พุ�ทธศาสนามหายานในไทย

๑) ความเป็�นมาของพุ�ทธศาสนามหายานในไทย๒) ความเชื่��อของชื่าวจี�นในป็ระเทศไทย๓) ป็ระเพุณี�และพุ#ธ�กรรมมหายานในเม�องไทย๔) วรรณีกรรมมหายานในเม�องไทย๕) อ#ทธ#พุลมหายานท��ม�ต่(อส)งคมไทย

ห)วข*อการน+าเสนอ

พุ. ศ ๒๙๐ พุ�ทธศาสนาได้*แพุร( หลายจีากป็ระเทศอ#นเด้�ยเข*า ส/(แค*วนส�วรรณีภู/ม# ซึ่2�งม�ชื่นชื่าต่# ขอม มอญ ละว*า และไทย

พุ.ศ. ๑๒๐๐ สม)ยศร�ว#ชื่)ยพุ�ทธศาสนา มหายานได้*แพุร( หลายจีากเกาะส�มาต่ราเข*า ส/(เม�อง ไชื่ยาทางภูาคใต่*

แห(งป็ระเทศไทย ๑๔๐๐ สม)ยลพุบุ�ร� พุระพุ�ทธศาสนาน#กายมหายานหร�อท��

เร�ยกว(า อาจีาร#ยวาทได้*แพุร(ขยายเข*าส/(เม�องลพุบุ�ร�พุ.ศ. ๑๘๐๐ สม)ยส�โขท)ยสม)ยพุ(อข�นรามค+าแหงมหาราชื่

ได้*ร)บุเอาพุ�ทธศาสนา เถรวาทจีากป็ระเทศล)งกาเข*าส/(แคว*นส�โขท)ยเร�ยกว(าพุ�ทธศาสนาล)ทธ#ล)งกาวงศ8

ความเป็�นมาของพุ�ทธศาสนามหายานในเม�องไทย

– สม)ยส�โขท)ย อย�ธยา ย)งไม(ม�ว)ด้ฝ่:ายมหายานชื่าวจี�นได้*สร*างศาลเจี*าข2;นก(อนเพุ��อเป็�นส#�งย2ด้เหน��ยวและเป็�นศ/นย8กลางในการป็ระกอบุพุ#ธ�กรรม

สม)ยธนบุ�ร�ชื่าวญวนซึ่2�งเป็�นพุ�ทธ ฝ่:ายมหายานเชื่(นเด้�ยวก)บุ จี�น และม�ว)ฒนธรรมคล*ายก)นมากได้*เข*ามาพุ2�งพุระบุรม

โพุธ#สมภูาร ญวนได้*สร*างว)ด้ฝ่:ายมหายานข2;นเป็�นว)ด้แรกบุนฝ่=� งต่ะว)นออกของกร�งธนบุ�ร�

ว)ด้กามโล(ต่��อ (ว)ด้ท#พุยวาร�ว#หาร)

ความเป็�นมาของพุ�ทธศาสนามหายานในเม�องไทย

สม)ยร)ต่นโกส#นทร8 ว)ด้จี�นป็รากฏในสม)ยร)ชื่กาลท�� ๕ ร)ชื่กาลท�� ๕ทรงพุระราชื่ทานสมณีศ)กด้#?สงฆ์8น#กายมหาน

ยานเป็�นคร);ง แรก สมณีะศ)กด้#? จี�นร/ป็แรกค�อ พุระอาจีารย8จี�นว)งสสมาธ#ว)ต่ร(สกเหAง) สมณีะศ)กด้#?ญวนร/ป็

แรกค�อ พุระคร/คณีา น)มสมณีาจีารย8 (องฮึ2ง) อารามฝ่:ายมหายานจี�นแห(งแรก ค�อว)ด้ย(งฮึกย�� ซึ่��งต่(อ

มาได้*ร)บุ พุระราชื่ทานนามว(า ว)ด้บุ+าเพุAญจี�นพุรต่

ความเป็�นมาของพุ�ทธศาสนามหายานในเม�องไทย

ว)ด้บุ+าเพุAญจี�นพุรต่ (ว)ด้ย(งฮึกย��)

พุระเมต่ไต่รยโพุธ#ส)ต่ว8ด้*านหน*าว)ด้บุ+าเพุAญจี�นพุรต่ พุระป็ระธานในว)ด้บุ+าเพุAญจี�นพุรต่

ท+าจีากกระด้าษ

พุระอาจีารย8จี�นว)งสสมาธ#ว)ต่ร(สกเหAง)

ว)ด้ม)งกรกมลาวาส (เล(งเน(ยย��)

พุ�ทธศาสนาฝ่:ายมหายานในป็ระเทศไทยม�อย/(สองน#กาย ค�อ

อาน)มน#กาย(ญวน) และจี�นน#กาย

ธรรมป็ฏ#บุ)ต่#ของสงฆ์8มหายานโด้ยเฉพุาะสงฆ์8จี�นถ�อป็ฏ#บุ)ต่#ในหล)กน#กายล�กจีง(น#กายว#น)ย) น#กายฉานจีง(น#กายว#ป็=สสนาหร�อน#กายเซึ่Aน) ควบุก)บุน#กายเห��ยนจีง(น#กายเป็Eด้) ซึ่2�ง

