอการสนบสนนใหกระแสพฒนาสความเปนประชาธปไตยขยายตวข นในประเทศไทยเนองจากเศรษฐกจของประเทศไทยอยในกลมการคาทงระดบภมภาคและระดบโลกทเนนการเปดการคาเสร ดงนนจงจำเปนตองพงพาการคาการลงทนจากตางประเทศทำใหประเทศไทยจำตองรบเง อนไขและกฎระเบยบตาง ๆ ท กำหนดข นจากกลมประเทศมหาอำนาจใหเราตองมความเปนประชาธปไตยมากขนดวย เชน กลไกการทำงานของรฐจะตองมความโปรงใสสามารถตรวจสอบได รฐบาลจะตองมความเปนประชาธปไตยมการควบคมรฐบาล ดวยเง อนไขทางดานสทธมนษยชนสงแวดลอม ทรพยสนทางปญญา เพอแลกกบผลประโยชนทางการคา เปนตน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 41

3. การเมองทโปรงใสมากขนสงคมไทยมแนวโนมท จะมระบบการเมองท โปรงใส

มากยงขน เนองจากอทธพลการคาเสรทำใหประเทศไทยตองพงพาการลงทนจากตางประเทศ ประเทศไทยจะถกกดดนใหตองแกไขปญหาคอรปชนอยางจรงจงมากขน โดยเฉพาะการคอรปช นในหมนกการเมองและในระบบราชการ เพราะการคอรปชนจะไปเพมตนทนดำเนนการของธรกจ ทำใหนกลงทนไมกลาเขามาลงทน ผประกอบการตางประเทศไมกลาคาขายดวยการคอรปชนจะถกนำมาผกโยงกบเงอนไขทางการคาการลงทนและเปนสงทประเทศคคาในเวทเศรษฐกจระหวางประเทศใหความสนใจ ประเทศไทยจงเลยงไมไดทจะตองปรบปรงในเรองนนอกจากปจจยทางเศรษฐกจระหวางประเทศแลว ปจจยเรองเทคโนโลยยงมส วนทำใหส อมวลชนและองคกรประชาชนสามารถตรวจสอบการทำงานและขดค ยเปดโปงการทจรตคอรปชนของนกการเมองไดมากขน

ขณะเดยวกน ขอกฎหมายจากบทบญญตของรฐธรรมนญบางสวนไดสนบสนนประเดนนดวย อาท การใหประชาชนมสทธเขาถงขอมลขาวสารของทางราชการ การใหประชาชนมสทธขอคำชแจงจากราชการกอนทรฐจะลงมอดำเนนโครงการใด ๆ อนจะสงผลกระทบตอความเปนอย ของประชาชน การหามนกการเมองมหนสวนในหนวยงานเอกชนใด ๆ การจดตงหนวยงานอสระตรวจสอบบญชทรพยสนและหน สนของนกการเมอง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค42

และดำรงตำแหนงระดบสงในราชการ ฯลฯ ปจจยเหลาน จะทำใหการทจรตกระทำไดยากลำบากขน มตนทนทตองเสยมากขนจงอาจเปนสาเหตใหการเมองในประเทศไทยมแนวโนมทจะดำเนนการโดยโปรงใสยงขน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 43

บทท 4ภาพสงคมไทยทพงประสงคในสองทศวรรษหนา

การคาดการณแนวโนมการเปลยนแปลงในอนาคตของประเทศไทยในสวนทแลว ทำใหไดทราบวาจะมแนวโนมสำคญเร องใดเกดข นไดบางในอนาคต เพ อสามารถเตรยมพรอมทจะรบมอตอสงทมแนวโนมจะเกดขนนไดเปนอยางด อยางไรกดภาพของประเทศไทยในอนาคตทไดวเคราะหไว ยงมบางสวนทเปนภาพไมพงประสงคจะใหเกดขน ในบทนจงเปนการฉายภาพสงคมไทยทพงประสงคในสองทศวรรษหนา โดยทำการศกษาอดตวเคราะหสภาพปจจบน และคาดการณในอนาคต อกทงเปนการคดตอยอดจากภาพอนาคตประเทศไทยทมแนวโนมเกดขนในสวนท 2 รวมดวยวา มภาพอนาคตใดทไมด ไมเหมาะสม หรอสมควรปรบเปล ยน รวมท งจากการพจารณาในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 (สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2545) ซงไดกลาวถงสภาพสงคมไทยทพงประสงคอนไดแก ในดานของการสรางสงคมทมคณภาพ สงคมแหงภมปญญาและการเรยนร และสงคมสมานฉนทและเอออาทรตอกน นำมาใชในการสงเคราะหภาพสงคมไทยทพงประสงครวมดวย

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค44

I. สงคมทมประสทธภาพ

ในโลกอนาคตทมความจำกดในดานทรพยากร รวมทงการเปดเสรทำใหการแขงขนระหวางประเทศทวความรนแรงยงขนการมมาตรการการกดกนทางดานการคาระหวางประเทศตลอดจนปญหาทเกดขนในสงคมไทย ซงเปนปญหาเรอรงและยงตองไดรบการแกไขปรบเปลยน เชน ปญหาระบบราชการทขาดประสทธภาพ ปญหาการศกษาทไมสามารถผลตบณฑตทมคณภาพใหกบสงคม ฯลฯ ปจจยตาง ๆ เหลานสงผลใหเราตองสรางสงคมไทยใหเปนสงคมท มประสทธภาพอยางเรงดวนมฉะนนเราจะไมสามารถแขงขนกบประเทศทมความไดเปรยบทางทรพยากร เชน ประเทศจน หรอประเทศทมความไดเปรยบทางดานเทคโนโลยเชนประเทศทพฒนาแลวตาง ๆ ได

สงคมทมประสทธภาพในทนใหความหมายวา สงคมทสามารถสรางประโยชนสงสดไดจากสงทมอยในสงคม ทงจากคนระบบ และสภาพแวดลอม ในขณะทมการสญเสยทรพยากรในระบบใหนอยทสด โดยสงคมทมประสทธภาพนนจะประกอบไปดวย 2 สวนทสำคญ ไดแก

1. องคประกอบของคนในสงคมทมประสทธภาพกลาวคอสมาชกในสงคมมลกษณะชวตทเออตอความ

สำเรจของประเทศ ทงโดยทางตรงและทางออม เชน คนทำงาน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 45

สามารถสรางผลผลต (productivity) หรอเกดประสทธภาพในงานเทยบเทากบประชาชนทมคณภาพสงสดของประเทศอน ๆ ในโลกซงลกษณะดงกลาวสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 (สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2545) รวมทงจากการวจยวสยทศนของการศกษาไทยในอนาคตทเสนอใหมการพฒนาคณภาพของคนไทย 4 กลมคน อนไดแก กลมประชากรในวยแรงงาน กลมประชากรในวยเรยน กลมครและบคลากรการศกษาทกระดบรวมทงกลมประชาชนทวไปในประเทศ (สมหวง พธยานวฒนและคณะ, 2541: 25)

2. การมระบบบรหารในสงคมทมประสทธภาพการมระบบบรหารในสงคมทมประสทธภาพ อนไดแก

การมระบบทใชกฎหมายเปนใหญ (rule of law) โดยททงผวางระบบและผ ใชระบบ ตางเคารพกฎเกณฑและความถกตองตามกฎทไดรวมกนกำหนดขนเปนหลก รวมทงมระบบการคดเลอกบคลากรตามระบบคณธรรม (merit system) โดยมงเนนการนำมาปรบใชสำหรบทก ๆ สถาบน อาท ระบบการเมองทมประสทธภาพระบบบรหารราชการแผนดนทมประสทธภาพ ระบบบรหารองคกรตาง ๆ ทมประสทธภาพ ระบบการกระจายอำนาจการปกครองสทองถนทมประสทธภาพ และระบบการศกษาทมประสทธภาพเพอสรางคนทมประสทธภาพ เปนตน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค46

II. สงคมทมความรเปนฐานมปญญาเปนแกนการพฒนา

ปจจบน ขอมลขาวสารเทคโนโลยตาง ๆ ไดเขามามบทบาทสำคญในการคา การผลต การศกษา อยางทไมเคยเปนมากอนความรเปนองคประกอบสำคญทชวยเพมผลตภาพในการทำงานไดความรจงเปนรากฐานทสำคญอยางยงยวดในการพฒนาสงคมแบบยงยนในอนาคต อยางไรกตามการมความรเพยงอยางเดยวไมเพยงพอ แตคนในสงคมตองมปญญาดวย เพราะการมเพยงความรมไดเปนหลกประกนวาจะนำสงคมไปในทางดหรอรายกได แตหากผสมผสานกบปญญา บคคลน นจะสามารถใชว จารณญาณ ประยกตใชความร ใหถ กท ถกเวลา ถกคนถกสถานการณ ถกโอกาสได สงคมไทยจะมงไปสความเจรญและดำเนนไปในทางทผดพลาดนอยกวาทไมใชปญญา

การเรยนรดวยปญญาจงเปนสงทหลกเลยงไมไดในการเตรยมบคลากรใหพรอมส การเปล ยนแปลงใหม เพราะหากไมพฒนาใหคนของเราเปนคนแหงการเรยนร เราจะเปนประเทศทบคลากรในประเทศจมอยภายใตอดต ตามปจจบนไมทน และถกลบออกจากความสำคญของโลกอนาคตเม อไรกได โดยลกษณะทสำคญของสงคมทมความรเปนฐาน อาท สงคมทคนในประเทศทกระดบมความร ทดเทยมกบคนระดบเดยวกนของนานาชาต สงคมทคนในประเทศมโอกาสทางการเรยนร เทาเทยมกน สงคมทคนในประเทศสามารถใชเทคโนโลยททนสมย

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 47

และใชภาษาสากลได สงคมทคนในประเทศมคานยมรกการเรยนรรกการคนควา รกความคดสรางสรรค และเปนสงคมทมความสามารถในการปรบตวไดดตอการเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขน

III. สงคมทมเอกภาพในความหลากหลาย

เน องจากกระแสเร ยกร องความเปนประชาธปไตยและสทธมนษยชนทจะทวความรนแรงมากย งข นในอนาคตแนวคดในการปกปองสทธเสรภาพของประชาชนตามบทบญญตในรฐธรรมนญเกอบทกประเทศทวโลก การสรางสงคมไทยใหเปนสงคมท มเอกภาพในความหลากหลายจงเปนส งสำคญทตองเรงสรางใหเกดขนในสงคมไทย

สงคมทมเอกภาพในความหลากหลาย หมายถง ภายในสงคมใหญหรอทเรยกวา “ประเทศ” นน แมวาจะประกอบไปดวยชนกลมเลกกลมนอยจำนวนมากมาย แตคนทกคนแมมความแตกตางกน ไมวาจะเปนการแตกตางทางดานความคด เชอชาตลทธนกายของศาสนา ความเชอ ฐานะ อาย วฒนธรรม ประเพณกสามารถอยในสงคมไดอยางมความสข มอสระในการดำเนนชว ตตามวถทางของตนเอง ไมมความขดแยงหรอรงเกยจเดยดฉนทระหวางกน เปนสงคมทคนมหวใจแหงเสรภาพไมปดกนผอน และยนดเปดกวางแมกระทงความปรารถนาของชนกลมนอยทจะแยกตวออกจากรฐเพอการปกครองตนเอง (เกรยงศกด

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค48

เจรญวงศศกด, 2542)ในสงคมทมเอกภาพในความหลากหลายนน ทกคนทอย

ในผนแผนดนไทยจะไดรบการปฏบตในฐานะมนษยอยางเทาเทยมกนตามหลกสทธมนษยชน

กฎหมายรฐธรรมนญตองไมขดแยงกบปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน และกฎหมายประกอบรฐธรรมนญทกขอตองไมขดกบกฎหมายรฐธรรมนญ

ประชาชนทกคนตองมชองทางเรยกรองสทธขนพนฐานของตนจากรฐในภาคปฏบต

คนไทยทกคนไดรบการศกษาเพอใหสามารถเขาใจการใชสทธของตนไดอยางถกตอง รวมทงการเปดโอกาสใหคนไทยทกคนมโอกาสพฒนาตนเองไดอยางเตมศกยภาพ

IV. สงคมทใหความสำคญตอสงแวดลอม

จากสภาพความเส อมโทรมของส งแวดล อมและทรพยากรทวโลก รวมทงการนำประเดนทางสงแวดลอมเปนเงอนไขทางการคาระหวางประเทศ ตลอดจนแนวโนมการเพมขนของจำนวนประชากรในประเทศทเชอมโยงกบการใชทรพยากรทเพ มข น สงผลใหประเดนทางสงแวดลอมกลายเปนปญหาทสำคญซงจะมผลกระทบตอสงคมไทยโดยรวมทงในทางตรงและทางออม ดงนนจงมความจำเปนอยางยงท จะตองสราง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 49

สงคมไทยใหเปนสงคมทใหความสำคญตอสงแวดลอม อนไดแกการทคนในสงคมมจตสำนกชอบดานสงแวดลอมรวมกน การสรางสงคมไทยใหปลอดจากมลภาวะ มการจดการสงแวดลอมทดและมการบรหารจดการทรพยากรในประเทศอยางชาญฉลาดและรคณคา

V. สงคมทภมใจในความเปนไทย

ความเจรญรดหนาทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารสงผลใหวฒนธรรมตาง ๆ จากทวทกมมโลกสามารถทจะถายเทไปมาระหวางกนไดโดยงาย อาท วฒนธรรมทนนยมตะวนตก ทกำลงแผขยายไปปกคลมทวโลกอยางรวดเรว ซงอาจนำมาซงการถกกลนกลายทางวฒนธรรม หรอประเดนความขดแยงในเรองเอกลกษณของชาตเกดขนตามมาไดในอนาคต

การสรางสงคมท ภมใจในความเปนไทยไมไดหมายความวา ประเทศไทยมความเปนชาตนยมจนไรขอบเขต แตในทนหมายถง สงคมทคนในสงคมมความภาคภมใจและตระหนกวาตนเองเปนสวนหนงของสงคมไทย อนเปนเหตใหทกคนมจตสำนกรบผดชอบรวมกบประเทศของตน โดยยนดทจะมสวนชวยพฒนาสงคมใหมเสถยรภาพและเกดการพฒนาทยงยนสคนรนตอไปไดทงความภาคภมใจในศลปวฒนธรรมอนดงามของไทย รวมทงความภาคภมใจในความเปนพลเมองทดของสงคม

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค50

VI. สงคมทเนนชมชนวถ

จากการปฏวตการสอสารทถกขบเคลอนดวยเครอขายสารสนเทศทขยายตวครอบคลมทวท งโลก สงผลใหเกดการรวมตวของกลมคนทมความสนใจหรอผลประโยชนรวมกนมากยงขน นอกจากนกระแสของความเปนประชาธปไตย และสทธมนษยชนกเปนสาเหตสำคญของการรวมกลมประชาชนมากยงขนเพอการพฒนาสงคมในดานตาง ๆ ทแตกตางกนออกไป

ดงนนการสรางสงคมชมชนวถใหเกดขนจงเปนสงสำคญเพอการสรางชมชนทแขงแกรง โดยการสรางใหชมชนสามารถพฒนาตนเองไดและมสวนรวมในการพฒนาสงคมอยางมประสทธภาพ ลดการพงพาการชวยเหลอจากรฐลงใหมากทสดซงการมชมชนทแขงแกรงยอมสงผลใหสงคมมความเขมแขงตามไปดวยตามมาในทสด

VII. สงคมทมคณธรรมจรยธรรม

แนวโนมความเสอมทางคณธรรมจรยธรรมทอาจมเพมมากขนในสงคมอนาคต อนเนองมาจากกระแสโลกทเนนหนกไปทางบรโภคนยมมากขน รวมทงการไหลบาขอมลขาวสารและการถายทอดวฒนธรรมจากตางประเทศ เชน ในดานคานยมความคดตาง ๆ ซงมทงผลดผลเสย โดยทเราไมสามารถจะกลน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 51

กรองไดหมด ดงนนการสรางสงคมทพงประสงคใหเปนสงคมทมคณธรรมจงเปนเรองทสำคญ ไมเชนนนเราอาจถกกระแสโลกพดพาไปในทางทเสอมทางศลธรรมไดโดยงาย

การพฒนาสการเปนสงคมทมคณธรรมจรยธรรมจงเปนการปรบเปลยนรากฐานกระบวนความคดและคานยมของคนในสงคมใหถกตอง โดยการวางรากฐานทางคณธรรมจรยธรรมทดงาม มการปฏรปคณธรรมจรยธรรมของสงคมทงระบบ รวมทงการทคนในสงคมรจกใชเหตผลเชงจรยธรรมไดอยางถกตอง

การกำหนดภาพสงคมไทยทพงประสงคน จงเปนการนำคนในสงคมกาวไปสสงคมทอบอน มบรรยากาศแหงความเปนมตรระหวางชมชนและอยรวมกนอยางสนตระหวางประชาชาตตาง ๆ ในสงคม เปนสงคมทมความเขมแขงมนคง มความทนสมยประชาชนรกการเรยนร และวสยทศนดงกลาวจะกลายเปนความจรงได หากคนทกคนในสงคมรวมกนตระหนกถงสภาพปญหาทตองแกไขในปจจบน สงทจะเกดขนในอนาคตทงในดานด และดานลบ เพอกำหนดวสยทศนรวมกนในการวางแผนดำเนนการเพอเขาสสงคมทพรอมบรบรณสำหรบคนในสงคมไทยทกคน

