1

Lược Giải Kinh Pháp Hoa

Tác giả: HT. Thích Trí Quảng

Lời tựa

Nói đøn kinh Pháp Hoa, các vị danh Tëng đ÷u høt lòng ca

ngợi. Riöng tôi, từ sơ phát tåm đã có nhån duyön đðc biût

với bộ kinh này. Læn đæu tiön, khi tôi theo một số thæy đøn

chùa Hoìng Khai ở Tån An đù thþnh Phêt, tôi được thæy

Đät Dương tðng bộ kinh Pháp Hoa bìng chữ Hán. Mðc dù

lúc đó tôi chưa biøt thọ trü, nhưng nghe đøn tön kinh, trong

lòng tự nhiön câm thçy thých thú kỳ lä.

2

Từ đó, câm tình của tôi đối với kinh Pháp Hoa cứ çp ủ

lớn dæn. Tôi mang tâm sự này kù cho cụ thân sinh của tôi.

Lúc çy, tôi mới biøt khi tôi còn trong thai mõ, ông thường

chuyên thọ trì kinh Pháp Hoa, phèm Phổ Môn. Đi÷u này gợi

cho tôi có câm nghÿ rìng tôi đã từng nghe kinh này từ lúc

chưa chào đời. Hät giống Pháp Hoa mà cha tôi đã gieo

trồng trong tâm thức, lúc tôi còn đang say ngủ trong thai

mõ lớn dæn theo nëm tháng. Đù rồi hät giống lành vụt bộc

phát mänh mô thúc đèy tôi xuçt gia vào nëm 12 tuổi. Cái

tuổi mà bao tró thơ khác chưa biøt nghÿ gü ngoài vòng tay

thương yöu che chở của cha mõ.

Đơn giân như thø đó, nhưng cũng thêt đæy lô mæu

nhiûm khi nhân duyên với Pháp Hoa cứ tự động phát triùn

theo từng bước chân tu học của tôi. Nëm 17 tuổi, vào

Phêt học đường Nam Viût ở chùa Ấn Quang, tôi nhên

thçy cố Hòa thượng Trí Hữu, người có công sáng lêp chùa

này cũng chuyön thọ trì Pháp Hoa. Người thợ đíp tượng

Phêt Thích Ca ở chánh điûn chùa ngày nay cũng là hành

giâ Pháp Hoa. Đù trang bị cho thân tâm thanh tịnh hướng

trọn v÷ Đức Phêt, ông đã läy từng chữ trong kinh Pháp

Hoa suốt thời gian ông làm tượng Phêt, tổng cộng đøn

hơn 60.000 läy.

Đøn nëm 25 tuổi, tôi được sang Nhêt Bân nghiên cứu

kinh Pháp Hoa ở trường đäi học Rissho. Tôi mới bít đæu

làm quen với tư tưởng Bổn môn của Nhêt Liên Thánh nhân.

Đó là tư tưởng đðc thù của Phêt giáo Nhêt Bân.

3

Ni÷m khao khát hiùu biøt thúc đèy tôi tham quan một

số đäo tràng chuyên tu Pháp Hoa. Tôi nhên ra rìng muốn

hiùu kinh, phâi hành trü đúng pháp. Vü thø, có người đọc

kinh læm tưởng rìng đã hiùu rõ tçt câ nghÿa kinh. Nhưng

dưới mít đäo, họ vén chưa hiùu gì câ. Đåy chýnh là kinh

nghiûm bân thån tôi hơn 20 nëm v÷ trước.

Thêt vêy, tôi tốt nghiûp Tiøn sÿ v÷ kinh Pháp Hoa. Dÿ

nhiên các tác phèm liön quan đøn bộ kinh này, tôi đ÷u đù

tâm tìm hiùu. Tuy nhiên, khi thêt sự thâm nhêp thø giới tâm

linh, thọ trü đọc tụng Pháp Hoa, tôi mới tỏ ngộ rìng khi ngồi

ghø nhà trường, münh chưa hiùu chút gì v÷ Pháp Hoa câ.

Bởi lô trên thực tø, chúng ta có bước vào thø giới tu hành

mới hiùu được täi sao người trünh độ vën hóa kòm, họ läi

làm được những Phêt sự quan trọng. Còn những người học

giỏi, nhưng suốt đời không có đçt dung thân.

Riêng tôi, tiøp thu được lời däy của các danh Tëng

Nhêt. Khi trở v÷ nước hành đäo, tôi âm thæm thọ trü, đọc

tụng kinh Pháp Hoa, lú läy Hồng danh Pháp Hoa. Pháp

hành này nhìm täo mối liên hû giữa tôi với Phêt và Bồ tát.

Và có truy÷n thông được với tâm Phêt, hänh Bồ tát, mới

khâ dÿ nhên được lực gia trì hộ niûm của các Ngài cho

chúng ta hành đäo.

Câm nhên v÷ kinh Pháp Hoa như vêy, tôi càng thọ trì,

đọc tụng kinh này càng câm thçy gæn gũi chư Phêt, chư

Bồ tát hơn. Vü thø, suốt hơn 15 nëm qua, với nhi÷u biøn

động ngoài xã hội cũng như trong Phêt giáo, tôi vén thçy

4

an lành trong thø giới Pháp Hoa. Và từ sự thanh thân nhõ

nhàng của thø giới quan Pháp Hoa bước ra cuộc đời

hành đäo, tôi đã thành tựu được một số Phêt sự nho nhỏ

trong tæm tay.

Đối với tôi, kinh Pháp Hoa không phâi là bộ kinh bìng

giçy tríng mực đen nìm ngoài tôi. Trái läi, kinh đã ở trong

tôi, biøn thành chçt dinh dưỡng nuôi sống thân mäng của

chính tôi. Tôi câm thçy câ một quá trình gín bó cuộc đời

mình với kinh Pháp Hoa một cách sâu xa, mêt thiøt tự

nhiên, không thù thiøu được.

Quan sát täng kinh Pháp Hoa dưới góc độ kinh là

mäng sống của mình, tôi nây sinh những ý tưởng hiùu kinh,

giâng kinh Pháp Hoa không hän cuộc trong ngôn ngữ vën

tự. Tôi cố tìm ý sâu xa ti÷m èn trong kinh đù ứng dụng vào

cuộc sống, được chút køt quâ nào trön bước đường hành

đäo, xin giới thiûu với các bän đồng hành. Ai có nhân

duyön cën lành với kinh Pháp Hoa và đồng quan điùm với

tôi thü dùng đó làm hành trang cùng tiøn bước trên lộ trình

giâi thoát.

Đåy là tác phèm đæu tay của chúng tôi biên soän v÷ kinh

Pháp Hoa, thiøt nghÿ khó tránh khỏi những sơ suçt. Kính

mong các bêc cao minh vui lòng chþ giáo thöm đù læn tái

bân tới, tác phèm được hoàn mỹ hơn. Chúng tôi chån

thành biøt ơn quý vị.

5

Xin hồi hướng công đức cúng dường Pháp bâo này

đøn toàn thù pháp giới chúng sinh đồng thâm nhêp Pháp

Hoa hâi hội của chư Phêt.

Mùa An cư PL. 2.535 – 1991

Lịch Sử Kinh Pháp Hoa

I- NGUỒN GỐC PHÁT XUẤT BỘ KINH

Kinh Pháp Hoa là một bộ kinh được nhi÷u dån tộc

trön thø giới tán ngưỡng. Mỗi người tùy trünh độ tu chứng

khác nhau mà câm nhên v÷ kinh và lý giâi kinh khác

nhau.

Ngài Thø Thån Bồ tát cho kinh này là tối thượng thừa

vü nó vượt trön các kinh và là mục tiöu của tam thừa v.v„

Ngài Trý Giâ đäi sư cho kinh này là một pháp mæu nhiûm

có thù thống nhiøp tçt câ các pháp. Ngài Nhêt Liön

Thánh Nhån cho kinh này là môn đäi đà la ni, người tu

hành chþ niûm đ÷ kinh (tức tön kinh) là tiöu trừ được tçt câ

tội chướng và thành Vô thượng bồ đ÷.

Ngoài ba vị Thánh Tëng nöu trön, tçt câ pháp sư,

thi÷n sư đ÷u thọ trü, đọc tụng, lú bái, thêm chý có người

kýnh lú từng chữ, từng cåu. Ngài Thái Hư đäi sư nói : “Chưa

thçy một bộ kinh nào được kýnh trọng như thø”.

Đối với những vị Bồ tát hay những vị có cën lành đðt

trọn ni÷m tin và thån mäng nơi chư Phêt thü dòng lịch sử

kinh Pháp Hoa vý như dòng trý tuû Phêt trôi chây miön viún

từ thời Phêt Oai Âm Vương và trước đó nữa. Vü bçt cứ một

Đức Phêt nào tu hành đäo Bồ tát đù thành Phêt đ÷u phâi

học và tu theo kinh này. Kinh này là kinh Pháp Hoa vô vën

tự của chư Phêt, Bồ tát đang sống và giữ gün, là kinh mà

Thường Bçt Khinh Bồ tát nghe được khi đốt thån bìng lửa

6

tam muội và Thái tử Sÿ Đät Ta nghe được sau 49 ngày tư

duy thi÷n định ở Bồ đ÷ đäo tràng. Chýnh nguồn kinh như

vêy đã täo thành một dòng lịch sử Phêt giáo siöu viût, nuôi

dưỡng tuû giác cho những người con Phêt hơn 2000 nëm,

vén còn sống động.

Như vêy lịch sử kinh Pháp Hoa không phâi là lịch sử tri

thức con người, lịch sử của gäch vụn và xác khô, mà là

lịch sử của những người đang sống với bân tåm, không bị

thån ngũ çm ngën che, vượt qua được không gian mười

muôn ức thø giới và tự täi với thời gian ngũ bách ức træn.

V÷ mðt học thuêt, kinh Pháp Hoa còn là một thù tài

chứa đựng những tư tưởng phong phú, täo sự thých thú

cho các học giâ khíp thø giới. Vào khoâng đæu thø kỷ

thứ 19, công sứ người Anh là ông Hamilton tüm thçy ở

Nòpal một bộ kinh Pháp Hoa bìng chữ Phän viøt trön lá

bối, thờ trong một động đá (ta quen gọi là Pháp Hoa

Nòpal). Sau đó có 19 bân Pháp Hoa khác chòp tay bìng

Phän ngữ được phái đoàn người Nhêt, Anh, Pháp, Đức tüm

thçy.

Vü là một thù tài siöu tuyût làm say mö các nhà khâo

cứu nön công viûc sưu tæm nguồn gốc kinh Pháp Hoa

không ngừng läi ở con số 20 bân kinh đã tüm thçy. Người

Nhêt phát động phong trào thám hiùm truy nguyön dçu

tých kinh và người Anh bâo trợ cho Hội Nghiön cứu kinh

Pháp Hoa. Køt quâ là bốn phái đoàn thám hiùm Nhêt,

Anh, Đức và Nga đi sang vùng Trung Á tüm thöm được ở

vùng Kotan sáu bộ kinh Pháp Hoa bìng Phän ngữ và một

bộ kinh ở Kucha (quö của Ngài Cưu Ma La Thêp).

Đøn nëm 1932, một bộ kinh Pháp Hoa cổ nhçt được

tüm thçy ở vùng Kashmir nối li÷n với Afghanistan (ta quen

gọi là bộ Pháp Hoa Gilgit). Bộ kinh này gồm có 2/3 bìng

7

chữ Phän và 1/3 chữ Magadhi là loäi chữ cổ nhçt của

nước Ma Kiût Đà.

Đem so sánh 28 bộ kinh Pháp Hoa tüm được râi rác

khíp nơi, ta thçy bộ kinh thiøu đoän này, bộ thiøu đoän

khác, có ýt nhi÷u sai biût. Đi÷u này cũng dú hiùu, vü tuy từ

kim khèu Đức Phêt nói ra, nhưng kinh đã được kiøt têp vào

nhi÷u giai đoän ở nhi÷u địa điùm khác nhau, do những

nhóm người có trünh độ không đồng nhau. Vü vêy, sự

thông hiùu và diún đät tçt nhiön không thù giống nhau.

Tuy có sai biût, nhưng tư tưởng cën bân của kinh

không thay đổi và trọng tåm của kinh nìm trong phèm 2,

11, 16 thü tçt câ bân kinh nào cũng đ÷u có đủ ba phèm

này, chþ khác phæn phụ thuộc.

Tóm läi, theo sự khâo cứu trön, kinh Pháp Hoa được

kiøt têp và hû thống läi vào khoâng 100 nëm trước Tåy lịch

và chþ đäo cho sự cai trị của vua A Dục. Ông cho xåy

84.000 tháp ở khíp nơi theo tinh thæn của phèm Dược

Vương trong kinh Pháp Hoa và cũng mang tinh thæn của

phèm Tựa, giống như tám người con của Đức Phêt Nhêt

Nguyût Đëng Minh, các con của vua A Dục đ÷u bỏ thú

vui thø tục, xuçt gia trở thành những nhà truy÷n giáo đæy

nhiût tåm ở thời bçy giờ. Họ xåy chùa, hoðc mang kinh

Pháp Hoa đi truy÷n bá tên Trung Đông, Trung Á„

Một bìng chứng khác cho sự hiûn hữu trước kỷ

nguyên của kinh Pháp Hoa là một vài tác phèm xuçt bân

vào thø kỷ thứ nhçt đã mang tư tưởng kinh Pháp Hoa. Đðc

biût là Đäi Trý Độ Luên của Long Thọ Bồ tát đã dùng kinh

này đù chứng minh thuyøt Trung đäo. Đøn Ngài Thø Thån

Bồ tát, chîng những dén dụng kinh Pháp Hoa trong bộ

Nhiøp Đäi Thừa Luên mà còn soän ra bộ Pháp Hoa Luên

đù làm n÷n tâng cho các chú giâi v÷ sau.

8

II. SỰ PHÂN BỐ VÀ TRUYỀN DỊCH KINH PHÁP HOA

Nguyön bân Phän vën Sadharma Pundarika Sutra tìm

được ở Tåy Vức và Nòpal mà ta quen gọi là Pháp Hoa

Nòpal và Tåy Vức. Gæn đåy người ta đã dịch hai bân kinh

Pháp Hoa này ra nhi÷u thứ tiøng đù đối chiøu với các bân

dịch xưa mà tôi sô thứ đû trünh bày.

Trong phäm vi bài này, chúng tôi chþ ghi läi một phæn

nhỏ sử liûu hiûn còn đù chứng minh sự phån bố và truy÷n

dịch kinh Pháp Hoa trön thø giới.

1 - Kinh Pháp Hoa bìng chữ Hán :

Trong thư mục Trung Hoa có rçt nhi÷u tác phèm nói

đøn lịch sử kinh Pháp Hoa, nhưng trong bài này chþ cën cứ

vào những sử liûu trong Xuçt Tam Täng Ký Têp, Chúng Kinh

Mục Lục, Lịch Đäi Tam Bâo Ký, Cổ Kim Dịch Kinh Mục Lục,

Đäi Đường Nội Điùn Lục, Đäi Chåu San Định Chúng Kinh

Mục Lục, Khai Nguyön Thých Giáo Lục, Trinh Nguyön Tån

Định Thých Kinh Mục Lục đù tüm các bân dịch Trung Hoa.

A - Chánh Pháp Hoa Kinh :

* Xuçt Tam Täng Ký Têp :

Bộ kinh Pháp Hoa gồm có 27 phèm chia thành 10

quyùn do Ngài Pháp Hộ dịch vào đời Thái Khương nëm

thứ 7, tháng tám (286).

* Lịch Đäi Tam Bâo Ký :

Kinh Pháp Hoa có 10 quyùn do Ngài Trương Sÿ Minh,

Trương Trọng Chánh, Pháp Hiùn, Đàm Thuyön dịch vào đời

Thái Đường nëm thứ 7.

* Đäi Đường Nội Điùn Lục :

10 quyùn 189 tờ do Ngài Trúc Pháp Hộ dịch täi Trường

An vào đời Tåy Tçn niön hiûu Thái Khương.

9

* Cổ Kim Dịch Kinh Đồ Kỷ :

10 quyùn do Ngài Đàm Ma La Sát, người nước Nhục

Chi dịch täi Läc Dương vào đời Tåy Tçn, vua Võ Đø niön

hiûu Thái Thủy nëm thứ nhçt.

* Khai Nguyön Thých Giáo Lục :

10 quyùn cũng gọi là Phương Đîng Chánh Pháp Hoa

kinh do Trương Sÿ Minh, Trương Trọng Chánh và pháp sư

Nhiøp Thừa Viún dịch vào nëm Thái Khương thứ 7 ngày 10

tháng 8.

B - Kinh Diûu Pháp Liön Hoa :

* Cổ Kim Dịch Kinh Đồ Kỷ :

Kinh Diûu Pháp Liön Hoa có 7 quyùn do Ngài Cưu Ma

La Thêp dịch vào nëm thứ 4, niön hiûu Hoìng Thủy đời

Dao Tæn (402).

* Xuçt Tam Täng Ký Têp :

Kinh Diûu Pháp Liön Hoa có 7 quyùn cũng gọi là Tån

dịch kinh Pháp Hoa được dịch täi Trường An vào mùa Hä,

niön hiûu Hoìng Thủy thứ 8 do Ngài Tëng Hữu đ÷ tựa và

Ngài Pháp Hộ tu chþnh täi thành Läc Dương.

* Chúng Kinh Mục Lục :

Kinh Diûu Pháp Liön Hoa 7 quyùn, 175 trang do Ngài

Cưu Ma La Thêp dịch täi vườn Tiöu Dao (Trường An) vào

nëm thứ 7 niön hiûu Hoìng Thủy đời Hêu Tæn.

C - Thöm Phèm Pháp Hoa Kinh :

Thöm Phèm Pháp Hoa kinh tức là bộ kinh Pháp Hoa

được tëng bổ, hiûu đýnh các bân dịch trước và cũng là

ti÷n thån của bộ kinh Diûu Pháp Liön Hoa được thông

dụng ở Trung Hoa, Nhêt Bân, Tri÷u Tiön và Viût Nam ngày

nay.

10

Theo Khai Nguyön Thých Giáo Lục, bộ kinh này do hai

pháp sư người Tåy Vức tön Khuçt Đa và Cçp Đa soän täi

chùa Phổ Diûu vào nëm Nhån Thọ thứ nhçt đời nhà Tùy

(601).

Trong bộ Đäi Đường Nội Điùn Lục cũng ghi rìng :

“Kinh này gồm có 8 quyùn, 155 trang, do Ngài Cçp Đa

dịch täi chùa Hưng Thiûn vào đời nhà Tùy, niön hiûu Nhån

Thọ thứ hai”.

Ngoài ba dịch phèm bìng chữ Hán còn lưu läi trong

bộ Đäi Chánh Tån Tu đäi täng kinh kù trön, một số dịch

bân khác vén được nhíc đøn trong thư mục Trung Quốc,

nhưng không thçy nguyön bân như :

a - Tác Đàm Phån Đà Lợi Kinh :

* Chúng Kinh Mục Lục :

Kinh này thuộc hû thống Pháp Hoa vü trong đó có

phèm Hiûn Bâo Tháp và phèm Đ÷ Bà Đät Đa.

* Dịch Kinh Đồ Kỷ :

Một bộ 6 quyùn do Ngài Đàm Ma La Sát dịch vào đời

Tçn Vũ Đø niön hiûu Thái Thủy thứ nhçt.

* San Định Chúng Kinh Mục Lục :

Kinh này do Trúc Pháp Hộ, người nước Nhục Chi dịch

ra chữ Hán vào đời Tåy Tçn.

b - Phương Đîng Pháp Hoa Kinh :

* San Định Chúng Kinh Mục Lục :

Bộ kinh này do Ngài Chi Đäo Cën dịch. Trúc Đäo Tổ

sao lục vào đời Đông Tçn, niön hiûu Hàm Khương thứ

nhçt.

* Tån Định Thých Kinh Mục Lục :

11

Phương Đîng Pháp Hoa kinh gồm có 5 quyùn đ÷u bị

thçt läc. Một bộ kinh khác mang tön Pháp Hoa Tam Muội

cũng được nhíc đøn trong thư mục Trung Hoa, nhưng

theo San Định Chúng Kinh Mục Lục thü Ngài Chi Cương

Lương Tiøp dịch täi đçt Giao Chåu tức Bíc Viût ngày nay

nön chúng tôi xin ghi vào sự nghiûp dịch kinh của người

Viût Nam (tài liûu trön rút trong bộ Đäi Chánh Tån Tu đäi

täng kinh quyùn thứ 49, 51 và 55).

2- Kinh Pháp Hoa bìng chữ Tåy Täng :

Theo vën học sử Tåy Täng, các nhà truy÷n giáo Phêt

giáo nương theo lối ký åm Sanskrit mà chø tác ra vën tự

Tåy Täng vào tri÷u đäi Sron Btsan Sgampo.

Đøn thø kỷ thứ 8 thü bộ Ldan-Dharma được hoàn

thành, kinh Pháp Hoa bìng tiøng Tåy Täng cũng được

dịch vào thời kỳ này và còn tüm thçy trong những bộ đäi

täng : Shar Thàn, Sde Dge, Bíc Kinh v.v„

3 - Kinh Pháp Hoa bìng chữ Tåy Hä :

Người Tåy Hä dịch kinh Pháp Hoa ra tiøng bân xứ vào

thời Bíc Tống và nguyön bân còn giữ täi Đông Dương vën

khố Nhêt Bân.

4 - Kinh Pháp Hoa bìng tiøng Tri÷u Tiön :

Theo Phêt giáo sử Tri÷u Tiön, nëm 1463 vua Thø Tổ tri÷u

Lý đã ký một síc lûnh cho dịch bộ kinh Diûu Pháp Liön

Hoa bìng chữ Hán ra tiøng bân xứ. Các tri÷u đäi kø tiøp

hiûu đýnh läi và lưu truy÷n đøn ngày nay.

5 - Kinh Pháp Hoa bìng tiøng Mãn Chåu :

Không biøt kinh Pháp Hoa truy÷n sang Mãn Chåu vào

thời nào. Nhưng bộ kinh Pháp Hoa bìng tiøng Mãn Chåu

được giữ täi Sở Nghiön cứu kinh Pháp Hoa của Nhêt ngày

12

nay là bộ Pháp Hoa duy nhçt nìm trong bộ Ngự Dịch đäi

täng kinh của vua Càn Long đời Thanh. Bộ này được dịch

läi từ bộ kinh Diûu Pháp Liön Hoa bìng chữ Hán của Ngài

Cưu Ma La Thêp.

6 - Kinh Pháp Hoa bìng tiøng Mông Cổ :

Kinh Pháp Hoa bìng tiøng Mông Cổ cũng không biøt

rõ được dịch vào thời kỳ nào. Nhưng bân kinh hiûn đang

lưu hành được dịch ra từ bộ kinh Pháp Hoa bìng tiøng Tåy

Täng hoðc một bân chữ Phän khác đồng với bân Tåy

Täng vü cách thức bố cục cũng như nội dung gæn với

tiøng Tåy Täng hơn những bân dịch khác.

7 - Kinh Pháp Hoa bìng tiøng Đức và tiøng Thổ Nhÿ

Kỳ :

Đøn nay các học giâ Phêt giáo cũng chưa xác định

được bộ kinh Pháp Hoa bìng tiøng Thổ Nhÿ Kỳ được dịch

ra vào thời kỳ nào và sự týn ngưỡng của dån tộc çy ra sao.

Nhưng trong thời gian cộng tác với Sở Nghiön cứu kinh

Pháp Hoa, tôi tüm được trong vën khố một tác phèm dày

119 trang với nhan đ÷ “Ein Turkishi Ubersetzung des XXV

Kapithsderchineschen Ausgabe Des Sadharma Pundarika

Sutram”.

Sách có phæn nguyön bân chữ Vigur (thủy tổ dån Thổ

Nhÿ Kỳ), bân dịch tiøng Đức, sau cùng là lời chú giâi. Nội dung

của sách tương ứng với phèm Phổ Môn trong Kinh Diûu Pháp

Liên Hoa (sách này còn giữ täi Sở Nghiön cứu Kinh Pháp

Hoa Tokyo).

13

8 - Kinh Pháp Hoa bìng tiøng Anh :

Hiûn có 4 bân dịch bìng tiøng Anh : The Lotus of the True

Law, The Lotus Scripture Essence, The Lotus of the Wonderful

Law và The Lotus Sutra.

* The Lotus of the True Law :

Bộ này thuộc täng The Sacred Books of the East do

học giâ Kern dịch vào nëm 1880 gồm có 27 phèm, 442

trang, được dịch ra từ bộ Phän ngữ Nòpal.

* The Lotus Scripture Essence :

Bộ này thuộc bộ The New Test Ament of High

Buddhism của Lichard xuçt bân nëm 1900, gồm có 28

phèm và lược dịch từ bộ kinh Diûu Pháp Liön Hoa bìng

chữ Hán.

* The Lotus of the Wonderful Law :

Bộ kinh này gồm có 28 phèm do hai học giâ Soothill

và Kato dịch và xuçt bân täi Luån Đôn nëm 1930.

* The Lotus Sutra :

Bộ Kinh này gồm có 28 phèm do Senchu Murano dịch

từ bộ Diûu Pháp Liön Hoa của Ngài Cưu Ma La Thêp được

tông Nhêt Liön xuçt bân nëm 1974 täi Nhêt Bân.

9 - Kinh Pháp Hoa bìng chữ Pháp :

Pháp vén chþ có một bộ duy nhçt mang tön Le Lotus

de la Bonne Loi do Hàn Låm Học sÿ E. Burnouf dịch ra từ bộ

Phän ngữ Nòpal vào nëm 1925 và còn lưu truy÷n đøn

ngày nay.

Bộ kinh này cũng được cư sÿ Đoàn Trung Còn dịch ra

tiøng Viût vào nëm 1937 và cư sÿ Mai Thọ Truy÷n tÿnh lược

trong Pháp Hoa Huy÷n Nghÿa nëm 1964.

14

10 - Kinh Pháp Hoa bìng chữ Nhêt :

Nhêt có rçt nhi÷u dịch bân, tôi chþ đơn cử 6 bân

thông dụng v÷ học thuêt và týn ngưỡng :

* Phän Hán đối chiøu Tån Dịch Kinh Pháp Hoa :

Bộ này do Hàn Låm Đäi Học Sÿ Nanjoo dịch vào nëm

1913 bìng cách so sánh giữa bộ Diûu Pháp Liön Hoa chữ

Hán và Sadharma Pundarika Sutra mà dịch ra quốc ngữ.

* Phän Bân Hòa Dịch Pháp Hoa Kinh :

Bộ này do hai giáo sư Sakamoto và Iwamoto dịch và

chú giâi từ bân Phän ngữ Nòpal và nguyön bân

Kimarajiva (Cưu Ma La Thêp).

* Phän Täng Truy÷n Dịch Quốc Dịch Pháp Hoa Kinh :

Bộ này do giáo sư Kawaguchi so sánh hai bân tiøng

Phän và Tåy Täng mà dịch ra quốc åm.

* Hòa Dịch Pháp Hoa Kinh :

Bộ này do giáo sư Yamagawa kö cứu các bân kinh

chữ Hán mà dịch ra quốc åm.

* Hán Hòa đối chiøu Diûu Pháp Liön Hoa Kinh :

Bộ này do giáo sư Shimachi và một số học giâ khác

so sánh và kö cứu tçt câ các bân kinh đang lưu hành mà

giám định läi kinh Pháp Hoa chữ Nhêt.

11 - Kinh Pháp Hoa bìng tiøng Viût Nam :

Sự nghiûp dịch kinh của người Viût Nam rçt sớm và

phát triùn mänh nhçt vào thời kỳ Bíc thuộc læn thứ hai.

Theo Lịch Đäi Tam Bâo Ký, bộ kinh Pháp Hoa Tam Muội đã

được Ngài Chi Cương Lương Tiøp hợp tác với các học giâ

Viût Nam và dịch ra chữ Hán täi đçt Giao Chåu vào nëm

260.

15

Và trước đó Ngài Khương Tëng Hội đã trých dịch

phèm Thý Dụ với tön Phêt Thuyøt Tam Xa Dụ kinh.

Lịch sử dịch kinh Pháp Hoa của người Viût Nam có

thù chia ra làm ba thời kỳ khác nhau

là : thời kỳ chữ Hán, thời kỳ chữ Nôm và thời kỳ chữ Quốc

ngữ.

* Thời kỳ chữ Hán :

Theo sử liûu Trung Hoa thü đäo tràng phiön dịch ở

Giao Chåu (Hà Nội) đã được thành lêp vào đời Hêu Hán

do sự giúp đỡ của các quan thứ sử và sự hợp tác của các

danh gia Ấn Độ, Trung Á, Trung Đông v.v„

Một thương gia người Khương Cư (Khương Tëng Hội)

đem cúng høt của hương hỏa và xin hợp tác với đäo

tràng này vào nëm 247 và trở thành một nhà truy÷n giáo

nổi tiøng ở Đông Ngô. Những học giâ khác của Trung

Quốc cũng xin vào nghiön cứu.

Ngài Giác Hi÷n đi từ Kashmir vượt thông lãnh đù tüm

đøn đäo tràng Giao Chåu trước khi sang Trung Quốc, đã

làm cho các sử gia Nhêt Bân lưu tåm.

Một bộ kinh Pháp Hoa sáu quyùn được dịch ra Hán

vën täi đäo tràng Giao Chåu vào nëm 256 đã làm cho

đäo tràng này càng ngày càng thöm sáng chói trön vën

đàn Trung Quốc.

Kø tiøp theo đó là một số tu sÿ Viût Nam được mời vào

cộng đồng phiön dịch täi Trường An (Soän theo tài liûu

trong Đäi Chánh Tån Tu đäi täng kinh).

16

* Thời kỳ chữ Nôm :

Các nhà sư Viût Nam rçt thông Hán học nhưng lòng

yöu nước và tinh thæn độc lêp, tự chủ đã thúc đèy họ

dùng ký hiûu Quốc åm đù thoát ly ânh hưởng vën học

Bíc thuộc. Nhi÷u tác phèm mang thù tài Phêt giáo vừa

mới tüm thçy ở mi÷n Bíc có thù coi như sớm nhçt trong

vën học quốc åm (chữ Nôm).

Bộ Quốc Dịch Pháp Hoa kinh bìng chữ Nôm hiûn

còn giữ täi Đông Dương vën khố Tokyo đã nói lön được

tinh thæn dån tộc, độc lêp và óc sáng täo của ti÷n nhån.

* Thời kỳ Quốc ngữ :

Sau khi bị bít buộc học vën hóa Pháp và dùng lối ký

åm Latin, vào nëm 1937, cư sÿ Đoàn Trung Còn cũng đã so

sánh hai bân dịch của Pháp và Hán mà soän ra bộ kinh

Pháp Hoa bìng Quốc âm.

Mười nëm sau, Hòa Thượng Trý Tịnh cũng ký åm Latin

và dịch nghÿa bộ Diûu Pháp Liön Hoa đù giúp các nhà tån

học tiûn viûc trü tụng và nghiön cứu.

Nhün läi sự nghiûp kù trön, chúng ta thçy dån tộc Viût

Nam đã đóng góp cho sự phát huy tư tưởng “Nhçt Phêt

thừa” không ýt, và kinh Pháp Hoa cũng trở thành nguồn

sống của một dån tộc hiøu hòa.

Đçt nước chúng ta trâi qua bao nhiöu sóng gió thëng

træm trön dòng sanh diût, nhưng Pháp Hoa vén hiûn hữu

sáng ngời nhiûm mæu qua biùu tượng mõ hi÷n Quan Âm

và các Bồ tát mang tünh thương vào đời.

Kinh Đäi Thừa Vô Lượng Nghÿa

Pháp Hoa là con đường dén đøn thø giới mæu nhiûm

của chư Phêt, là giai đoän chót của tam thừa. Ngài Ki÷u

Træn Như, Ca Diøp, Xá Lợi Phçt, v.v„ trâi hơn 40 nëm theo

17

Phêt mới được nghe kinh này. 5000 Tỳ kheo tëng thượng

män đành cam mçt trån bâo, trở läi cuộc sống phàm

phu.

Chúng ta không sanh cùng thời với Phêt, nhưng thọ trü

được kinh Pháp Hoa, câm nhên được công đức kinh. Đi÷u

này chứng tỏ chúng ta thành tựu một phæn nào của bốn

pháp mà Phêt nói trong phèm Phổ Hi÷n : có cën lành,

được chư Phêt hộ niûm, sống trong chánh định và phát

đäi bi tåm. Cën lành đã sïn, chư Phêt luôn hộ niûm cho ta;

nhưng vü sống trong đường hiùm sanh tử, thiøu niûm đäi bi,

xa rời chánh định, nön chúng ta gæn Phêt mà chîng thçy

Ngài, không vào được cửa Pháp Hoa. Vü những chúng

sanh này, Phêt hiûn ra trön thø gian như một đóa sen, một

đçng cứu thø.

Đứng ở vị trý ngũ thừa, kinh Pháp Hoa được coi là

pháp viön đốn, là Tối thượng thừa Viön giáo. Nøu xòt trong

nëm thời thuyøt pháp của Đức Phêt, thü Ngài nói kinh Hoa

Nghiöm, A Hàm, Phương Đîng, Bát Nhã và sau cùng mới

giâng Pháp Hoa. Với vị trý quan trọng như vêy, phương

thức tu hành theo kinh Pháp Hoa høt sức tinh mêt. Vü là

pháp däy cho Bồ tát, hàng phàm phu tæm thường trong

nhån gian khó đðt chån vào thø giới này, trừ khi hội đủ

bốn đi÷u kiûn như đã nói trön.

Chýnh Phêt xác định trong phèm Phương Tiûn, khi

Ngài thành đäo dưới cội Bồ đ÷, muốn mang pháp tối

thượng giâng däy; nhưng quan sát thçy chúng sanh trý

kòm, đang bị nung nçu trong nhà lửa tam giới. Nøu Ngài

chþ nói nhçt Phêt thừa, họ không thù hiùu, sô chüm đím

trong sanh tử.

Pháp Phêt chứng được thường tự víng lðng, chþ có

chư Phêt mới thçu tột và không thù diún tâ bìng ngôn

18

ngữ phàm phu. Muốn chþ cho chúng sanh tướng chån

thêt, Ngài phâi dùng phương tiûn. Trong 40 nëm nói pháp,

Phêt dùng vô số phương tiûn giâng nói các pháp giúp

chúng sanh xa rời ngũ dục thø gian.

Đøn hội Linh Sơn, hàng A la hán dứt säch chçp trước

và lön bờ giâi thoát, Ngài mới däy chån lý Pháp Hoa bìng

cách khai tam thừa nói nhçt thừa hay khai phương tiûn,

chþ chån thêt. Các pháp ứng câm tùy cơ, bön ngoài là

Thanh vën nhị thừa hay quy÷n thừa cho Bồ tát mới phát

tåm, nhưng thực bön trong là èn mêt Pháp Hoa kinh. Các

pháp phương tiûn nói trước, nøu không phâi là nhån của

Pháp Hoa thü khi nghe pháp chån thêt nhçt thừa, các đû

tử của Ngài không thù hiùu và phát tåm tu Pháp Hoa

được. Cũng như chư Phêt quá khứ, ban đæu Ngài nói

pháp Tứ đø đøn Thêp nhị Nhån duyön và Lục độ ba la mêt.

Chúng sanh nương theo tu hành, đíc đäo, đíc quâ, đíc

pháp sai khác. Đi÷u này chứng tỏ kinh Phêt nói có vô

lượng, vô biön, vô số nghÿa. Bước qua được cửa Vô lượng

nghÿa, mới thåm nhêp vào cânh giới Pháp Hoa. Vü vêy,

kinh Pháp Hoa được thuyøt giâng trâi qua nhi÷u nëm

tháng, hành giâ vén câm nhên và tu được. Nøu chþ có

một nghÿa, thü chþ cæn hành trü một læn là thông được với

chư Phêt, không phâi nhọc công suốt đời tu tçt câ pháp.

Hành đäo từ địa vị phàm phu đøn quâ Thánh, tåm

hành giâ triùn chuyùn theo từng niûm sanh diût, nön giáo

pháp của Phêt cũng theo đó mà thay đổi. Từ khi sơ

chuyùn pháp luån đøn hội Pháp Hoa, trâi 40 nëm, Phêt

rñn luyûn và giáo dưỡng chúng tam thừa thuæn thục.

Thanh vën, Duyön giác và Bồ tát vý như ba cçp bêc của

tiùu học, trung học và đäi học. Trong thời gian 40 nëm

đào täo chúng tam thừa, Phêt đưa ra những mô hünh tu

19

têp kiùu méu đù chuèn bị cho họ bước vào täng bý yøu

của Như Lai.

Ngài Trý Giâ đäi sư vý Phêt trao kinh Pháp Hoa giống

như ông trưởng giâ chþ phú chúc gia tài cho người con có

đủ tư cách và khâ nëng trông coi sự nghiûp. Cũng vêy,

Đức Phêt huçn luyûn chúng hội suốt 40 nëm đoän säch

træn cçu, hoàn toàn thanh tịnh, Ngài mới cho gia bâo

Pháp Hoa. Được giáo dưỡng thuæn thục rồi, chúng tam

thừa cùng bước vào thø giới Vô lượng nghÿa gọi là đồng

quy giáo.

Như vêy, kinh Vô lượng nghÿa là cửa ngõ dén vào thø

giới Pháp Hoa, dùng đù tổng kiùm tra læn cuối tư cách

của chúng tam thừa trước khi họ thực sự trở thành hành

giâ Pháp Hoa kiùu méu.

Theo Ngài Thiön Thai, thọ trü Pháp Hoa tam đäi bộ

gồm : Vô lượng nghÿa, Pháp Hoa và Quán Phổ Hi÷n mới

trọn võn được. Trước khi Phêt giới thiûu pháp hội vượt

ngoài tæm thçy biøt của con người, Ngài nói kinh Đäi thừa

Vô lượng nghÿa hay nói những gü mà tåm thức con người

không tiøp thu được, vü sự vêt luôn biøn đổi không dừng.

Lúc trước, chúng hội tu hành theo mô hünh cố định đù diût

trừ tham sån phi÷n não. Đøn nay, bước vào thø giới Vô

lượng nghÿa, thåm nhêp vào dòng thác trý tuû Như Lai,

không còn khuôn méu cố định nào có thù có tác dụng.

Tçt câ pháp trôi chây miön viún, biøn hóa linh hoät vô

cùng tên, chþ hiûn hữu những Bồ tát đa däng, tùy loäi hiûn

thån đù cứu khổ chúng sanh. Linh hoät tánh của Vô lượng

nghÿa diún nói vô cùng tên. Không đät được träng thái tåm

chứng này mà tu hành, Huy÷n Giác thi÷n sư quở trách như

kó đøm ti÷n dùm người khác. Đøm suốt đời münh, vén là kó

ën xin, chîng được lợi ých gü.

20

Trụ trong Vô lượng nghÿa, một cåu một chữ trong kinh

mang ý nghÿa biøn đổi không lường, là nhịp cæu đưa hành

giâ đøn thø giới mæu nhiûm của Pháp thån và Báo thån

Phêt. Thêt vêy, Ngài Trý Giâ thåm nhêp cửa Vô lượng

nghÿa bước vào thø giới Pháp Hoa câm nhên được chữ

Diûu. Ngài giâng cho vua Tuyön Đø nghe suốt ba tháng

vén chưa nói høt ý nghÿa của chữ này. Hoðc Ngài Nhêt

Liön Thánh nhån tổng nhiøp được Vô lượng nghÿa trong

một cåu niûm đ÷ kinh Pháp Hoa. Ngài li÷n thông được tçt

câ pháp, täo thành một lực dụng bçt khâ tư nghü, sóng

bủa ba đào cũng phâi lðng yön và chuyùn đổi câ tư

tưởng xã hội thời bçy giờ.

Trước khi Phêt đưa chúng hội vào cânh giới Pháp Hoa,

Ngài nói kinh Đäi thừa Vô lượng nghÿa. Bồ tát Đäi Trang

Nghiöm hỏi Phêt : “Kinh này từ nơi nào tới, sô đi v÷ đåu và

trụ ở chỗ nào ?”. Ngài trâ lời : “Kinh này từ nhà chư Phêt

mà tới”. Nhà chư Phêt là tåm từ bi. Chúng tam thừa đã ra

khỏi sanh tử, vü tünh thương tràn đæy đối với chúng sanh

mà Phêt trao kinh này cho các Ngài. Tåm từ của các Ngài

lan rộng đøn đåu thü pháp cũng theo đó biøn chuyùn

thành vô lượng.

“Kinh này sô đøn chỗ chúng sanh phát tåm Bồ đ÷”.

Chúng tam thừa chýnh là những hành giâ phát tåm Bồ đ÷.

Các Ngài đã vượt ra ngoài định luêt chi phối của tam giới

và đang tiøp tục đoän đường cæu Vô thượng chánh

đîng giác, cứu độ chúng sanh. Thành tựu tư cách như

vêy, các Ngài mới đủ khâ nëng thåm nhêp trý tuû Như Lai

và trở thành người thay thø Phêt diún dịch Vô lượng nghÿa

pháp.

21

Qua cåu trâ lời của Phêt với Bồ tát Đäi Trang Nghiöm,

chúng ta nhên được ý nghÿa của danh từ “Giáo Bồ tát

pháp” trong tön kinh, không chþ đơn giân có một nghÿa

thông thường là pháp đù däy Bồ tát. Nó còn mang ý

nghÿa quan trọng là pháp đù hünh thành các vị Bồ tát, một

biùu tượng đõp trong nhån gian, khiøn mọi người đ÷u quy

ngưỡng, làm lợi ých cho muôn loài.

Ngoài ba đðc týnh : Đäi thừa, Vô lượng nghÿa, Giáo Bồ

tát pháp, đðc týnh thứ tư của pháp này là Phêt sở hộ niûm.

Tçt câ chư Phêt khi hành đäo Bồ tát là tu nhån, thành Phêt

là køt quâ. Qua quá trünh tu hành, các Đức Phêt đã tüm ra

chån lý, tüm được dòng thác trý tuû Như Lai và đang sống

trong køt quâ đó. Nøu rời bỏ tri giác çy, không còn là Phêt.

Tư cách của một hành giâ tham dự vào cânh giới Vô

lượng nghÿa được triùn khai đæy đủ qua ba phèm của

kinh : Đức hänh, Thuyøt pháp và Công đức. Ba phèm này

tiöu biùu cho ba tæng kiùm tra tư cách hành giâ. Tæng thứ

nhçt kiùm tra đức hänh, tæng thứ hai kiùm tra tri thức và

tæng thứ ba kiùm tra khâ nëng truy÷n bá kinh Pháp Hoa

của hành giâ. Vượt qua ba tæng kiùm tra này, hành giâ là

méu người lý tưởng tràn đæy tư cách thánh thiûn đù bước

vào cânh giới mæu nhiûm Pháp Hoa.

1 - Kiùm tra đức hänh :

Mục tiöu Đức Phêt ra đời, giâng kinh Pháp Hoa, khai

tri kiøn Phêt, giúp cho chúng sanh thành Phêt. Tuy nhiön,

quan sát chúng sanh nghiûp cçu nðng n÷, đæy đủ tham

sån phi÷n não, không thù trong nhçt thời chuyùn đổi

chúng thành thuæn thiûn được. Ngài mới dùng phương

tiûn düu dít họ từng bước vào đäo.

Trâi 12 nëm đæu, Phêt nói pháp Tứ đø, lçy giới làm

cën bân, tác động cho đäi chúng xa rời nghiûp ác, phát

22

triùn tánh lành, trở thành người tốt trong xã hội. 12 nëm

này chþ đù xåy dựng đäi chúng thành người đức hänh,

đào täo con người phàm phu trở thành một Tỳ kheo. Tỳ

kheo là người phâi có dáng giâi thoát, trông xa thçy đõp

như loài cỏ hương, nhưng sống gæn vị Tỳ kheo thçy càng

đõp hơn. Không phâi chþ có tướng hâo bön ngoài mà cử

chþ, lời nói, hành động đ÷u thánh thiûn, có tác dụng làm

cho người vơi đi phi÷n não.

Chúng Thanh vën tu pháp Tứ đø, rñn luyûn đức hänh,

trở thành người đäo đức thực sự, không lỗi læm ở thø gian,

không làm mçt lòng người mới có thù giáo hóa chúng

sanh. Phêt uốn nín Thanh vën trong quá trünh 12 nëm tu,

họ phâi lóng nghe những chþ trých xung quanh đù y pháp

sám hối, tự sửa münh cho trong säch læn và tu cho tròn đủ

37 Trợ đäo phèm. Trong 37 Trợ đäo phèm lçy Bát chánh

đäo làm cën bân đù định giá trị của hành giâ Pháp Hoa.

Trước høt, hành giâ tự xòt cái nhün sự vêt của münh có

chýnh xác hay không, có đúng sự thêt không? Thông

thường cái thçy của phàm phu thường bị thiön lûch hoðc

tæm nhün không quá đường chån trời, còn bị lû thuộc vào

yøu tố tünh câm từng người. Nøu thçy trön cën bân tham

vọng, bñ phái thü còn vô số sai trái khác nữa.

Trön bước đường tu têp, tùy trünh độ tu chứng mà

chúng hội đät được những cái thçy khác nhau. Hàng A la

hán an trụ thi÷n định, thực chứng huû nhãn, biøt được

diún biøn của ba đời trước và ba đời sau. Hàng Bồ tát

chứng đíc pháp nhãn biøt được tổng hợp các pháp và

đøn giai đoän cuối cùng đíc được Phêt nhãn thçy tçt câ

pháp tồn täi biøn hóa một cách chýnh xác như thçy vêt

trong lòng bàn tay.

23

Kø đøn kiùm tra lời nói của hành giâ có đúng như thêt

hay không. Tåm lý thø gian thường muốn cho cåu chuyûn

hçp dén nön thường bịa đðt thöm thít. Vü vêy Đức Phêt

däy chúng ta không được nói thöu dût, nói lưỡi đôi chi÷u.

Sở dÿ Phêt được mọi người tin cêy tôn kýnh vü lời nói của

Ngài luôn luôn đúng thêt. Ngài thường suy nghÿ những lời

hay lô phâi theo đúng chánh pháp. Chúng sanh thường

đù tåm trý chäy theo những ý nghÿ ác độc tà däi, buông

lung, sức têp trung trở thành yøu kòm. Trái läi, Phêt luôn trụ

trong tư duy chån chýnh, nön mọi hiùu biøt không bao giờ

sai læm.

Từ suy nghÿ đúng đín, hành giâ siöng nëng phát huy

những viûc làm tốt đõp, mang lợi ých cho mọi người.

Ngoài ra, đời sống và ngh÷ nghiûp của hành giâ Pháp

Hoa phâi lương thiûn chån chýnh và cuối cùng phâi luôn

sống trong tam täng giáo điùn. Sự hiùu biøt của hành giâ

do træm münh trong giáo pháp Như Lai, đät được thçy biøt

chính xác. Thành tựu viön mãn pháp tu Bát chánh đäo,

hành giâ mới tròn đæy giới đức, qua được cửa thứ nhçt

của Vô lượng nghÿa đù thåm nhêp thø giới Pháp Hoa.

Nøu thiøu phæn đức hänh cën bân này, hành giâ tự

bị đào thâi từ vòng thứ nhçt như 5.000 Tỳ kheo tëng

thượng män. Họ không bị ai đuổi mà tự xçu hổ, lú Phêt, rồi

bỏ đäo tràng ra đi.

2 - Kiùm tra khâ nëng hiùu biøt là nội dung của phèm

Thuyøt Pháp :

Trước khi hành giâ thuyøt pháp, phâi thçu rõ pháp.

Nøu không biøt mà giâng nói, pháp trở thành phi pháp. Ở

giai đoän trước, tu Duyön giác, Phêt däy hành giâ quan

sát các pháp. Nghÿa là quan sát sự vêt biøn chuyùn và

24

biøt được sự thay đổi chýnh xác của nó, hành giâ sô nói

không sai læm.

Đức Như Lai không rời thø giới này, Ngài đíc đäo do

quán thø gian pháp. Vü vêy quán sát pháp là quan sát thø

gian. Lüa bỏ thø gian tu hành không thù thành tựu được.

Trang bị bìng hiùu biøt đúng như thêt, từ sơ chuyùn

pháp luån ở Lộc Uyùn đøn Kỳ Hoàn tịnh xá qua Trúc Låm

và sau cùng ở hội Linh Sơn, Đức Phêt thuyøt pháp cho

các đối tượng khác nhau : quốc vương, A la hán, Bých chi

Phêt, Bồ tát. Tùy cơ câm mà chúng hội thọ nhên pháp

tương ứng lợi läc khác nhau.

Tuy nhiön, nøu gðp đối tượng có đủ khâ nëng tiøp

nhên, Phêt mới giâng nói. Như đối với hàng Duyön giác là

những người có trý, do phước đức trý tuû tých lũy từ nhi÷u

đời, sanh ra bèm tánh thông minh. Ngài däy họ pháp

quán nhån duyön, quan sát vũ trụ từ hữu hünh đøn vô hünh,

thçy được cội nguồn của chån thêt pháp và mối tương

quan tương duyön täo nön tồn täi giữa các pháp. Từ đó

Duyön Giác dùng lửa chánh định đốt säch nön không còn

vêt nào dýnh lýu với họ và đät quâ vị Bých chi Phêt.

Phêt cũng däy họ quan sát v÷ sự hünh thành của thån

người do tứ đäi täo nön. Đối với người chþ sống với bân

nëng, cơm ën áo mðc, tçt nhiön họ tuyût phæn ở lãnh vực

tri kiøn này. Hàng Bých Chi Phêt quan sát tên cùng thån ngũ

uèn chþ thçy do nhån duyön giâ hợp mà có, nhån duyön ly

tán, thån sô tự mçt. Dù sao, con người theo lời Phêt däy là

một sinh vêt tối linh so với các loài khác vü chþ có con người

mới có khâ nëng tu thành Phêt, nhờ tám giác quan mà

các loài khác không hội đủ.

Khi tu pháp quán 12 nhån duyön đù trở thành Bých chi

Phêt, Phêt däy hành giâ quan sát ngũ çm có sáu cën tiøp

25

xúc với sáu træn sanh ra sáu thức tổng cộng gọi là 18 giới.

18 giới này tác động trong sáu đường chúng sanh gåy ra

108 phi÷n não. Quan sát cën bân phi÷n não qua pháp

nhån duyön, nhên thçy từ một niûm tåm của hành giâ

phóng ra, xoay væn trong sự tương quan tương duyön

biøn hóa và đưa đøn tám muôn bốn ngàn phi÷n não træn

lao.

Ở giai đoän kiùm tra đợt hai, hành giâ phâi có khâ

nëng hiùu biøt tường tên, biøt được diún biøn vêt lý và

tåm lý đúng như thêt rồi mới thuyøt pháp. Vü vêy bài pháp

của hành giâ thỏa mãn được sở cæu sở nguyûn của

chúng sanh, mới giáo hóa họ được.

Trụ ở từng thứ nhü của Vô lượng nghÿa, hành giâ đang

đi trön con đường Trung thừa. Tư cách đäo đức ở tæng thứ

nhçt của Vô lượng nghÿa phâi gín li÷n với tri thức chýnh

xác như thêt ở giai đoän hai, mới thực sự täo thành hünh

ânh một hành giâ Pháp Hoa thay Phêt tuyön pháp mæu

trön thø gian này.

3 - Tæng thứ ba của Vô lượng nghÿa kiùm tra v÷ khâ

nëng giáo hóa là Bồ tát hänh hay mười đi÷u công đức

của kinh :

Khi đæy đủ đức hänh võn toàn và trang bị một tri kiøn

chýnh xác đúng như thêt, hành giâ dçn thån vào đời

chứng nghiûm những bài pháp học được ngay trong thực

tø cuộc sống.

Mỗi người tùy tư thø và vị trý hành đäo mà sử dụng

được từng phæn công đức khác nhau. Nøu hành giâ may

mín vào được thø giới Pháp Hoa, nhên được một trong

những công đức bçt khâ tư nghü. Nhưng một niûm tåm

khởi lön ngën cách với Phêt, hành giâ li÷n rơi trở läi thực tø

của phàm phu. Bçy giờ tưởng còn mæu nhiûm, nhưng sự

26

thêt không có køt quâ nữa. Cũng như muốn sử dụng máy

phâi có người biøt đi÷u khiùn. Con người của Pháp Hoa

mới thọ trü được kinh Pháp Hoa. Con người của Pháp Hoa

là Bồ tát ở dưới däng thức thứ hai, không phâi là con

người phàm phu này. Vü vêy tu các pháp thuộc nhån

thiön, Phêt vý như ta làm viûc “cái giá một ngày” høt sức

cực khổ mà lợi ých không được bao nhiöu.

Tçt câ viûc hành giâ làm dù hữu lêu hay vô lêu, nøu

biøt nương theo Bồ tát hänh đ÷u được chuyùn sang thø

giới Thêt Báo. Nhờ vêy tuy thân còn ở thø giới này mà đã

liön hû với thø giới kia. Khi hành giâ làm viûc bìng tåm vô

cæu, mọi công đức mæu nhiûm sô tuæn tự hiûn ra. Trái läi,

khi đðt kø hoäch li÷n kõt vào cuộc sống : síc, thọ, tưởng,

hành, thức, nghÿa là bị con người ngũ uèn ngën che,

không thù nhên được mæu nhiûm nữa.

Mười công đức của kinh Pháp Hoa dưới đåy là køt

quâ của Bồ tát ở tam thừa, chþ bìng Bồ tát sơ phát tåm ở

viön thừa.

1 - Công đức thứ nhçt : Chuyùn phi÷n não thành Bồ

đ÷

Khi hành giâ thọ trü kinh, tåm duyön được với kinh và

Phêt, công đức lành sanh ra. Những ngën che của phàm

phu tự tan biøn, sáu cën trở thành thanh tịnh. Tçt câ phi÷n

não trước kia tác häi hành giâ bao nhiöu, nay đ÷u chuyùn

thành phương tiûn tốt đù hành đäo.

Trước đó, khi chuyùn pháp Tứ đø ở thành Ba la näi,

Phêt däy phâi đoän trừ phi÷n não. Vü đối với tåm lượng

chán nân mût mỏi của chúng hội bçy giờ, phi÷n não là

chướng ngäi. Ngược läi, nay tuy Bồ tát bị cách çm, mang

thån phàm phu mà câm được kinh hay niûm danh hiûu

Phêt, tçt câ nghiûp xçu trở thành tánh Bồ đ÷, ác hóa thiûn.

27

Vý như hoa sen hút bùn nhơ chuyùn ra hương sen thơm

ngát.

Nương công đức kinh và thæn lực của chư Phêt, hành

giâ chuyùn đổi toàn bộ con người, những tåm trược ác,

tham lam ganh ghét, sân hên, si mö không còn tác dụng

nữa và biøn thành tåm đäi bi, nhén nhục, trý tuû. Tuy nhiön,

nøu hành giâ khởi niûm đíc được pháp này, tức thü công

đức cũng tự động tiöu tan theo vọng niûm điön đâo.

Sử dụng được công đức bçt khâ tư nghü thứ nhçt,

hành giâ có khâ nëng hành đäo như Bồ tát sơ địa. Chîng

những không qua giai đoän tiûm tu của hàng Thanh vën,

mà bỏ luôn được 40 giai đoän của Bồ tát từ thêp týn đøn

thêp trụ, thêp hänh, thêp hồi hướng đù đi thîng vào Bồ

tát thêp địa. Đät được công đức thứ nhçt, tự nhiön công

đức thứ hai sanh ra.

2 - Công đức thứ hai : Tu một pháp thông tçt câ pháp

Theo Ngài Trý Giâ, từ Phêt giới quan sát tçt câ pháp

Phêt däy xuống đøn tên cùng chýn loài thø giới khác đ÷u

không chướng ngäi. Khởi đæu, Phêt nói pháp Tứ đø cho

nëm anh em Ki÷u Træn Như và các ông tiøp nhên được dú

dàng. Pháp này là tư nghü sanh diût Tứ đø, không phâi là

pháp chån thêt vü có thù tu và hiùu bìng tri thức phàm

phu.

Từ pháp sanh diût læn tu lön, tåm niûm chúng hội đổi

thay từng giai đoän và nhên được nghÿa lý khác nhau.

Quâ vị cũng theo đó mà lớn dæn, đíc được pháp noãn,

pháp đânh, pháp nhén, quâ Tu đà hoàn, Tư đà hàm, A na

hàm. Đøn giai đoän này, chúng hội đã bước sang bçt tư

nghü sanh diût Tứ đø, vượt ngoài hiùu biøt của loài người.