ป็ฏ#บุ)ต่#ท)�ว ไป็ในว)ด้จี�นมหายานน#กาย

น#กายมหายานในป็ระเทศไทย

๑. ล)ทธ#ขงจี�;อ  เป็�นค+าสอนท��ม�ความ ส+าค)ญ ซึ่2�งอธ#บุายความส)มพุ)นธ8

ระหว(างคนในส)งคมไว*อย(างชื่)ด้เจีน ค�อความส)มพุ)นธ8ระหว(างพุ(อแม(และล/ก

หลาน ความส)มพุ)นธ8ระหว(างสาม� ภูรรยา ความส)มพุ)นธ8ระหว(างพุ��น*อง

หร�อผู้/*ใหญ(ก)บุผู้/*เยาว8 ความส)มพุ)นธ8  ระหว(างครอบุคร)วก)บุครอบุคร)ว นอก

น);นย)งม�รายละเอ�ยด้อ��นๆ ท��เก��ยวก)บุ ความส)มพุ)นธ8ของผู้/*คนในระด้)บุต่(างๆ

ท��ส+าค)ญ ค�อ การเน*นความกต่)ญญู/กต่เวท�ต่(อพุ(อแม(และบุรรพุบุ�ร�ษ

ความเชื่��อด้);งเด้#มท��ชื่าวจี�นร)บุมาจีากบุรรพุบุ�ร�ษท��ส+าค)ญ

๒. ล)ทธ#เต่Iา เป็�นค+าสอนทางป็ร)ชื่ญาท��ว(าด้*วยชื่�ว#ต่ก)บุ ธรรมชื่าต่# สอนให*บุ�คคลด้+าเน#นชื่�ว#ต่โด้ยไม(ฝ่Jนธรรมชื่าต่#

ร/*จี)กต่นเอง เอาชื่นะต่นเองร/*จี)กพุอ สอนให*ร/*จี)กส)นโด้ษ สอนว(าการป็กครองท��ด้�น);นไม(ควรใชื่*อ+านาจีมาก  ไม(ควรม�กฎ

ระเบุ�ยบุมาก ให*เป็�นไป็โด้ยธรรมชื่าต่#เหม�อนชื่�ว#ต่ใน  ครอบุคร)วเด้�ยวก)น ต่(อมาเต่Iาได้*ป็ร)บุต่)วผู้สมผู้สานก)บุพุ�ทธ

ศาสนาน#กายมหายานในจี�นท+าให*เก#ด้ม�ซึ่)�มเมง (ไต่รส�ทธ#) หร�อพุระผู้/*บุร#ส�ทธ#?ท);งสาม ค�อ เล(าจี�Lอ พุ(อนโกส� (เทพุผู้/*สร*าง

โลก) และ เงAกเซึ่�ยนฮึ(องเต่* เป็�นต่*น

ความเชื่��อด้);งเด้#มท��ชื่าวจี�นร)บุมาจีากบุรรพุบุ�ร�ษท��ส+าค)ญ

๓. พุ�ทธศาสนามหายาน  นอกจีากจีะชื่�;ทางเพุ��อการพุ*นท�กข8เหม�อนค+าสอนของพุ�ทธ-

ศาสนาฝ่:ายเถรวาท ย)งม�การผู้สมผู้สานก)บุ  ความเชื่��ออ��นๆ ม�พุระพุ�ทธเจี*าและพุระ

  โพุธ#ส)ต่ว8จี+านวนมากมาย พุระพุ�ทธเจี*าองค8   ส+าค)ญท��ส�ด้ ค�อ พุระอม#ต่าภูะ และพุระโพุธ#ส)ต่ว8

องค8ส+าค)ญท��ส�ด้ ค�อพุระอวโลก#เต่ศวร หร�อ กวนอ#ม ห)วใจีการป็ฏ#บุ)ต่#ธรรม ค�อ ต่*องม�ท);ง

ป็=ญญาและกร�ณีาควบุค/(ก)นไป็เน*นการละความ เหAนแก(ต่)วและท+าป็ระโยชื่น8 แก(ส(วนรวม ซึ่2�ง

  เป็�นท��มาขององค8กรการก�ศลต่(างๆ เชื่(น ม/ล น#ธ#ป็:อเต่Aกต่2Lง โรงพุยาบุาลห)วเฉ�ยว ถนนศาลา

โรงธรรม เป็�นต่*น

ความเชื่��อด้);งเด้#มท��ชื่าวจี�นร)บุมาจีากบุรรพุบุ�ร�ษท��ส+าค)ญ

๔. การน)บุถ�อเทพุเจี*า  เป็�นความเชื่��อท��เก(าแก(ท��ส�ด้ท�� บุรรพุบุ�ร�ษได้*ถ(ายทอด้มา ม�เทพุเจี*าป็ระจี+าสถานท�� ทะเล

  ภู/เขา ป็:า แม(น+;า บุ*านเร�อน ป็ระจี+าอาชื่�พุ เทพุเจี*าชื่);นส/งท��ม� ค�ณีธรรมเป็�นเล#ศ ได้*แก( เทพุเจี*ากวนอ/ เจี*าแม(

   ท)บุท#ม เป็�นต่*น เทพุเจี*าชื่);นส/งส�ด้ ได้*แก( พุระพุ�ทธเจี*า พุระ   โพุธ#ส)ต่ว8 และเทพุเจี*าท��ถ�อว(าเป็�นเซึ่�ยนต่(างๆ เชื่(น โป็Mยเซึ่�ยน

เป็�นต่*น จีะม�ศาลเจี*าขนาด้ต่(างๆสร*างไว*ในชื่�มชื่นหร�อสถานท�� ต่(างๆ เพุ��อการส)กการะ

ความเชื่��อด้);งเด้#มท��ชื่าวจี�นร)บุมาจีากบุรรพุบุ�ร�ษท��ส+าค)ญ

ป็ระเพุณี�และพุ#ธ�กรรมมหายานในเม�องไทย

ต่ร�ษจี�น หร�อ ข2;นป็Nเพุาะป็ล/กใหม( ( หนงล�� ซึ่#นเหน�ยน) และย)งร/*จี)กก)นในนาม ว)นข2;นป็Nใหม(ทางจี)นทรคต่# เป็�นว)น

ข2;นป็Nใหม(ต่ามป็ระเพุณี�ของชื่าวจี�นในจี�นแผู้(นด้#นใหญ( และชื่าวจี�นโพุ*นทะเลท)�วโลก เทศกาลน�;เร#�มต่*นในว)นท�� ๑