นอกจากนยงเปนแนวทางสำคญในการกำหนดคณลกษณะคนไทยทพงประสงคตามมา เพ อเปนแนวทางในการกำหนดยทธศาสตรใหกบหนวยงาน ตลอดจนบคคลทเกยวของไดวางแผนระยะยาวในการพฒนาศกยภาพ และสรางคนในชาตในดานตาง ๆ ตอไป

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค52

บทท 5คณลกษณะคนไทยทพงประสงค

การนำเสนอคณลกษณะของคนไทยทพงประสงคเพอใหสอดรบกบภาพอนาคตของประเทศไทย ทงภาพทจะเกดขนและภาพสงคมทพงประสงค ไดกำหนดกรอบการพจารณาไว 5 มตอนไดแก (1) มตดานรางกาย (2) มตดานจตใจ (3) มตดานความร(4) มตดานทกษะความสามารถ และ (5) มตดานลกษณะชวต

I. มตดานรางกาย

ลกษณะคนไทยทพงประสงคในมตดานรางกายไดแก1. พฒนาการดานรางกายเจรญเตบโตอยางสมบรณตามเกณฑการพฒนาในแตละชวงวย

นโยบายเยาวชนแหงชาตและแผนพฒนาเด กและเยาวชนระยะยาวไดแบงกล มการพฒนาตามชวงอาย เพ อประโยชนในการจดบรการทตอบสนองพฒนาการของเดกและเยาวชนแตละวย โดยแบงเปน 3 ชวงวย ไดแก กลมเดกอายตำกวา5 ป กลมเดกอาย 6-14 ป และกลมเยาวชนอาย 15-25 ป โดยพฒนาการในแตละชวงวยจะมองคประกอบทครอบคลมพฒนา

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 53

การในดานตาง ๆ อาท ดานนำหนก สวนสง และสขอนามยโดยใหสอดคลองกบสภาพปญหาทเกดขนในดานสขภาพรางกายทแตกตางกนออกไป (คณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต, 2545 : 26 - 29)

2. พฒนาการดานสตปญญาเจรญเตบโตอยางสมบรณตามเกณฑการพฒนาในแตละชวงวย

คนไทยควรมการพฒนาสมองและสตปญญาอยางเหมาะสมตามแตละชวงวย โดยเฉพาะอยางยงในชวงวย 3 ปแรกทสมองจะมการเตบโตอยางรวดเรว ทงในดานของการสรางเซลลสมองและการเชอมโครงขายของเซลลสมองอยางสมบรณ ดงนนการพฒนาสตปญญาของเดกในวยตงแตกอนคลอดจนถงอาย 3ปจงเปนชวงเวลาสำคญในการพฒนาสมองและสตปญญาไดดท สด (ศนสนย ฉตรคปต, 2544:15-18) หลงจากนนจงเปนการพฒนาสตปญญาความคดในดานตาง ๆ ซงมลกษณะทแตกตางกนในแตละชวงวย อาท การพฒนาความคดเชงเปรยบเทยบและการใชเหตผลในชวงอาย 4-7 ป การขยายขอบขายทางความคดและสตปญญาออกไปมากยงขนในชวงวย 6-13 ปเพอการรองรบการเรยนรพนฐานตาง ๆ อนเปนการวางรากฐานทางการศกษาทสำคญของชวต รวมถงการพฒนาสตปญญาในการใชเหตผลทซบซอนมากยงขนและการพฒนาความคดเชงนามธรรมซงจะเรมพฒนามากขนในชวงวย 12 –25 ป (ศรเรอน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค54

แกวกงวาล, 2545) นอกจากนยงรวมไปถงการพฒนาในดานการใชสมองซกขวาและซกซายอยางสมดลในทกชวงวยเพอใหสมองไดรบการขยายศกยภาพอยางเตมทดวยเชนกน

3. มสขภาพรางกายทสมบรณแขงแรงไมเจบปวยงายการทคนไทยควรมสขภาพอนามยทดหมายถง การทคน

ไทยปราศจากโรคภยไขเจบ โดยเกดจากการสรางสภาวะทดสขภาพเปนเรองทเชอมโยงสมพนธกนอยางเปนองครวมทงตนเองครอบครว ชมชน วฒนธรรม สงแวดลอม การศกษา เศรษฐกจสงคม การเมอง และอน ๆ และเปนปจจยพนฐานทจะทำใหบคคลสามารถพฒนาศกยภาพของตนเองและใชชวตอยางมความสขนบตงแตเรมปฏสนธในครรภมารดาผานการเจรญเตบโตในแตละชวงวย และดำเนนชวตอยจนกระทงถงวาระสดทายของชวตอยางสมศกดศรความเปนมนษย ทงยงประโยชนตอการพฒนาประเทศในฐานะทรพยากรมนษยทมคณคา

เหตผลสำคญทคนไทยควรมลกษณะดงกลาวคอ1) เพอเตรยมรบมอกบปญหาสขภาพของประชากร

ไทยทมแนวโนมเพมมากขนกระแสการเปลยนแปลงเขาสโลกยคใหมในอนาคต ได

สงผลกระทบตอมตในดานสขภาพรางกายของเราในหลายแงมมดงท จนทรเพญ ชประภาวรรณ (2543: 314) ไดกลาวถงปญหาสขภาพของประชากรไทยท มแนวโนมเพ มมากข นใน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 55

อนาคต อนไดแก…โรคตดเชอทเกดจากเชอทด อยาและอาจมการแพร

ระบาดของโรคตดเชอชนดใหม ๆ จากทวปหรอภมภาคอน ๆของโลก เนองจากการคมนาคมขนสงเปนไปอยางสะดวก รวดเรวและเชอมตอจากทวทกมมโลก

…โรคทเกยวกบพฤตกรรม อนเนองมาจากการไดรบอทธพลจากการแพรกระจายของคานยมและวฒนธรรมตาง ๆทหลงไหลเขามาทงดานบวกและดานลบ อาท คานยมทางเพศท ไมถ กตอง วฒนธรรมในการบรโภคอาหารจากตะวนตกรวมทงสภาพความตงเครยดทไดรบจากการแขงขนท รนแรงปจจยดงกลาวสงผลใหเกดพฤตกรรมในการบรโภค และการดำเนนชวตเปลยนไปจากเดม เชน การทานอาหารฟาสตฟดทประกอบไปดวยไขมนในปรมาณทสง แทนอาหารไทยทประกอบไปดวยกากใยและคณคาทางโภชนาการท สงกวา การขาดการออกกำลงกายอนเนองมาจากภารกจการงานทรดตว การใชยาเสพตดเปนวธการคลายเครยดและหนจากปญหาทเกดขนการมพฤตกรรมสำสอนทางเพศอยางเสร ฯลฯ สงผลใหเกดโรคภยไขเจบตาง ๆ มากมาย โดยเฉพาะอยางยงโรคทเกยวกบพฤตกรรม เชน ความดนโลหตสง โรคหลอดเลอดในสมองโรคหวใจขาดเลอด โรคปอดอดกนเรอรง มะเรง รวมทงโรคเอดสโรคทางจตประสาท โรคซมเศรา โรคอวน เปนตน

…โรคทเกดจากสภาพแวดลอมทเสอมโทรมและมลพษ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค56

ตาง ๆ จากสภาพความเสอมโทรมของธรรมชาตและสงแวดลอมอนเนองจากการขยายตวของสภาพความเปนเมองทเพมมากขนรวมทงการขยายตวของภาคอตสาหกรรมอยางขาดการวางแผนทรอบคอบรดกมในการจดการดานสงแวดลอมทด สงผลใหเกดโรคภยไขเจบตาง ๆ เชน โรคภมแพ หอบ หด โรคทางเดนหายใจโรคทเกดจากการปนเปอนของสารพษในอาหาร เปนตน

ดงนนการเตรยมการรบมอกบสภาพโรคภยไขเจบทเกดข นมาน นจงเปนเร องท เราตองคำนงถงและใหความสำคญอยางจรงจง

2) เพอเตรยมพรอมรบมอกบการแขงขนทรนแรงในระดบนานาชาต

ในยคทมการแขงขนกนอยางรนแรงและการเคลอนเขาสสงคมแหงประสทธภาพ ประชากรในสงคมจงจำเปนทจะเปนผ ท มประสทธภาพตามไปดวยเชนกน สขภาพรางกายและสตปญญาทแขงแรงสมบรณยอมทำใหเกดประสทธภาพในทำงานทด นอกจากน ประชากรทมสขภาพดยงชวยเสรมสรางสมรรถภาพของทรพยากรมนษย ซงจะชวยเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ท สำคญสขภาพรางกายและสตปญญาทสมบรณ ยอมชวยสงเสรมประสทธภาพในการเรยนรใหสงมากยงขนตามมา

3) การปฏรประบบสขภาพในประเทศไทยขบวนการปฏรประบบสขภาพในประเทศไทย นบไดวาเปน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 57

ปจจยสำคญทมวตถประสงคใหคนไทยมสขภาพดถวนหนาหากประสบความสำเรจตามเจตนารมย ยอมชวยแกไขทตนตอของปญหาจรง ๆ อาท การปฏรปในเรองความคดในการดแลรกษาสขภาพตนเองไดเปนอยางด ทงในดานการมโภชนาการทดและการมสขอนามยทดในการดำรงชวตโดยมงเนนในยทธศาสตรเชงรกเพอสรางสขภาพทดมากกวามงทจะซอมสขภาพทเสยไปแลว ควบคไปกบการปฏรประบบโครงสราง กลไก มาตรการกตกาตาง ๆ ในสงคมเพอใหเออตอการสรางสขภาพทดอยางกวางขวางไดจรง โดยมการจดทำ พ.ร.บ. สขภาพแหงชาต เพอทจะกำหนดทศทางยทธศาสตรดานสขภาพ โดยสาระหลกจะประกอบไปดวยการกำหนดปรชญา หลกการ เครองมอ มาตรการ เงอนไขสำคญตาง ๆ ของระบบสขภาพ เชน การกำหนดวา “สขภาพเปนเปาหมายสงสดของชมชนและสงคม เปนทงอดมการณ และหลกประกนความมนคงแหงชาต” เปนตน

II. มตดานจตใจ

ไมเพยงแตดานรางกายเทานน คนไทยในอนาคตควรไดรบการเสรมสรางคณลกษณะในมตดานจตใจอยางเหมาะสมดวยอนไดแก

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค58

1. เปนผทรจกและเขาใจตนเองเปนอยางดคนไทยในอนาคตควรเปนผ ท ร จกอารมณของตนเอง

(Knowing one’s emotions) สามารถรบรถงความรสกทเกดขนในแตละขณะเวลาวา ตนเองรสกอยางไร และสามารถรบรความร สกตาง ๆ ของตนท เปล ยนแปลงไปในแตละชวงเวลาไดดรวมทงสามารถจดการกบสภาวะอารมณตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม(Managing emotions) เชน การระงบอารมณของตนเอง รวมทงการขจดความวตกกงวล วนวายใจ ออกไปได สามารถทจะสรางแรงจงใจใหตนเองได (Motivating oneself) (Daniel Goleman, 1988)

นอกจากน คนไทยยงควรเปนผทรจกและเหนคณคาในตนเอง ซงหมายถง การมความสามารถในการมองชวตอยางเขาใจรวาคณคาของตนนนขนอยกบสงใด โดยใหคณคาทภายในจตใจมากกวาการวดคณคาภายนอกททรพยสน เงนทอง รปรางหนาตาความสามารถ การมการศกษา การมอำนาจ เชอชาต ฯลฯ ตามคานยมทสงคมใชวดเทานน (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2539: 75 )

2. เปนผทรจกและเขาใจความรสกของผอนไดเปนอยางดผทร จกและเขาใจตนเองไดดยอมมแนวโนมทจะเขาใจ

ผอ นไดดเชนกน ความสามารถในการตระหนกรถงความรสกของผอนไดด มความรสกเหนอกเหนใจผอนมากยงขน สามารถปรบอารมณของตนเองใหสอดคลองกบสถานการณและความตองการของบคคลตาง ๆ เปนการสรางสมพนธภาพทด สราง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 59

ความรวมมอ สรางพลงรวมกนเพอใหบรรลเปาหมาย ตลอดจนสามารถบรหารความขดแยงตาง ๆ ทเกดขนใหสามารถยตลงไดดวยด

3. เปนผทรจกและเขาใจสถานการณ สภาพแวดลอมภายนอกตาง ๆ ไดเปนอยางด

ผทรจกและเขาใจตนเองและผอนไดดจะสามารถปรบตวตอบสนองตอสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปได สามารถทจะเผชญและควบคมสถานการณตาง ๆ ทเกดขนไดเปนอยางดไมเปนผทมอารมณแปรปรวนตามสถานการณ ไมเกดความขดของใจในภาวะทเปลยนแปลง

คณลกษณะทง 3 ประการเปนสงทจำเปนอยางยงสำหรบอนาคต เน องจากสภาพสงคมในอนาคตมการเปล ยนแปลงอยางรวดเรว กอปรกบมการแขงขนทรนแรงมากขน ตงแตเวทการแขงขนทางการคาในระดบโลก ลงมาสระดบยอยในชวตประจำวนของคน ไมว าจะเปนในลกษณะการแขงขนทางการศกษา การแขงขนกนในการทำงาน นอกจากน กระแสวตถนยม(Materialism) ทสงคมมกใชเปนตวกำหนดคณคาของความเปนคนโดยถอทรพยสนเงนทอง เกยรตยศชอเสยง เปนเปาหมายหลกในชวต เหนคณคาคนทเปลอกนอกมากกวาคณคาความดงามภายใน รวมทงการดำเนนชวตของคนในสงคมทนยมความเปนปจเจกสงตางคนตางอย รวมทงการเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค60

ในโลกอนาคตอยางรวดเรวและรนแรงจนยากทจะปรบตวตามไดทน สงผลใหการดำเนนชวตของคนในสงคมในอนาคตเตมไปดวยความตงเครยด ดงจะเหนไดจากสถตจำนวนผปวยทางจตทมแนวโนมเพมทวมากขนอยางตอเนองในแตละป ไมวาจะเปนโรคประสาท โรคเครยด โรคจตเภท โรคซมเศรา รวมทงอตราการฆาตวตายทเพมมากขนถงเกอบสองเทาในรอบ 10 ปทผานมาและมแนวโนมทจะทวความรนแรงมากขนทกขณะ (จนทรเพญชประภาวรรณ, 2543: 307; สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2545: 2-13)

นอกจากน สภาพความลมสลายของครอบครวทมแนวโนมเพมมากขนในอนาคต โดยเฉพาะเรองการหยาราง จากสถตของกรมการปกครองพบวา ภายในระยะเวลาเพยง 10 ป นบจากปพ.ศ. 2532 ถงป2542 มจำนวนผหยารางเพมสงขนถง 50%และการทอดท งถ นฐานอนเกดจากการอพยพยายถ นเขาส แหลงงานและความเจรญในเมองใหญ สงเหลานนบเปนปจจยทสำคญอกประการหนงทกอใหเกดปญหาทางจตใจของสมาชกในครอบครว ลกทเกดมาโดยปราศจากพอหรอแมอบรมเลยงดการถกทำรายทงรางกายและจตใจลวนแลวแตเปนสาเหตสำคญในการสรางปมปญหาใหกบผคนในสงคมอนาคตไดมากขน

ดงนนการเตรยมพรอมในการสรางคนใหมสขภาพจตทดมภาวะจตใจและอารมณทเขมแขง โดยการสรางผท สามารถรจกและเขาใจตนเอง เขาใจผอน เขาใจสถานการณและสภาพ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 61

แวดลอมตาง ๆ อยางดจงเปนสงจำเปนอยางยงสำหรบอนาคตทจะมาถง

III. มตดานความร

1. รอยางลกซงถงแกนสาระของวชาการรอยางลกซงในแกนสารสาระของวชา หมายถง การม

ความรและความเขาใจเกยวกบปรชญาเบองหลง หลกการ และองคความรทสำคญของสงทศกษาหรอเรยนรมา และสามารถกาวตามทนพฒนาการในปจจบนขององคความรในเร องนนจนทราบวามการพฒนาไปในทศทางใดและมขอบเขตพรมแดนความรเพยงใด และสามารถนำมาประยกตใชในการทำงานและการดำเนนชวตประจำวนได (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2543: 57)

มเหตผลหลายประการททำใหคนไทยในอนาคตจำเปนตองมความรอยางลกซงถงแกนสาระของวชา

1) สงคมในอนาคตกาวสสงคมแหงความรการเชอมโยงถงกนของสารสนเทศตาง ๆ ในโลกทำให

การผลตองคความรใหมและนวตกรรมตาง ๆ เปนไปอยางรวดเรวและตอเนอง ซงเปนทงแรงกดดนและโอกาสททำใหคนในสงคมไทยมงสนใจการเรยนรมากขน จงจำเปนทคนไทยในอนาคตจะตองเปนผทรลก รจรง สามารถรเทาทนความรเรองเดยวกนในประเทศอนสามารถใชความรมาพฒนาตนเองพฒนาองคกรให