Khi đät đøn quâ vị A la hán, chúng hội vượt qua ranh

giới sanh diût môn, vào cânh giới bçt tư nghü bçt sanh bçt

28

diût Tứ đø. Hành giâ hoàn toàn tự täi, nói pháp không

chướng ngäi. Cũng những ngôn ngữ ban đæu này mà nay

giâi đáp được vô số bài toán của thø gian. Đó là con

đường hành đäo thông thường của mọi người.

Tuy nhiön, hành giâ Pháp Hoa không theo phương

hướng này, hành giâ đốt giai đoän vượt bỏ thời gian 40

nëm theo Phêt, nghe pháp, đù đät đøn ti÷n Pháp Hoa.

Hành giâ dùng tåm hoàn toàn thanh tịnh, vô nhiúm trước

mọi phi÷n não træn lao, tu một pháp thông được tçt câ

pháp. Ở giai đoän này, hành giâ vén làm công viûc bön

ngoài thçy tæm thường như läy Phêt, tụng kinh nhưng täo

được lực dụng bçt khâ tư nghü, tự nhiön thông được tam

thiön đäi thiön thø giới.

Hành giâ thông suốt pháp Phêt và cën tánh hành

nghiûp của chúng sanh. Vü vêy, một cåu, một chữ trong

kinh giâng thành vô số nghÿa, nói một ngày, một tháng,

một nëm cũng không høt. Tçt câ chúng sanh đøn, hành

giâ biøt chúng muốn gü, làm gü, tu pháp gü và tùy cën cơ

mà chþ däy cho họ được lợi ých. Trường hợp điùn hünh ở

Nhêt có ông Ikeda sử dụng được công đức này. Ông mồ

côi cha mõ, làm ngh÷ bán báo, được Nhêt Đät Thượng

Nhån däy niûm đ÷ kinh, bçt thæn ông mçt tướng ngọng

và trở thành pháp sư nói giỏi hơn thæy. Nhờ niûm đ÷ kinh,

ông thông được tçt câ pháp. Nương thæn lực kinh, ông tự

động giâi đáp được tçt câ vçn đ÷ không phâi học.

Thành tựu công đức thứ hai, hành giâ tuy còn mang

thån phàm phu nhưng làm viûc như hàng Bồ tát nhị địa.

29

3 - Công đức thứ ba : Hành giâ còn phi÷n não vén

được tự täi trong ba cõi

Khi thông được tçt câ pháp, hành giâ qua läi ba cõi,

xuống lön chýn đường hoàn toàn không chướng ngäi,

không ô nhiúm. Mðc dù còn mang thån ngũ çm đã liön

hû được với chư Phêt tương tục nön ra vào sanh tử tự do;

từ Bồ tát giới đøn địa ngục giới, tùy ý thay đổi síc thån.

Bçy giờ, hành giâ đủ tư cách đâm nhiûm sứ mûnh mà

Phêt giao phó. Dù ở trong nhà lửa vén an nhiön tự täi đưa

mọi người v÷ thø giới Cực Läc. Đåy là tư thø của Bồ tát ở

Ta Bà đù trợ hóa cho Phêt, tương đương với Bồ tát đû tam

địa.

4 - Công đức thứ tu : Chưa độ münh mà có thù độ

người

Tuy còn thån phàm phu vén làm bän được với Bồ tát

mười phương. Cũng như trường hợp Huû Tư thi÷n sư lêp

giới đàn vô tướng đù đưa Trý Giâ đøn thø giới chư Phêt,

tham dự vào Bồ tát học xứ, ngang hàng với Bồ tát hành

đäo trong mười phương.

Dù chþ mới phát tåm Bồ đ÷, hành giâ cũng được coi

là Pháp vương tử, cha là Phêt, mõ là kinh Pháp Hoa. Bồ Tát

mới phát tåm được vý như hoàng tử, dù còn nìm nôi vén

được thæn dån kýnh nù và làm bän với các con vua khác.

Ở vị trý đồng đîng với Bồ tát mười phương, hành giâ

một mðt trụ thån nơi Ta Bà, một mðt tham dự các Bồ tát

học xứ, trau giồi trý tuû. Vü vêy, tuy hành giâ còn nhỏ nhưng

nhên được Phêt lực, Pháp lực, Bồ tát lực mười phương,

täo được lực dụng bçt khâ tư nghü, ngày đöm đ÷u có

Thiön long bát bộ che chở, ác ma ngoäi đäo không xåm

häi được.

30

5 - Công đức thứ nëm : Tuy còn phi÷n não mà làm

viûc như có thæn thông

Trü kinh Pháp Hoa đät được bốn đi÷u công đức nói

trön, hành giâ tuy còn phi÷n não, trông vào thêt tæm

thường nhưng làm được viûc phi thường. Đó là Bồ tát nội

bý ngoäi hiûn, b÷ ngoài thị hiûn thån phàm phu, Thanh vën,

mà bön trong đæy đủ thæn thông, độ được vô số chúng

sanh. Viûc làm của các Ngài vượt ngoài sự thçy biøt của

phàm phu.

Họ hành đäo dưới däng tåm chơn như, tác động cho

người mà chýnh người này cũng không hay biøt. Kinh vý họ

như Long cung thái tử, mới sanh bây ngày đã có thù làm

måy nổi lön và mưa tuôn xuống. Hành giâ ở giai đoän này

ngang với Bồ tát đû ngũ địa.

6 - Công đức thứ sáu : Tuy còn phàm phu mà làm cho

người dứt phi÷n não

Hành giâ còn đủ phi÷n não ràng buộc nhưng đã là

bóng mát nương tựa cho chúng sanh. Những tåm hồn

đau khổ tuyût vọng đøn độ có thù tan thån mçt mäng,

nøu đøn với hành giâ đ÷u được bünh ổn. Thêm chý chþ

nghe tên, hoðc chþ nghÿ đøn hành giâ, cũng nhên được sự

an lành.

Nương công đức kinh, hành giâ trçn át được nghiûp

lực chúng sanh, trong nhçt thời, ngang hàng với đû lục

địa Bồ tát. Được công đức thứ sáu này, lời nói nào của

hành giâ cũng thành sự thêt, mọi người nương theo tu

hành đ÷u đíc pháp, đíc quâ.

Kinh vý như hoàng tử còn nhỏ mà nhờ uy đức của vua

cha nön cai trị được toàn dån. Hành giâ cũng vêy, tuy

còn ở địa vị phàm phu, nhưng nhên được Phêt lực truy÷n

31

vào, thay thø chư Phêt giáo hóa chúng sanh, mọi viûc

làm đ÷u là Phêt sự.

7 - Công đức thứ bây : Tự nhiön được Ba la mêt và

các thæn thông

Đồ chúng của Phêt như Ngài Ca Diøp, Xá Lợi Phçt, Tu

Bồ Đ÷ v.v„ theo Phêt từ ban đæu, gia công tu hành 37 Trợ

đäo phèm chứng Diût đø Niøt bàn.

Nay hành giâ Pháp Hoa không tu 37 phèm Trợ đäo

mà tự nhiön các Trợ đäo phèm đ÷u thành tựu. Thêt vêy,

hành giâ không cæn phâi trâi qua nhi÷u kiøp đù tu pháp

đoän dục khử ái, chþ nhçt tåm thọ trü kinh Pháp Hoa, tự

động nhàm chán mọi đím say dục läc thø gian. Hoðc

hành giâ không tu Bát chánh đäo, pháp này cũng tự

thành tựu. Vü trong một niûm tåm thanh tịnh tương ưng với

kinh, thçy đúng như thêt, không còn tà däi. Chîng những

37 phèm Trợ đäo mà câ 6 pháp Ba la mêt hành giâ cũng

không tu, nhưng tự nhiön chứng được.

Tuy nhiön, đó không phâi là thực chứng như hàng A

la hán, Bồ tát đät được. Hành giâ nương vào công đức

kinh và thæn lực chư Phêt có được những pháp bçt khâ tư

nghü này. Ngược läi, chþ khởi một niûm tëng thượng män,

li÷n rớt trở läi thån phên hèm hiu của phàm phu.

8 - Công đức thứ tám : Những người chống trái trở

thành thuên hòa

Hành giâ có khâ nëng làm cho người phát tåm Bồ đ÷.

Người đøn với hành giâ thực không phát tåm nhưng nhờ

nương công đức kinh, hành giâ chuyùn đổi được họ.

Bồ tát sơ tåm khởi một niûm thanh tịnh duyön với kinh,

sô khơi dêy tåm Bồ đ÷ cho người khác; nhưng niûm sau

không thanh tịnh, nön không trưởng dưỡng được Bồ đ÷ tåm

này một cách liön tục. Ngược läi, các vị Bồ tát lớn thanh tịnh

32

miön viún, công đức tròn đæy, bçt cứ lúc nào nghÿ tưởng

đøn các Ngài, chúng sanh đ÷u được thanh tịnh.

9 - Công đức thứ chýn : Túc nghiûp dứt, được nhäo

thuyøt biûn tài, chứng được đà la ni

Đøn giai đoän này, những nghiûp còn läi nhçt thời

đ÷u tan hoäi và hành giâ được nhäo thuyøt biûn tài,

chứng được đà la ni, tương đương với Bồ tát cửu địa. Bçy

giờ hành giâ thông suốt mọi vçn đ÷ không cæn phâi học

như hai vợ chồng ông Okano ở Nhêt được gọi là ông Hòa

Thượng, là một người thợ sửa radio tæm thường.

Khi ông phát tåm Bồ đ÷, nương công đức kinh tu têp,

cuộc đời hai người hoàn toàn đổi mới. Từ một người thợ

tæm thường, câ hai ông bà trở thành pháp sư nổi tiøng,

nhäo thuyøt biûn tài. Bçt cứ người nào đøn với ông bà

cũng tüm được sự bünh an cho tåm hồn. Vü độ câm kinh và

lòng từ bi của ông bà liön tục nön công đức sử dụng và

phước báo không thay đổi.

Đíc được pháp này, tuy còn ở địa vị phàm phu, đã

phån thån đi giáo hóa khíp thø giới, thêm chý däy câ loài

thú tu hành. Hành giâ thuyøt pháp, khuyön däy dưới däng

con người thứ hai, nön chýnh hành giâ cũng không biøt. Vü

vêy, mà từ loài người đøn loài cæm thú câm ơn giáo hóa

kòo đøn quy ngưỡng.

10 - Công đức thứ mười : Phàm phu thån hành Bồ tát

đäo

Sử dụng được công đức thứ mười, hành giâ tương

đương với Bồ tát Đîng giác, tuy còn ở chốn phàm phu đã

phát được a tëng kỳ thû nguyûn. Tünh thương của hành

giâ bìng với Quan Âm, phổ cêp đøn muôn loài mọi giới,

nhçt thời đæy đủ 10 hänh nguyûn của Phổ Hi÷n.

33

Nương công đức kinh, hành giâ giáo hóa được khíp

mười phương; một niûm vọng động khởi lön, li÷n rớt trở läi

thø giới phàm phu. Nhưng hành giâ vén nhên được công

đức từ các thø giới kia gởi v÷, nghÿa là bị đọa mà vén tu

được.

Mười công đức nói trön được Đức Phêt xác định chþ

có Bồ tát nhån gian mới sử dụng được. Bồ tát nhån gian là

Bồ tát vü thương chúng sanh trở läi cõi Ta bà đù hóa độ.

Các Ngài thọ ngũ çm thån nön bön ngoài vén có phi÷n

não træn lao như mọi người, còn bị nghiûp têp quán chi

phối, nhưng bön trong hoàn toàn thanh tịnh. Khi thọ trü kinh,

trong ngoài đ÷u thanh tịnh, đương nhiön phá được bức

màn vô minh thông từ trong ra ngoài và lúc trở läi tư thø

phàm phu, các Ngài vén thanh tịnh.

Vü vêy, Phêt nói Bồ tát hiûn vào Ta Bà độ sanh có kinh

bâo vû, không sợ mçt kiøp. Ngược läi, chúng phàm phu

trong ngoài đ÷u nhiúm ô, nghiûp chủng tử là nghiûp tội lỗi,

chưa đối cânh mà tåm ác đã hiûn ra. Đåy là chúng sanh

phàm phu điön đâo vü nëm món dục trôi lën trong sanh tử,

không thù sử dụng được phæn công đức này.

Tóm läi, kinh Vô lượng nghÿa đánh dçu tổng

køt 40 nëm thuyøt pháp của Đức Phêt và mở ra cánh cửa

cho chúng tam thừa đã hoàn tçt quá trünh tu giới, định,

tuû bước vào thø giới Pháp Hoa, nhên lãnh çn chþ của

Phêt, thay Ngài giáo hóa ở cõi Ta Bà, làm lợi läc cho

chúng hữu tünh.

34

Phẩm 1

TỰA

I. LƯỢC VĂN KINH

Một thuở nọ, Đức Phêt ở núi Kỳ Xà Quêt thuộc thành

Vương Xá cùng với chúng Tỳ kheo 12.000 vị, 6.000 Tỳ kheo

Ni, 80.000 Bồ tát, 70.000 chư Thiön, 8 vị Long vương, 4 Càn

thát bà vương, 4 A tu la vương, 4 Ca låu la vương và trëm

ngàn quyøn thuộc của các vị này. Vua A Xà Thø và đoàn

tùy tùng cũng đ÷u hiûn diûn.

Sau khi tứ chúng cúng dường và xưng tán, Phêt nói

kinh Đäi thừa Vô lượng nghÿa giáo Bồ tát pháp Phêt sở hộ

niûm. Nói kinh này xong, Ngài nhêp chánh định Vô lượng

nghÿa xứ. Khi đó trời mưa hoa Män đà la, ma ha Män đà la,

Män thù sa, ma ha Män thù sa, khíp cõi nước Phêt, vang

động sáu cách.

Từ tướng bäch hào của Phêt phóng ra một luồng hào

quang chiøu khíp 18.000 thø giới ở phương Đông, dưới

đøn địa ngục A tỳ, trön đøn trời Síc cứu cánh. Nhờ ánh

quang này, chúng hội thçy rõ sáu loài chúng sanh, chư

Phêt nói pháp, Bồ tát tu hành, thçy câ chư Phêt Niøt bàn

và viûc xåy tháp thờ Xá lợi.

Bồ tát Di Lðc và tứ chúng đ÷u ngäc nhiön trước hiûn

tượng chưa từng thçy. Di Lðc thay mðt cho chúng hội nhờ

Vën Thù giâi thých. Vën Thù cho biøt từ thời Đức Phêt quá

khứ Nhêt Nguyût Đëng Minh Như Lai, ông đã từng thçy

đi÷m lành này. Trước khi Phêt nói pháp quan trọng mà mọi

người khó tin theo, các Ngài phóng quang hiûn cânh như

vêy. Phêt Nhêt Nguyût Đëng Minh Như Lai cũng nói pháp

Tứ đø cho hàng Thanh vën, nói pháp 12 Nhån duyön cho

hàng Duyön giác và nói sáu pháp Ba la mêt cho hàng Bồ

tát.

35

Tiøp theo, có đøn 20.000 Đức Phêt đồng hiûu Nhêt

Nguyût Đëng Minh và đồng một họ là Phâ La Đọa. Đức

Phêt sau cùng lúc chưa xuçt gia có tám vương tử cai trị

bốn phương thái bünh. Nghe vua xuçt gia thành đäo Vô

thượng chánh đîng giác, họ cũng xuçt gia, phát tåm Đäi

thừa, tu hänh thanh tịnh, đ÷u làm pháp sư. Phêt Nhêt

Nguyût Đëng Minh cũng nói kinh Vô lượng nghÿa và nhêp

Vô lượng nghÿa xứ định. Khi çy, trời mưa hoa Män đà la,

Män thù sa và Phêt cũng phóng quang chiøu 18.000 thø

giới phương Đông.

Sau đó, Ngài nói kinh Diûu Pháp Liön Hoa cho Diûu

Quang Bồ tát trâi 60 tiùu kiøp. Người nghe pháp ngồi một

chỗ đøn 60 tiùu kiøp, thån tåm không động, không mût

mỏi, câm thçy thời pháp ngín ngủi như khoâng bữa ën.

Nói kinh này xong, Phêt Nhêt Nguyût Đëng Minh bâo đäi

chúng rìng vào khoâng giữa đöm, Ngài nhêp vô dư Niøt

bàn và thọ ký cho Đức Täng Bồ tát kø tiøp thành Phêt Tịnh

Thån Như Lai Ứng Cúng Chánh Đîng Giác.

Đúng như lời Ngài nói, vào giữa đöm, Ngài nhêp vô

dư Niøt bàn. Diûu Quang Bồ tát trü kinh Diûu Pháp Liên Hoa,

nói pháp trong 80 tiùu kiøp và däy cho 8 người con của

Phêt Nhêt Nguyût Đëng Minh vững tåm nơi đäo Vô

thượng chánh đîng giác. Tçt câ đ÷u læn lượt thành Phêt,

vị sau cùng hiûu là Nhiön Đëng. Trong 800 đû tử của Bồ tát

Diûu Quang, có một người tön là Cæu Danh. Người này

ham ưa danh lợi, tuy đọc tụng kinh nhưng không sống

theo tinh thæn kinh däy. Tuy nhiön, nhờ có nhån duyön

cën lành, nön Ngài cũng được gðp và cúng dường vô

lượng Phêt. Diûu Quang Bồ tát bçy giờ chýnh là ta và Cæu

Danh Bồ tát là Di Lðc.

36

Vën Thù køt luên đi÷m lành mà Phêt cho thçy hôm

nay không khác xưa kia. Ngài nghÿ rìng Đức Như Lai sô nói

kinh Đäi thừa Diûu Pháp Liön Hoa giáo Bồ tát pháp Phêt sở

hộ niûm.

II. GIÂI THÍCH

Qua phèm Tựa mở đæu kinh Pháp Hoa, chúng ta thçy

trụ xứ mà Phêt thuyøt kinh là Linh Thứu sơn hay núi Kỳ Xà

Quêt thuộc thành Vương Xá, thủ đô nước Ma Kiût Đà,

ngày nay là tiùu bang Bihar của Ấn Độ. Đåy là địa danh

sau cùng mà Phêt dừng chån trön bước đường giáo hóa

chúng sanh. Trâi qua 40 nëm düu dít chúng hội đù đưa

đøn đþnh núi Linh Thứu, Ngài mới nói Pháp Hoa, trong khi

các kinh khác Phêt đ÷u giâng ở tịnh xá.

Đi÷u này tiöu biùu cho sự nỗ lực gia công của hành

giâ vượt qua tçt câ khó khën, vên dụng tçt câ khâ nëng

leo lön núi mới lãnh hội được kinh Pháp Hoa. Nói cách

khác, 40 nëm Phêt rñn luyûn cho con người vượt qua sự

chi phối của thån tứ đäi (thån tứ đäi thường được vý như

bốn ngọn núi) mới được Như Lai truy÷n trao täng bý yøu.

Pháp tối thượng của Ngài đã được diún nói ở một

nước do bäo chúa A Xà Thø cai trị cực kỳ hung ác đøn độ

giøt cha häi mõ. Và núi Linh Thứu, chỗ ở của loài di÷u håu

chuyön bay xuống Thi Låm ở kø bön (bãi xác chøt) đù ën

thåy người chøt. Nhưng hoa Ưu Đàm đã nở trọn võn, tỏa

hương thơm ngát trön mânh đçt hung tàn bäo ngược này.

Thêt vêy, Phêt đðt chån đøn nơi đåy, dù chưa nói một lời,

nhưng uy đức và lòng từ vô lượng vô biön của Ngài đã

chuyùn hóa được tåm ác độc của vua A Xà Thø. Ông đã

từng làm viûc tội lỗi như thâ voi say häi Phêt hay xô đá đñ

37

Phêt. Nay ông trở thành người hộ pháp đíc lực nhçt và

cũng dén thæn dån v÷ dự hội Pháp Hoa.

Không giống các pháp hội khác, hàng thýnh chúng

våy quanh Phêt ở hội Pháp Hoa không bị giới hän bởi con

số và chủng loäi. Chúng Thanh vën và Bồ tát được coi là

quyøn thuộc k÷ cên Phêt. V÷ mðt tha thọ dụng thån hay

Phêt sanh diût, quyøn thuộc của Ngài là 12.000 Tỳ kheo, Tỳ

kheo Ni, tức chúng Thanh vën.

Trong số chúng Thanh vën này, có 1.200 vị A la hán.

Các Ngài đã chø ngự được mọi ham muốn, phi÷n não

không còn, được tự täi v÷ hiùu biøt, v÷ mọi lãnh vực, thoát

khỏi sự ràng buộc trong đời sống, có sức têp trung tư

tưởng và không giao động trước mọi hoàn cânh. Vü các

Ngài đã đät được lô sống siöu tự nhiön. Những vị này đã

chứng được sáu pháp thæn thông như : A Nhã Ki÷u Træn

Như, Ma Ha Ca Diøp, Xá Lợi Phçt, Mục Ki÷n Liön, Tu Bồ Đ÷,

v.v„

Ngoài các vị A la hán, còn có những vị được dự vào

dòng Thánh từ sơ quâ đøn tam quâ do Ngài A Nan dén

đæu.

Bön cänh hàng Thanh vën là quyøn thuộc của Phêt

sanh diût, còn có sự hiûn hữu của 80.000 Bồ tát k÷ cên với

Báo thån Phêt hay chån thån Phêt, mà hàng Thanh vën

và loài người không thçy được. Các vị này là đäi Bồ tát

không thối chuyùn ở đäo Vô thượng chánh đîng giác

như Vën Thù Sư Lợi, Quan Thø Âm, Đíc Đäi Thø, v.v„ Các

Ngài có pháp thæn biøn, giâng nói chánh pháp không

ngừng nghþ, luôn sống trong trý tuû Như Lai. Vü các Ngài đã

từng thån cên, cúng dường, tu học với muôn ức đức Phêt,

nổi tiøng thơm khíp mười phương, trang nghiöm thån tåm

bìng lòng từ, thường cứu vớt vô số chúng sanh.

38

Các vị Bồ tát đøn dự hội Pháp Hoa đông đủ như vêy

trong một hội trường hữu hän của núi Kỳ Xà Quêt, nhưng

không chướng ngäi cho Thanh vën. Vü các Ngài hiûn hữu

trong tư thø siöu hünh, thông được với các pháp. Vü vêy,

lúc đó trong đäo tràng, chúng Thanh vën thçy có Đức

Thých Ca bìng xương thịt trước mðt thuyøt pháp. Nhưng

đối với chúng Bồ tát, Đức Phêt nói pháp là Phêt siöu thực,

có tæm vóc lớn tương xứng với họ.

Ngoài ra, còn có Thiön Long bát bộ (Trời, Rồng, Dä

xoa, Càn thát bà, A tu la, Ca låu la, Khèn na la) cũng dự

hội. Thiön Long bát bộ hiùu theo nghÿa thứ nhçt là một

thực thù tồn täi khách quan, nhưng mít chúng ta không

nhên thçy được. Nghÿa thứ hai, hiùu theo triøt học, nhìm

chþ tåm träng con người chúng ta.

Mỗi người có trünh độ nhên thức và cuộc sống, nøu

đem phån tých, thçy giống như cá tánh của Thiön Long

bát bộ. Thý dụ Trời Phäm tiöu biùu cho những người sống

trong thi÷n định có tåm hồn hoàn toàn yön tÿnh, mang

thån người, nhưng không bị dục tünh quçy nhiúu. Hoðc Trời

Đø Thých tiöu biùu cho những người sống ở træn gian đæy

đủ phước läc, thån tướng xinh đõp và tåm hồn luôn vui

sướng. Hoðc Rồng, Dä xoa, A tu la tiöu biùu cho những

người hung dữ ngang bướng ở thø gian. Khi họ vào pháp

hội cũng trở thành hi÷n hêu và thåm nhêp pháp Phêt.

Tçt câ mọi chủng loäi trong pháp hội chíc chín sinh

hoät trong những cânh giới không cùng một luêt tíc và

đi÷u kiûn như thø giới vêt chçt của loài người. Tåm niûm,

hänh nguyûn của Thanh vën và Bồ tát khác nhau, nön uy

lực cùng tuû nhãn không thù giống nhau. Cũng như đối

với chúng trời, người và quỷ thæn, nghiûp lực lôi kòo tåm

thức họ theo những đường hướng không đồng. Tuy nhiön,

39

tçt câ đ÷u được tụ họp läi không chướng ngäi nhau trong

cùng pháp hội bìng một nëng lực bçt khâ tư nghü của

Phêt.

Phêt nói kinh Đäi thừa Vô lượng nghÿa cho Bồ tát. Đåy

là một bộ kinh giâng nói không cùng tên, biøn hóa không

lường. Chþ có hàng Bồ tát mới có khâ nëng thù nhêp

dòng thác trý tuû Như Lai. Đối với các pháp biøn dịch

không cùng, tåm Bồ tát đã hoàn toàn tự täi mới hiùu được

Vô lượng nghÿa vô số muôn màu. Hàng Thanh vën còn kõt

pháp, không thù vào cửa Vô lượng nghÿa.

Nói kinh Vô lượng nghÿa xong, Phêt nhêp Vô lượng

nghÿa xứ định, thån không lay động, tåm hoàn toàn tịch

tÿnh. Nhưng vô tác diûu lực của Ngài có một tác dụng såu

xa. Khi nhêp định, tåm thức của Ngài thông với pháp giới,

trở v÷ cùng tột thêt tướng các pháp, täo thành lực dụng

bçt khâ tư nghü đưa chúng hội vào cânh giới mæu nhiûm

của Phêt.

Träng thái yön lðng của Phêt ở Vô lượng nghÿa xứ

định lôi cuốn pháp hội vào định, täo thành sự thông đồng

giữa Phêt với chúng hội và Như Lai mới giáo hóa bìng

tåm, không bìng ngôn ngữ. Trong sự truy÷n thông qua

tåm, đäi chúng thçy hoa Män đà la, ma ha Män đà la,

Män thù sa, ma ha Män thù sa. Bốn loäi hoa này, hiùu

theo nghÿa thæn thoäi là hoa thực của chư thiön. Hiùu

theo tinh thæn triøt học, nó không phâi là một hiûn tượng

mà chýnh yøu mang ý nghÿa tác dụng của pháp Phêt.

Hoa Män đà la có rơi thêt hay không, không quan

trọng. Nhưng tác dụng của hoa làm cho chúng hội tịnh

nghiûp, nghe Phêt thuyøt pháp, tåm buồn phi÷n tự rơi

rụng. Đåy là đi÷u kiûn tçt yøu đù nói kinh Pháp Hoa, sống

trön cuộc đời không bị nhiúm ô mới vào đäo nhçt thừa.

40

Hay nói cách khác, hoa Män đà la làm phi÷n não mọi

người tiöu tan, giúp chúng hội trở v÷ träng thái tåm hồn

líng yön đồng với tåm Phêt, tiøp nhên được chån lý của

Đức Thø Tôn phô bày.

Theo tinh thæn này, hành giâ muốn cæu đäo phâi cæu

an tåm, đäo chþ có nơi tåm hồn bünh ổn. Xưa kia, Ngài

Thæn Quang sau bao tháng nëm tüm kiøm, chþ bít gðp

được sự bünh ổn hoàn toàn khi diûn kiøn Tổ Đät Ma trong

tuyøt länh phủ ngêp gối chån ở chùa Thiøu Låm. Hoa Män

đà la rơi ở Linh Thứu sơn cũng như tuyøt phủ ở chùa Thiøu

Låm, tçt câ tríng xóa một màu bäch nghiûp. Và đäo chþ

hiûn hữu nơi đåy cho những tåm hồn chý thành cæu pháp,

không còn gợn chút mây may vọng træn.

Khi tünh câm thương ghòt của con người đã rơi theo

hoa Män đà la, bìng tåm hồn trong tríng, chúng hội tiøp

nhên được ni÷m vui kỳ diûu. Một ni÷m vui vô tên, hoàn

toàn thanh tịnh ly træn, không có nguyön nhån, không có

đối tượng. Đó là träng thái tåm của người cæu đäo được

biùu hiûn bìng hoa Män thù sa. Được hai loäi hoa này

tươi nhuên, tåm chúng hội đã biøn thành tåm cực läc,

đäo tràng hoàn toàn thanh tịnh và thù nhêp vào thø giới

Pháp Hoa bao la kỳ diûu.

Chuyùn đổi thån tåm của chúng hội xong, Phêt biøn

Ta Bà thành Tịnh độ. Núi Kỳ Xà Quêt không còn là không

gian bị ngën cách bởi đçt đá núi rừng chêt hõp. Không

gian được trâi dài trong một vũ trụ vô cùng. Không còn gü

ngën cách giữa Thø Tôn và pháp giới.

Đçt chuyùn động sáu cách, biøn thån ngũ çm của

người dự hội täm thời thành thån Như Lai thông suốt pháp

giới. Tçt câ thø giới mười phương cũng biøn động như vêy.

Chúng hội được køt hợp thành một con người thứ hai, họ

41

thçy Phêt không còn là Tỳ kheo Cồ Đàm với mânh áo đơn

sơ, mang thån xác bò nhỏ. Ngài đã an trụ pháp giới bao

la, có thån biøn đổi tự täi không cùng và hiûn hữu thường

hìng bçt biøn gọi là Pháp thån Tỳ Lô Giá Na.

Đù thuyøt giâng pháp mæu tối thượng, khó tin khó

hiùu, không thù dùng ngôn ngữ diún tâ, Đức Thø Tôn

phóng một luồng hào quang từ tướng lông tríng giữa hai

chån mày chiøu suốt 18.000 thø giới ở phương Đông. Bäch

hào tướng này tiöu biùu cho trý tướng, là sự hiùu biøt vô

cùng tên của Phêt. Không chỗ nào ánh quang của Phêt

không chiøu tới, nghÿa là không có gü trong pháp giới Ngài

không biøt.

Sự kiûn chúng hội nương theo ánh quang của Phêt

quan sát pháp giới, hiùu theo thời đäi chúng ta ngày nay

không gü khác hơn là nương lời Phêt däy trong kinh đù biøt

rõ cuộc đời. Riöng tôi, không chờ Phêt ra đời, nhưng træm

münh trong tam täng giáo điùn 40 nëm. Nhờ vång lời Phêt

däy đù phát triùn trý tuû và đäo đức, tôi hiùu Phêt, làm

một vài viûc như Phêt däy. Tôi bít đæu nhün đời, thçy

người qua kinh điùn, không qua nghiûp thức. Bìng tåm

yön tịnh quan sát træn thø, tôi thçy rõ một người có lúc

đau khổ cùng tột như đang ở địa ngục A tỳ, có lúc họ läi

hưởng vui sướng cao độ như đang ở Trời Síc cứu cánh. Từ

cuộc sống thực này, tôi nhün thçy mọi người và chýnh thån

phên münh, tåm luôn biøn đổi từ träng thái này sang träng

thái nọ. Hay nói cách khác, sáu nóo luån hồi có đæy đủ

ngay trong một con người, thay đổi từng sát na, nøu

chúng ta đứng ở lêp trường chån thêt pháp quan sát sáu

đường chúng sanh.

Trong ánh quang của Phêt, chúng hội thçy rõ sinh

hoät của sáu loài chúng sanh từ địa ngục A tỳ đøn Trời

42

Síc cứu cánh. Và ở cânh giới Phêt quan sát ngược läi,

thçy được mọi thay hünh đổi däng của chýnh münh và mọi

người thån của münh từ vô thþ đøn vị lai, từ loài này vụt lën

ra chøt, sanh sang loài khác. Cuộc sống rçt ngín ngủi, khi

thü thọ thån đi bìng hai chån, có lúc đi bốn chån, läi có

lúc đi nhi÷u chån hoðc lën lóc đi bìng bụng. Dưới mít Bồ

tát, mọi trồi sụt trôi lën trong sanh tử như vêy hiûn rõ, vü thø,

dục läc thø nhån trở nön vô nghÿa đối với các Ngài.

Thçy được mọi diún biøn qua tuû giác của Phêt, là

thçy như thêt và siöu thời gian, thçu suốt từ vô thþ đøn tên

vị lai kiøp, không phâi là cái thçy hän hõp theo nghiûp lực

của mỗi loài trước khi dự hội Pháp Hoa.

Nương theo ánh quang Phêt cũng thçy có Phêt ra

đời, thành Phêt, màu thån như núi vàng, tiöu biùu cho bêc

siöu nhån xuçt hiûn đù cứu khổ chúng sanh. Hay đó chýnh

là hünh ânh cao quý nhçt của Phêt Thých Ca ở Ta bà

không dýnh chút bợn nhơ của đời. Trong ánh quang của

Phêt cũng hiûn rõ hünh ânh vô số Bồ tát tiøp nhên sự hộ

niûm của chư Phêt, hoät động khíp pháp giới dưới nhi÷u

däng khác nhau. Bồ tát Di Lðc chþ lược nói một số.

Bồ tát vên dụng mọi phương tiûn đù tu Lục độ ba la

mêt là chýnh hänh của Bồ tát (bố thý, trü giới, nhén nhục,

tinh tçn, thi÷n định, trý tuû). Bố thý mở đæu hänh Bồ tát. Bố

thý hay giúp đỡ nhìm täo đi÷u kiûn cho người phát triùn.

Mai kia họ trưởng thành, thay thø ta tiøp tục công viûc bố

thý. Ngược läi, bố thý đù làm họ tû ra, nghiûp ác tëng thöm

và cuối cùng phâi đọa, là lỗi của ta.

Hành bố thý đúng pháp trong vòng quỹ đäo của Bồ

tát, chúng ta chþ sïn sàng nång đỡ những người có chí

cæu tiøn, làm lợi ých cho nhån quæn xã hội. Hành giâ gieo

43

hät nhån Bồ tát vào tåm chúng sanh, đù sau họ cũng trở

thành Bồ tát, mới thù hiûn được ý nghÿa của bố thý.

Bố thý ở mức độ cao gọi là cúng dường. Hành giâ

cúng Phêt và Tëng là chýnh yøu, vü đó là hai méu người

xứng đáng cúng dường nhçt. Đức Phêt sáng suốt giác

ngộ hoàn toàn, là đäi Đäo sư của sáu loài ở trong sanh tử.

Hiûn hữu của Ngài rçt cæn thiøt cho cuộc đời. Phêt Niøt

bàn, chư Tëng là người thừa kø, mang tåm hồn thoát tục,

hy sinh cuộc đời đù theo đuổi mục tiöu cao câ.

Tiøn lön một nçc, hành giâ bố thý đù đoän xan tham,

vü biøt rõ hät nhån tham lam dén vào sanh tử khổ đau. Khi

bố thý hành giâ phâi kiùm chứng kỹ đi÷u này. Thêt vêy,

tåm lượng Bồ tát, Như Lai hoàn toàn an trú pháp KHÔNG.

Các Ngài gửi cho bçt cứ thứ gü, chúng ta cũng được an

vui giâi thoát. Người tham lam ých kỷ cho, ta không nön

nhên, vü câ một tåm ác được gói ghòm kñm theo món

quà. Ôm nhơ bèn nðng trÿu đó, ta không tu được. Pháp

bố thý này không phâi là pháp Như Lai, càng bố thý nhi÷u

càng tëng trưởng nghiûp ác.

Phêt däy muốn bố thý, phâi luôn luôn kiùm tra xem

münh có đủ ba tåm : trực tåm, thåm tåm, bồ đ÷ tåm hay

chưa. Cæm đồ vêt cho người, trước tiön kiùm xem ta có

trực tåm không. Ta cho người đù lợi dụng hay nhìm mục

đých gü. Lòng thực sự ngay thêt thü bố thý xong, ta cũng

truy÷n cho người tåm ngay thêt. Nøu bố thý mà thçy lòng

người nhên cong quõo, là biøt chýnh tåm ta cong quõo

vêy.

Kø đøn, xem xòt tên đáy lòng münh, cốt lõi của nó là

gü, là tham sån phi÷n não hay thực tünh, chþ một lòng hä

quyøt tåm cæu Vô thượng đäo. Theo lêp trường Phêt bố

thý, mới thêt sự hành Bồ tát đäo, chan hòa tünh thương cho

44

chúng sanh một cách tuyût đối được. Hành bố thý với đủ

ba tåm này, người nhên quà cũng sanh được ba tåm như

vêy. Đó mới thực là hành bố thý ba la mêt.

Chúng sanh là tçm gương phân ânh tåm ta, tåm ta

thø nào hiûn lön chúng sanh như vêy. Nhờ đối tượng

chúng sanh, Bồ tát biøt được Bồ đ÷ tåm của münh. Đối với

Bồ tát, thành tựu chúng sanh đồng nghÿa với thành tựu Vô

thượng giác.

Bồ tát mới phát tåm bố thý, læn hồi từ thçp lön cao.

Khởi đæu, bìng lòng thương người, hành giâ đem cho tài

vêt dư. Ở trường hợp này, bố thý còn có giới hän vü chþ cho

những gü không dùng đøn. Tuy nhiön, đã khá hơn người

tham lam tội lỗi, vêt không dùng nhưng cçt vô kho. Nång

lön một nçc nữa, những gü hành giâ đang dùng nhưng

người khác dùng có lợi hơn, hành giâ sïn sàng cho. Trong

kinh ghi hünh ânh Bồ tát bố thý xe tứ mã trang hoàng bìng

những thứ báu, với tçt câ lòng hoan hỷ đù trang nghiöm

Phêt độ. Càng bố thý, tåm Bồ tát càng nở hoa, trút bớt

gánh nðng ở Ta bà và thçy gæn chư Phêt hơn, nhàm chán

thø giới này và hướng v÷ nhçt thừa vô thượng.

Bố thý ở giai đoän một còn bünh thường, nhưng đøn

giai đoän hai đã gá tåm được với thø giới Phêt, dũng

mãnh tiøn tu. Cao tột hơn câ, Bồ tát sïn sàng hy sinh thån

mäng, như Hòa Thượng Quâng Đức hiøn thån vü Phêt

pháp, tüm cái chøt thêt có ý nghÿa.

Ngoài pháp bố thý, Thanh vën và Bồ tát đ÷u lçy giới

làm đæu. Tùy trünh độ tu chứng, có quan niûm v÷ giới khác

nhau. Tôi sống trong giới pháp của Phêt câm thçy an lành.

Giới đối với tôi là hàng rào ngën chðn tội lỗi phát sanh.

Trong pháp Tối thượng thừa của kinh Pháp Hoa, Phêt

cho thçy Bồ tát giữ giới trong säch từ tåm hồn cho đøn

45

bön ngoài, được vý như bâo chåu. Chýnh lòng trong säch

đó giúp các Ngài thành tựu tçt câ pháp, vü không trong

säch thü làm bçt cứ viûc gü cũng là phàm phu. Quan trọng

của giới Đäi thừa ở điùm lòng trong säch như bâo chåu.

Bön ngoài Bồ tát làm tçt câ viûc lợi ých chúng sanh, trong

tåm các Ngài không gợn một chút mây træn. Trong khi

Thanh vën theo hünh thức, cố gíng giữ y giới đi÷u, giới

tướng trong säch, nhưng giới thù có khi còn bợn nhơ.

Bön cänh pháp bố thý, trü giới, Bồ tát còn thực hành

pháp tinh tçn. Tinh tçn là nhçt tåm quyøt liût biùu lộ ý chý

con người. Kinh Pháp Hoa cho thçy hünh ânh Bồ tát tinh

tçn kinh hành trâi ngàn muôn ức nëm, chưa từng ngủ nghþ,

đù suy tư Phêt đäo.

Tinh tçn vü vçn đ÷ Phêt đäo còn tồn đọng trong suy tư,

chưa hiùu, nön mãi thao thức với nó. Tåm các Ngài làm

viûc liön tục mãnh liût, suy nghÿ làm thø nào đù thành Phêt,

ra khỏi sanh tử luån hồi. Chưa thçy được tương lai, chưa

đíc đäo, chưa dám ngừng nghþ, cũng giống như Thái tử Sÿ

Đät Ta ngồi suy tư ở Bồ đ÷ đäo tràng. Ngài hä quyøt tåm

nøu không thành Vô thượng chánh đîng giác, dù thịt nát

xương tan cũng không đứng dêy.

Bồ tát quyøt tåm rời bỏ ngũ çm thån, không thọ läi

thån chúng sanh và đät tới cùng tột, sử dụng diûu lực của

các pháp hoàn toàn tự täi, mới thêt là tinh tçn ba la mêt.

Kinh diún tâ Phêt thành tựu pháp tinh tçn ba la mêt qua

hünh ânh Ngài phóng quang cho chúng hội thçy 18.000

thø giới, mà Ngài không h÷ di chuyùn thån. Không đi

không v÷, không có giáo hóa chúng sanh, nhưng không

một chúng sanh nào không được Phêt giáo hóa, không

viûc gü trön thø gian mà Phêt không thành tựu.

46

Trong ánh quang của Phêt, cho thçy những vị quốc

vương bỏ cung điûn, vợ con, cäo säch råu tóc, làm Sa

môn đù cæu đäo Vô thượng. Đi÷u này khiøn chúng ta liön

tưởng đøn ti÷n thån của Phêt Di Đà là vua Vô Tránh Niûm

và ti÷n thån của Đức Thých Ca là Bâo Hâi đäi thæn. Bâo

Hâi thông minh, xåy dựng quốc gia phồn vinh. Nhưng khi

có Phêt ra đời, Bâo Hâi xuçt gia và vua Vô Tránh Niûm

cũng bỏ ngôi báu phát tåm xuçt gia theo.

Trong ánh quang cũng thçy Bồ tát vào núi såu rừng

rêm, đọc tụng kinh điùn, suy tư lời Phêt däy. Chúng ta

ngày nay đọc tụng kinh điùn, hünh dung lời Phêt, câm

nhên được thø giới mæu nhiûm của chư Phêt. Nhưng vü

chúng ta không luôn sống trong kinh nön mọi thçy biøt

không quá đường chån trời.

Bồ tát an trụ giáo pháp, chứng được sáu phòp thæn

thông, biøt được tåm niûm của mọi người. Thçy được trünh

độ, khâ nëng của chúng nhån, các Ngài phá hủy tánh ác

và làm cho phước lành của họ mỗi ngày thöm tëng

trưởng. Uy đức của Bồ tát thêt lớn lao, xuçt hiûn ở chỗ nào,

trời người đ÷u cung kýnh, mà các Ngài cũng chîng mừng.

Hünh ânh Bồ tát tu sáu pháp ba la mêt đù hồi hướng

Phêt đäo, đ÷u hiûn rõ trong ánh quang Phêt. Chúng ta vü

gín chðt cðp kýnh nghiûp vào nhục nhãn, không thù nào

thçy biøt cânh tượng mæu nhiûm çy. Tuy nhiön, qua kinh

điùn, chúng ta nhên được tinh thæn cæu đäo vô song của

Bồ tát, trâi vô lượng kiøp xâ thån hành sáu pháp ba la mêt.

Từ đó, chúng ta câm tåm Bồ tát mỗi ngày mãnh liût såu

síc hơn, nhờ đó trý tuû cũng phát huy theo. Dù không có

Phêt, không có ánh quang chư Phêt, Bồ tát vén hiûn hữu

bön cänh chúng ta, ngay trong tåm ta, ngay trong pháp

giới tánh.

47

Qua những hiûn tượng diún tiøn khi Phêt Thých Ca

nhêp Vô lượng nghÿa xứ định trön non Linh Thứu và sự kiûn

Ngài thành đäo ở Bồ đ÷ đäo tràng, theo tôi hai hiûn tượng

này là một. Nó nhìm diún tâ tam minh của Phêt hoðc

quay läi cuộn phim Phêt thành đäo. Thêt vêy, tinh thæn

Đäi thừa mô tâ Phêt vào định, thåm nhêp chån lý bìng

hünh ânh hoa Män đà la, Män thù sa rơi. Ngài ngồi yön

lðng đøn mức quön thån người và sống trong ni÷m vui

tâm linh cao độ, không còn lû thuộc cuộc sống. Và đó

cũng chýnh là mô hünh tham thi÷n kiùu méu của Sÿ Đät Ta ở

Bồ đ÷ đäo tràng. Ngài trâi qua thø giới sơ thi÷n, nhị thi÷n,

tam thi÷n, tứ thi÷n, đøn Ngũ Tịnh Cư Thiön của La hán. Và

bước qua thø giới thi÷n định cao nhçt, thçy läi vô số kiøp

trước của chýnh bân thån Ngài.

Tiøp đøn, kinh diún tâ thiön nhãn minh của Phêt bìng

hünh ânh sáu đường sanh tử của chúng sanh và Bồ tát

mười phương đang hành đäo trong ánh quang Phêt. Cuối

cùng lêu tên minh của Phêt thçy diún tiøn vô số kiøp

tương lai, diún tâ bìng những hoät động của Bồ tát sau

khi Phêt Niøt bàn.

Trong träng thái đíc đäo ở thi÷n định, kinh nguyön

thủy ghi nhên có Phäm Thiön đøn thþnh Phêt thuyøt pháp.

Dưới kiøn giâi Đäi thừa, Phäm Thiön là tiøng nói đäi bi cçt

lön từ tåm chơn như của người ngộ đäo, thôi thúc Phêt rời

bỏ thø giới lý tưởng, trở läi thực tø cuộc sống giáo hóa

chúng sanh.

Tựu trung, mọi diún biøn ở mười phương hiûn ra trong

ánh quang Phêt nhìm trợ giúp tåm bồ đ÷ hành giâ phát

triùn. Chþ có kinh Pháp Hoa mới có hiûn tượng đðc biût

này. Đåy là cânh giới kỳ diûu của Pháp Hoa. Là bài thuyøt

pháp sống của Phêt gọi là vô tác diûu lực. Phêt yön lðng

48

nhưng mọi người câm nhên, hiùu biøt và cùng tiøn bước

đøn Vô thượng bồ đ÷ không bao giờ lui sụt. Cânh giới

mæu nhiûm, trý tuû mæu nhiûm, tu hành mæu nhiûm, v.v„

đ÷u hiûn lön trong ánh quang Phêt, được coi là quá trünh

một đời giáo hóa của Ngài.

Ngài Di Lðc muốn giâi quyøt chỗ nghi của münh và câ

chúng hội, hỏi Bồ tát Vën Thù Sư Lợi nhån duyön mà Phêt

hiùn bày thæn lực. Cåu hỏi của Ngài Di Lðc nhìm khai

triùn cho hành giâ thçy phương cách tu hành của Bồ tát

theo kinh Pháp Hoa vốn là pháp tịch diût, khó dùng lời chþ

bày. Vü lợi ých của chúng sanh đời sau mà Ngài hỏi, không

phâi Ngài không biøt. Sự thêt trön lộ trünh tu Bồ tát hänh,

muốn thọ giới Bồ tát, hành giâ phâi thþnh Bồ tát Di Lðc làm

giáo thọ và Bồ tát Vën Thù Sư Lợi làm yøt ma.

Bồ tát Di Lðc mang hünh thức xuçt gia và Bồ tát Vën

Thù tiöu biùu cho trý tuû. Theo tôi, Bồ tát Di Lðc nghi và hỏi

đù Vën Thù giâi thých, nhìm diún tâ tåm träng của trưởng

tử Như Lai sau Phêt diût độ, có trách nhiûm phâi biøt nghi,

biøt hỏi và biøt giâi thých. Muốn giáo hóa chúng sanh,

người xuçt gia ở thời kỳ sau Phêt Niøt bàn, phâi lðn såu

vào tam täng giáo điùn suy tư, tüm hiùu, tự đðt cåu hỏi và

vên dụng trý tuû đù hiùu chýnh xác và diún giâi cho người.

Vën Thù cho biøt Ngài từng sống với các Đức Phêt

quá khứ, nön thçy đi÷m lành này diún ra trước khi Phêt nói

kinh Diûu Pháp Liön Hoa. Vën Thù trong quá khứ hiùu được

hiûn tượng kỳ diûu, đối với tôi, có nghÿa là hành giâ phâi

nhün đời qua lëng kýnh Pháp Hoa đù biøt træn thø theo

Phêt däy, không thù hiùu theo thçy biøt của thø gian.

Ngài Vën Thù liön tưởng đøn quá khứ låu xa, có đøn

20.000 Đức Phêt Nhêt Nguyût Đëng Minh. Ký ức của Vën

Thù không chþ nhớ hän hõp trong một đời. Ngài ghi nhớ

49

những sự kiûn låu xa như vêy, vü tåm hoàn toàn thanh tịnh,

các pháp diún biøn như thø nào Ngài biøt rõ chýnh xác.

Thuở quá khứ, có 20.000 Đức Phêt Nhêt Nguyût Đëng

Minh, tön đ÷u giống nhau, đồng một họ Phâ La Đọa. Có

nghÿa là 20.000 Đức Phêt này ở däng thù tánh sáng suốt,

không là phàm cũng không là Thánh, chưa có tội lỗi, chưa

mang thån người chui vô nhà phi÷n não, chưa vào ngục

tù tam giới. Tåm của Ngài vý như ngọn đñn sáng tỏ hơn câ

trëng sao. Nhưng bçt giác một niûm vô minh vọng động

nổi dêy, thü ông Phêt thứ 20.000 ra đời, sanh vào thø giới

sanh diût. Vçn đ÷ được đðt ra từ lúc đó !

Cæn lưu ý rìng khi ta khởi một niûm dù là niûm tốt hay

niûm xçu đ÷u là vô minh. Vü niûm tåm sanh ra, chúng ta

đã rời bân thù, lüa xa chơn tåm. Ông Phêt Nhêt Nguyût

Đëng Minh thứ 20.000 từ bân tánh thanh tịnh khởi lön một

niûm tốt, đi vào sanh tử, nön có đủ những thứ của sanh tử

và læn biøn däng thành xçu.

Khởi đæu sanh vào nhà tam giới với tư cách một

người tốt đi quan sát træn lao tục lụy, thçy biøt bao các

thứ xçu xa tội lỗi. Tçt câ những hiûn tượng xçu ác đêp vào

mít, ghim vào tåm ông, tràn ngêp trong lòng, đèy ông từ

ngôi nhà tam giới chui thöm một tæng cửa nữa đù vào

nhà phi÷n não. Trong kinh diún tâ ông làm vua. Nói cách

khác, ông lüa chơn tåm đøn quan sát cuộc đời với tư cách

một ông vua hay một đçng sáng thø. Nhưng khi cai trị ông

chþ thçy những viûc không vừa lòng.

Ở trong nhà thø tục sống với ngũ dục, đæy đủ lợi

danh tünh ái mà sao lòng ông vén câm thçy chán ngán.

May mín thay, ông biøt nhün läi, nhớ läi cuộc hành trünh

của münh từ cội nguồn chơn như lang thang vào thø giới

sanh tử. Rồi læm tưởng thø giới sanh diût là thø giới bân thù

50

hìng hữu, chịu biøt bao phi÷n lụy, trói buộc. Nay chợt tþnh

läi, ông vội vàng xuçt gia, bỏ tục cæu chơn.

Riöng tôi cũng vêy, trước đåy, thường phi÷n não, vü

đã ngộ nhên mọi người cũng giống như tôi, tôi khó chịu

khi họ làm khác ý münh. Tuy nhiön, tu hành, câm nhên

được hồi quang phân chiøu của Phêt Nhêt Nguyût Đëng

Minh thứ 20.000, tôi thçy nhõ nhàng hơn trön bước đường

hành đäo. Cứ đù cho mỗi người tùy thån phên riöng mà

hiùu đäo, đứng ở vị trý riöng tu hành, phát huy theo khâ

nëng của họ. Còn tôi có lô sống của riöng tôi. Tçt câ rồi ai

cũng đ÷u thëng hoa, có gü mà phâi cưu mang, lo sợ !

Người tu bỏ tục xuçt gia hay bỏ phàm nhêp Thánh,

cũng có nghÿa là bỏ những đi÷u kiûn cçu thành người

phàm và køt hợp những yøu tố đù thành Thánh. Đæu tiön,

người xuçt gia phâi bỏ âo ânh hay bỏ sanh diût pháp.

Chúng ta thường nghÿ læm rìng các pháp không sanh

diût, lo theo đuổi nó. Trong khi tçt câ mọi vêt luôn biøn đổi

không dừng, làm thø nào chúng ta ním giữ cho được. Vü

vêy, xuçt gia bỏ âo ânh, sống với cái thực, chçp nhên cái

thực mà tu lön. Kinh gọi là pháp nhÿ như thị. Nhờ đó, vượt

qua những trói buộc, buồn phi÷n nhỏ nhðt và tåm dæn

dæn bừng sáng trở läi, giống như læn đæu hành giâ mới

nhêp cuộc vào træn lao.

Các vị Phêt Nhêt Nguyût Đëng Minh trước kia ở bân

thù, không cæn đðt vçn đ÷ xuçt gia. Đøn vị Phêt Nhêt

Nguyût Đëng Minh thứ 20.000 mới xuçt gia, không mang ý

nghÿa gü khác hơn là bỏ phi÷n não, trở läi bân tåm thanh

tịnh sáng suốt ban đæu. Nói cách khác, các Ngài vào

cuộc đời, rồi läi từ cuộc đời mà đi ra.

Đi vào cuộc đời của đức Phêt Nhêt Nguyût Đëng

Minh thứ 20.000, có đi÷u hay ở điùm Ngài sanh 8 vương tử.

51

Hiûn hữu 8 vương tử, vçn đ÷ được đðt ra. Nó trở ngäi cho

Ngài, nhưng cũng làm lợi cho Ngài không ýt. 8 vương tử

này có uy đức thống lãnh bốn phương thiön hä, được mọi

người cung kýnh. Họ tài giỏi như vêy, nhưng nghe vua cha

xuçt gia, cũng bỏ ngôi đi tu. Tư tưởng này là ý niûm cën

bân xåy dựng thø giới Pháp Hoa theo tinh thæn Bồ tát đäo,

læn tác động quyøn thuộc của hành giâ và câm hóa

những người xung quanh tu theo. Biøn đổi nghịch thành

thuên, đù täo thành một thø giới an lành.

8 vương tử là tám người con thực của Phêt Nhêt

Nguyût Đëng Minh. Hiùu như vêy cũng được. Nhưng hiùu

theo Ngài Thø Thån, 8 người con này tiöu biùu cho tám

thức (nhãn thức, nhÿ thức, tỷ thức, thiût thức, thån thức, ý

thức, mät na thức, a läi da thức). Tám người con đ÷u

mang tön có chữ Ý, chứng tỏ họ không phâi là con xác

thịt, nhưng là con tinh thæn.

Đæu tiön nhün sự vêt, thçy, nghe, biøt theo tham vọng.

Nhưng khi xâ tục xuçt gia, lòng không nghÿ đøn, thü vêt

chúng ta thçy, åm thanh chúng ta nghe, hoàn toàn đổi

khác. Hay tåm thanh tịnh, vêt tùy thuên theo. Ý này được

kinh diún tâ là Phêt Nhêt Nguyût Đëng Minh xuçt gia, 8

vương tử cũng xuçt gia theo. 8 vương tử đi xuçt gia, có

thù hiùu là khi hành giâ phát tåm tu, 8 thức rçt thông lợi,

trở thành dụng cụ giáo hóa chúng sanh.

Phêt Nhêt Nguyût Đëng Minh thứ 20.000 đi vào træn ai,

cuối cùng cũng thành Phêt giống 20.000 Phêt Nhêt

Nguyût Đëng Minh trước, khiøn chúng ta liön tưởng đøn

Phêt Thých Ca chưa sanh và sanh rồi mang thån người

cũng giống như ta. Ngài tu thành đäo dưới cội Bồ đ÷, trở

v÷ träng thái chơn tåm ban đæu của Ngài; nghÿa là qua läi

52

con đường hai chi÷u từ bân thù đi vào hiûn tượng giới và

từ hiûn tượng giới trở v÷ bân thù giới.

Phêt Thých Ca và Phêt Nhêt Nguyût Đëng Minh đ÷u

nói pháp giống nhau và theo cùng một nghi thức giống

nhau, đã thù hiûn chån lý chþ có một. Nøu hai Đức Phêt

nói pháp không giống nhau, thü pháp đó không phâi là

pháp chån thêt, chþ là phương tiûn.

Phêt Nhêt Nguyût Đëng Minh thuyøt xong kinh Vô

lượng nghÿa, cũng ngồi yön lðng nhêp Vô lượng nghÿa xứ

định, phóng quang hiûn cânh, dén chúng hội tiøp cên

chån lý giống như Phêt Thých Ca. Phêt Nhêt Nguyût Đëng

Minh phóng quang cho thçy toàn bộ thø giới sanh diût,

thçy tçt câ Phêt ra đời thuyøt pháp giáo hóa, cũng có

nghÿa là tçt câ diún biøn không nìm ngoài trý hay hiùu

biøt của Phêt.