เด้�อน ๑ ของป็Nต่ามจี)นทรคต่#

ว)นต่ร�ษจี�น

ชื่าวไทยเชื่�;อสายจี�นจีะถ�อป็ระเพุณี�ป็ฏ#บุ)ต่#อย/( 3 ว)น ค�อว)นจี(าย ว)นไหว* และว)นเท��ยวว)นจี(าย ค�อว)นก(อนว)นส#;นป็N เป็�นว)นท��ชื่าวไทยเชื่�;อสายจี�นจีะต่*องไป็ซึ่�;อ

อาหารผู้ลไม* เคร��องเซึ่(นไหว*ต่(างๆ ก(อนท��ร*านค*าท);งหลายจีะป็Eด้ร*านหย�ด้พุ)กผู้(อนยาว

ว)นไหว* - ต่อนเชื่*าม�ด้ จีะไหว* "ป็Pายเล(าเอ�Lย" เป็�นการไหว*เทพุเจี*าต่(างๆ - ต่อนสาย จีะไหว* "ป็Pายแป็Qบุ*อ" ค�อการไหว*บุรรพุบุ�ร�ษ - ต่อนบุ(ายจีะไหว* "ป็Pายฮึ(อเฮึ�ยต่�R" เป็�นการไหว*ผู้�พุ��น*องท��

ล(วงล)บุไป็แล*วว)นเท��ยว หร�อ ว)นถ�อ ค�อว)นข2;นป็Nใหม( เป็�นว)นท��หน2�ง (ชื่#วอ#ก) ของ

เด้�อนท��หน2�งของป็N ว)นน�;ชื่าวจี�นจีะถ�อธรรมเน�ยมโบุราณีท��ย)งป็ฏ#บุ)ต่#ส�บุต่(อก)นมาถ2งป็=จีจี�บุ)นค�อ "ป็Pายเจี�ย" เป็�นการไหว*ขอพุรและอวยพุรจีากญาต่#ผู้/*ใหญ(และผู้/*ท��เคารพุร)ก โด้ยน+าส*มส�ทองไป็มอบุให*

ต่ร�ษจี�นในป็ระเทศไทย

ต่+านานต่ร�ษจี�น

เทศกาลก#นเจี หร�อบุางแห(งเร�ยกว(า ป็ระเพุณี�ถ�อศ�ลก#นผู้)ก ก+าหนด้เอาว)นต่ามจี)นทรคต่# ค�อ เร#�มต่*นต่);งแต่(ว)นข2;น ๑ ค+�า

ถ2ง ข2;น ๙ ค+�า เด้�อน ๙ รวม ๙ ว)น ต่ามป็ฏ#ท#นจี�นของท�กป็N ม� จี�ด้เร#�มต่*นจีากป็ระเทศจี�นมานานแล*ว โด้ยม�ต่+านานเล(าขาน

ก)นหลายต่+านาน ซึ่2�งการก#นเจีในเด้�อน ๙ น�; เชื่��อก)นว(าน(าจีะ เก#ด้ข2;นเม��อราว พุ.ศ. ๒๑๗๐ ต่รงก)บุสม)ยอาณีาจี)กรอย�ธยา

เทศกาลก#นเจี

เป็�นการป็ระกอบุพุ#ธ�กรรม เพุ��อส)กการ บุ/ชื่าพุระพุ�ทธเจี*าใน

อด้�ต่กาล ๗ พุระองค8และพุระมหา โพุธ#ส)ต่ว8อ�ก ๒ พุระองค8 รวมเป็�น ๙

พุระองค8ด้*วยก)น หร�ออ�กน)ยหน2�ง “ ” เร�ยกว(า ด้าวนพุเคราะห8 ท);ง ๙

ได้*แก( พุระอาท#ต่ย8 พุระจี)นทร8 พุระอ)งคาร พุระพุ�ธ พุระพุฤห)สบุด้�

พุระศ�กร8 พุระเสาร8 พุระราห/ และพุระ เกต่� ในพุ#ธ�กรรมบุ/ชื่าน�;สาธ�ชื่นใน

พุระพุ�ทธศาสนาสละเวลาทางโลกมาบุ+าเพุAญศ�ลงด้เว*นเน�;อส)ต่ว8และแต่(งกายด้*วยชื่�ด้ขาว

ต่+านานการก#นเจี

๑. ก#นเพุ��อส�ขภูาพุ อาหารเจีเป็�นอาหารป็ระเภูทชื่�วจี#ต่๒. ก#นด้*วยจี#ต่เมต่ต่า ผู้/*ม�จี#ต่เมต่ต่า ม�ค�ณีธรรมและม�

จี#ต่ส+าน2กอ)นด้�งามย(อมไม(อาจีก#นเล�อด้เน�;อของส)ต่ว8เหล(าน);น ซึ่2�งม�เล�อด้เน�;อ จี#ต่ใจีและท��ส+าค)ญม�ความร)กต่)วกล)วต่ายเชื่(น

เด้�ยวก)บุคนเรา๓. ก#นเพุ��อเว*นกรรม ผู้/*ท��เข*าใจีอย(างล2กซึ่2;งย(อมต่ระหน)ก

ว(าการก#นซึ่2�งอาศ)ยการฆ์(าเพุ��อเอาเล�อด้ เน�;อผู้/*อ��นมาเป็�นของ เราเป็�นการสร*างกรรม

