EKLAMPSİ RİSKİ DÜŞÜK OLAN PRE-EKLAMPTİK HASTALARDA

KISALTILMIŞ MGSO4 REJİMİ

International Journal of Gynecology and Obstetrics 2012

Lalthakimi Darngawn a, Rubi Jose a, Anni Regi a, Ramandeep Bansal a,⁎, Laxmanan Jeyaseelan

Christian Medical College, Vellore, India.

Pre-eklampsi gebeliğe özgü 20.gebelik haftasından sonra ortaya çıkan, hipertansiyon ve proteinüri gelişimi ile giden multisistemik bir hastalıktır.

Tedavinin asıl hedefi, eklamptik nöbetleri engellemek ve buna bağlı gelişecek mortalite ve morbiditeleri önlemektir.

MgSO4, nöbet proflaksisinde en uygun seçenek olarak kabul edilmektedir.

Genellikle nöbet proflaksisi, doğumu takip eden 12-24 saat boyunca devam eder çünkü eklamptik nöbet görülme riski postpartum dönemdeki ilk 12-24 saat içinde en yüksek riske sahiptir ve eklamptik nöbetlerin %25’i bu dönemde görülmektedir.

MgSO4 mide bulantısı, kusma, kas güçsüzlüğü, enjeksiyon sahasında irritasyon gibi minör yan etkilere sahiptir.

Yaşamı tehdit eden toksisite görülmesi, özellikle hastalar tedavi süresinde monitörize ve doğru dozda tedavi aldıklarında çok nadirdir.

Christian Medical Collage ‘da şiddetli pre-eklampsisi olan hastaların postpartum dönemde nöbet proflaksisi için 24 saat MgSO4 rejimi standart olarak kullanılmaktadır.

Bu çalışmanın amacı postpartum dönemdeki MgSO4 tedavisinin,

hastaların tedaviye bağlı gelişen yan etkiler nedeniyle rahatsız olmaları

postpartum dönemdeki sıkı monitorizasyon takibin hemşire ve doktorların gereğinden

fazla vaktini alması nedeniyle 24 saat boyunca gerekli olup olmadığını incelemektir.

MATERYAL- METHOD 1 Kasım 2008 ile 20 Nisan 2010 yılları

arasında 150 preeklampsisi olan kadın nöbet proflaksisi açısından MgSo4 tedavisini 24 saate tamamlama ya da tedaviyi kesme açısından randomize edilmiştir.

Hastaların çalışmayı kabule yönelik aydınlatılmış onamları alınmış ve çalışma Christian Medical Collage çalışma ve etik kurul tarafından kabul edilmiştir.

Şiddetli pre-eklampsisi olan tüm hastalar intrapartum MgSO4 tedavisi alıp, 20. gestasyonel haftadan sonra doğum yapmış ve doğumdan sonra MgSO4 tedavisi almaya devam etmiştir.

Doğum öncesi aldıkları 6 saatte bir 4gr intramusküler ya da saatlik 1gr IV infüzyon dozunda MgSO4 tedavileri her iki grupta da aynı şekilde devam edildi.

6 saat sonra eğer tüm ölçülen tansiyon değerleri 150/100 ve altında ise,

tit’te2+ ya da daha az proteinüri mevcutsa,

saatlik idrar çıkışı en az 50 ml ise eklampsiyi düşündürecek herhangi

semptom yok ise hastalar kontrol ya da müdahale grubu olmak üzere randomize edilmişlerdir.

Kontrol grup (MgSO4’ün 24 saat devam edildiği grup) MgSO4 enjeksiyonları almıştır ve 24 saat boyunca saatte 84ml Ringer Laktat almışlardır.

Hastalara mesane sondası uygulanmıştır. MgSO4 enjeksiyonları saat 6, 12, 18 ve 24’te yapılmıştır.

Enjeksiyon sahasındaki ağrı Wong-Baker ağrı skalası kullanılarak (0 ağrı yok, 5 şiddetli ağrı mevcut) saat 12 ve 24 ‘te kaydedilmiştir.

MgSO4 toksisitesi patellar refleks, idrar çıkışı ve solunum sayısı takipleri ile kontrol edilmiştir.

Müdahale grubunda doğumdan 6 saat sonra MgSO4 enjeksiyonuna son verilmiştir. Mesane sondası idrar çıkışını takip etmek maksadıyla yerinde bırakılmıştır.

