Upload
socius
View
980
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Op 20 juni 2011 organiseerde Socius de studiedag 'Organisatorische uitdagingen voor sociaal-culturele organisaties'. Dit is de presentatie van Dirk Malfait van Verso.
Citation preview
Hoe zich posi+oneren in een sterk veranderende
arbeidsmarkt? Studiedag Socius “organisatorische uitdagingen voor het socio-‐cultureel
werk”, 20 juni 2011, Vilvoorde
Verso, Vereniging voor Social Profit Ondernemingen
! Intersectorale werkgeversorganisa+e voor de socialprofitsectoren
in Vlaanderen, opgericht in 1997. ! Krachtenbundeling van 18 federa+es uit diverse ac+viteitstakken:
gezondheidszorg, welzijn, aangepaste tewerkstelling, socioculturele sector, onderwijs en sociale huisves+ng.
! Verenigt zowel ondernemingen uit de private sector als de publieke sector.
Missie
Sociaal overleg ! Op sectoraal niveau zijn het onze ledenfedera+es zelf die zetelen in de paritaire overlegorganen. Op intersectoraal niveau verdedigen wij het gezamenlijk standpunt van de aangesloten federa+es +jdens de vijPaarlijkse Vlaamse Intersectorale Akkoorden (VIA).
! Verso is erkend als interprofessionele gesprekspartner in de Sociaal-‐Economische Raad van Vlaanderen (SERV). Samen met de andere sociale partners adviseren we het overheidsbeleid.
! Verso is ook ac+ef in het Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité (VESOC), waar het drieledig overleg tussen overheid, vakbonden en werkgevers plaatsvindt.
Missie
Overlegpla?orm en onderzoek
! Daarnaast biedt Verso een pla?orm waar de verschillende deelsectoren een toekomstvisie, standpunten en strategie voor de socialprofitsector kunnen uitdenken.
! Verso zet ook sterk in op onderzoek dat de economische en maatschappelijke betekenis van de socialprofitsector in beeld brengt.
Hoe zich posi+oneren in een sterk veranderende arbeidsmarkt
! Even achterom kijken: Hoe sterk is onze arbeidsmarkt veranderd?
! Posi+e van de socio-‐culturele sector op de Vlaamse arbeidsmarkt
! Even vooruit kijken: Hoe zal onze arbeidsmarkt verder evolueren?
! Wat te doen?
1. Hoe is onze arbeidsmarkt veranderd?
Van een éénvormige naar meervormige arbeidsmarkt
Hoe is onze arbeidsmarkt veranderd?
! In 1983 waren er heel wat minder mensen aan het werk dan momenteel (2009).
Werkzaamheidsgraad (aantal werkenden per 100 mensen tussen 15-‐64 jaar) in Vlaanderen
50,0
55,0
60,0
65,0
70,0
Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - EAK, via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)
Hoe is onze arbeidsmarkt veranderd?
! In 1983 waren er heel wat minder mensen aan het werk dan momenteel (2009).
! In 1983 waren vooral mannen aan de slag
(kostwinnersmodel), terwijl de vrouwen sindsdien een enorme inhaalbeweging hebben gemaakt (par+cipa+e-‐effect).
Werkzaamheidsgraad volgens geslacht, Vlaanderen
25,0
30,0
35,0
40,0
45,0
50,0
55,0
60,0
65,0
70,0
75,0
mannen vrouwen Lineair (mannen) Lineair (vrouwen)
Hoe is onze arbeidsmarkt veranderd?
! In 1983 waren er heel wat minder mensen aan het werk dan momenteel (2009).
! In 1983 waren vooral mannen aan de slag
(kostwinnersmodel), terwijl de vrouwen sindsdien een enorme inhaalbeweging hebben gemaakt (par+cipa+e-‐effect).
! De merkwaardige evolu+e van de werkzaamheid bij 55-‐plussers.
Werkzaamheidsgraad 55-‐64 jaar, Vlaanderen
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
45,0
50,0
55,0
Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - EAK, via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)
Hoe is onze arbeidsmarkt veranderd?
! In 1983 boden zich heel wat jongeren aan op de
arbeidsmarkt, terwijl er momenteel heel wat “ouderen” zijn.
Vergrijzing en ontgroening op de Vlaamse arbeidsmarkt : jong/oud-‐ra+o
165
137
125 115 111 113 112
107 100
95
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
500000
550000
600000
650000
700000
750000
800000
850000
900000
950000
15-‐24 jaar 55-‐64 jaar jong oud ra+o
Hoe is onze arbeidsmarkt veranderd?
! In 1983 boden zich heel wat jongeren aan op de arbeidsmarkt, terwijl er momenteel heel wat “ouderen” zijn
! In 1981 waren er heel wat laaggeschoolden, sindsdien is de scholarisa+egraad sterk toegenomen.