จี�ด้ป็ระสงค8ของการก#นเจี

๑. ไม(เอาชื่�ว#ต่ของส)ต่ว8ท);งหลาย มาต่(อเต่#มบุ+าร�งเล�;ยงชื่�ว#ต่ของต่น

๒. ไม(เอาเล�อด้ของส)ต่ว8ท);งหลาย มาเป็�นเล�อด้ของต่น

๓. ไม(เอาเน�;อของส)ต่ว8ท);งหลาย มาเป็�นเน�;อของต่น

หล)กธรรมในการก#นเจี

ว)นสารทจี�น ต่ามป็ฏ#ท#นทางจี)นทรคต่# เทศกาลสารทจี�นจีะต่รงก)บุว)นท�� 15 เด้�อน 7 ต่ามป็ฏ#ท#นจี�น เทศกาลสารทจี�นถ�อเป็�นว)นส+าค)ญท��ล/กหลานชื่าวจี�นจีะแสด้งความกต่)ญญู/ต่(อบุรรพุบุ�ร�ษ โด้ยพุ#ธ�เซึ่(นไหว* และย)งถ�อเป็�นเด้�อนท��ป็ระต่/นรกเป็Eด้ให*ว#ญญาณีท);งหลายมาร)บุก�ศลผู้ลบุ�ญได้*

ว)นสารทจี�น

ต่+านานว)นสารทจี�น ต่+านานท�� 1 ต่+านานน�;กล(าว

ไว*ว(าว)นสารทจี�นเป็�นว)นท�� เซึ่Aงฮึ�ไต่Iต่�R (ยมบุาล) จีะ

ต่รวจีด้/บุ)ญชื่�ว#ญญาณีคน ต่าย ส(งว#ญญาณีด้�ข2;น

สวรรค8และส(งว#ญญาณีร*าย ลงนรก ชื่าวจี�นท);งหลาย

ร/*ส2กสงสารว#ญญาณีร*าย จี2งท+าบุ�ญอ�ท#ศส(วนก�ศลให*

ด้)งน);นเพุ��อให*ว#ญญาณีร*ายออกมาร)บุก�ศลผู้ลบุ�ญน�;จี2ง

ต่*องม�การเป็Eด้ป็ระต่/นรกน)�นเอง

ต่+านานท�� 2 มารด้าของ ม/(เหล�ยน “ ” (พุระโมค)ลลานะ) เป็�นคนใจีบุาป็หยาบุชื่*าป็Nหน2�งในชื่(วงเทศกาลก#นเจีนาง เก#ด้ความหม)�นไส*คนท��ถ�อศ�ลก#นเจี นางจี2งให*ม/(เหล�ยนไป็เชื่#ญผู้/*ถ�อศ�ลก#นเจีเหล(าน);นมาก#นอาหารท��บุ*านโด้ยนางจีะท+าอาหารเล�;ยงหน2�งม�;อ แต่(ในน+;าแกงนางก)บุเจี�อน+;าม)นหม/ป็นไป็ด้*วย

การกระท+าของมารด้าม/(เหล�ยนน);นถ�อว(าเป็�นกรรมหน)ก เม��อต่ายไป็จี2งต่กนรกอเวจี�มหานรกข�มท�� 8 เป็�นนรกข�มล2กท��ส�ด้ได้*ร)บุความท�กข8ทรมานแสนสาห)ส ม/(เหล�ยนได้*เข*าไป็ขอพุญาเหง��ยมล(ออUอง (ยมบุาล) ว(าต่นของร)บุโทษแทนมารด้า

แต่(ก(อนท��ม/(เหล�ยนจีะถ/กลงโทษพุระพุ�ทธเจี*าได้*เสด้Aจีลงมาโป็รด้ไว*ได้*ท)น โด้ยกล(าวว(ากรรมใด้ใครก(อกAย(อมจีะเป็�นกรรมของผู้/*น);นและพุระพุ�ทธเจี*าได้*มอบุ ค)มภู�ร8อ#Rว หล)นเผู้#น ให*ม/(เหล�ยนท(องเพุ��อเร�ยกเซึ่�ยนท�กท#ศท�กทางมาชื่(วยผู้/*ม�พุระค�ณีให*หล�ด้พุ*น จีากการอด้อยากและท�กข8ทรมานต่(างๆ ได้* โด้ยท��ม/(เหล�ยนจีะต่*องสวด้ค)มภู�ร8อ#Rว หล)นเผู้#นและถวายอาหารท�กป็Nในเด้�อนท��ป็ระต่/นรกเป็Eด้จี2งจีะสามารถชื่(วยมารด้าของ เขาให*พุ*นโทษได้*

ต่+านานว)นสารทจี�น

การไหว*ในเทศกาลสารทจี�นแบุ(งออก เป็�น ๓ ชื่�ด้

๑. ชื่�ด้ส+าหร)บุไหว*เจี*าท��

๒. ชื่�ด้ส+าหร)บุไหว*บุรรพุบุ�ร�ษ

๓. ชื่�ด้ส+าหร)บุไหว*ว#ญญาณีเร(ร(อน

ป็ระเพุณี�สารทจี�นนอกจีากจีะเป็�นป็ระเพุณี�ท��ล/กหลาน จีะแสด้งความกต่)ญญู/ต่(อบุรรพุบุ�ร�ษ ซึ่2�งล(วงล)บุไป็แล*ว ย)ง

เป็�นป็ระเพุณี�ท��ม�ก�ศโลบุายในการสน)บุสน�นให*ท�กคนใน ครอบุคร)วท+าก#จีกรรมร(วม ก)นอย(างพุร*อมหน*าและม�ความ

ส�ข

แง(ค#ด้ว)นสารทจี�น

ความเป็�นมาของพุ#ธ�กงเต่Aก  พุ#ธ� กงเต่Aก เป็�นพุ#ธ�การท+าบุ�ญอ�ท#ศส(วนก�ศลให*

แก(ผู้/*ล(วงล)บุไป็แล*ว ถ�อเป็�นป็ระเพุณี�อ)นเก(าแก(ส�บุทอด้มาแต่(โบุราณีของชื่าวจี�น อ)นแสด้งให*เหAนว(าชื่าวจี�นน);นเป็�นชื่นชื่าต่#หน2�งในโลกท��ม�ความกต่)ญญู/กต่เวท�ส/ง มาก เม��อผู้/*ม�พุระค�ณีเส�ยชื่�ว#ต่ลงในขณีะท��ต่นเองร/*ส2กว(าย)งม#ได้*ป็ฏ#บุ)ต่#ต่นต่อบุแทน พุระค�ณีให*เพุ�ยงพุอ จี2งจี)ด้น#มนต่8พุระสงฆ์8มาป็ระกอบุพุ#ธ�กงเต่Aก เป็�นการท+าบุ�ญอ�ท#ศส(วนก�ศลให*แก(ผู้/*ล(วงล)บุ