Vü vêy, kinh Pháp Hoa là pháp tối thượng của chư

Phêt. Nhưng mang tåm träng phàm phu nhị thừa hiùu kinh

thü kinh vụt trở thành tæm thường nhỏ bò như tåm phàm

phu nhị thừa, chứ không thù là tuû giác của chư Phêt.

Toàn cânh hiûn ra trong ánh quang Phêt, hay muốn

sử dụng thêt tướng đi vào thø giới Pháp Hoa, đòi hỏi hành

giâ phâi có trünh độ tu chứng cao. Vü pháp linh hoät vô

cùng, không phâi là viûc cố định. Tuy ngồi yön nhưng tçt

câ sự viûc diún tiøn phâi theo sự chþ đäo của hành giâ.

Qua quá trünh tu hành, mỗi læn hành giâ phá một phæn vô

minh là một phæn Pháp thån hiûn ra, giúp cho tương quan

giữa hành giâ và cuộc đời tốt thöm một phæn.

Chúng ta tu thường khíc phục mðt xçu và phát triùn

cái tốt. Nhưng ta phäm phâi sai læm chþ lo khíc phục bön

ngoài. Phêt däy chýnh yøu cæn khíc phục phæn xçu bön

trong, đù tương quan xçu giữa ta và người giâm læn. Đøn

53

khi tương quan xçu mçt hîn, tương quan tốt phát triùn

toàn bộ. Bçy giờ, đối với chúng sanh, hay nói chung đối

với các pháp, ta không bị động trong thø giới nghiûp, mà

chuyùn toàn bộ liön hû trong pháp giới thuæn tịnh.

Phêt là méu người tiöu biùu thực hiûn được sự đi÷u

động pháp giới bìng cách chþ ngồi yön, sử dụng lực bçt

tư nghü, mọi vêt trở thành tốt. Đøn thời Pháp Hoa, Ngài mới

thù hiûn trọn võn tinh thæn vô tác diûu lực, không bó buộc,

cưỡng òp hay dùng khôn khòo bít người làm. Ngài đi÷u

động bìng đäo đức, bìng câm tünh tốt, người tự động

làm theo Ngài.

Nói xong kinh Pháp Hoa, phô bày chån lý xong, Phêt

vào Niøt bàn. Phêt Niøt bàn không có nghÿa là Ngài chøt.

Vü dù Phêt không hiûn hữu nơi đåy, chúng ta vén đang

bước theo lộ trünh của Ngài. Đức Phêt Thých Ca vén đang

đi÷u động dưới däng diûu lực, chúng ta không h÷ câm

thçy bị bó buộc.

Một điùm đðc biût của kinh Pháp Hoa so với kinh

khác, là từ thời Phêt Nhêt Nguyût Đëng Minh đã có Ngài

Vën Thù Sư Lợi mang tön Diûu Quang, Ngài Di Lðc mang

tön Cæu Danh. Dén từ vô lượng ức kiøp đøn nay, hai vị Bồ

tát này thường làm đäo song hành với nhau. Đứng trön

bünh diûn Báo thån, các Ngài vén là quyøn thuộc thån

cên với Phêt.

Sự hiûn hữu miön viún của hai Bồ tát này khiøn ta

câm nhên ngoài thø giới hữu hän nhün thçy được bìng

mít phàm và cuộc sống đoän kiøn của con người giâ

täm, còn có tåm thức không sanh diût. Đó là Pháp thån

Phêt tồn täi bçt sanh bçt diût, ở thø giới Thường Tịch

Quang.

54

Đức Phêt và các đäi Bồ tát nhờ trụ pháp, mọi thçy

biøt đ÷u thông suốt và tçt câ pháp hiûn hữu trước mðt tùy

ý muốn. Trái läi, ta vü trụ ngũ çm thån, trụ nghiûp, không

thçy được quá khứ. Khi phát tåm tu, læn thåm nhêp tuû

giác, sống trọn võn trong pháp, hành giâ sô thçy nhi÷u đời

trước, hiùu được từng kiøp và biøt được tương quan giữa

hành giâ với người khác, nön không còn sợ hãi kinh nghi.

Mọi khó khën, khổ đau do hành giâ vô tünh täo từ vô thủy

kiøp, nay mới lãnh thọ quâ báo này. Tuy nhiön, nhên chån

được rìng chúng ta tồn täi trong Pháp thån và chþ nương

vào Pháp thån mới đíc đäo. Khi chưa sử dụng được Pháp

thån, ta phâi tu các pháp khác đù sau hiùn hiûn Pháp

thân.

Kinh mượn hai nhån vêt Vën Thù và Di Lðc hiûn hữu từ

quá khứ dén đøn hiûn täi, đù nói lön tinh thæn từ bi và trý

tuû phâi luôn luôn song hành với nhau. Di Lðc thường tới

nhà sang giàu, bỏ quön viûc đọc tụng kinh điùn, gợi nhíc

chúng ta trön bước đường làm Phêt sự, cæn lưu ý viûc làm

của chúng ta có giống Di Lðc hay không.

Di Lðc dịch từ chữ Maitreya nghÿa là Từ Thị, tiöu biùu

cho lòng từ bi đối với chúng sanh. Nghÿ tới chúng sanh và

sống với chúng sanh nhi÷u quá, không tiøp cên Phêt,

quön mçt kinh điùn. Lo tu phước nhi÷u, nön mçt phæn trý

tuû.

Trong khi Vën Thù Sư Lợi hay Diûu Quang tiöu biùu

cho người giữ täng trý tuû của Như Lai. Di Lðc mà thiøu

Vën Thù, mọi viûc sô bø tíc, nön Di Lðc phâi nhờ Vën Thù

giâi đáp. Vën Thù cho biøt nhün hiûn tượng của Phêt Thých

Ca và Phêt Nhêt Nguyût Đëng Minh không khác. Ngài køt

luên Phêt sô nói kinh Pháp Hoa.

55

Tóm läi, trọn võn cuộc đời giáo hóa của Đức Phêt

Thých Ca miön viún từ kiøp låu xa, không kù xiøt được thù

hiûn trong phèm Tựa, mở đæu bộ kinh. Ngài đã phô diún

thæn lực cho chúng hội thçy được thêt tướng các pháp

bçt tư nghü bçt sanh bçt diût, thêp nhị Nhån duyön, vô tác

Tứ đø và giới thiûu cânh giới Phêt, trong đó có đæy đủ chýn

cânh giới khác đù chúng ta hướng tåm v÷ đó mà thọ trü.

Køt hợp được hiûn tượng giới và bân thù giới mới bao

hàm đæy đủ nhån hänh quâ đức của mười phương chư

Phêt. Vü vêy, Thi÷n tông xem phèm Tựa høt sức quan trọng.

Ngài Hâi Ấn thi÷n sư xøp phèm này vào phæn tổng hiùn

hay toàn cânh của Pháp Hoa.

56

Phẩm 2

PHƯƠNG TIỆN

I. LƯỢC VĂN KINH

Đức Phêt xuçt định và nói với Xá Lợi Phçt : “Trý tuû của

các Đức Phêt rçt såu vô lượng, tçt câ Thanh vën, Bých chi

Phêt đ÷u không thù biøt. Vü trý tuû çy là køt quâ của sự gæn

gũi trëm ngàn muôn ức chư Phêt, của sự tu hành vô lượng

pháp Phêt, của sự thçu đät pháp mæu mà các ông từ

trước chưa bao giờ nghe. Từ khi thành Phêt đøn nay, ta

đã nói pháp bìng nhi÷u phương tiûn đù làm cho chúng

sanh xa lüa lòng chçp. Ta có đæy đủ phương tiûn và tri kiøn

ba la mêt, mới thành tựu được như vêy. Chþ có Phêt mới

thçu rõ tướng chån thêt của các pháp”.

Hàng Thanh vën, tứ chúng đ÷u ngäc nhiön không

biøt täi sao hôm nay Đức Thø Tôn lêp đi lêp läi pháp Ngài

chứng được và ca ngợi phương tiûn như thø. Ngay như

vçn đ÷ chứng Niøt bàn họ đã hoàn tçt, täi sao đức Phêt

còn đ÷ cêp đøn.

Xá Lợi Phçt biøt tứ chúng nghi ngờ và chýnh ông cũng

chưa rõ lời Phêt däy, nön xin Phêt giâi thých. Phêt từ chối vü

nói rõ thü trời người sô kinh sợ. Xá Lợi Phçt thþnh cæu thöm

hai læn nữa. Đøn læn thứ ba, Phêt bìng lòng giâi thých. Lúc

çy, 5.000 Tỳ kheo, Tỳ kheo Ni, nam nữ cư sÿ trong pháp hội

đứng lön lú Phêt và đi ra, vü họ tự cho đã đíc đäo, không

cæn nghe.

Thø Tôn yön lðng, không ngën cân và nói với Xá Lợi

Phçt : “Những người tëng thượng män bỏ đi càng tốt, nhờ

đó chúng hội còn thuæn những người chån thêt. Chư Phêt

đúng thời mới nói pháp, như hoa Linh Thoäi đøn thời tiøt

mới nở một læn. Pháp çy không thù dùng trý suy lường

57

phån biût mà hiùu được. Đù mọi người thåm nhêp pháp,

ta phâi dùng vô số phương tiûn như nhån duyön, ngôn

ngữ, thý dụ.

“Mục tiöu các Đức Phêt ra đời chþ nhìm khai mở tri

kiøn Phêt, chþ cho chúng sanh thçy tri kiøn Phêt, làm cho

chúng sanh nhên rõ tri kiøn Phêt và giúp chúng sanh đi

vào con đường tri kiøn çy, nghÿa là thành Phêt. Chþ có một

Phêt thừa (nhçt thừa) là con đường dén chúng sanh đøn

quâ vị Phêt, không có hai hay ba thừa. Ba đời chư Phêt

quá khứ, hiûn täi, vị lai cũng đ÷u däy như vêy và chúng

sanh nghe theo tu hành đ÷u thành Phêt.

“Đối với chúng sanh ở đời ác trược, ta phâi dùng

phương tiûn nói tam thừa. Nøu Thanh vën, Duyön giác

tưởng rìng đã chứng Niøt bàn, không tin pháp nhçt thừa

là hàng tëng thượng män, không phâi đû tử Phêt, không

phâi thực chứng La hán”.

Phêt nhíc läi những tư duy, đín đo của Ngài lúc mới

đíc đäo dưới cội Bồ đ÷. Trong suốt 21 ngày, Ngài luôn suy

nghÿ làm thø nào däy chúng sanh tham ái, mö muội, hiùu

được trý tuû bêc nhçt của Ngài. Nøu chþ däy Phêt thừa

cho chúng sanh, họ sô không tin và đọa vào ba đường ác,

chüm mãi trong biùn khổ. Ngài nhớ läi pháp phương tiûn

giáo hóa của chư Phêt quá khứ, li÷n phån chia giáo pháp

thành tam thừa đù người trý kòm cũng tin theo được. Sự

thêt Phêt ra đời đù chþ bày chån lý, không phâi đù sử

dụng pháp phương tiûn mãi.

Nay Phêt nhên thçy đã đøn lúc cæn giâng däy Phêt

thừa. Tuy nhiön, những viûc làm tæm thường như cúng

dường xá lợi, xåy tháp, täc tượng, niûm Phêt, lú läy cho

đøn chþ đưa một tay hay cúi đæu trước tượng Phêt v.v„

được Phêt xác định cũng là những bước tiøn dén đøn giâi

58

thoát giác ngộ.

II. GIÂI THÍCH

Kinh Pháp Hoa thường được các vị cao Tëng chia

làm hai phæn chýnh. Ngài Pháp Vån chia 27 phèm thành

nhơn môn gồm 13 phèm đæu và quâ môn gồm 14 phèm

sau (thời Ngài Pháp Vån, kinh Pháp Hoa chþ có 27 phèm vü

chưa có phèm Đ÷ Bà Đät Đa).

Ngài Gia Tường (Tam Luên tông) cũng chia kinh Pháp

Hoa ra làm hai phæn : 14 phèm đæu thuộc thừa quy÷n

thêt và 14 phèm sau thuộc thån quy÷n thêt đù giâi thých.

Trý Giâ đäi sư cũng chia kinh thành hai : từ phèm 1

đøn 14 thuộc tých môn, từ phèm 15 đøn 28 thuộc bổn

môn.

Tých môn chþ cho Đức Phêt thị hiûn trön cuộc đời và

giáo pháp cùng viûc làm của Ngài ở cõi Ta Bà chþ nhìm

mục đých duy nhçt đưa người v÷ thø giới an lành vÿnh cửu.

Phèm Phương Tiûn là trung tåm điùm của nhơn môn hay

tích môn và ý chýnh của bổn môn ở phèm 16 Như Lai thọ

lượng.

Tựu trung, các Tổ sư đ÷u phån kinh Pháp Hoa làm hai

phæn : phæn 1 thuộc phương tiûn và phæn 2 là cứu cánh.

Bìng kinh nghiûm tu chứng riöng, các Ngài thèm định như

vêy. Riöng tôi, đåy vén còn là đ÷ tài đang nghiön cứu suy

nghÿ, tu têp. Chúng ta không thù nhím mít đi theo lối

mòn cũ, lêp y lời người trước. Theo tôi, nön hiùu và ním

bít được tư tưởng của các vị ti÷n bối, có nghÿa là chúng

ta phâi đät đøn tư cách như các Ngài. Không phâi chþ lêp

läi lời của các Ngài.

59

Trong phèm Tựa, Phêt nhêp Vô lượng nghÿa xứ định,

hiûn vô số cânh giới mæu nhiûm của Bồ tát thån chứng

được, khiøn Thanh vën nghÿ rìng không biøt lý do gü mà

Phêt hiùn bày thæn thông. Khi họ khởi niûm đó, Phêt xuçt

thi÷n, trở läi thø giới loài người bìng an tường tam muội.

Vào cửa Vô lượng nghÿa, thü tçt câ sai biût thæn thông

của Phêt hiûn rõ và ra bìng an tường tam muội, chúng

hội đ÷u thçy an lành. An tường tam muội của Phêt Thých

Ca diún tâ träng thái tåm của Ngài không biøn động,

không bị træn thø làm ô nhiúm, dù Ngài sống trong cânh

víng hay đông người. Tuy tåm Phêt víng lðng, nhưng vén

tỏa sức sống, có tác dụng làm người an vui. Tåm này khác

với träng thái læm lü của người têp trung đù nghiön cứu

vçn đ÷ gü trở thành ngåy ngô, không biøt những diún biøn

xung quanh.

An tường tam muội của Phêt làm vui cho cuộc đời

một cách tự nhiön. Tuy ở chánh định, liön hû giữa Ngài và

các A la hán thanh tịnh qua an tường tam muội, khiøn họ

câm thçy ni÷m vui kỳ diûu không diún tâ được. Trong khi

5.000 tëng thượng män với tåm tham trước, không thù

bước vào thø giới hỷ läc này, phâi bỏ đäo tràng ra đi.

Phêt sử dụng an tường tam muội, nghÿa là từ bân thù

bước qua thø giới hiûn tượng, hay từ đäo tràng bao la kỳ

diûu của Báo thån viön mãn Lô Xá Na Phêt nói với tám

mươi ngàn ức na do tha đäi Bồ tát từ mười phương đøn.

Đức Phêt xâ định, trở v÷ với ứng thån của con người, nói

pháp cho đäo tràng thứ hai với chúng hội là 12.000 Thanh

vën. Ở träng thái không giao động của an tường tam

muội, Phêt nói với Xá Lợi Phçt v÷ trý tuû của Như Lai rçt såu

vô lượng. Chþ có chư Phêt mới thçu hiùu cùng tột các

60

pháp, täo thành lực dụng bçt khâ tư nghü mà hàng Thanh

vën, Duyön giác, Bồ tát không hiùu nổi.

Chúng hội rçt ngäc nhiön, vü sao Phêt läi ca ngợi trý

tuû Như Lai. 1200 vị đã được Phêt çn chứng là A la hán, tự

nghÿ münh và Phêt địa vị ngang nhau, đ÷u có quâ vị Ưng

cúng, bìng với Phêt. Täi sao hôm nay, Phêt läi nói tçt câ A

la hán, Bých chi Phêt không hiùu được, không thù vào

được trý tuû Như Lai. Phêt nói một nghÿa giâi thoát, họ đã

chứng được Niøt bàn. Như vêy hiùu biøt của Như Lai là gü

và quâ vị Niøt bàn mà họ chứng đíc ra sao ?

Phêt trâ lời rìng pháp của A la hán chứng đíc thü chþ

diût høt kiøt sử phi÷n não, không còn khổ đau. Nøu thêt

chứng diût đø, phâi làm cho tçt câ người chung quanh

không còn phi÷n não. Vý như ma ni bâo chåu bỏ vào

nước, nước li÷n trong. Còn thủy tinh dù có ngàn viön vào

nước, nước vén đục.

Đức Phêt ra đời, mọi người đ÷u lợi läc. Ngài là A la

hán và các Tỳ kheo khác cũng là A la hán. V÷ đức hänh

ngang nhau, v÷ phi÷n não cũng høt nhưng sức hiùu biøt

pháp giới, chþ có Phêt biøt được tường tên. Vü Ngài đã

từng thån cên cúng dường các Đức Phêt và thành tựu

được muôn vän hänh lành của Bồ tát. Chîng những biøt

rõ vêt, Phêt còn đi÷u động vêt tự täi theo ý muốn, Ngài là

một A la hán toàn võn.

V÷ vçn đ÷ quâ vị Niøt bàn mà đû tử Phêt chứng đíc,

theo Trý Giâ đäi sư, tùy trünh độ tu chứng mà có Niøt bàn

sai khác. Ngài chia pháp Tứ đø làm 4 cçp bêc. Pháp Tứ đø

ở tæng thứ nhçt, phàm phu hiùu được là pháp Tứ đø tư

nghü sanh diût. Từ pháp ở cçp bêc một, người có tåm

hướng quâ vị Niøt bàn như Ngài Ki÷u Træn Như chþ chứng

được pháp Tứ đø tư nghü bçt sanh diût.

61

Thêt chứng được pháp thứ hai, sô sanh được pháp

thứ ba mà Xá Lợi Phçt đang truy cæu, không còn dùng

tåm træn quan sát vêt. Trý Bồ tát quan sát cânh Tứ đø mæu

nhiûm này không biøt được viûc münh làm, chþ hoàn toàn

nhờ Phêt lực gia bị đù thành tựu công đức nön gọi là bçt

tư nghü sanh diût Tứ đø. Trý Giâ vý nhãn quan của Bồ tát như

cái kiøng đa thù thçy được muôn màu síc và đổi däng

liön tục. Tuy nhiön, dù biøn đổi vêt như thø nào, cũng nìm

trong hiùu biøt và đi÷u động của Như Lai. Đó mới thêt là

pháp Tứ đø hoàn toàn bçt tư nghü bçt sanh diût, là Niøt

bàn thêt sự của Như Lai.

Chứng đíc quâ vị Niøt bàn của Như Lai phâi chuyùn

được vêt, không phâi là diût độ riöng rô như A la hán. Phêt

chuyùn được vêt, vü Ngài hiùu tên nguồn ngọn các pháp

và không còn sót một vêt gü trong vũ trụ mà Ngài không

biøt gọi là tri kiøn ba la mêt.

Sự hiùu biøt thêt tướng các pháp được nöu trong

thêp như thị : như thị tướng, như thị tánh, như thị thù, như

thị lực, như thị tác, như thị nhån, như thị duyön, như thị quâ,

như thị báo, như thị bân mät cứu cánh. Nghÿa là một pháp

được quan sát ở mười träng thái biøn chçt khác nhau.

Pháp là vêt hữu hünh, vô hünh, hữu vi hay vô vi, là tçt câ cái

gü giữ được tư chçt của nó, ta nhün biøt được và đðt tön

được.

Muốn thçy thêt tướng các pháp, Phêt däy đæu tiön

xem tướng chån thêt của nó là gü. Tướng này Ngài bâo là

giâ tướng, luôn luôn biøn đổi không ngừng từ nhỏ đøn lớn,

từ lớn trở v÷ nhỏ. Đi÷u động được sự biøn đổi này, Tổ mới

thốt lön cåu :

Càn khôn tên thị mao đæu thượng,

Nhêt nguyût bao hàm giới tử trung.

62

Nghÿa là lớn như mðt trời, mðt trëng cũng chui gọn

vào hät câi, cho đøn vũ trụ càn khôn có đủ trong đæu một

sợi lông.

Kø đøn quan sát tánh là týnh chçt của pháp. Kiùm

soát được tánh vui mừng, đau khổ, tham vọng v.v„, thçy

được tánh của pháp lúc nó di động và pháp đổi từ träng

thái này sang träng thái khác là thù. Ở khoâng giữa có

một lực. Biøt được tác dụng của lực và sử dụng ngay lực

này mà đi÷u khiùn, täo thành sức mänh bçt khâ tư nghü.

Chýnh Phêt sử dụng thæn lực đù biøn chúng hội thành Bồ

tát thån mà quan sát thø giới Phêt. Và từ Bồ tát thån, Ngài

biøn trở läi thån phàm phu cho chúng hội, trâ v÷ cânh vêt

hiûn thực.

Trong sự biøn đổi tương quan các pháp của thêp như

thị, Phêt thçy suốt từ quá khứ đøn vị lai của mọi người và

tçt câ pháp, không phâi một pháp, Ngài mới thọ ký được.

Không còn gü Ngài không hiùu, dù là viûc nhỏ nhçt, låu xa

nhçt gọi là bân mät cứu cánh. Thù hiûn pháp này, Phêt

phóng quang cho chúng hội thçy cuộc đời tu hành của

Ngài từ vô thþ kiøp đøn khi thành Phêt. Ngài đã bố thý tài

sân, thån mäng hoðc thi÷n định, giáo hóa pháp khíp

mười phương.

Trong thêp như thị, tùy trünh độ tu chứng, mỗi người

quán sát pháp dưới khýa cänh khác nhau. Ngài Trý Giâ

đứng ở vị trý “tướng như thêt” chứng nghiûm, thçy được

trong một niûm tåm có 3.000 pháp biøn đổi. Ngài lý giâi 10

träng thái của một pháp trong thêp giới (bốn thánh, sáu

phàm) chịu sự chi phối của luêt hỗ tương nön biøn thành

10 x 10 = 100 pháp. 100 pháp này tác dụng với 10 như thị:

100 x 10 = 1.000 như. 1.000 như phối hợp với tam thø gian

(là ngũ çm, chúng sanh và quốc độ) thành 3000 thø giới

63

(1000 x 3 = 3000 thø giới). Con số 3000 có trong một niûm

là con số biøn, tiöu biùu cho sự biøn hóa không lường của

các pháp trong vũ trụ bao la.

Ngoài tri kiøn ba la mêt, không có viûc gü trön đời mà

Phêt không làm được, gọi là phương tiûn ba la mêt. Tri

kiøn là minh và phương tiûn là hành, đæy đủ tri kiøn tột

đþnh và phương tiûn vô cùng, Phêt có danh hiûu là Minh

Hänh Túc. Với hiùu biøt cùng tột trong vũ trụ và làm được

tçt câ, Phêt hướng dén chúng sanh, nhçt định họ đät quâ

vị Chánh đîng chánh giác.

Phêt có tri kiøn và phương tiûn ba la mêt, vü Ngài có

cçu trúc cơ thù đðc biût, đã täo công đức tu hành đäo

Bồ tát ở vô lượng Phêt quá khứ và đã gieo trồng tçt câ tri

kiøn Phêt. Chýnh vü vêy, Ngài trở thành một người vän

nëng, tự täi vô ngäi. Dù Ngài hiûn hữu trön cuộc đời hay

không, thü Phêt sự vén trôi chây miön viún, không dứt.

Hàng Thanh vën, Bých chi Phêt có nhi÷u vô số, hợp läi

cũng không thù hiùu được đi÷u này.

Xá Lợi Phçt từ låu thao thức v÷ sự chứng đíc của

münh. Ông tự nghÿ cũng đồng ở trong bù pháp tánh Như

Lai, täi sao giữa ông và Phêt vén có sự cách biût to lớn.

Nay nghe Phêt ca ngợi pháp nhiûm mæu khó hiùu của

chư Phêt, ông vội ån cæn ba læn thþnh Phêt giâng.

Læn thứ nhçt, Xá Lợi Phçt thþnh Phêt nói pháp cho

toàn chúng hội. Phêt từ chối, vü pháp vô thượng không thù

đem trao cho những người chưa phát tåm bồ đ÷. Xá Lợi

Phçt thþnh læn thứ hai, xin giâng cho hàng Thanh vën trở

lön nghe, vü họ có trý sáng suốt. Phêt cũng từ chối. Ngài

bâo trý tuû của những vị này không thù hiùu được pháp

thêm thåm vi diûu, vü càng suy lường càng trở nön bø tíc

và đọa địa ngục.

64

Đøn læn thứ ba, Xá Lợi Phçt thþnh Phêt nói pháp cho

Bồ tát. Phêt nhên lời vü họ đời đời đã từng theo Phêt nghe

pháp và đðt trọn ni÷m tin tuyût đối nơi Đức Thø Tôn. Phêt

cho biøt ni÷m tin là cửa ngõ duy nhçt dén vào pháp täng

bý yøu của Như Lai. Khi Phêt bìng lòng giâng däy, 5000

người tëng thượng män bỏ hội trường, lú Phêt và đi ra.

Phêt không ngën cân, còn cho là tốt, vü họ chưa có khâ

nëng nghe kinh, nön đù họ đi. Khi bỏ đi, họ sô suy nghÿ läi,

thçy những người ở läi nhên được pháp mæu. Họ hối hên,

câm thçy thiût thòi, khi đó sô phát tåm läi.

Người hoìng truy÷n kinh Pháp Hoa đời sau phâi

nương theo ý này mà hành đäo. Khi cơ duyön chưa đøn,

ta không nön òp buộc köu gọi. Vü làm như vêy, người

nghe sô sanh lòng tëng thượng män, đøn độ thành nhçt

xiùn đ÷ và đọa địa ngục.

Trước khi giâng v÷ pháp phương tiûn, Phêt xác định

rìng pháp chån thêt Ngài chứng được chþ có chư Phêt

mười phương mới hiùu. Bồ tát không thù hiùu nổi, huống

chi Thanh vën. Đối với chúng ta, tçt nhiön còn cách xa

vän dðm. Thêt vêy, Phêt nhên thçy thù lực chúng ta

không tốt, khâ nëng hiùu biøt chúng ta kòm, hai vốn quý

giá đù đíc đäo chúng ta không đủ. Ngài động lòng từ bi,

triùn khai phương tiûn cho chúng ta tu.

Quan sát cuộc đời tu hành của Phêt, thçy rõ Ngài có

sức khỏe phi thường. Khi chưa xuçt gia, lịch sử ghi không

có lực sÿ nào mänh hơn Ngài. Nhờ sức khỏe kỳ diûu, Ngài

tríc nghiûm các pháp một cách tường tên. Điùn hünh như

Ngài thý nghiûm pháp tu khổ hänh trong 6 nëm, ngày ën

một hột mñ vén sống được và hä thủ công phu trong 49

ngày, không ën vén không ngã gục, còn đät đøn đþnh

cao của sự minh mén gọi là giác ngộ.

65

Các vị thi÷n sư cũng có thù lực vượt bünh

thường. Ngài Thiön Thai tu trön núi 12 nëm, ën toàn rau.

Đi÷u kiûn vû sinh chíc chín không tốt như ngày nay,

nhưng sức đ÷ kháng của cơ thù Ngài mãnh liût, vượt qua

ám khý, nóng länh và bûnh têt của núi rừng, dú dàng đíc

đäo. Chúng ta ngày nay, đi÷u kiûn ën ở, thuốc men, tiûn

nghi sống quá tốt, nhưng nay đau mai yøu. Thời khóa

công phu bünh thường không trọn, nói gü đøn viûc tríc

nghiûm các pháp cao hơn.

Ngoài ra, phæn trý lực hay khâ nëng tri giác của người

tu mới thực quan trọng. Đức Phêt có sức thông minh tuyût

vời. Chưa xuçt gia, không một vị thæy nào ở thø gian đủ

sức däy Ngài. Đíc đäo, Ngài được tôn là bêc Chánh biøn

tri, hiùu biøt các pháp diún tiøn tên cội nguồn. Trünh độ tri

thức của các Tổ sư cũng vêy, luôn luôn vượt hơn thø gian

và chþ đäo cho cuộc đời.

Ngày nay, trünh độ dån trý bön ngoài tương đối cao.

Trong khi hiùu biøt của chúng ta không bìng thø gian

huống là vượt thø gian, làm thæy thiön hä. Với thù lực yøu,

trý lực kòm, ác nghiûp quá såu. Biøt bao khó khën đang

chờ đón trước mðt, chúng ta không còn cách nào hơn là

nương theo pháp phương tiûn tu hành.

Phương tiûn dùng cho người mới phát tåm vào đäo

đù đät đøn quâ Vô thượng giác. Nhưng đíc đäo rồi, mở

cửa phương tiûn đù giáo hóa chúng sanh như Phêt Thých

Ca. Chúng ta cæn phån định rõ như vêy. Chþ mở phương

tiûn được, với đi÷u kiûn chúng ta đã thành Vô thượng

chánh đîng giác.

Phêt đưa ra 84.000 phương tiûn hay 84.000 pháp môn

tu. Chúng ta tu pháp nào cũng được, nhưng đừng läc ra

ngoài những pháp này. Täo những phương tiûn khác là tự

66

đèy münh ra ngoài Phêt pháp. Theo tôi, dùng phương tiûn

đúng, từng bước sô phá bỏ nhiúm ô træn cçu và trý tuû

phát sanh, dén đøn quâ vị giác ngộ. Sử dụng sai đù træm

luån sa đọa là phäm tội phá pháp.

Không nön læm pháp phương tiûn với cứu cánh.

Nhưng không hiùu rõ lợi ých såu xa mà bác bỏ pháp

phương tiûn, đù tüm giâi thoát, cũng sai. Hành giâ cån

nhíc, suy nghÿ sử dụng phương tiûn thø nào đù phá trừ

phi÷n não cho münh và giáo hóa chúng sanh thành tựu,

mới là đi÷u quan trọng.

Hành giâ học Phêt pháp, nghÿa là đi qua cửa phương

tiûn đù ra khỏi sanh tử. Trong kinh Pháp Hoa diún tâ muốn

ra khỏi nhà lửa tam giới, chþ có một cửa duy nhçt nhỏ hõp.

Đó là cửa phương tiûn của Phêt.

V÷ sau Thi÷n tông mở thöm cửa KHÔNG. Tuy nhiön,

chþ có hàng thượng cën thượng trý như Ca Diøp, Đät Ma,

Huû Nëng mới bỏ giáo môn, không vào cửa phương tiûn,

bước thîng qua KHÔNG môn. Không Môn hay Thi÷n môn

là cánh cửa mở ngược vô tåm, đòi hỏi hành giâ phâi thçy

được tự tánh hay bân thù sự vêt. Nghÿa là thành Phêt,

phâi ním bít cái không ním bít được, vên dụng cái

không có làm thành có như Tổ sư däy :

Đäi đäo quâng khai, thố giác trượng, phiöu đàm đù

nguyût,

Thi÷n môn giáo dưỡng quy mao thìng phược lão

đæu phong.

Nghÿa là lçy lông con rùa làm dåy đù cột gió trön đæu

ngọn cåy, không cho gió bay. Lçy sừng con thỏ làm cåy

sào thọc trëng dưới ao. Lông rùa, sừng thỏ, cột gió, mò

trëng, đối với hàng phàm phu chúng ta hoàn toàn tuyût

67

phæn, không bao giờ với tới được, đøn độ có thù nghÿ læm

rìng không tưởng.

Vü thø cửa KHÔNG, tuy không có cửa, mà vén länh

lùng then cài khòp kýn. Ngàn đời không bao giờ hò mở

cho những người chưa ngộ tánh. Chýnh vü sự khó khën

trong viûc thåm nhêp thø giới bân thù víng lðng, không

nói được, Phêt mới mở các pháp phương tiûn tương ứng.

Và người trön trái đçt chþ làm một viûc duy nhçt là bàn đi

bàn läi phương tiûn. Nói cách khác, đưa Phêt pháp vào

tåm, đøn ngày nào tåm bừng sáng, cũng ngộ tánh thành

Phêt.

Riöng tôi, tự biøt münh thuộc häng trung hä, đem høt

cuộc đời træm münh vào 84.000 pháp tu. Suy tæm, nghiön

cứu, tüm áo nghÿa trong giáo điùn, ứng dụng vào cuộc đời,

đät được thành quâ nào đem giáo dưỡng cho lớp thừa

kø, đù báo Phêt ån đức. Thiøt nghÿ khi gín li÷n cuộc đời

mình với giáo lý siöu tuyût, tüm được lô sống giâi thoát, thü

không còn gü trön cuộc đời có khâ nëng hçp dén lôi kòo

chúng ta được.

Tëng Ni phâi phát chý nương theo phương tiûn của

bêc đàn anh. Cố gíng tüm cái gü vượt lön trön, đừng an

phên với bát cơm manh áo. Đừng sống trong bù Phêt

pháp mà không được chút hương vị giâi thoát nào. Ở

trong kho báu của Như Lai mà như kó không có tay chîng

lçy được gü, thêt là phý câ cuộc đời vô ých.

Phương tiûn thü tùy thời, tùy chỗ, tùy người thay đổi,

có vô số pháp phương tiûn thých hợp khác nhau. Suốt quá

trünh thuyøt pháp của Phêt hơn 300 hội, từ Lộc Uyùn đøn

Ta La song thọ, täo cho chúng ta phương tiûn, được ghi läi

thành vën tự kinh điùn. Tuy nhiön, trong kinh Vën Thù, Phêt

đã khîng định suốt 49 nëm, Như Lai chưa từng nói một lời.

68

Một lời là pháp chån thêt thường nhiön, không thù nói

được. Và Như Lai ở träng thái vô sanh, không từ đåu đøn

và không đi v÷ đåu, làm thø nào có thù nói với người trön

cuộc đời.

Kinh Vën Thù ở lêp trường bân thù xác định Như Lai

chưa nói một lời. 49 nëm thuyøt pháp là Thých Ca mở

phương tiûn cho người ở trong sanh tử, nön Thých Ca viön

tịch, Như Lai không tịch. Đức Phêt chån thêt Tỳ Lô Giá Na

không chøt. Đức Phêt Thých Ca Niøt bàn đù Đức Phêt thực

phổ biøn khíp thø giới, trở thành con người của nhån loäi

và luôn hiûn hữu trong pháp tánh của người tu hành đíc

đäo.

Hành giâ chứng được một pháp nào, sô thçy Phêt ở

khýa cänh đó. Hai mðt cứu cánh và phương tiûn vén là

một, trong con người Phêt. Cứu cánh là Phêt thực hay

chơn như tåm không sanh, không mçt trön cuộc đời. Và

phương tiûn hiûn ra con người sanh diût thuyøt pháp. Đó

là thån Phêt 32 tướng tốt, 80 vó đõp và tçt câ giáo pháp

của Ngài, đ÷u là phương tiûn của Đức Tỳ Lô Giá Na.

Ngài Thiön Thai chia kinh điùn Phêt thành ngũ thời

giáo, theo đó Phêt thuyøt kinh Hoa Nghiöm trong 21 ngày,

kinh A Hàm 12 nëm, kinh Phương Đîng 8 nëm, kinh Bát

Nhã 22 nëm, kinh Pháp Hoa 8 nëm. Ở lêp trường Pháp

Hoa xòt, tuy Pháp Hoa thuộc thời sau cùng, nhưng kinh

này thông được bốn thời kỳ trước, gọi là viön giáo.

Ngài Thiên Thai cũng chia kinh Pháp Hoa thành nëm

loäi (ngũ chủng Pháp Hoa), trong đó vën tự Pháp Hoa

gồm tçt câ những gü Đức Phêt đã thuyøt giâng trön cuộc

đời và đû tử Ngài ghi läi, gồm đủ tam täng giáo điùn. Kinh

Hoa Nghiöm, Bát Nhã, A Hàm đ÷u là Pháp Hoa, cũng là

69

Phêt thừa. Vü đối với người sử dụng ngũ çm thån, Phêt

phâi triùn khai phương tiûn, dùng ngữ ngôn vën tự.

Hiùu như vêy, kinh Pháp Hoa không chþ giới hän trong

28 phèm. Nó gồm toàn bộ giáo điùn Phêt đã được kiøt

têp, gọi chung là Pháp Hoa. Nhưng täi sao chþ 28 phèm

này mang tön Pháp Hoa, còn các kinh khác không gọi là

Pháp Hoa ? Vý dụ kinh Hoa Nghiöm không tön Pháp Hoa vü

ở däng Bồ tát tu hành, nói v÷ ti÷n thån Phêt Thých Ca tu Bồ

tát đäo đù thành Phêt.

Kinh Hoa Nghiöm cũng là một phương tiûn của Phêt.

Kinh này vô ra lộ trünh tu của một chúng sanh phát tåm từ

ngục A Tỳ tiøn dæn đøn quâ vị Như Lai, phâi tuæn tự trâi

qua quá trünh thêp týn, thêp trụ, thêp hänh, thêp hồi

hướng, Đîng giác, Diûu giác. Khi Phêt thành đäo ở Bồ đ÷

đäo tràng, những người có tư cách tiøp cên Ngài phâi là

Đîng giác Bồ tát. Các Bồ tát này đông như vi træn, nhưng

phàm phu không thçy được. Phêt thuyøt kinh Hoa Nghiöm

cho Bồ tát Đîng giác, diún tâ toàn bộ sự nghiûp tu hành

của Ngài trong 21 ngày ngín ngủi.

Phêt bít đæu nhêp định đù thuyøt kinh Hoa Nghiêm,

là từ ngoài đi vào nội tåm. Thi÷n gọi là phân vën tự kỷ.

Chúng ta là phàm phu khó sống được với thø giới nội tåm.

Vü chúng ta thường hướng tåm ra ngoài, gom nhðt bụi

bêm, rác rưởi phủ lön người, rồi tự cho đó là “TA”. Læn hồi

đánh mçt con người thực của münh. Ngài Duy Nhiön thi÷n

sư diún tâ chúng ta ngu muội, đánh mçt con người thực

của münh trong bài sám Quy Mäng “Đû tử chúng đîng, tự

di chơn tánh, uổng nhêp mö lưu”.

Hãy thử suy nghÿ xem v÷ phæn vêt chçt, một ngày

chúng ta phâi đem vào thån này mçy bát cơm và coi đó

là TA. Nøu một ngày không nhồi vô bao nhiöu thức ën thü

70

“CÁI TA” này cũng chçm dứt ngay. Xa hơn nữa, thçy rõ

chúng ta sử dụng nëm giác quan đù tiøp thu vinh nhục

træn thø. Đåy là nëm ti÷n träm khiøn chúng ta tròng thöm

lön münh những buồn khổ và xem buồn khổ đó là “TA”.

Như vêy, tứ đäi và ngũ uèn chuyön lượm lðt nhơ bèn từ

ngoài, không phâi thực là TA.

Theo Phêt huû quan sát, người tu khởi đæu dứt khoát

gät bỏ những gü không phâi là TA. Thực tu, không däi gü

đem vui buồn træn thø vào tåm. A la hán bỏ những thứ lðt

vðt, bìng cách đóng kýn nëm giác quan hay nëm cửa

tiøp xúc với bön ngoài.

Ngën chðn nëm ti÷n träm này xong, còn läi phæn tinh

thæn là thọ, tưởng, hành, thức cũng theo đó bị xóa säch.

Vü 6 cën không tiøp xúc 6 træn, vçn đ÷ không được đðt ra.

Hiùu biøt chuyûn thø tục, vui buồn vinh nhục do mít thçy

tai nghe bị cít đứt, tåm hồn hành giâ trở thành líng yön.

Tuy sanh thån tứ đäi của hành giâ vén còn, nhưng tác

động của thån làm tåm đau khổ không có.

Trước kia, däi khờ lçy cái khổ làm TA. Nay xóa cái khổ,

chþ còn läi cái TA là chơn ngã. Kiùm soát thån tứ đäi một

læn nữa, thçy nó không còn đòi hỏi những cái vô lý như

trước. Vü thọ, tưởng, hành, thức đã bị dõp bỏ, thån đòi hỏi

rçt ýt, ngược läi nó giúp ta rçt nhi÷u.

Trön bước đường tu, thåm nhêp Phêt huû bìng cửa

ngõ này sô dú dàng bít gðp câm nhên çy. Thêt vêy, yöu

cæu của cuộc sống con người không nhi÷u, nhưng lòng

tham con người bao nhiöu cũng không đủ. Tuy nhiön, xóa

lòng tham rồi thü những gü không cæn thiøt cho thån,

không chi phối ta được nữa.

Phêt cũng däy “ngũ çm xý thänh khổ”, khổ sanh ra chþ

vü cung ứng cho thån quá dư thừa. Ý thức như vêy, hành

71

giâ giâm thiùu viûc ën uống, đời sống trở nön thanh thân,

khác với người thø tục. Đó là träng thái chuèn bị bước vào

cửa thi÷n, thåm nhêp Phêt huû. Ăn uống đơn giân vén

khỏe mänh và sinh hoät cơ thù của hành giâ không giống

người bünh thường. Nhịp tim đêp tự hä xuống, hơi thở rçt

nhõ, số lượng máu lưu chuyùn trong cơ thù cũng chêm,

nön lượng hữu cơ không bị đốt nhi÷u. Phêt không ën trong

49 ngày thi÷n định dưới cội bồ đ÷, vü Ngài biøt sử dụng

nëng lượng tých trữ trong cơ thù.

Đi såu vào thø giới thi÷n định hay thø giới tåm linh là

đã diût ngũ uèn. Chúng ta trở thành gỗ đá đối với người

thø gian, nhưng sô bít gðp và sống với những người bän

không ën, không tranh dành, nói với ta kinh nghiûm tu

chứng. Đánh dçu từ khởi điùm này mới coi như thêt sự bít

đæu tu. Hành giâ nhün läi thçy giai đoän từ trước đøn sơ

quâ thêt là vô ých, làm chuyûn không đáng làm mà Tổ

Huy÷n Giác quở trách phý câ cuộc đời tu hành. Như người

giang hồ dãi níng dæm sương, lang thang làm kó phong

træn cho đøn già, cũng chîng được gü “đa niön uổng tác

phong træn khách”.

Từ sơ quâ bước vào nhị thi÷n, tam thi÷n, tứ thi÷n, Phêt

mới gðp Kamala và đi lön thø giới tứ không, Ngài gðp Uçt

Đæu Lam Phçt. Đi cùng tột thø giới tåm linh này, Ngài gðp

Bồ tát từ sơ địa đøn thêp địa, Đîng giác Bồ tát. Phêt kiùm

tra toàn bộ quá trünh tu hành Bồ tát đäo của họ đúng hay

sai, bìng cách thuyøt kinh Hoa Nghiöm cho Bồ tát Đîng

giác trong 21 ngày ở thø giới thi÷n định, không phâi nói

cho loài người chúng ta.

Có thù nói kinh Hoa Nghiöm là phương tiûn thứ nhçt

của Phêt đưa ra cho Bồ tát lớn. Nói xong kinh Hoa Nghiöm,

Phêt định nhêp Niøt bàn. Trời Phäm Thiön hay nói khác là

72

người những gæn đät đøn tåm thanh tịnh thþnh Phêt thuyøt

pháp. 80.000 Phäm Thiön nghe xong chứng quâ vị vô sanh

nhén. Tçt câ sự giáo hóa này chþ diún ra trong thø giới

thi÷n định ở bân tåm.

Đức Phêt xâ định, trở läi thực tø cuộc sống gðp nëm

anh em Ki÷u Træn Như, giâng pháp Tứ đø. Ngài mới có

thöm đối tượng loài người trön cuộc đời. Phêt ngồi Bồ đ÷

đäo tràng nhêp thi÷n định, người thø gian không biøt Ngài

làm gü. Nhưng trở läi thực tø cuộc sống, Ngài đi giáo hóa,

chúng ta mới biøt có một Đức Phêt ở thø gian. Có thù nói

Phêt ở thø gian là phương tiûn đối với Đức Phêt thiût và

pháp của Phêt phương tiûn nói tçt nhiön cũng là pháp

phương tiûn.

Suốt quá trünh Phêt thuyøt pháp bìng ngôn ngữ từ

Lộc Uyùn đøn Ta La song thọ täo cho chúng ta vën tự

Pháp Hoa kinh. Còn chån thêt Pháp Hoa là pháp chþ có

chư Phêt hiùu được. Phêt Thých Ca phâi đi÷u động Đức

Đa Bâo Như Lai đøn chứng minh pháp chån thêt. Ngài

Nhêt Liön khîng định chån thêt Pháp Hoa chþ có Phêt

Thých Ca nói, Phêt Đa Bâo nghe. Từ Bồ tát trở xuống đ÷u

nghe pháp phương tiûn. Pháp phương tiûn thứ nhçt được

Phêt nói cho Bồ tát Đîng giác, phương tiûn hai nói cho

Phäm Thiön, qua phương tiûn ba là pháp diún tâ bìng

ngôn ngữ, nói cho nhån gian. Đøn pháp phương tiûn thứ

tư, nói cho những người theo Phêt đã nhêp thi÷n định.

Hàng Thanh vën nghe pháp ngôn ngữ, læn læn sống

trong cânh giới thi÷n định, nghe Phêt thuyøt pháp qua

tåm. Tåm họ tiøp nhên pháp, tåm với pháp là một, biøn

thành tåm pháp. Nhờ đó tuû sanh, họ bít đæu thçy sự vêt

giống Phêt thçy, không qua däng vinh nhục của cuộc đời.

Họ nghe được pháp ở däng không nghe mà nghe, vü Phêt

73

và La Hán đ÷u nhêp thi÷n định, trong yön lðng tỏa sức

sống kỳ diûu. Sinh hoät của cânh giới tinh thæn này, người

træn không nghe được. Từ đó, Phêt düu dít các La hán tiøn

lön quâ vị Bồ tát. Nghÿa là họ cũng trở v÷ pháp vô ngôn,

đù thçy chån thêt tướng các pháp hay Pháp Hoa.

Chúng ta thường læm lén, chçp pháp phương tiûn

làm cứu cánh thü phương tiûn không còn tác dụng giâi

thoát, läi trở thành ràng buộc ta. Vý dụ tượng Phêt nhìm

giúp chúng ta hünh dung Đức Phêt thiût và quan sát lời nói,

hành động, suy tư của Phêt đù làm theo mới là viûc chýnh

yøu. Thø nhưng phæn lớn chúng ta vén coi tượng Phêt là

Phêt. Phêt bö tông không cứu chúng ta được. Có một vị

Tổ đã nhíc nhở : “Ông Phêt bìng gỗ không độ được lửa,

ông Phêt bìng vàng không độ được lò đúc, ông Phêt

bìng đçt không độ được nước”. Tuy nhiön, nương với

Phêt tượng trưng là phương tiûn đù tüm ra ông Phêt độ

thoát chúng sanh. Riöng tôi, từ nhỏ đã sớm ý thức được

tác dụng của Phêt phương tiûn. Tôi siöng läy Phêt xi mëng,

tụng kinh bìng giçy. Nhờ đó, trý tuû mỗi ngày một phát

huy, giâi quyøt viûc xây đøn với münh tốt đõp hơn.

Đối trước tượng Phêt, độ thành kýnh giúp ta phá được

màn vô minh ngën che ta và Phêt. Tượng có sức thu hút

mänh, kòo ta rời thực tø, phi÷n não vụt tan biøn theo. Têp

trung tư tưởng đøn độ quön câ sinh mûnh, quön đi sự hiûn

hữu của thån tứ đäi, thçy được Phêt thực với 32 tướng

hâo, khiøn tåm ta hoan hỷ, mới câm thông, liön hû với

Phêt được. Tượng chþ có giá trị đối với người nhên được

hương vị giâi thoát. Người thçy tượng vén sừng sững một

khối bö tông, thü hoàn toàn tuyût phæn. Muôn đời họ vén

đứng ngoài thø giới an vui mæu nhiûm của chư Phêt.

74

Giáo pháp Phêt soi sáng tåm con người, thường

được vý như ngón tay chþ mðt trëng hay thuy÷n dùng qua

sông, tức là phương tiûn làm cho tåm từ mở rộng, trý tuû

phát sanh mới chýnh yøu. Người nghe pháp, trý không phát

triùn, đäo đức không tëng, họ đã kõt phương tiûn. Vçn đ÷

quan trọng ở điùm biøt vên dụng giáo lý làm phương tiûn

sống của münh, giống như cơm ën hay hơi thở hàng ngày

đù giúp chúng ta sống khỏe mänh. Nøu cơm và hơi thở

này cứ mang vô mà không thâi ra, chíc chín sô chøt.

Cũng vêy, Phêt pháp cứ gom vô, làm chúng ta míc bûnh

giáo đi÷u, chîng khác gü người chøt vü bội thực, ën không

tiöu. Cũng từ ý này, Tổ sư däy :

Kinh điùn lưu truy÷n tám vän tư,

Học hành không thiøu cũng không dư,

Đøn nay týnh läi đà quön høt,

Chþ nhớ trön đæu một chữ NHƯ

Học không thiøu cũng không dư, nghÿa là học đù tu.

Học nhi÷u đù phi÷n não nhi÷u, thêt vô ých. Học đủ nhưng

không giữ läi, vü giữ läi sô thành bûnh. Chþ nhớ trön đæu

một chữ NHƯ là tåm chơn như bünh đîng tuyût đối hay đó

là trý tuû của Phêt, là đäi viön cânh trý theo Duy thức học vý

như đài gương sáng hoðc viön ngọc ma ni theo Pháp Hoa.

Tçt câ màu síc hünh ânh đ÷u hiûn đủ trong đó. Hành giâ

không giữ läi một thứ nào, nhưng không có gü không biøt.

Học xong và tu đíc đäo, tçt câ bỏ läi phýa sau. Lời

nói là phương tiûn đù tåm hành giâ thanh tịnh dæn. Người

sơ tåm học đäo cæn phương tiûn thçp nhçt là ngữ ngôn

vën tự. Phêt dùng vô số phương tiûn khai ngộ cho häng

cën cơ thçp. Nhưng đøn nước Ma Kiût Đà, Phêt yön lðng,

từng bước chuyùn tåm hàng Thanh vën qua Bồ tát đäo.

Ba nëm ở Ma Kiût Đà, Phêt lðng thinh không nói, Bồ tát

75

nhün viûc làm của Ngài mà làm theo, læn hồi đi såu vào

träng thái tu hành bìng tåm. Đåy là giai đoän hai, thuộc

thån giáo của Phêt. V÷ sau Thi÷n tông triùn khai pháp này,

Thi÷n sinh học hänh thi÷n sư không qua ngôn ngữ gọi là

giáo ngoäi biût truy÷n, bçt lêp vën tự. Không thuyøt pháp,

vü càng nói nhi÷u càng vướng míc giáo tướng, ngôn ngữ.

Vướng míc nhi÷u trở thành hý luên, tåm vọng động thöm.

Giai đoän ba mới thực sự thuyøt Pháp Hoa kinh ở núi

Linh Thứu, thåu 60 tiùu kiøp thành một niûm đù thåm nhêp

đäo tràng Pháp Hoa.

Trong một đời Đức Phêt giáo hóa, Ngài giúp đû tử

trồng cën lành từ thời Lộc Uyùn, trưởng dưỡng thån tåm ở

thời Kỳ Viön, Trúc Låm tịnh xá và đøn đåy nở hoa Linh

Thoäi hay không trung thuyøt pháp của hội Pháp Hoa.

Thanh vën, Duyön giác, Bồ tát đät đøn tåm KHÔNG,

không còn vướng bên træn thø, nhên được kinh Pháp Hoa

do Phêt truy÷n trao. Hay đó là giai đoän tåm çn tåm, thæn

truy÷n thæn, vượt ngoài lưới ma, thåm nhêp huû Như Lai.

Không còn dùng lời nói và hành động đù chþ däy, nhưng

tåm hành giâ linh hoät đøn độ cao. Một niûm tåm mà

thông câ pháp giới, thçy suốt 18.000 thø giới. Giai đoän

ba thuộc phæn phát triùn tịnh tåm. Giai đoän một, hai là

tịnh hóa tự tåm.

Nøu không theo thứ tự này, không đät køt quâ. Tự

cho đã học høt kinh điùn, không có gü đù trưởng dưỡng tự

tåm cũng vô ých. Nhi÷u khi thành chướng ngäi, tåm

chîng những không trong sáng, còn hóa ra phi÷n não,

hành giâ đã tu sai pháp, càng tu låu càng đọa såu. Người

xưa có nói :

Nhçt niön Phêt täi ti÷n,

Nhị niön Phêt thëng thiön,

76

Tam niön Phêt bçt kiøn.

Nghÿa là học nhi÷u, nghe pháp nhi÷u, läy sám hối

nhi÷u. Đøn khi đụng viûc, lêp tức tham sån phi÷n não. Vü

nghe nhi÷u, tự tánh bị ngën che, tåm thành mờ không

thçy đäo. Cæn tịnh hóa tự tåm trước, cố gíng giữ tåm

trong sáng mới phát ban đæu, đừng cho thay đổi.

Pháp Phêt có công nëng tèy säch tåm phi÷n não.

Người dùng giáo pháp sai, làm tåm nhiúm ô, thành bûnh

nhçt xiùn đ÷, Phêt không cứu được. Người chưa tu, họ

phi÷n não, nhưng thçy Phêt läi phát tåm. Ngược läi, người

trong đäo nhün Phêt, läy Phêt mỗi ngày, vén sanh phi÷n

não, đành chịu thua. Họ giống như kó sử dụng lờn thuốc,

không còn tác dụng. Hünh ânh tiöu biùu cho ý này là Vô

Não hung dữ thçy Phêt buông dao thành La hán. Nhưng

Thiûn Tịnh Tỳ kheo là em họ của Phêt, sống gæn Phêt mà

Ngài không độ nổi.

Nghe thuyøt pháp, tåm bừng sáng. Cuộc đời dù sóng

gió bao nhiêu, hành giâ vén an trụ pháp, tiøn tu được.

Ngược läi, nghe thuyøt pháp, cuộc sống vén đæy bçt

mãn khó chịu và nghiûp ùn ùn nổi dêy. Phâi biøt đó không

phâi là chỗ của ta tu. Nøu không bỏ đi, ta sô đọa nhçt

xiùn đ÷.

Giai đoän một, lçy giáo pháp trưởng dưỡng tự tåm,

tåm thành thanh tịnh. Giai đoän hai, không nghe pháp,

tåm vén thanh tịnh. Ta quan sát, suy nghÿ thành quâ của

người và chọn được lô sống cho münh, người nhün thçy

phát tåm theo. Giai đoän ba từng niûm tåm ta phát triùn

những đi÷u mà trước chưa có, Thæy không däy.

Ở giai đoän này hành giâ Pháp Hoa lçy Phêt hộ niûm

làm chýnh. Phêt huû rọi tåm, tåm bừng sáng, biøt viûc

chýnh xác và làm có køt quâ. Còn giai đoän trước, làm

77

đúng lời Phêt, lời Thæy däy läi thành phân Phêt, phân Thæy.

Vü hoàn cânh đổi khác thü y kinh giâi nghÿa, Phêt oan tam

thø.

Đức Phêt xác định ở thời mät pháp, không còn kinh

nào khác ngoài kinh Pháp Hoa lưu truy÷n trong Diöm phù

đ÷. Chúng ta phâi hiùu kinh Pháp Hoa là kinh phát xuçt từ

tåm bừng sáng của người ngộ đäo, kinh do Phêt hộ niûm,

do Bồ tát Đäi Trang Nghiöm mang đøn, do lòng đäi bi

thương chúng sanh mà hành đäo. Chþ có kinh Pháp Hoa

đó tồn täi sau Phêt nhêp diût 500 nëm, không phâi là 28

phèm kinh Pháp Hoa chúng ta tụng thường ngày.

Phæn lớn chúng ta chçp vën tự, nön chøt ngộp trong

28 phèm. Chúng ta không phủ nhên kinh Pháp Hoa vën tự.

Tuy nhiön, phâi biøt dùng 28 phèm rọi vào tåm, đù thçy

biøt như thêt và làm đúng chån lý, lợi ých muôn loài. Đó là

Pháp Hoa tåm, do tåm khai ngộ mới có.

Ngài Nhêt Liön phán giáo cũng chia thành ba vòng.