Evolu+e van het aantal laaggeschoolden en hooggeschoolden (25-‐64 jaar), Vlaanderen
0
500
1000
1500
2000
2500
1981 1991 2001 2009
laaggeschoold hooggeschoold
Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - EAK, via Steunpunt WSE, Volkstelling (Bewerking VERSO)
Hoe is onze arbeidsmarkt veranderd?
! In 1983 boden zich heel wat jongeren aan op de arbeidsmarkt, terwijl er momenteel heel wat “ouderen” zijn
! In 1981 waren er heel wat laaggeschoolden, sindsdien is de
scholarisa+egraad sterk toegenomen.
! In 1981 telde Vlaanderen heel wat minder niet-‐Belgen dan in 2010. Ook het aantal Belgwordingen nam toe.
Evolu+e van het aantal niet-‐Belgen in Vlaanderen
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
350000
400000
450000
1981 1991 2001 2010 niet-‐Belgen
Evolu+e van het aantal Belgwordingen in België
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
70.000
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Belgwordingen
Bron : FOD economie, AD SEI (NIS), (Bewerking Verso)
Hoe is onze arbeidsmarkt veranderd?
! In 1981 telde Vlaanderen heel wat minder niet-‐Belgen dan
in 2010. Ook het aantal Belgwordingen nam toe.
! In 1983 werd er amper deel+jds gewerkt, terwijl momenteel bijna 1 op vier van de werkenden dit via deel+jdarbeid doet.
Aandeel deel+jdarbeid, Vlaanderen
7,4 7,1 8,2
9,2 9,4 9,3 10,1 10,5
11,4 11,5 12,4 12,7
13,5 14,1 14,4
15,9 16,6
17,4 18,2
18,8
20,2 21,1
22,4 22,8 22,6 23,2
24,0
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
Aandeel deel+jd arbeid Lineair (Aandeel deel+jd arbeid)
Hoe is onze arbeidsmarkt veranderd?
! In 1981 telde Vlaanderen heel wat minder niet-‐Belgen dan in 2010. Ook het aantal Belgwordingen nam toe.
! In 1983 werd er amper deel+jds gewerkt, terwijl momenteel bijna 1 op vier van de werkenden dit via deel+jdarbeid doet.
! Sinds 1983 neemt het percentage mensen dat werkt via een
+jdelijke contract (o.a. interimarbeid) gestaag toe.
Aandeel +jdelijke contracten, Vlaanderen
5,3 4,9
6,6 6,9
4,8 4,9 4,4
4,1 4,1 4,2 4,3 4,7
5,2 5,7
6,0
7,5
9,5
8,3 8,0
7,6 7,5 7,7 7,8 7,4 7,5
6,9 6,8
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
aandeel +jdelijke contracten Lineair (aandeel +jdelijke contracten)
Hoe is onze arbeidsmarkt veranderd?
! Sinds 1983 neemt het percentage mensen dat werkt via een +jdelijke contract (o.a. interimarbeid) gestaag toe.
! De ter+airisering van werkgelegenheid zet zich verder : in 1984 werkte 1 op 3 werknemers in België in de industrie in 2010 is dit 1 op 4.
Aandeel (%) van de gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening in de totale werkgelegenheid, Vlaanderen
5,6
10,1
12,2
13,5
0
2
4
6
8
10
12
14
16
1984 1994 2004 2010
Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - EAK, via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)
2. Posi+e van de socio-‐culturele sector op de Vlaamse
arbeidsmarkt
Geïndexeerde evolu+e loontrekkende werkgelegenheid (rsz), Vlaanderen
100
105
110
115
120
125
130
135
140
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Socio-‐culturele Social profit Totaal
19 623
Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO
Werkgelegenheid (rsz) naar geslacht, Vlaanderen, 2010
41,4
21,6
53,3 58,6
78,4
46,7
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Socio-‐culturele Social profit Totaal
man vrouw
Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)
Werkgelegenheid (rsz) volgens leefijdsklasse, Vlaanderen, 2010
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
Socio-‐culturele Social profit Totaal
7,9 7,8 9,2
70,5 67,9 67,4
21,6 24,3 23,4
< 25 jaar 49 jaar > 49 jaar Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)
Gemiddelde leefijd, Vlaanderen, 2009
39,5
41,5
40,3
38,8
39,7
39,3
37,0
37,5
38,0
38,5
39,0
39,5
40,0
40,5
41,0
41,5
42,0
Socio-‐culturele Social profit Totaal
man vrouw
Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)
Instroomgraad (%), Vlaanderen, 2007
63,0
21,5
11,5
42,4
12,4
6,2
45,9
12,4
5,0
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
< 25 jaar 25-‐49 jaar > 49 jaar
Socio-‐culturele Social profit Totaal
Bron : Datawarehouse AM&SM bij KSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)
Uitstroomgraad (%), Vlaanderen, 2007
45,4
20,3
13,6
22,9
10,5 9,8
32,2
11,6 11,2
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
45,0
50,0
< 25 jaar 25-‐49 jaar > 49 jaar
Socio-‐culturele Social profit Totaal
Bron: Datawarehouse AM&SM bij KSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)
% deelJjds werkenden, Vlaanderen, 2010
29,3 28,1
13,4
56,4
67,5
52,5
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
Socio-‐culturele Social profit Totaal
man vrouw
Omvang van de deelJjdarbeid, Vlaanderen, 2010
9,6
4,7
13,4
59,0 62,2
47,3
31,4 33,0
39,3
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
Socio-‐culturele Social profit Totaal
< 46% 46%-‐75% > 75%
Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)
ra+o-‐werknemer/VTE, vlaanderen, 2009
137
114 121
126 125 126 129 134
160
125 125 125 133 134 137 137
146 156
185
136
125
112 115 116 118 119 124 128
164
120
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
< 25 25-‐29 30-‐34 35-‐39 40-‐44 45-‐49 50-‐54 55-‐59 > 60 Totaal
Socio-‐culturele Social profit Totaal
Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)
% werkzoekenden die een job vinden op het totaal aantal ontvangen vacatures, Vlaanderen
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Cultuur et al Gezondheidszorg Maatschappelijke dienstverlening
Social Profit Totaal
2007 2010 Bron : VDAB (Bewerking VERSO)