พุ#ธ�กงเต่Aก

๑. ค+าว(า กง ในพุระพุ�ทธศาสนาฝ่:ายมหายาน หมายถ2ง การกระท+าในส#�งท��ถ/กท��ชื่อบุท��เป็�นป็ระโยชื่น8 แทนว#ญญาณีผู้/*มรณีะเพุ��อป็ระสบุความส�ขความสบุาย

๒. ค+าว(า เต่Aก ในพุระพุ�ทธศาสนาฝ่:ายมหายาน หมายถ2ง ก�ศลกรรมอ)นเก#ด้จีากกรรมด้�งามอ+านวยท#ต่าน�ห#ต่ป็ระโยชื่น8 (ป็ระโยชื่น8จีากการเก�;อก/ลใหญ(น*อย) น*อมอ�ท#ศให*แก(ว#ญญาณีผู้/*มรณีะบุรรล�ถ2งป็=ต่ต่าน�โมทนา (การโมทนาส(วนบุ�ญท��ผู้/*อ��นให*)

ค+าว(า กงเต่Aก น�; เป็�นค+าสองค+ารวมก)น

เคร��องแต่(งกายของล/กหลานในพุ#ธ�กงเต่Aก

ล/กชื่าย หมายถ2ง ล/กชื่ายของผู้/*ต่าย

ท);งหมด้และรวมหลานชื่ายคน

แรกท��เก#ด้จีากล/กชื่ายคนโต่

ล/กสาวท��แต่(งงานแล*วและล/กสะใภู*

เคร��องแต่(งกายของล/กหลานในพุ#ธ�กงเต่Aก

ล/กเขย หลาน

ความส)มพุ)นธ8ไทย-จี�น ด้*านวรรณีกรรม ส)มพุ)นธภูาพุระหว(างชื่าวจี�นและชื่าวไทย อาจีกล(าวได้*

ว(า ม�มากกว(าความส)มพุ)นธ8ของชื่าวจี�นหร�อชื่าวไทยท��ม�ต่(อคนชื่าต่#อ��น ๆ ท)�วโลก และในความหลากหลายแห(งความส)มพุ)นธ8ซึ่2�งก)นและก)นน�; ป็ระเด้Aนท��ส+าค)ญย#�งป็ระการหน2�งค�อ การถ(ายทอด้และแลกเป็ล��ยนทางวรรณีกรรม น)�นหมายถ2งการแป็ลวรรณีกรรมจี�นเป็�นภูาษาไทย และการแป็ลวรรณีกรรมไทยเป็�นภูาษาจี�น

วรรณีกรรมมหายานในเม�องไทย

ไซึ่อ#Lว

ไซึ่อ#Rว (ซึ่�โหยวจี�;; แป็ลว(า การเด้#นทางส/(ต่ะว)นต่ก) เป็�นน#ยายคลาสส#คของจี�น แต่(งข2;นป็ระมาณีป็N ค.ศ. 1590 ชื่(วงราชื่วงศ8หม#ง ป็ระพุ)นธ8โด้ย อ/ Iเฉ#งเอ#น

ไซึ่อ#Rวเป็�นเร��องของการเด้#นทางไป็ย)งชื่มพุ/ทว�ป็ เพุ��ออ)ญเชื่#ญค)มภู�ร8พุ�ทธศาสนาของหลวงจี�นชื่��อ พุระถ)งซึ่+าจี)Rง โด้ยม�ส)ต่ว8 3 ต่)วเป็�นเพุ��อนร(วมทาง ค�อ เห*งเจี�ย (ล#ง) ต่�อโป็Mยก(าย (หม/) และซึ่)วเจีIง (ป็Nศาจีป็ลา) ซึ่2�งระหว(างการเด้#นทางต่*องพุบุก)บุการข)ด้ขวางของเหล(าป็Eศาจีมากมาย ด้*วยเน�;อหาท��เป็�นการผู้จีญภู)ย และม�ส)ต่ว8เป็�นต่)วเอก ท+าให*ไซึ่อ#Rวได้*ร)บุความน#ยมจีากหม/(เยาวชื่นมากท��ส�ด้ในวรรณีกรรมเอกท);ง 4 เร��อง เป็�นหน2�งในส��ส�ด้ยอด้วรรณีกรรมจี�นร(วมก)บุ สามกUก ความฝ่=นในหอแด้ง และซึ่*องก)Rง

ไซึ่อ#Rวถ/กแป็ลเป็�นภูาษาไทยคร);งแรกก(อน พุ.ศ. 2349 ม�ความยาว 17 เล(มสม�ด้ไทย แต่(ต่�พุ#มพุ8เป็�นคร);งแรกในสม)ยร)ชื่กาลท�� 5 เม��อ พุ.ศ. 2417 โด้ยโรงพุ#มพุ8หมอบุร)ด้เลย8

ไซึ่อ#Lว

รห)สล)บุท��หน*าถ+;า2920

2029

9900

0191

2029

2920

0099

9190

ไขรห)สล)บุไซึ่อ#Rว

หงอคงข)นอาสาเข*าทายรห)สป็ร#ศนาน);นเป็�นคนแรก

2920 2029 9900 01912029 29200099 9190

ย#�งเกาย#�งค)น ย#�งค)นย#�งเกาเกาเกาค)นค)น ค)นอ�กเกาอ�กย#�งค)นย#�งเกา ย#�งเกาย#�งค)นค)นค)นเกาเกา เกาอ�กค)นอ�ก