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค62

กาวหนา ตลอดจนการใชความรในการสรางความเขมแขงใหกบประเทศและสงคมไทยตอไป

2) สภาพทางเศรษฐกจเปลยนแปลงไปสเศรษฐกจบนฐานความรและเทคโนโลยขนสง

เดมทโครงสรางทางเศรษฐกจเปนแบบทพงพาแรงงานเขมขนและวตถดบราคาถกในการสรางความไดเปรยบทางการแขงขน แตในอนาคตประเทศไทยจะถกกดดนใหตองปรบตวไปสเศรษฐกจทใชความรและเทคโนโลยขนสงมากขน ทำใหองคกรหรอหนวยงานตาง ๆ ในสงคมมความตองการผมความรความสามารถในแตละเรอง และสามารถนำความรมาใชในการปฏบตงานผานเทคโนโลยสมยใหม สำหรบผท ไมมความรหรอเปนแรงงานทไรฝมอจะมแนวโนมวางงาน เพราะมคณสมบตไมตรงกบความตองการของภาคการผลต ดงนน เราจำเปนตองพฒนาคนไทยในอนาคตใหมความรทลกซงและเชยวชาญในเรองทตนเองศกษามาอยางแทจรง

3) สภาพปญหาตาง ๆ ทมแนวโนมจะเกดเพมขนและมความซบซอนมากขน

ทำใหสงคมไทยในอนาคตตองการผมความรในสาขาวชาการตาง ๆ ทเปนผรจรงและรลก เพอสามารถนำความรทตนเองมอยมาประยกตแกไขปญหาทนบวนจะทวความรนแรงและยากมากขนได เฉพาะผทมความรอยางลกซง มความเขาใจอยางถองแทเทานน จงจะนำความรมาประยกตใชไดอยางเหมาะ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 63

สมกบบรบทและความตองการ4) การสรางทนทางสงคมความตองการพฒนาภมป ญญาทองถ นใหม ความ

รวมสมยและสามารถนำมาใชประโยชนได อนเปนเปาหมายหนงของภาพสงคมไทยทพงประสงคในอนาคต เพอใหเรายงสามารถรกษาลกษณะเฉพาะของประเทศ ซงตงอยบนฐานของเอกลกษณทเปนจดแขงของประเทศ โดยไมแยกสวนและฝนการเปลยนแปลงของโลกอนาคตทจะมาถงได สงคมไทยในอนาคตจงจำเปนจะตองสรางคนทมลกษณะของผมความรในศาสตรสาขาตาง ๆใหมความสามารถในการใชองคความรตาง ๆ ทตนเองเชยวชาญรวมกบความรเฉพาะอนเกดจากการสะสมและถายทอดสบเนองกนมาจากทองถน เพอพฒนาองคความรทองถนดานตาง ๆ ใหเกดประโยชนและพฒนาเปนทนทางสงคมตอไปได

ดงนน คนทพงประสงคในอนาคตจะตองเปนผมความรจรงร ลก และตามทนกบความกาวหนาของวทยาการในสาขาท ตนเองมความถนด สนใจ หรอทไดรบการศกษามามากเพยงพอจนสามารถนำมาใชในการทำงานและชวตประจำวนได ซงสอดคลองกบ พณสดา สรธรงศร (2540: 138) ทกลาววา ควรปลกฝงและพฒนาใหผเรยน เปนผรลก รจรงในสาขานนจนสามารถนำความรทไดรบไปกอใหเกดประโยชนตอตนเอง ครอบครว ชมชนสงคม ประเทศชาต และนานาชาตไดอยางมประสทธภาพ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค64

2. รรอบดานเชงสหวทยาการรรอบดานเชงสหวทยาการ หมายถง การมความรและ

ความเขาใจในองคความรดานอนนอกเหนอจากสาขาวชาหลกหรอสงทตนเองเชยวชาญ และรวมถงการมความรอบรเกยวกบเหตการณและสภาพการเปลยนแปลงตาง ๆ ของชมชน สงคมและโลกไดอยางเทาทน โดยการรรอบนอยในขอบขายทเกยวของกบความสนใจ การทำงาน หรอการดำเนนชวตประจำวนของบคคลนน ๆ (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2543: 57)

มเหตผลหลายประการทชใหเปนความจำเปนทสงคมไทยตองการคนทรรอบเชงสหวทยาการ

1) สภาพของสงคมทมการเชอมโยงเปนเครอขายและมความซบซอนมากขนทกขณะ

การเปดเสรทางการคา การเชอมโยงของขอมลขาวสารผานระบบสารสนเทศ ปฏสมพนธทางเศรษฐกจการคาระหวางประเทศ การมความสมพนธทางดานการเมองระดบประเทศตอประเทศ ฯลฯ สงผลใหปจจยตาง ๆ ในสงคมไมวาจะเปนเศรษฐกจ สงคม การศกษา หรอการเมอง ฯลฯ มความเชอมโยงและเกยวของสมพนธกนอยางใกลชดยงขน เมอมการปรบเปลยนปจจยตวใดตวหนงยอมสงผลกระทบถงองคประกอบอน ๆ อยางยากทจะหลกเลยงได ทำใหการจดการกบปญหาเรองใดเรองหนงไมสามารถใชความรเพยงเรองเดยวได จำเปนตองใชความรในหลากหลายมมมองรวมกน เพอทำใหสามารถดำเนนการในเรอง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 65

ตาง ๆ อยางรอบคอบ และเกดผลดสงสดตอภาพรวมในทกดาน2) สงคมแหงความรในอนาคตการทสงคมเปนสงคมแหงการเรยนร คนแสวงหา

ความรมากขน การศกษาเรยนรกลายเปนสงสำคญสำหรบคนทกคน การทำใหคนไทยมความรรอบดานจะชวยสงเสรมการพฒนาสงคมไทยไปสสงคมแหงการเรยนรนน คนทพงประสงคในอนาคตจงควรมความรอบร รกวางในเชงสหวทยาการ

3) การแพรกระจายของวฒนธรรมตาง ๆ ในโลกทำใหคนไทยควรรกวางขวางรอบดาน เพอจะสามารถ

ปรบตวและตดสนใจเลอกรบวฒนธรรมทเขามาในสงคมไทยไดอยางเหมาะสม ตลอดจนมความเขาใจในวฒนธรรมทแตกตาง ๆ จากวฒนธรรมไทย เพอสามารถสรางสมพนธ หรอทำงานรวมกบคนตางวฒนธรรมไดอยางด

4) สงคมทมประสทธภาพการท ส งคมไทยมเปาประสงคในการเปนสงคมท ม

ประสทธภาพ ดงนนจงจำเปนทคนในสงคมจะตองเปนผท มความรรอบดานในเชงสหวทยาการ เพอจะสามารถประยกตใชและบรณาการความรจากศาสตรสาขาตาง ๆ เพอสรางและพฒนาใหเกดผลผลต ตลอดจนการใชความรในเชงสหวทยาการแกปญหาดานตาง ๆ ในสงคมอกดวย

โดยสรป คนทพงประสงคในอนาคตนนจะตองเปนผทรรอบดานเชงสหวทยาการในเรองตาง ๆ ทเปนประโยชนตอการดำรงชวต

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค66

ทงการรจกสงคม ชมชนทองถน รจกโลก ตลอดจนผลกระทบจากการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมองและเทคโนโลย ฯลฯ ลกษณะของประชากรทเปนผทมวฒภาวะ(mature) จนถงขนทเรยกไดวาเปนผทมความเจรญหรอมคณภาพดจงควรมความรหลากหลายดาน คอ ดานสงคมวทยา วฒนธรรมจตวทยา มนษยสมพนธ และจรยศาสตร นอกเหนอไปจาก ความรและทกษะอน ๆ (รชนกร เศรษโฐ, 2532: 75)

3. รไกลไปถงอนาคตร ไกลไปถงอนาคต หมายถง การมความร และความ

สามารถในการคาดการณเก ยวกบส งท จะเกดข นในอนาคตสามารถมองออกไปในอนาคตวา มแนวโนมวาจะมสงใดเกดขนบาง และสามารถวเคราะหไดวา สงเหลานนจะสงผลกระทบตอเราอยางไรในอนาคตทงทางตรงและทางออม เพอเตรยมตวพรอมเขาสอนาคตไดตงแตในปจจบน ทงนเนองจาก

1) ปจจยดานขอมลขาวสารสารสนเทศความเจรญกาวหนาของวทยาการสมยใหม ตลอดจน

การแพรกระจายของขาวสารสารสนเทศทมากมาย สงผลใหโลกในอนาคตจะมการเปลยนแปลงดานตาง ๆ อยางรวดเรวท งดานวทยาการและเทคโนโลยตาง ๆ เช น เทคโนโลยดานการแพทย ดานพนธวศวกรรม เทคโนโลยสารสนเทศ ฯลฯซงจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจสงคมในอนาคต

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 67

อยางมาก ตวอยางของผลกระทบทางเศรษฐกจสงคมทเกดจาก e-commerce และ GMOs เปนเพยงตวอยางของผลกระทบทเกดขน นอกจากนนยงมการเปลยนแปลงดานสภาพแวดลอมแนวคด คานยม และพฤตกรรมท สงผลเช อมโยงเขามาในประเทศไทยอยางยากทจะหลกเลยงได สภาพการเปลยนแปลงท รวดเรวเชนน หากคนไทยไมร จ กการคาดการณลวงหนาขาดความรเชงอนาคต จะทำใหเราสนใจเพยงปจจบนและขาดการเตรยมพรอมลวงหนาเพอรบมอกบสงทจะเกดขน ทำใหไมสามารถตงตวหรอปรบตวไดทนเมออนาคตนนมาถง

2) ปจจยดานการแขงขนในอนาคตสภาพการแขงข นท งในและตางประเทศ

ทรนแรงขน ทงดานการคา การลงทน การศกษา การงานอาชพตาง ๆ ฯลฯ ทำใหคนทพงประสงคในอนาคตจะตองเปนคนทมความรไกลไปถงอนาคต ทงนเพอจะคาดการณอนาคตได เพอเตรยมตวและพฒนาตนเองใหมความสามารถในการแขงขนได

3) สงคมทมประสทธภาพการททรพยากรตาง ๆ ของประเทศรอยหรอและเสอมลง

ไปทกขณะ โดยเฉพาะทรพยากรธรรมชาตทไมสามารถสรางขนมาทดแทนได ทำใหคนไทยทพงประสงคในอนาคตควรเปนผทมความสามารถในการคาดการณไปในอนาคต สามารถวางแผนเตรยมการรองรบสภาวะตาง ๆ ทามกลางความจำกด และใชทรพยากรทมอยใหเกดประโยชนสงสดไดจากอนาคตทจะมาถง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค68

อนจะชวยสนบสนนใหสงคมไทยเปนสงคมแหงประสทธภาพได

IV. มตดานทกษะความสามารถ

1. ทกษะดานการคดทกษะดานการคด หมายถง ความสามารถในการคดเพอ

วตถประสงคบางอยาง และสามารถควบคมใหคดจนบรรลเปาหมายได

การทคนในอนาคตจำเปนตองเปนผมความสามารถทางดานการคดนน มเหตผลหรอสภาพโนมนำดวยกนหลายประการไดแก

1) ปจจยดานขอมลขาวสารสารสนเทศความเจรญกาวหนาดานขอมลขาวสารสารสนเทศ สงผล

ใหเกดการกระจายและการไหลบาของขอมลขาวสารจากทวทกมมโลกเขามาสสงคมไทย คนทพงประสงคในอนาคตจงจำเปนจะตองเปนผทมทกษะการคด เพอใหสามารถนำขอมลขาวสารทมอยอยางมากมาย มาใชใหเกดประโยชนตอชวตประจำวนและเกดประโยชนตอสงคมได

2) การกาวเขาสสงคมแหงความรในอนาคตสงคมจะกาวเขาสสงคมแหงความร ผคนใน

สงคมมระดบการศกษาและความรเพมจำนวนขน สงคมไทยในอนาคตตองการคนทมทกษะการคดเพอนำความรทมในสงคม

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 69

มาปรบใชใหเกดประโยชน รวมทงเพอนำความรจากตางประเทศมาประยกตใชใหเขากบบรบทเฉพาะของสงคมไทย ตลอดจนสามารถพฒนาตอยอดความรใหม ๆ เพอสรางนวตกรรมใหกบสงคมไทย จงเปนความจำเปนทตองทำใหคนไทยมทกษะความสามารถในการคด อาท คดวเคราะห คดสงเคราะห คดประยกตและคดสรางสรรค

3) ปจจยดานการแขงขนการแขงขนทมสภาพความรนแรงของการแขงขนเพมขน

ทงใน ระดบระหวางปจเจกชน ระหวางองคกร หรอระหวางประเทศอกทงจากความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศทเชอมโยงทกสวนของโลกเขาดวยกน ทำใหเกดการขยายขอบเขตการแขงขนจากระดบบคคล ไปสระดบองคกร ระดบประเทศ และระดบโลกในทสด ความอยรอดอยางดขององคกรและประเทศในสงคมอนาคตจงขนกบความสามารถในการนำความรมาใชประโยชนเพอเพมขดความสามารถในการแขงขน สงคมในอนาคตจงตองการผทมทกษะในการคดเพอพฒนานวตกรรมและองคความรตาง ๆในมมมองใหม ๆ อยางสรางสรรค อนมสวนในการสรางมลคาเพมใหกบสนคาและบรการได

4) กระแสแนวคดและวฒนธรรมตาง ๆ ในโลกทเขามาสประเทศไทย เชน

อนาคตสงคมไทยมความเปนสากลมากขน อนเนองมาจากกระแสวฒนธรรมตาง ๆ ในโลกทเขามาสประเทศไทย ประเดน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค70

รวมสมยในสงคมอนาคต อาท การโคลนนง การทำแทงโดยถกกฎหมาย การดดแปลงพนธกรรม กระแสแนวคดหลงสมยใหม(postmodernism) ทยดปจเจกชนเปนศนยกลาง ไมสนใจรปแบบของสงคม ไดสงอทธพลตอประเทศไทยอยางกวางขวางผานทางสอตาง ๆ เชน โฆษณา แฟชน ภาพยนตร สนคา ฯลฯ ซงจะยงเขามามากขนในอนาคตผานเครอขายสารสนเทศ และปฏสมพนธทางการคาระหวางประเทศ สงคมไทยตองการทกษะในการคดเพอสามารถเลอกรบและปรบใชสงเหลาน ใหเกดประโยชนตอสงคมไทยมากทสด และหลกเลยงผลเสยตาง ๆ ทจะตามมาสงคมไทยจงจำเปนตองอาศยทกษะในการคดเพอการเลอกรบและเลอกใชสงใหม ๆ อยางเหมาะสม มใชการลอกเลยนแบบโดยปราศจากการประยกตใช หรอการทำตามแฟชนเทานนโดยมไดพจารณาถงผลเสยทจะเกดตามมา

5) ความซบซอนของปญหาสงคมในอนาคตสภาพปญหาทมความซบซอนและรนแรงมากขนทกขณะ

ทงปญหาทางสงคม สงแวดลอม การเมอง เศรษฐกจ และการศกษา ฯลฯ สงผลใหสงคมไทยตองการคนท ค ดเปนและรจกคด เขามามสวนในการแกไขและบรรเทาปญหาเหลานเชน มทกษะการคดเชงกลยทธเพอหาทางแกปญหา มทกษะการคดวเคราะหเพอคนหารากปญหาทแทจรง การคดสงเคราะหขอมลการคดประยกตใชความรในเชงสหวทยาการเพอแกปญหา การคดสรางสรรคในการหาทางออกใหกบปญหานน ๆ เปนตน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 71

6) ปจจยดานวกฤตคณธรรมจรยธรรมวกฤตคณธรรมจรยธรรมในสงคมทเกดข นในอนาคต

สงผลใหคนทพงประสงคในอนาคตจำเปนตองรจกคด ควบคกบการมสตในการตดสนใจมากขน เพอสามารถวนจฉยแยกแยะสงตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม สามารถคดวเคราะหไดวาสงใดควรทำหรอไมควรทำ สงใดด สงใดไมด

7) การสรางสงคมท พ งประสงคเปนสงคมท ม ประสทธภาพ

การไปสสงคมทมคณภาพนน จำเปนทคนในสงคมจะตองคดเปน เชน คดสรางสรรคผลงาน คดเชงกลยทธในการบรหารจดการงาน บรหารจดการระบบตาง ๆ ใหมประสทธภาพ การคดประยกตใชความรทมอยอยางมากมาย การประยกตใชทรพยากรทมอยอยางจำกดมาใชใหเกดประโยชนตอตนเอง และสวนรวมไดเปนตน

8) การพฒนาภมปญญาทองถนใหเกดประโยชนกบยคสมยทเปลยนแปลงไป

ความตองการพฒนาภมป ญญาทองถ นใหม ความรวมสมยและสามารถนำมาใชประโยชนได ซงนบเปนการสรางทนทางสงคมทสำคญ และเปนเปาหมายหนงของภาพสงคมไทยทพงประสงคในอนาคต เพอใหเรายงสามารถรกษาเอกลกษณของประเทศไทย โดยตงอยบนฐานของจดแขงของประเทศ แตปญหาทเกดขนในปจจบน คอ การทคนไทยสวนหนงขาดการคดพจารณา

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค72

อยางรอบคอบ ในการตอบสนองตอกระแสการเปลยนแปลง และอทธพลจากตางประเทศ ทำใหเกดการละทงและสญหายของความรและทนทางสงคมของทองถน สงคมไทยจงตองการผทมความสามารถทางดานการคดประยกตและบรณาการความรในศาสตรสาขาสมยใหมเขามาใชในการพฒนาภมปญญาทองถนเพอใหเราสามารถยนอยในเวทโลกไดบนฐานลกษณะเฉพาะของความเปนไทยทมความรวมสมย