Hastalar saatlik olarak eklampsi bulguları yönünde bir gelişme olup olmamalarını değerlendirmek için kontrol edilmişler.

Kan basıncı ve idrar çıkışları saatlik olarak değerlendirildi.

Eğer çalışmaya katılan hastalarda kan basıncı 160/105’in ölçümler arası en az 30 dk geçmesine rağmen 2 kere üzerine çıktı ise,

idrarda protein dipstick ile en az 3 saat ara ile iki defa 2+ ve üzeri çıktı ise ya da

eklampsi bulguları başgösterdi ise; MgSO4 enjeksiyonuna tekrar başlanmış ve

hastaların postpartum 24 saate kadar tedavilerine devam edilmiştir.

SONUÇLAR İki grupta da yaş, doğum sırasındaki

gestasyonel hafta, parite ve doğumun şekli benzerdi.

Müdahale grubundaki bir hastaya MgSO4 tansiyonlarının yüksek seyretmesi üzerine (170/110) doğumdan 9 saat sonra tekrar başlandı.

Hastaya 10mg nifedipin verilmiş ve hastanın tansiyonu 45 dakika sonra 160/106 ya gerilemiştir.

Hastada eklapmsiye yönelik bulgu izlenmemiştir.

Hastaya toplam 4 doz 4gr MgSO4 enjeksiyonu yapılmıştır.

Kısaltılmış MgSO4 tedavi grubundaki 75 hastadan sadece 1 hasta tekrar MgSO4 enjeksiyonuna ihtiyaç duymuştur.

Doktorların müdahale grubundaki hastaları kontrol grubuna kıyasla monitorize etme sürelerinde belirgin bir azalma mevcuttu (P<0,001).

Hemşirelerin MgSO4 enjeksiyonu yapma ve hemşirelik hizmeti verme süresi de müdahale grubunda belirgin olarak daha kısa sürmüştür.

Ağrı skoru kontrol grubuna göre müdahale grubunda daha düşük gelmiştir (p<0,001).

TARTIŞMA Bu çalışmada MgSO4 tedavisine 75

hastada sadece 1 hastaya tekrar başlanmak zorunda kalınmıştır.

Ehrenberg ve arkadaşlarının yaptığı randomize kontrollü bir çalışmada postpartum dönemde 12 ve 24 saatlik MgSO4 uygulamaları yapılmış ve 12 saat MgSO4 tedavisi alan grubun %6,9’unun MgSO4 tedavisini 24 saate tamamlamaları gerekliliği oluşmuştur.

İntramusküler enjeksiyon, enjeksiyon sahasında ciddi ağrı ile ilişkili bulunmuş bu nedenle pratikte MgSO4 standart olarak %2 xylokain ile karıştırılarak uygulanmış.

Hindistan gibi hemşire/hasta oranının 1/4, doktor/hasta oranının 1/5 olduğu düşük gelirli ülkelerde kısaltılmış MgSO4 rejimini kullanmak ciddi önem taşımaktadır.

Ağrı skoru kontrol grubuna göre müdahale grubunda daha düşük gelmiştir. MgSO4 tedavisi uygulanmayan grupta hasta başına 7 dolar korunmuştur.

Ascarelli ve arkadaşlarının University of Mississippi Medican Center (USA) ‘de yaptığı çalışmaya göre kısaltılmış postpartum MgSO4 tedavi rejinde hasta başına 480 dolar korunmuştur.

Takipler sırasında toplam 25 hastaya (%16,6) 11 tanesi müdahale grubunda ve 14 tanesi kontrol grubunda olmak üzere antihipertansif ilaca başlamak gerekli olmuştur.

Bu da MgSO4 tedavisi kesilse bile kan basıncı kontrolünün devam etmesi gerekliliğini göstermektedir.

Sonuç olarak bu randomize kontrollü çalışmaya göre 6 saatlik kısaltılmış MgSO4 tedavi rejimi 24 saatlik MgSO4 rejimine uygun bir alternatif olarak kullanılabileceğini göstermektedir ve postpartum dönemde eklampsi riski düşük olan hastalar için uygundur.

TEŞEKKÜR EDERİM

Ast. Dr. Sümeyra Okur