ต่�อโป็Mยก(าย ฟั=งค+าเฉลยแล*วทนไม(ได้* ร*องว(า "พุ��ท(านทายย)งไงก)นน��"

ม�แต่(ค)นๆเกาๆ แล*วจีะอย/(ได้*ย)งไง ม)นต่*อง"ก#น"จี2งเป็�นค+าต่อบุท��ถ/กต่*อง

2920 2029 9900 01912029 29200099 9190

ย#�งก#นย#�งห#ว ย#�งห#วย#�งก#นก#นก#นห#วห#ว ห#วอ�กก#นอ�กย#�งห#วย#�งก#น ย#�งก#นย#�งห#วห#วห#วก#นก#น ก#นอ�กห#วอ�ก

*****************************************

เซึ่�ยนแห(งภู/ผู้าน+;าต่ก ร*องว(า เจี*า 2 ต่)วน�� ต่อบุอะไรไร*สาระ ไม(ถ/กต่*อง ข*าจีะสาป็ให*เจี*าท);งสองกลายเป็�นห#นเด้�Rยวน�; โอม...เพุ�;ยง...

แล*ว หงอคง ก)บุ ต่�อโป็Mยก(าย กAกลายเป็�นต่�Uกต่าห#นไป็ในบุ)ด้ด้ล...

******************************************

ซึ่)วเจีIงซึ่)วเจีIงคร�(นค#ด้.. เร��องเกาก)บุก#นเป็�นเร��องทางกายน);นผู้#ด้

ด้)งน);นต่*องเป็�นเร��องทางใจีแน(ๆ ค�อเร��องร)กๆใคร(ๆ จี2งต่อบุไป็ว(า

2920 2029 9900 01912029 29200099 9190

ย#�งร)กย#�งหลง ย#�งหลงย#�งร)กร)กร)กหลงหลง หลงอ�กร)กอ�กย#�งหลงย#�งร)ก ย#�งร)กย#�งหลงหลงหลงร)กร)ก ร)กอ�กหลงอ�ก

***************************************เซึ่�ยนแห(งภู/ผู้าน+;าต่ก ต่วาด้ว(า ไร*สาระ ไม(ถ/กต่*อง

ข*าจีะสาป็ให*เจี*ากลายเป็�นห#นเด้�Rยวน�; โอม...เพุ�;ยง...

แล*ว หงอคง ต่�อโป็Mยก(าย ซึ่)วเจีIง กAกลายเป็�นต่�Uกต่าห#นไป็หมด้

*****************************************

พุระถ)งซึ่+าจี)Rงคร�(นค#ด้..... เร��องกายกAไม(ใชื่( เร��องใจีกAไม(ใชื่( ง);นต่*องเป็�นเร��องธรรมอย(างแน(นอนจี2งทายไป็ว(า

2920 2029 9900 01912029 29200099 9190

ย#�งเก#ด้ย#�งต่าย ย#�งต่ายย#�งเก#ด้เก#ด้เก#ด้ต่ายต่าย ต่ายอ�กเก#ด้อ�กย#�งต่ายย#�งเก#ด้ ย#�งเก#ด้ย#�งต่ายต่ายต่ายเก#ด้เก#ด้ เก#ด้อ�กต่ายอ�ก

***************************************เซึ่�ยนแห(งภู/ผู้าน+;าต่ก ร*องว(า ไม(ไร*สาระ แต่(ย)งไม(ถ/กต่*อง

ข*าจีะสาป็ให*เจี*ากลายเป็�นห#นคร2�งต่)ว โอม...เพุ�;ยง...แล*ว พุระถ)งซึ่+าจี)Rง กAกลายเป็�นต่�Uกต่าห#นไป็คร2�งต่)ว

****************************************

ม*าม)งกรขาว เหAนด้)งน);น จี2งร�บุเหาะไป็แด้นสวรรค8เข*าเฝ่Pาพุระแม(กวนอ#มเม��อม*าม)งกรขาวรายงาน

เร��องท��เก#ด้ข2;นแล*ว พุระแม(กวนอ#มจี2งให*เข�ยนอ)กษรลง หน)งส�อให*ถ�อมาให*พุระถ)งซึ่+าจี)Rง เม��อพุระถ)งซึ่+าจี)Rง ได้*

เหAนอ)กษรน);นแล*วกAเข*าใจีในท)นท� แล*วทายป็ร#ศนาได้*

2920 2029 9900 01912029 29200099 9190

ย#�งส�ขย#�งว(าง ย#�งว(างย#�งส�ขส�ขส�ขว(างว(าง ว(างอ�กส�ขอ�กย#�งว(างย#�งส�ข ย#�งส�ขย#�งว(างว(างว(างส�ขส�ข ส�ขอ�กว(างอ�ก

เร��องไซึ่อ#Rวจีะเป็�นการเด้#นทางของพุระถ)งซึ่)มจี)Rงก)บุเหล(าล/กศ#ษย8 แต่(จีร#งๆ แล*วเป็�นการเด้#นทางภูายในจี#ต่ใจีของชื่าวพุ�ทธผู้/*ป็ฏ#บุ)ต่#ธรรม โด้ยแทนเป็Pาหมายค�อ น#พุพุาน (ความว(างเป็ล(า, ส�ญต่า) และ แทนบุรรด้าป็Nศาจีท��เห*งเจี�ยป็ราบุค�อ ก#เลส ต่)ณีหาและอว#ชื่ชื่าต่(างๆ ท��เป็�นอ�ป็สรรคในการเด้#นทางของจี#ต่ใจีส/(น#พุพุาน น)�นค�อค+าสอนของพุ�ทธศาสนาท��ว(า การละวางก#เลส อ)นท+าให*เก#ด้ท�กข8 เพุ��อบุรรล�ส/(การหล�ด้พุ*น น)�นค�อน#พุพุาน