Vòng thứ nhçt gồm tçt câ kinh mà Phêt thuyøt trước kinh

Pháp Hoa nìm trong phương tiûn thuộc Tiùu thừa. Vòng

thứ hai là kinh Pháp Hoa 28 phèm thuộc Trung thừa. Và

vòng thứ ba là kinh Pháp Hoa của Đäi thừa lưu xuçt từ tåm

thanh tịnh; theo đó tùy chỗ, tùy duyên giáo hóa chúng

sanh, không có mô hünh cố định.

Đối với tåm thanh tịnh trong sáng của hành giâ Pháp

Hoa, kinh ghi : “Nhçt thiøt thø gian tư sanh sự nghiûp”,

nghÿa là bçt cứ viûc nào trön thø gian cũng là đäo, không

phâi chþ giới hän ở chùa. Hành giâ Pháp Hoa nøu xuçt gia

thü làm Tỳ kheo kiùu méu. Nøu là chýnh khách thü dån kýnh,

dån thương. Nøu là nông dån, nëng suçt cũng vượt hơn

người. Tçt câ viûc đ÷u lợi ých cho münh, cho người và làm

78

đõp cuộc đời. Bồ tát giáo hóa chúng sanh ở lãnh vực nào

cũng xuçt síc, làm thæy, mới thực là hành giâ Pháp Hoa.

Đức Phêt cũng thù hiûn đi÷u này. Đọc lịch sử, chúng

ta thçy Phêt Thých Ca là người khỏe mänh nhçt so với các

lực sÿ khác. Đối với triøt gia, Ngài là người thông minh nhçt.

Đối với nghû sÿ, Ngài là người đàn hay nhçt„ Đức Phêt đa

tài như vêy, mới được tôn xưng là thæy của trời người.

Các sư ngộ đäo, theo kinh Pháp Hoa là người được

Phêt hộ niûm. Gðp khó khën, các Ngài ổn định được.

Điùn hünh như Khuông Viût, Vän Hänh, Tuû Tÿnh giâi quyøt

được mọi vçn đ÷ bức bách mà xã hội bó tay chịu thua,

nön được kýnh nù.

Có thù khîng định kinh Pháp Hoa đồng nghÿa với

đáp ứng được nhu cæu của xã hội, của con người. Nó

đưa loài người đøn hänh phúc an vui, giúp người trở thành

bêc Thánh, làm được thêt nhi÷u viûc lợi ých trön thø gian,

lòng vén trong säch, hìng ở trong chánh định, an trụ thø

giới bçt tư nghü của Phêt.

Phương tiûn là những gü mà Phêt xøp đðt và sống với

thø gian đù giúp chúng ta gðp Đức Phêt cứu cánh. Kinh

Pháp Hoa diún tâ phương tiûn đưa tçt câ Thanh vën, Bồ

tát mười phương và Bồ tát Tùng địa dũng xuçt thåm nhêp

Phêt huû trở v÷ thø giới Thường tịch quang của Phêt.

Phương tiûn không chþ hän hõp trong phèm Phương tiûn

của kinh.

Phương tiûn của Phêt có hai phæn : phương tiûn lực

và phương tiûn trý lực. Phæn truy÷n vào cho hành giâ đù

hiùu biøt, suy luên thuộc phương tiûn trý lực của Phêt.

Phương tiûn lực của Phêt thü thiön biøn vän hóa. Tùy cën

cơ, hoàn cânh từng người một mà Phêt ban cho họ

79

phương tiûn thých nghi khác nhau đù tu hành. Và những

phương tiûn khác biût này không chống trái nhau.

Phương tiûn dù thuên hay nghịch, tốt hay xçu đ÷u

đưa hành giâ đøn giâi thoát. Hiùu được phương tiûn lực

của Phêt, nhün läi cuộc đời hóa độ của Ngài, từ nghịch

duyön như A Xà Thø hay Đ÷ Bà Đät Đa, dưới mít của Nhị

thừa là chướng ngäi cho viûc hoìng đäo của Phêt.

Nhưng theo Pháp Hoa, đó chýnh là phương tiûn mà Ngài

đưa ra đù giáo hóa chúng sanh. Hoðc những tranh chçp

ở Kỳ Hoàn tịnh xá làm mọi người chán nân, cũng là

phương tiûn đù họ hướng tåm v÷ cânh giới Tåy phương

Cực läc của Đức Phêt A Di Đà. Cho đøn các Bồ tát, Thanh

vën hỏi Phêt v÷ vçn đ÷ gü đ÷u nìm trong phương tiûn trý

lực của Ngài truy÷n xuống cho họ hỏi. Nương công đức

của Phêt, Tú Vương Hoa Bồ tát hỏi được viûc làm và thæn

thông bçt khâ tư nghü của Bồ tát Dược Vương.

Hiùu xa hơn nữa, khi chúng ta ở bước đường cùng,

tríng tay vü sự nghiûp, của câi hoàn toàn sụp đổ mà phát

tåm Bồ đ÷, an nhiön tự täi thọ trü kinh Pháp Hoa, là chúng

ta đã ním bít được một trong muôn ngàn chiøc phao

phương tiûn của Phêt ban cho. Nøu không có phương

tiûn trý lực của Phêt đi÷u động làm phát khởi và trưởng

dưỡng Bồ đ÷ tåm, chúng ta cũng trở thành thån tàn ma

däi như bao nhiöu chúng sanh u mö khác. Nhưng nghịch

duyön làm ta đau khổ chîng còn thiøt sống, không phâi

là phương tiûn lực của Phêt. Với trý tuû ba la mêt, Phêt

thçy rõ cën tánh hành nghiûp của chúng sanh, đáng

dùng pháp gü độ họ. Có người phâi đù cho rơi vào địa

ngục mới phát tåm được, vü hänh phúc đæy đủ chþ làm

cho họ chüm đím trong nëm món dục, cuốn họ trôi lën

trong sanh tử luån hồi.

80

Câm nhên được đi÷u này, ta thçy viûc làm của quỷ

vương hành hä tội nhån cũng không nìm ngoài màng

lưới phương tiûn lực của Phêt. Nhưng có người đáng dùng

phước lộc hưởng an lành đù tiøn tu, thü Phêt cung cçp tçt

câ đi÷u kiûn thuên lợi. Thêm chý Ngài khiøn câ trời Đø Thých

hay tám muôn bốn ngàn thiön nữ đých thån trổi kỷ nhäc

đøn rước.

Ním được chiøc phao phương tiûn ban đæu của

Phêt ban cho, ta phát tåm bước vào đäo. Nương công

đức của Phêt tu têp, hột giống lành nèy mæm, khiøn ta

phát được đäi nguyûn thọ trì kinh Pháp Hoa. Muôn ngàn

phương tiûn mæu nhiûm khác sô dæn dæn đøn với ta đæy

đủ.

Dưới mít hành giâ Pháp Hoa, chîng những sự giúp

đỡ tùy thuên là phương tiûn lực của Phêt cho ta, câ đøn

những åm mưu chống phá, xuyön täc cho đøn giøt häi

cũng là phương tiûn lực của Phêt.

Ngài Nhêt Liön Thánh nhån đã chứng nghiûm một

cách såu síc những nghịch duyön mà Phêt đã bố trý cho

Ngài trön đường hành đäo. Ba læn bị tông phái khác và

các lãnh chúa giøt häi, ba læn bị đưa đi đày đøn những

vùng chþ có bëng tuyøt không một loài cåy cỏ nào sống

được. Ngài vén thân nhiön đứng vững trön đþnh Pháp Hoa.

Läi còn vui mừng xem đó là một dịp tốt hiøm có đù Ngài

cúng dường thån mäng cho chư Phêt, cho pháp tối

thượng thừa. Và chþ có con đường tít này giúp Ngài sớm

thành tựu Pháp thân.

Theo Pháp Hoa, phương tiûn của Phêt rộng đøn độ

tçt câ sinh hoät thø gian v÷ mọi phương diûn chýnh trị, xã

hội, kinh tø hay tôn giáo v.v„ đ÷u thuộc phương tiûn trý

lực của Ngài. Một cuộc khủng hoâng kinh tø hay sự xuçt

81

hiûn của một tà đäo, hoðc một chø độ độc tài đ÷u có lợi

ých của nó, vü đó là những chiøc phao của Phêt bố trý cho

những ai có nhån duyön cën lành nương theo ngược

dòng sanh tử trở v÷ bøn giác.

Chúng ta câm nhên được síp xøp vô hünh mæu

nhiûm này qua trường hợp chứng đíc Pháp Hoa tam

muội của Ngài Khuy Cơ. Khi Võ Hêu lön ním quy÷n, trong

phong trào triût hä những khai quốc công thæn của nhà

Đường, bà đã tru di câ dòng họ của Ngài Khuy Cơ. Chþ

trön bước đường vån du hóa độ, Ngài đã thù nhêp Pháp

Hoa tam muội ở một ngôi chùa nghño nàn, hóo lánh.

Trong khi Đường Thái Tông trọng vọng kýnh nù, cung cçp

phương tiûn đæy đủ cho Ngài ở Trường An, không đủ đù

đưa con người tràn đæy suy tư thù nhêp thø giới Phêt.

Phương tiûn lực không cùng. Mỗi đoän đường vượt

qua, nhün läi thçy mọi viûc thành tựu đ÷u nhờ Phêt lực gia

bị. Hành giâ không biøt cũng như cåy hçp thụ nước,

không tự biøt sự hçp thụ của nó. Phêt xác định rìng trong

quá khứ, các Đức Phêt dùng vô số phương tiûn, nhưng tçt

câ pháp này đ÷u là nhçt Phêt thừa. Trong vị lai cũng vêy

và hiûn täi ở mười phương, trëm ngàn muôn ức Phêt cũng

dùng mọi phương tiûn đù diún giâng pháp nhçt thừa.

Chúng sanh nghe pháp đ÷u chứng nhứt thiøt trý.

Ngài là Thých Ca Måu Ni hiûn ra trong đời ngũ trược,

tùy cën tánh không đồng của chúng sanh, tùy vị trý và thời

gian nói pháp khác nhau. Các pháp sai biût này cũng chþ

nhìm một mục tiöu duy nhçt là đưa v÷ pháp nhçt Phêt

thừa. Nøu Phêt nói thîng nhçt thừa, chúng sanh trý kòm,

đang bị nung nçu trong nhà lửa tam giới, không thù hiùu,

không thù tu được.

82

Phêt phâi dùng phương tiûn khai ra tam thừa : Thanh

vën, Duyön giác và Bồ tát. Khởi đæu đối tượng là Thanh

vën, Ngài thçy rõ các vị này giống như người bị mũi tön

độc, cæn được cứu mäng sống ngay; nghÿa là cæn chữa

gçp vøt thương đau khổ của họ. Thêt vêy, những vị này là

những người bị thçt bäi, chñn òp, bóc lột, nön họ mang

tåm niûm ghö sợ thø gian. Phêt phâi ban cho họ pháp

thých hợp là Niøt bàn. Viûc làm của Bồ tát như tịnh Phêt

quốc độ, bố thý cúng dường, cứu độ chúng sanh không

thù đem giâng däy cho người chán đời, chþ muốn lánh xa

cõi træn.

Phêt mới däy họ hänh sa môn, ngày ngày mang bünh

bát đi khçt thực. Nương vào Niøt bàn của tam thừa,

Thanh vën không bị phi÷n não làm nhiúm ô và cũng

không còn ham mö nëm món dục thô hñn, nön không

đọa trong sanh tử. Læn hồi họ tiøn tu được. Khi tåm lượng

các vị Thanh vën rộng lớn hơn, Phêt däy họ đäo Bồ tát.

Nhưng họ không tu, läi däy người khác tu; vü lúc nào họ

cũng mang tåm niûm Không, vô tác, vô nguyûn. Tới hội

Pháp Hoa, những người được Thanh vën däy, đíc đäo,

đíc quâ, đíc pháp như nhóm Bät Đà Bà La Bồ tát và

được Phêt thọ ký. Lúc bçy giờ các vị Thanh vën tþnh ngộ,

phát tåm Bồ đ÷. Phêt mới diût hóa thành đù dén họ đøn

bâo sở. Ngài cho biøt nøu cứ trụ mãi Niøt bàn, đøn khi Thø

Tôn nhêp diût, Niøt bàn sô mçt. Vü đó cũng chþ là phương

tiûn lực do Phêt täo ra đù Thanh vën täm nghþ ngơi mà

thôi.

Trong 49 nëm nói pháp, Phêt dùng vô số phương tiûn

giâng nói các pháp giúp chúng sanh không kõt trong ngũ

dục thø gian. Đøn hội Linh Sơn, Thanh vën xa rời sự chçp

trước và lön được bờ giâi thoát. Ngài mới däy Pháp Hoa

83

gọi là khai tam thừa hiùn nhçt thừa hay khai phương tiûn

bày chån thêt.

Riöng những người coi phương tiûn là cứu cánh,

nghe Phêt däy xa lüa âo tưởng điön đâo của cuộc đời. Họ

läi nhên læm bỏ luôn cuộc đời, nhên læm bỏ tục xuçt gia là

bỏ luôn tri thức và mäng sống, trở thành khôi thån đoän trý.

Ngày nay, nhi÷u người cũng læm tưởng tu phâi vào chùa

và bỏ tçt câ. Nhưng vào chùa không học hành, rồi cũng

chîng làm được gü, phý câ cuộc đời và cuối cùng trở

thành tëng thượng män như Tổ Quy Sơn quở trách “Niön

cao läp trưởng không phúc cao tåm”.

Ngài Nhêt Liön vý người tu đù bỏ høt, không được gü,

chîng khác nào như cá bị bít lön bờ đù khô læn đøn chøt.

Thanh vën thừa hay pháp Tứ đø mà Phêt däy cho hàng

Thanh vën thçy được cái thực của cuộc đời, đi÷u đáng

bỏ và đi÷u không nön bỏ. Nhờ đó, chên đứng được dục

nhiúm, trau giồi đäo hänh, tåm trở nön sáng suốt. Thçy

đúng và sống đúng theo hoàn cânh của münh, làm gương

tốt cho người.

Gðp hàng Duyön giác vốn có sïn phước đức trý tuû,

Phêt phån tých cho thçy mũi tön và chçt thuốc độc.

Duyön giác có thù vý như nhà nghiön cứu chuyön đ÷. Họ

biøt sử dụng trý khôn, đät được nëng suçt cao thay cho

sức lao động bìng tay chån. Dưới mít quan sát của

Duyön giác, mọi hiûn tượng được tiøp nhên bìng suy tư

qua pháp Thêp nhị nhån duyön, đưa họ đøn một đời sống

giâi thoát. Một chiøc lá rơi, một cơn gió thoâng hay ánh

sao lung linh đ÷u là những bài pháp giúp họ ngộ đäo.

Cuối cùng, đối với Bồ tát có đủ đức hänh và hiùu biøt,

Phêt däy những vị này sáu pháp ba la mêt; nghÿa là vên

dụng hiùu biøt và đäo đức đù giáo hóa chúng sanh. Bồ

84

tát có khâ nëng nhên thức såu xa v÷ siöu hünh, Phêt chþ rõ

cho thçy ån oán liön hû nhi÷u đời của Bồ tát đối với

chúng sanh và däy cách gỡ rối từ từ. Nói cách khác, liön

hû xçu ác của chúng ta chìng chịt từ vô lượng kiøp đổi

thành hương sen, là cách tu của Bồ tát đù thành Phêt.

Thanh Vën, Duyön giác hay Bồ tát là ba pháp

phương tiûn ứng câm, tùy cơ. Bön ngoài là Thanh vën hay

quy÷n thừa Bồ tát, nhưng thực bön trong là èn mêt Pháp

Hoa kinh, ngæm giáo hóa pháp của Bồ tát. Các pháp

phương tiûn Ngài däy trước nøu không phâi là nhån của

Pháp Hoa, thü khi nghe pháp chån thêt nhçt thừa, các đû

tử không thù nào hiùu và phát tåm tu được.

Đức Phêt có đủ hai phæn phương tiûn lực và phương

tiûn trý lực và khai ra tçt câ phương tiûn thých ứng đù sau

cùng dén v÷ nhçt Phêt thừa. Vü vêy, Ngài làm bçt cứ viûc

gü trön thø gian, cũng quy v÷ Phêt thừa. Trong cuộc đời

hành đäo của Phêt, mọi đi÷u nghịch thuên xây đøn.

Nhưng cuối cùng, tçt câ đ÷u quy ngưỡng Ngài. Và sau khi

Đức Thø Tôn nhêp diût hơn 2.500 nëm, chúng ta vén còn

nương được công đức Ngài, an nhiön tu học.

Tuy nhiön, cæn lưu ý rìng Phêt ním được quy luêt mới

vên dụng quy luêt, biøt rõ các pháp môn mới däy chúng ta

ứng dụng các pháp môn, mới từ cứu cánh khai ra phương

tiûn. Không phâi ai cũng khai phương tiûn được. Khi chưa

thành Phêt, ta đang ở vị trý nào thü phương tiûn của ta ở vị

trý đó. Vị trý là phi÷n não, tçt nhiön khai phương tiûn cũng

phi÷n não. Nøu ta không có trý lực của Phêt đù quan sát

sự biøn đổi liön tục của pháp, mọi phương tiûn của ta áp

dụng không thù dén v÷ Phêt thừa và chþ đưa đøn tội lỗi

mà thôi.

85

Mục tiöu ra đời của Đức Phêt đù giúp chúng ta thçy

được Phêt, hiùu Phêt, làm theo Phêt và sống như Phêt.

Từng bước tu hành, chúng ta sô đät được bốn phæn : khai,

thị, ngộ, nhêp Phêt tri kiøn.

Đức Phêt khai tri kiøn bìng cách đưa ra nhi÷u pháp

môn tu. Chúng ta tu pháp nào cũng được với đi÷u kiûn

duy nhçt là phâi phát triùn tri kiøn của chýnh münh. Đức

Phêt hiûn hữu trön cuộc đời mang thån người nhìm nói

với chúng ta rìng Ngài tu thành Phêt và ta tu cũng sô

thành Phêt. Từ ý này, các kinh đ÷u diún tâ nëng lực con

người, nøu biøt sử dụng sô đät nhứt thiøt chủng trý. Chúng

sanh mö læm läi dùng nëng lực của họ vào viûc tội lỗi. Với

tư cách một con người, Đức Phêt sống, hành đäo, sinh

hoät như thø nào là Ngài bít đæu công viûc khai tri kiøn.

Có thù nói khai tri kiøn không phâi chþ có ở phèm

Phương Tiûn. Thực sự tçt câ viûc Phêt làm trong cuộc đời

đ÷u là chüa khóa mở tri kiøn cho chúng ta thçy.

Tuy nhiön, thçy được cũng không đơn giân. Từng

chðng đường một, tu theo Thanh vën thừa cít bỏ phi÷n

não bám vào tåm làm chúng ta däi khờ. Mỗi người tùy

hoàn cânh và hiùu biøt riöng, vên dụng khâ nëng của

münh, phát triùn hiùu biøt. Khai tri kiøn và thị tri kiøn đù hành

giâ nhün vào thçy Phêt là tçm gương sáng, là người biøt

tçt câ và làm được tçt câ. Hay nói cách khác, giúp chúng

ta hiùu được thø nào là tri kiøn Như Lai.

Làm mọi người ngộ Phêt tri kiøn là nhên được Phêt tri

kiøn. Nhên được tri kiøn không có nghÿa là nhên tri kiøn

của Phêt Thých Ca, nhưng phâi nhên tri kiøn của chýnh

chúng ta. Thời đức Phêt täi thø, con người bị Bà La Môn

mö hoðc, trao quy÷n quyøt định cho Thượng đø, thủ tiöu

tri kiøn của münh. Đức Phêt hiûn thån con người, chþ cho

86

thçy chýnh münh mới có quy÷n quyøt định vên mäng của

münh. Nhên được ta là người có khâ nëng thành Phêt,

chúng ta mới bước theo con đường của Phêt Thých Ca đi,

đäo đức mỗi ngày cao hơn, nëng lực lớn thöm và trý tuû

phát triùn nhi÷u hơn là đã nhêp vào tri kiøn Như Lai. Từng

bước chån đi, hành giâ có Phêt Thých Ca ở bön cänh.

Hành giâ gðp Ngài trong trünh độ tu chứng của münh. Có

thåm nhêp trý tuû Như Lai mới hiùu được tri kiøn Như Lai.

Muốn độ ba häng người nhên thức sai læm, Phêt phâi

khai ba phương tiûn Thanh vën, Duyön giác, Bồ tát đù dú

nhên biøt. Cũng như vü có người tu khổ hänh, Phêt phâi

lao vào cuộc sống khổ hänh và khổ hänh vượt hơn người

khác cho đøn ngã gục xuống, đù chþ cho mọi người pháp

tu này hoàn toàn sai læm, càng tu cơ thù càng yøu, trý

càng đæn độn.

Ngài khai ra pháp Trung đäo, không chäy theo dục

vọng xa hoa tàn phá con người, cũng không đốt thån

theo những người khổ hänh. Chþ ën những thứ cæn thiøt

nuôi cơ thù khỏe mänh và giữ trý tuû sáng suốt. Tu theo

Trung đäo, trý tuû mỗi ngày phát triùn hơn, hiùu biøt chýnh

xác læn, đøn độ tự nhiön thành đäo.

Giáo sư Motai kiøn giâi sự thành đäo của Đức Phêt là

một sự phát triùn tự nhiön. Theo ông, nøu chúng ta biøt

nuôi trí tuû, nó sô phát triùn đ÷u đðn. Với kinh nghiûm tu

hành, ông nhên thçy có những đi÷u lúc nhỏ ông không

biøt vên dụng trý đù hiùu. Nhưng đøn 30 tuổi, ông vên

dụng được nó, từ đó từng nçc trý tuû phát huy thöm. Đối

với những đi÷u ông phâi đñ nòn chịu đựng thü sau 30 tuổi,

tự nhiön nó mçt læn và ông nhün sự vêt chýnh xác hơn, có

câm tưởng ông đang bước vào tri kiøn Phêt, câm thçy

phi÷n não không đoän mà tự høt. Vü mãi theo đuổi mục

87

tiöu, dồn sinh hoät cho viûc phát triùn trý tuû, phi÷n não tự

tiöu hao læn, đñn trý tuû tự sáng. Ông køt luên những phi÷n

não trước kia nuôi tåm Bồ đ÷ của ông. Nhờ ông dám giáp

mðt với phi÷n não, ën nuốt tçt câ phi÷n não đù biøn

thành tri giác, làm lợi ých cho münh và người.

Hai phæn khai và thị tri kiøn là công viûc của Phêt đã

làm xong. Còn läi ngộ và nhêp tri kiøn hay không, tùy nơi

chúng ta. Lộ trünh đi đøn nhçt Phêt thừa có sai biût. Từ

Thanh vën tu pháp Tứ đø, Duyön giác tu pháp Thêp nhị

nhån duyön và sáu pháp ba la mêt của Bồ tát, cho đøn tu

phước báu nhơn thiön, giữ ngũ giới hay thêp thiûn giới

cũng læn thành Phêt.

Xa hơn, Phêt còn triùn khai 84.000 pháp môn thých

ứng với tçt câ nghiûp lực của chúng sanh từ địa ngục A tỳ

đøn Bồ tát, ai tu cũng được và tu hünh thức nào đæy đủ

công đức đ÷u thành Phêt, không thù thành gü khác ngoài

Phêt. Tçt câ viûc lớn nhçt đøn nhỏ nhçt, như người chþ

cúng dường một cánh hoa hay cúi đæu chào Phêt cũng

trồng cën lành với Ngài. Hoðc người lòng tán loän vụt nhớ

Phêt, chþ xưng Nam mô Phêt, lòng họ vơi buồn, cũng là hät

nhån của Bồ đ÷. Họ læn chứa nhóm công đức sô thành

Phêt. Nghÿ đøn Phêt, chþ một niûm tåm câm thçy an lành là

người có ni÷m tin. Chúng ta học nhi÷u và giỏi đøn đåu

chëng nữa, nhưng không nhên được sự an lành trong

giáo pháp Phêt cũng trở thành vô ých.

Phêt xác định trý tuû bêc nhçt như Xá Lợi Phçt còn

phâi dùng ni÷m tin vào đäo. Ngài Thø Thån däy ao nước

dù đục nhưng phîng lðng, ánh trëng vén hiûn vào. Cũng

vêy, tåm người dù tội lỗi đøn đåu, nhưng có ni÷m tin, cũng

vào Phêt đäo được. Ngược läi, nước ao dù trong säch

cách mçy mà sóng gợn hoài, cũng không thù thçy trëng.

88

Ni÷m tin của hành giâ vý như mðt phîng của nước. Ni÷m tin

là nhịp cæu dén chúng ta thâm nhêp Phêt tri kiøn. Kinh Hoa

Nghiöm xác định ni÷m tin là mõ sanh ra các công đức.

Hành giâ vững ni÷m tin, Phêt lực nhçt định rọi đøn tốt đõp.

Phêt lực được giáo sư Suzuki cụ thù hóa bìng đài

truy÷n hünh và tåm hay ni÷m tin của chúng sanh là máy

truy÷n hünh. Đài truy÷n hünh lúc nào cũng sïn sàng truy÷n

xuống hünh ânh và åm thanh. Nhưng máy truy÷n hünh hư

nön không bít được hünh và không nghe được åm thanh.

Cũng như Phêt lực tỏa ra cho mọi chúng sanh, nhưng

ni÷m tin chúng ta lúc mänh lúc yøu, tåm chúng ta khi

thanh tịnh lúc nhơ bèn, không thù liön tục tiøp nhên được

Phêt lực. Bồ tát đi÷u chþnh thån tåm đøn độ hünh ânh và

ngôn ngữ Phêt luôn ânh hiûn nơi thån, bçt cứ viûc làm nào

của các Ngài cũng lợi ých cho chúng hữu tünh. Ngay câ chþ

nghe đøn tön của các Ngài, chúng sanh li÷n phát tåm Bồ

đ÷, thoát luån hồi khổ.

Ngài Trý Giâ cën cứ vào kinh Pháp Hoa giâi thých

pháp phương tiûn và pháp chån thêt hay Đức Phêt Pháp

thån thường trú và Đức Phêt sanh diût như sau :

- Vị liön cố hoa, hoa khai liön hiûn, hoa läc liön thành

(Liön Hoa luên).

- Vị thêt thi quy÷n, khai quy÷n hiùn thêt, phø quy÷n

tồn thêt (Quy÷n Thêt luên).

- Vị bổn thùy tých, khai tých hiùn bổn, phø tých lêp bổn

(Bổn Tých luên).

Nghÿa là vü chúng sanh không hiùu nổi pháp chån

thêt, Đức Thø Tôn phâi mçt 40 nëm nói pháp phương tiûn

hay quy÷n thừa. Và chúng sanh cũng không thçy được

Phêt Pháp thån Tỳ Lô Giá Na, Ngài mới hiûn ra đời một

Đức Phêt Thých Ca bìng xương thịt.

89

Đức Phêt Pháp thån là Phêt không sanh diût, nön

phâi có một Đức Phêt Thých Ca mang thån sanh diût nói

pháp. Ý này được kinh Pháp Hoa diún tâ bìng hünh ânh

ông trưởng giâ cởi chuỗi anh läc, mðc áo thô rách, tay

cæm đồ hốt phån đù chþ cho bổn Phêt hay Phêt Pháp

Thån Tỳ Lô Giá Na đæy đủ uy đức. Nhưng Ngài xuçt hiûn ở

thø gian làm thái tử Sÿ Đät Ta, mang thån tứ đäi ngũ uèn.

Và kñm theo tay cæm đồ hốt phån chþ cho phương tiûn

của Phêt sử dụng đi vào cuộc đời.

Phêt thuyøt pháp, giáo hóa nhìm mục tiöu hốt dọn

phån nhơ, nghÿa là dõp tan những tranh luên không có lối

thoát của 93 học thuyøt ngoäi đäo thời bçy giờ bừa bãi

trong xã hội. Ngài thương mọi người trön cuộc đời suy nghÿ

sai læm, hành động sai læm dén đøn quâ khổ đau. Ngài

mới đưa ra tam thừa quy÷n đù hiùn nhçt thừa thêt. Hay

84.000 phương tiûn tu nhìm quòt dọn 84.000 phi÷n não

træn lao cho chúng sanh, dén mọi người đøn cứu cánh

thành Phêt.

Mang thån con người sanh diût hữu hän đi vào nhån

gian, Ngài tu hành thành Phêt, nghÿa là làm nở tung con

người bünh thường đù con người chån thêt bön trong hiûn

ra. Quá trünh 5 nëm tüm đäo, 6 nëm khổ hänh và 49 nëm

thuyøt pháp chứng tỏ Thých Ca không là người bünh

thường như bao nhiöu người khác. Đi÷u đó mở ra cho

chúng ta thçy cốt lõi Tỳ Lô Giá Na Phêt bön trong của

Ngài. Khi mọi người nhên được chån thêt pháp thü phâi bỏ

phương tiûn. Cũng như thçy được Phêt Pháp thån thường

trú Tỳ Lô Giá Na thü Phêt Thých Ca vào Niøt bàn.

Ngài bỏ giâ thån sanh diût đù Pháp thån còn mãi,

thåm nhêp vào pháp giới, vào trong tåm khâm mọi người.

Thêt vêy, từ Phêt Niøt bàn đøn nay hơn 25 thø kỷ trôi qua,

90

nhån cách thánh thiûn và lời däy cao quý của Đức Thø

Tôn vén còn hướng dén sự sống của loài người ở khíp mọi

nơi, được từng thø hû nối tiøp, phát huy, täo nön sức sống

Phêt giáo với muôn màu muôn vó.

Dưới kiøn giâi Phêt giáo Đäi thừa không cố chçp vào

mô hünh cố định nào. Đù phát huy tinh ba đäo Phêt, cæn

vên dụng giáo lý, vên dụng những phương tiûn khác nhau

tùy hoàn cânh, tùy sinh hoät từng nước, từng thời kỳ làm

lợi ých. Đù triùn khai chån giáo nghÿa của Phêt, các nhà

truy÷n giáo Đäi thừa đã khòo lòo sử dụng phương tiûn.

Các Ngài dung hợp hài hòa lời Phêt däy với dån tộc týnh,

với vën hóa của từng nước, täo thành sức sống Phêt giáo

mãnh liût chþ đäo sinh hoät xã hội.

Điùn hünh như hünh thức Phêt giáo Ấn Độ đi khçt thực,

mðc y Trời truy÷n sang Trung Hoa. Nøu giữ nguyön hünh

thức nhà sư đæu træn chån đçt, ën mðc nghño nàn, không

thù nào tồn täi được trong một nước Trung Hoa trọng v÷ lú

giáo và chủ thực tiún. Các vị Tổ sư đã khòo lòo câi biøn

hünh thức khçt thực cho phù hợp với tinh thæn thực tiún

bìng cách täo ra những nông thi÷n. Theo đó, các sư vừa

học vừa sân xuçt, đù giâi quyøt vçn đ÷ sinh sống hàng

ngày. Và cũng đù phù hợp với vën hóa Trung Hoa mang

nðng hünh thức lú nghi, họ đã chø ra những síc phục cho

sư mðc tương xứng với áo mão cån đai của tri÷u đünh.

Tuy nhiön, Phêt giáo đøn Viût Nam, gðp bối cânh

khác, nön suy tư và vên dụng giáo lý của thi÷n sư Viût

Nam cũng khác. Nøu không biøt đổi khác, chþ sống y

khuôn với giáo lý nguyön thủy, chíc chín chúng ta sô

không có những trang sử đõp được mûnh danh là thời kỳ

vàng son của Phêt giáo Lý Træn. Các thi÷n sư Viût Nam

tiøp thu và vên dụng giáo lý vào cuộc sống thực tiún, täo

91

thành sự thçy biøt chýnh xác, mang đøn những đóng góp

tých cực đáng kù cho dån tộc, nöu cao một đời sống

gương méu đäo đức, được mọi người kýnh ngưỡng. Các

Ngài xuçt hiûn dưới nhi÷u däng khác nhau. Khi thü đóng

vai Thái sư Khuông Viût hay người chño đò Đỗ Thuên, lúc

läi là thæy thuốc Tuû Tÿnh hay thợ đúc đồng Nguyún Minh

Không. Thêm chý có lúc tự täi ở ngôi vị đø vương xông pha

trước mũi tön lìn đän đù chống đỡ cho muôn dån thoát

khỏi nän dày xòo của ngoäi bang.

Nhờ biøt ứng dụng phương tiûn một cách linh động

toàn hâo, trâi qua bao thëng træm đổi thay của lịch sử,

Phêt giáo Viût Nam vén tồn täi sáng ngời với thời gian. Tồn

täi trong những tác phèm thi vën, hội họa, kiøn trúc của

các thi÷n sư đù läi cho đời, tồn täi trong sự nghiûp cao

quý của những thi÷n sư đã hòa thån cùng dån tộc, tồn täi

trong tư cách cao thượng của những thi÷n sư không

màng lợi danh phú quý. Suốt cuộc đời các Ngài chþ hành

động vü tåm nguyûn đäi từ đäi bi, mang lợi läc an vui cho

dån tộc.

Nhên thức såu síc ý nghÿa 84.000 phương tiûn của Đức

Thých Ca Như Lai mở ra cho chúng ta tiøn đøn chån trời

giác ngộ giâi thoát, đồng thời kø thừa được phương tiûn

tốt đõp của các bêc ti÷n bối, Tëng Ni Phêt tử cæn sáng

suốt vên dụng những phương tiûn phù hợp với thời kỳ đổi

mới của đçt nước đù dựng xåy cuộc sống trý tuû và đäo

hänh trön bước đường phục vụ đäo pháp và dån tộc.

92

Phẩm 3

THÍ DỤ

I. LƯỢC VĂN KINH

Xá Lợi Phçt vui mừng bäch Phêt rìng : “Hôm nay con

theo Phêt nghe pháp, thçy các vị Bồ tát được thọ ký

thành Phêt. Trong khi chúng con läi không được, nön rçt

buồn, tự nghÿ rìng chúng con và Bồ tát đồng một pháp

tánh. Täi sao Đức Như Lai läi dùng pháp Tiùu thừa däy

chúng con. Nay con mới biøt Phêt dùng phương tiûn đù

dụ dén chúng con. Lúc mới nghe nói con sô thành Phêt,

con tự hỏi phâi chëng ma giâ Phêt đù não loän tåm con ?

Båy giờ, con đã høt nghi và tin chíc rìng con là Phêt tử,

từ miûng Phêt sanh, từ pháp hóa sanh, được pháp phæn

của Phêt, con sô thành Phêt”.

Phêt cho Xá Lợi Phçt biøt xưa kia Ngài đã từng giáo

hóa ông tiøn đøn quâ vị Phêt. Nhưng ông quön, tưởng

rìng được diût độ. Trong khi thực sự ông chưa đät đøn

cứu cánh giâi thoát. Đù nhíc Xá Lợi Phçt nhớ đøn bổn

nguyûn xưa và đäo Bồ tát mà ông đã tu, Phêt nói kinh Đäi

thừa Diûu Pháp Liön Hoa giáo Bồ tát pháp Phêt sở hộ

niûm. Và Ngài thọ ký cho Xá Lợi Phçt trong vô lượng kiøp vị

lai sô thành Phêt hiûu là Hoa Quang Như Lai, nước tön Ly

Cçu, kiøp tön Đäi Bửu Trang Nghiöm. Đức Phêt Hoa

Quang thọ 12 tiùu kiøp. Đäi chúng thçy Phêt thọ ký cho Xá

Lợi Phçt, lòng rçt vui mừng, dång y và râi hoa cúng dường

Phêt.

Xá Lợi Phçt li÷n thưa : “Trước kia, Phêt däy nøu lüa

sanh già bûnh chøt là đøn Niøt bàn. Hàng Thanh vën đã

thực hành theo, ai cũng tưởng được Niøt bàn rồi. Nay

Phêt läi đưa ra một pháp mới chưa từng nghe, cho rìng

Niøt bàn của chúng con chưa rốt ráo. Con e rìng hàng

93

Thanh vën còn nhi÷u nghi ngờ. Cúi xin Đức Thø Tôn giâi

thých”.

Phêt đáp rìng trước kia, tôi đã từng nói tçt câ giáo

pháp giâng däy đ÷u là phương tiûn đưa đøn Vô thượng

chánh đîng giác. Nhưng nay đù nhíc läi cho hàng trý

thức hiùu được, tôi dùng thý dụ sau. Có một người giàu có,

tuổi lớn, có một cën nhà rộng nhưng läi mục nát và thú

độc rçt nhi÷u, läi thöm đang bị lửa cháy mà cửa ra thü chþ

có một cái nhỏ hõp. Dù nguy hiùm trước mít, các con

của ông vén chơi giỡn, không sợ sût và cũng không muốn

chäy ra. Họ không biøt lửa là gü, chøt thiöu là gü. Ông li÷n

dùng phương tiûn nói với các con rìng : “Cha có đồ chơi

đõp lím, nào là xe dö, xe hươu, xe tråu. Hãy mau ra đåy,

cha cho”. Các con nghe vêy kòo nhau ra khỏi nhà lửa,

đøn bön cha đòi đồ chơi. Ông li÷n cho các con một thứ

xe lớn rçt tốt đõp.

Đøn đåy, Phêt hỏi Xá Lợi Phçt : “Ông trưởng giâ hứa

cho ba thứ xe, nhưng nay läi cho một thứ lớn tốt nhçt. Như

vêy ông có nói dối không ?”. Xá Lợi Phçt thưa rìng dù ông

trưởng giâ chîng cho một vêt gü cũng không phäm tội nói

dối, huống chi là cho thứ lớn tốt nhçt. Viûc hứa cho xe chþ

là phương tiûn đù cứu các con ông ra khỏi nhà lửa.

Phêt khen “Đúng thø, Như Lai là cha của tçt câ

chúng sanh. Thçy chúng sanh khổ sở trong nhà lửa, mà cứ

vui chơi không biøt đang bị lửa đốt, chîng sợ sût, chîng

nhàm chán. Như Lai mới nghÿ phương cách cứu chúng.

Như Lai dù đã ra khỏi thø gian, vén trở läi đù cứu chúng

sanh khỏi nän lửa sanh già bûnh chøt, lo buồn khổ não,

ngu si, tối tëm, däy cho chúng đäo Vô thượng chánh

đîng giác.

94

“Như Lai biøt rõ không thù giâng trý tuû cho chúng

sanh đang bị thiöu đốt hiùu được. Ngài phâi dùng phương

tiûn nói tam thừa : Thanh vën, Duyön giác, Bồ tát. Giống

như ông nhà giàu cho các con mỗi người một xe lớn khi

chúng ra khỏi nhà lửa. Như Lai cũng vêy, khi chúng sanh

đã thoát khỏi khổ não của tam giới bìng cửa Thanh vën,

Duyön giác hay là Bồ tát, Như Lai đ÷u đem pháp Đäi thừa,

cho họ hưởng thú vui thi÷n định, giâi thoát”.

Sau cùng, Phêt cën dðn đừng nön nói kinh này cho

häng người phàm phu trý kòm, ham mö ngũ dục, kiöu män,

lười biøng, nhi÷u tự ái. Họ sô không tin, phþ báng lời Phêt

däy, phâi chịu quâ báo thêt đáng sợ. Chþ nön nói kinh này

cho häng người lợi cën, trý tuû sáng suốt, học rộng nhớ dai,

lòng mong cæu Phêt đäo, lánh xa phàm phu bän ác, giữ

giới trong säch, không giên, hi÷n dịu, hay thương xót mọi

loài, thanh tịnh tu hành, chuyön thọ trü kinh Đäi thừa v.v„

II. GIÂI THÍCH

Phêt nói pháp phương tiûn xong, hàng nhị thừa đ÷u

bàng hoàng. Trước kia Phêt däy pháp Tứ đø, họ đã chứng

diût đø Niøt bàn. Nay Ngài läi khîng định tçt câ viûc làm

của Ngài đ÷u là phương tiûn, luôn câ sự hiûn thån của

Phêt trön cuộc đời này cũng chþ là phương tiûn. Vêy tam

thừa mà các vị này tu chứng được ra sao ? Hay nói cách

khác, Niøt bàn của họ là thực hay giâ ? Nøu tçt câ pháp

Ngài däy là phương tiûn, thü Niøt bàn của họ chíc chín

cũng giâ. Ngoài ra, những người được dự vào dòng Thánh

từ sơ quâ đøn tam quâ, nghe nói pháp münh đang tu học

là giâ, cũng hoang mang.

Phæn køt của phèm Thý dụ nói rìng khi nghe kinh này,

hàng thượng cën tin hiùu, hàng trung hä khởi tåm nghi.

Hàng thượng cën như Xá Lợi Phçt nghe xong pháp chån

95

thêt, lãnh hội được ý thåm såu của Phêt, høt sức vui mừng.

Từ trước đøn nay, Xá Lợi Phçt đã hìng suy tư, khao khát

pháp mæu này.

Xá Lợi Phçt theo Phêt nghe pháp, là theo Đức Phêt

hiûn thån trön cuộc đời, sống với Phêt trong tünh thæy trò.

Nương theo phương tiûn, læn hồi Ngài chứng đíc quâ vị

La hán, huû nhãn được khai mở. Ngài thçy Phêt không

phâi là một Sa môn tæm thường, ngày ngày mang bünh

bát đi khçt thực, không phâi là một Đức Phêt hữu hünh, tu

pháp hữu vi; nhưng là Đức Phêt siöu hünh, thông đät pháp

vô vi và chung quanh có vô số Bồ tát ngày đöm thị tùng

nghe pháp. Trong khi Xá Lợi Phçt vén trụ mãi ở địa vị

Thanh vën. Nhên chån được ngoài Đức Phêt thị hiûn ở thø

giới phàm phu, còn có Đức Phêt thường hìng bçt biøn

trong thø giới Thêt Báo trang nghiöm và thçy Bồ tát siöu

hünh được thọ ký. Ngài tự câm nghÿ münh có thực là Phêt tử

hay không, có mçt tri kiøn Như Lai hay không, có thành

Phêt hay không ?

Phêt nhên thçy Xá Lợi Phçt trâi qua một quá trünh tu

dưỡng, trọn ngày đöm luôn kinh hành tham thi÷n, suy nghÿ

chýn muồi, tiøp cên chån lý, Ngài mới khai ngộ và thuyøt

minh chån lý cho Xá Lợi Phçt. Hàng tëng thượng män

nghe Phêt xác định các pháp trước chþ là phương tiûn, họ

không thù chçp nhên và bỏ đi. Xá Lợi Phçt và các Tỳ kheo

khác ở läi, nhên lãnh yøu chþ, vü họ đã đøn gæn chån lý,

mường tượng thçy man mán chån ly mà Phêt chþ bày.

Xá Lợi Phçt đäi diûn chúng hội nói lön liúu ngộ của

Ngài. Từ nay mới biøt münh không mçt phæn tri kiøn Như Lai,

thực là Phêt tử, từ miûng Phêt sanh ra, từ pháp hóa sanh,

được pháp phæn của Phêt. Từ miûng Phêt sanh ra, hay

những hành giâ khởi tu từ ngoài đù tiøn læn vào nội giới.

96

Do nghe pháp, tåm hồn yön tÿnh, lçy pháp Phêt làm sinh

mûnh; Pháp thån nhờ đó hiùn hiûn, phát triùn. Tuy Pháp

thån còn bò nhỏ, nhưng không sống theo nghiûp hay vinh

nhục của người đời. Mọi viûc làm của hành giâ không

chống trái Như Lai, được Như Lai khai ngộ. Nghÿa là hành

giâ từ pháp hóa sanh.

Theo lộ trünh Pháp Hoa, chúng ta cån nhíc xem münh

có phâi là Phêt tử không. Viûc làm, suy nghÿ, khởi niûm

của chúng ta có đúng như Phêt däy trong kinh hay

không ? Nøu chúng ta làm theo lịnh của cá nhån hay

tham vọng, nhçt định không phâi là Phêt tử. Riöng tôi, khi

tụng kinh, kiùm chứng läi, tự thçy những lời nói và viûc làm

của tôi trước kia không sai trái với lời Phêt däy, mðc dù lúc

đó tôi chưa h÷ đọc kinh. Tôi câm nghÿ rìng nhờ túc

nghiûp nhi÷u đời đã tu, nay gðp mưa pháp, cën lành tự

phát.

Cën lành đã gieo trồng, Pháp thån lớn dæn, làm bçt

cứ viûc gü cũng không ra ngoài chánh pháp Như Lai. Đó là

lộ trünh Xá Lợi Phçt trâi qua 40 nëm theo Phêt nghe pháp

phương tiûn, nhưng tu pháp chån thêt, Pháp thån được

tëng trưởng. Và đøn hội Pháp Hoa, Ngài thçy được chån

lý, gọi là được pháp phæn của Phêt. Đọc ý này, gợi nhíc

chúng ta tu hành, nøu không có Phêt pháp phæn nào, chþ

uổng phý câ cuộc đời, thêt đáng buồn.

Vçn đ÷ được pháp phæn của Phêt hay giống Phêt thü

theo kinh Pháp Hoa được giâi thých khác. Trước đó, người

nào mang hünh thức xuçt gia, cäo tóc đi khçt thực, người

đó giống Phêt. Nay Phêt xác định läi rìng nøu thông minh,

sớm đíc đäo, làm lợi ých cuộc đời, hay đó là hünh ânh Bồ

tát mới thực là con Ngài, giống Ngài, thay Ngài đi cứu khổ

chúng sanh, không phâi là người đói khổ nhờ người cứu

97

giúp. Đøn giai đoän này, hình thức xuçt gia và täi gia

không quan trọng, chủ yøu phâi giống Phêt ở nhên thức

và viûc làm. Tçt nhiön, tu luyûn cho thành đức, thành tài

phâi trâi qua vô số kiøp gian khổ, không đơn giân. Vü thø,

chúng ta chîng ngäc nhiön khi hàng tëng thượng män

không chçp nhên, bỏ đi.

Riöng Xá Lợi Phçt nhên thçy Ngài cũng giống Phêt, ýt

nhçt cũng theo Phêt nghe pháp 60 tiùu kiøp. Nay mới

thông minh như vêy và tu đät quâ vị nhanh hơn các đû tử

khác. Phêt cho biøt từ muôn ức kiøp trước Ngài đã từng

däy kinh Pháp Hoa cho Xá Lợi Phçt. Vü thø, nay vừa được

nhíc läi, ông li÷n phát tåm ngay. Xá Lợi Phçt thông hiùu

được sinh mûnh tương tục miön viún trön lộ trünh Bồ tát

đäo. Cứ mỗi kiøp tái sanh có thay đổi læn, cho đøn khi Bồ

tát hänh viön mãn, ông cũng thành Phêt đæy đủ 32 tướng

tốt hiûu là Hoa Quang.

Đåy là læn đæu tiön Phêt thọ ký cho Thanh vën. Trước

kia Bồ tát mới được thọ ký, đối với Thanh vën chþ được çn

chứng thành A la hán. Quâ vị A la hán mà Phêt çn chứng,

được hiùu từng chðng đường khác nhau. La hán hiùu

theo nghÿa ngoäi đäo là người xứng đáng được cúng

dường, nghÿa là lçy mức độ cúng dường đù xác định tư

cách La hán. Theo Phêt, La hán không những là người

xứng đáng cho trời người cúng dường, mà phæn tu chứng

bön trong quan trọng hơn. La hán không còn læm lỗi,

không có phi÷n não, đã hoàn tçt viûc tự lợi, không bị ràng

buộc trong tam giới : Dục giới, Síc giới, Vô síc giới, tåm

được tự täi.

Phêt thọ ký cho Thanh vën, chư Thiön rçt ngäc nhiön,

Thých Đ÷ Hoàn Nhån tán thán như là viûc chưa từng có.

Læn đæu ông thçy Phêt chuyùn pháp Tứ đø mà ngoäi đäo,

98

ma Ba tuæn không chuyùn được. Nhưng nay còn tuyût

diûu hơn thø nữa, vü chuyûn không bao giờ mong, läi

được.

Quan niûm con vua làm vua, hay Bồ tát thành Phêt là

viûc bünh hường. Đøn Pháp Hoa, Phêt xác định ai tu cũng

thành Phêt, thù hiûn tinh thæn bünh đîng tuyût đối. Bà la

môn giáo thü áp đðt bốn giai cçp không thù nào thay đổi.

Tuy mọi người đ÷u có khâ nëng làm Phêt, nhưng người đã

phát tåm Bồ đ÷, có quá trünh tu Bồ tát đäo, tçt nhiön viûc

tu hành của họ trong hiûn đời sô dú dàng hơn, ýt vçp ngã

hơn. Vü thø, Phêt däy các Bồ tát phâi täo cho münh tư

cách làm Phêt trước. Chuèn bị tư cách làm Phêt đæy đủ

mới quan trọng.

Ý thức đi÷u này, từ nhỏ, tôi xuçt gia tu hành không

ham làm trụ trü hay pháp sư sớm. Chþ ham học, nỗ lực tu

hành phát triùn nội chứng. Køt quâ trön bước đường

thuyøt pháp lợi sanh ngày nay, tôi thành tựu nhờ quá trünh

40 nëm miût mài rñn luyûn khâ nëng theo kinh điùn.

Những bän đồng hành với tôi thých làm pháp sư sớm,

không có đi÷u kiûn đù học, thường bị gãy đổ trong viûc

hành đäo.

Phêt däy chúng ta tu hành nội bý ngoäi hiûn. Ai đánh

giá thø nào cũng được. Chúng ta lo một lòng chuyön cæn

nỗ lực tu dưỡng cho đủ tài đức, gðp cơ duyön sïn sàng

dçn thån phục vụ. Đi÷u đáng ngäi là khi cơ hội đøn,

chúng ta läi không có khâ nëng, không sïn phương tiûn

đù dùng.

Xá Lợi Phçt được thọ ký, hàng trung cën và hä cën

nghi ngờ v÷ pháp tu hành của họ. Xá Lợi Phçt biøt lòng

nghi çy, li÷n thþnh Phêt vü những người chưa giâi thoát,

giâng rõ phương tiûn đù họ đừng thối chuyùn, tiøp tục tu

99

hành. Phêt mới nói thý dụ cho hàng trung cën hiùu được.

Đåy là thý dụ đæu tiön trong 9 dụ của kinh Pháp Hoa gọi là

dụ nhà lửa và ba xe.

Chúng ta đừng læm thý dụ với sự thêt. Nøu không èn ý

của Phêt, chçp thý dụ là thêt, cũng giống như người chçp

ngón tay chþ mðt trëng là mðt trëng. Trong viûc giáo hóa,

phæn lớn Phêt dùng thý dụ đù chúng ta nương theo đó,

hiùu chån lý. Vü phàm phu không thù hiùu chån lý và chån

lý cũng không thù diún tâ bìng ngôn ngữ. Kinh Pháp Hoa

cao nhçt trong kinh điùn Đäi thừa, Phêt cũng xác định

Ngài không chþ thîng chån lý được, phâi dùng thý dụ.

Phêt diún tâ chån lý qua hiûn thực cuộc đời, nhím vô

sinh hoät con người đưa ra thý dụ nhà lửa ba xe. Nhà lửa

chþ cho thø giới chúng ta đang sống, ba xe là giáo lý tam

thừa của Phêt däy. Khi nào chúng ta còn sống ở Ta bà,

pháp Phêt vén còn tác động. Và chýnh tác động này luôn

thay đổi, biøn dịch, sanh trưởng, nhên thức chúng ta không

bao giờ chçm dứt. Từ đó, trön bước đường tu, hiùu biøt và

câm nhên của hành giâ v÷ thý dụ nhà lửa và ba xe cũng

không cùng tên.

Dưới nhãn quan xuçt thø, vũ trụ bao la, cho đøn xã

hội chúng ta đang sống, hay thu hõp läi trong thån một

con người, được hünh dung như nhà lửa cũ mục nguy

hiùm, không b÷n chíc. Thån con người trong đäo Phêt

thường được xem là một tiùu vũ trụ, có đæy đủ những gü

của thø giới bön ngoài. Thêt vêy, thån của chúng ta lúc

mới sanh giống như cái nhà mới, đøn 70, 80 tuổi nhà trở

thành cũ mục. Tuổi càng lớn, nghiûp và phi÷n não càng

đổ ra nhi÷u, những đi÷u bçt như ý tràn đæy trong “chúng

ta”. “Chúng ta” này chþ cho chơn tánh hay con người

thực của chúng ta. Con người thực nìm trong thån tứ đäi

100

nhơ nhớp mà kinh gọi là viön minh chåu. Ý thức được sự

giâ täm không bünh yön của nhà lửa tam giới, hành giâ

luôn mang ý niûm thoát ly tam giới.

Riöng tôi cũng vêy, tuy sống trön cuộc đời, trong tåm

niûm hìng mong thoát ly tam giới, không có gü trön cuộc

đời có khâ nëng hçp dén tôi. Từ ý thức nhün đời muốn

thoát ly, dén đøn hành động tu têp đù thoát ly, là giáo lý

cën bân của đäo Phêt. Chúng ta không thù nhün khác.

Nhưng thoát ly sanh tử rồi, sô có däng tu têp khác của Bồ

tát. Chúng ta đừng lén lộn người træn tục và Bồ tát giâi

thoát. Nøu chưa thoát ly sanh tử, chíc chín không phâi

là Bồ tát.

Phèm này diún tâ giáo lý thoát ly đưa người træn thø

đau khổ ra khỏi nhà lửa tam giới đøn Niøt bàn. Và Niøt

bàn trong phèm này gọi là bãi đçt trống, ngã tư đường.

Đøn bãi đçt trống, tư cách hành giâ đổi khác, viûc làm

của hành giâ cũng sô khác. Trái läi, đối với chúng ta còn

trong sanh tử, Phêt däy chþ có một cửa duy nhçt đù thoát

ra là yùm ly sanh tử. Nghÿa là sanh tåm nhàm chán sanh tử,

chúng ta mới chäy ra được.

Ý này trong kinh diún tâ bìng hünh ânh nhà của ông

trưởng giâ rộng lớn, chþ có một cửa nhỏ đù ra vào. Muốn

vượt qua cửa nhỏ hõp duy nhçt, hành giâ phâi xâ bỏ tçt

câ những gü liön hû, cho đøn một tåm niûm nhỏ nhçt cũng

không được lưu giữ. Hành giâ phâi thu dọn con người münh

cho thêt nhỏ. Tinh luyûn đøn mức tåm hồn phóng khoáng,

cao thượng thêt sự, đæy đủ trý nëng, không còn gì ràng

buộc, hành giâ mới vượt ra ngoài sanh tử. Nói cách khác,

hành giâ quòt säch tham, sån, si, män, nghi, ác kiøn, thån

kiøn, biön kiøn, tà kiøn, kiøn thủ, giới cçm thủ, phèn, hên,

phú, não, têt, xan, cuồng, xiùm, häi, kiöu, vô tàm, vô quý,

101

v.v„ Những thứ vô hünh này đeo đîng theo con người vô

hünh, đốt chøt chơn tánh của hành giâ. Cửa nhỏ hõp gợi

cho chúng ta liön tưởng đøn cåu chuyûn Ca Diøp být cửa

động không cho A Nan vào kiøt têp kinh điùn læn thứ nhçt ở

Kỳ Xà Quêt. A Nan ở bön ngoài tu têp, gỡ bỏ hoàn toàn

phi÷n não. Đøn nửa đöm đíc quâ La hán, vượt qua được

cửa sanh tử này mới vào động dự hội kiøt têp.

Đi÷u này ngụ ý rìng kinh điùn của tam thừa giáo là

kinh điùn của người đã ra khỏi sanh tử. Muốn kiøt têp

được, phâi có tư cách của con người ở ngoài sanh tử,

ngoài nhà lửa tam giới.

Nhà lửa tiöu biùu cho sự thiöu đốt, mà ngọn lửa thiöu

đốt chýnh là phi÷n não của con người. Trön bước đường

tu, vứt bỏ được một phæn phi÷n não nào, tæm nhün hành

giâ läi đổi khác.

Cën bân của phi÷n não là lòng tham. Đức Phêt däy

lòng tham đóng vai trò chủ động, tác häi tåm hồn chúng

ta rçt lớn. Tham tài, síc, danh, lợi, ën, ngủ, tham nëm món

này dén chúng ta đøn chỗ chøt. Tuy nhiön, gỡ bỏ säch

lòng tham không đơn giân. Có lúc lòng chúng ta hoàn

toàn víng lðng, tưởng chừng như đã lột säch nó. Nhưng

được một lúc, nó läi bộc khởi bám chðt lçy ta.

Quán sát lời Phêt däy, chúng ta thçy rõ cuộc sống vô

nghÿa, nøu sống đù chøt. Tôi luôn nghÿ cái chøt đøn với tôi

bçt cứ lúc nào và nhün thîng vào cái chøt xem câm giác

münh ra sao. Đọc kinh, tüm xem Phêt diún tâ sau khi chøt

münh sô thø nào. Có ý thức chøt rồi, trước tiön lòng tôi câm

thçy dú dãi với mọi người và chọn cách tu cho münh.