สงทกลาวมาทงหมดน เปนปจจยทสงผลทำใหสงคมไทยในอนาคต ตองการผทมความสามารถในการคดหรอทกษะในการคดอยางมาก คนไทยทพงประสงคในอนาคตควรมคณลกษณะ“คดเปน” ใน 10 ลกษณะ ไดแก คดวเคราะห คดสงเคราะหคดวพากษ คดประยกต คดเปรยบเทยบ คดบรณาการ คดเชงมโนทศน คดเชงกลยทธ คดเชงอนาคต และคดสรางสรรค(เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2540: 141-148) เพอสามารถจะเผชญกบปญหา ดำเนนกจกรรมตาง ๆ ในยคอนาคตไดอยางเทาทนและประสบความสำเรจ สอดคลองกบประเทศสาธารณรฐเกาหลทไดกำหนดลกษณะของบคคลทพงปรารถนาอนเปนผลผลตของการศกษาทเหมาะกบยคสมยวา จะตองมลกษณะเดน 4 ประการและในประการหนงคอ ตองมความคดสรางสรรค คอ มความสามารถทจะสรางสรรคใหเหมาะกบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวทงดานเทคโนโลย สารสนเทศและความร เพอสามารถยกระดบคณภาพชวตของตนใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมทเปลยนไป

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 73

(ศกดชย นรญทว, 2540: 14)หนวยงานท มภารกจเก ยวกบการพฒนาคนไทย ได

ตระหนกถงความสำคญของเรองนและไดมการกำหนดใหคนไทยในอนาคตตองเปนทรจกคด สำนกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต (2540: 3) ยงไดกำหนดคณลกษณะของเดกและเยาวชนไทยทพงประสงคในอนาคต เพ อเตรยมความพรอมใหเปนบคคลทมคณคาอยในสงคมไดอยางมความสขคอ การทเดกและเยาวชนเปนคนรจกคด ไมงมงาย รจกปรบเปลยนแนวคด และพฒนาการคดอยางตอเนอง กรมวชาการ(2541: 9) ไดทำการศกษาถงคณลกษณะของพลโลกในอนาคตวาควรมลกษณะอยางหนงคอ สามารถคดวเคราะหอยางมเหตผลและเปนระบบ สามารถนำความรมาประยกตใชในการประกอบอาชพและการดำรงชวตประจำวนได มความสามารถในการรวบรวมขอมล สรางความเขาใจ มทกษะการคด วเคราะห วพากษวจารณ รวธแกปญหาอยางเปนระบบ และมเหตผล

เชนเดยวกน ในนโยบายเยาวชนแหงชาตและแผนพฒนาเดกและเยาวชนระยะยาว (พ.ศ. 2545-2554) ไดกำหนดคณ-ลกษณะเดกและเยาวชนท พงประสงคไวเพ อเปนเกณฑวดเปาหมายสดทายของการพฒนาวา ตองรจกคดอยางมเหตผลรอบดาน และพฒนาตนเองอยางตอเนอง รจกคดรเรม วจารณและตดสนใจอยางมเหตผล (ไสว มาลาทอง, 2542: 1) คนไทยตองมทกษะทสอดคลองกบสงคมยคใหม คอ รจกคดวเคราะห

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค74

มความคดรเรมสรางสรรค ขณะเดยวกนตองรจกเชอมโยงความคดสมยใหมเขากบภมปญญาของไทย (รง แกวแดง, 2542: 57)

จากการวเคราะหงานการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และชวตในแนวอดมการณแผนดนธรรมแผนดนทอง และแนวโนมของการเปนประเทศอตสาหกรรมใหมนน ไดมการกำหนดคณภาพของคนทพงปรารถนา ประการหนงวา คนจะตองคดเปน ซงในทนหมายถง ความสามารถในการวเคราะห คดสงเคราะห คดสรางสรรคคดประเมน คดอยางมเหตผล คดอยางมวจารณญาณ และคดอยางถกตอง (โยนโสมนสการ) (สมาคม นกเรยนทนรฐบาลไทย,2540: 130-131) นอกจากนน ฉายศร สพรศลปชย ไดกลาวถงพฤตกรรมหลกและทกษะชวตทจำเปนตองพฒนาเพอสขภาพไวหลายประการ อาท ทกษะการคดอยางสรางสรรค คดอยางมวจารณญาณและบรหารขอมลขาวสาร (สำนกพฒนาการพลศกษาสขภาพ และนนทนาการ, 2541: 92)

2. ทกษะการสอสารทกษะการสอสารในทนครอบคลมถงทกษะการฟง ทกษะ

การพด ทกษะการอาน และทกษะการเขยน (กระทรวงศกษาธการ,2544: 19)

ทกษะการฟง หมายถง ความสามารถในการจบประเดนใจความหลกจากสงทฟงไดอยางถกตองและครบถวน รวมถงการมมารยาทการฟงในโอกาสตาง ๆ ไดถกตองตามมารยาทของสงคม

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 75

ใหความสำคญในการรบฟงผอนและมใจกวางพอในการฟงผอนดวยทกษะการพด หมายถง ความสามารถในการสอสารดวย

การพดทมความชดเจน สนกระชบ ตรงประเดน ครบถวน มความนาดงดดหรอนาสนใจ พดดวยถอยคำสภาพ ใชคำพดไดเหมาะสมกบกาลเทศะ รวมถงการมบคลกภาพในการพดทด สามารถใชเสยงและถอยคำในการพดอยางมนใจ

ทกษะการอาน หมายถง ความสามารถในการรบสารดวยการอานจากสอตาง ๆ ได โดยสามารถจบใจความไดรวดเรวถกตอง ครบถวน และสามารถเลอกอานขอมลทมเปนจำนวนมากอยางชาญฉลาด เพอใหบรรลวตถประสงคของการอานได

ทกษะการเขยน หมายถง ความสามารถในการสอสารดวยวธการเขยน ไดอยางถกตองตามหลกเกณฑ มสำนวนภาษาถกตอง มเหตผล และลำดบขนตอนในการนำเสนอ ทสามารถสรางความเขาใจแกผอานไดอยางชดเจน

ทกษะทง 4 ประการมความสำคญตอคนไทยในอนาคตเนองจาก

1) การแขงขนรนแรงขนทกดานในสงคมอนาคตโลกการแขงขนตองการคนทมประสทธภาพ และสมรรถนะ

ในการปรบตวสง ผคนตองดำเนนชวตดวยความเรงรบ รวดเรวผคนจงจำเปนตองสามารถสอสารไดอยางมประสทธภาพ ทงมความรวดเรว ถกตอง สนกระชบ และชดเจน ผทสามารถสอสารไดดทงการฟง การพด การเขยน และการอานจะมความไดเปรยบ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค76

เพราะสามารถเลอกรบขอมลทจำเปนและมประโยชนไดรวดเรวในระยะเวลาอนสน สามารถสอสารสงทตองการไดอยางชดเจนนาสนใจ จนสามารถโนมนาวผอนได ซงจะเปนปจจยเสรมทสำคญใหบคคลนนสามารถปรบตวและประสบความสำเรจไดในสภาพการแขงขนทรนแรง

2) สงคมขอมลขาวสารสารสนเทศความกาวหนาทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ ทำใหคนไทย

ในอนาคตเชอมโยงเขาถงแหลงขอมลไดทวโลก ขอมลจำนวนมากจะไหลบาเขามายงสงคมไทย คนในยคหนาจงจำเปนตองรจกเลอกรบสารใหเปน รจกฟงและอานอยางชาญฉลาด สามารถเลอกรบขอมลทจำเปนและเปนประโยชนและคดขอมลขยะทไมจำเปนทงไป ทงนเพอจะสามารถรบ และสอสารความรออกไปใหเกดประโยชนกบสงคมได

3) สงคมไทยทพงประสงค เปนสงคมทมเอกภาพในความหลากหลาย

การส อสารท ม ประสทธภาพจะนำมาซ งเอกภาพในความหลากหลาย ชวยลดความขดแยงระหวางคนตางเชอชาตตางวฒนธรรม ตางความคด ตางจตตางใจ

4) สงคมไทยทพงประสงค เปนสงคมทเนนชมชนวถการรวมตวของกลมคนทมความสนใจหรอผลประโยชน

รวมกนในอนาคตมความสำคญเปนอยางยง เพราะเปนการสรางชมชนใหแขงแกรง ชมชนจะเขมแขงไดจำเปนทคนในชมชนตองม

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 77

ทกษะการสอสารทมประสทธภาพ เพอสามารถรวมใจคนในกลมหรอในชมชนนนใหเกดความสามคคกนในกลมไดยงขน

3. ทกษะภาษาตางประเทศทกษะภาษาตางประเทศ หมายถง ความสามารถใน

การพด การฟง การอาน และการเขยนภาษาตางประเทศ เชนภาษาองกฤษ และภาษาอน ๆ ทจำเปน ไดอยางคลองแคลว ชดเจนถกตอง มกาลเทศะ และความเหมาะสม

ปจจยท สงผลใหคนไทยในอนาคตจำเปนตองมความเชยวชาญ ในภาษาตางประเทศยงขน ไดแก

1) ปจจยดานการเชอมโยงเปนเครอขายเน องจากประเทศตาง ๆ ในโลกเช อมโยงถงกนดวย

เครอขายในดานการคา การเงน การลงทนในระดบภมภาคจนถงระดบโลก สภาพการเชอมโยงทางการเมอง การศกษา ความรแนวคด คานยม และพฤตกรรม ปฏสมพนธระหวางตางวฒนธรรมตางภาษา จะมมากขน การทคนไทยมทกษะในการใชภาษาตางประเทศ โดยเฉพาะภาษากลางทในประเทศตาง ๆ นยมใชจะชวยใหการตดตอสอสาร การสรางความรวมมอ และการเจรจาตอรองเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน

2) ปจจยดานขอมลขาวสารสารสนเทศความเจรญของเทคโนโลยสารสนเทศสงผลใหการแพร

กระจายของวฒนธรรมตาง ๆ ในโลก เกดขนอยางงายดาย รวดเรว

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค78

ขอมลขาวสารทมอยอยางมากมาย อาจมทงขอมลทดมประโยชนและขอมลทไมเปนประโยชนทงยงอาจสงผลในทางลบ ทกษะภาษาตางประเทศจะชวยใหคนไทยสามารถเลอกรบขอมลทเปนประโยชนไดมากตามความตองการ โดยเฉพาะขอมลขาวสารจากระบบอนเตอรเนต ตำรา วารสาร หนงสอพมพตางประเทศ เปนตน

3) สงคมทมความรเปนฐานความตองการในการสราง การพฒนา และการถายโอน

องคความรจงมความสำคญ ความสามารถในการใชภาษาตางประเทศ จะชวยใหคนไทยในอนาคตสามารถเขาถงแหลงขอมลทมอยทวโลกไดโดยสะดวก ไมจำเปนตองผานขนตอนการแปลซงอาจเกดความผดพลาด อกทงไมทนกบเวลาและความตองการทนทวงท

4) ปจจยดานการแขงขนทางเศรษฐกจการทำธรกจทเชอมโยงกบตางประเทศทำใหภาษาตาง

ประเทศมความจำเปนอยางยงในการตดตอสอสารและการเจรจาตอรองทางการคา นอกจากนน ในอนาคตสภาพการคมนาคมทสะดวกรวดเรวและมราคาท ถ กลงเม อเทยบกบรายไดของประชากร การอพยพยายถ นฐานของชาวตางชาตเขามาในประเทศไทยเปนไปโดยสะดวกยงขน สงเหลานเปนผลใหคนไทยตองสามารถสอสารภาษาสากลได เพอเออใหสามารถปฏบตงานรวมกบชาวตางชาต ผทมทกษะในการใชภาษาตางประเทศเปนอยางดจะเปนทตองการของตลาดแรงงานในอนาคต และโดย

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 79

เฉพาะภาคธรกจบรการของไทย เชน การทองเทยว การโรงแรมทมผใชบรการสวนใหญเปนชาวตางประเทศ ยอมตองการคนทมความรภาษาตางประเทศ สวนแรงงานทไมมความรภาษาตางประเทศจะประสบความยากลำบากในการหางานทำ

ดงนนในอนาคต คนไทยจงจำเปนจะตองมทกษะภาษาตางประเทศ โดยเฉพาะภาษาองกฤษซงเปนทนยมใชทวโลกเพอชวยในการตดตอสอสาร การสรางความรวมมอ การเจรจาตอรอง การสรางสมพนธอนด รวมถงการทำใหเกดความเขาใจวฒนธรรมทแตกตางกนของแตละเชอชาตได ซงสอดคลองกบสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต (2540: 3) ทกำหนดคณลกษณะของเดกและเยาวชนไทยทพงประสงควา คนทพงประสงคในอนาคตตองมความสามารถในการสอสารมากกวา 1 ภาษา เชนเดยวกบรายงานของคณะกรรมาธการกจการสตร เยาวชน และผสงอาย วฒสภาซ งไดศ กษาคณภาพเยาวชนท พ งประสงคในสองทศวรรษหนาวาควรมลกษณะและคณสมบตท สำคญประการหนงคอมความสามารถในการใชภาษาตางประเทศอยางนอย 2 ภาษาโดยเฉพาะภาษาองกฤษซงเปนภาษาสากลใหมความรเปนอยางด(กองกรรมาธการ สำนกงานเลขาธการวฒสภา, 2539: (16))

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค80

4. ทกษะทางเทคโลยสารสนเทศทกษะทางเทคโนโลยสารสนเทศคอ การมความเขาใจและ

ความสามารถในการใชเครองมอและอปกรณสารสนเทศทจำเปนในชวตเชน คอมพวเตอร อนเตอรเนต ซดรอม การสงจดหมายอเลกทรอนกส (E-mail) ฯลฯ ในการสบคนขอมล การเรยนรการสอสาร การแกปญหา การทำงานและการประกอบอาชพอยางมประสทธภาพและประสทธผล

ทกษะดงกลาวมความสำคญอยางยงเนองจาก1) ความกาวหนาของเทคโนโลยขนสงเทคโนโลยสารสนเทศจะแทรกตวเขามากบอปกรณตาง ๆ

ในชวตประจำวน เครอขายสารสนเทศจะเปนเครองมอทสำคญทเขามาแทนทการสอสารในรปแบบเดม ๆ โดยจะเขามาเกยวของกบการทำงานและการดำเนนชวตประจำวนอยางไมสามารถแยกจากกนได ทงการตดตอสอสาร การประชม การแลกเปลยนขอมล การศกษาคนควา ดงนนคนทพงประสงคในอนาคตจงจำเปนจะตองเปนผ ท มทกษะความสามารถทางเทคโนโลยสารสนเทศ

2) การแขงขนทรนแรงในสงคมผทสามารถสรางความไดเปรยบใหกบตนเองได ตองเขา

ถงขอมลไดอยางรวดเรวและเทาทนการเปลยนแปลง อกทงการทผ คนมความเรงรบในการดำเนนชวต รวมถงความตองการลดตนทนดานการตดตอสอสารขององคกรและหนวยงานตาง ๆ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 81

เพอเพมประสทธภาพในการสอสาร สงเหลานเปนตวผลกดนใหผคนตางตองการใชเทคโนโลยการสอสารทฉบไว สะดวกสบายและมประสทธภาพสงมากขนทกขณะ สงผลใหคนจำเปนตองพฒนาตนเองใหมความรความสามารถ และทกษะในการใชเทคโนโลยสารสนเทศเหลานอยางมประสทธภาพ

3) ปจจยดานสงคมแหงความรทกษะความสามารถในการใชเทคโนโลยสารสนเทศเปน

ทกษะความสามารถหนงทมความจำเปนอยางยงในยคอนาคตเพราะเปนเครองมอทบนทกและถายทอดขอมลไดอยางสะดวกรวดเรวจะเปนอปกรณทางสารสนเทศโดยสวนใหญ เชน อนเตอรเนตCD-ROM รวมทงวธการเรยนรแบบใหม เชน e-learning ดวย

4) สงคมทมประสทธภาพทกษะทางเทคโนโลยสารสารสนเทศกอใหเกดความ

สะดวกรวดเรว มความผดพลาดนอยกวาเมอเทยบกบแรงงานคนโดยเฉพาะคอมพวเตอรสามารถนำมาใชในระบบการบรหารงานการปฏบตงาน การประมวลผลขอมลตาง ๆ ไดดกวาการใชแรงงานคน การทคนมทกษะทางเทคโนโลยสารสนเทศจงเปนสวนหน งในการสรางภาพสงคมท มประสทธภาพใหเกดข นในอนาคต

สำนกงานคณะกรรมการสงเสร มและประสานงานเยาวชนแหงชาต (2540: 3) ไดเคยเสนอคณลกษณะของเดกและเยาวชนไทยทพงประสงควา คนในอนาคตควรรจกใชเทคโนโลย

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค82

สารสนเทศ และเขาใจถงสาระประโยชน เพอนำมาประยกตใชอยางกลมกลนกบวฒนธรรมไทย และร จกใชเทคโนโลยเพ อการพงตนเอง นอกจากนนรายงานของคณะกรรมาธการกจการสตร เยาวชน และผสงอาย วฒสภา ซงไดศกษาประเดนคณภาพเยาวชนทพงประสงคในสองทศวรรษหนาวา ควรมความสามารถในการใชเครองมอสอสารและคอมพวเตอรดวย (กองกรรมาธการสำนกงานเลขาธการวฒสภา, 2539: 49)

5. ทกษะทางสงคมทกษะทางสงคม หมายถง ความสามารถทเกยวกบการม

สวนรวมหรอการเขาสงคม ซงเปนความสามารถทบคคลจำเปนตองมเพอดำเนนชวตในสงคมอยางมความสข เกดประโยชนตอผ อ นและสงคมสวนรวมได โดยทกษะทางสงคมทสำคญในอนาคตไดแก