ป็ร#ศนาธรรมไซึ่อ#Rว

พุระถ)งซึ่)มจี)Rง แทน “ ” ข)นต่#ธรรม (ส)งเกต่ว(าในเร��องจีะ ใจีเยAน และอด้ทน)

ม*าขาว แทน “ ” ความว#ร#ยะอ�ต่สาหะเห*งเจี�ย “หร�อหงอคง แป็ลว(า ป็=ญญาเหAนส�ญต่า” เป็�น

ส)ญล)กษณี8ของป็=ญญาอ)นฉลาด้ ว(องไว แต่(ซึ่�กซึ่น ฟั� Pงซึ่(าน ได้* จี+าต่*องม�การบุ)งค)บุให*อย/(ในร(องในรอย ซึ่2�งกAแทนด้*วย

ห(วงร)ด้เกล*าเจี*าหม/จีอมต่ะกละและบุ*า ผู้/*หญ#ง ต่�อโป็Mยก(าย ในภูาษาจี�น

แป็ลว(า “ ” ศ�ลแป็ด้ น)�นค�อศ�ลเป็�นส#�งท��ต่*องควบุค�มและ ข)ด้เกลาเสมอๆ เพุราะง(ายท��จีะหล�ด้ไป็ท+าผู้#ด้พุลาด้

ซึ่)วเจีIง แป็ลจี�นเป็�นไทยว(า “ ” ภู/เขาทราย เป็�นส)ญล)กษณี8 ของสมาธ# ซึ่2�งต่*องม�ความหน)กแน(น สงบุจี2งจีะคงร/ป็อย/(ได้*

ป็ร#ศนาธรรมไซึ่อ#Rว

ย/ไล พุระพุ�ทธองค8ต่ามว#ถ�ของพุ�ทธน#กายมหายาน แป็ลต่ามต่)วว(า เชื่(นน);นเอง “ ”

เป็�นค+าแทนการเหAนแจี*งแล*วท�กส#�ง น)�นค�อน#พุพุานน)�นเอง

ด้*านแนวค#ด้ การน)บุถ�อเทพุเจี*า  เป็�นความเชื่��อท��เก(าแก(ท��ส�ด้ท��

บุรรพุบุ�ร�ษได้*ถ(ายทอด้มา ม�เทพุเจี*าป็ระจี+าสถานท�� ทะเล   ภู/เขา ป็:า แม(น+;า บุ*านเร�อน ป็ระจี+าอาชื่�พุ เทพุเจี*าชื่);นส/งท��

ม�ค�ณีธรรมเป็�นเล#ศ ได้*แก( เทพุเจี*ากวนอ/ เจี*าแม(  ท)บุท#ม เป็�นต่*น เทพุเจี*าชื่);นส/งส�ด้ ได้*แก(

  พุระพุ�ทธเจี*า พุระโพุธ#ส)ต่ว8 และเทพุเจี*าท��ถ�อว(าเป็�นเซึ่�ยน  ต่(างๆ เชื่(น โป็Mยเซึ่�ยน เป็�นต่*น จีะม�ศาลเจี*าขนาด้ต่(างๆ

สร*างไว*ในชื่�มชื่นหร�อสถานท��ต่(างๆ เพุ��อการส)กการะ

อ#ทธ#พุลมหายานท��ม�ต่(อส)งคมไทย

เจี*าแม(กวนอ#ม เจี*าแม(กวนอ#ม พุระโพุธ#ส)ต่ว8 ของ

พุระพุ�ทธ ศาสนา ฝ่:ายมหายาน เป็�นองค8เด้�ยวก)นก)บุพุระอวโลก#เต่ศวร

โพุธ#ส)ต่ว8ในภูาษาส)นสกฤต่ ซึ่2�งม�ต่*นก+าเน#ด้จีากพุระส/ต่รมหายานใน

อ#นเด้�ย และได้*ผู้สมผู้สานก)บุความ เชื่��อพุ�;นถ#�นด้);งเด้#มของจี�น

ค�อต่+านานเร��อง พุระธ#ด้าเม��ยวซึ่(าน ก(อให*เก#ด้เป็�นพุระโพุธ#ส)ต่ว8กวนอ#มใน

ภูาคสต่ร�ข2;น เพุ��อแสด้งออกถ2งความ อ(อนโยน และแสด้งถ2งความเมต่ต่า

กร�ณีาให*เด้(นชื่)ด้ย#�งข2;นด้)งเชื่(นความร)กของมารด้าท��ม�ต่(อบุ�ต่ร

ด้*านส)งคมสงเคราะห8 นอกจีากจีะชื่�;ทางเพุ��อการพุ*นท�กข8เหม�อนค+าสอน

ของพุ�ทธ- ศาสนาฝ่:ายเถรวาท ย)งม�การผู้สมผู้สานก)บุความเชื่��ออ��นๆ  ม�พุระพุ�ทธเจี*าและพุระโพุธ#ส)ต่ว8จี+านวน

    มากมาย พุระพุ�ทธเจี*าองค8ส+าค)ญท��ส�ด้ ค�อ พุระอม#ต่าภูะ และพุระโพุธ#ส)ต่ว8องค8ส+าค)ญท��ส�ด้ ค�อพุระอวโลก#เต่ศวร

หร�อกวนอ#ม ห)วใจีการป็ฏ#บุ)ต่#ธรรม ค�อ ต่*องม�ท);งป็=ญญาและกร�ณีาควบุค/(ก)นไป็เน*นการละความเหAนแก(ต่)วและ

ท+าป็ระโยชื่น8 แก(ส(วนรวม ซึ่2�งเป็�นท��มาขององค8กรการ  ก�ศลต่(างๆ เชื่(น ม/ลน#ธ#ป็:อเต่Aกต่2Lง โรงพุยาบุาลห)วเฉ�ยว ถนนศาลา โรงธรรม เป็�นต่*น

