ინკლუზიურიგანათლება

პრეზენტაცია მომზადებულია მასწავლებელთა პროფესიულიგანვითარების ეროვნული ცენტრის მასალების მიხედვით

რუსუდან გონაშვილი

ვინ არიან შეზღუდულიშესაძლებლობების მქონე

პირები?

• შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ადამიანებისხვებზე „უარესები“ არიან.

• შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირებისშეზღუდული შესაძლებლობები ყველაფერშივლინდება, ისინი მთლიანობაში ინვალიდები არიან.

• შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირებიქველმოქმედებას საჭიროებენ.

• შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ადამიანებიუპირატესობას სხვა შეზღუდული შესაძლებლობებისმქონე პირების საზოგადოებას ანიჭებენ.

სპეციალურისაგანმანათლებლოსაჭიროებისმქონებავშვი

• swavlis unaris darRveveis mqone moswavle

(disleqsia)

• yuradRebis deficitis, hiperaqtiurobis sindromis

(ADHD) mqone moswavle

• gonebrivi CamorCenis mqone moswavle

daunis sindromis mqone moswavle

cerebruli damblis mqone moswavle

autizmis mqone moswavle

მნიშვნელოვანია სპეციალური საგანმანათლებლოსაჭიროების მქონე მოსწავლეთა ჩართვა დანარჩენბავშვებთან. ეს კარგია ერთი მხრივ ამ ბავშვებისთვის,

მეორეს მხრივ ჩვეულებრივი მოსწავლეებისთვის.

შეზღუდული შესაძლებლობის ბავშვებთან ურთიერთობაჩვეულებრივ ბავშვებს საშუალებას აძლევს დაძლიონეგოცენტრიზმი, ისწავლონ სხვათა პრობლემებისა და განცდებისგაზიარება, ე.ი. განუვითარდეთ ემფატიის უნარი,

მონაწილეობა მიიღონ თანასწორუფლებიანი, მეგობრული,

თანამშრომლობითი და კეთილგანწყობით შეკრულისაზოგადოების შექმნაში.

ამ ურთიერთობით ისინი ისწავლიან სხვათათვის დადებითიემოციების მინიჭებას.

ხოლო შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე მოსწავლეებს აღარექნებათ გარიყულობის განცდა და თავს იგრძნობენსაზოგადოების სრულუფლებიან წევრებად.

დაუნის სინდრომის მქონე მოსწავლეებთან ეფექტიანია

შემდეგი სასწავლო სტრატეგიების გამოყენება:

• ვესაუბროთ მოსწავლეს მისთვის გასაგებ ენაზე, საუბრისას/გაკვეთილის ახსნისას შევანელოთმეტყველების ტემპი;

• შევთავაზოთ მისთვის გასაგები მაგალითები;

• დავყოთ დავალებები პატარა ეტაპებად, ყოველიეტაპის წინ მივცეთ ახალი და მარტივი ინსტრუქციები;

• სწავლებისას მაქსიმალურად გამოვიყენოთთვალსაჩინო მასალა;

ყურადღების დეფიციტის მქონე

მოსწავლეებთან ეფექტიანია შემდეგი

სასწავლო სტრატეგიების გამოყენება:

• დავალებაზე მუშაობისას შექმენით წყნარი და მყუდროსამუშაო გარემო;

• დავალებაში გამოიყენეთ მოკლე, ლაკონური ფრაზები;

• შეამცირეთ დროში შესასრულებელი დავალებებისრაოდენობა;

• ფურცელზე გადმოცემული ინფორმაციის აღქმისგასაადვილებალად, აჩვენეთ მოსწავლეს როგორგამოიყენოს სანიშნე ან სახაზავი;

• ჩაიბარეთ დაგვიანებით და ნაწილობრივშესრულებული დავალებაც კი შეაფასეთ.

• სასწავლო გარემო იყოს კარგად ორგანიზებული,

მივცეთ მოსწავლეს თავისუფლად გადაადგილებისსაშუალება. მის მოძრაობას მივცეთ მიზანმიმართულიხასიათი, მაგალითად გამოვიდეს და დაფასთანგამოიყენოს საანგარიშო;

• სწავლებისას მაქსიმალურად გამოვიყენოთთვალსაჩინო მასალა (სქემები, სურათები და სხვ),

მივცეთ საშუალება შეეხოს ხელით, რაც მოსწავლეშიგამოიწვევს ინტერესსა და დაეხმარება ყურადღებისფოკუსირებაში;

• დავყოთ გაკვეთილი მცირე ნაწილებად, ვცვალოთაქტივობები და დავალებები;

• გაკვეთილის მსვლეობისას ეტაპობრივად მივცეთინსტრუქციები და საჭიროების შემთხვევაშიგავუმეოროთ;

• დავალებები შეასრულოს კომპიუტერის დახმარებით;

• შევამციროთ შესასრულებელი დავალებებისრაოდენობა და სირთულე;

• გაკვეთილის ბოლოს გავაკეთბინოთ ჩანაწერები(მასწავლებლის ინსტრუქციები, საშინაო დავალებისჩანიშვნა და სხვა);

• მოსწავლე ხშირად წავახალისოთ და შევაქოთ;

ცერებრული დამბლის მქონე მოსწავლეებთან ეფექტიანია

შემდეგი სასწავლო სტრატეგიების გამოყენება:

• ცერებრული დამბლის მქონე ბავშვის სწავლება ყოველთვისმიმართული უნდა იყოს ბავშვის აქტუალური შესაძლებლობებისგანვითარებასა და პოზიტიურ ცვლილებებზე და არა ცერებრულიდამბლით გამოწვეული დარღვევის შესუსტებაზე.

