Holesterol i ateroskleroza

Holesterol• Najrasprostranjeniji sterol u organizmu• U pogledu hemijske formule sadrži ugljenikov

skeleton ciklo-pentano-perhidro-fenantrena• Ima dvostruku vezu između C-atoma 5 i 6

Porijeklo i nastanak• Porijeklo u organizmu može biti na dva načina

– endogeno i egzogeno• Najveći dio nastaje u jetri, a može se stvoriti i

u sluzokoži crijeva kao i u nadbubrežnim žlijezdama

• Eliminacija iz organizma se najviše vrši preko žuči

Uloga• Holesterol je nephodan sastavni dio organizma

i njegove najvažnije uloge su:• sinteza žučnih kiselina u hepatocitima• sinteza steroidnih hormona u kori

nadbubrežnih i polnih žlijezda• transport liposolubilnih vitamina (A, D, E i K)

Sadržaj u hranivrsta namirnice holesterol (mg/100g)Mlijeko obrano 2

sa 3,6% masti 14jogurt (3,2% masti) 13maslac 225punomasno u prahu 109

kisjela pavlaka (10% masti) 43

slatka pavlaka (30% masti) 111

sirni namaz (30% masti) 50

gauda (45% masti) 105Majonez 105Meso govedina 67

svinjetina 60teletina 68jagnjetina 71

Iznutrice srce 140jetra 270mozak 2000

Mesne prerađevine hrenovke 50mesni narezak 92

Posljedice uvećanog prisustva

• Ateroskleroza• Kamenac u žučnoj kesi

Ateroskleroza• Bolest velikih i srednjih mišićnih arterija• Karakteriše se disfunkcijom endotela krvnog

suda, vaskulitisom, i nakuplanjem lipida, holesterola, kalcijuma i ćelijskih elemenata unutar zida krvnog suda

Rasirenost i opasnost• Među vodećim uzročnicima smrti u zemljama

u razvoju• U SAD, odgovorna je za smrt najmanje 500 000 ljudi koji umiru od posledica akutnog

infarkta miokarda• U posljednih 10 godina pad obolijevanja u

razvijenim zemljama ali veći rast u zemljama u razvoju

Terapija• Prevencija i terapija ateroskleroze

podrazumijeva prije svega eliminisanje poznatih faktora rizika:

• regulaciju povišenog krvnog pritiska• smanjenje lipida u krvi• lečenje šećerne bolesti• prestanak pušenja cigareta

• Prezentaciju napravio Saša Lekić Bar, Crna Gora