Sống ở thø gian luôn suy nghÿ như vêy, chúng ta mới

bít đæu gỡ bỏ từng phæn lòng tham đù không bị lửa tham

đốt cháy tåm hồn. Lửa bön ngoài đốt chøt thån vêt chçt

102

không sợ, vü sô có thån sau tốt hơn. Nhưng lửa tham đốt

chøt giới thån huû mäng của chúng ta, thü có sống cũng

như chøt. Hay đó chþ là người sống thừa, sống vô ých, trý

tuû không còn, lời nói không chýnh xác, không ai chçp

nhên, lö thån tàn đøn đåu, thiön hä tránh xa.

Mỗi người chúng ta tùy thån phên riöng, nương theo

pháp Phêt, thoát ra khỏi nhà lửa tam giới : Dục giới, Síc

giới, Vô síc giới. Dục giới, Síc giới, Vô síc giới chþ cho ba

tæng tåm thức của chúng ta. Dục giới hay cânh dục ta có

vü mang thån ngũ uèn, chúng ta luôn bị síc, thọ, tưởng,

hành, thức bao våy bức ngðt nung nçu đốt cháy. Häng

thứ hai thuộc v÷ Síc giới, họ có thån nhưng dục nhiúm

không tác dụng, không ham muốn vêt đối trước mðt,

nhưng ham muốn những cái đang biøn chuyùn trong tåm.

Tuy sống trong am tranh hèm hiu, vén tüm thçy an lành

trong nøp sống thi÷n định do họ đðt ra. Đó là những người

kõt vô bốn träng thái của tứ thi÷n thiön gồm 18 cõi của

Síc giới.

Häng thứ ba chþ còn thức thuộc tæng Vô síc giới, kõt

trong tứ không thiön. Họ không sống với am tranh, không

cæn ën uống, cânh bön ngoài không có, chþ sống với tåm

thức tých lũy nhi÷u đời, nay ngồi yön nhêp định, nó hiûn

lên.

Từ cuộc sống vêt chçt của cõi Dục đøn cuộc sống

tinh thæn của Síc giới và sống với ký ức của Vô síc giới,

ba cách sống này muôn đời đeo đîng, nhên chüm mọi

người træm luån sanh tử trong tam giới. Đức Phêt lðn lội

trong tam giới, đi đủ ba đường này đù giáo dưỡng düu họ

ra khỏi sanh tử, chþ cho thçy chỗ tu chứng của họ chưa rốt

ráo. Chúng ta không tu hành theo tåm träng của những

103

người trön, nön khó hiùu tam thừa giáo của Phêt däy cho

họ.

Đối với hàng ngoäi đäo bị vướng míc trong pháp tu,

nay theo Phêt, được thoát ly sanh tử, đíc La hán, mới

câm nhên såu síc ơn tø độ của đức Thø Tôn thêt vô cùng

tên. Vü muốn cứu những người con ra khỏi nhà lửa, Phêt

phâi nhím vô yöu cæu, khâ nëng của chúng mà däy dỗ,

đưa ra giáo lý tam thừa. Trong kinh diún tâ hünh ânh ông

trưởng giâ có khâ nëng dùng mọi cách đù đưa con ra

khỏi nhà lửa, nhưng ông không làm như vêy.

Theo Giáo sư Kubota, Đức Phêt cũng vêy, Ngài là

bêc Chánh biøn tri, chþ làm những viûc đáng làm. Ngài có

thù cho ta thø giới của báu, có thù cứu chúng sanh.

Nhưng cứu chúng ra khỏi nhà lửa tam giới, được an lành,

đù rồi chúng läi sống bö tha theo ngũ dục, cho đøn phá

sân cuộc đời, täo thành nhà lửa thứ hai, rồi Ngài läi tiøp

tục cứu nữa hay sao ?

Đi÷u chýnh yøu là Phêt uốn nín, täo đi÷u kiûn giúp

chúng ta vươn lön, tự phát triùn khâ nëng, giâi phóng tåm

hồn ta ra khỏi nhà lửa tam giới. Ngài không giáo dưỡng

đù nô lû hóa tinh thæn ta hay biøn chúng ta thành người

ën häi. Thiøt nghÿ, trön bước đường tự lực xåy dựng cuộc

sống giâi thoát, hoàn cânh khó khën là thước đo ni÷m tin

và nghị lực của chúng ta.

Giáo pháp tam thừa tác động cho ta täo được thån

giới đức và tuû giác, thçy được cuộc sống thực trön nhån

gian, nön không bị thiöu đốt và ra khỏi sanh tử. Giáo pháp

này không phâi đù nói chơi. Không tu chþ nói, chîng được

lợi ých gü mà còn chồng chçt thöm phi÷n não. Ở trong

sanh tử không có Phêt, nhưng nương theo tam thừa giáo

tu hành, thoát ly sanh tử, sô gðp Phêt.

104

Kinh Pháp Hoa tóm tít tçt câ các kinh, rút gọn läi còn

tam thừa là Thanh vën, Duyên giác, Bồ tát. Pháp Hoa Tối

thượng thừa là lý tưởng chúng ta kýnh lú, nhưng thực ra

hàng ngày chúng ta tu tam thừa. Tam thừa giáo của kinh

Pháp Hoa là tam thừa cộng học, nön theo tôi có lúc

chúng ta tu Bồ tát đäo, có lúc tu Thanh vën, Duyön giác.

Trường hợp cæn pháp nào đù đøn cửa giâi thoát, thü theo

pháp đó, không nön cố định pháp nào. Đó là kinh nghiûm

Xá Lợi Phçt däy chúng ta, khi không thực hành được pháp

Đäi thừa, chúng ta thu münh läi, èn tu hänh Thanh vën.

Phêt cho biøt Ngài đã từng däy đäo Bồ tát cho Xá Lợi

Phçt, nhưng ông quön, tự cho münh là Thanh Vën. Xá Lợi

Phçt ở 92 ức Phêt quá khứ, Ngài vừa phát tåm bồ đ÷ phát

nguyûn bố thý không tiøc thån mäng, móc mít cho người.

Nhưng kó thọ nhên đ÷n đáp läi tçm lòng vị tha không tiøc

thån mäng của Ngài bìng hành động liûng bỏ, chà đäp

lön đôi mít Ngài vừa cho. Trước ma chướng bçt ngờ

đánh mänh vào tåm hồn chúng ta như vêy, phâi chëng

chúng ta chîng còn cách nào khác hơn đù tèy säch

phi÷n não bìng cách mðc kû cuộc đời, ngồi yön tu quán

pháp KHÔNG của Thanh vën.

Trong thời sám hối, chúng ta thường đọc : “Ngã kim

phát tåm bçt vị tự cæu nhơn, thiön phước báo, Thanh vën,

Duyön giác, nãi chý quy÷n thừa chư vị Bồ tát. Duy y tối

thượng thừa, phát bồ đ÷ tåm, nguyûn dữ pháp giới chúng

sanh nhçt thời đồng đíc A nêu đa la tam miûu tam bồ

đ÷„”. Mỗi khi đối trước Phêt phát nguyûn cåu này, tôi rçt

kinh sợ. Vü chúng ta nói không cæn phước báu nhân thiên

là sai. Thêm chý không cæn câ Thanh vën, Duyön giác, Bồ

tát thừa là ba phương tiûn của Phêt däy chúng ta phâi

nương theo đù ra khỏi nhà lửa thü hoàn toàn sai. Đối với Bồ

tát đã ra khỏi nhà lửa tam giới, gðp Như Lai, mới đủ tư

105

cách nói phước báo nhån thiön không có giá trị. Tam thừa

giáo không nghÿa lý gü, vü các Ngài đã thoát khỏi sự chi

phối của thån ngũ uèn.

Khi còn lû thuộc chðt chô với thån ngũ uèn, nó vén là

phương tiûn chở chúng ta vượt sanh tử. Tam thừa giáo là

thuy÷n bñ đưa chúng ta qua bù khổ đøn Niøt bàn. Tuy nó

là nhà tranh, nhưng bỏ nó với đi÷u kiûn ta có tòa låu các,

đã ra khỏi sanh tử. Nó giúp ta thành tựu đäo Vô thượng,

nön chúng ta phâi trở läi thån phên hñn mọn, không còn

cách nào khác hơn là nương tam thừa giáo.

Đi vào tam thừa giáo, chúng ta phâi nhịp nhàng trâi

qua các pháp tu. Tùy trường hợp, tùy người mà nhanh

chêm có khác. Giờ trước tu đäo Bồ tát, niûm tâm sau tu

Thanh vën cũng được. Tuy nhiön, cæn phâi nìm trọn trong

tam thừa giáo, vü läc ra ngoài tam thừa, sô đọa. Chþ có

tam thừa giáo đưa chúng ta thoát ly sanh tử, đät trý tuû

Bát nhã, gðp được Đức Như Lai.

Trước tiön là Thanh vën thừa hay Tiùu thừa, tuy xe nhỏ,

nhưng phâi có nhån duyön cën lành mới có khâ nëng lön

được. Thêt vêy, tu theo Thanh vën thừa, chþ mới thực

chứng sơ quâ đã là vçn đ÷ không đơn giân. Phàm phu

chúng ta muốn đät đøn trünh độ tu chứng sơ thi÷n của

Thanh vën cũng thêt khó. Vü cuộc sống là một thực täi

trong đó vêt chçt và tinh thæn luôn hỗ tương tác động lén

nhau, chúng ta khó tách rời. Làm thø nào tách con người

tåm linh ra khỏi con người vêt chçt của chúng ta. Không

cho cuộc sống vêt chçt ânh hưởng tinh thæn và ngược läi

tinh thæn không được chi phối vêt chçt, đù chúng ta có

một cuộc sống hoàn toàn độc lêp. Có thù mường tượng

như người ta giâi phéu đù tách hai đứa bò sinh đôi dýnh

nhau. Bít đæu thực hiûn pháp tu này, người ngoài thçy tôi

106

tàn tä. Riöng tôi, câm thçy tinh thæn thêt sâng khoái, câm

nhên được tåm chứng ly sanh hỷ läc của sơ thi÷n, nghÿa là

có träng thái tåm linh riöng, vêt chçt riöng.

Chứng được hỷ läc ở sơ thi÷n, tçt câ vui buồn vinh

nhục, đói khát nóng länh không tác động đời sống tåm

linh hành giâ. Hành giâ sống với trý, mở đæu cho viûc phát

triùn Trý thån. Ở giai đoän sơ thi÷n, tríc nghiûm biøt được

tåm chứng. Nhưng đøn nhị thi÷n, tam thi÷n, tứ thi÷n,

chúng ta khó nhên biøt. Với một thý dụ đơn giân v÷ một

phæn nhỏ của pháp tu Thanh vën cũng đã chứng minh

rìng chþ có con của Phêt trong tam giới mới có thù lön xe

tam thừa. Nøu không phâi là con của Phêt, dù xe nhỏ

cũng không lön được.

Theo Thanh vën thừa, trước tiön Phêt däy tứ Thánh đø.

Người nào có khâ nëng nghe, tin và tu tứ Thánh đø, mới

nương theo Thanh vën thừa ra khỏi sanh tử. Phêt däy rìng

cuộc đời là bù khổ træm luån. Xòt cho cùng từ khi sanh đøn

lúc nhím mít lüa đời, tự nghÿ läi xem lúc nào ta sung sướng.

Dù sung sướng cũng ngæm chứa nhân khổ bön trong.

Chúng ta tin lời Phêt däy, tåm không ham muốn, không bị

lửa phi÷n não đốt cháy.

Từ đó, Phêt däy phương pháp diût khổ hay 37 Trợ đäo

phèm. Phâi dùng 37 Trợ đäo phèm làm phương tiûn qua

bù khổ, vü nëm tụ phi÷n não đoän cho høt đù nhêp Bát

nhã rçt khó. Bỏ 37 Trợ đäo phèm, hành giâ không bao giờ

đoän trừ phi÷n não được. Quan sát kỹ 37 Trợ đäo phèm

từng bước tu lön, diût tên gốc tham ái, hành giâ høt khổ,

chứng được Niøt bàn KHÔNG. KHÔNG là không ham

muốn, sïn sàng bỏ bçt cứ cái gü của thø gian. Tuy hành

giâ vén hiûn hữu ở thø gian, mà được coi là đã ra khỏi thø

gian.

107

Đi÷u này phæn lớn người xuçt gia hay læm. Quá trünh

tu của Thanh vën muốn ra khỏi nhà tam giới, trước nhçt

phâi ra khỏi nhà thø tục. Nghÿa là những gü người thø tục

nói, làm, ưa thých, người xuçt gia hoàn toàn không dýnh lýu

gọi là “tåm hünh dị tục”. Tôi xuçt gia, đæu tròn, tåm KHÔNG,

đứng ở bờ giâi thoát nhün xuống bù khổ træn gian, thçy rõ

chuyûn thø gian quá khổ, nay cười mai khóc. Chúng ta

không ham, tự cít bỏ. Gät bỏ læn đøn dứt säch là con

đường tu của Thanh vën thừa, chứng được pháp KHÔNG.

Trong 37 Trợ đäo phèm, khởi đæu hành giâ tu Tứ niûm

xứ đù lüa tham dục, vü biøt rõ tham dục là nhån của sanh

tử luån hồi. Tứ niûm xứ hay bốn pháp quán, hành giâ phâi

đù tåm đừng cho lûch ra ngoài. Đi÷u thứ nhçt luôn tåm

niûm thån bçt tịnh, thån này là nhà lửa cũ mục chứa

không biøt bao nhiöu tội lỗi, là nghÿa địa từ khi sanh đøn

già chôn bao nhiöu là sanh linh và chçt chồng oán thù.

Chúng ta kiùm tra thçy rõ thån người bçt tịnh v÷ vêt chçt

với những thứ đồ ô uø và bçt tịnh câ v÷ tinh thæn với

những nghiûp oan không giâi được.

Tåm niûm như vêy, hành giâ hän chø læn, bớt ën,

không lo cung phụng bồi dưỡng thån nữa nhưng giữ nó

cho khỏe mänh, vü nó là chiøc thuy÷n đưa ta ra khỏi sanh tử.

Tự tịnh hóa thån chúng ta, tội lỗi cũng theo đó được ngën

ngừa bớt, thù oán giâm. Ý thức nhàm chán thån bçt tịnh là

phương tiûn giúp hành giâ ra khỏi tam giới.

Đi÷u thứ hai hành giâ quán thọ là khổ. Trön bước

đường tu, cæn lưu ý rìng nhên lãnh của người thü phâi lụy

vü người. Nön hän chø tối đa viûc thọ nhên, sự giúp đỡ của

người khác, v÷ vêt chçt lén tinh thæn đù xe chúng ta nhõ

dú đi. Vü đường hiùm sanh tử dài xa, viûc khó chưa giâi

quyøt còn nhi÷u. Hành giâ phâi lượng sức mà làm, sức yøu

108

cưu mang người nhi÷u, không thù lön bờ giâi thoát được.

Tu với tåm niûm Tiùu thừa như vêy, có chøt chúng ta cũng

thçy nhõ nhàng.

Đi÷u thứ ba, hành giâ quán tåm vô thường, tåm luôn

thay đổi theo sự biøn đổi của vêt, của viûc. Biøt như vêy,

chúng ta không buồn giên trước sự thay lòng đổi dä của

người, høt thương đøn ghòt. Sau cùng, hành giâ quán

pháp vô ngã. Mọi viûc, mọi vêt ở trong sanh diût không

có thực thù, do nhån duyön hợp mà thành, nhån duyön

høt thü tan.

Quán thuæn thục Tứ niûm xứ, tæm nhün của hành giâ

đổi khác. Thçy rõ thån, tåm và pháp không b÷n chíc. Chþ

còn läi nghiûp tham đeo dýnh ta, nó là món mồi cåu

quyøn rũ chúng ta, dçn thån vào, thån tàn ma däi ngay.

Chúng ta vào sanh ra tử cũng vü nó, nön không däi gü

không cít bỏ. Hàng Thanh vën qua quá trünh tu pháp Tứ

niûm xứ thuæn thục, đät đøn sơ quâ, không vướng bên

træn gian từ thån tåm đøn hoàn cânh.

Đoän lòng tham rồi, hành giâ tiøp tục kiùm tra lòng

münh. Trước ta tham quá, tåm trý đen như khối mực. Nay

an trụ pháp KHÔNG của Tứ niûm xứ, nhün läi con người

thực của chúng ta là gü ? Như trön đã nói, thån, tåm và

pháp, câ ba đ÷u không phâi là “TA”, không phâi là “con

người thực của chúng ta”, thü những gü dýnh lýu đøn thån,

tåm và pháp có tác dụng đøn “TA” đåu mà phi÷n.

Ngài Huû Tư thi÷n sư tu chứng pháp này, giâng phèm

An Läc Hänh của kinh Pháp Hoa, Ngài nói rìng khi bị

người míng, ta giên, khen thü ta thương. Thử nghÿ khen và

míng cái gü ? Trong lúc ta làm tốt hoðc hợp với họ thü họ

khen. Nhưng khen là khen viûc, không phâi khen TA.

Chúng ta læm lén mới xem viûc là TA. Theo Ngài Huû Tư,

109

cái thån người cũng là nghiûp, không phâi TA. Thiön hä

míng chửi là míng chửi nghiûp, không phâi míng chửi

TA. Nhờ họ míng chửi, nghiûp ta bay mçt, chơn tánh hiûn

ra.

Như vêy, hành giâ cæn phån biût TA và nghiûp. Thçy

rõ đi÷u này, ai chửi đù rước nghiûp, hành giâ sïn sàng

cho ngay. Bỏ đi phæn nghiûp, cái TA thực xuçt hiûn, đó là

chån ngã. Chúng ta quý trọng, lo nuôi dưỡng con người

thực bön trong cho phát triùn. Mọi thay đổi giâ dối, biøn

dịch bön ngoài, cứ mðc cho nó trôi theo dòng đời.

Kø tiøp, Phêt däy tu pháp Tứ chánh cæn. Tứ chánh

cæn nghÿa là đi÷u ác đã sanh, ta phâi diût trừ, đi÷u ác

chưa sanh không cho phát sanh, viûc thiûn đã làm, ta

phâi phát huy, viûc thiûn chưa làm phâi cố gíng thực

hiûn.

Trön bước đường tu, chúng ta cæn phån biût thiûn ác

theo thø gian và thiûn ác của xuçt thø gian. Thiûn ác theo

thø gian được đo lường bìng phong tục têp quán từng

nước, từng thời kỳ khác nhau. Làm những gü được luêt

pháp, xã hội chçp nhên là thiûn, làm trái läi là ác. Tuy

nhiön, trön thực tø nhi÷u khi chúng ta khởi niûm thương

người, giúp người, sau đó người läi làm phi÷n, làm khổ ta.

Bçy giờ, chúng ta bực tức, hỏi täi sao münh làm thiûn läi

thọ quâ báo xçu. Vü thø, tu theo thiûn ác thø gian, nay

thiûn mai ác, vừa lòng người này thü mçt lòng người khác.

Køt cuộc, cùng lím chþ được hưởng chút ýt phước läc thø

gian. Còn phæn nhi÷u gðp trớ tröu muôn mðt, chþ chuốc

lçy phi÷n muộn.

Từ đó, chúng ta thçy quan niûm thiûn ác theo træn

thø khác với thiûn ác theo Thanh vën, Duyön giác, Bồ tát.

Đứng trön lêp trường Thánh đäo của tam thừa giáo quan

110

sát træn lao đù nhên ra đåu là thiûn hay ác. Và chþ có

pháp tu làm thiûn, dứt ác theo chúng tam thừa, mới đưa

hành giâ ra khỏi sanh tử.

Phêt däy những gü làm chúng ta câm thçy an lành

trong tåm là thiûn, những gü không bünh ổn trong lòng là

ác. Như vêy thiûn của Thanh vën là chánh niûm, ác của

Thanh vën là vọng tåm. Thiûn ác không ở ngoài, mà chủ

yøu trở v÷ nội tåm. Ý thức như vêy, tôi cố gíng tu têp sửa

đổi thiûn ác trong lòng, hơn là tiøp xúc phån bua với

người ngoài. Không cæn đýnh chýnh, vü nói phâi trái làm gü

vô ých. Chúng ta cứ nhün gương Đức Phêt đù theo. Khi

Ngài täi thø, không bao giờ dành phæn đúng, nhưng trön

đời này ai dám nói Ngài sai læm. Trong khi lục sư ngoäi đäo

chuyön tranh cãi hơn thua, cố dành phæn phâi và køt

cuộc họ tồn täi được bao låu. Đi÷u này cho thçy rõ chþ có

nhân cách của chúng ta mới quyøt định ta đúng hay sai,

thiûn hay ác.

Bâo vương tam muội däy rìng khi gðp oan ức, hành

giâ không cæn biûn minh, huống chi là không oan ức.

Người hiùu Phêt đäo nỗ lực tu b÷ trong, không thçy münh

oan. Vü thực tø chúng ta có hiûn tướng nghiûp ác, nøu đời

này không có thü đó là nghiûp của đời trước. Hành giâ

nương theo sự phát hiûn nỗi oan ức mà tự diût nghiûp bön

trong, thành tåm đối trước Tam Bâo sám hối. Cæn tüm thiûn

ác trong tåm, vü bön trong không thanh tịnh, lú Phêt cũng

thành phá Phêt, dù tu suốt đời cũng không có køt quâ.

Chúng ta tinh tçn lú sám mỗi ngày, bön ngoài nhün

thçy được. Nhưng chúng ta tự kiùm tra münh xem có thực

lòng hay không, có quyøt tåm diût trừ phi÷n não hay lú

sám đù người thçy münh tinh tçn ?

111

Pháp tu phương tiûn bên ngoài giúp chúng ta có

đi÷u kiûn tịnh hóa thån tåm. Khi tåm thanh tịnh, những thứ

này không còn cæn thiøt lím. Tôi ýt lú bái tụng niûm,

thường chú trọng tu sửa b÷ trong, luôn kiùm tra bốn oai

nghi và khèu nghiûp. Làm thø nào cho dú nhün và an lành

nhçt, nói những gü người chçp nhên được. Tuy nhiön,

chúng ta phâi đù ý nøu nghiûp ác bön trong còn, dù có

làm tốt cũng biøn thành xçu, không được ơn còn míc

oán, vü trang bị tåm bìng nghiûp ác.

Đức Phêt däy nëm anh em Ki÷u Træn Như ở Lộc Uyùn

tu thiûn ác trong yön lðng, nhün vô không thçy các Ngài tu.

Riöng dưới mít Phêt, các Ngài thực tu nön khi thành đäo,

Phêt tüm đøn giáo hóa những vị này trước nhçt. Các Ngài

lo diût phi÷n não trong tåm cho đøn hoàn toàn trong

säch thuæn thiûn, không còn chút ác gợn trong lòng. Đối

với các Ngài, thiûn đồng nghÿa với sự an tÿnh của tåm hồn.

Nhờ vêy sức têp trung tư tưởng cao hay luôn sống trong

thi÷n định. Huû sanh nhün đời sáng hơn, thçy rõ cäm béy

cuộc đời và bít gðp con người thêt của münh là Phêt tri

kiøn hay tåm Bồ đ÷. Từ đó tu têp phát huy Phêt tri kiøn,

không còn lỗi læm trön cuộc đời, bỏ thån này chíc chín

được giâi thoát.

Riöng tôi đät đøn thành quâ ngày nay nhờ quá trünh

tu học, đọc kinh Phêt không mût mỏi, mang tam täng

Thánh điùn vào lòng và nuôi lớn tåm Bồ đ÷. Nhün đời qua

lëng kýnh giáo điùn của Phêt, vü tự biøt cái nhün của münh

chưa chýnh xác.

Trön bước đường gieo trồng hät giống Bồ đ÷ theo lời

Phêt däy, chúng ta phát hiûn, câi hóa thiûn ác bön trong.

Thçy rõ tịnh là thiûn, động là ác. Chúng ta cố gíng giữ

112

tâm như như bçt động, đù quan sát sự vêt chýnh xác, dù

phâi đối diûn với viûc xây ra như trời long đçt lở.

Cuộc đời của tôi phæn lớn ânh hưởng đøn đäi chúng

bìng tåm thanh tịnh. Ít khi tôi đðt vçn đ÷ phâi làm chuyûn

này chuyûn khác. Vü theo tôi, càng làm càng động, càng

động thü càng ác. Bớt viûc làm đù tåm hồn líng yön, cít

bỏ phi÷n não, động niûm. Ít nhçt thiûn chưa sanh, thü ác

cũng không có. Hành giâ luôn ghi nhớ münh thực tu, bìng

mọi cách giữ tåm hồn yön tÿnh trong pháp Như Lai.

Khi Phêt täi thø, những người có cën lành nương theo

pháp Tứ đø, không còn tham vọng thø gian, không bị phi÷n

não chi phối. Tåm thanh thoát khø ngộ nguồn chơn, thçy

tánh của münh, nhờ đó được giâi thoát. Ý này được kinh vý

như người con theo xe dö ra khỏi nhà lửa. Đó là trường hợp

1.200 La hán nương Thanh vën thừa tu, Phêt đưa các Ngài

ra khỏi sanh tử chứng Niøt bàn.

Từ thiûn ác của Thanh vën, nång lön thiûn ác của

Duyên giác là quán nhân duyên. Quán sát nhân duyên

thuæn thục, có nghÿa là hành thiûn đối với Duyön giác.

Hàng Duyên giác là những người ở trong tam giới đã bố

thý, cúng dường, siöng nëng nghe pháp, trý tuû đæy đủ, có

hoàn cânh sống cao, nhưng không bìng lòng với đời

sống vêt chçt tæm thường. Các vị này khao khát sự hiùu

biøt v÷ chån lý, Phêt mới nói với họ pháp 12 nhån duyên,

chþ däy quan sát vũ trụ từ hữu hünh đøn vô hünh. Các Ngài

thçy được cội nguồn của pháp, cùng với mối tương quan

tương duyön täo nön sự tồn täi giữa các pháp; nhên thçy

rõ từ một vêt nhỏ như con ong cái kiøn cho đøn vũ trụ

hành tinh thay đổi không ngừng, vü vốn nó không có thực

thù. Thêm chý đøn thån của ta ngày hôm nay cũng không

phâi thån của ta ngày hôm qua. Nói cách khác, thçy rõ

113

träng thái biøn chuyùn của tåm thức chúng sanh hay sự

sanh diût các pháp theo quy trünh của vòng míc xých

luån hồi.

Từ đó, Duyön giác dùng lửa chánh định đốt säch,

không còn vêt nào dýnh lýu đøn họ và đíc quâ vị Bých chi

Phêt, an trú Niøt bàn giâi thoát. Kinh vý như người con

muốn cæu xe hươu ra khỏi nhà lửa.

Đøn giai đoän ba, tu têp Bồ tát đäo. Quan niûm thiûn

ác của Bồ tát thay đổi theo công hänh tự hành hóa tha

của các Ngài. Bồ tát không những chþ cæu tự nhiön trý, vô

sư trý, đù thçy pháp như Bých chi Phêt, mà còn mang chý

lớn muốn đät đøn Phêt trý, chuyùn được vêt tai häi thành

lợi ých chúng sanh. Hàng Bồ tát với lòng từ bao la, mang

đäi nguyûn cæu giác ngộ cho bân thån và düu dít người

cùng đøn bờ giác. Dưới nhãn quan Bồ tát, giáo hóa mọi

người đồng giâi thoát là thiûn, không cứu độ người là ác.

Vü vêy, Phêt däy Bồ tát tu sáu pháp ba la mêt, dù làm tçt

câ viûc thø gian, tåm vén an nhiön tự täi. Kinh tượng trưng

bìng hünh ânh người cæu xe tråu ra khỏi nhà lửa.

Như vêy, hàng tam thừa : Thanh vën, Duyön giác, Bồ

tát tu thiûn ác phån minh rõ rût. Nhưng tiøn đøn cách

hành sử của Phêt thü không còn thiûn ác; vü thiûn và ác là

một, trong thiûn có ác, trong ác có thiûn. Đối với chúng

sanh mö muội không biøt sử dụng, thiûn cũng thành ác.

Nhưng với Đức Thø Tôn sáng suốt, ác biøn thành thiûn.

Như trường hợp Vô Não dưới sự giáo hóa của Phêt, từ một

sát nhån trở thành bêc La hán. Trön tinh thæn thiûn ác là

một của Phêt thừa, kinh Duy Ma quán sát người ën mày

bìng với Đức Vô Nan Thíng Như Lai.

Nương theo tam thừa giáo, Thanh vën, Duyön giác,

Bồ tát ra khỏi sanh tử. Trong kinh vý như trưởng giâ cho các

114

con đồ chơi báu đõp đù chúng thoát khỏi nhà lửa. Đức

Phêt cũng vêy, Ngài dùng phương tiûn nói giáo lý tam

thừa đù hướng thiûn chúng hội, không phâi đù tëng

trưởng lòng tham của họ. Ngài nhên thçy tåm con người

tràn đæy tham muốn, thù hên đốt cháy, läi bị hoàn cânh

xã hội bức ngðt bao våy. Sống trong môi trường đæy nhơ

uø với tåm trý đâo điön như vêy, họ không biøt gü khác

ngoài lo sợ, nön phát sinh trön 62 phái ngoäi đäo. Những

pháp mö hoðc của tà giáo khiøn họ dú tin nhên hơn

những viûc bố thý, cúng dường, tịnh Phêt quốc độ. Ngoài

những người muốn chäy ra khỏi nhà lửa, cũng có những

kó vén vui vó däo chơi trong đó. Vü họ đã sống với ngũ

dục từ vô thþ kiøp, nön không thù bỏ được, giống như

những đứa tró nghe cha nói nhà đang bị cháy mà không

biøt sợ.

Khởi đæu Phêt nói Niøt bàn hay diún tâ cânh Cực Läc

đù chuyùn lòng ham thø tục thành lòng ham ưa giâi thoát.

Đó là phương tiûn giúp Thanh vën thoát khỏi sanh tử,

không phâi cứu cánh. Nhưng Thanh vën læm chçp là cứu

cánh. Đức Phêt täo đi÷u kiûn cho Thanh vën tu, ứng với

thø gian mà Ngài khai triùn thành tam thừa. Ngài däy

pháp tu têp thù cho Thanh vën hay pháp tu cá nhån cho

Duyên giác.

Tuy nhiön, dù là Thanh vën, Duyön giác hay Bồ tát

đ÷u phâi an trụ pháp KHÔNG, đù ra khỏi sanh tử, đøn chỗ

an toàn, tức đät được trý Bát nhã. Tåm hoàn toàn tự täi

giâi thoát, mới nhün thçy thø giới bao la của đức Như Lai.

Riöng chúng ta còn bị dåy thừng của ba cõi sáu

đường quçn chðt, chưa ra khỏi nhà lửa, phâi nương theo

bçt cứ pháp phương tiûn nào đù tåm trống không, mới

vào thø giới Phêt được. Trụ ở trý Bát nhã, tçt câ mọi viûc

115

xây ra trön cuộc đời còn hay mçt, dưới mít hành giâ

không quan trọng. Kù câ mäng sống cũng không tiøc, vü

chuyûn chýnh yøu hành giâ phâi thçy đäo. Khi chưa đøn

được khoâng đçt trống mà nói pháp KHÔNG, chþ là

NGOAN KHÔNG. Chþ có hàng Thanh vën, Duyön giác, Bồ

tát mới vào được lý Bát nhã.

Những người theo Phêt 40 nëm, tu pháp KHÔNG, ra

khỏi sanh tử, đøn bãi đçt trống ngã tư đường, gðp được

Đức Thø Tôn. Khác với ngoäi đäo tu pháp KHÔNG, quön

høt rồi không được gü, cũng lèn quèn trong tam giới. Trong

khi hàng Thanh vën tu hành, tåm nguội länh, quön tçt câ.

Nhưng vén còn đối tượng là Đức Phêt đù hướng tåm đøn,

nön đät đøn đþnh cao của Bát nhã, các Ngài mới diûn

kiøn Như Lai.

Thanh vën, Duyön giác, Bồ tát là ba đường từ tam

giới chäy ra, gðp nhau ở giao điùm tiøp nối bìng con

đường thứ tư là Phêt thừa. Đøn đåy chúng hội đã vượt ra

định luêt chi phối của ba cõi, huû nhãn khai mở, lãnh ngộ

được yøu chþ. Đức Phêt mới trao kinh Pháp Hoa, giao cho

đäi bäch ngưu xa. Ngồi trön đäi bäch ngưu xa hay tu theo

Phêt thừa, nghÿa là phâi sống với thực tø, giáo hóa tçt câ

người xung quanh bünh yön giâi thoát, hành giâ mới có an

lành vÿnh cửu. Khác với trước kia, trụ trong Niøt bàn tam

thừa, câm nhên an lành thü chþ là Niøt bàn giâ täm.

Đức Phêt däy nøu rời bỏ thø gian đù tüm Niøt bàn,

chîng khác gü tüm lông rùa, sừng thỏ, không bao giờ có.

Tuy nhiön, đøn giai đoän sau cùng, khi thçy đû tử đoän

säch tham sån phi÷n não, Thø Tôn däy họ trở läi cuộc đời

với tinh thæn từ bi, vị tha, vô ngã. Nghÿa là từ bỏ thø giới khổ,

đøn với Phêt và đứng lêp trường Phêt, quán chiøu läi

chúng sanh đù cứu độ, là lộ trünh Pháp Hoa.

116

Ở tư thø säch nghiûp của Phêt nhün thçy chúng sanh

khác với chúng sanh thçy chúng sanh. Chúng sanh thçy

chúng sanh bìng nghiûp, nön luôn đối đæu nhau, nhün

nhau bìng tåm ganh ghòt thù nghịch. Trái läi, bìng tåm

hoàn toàn trong säch, Phêt thçy tçt câ chúng sanh đ÷u

dú thương. Ngài trâi lòng từ đøn tçt câ muôn loài, tùy cën

tánh hành nghiûp của chúng sanh mà Ngài giáo hóa. Với

đôi mít trý tuû, Ngài thçy rõ khâ nëng của người, triût đù

khai thác ti÷m nëng giúp họ thëng hoa. Như Phêt quán

sát Vô Não hay Ampaballi dù là sát nhån hay dåm nữ

nhưng có cën tu, Ngài hóa giâi những viûc làm xçu ác

của họ, däy họ thành La hán. Đi÷u này thù hiûn tinh thæn

Phêt däy rìng không có người tốt người xçu. Nøu biøt sử

dụng đúng chỗ, tçt câ trở thành tốt.

Ở trön Phêt quâ quán sát chúng sanh chýnh xác, theo

đó Ngài khai triùn khâ nëng, phát huy tánh sáng suốt của

họ, đưa đøn hünh thành chúng tam thừa Thanh vën,

Duyön giác, Bồ tát; nhưng sau cùng, Ngài quy v÷ cứu

cánh nhçt Phêt thừa. Nói cách khác, tam thừa là nhån,

nhçt thừa là quâ.

Trong phèm Thý dụ, Phêt däy cách tu đù ra khỏi nhà

lửa. Và từ ngoài nhà lửa, với tåm giâi thoát nhün ngược läi

chúng sanh, đøn giáo hóa chúng sanh. Vü vêy ở giai đoän

đæu của lộ trünh tu têp, bìng tçt câ khâ nëng, chúng ta

phâi phát triùn nội tåm đù sống trong nhà Phêt pháp, lựa

chọn pháp môn tu thých hợp trong 84.000 pháp môn.

Đù vượt đường hiùm sanh tử, xin hành giâ cứ thîng

đường mà đi. Đừng lo đù tåm đøn viûc thiön hä, đừng lo

phö phán. Bao giờ chúng ta ra khỏi sanh tử gðp được Như

Lai, lön đäi bäch ngưu xa, hãy nhün läi cuộc đời cũng

không muộn. Lúc çy, ta sô thçy tçt câ đ÷u dú thương, mới

117

tùy theo cën tánh hành nghiûp từng người mà giáo hóa.

Bçy giờ, hành giâ mới thực tiöu biùu cho méu người thay

Phêt cứu độ chúng sanh, qua läi trong tam giới tự täi và

làm người khách quý mà mọi người mong chờ. Đó mới là

Pháp Hoa chån thêt, chþ có đối với những hành giâ đã ra

khỏi sanh tử và là mục tiöu hiûn hữu của Đức Phêt trön

cuộc đời này vêy.

Phêt nhíc nhở chúng ta rìng kinh này chþ nön trao

cho những người có ni÷m tin tuyût đối như Xá Lợi Phçt.

Nghe rồi tin hiùu thọ trü, lçy lời däy của Phêt trang nghiöm

cho cuộc sống. Ngày nay, chúng ta có cën lành thọ trü

được kinh Pháp Hoa, nhưng thường gðp tai biøn trön

bước đường tu. Chîng qua nhi÷u đời trước, chúng ta đã

phäm tội phá pháp, túc nghiûp có sïn, nön đời này køt

thành quâ báo. Và kinh Pháp Hoa mà ta nghe trong sanh

tử chíc chín thuộc v÷ èn mêt Pháp Hoa nìm trong phæn

giáo pháp phương tiûn mà thôi.

Tóm läi, từ một thø giới bao la diûu vợi, tràn đæy của báu,

Đức Như Lai trở läi cânh ô trược này. Không thù dùng

ngôn ngữ phàm phu diún tâ pháp tịch diût, Ngài dùng

thæn thông đưa chúng hội đi thëm suốt ba cõi chýn đường.

Nhưng mục tiöu của Ngài không chþ phô diún thæn lực.

Ngài muốn tçt câ chúng sanh sử dụng được nëng lực bçt

khâ tư nghü như Ngài. Từ đó, Thø Tôn dùng mọi thý dụ, ngôn

từ, đưa ra tam thừa giáo, diún tâ cho chúng hội hiùu pháp

chån thêt. Duy chþ có bêc đäi trý Xá Lợi Phçt mới thåu

nhên được yøu chþ của Phêt. Một læn nữa, Phêt läi vü

những đứa con ngu däi, vô ra cânh nhà lửa tam giới hiùm

nguy, đæy những ác quỷ, trùng độc, thú dữ, đù nhíc nhở

chúng ráng tránh khỏi hiùm họa çy. Câm nhên lòng từ

bao la vô hän của Đức Thø Tôn giáo hóa chúng sanh

118

không biøt mût mỏi, chúng ta đem câ thån mäng này mà

đânh lú Ngài.

Phẩm 4

TÍN GIÂI

I. LƯỢC VĂN KINH

Tu Bồ Đ÷, Ca Chiön Diön, Đäi Ca Diøp, Mục Ki÷n Liön

thçy Phêt thọ ký cho Xá Lợi Phçt, li÷n bäch Phêt câm nghÿ

của các ông. Trước kia các ông dù đứng đæu trong hàng

Tëng, tuổi đã già, nön đối với đäo Vô thượng chánh đîng

giác không h÷ ưa thých. Nay được biøt hàng Thanh vën

cũng thành Phêt, tự nghÿ münh không cæu, mà được pháp

báu vô giá.

Vý như có người lúc thơ bò bỏ cha trốn đi, qua mçy

mươi nëm trôi giät. Trong khi đó người cha giàu có, ti÷n

của đæy kho, ông thường mong được gðp các con đù

giao gia tài sự nghiûp. Một hôm, gã cùng tử tünh cờ đøn

nhà ông. Nhün thçy ông quá sang trọng, anh ta hoâng sợ,

li÷n bỏ chäy trốn. Nhưng ông đã nhên ra cùng tử là con

münh, nön sai hai người rượt bít. Gã cùng tử bị bít, ngã

xuống ngçt xþu. Ông ra lûnh “Lçy nước rưới lön mðt cho gã

tþnh, rồi thâ đi”. Sau đó, ông sai hai người ti÷u tụy, mít

chột chån quñ đøn chỗ gã ở đù rủ làm thuö hốt dọn phån

rác. Anh ta nghe trâ ti÷n gçp đôi, li÷n nhên hốt rác ở phýa

sau nhà ông trưởng giâ.

Nhün thçy con cực khổ, ông thương xót vô cùng. Ông

thay quæn áo sang trọng, mðc đồ thô rách, tay cæm đồ

hốt phån, đøn gæn đứa con. Một hôm, ông bâo “Con nön

tiøp tục làm viûc, ông trâ ti÷n thöm, có cæn thứ gü ông sô

cçp cho và nön coi ông như là cha”.

119

Lòng gã rçt vui mừng, nhưng vén nghÿ münh là người

làm công hñn hä. Ít låu sau, ông gọi gã đøn, giao cho

quân lý gia tài và được quy÷n thu xuçt đồ đäc trong nhà.

Gã rçt chu toàn công viûc, nhưng vén tiøp tục ở chỗ cũ.

Trâi qua một thời gian, ông trưởng giâ biøt münh síp chøt

li÷n họp thån tộc và tuyön bố trước mọi người rìng : “Gã

cùng tử này là con ta, đã bỏ đi từ lúc thơ çu. Nay được

gðp läi, ta giao gia tài cho nó”. Người con tự nghÿ viûc

không mong cæu mà được.

Kù xong, Tu Bồ Đ÷, Ca Chiön Diön, Ca Diøp, Mục Ki÷n

Liön bäch Phêt : “Ông trưởng giâ vý như đức Như Lai,

chúng con giống như gã cùng tử. Chúng con vü ba thứ

khổ ở trong sanh tử, đau đớn mö læm. Chþ ham ưa pháp

Tiùu thừa, làm công viûc quòt dọn phån nhơ và tự hài

lòng với “cái giá một ngày” đät được. Đức Như Lai không

h÷ nói chúng con có kho tàng tri kiøn, vü Ngài biøt ý chý

chúng con thçp hñn. Chúng con không biøt münh là con

của Như Lai, không mong tiøp nối pháp Đäi thừa. Đức Như

Lai phâi dùng phương tiûn thuên theo chúng con mà chþ

däy. Nay täng báu không cæu mà tự nhiön được”.

II. GIÂI THÍCH

Bốn vị đäi đû tử Ca Diøp, Mục Ki÷n Liön, Ca Chiön

Diön, Tu Bồ Đ÷ nghe xong thý dụ nhà lửa bìng tánh linh.

Các Ngài lãnh hội được yøu chþ của Phêt nói trong phèm

Thý dụ và lý giâi sự thçu hiùu của các Ngài trön cën bân

ni÷m tin, nön phèm này mang tön là TÍN GIÂI.

Týn nghÿa là tin, giâi là lý giâi. Người chþ tin suông dú sai

læm, läc vào đường tà kiøn mö týn, đưa tới sa đọa træm

luån. Ngược läi, giâi giáo lý Phêt không bìng ni÷m tin, thü

đời đời kiøp kiøp vén mang thån phên con người; vü chþ

120

sống theo nghiûp lực và kiøn chçp thø gian. Pháp Phêt

không tươi nhuên tåm hồn, nön vén luôn đau khổ.

Bốn vị đû tử Phêt nương theo pháp Tiùu thừa tu têp,

đíc pháp, không bị vêt chi phối và an trụ quâ vị Niøt bàn

giâi thoát, không mong cæu gü hơn. Các Ngài tưởng đó là

pháp chån thêt. Đøn hội Pháp Hoa mới thçy sự hiùu biøt

và chỗ trụ này chưa phâi rốt ráo viön mãn. Các Ngài giác

ngộ rìng sự bünh ổn có được là nhờ Đức Như Lai che chở

täo nön. Khi thçy Phêt thọ ký cho Bồ tát thành Phêt, hàng

Thanh vën không bao giờ dám nghÿ münh cũng thành Phêt.

Họ chþ muốn theo hæu Phêt. Hôm nay, thçy Phêt thọ ký

cho Thanh vën và tçt câ mọi người thành Phêt, các Ngài

bừng sáng, nói lön sự tþnh ngộ của münh qua thý dụ cùng tử

và nhờ Phêt xác định sự hiùu biøt này có đúng không.

Có Phêt çn chứng, mọi viûc coi như đúng vü Ngài

thçy suốt được các pháp trong ba đời. Phêt đưa ra dụ

nhà lửa và bốn vị đû tử đáp läi bìng dụ cùng tử, thù hiûn

mối liön hû câm thông såu síc giữa Ngài và các đû tử. Dụ

nhà lửa tiöu biùu cho nhà Phêt pháp do Như Lai sáng lêp.

Khi Ngài bỏ đi hay diût độ, nhà thành cũ mục. Con cháu

trong nhà trở nön hư hỏng, ám chþ hiûn tượng yøu kòm

của đû tử Phêt ở thời mät pháp.

Ngược läi, trong dụ cùng tử, người chủ không bỏ đi.

Nhà mục nát không phâi do thiøu chủ, mà chýnh người

con bỏ cha trốn đi. Đøn đåy, ta thçy rõ tuy cùng là pháp

Phêt, nhưng đứng dưới hai góc độ thçy khác nhau. Một

đìng là cha bỏ đi, một đìng là con bỏ đi, mở ra cho

chúng ta hai quan niûm v÷ pháp, cuối cùng sô được køt

läi trong phèm Như Lai thọ lượng.

Cåu chuyûn cùng tử đọc qua thçy đơn giân, nhưng

mỗi thý dụ hàm chứa ý nghÿa quan trọng gợi cho chúng ta

121

nhi÷u suy nghÿ. Ngài Thiön Thai tüm thçy trong cåu chuyûn

này toàn bộ giáo lý 49 nëm thuyøt pháp của Đức Phêt và

chia giáo lý thành ngũ thời bát giáo. Riöng chúng ta đọc

phèm này, đứng ở lêp trường nào đù hiùu cuộc đời Phêt,

hiùu sự tu hành của Ngài ? V÷ phæn tôi, rút kinh nghiûm tu

chứng của các vị Thánh Tëng đi trước, täo cho münh một

kiøn giâi riöng. Và tçt câ quý vị mỗi người cũng thçy theo

nhãn quan khác nhau, đù cuối cùng chúng ta tiøn đøn

quâ vị Vô thượng chánh đîng giác.

Trong dụ cùng tử, bốn vị Ca Diøp, Mục Ki÷n Liön, Ca

Chiön Diön, Tu Bồ Đ÷ thổ lộ với Phêt khi các Ngài từ ngoäi

đäo trở v÷, đối trước sự cao sang của Đức Phêt, các Ngài

câm thçy thån phên münh hñn mọn như gã cùng tử. Tåm

niûm đó của Thánh chúng cũng là tåm niûm của chúng

ta thçy ước mơ thành Phêt của münh quá xa vời, khi so

sánh vị trý của münh và Đức Phêt cách nhau một trời một

vực. Đức Phêt xuçt thån từ hàng vua chúa đæy đủ uy

quy÷n, läi thông minh xuçt chúng, hiùu biøt siöu viût. Thçy

Ngài cao quý bao nhiöu, chúng ta câm thçy münh càng

thçp hñn bçy nhiöu. Đức Phêt hàng phục chúng ma,

truy÷n bá giáo pháp quá dú dàng. Trong khi chúng ta

hành đäo, đối đæu với biøt bao khó khën chướng ngäi.

Giâi quyøt được là câ một vçn đ÷ không đơn giân cho ta.

Tåm niûm của bốn vị La hán hồi tưởng läi thời vàng

son của münh đã từng sống giâi thoát ở chån như môn. Vü

một niûm bçt giác vô minh nổi dêy, khởi phi÷n não trùng

trùng điûp điûp bao våy, xúi các Ngài rời bỏ thø giới an

lành của chư Phêt, lao đæu vào træn thø. Mang thån người,

phâi khổ với cën træn thức của münh, là những thứ hoàn

toàn ngën che chơn tánh. Khổ với sanh già bûnh chøt

đày đọa nổi trôi trong sáu nóo luån hồi.

122

Gã cùng tử bỏ cha trốn đi, 50 nëm làm thuö mướn,

sống thêt khổ sở, nói lön tåm träng các vị Thánh chúng rơi

vào træn ai. Sống với huyún vọng trâi 50 nëm ở trong ngũ

thú, thay hình đổi däng không biøt bao læn. Và nay kõt

cứng với ngũ çm thån, nhưng tåm niûm cæu giâi thoát

không mçt. Họ theo tu học với ngoäi đäo khổ cực, køt

quâ chîng được bao nhiöu. Trong thời gian dài, họ bị giới

cçm thủ buộc chðt, tåm vướng míc trong tà pháp, trở

thành đoän trý. Tuy nhiön, nhờ cën lành đời trước, họ nhớ

läi man mán, dù không gðp Phêt, vén có chý hướng

thượng đi tüm đäo. Đåy là ý thứ nhçt đối với viûc bỏ cha

trốn đi của hàng Thánh chúng.

Tuy nhiön, theo kiøn giâi của Đäi thừa, viûc bỏ cha

trốn đi mang ý nghÿa rộng hơn, nhìm chþ cho mọi người

hiûn hữu trön cuộc đời. Nøu nhün tçt câ dưới däng bân thù,

đ÷u hoàn toàn giống nhau, nguyön tố täo hünh giống

nhau. Nhưng từ bân thù giới khởi lön hiûn tượng giới,

mang hünh dáng và và tåm träng khác nhau, tùy theo

nghiûp câm.

Không riöng gü bốn vị La hán, chúng ta đ÷u có Phêt

tánh hay chơn tánh. Chúng ta tự rời bỏ bân vị thanh tịnh

của münh, lën vào sanh tử, nhên læm khổ đau là hänh

phúc, từ đó phiöu træm trong sanh tử. Nøu hành giâ líng

tåm suy tư, sô nhên rõ được chîng những nhi÷u đời bỏ

cha trốn đi. Thêm chý trong một ngày, chúng ta đã rời bỏ

chơn tåm, chäy theo vọng træn vô số læn. Bỏ Phêt trốn đi

câ trëm læn, xa rời bân tánh thanh tịnh, xa rời Đức Phêt

thường trú bçt sanh bçt diût ở trong tåm chúng ta.

Từ bçt sanh bçt diût hiûn lön sống với sanh diût, càng

lën lóc trong sanh diût càng tri÷n miön đau khổ với bao

đi÷u bçt như ý. Vü chúng ta giâi quyøt viûc trong sanh tử,

123

dù có giâi quyøt thø nào cũng chîng khác gü giâi quyøt

trong chiöm bao. Thêt vêy, chúng ta hiûn hữu trön cuộc

đời, tüm đáp số cho mọi vçn đ÷ theo phán đoán của cën

træn thức, thü khi nhím mít lüa đời, phæn síc chçt của

thån ngũ uèn mçt đi. Phæn thọ, tưởng, hành, đương nhiön

mçt theo. Chþ còn läi phæn thức, là hồn ma bóng quø.

Nhưng sau 49 ngày, thức cũng tan biøn vü thiøu sức nuôi

dưỡng. Nøu người thø gian còn nghÿ đøn, liön hû với nó,

thức sô sống låu hơn thành quỷ. Thức không phâi là chơn

tánh. Khi mang thån phàm phu, chúng ta sống luån

chuyùn xoay væn, không vượt ra ngoài thån ngũ uèn.

Chøt chþ còn mang theo nghiûp thức đi thọ báo.

Như vêy, từ vô thþ đøn nay, chúng ta sống lèn quèn,

trong mỗi đời nuôi thức cho lớn thöm, làm hành trang

đem theo qua kiøp sau. Mỗi læn tái sanh mang thöm khổ

mới. Cứ như vêy lang thang nhi÷u kiøp trong sanh tử. Và

cuối cùng, các vị này tu hành theo ngoäi đäo. Nhưng

cuộc đời họ cũng không khá hơn. Trở v÷ với thån phên

của chúng ta, có bao giờ quý vị nghÿ rìng trước kia münh

đã từng ở trong pháp hội các đức Như Lai hay không ?

Đức Phêt däy rìng sanh làm người khó, gðp Phêt

pháp khó, hiùu Phêt pháp càng khó và sống trong pháp

Như Lai càng khó hơn nữa. Quý vị đã được hai đi÷u khó

có và giờ đåy trong khi bao nhiöu người còn mãi bôn ba

với lợi danh, quý vị bìng tçt câ nhiût tünh đøn nghe pháp.

Đi÷u này chứng tỏ giữa chúng ta và Đức Phêt đã có mối

liön hû såu xa. Những lúc líng lòng, thçy nhi÷u kiøp quá

khứ chúng ta đã từng xuçt gia. Nhưng vü vô số lý do, ta đã

từ bỏ đäo đù đi vào sanh tử, trở läi mang thån người đau

khổ. Tuy đau khổ mà hột giống bồ đ÷ vén còn åm þ, nön có

sức thu hút quý vị trở v÷ chùa tu têp nghe pháp.

124

Riöng tôi, trön bước đường tu, thường luôn an trụ

trong pháp, vui sống với lý tưởng Phêt däy. Còn những

người bän đồng hành với tôi, tuy thân sống trong chùa mà

tåm buồn chán. Ở trong chốn giâi thoát, không hưởng

được pháp nhũ Như Lai. Vü vô minh vọng động che lçp,

bỏ áo Phêt ra đi, biøn đổi cuộc đời münh thành xçu, làm

thuö mướn thêt khổ sở, chîng khác gü gã cùng tử.

Từ kinh nghiûm thực tø cuộc sống, nhün vào pháp giới,

thçy những người có câm tünh với đäo Phêt, chúng ta biøt

họ đã tu trong kiøp quá khứ. Nhờ nhån duyön cën lành

này, đưa họ trở v÷ đäo. Nhån duyön mỗi người đøn với

đäo khác nhau. Tuy nhiön, phæn lớn những người cùng

đường tuyût mäng, mới đøn với Phêt. Vü bao låu còn hy

vọng phçn đçu với cuộc đời, thü họ còn ra sức phçn đçu,

vui vó däo chơi trong sanh tử.

V÷ phæn tôi, thuở bò, mới 6 tuổi đã biøt chán đời kinh

khủng. Ý niûm chøt luôn ám ânh tôi. Xuçt gia đøn với Phêt,

tôi chþ cæu bçt tử. Mang tåm niûm quyøt lòng tüm cuộc

sống trường cửu có ý nghÿa, ở chùa, tôi tiøp nhên được

đời sống bünh ổn kỳ diûu trong pháp Phêt. Tåm träng tôi

không khác gü tåm träng cùng tử của Ngài Ca Diøp, Tu Bồ

Đ÷, Ca Chiön Diön, Mục Ki÷n Liön, lang thang cæu đäo

khíp nơi, mỏi gối chồn chån, chþ gðp tà sư ác hữu, chîng

được gü đáng kù.

Sau cùng, các Ngài dừng chån phiöu bät dưới bóng

mát an lành của Đức Thø Tôn, tüm được cái thường hìng

bçt biøn vượt ngoài sanh tử và ôm chiøc phao Phêt pháp

này mðc cho dòng đời trôi. Đøn với đäo bìng tư cách Bồ

tát mang tåm lượng đäi bi cứu khổ chúng sanh như Duy

Ma, Vën Thù hay Quan Âm Bồ tát có vô số phương tiûn,

thừa sức giáo hóa chúng sanh. Chíc chín khác với tư

125

cách cùng tử của Thanh vën hay thån phên thçp kòm

của tôi. Thuở mới tu, tôi chþ nghÿ đøn cứu bân thån münh,

không lo cứu người. Suốt quá trünh hơn 20 nëm, tôi ýt tiøp

xúc với người ngoài, một lòng chuyön èn münh tu học.

Tuy cùng tử bỏ cha, nhưng người cha vén nhớ con,

chäy đi tüm, vý cho Đức Phêt ở thø giới thanh tịnh đõp đô

Thêt báo trang nghiöm. Vü thương chúng sanh, Ngài trở läi

thø giới Ta bà, mang thån phàm phu giống mọi người.

Người cha tüm con không gðp, li÷n ở läi một thành. Ông

vốn là người thông minh và có sïn vốn liøng; chþ ýt låu sau,

ông trở thành giàu có. Cũng như Đức Phêt, với phước đức

tu täo, tých lũy từ vô lượng kiøp mà hiûn thån con người

phàm. Chþ trong một thời gian ngín, Ngài đã đät được

quâ vị Vô thượng giác. Sự nghiûp lớn lao của trưởng giâ

thåu phát của câi, ngæm chþ cho lực của Thých Ca Như Lai

liên hû được với mười phương chư Phêt và vô số Bồ tát,

täo thành Hoa Täng thø giới tràn đæy của báu.

Qua một thời gian dài cực khổ lang thang sinh sống,

người con tünh cờ đøn chỗ cha ở. Nghÿa là lao đæu vào

sanh tử, sống låu trong đó thành quen, tưởng münh là

người sanh tử đánh mçt bân tåm. Bçt chợt trở läi vị trý xưa

của münh ở giâi thoát môn, thçy münh hoàn toàn khác,

không nhên ra được nön sanh hoâng sợ ngçt xþu.