• მაგ. მასწავლებელმა უმჯობესია წაახალისოს მოსწავლისმონაწილეობა ჯგუფურ აქტივობაში, რომელიც ორივე ხელისგამოყენებას მოითხოვს, ვიდრე სულ დაზიანებული ხელისგავარჯიშებაზე იყოს ფოკუსირებული.

• სასწავლო გარემო იყოს კარგად ორგანიზებული,

შეეძლოს ეტლით თავისუფლად გადაადგილება, ასევე მოსწავლის ნივთების დასაფიქსირებლად,

მერხზე იყოს სპეციალური საფარი რათა არდაჭირდეს საგნების ხელით დაჭერა;

• დავალების (წერითი დავალების,

საკონტროლოების შესასრულებლად და ა.შ.)

შესასრულებლად ყოველთვის მივცეთდამატებითი დრო;

• მივცეთ საშუალება დიქტოფონზე ჩაიწეროსგაკვეთილის ახსნა, რაც მიწოდებლი მასალისუკეთ გარკვევაში დაეხმარება;

• ვამუშაოთ მცირე ჯგუფებში, რათა ხელიშევუწყოთ მოსწავლეში სოციალურიუნარების (მოსმენა, ყურადღებისკონცენტრაცია, თანამშრომლობა) განვითარებას;

• დავეხმაროთ საშიანო დავალებისჩაწერასა და ორგანიზებაში;

• მოსწავლე ხშირად წავახალისოთ დაშევაქოთ;

აუტიზმის მქონე მოსწავლეებთან ეფექტიანია

შემდეგი სასწავლო სტრატეგიების გამოყენება:

• საგნის სწავლისას, ბავშვის ასაკისა და განვითარებისგათვალისწინებით, უხვად გამოვიყენოთ ვიზუალურიმასალა (სურათი, ნახატი, ფოტო და სხვ);

• მნიშვნელოვანია, რომ სხვადსხვა სიტუაციაშისკოლაში, სახლში, სტუმრად ყოველთვის ერთი დაიგივე ვიზუალური მასალა იყოს გამოყენებული;

• ვიზუალური მასალა მივაწოდოთეტაპობრივად, მაგალითად ჯერ გავაცნოთკონკრეტული საგნის ნახატი, შემდეგ ნახატებიდავაწყოთ გარკვეული მოქმედებებისა თუაქტივობების მიხედვით;

• სწავლებისას გამოვიყენოთ იმიტაციები –

სოციალური ინტერაქციისა და ყოფითიუნარების ჩამოსაყალიბებლად;

განსაკუთრებულინიჭისმქონებავშვი

განსაკუთრებულინიჭის მქონებავშვი

• vin arian gansakuTrebuli niWis mqone bavSvebi?

• gansakuTrebuli niWis mqone bavSvebis swavlebis strategiebi

• პრობლემა/ანალიზი:

• მასწავლებელმა არ იცის როგორ მიუდგესგანსაკუთრებული ნიჭით დაჯილდოვებულ მოსწავლეს,

რომ მასში სწავლის მოტივაცია არ დაქვეითდეს.

• ასეთი ბავშვისთვის გაკვეთილის თემატიკა უინტერესოდა მარტივია,

• ამ დროს თავისი შესაძლებლობის მაქსიმუმს ვერავლენენ,

• სწყინდებათ სწავლა და სკოლაზე გული უცრუვდებათ,

• სკოლაში დროს უქმად ფლანგავენ, რამაც შესაძლებელიადაბალი მოსწრებაც კი გამოიწვიოს.

• ნიჭიერი მოსწავლეები ხშირად ცხოვრებაშიწარუმატებლები არიან, რადგან სიძნელეებისგადალახვის უნარი არ აქვთ და როდესაც სირთულესწააწყდებიან, არ იციან როგორ მოიქცნენ.

• გადაჭრის გზები:

• 1. ჩართოს თანამშრომლობით სწავლებაში, – ნიჭიერიბავშვები რჩევებს აძლევენ და ეხმარებიან თანაკლასელებსსიძნელეების გადალახვაში.

• ამით ისინი დაკავდებიან საგაკვეთილო პროცესშითანატოლების დახმარებით, მოხდება მათიშესაძლებლობების რეალიზება, რაც გაზრდის მათშიშინაგან მოტივაციას.

• პედაგოგმა უნდა გაითვალისწინოს, რომ შესაძლებელიანიჭიერმა ბავშვმა ამ დროს დაიწყოს დომინირება, მთელისამუშაო თვითონ გააკეთოს და მეგობრებს არ მისცესჯგუფში ჩართვის საშუალება.

• მასწავლებელმა უნდა განსაზღვროს მისიშესაძლებლობების ზღვარი.

• დაუგეგმოს მას განსხვავებული ტიპის აქტივობები,

შედარებით რთული, მაგრამ მიღწევადი დავალებები.

• ნიჭიერ მოსწავლესთან ასეთი ინდივიდუალურიმიდგომა სასწავლო პროცესს მისთვის უფროსაინტერესოს ხდის, საინტერესო პროცესი იწვევსმოტივაციის ზრდას და მოსწავლეს უჩნდება სურვილიჩაერთოს სასწავლო / საგაკვეთილო პროცესში.

აქტიურად ჩართული და მოტივირებული მოსწავლეშეძლებს საკუთარი შესაძლებლობების რეალიზებას.