5.1 ทกษะมนษยสมพนธทกษะมนษยสมพนธ หมายถง ความสามารถในการสราง

สมพนธภาพอนดกบผอนและความสามารถในการปฏสมพนธกบผอนไดเปนอยางด เนองจากยคอนาคตทมลกษณะเปนสงคมแหงเครอขายอยางเดนชด เนองดวยอทธพลของเทคโนโลยทางการสอสารสมยใหมและความเชอมโยงทางดานการคา เศรษฐกจการลงทน การศกษา การเมอง ผคนตางตองตดตอสอสารกนระหวางกลมคนมากขน การมมนษยสมพนธกจะทำใหเราม

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 83

เครอขายทกวางขวางทงกบคนไทยดวยกนเอง และคนตางชาตมากขนได นอกจากนทกษะมนษยสมพนธทดยงชวยสนบสนนความเจรญเตบโตของภาคบรการดวย เชน การทองเทยว การโรงแรม ภตตาคาร รานอาหาร ฯลฯ

ทกษะทางมนษยสมพนธถอเปนทกษะทจะมสวนสรางใหเกดสงคมทเนนชมชนวถและสงคมทมเอกภาพในความหลากหลายทงนเพราะสงคมไทยในอนาคตจะมลกษณะเปนพหสงคมมากขนมผคนจากหลากหลายวฒนธรรมเขามาอาศยรวมกน เนองจากการเดนทางคมนาคมทสะดวกรวดเรว จำเปนทผคนในอนาคตตองมลกษณะของผทมมนษยสมพนธทด เพอสามารถอยรวมกนไดอยางด เอ อใหเกดสงคมทมเอกภาพในความหลากหลายตวอยางของประเทศสาธารณรฐเกาหลท ไดกำหนดลกษณะของบคคลทพงปรารถนาอนเปนผลผลตของการศกษาทเหมาะกบยคสมยวาจะตองมลกษณะเดนประการหนงคอ เปนบคคลทตระหนกวาชวตไมสามารถอยไดโดยลำพงเพยงสมพนธกบคนในชาตของตนเทานน แตตองมความสามารถในการปฏสมพนธหรอการมมนษยสมพนธกบคนนอกชนชาตรวมดวย (ศกดชยนรญทว, 2540: 14) ซ งสอดคลองกบ แนวคดของทานผ ร ชาวองกฤษ ชอ T.R. Batten ทไดกลาวถงลกษณะประชากรทมคณภาพจนจดไดวาเปนผทมวฒภาวะ (mature) จนถงขนเรยกไดวาเปนผเจรญหรอมคณภาพดพงมลกษณะทสำคญประการหนงคอ เปนผมความชำนชำนาญในการตดตอสมพนธกบผอนเพอ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค84

บรรลวตถประสงคของตน (รชนกร เศรษโฐ, 2532: 74-75)5.2 ทกษะการปรบตวทกษะการปรบตว หมายถง ความสามารถในการปรบ

เปลยนตนเองดานแนวความคด ทศนคต และพฤตกรรมตาง ๆไดอยางสอดคลองและเหมาะสมกบสภาพบรบทแวดลอมทเปลยนแปลงไป ดงทเราพบวา สงคมในอนาคตจะเปนสงคมทพลวตอยางมาก มการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา และเปนไปอยางรวดเรวอนเนองมาจากการแพรกระจายของขอมลขาวสารสารสนเทศ และการตดตอเช อมโยงกนในดานตาง ๆ ทงในระดบประเทศและระดบโลก อกทงระเบยบโลกใหมทมอทธพลอยางมากในยคอนาคต ทำใหการเปลยนแปลงในทหนงสงผลกระทบตอเราไดอยางรวดเรว คนไทยในอนาคตจงจำเปนอยางยงทจะตองมความสามารถในการปรบตว

นอกจากน สภาพไรพรมแดนและการเปดกวางในมตขอมลขาวสาร การคาการลงทน การสอสาร โทรคมนาคมยงจะสงผลตอมตของวฒนธรรมแตละสงคม การแพรกระจายของวฒนธรรมขามพรมแดนจะเปนไปโดยสะดวกรวดเรว สงคมไทยจะมความเปนสากลมากขน คนในสงคมจงจำเปนตองมทกษะในการปรบตวใหสอดรบกบการเปลยนแปลง ทไมใชการปรบตวโดยเลยนแบบวฒนธรรมทแพรกระจายมาทงหมด แตปรบตวอยางชาญฉลาด โดยประยกตใหเหมาะสมกบวฒนธรรมไทยในขณะเดยวกนกบทยงรบวฒนธรรมทดเขามา

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 85

ขอพงตระหนกทสำคญคอ การปรบตวนไมไดหมายถงการเลยนแบบองคความรหรอวฒนธรรมจากภายนอกประเทศเขามาท งหมด แตสามารถปรบตวใหผสมผสานกนระหวางวฒนธรรมจากภายนอกประเทศและวฒนธรรมหรอภมปญญาทเปนเอกลกษณไทยไดเหมาะสมและสามารถนำมาใชใหเกดประโยชนได คนไทยในอนาคตจงตองมความสามารถในการปรบตว ไมยดอยกบสงเดม ๆ แตเปนคนทมลกษณะของความเปนพลวตสง จากกระแสความเปลยนแปลงของสถานการณโลกคนทพงประสงคจงตองรจกปรบแนวคด และพฒนาตนเองอยางตอเนอง (สำนกพฒนาการพลศกษา, 2542)

5.3 ทกษะการทำงานรวมกบผอนทกษะการทำงานรวมกบผอน หมายถง ความสามารถใน

การทำงานเปนกลมไดเปนอยางด จนสามารถทำใหงานบรรลเปาหมายทกำหนดไว ซงสะทอนไดในหลายลกษณะ อาท การใหชวยเหลอผอน การไมเอาเปรยบ การใหความรวมมอ การยอมรบฟงความคดเหนและความสามารถของผอ น และการรวมรบผดชอบผลงานของกลมรวมกน

ในอนาคต คงเปนการยากทเราจะยนหยดอยไดโดยลำพงในโลกทเปนยคทการแขงขนทกดานทวความรนแรงขน คนไทยในอนาคตจำเปนตองทำงานเปนเครอขายความรวมมออยางกวางขวาง จำเปนตองอาศยการทำงานรวมกนเปนทม เหนไดจากกระแสการรวมมอในแตละระดบทเกดขนในปจจบน อาท ระดบบรษท

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค86

มการ joint venture, Merger & Acquisition ระดบประเทศมความรวมมอทางเศรษฐกจแบบทวภาคและอนภมภาค ดงนนการทำสงตาง ๆ จำเปนตองอาศยการทำงานรวมกนเปนทม ทนำจดเดนของแตละบคคล หรอการใชเครอขายดานทรพยากรจากหนวยงานตาง ๆ เขามาใชในการทำงานนนรวมกนไดอยางมพลง(synergy) เพอทำงานใหบรรลเปาหมายไดในสภาพความจำกดทมและในระยะเวลาอนสน

นอกจากนแลว ภาพสงคมไทยทพงประสงค ไดแก สงคมทมประสทธภาพ สงคมทมเอกภาพในความหลากหลาย หรอสงคมชมชนวถ ลวนจะเกดขนไดกตอเมอคนในสงคมเปนคนทสามารถทำงานรวมกบผอ นไดอยางด ใหเกยรต เหนคณคาตลอดจนเคารพและรบฟงความคดเหนของผอน เชนเดยวกบทกรมวชาการ ไดวเคราะหคณลกษณะของพลโลกในอนาคตวาควรมลกษณะอยางหน งคอ สามารถทำงานรวมกบผ อ น(กรมวชาการ, 2541: 9) ประเทศสาธารณรฐเกาหลไดกำหนดลกษณะของบคคลทพงปรารถนา อนเปนผลผลตของการศกษาทเหมาะกบยคสมยวาจะตองมลกษณะเดน 4 ประการ และลกษณะประการหนงคอตองมความพรอมทจะรวมมอกบผอน(ศกดชย นรญทว,2540 :14) กระทรวงศกษาธการไดกำหนดดชนวดคณลกษณะทพงประสงคของผเรยนประการหนงวา ผเรยนตองสามารถรวมมอกบผอนอยางสรางสรรค (กระทรวงศกษา-ธการ, 2542: 6)

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 87

6. ทกษะการอาชพทกษะการอาชพ หมายถง การมความสามารถและความ

ชำนาญในการประกอบอาชพหลกทตนเองถนดหรอสนใจ การมเจตคตทดตองานอาชพ และมความสามารถในการสรางอาชพใหกบตนเองได

การแขงขนทรนแรงในอนาคต สงผลใหผคนขวนขวายในการพฒนาตนเองดานความรและทกษะความสามารถมากยงขนในอนาคตผคนในสงคมจะมระดบการศกษาและความรเพมมากขนองคกรหรอหนวยงานตาง ๆ ในสงคมมตวเลอกในการรบคนเขาทำงานไดมากขน เปนผลทำใหผทจะไดรบการคดเลอกใหไดทำงานหรอไดรบโอกาสกาวหนาในอาชพ จะมไดถกพจารณาบนเกณฑเพยงเปนผมความรหรอสำเรจการศกษาในระดบสงเพยงเทานนแตจะพจารณาบนเกณฑดานความสามารถในทกษะการอาชพรวมดวยกลาวคอ ตองทำงานเปนและมความชำนาญในสาขาวชาของตนดวยเหตนอาจสงผลใหเกดแนวโนมการวางงานของกลมแรงงานไรฝมอได ดงนนทกษะการอาชพจงเปนสงจำเปนมากยงข นในอนาคต

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2541: 4-2)ระบไววา คนในอนาคตตองรจกสรางงานและอาชพทมอสระทมระบบการจดการทด ซงสอดคลองกบพณสดา สรธรงศร (2540:138) ทกลาววา ควรปลกฝงและพฒนาใหผเรยนใหเปนผหมนฝกฝนและมศกยภาพในการนำทกษะท ไดจากการเรยนไป

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค88

ปฏบตจรงดวยความชำนาญ จนกระทงใชเปนเครองมอในการประกอบอาชพ ตลอดจนถายทอดและใหความร แกผ อ นไดเชนเดยวกบทสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต (2545: 14) กลาววา การแขงขนทางการคาอยางรนแรงไดกอใหเกดความตองการแรงงานทมคณภาพฝมอในขณะทเยาวชนสวนใหญยงเปนแรงงานไรฝมอ จงจำเปนทเยาวชนจะตองรบพฒนาฝมอแรงงานเพอรองรบความตองการของตลาดแรงานไดอยางเพยงพอและมคณภาพ

กลาวโดยสรป การเตรยมพรอมของคนไทยในอนาคตเพอเขาสระบบเศรษฐกจยคใหมนนวา เดกและเยาวชนทกคนควรไดรบการพฒนา ใหไดรบการฝกอบรม พฒนาความร ความเขาใจและทกษะการประกอบอาชพตามระบบเศรษฐกจยคใหมทเนนความรวมมอและการสรางจรรยาบรรณในการประกอบอาชพเพอใหเดกและเยาวชนทกคนสามารถประกอบอาชพตาง ๆทตนเองมความถนดและสนใจอยางมประสทธภาพ เพอใหพงตนเองไดในเชงเศรษฐกจ รวมทงมคานยมทพงประสงคในการทำงานทสจรตและเหมาะสมกบวย

7. ทกษะทางสนทรยะทกษะทางสนทรยะ หมายถง การมความเขาใจ หรอความ

สามารถในการแสดงออกทางดานดนตร การกฬา หรอศลปะอยางสรางสรรค ฯลฯ โดยมความรสกชนชม รจกวเคราะห วพากษ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 89

วจารณคณคา และถายทอดความรสกนกคดในสนทรยภาพนน ๆได ซ งอาจไปถงระดบการสามารถนำมาประยกตใชในชวตประจำวนได

ทกษะทางสนทรยะ เชน ทกษะการเลนดนตร กฬา ศลปตลอดจนความสามารถในดานศลปะวฒนธรรมทเปนมรดกดานภมปญญาไทย

เนองจากในอนาคตจะมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวและการแขงขนดานตาง ๆ ทรนแรงขนทกขณะ สงผลใหคนเกดความตงเครยด และหนมาแสวงหาความเตมเตมในจตใจทกษะทางสนทรยะจงเปนทกษะทสำคญในยคอนาคต นอกจากนสภาพปญหาทางสงคมตาง ๆ ไมวาจะเปนปญหาครอบครวปญหาสงคม ปญหาเศรษฐกจ ปญหาการศกษา ฯลฯ ลวนแตสงผลใหผคนในอนาคตเกดความวตกกงวลและความตงเครยดมากขน ทกษะทางสนทรยะเปนสงสำคญและมความจำเปนสำหรบยคอนาคต เพราะจะมสวนในการบรรเทาและปลดปลอยความตงเครยดใหกบผคนในสงคมได อกทงยงมสวนชวยเสรมสรางสขภาพรางกาย สขภาพจตใจ และมความสมดล ทำใหบคคลสามารถจดการกบความตงเครยดทรมเราไดเปนอยางด อกทงยงทำใหบคคลไดรบความบนเทง และความสขใจจากการเขาถงสนทรยภาพนนดวย สอดคลองกบท ฉายศร สพรศลปชย (2541)กลาววา คนทพงประสงคในอนาคตจะตองมความซาบซงในสงดงามรอบตว ตองสามารถจดการเกยวกบภาวะอารมณ ความ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค90

เครยด และเหตการณตาง ๆ ทมากระทบได และสอดคลองกบปฏญญาเพอเดกของประเทศไทย ทกลาวถงสาระของทศทางในการพฒนาเดกวา เดกตองไดรบการพฒนาใหมสนทรยภาพซาบซ งในความงาม ร จ กรก เขาใจ และอนรกษมรดกและเอกลกษณของชาต ดวยการมสวนรวมสรางสรรคและพฒนาในกจกรรมดานศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ธรรมชาตและสงแวดลอม

8. ทกษะการจดการ ทกษะการจดการ หมายถง ความสามารถในการวางแผน

การจดองคกร การจดหาคน การจดการทรพยากรทมอยอยางมประสทธภาพ คมคา การสงงานและการควบคม การตดตามและประเมนผล รวมไปถงการบรหารเวลา ใชเวลาใหเกดประโยชนสงสด เน องจากสงคมสมยใหมน นมความย งยากและสลบซบซอนมากข นทกขณะ เพราะคนทมลกษณะนจะสามารถวางแนวทางปฏบตหนาทของตนไดสำเรจ ทงนโดยอาศยความรความจดเจน อาศยประสบการณ ตลอดจนการฝกอบรมอยางดมาเปนเครองประกอบในการดำเนนการทยงยากนใหไดผลสำเรจ

ทกษะการจดการทสำคญในยคอนาคต ไดแก8.1 ทกษะการจดการความรทกษะการจดการความร หมายถง ความสามารถในการ

คนควาหาความร การรวบรวม การสงเคราะห การวเคราะห และ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 91

สามารถนำความรทมอยและทไดมาจดหมวดหม ตลอดจนสามารถบรณาการความรมาใชประโยชนในชวตประจำวนได

ในอนาคตความกาวหนาดานการพฒนาวทยาการและองคความรเปนไปอยางรวดเรว มการสรางนวตกรรมทางความรในศาสตรสาขาตาง ๆ ขนอยางตอเนอง ประกอบกบความเจรญกาวหนาดานเทคโนโลยสารสนเทศ สงผลใหโลกอนาคตกลายเปนยคทมขอมลขาวสารและความรอยางทวมทน ความรจะกลายเปน “ทน” ทสำคญในโลกอนาคต เปนเครองมอสำคญในการสรางความไดเปรยบและความสามารถในการแขงขน แตบคคลหรอองคกรทจะสามารถเขาไปใชประโยชนจากสภาพการณนไดตองมความสามารถในการเขาถงการจดการ สามารถประยกตใชประโยชนจากขอมลทมอยมากมายนได

ดงนนคนทพงประสงคในอนาคต จงจำเปนตองเปนผทมทกษะความสามารถในการบรหารจดการความรทมอยมากมายนมาใชใหเกดประโยชนในการประกอบอาชพ และการดำรงชวตดานอน ๆ ซงสอดคลองกบการสมมนาเชงวชาการระดมความคดเหน เรองทศทางการจดหลกสตรการศกษาขนพนฐาน ผทรงคณวฒและหนวยงานตาง ๆ ทำการประมวลสภาพความเปลยนแปลงความตองการของสงคม ตลอดจนคำนงถงขอจำกดตาง ๆและไดกำหนดคณลกษณะของเดกไทยในอนาคตทพงประสงคไวประการหนง คอ มความสามารถในการรวบรวมขอมล สรางความเขาใจ สามารถนำความร ความสามารถ และทกษะมา

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค92

ประยกตใชในการประกอบอาชพ และการดำรงชวต (กรมวชาการ,2541: 10) สอดคลองกบสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต (2545: 14) ทกลาววา การแขงขนทางการคาอยางรนแรง เปนตวอยางใหเกดความตองการแรงงานทมคณภาพฝมอในขณะทเยาวชนสวนใหญ ยงเปนแรงงานไรฝมอจงเกดความจำเปนทเยาวชนจะตองรบพฒนาฝมอแรงงานใหรจกใชและการจดการกบขอมลอยางมประสทธภาพ