Hünh ânh người con ngéu nhiön gðp cha trön bước

đường tha phương cæu thực cũng nói lön giai đoän các

trưởng lão tu chứng đíc tứ thi÷n. Bỗng nhiön thçy được

thø giới Thêt báo của Đức Phêt và Ngài đang thuyøt kinh

Hoa Nghiöm. Các vị này gðp Phêt tràn đæy uy đức trong

Tỳ Lô Giá Na låu các của hội Hoa Nghiöm với vô số Bồ tát

thæn thông biøn hóa không lường, nön câm thçy khiøp sợ,

không khác gã cùng tử gðp trưởng giâ ngồi tòa sư tử có

126

lọng báu, người hæu. Đøn đåy nói lön sự khác biût lớn lao

giữa quâ vị chứng đíc của ngoäi đäo và Phêt đäo.

Trước kia, ngoäi đäo däy họ muốn đíc quâ phâi òp

thån xác tu khổ hänh. Nay bước vào thø giới Thêt Báo của

Như Lai thçy hoàn toàn khác. Như Lai không mang thån

ốm yøu nghño khổ. Ngài có thån biøn hóa không cùng,

đæy đủ phước đức trý tuû. Ngài không phâi là người đoän

trý mà là Nhứt thiøt chủng trý, biøt tçt câ pháp thø gian và

xuçt thø gian, không giống hiùu biøt cục bộ của ngoäi

đäo chưa ra khỏi tam giới. Nëng lực của Như Lai làm được

tçt câ, chuyùn được mọi vêt theo ý muốn, không phâi bỏ

tçt câ như ngoäi đäo đù trở thành con người bçt lực.

Họ sợ ngçt xþu, vü nghÿ rìng tu chþ cæn phủi säch mọi

viûc træn thø là đủ. Nay läc bước vào thø giới Hoa Nghiöm,

nghe Đức Phêt däy Bồ tát rìng muốn tu phâi thông tçt câ

pháp và độ tçt câ chúng sanh. Giống như Thiûn Tài đồng

tử hành đäo tự täi trong những cânh giới xçu ác, lòng vén

an nhiên.

Đứng trước cânh Thêt Báo lộng léy và hành trang là

giáo lý Hoa Nghiöm, các vị Thanh vën giống như gã cùng

tử hñn hä, vội bỏ chäy v÷ xóm nghño. Ý này vý cho viûc

các Ngài đã trở läi an trú thø giới tứ thi÷n.

Trưởng giâ thçy biøt người này là con, nhưng con

không biøt cha. Nghÿa là đứng trön bân tánh ở lêp trường

giác ngộ, Đức Phêt nhün thçy những người đû tử đáng

thương häi, có đủ đi÷u kiûn trở thành Như Lai, mà không

chçp nhên khâ nëng giâi thoát của münh; läi tự ràng buộc

bìng cách sống với vô minh, chçp lçy nhên thức sai læm

của cën træn thức.

Ông trưởng giâ biøt gã này là con, li÷n sai người hæu

cên đuổi theo bít. Hay đó là hünh ânh Bồ tát Vën Thù và

127

Phổ Hi÷n đem giáo pháp Hoa Nghiöm đøn truy÷n trao.

Mới tiøp nhên giáo pháp vô thượng, các Ngài choáng

váng ngçt xþu, köu oan. Vü hàng Thanh vën với ý chý hä liût,

chîng những không mong cæu, mà còn kinh sợ giáo lý Đäi

thừa. Theo Ngài Trý Giâ, điùm này tiöu biùu cho thời kỳ đæu,

Đức Phêt thuyøt kinh Hoa Nghiöm nói v÷ Tỳ Lô Giá Na

Pháp thån, tổng hợp giữa trý chån thêt và pháp chån thêt.

Một träng thái tu chứng quá cao siöu của Đức Như Lai,

làm thø nào chúng sanh ở trong sanh tử hiùu được. Ở

pháp hội Hoa Nghiöm, Đức Phêt độ các Bồ tát mười

phương dưới däng tåm như Vën Thù, Phổ Hi÷n, Duy Ma

đæy đủ tư cách tham dự. Hàng Thanh vën không thù nào

bước chån vào cânh giới tåm chứng giâi thoát của Bồ

tát.

Trưởng giâ sai lçy nước tät vào mðt gã cùng tử cho

tþnh và thâ đi. Ý nói các Thanh vën trở v÷ an trú trong vỏ

ốc của cânh giới tứ thi÷n, câm thçy an ổn không dám ra

ngoài nữa. Ở cânh giới bçt tư nghü của hội Hoa Nghiöm

với hiûn hữu của Bồ tát mười phương, Thanh vën không

liúu ngộ được. Hay nói cách khác, không có chúng Thanh

vën. Đức Phêt trở v÷ cuộc sống bünh thường của Sa môn,

đøn Lộc Uyùn độ nëm anh em Ki÷u Træn Như thü bít đæu

có đû tử hữu hünh trön cuộc đời.

Đù thuên theo pháp tu khổ hänh đã có trước, Phêt

cũng mðc áo phçn tâo, mang bünh bát đi khçt thực, ngày

ën một bữa, ngủ dưới gốc cåy. Ngài sống với hänh đæu

đà, không ai có thù chịu khổ cực hơn Ngài, khiøn mọi

người khåm phục, tu theo. Trong thời gian này gọi là

chuyùn pháp luån hai, Phêt khai phương tiûn môn nói kinh

A Hàm, giâi thých Tứ Thánh đø, chþ rõ vô số khổ của con

người trön cuộc đời. Mọi người thçy đúng tåm träng của

họ, họ li÷n chçp nhên dú dàng. Riöng đối với đäi Bồ tát

128

thåm nhêp thø giới giâi thoát, thü không gợn chút mây træn

đau khổ.

Kinh nói trưởng giâ sai hai người chột mít và quñ

chån dụ dén cùng tử v÷, nhìm diún tâ pháp tu của Thanh

vën, Duyön giác được Phêt däy đù tương ứng với tåm

träng và khâ nëng của hàng nhị thừa. Trong suốt 12 nëm

triùn khai pháp Tứ đø và Thêp nhị nhån duyön, Phêt độ

được 1200 vị đíc quâ A la hán và 2000 vị trụ tam Hi÷n.

Ngài đưa ra hai pháp tu cho hàng nhị thừa là Thanh vën,

Duyön giác. Kinh vý như hai người ti÷u tụy, một người chột,

một người quñ. Trước tu theo ngoäi đäo khổ cực, chþ trụ

được tứ thi÷n. Nay v÷ nhà trưởng giâ làm viûc hñn hä hốt

phån, läi được trâ lương gçp đôi. Nghÿa là theo Phêt

chứng được Niøt bàn, hoàn toàn tự täi, không phâi trốn

cuộc đời, an nhiön sống trong træn thø, không bị phi÷n lụy

chi phối.

Chột mít chþ cho pháp tu của hàng trụ định La hán,

tin Phêt däy thø nào, làm y theo như vêy. La hán đi khçt

thực, người nhün thçy cũng phát tåm thương kýnh. Nhưng

thực chçt bön trong của họ không phâi là Phêt, nhờ mðc

áo Phêt, làm theo viûc của Phêt, cũng được giâi thoát,

tiöu biùu cho hünh ânh Thanh vën đøn với Phêt. Riöng

chúng ta ngày nay, tụng kinh nhưng chưa hiùu nghÿa lý,

vén câm thçy an lành thanh thân là tu mò, hay là người

chột làm vua trong xứ mù mà vén được hưởng lương gçp

đôi, so với các pháp tu khác.

Quñ chån chþ cho pháp tu của Duyön giác. Họ

không tụng niûm, chþ hướng tåm v÷ thiön nhiön, nhün non

xanh nước biøc, lá rơi, måy bay, suối chây mà quön đi oi

bức cuộc đời, xóa được những suy nghÿ không cæn thiøt.

Nói cách khác, đối với những người có khâ nëng suy tư,

129

Phêt đưa ra những ti÷n đ÷ cho họ trụ tåm. Cuối cùng thçy

đäo, họ cũng được giâi thoát.

Hàng đû tử của Phêt ở trong sanh tử låu, đã mçt bân

tåm, cũng phâi trở läi cách tu của Thanh vën, Duyên giác

là siöng nëng dọn säch phån nhơ cçu uø trong tåm, đät

được ba pháp Không, vô tác, vô nguyûn. Nghÿa là đối với

tçt câ mọi viûc trön đời, các Ngài thçy đ÷u là KHÔNG,

nön không làm gọi là vô tác và không ham muốn gọi là vô

nguyûn.

Nhờ trụ ba pháp çn, các Ngài dọn säch nghiûp và

phi÷n não, dõp những pháp hý luên, sống trong thi÷n định

mà quön cuộc đời. Tåm hồn các Ngài được nhõ nhàng,

an tÿnh và thú vị với cuộc sống mới. Từ đó, ngày qua ngày

an phên với viûc làm như vêy, vü tự nghÿ chỗ an toàn này

tốt nhçt. Theo Trý Giâ đäi sư, đåy là thời Đức Phêt thuyøt

kinh Bát Nhã 22 nëm. Ý này được diún tâ trong kinh bìng

hünh ânh cùng tử v÷ sống với trưởng giâ, mà vén luôn ở

am tranh. Bçy giờ trưởng giâ cởi chuỗi anh läc, mðc áo

thô rách, đøn gæn cùng tử, khen hín ta làm viûc giỏi,

không giống những người làm công hñn hä khác. Nghÿa là

các vị Thanh vën biøt an trú trong giáo pháp Như Lai, sống

cuộc đời phäm hänh, giới đức tinh nghiöm.

Gã cùng tử læn quen viûc, bớt sợ, trưởng giâ mới sai

giữ kho này, quân lý viûc kia, không hốt phån nữa. Gã

cùng tử bìng lòng với bồn, chêu, gäo, muối được ban

thưởng, không dám nghÿ gü hơn. Cũng vêy, các vị Thanh

vën tèy säch phi÷n não, tåm hoàn toàn thanh tịnh, vui

sướng trụ ở pháp KHÔNG. Và khuyön mọi người tu hänh

Bồ tát, mà lòng các Ngài tuyût không ham muốn, không

làm.

130

Trön bước đường tu hành, càng tụng phèm Týn Giâi,

tôi càng câm thông såu síc tåm träng gã cùng tử. Thuở

nhỏ, xuçt gia, tôi rời bỏ chốn quö mùa nghño khổ, lön

chùa tu học. Nhün thçy chùa đồ sộ nguy nga, cột chùa

chäm rồng, tôi khiøp sợ (dÿ nhiön chùa lớn dưới đôi mít

chú bò chþ ở cën nhà lụp xụp). Thçy đñn bêt sáng lön, tôi

giêt münh, thçy chú điûu nào tôi cũng run. Đi÷u này giúp

tôi hiùu rõ tåm träng cùng tử ngã lën xuống đçt bçt tþnh

trước sang giàu của trưởng giâ. Hay đó là tåm träng của

tôi låu ngày sống trong xóm nghño, nön thçy bçt cứ ai và

bçt cứ cái gü cũng làm cho tôi hoâng sợ. Từ đó, ýt nhçt tôi

tüm ra cách tu của münh là an phên. Vü låu đời låu kiøp ở

trong sanh tử, nön không mong muốn gü khác hơn, bìng

lòng với công viûc hốt phån. Tôi không chờ đợi hưởng

lương gçp đôi như cùng tử, chþ nghÿ có một chỗ dung

thån trong Saigon và ngày được hai bữa cơm đäm bäc là

đủ. Vü thø sống ở bçt cứ chùa nào, tôi cũng câm thçy an

lành trong Phêt pháp. Tôi dũng mãnh tinh tçn tu hành,

khác với các chú điûu cùng sống chung. Trung bünh ngoài

thời công phu với đäi chúng, tôi đ÷u có những thời khóa

läy sám hối riöng, høt lòng làm công quâ cho Phêt và tự

học kinh không h÷ biøt chán. V÷ sau, tôi mới đíc ý v÷

nghÿa hốt dọn phån nhơ mà Phêt däy và câm thông với

các vị Thanh vën thực tu pháp dọn säch nhơ uø trong

lòng, bỗng ngày nào tåm hồn bừng sáng. Suốt quá trünh

hơn 20 nëm không có thú vui nào ngoài kinh, miût mài

sám hối, đọc tụng kinh điùn, tự træm münh suy tư giáo lý

Phêt, tåm hồn tôi sáng læn. Tçt câ những gü ô uø tých lũy

nhi÷u đời trong tåm dæn dæn bị xóa säch. Nhờ đó, trý tuû

phát sanh, cuộc đời tôi đổi khác hoàn toàn, từ sinh hoät

của riöng tôi cho đøn cách xử sự của mọi người đối với tôi.

131

Khi kinh Đäi thừa thåm nhêp vào lòng, kích thích tôi

phát tåm, bít đæu vào lúc tôi gðp Hòa thượng Quâng

Đức tự thiöu. Từ quyøt ý đem thån münh hiøn trọn cho đäo,

tôi mới thçy khác và lãnh hội được ý nghÿa cùng tử từ nơi

am tranh được vào coi sóc trong nhà. Đó là giai đoän từ

nëm 1963, đời sống tôi thay đổi, tåm hồn cũng thay đổi.

Tôi câm nghÿ trong vô hünh, Đức Như Lai giao phó cho tôi

quân lý sự nghiûp. Tôi xông xáo làm Phêt sự không mỏi

mût, không buồn phi÷n, làm những chuyûn khó làm, làm

những viûc người chö bỏ với tçt câ tçm lòng sung sướng.

Nhên được sự mêt tá của Như Lai trong những hoàn cânh

khó khën, tôi câm thçy an lành một cách kỳ diûu. Tưởng

không sống nổi khi đối đæu với hung ác, nhưng chýnh

người hung ác läi giúp đỡ tôi thoát chøt. Sau này tôi câm

nhên được đó chýnh là Pháp Hoa thủ hộ Thæn đã che chở

tôi lúc khó khën hoän nän.

Trong quá trünh hành đäo, tôi thành tựu Phêt sự nhờ

may mín được ở nhà Như Lai, được Như Lai giao cho công

viûc. Không bao giờ nghÿ lçy của Như Lai nửa xu, tôi vượt

mọi thử thách, täo cho münh cái nhün tương đối chính xác,

gợi nhíc tôi thông hiùu đoän cuối cùng của phèm này là

Như Lai họp thån tộc tuyön bố giao phó gia tài.

Đối với các vị Thanh vën hiûn diûn ở hội Pháp Hoa,

Đức Phêt phú chúc gia tài bìng cách phóng quang mời

mười phương chư Phêt v÷ dự hội, thọ ký cho các Ngài

thành Phêt. Riöng đối với cuộc đời tu hành của tôi, tôi lãnh

nhên gia tài Đức Phêt giao phó kù từ khi tôi du học sang

Nhêt. Tôi thực sự trưởng thành, không phâi làm công hñn

hä như người quân gia, mà tự làm được những viûc lớn.

Suốt quá trünh từ xuçt gia đøn phát tåm Đäi thừa cho

đøn ngày nay, tôi vén là tôi trong tư thø độc lêp và bön

132

cänh tôi luôn có Đức Như Lai täo những thíng duyön

thuên cũng như nghịch đù tôi tự quyøt định cuộc sống

của münh thëng hoa trön đường hành đäo. Hay đó là quá

trünh tu từ Thanh vën chuyùn sang Bồ tát, từ quân lý sự

nghiûp của Như Lai lòng không chút mong cæu, bỗng

nhiön trở thành viûc của münh, làm trong tư thø tự täi.

Phèm này nói lön tåm tư của các Thanh vën đíc đäo

được Phêt thọ ký. Thý dụ gã cùng tử cùng bốn vị trưởng

lão nöu lön rçt đúng trön cương vị của chúng đương cơ

mà quan sát. Tuy nhiön, nøu Phêt chçp nhên thý dụ cùng

tử thü lòng từ của Ngài chþ giới hän cho một tæng lớp xã hội

nào hay sao. Vü thø sau phæn trünh bày của bốn trưởng lão

v÷ thý dụ cùng tử, Đức Phêt khîng định đối với tçt câ

chúng sanh, Ngài đ÷u mang giáo pháp bünh đîng ban

cho, đồng dén đøn bờ giâi thoát. Ý này được giâi thých rõ

hơn trong phèm Dược Thâo dụ kø tiøp.

133

Phẩm 5

DƯỢC THÂO DỤ

I. LƯỢC VĂN KINH

Đức Phêt khen ngợi Ma Ha Ca Diøp và các đäi đû tử

đã khòo nói công đức chån thêt của Đức Như Lai. Ngài

cho biøt dù trâi qua vô lượng ức kiøp cũng không thù kù

høt công đức của Như Lai. Đức Phêt biøt rõ các pháp,

biøt rõ thåm tåm chúng sanh. Mðc dù biøt rõ thêt tướng,

Ngài dùng phương tiûn nói pháp. Pháp Phêt tuy khác nhau

nhưng đ÷u đưa chúng sanh đøn nhứt thiøt chủng trý.

Thý dụ như một trên mưa đổ xuống, các loài cåy cỏ

dù lớn hay nhỏ đ÷u tùy sức nó mà hçp thụ nước khác

nhau. Tuy cùng ở trön mðt đçt, cùng thçm nước mưa, cåy

cỏ đ÷u đơm hoa køt trái sai khác.

Phêt xuçt hiûn trön đời, nói pháp như væng måy lớn

tuôn nước mưa xuống bao phủ chúng sanh. Giống như

cåy cỏ, mọi người tùy sức tiøp thu giáo pháp bünh đîng

đ÷u được lợi läc. Pháp Phêt còn được vý như ánh sáng

mðt trời, mðt trëng bünh đîng chiøu đøn mọi nơi làm lợi ých

chúng sanh, tùy theo yöu cæu mà thçy sai khác. Vý như

một người thợ làm đồ gốm dùng một thứ đçt sòt, tùy nhu

cæu của người tiöu dùng mà chø täo ra những vêt dụng

khác nhau.

Cũng vêy, giáo pháp của Phêt chþ có một thừa, vü

chúng sanh có cën tánh khác nhau, nön Ngài nói hai

hoðc ba thừa sai khác. Tuy sai khác, mà chþ có một Niøt

bàn. Và Phêt đưa ra thý dụ một người bị mù từ lúc mới

sanh. Dù nói thø nào anh cũng không tin hünh dáng, màu

síc, mðt trời, mðt trëng, tinh tú, các vêt„ May thay có

một ông thæy thuốc thương häi anh mù và nghÿ ra cách

134

chữa trị cho anh. Ông biøt trön núi có bốn thứ cỏ thuốc trị

được bûnh mù : loäi có mùi vị và màu síc, loäi chữa được

các bûnh, loäi trừ các thuốc độc và loäi làm cho an läc

trong mọi hoàn cânh. Ông li÷n lön núi lçy v÷ cho anh.

Uống xong người mù sáng mít, thçy được ngoäi cânh và

viûc xây ra ở chung quanh anh. Bçy giờ anh tự cho münh

là người sáng suốt trön đời, không còn ai hơn.

Lúc çy một vị tiön chứng được ngũ nhãn đøn nói với

anh : “Không nön tự mãn, vü anh chưa biøt được nhi÷u.

Ngồi ở trong nhà, không thçy bön ngoài, không thù biøt

người khác thương hay ghòt anh. Anh cũng không thù

nghe được åm thanh, tiøng người, tiøng vêt khi anh không

ở gæn nó. Được nuôi dưỡng ở trong thai mõ mà anh

không nhớ chút gü v÷ bào thai çy, như thø anh đừng cho

tối là sáng”.

Khi nghe tiön nhån nói xong, anh mới vội hỏi : “Thưa

Ngài, tôi phâi làm gü đù được trý tuû thçy biøt tçt câ ?”.

Tiön nhån đáp : “Anh hãy sống nơi thanh víng, suy tư các

pháp và dõp bỏ dục vọng xçu xa. Khi nào đíc định, anh

sô thçy biøt tçt câ”. Làm theo lời tiön nhån, anh được ngũ

nhãn, anh mới hiùu rìng trước kia anh quâ thêt là mù, dù

đôi mít đã sáng.

Đức Phêt läi bâo Ca Diøp thý dụ Ngài nói cæn hiùu

rìng mù từ khi mới sanh ra, chþ cho chúng sanh trôi lën

trong sanh tử luån hồi, không biøt pháp chån thêt, chçt

chứa dục vọng xçu xa. Họ mù vü những quan niûm danh,

síc, làm cho đau khổ tri÷n miön. Ngũ nhãn của tiön ông

thçy biøt sáng suốt chþ cho Bồ tát làm viûc giác ngộ

chúng sanh. Vị đäi lương y là Đức Như Lai, bốn thứ cỏ

thuốc là Không, vô tướng, vô nguyûn và Niøt bàn.

135

Thanh vën, Duyön giác giống như người mù vừa mới

sáng mít, vừa mới thoát khỏi sanh tử luån hồi, vừa mới ra

khỏi ngục tù tam giới, nön nghÿ như vêy đã hoàn tçt rồi.

Tuy nhiön, thçy biøt của hàng nhị thừa không phâi toàn

võn như Phêt. Ngài mới däy họ tri kiøn Như Lai.

II. GIÂI THÍCH

Trong phèm Týn giâi, các đû tử biùu lộ tåm träng

quyøt chý tu hành thoát ly sanh tử. Giống như gã cùng tử

quân lý gia tài của Đức Phêt, không có ý niûm thåm läm

dù bìng một bữa ën, nön được Đức Phêt tðng cho đäi

bäch ngưu xa nhçt thừa, bỗng nhiön thành giàu có.

Đức Phêt e ngäi hàng nhị thừa Thanh vën sô hiùu læm

Ngài là người phú chúc gia tài, là người ban phước giáng

họa. Ngài mới đưa ra phèm Dược Thâo dụ kø tiøp gợi lön

vai trò dén đường của Ngài. Ngài không bao giờ cho và

không có gü đù cho, chþ đưa ra phương thức giúp mọi

người ra khỏi sanh tử. Phèm này là hät nhån tư tưởng cho

đäi chúng tự münh vươn lön cùng đi với Đức Đäo sư đøn

bâo sở, sô được nói rõ hơn trong phèm Hóa thành dụ.

Trong phèm Dược Thâo dụ, Đức Phêt vý Đức Như Lai

xuçt hiûn trön cuộc đời như væng måy lớn tuôn mưa

xuống. Tçt câ cåy lớn nhỏ tùy sức hçp thụ nước khác

nhau. Ý này trong bân kinh Pháp Hoa chữ Hán của Ngài

Cưu Ma La Thêp và bân chữ Phän giống nhau. Tuy nhiön

bân chữ Phän, ngoài phæn thý dụ ba cỏ hai cåy đù chþ

cho sinh hoät mọi loài trön thø gian, còn có thöm phæn thý

dụ bốn thứ cỏ thuốc tiöu biùu cho pháp Phêt đưa mọi

người ra khỏi sanh tử, dụ ánh sáng mðt trời, dụ người thợ

làm đồ gốm và dụ người mù từ thuở nhỏ được lương y

chữa lành bìng bốn thứ cỏ thuốc.

136

Nøu cën cứ vào tön phèm Dược Thâo dụ, chúng ta

cũng suy đoán được bân dịch của Ngài Cưu Ma La Thêp

thiøu sót, vü không có phæn nói v÷ thuốc thü không thù gọi

là Dược Thâo được.

Đức Phêt vý sự hiûn hữu của Ngài trön cuộc đời như

væng måy trùm khíp không gian. Một trên mưa xuống, tuy

rơi xuống bünh đîng nhưng cåy cỏ tùy loäi lớn nhỏ hçp thụ

nhi÷u ýt khác nhau. Cũng vêy, đức Phêt nói pháp không

phån biût thượng, trung, hä. Vü cën tánh chúng sanh

không đồng, nön thçy có sai khác. Sự thêt chþ có duy nhçt

Phêt thừa.

Thuyøt thứ nhçt cho rìng dụ ba cỏ hai cåy tượng

trưng cho ngũ thừa. Cỏ nhỏ gồm người, Trời, A tu la. Cỏ

bực trung là häng Thanh vën, Duyön Giác. Cỏ bực thượng

là hàng Bồ tát trong nhån gian. Cåy nhỏ tiöu biùu cho tçt

câ Bồ tát trong thø giới Thêt Báo của chư Phêt và cåy lớn

là Bồ tát tùng địa dũng xuçt ở thø giới Thường Tịch Quang.

Loäi cỏ nhỏ khi ta ngít säch, nhưng củ còn nìm

trong lòng đçt, gðp mưa xuống vén lön, là cỏ đáng sợ

nhçt. Tuy ta phi÷n muộn khó chịu với nó, nhưng đối với đäi

lương y biøt sử dụng chýnh phi÷n não đó đù chữa bûnh

cho ta. Cỏ nhỏ được vý cho trời, người, A tu la thay hünh

đổi däng không ngừng. Có phước sanh lön trời hưởng läc,

tåm hồn vui vó, thån thù khỏe mänh, có bän trung thành,

có kho báu dùng không høt và được sự hiùu biøt hơn

người. Nhưng thiön đường này không an toàn, bị tham

lam ghòt ganh gieo mæm chiøn tranh. Vü vêy họ ước mơ

có Đức Phêt ra đời đù giâi tỏa khó khën. Sự ước mơ này

giống như chþ có cụm måy nhỏ, không đủ đi÷u kiûn đù

mưa xuống; nói cách khác không đủ đi÷u kiûn cho Đức

Phêt xuçt thø.

137

Ngoài chư Thiön, còn có hàng A tu la là quỷ thæn. Dù

phước báo lớn, nhưng thån tåm không yön vü tràn đæy sân

hên, luôn dùng sức mänh đe dọa chinh phục người khác,

cuối cùng sức mänh đó trở thành đe dọa chýnh họ. Khi có

khủng hoâng cùng cực, hàng A tu la mơ ước Đức Phêt

xuçt hiûn mang tünh thương đøn, ngõ hæu xoa dịu không

khý cëng thîng hiøu sát síp bùng nổ. Ý niûm thiûn của A

tu la khởi lön li÷n có một væng måy lành nổi trön hư không.

Häng cỏ nhỏ thứ ba là loài người chúng ta bị chư

Thiön và A tu la chi phối. Ta sợ câ hai, nön ước mơ Đức

Phêt xuçt hiûn che chở. Khi mong ước như vêy, væng måy

thứ ba xuçt hiûn hay sự mong cæu có một Đức Phêt trong

loài người.

Kø tiøp cæu nguyûn cho Đức Phêt ra đời lan rộng đøn

hàng chån nhån đang trụ thi÷n định mà vén không bünh

ổn với sự lan tràn đe dọa của ba loäi cỏ nhỏ. Tức thü xuçt

hiûn væng måy thứ tư của hàng đäo sÿ.

Sau cùng những nhà nhån bân đæu tư của câi, sức

lực, trý tuû đù xåy dựng thø giới an lành cho mọi người,

nhưng sức người có giới hän. Hoðc theo đuổi mục tiöu

một thời gian câm thçy viûc làm của họ như xåy låu đài

trön cát, họ sanh ra chán nân và ước mơ một đçng Toàn

nëng xuçt hiûn đù lãnh đäo. Từ đó, væng måy thứ nëm

hiûn lön.

Nëm häng người này ước mơ, cæu nguyûn thü nhån

duyön đæy đủ, täo thành một trên mưa lớn làm tươi mát

mọi người. Mưa tiöu biùu cho tåm từ của Đức Phêt, Ngài

hiûn hữu trön cuộc đời đáp ứng đúng lòng mong cæu của

câ nëm häng người nói trön.

Thêt vêy, các vua đang đánh nhau, Đức Phêt đøn

thuyøt pháp giâi hòa, những người chưa được độ làm cho

138

được độ, người chưa an làm cho an. Ba häng Trời, người,

A tu la, tuy còn sanh tử luån hồi, nhưng Đức Phêt ra đời, họ

cũng bünh ổn, cæu phước báu được phước báu, mong an

vui được an vui. A tu la täm ngừng đánh nhau hưởng sự

an läc thái bünh. Chư thiön thü được hưởng phước läc låu

dài.

Ba loäi cỏ nhỏ trön nhån gian tùy sức hçp thụ sai biût,

tiøp thu giáo pháp khác nhau. Tuy nhiön, đ÷u chung một

gốc phát xuçt từ nơi tåm từ bi của Đức Phêt. Cỏ bực trung

tiöu biùu cho hàng Thanh vën, Duyön giác không màng

phú quý lợi danh, chþ cæu ra khỏi sanh tử. Họ cố gíng tu

mọi pháp khổ cực vén không bao giờ thoát được ngục tù

tam giới. Nay nương theo Phêt nghe pháp, tu chứng Niøt

bàn, thoát ly sanh tử dú dàng, như Ca Diøp, Xá Lợi Phçt,

Mục Ki÷n Liön v.v„

Häng người sau cùng, cæu lợi ých cho chúng sanh là

Bồ tát trong nhån gian như nhóm Bät Đà Bà La Bồ tát v.v„

Mọi suy tư và viûc làm của họ chþ mong đem phước läc

đøn cho mọi người. Tuy nhiön, họ không có đủ khâ nëng

düu dít người khác. Nương theo trý tuû và sự chþ đäo của

Đức Phêt, những Bồ tát trong nhån gian thực hiûn nhi÷u

viûc lợi ých cho chúng sanh dú dàng hơn tự làm một mình,

là cỏ bực thượng.

Mưa xuống, nëm häng Trời, người, A tu la, Thanh vën,

Duyön giác đ÷u ån triöm pháp vũ, hưởng läc giống nhau.

Còn hai häng người vý như cåy nhỏ và cåy lớn, tuy

không cæn Đức Phêt ra đời vén được lợi ých. Cåy nhỏ tiöu

biùu cho tçt câ Bồ tát trong thø giới Thêt Báo của chư

Phêt. Khi Đức Phêt ra đời, những vị này cùng theo làm viûc

dưới sự chþ däy của Ngài. Sau đó, trở läi an trú cânh giới

Niøt bàn.

139

Trong hội Pháp Hoa có đøn nhị vän, bát vän, bát

thêp vän ức na do tha Bồ tát mười phương tới dự. Các

Ngài hành đäo không mỏi mût dưới sự hộ niûm của Đức

Phêt. Các Bồ tát xuçt thø gian lúc thị hiûn trön cuộc đời,

mang thån phàm phu, khiøn mọi người læm tưởng là

chúng sanh. Vý như cåy nhỏ khi còn bò, thçy giống và lén

lộn với cỏ. Nhưng gðp mưa, cåy này vượt lön thành cåy

lớn, trong khi cỏ muôn đời vén là cỏ.

Cåy lớn tượng trưng cho Bồ tát tùng địa dũng xuçt ở

thø giới Thường tịch quang, thị tùng của Pháp thån Phêt.

Chýnh các Bồ tát hành đäo ở mười phương cũng không

biøt sự hiûn hữu của các vị Bồ tát này. Đøn khi Đức Phêt

nói pháp chån thêt ở hội Pháp Hoa, các Ngài mới xuçt

hiûn. Và Đức Phêt dùng thæn lực phú chúc cho các Ngài

giữ täng bý yøu Như Lai tồn täi mãi trön thø gian, làm lợi läc

cho chúng hữu tünh.

Tuy mưa xuống cứu khổ nhån gian nhưng hai häng Bồ

tát ở Tịnh độ vén hưởng lợi ých. Vü Phêt ra đời, các Ngài có

cơ hội hành đäo và tëng trưởng công đức lành. Tåm Đức

Phêt bünh đîng chan hòa tçt câ loài. Tùy khâ nëng mà

các loài hưởng vị không giống nhau, tựu trung, tçt câ đ÷u

thỏa lòng mong muốn.

Thuyøt thứ hai cho rìng trong sáu đường sanh tử, ba

cỏ hai cåy chþ cho nhơn đäo, địa ngục, ngä quỷ, súc sanh,

A tu la, không kù chư thiön. Ba cỏ hai cåy tượng trưng cho

nëm häng người đøn với Đức Phêt.

Loäi thứ nhçt đøn với Phêt, được giao cho quân lý gia

tài mà không thåm läm chút xýu gü. Đó là hàng Thanh vën

hay méu người tốt trön cuộc đời không còn tham vọng,

chþ nghÿ đøn sống thø nào cho đõp, được vý như là cỏ

nhỏ.

140

Häng thứ hai gọi là Duyön giác có phước báu, trý tuû

mang chý cæu tiøn, muốn tüm hiùu xem cuộc sống con

người là gü, trước khi mang thån này ta như thø nào và sau

khi chøt ta ra sao. Häng người này sïn sàng đánh đổi thån

mäng đù được pháp thù thíng, được vý như cỏ bực trung.

Häng người thứ ba là Bồ tát cũng có chý thù thíng.

Họ nhün thçy người chung quanh đau khổ không thù ngồi

yön được, phâi nghÿ cách cứu khổ.

Câ ba häng người trön đ÷u là cỏ, ở trong sanh tử

không vươn lön được. Vü vêy tam thừa giáo mà Đức Phêt

däy cho Thanh vën, Duyön giác, Bồ tát học trön thø gian

đù xóa bỏ đau khổ, thực sự cũng không quan trọng; vü

cuối cùng không ra khỏi sanh tử được thü đ÷u køt thúc

giống nhau bìng cái chøt.

Tuy nhiön, có häng bçt tử Đức Phêt vý như hai thứ cåy.

Loäi cåy thứ nhçt chþ cho Bồ tát mười phương thị tùng Báo

thån Phêt như Bồ tát Vën Thù, Quan Âm, Dược Vương„

Các Ngài đøn với Đức Phêt bìng độ câm tåm. Tùy yöu

cæu và mục tiöu, các Ngài xuçt hiûn khíp nơi, ra đi đù läi

trong lòng người biøt bao kýnh trọng, tiøc thương. Tuy

hàng Bồ tát mười phương đóng vai trò quan trọng đã ở

ngoài sanh tử mà Đức Phêt vén còn xem như cåy nhỏ.

Chþ hàng Bồ tát tùng địa dũng xuçt đøn phèm thứ 15

xuçt hiûn mới được Đức Phêt xác định giống như cåy lớn.

Các Bồ tát tùng địa dũng xuçt ở ngay cõi Ta bà, mà Bồ

tát Vën Thù và Di Lðc hành đäo khíp mười phương cũng

không biøt các Ngài là ai. Hünh ânh cåy cỏ lớn nhỏ gợi

cho chúng ta thçy tçt câ những gü nìm trong sanh diût

đ÷u phâi chịu quy luêt của sanh diût dù là Thanh vën,

Duyön giác hay Bồ tát. Riöng hàng Bồ tát vượt ngoài sanh

tử là Bồ tát vô sở đíc, hiûn hữu ngay trong cuộc đời, ngay

141

trong tåm người ở khíp mọi nơi, lớn không gü bìng và nhỏ

cũng không ai thçy, mới thực sự là Bồ tát lớn.

Ba cỏ hai cåy nhờ hçp thụ nước, trở thành lớn mänh.

Nghÿa là chúng ta ở nhån gian nương tam thừa giáo tu,

trở thành người giâi thoát, hiùu biøt, làm lợi läc cho đời.

Đồng thời nhờ đức Phêt xuçt hiûn, hai häng Bồ tát bçt tử

cũng có đi÷u kiûn làm Phêt sự.

Tóm läi, câ hai lối kiøn giâi ý nghÿa của ba cỏ hai cåy

đ÷u đðt trön cën bân từ nhỏ đøn lớn, tu theo Phêt đ÷u

thành Phêt. Vü nghiûp lực trünh độ mỗi người mà có pháp

khác nhau, rồi cuối cùng nương theo pháp sai biût đù đi

đøn pháp chån thêt. Giống như trong cânh giới Pháp Hoa,

Phêt phóng quang cho thçy mọi người đ÷u hiùu biøt

giống nhau, mọi loài thông nhau đøn độ không thçy Long

Nữ hünh rồng.

Đức Phêt giới thiûu cho đäi chúng viûc hành đäo của

họ bìng hünh ânh ba cỏ hai cåy, còn Ngài là Thých Ca

Måu Ni xuçt hiûn như væng måy lớn. Væng måy lớn này

theo yöu cæu của ba cỏ hai cåy mà có. Hay nói cách

khác, Đức Phêt phát xuçt từ hiûn thực cuộc sống của

chúng ta, tåm từ của Ngài khởi lön vü có tåm đau khổ của

chúng sanh. Giữa væng måy lớn và ba cỏ hai cåy, giữa

væng måy và bù câ, có sự liön hû chðt chô. Nước bốc hơi

thành måy, hay Phêt đáp ứng yöu cæu cứu khổ chúng

sanh mà hiûn thån trön cuộc đời, cũng như sen mọc trong

bùn, không thù mọc nơi gh÷nh đá. Tùy loäi hünh và khâ

nëng từng loài tiøp thu giáo pháp lợi ých khác nhau. Đó là

ý nghÿa thứ nhçt của thý dụ mưa rơi.

Ngoài ra, đù hiùu thý dụ mưa rơi cao hơn một nçc,

thçy rìng hơi nước bốc lön là måy, nhưng rơi xuống là

nước. Đi÷u này nhìm chþ trön mðt sanh diût có hai thứ :

142

måy và nước. Nhưng câ hai cùng ở một thù thống nhçt,

thëng hoa lön thü thành Phêt, mà rớt xuống thành chúng

sanh; nói lön pháp nhçt thừa của Pháp Hoa, không có

Phêt riöng và chúng sanh riöng. Chúng sanh và Phêt là

một.

Đức Phêt xác định đøn giai đoän này, hàng đû tử A la

hán mới đủ tuû nhãn đù Ngài nói sự thêt rìng gia tài của

họ có sïn trong tay, không phâi Phêt cho. Ngài không

đem cái gü khác mới lä áp đðt vô cho họ. Ngài chþ däy đû

tử phương cách sống và khai thác gia tài sïn có, đù trở

thành người trý thức, đäo đức cứu độ chúng sanh.

Khi Đức Phêt nói không có tam thừa, Ca Diøp hỏi

thöm täi sao Đức Phêt läi lêp tam thừa. Họ có chứng quâ

tam thừa thực sự, được những công đức và đã là Thæy

trong thiön hä. Đức Phêt li÷n đưa ra thý dụ mðt trời.

Ánh sáng mðt trời chiøu xuống, tiöu biùu cho trý tuû

của Đức Phêt. Khi mðt trời chiøu xuống không phån biût

vêt tốt xçu, người thông minh hay ngu dốt, kó sang hay

người hñn. Pháp Phêt cũng vêy, dù giâi thích các pháp

theo muôn ngàn cách khác nhau, mọi người tiøp nhên

đ÷u đëng Thánh vị. Từ người tối tëm không thuộc nổi hai

chữ như Bàn Đðc, cho đøn Xá Lợi Phçt thông minh bêc

nhçt cũng được chứng quâ giâi thoát giống nhau.

Đức Phêt vý Ngài xuçt hiûn trön cuộc đời này như mðt

trời mọc phương Đông, lðn v÷ phương Tåy. Từ lúc bít đæu

mọc đøn khi lðn đ÷u hữu ých cho tçt câ mọi loài.

Ý nghÿa Như Lai xuçt hiûn trön cuộc đời như ánh sáng

mðt trời được Ngài Hi÷n Thủ giâi thých rìng khi Đức Phêt

thành Vô thượng giác, Ngài nói kinh Hoa Nghiöm vý như

mðt trời mới mọc từ thçp lön cao gọi là nhêt xuçt tiön

143

chiøu, chiøu thîng v÷ thø giới Thêt Báo. Chþ có Bồ tát đäi

trý tiøp thu được và trở v÷ trợ hóa cho Đức Phêt.

Khi mðt trời lön đþnh cao nhçt, chiøu đøn tçt câ muôn

loài, chþ cho thời gian Đức Phêt rời Bồ đ÷ đäo tràng đøn

Lộc Uyùn và bít đæu đi du hóa khíp nơi. Tùy người, tùy

chỗ, Ngài nói các pháp không đồng.

Giáo pháp khác nhau mà Đức Phêt giâng däy trong

suốt 49 nëm là giáo lý phương tiûn tam thừa nói với người

træn thø. Khi thü Ngài xỏ kim cho bà lão, khi thü rửa chån

cho sư bị hủi„ Nói chung, những gü Phêt làm cho con

người, ghi nhên kiøt têp được, đ÷u thuộc giáo pháp

phương tiûn dành cho ba häng cỏ. Còn giáo pháp Hoa

Nghiöm loài người không hiùu, không chçp nhên được,

dành cho Bồ tát vi træn ở ngoài sanh tử.

Đøn lúc ánh sáng mðt trời phổ cêp đøn mọi nơi, gọi là

nhêt thëng phổ chiøu, chiøu tên hang cùng ngõ hóm,

biùu hiûn cho tçt câ thành phæn xã hội, kù câ những

người xçu dở cũng đøn với Đức Phêt. Bçy giờ chúng ta

thçy Phêt giáo rçt thänh, nhưng trong thänh, đã có mæm

mống suy vi. Vü Tëng đoàn ở Vương Xá, thực chçt tu hành

khác xa ở thời Lộc Uyùn. Ở Lộc Uyùn chþ có nëm Tỳ kheo,

nhưng nëm người này hoàn toàn thanh tịnh. Trong khi

12.000 Tỳ kheo ở Vương Xá vừa nghe Đức Phêt giâng nói

chån lý Pháp Hoa, phâi tự nỗ lực tu hành Bồ tát đäo,

không thù nương tựa Phêt mãi, thü có đøn 5000 người li÷n

bỏ đi.

Lúc mðt trời xø phương Tåy, chþ cho thời Bát Nhã. Và

đøn hội Pháp Hoa, Ngài Hi÷n Thủ gọi là nhêt một hoàn

chiøu, ánh sáng ở phương Tåy chiøu ngược đþnh cao v÷

phương Đông. Læn này Bồ tát tùng địa dũng xuçt xuçt

hiûn, khác với thời Hoa Nghiöm có Bồ tát mười phương

144

xuçt hiûn, vý như cåy nhỏ. Chþ đøn hội Pháp Hoa mới giới

thiûu cåy lớn là Bồ tát tùng địa dũng xuçt ở ngay nhån

gian, ở khíp mọi nơi, ở trong lòng người. Thêt là bçt tư

nghì.

Theo tôi, chúng ta nön nhün Phêt đäo dưới lëng kýnh

Pháp Hoa mà Đức Phêt giới thiûu nó tồn täi ở däng Bồ tát

tùng địa dũng xuçt, không thçy bìng mít, không dùng trý

phàm suy tư hiùu được, mới nuôi dưỡng mäng mäch của

đäo Phêt mãnh liût và låu dài. Nøu Phêt giáo chþ đánh

dçu bìng sinh hoät đơn giân của con người træn gian,

chíc chín đäo Phêt không tồn täi đøn ngày nay.

Thêt vêy, dù có bao nhiöu trường däy Phêt giáo, bao

nhiöu nhà truy÷n giáo, nhưng học trön vën tự ngữ ngôn,

giáo đi÷u, đ÷u trở thành số không, khi phæn thực chçt của

tôn giáo ti÷m èn bön trong không có. Chýnh phæn nội lực

tu chứng ânh hưởng cho đời mới thực sự cæn thiøt.

Trön thực tø, chúng ta thçy các vị Tổ sư tỏa sáng

chánh pháp trong cuộc sống của các Ngài. Am tranh

các Ngài ở trở thành cânh sống kỳ diûu, thu hút mọi người

đøn tu học, tuy đời sống vêt chçt hèm hiu cực khổ. Ngược

läi, ngày nay nhi÷u chùa cao Phêt lớn cũng chþ là di tých

lịch sử vën hóa, không còn là cơ sở týn ngưỡng; vü thiøu

người tu hành xåy dựng phæn tåm linh.

Tiøp theo, Đức Phêt läi cụ thù hóa bìng thý dụ người

thợ làm đồ gốm. Đức Phêt vý sự hiûn hữu của Ngài như

một người thợ làm đồ gốm dùng một thứ đçt sòt, nhưng

tùy nhu cæu người đðt hàng täo nön đủ loäi cæn dùng.

Như cæn lợp nhà thü đçt biøn thành ngói, cæn bünh đựng

nước thü đçt sô dùng chø täo bünh, thêm chý đøn biøn làm

đồ đựng phèn uø„ Nghÿa là từ loài thçp nhçt trong địa

ngục cho đøn Bồ tát đ÷u nương nhờ pháp vũ của Phêt

145

mà được lợi läc. Ai tu pháp gü cũng chứng được Nhứt thiøt

chủng trý. Đối với tçt câ pháp được tự täi, thçy được mối

tương quan các pháp, biøt được tçt câ pháp, tùy nhu

cæu chø täo mọi vêt không còn chướng ngäi. Pháp nhçt

thừa là pháp làm cho tçt câ trở thành con người toàn

diûn như Phêt.

Thực hiûn được mục tiöu này mới thçy rõ phi÷n não là

Bồ đ÷, sanh tử là Niøt bàn. Và đøn hội Pháp Hoa, Đức Phêt

mới nói Tịnh độ và Ta Bà chþ là một. Đức Phêt ở thø giới

này tu têp thành Vô thượng giác và chúng sanh cũng từ

thån con người sống trong thø giới này mà tiøn tu. Bỏ thån

người ở thø giới Ta bà đù đi tüm giác ngộ giâi thoát chþ

luống công vô ých.

Đức Phêt ở bön cänh chúng ta hộ niûm düu dít,

nhưng chúng ta không thçy Ngài; vü chúng ta là những

người mù bị vô minh che lçp. Hàng ngoäi đäo tranh luên

nhau, cũng chþ là người mù trong tam giới. Bçy giờ có một

vị lương y đi tüm bốn thứ cỏ thuốc hòa hợp với nhau cho

người mù đíp mít và uống, mít li÷n sáng ra.

Vị lương y tượng trưng cho Đức Phêt. Ngài biøn chø

thuốc trị những bûnh cën có từ nhi÷u đời. Thuốc này là

pháp tu cho Thanh vën, Duyön giác, Bồ tát. Trước kia,

Ngài nói dụ ba xe, nhưng chúng hội không hiùu vü thực tø

họ đang bûnh. Nay nhờ sử dụng bốn thứ thuốc Tứ diûu đø

li÷n sáng mít, huû nhãn sanh ra, thçy sự vêt dưới däng

nguyön thù của nó, chứng đíc quâ vị La hán.

Nhưng nøu bìng lòng với pháp chứng đíc và an trú

Niøt bàn, không chịu tiøn lön, Đức Phêt phâi phá pháp Tiùu

thừa, đù quy v÷ Đäi thừa. Bìng cách Ngài hiùn thæn lực

chư Phêt, täo những diûu dụng ngoài tæm hiùu biøt của

146

Thanh vën, Duyön giác nhìm gợi ý cho họ phát tåm Bồ

đ÷.

Bước sang giai đoän hai, hành Bồ tát đäo, xâ thån

vào đời, thù nhêp tçt câ pháp của Bồ tát, các Ngài mới

thçy chýnh xác và chứng pháp nhãn. Quan sát bìng

pháp nhãn vén thçy pháp và tåm tách rời riöng biût. Tiøn

đøn giai đoän chứng được Phêt huû, tçt câ pháp đ÷u

dung thông và køt hợp với tåm nön pháp và tåm chþ là

một.

Dụ mưa rơi đù ba cỏ hai cåy tëng trưởng sức sống,

nói lön lòng từ bi của Đức Phêt. Và dụ ánh sáng mðt trời

chþ cho trý tuû của Đức Phêt. Hai phæn này køt hợp läi, vô

ra cho chúng ta hünh dung được Báo thån Phêt. Dụ thợ

làm đồ gốm và lương y tüm cỏ thuốc tiöu biùu cho sự køt

hợp sanh thån và Pháp thån thường trú bçt sanh bçt diût.

Với đæy đủ bốn thý dụ này, chúng ta dú dàng nhên lãnh

được ý nghÿa của phèm Dược Thâo dụ hơn là chþ nöu thý

dụ ba cỏ hai cåy như trong bân kinh Pháp Hoa của Ngài

Cưu Ma La Thêp. Khi đức Phêt giâng đøn đåy, bốn trưởng

lão tỏ ngộ được yøu chþ của Phêt và phát tåm tu hänh Bồ

tát, được tuæn tự thọ ký thành Phêt trong phèm kø tiøp.

Các Ngài không thù an trụ quâ vị Thanh vën và ôm giữ

mãi chiøc bünh nhỏ bò đã biøn chø, mà phâi trở thành

người biøn chø được mọi sở cæu sở nguyûn của chúng

sanh trong mười phương như chư Phêt đã làm vêy.

147

Phẩm 6

THỌ KÝ

I. LƯỢC VĂN KINH

Lúc bçy giờ, Đức Thø Tôn bâo đäi chúng : “Ma Ha Ca

Diøp trong đời vị lai sô phụng thờ, cúng dường, cung kýnh

tôn trọng, ngợi khen, giâng nói vô số giáo pháp của 300

muôn ức Phêt. Và ở thån sau cùng sô thành Phêt hiûu là

Quang Minh, nước tön Quang Đức, kiøp tön Đäi Trang

Nghiêm. Đức Phêt Quang Minh thọ 12 tiùu kiøp, chánh

pháp trụ thø 20 tiùu kiøp, tượng pháp cũng vêy.

“Thø giới Phêt Quang Minh tốt đõp, không có gai góc,

đçt bìng lưu ly, cåy báu thîng hàng, dåy vàng giëng

bön đường, hoa báu râi khíp nơi và mọi chỗ đ÷u trong

säch. Trong nước đó, Bồ tát và Thanh vën đông vô số. Tuy

có ma và dån ma nhưng họ không làm viûc xçu ác mà

chþ hộ trü Phêt pháp”.

Khi Phêt nói xong, Mục Ki÷n Liön, Tu Bồ Đ÷, Đäi Ca

Chiön Diön đ÷u chíp tay bäch Phêt rìng : “Nøu Ngài

thçu hiùu thåm tåm chúng con, xin Ngài thọ ký cho chúng

con. Chúng con như kó đói được cho ën, mà chưa dám

ën. Dù Phêt đã nói tçt câ sô thành Phêt, nhưng chưa

được Ngài thọ ký, lòng chúng con vén còn lo sợ nghi

ngờ”.

Đức Phêt biøt tåm niûm của các vị đäi đû tử này li÷n

nói với Tu Bồ Đ÷ : “Trong tương lai, Tu Bồ Đ÷ sô phụng thờ,

cúng dường các Đức Phêt, tu hänh thanh tịnh, đủ đäo Bồ

tát. Và ở thån cuối cùng sô thành Phêt hiûu Danh Tướng

Như Lai, Ứng cúng Chánh đîng giác. Thø giới cũng tốt

148

đõp như thø giới của Phêt Quang Minh. Đức Phêt Danh

Tướng thọ 12 tiùu kiøp, chánh pháp và tượng pháp đ÷u

trụ 20 tiùu kiøp”.

Tiøp theo, Đức Phêt thọ ký cho Ngài Ca Chiên Diên

trong tương lai thành Phêt hiûu Diöm Phù Na Đ÷ Kim

Quang, sau khi ông cúng dường Phêt, xåy dựng và cúng

dường tháp miøu đæy đủ đäo hänh Bồ tát. Đức Phêt thọ

12 tiùu kiøp. Thø giới trang nghiöm thanh tịnh như hai vị

trên.

Và sau cùng Ngài Mục Ki÷n Liön cũng được Phêt thọ

ký. Trong tương lai, trâi qua quá trünh cúng dường chư

Phêt và xåy dựng tháp miøu sô thành Phêt hiûu là Đa Ma

La Bät Chiön Đàn Hương Như Lai Ứng cúng Chánh đîng

giác. Kiøp tön Hỷ Mãn, nước tön Ý Läc. Đức Phêt thọ 24

tiùu kiøp, chánh pháp và tượng pháp đ÷u trụ ở đời 40 tiùu

kiøp. Thø giới cũng trang nghiöm như các vị trön.

II. GIÂI THÍCH

Trong phèm Thý dụ, Đức Phêt đã thọ ký cho Xá Lợi

Phçt là người trý tuû bêc nhçt nhưng chþ thọ 12 tiùu kiøp.

Trong khi các vị La hán kø tiøp và những hàng đû tử đang

tu học là những người chưa đíc A la hán läi được thọ vô

lượng kiøp. Täi sao quâ báo của những người được thọ ký

trước nhỏ hơn những người sau ?

Chúng ta nhớ läi trong phèm Phương Tiûn, Đức Phêt

däy những gü Ngài nói và làm trön cuộc đời mà chúng ta

nhün thçy được, không phâi chån thêt. Tçt câ đ÷u là

phương tiûn độ chúng sanh rời bỏ tåm chçp trước đù tiøn

tới Vô thượng giác. Với trý tuû của bêc Chánh biøn tri, Đức

Phêt nói pháp tương ưng với tåm niûm chúng hội. Trước

khi Ngài nói kinh Pháp Hoa, chþ có Bồ tát được thọ ký

149

thành Phêt. Vü Bồ tát được xem như người từ miûng Phêt

sanh ra, từ pháp hóa sanh, được pháp phæn Phêt, mới đủ

tư cách và khâ nëng thành Phêt.

Đức Phêt dùng phương tiûn xác định sự bünh đîng

của mọi người khi nước mít cùng mðn, máu cùng đỏ. Vü

đột nhiön, nøu Ngài dõp bỏ hoàn toàn bộ luêt cay nghiût

phån chia giai cçp và quy÷n têp çm có từ låu đời, mọi

người khó chçp nhên nghe theo. Đức Phêt là bêc thçy

đúng, nói đúng lúc, đúng chỗ, Vü vêy, đối trước quan niûm

nðng v÷ thừa kø theo huyøt thống “con vua mới được làm

vua”, Ngài thuên theo pháp thø gian däy rìng chþ có Bồ

tát sô thành Phêt. Còn Thanh vën không phâi Phêt tử,

không thọ ký cho Thanh vën thành Phêt được, giống như

con của dòng họ thường dån không làm vua được.

Vü thø læn đæu tiön Đức Phêt thọ ký cho Bồ tát và duy

nhçt chþ có Bồ tát Di Lðc thành Phêt, vü con vua thü chþ có

một người được làm vua. Các Bồ tát là con đçng Pháp

vương và Bồ tát Di Lðc giống Phêt, gæn Phêt nhçt vü thừa

kø tåm từ của Đức Phêt Thých Ca. Ngài ở đúng vị trý của

Phêt Thých Ca nơi Đåu Suçt nội viûn, làm đúng viûc của

Phêt Thých Ca làm, nhêp được từ tåm tam muội, phổ cêp

lợi ých tçt câ muôn loài. Ngài được chọn lựa và thọ ký

thành Phêt là đi÷u tçt yøu, không gåy thíc míc nghi ngờ.

Ở giai đoän trünh độ chúng hội còn thçp, Đức Phêt

chþ giới thiûu Bồ tát Di Lðc là người thừa kø mà hàng

Thanh vën không h÷ biøt. Nhưng đøn thời giáo hóa

chuyùn từ Tiùu sang Đäi của kinh Duy Ma, vçn đ÷ thọ ký

được hiùu såu síc hơn dưới däng khác.

Duy Ma chçt vçn Di Lðc được đức Phêt thọ ký một

đời thành Phêt, một đời này là đời nào ? Theo Duy Ma,

một đời đối với quan niûm thø gian là một læn sanh, một

150

læn chøt. Nøu thọ ký thành Phêt chþ có như vêy, Duy Ma

chîng mong được thọ ký.

Thọ ký một đời là đời trön sanh diût hay pháp tánh ?

Trön sanh diût môn luôn biøn đổi, có gü đáng cho hành giâ

xuçt træn quan tåm, nön thọ ký trön däng sanh diût trở

thành vô nghÿa. Nói cách khác, làm Phêt ở thø giới sanh

diût, Duy Ma không muốn làm.

Trái läi, đứng trön bçt sanh bçt diût thọ ký thü cæn gü

thọ ký. Vü bân thù vốn vô sanh, bân lai diûn mục của ta từ

nghün xưa cho đøn ngày nay và mãi đøn nghün sau không

thay đổi. Ở trön pháp tánh thü Duy Ma, Di Lðc, Thých Ca và

tçt câ mọi người đ÷u là Phêt.

Từ thíc míc gợi ý của Duy Ma, trước khi Niøt bàn,

Đức Phêt thọ ký ở hội Pháp Hoa đù giâi quyøt vçn đ÷ tồn

täi cho hàng trý thức. Vü vêy vçn đ÷ thọ ký có ba cçp.