3. Hoe zal onze arbeidsmarkt verder evolueren ?
Vergrijzing in de context van de knelpunteconomie
Leefijdsopbouw van de werknemers in de social profit, Vlaanderen
17625
27848 26325
30101
35917
32065
17298
8117
1677
19316
32765 32056 32496
38174
42989
35050
18471
4547
31094 30974
36654 38775
34080
24186
16446
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
45000
50000
18-‐24 25-‐29 30-‐34 35-‐39 40-‐44 45-‐49 50-‐54 55-‐59 60-‐64
VG 2003 VG 2009 VG 2015 Bron RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)
Effecten van de vergrijzing van de werknemerspopula+e in de Vlaamse social profit (2009-‐2015) in termen van bijkomende
(vervangende) werknemers
Totaal 67 500
Aanzuiveringseffect 58 200
Arbeidsvolume -‐effect 4 300
(Vervoegd) uikrede-‐effect 5 000
Alankelijkheidsgraden, Vlaanderen, 2000-‐2060
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 2032 2034 2036 2038 2040 2042 2044 2046 2048 2050 2052 2054 2056 2058 2060
Bev 65-‐plus/bev beroepsac+eve leefijd Bev niet-‐beroepsac+eve leefijd/Bev beroepsac+eve leefijd
Bev 65-‐plus/werkenden Bev niet-‐beroepsac+eve leefijd/werkenden
Bron : FPB, NIS bevolkingssta+s+eken (Bewerking Verso)
Het huzarenstuk: 60% werkzame 55-‐plussers in 2030 (België)
71,7 65,9
62
54,8 50,7
36 30,3
27,4 24,8 23,5
81,3 79,3 77,3 75,3 73,3 71,9
60,6 54,9
49,7 47 47,9
43,9 41
35,6 31,9
19,7 15,4 13,5 11,9
7,8
69,7 67,7 65,7 63,7 61,7
49,4
38,6 33,8
29,8
19,5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
55 jaar 56 jaar 57 jaar 58 jaar 59 jaar 60 jaar 61 jaar 62 jaar 63 jaar 64 jaar
mannen (nullijn)
mannen (2030)
vrouwen (nullijn)
vrouwen (2030)
Bron : Steunpunt WSE
Toekomst
! Vergrijzing van de samenleving zal de zorgvraag en dus de vraag naar extra personeel in de social profit doen toenemen.
! Vergrijzing (en ontgroening) van de medewerkers zal de vervangingsvraag en dus de vraag naar personeel in de social profit doen toenemen.
! Deze vraag naar extra personeel situeert zich in een context van toenemende krapte op de onze arbeidsmarkt.
! Het niet vinden van geschikt personeel kan de werkgelegenheidsgroei op termijn doen stokken. (bedreiging)
! De werkgelegenheidsmotor mag niet stokken, gezien het de basis is van ons sociaal model
4. Wat te doen?
Meerdere paden moeten bewandeld worden
Vergrijzing
Loonkost Capaciteitstekort Andere echte of vermeende uitdagingen:
-‐ Innova+ekracht daalt -‐ Opleidingsinspanning daalt
-‐ Produc+viteit daalt -‐ Absenteïsme s+jgt
50+ betaalbaar houden
-‐ Leefijdsbewust personeelsbeleid -‐ Loopbaanbeleid -‐ VTO-‐beleid
-‐ Inzeken op innova+e
Verhoog instroom
Verhoog arbeids volume
Verlaag uitstroom
Managementsondersteuning
Financiële leepaarheid organisa+es
Migra+e
-‐ Intersectorale mobiliteit -‐ 50+ premie -‐ Gerichte
instroomac+es
Aanpassen uitstapregelingen (brugpensioen,
landingsbanen, ..)
Remediëren i.f.v. ini+ële
doelstellingen en gevolgen VAP
regeling/landings banen
Vervangings premie
Bedankt
www.verso-‐net.be