8.2 ทกษะการบรหารเวลาทกษะการบรหารเวลา หมายถง ความสามารถในการ

จดการเกยวกบการใชเวลา เพอทำสงตาง ๆ ไดอยางเกดประโยชนสงสดและสำเรจไดตามเปาหมาย โดยไมปลอยใหเวลาสญเสยไปโดยไรประโยชน

สภาพการแขงขนในดานตาง ๆ ทงในระดบปจเจกชนองคกร และประเทศ ประเทศไทยจำเปนตองกาวเขาสเวทการแขงขน แมวาจะตงใจหรอไมตงใจกตาม ผคนตางอยในภาวะของความรบเรง เพ อแขงขนและอย รอดไดในยคท มการเปล ยนแปลงรวดเรว การตดสนใจหรอการกระทำใด ๆ ทชาเกนไปอาจไมทนการ และสงผลเสยกบคนหรอองคกรนน ๆ คนในอนาคตจงตองมทกษะการบรหารเวลาเพอสามารถทำกจกรรมตาง ๆใหบรรลตามเปาหมายทกำหนดแมมความจำกดดานเวลา

นอกจากน สงคมไทยในอนาคตจะตองใหความสำคญดานประสทธภาพและคณภาพในการดำเนนกจกรรมตาง ๆ มากขน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 93

เราปรารถนาทจะสรางสงคมทมประสทธภาพ ทงนเพราะสงเหลานสงผลใหประเทศชาตสามารถอยรอดและประสบความสำเรจไดดงนนจำเปนจะตองสรางคนไทยใหมลกษณะของนกบรหารจดการเวลาไดอยางดและมประสทธภาพ เพอสามารถทำกจกรรมตาง ๆใหบรรลไดตามเปาหมายทกำหนดแมมความจำกดดานเวลาเปนผตรงตอเวลา มองเหนคณคาของเวลา และพยายามใชเวลาใหเปนประโยชนมากทสด

V. มตดานลกษณะชวต

ลกษณะชวต หมายถง สงทสะทอนความเปนมนษยในดานตาง ๆ ตงแตสงทอยภายใน เชน ปรชญา ความคด ทศนคตและอปนสย และสงทแสดงออกภายนอกเปนพฤตกรรม และบคลกตาง ๆ ทเปนผลมาจากปรชญาการมองโลกเบองหลงการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมไทยทงในปจจบนและอนาคตทจะมาถงนน จะไมสามารถเจรญเตบโตและประสบความสำเรจอยางย งยนได หากคนในประเทศไทยยงไมไดรบการพฒนาลกษณะชวตของแตละบคคลอยางแทจรง ลกษณะชวตของคนไทยทพงประสงคมดงน

1. ขยน อดทน และทมเททำงานหนกเนองจากสภาพสงคมไทยในปจจบนยงมคานยมในการ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค94

ทำงานหนกไมมากเพยงพอ ซงเปนจดออนสำคญของคนไทย(สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2544: 42) อนจะเปนอปสรรคสำคญตอการพฒนาประเทศในอนาคต คนไทยในอนาคตควรตองมความมงมนตงใจจรง การอดทนพากเพยรอยางไมยอทอ และการลงแรงทำงานหนก เพอทำงานทรบผดชอบใหบรรลผลสำเรจไดตามเปาหมาย

จากสภาพการแขงขนท ทวความรนแรงมากย งข นท งในระดบโลก และในระดบชวตประจำวนเชนในดานการทำงานสงผลทำใหสถานประกอบการและหนวยงานตาง ๆ จำเปนตองเพมผลตภาพการทำงานมากยงขนเพอความอยรอด ลกษณะของคนทจะเปนทตองการของหนวยงานในสภาพอนาคต คอคนทมความอดทน ทำงานหนก เหมอนดงในประเทศทพฒนาแลวหลายประเทศทประชาชนมลกษณะของการทำงานหนก จนสงผลใหหนวยงานและรวมถงภาพรวมในระดบประเทศมความเจรญกาวหนาอยางมาก

นอกจากนจากสภาพทมการแกงแยง และการแขงขนกนอยางรนแรง ยงสงผลใหโอกาสทแตละบคคลจะประสบความสำเรจมนอยลง คนทจะสามารถประสบความสำเรจไดในสภาพอนาคตจะตองเปนคนขยน อดทน และทำงานหนกมากข นเพอเปนชองทางในการสรางโอกาสใหกบตนเองไดเพมมากขน

การวางงานในกลมแรงงานทไรฝมอในอนาคตสงผลใหตลาดแรงงานเกดการแขงขนแยงงานกนอยางรนแรงทงระหวาง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 95

แรงงานทไรฝมอดวยกนเอง และระหวางแรงงานตางดาวทเขามาขายแรงงานราคาถก สงผลใหแรงงานไทยตองมความขยนขนแขงในการพฒนาตนเองมากยงขนเพอใหไดรบการจางงานในตลาดแรงงานทมการแขงขนทสง อกนยหนง การทในอนาคต สถานศกษาตาง ๆ จะมความสามารถในการผลตกำลงคนทมความรเขาสตลาดแรงงานไดเปนจำนวนมาก ทำใหองคกรและสถาบนตาง ๆ ในสงคมมตวเลอกในการคดคนเขาทำงานไดมากขนนนหมายถง การมความรหรอจบการศกษาระดบสง ไมไดเปนสงรบประกนไดวาจะไดงาน เพราะลกษณะหนงทองคกรตาง ๆ จะนำมาใชคดเลอกคนเขาทำงานคอ การเปนผทำงานหนก เอาจรงเอาจง

นอกจากน การสรางสงคมไทยเปนสงคมทมประสทธภาพในดานตาง ๆ ไมวาจะเปนระบบการเมองท มประสทธภาพการบรหารราชการแผนดนทมประสทธภาพ การบรหารองคกรตาง ๆ อยางมประสทธภาพ ฯลฯ จำเปนท จะตองสรางคนทมประสทธภาพดวยเชนเดยวกน โดยลกษณะชวตแหงความขยนอดทนและทมเททำงานหนก นบไดวาเปนลกษณะชวตทสำคญทตองสรางใหเกดขนกบคนไทยทกคน เพอพฒนาสงคมไทยใหเปนสงคมแหงประสทธภาพตอไปในอนาคต

2. มระเบยบวนยคนทมระเบยบวนยจะเปนคนทสามารถควบคมตนเอง

ใหดำเนนการตามระบบระเบยบหรอตามกฎเกณฑทต งไวได

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค96

โดยอาจแสดงออกมาในดานความมระบบระเบยบในชวต ความสะอาดเรยบรอย หรอการตรงตอเวลา ฯลฯ ความมระเบยบวนยจงเปนลกษณะชวตท สำคญอนจะนำเรากาวไปส เปาหมายทเราตงใจไวใหสำเรจไดเปนอยางด และเปนการจดระเบยบทางสงคม ใหเราสามารถอยรวมกนกบผอนไดอยางมความสข

สาเหตทคนในอนาคตควรเปนคนทมระเบยบวนย เพราะในโลกยคแหงการไหลบาของขอมลขาวสารจำนวนมาก การมระเบยบวนยเปนสงจำเปนในการจดระบบระเบยบขอมลขาวสารทมอยอยางมากมาย ใหอยในรปทสามารถนำไปใชประโยชนไดจรงและในยคแหงการแขงขนท “ความรวดเรว” เปนขอไดเปรยบการมระเบยบวนยจดไดวาเปนสงจำเปนเพอใหการดำเนนงานเกดความคลองตว ไมวนวาย

ลกษณะชวตของการมระเบยบวนยจงมความสำคญในอนาคต โดยไมควรปลอยใหเกดสภาพของ “ทำอะไรตามใจคอไทยแท” ตอไป มเชนนนจะเกดความสบสนไรระเบยบ กอใหเกดการขาดประสทธภาพและขาดความนาเชอถอ อนจะเปนการยากทจะนำพาประเทศชาตไปสความเจรญกาวหนาไดตามเปาหมายทกำหนดไว

3. ความซอสตยคนทซอสตยเปนคนทมใจเทยงตรงและยดมนในหลกการ

ความถกตองตามคณธรรมและจรยธรรมทดงาม เชน การแสดง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 97

ออกมาในรปของการรกษาคำพด การรกษาสญญา ไมโกหก การมความยตธรรมในการดำเนนการเร องตาง ๆ การไมเลนพรรคเลนพวก การมความกลาหาญในการทำความดหรอทำในสงทถกตอง การไมรกษาหนาแตกลาทจะยอมรบความผด การไมโยนความผดใหผอน การไมเอาเปรยบผอนเพยงเพอเหนแกประโยชนสวนตน รวมทงรบผดชอบในหนาทของตนเองไดเปนอยางด เปนตน

สาเหตทคนในอนาคตควรมความซอสตยมากยงขนในโลกอนาคต คอ

1) โลกแหงการเชอมโยงเปนเครอขายเนองจากในอนาคตทเกดกระแสการรวมกลมทางการคา

การเชอมโยงเปนเครอขายตาง ๆ ทงในระดบภมภาคและในระดบโลกทบบบงคบใหไทยตองยอมรบในกตกาสากลตาง ๆ โดยเนนในความซอสตย มความโปรงใส และสามารถตรวจสอบไดเปนสำคญ ประเทศไทยจงตองแสดงจดยนเรองนอยางชดเจน รวมทงการเปดเสรทางการคา สงผลใหผบรโภคมอำนาจในการตอรองสงความซอสตยจงเปนสงสำคญในการสรางความเชอมนใหกบผบรโภค

2) สภาพสงคมไทยทการคอรปชนจะเกดไดยากขนและมความโปรงใสทางการเมองสงขน

กระแสการตนตวภายในประเทศไทยเกยวกบการปองกนและปราบปรามการทจรตคอรปชนในวงราชการทมมากขนอยางตอเนอง โดยมการออกกฎระเบยบ การตงองคกรอสระเขาทำ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค98

หนาทในการตรวจสอบ และการเขามามสวนรวมของภาคประชา-สงคมไมวาจะเปนภาคประชาชน นกวชาการ หรอสอมวลชน ฯลฯสงผลใหผทไมซอสตยจะตองไดรบโทษอยางไมสามารถหลกเลยงหรอหลบหนความผดไดอยางงายดายดงเชนในอดตทผานมา

4. มวสยทศนคนทมวสยทศนจะเปนคนทรจกมองการณไกล และกำหนด

เปาหมายในอนาคต โดยมความปรารถนา ความใฝฝน ความตงใจและการพยายามลงมอดำเนนการตาง ๆ เพอทจะไปถงเปาหมายทตองการดวยความเชอมนวาจะทำได

จากสภาพอนาคตทมการแขงขนรนแรงมากขน ในขณะทบคคล องคกรและประเทศมความจำกดในดานงบประมาณและทรพยากร อาท ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม ทรพยากรมนษย แรงงานตาง ๆ ฯลฯ เปนเหตใหผทจะอยรอดและแขงขนไดจำเปนตองมงมองขามสภาพการณและปญหาทมในปจจบนแลวกำหนดเปาหมายในอนาคตและวางแผนการทจะใชประโยชนไดอยางสงสดจากสงทมอย โดยลดความเสยงและหลกเลยงจากอนตรายตาง ๆ ทอาจจะเกดขน การมวสยทศนจงเปนลกษณะชวตทมความสำคญได ดงนนลกษณะของคนไทยทพงประสงคในอนาคตจงควรเปนผมวสยทศน มการกำหนดเปาหมายในอนาคตไวอยางชดเจน โดยไมใชปลอยไปตามยถากรรมนยมทดำเนนไปตามสถานการณทเกดขนเฉพาะหนาเทานน (เกรยงศกด

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 99

เจรญวงศศกด, 2545 : 11)

5. ทำสงตาง ๆ อยางดเลศคนทมลกษณะนสยทำสงตาง ๆ อยางดเลศจะมอาการ

ของความกระตอรอรน พากเพยรพยายามในการทำทกสงใหดทสดเสมอตลอดเวลา ดวยความเอาจรงเอาจง มการอทศตวลงแรงใหกบสงททำมความละเอยดรอบคอบ รบผดชอบเตมทอยางไมปลอยปละละเลย

กระแสการแขงขนทรนแรงบนเวทโลกเปนปจจยสำคญททำใหคนไทยในอนาคตควรเปนคนททำสงตาง ๆ อยางดเลศเพราะจะทำใหตนเองเปนผทไดเปรยบในการสรางความโดดเดนสรางความนาเชอถอ รวมทงปราศจากจดออนทอาจถกโจมตไดโดยงาย นอกจากนทามกลางสภาพการแขงขนทรนแรง เรามความจำเปนทจะตองขจดการลองผดลองถก หรอการทำผดในเรองตาง ๆ ออกไปใหเหลอนอยทสด แมบางครงอาจจะดเหมอนวาเปนเพยงแคเร องเพยงเลกนอยกตาม ดงน นผ ท มลกษณะของการทำงานอยางดเลศจะเปนทตองการของสถานประกอบการและหนวยสงคมตาง ๆ เปนอยางมาก ปจจยสำคญอกประการคอการอยใตระเบยบโลกใหมหรอการเขาสโลกแหงมาตรฐานนยมทมการตงกฎเกณฑท เปนมาตราฐานสากล มการสรางดชนชวดตาง ๆ ขนมามากมาย สงผลใหการทำงานทกอยางถกบบบงคบใหตองทำอยางดเลศ เพอสรางมาตรฐานใหสงยงขน ดงนน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค100

ลกษณะนสยของการเปนผ ร กความดเลศจงเปนลกษณะท ตองการมากยงขนในยคอนาคต และมสวนทำใหสงคมภาพรวมเปนสงคมทมประสทธภาพและมความเจรญกาวหนามากยงขน

6. รกการเรยนรตลอดชวตคนทรกการเรยนรตลอดชวตจะมใจปรารถนาจะเรยนร

สงใหม ๆ พาตวเองเขาไปเรยนรสงตาง ๆ อยเสมอและตอเนองไปตลอดชวต โดยไมไดหยดการเรยนรอยแคเพยงวนทสำเรจการศกษาแลวเทานน เนองจากความกาวลำทางเทคโนโลยการสอสารทสามารถเชอมโยงถงกนไดทวโลก ในเวลาอนรวดเรวและไรขอบเขต ปรมาณของขอมลขาวสารทหมนเวยนอยในโลกมมากมายมหาศาลในแตละวน การเปลยนแปลงตาง ๆ เปนกระบวนการตอเนองไปอยางไมสนสด สงผลใหความรเดมจะลาสมยลงและใชไมไดผลอยางเตมทกบโลกทเปลยนแปลง ทำใหคนในโลกอนาคตจำเปนตองมการเรยนรเพมเตมอยางตอเนองเพอจะสามารถปรบตวในสถานการณใหม ๆ ไดตลอดเวลา ยงโลกอนาคตจะปรบตวเขาสการเปนสงคมแหงความร เปนยคทความรคออำนาจ การเขาสเศรษฐกจบนฐานความรสงผลใหความรไดกลายเปนปจจยสำคญในการสรางความไดเปรยบ ทำใหผคนในสงคมอนาคตจำเปนตองพฒนาและสรางองคความรอยางตอเนองเพอยงคงใหตนเองสามารถรกษาความสำเรจและแขงขนอยได

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 101

การรกการเรยนรตลอดชวต จงถกใชเปนยทธศาสตรสำคญประการหนงในการพฒนาสงคมไทย ซงสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 8 (พ.ศ. 2540-2544) ทไดกำหนดเปาหมายหลกเพอใหสงคมไทยกาวสสงคมทพงประสงคในอนาคต โดยมลกษณะเดนประการหนงคอ การพฒนาไทยใหเปนสงคมแหงการเรยนร นนหมายความวา การมงสรางคนใหเปนนกเรยนร รวมถงยทธศาสตรสำคญของการพฒนาทรพยากรมนษยทระบในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9(พ.ศ. 2545-2549) ทใหทศทางการปรบปรงกระบวนการเรยนรโดยมงใหผเรยนสามารถทจะเรยนรดวยตนเองอยางตอเนองตลอดชวต

7. มจตสำนกประชาธปไตยคนไทยในอนาคตควรไดรบการปลกฝงใหยอมรบในสทธ

เสรภาพและโอกาสในการดำรงชวตอยางเสมอภาคเทาเทยมกนการรบรในสทธของตนเองและผอน การมความเขาใจ และการมสวนรวมในกระบวนการทางการเมอง

สาเหตททำใหการมจตสำนกประชาธปไตยเปนลกษณะสำคญของคนไทยในอนาคตคอ

1) การขยายตวของกระแสประชาธปไตยกระแสประชาธปไตยจะแพรไปในระดบตาง ๆ ของโลก

สงผลใหเกดการรวมกลมเพอเรยกรองสทธและเสรภาพมากยงขน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค102

ระบบเผดจการจะถกตอตาน ระบบอาวโส ระบบอปถมภจะไมไดรบความนยม สวนระบบคณธรรมจะไดรบความนยมเพมขนกระแสความเปนธรรมรฐจะมเพมขน