Cçp thứ nhçt xác định chþ có Di Lðc làm Phêt, đi÷u

này biùu hiûn rõ nòt Đức Phêt ứng theo pháp thø gian và

tåm lượng con người bçy giờ mà nói.

Đøn hội Pháp Hoa Đức Phêt quán thçy đã đúng thời

tiøt nhån duyön nói lön sự thêt rìng hàng Thanh vën cũng

thành Phêt. Và Ngài chọn Xá Lợi Phçt là bêc thượng thủ

trong đäi chúng đù thọ ký. Vü Xá Lợi Phçt tu têp thi÷n định,

hä thủ công phu phá vỡ được cái vỏ phån biût dày đðc

từ bao đời của ý thức trön hiûn tượng giới, thçy được Ngài

cũng như Di Lðc, Phêt và chúng sanh đồng một thù nön

xứng đáng được hưởng sự bünh đîng thọ ký.

Khi quan sát tåm träng đäi chúng nửa mừng nửa sợ

trước viûc Xá Lợi Phçt được thọ ký, Đức Phêt biøt được họ

có chi÷u hướng tiøn bộ, có khởi lön ý niûm hy vọng làm

Phêt. Khác với trước kia, họ nghÿ rìng được làm dån trong

nước Phêt đã quá đủ hay an phên với quâ vị La hán trọn

151

yön lành rồi, không ước mơ gü hơn và cũng không dám

mong thành Phêt. Đức Phêt tiøp tục thọ ký cho bốn vị

thượng thủ đæy đủ oai đức Ca Diøp, Ca Chiön Diön, Tu Bồ

Đ÷, Mục Ki÷n Liön và các vị Thanh vën khác.

Đøn thọ ký ở mức độ thứ ba, dành cho tçt câ hành

giâ sau khi Đức Phêt diût độ, được Ngài xác định trong

phèm thứ 10 rìng những người đời sau nghe kinh Pháp

Hoa một bài kû một cåu cho đøn một niûm tùy hỷ, Ngài

đ÷u thọ ký. Tçt nhiön chúng ta là người nhên lãnh sự thọ ký

ở däng này.

Đøn đåy vçn đ÷ thọ ký Duy Ma thíc míc đã được

giâi quyøt. Thọ ký ở pháp tánh mới là thọ ký thực. Lðn såu

vào pháp tánh ai cũng thành Phêt. Trön pháp tánh, ta là

Phêt đã thành, nhưng ở trön pháp tướng ta là Phêt sô

thành. Nhên sự thọ ký là nhên ở bân thù, nhưng tu hành

trön phương tiûn. Vü vêy hành giâ phát tåm bồ đ÷ phâi

phát từ bân thù và từ bân thù hiûn lön nhån gian sanh diût

hành đäo.

Dung hòa được câ hai mðt này, hành giâ mới thçy

chån lý, mới thành Phêt. Ý này được Duy Nhiön thi÷n sư

diún tâ trong bài Sám Quy Mäng “Bçt xâ pháp giới, biøn

nhêp træn lao”. Nghÿa là hiûn hữu trön cuộc đời nhưng

tåm không rời bân thù, làm mọi viûc đ÷u vü lợi ých tha nhån.

Như đức Phêt Thých Ca giáo hóa tùy người, tùy chỗ, tùy

thời đù khơi dêy tåm bồ đ÷ cho người. Nhờ tåm luôn sống

với pháp tánh, sống trong tünh thương của Đức Phêt, dù

có biøn cố gü xây ra cũng không chi phối tåm hành giâ.

Đät được như vêy, hành giâ mới đủ sức làm đäo trong cõi

Ta Bà ác trược này.

Trở läi vçn đ÷ một cách chi tiøt hơn, täi sao Đức Phêt

không thọ ký cho hàng Thanh vën ? Chúng ta thường nghÿ

152

Đức Phêt thọ ký nghÿa là gia hộ cho người đó và Ngài sô

rước lön Niøt bàn.

Theo tinh thæn Phêt giáo Nguyön thủy, Đức Phêt là vị

đäi Đäo sư tüm ra chån lý, mang nøp sống lý tưởng này

däy chúng ta. Chúng ta muốn thành Phêt phâi đi theo lộ

trünh Ngài đã đi, làm những viûc Ngài đã làm. Từ đó, Phêt

giáo Đäi thừa cën cứ vào lời Phêt däy đào täo con người

vô ngã vị tha, xåy dựng đçt nước trù phú an vui cho đøn

bìng với Phêt, cùng sống trong Phêt quốc thanh tịnh.

Đi÷u này khác với tinh thæn yøm thø tiöu cực của Thanh

vën, xa lánh cuộc đời, không nghÿ tới sinh hoät xã hội.

Vü thø, dưới nhãn quan của Đäi thừa, Thanh vën là

người tiöu nha bäi chủng, nghÿa là hät giống chøt nön

không lên cây. Nói cách khác, hàng Nhị thừa không được

làm Phêt, vü họ không có ý muốn làm Phêt, vý như ông thæy

thuốc giỏi cũng không thù nào cứu được người muốn

chøt.

Trong khi Bồ tát hiûn täi chưa thành Phêt, nhưng

tương lai sô thành Phêt. Vü đời đời kiøp kiøp các Ngài nuôi

dưỡng ước vọng thành Phêt một cách nhiût tünh và thù

hiûn ý chý đó bìng cách tých cực nhêp thø, đem høt khâ

nëng xåy dựng cho münh và tha nhån cùng thëng hoa.

Tuy nhiön, đøn khi nhên thçy hàng Thanh vën từ bỏ

tåm Tiùu thừa, hướng v÷ Đäi thừa, phát tåm bồ đ÷, Đức

Phêt mới däy phương cách làm Phêt. Bốn vị Ca Diøp, Mục

Ki÷n Liön, Ca Chiön Diön và Tu Bồ Đ÷ tiöu biùu cho hàng

Thanh vën hồi tåm phân tþnh, câm nhên được tam thừa

mà Đức Phêt trao cho, chþ nhìm mục tiöu duy nhçt düu

dít những người khổ trong tam giới ra khỏi sanh tử đøn

Niøt bàn. Và Niøt bàn này chþ là Niøt Bàn täm. Vü bỏ thực

tø không dýnh lýu cuộc đời, đời sô đù ta yön, bünh yön này

153

có týnh cách giâ täm. Đức Phêt däy muốn xåy dựng con

đường an lành vÿnh cửu, hành giâ không thù đi ngoài lộ

trünh Bồ tát đäo.

Đức Phêt xòt thçy nhên thức của đû tử Thanh vën

hiûn nay khác với tåm niûm chán đời khi còn ở Lộc Uyùn

hay thành Xá Vû. Vü các Ngài đã qua quá trünh 20 nëm

gän lọc tåm. Tåm hồn bünh ổn, tých lũy ýt nhi÷u công đức,

bít đæu hiùu Phêt, gæn Phêt, muốn làm theo Phêt, hướng

thượng cæu Bồ đ÷. Bçy giờ Đức Phêt mới düu dít chúng

Thanh vën đi lön, vô ra con đường tiøp cên giáo hóa

chúng sanh, hành Bồ tát đäo đù thành Phêt và thọ ký cho

các Ngài.

Thiön Thai Trý Giâ gọi phæn này là Nhị thừa đíc ký.

Trước kia hàng Thanh vën chưa phát tåm bồ đ÷, không

muốn thành Phêt. Hay họ chưa có tåm thương chúng

sanh, chưa h÷ nghÿ đøn giáo hóa chúng sanh, huống chi

là làm công viûc giáo hóa.

Tçt câ tåm niûm này của Thanh vën không tương ưng

với lòng từ bi bao la và công hänh xâ kỷ vị tha của đức

Thø Tôn. Làm thø nào Ngài thọ ký cho Thanh vën được.

Tuy nhiön, Đức Phêt däy rìng mðc dù tu hänh Thanh vën,

kỳ thực là nhån Bồ tát. Vü nøu không có Phêt ra đời, các vị

này là Thanh vën không có tåm hướng thượng. Nhưng

dưới sự chþ däy của Đức Phêt, hänh Thanh vën của các

Ngài biøn thành Bồ tát hänh.

Thêt vêy, hünh dáng và cuộc sống của Thanh vën

giống như Đức Phêt, gợi cho người nhün thçy tưởng nghÿ

đøn Phêt và trở v÷ quy y với Phêt. Như vêy, Thanh vën tuy

mang tåm niûm tiöu cực vén gián tiøp đóng vai trò giáo

hóa chúng sanh như Bồ tát.

154

Sự thêt, hành giâ theo Phêt nghe pháp, thåm nhêp

và sống với pháp được, đương nhiön giữa hành giâ và

Phêt có mối liön hû såu xa. Cho nön nghe, học, sống với

pháp Phêt, tçt yøu phâi thành Phêt. Pháp Thanh vën,

Duyön giác chþ là phương tiûn giáo hóa của Phêt mà thôi.

Đi÷u kiûn thành Phêt của bốn vị đäi đû tử Ca Diøp,

Mục Ki÷n Liön, Ca Chiön Diön và Tu Bồ Đ÷ cùng 500 A La

Hán giống như của Xá Lợi Phçt trước đåy, nhưng không

đồng với chúng ta. Vü các Ngài đi theo đường vòng qua

ba a tëng kỳ kiøp mới đíc đäo.

Giai đoän một, các Ngài tu Thanh vën chứng quâ vị La

hán, ra khỏi nhà lửa tam giới. Vý như giai đoän chúng ta

học xong rời khỏi nhà trường.

Giai đoän hai, phát tåm bồ đ÷, têp sự làm viûc và

đøn giai đoän chýnh thức hành Bồ tát đäo. Người tu Tiùu

thừa phâi qua ba a tëng kỳ kiøp dài nhưng dú hơn chúng

ta. Vü chúng ta là người đi tít, không qua hai giai đoän

trước, tuy nhanh nhưng có phæn khó khën.

Chúng ta đi thîng vào hänh Bồ tát, nön cùng một lúc

làm hai viûc, vừa phá vô minh, vừa chứng Pháp thån. Vý

như người vừa làm viûc vừa đi học, phâi vçt vâ hơn người

chþ chuyön đi học. Trong khi Thanh vën nội giới hoàn toàn

thanh tịnh, phi÷n não đã dứt säch, không còn sanh tử luån

hồi, trý tuû đã phát sanh. Hoàn cânh và các loài không

còn chi phối được họ, nön khi hành Bồ tát đäo, thån tåm

các Ngài hoàn toàn thanh tịnh.

Tuy nhiön, chúng ta hành đäo nương nhờ công đức

kinh và sự hộ niûm của chư Phêt, chư Bồ tát mới làm được

những viûc bçt khâ tư nghü. Nøu không nương công đức

kinh và thæn lực của chư Phêt, chư Bồ tát, chúng ta cũng

155

như người bị Tiùu thừa chþ trých chưa biøt bơi mà muốn cứu

người chøt đuối.

Mðc dù chưa biøt bơi, nhưng người hành Bồ tát đäo, vý

như người có thuy÷n của Phêt và Bồ tát cho mượn, có thù

đi sang bờ bön kia không nhọc sức. Hành giâ thọ trü kinh

Pháp Hoa cũng như kinh Di Đà, là những người nguyûn

nương theo thæn lực của chư Phêt. Vü phàm phu muốn đi

tít lộ trünh Bồ tát, đù thành Phêt, cæn phâi nhờ sự hộ niûm

che chở của chư Phêt và Bồ tát mười phương. Đó cũng

chýnh là hänh nguyûn của các Ngài.

Đức Phêt hộ niûm cho hành giâ Pháp Hoa sau khi

Ngài diût độ. Vü Ngài biøt rõ trong đời mät pháp, người

hung dữ nhi÷u vô số. Họ không từ chối một thủ đoän xçu

ác nào, gåy khó khën chướng ngäi cho hành giâ Pháp

Hoa trön bước đường tu không ýt.

Tuy nhiön, đi÷u kiûn chýnh yøu muốn được Phêt hộ

niûm, hành giâ phâi có cën lành. Nghÿa là tåm niûm tốt và

viûc làm thánh thiûn lợi ých của hành giâ trön cuộc đời.

Thiøu cën lành, không khác chi thiøu ngọn đñn chánh

pháp soi sáng, hành giâ không thù nào đøn với Phêt

được.

Nhưng cën lành quá nhỏ, trong khi nghiûp ác quá lớn,

Đức Phêt cũng không thù cứu được. Như cåu chuyûn anh

học trò trön đường đøn trường thi, đã cứu một con nhûn

thoát chøt. Khi anh đọa địa ngục vü täo nhi÷u tội lỗi hơn là

làm phước thiûn, đøn ngày rìm tháng 7, nương nhờ công

đức lực của Ngài Địa Täng Bồ tát phát nguyûn cứu độ bçt

cứ chúng sanh nào đã có một hành động thiûn dù nhỏ

bìng cåy kim. Anh được con nhûn trước kia anh từng cứu

sống thòng sợi dåy tơ xuống. Anh vội ním sợi dåy đù trño

lön và quay läi thçy sau lưng anh bao nhiöu chúng sanh

156

đau khổ khác cũng đang bám theo dåy. Anh co chån

đäp họ rớt xuống đù lön một münh. Thø là sợi dåy nhûn này

bị cít đứt và anh học trò läi tò xuống theo tåm niûm và

hành động ých kỷ của münh.

Cåu chuyûn hàm chứa triøt lý của Phêt giáo Đäi thừa,

đù chúng ta suy nghÿ cứu người chýnh là cứu münh. Nhưng

khi lòng tham chúng ta quá lớn, có muốn cứu cũng không

được.

Hành giâ nuôi lớn cën lành, täo sự liön hû giữa Phêt

và chúng ta, bìng cách tịnh hóa tåm münh. Cố gíng giữ

gün tåm tương ưng với Phêt thü cæu nguyûn mới có køt quâ.

Hành giâ têp trung tåm tư nguyûn vọng đù duy trü làn sóng

liön läc giữa hành giâ và Phêt. Đøn khi ra khỏi sanh tử mới

được an lành.

Nhờ nhån duyön cën lành làm nhịp cæu nối tiøp với

Phêt, giúp cho hành giâ sống trong Tịnh độ hóa thành.

Như vêy, mới tiøn tu được trong đời ác, mới sử dụng được

pháp phương tiûn của Phêt, mới không lùi bước nân lòng

trước những nguyûn lớn phâi dçn thån.

Nøu đánh mçt sự tương ưng với Phêt, vü tåm niûm và

viûc làm của chúng ta hoàn toàn trái với Phêt, chúng ta

không thù nào tiøp nhên được sự gia bị, thü ta cũng xác xơ

như bướm rụng cánh.

Đức Phêt däy ngay khi Ngài täi thø, còn có người oán

ghòt kinh Pháp Hoa, huống là sau khi Ngài diût độ. Vü vêy

nhån duyön cën lành là đi÷u kiûn cæn thiøt dùng đù bổ

túc cho nëm pháp tu phương tiûn của chúng ta ngày nay

là thọ trü, đọc, tụng, biön chòp, giâng nói.

Tuy chưa phâi là Phêt, nhưng tác dụng của hành giâ

giống như Phêt. Vý như Đức Phêt là đài phát thanh, hành

giâ có radio nön bít được làn sóng điûn và åm thanh của

157

Phêt, làm cho chánh pháp còn mãi trön thø gian, lợi läc

chúng hữu tünh.

Thọ ký hiùu theo chúng ta ngày nay là tiön đoán vên

mäng con người. Nhưng chúng ta đừng læm với tiön đoán

của thæy bói. Thọ ký của Phêt giống như sự bâo nhiûm

của giáo sư đối với nghiön cứu sinh. Ông thæy có thực tài

nhün thçy khâ nëng của học trò và tiön đoán họ sô bâo vû

được luên án hay không.

Đức Phêt thọ ký cho Thanh vën thành Phêt được, vü

Ngài thçy tçt câ viûc đúng như thêt. Đức Phêt ở vị trý cuối

đoän đường đi của chúng ta, mới thọ ký bâo nhiûm được

những gü xây ra trön bước đường đi của chúng ta. Ngài

quan sát cën tánh, hành nghiûp, xem thù lực, trý lực, đức

hänh của ta như thø nào mới xác định được tương lai.

Ngài dùng Phêt nhãn thçy rõ được viûc làm của đû tử

trong vô số kiøp tới.

Ngoäi trừ Phêt nhãn, những sự hiùu biøt khác của

Thanh vën cho đøn Bồ tát đ÷u không thù thọ ký. Vü đó

không phâi là nhãn quan chýnh xác rốt ráo, chưa thçy

được chư pháp thêt tướng. Không thù giâi đáp được bài

toán đời quá dài của mọi loài từ vô thþ đøn vô chung.

Có nëm cách nhün v÷ con người và vũ trụ, hay nói

chung tçt câ các pháp theo thứ bực từ thçp lön cao.

1.- Nhục nhãn : dùng mít thường con người thçy

không xa quá đường chån trời. Läi thöm cái thçy này còn

lû thuộc tåm tünh từng người, nön khi thương thçy trái çu

cũng tròn. Nøu thçy trön cën bân tham vọng còn sanh ra

vô số sai khác nữa. Vü vêy dùng nhục nhãn đù biøt thực tø

còn không đúng huống gü thçy những viûc cao xa.

2.- Thiön nhãn : thường được Nhêt gọi là đôi mít khoa

học, vượt hơn sự hiùu biøt hän hõp thông thường. Dưới

158

mít khoa học, sự vêt thø nào phâi thçy đúng như vêy.

Thçy được nguyön lý cçu täo nön sự vêt. Vý dụ quan sát

con người thçy không phâi đàn ông hay đàn bà, nhưng

cçu täo bìng hai thứ vêt lý và tåm lý. Từ đó chúng ta có

khoa học tự nhiön thçy được sinh hoät của täo hóa và

khoa học xã hội thçy sinh hoät con người.

Tuy nhiön, cái thçy theo khoa học cæn trang bị bìng

một số đi÷u kiûn và phương tiûn. Những phương tiûn ta có

ngày nay cũng ở tæm mức hữu hän, cũng chþ là người mò

mém trong đám người mù.

3.- Huû nhãn : là cái thçy bìng trực giác, không

chứng minh được. Vý như một người dùng trý hiùu biøt v÷

triøt học phán đoán sự vêt. Do suy tư mà hiùu, không mò

mém tríc nghiûm đù biøt.

Đíc được huû nhãn, người ta quan sát những biøn

động của vêt trong vô hünh. Dưới mít các Ngài, chúng

sanh chþ là giâ hợp, là bọt nước trön bù. Vü các Ngài sống

với pháp tánh, thçy được chu kỳ thêt của chúng trước khi

sanh và sau khi chøt. Đåy là giai đoän không còn phån

tých được, các vị này an trụ trong thi÷n định, biøt được

mọi viûc xây ra, thçy được diún biøn của ba đời trước và

ba đời sau. Vị A la hán tiöu biùu đät được huû nhãn cao

nhçt là A Na Luêt. Ngài thçy tam thiön đäi thiön thø giới

như thçy trái xoài đù trön lòng bàn tay.

Và cái thçy bìng nhục nhãn của A la hán bị Duy Ma

chçt vçn có phâi là thçy bìng cụ thù hóa hay không ?

Nøu có hünh thành ra vêt chçt mà thçy sô không khác gü

ngũ thông của ngoäi đäo chþ thçy được bóng của vêt

chçt, chứ không phâi vêt chçt. Vü vêt chçt luôn biøn đổi

không dừng.

159

Nøu thçy được bân thù của sự vêt, không thù nào gọi

là thçy. Vü ở lêp trường bân thù không sanh diût quán

pháp không sanh diût, thü vçn đ÷ thçy đåu cæn đðt ra.

4.- Pháp nhãn : hay cái nhün của Bồ tát. Có hai lối kiøn

giâi, một cho rìng Bồ tát do kinh nghiûm hành đäo trong

mười phương biøt được. Lối kiøn giâi thứ hai läi vý Bồ tát

như nghû sÿ nhün đời với cðp mít nghû thuêt, nön thçy

nguy hiùm khổ sở mà vén vui, thçy xçu thành tốt vü do

tưởng tượng.

Các lối kiøn giâi trön không đúng. Vü nhục nhãn của

loài người bị nghiûp lực chi phối không đồng nhau, läi

thöm tam độc tham sån si và thån ngũ uèn ràng buộc,

làm sao phán đoán được pháp nhãn của Bồ tát. Nhục

nhãn của chúng ta bị giới hän bởi định luêt thời gian và

không gian thü thø giới của chư Bồ tát tçt nhiön phâi ở

ngoài tæm mít của chúng ta và häng phàm phu vô trý läi

cho đó là tưởng tượng.

Trong các nhãn quan kù trön, pháp nhãn của Bồ tát

chính xác hơn câ, nhưng cũng chưa đủ đù thọ ký cho

người thành Phêt.

Hàng A ha hán thực chứng huû nhãn, biøt được quá

khứ và vị lai rồi, Đức Phêt mới däy họ pháp køt hợp giữa

CÓ và KHÔNG. Ở giai đoän thiön nhãn, hành giâ chþ quan

sát v÷ phương diûn CÓ. Đøn giai đoän huû nhãn, hành

giâ thçy trön mðt KHÔNG. Và khi chứng pháp nhãn mới

thçy tương quan tương duyön giữa CÓ và KHÔNG. Vü

chçp CÓ, chçp KHÔNG đ÷u sai læm.

Chứng đíc pháp nhãn, hành giâ trụ ở Trung đäo đû

nhçt nghÿa, biøt được tổng hợp các pháp. Đó là lộ trình

của Bồ Tát tu đù chứng thêt tướng. Bçy giờ, hành giâ là

pháp và pháp là hành giâ. Bồ tát Phổ Hi÷n đưa tåm vào

160

pháp giới thü mọi vêt hữu hünh vô hünh đ÷u biøn thành Ngài.

Vü vêy, Bồ tát câm được khổ vui của chúng sanh, vü các

Ngài đã thåm nhêp vào tåm chúng sanh, nön biøt nó một

cách chýnh xác. Chư Bồ tát hoàn toàn tự täi, síc thån

không còn chi phối Ngài được, huống chi là hoàn cânh.

Tuy không còn sanh tử luån hồi, nhưng các Ngài hiûn hữu

bön cänh chúng ta chþ vü nguyûn lực hành Bồ tát đäo.

Trön lộ trünh tu hành, Bồ tát đem pháp køt hợp với tåm,

quan sát, phån tých đøn đåu sô mở rộng pháp nhãn đøn

đó. Và cuối cùng, đät đøn hiùu tçt câ pháp chýnh xác,

thçy suốt câ ba thời quá khứ, hiûn täi và vị lai.

Như vêy, lộ trünh tu hành của chúng ta có nëm chðng

đường. Đøn giai đoän cuối cùng, đíc được Phêt nhãn,

thçy tçt câ hiûn tượng trong pháp giới một cách chýnh

xác và chuyùn được vêt một cách tự täi theo ý muốn.

Đức Phêt quan sát thçy suốt mọi diún biøn cuộc đời

từ vô thþ đøn tên vị lai tø của bốn vị đäi đû tử Ca Diøp,

Mục Ki÷n Liön, Ca Chiön Diön, Tu Bồ Đ÷. Ngài mới thọ ký

cho các vị này được.

Sự thọ ký còn bao hàm sự bâo chứng của bêc Đäo

sư toàn nëng, toàn trý, có trách nhiûm đối với những đû tử

k÷ cên tu học với Ngài. Đức Phêt thọ ký cho các vị này với

đi÷u kiûn họ phâi đi theo lộ trünh thån cên, cúng dường

bao nhiöu ức Đức Phêt.

Điùm này có nhi÷u người thường hiùu læm thån cên

cúng dường các Đức Phêt nghÿa là ở gæn tượng Phêt thờ

trong chùa và mang hoa trái cúng dường cho Phêt

tượng.

Thån cên các Đức Phêt phâi được hiùu là hänh thån

cên hay viûc làm của münh gæn với Đức Phêt. Suy nghÿ và

161

viûc làm của hành giâ låu ngày gæn với Phêt, giống Phêt

mới biøn thành Phêt sự.

Nhên định rõ như vêy, chúng ta rọi läi kinh điùn Đäi

thừa, xem Đức Phêt làm gü mà thành Phêt. Từ đó từng

bước hành giâ làm theo và đøn khi thành tựu trọn võn,

mới thành Phêt. Trong kinh Đức Phêt thường nhíc rìng

đæy đủ tåm đäi bi mới thành Phêt.

Ngoài đi÷u kiûn gæn Phêt trong suy tư và hành động,

hành giâ cæn cúng dường Phêt. Cúng dường Phêt không

đơn thuæn dùng bông trái. Đức Phêt däy thành tựu chúng

sanh là tối thượng cúng dường. Nghÿa là phát triùn cuộc

sống münh và người cùng thëng hoa, xã hội cùng an vui

tiøn bộ, mới thù hiûn thực sự ý nghÿa cúng dường.

Như vêy thçu hiùu sự thọ ký của Đức Phêt, trở v÷ thực

tø của chúng ta, trước tiön phâi thù hiûn lời Phêt däy

trong cuộc sống. Từ nëm giới cçm đøn tu thêp thiûn

nghiûp, đi÷u chþnh ba nghiûp thån khèu ý và dũng mãnh

tiøn theo 37 Trợ đäo phèm mà Đức Phêt väch ra, chíc

chín mười phương chư Phêt sô thừa nhên chúng ta là

Phêt tử. Và thø giới chúng ta gieo trồng hät nhån 37 Trợ

đäo phèm sô køt thành Tịnh độ trang nghiöm bìng hoa

quâ của Hi÷n Thánh.

Thời Đức Phêt täi thø, thuộc thời kỳ đồ đồng. Phương

tiûn đi läi chþ có cỡi tråu hay đi bộ, đường ngoìn ngoño,

hæm hố gai chông, núi non hiùm trở. Đức Phêt mới giới

thiûu thø giới lý tưởng bìng như bàn tay, có đường thîng

chäy tám phương, có trồng cåy, treo đñn sáng.

Ngày nay nøu đøn một thành phố vën minh, chúng

ta nhün v÷ b÷ mðt của xã hội, thçy gæn giống những gü

diún tâ trong Phêt quốc. Nhưng v÷ phương diûn tåm linh

162

thü thua xa vü còn nhi÷u hố thîm xçu xa tội lỗi, cæn triût đù

xåy dựng, đi÷u chþnh nhån tåm.

Trong thø giới của Ngài Ca Diøp được thọ ký, tuy có

ma và dån ma, nhưng đ÷u tôn trọng hộ trü chánh pháp.

Hünh ânh này thù hiûn rõ nòt sự khác biût giữa thø giới

Phêt và thø giới chúng ta.

Thø giới loài người chþ mới tốt v÷ vêt chçt, nhưng mðt

tinh thæn quan trọng hơn läi chưa được trong sáng. Chúng

ta có thù khîng định vën minh thực sự chþ tüm thçy được

trong thø giới Phêt với sự hiûn hữu của toàn chúng Bồ tát.

Thêt vêy, Bồ tát là những người có đæy đủ ba tåm : trực

tåm, thåm tåm và bồ đ÷ tåm. Nghÿa là người có tåm hồn

ngay thîng, không giâ dối, thích xây dựng cho người khác

hưởng. Họ thông minh hiùu biøt, thçy được nguyön nhån

täo nön vũ trụ, täo nön hänh phúc hay khổ đau của con

người.

Trong khi thø giới chúng ta được mûnh danh đang ở

tột đþnh của vën minh, nhưng có bao nhiöu người biøt

sống thành thêt. Những tội träng lừa đâo gian dối, giâ

mäo đæy réy hìng ngày ở khíp nơi. Có bao nhiöu tåm

hồn phóng khoáng, vị tha hay chþ tràn ngêp những người

thých tranh danh đoät lợi, ngồi không thụ hưởng. Và số

người ngu dốt, kòm hiùu biøt gåy ra tû nän tràn lan cũng

không ít.

Ngoài ra, nøu cuộc sống con người chþ nhím đøn

thỏa mãn nhu cæu vêt chçt v÷ ën mðc, đi läi, nhà ở, giâi

trý, thü con người ngày nay quâ tünh đang sống trong cânh

Cực Läc với hàng loät kiùu cách tiûn nghi mới lä. Thø

nhưng chưa lúc nào như lúc này, nhån loäi đang lo sợ một

cuộc chiøn tranh hủy diût loài người bìng vũ khý hät nhån

do vën minh khoa học chø täo. Một phút giåy nào đó, ác

163

tåm hiøu sát mù quáng nổi lön, câ trái đçt này biøn thành

tro bụi. Vü thø, tuy vën minh tiøn bộ, con người vén đæy íp

khổ đau, sống trong bën khoën, lo sợ, nghi ngờ, thü Tịnh độ

hay thø giới Phêt, chíc chín chîng thù hiûn ra.

Khi thọ ký cho Ngài Ca Diøp, Phêt däy ông phâi tự

phát triùn khối óc và bàn tay, không phâi chờ người khác

làm cho hưởng. Hoàn chþnh phæn tri thức và đäo đức tự

thån xong, muốn kiøn täo Tịnh độ, phâi chuyùn toàn bộ

tåm của mọi người, düu dít nång đỡ mọi người cùng đi lön.

Mọi người đ÷u phát huy tài nëng và đức hänh, Tịnh độ sô

ở ngay trước mðt.

Trön thực tø, chúng ta thçy rõ từ trước đøn nay, đời

sống phát triùn được nhờ những người giàu lòng hy sinh ở

mọi phương diûn. Nøu chþ có những người yøm thø,

chúng ta khó phát huy xåy dựng.

Hơn nữa, con người tối linh trong muôn loài, không

phâi muôn đời lêp đi lêp läi sinh hoät chừng çy như con

ong cái kiøn. Vü chúng ta có đủ đi÷u kiûn phát triùn trý tuû,

ứng dụng linh hoät hiùu biøt vào cuộc sống, đù biøn đổi

từ phàm phu thành bêc Toàn giác, kiøn täo Tịnh độ.

Đức Phêt däy chþ có con đường thù hiûn Bồ tát hänh mới

dén đøn quâ vị Vô thượng giác và dựng xåy thø giới Phêt.

Đi ngoài lộ trünh này, chúng ta chþ là kó mù lang thang tüm

hoa đốm trong hư không.

164

Phẩm 7

HÓA THÀNH DỤ

I. LƯỢC VĂN KINH

Đức Phêt bâo các Tỳ Kheo rìng trong quá khứ låu xa

v÷ trước, có Đức Phêt Đäi Thông Trý Thíng Như Lai ra đời.

Từ khi Phêt đó diût độ đøn nay cũng rçt låu xa, không thù

týnh được. Đức Phêt Đäi Thông Trý Thíng thọ 540 vän ức na

do tha kiøp. Lúc Ngài ngồi đäo tràng phá xong ma quån

nghÿ rìng sô được Vô thượng đîng giác, nhưng pháp

Phêt vén không hiûn ra. Ngài phâi tiøp tục nhêp định đøn

hơn 10 tiùu kiøp mới thành Vô thượng giác.

Lúc Phêt Đäi Thông Trý Thíng chưa xuçt gia, Ngài có 16

người con trai. Người thứ nhçt tön là Trí Tích. Các con nghe

cha thành Phêt, tçt câ li÷n bỏ của báu đi đøn đäo tràng

của Phêt. Ông nội là Chuyùn luån Thánh vương và 100 đäi

thæn cùng trëm ngàn quyøn thuộc cũng đøn cúng dường

Phêt.

Mười sáu vị vương tử thþnh Phêt Đäi Thông Trý Thíng

nói pháp. Đức Phêt Thých Ca cho biøt khi Đức Đäi Thông Trý

Thíng thành Phêt, các nước trong mười phương đ÷u

chçn động, những chỗ tối tëm cũng đ÷u sáng rỡ. Chư

thiön biøt có Đức Phêt ra đời li÷n kòo đøn thþnh Phêt

chuyùn pháp luån.

Đức Phêt Đäi Thông Trý Thíng nhên lời thþnh của Đäi

Phäm thiön vương và 16 vương tử nói pháp Tứ đø, Thêp

nhị nhån duyön, tçt câ bốn læn làm cho hìng hà sa chúng

sanh giâi thoát. Bçy giờ 16 vương tử xuçt gia làm sa di trý

tuû sáng suốt, tịnh tu phäm hänh. Các vị này mong cæu tri

165

kiøn Như Lai và xin Phêt nói pháp Vô thượng chánh đîng

giác. Tám muôn ức người theo hæu Chuyùn luån Thánh

vương thçy 16 vị vương tử xuçt gia cũng xin xuçt gia và

được vua chçp thuên.

Đức Phêt Đäi Thông Trý Thíng nhên lời thþnh của sa di

qua hai muôn kiøp sau mới ở trong hàng tứ chúng nói kinh

Đäi thừa Diûu Pháp Liön Hoa giáo Bồ tát pháp Phêt sở hộ

niûm. Đức Phêt nói kinh này liön tục trong 8.000 kiøp. Nói

xong Ngài trụ thi÷n định, 16 vị sa di li÷n thay Phêt giâng

kinh Pháp Hoa trong 84.000 kiøp, độ hìng sa chúng phát

tåm Vô thượng chánh đîng giác. Qua 84.000 kiøp, đức

Đäi Thông Trý Thíng xuçt định khen ngợi 16 vị sa di cën

tánh thông lợi và khuyön các hàng Thanh vën, Bồ tát nön

kýnh tin, thọ trü pháp của các vị çy sô được Vô thượng

giác.

Đức Phêt Thých Ca läi bâo các Tỳ kheo rìng hìng sa

chúng sanh dưới sự giáo hóa của 16 vị sa di Bồ tát đó, đời

đời sanh ra đ÷u cùng nghe pháp với các vị çy. 16 vị sa di

Bồ tát nay đã thành Phêt, ở phương Đông là A Súc và Tu

Di Đânh, ở phương Đông Nam là Sư Tử Âm và Sư Tử Tướng,

ở phương Nam là Hư Không Trụ và Thường Diût, ở Tåy Nam

là Đø Tướng và Phäm Tướng, ở phương Tåy là A Di Đà, Độ

Nhçt Thiøt Thø Gian Khổ Não, ở Tåy Bíc là Tu Di Tướng và

Đa Ma La Bät Chiön Đàn Hương Thæn Thông, ở phương

Bíc là Vån Tự Täi và Vån Tự Täi Vương, ở phương Đông

Bíc là Hoäi Nhçt Thiøt Thø Gian Bố Úy và Thých Ca Måu Ni.

Đức Phêt Thých Ca nói tiøp : “Lúc chúng ta làm sa di,

mỗi người giáo hóa vô lượng chúng sanh. Những chúng

sanh đó đøn nay đã có người trụ bêc Thanh vën. Hìng sa

chúng sanh đã được hóa độ trong thời đó nay là các ông

và những Thanh vën đời vị lai. Nhưng cũng có những đû tử

166

không nghe kinh này, không biøt hänh Bồ tát. Họ đinh ninh

rìng với công đức tu têp là được Niøt bàn. Sự thêt chþ có

Phêt thừa mới được diût độ, không có thừa nào khác.

“Vý như có một kho tàng của báu, cách xa 500 do

tuæn đường nguy hiùm. Có một nhóm người đi tüm của

báu. Họ được một người thông minh sáng suốt dén đường.

Sau khi đi được hai phæn ba đường, họ mỏi mût, chán nân,

sợ sût, muốn quay trở v÷. Người dén đường thương xót,

mới hóa ra một cái thành cho họ vào ở. Sau khi nghþ ngơi

an ổn, høt mût mỏi, người dén đường mới cho biøt thành

này chþ là nơi biøn hóa đù täm nghþ và khuyøn khých họ

tiøp tục đi đøn kho báu không còn bao xa.

Đức Phêt cũng vêy, Ngài là vị dén đường täm đưa ra

hai Niøt bàn cho Thanh vën, Duyön giác; vü biøt rõ tåm

chúng sanh sợ con đường thành Phêt dài xa quá gian nan,

vçt vâ. Và khi an trú trong hai Niøt bàn yön ổn, họ tưởng

đó là cứu cánh. Bçy giờ Phêt mới dõp hóa thành, đưa ra

sự thêt, chþ rõ viûc tu hành của các vị này chưa xong. Họ

cæn phâi tiøp tục đoän đường còn läi là Bồ tát đäo mới

đøn nhứt thiøt chủng trý”.

II. GIÂI THÍCH

Trong phæn køt thúc kinh Pháp Hoa có nói : “Pháp Hoa

hâi hội Đức Phêt thån tuyön, ba chåu chýn dụ nghÿa kýn

mæu„”.

Ba chåu gồm thuyøt pháp chåu, thý dụ chåu và nhån

duyön chåu. Phæn pháp thuyøt chåu thọ ký cho hàng

thượng cën, chþ có Xá Lợi Phçt thåm nhêp được chån lý,

tiøp nhên được quy luêt sinh tồn diún tiøn từ bân thù khởi

ra hiûn tượng và từ hiûn tượng trở v÷ bân thù. Đi÷u này

167

khác với trước kia Thanh vën tu, từ bỏ thø giới hiûn tượng,

xa rời cuộc đời đù tüm Niøt bàn.

Công viûc đi tüm cái không sanh tử trong sanh tử quá

khó, chþ duy nhçt có Xá Lợi Phçt thực chứng. Thêt vêy,

nøu đứng trön mðt hiûn tượng quan sát hiûn tượng thü đời

đời vén là phàm phu. Cuộc sống chúng ta thực khổ. Đức

Phêt cũng sống như vêy mà Ngài không bao giờ xa rời

Niøt bàn. Đức Phêt từ bân thù quan sát thø giới hiûn tượng,

nön hiûn tượng của Ngài thçy chýnh xác đúng như thêt,

không phâi là hiûn tượng của chúng sanh trong tam giới

thçy tam giới. Từ đó viûc làm và đời sống của Phêt bön

ngoài trông đơn giân, nhưng läi có tác dụng thêt mãnh

liût. Cho đøn ngày nay hơn 25 thø kỷ, lời däy và viûc làm

của Ngài vén là lý tưởng cho hàng tỷ người tôn thờ noi

theo.

Phát xuçt từ bân thù hiûn lön sanh diût, mọi viûc làm

của Phêt đ÷u cao quý như hoa sen tỏa hương thơm ngát

trong vũng bùn nhơ, thù hiûn bön ngoài một đóa sen và

ti÷m èn såu kýn bön trong Diûu Pháp. Từ Diûu Pháp thçy

được Liön Hoa hay từ con người ở hiûn tượng chþ cho

chúng ta thçy con người trön bân thù.

Xá Lợi Phçt nhờ lðn såu vào Diûu Pháp, ním bít

được chån lý, mới được Phêt thọ ký. Hành giâ muốn phát

tåm Bồ đ÷ cũng phâi lðn såu vào bân thù, tức từ tåm

chơn như mà phát. Phát tåm từ träng thái đíc đäo ở thi÷n

định là câ một vçn đ÷ không đơn giân trön bước đường tu

chứng. Vü thø vòng thứ nhçt là pháp thuyøt chåu dành

riöng cho häng thượng cën thượng trý trực ngộ bân tåm

như Ngài Xá Lợi Phçt, nön rçt hiøm người đät được.

Đức Phêt phâi dùng phương tiûn nói pháp thý dụ tiøp

độ hàng trung cën, tiöu biùu bìng bốn vị Ca Diøp, Mục

168

Ki÷n Liön, Ca Chiön Diön, Tu Bồ Đ÷ nhờ nghe pháp, tåm

thanh tịnh. Nghÿa là đi theo con đường phương tiûn dú hơn

vào cửa thứ nhçt là cửa thi÷n. Nghe pháp Phêt, hiùu tåm

Phêt, bçy giờ vên dụng tåm Phêt vào tåm münh, hành giâ

cũng thanh tịnh theo và phát tåm đäi bi. Từ Niøt bàn đi

ngược dòng v÷ sanh tử, hiûn hữu trön cuộc đời vü lợi ých

chúng sanh. Vòng thứ hai gọi là thý dụ chåu, Đức Phêt thọ

ký cho hàng trung cën.

Đøn vòng thứ ba nhån duyön chåu gồm những người

đøn với Phêt do câm tåm, không bìng lý luên như hai

chåu trước. Họ thçy Phêt, tự nhiön phát tåm thương ngay.

Giữa Phêt và họ có một sự gín bó vô hünh såu xa, vượt

ngoài hiùu biøt giâi thých. Đó chýnh là nhån duyön.

Đức Phêt nhíc läi nhån duyön xa xưa, những đû tử

của Phêt đ÷u có liön hû với Ngài từ thời Phêt Đäi Thông Trý

Thíng. Do nhi÷u đời những người này cùng sanh chung

với Ngài, høt lòng với Ngài nön täo thành nhån duyön. Đời

này gðp läi, họ hy sinh câ tài sân thån mäng, xuçt gia theo

Phêt. Đðc biût là 1.250 vị La hán, tuy theo ngoäi đäo

nhưng thực sự các Ngài đã køt duyön với Phêt Thých Ca từ

thời Phêt Đäi Thông Trý Thíng. Sở dÿ Phêt thành tựu được

nhi÷u viûc trön thø gian, vü những người xung quanh quá

thương Ngài. Hay nói đúng hơn, nhờ thương Phêt mà đû

tử của Ngài vơi đi phi÷n não, gæn nhçt là Phú Låu Na và

500 La hán, A Nan, La Hæu La và 2.000 vị chưa đíc La hán.

Các Ngài đã nương theo sợi chþ vàng tünh thương xuyön

suốt từ tåm Phêt đøn tåm các Ngài, trở thành thanh tịnh.

Các Ngài không tự thanh tịnh được mà chþ tüm thçy ni÷m

an läc trong sự thanh tịnh của Đức Phêt. Vü thø trước khi

Đức Phêt thành Phêt, các Ngài không thanh tịnh và Phêt

Niøt bàn, các Ngài cũng không thanh tịnh.

169

Nhên chån được như vêy, ngày nay chúng ta tu

hành cæn có độ câm tåm hướng v÷ Phêt. Nhån duyön çy

giúp chúng ta dú tiøn tu và chúng ta cæn cố gíng giữ gün,

nuôi dưỡng cën lành này cho lớn mänh thöm.

Đức Phêt thuyøt minh nhån duyön qua cåu chuyûn

của Phêt Đäi Thông Trý Thíng đù xác định với chúng hội

rìng nøu không tu Bồ tát hänh, không düu dít chúng sanh

thü không thành Phêt được, chþ thành Độc Giác mà thôi.

Nhờ nhån duyön hành Bồ tát đäo từ thời Đức Phêt

Đäi Thông Trý Thíng, khi Phêt Thých Ca tái sanh, Bồ tát và

chư Phêt mười phương mang tåm niûm trâ ơn, cùng sanh

läi với Phêt.

Líng lòng theo dõi cuộc đời hành đäo của Đức Phêt,

chúng ta câm nhên câ một sự síp xøp và bố trý quá tinh

mêt theo nhån duyön. Các Bồ tát và chư Phêt sanh läi

theo Phêt Thých Ca, làm tçt câ ngành ngh÷, đóng đủ thứ

vai thuên nghịch, nhưng tựu trung chþ nhìm làm nổi bêt

vai trò của Đức Phêt. Như trường hợp nëm ông vua ở

mi÷n ngũ hà Ấn Độ nghe Phêt giâng däy pháp trái ngược

với quy÷n lợi của họ mà vén cúi đæu chçp nhên. Các vua

ác hay vua thiûn hoðc Đ÷ Bà xô đá đñ Phêt, A Xà Thø thâ

voi say giøt Phêt, sát nhån Vô Não häi Phêt hay người đàn

bà mang bụng chửa vu oan Phêt, người hốt phån, người

hớt tóc, một dåm nữ v.v„ Tçt câ đ÷u là những người

đóng kịch trön sån khçu cuộc đời. Vü dù tû ác đøn đåu,

sau cùng họ đ÷u đíc quâ La hán. Và rõ ràng cũng chþ có

một sát nhån Vô Não đíc La hán, một dåm nữ thành

Thánh, một người hốt phån đíc quâ„ Vü thø, dưới nhãn

quan của Phêt giáo Đäi thừa, tçt câ những người này là

diún viön xuçt síc trön sån khçu cuộc đời, nhìm làm sáng

danh hünh ânh đäo đức thánh thiûn của Phêt.

170

Và đøn thời Pháp Hoa, Đức Phêt mới cho biøt sự thêt

những gü Ngài nói và làm trước kia thuộc v÷ phương tiûn

đù giáo pháp phổ cêp truy÷n thông đøn mọi tæng lớp.

Ngay câ trường hợp Đ÷ Bà Đät Đa, theo tôi, có thù là một

vị cổ Phêt đøn biùu diún vai xçu ác cho Đức Phêt lý giâi

pháp môn thiûn ác bçt nhị, chứng minh nghịch duyön là

thíng duyön giúp hành giâ mau đíc quâ Vô thượng bồ

đ÷. Bồ tát hiûn vào đời dưới däng sát nhån, hä tiûn và

vượt lön quâ vị Hi÷n Thánh nhìm khých lû, khơi dêy tåm Bồ

đ÷ cho những người ở giai cçp thçp.

Phèm Hóa Thành dụ mở đæu cho phæn nhån duyön

chåu trong bộ kinh Pháp Hoa, nói lön sự liön hû giữa Phêt

và chúng đương cơ. Ngài giới thiûu Đức Phêt Đäi Thông Trý

Thíng nhêp diût cách nay rçt xa, không thù týnh đøm

được. Nhưng dùng Phêt nhãn quan sát thçy rõ như sự kiûn

đang xây ra trước mít.

Nhån cách và hoàn cânh đíc đäo của Đức Phêt Đäi

Thông Trý Thíng thêt là đðc thù. Trước khi xuçt gia, Ngài

cai trị dån bìng đức hänh. Cha của Ngài là Chuyùn luån

Thánh vương và 16 vương tử con Ngài lãnh đäo bốn

phương đ÷u được thái bünh. Với địa vị cao sang tột đþnh

và quyøn thuộc tài giỏi như vêy, Ngài không an hưởng

cuộc sống đæy đủ nëm món dục. Trái läi, Ngài luôn khao

khát một đời sống chån thêt, vÿnh cửu bçt diût.

Ngài rời cung điûn đøn thi÷n định täi Bồ đ÷ đäo tràng

trâi qua 10 tiùu kiøp, được chư Thiön liön tục râi hoa cúng

dường và vua trời Đø Thých trâi tòa cho Ngài ngồi. Trong

khi Đức Phêt Thých Ca ngồi tư duy dưới gốc cåy Bồ đ÷ chþ

trong 49 ngày. Vü tu nhån như vêy nön thọ mäng giữa Ngài

và Phêt Thých Ca có sai biût. Đức Phêt Đäi Thông Trý Thíng

thọ mäng đøn 540 vän ức na do tha kiøp. Đời sống này

171

quá dài so với cuộc sống chúng ta, cho nön có người

dùng trý phàm quan sát cho rìng không có thực, chþ là

nhân cách hóa tâm.

Riêng đối với chúng ta, bìng ni÷m tin và suy tư câm

nhên được thọ mäng dài ngín khác nhau của muôn loài

trong lục đäo. Ở trön cõi trời, thọ mäng không týnh bìng

nëm tháng mà dựa vào phước đức. Khi høt phước, ngũ

suy tướng hiûn là đi÷m báo síp đọa xuống nhån gian.

Còn ở địa ngục thọ mäng rçt ngín, một ngày ở nhån gian

bìng 10.000 kiøp ở đåy. Riöng súc sanh, thọ mäng khác

nhau tùy loäi, như loài phù du không sống quá một ngày.

Nøu chúng ta không chçp nhên được thọ mäng 540 vän

ức na do tha kiøp của Đức Phêt Đäi Thông Trý Thíng thü

cũng giống như chúng sanh ở địa ngục không chçp nhên

ở Ta bà có Đức Phêt Thých Ca sống đøn 292.000.000 kiøp

(80 nëm x 365 ngày x 10.000 kiøp).

Ngồi đäo tràng phá ma quån 10 tiùu kiøp, Phêt Đäi

Thông Trý Thíng không h÷ nói pháp, vü nhån duyön chưa

đæy đủ. Đi÷u này khiøn chúng ta câm nhên được dù có

Phêt hay không, pháp vén thường trú. Pháp là chån lý nön

luôn luôn hiûn hữu. Khi Ngài thành Phêt thù nhêp chån lý,

ánh sáng chån lý køt hợp với Phêt huû của Ngài phóng đi

khíp mười phương, làm mờ hîn ánh sáng của các vị Đäi

Phäm thiön vương là vị được Ấn Độ giáo xem như đçng

täo hóa vän nëng.

Khi 16 vị sa di Bồ tát thþnh Phêt nói kinh Đäi thừa, Ngài

nhên lời. Nhưng đøn hai muôn kiøp sau, Ngài mới nói kinh

Pháp Hoa. Thời gian này tương ưng với thời gian Đức Thých

Ca nói Bát Nhã. Pháp KHÔNG của Phêt Đäi Thông Trý

Thíng thuộc v÷ vô ngôn thuyøt, vô danh tự, vô tåm duyön,

không dùng ý thức suy lường được. Đó là pháp tåm çn

172

tåm trong hai muôn kiøp đù tåm thánh chúng thuæn thục,

trống không mà lãnh nhên Đäi thừa Diûu Pháp Liön Hoa.

Trái läi, đối tượng của Đức Thých Ca Måu Ni là phàm phu

nön Ngài phâi dùng trý phương tiûn đù diún đät trý Bát

Nhã.

Đức Phêt Thých Ca nói kinh Pháp Hoa 8 nëm, trong khi

Đức Phêt Đäi Thông Trý Thíng trâi qua 8.000 kiøp nói kinh

Pháp Hoa, dùng kû nhi÷u như số cát sông Hìng.

Từ trước phèm Hóa Thành dụ, chúng ta chþ thçy một

Đức Phêt Thých Ca cùng các đû tử Thanh vën theo tu học.

Nhưng đøn đåy, Đức Phêt chþ cho đäi chúng thçy ứng

thån của Ngài ở phýa Đông Bíc là một trong số 16 vương

tử ở thời Phêt Đäi Thông Trý Thíng. Ngài dén sự tých Phêt

Đäi Thông Trý Thíng nhìm nói lön nhån duyön liön hû giữa

Ngài và Thánh chúng đã có từ thời xa xưa. Lúc Ngài còn là

một trong 16 vương tử của Phêt Đäi Thông Trý Thíng đã độ

được 600 muôn ức na do tha quyøn thuộc. Và Thánh

chúng hiûn đang ngồi trong đäo tràng ở núi Linh Thứu là

những người đã ở trong số 600 muôn ức quyøn thuộc nói

trên.

Nói nhån duyön liön hû này cũng nhìm phá tan nghi

ngờ của các Thanh vën, đù chuyùn các vị này từ Tiùu

thừa sang Đäi thừa. Vü khi chuyùn tåm từ an định qua tu

pháp Bồ tát dçn thån vào đời là đi÷u khó. Các Ngài nghi

ngờ sô đi läc, không tu được nøu đời sau không gðp Phêt.

Đức Phêt mới xác định rìng các vị Thanh vën đã

theo Ngài từ thời Đức Đäi Thông Trý Thíng và mãi đøn hội

Pháp Hoa còn theo Phêt nghe pháp được, chứng tỏ tåm

Bồ đ÷ không bao giờ mçt. Một khi đã phát tåm køt duyön

với Phêt, hät giống Bồ đ÷ chþ mänh hay yøu chứ không

mçt. Hành giâ sanh chỗ nào, có Bồ tát thị hiûn theo

173

hướng dén tu hành, vü đó là hänh nguyûn của các Ngài.

Ngay như ở thø gian, chúng ta nói Phêt nhêp diût, nhưng

sự thêt Ngài thành Phêt ở cõi khác. Bao nhiöu ứng hóa

thån trong bốn loài khíp pháp giới, Ngài đ÷u hiûn hữu. Ai

có cën lành đ÷u gðp Phêt.

Đi÷u này khiøn chúng ta câm nhên såu síc rìng

chúng ta hiûn còn thọ trü đọc tụng Pháp Hoa một cách

bünh ổn trong đời ngũ trược ác thø, là nhờ sự hộ niûm của

chư Phêt và Bồ tát mười phương. Chúng ta đã køt duyön

Pháp Hoa với Phêt Thých Ca ở thời Phêt Đäi Thông Trý

Thíng trong số 600 muôn ức na do tha quyøn thuộc của

Ngài.

Đoän køt của phèm này nói v÷ hóa thành đù chþ hai

Niøt bàn mà Phêt đã nói trong suốt bốn mươi nëm. Và nöu

lön vý dụ Đức Phêt tiöu biùu cho vị Đäo sư và các Tỳ kheo

là người đi tüm của báu. Đức Phêt khîng định Ngài chþ là

một Đäo sư, một người chþ đường cho loài người. Đức Phêt

và ta đồng nhau không khác, cũng như người dén đường

đối với người đồng hành giống như nhau. Ngài khai

phương tiûn môn, giâng nói nhi÷u, đù læn dén mọi người

v÷ nhçt Phêt thừa, làm cho tçt câ thành Phêt.

Giai đoän trước, Phêt nói đủ cách, phæn lớn nhçn

mänh đøn tha lực; vü chúng sanh tham lam, ých kỷ, hñn

mọn, không dám nghÿ tự münh vươn lön, chþ thých cêy nhờ.

Đức Phêt phâi hiûn thån làm người cho chúng ta nương

tựa.

Đøn giai đoän này Phêt muốn ta phát khởi ý chý dũng

mãnh, tự tu hành đíc đäo thành Phêt, bìng với Phêt. Vü

vêy Ngài xác định läi vai trò của Ngài trön cuộc đời là Đäo

sư, không thù là trên mưa hay ông trưởng giâ nữa.

174

Vị Đäo sư trong phèm này là Đäi Thông Trý Thíng Như

Lai, một Đäo sư mà bao người ước mơ gðp gỡ. Từ trời

người đøn Đäi Phäm thiön vương mười phương đ÷u mong

mỏi Ngài chþ cho họ một cuộc sống đúng đù cuối cùng

bỏ xác thån chứng Niøt bàn.

Vị Đäi Phäm thiön vương thốt lön rìng låu lím mới có

một Đäo sư ra đời. Vị này biøt rõ những viûc quá khứ, hiûn

täi và tương lai, thçy rõ trước khi đøn đåy ta ở đåu, làm gü

và nay phâi sống như thø nào cho có ý nghÿa và sau cuộc

đời này, ta đi v÷ đåu.

Thíc míc này của Đäi Phäm thiön vương cũng chýnh

là thíc míc của mọi người chúng ta hay ni÷m bën khoën

của Phêt Thých Ca trön bước đường tüm chån lý. Khi mang

thån ngũ çm, Ngài cũng bị bốn phæn tinh thæn : thọ,

tưởng, hänh, thức che lçp chån tåm như bao nhiöu người

khác. Nhưng nhờ nhån duyön cën lành bön trong thôi

thúc mãnh liût, Ngài bỏ nhà thø tục đi xuçt gia. Khi bỏ sự

nghiûp rồi, Phêt mới khám phá được những ràng buộc

bön ngoài không quan trọng. Trái läi, giðc ở bön trong

chúng ta hay ngục tù ngũ çm mới thêt nguy hiùm. Vü

mang vào thån ngũ uèn, nó trang bị cho ta những thứ

chướng ngäi là thọ, tưởng, hành, thức. Nó hành hä, trói

buộc chðt chô trý tuû siöu viût của chúng ta, không cho trý

tuû phát triùn. Vü vêy Phêt không những bỏ nhà bön ngoài

mà còn bỏ câ nhà ngũ çm síc, thọ, tưởng, hành, thức.

Síc là thån vêt chçt tứ đäi, nó đòi hỏi ta phâi chüu theo nó,

đáp ứng cho nó ën uống, ngủ nghþ„

Trön bước đường tu, khởi đæu Ngài chø ngự được

phæn síc chçt dú dàng đøn độ mỗi ngày chþ cho nó ën

một hột mñ, giâm thiùu viûc ngủ nghþ của tứ đäi bìng

phương pháp tham thi÷n. Chîng những phæn síc chçt

175

của thån, câ phæn vêt chçt bön ngoài không thù làm

hoen ố tåm hồn Phêt.

Tiøn đøn phæn tinh thæn do sáu cën tiøp xúc với sáu

træn khởi lön phån biût đõp xçu, hay dở, khen chö, thương

ghòt v.v„ Nó bao phủ quay cuồng trong tåm, ngën che

làm mờ chơn tåm, khiøn chúng ta không thçy chån lý.