อ#ทธ#พุลมหายานท��ม�ต่(อส)งคมไทย

ม/ลน#ธ#ป็:อเต่Aกต่2Lง เป็�นม/ลน#ธ#ท��มาจีาก คณีะเกAบุศพุไต่*ฮึงกง ก(อต่);งในป็Nพุ.ศ. 2452 โด้ยพุ(อค*าชื่าวจี�นในกร�งเทพุฯ 12 คน ม�จี�ด้ป็ระสงค8

เพุ��อเกAบุศพุไร*ญาต่#ท�กภูาษาและน+าไป็ฝ่=งท��ป็:าชื่*าท�(งว)ด้ด้อน ถนน เจีร#ญกร�ง ท��ชื่าวจี�นได้*เร��ยไรเง#นซึ่�;อไว* ต่(อมาในป็N พุ.ศ. 2480 น)ก

ธ�รก#จีจี�นได้*ร(วมก)บุบุรรด้าสมาคมและหน)งส�อพุ#มพุ8จี�น ระด้มความค#ด้ ป็ฏ#ร/ป็คณีะเกAบุศพุไต่*ฮึงกงข2;นใหม( โด้ยจีด้ทะเบุ�ยน ( ท�น 2,000

บุาท) จี)ด้ต่);งเป็�นม/ลน#ธ#ในนาม ป็:อเต่Aกต่2Lง หร�อในชื่��อเต่Aมว(า ฮึ)�วเค�;ยว ป็:อเต่Aกเซึ่��ยงต่2Lง เป็�นม/ลน#ธ#ล+าด้)บุท�� 11 ของป็ระเทศสยาม

ม/ลน#ธ#ป็:อเต่Aกต่2Lง

โรงพุยาบุาลห)วเฉ�ยว เป็�นโรงพุยาบุาลเอกชื่นท)�วไป็ (GENERAL HOSPITAL) ก(อต่);งโด้ยม/ลน#ธ#ป็:อเต่Aกต่2Lง ต่);งอย/(ท�� 665 ถนนบุ+าร�งเม�อง เขต่ป็Pอมป็ราบุศ)ต่ร/พุ(าย กร�งเทพุมหานคร เป็Eด้ให*บุร#การในป็N พุ.ศ. 2481 เม��อสงครามโลกคร);งท��สองส#;นส�ด้ลง เน��องจีากป็ระชื่ากรในกร�งเทพุฯ เพุ#�มข2;นอย(างรวด้เรAว คณีะกรรมการบุร#หารม/ลน#ธ#ป็:อเต่Aกต่2Lง ด้+าร#ให*ย*ายโรงพุยาบุาล จีากบุร#เวณีหล)งว)ด้เทพุศ#ร#นทราวาส มาย)งสถานท��ต่);งป็=จีจี�บุ)น โด้ยห)นหน*าออกทางถนนกร�งเกษม

โรงพุยาบุาลห)วเฉ�ยว

โรงเจี โรงทาน

ด้*านวรรณีกรรม (ทางเหน�อ)1) ต่+านานม/ลศาสนา ป็รากฏอ#ทธ#พุลมหายานทางด้*าน

แนวค#ด้ ด้)งน�; 1.1) การสอด้แทรกเหต่�การณี8ท��เป็�นอภู#น#หาร

เข*าไป็ในเน�;อหา 1.2) แนวค#ด้เร��องการน)บุถ�อพุระเถระเป็�น

พุระพุ�ทธเจี*า 1.3) คต่#เร��องพุระอ�ป็ค�ต่2) ชื่#นกาลมาล�ป็กรณี8 ป็รากฏอ#ทธ#พุลเร��องทานบุารม�

แห(งชื่�ว#ต่ของพุระโพุธ#ส)ต่ว83) ค)มภู�ร8โลกบุ)ญญ)ต่# ป็รากฏอ#ทธ#พุลเร��องพุระพุ�ทธเจี*า

อย/(เหน�อเทพุเจี*าฮึ#นด้/4) ค)มภู�ร8ป็ฐมม/ลม/ล� ป็รากฏอ#ทธ#พุลแนวค#ด้เร��องด้าว

นพุเคราะห8 จี)กรราศ�ท);ง 12 คล*ายก)บุแนวค#ด้พุ�ทธศาสนาต่)นต่ระยานสายกาลจี)กรยาน

อ#ทธ#พุลมหายานท��ม�ต่(อส)งคมไทย

อ#ทธ#พุลมหายานท��ม�ต่(อส)งคมไทยด้*านศ#ลป็กรรม ต่�ง หร�อ ธง น);นม)ก

ป็รากฏอย/(บุ(อยคร);งในพุ#ธ�กรรม ต่(างๆในเชื่�ยงใหม( โด้ย

ส)นน#ษฐานวาต่�งน);นม�ก+าเน#ด้มาจีากอ#นเด้�ยโด้ยป็รากฏพุบุหล)ก

ฐานภูาพุสล)กท��สถ/ป็สาญจี� ซึ่2�งคต่# การใชื่*ธงในพุ#ธ�กรรม น);นป็รากฏ

อย(างมากในพุ�ทธศาสนามหายาน จีากค)มภู�ร8ต่(างๆ เชื่(น ลล#ต่ว#ส

ต่ระ ซึ่2�งในภูาคเหน�อของไทยน);น กAได้*ป็รากฏอ#ทธ#พุลด้)งกล(าว โด้ย

ส)นน#ษฐานว(า ร)บุอ#ทธ#พุลผู้(านทางพุม(าเข*ามา

ขอจีบุการน+าเสนอไว*เพุ�ยงเท(าน�; ขอบุค�ณีคร)บุ / ค(ะ

ต่#ด้ต่ามผู้ลงานอ��นๆ ของเราได้*ท��

www.padvee.comEducation for all.