2) การเมองไทยถกบบใหอยภายใตอทธพลของระเบยบโลกใหม

จากการทประเทศไทยตองเขาเปนสมาชกในองคกรระดบโลกตาง ๆ จะเปนแรงผลกใหไทยตองมความเปนประชาธปไตยมากยงขน โดยใชระเบยบโลกทจะเขามาจดการการจดการทางการเมอง (political order) ซงเนนในเรองของกระแสประชาธปไตย(democracy) ทำใหระบบการเมองและระบบราชการตองมการบรหารจดการทด (good governance) ตองมความโปรงใสทางการเมอง สามารถตรวจสอบได และเนนการปลอดคอรปชน (cor-ruption free) การจดระบบทางสงคม (social order) จะเนนในเรองของกระแสสทธมนษยชน (human rights) โดยทกคนในสงคมตองไดรบสทธเสรภาพและโอกาสในการดำรงชวตอยางเสมอภาคกนองคกรเหนอรฐจะเขามามบทบาทแทรกแซงกจการภายในโดยทรฐชาตแตละแหงตองดำเนนการออกกฎหมายและจดการในเรองตาง ๆ ตามขอตกลงรวมกนระหวางประเทศ เชน การออกกฎหมายใหมคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต การออกกฎหมายลขสทธเพอปกปองทรพยสนทางปญญา การตองคำนงถงสภาพแวดลอมตาง ๆ ฯลฯ หากเราไมกระทำตามกอาจถกตดสทธพงไดบางอยาง และอาจถกแทรกแซงจากองคกรเหนอชาตได

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 103

3) รฐธรรมนญใหมจากการทประเทศไทยไดประกาศใชรฐธรรมนญแหงราช-

อาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ซงมบทบญญตเกยวกบสทธหนาทและการมสวนรวมในระบอบประชาธปไตยไวหลายประการทไดกลาวถง สทธและเสรภาพของชนชาวไทยในหมวดท 3 โดยกลาวถงสทธของบคคลในหลายประการ อาท ศกด ศรของความเปนมนษย (มาตรา 26, 28) สทธและเสรภาพของบคคลทวไป(มาตรา 29, 30) สทธและเสรภาพในชวตและรางกาย (มาตรา 31)เสรภาพในการเดนทางและเลอกทอย (มาตรา 36) สทธในการรบบรการสาธารณสข (มาตรา 52) สทธของผบรโภค (มาตรา 57)สทธไดรบทราบขอมล (มาตรา 58, 59)

8. เหนคณคาในเอกลกษณความเปนไทยเหนคณคาในเอกลกษณความเปนไทย หมายถง ความ

ภาคภมใจในความเปนไทยและเกดความตระหนกวาตนเองเปนสวนหนงของสงคมไทย มความเขาใจและเหนคณคาเอกลกษณทดของไทย เชน ภมปญญาพนบานไทย วฒนธรรมทดของไทยทงทเปนรปธรรมและนามธรรม อาท การแตงกาย อาหาร สมนไพรยารกษาโรค ความเออเฟอเผอแผ การมกรยามารยาทงดงาม การมรอยยมทเปนเอกลกษณในการสรางความประทบใจใหกบผมาเยอน โดยสามารถทจะดำรงไวซงความเปนไทยพรอมกบการปฏรปความเปนไทยทสอดคลองกบบรบทของโลกปจจบนและการ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค104

เปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขนอยางรวดเรวในโลกยคโลกาภวตนปจจยสำคญททำใหลกษณะชวตนมความสำคญยงคอ1) การแพรกระจายของวฒนธรรมจากท วโลก

ทไหลบาเขามาในประเทศอยางยากทจะปดกนกระแสวฒนธรรม คานยมตาง ๆ จากทวโลกทแพรกระจาย

เขามาอยางยากทจะปดกน อาจสงผลใหเอกลกษณความเปนไทยทดงามบางประการอาจแปรเปลยน หรอถกกลนหายไป รวมทงอาจเกดความขดแยงจากการปะทะทางวฒนธรรมได หากเราไมรจกประยกตในสงทไดรบมานนใหเขากบบรบทความเปนไทยอยางแทจรง

2) สภาพการแขงขนทางเศรษฐกจระหวางประเทศทเขมขน

เราสามารถเพมขดความสามารถในการแขงขนของไทยบนเวทโลก โดยการใชเอกลกษณความเปนไทยบางประการใหเปนจดเดนและขอไดเปรยบในเชงการคา โดยการแปลงวฒนธรรมใหเปนทนหรอการแปลงวฒนธรรมใหมมลคาทางเศรษฐกจรวมทงการสรางนวตกรรมใหม จากภมปญญาชาวบานและภมปญญาสากล เพอเปนฐานในการสรางประเทศใหแขงแกรงทงในดานการเพมขดความสามารถในการแขงขน

3) การขยายตวของภาคธรกจบรการในประเทศจากการขยายตวของภาคธรกจบรการในประเทศ โดย

เฉพาะอยางยงในภาคบรการและการทองเทยว สงผลใหเราตอง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 105

พฒนาเอกลกษณไทยขนมาเปนขอไดเปรยบของประเทศ อาทจากพ นฐานลกษณะนสยโดยท วไปของคนไทยท มอธยาศยไมตรทด ยมแยมแจมใส รกการบรการ มความเปนมตรสง

9. มจตสำนกเพอผอนและสวนรวมการมจตสำนกเพอผอนและสวนรวม หมายถง การแสดง

ออกถงการไมยดเอาประโยชนของตนเองเปนทตง ไมใชเพยงแคตนเองอยรอดเทานน แตเปนผทมนำใจชอบชวยเหลอผอนอยเสมอมความตระหนกถงผลประโยชนของสวนรวม พรอมกบมความเตมใจและยนดท จะเสยสละสทธ ของตนออกไปถาส งน นสงผลใหภาพรวมออกมาดขน

เหตผลทคนไทยในอนาคตควรมจตสำนกเพอผอนและสวนรวมคอ

1) สภาพการแขงขนทรนแรงในสงคมโลกสภาพการแขงขนท ร นแรงข นทำใหผ คนจำนวนมาก

ตางมงกอบโกยผลประโยชนอยางเหนแกตว ไมสนใจวาผอนจะไดรบความเดอดรอนหรอไม รวมทงขาดความสนใจในภาพรวมของประเทศ เนองจากคดวาตนเองไมไดมสวนรบผดชอบโดยตรงกบเรองนน ๆ แมจะรวาจะเกดผลเสยหายอยางมากมายตามมากตาม หากเราไมปลกฝงและสรางจตสำนกเพ อสวนรวมใหเกดขนกบคนรนใหมแลว ยอมนาเปนหวงสงคมไทยในอนาคตทจะเตมไปดวยการแกงแยงและความเหนแกตวอยางรนแรง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค106

2) กระแสโลกเรองการอนรกษสงแวดลอมจากภาวะการเสอมโทรมดานสงแวดลอม อาท การทำลาย

สงแวดลอม การเกดภาวะเรอนกระจก การตดไมทำลายปาจนเกดปญหาวกฤตทางธรรมชาต หรอการใชทรพยากรอยางสนเปลอง ฯลฯ นำไปสกระแสการเรยกรองอยางเขมขนในเรองของการอนรกษสงแวดลอม ไมเพยงเทานนยงถกนำไปใชเปนประเดนสำคญในการกำหนดเปนกตกาเงอนไขสากลในการดำเนนการทางเศรษฐกจ ธรกจการคา และการเมองใหเราตองปฏบตตาม

3) วกฤตทางคณธรรมจรยธรรมวกฤตการเสอมถอยทางคณธรรมจรยธรรมและปญหา

สงคมตาง ๆ ททวความรนแรงมากขน อาท ปญหายาเสพตดปญหาอาชญากรรม การลกขโมย การคอรปชน การขาดจรรยา-บรรณในวชาชพ ฯลฯ โดยเราไมสามารถทจะบอกปดไดเลยวาไมเกยวของกบเรา เนองจากโลกทมการเชอมโยงเปนเครอขายถงกนอยางแนนแฟนสงผลใหทกฝายไดรบผลกระทบเชอมโยงถงกนหมด แมวาตนจะไมไดเปนผกอกตาม และปญหามากมายเหลานกำลงรอการชวยเหลอและแกไขอยางเรงดวนโดยการรวมมอจากประชาชนทกคน ไมใชรอคอยแตเพยงการชวยเหลอจากรฐเทานน

4) สงคมชมชนวถกระแสของการรวมกลมของประชาสงคม (civil society)

ทประชาชนจากกลมตาง ๆ จะเขามามบทบาทในการเรยกรอง

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 107

การดแล การตรวจสอบ รวมถงการเขามาพฒนาชมชนและสงคมสวนรวมมากขน สงสำคญคอ คนเหลานจำเปนตองมจตสำนกเพอสวนรวม จงจะทำใหการรวมกลมนเปนไปเพอประโยชนและพฒนาประเทศอยางแทจรง มใชเปนการใชชองทางนในการแสวงหาผลประโยชนใหกบตนเอง

10. ประหยด อดออมการประหยดอดออม ซงเปนเรองของการเหนคณคา การใช

เวลา ความอดทน และจตสำนกชอบในการตดสนใจใชทรพยและทรพยากรตาง ๆ ทมอยทงสงทเปนของตนเองและของสวนรวมโดยเรมตนจากการเหนคณคาของความประหยด เรยนรท จะพงพอใจในสงทตนเองมอย และเปลยนปรชญาความคดจากเดมทคดวา “ความสขคอการไดครอบครองวตถและทรพยสนทตนเองปรารถนาจำนวนมาก” มาเปน “ความสขทแทจรงนนไมไดขนอยกบการมทรพยสนมาก แตความสขทแทจรงนนคอการทไดทำสงทมคณคาทางใจ ซงไมไดขนอยกบทรพยสนเงนทองเทานน”นอกจากนยงตองเปนผทรจกวางแผนในการใชเงนเปนอยางด เชนมการทำบญชรายรบรายจายประจำวน มการเกบออมเงนสำรองยามฉกเฉนตาง ๆ เปนตน รวมทงเปนผทไมปรารถนารวยทางลดหรอเลนการพนน และเปนผทไมกอหนบรโภคสำหรบสงทไมมความจำเปนในชวตประจำวนหรอสงทฟมเฟอยตาง ๆ (เกรยงศกดเจรญวงศศกด, 2541: 87-98)

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค108

สาเหตทเราควรมลกษณะชวตเชนนเนองจาก1) สภาพการแขงขนทรนแรงจากสภาพการแขงขนทรนแรงในโลกกอใหเกดกระแส

วตถนยมทมการใหคณคาทวตถสงของภายนอกมากกวาความงดงามภายใน รวมทงการขาดความเขาใจในการเหนคณคาตนเองอยางถกตอง สงผลใหเราปรารถนาทจะครอบครองวตถและทรพยสนทตนเองปรารถนาจำนวนมากเนองจากมความเขาใจวาสงเหลานคอความสขทแทจรงในชวต

2) การแพรกระจายของวฒนธรรม และคานยมจากทวโลก

การแพรกระจายของวฒนธรรม และคานยมจากทวโลกทหลงไหลเขามาผานสอตาง ๆ ทเปดกวางอยางเสร อาท การโฆษณาชวนเชอในสนคาตาง ๆ อาจเปนสงทชกจงเราใหขาดความยงคดในการประหยดอดออมได

3) กระแสการอนรกษสงแวดลอมปญหาสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตตาง ๆ ทกำลง

เสอมโทรมและรอยหรอลงทกวน ทำใหเราตองหนมาตระหนกและรวมมอกนในการประหยดอดออมเพ มมากข นในการใชทรพยากรสงแวดลอมตาง ๆ ใหเกดประโยชนคมคามากทสด

4) สงคมแหงประสทธภาพนยมหากเราปรารถนาให ประเทศไทยเป นส งคมแห ง

ประสทธภาพนยมแลว ลกษณะชวตแหงการประหยดอดออมเปน

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 109

สงจำเปนท จะตองปลกฝงใหเกดข นในคนไทย เชนเดยวกบประชาชนในอกหลาย ๆ ประเทศทแมวาเขาเองจะมรายไดทสงกวาเรา แตเขากเรยนร ท จะเปนผ ท ประหยดอดออม เชนประเทศญปน เกาหลใต สงคโปร เวยดนาม จน เปนตน เพอใหเกดเปนลกษณะชวตทดตดตวไว รวมทงในการพฒนาประเทศชาตอยางมประสทธภาพ และยงยนสบตอไป

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค110

บทท 6สรปและขอเสนอแนะ

สรปและขอเสนอแนะจากผลการวจยเราสามารถสรปไดวา “คณลกษณะของ

คนไทยทพงประสงคในสองทศวรรษหนา” นนไดแกมตดานรางกาย คอผทมสขภาพรางกายสมบรณแขงแรง

มการพฒนาการในดานรางกายและสตปญญาอยางสมบรณตามเกณฑในแตละชวงวย

มตดานจตใจ คอผทรจกและเขาใจตนเอง เขาใจความรสกของผอน เขาใจสถานการณการเปลยนแปลง และสภาพแวดลอมตาง ๆ รอบตว ไดเปนอยางด

มตดานความร คอเปนผท สามารถรลกในแกนสาระของวชา สามารถรรอบตวในเชงสหวทยาการ และเปนผทสามารถรไดไกลโดยสามารถคาดการณเกยวกบอนาคตทจะมาถงได

มตดานทกษะความสามารถ คอเปนผทมทกษะในดานการคด ทกษะในการสอสาร ทกษะภาษาตางประเทศ รวมทงทกษะในการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ทกษะทางสงคม ทกษะการอาชพ ทกษะทางสนทรยะ และทกษะการจดการทด

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 111

มตดานลกษณะชวต คอ เปนผทมลกษณะชวตแหงความขยนอดทน ทมเท ทำงานหนก มระเบยบวนย มความซอสตยมวสยทศน ทำทกอยางอยางดเลศ มจตสำนกประชาธปไตยเหนคณคาในเอกลกษณความเปนไทย มจตสำนกตอผอนและสวนรวม รวมทงมลกษณะชวตแหงความประหยดอดออม

โดยคณลกษณะทพงประสงคดงกลาวนน ไดพจารณาบนฐานของมมมองเชงอนาคต เพอการเตรยมพรอมในการสรางคนทมลกษณะทพงประสงคทจะสามารถมชวตอยไดในสงคมอยางมความสขและประสบความสำเรจ ไมถกกระแสการเปล ยนแปลงตาง ๆ ซดพาไปไดโดยงายอยางไรจดยน

การมภาพลกษณะคนไทยทพงประสงคท เราตองการใหเกดข นน จงเปรยบเสมอนกบเปนพมพเขยวสำคญของยทธศาสตร ในการสรางชาตตามทศทางทเราตองการจะใหเปนไปซงตองอาศยความรวมมออยางครบวงจรจากสถาบนหรอองคกรตาง ๆ ททรงพลงในสงคม อาท สถาบนครอบครว สถาบนการศกษา สอสารมวลชน สถาบนการเมอง ฯลฯ

การวจยทควรดำเนนการตอไปจงนาจะเปนการศกษาหายทธศาสตรทจะทำใหภาพลกษณะคนไทยทพงประสงคตาง ๆเหลานใหเกดไดจรงอยางเปนรปธรรม อาท

… การวจยหายทธศาสตรในการพฒนาคนในแตละชวงวยโดยพจารณาวาเราควรทจะพฒนาลกษณะทพงประสงคในดานตาง ๆ นอยางไร และในชวงอายเทาไรจงจะสามารถพฒนา

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค112

แลวไดผลดสงสด….การวจยหายทธศาสตรในการพฒนาลกษณะทพง

ประสงคในดานตาง ๆ ใหลกลงไปอยางเฉพาะเจาะจง… การวจยถงจดออนและจดแขงของคนไทย อปสรรคททำ

ใหเราไมสามารถไปถงภาพพงประสงคทเราตงใจไวได

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 113

บรรณานกรม

Daniel Goleman. Woking with Emotional Intelligence. New York:Bantam Publishers, 1999.

Donald M. Snow. The shape of the future: world politics in anew century. New York: M.E. Shape, 1998.

Eleonora Barbieri Masini and Yogesh Atal. Perspective on Asia’sfuture III : the futures of Asian culture; report of themeeting. Bangkok, 1993.

Greg Sheridan. Asian Values Western Dreams Understandingthe New Asia. Sydney: Alien and Unwin, 1999.

Peter F. Drucker. Post-Capitalist Society. New York: HarperCollins Publishers, 1993.

Torney. Judith V. and others. Civic Education in Ten Countries.Stockhome: International Association of evaluation ofEducational Achivement (IEA), 1975.

กองการประชม. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช2540. กรงเทพมหานคร: กองการพมพสำนกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, 2540.

การเรยนรและพฒนาประชาสงคม, สถาบน. ปนแตงอนาคตสงคมไทย.กรงเทพมหานคร: สถาบนการเรยนรและพฒนาประชาสงคม,2542.

กศล สนทรธาดา. การทบทวนองคความรเรอง การเลยงดเดกในสงคมไทย. กรงเทพมหานคร: สถาบนวจยประชากรและสงคมมหาวทยาลยมหดล, 2541.

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค114

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. สงคมพหเอกานยม : เอกภาพในความหลากหลาย. กรงเทพมหานคร : ซคเซสมเดย, 2542.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. คนแถวหนา : ลกษณะชวตกญแจสความสำเรจ. กรงเทพมหานคร : ซคเซสมเดย, 2543.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. ปนสมองของชาต : ยทธศาสตรปฏรปการศกษา. กรงเทพมหานคร :ซคเซสมเดย, 2542.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. เมองไทยในป 2560 : อนาคตเมองไทยในสองทศวรรษหนา. กรงเทพมหานคร: ซคเซสมเดย, 2539.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. ยอดมนษย : ลกษณะชวต พชตความสำเรจ. กรงเทพมหานคร: ซคเซสมเดย, 2543.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. ลายแทงนกคด. กรงเทพมหานคร :ซคเซสมเดย, 2544.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. สงคมทรชน : ยทธศาสตรความลมสลายของสงคม. กรงเทพมหานคร: ซคเซสมเดย, 2539.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. กระบวนทศนวฒนธรรมไทย “ตนตอ”เศรษฐกจถดถอย. กรงเทพมหานคร: ซคเซสมเดย, 2541.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. การดำรงความเปนไทยและกาวไกลทนสากล . เอกสารประกอบการบรรยาย จดโดยกรมวชาการกระทรวงศกษาธการ ณ โรงแรมเอเชย กรงเทพมหานครวนศกรท 12 กรกฎาคม 2545.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. คลนลกทหา ปราชญสงคม : สงคมไทยทพงประสงคในศตวรรษท 21, กรงเทพมหานคร : ซคเซสมเดย,2540.

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 115

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. ความคดเหนเรองวถการเรยนรของคนไทย. เอกสารประกอบการประชมระดมความคดเหนเกยวกบวถการเรยนรของคนไทย. สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 5 กรกฎาคม 2545.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. ปฏรปครบวงจร : สยคเรองรองของเมองไทย. กรงเทพมหานคร: ซคเซสมเดย, 2540.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. ปญหาความเสอมทางคณธรรมจรยธรรมของสงคมไทย. กรงเทพมหานคร: โครงการปรญญาโทสาขาการบรหารการศกษาภาคพเศษ ภาควชาการศกษาคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2541.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. แรงงานไทยในอนาคต. มองไกลไอเอฟดไตรมาสท 2 (เมษายน-มถนายน 2543): 18-21.

คณะกรรมการการศกษาและพฒนาเดกปฐมวย (0-5 ป). รางแผนปฏบตการการศกษาและพฒนาเดกปฐมวย (0-5 ป).ตามมตคณะรฐมนตร วนท 16 มนาคม 2542. กรงเทพมหานคร:คณะกรรมการการศกษาและพฒนาเดกปฐมวย, 2543.

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สำนกงาน. แผนการศกษาแหงชาต(พ.ศ. 2545-2559). กรงเทพมหานคร: บรษท พรกหวาน กราฟฟคจำกด, 2545.

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สำนกงาน. รายงานผลการประชมสมมนา เรอง ประเดนและ ยทธศาสตรการพฒนาการศกษาในชวงแผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2540-2544). ณ ศนยการประชมแหงชาตสรกต วนท 1-2 กมภาพนธ2538.

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค116

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สำนกงาน. การเรยนรของเดกปฐมวย (3-5 ป) แนวคดของกลม นกการศกษา.กรงเทพมหานคร: บรษท เซเวน พรนตง กรป จำกด, 2542.

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สำนกงาน. ขอคดเหนเกยวกบการเรยนร. เอกสารประกอบการประชมระดมความคดเหนเกยวกบวถการเรยนรของคนไทย วนท 5 กรกฎาคม 2545.

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สำนกงาน. ความสามารถในการแขงขนระดบนานาชาต. กรงเทพมหานคร:สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2544.

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สำนกงาน. แนวทางการประกนคณภาพภายในสถานศกษา: เพอพรอมรบการประเมนภายนอก. กรงเทพมหานคร: สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2543.

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สำนกงาน. ยทธศาสตรเพอพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ดานศกยภาพของคนไทย. กรงเทพมหานคร: สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2544.

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สำนกงาน. รายงานเรอง การมธยมศกษาและ การพฒนาเยาวชนไทยเพอเตรยมความพรอมสำหรบศตวรรษท 21. นำเสนอตอ การประชมนานาชาตของยเนสโกและศนยวฒนธรรมทางการศกษาเพอการพฒนาในภมภาคเอเชยและแปซฟก ครงท 4 วาดวย“ทศทางการมธยมศกษากบเยาวชน”. ณ โรงแรมอมพเรยลควนปารค กรงเทพมหานคร ระหวางวนท 10-13 พฤศจกายน2541.

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 117

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สำนกงาน. สงคมไทย ภาวะปจจบนและแนวโนมในอนาคต (พ.ศ. 2535-2550). กรงเทพมหานคร:สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2538.

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, สำนกงาน.กรอบประเดนการระดมความคดเหน เรอง“การพฒนาศกยภาพคนไทย: หนทางสสงคมเศรษฐกจฐานความร.” เอกสารประกอบการประชมประจำป 2545“ความอยดมสขของคนไทย : 5 ปหลงวกฤตเศรษฐกจ” วนศกรท21 มถนายน 2545 ณ ศนยการประชมและแสดงสนคาอมแพคเมองทองธาน จงหวดนนทบร. สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2545.

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, สำนกงาน. (ราง)แผนพฒนาเดกและเยาวชนในระยะแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 (พ.ศ. 2545-2549). กรงเทพมหานคร:สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต,2545.

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, สำนกงาน.แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 (พ.ศ.2545-2549). กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว, 2545.

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, สำนกงาน.รายงานการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ:ความอยดมสขของคนไทย. เอกสารประกอบการประชมประจำป2545 “ความอยดมสขของคนไทย : 5 ปหลงวกฤตเศรษฐกจ”วนศกรท 21 มถนายน 2545 ณ ศนยการประชมและแสดงสนคาอมแพค เมองทองธาน จงหวดนนทบร. สำนกงานคณะกรรมการ

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค118

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2545.คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, สำนกงาน.

รายงานผลการระดมความคด กรอบวสยทศนและทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 9 ระดบจงหวดและอนภาคทวประเทศ. เอกสารประกอบการสมมนาระดมความคดระดบชาต กรอบวสยทศนและทศทางแผนพฒนาแผนพฒนาฯฉบบท 9 วนพธท 10 พฤษภาคม 2543 ณ หองบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร ศนยการคาเซนทรลพลาซา กรงเทพมหานคร.

คณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต, สำนกงาน.(ราง) แผนพฒนาเดกและเยาวชนในระยะแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 (พ.ศ. 2545-2549).กรงเทพมหานคร : สำนกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต, 2545.

คณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต, สำนกงาน.นโยบายเยาวชนแหงชาตและ แผนพฒนาเดกและเยาวชนระยะยาว (พ.ศ. 2545-2554). กรงเทพมหานคร :สำนกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต, 2545.

คณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต, สำนกงาน.แผนแกปญหาเดกในภาวะยากลำบาก (พ.ศ. 2545-2549).กรงเทพมหานคร : สำนกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต, 2545.

คณะอนกรรมการโครงการชเศรษฐกจไทยในสากล. วสยทศนเศรษฐกจและสงคมไทย. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ หจก.เมดทรายพรนตง, 2539.

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 119

จนทรเพญ ชประภาวรรณ. สถานะสขภาพคนไทย. กรงเทพมหานคร :สถาบนวจยระบบสาธารณสข, 2543.

ฉายศร สพรศลปชย. แนวทางพฒนาดานพลศกษา สขภาพและนนทนาการ ปจจยนำไปสการมสขภาพดถวนหนา.กรงเทพมหานคร: สำนกพฒนาการพลศกษา สขภาพและนนทนาการ, 2541.

เชาวนะ ไตรมาศ. กบดกของสงครามความเปลยนแปลง : ทางเลอกและทางรอดของสงคมการเมองไทยในสหสวรรษใหม.กรงเทพมหานคร: บรษท สขมและบตร จำกด, 2543.

ณรงค เสงประชา. วถไทย. กรงเทพมหานคร: โอเดยนสโตร, 2544.ทศนา บญทอง. การสงเสรมสขภาพจตและการพยาบาลจตเวช

หนวยท1-7. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช,2544.

ทศนย ทองสวาง. สงคมไทย. กรงเทพมหานคร: โอเดยนสโตร, 2537.ธรรมเกยรต กนอร. รายงานสภาวะการศกษาไทยป 2542/2543

พลกสถานการณบนพนฐานกฎหมายปฏรปการศกษา.กรงเทพมหานคร: สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต,2543.

นกศกษาวทยาลยปองกนราชอาณาจกร หลกสตรการปองกนราชอาณาจกร รนท 42 และหลกสตรการ ปองกนราชอาณาจกรรฐรวมเอกชน รนท 12 ปการศกษา 2542-2543. ยทธศาสตรชาต2544-2548 ของประเทศไทย.

นตยา คชภกด. ขนตอนการพฒนาของเดกปฐมวย ตงแตปฏสนธ –5 ป. กรงเทพมหานคร :สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต,2543.

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค120

บญคง หนจางสทธ . เศรษฐศาสตรทรพยากรมนษย.กรงเทพมหานคร: โอ.เอส พรนตง เฮาส , 2540.

บญยงค เวชมณศร. การพฒนาทรพยากรมนษยในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 (เอกสารอดสำเนา).ปาฐกถาพเศษในการประชมประชากรศาสตรแหงชาต22 พฤศจกายน 2544.

ปราชญา กลาผจญ. คณธรรม จรยธรรม จรรยาบรรณวชาชพ.กรงเทพมหานคร: สำนกพมพขาวฟาง, 2544.

พฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต, สำนกงาน และโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต, สำนกงาน. รายงานการพฒนาคน 2544 การทำเทคโนโลยใหมใหเกดผลสมฤทธเพอการพฒนาคน. กรงเทพมหานคร: สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต, 2544.

พณสดา สรธรงศร. รายงานการปฏรปการศกษาของประเทศนวซแลนด. กรงเทพมหานคร: บรษทเซเวนสพรนตง กรป จำกด,2540.

พทยา วองกล (บรรณาธการ). ปฏวตการศกษาไทย. กรงเทพมหานคร:บรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จำกด, 2542.

แพท แอตคนสน. คมอการดำเนนงานปฏรปการศกษาเพอศตวรรษใหม. กรงเทพมหานคร: สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2542.

มารศร จนทรศม. การศกษาจรยธรรมของครและนกเรยนประถมศกษา. ปรญญานพนธ หลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต วชาเอกจตวทยาพฒนาการ มหาวทยาลยศร -นครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2540.

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 121

รชนกร เศรษโฐ. โครงสรางสงคมและวฒนธรรมไทย.กรงเทพมหานคร: มปท., มปป.

วชย ตนศร. วสยทศนของสงคมและการศกษาไทยยคโลกาภวตน.วสยทศนประเทศไทยดานการศกษา สงคม วฒนธรรมและศาสนา. กรงเทพมหานคร: สมาคมนกเรยนทนรฐบาลไทย, 2540.

วชาการ,กรม. คมอการจดการเรยนร กลมสาระเรยนรภาษาไทย.กรงเทพมหานคร: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ(ร.ส.พ.), 2544.

วชาการ,กรม. คมอการบรหารจดการแนะแนว. กรงเทพมหานคร:โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.), 2545.

วชาการ,กรม. คมอหลกสตรประถมศกษา พทธศกราช 2521(ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533).พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร:กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2537.

วชาการ,กรม. คมอหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2521(ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533). กรงเทพมหานคร: กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ, 2533.

วชาการ,กรม. ทศทางการจดหลกสตรการศกษาขนพนฐานขอมลพนฐาน. เอกสารประกอบการสมมนาเชงวชาการระดมความคดเหน วนพฤหสบดท 26 กมภาพนธ 2541 เวลา13.00-17.00 น. ณ หองกมลทพย 1 โรงแรมสยามซตกรงเทพมหานคร.

วเชยร รกการ. วฒนธรรมและพฤตกรรมของไทย. กรงเทพมหานคร:โอเดยนสโตร, 2529.

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค122

ศรเรอน แกวกงวาล. จตวทยาพฒนาการชวตทกชวงวย (เลม 1)แนวคดเชงทฤษฎ – วยเดกตอนตน. กรงเทพมหานคร:มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2545.

ศรเรอน แกวกงวาล. จตวทยาพฒนาการชวตทกชวงวย (เลม 2)วยรน-วยสงอาย. กรงเทพมหานคร: 2545 มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2545.

ศกดชย นรญทว. รายงานการปฏรปการศกษาของประเทศสาธารณรฐเกาหล. กรงเทพมหานคร: สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2540.

ศนสนย ฉตรคปต. เทคนคสราง IQ EQ AQ 3Q เพอความสำเรจ.กรงเทพมหานคร: สถาบนสรางสรรคศกยภาพสมองครเอตฟเบรน,2544.

ศรชย กาญจนวาส. การประเมนการเรยนร: ขอเสนอแนะเชงนโยบาย. กรงเทพมหานคร: สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2543.

ศกษาธการ, กระทรวง. เสนทางสความสำเรจของการปฏรปการศกษาไทย: แนวทางการดำเนนงานการปฏรปการศกษาของกระทรวงศกษาธการ. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว, 2542.

ศกษาธการ, กระทรวง. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช2544. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.), 2545.

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 123

ศกษาธการ, กระทรวง. สาระและมาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544.กรงเทพมหานคร :โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.), 2544.

ศกษาธการ, กระทรวง. สาระและมาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ในหลกสตรการศกษา ขนพนฐานพทธศกราช 2544. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.), 2544.

ศกษาธการ, กระทรวง. สาระและมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544.กรงเทพมหานคร: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ(ร.ส.พ.), 2544.

สนท สมครการ และ สพรรณ ไชยอำพร. สงคมไทย ภาวะปจจบนและแนวโนมในอนาคต (พ.ศ. 2535-2550). กรงเทพมหานคร:สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2538.

สมหวง พธยานวฒน และคณะ.วสยทศนของการศกษาไทยในอนาคต: การวจยเอกสาร. วารสารศรปทม 1(กรกฎาคม-ธนวาคม 2541) :

9-30.สงศต พรยะรงสรรค และ ผาสก พงษไพจตร (บรรณาธการ).โลกาภวตน

กบสงคมเศรษฐกจไทย. กรงเทพมหานคร: ศนยศกษาเศรษฐศาสตรการเมอง คณะเศรษฐศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2538.

สญญา สญญาววฒน. สงคมวทยทศน. กรงเทพมหานคร : เจาพระยาการพมพ, 2533.

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค124

สญลกษณ เทยมหอม(บรรณาธการ).การศกษาไทยในสถานการณโลก.พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: มตใหม, 2543.

สลาภรณ นาครทรรพ . แนวคดเกยวกบเครองชวดคณภาพชวตและสงคม : ระดบกลม/ชมชน, ใน อนชาต พวงสำล และอรทยอาจอำ บรรณาธการ. การพฒนาเครองชวดคณภาพชวตและสงคมไทย. กรงเทพมหานคร: สำนกงานกองทนสนบสนนการวจย , 2339.

สพตรา สภาพ. สงคมและวฒนธรรมไทย. กรงเทพมหานคร:จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535.

สมาล ปตยานนท. การพฒนาทรพยากรมนษยดานการศกษาและการฝกอบรม , คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยไดรบทนอดหนนการวจยจาก สำนกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตประเภทกำหนดเรอง ประจำป 2536 ใน เอกสารประกอบการสมมนาทางวชาการ เรอง “บทบาทของนกสงคมสงเคราะหในการพฒนาทรพยากรมนษย” จดโดย คณะกรรมการภาควชาสงคมสงเคราะหศาสตร คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ณ หองประชม 209-210 ตกคณะสงคมสงเคราะหศาสตร วนท 23 พ.ค. 2540.

สมาล ปตยานนท. เศรษฐศาสตรทรพยากรมนษย : การศกษาและการฝกอบรมในประเทศไทย, กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2539.

อนช อาภาภรม. เทคโนโลยปฏวตโลก สสงคมความรและยงยน.กรงเทพมหานคร: โครงการวถทรรศน, 2543.

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค 125

ทปรกษานายปองพล อดเรกสาร รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการนายรง แกวแดง เลขาธการคณะกรรมการการศกษาแหงชาต

หวหนาโครงการฯนางสรพร บญญานนต รองเลขาธการคณะกรรมการการศกษาแหงชาต

และผอำนวยการสำนกพฒนาการเรยนรและมาตรฐานการศกษา

ผรวมโครงการ1. นางรงเรอง สขาภรมย ผเชยวชาญดานประเมนผลการศกษา สกศ.2. นางสมศร กจชนะพานชย นกวชาการศกษา 8 ว. สกศ.3. นางสาวกลวตรา ภงคานนท นกวชาการศกษา 8 ว. สกศ.4. นางทพยสดา สเมธเสนย นกวชาการศกษา 8 ว. สกศ.5. นางวนดา วรรณศร นกวชาการศกษา 7 ว. สกศ.6. นางสาวอษา ชชาต นกวชาการศกษา 7 สกศ.7. นางสาวสชารตน ทบทมจรญ นกวชาการศกษา 6 ว. สกศ.8. นางสาวประวณา ชะลย นกวชาการศกษา 6 ว. สกศ.9. นางโชตกา วรรณบร นกวชาการศกษา 6 ว. สกศ.10. นางสาววชชลาวณย พทกษผล นกวชาการศกษา 4 สกศ.11. นายสมยศ พนธโอฬารกล เจาหนาทบรหารงานทวไป 6

สกศ.12. นางรตนา เขมะพานช เจาพนกงานธรการ สกศ.

หนวยงานรบผดชอบสำนกพฒนาการเรยนรและมาตรฐานการศกษาสำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต สำนกนายกรฐมนตรถนนสโขทย เขตดสต กรงเทพฯ 10300 โทร. 0 2668-7123 ตอ 2517โทรสาร 0 2243-1129 เวบไชต http://www.onec.go.th

ภาพอนาคตและคณลกษณะของคนไทยทพงประสงค126

เพอเปนการใชทรพยากรของชาตใหคมคาหากทานไมใชหนงสอเลมนแลว

โปรดมอบใหผอนนำไปใชประโยชนตอไป