Nhên rõ nguyön nhån hoành hành của anh giðc câm thọ

này, Phêt phá thọ uèn bìng cách dùng xâ thọ, nghÿa là

không quan tåm đøn nó. Sự vêt dù có hay không, hành

giâ täm thời không khởi tåm đù ý phån biût. Vü còn lưu

tåm đøn sáu træn bön ngoài, chíc chín hành giâ phâi rớt

vô một trong hai thứ, hoðc khổ thọ hoðc läc thọ. Và câ

hai câm giác khổ vui đ÷u chi phối tåm, làm hành giâ

không yön tÿnh được. Đät được xâ thọ, phæn tưởng uèn tự

động mçt. Vü hiûn thực còn không quan tåm, huống chi là

suy tư, tưởng tượng. Tưởng uèn không bao giờ đúng thêt,

chíc chín đưa đøn hiùu biøt sai trái, tức thức uèn hoàn

toàn ở trong vô minh. Cuối cùng Phêt phá vỡ phæn vô

minh, chứng được chån lý, thçy được người thợ xåy ngôi

nhà ngũ çm.

Đức Phêt từ trön chån lý hay từ bân thù trở läi cuộc

đời, vô ra cho chúng ta con đường Ngài đã đi từ thø giới

phàm phu đøn thø giới Phêt qua hünh ânh 500 do tuæn

đường hiùm. 500 do tuæn dén đøn bâo sở lçy của báu,

tiöu biùu cho nëm tæng của ngũ çm mà Phêt däy phâi

gän lọc säch hoàn toàn mới đät đøn Phêt quâ.

Tåm thức chúng sanh phi÷n não và tåm lượng giâi

thoát của Phêt cách nhau thêt xa giống như 500 do tuæn

đường hiùm hay hai thø giới Ta bà và Tịnh độ cách biût

muôn trùng vän dðm. Nhưng vị Đäo sư biøt rõ vü Ngài

thường qua läi, nghÿa là Ngài đã tự chứng nghiûm thông

176

suốt pháp tu từ cânh giới con người chứng được Niøt bàn

và từ Niøt bàn Ngài hiûn thån trở läi đåy. Nøu nói rõ sự

hiùm nguy trön một lộ trünh dài xa như vêy, những người

tåm trý hä liût không dám tiøn bước.

Thêt vêy, trön bước đường tu, vượt 500 do tuæn

đường hiùm là câ một vçn đ÷ không đơn giân. Các đû tử

Phêt dù thương Phêt đøn đåu, nhưng gðp khó khën dồn

dêp liön tục, lòng họ cũng phâi nao núng. Thực tø chúng

ta thçy lòng hy sinh của con người đương nhiön có mức

độ, òp quá chîng những không được, đôi khi còn phân

tác dụng.

Đức Phêt là vị Đäo sư sáng suốt giác ngộ hoàn toàn,

biøt rõ khâ nëng trünh độ, tæm mức hy sinh của chúng

nhån như thø nào. Ngài tùy theo đó đưa ra pháp tu tương

ứng và thời điùm nghþ ngơi thých hợp. Các đû tử từ hàng

phàm phu bät địa vượt lön chứng A la hán, phá luôn một

loät síc çm, thọ çm, tưởng çm là những bộc phá quá lớn

lao đối với họ. Đức Phêt phâi cho họ täm nghþ ngơi ở Niøt

bàn.

Giai đoän đæu vượt qua bức tường síc chçt cũng

không dú. Vü mang thån người, đứng trön vêt chçt mà

quan sát sự vêt, an trú pháp KHÔNG đät được một giâi

thoát trong tám giâi thoát của Phêt. Nói cách khác,

không bị mọi vêt xung quanh chi phối, không bị cuộc đời

làm ô nhiúm. Thoát ly phæn síc chçt, hành giâ đã đi qua

100 do tuæn đường hiùm, chứng sơ quâ.

Phêt läi bâo tiøp tục đi vào thø giới tåm linh. Ở trong

pháp KHÔNG quán KHÔNG đù giâi thoát. Giai đoän trước

là từ CÓ quán KHÔNG. Các Ngài tu têp phá bỏ phæn thọ

uèn tiöu hủy hoàn toàn 12 xứ (6 cën + 6 træn) chứng được

tam quâ, vượt qua 200 do tuæn đường hiùm. Qua được

177

200 do tuæn đường hiùm này đã xứng đáng được nghþ

ngơi. Tuy nhiön, Phêt thçu suốt khâ nëng chúng hội nön

bâo đi tiøp đoän đường 300 do tuæn còn läi. Từ Niøt bàn,

không quan tåm, không tiøp xúc cuộc đời, diût luôn suy tư

mà các Thanh vën thường tåm sự với Phêt rìng ngày đöm

các Ngài chþ nghÿ đøn KHÔNG, vô tác, vô nguyûn. Ở giai

đoän này các Ngài tu têp phá được tưởng uèn vượt qua

300 do tuæn đường hiùm, bước vào thø giới KHÔNG của A

la hán. Đøn đåy Phêt täo ra hóa thành cho họ an trú.

Sau đó ở hội Pháp Hoa, Phêt cho biøt những đi÷u mà

các đû tử Ngài an hưởng là do công đức tu hành đäo Bồ

tát của Ngài đem chan hòa cho, là hóa thành do Đäo sư

biøn hóa ra, không phâi họ tự täo được. Đi÷u này cho

thçy Đäo sư phâi có khâ nëng biøn hóa, tức gðp khó khën

nguy hiùm phâi đủ sức che chở.

Đức Phêt biùu hiûn đæy đủ tư cách của một vị Đäo sư.

Ngài hiûn thån trön cuộc đời có đæy đủ phước báu, trý tuû

và đức hänh siöu tuyût, làm Thæy của trời người, giâi quyøt

cho họ mọi khó khën. Nøu Ngài nói với họ lộ trünh tu hành

phâi trâi qua ba a tëng kỳ kiøp dài xa, thü sô không ai dám

theo. Ngài mới chþ con đường đi đøn bâo sở rçt dú. Nhưng

khi bít đæu tu hành gðp ma chướng khó khën, vý như trön

cuộc hành trünh tüm chåu báu, hành giâ gðp đủ loäi thú

dữ hiùm nguy. Tuy đæy chông gai hung dữ nhưng từng

bước theo Đäo sư, hành giâ vén câm thçy an lành vü Đäo

sư đã từng qua läi đường hiùm sanh tử rồi và biøt rõ cách

đối phó.

Ngày nay, Phêt đã vào Niøt bàn, trön bước đường tu

hành tüm cæu vị Đäo sư, hành giâ phâi nương tựa với người

biøt rõ đường hiùm sanh tử, mới ngën chðn phi÷n não

nghiûp chướng cho hành giâ được. Vị này chþ đäo cho

178

hành giâ làm viûc gü đ÷u mang läi køt quâ tốt đõp. Nøu

không đät được lợi ých ngay trön cuộc đời, hành giâ

không nön tiøp tục theo vị đó, vü pháp còn trong sanh tử

mà không giâi quyøt được, huống chi là pháp ngoài sanh

tử.

Theo Đäo sư, hành giâ có một cuộc sống bünh ổn,

đi÷u này chưa đủ. Vü sự bünh ổn mai kia sô chçm dứt khi

xác thån tan hoäi. Tiøn đøn giai đoän hai, Đäo sư triùn khai

cuộc sống tåm linh, mang läi ni÷m an läc giâi thoát cho

hành giâ an trú, bỏ läi phýa sau những nhu cæu tæm

thường của thø gian, từng bước xa rời sanh tử và tiøn đøn

Niøt bàn. Tåm chứng của hành giâ nương vào Đäo sư mà

có, thån tåm đ÷u an lành. Nëm món dục trön đời tuy đæy

đủ mà chúng không còn chi phối hành giâ nữa, vén sống

tự täi giâi thoát. Như vêy, hành giâ đã đi theo Đäo sư qua

một chðng đường sanh tử, vý như đã phá được một çm.

Cuối cùng cuộc đời, hành giâ phá được ngũ çm. Sự liön

hû với thø gian không còn, nên không tái sanh và thoát

khỏi sanh tử luån hồi.

Ngược läi, nøu thực hành pháp tu giâi thoát của Phêt

mà vén chçt chứa buồn phi÷n, tham giên, đố kỵ, ghòt

ganh thü đã lọt vào quỹ đäo của ma và đang áp dụng tà

pháp vêy.

Trön lộ trünh tu têp, Đäo sư thông suốt đường hiùm,

biøt rõ cën tánh hành nghiûp chúng sanh. Ngài đã tháo

gỡ cho hành giâ những gút míc, nön khi tụng kinh hay

quán tưởng Ngài, phi÷n não tự rơi rụng. Đøn phèm thứ 7

này, Ngài mới nói đi÷u đó do Ngài bố trý, không phâi hành

giâ tự nhiön được.

Đối với chúng nhån đang sống trong thø giới đæy khổ

đau, cæn hướng tåm v÷ chỗ an lành tu têp, Phêt đưa ra

179

hai quâ vị Niøt bàn, một Niøt bàn của A la hán an trụ. Tåm

các vị này tự täi giâi thoát, vào định, chứng Niøt bàn nhờ

nương lực của Phêt. Niøt bàn thứ hai là Niøt bàn Tịnh độ ở

mười phương, bỏ cõi Ta Bà v÷ cõi khác thánh thiûn hơn.

Đó là pháp dụ dén chúng ta tiøn lön. Nhưng trở läi thực tø,

pháp sau cùng Phêt däy hành giâ tüm chỗ an trú trong khi

xung quanh còn đæy bçt tríc, thü chþ là an lành giâ täm.

Hành giâ bỏ chäy tới đåu, phi÷n não nghiûp chướng theo

tới đó, vý như đuôi tråu dýnh li÷n với con tråu.

Đøn đåy Phêt phá bỏ hai Niøt bàn trước. Điùm này

không nön hiùu læm là hai quâ vị Niøt bàn kia không có.

Hóa thành rçt cæn thiøt cho người sơ tåm như chúng ta

còn đæy phi÷n não nhiúm ô. Nhưng đät đøn giai đoän Bát

Nhã, Phêt mới phá bỏ hóa thành, nghÿa là bỏ pháp tu

phương tiûn trước, cũng như qua bờ giâi thoát, chứng

được Niøt bàn, thuy÷n phương tiûn mới không cæn nữa. Ý

này ở phèm thý dụ diún tâ chúng nhån chäy ra khỏi nhà

lửa, đøn khoâng đçt trống, mới lön đäi bäch ngưu xa.

Suốt 40 nëm vü không đưa thîng v÷ thø giới Phêt

được, Ngài düu dít chúng nhån vào nghþ ngơi ở Niøt bàn

của Ngài. Sau một khoâng thời gian dài, mọi người høt

mỏi mût, chứng được quâ vị rồi, Ngài mới diût hóa thành,

đù họ tiøp tục hành trünh đøn bâo sở.

Những người đi được 300 do tuæn dụ cho chúng

Thanh vën, Duyön giác đã đi hơn nửa đường, ra khỏi sanh

tử luån hồi, có trý tuû. Khác hơn những người ở khởi điùm,

các Ngài không còn gðp hiùm trở bao nhiöu so với 300 do

tuæn đã qua. Từ chỗ nghþ ngơi của Niøt bàn hóa thành,

hay từ thø giới KHÔNG của A la hán, tuy hơn thø gian, hơn

các bêc tiön nhån; nhưng sự thêt chưa bìng Đäo sư, nön

Phêt dén những đû tử có tinh thæn cæu tiøn trở läi thø giới

180

hiûn tượng, tiøp tục đoän đường 200 do tuæn còn läi đù

hành Bồ tát đäo.

Hành Bồ tát đäo, phá trừ phæn tồn đọng trong ngũ

çm của chýnh hành giâ, cũng như đù giâi quyøt những

tồn täi xung quanh. Hành giâ không thù sống an lành, nøu

câ thø giới này đ÷u sụp đổ. Đối với Bồ tát, giáo hóa chúng

sanh là trang nghiöm Phêt quốc của münh vêy. Với hành

trang tünh thương và trý tuû, hành giâ xåy dựng mọi người,

nång họ lön Niøt bàn thực sự. Được như vêy, nhà lửa này

vụt biøn ra hóa thành, ở ngay trong tam giới mà kiøn täo

Tịnh độ an vui. Đó chýnh là chỗ trú èn hoàn hâo của hành

giâ.

Thý dụ hóa thành áp dụng cho chúng đương cơ,

không phâi cho chúng ta. Trý tuû của các Ngài đã đæy đủ,

chþ cæn tu täo thöm công hänh của Bồ tát. Chþ có lộ trünh

duy nhçt dén v÷ Phêt đäo là con đường Bồ tát, không có

con đường nào khác.

Đối với chúng ta chưa đíc quâ A la hán, chưa ra khỏi

sanh tử luån hồi, chþ có một pháp tu đðc biût của Pháp

Hoa không trâi qua 300 do tuæn. Tuy còn đæy phi÷n não,

nhưng chúng ta làm được viûc như Bồ tát là nhờ nương

sức hộ niûm của chư Phêt và công đức kinh Pháp Hoa. Từ

đó, hành đäo một cách bünh ổn, phi÷n não không xåm

häi được.

Những vị A la hán, tåm đi÷n của họ hoàn toàn thanh

tịnh, gieo hät giống Pháp Hoa dú tốt hơn. Còn chúng ta

không có phương tiûn phá rừng thành đồng trống tức thời.

Nhưng chúng ta may mín bít được kinh Pháp Hoa sớm

hơn, chþ phá một khoâng đçt nhỏ thôi, rồi đðt mæm Bồ đ÷

xuống, læn læn Bồ đ÷ lớn lön. Phi÷n não còn läi được coi

như dư nghiûp đù chúng ta nuôi chý vượt khó, thëng hoa.

181

Nøu cën lành và nhån duyön đã có từ thời Phêt Đäi Thông

Trý Thíng, hät giống đã gieo rồi, chþ cæn giữ gün và phát

tåm tu tinh tçn lön, chúng ta sô được thọ ký thành Phêt.

Đó chýnh là tåm çn mà Đức Đäo sư muốn truy÷n trao cho

tçt câ mọi người, muốn cho tçt câ mọi người thành Phêt,

bìng với Ngài, không khác.

Phẩm 8, 9

NGŨ BÁ ĐỆ TỬ THỌ KÝ,

THỌ HỌC VÔ HỌC NHƠN KÝ

I. LƯỢC VĂN KINH

Sau khi nghe Phêt nói pháp và thọ ký cho các đû tử

lớn, nghe nhån duyön đời trước và thæn thông tự täi của

Phêt, Phú Låu Na vui mừng thanh tịnh bäch Phêt rìng :

“Thø Tôn thêt là siöu tuyût, Ngài khòo lòo dùng vô số

phương tiûn nói pháp, cứu vớt chúng sanh. Chúng con

không thù nói høt công đức của Thø Tôn. Xin Ngài cho

biøt bổn nguyûn của chúng con”.

Phêt đáp : “Ở trong 90 ức Đức Phêt thuở quá khứ,

Phú Låu Na đã từng hộ trü, trợ tuyön chánh pháp Như Lai.

Ông là bêc nhçt trong những người nói pháp thuở đó,

thông suốt pháp KHÔNG, được bốn trý vô ngäi, nói pháp

thanh tịnh, đæy đủ thæn thông của Bồ tát.

“Người ta tưởng ông là Thanh vën, nhưng thực ông

dùng thån Thanh vën đù làm lợi ých vô lượng chúng sanh

trụ nơi đäo Vô thượng giác. Trong thời bây Đức Phêt quá

khứ cũng như thời của ta, Phú Låu Na cũng là người nói

pháp bêc nhçt. Và trong tương lai, ông cũng là bêc nhçt

nói pháp, thọ trü trợ tuyön chánh pháp của vô lượng chư

Phêt.

182

“Vü muốn tịnh thø giới Phêt, Phú Låu Na thường siöng

nëng giáo hóa chúng sanh. Læn đủ đäo Bồ tát, ông sô

thành Phêt hiûu là Pháp Minh. Thø giới tön Thiûn Tịnh, đçt

bìng bây báu, không có núi gò, khe suối, nhà bìng bây

báu. Người và trời giao tiøp được với nhau. Không có ba

đường dữ. Chúng sanh ở nước này do hóa sanh, không

có dåm dục. Thån chiøu ánh sáng, thæn thông tự täi, chý

niûm vững chíc, trý tuû sáng suốt, đ÷u dùng pháp hỷ thực

và thi÷n duyût thực. Bồ tát và Thanh vën đông vô lượng”.

1.200 A la hán nghe Phêt thọ ký cho Phú Låu Na, tự

nghÿ nøu họ được thọ ký như các đû tử lớn, thü thêt là sung

sướng biøt mçy. Đức Phêt biøt tåm niûm çy, li÷n læn lượt

thọ ký cho 500 vị A la hán, bít đæu là Tỳ kheo Ki÷u Træn

Như. Tçt câ đ÷u sô thành Phêt, đồng một hiûu là Phổ

Minh.

Được thọ ký xong, 500 La hán vui mừng đânh lú Phêt

và bäch rìng : “Từ trước đøn nay chúng con thường nghÿ

münh đã được diût độ, cho trý nhỏ của münh là đủ, là nhçt,

giống như một người nghño đøn chơi nhà bän. Sau bữa

tiûc, anh nghño nìm ngủ say. Chủ nhà lçy ngọc vô giá

cột vào vät áo bän, rồi bỏ đi. Tþnh dêy, anh này không biøt

trong münh có viön ngọc, đøn một nước khác, làm ën vçt

vâ. Ít låu sau, gðp läi bän cũ, thçy anh rách rưới khổ sở,

mới hỏi täi sao anh không dùng viön ngọc trong vät áo đù

kinh doanh sô được giàu có, sung sướng.

“Bäch đức Thø Tôn, chúng con cũng vêy, Thø Tôn

từng giáo hóa chúng con, từng gieo trồng cën lành cho

chúng con. Thø nhưng chúng con ngu si chîng biøt, vừa

được hưởng chút phæn Niøt bàn đã tự cho là đủ, không

cæu gü hơn. Nay chúng con mới biøt münh thực là Bồ tát,

183

được thọ ký thành đäo Vô thượng chánh đîng giác, lòng

rçt vui mừng”.

Lúc bçy giờ, A Nan và La Hæu La li÷n đânh lú, bäch

Phêt rìng : “Chúng con nghÿ münh cũng xứng đáng được

thọ ký. Chþ có Đức Như Lai là chỗ nương tựa của chúng

con. Chúng con quen biøt tçt câ trời người. A Nan là thị

giâ hộ trü pháp täng, La Hæu La là pháp tử. Nøu được thọ

ký thü lòng nguyûn cæu sô viön mãn”.

2.000 Thanh vën đang tu học cũng lú Phêt, bày tỏ

cùng một nguyûn cæu giống như A Nan và La Hæu La.

Đức Phêt bâo A Nan : “Đời sau ông sô thành Phêt

hiûu Sơn Hâi Huû Tự Täi Thông Vương Như Lai, Ứng cúng

Chánh đîng giác. Ông sô cúng dường 62 ức Phêt, hộ trü

täng pháp. Sau khi được Vô thượng Chánh đîng giác,

giáo hóa 20 ngàn ức hìng hà sa Bồ tát thành tựu đäo Bồ

đ÷. Thø giới của Đức Phêt Sơn Hâi Huû Tự Täi Thông Vương

tên là Thường Lêp Thíng Phan thanh tịnh, đçt bìng lưu ly.

Kiøp tön Diûu Âm Biøn Mãn.

“Đức Phêt Sơn Hâi Huû Tự Täi Thông Vương thọ mäng

vô lượng nghün muôn ức a tëng kỳ kiøp. Vô lượng Đức

Phêt ở mười phương đồng ngợi khen công đức của ông”.

8.000 Bồ tát mới phát tåm trong pháp hội đ÷u nghÿ

rìng täi sao hàng Thanh vën läi được thọ ký, trong khi các

ông chưa h÷ nghe các Bồ tát lớn được như vêy. Đức Thø

Tôn biøt tåm niûm của các Bồ tát, li÷n bâo rìng : “Ta và A

Nan cùng phát tåm Vô thượng chánh đîng giác từ thời

đức Phêt Không Vương. A Nan thường ưa học rộng, còn

ta siöng nëng tu hành, cho nön ta đã được Vô thượng

giác. Còn A Nan theo bân nguyûn hộ trü täng pháp của ta.

Trong tương lai ông tiøp tục hộ trü täng pháp của chư Phêt,

giáo hóa thành tựu các Bồ tát. Bổn nguyûn của ông như

184

thø nön được thọ ký tương ưng”. A Nan vui mừng, nhớ läi

täng pháp của vô lượng ngàn muôn ức Phêt quá khứ và

nhớ câ lời thû nguyûn của münh.

Đức Phêt nói với La Hæu La : “Ông sô cúng dường chư

Phêt nhi÷u như vi træn của 10 thø giới và thường làm

trưởng tử của các Đức Phêt. Ông sô thành Phêt hiûu là

Đäo Thçt Bâo Hoa. Thø giới Phêt Bâo Hoa trang nghiöm,

kiøp số thọ mäng, giáo hóa đû tử, chánh pháp, tượng

pháp cũng giống như của Đức Phêt Sơn Hâi Huû Tự Täi

Thông Vương và sau sô được Vô thượng Chánh đîng

giác”.

Sau đó, Phêt nhên thçy 2.000 Thanh vën hoàn toàn

thanh tịnh, một lòng hướng v÷ Phêt. Ngài li÷n nói với A

Nan : “Tçt câ những vị này sô cúng dường chư Phêt đông

như vi træn trong 50 thø giới, cung kýnh hộ trü pháp täng.

Sau cùng ở các nước trong mười phương, mỗi người đ÷u

thành Phêt, đồng một hiûu là Bâo Tướng Như Lai, sống låu

một kiøp. Thø giới trang nghiöm, Thanh vën, Bồ tát, chánh

pháp, tượng pháp đ÷u đồng nhau”. Được Phêt thọ ký,

các vị hữu học và vô học vui mừng như được rưới cam lồ.

II. GIÂI THÍCH

Khi Phêt nói xong dụ Hóa Thành, chþ rõ nhån duyön

của các đû tử đã tu hành theo Phêt từ thời Phêt Đäi

Thông Trý Thíng đøn nay, gợi nhíc các Ngài nhớ läi từng

kiøp quá khứ. Đức Phêt đã từng düu dít, nång các Ngài

đøn quâ vị Hi÷n Thánh ngày nay.

Các Ngài høt sức ngäc nhiön, vui mừng, câm động.

Dén đæu là Phú Låu Na và 500 La hán hiùu được Niøt bàn

của các Ngài chứng đíc trước kia thành tựu nhờ nương

uy lực Phêt. Và từ đåy v÷ sau, trön lộ trünh tiøn đøn Vô

185

thượng giác, phâi tu Bồ tát hänh, xâ kỷ vị tha, tự täo

phước đức đù trang nghiöm thån tåm, quốc độ.

Thçu rõ được ý thức và khâ nëng thực tu thực chứng

của các vị này, trước tiön Phêt thọ ký cho Ngài Phú Låu

Na thành Phêt hiûu Pháp Minh. Ngài mang tåm niûm nhu

hòa nhén nhục rộng lớn, vượt chông gai nguy hiùm đù

hoìng truy÷n chánh pháp Như Lai tồn täi mãi trön thø

gian, làm lợi läc chúng hữu tünh. Ngài thành Phêt ngay täi

cõi Ta bà sóng gió ác trược.

Làm giáo chủ cõi Ta bà, một nước toàn người hung

dữ nghño đói. Nhưng Đức Phêt läi xác định khi Phú Låu Na

thành Phêt, quốc độ của Ngài rçt đðc thù, người với trời

giao tiøp nhau. Đi÷u khiùn được trời người mang hai bân

chçt hoàn toàn trái ngược nhau cùng chung sống là một

viûc khó thực hiûn. Người trời không giao tiøp được vü còn

ở trünh độ thçp, nhưng nång độ cao sô giao tiøp được.

Hay đó là cốt lõi mà Phêt muốn däy rìng trön chån lý,

bân thù là một.

Khi chưa tu, Phêt giống như ta. Sau quá trünh gọt dũa

thån tåm hoàn toàn trong säch, Phêt tiøp cên chư Thiön,

thuyøt pháp cho chư Thiön nghe là pháp Bçt Nhị Ngài nói

trong kinh Duy Ma. Ý này nhíc nhở chúng ta nøu thực là

méu người đäo đức và tri thức cao, sống với bçt cứ ai

cũng được, không phâi ở vị trý cao, rồi sống cách biût

người. Ngoài ra, những người ở trong nước của Phú Låu

Na có lục thông, tam minh, tứ vô ngäi biûn, täo thành một

nước thực sự vën minh hoàn toàn an lành thanh tịnh.

Phæn lớn các xã hội hiûn nay không bünh an vü thiøu

khâ nëng nhên thức, gåy ra tội lỗi, tự tçn công nhau, tiöu

diût nhau. Còn ở thø giới của Phêt Pháp Minh, mọi người

đ÷u có tam minh : túc mäng minh, thiön nhãn minh, lêu

186

tên minh. Nghÿa là con người có khâ nëng nhün diún biøn

của münh và người suốt chi÷u dài lịch sử từ quá khứ kòo

dài đøn hiûn täi một cách chýnh xác rõ ràng. Nhờ đó,

väch ra hướng đi tương lai đúng đín và đưa đøn køt quâ

không sai læm.

Ngoài ra, đời sống của người ở thø giới Pháp Minh

Như Lai còn được trang bị bìng lục thông. Mọi người hiùu

lòng nhau, tự câm thông với nhau, không cæn yöu cæu,

đòi hỏi. Mọi thíc míc èn khúc tự xóa tan. Biøt tçt câ và

làm được tçt câ, làm gü còn tranh chçp xung đột.

Thø giới Phêt của Ngài Phú Låu Na không ở nơi xa

xëm nào, Tịnh độ ở ngay đåy và được hünh thành xåy

dựng bìng những con người đoän säch vô minh. Đôi tay

và khối óc của họ siöu tuyût gọi là tam minh và lục thông.

Hay đó là mô hünh thø giới lý tưởng của kinh Pháp Hoa đ÷

ra cho người muốn kiøn täo nước Phêt phâi có bân chçt

Bồ tát.

Sau khi thọ ký cho Phú Låu Na, Phêt thçu rõ tåm träng

của La hán trong chúng hội. Họ cũng đang mong mỏi

được thành Phêt và phát nguyûn tiøp tục đi trön lộ trünh

của Phú Låu Na. Ngài li÷n thọ ký cho 1.200 vị La hán, đứng

đæu là Ki÷u Træn Như và kø tiøp 500 La hán thành Phêt hiûu

Phổ Minh.

Các vị này bừng tþnh, høt sức vui mừng nói lön tåm

niûm của münh, vý như một người say nghño khổ được bän

cho viön ngọc. Nhờ có hät chåu, các Ngài đøn với Phêt,

nghÿa là tåm Phêt và tåm La hán đồng một thù. Nhưng vü

thọ sanh läi, mang ngũ çm thån, bị vô minh ngën che, họ

quön mçt, nön cứ ngỡ mới gðp Phêt và tu trong hiûn đời,

rồi sợ khổ muốn an trụ Niøt bàn. Nhưng nghe xong thý dụ

187

Hóa Thành, biøt münh kỳ thực đã phát tåm bồ đ÷ và đã

được Phêt thọ ký trong quá khứ.

Đức Phêt cũng xác định trong phèm Hóa Thành dụ

rìng Ngài đã từng giáo hóa các vị này khi còn là Sa di Bồ

tát ở thời Đức Phêt Đäi Thông Trý Thíng. Tåm Bồ đ÷ Phêt đã

gieo trồng nơi tåm các La hán, däy các vị này pháp trau

giồi đức hänh đù thành tựu công đức của Bồ tát, hưởng

phước läc thực của chýnh münh, không phâi nương nhờ vị

Đäo sư mãi.

Nhưng họ như người say sau buổi tiûc không hay biøt

gü câ, nhêp vào sông mö chơi vơi trong sanh tử. Nay gðp

läi Phêt, Ngài chþ cho Phêt tánh có sïn giống như hät

chåu cçt trong chòo áo mà läi cam tåm làm thuö mướn.

Trâi qua vô lượng kiøp, họ mang thån nghño khổ, không

biøt sử dụng viön ngọc vô giá.

Hät chåu có, Phêt tánh hay bân tåm thanh tịnh có,

chþ cæn mài dũa cho sáng. Thù nghiûm Bồ tát hänh, dçn

thån vào đời, đoän høt phi÷n não træn lao, sô minh tåm

kiøn tánh. Các vị La hán chợt bừng tþnh, chơn tåm lưu lộ,

thçy được quãng đường tu hành thọ trü chánh pháp với

Phêt từ quá khứ, không khác hänh nguyûn Bồ tát mà Phêt

däy ngày nay. Các Ngài hồi tåm và phát nguyûn tiøp tục

lộ trünh vị tha vô ngã, được Phêt bâo chứng thành Phêt.

Vý dụ hät chåu cũng nhìm chþ rõ mục tiöu Đức Phêt

ra đời mở ra cho chúng ta thçy Phêt tánh ti÷m èn trong

tçt câ mọi người. Ai cũng có bân tåm sáng suốt, nøu biøt

cách sử dụng, cũng đät đøn toàn nëng toàn giác như

Đức Phêt.

Riöng đối với chúng ta, tuy còn nhi÷u buồn phi÷n, vô

minh còn ngën che, thành quâ tu hành chưa đät được

bao nhiöu. Nhưng chúng ta tự phát tåm tüm đường tu

188

hành, dù sanh trong đời mät pháp, không gðp Phêt, vén

cố gíng dùng pháp Phêt trang nghiöm tåm hồn. Đi÷u

này chứng tỏ Phêt cũng đã thọ ký cho chúng ta rồi.

Chúng ta đã có hät chåu trong lòng, hay có sïn Phêt

tánh, chþ cæn tu hành trau giồi cho Phêt tánh hiùn hiûn. Trý

tuû phát sanh đøn đåu, Thánh tài theo đøn đó. Hiùu theo

ngày nay, giống như tài nguyön có sïn trong lòng đçt. Tùy

trünh độ, khâ nëng khoa học cao thçp, sô khai thác sử

dụng được tài nguyön thiön nhiön lợi läc khác nhau.

Nhược bìng chúng ta an phên với con người đæn độn,

không chịu học hỏi, động não cho trý tuû phát sanh, thü

muôn đời ôm kho báu trong tay mà vén chịu nghño đói.

Sau đó, Phêt thọ ký cho Ngài A Nan và La Hæu La

cùng 2.000 đû tử Thanh vën gồm những người đang tu

học và đã hoàn tçt viûc tu học. Viûc thọ ký cho 2.000 vị

chưa đíc quâ La hán cũng là một viûc đáng suy nghÿ

trong thời phong kiøn, báo hiûu thời điùm Phêt nång tæm

nhün mọi người cho tiøp cên chån lý mới phô bày sự thêt

này.

Các học giâ thường xøp loäi Phú Lâu Na, A Nan và

La Hæu La thuộc hàng hä cën, nghe giáo lý và thý dụ

không hiùu, phâi nương theo nhån duyön đù vào đäo.

Nhên xòt này không đúng. Nøu Phú Låu Na, A Nan và La

Hæu La thuộc hàng hä cën, täi sao các Ngài được thọ ký

thành Phêt quâ vị lớn hơn những vị thượng cën và trung

cën trước ?

Theo tôi, Phêt biût ký cho Ngài Phú Låu Na, A Nan, La

Hæu La và thọ ký chung cho 500 vị La hán và 2.000 Thanh

vën đang tu học. Riöng đối với Phú Låu Na, A Nan, La Hæu

La, Phêt xác định rìng hàng trời người tưởng họ là Thanh

vën, nhưng thực sự họ là Bồ tát lớn.

189

Phú Låu Na đã từng là đäi pháp sư trong thời 7 Đức

Phêt quá khứ. A Nan là pháp lữ với Đức Phêt Thých Ca từ

thời Phêt Không Vương. Nøu cën cứ vào nội dung kinh,

không thù phån chia các vị này thuộc hàng thượng, trung,

hay hä; nhưng phâi xøp từ Tiùu thừa sang thông giáo

Quy÷n thừa, đøn biût giáo Đäi thừa và sau cùng là viön

giáo Thượng thừa.

Thêt vêy, phæn nhi÷u Phêt chö trách hàng Thanh vën

đù chuyùn tåm họ sang Đäi thừa. Mở đæu ta thçy Xá Lợi

Phçt nương theo pháp Tịnh độ, tu hành hướng tåm v÷ cõi

Tåy phương. Vü thời đó, hàng ngoäi đäo tu pháp sanh v÷

cõi Trời, nön Phêt tùy theo phương tiûn chþ họ cânh giới

Tåy phương trang nghiöm hơn. Đåy là phæn thông giáo

Quy÷n thừa, Xá Lợi Phçt được thọ ký thành Phêt.

Chuyùn sang phæn biût giáo Đäi thừa, với bốn vị đäi

đû tử được thọ ký. Ngài Tu Bồ Đ÷ giâi pháp KHÔNG đû

nhçt, Mục Ki÷n Liön thæn thông đû nhçt, Ca Diøp đæu đà

đû nhçt, Ca Chiön Diön biûn tài bêc nhçt.

Đøn phæn Viön thừa, đðc biût khác hơn. Các vị này

không phâi thuộc ngoäi đäo chuyùn sang Phêt giáo như

Xá Lợi Phçt, hay Ca Diøp, Mục Ki÷n Liön v.v„ Hoðc chþ là

bêc đồng chơn nhêp đäo trong hiûn kiøp, mà là những

người đã từng theo Phêt từ nhi÷u đời trước, tu hành thuæn

Bồ tát đäo. Đó là Phú Låu Na, A Nan và La Hæu La lãnh

đäo ba têp đoàn lớn của Phêt giáo. Ba vị này b÷ ngoài

hiûn tướng bünh thường, nhưng bön trong đæy đủ hänh Bồ

tát. Chúng sanh có nhi÷u nghiûp thü Bồ tát thị hiûn hänh

tương ưng đù dén dít chúng. Ta đơn cử lön 5 hänh tiöu

biùu như sau :

190

1- Thánh hänh - Bồ tát bön ngoài trông tæm thường,

sống chung với chúng đang tu học, tùy theo trünh độ của

họ, các Ngài dùng phương tiûn dén dít chúng, nhưng

bön trong giữ hänh trong säch bêc nhçt.

Dưới cái thçy của phàm phu, có những viûc Bồ tát

làm không đúng, không tròn giới hänh. Tuy nhiön, vü thực

sự phát xuçt từ tåm thanh tịnh, các Ngài vén đủ tam tụ

tịnh giới và chứng đíc Kim Cang Bâo giới.

Hành đäo thay thø Phêt, diún nói tçt câ pháp, các

Ngài vén luôn sống trong thi÷n định, không bị hoàn cânh

chi phối. Vý như sen nở trong bùn không bị nhiúm ô, hôi

tanh. Các Ngài thành tựu được những viûc vượt hơn

người, sử dụng trý tuû høt sức lợi ých cho chúng đương cơ

và hêu thø. Tçt câ pháp của Phêt däy Bồ tát, các Ngài

thçu hiùu và thåm nhêp trọn võn. Tåm các Ngài luôn trụ

trong đäi thi÷n định và liúu giâi được täng bý yøu của Như

Lai.

Bìng nhãn quan thçu tột chån lý såu xa, các Ngài

tùy cën tánh của người mà giáo hóa, nhìm trưởng dưỡng

tåm bồ đ÷ và sinh mäng tương tục của Bồ tát cho họ.

Điùn hünh như Phú Låu Na là người thuyøt pháp bêc nhçt.

Ngài đæy đủ tài đức, giữ trọn võn Thánh hänh, an nhiön tự

täi thuyøt pháp ở nơi hung dữ nhçt. Và hàng ngoäi đäo

không xåm häi được Ngài, đù sau cùng Ngài đưa họ quay

v÷ Phêt đäo.

Ngài cũng là người thuyøt pháp bêc nhçt nơi 90 ức

Đức Phêt quá khứ và vị lai. Đức Phêt cho biøt Phú Låu Na

đã hộ trü pháp täng của 7 Đức Phêt quá khứ. Ý này gợi lön

cho chúng ta thçy rìng mỗi người sanh trön cuộc đời,

đóng những vai khác nhau. Nhưng chúng ta phâi nhün kỹ

191

lòng họ, b÷ ngoài giống nhau nhưng bön trong hàm chứa

khác biût quan trọng.

Đức Phêt nång tæm nhün của chúng ta, chþ cho thçy

b÷ trong tåm hồn, sô nhên ra Phú Låu Na là Bồ tát. Ngài

thông minh biûn bác, thuyøt pháp bêc nhçt vü đã có quá

trünh tu hành ở 7 Đức Phêt quá khứ.

Nói chung, mọi người hiûn hữu trön cuộc đời như thø

nào, đ÷u do nghiûp nhån quá khứ täo thành. Nøu mang

ác nghiûp đời trước nhi÷u, ai thçy cũng khinh ghòt. Hoðc

hiûn đời, đi÷u gü ta cũng không biøt là do nhi÷u đời ở trong

địa ngục hay từ ba đường ác thọ sanh läi. Có người sinh ra

bân chçt thông minh, có lòng từ, không ham ưa danh lợi.

Đåy là những người có cën lành, có đi÷u kiûn mau thành

Phêt.

Những đû tử nhên lãnh được ý Phêt, nhờ có yøu tố

bồ đ÷, hät nhån thành Phêt. Điùm này Đức Phêt nhçn

mänh người nào có hät nhån thành Phêt mới thành Phêt.

Đøn đåy, Ngài xác định häng xiùn đ÷ là người không tin

Phêt, không thù nào thành Phêt.

Kø đøn, Phêt thọ ký cho A Nan thành Phêt hiûu Sơn

Hâi Huû Tự Täi Thông Vương Như Lai, một vị Phêt có trý tuû

như trời cao bù câ. Vü Ngài A Nan là bêc đa vën đû nhçt,

nön thành Phêt với køt quâ tçt yøu vÿ đäi như vêy.

Đức Phêt cho biøt Ngài A Nan không phâi mới phát

tåm trong kiøp này. Ngài phát tåm bồ đ÷ đồng một lượt với

Phêt Thých Ca từ thời Phêt Không Vương. Chúng ta hiùu có

một Đức Phêt Không Vương thực cũng được. Hoðc đồng

phát tâm ở Phêt Không Vương là đồng với Phêt Thých Ca ở

bân thù hay bân tåm. Nhưng trön mðt sanh diût của hiûn

tượng có sanh thån Phêt Thých Ca và A Nan khác nhau.

192

Ngoài ra, Phêt mượn cåu chuyûn A Nan cùng phát

tåm bồ đ÷ với Ngài cũng đù chþ cho thçy rìng chơn tåm

mọi người có từ vô thþ. Ta và Phêt đồng một thù tánh sáng

suốt, nhưng Đức Phêt giác ngộ giâi thoát, biøt sống với

tánh sáng suốt. Còn ta tự rời bỏ chơn tánh, đành phâi

chçp nhên nổi trôi đau khổ.

Cùng phát tåm từ Phêt Không Vương hay từ trý tuû

Bát Nhã trön däng thù tánh chưa phån chia Thánh phàm,

chơn vọng, A Nan thü ưa học rộng, còn Thých Ca siöng

nëng tinh tçn tu hành. Siöng nëng tinh tçn mài dũa tåm,

đào luyûn tinh thæn cho trong säch đù trở v÷ bân tánh

sáng suốt, nön sớm thåm nhêp bù KHÔNG, vào pháp tánh.

Vü vêy, Phêt biøt tçt câ không sai sót, biøt đủ câ hai däng

bân thù và hiûn thực.

A Nan ưa học rộng, nghÿa là phát triùn hiùu biøt v÷

hiûn tượng, ôm chðt vọng kiøn, xa rời bân tánh, biøt nhi÷u

phi÷n não nhi÷u. Tu hành chúng ta cæn lưu ý điùm này. Khi

chúng ta lượm lðt hiùu biøt của cuộc đời nhòt vào đæu óc,

biøt tçt câ mà trở thành người mù ở thêt tướng các pháp.

Biøt qua kinh nghiûm nön hoàn toàn đánh mçt trực giác.

Chúng ta càng đi theo con đường huån têp tri kiøn

kiùu này, càng giống kó nçu cát muốn thành cơm, nói gü

cũng giỏi, nhưng cuộc sống không thù hiûn chút phæn

giâi thoát. Nghiûp và phi÷n não càng nhi÷u, bân tåm ta

càng lu mờ. Từ đó, ta chþ lóng nghe tiøng nói ai oán đau

khổ của træn thø, đem đðt vào lòng. Và cứ như vêy tåm

chúng ta läi mờ thöm trước chån lý.

A Nan phát tåm từ thời Phêt Không Vương là từ Pháp

thån vô thþ vô chung của Bồ tát ở bân thù, mới được thọ ký

thành Phêt lớn hơn các Phêt phương tiûn trước kia và câm

thành thọ mäng vô cùng tên. Nói cách khác, nương nhân

193

duyön cën lành đù trở v÷ bân tåm thanh tịnh thành Phêt,

không phâi thành một ông Phêt mới lä nào, mà vốn dÿ ta

đã là Phêt. Thọ ký này chýnh là thọ ký Pháp thån, không

phâi thọ ký sanh thån.

Đức Phêt thọ ký theo thứ bêc, từ thçp lön cao, đù

cuối cùng mở ra cho chúng ta thçy sự bünh đîng trön

chơn tánh. Và sự thọ ký chån thêt, có giá trị cao tột là thọ

ký Pháp thån, bìng cách đưa ra hünh ânh Phêt Thých Ca

và A Nan đồng phát tåm ở Đức Phêt Không Vương, nghÿa

là đồng thù tánh bünh đîng.

Từ thù tánh có sïn mà phát tåm cũng được diún tâ

dưới däng lau säch gương đóng bụi. Đó là cách tu thi÷n

của Thæn Tú. Gương vý cho tåm, bồ đ÷ vý cho thån. Hành

giâ lo tu dưỡng cåy bồ đ÷, tự täo phước đức, làm lợi ých

cho người, gia công lau chùi tåm gương cho sáng, cæu

học đù mở mang hiùu biøt. Khi tåm gương và cåy bồ đ÷

phát triùn hoàn toàn, hành giâ đät quâ vị Phêt. Hành trü

như vêy, hành giâ đi theo con đường phương tiûn hay

tiûm tu, phæn phá vô minh phæn chứng Pháp thån.

Ngược läi, pháp tu của Huû Nëng đốn ngộ, minh tåm

kiøn tánh thành Phêt, không cæn hä thủ công phu. Hành

giâ thành tựu pháp hoàn toàn bçt ngờ. Chþ hàng thượng

cën mới biøt được thành quâ này. Tuy họ vén mang thån

phàm phu, nhưng quán sát kỹ bön trong thçy chơn tåm

trong sáng. Như Phêt Thých Ca bìng Phêt huû, nhün thçy A

Nan dù chưa đíc quâ La hán, mà cốt lõi bön trong là

Phêt.

Đức Phêt Thých Ca thçy được mới thọ ký. Sự thọ ký

không mang ý nghÿa ban cho. Bìng trý tuû của Ngài thçy

đû tử thø nào thü nói cho biøt. V÷ sau gọi là cæu çn chứng

của Thi÷n sinh đối với Thi÷n sư. Thi÷n sinh nhờ Thi÷n sư xem

194

đi÷u münh hiùu trön bước đường tu chứng có bị läc ra ma

sự hay không. Nøu thực tu ngộ bân tåm, các pháp thø

gian không chi phối hành giâ, tham sån phi÷n não hoàn

toàn víng lðng. Hành giâ sống dưới däng chơn tåm thực

sự.

Ngoài Phú Lâu Na, A Nan, trong hàng Thanh vën còn

có La Hæu La tiöu biùu cho Thánh hänh. La Hæu La lãnh đäo

một têp đoàn tró gồm 1.000 vị đã hoàn tçt viûc tu học.

Ngài tu mêt hänh đû nhçt, thường täo môi trường thử

thách cho các người đồng tu đù họ vượt qua và thành

tựu pháp.

2 - Phäm hänh thanh tịnh - Bồ tát dù đæy đủ phước

läc thø gian, lòng vén thuæn thanh tịnh. Các Ngài vào

træn thø cứu độ chúng sanh, khởi đäi bi tåm düu dít họ ra

khỏi bù khổ. Các Ngài mang tåm niûm nhêp vào træn lao,

sống lën lóc trong cuộc đời, không bị đời làm ô nhiúm,

luôn là biùu tượng mô phäm cho người noi theo, thù hiûn

trọn võn tư cách sứ giâ Như Lai. Điùn hünh như Phú Låu Na,

A Nan, La Hæu La. Câ ba tướng hâo, thông minh và hoàn

cânh vêt chçt sung túc. Phú Låu Na xuçt thån từ giai cçp

trưởng giâ, A Nan con của Học Phän Vương, La Hæu La là

cháu Tịnh Phän Vương. Có thừa nëm món dục của træn

gian, ba vị này thân nhiön từ bỏ tçt câ. Với tåm høt sức

thanh tịnh, các Ngài nương theo Phêt tu hành hướng v÷

quâ vị Vô thượng chánh đîng giác.

Ngài Phú Låu Na luôn nghÿ đøn giân dị hóa kinh Phêt

đù mọi người hiùu được, thù hiûn vào cuộc sống, phát huy

phước đức và trý tuû. Ngài A Nan mang hänh nguyûn kiøt

têp giáo pháp cao quý của Đức Thø Tôn, lưu truy÷n cho

chúng sanh làm kim chþ nam, thåm nhêp Phêt huû.

195

3 - Thiön hänh - Ba vị này hiùu cùng tột thêt tướng

các pháp, không bị đi÷u kiûn vêt chçt, thiön nhiön, nội

giới và ngoäi giới chi phối. Các Ngài là Bồ tát thị hiûn

Thanh vën, hành đäo hoàn toàn tự täi, có khâ nëng

chuyùn chướng ngäi khó khën thành phương tiûn truy÷n

đäo tốt nhçt, đæy đủ tư cách làm thæy mọi người.

Đức Phêt xác định ngoài Như Lai ra, không ai hiùu

được viûc làm của các vị này. Đức Phêt thọ ký cho Phú

Låu Na không cæn qua thø giới nào thành Phêt, mà biøn

cõi Ta bà thành thø giới an vui.

Bồ tát thành tựu được thiön hänh, thçy rõ tçt câ vêt

chýnh xác, giống như dùng đôi mít khoa học, không còn

vướng míc tünh câm và tham vọng. Các Ngài có trý tuû

siöu viût, lý giâng những pháp khó hiùu bìng mọi cách

cho chúng sanh tin phục và thuên theo. Ngoài ra, trön

bước đường truy÷n bá giáo lý Như Lai, các Ngài am tường

và sử dụng được nhi÷u ngôn ngữ khác nhau của chúng

sanh.

Đối với chúng sanh ưa thých ngh÷, cæn học ngh÷, Bồ

tát phâi biøt và däy được tçt câ ngành ngh÷ trön thø gian.

Điùn hünh như vào thời Lý, Ngài Nguyún Minh Không là tổ

đúc đồng, Ngài còn là tổ thợ mộc, tổ ngh÷ thuốc, chữa

bûnh cho Lý Thæn Tông và được phong Quốc sư. Hoðc

Thi÷n sư Vän Hänh là tổ ngành kiøn trúc, cũng như đóng vai

trò cột trụ xåy dựng nội chýnh cho nhà Lý. Tóm läi, các Bồ

tát hiûn hữu trön cuộc đời, chþ đù giâi quyøt mọi nhu cæu

cho chúng sanh, đæy đủ trọn võn tư cách người con Phêt

trön thø gian.

4 - Anh nhi hänh - Tuy ba hänh trön đæy đủ, Bồ tát vén

sống bünh dị như những người bünh thường, không phô

196

trương tài nëng, người khác tưởng họ kòm dở. Tuy đóng

vai nhỏ, họ giâi quyøt được tçt câ viûc của người lớn.

Điùm này gợi nhíc hành giâ thçy rõ Bồ tát sống

ngược läi thø nhån phàm tünh. Người đời thực sự tài nëng

không đøn đåu, mà lúc nào cũng thých làm lớn. Bồ tát

hành đäo hoðc tự làm hoðc chþ gợi ý cho người làm, tüm

mọi cách giúp người đồng tu. Trông Bồ tát ngåy thơ, hi÷n

lành như tró thơ, nhưng hướng dén được người lớn. Vü các

Ngài đã hoàn toàn chứng pháp gọi là nội bý ngoäi hiûn.

La Hæu La khi v÷ têp đoàn Sa di, cũng sống như Sa di.

Bön ngoài không täo hänh gü đù được cung kýnh như các

vị khác từ ngoäi đäo chuyùn sang. Ngoài ra, Ngài Vën Thù

Sư Lợi hay Phổ Hi÷n Bồ tát cũng là biùu hiûn của anh nhi

hänh được gọi là đồng tử Thiûn Tài. Dù đủ tài đức võn

toàn của một vị đäi Bồ tát, các Ngài sống trön cuộc đời,

tåm høt sức trong tríng, không so đo suy týnh hoðc vướng

míc phâi tåm kiöu män của một người giỏi cứu nhån độ

thø. Đức hänh các Ngài càng cao, tåm các Ngài càng

khiöm tốn, luôn phụng sự chúng sanh với tçt câ chån tünh.

5 - Bûnh hänh nghÿa là thị hiûn nghiûp hänh. Sự thêt

Bồ tát Pháp thån đã giâi thoát, đã cít đứt tçt câ phi÷n

não trön cuộc đời; nhưng Bồ tát hiûn hữu đù cứu độ

chúng sanh, nön phâi mang thån đồng nghiûp, đồng

hänh với chúng. Tiöu biùu cho hänh này là Bồ tát Duy Ma

Cêt.

Riöng trong hàng Thanh vën, Phêt xác định Ngài Phú

Låu Na, A Nan, La Hæu La chung sống với người tæm thường,

ham ưa pháp Tiùu thừa và hiûn đủ nghiûp giống họ. Từ đó,

các Ngài tu hành chứng quâ A la hán, trở thành người siöu

viût kiùu méu, trời người đ÷u cung kýnh. Nhờ vêy, các Ngài

có đi÷u kiûn däy họ rìng xưa kia các Ngài cũng mang

197

tåm niûm như họ, nhưng biøt nương pháp Như Lai, đät

được quâ vị cao quý.

Ngài A Nan thị hiûn tu rçt dở. Dù sống gæn Phêt, được

coi là đa vën bêc nhçt vén không đíc quâ A la hán,

nhìm trçn át tåm cao män của hàng học thức thời çy.

Ngài hơn họ bội phæn, là con Học Phän vương, được

người trý thức kýnh nù. Họ nghe lời Ngài, nön không sanh

tåm kiöu ngäo đối với người khác.

Riöng tôi, thuở còn đi học thường nghÿ chþ thých sống

với người ngang bìng trünh độ tu học với münh. Sống

chung với người khác trünh độ, tôi câm thçy mût quá ! Tuy

nhiön, đọc kinh Pháp Hoa, câm được hänh nguyûn của

Ngài A Nan hiûn thån vào chúng Thanh vën, sống cùng

người trünh độ thçp đù giáo hóa họ, tôi li÷n đổi tåm niûm.

Không tüm bän với người ngang bìng hay hơn tôi, mà đøn

với tçt câ mọi người nøu họ chçp nhên được tôi đù giúp

đỡ họ.

Bước theo dçu chån Bồ tát tçt yøu phâi như vêy.

Ngược läi, chúng ta mới khá, li÷n xem người không ra chi,

không phâi là đäo, không phâi là người giỏi. Người giỏi thü

phâi sống được với mọi người, mới giỏi thực.

Chúng ta học hänh A Nan thçy rõ Ngài ním giữ täng

pháp bý mêt của chư Phêt ba đời, mà vén sống bünh

thường, thêm chý không đíc đäo, chþ chứng tam quâ, còn

quâ cuối cùng không chứng. Đi÷u này gợi ý cho thçy

hänh nguyûn lưu nghiûp đù giáo hóa chúng sanh của Bồ

tát ở Ta bà.

Ngoài ra, A Nan còn mang hänh nguyûn lớn, không

ưng trụ Niøt bàn. Ngài phát nguyûn làm thị giâ cho Phêt

đù kiøt têp kinh điùn, duy trü sự sống còn của giáo pháp.

Ngày nay giáo pháp vô thượng của Phêt còn lưu truy÷n

198

cho chúng ta thọ trü đọc tụng là nhờ công đức lớn của

Ngài, một vị Bồ tát hiûn thån trön cuộc đời soi đường cho

chúng ta bước vào thø giới chư Phêt.

Mỗi khi nân chý sờn lòng trong viûc tu hành, chúng ta

tưởng nhớ đøn Ngài, vội sửa đổi tåm tánh và thù hiûn

pháp mæu vào đời sống tu hành, nối gót Ngài trön bước

đường làm räng danh giáo pháp Như Lai.

Với viûc làm bçt khâ tư nghü như vêy, A Nan đã tròn đủ

tư cách của một Đức Phêt, nhưng thị hiûn làm vị Thanh vën

bị Ma Đëng Già dụ dỗ đù täo nhån duyön cho Phêt giáo

hóa các Tỳ kheo chùnh mâng viûc tu hành, không trau giồi

giới đức.

Ngoài ra, trön đường hành đäo, Ngài Phú Låu Na đã

thị hiûn bûnh hänh độ được 500 vị A la hán trở thành

quyøn thuộc của Ngài. Khi 500 vị này đøn chçt vçn, Ngài

cáo bûnh không tiøp và đã câm hóa được họ mà không

cæn tranh cãi.

Bồ tát trang nghiöm thån tåm bìng nëm hänh nói

trön, bước vào træn lao thị hiûn cùng nghiûp với chúng

sanh, læn hồi dén dít họ ra khỏi rừng rêm tà kiøn. Thêm chý,

thị hiûn thành người tội lỗi như Ma Đëng Già cũng đíc

quâ A la hán, làm gương sáng khuyøn khých những người

tội lỗi khởi tåm tu têp.

Giáo đoàn của Đức Phêt đã dung hóa được mọi giai

cçp xã hội từ vua đøn Sa môn, Bà la môn. Dưới nhãn quan

của hành giâ Pháp Hoa, lịch sử Đức Phêt và sự truy÷n bá

của giáo đoàn không phâi chþ giân dị như vêy. Bìng ni÷m

tin và suy tư, chúng ta câm nhên được mục tiöu ra đời

của các vị đû tử Phêt. Những người này nguyûn sanh ra

cùng một thời với Phêt trong tư thø quyøn thuộc đù trợ

hóa Ngài trön bước đường hành đäo. Nhån duyön liön hû

199

giữa họ và Phêt đã có từ nhi÷u đời và thay hünh đổi däng

dưới tçt câ khýa cänh trong mọi cânh giới.

Ngoài chúng Thanh vën hành đäo với Đức Phêt ứng

thån, còn có Báo thån Phêt, mà quyøn thuộc là lục vän

hìng hà sa Bồ tát và Hộ pháp long thiön. Chýnh quyøn

thuộc siöu hünh này duy trü sự tồn täi của chánh pháp.

Viûc làm bçt khâ tư nghü của Ngài Phú Låu Na, A Nan,

La Hæu La, được Phêt tán thán rìng chþ có Phêt mới thçu

hiùu được. Vü vêy, quâ vị Phêt thọ ký cho các Ngài cao

hơn các vị trước, quốc độ trang nghiöm đðc biût và thọ

mäng đøn vô số kiøp.

Phẩm 10

PHÁP SƯ

I. LƯỢC VĂN KINH

Đù däy 80.000 Bồ tát, Đức Thø Tôn nói với Bồ tát Dược

Vương rìng : “Trong đäi chúng gồm Thiön long bát bộ, Tỳ

kheo, Tỳ kheo Ni, Ưu bà tíc, Ưu bà di, người cæu Thanh

vën, cæu Bồ tát hay Phêt đäo, bçt cứ ai ở trước Phêt,

nghe một cåu, một bài kû kinh Pháp Hoa, cho đøn một

niûm tùy hỷ, ta đ÷u thọ ký cho thành Vô thượng đîng

giác.

“Sau khi Như Lai diût độ cũng vêy, nøu có người nghe

kinh Pháp Hoa một cåu, một bài kû cho đøn một niûm tùy

hỷ, ta cũng sô thọ ký thành Vô thượng chánh đîng giác.

“Nøu có người thọ trü, đọc tụng, giâng nói, biön chòp

kinh Pháp Hoa, phâi biøt người này đã thành tựu đäi

nguyûn. Vü thương nhån gian mà sanh läi cuộc đời.

200

“Nøu có người hỏi trong đời vị lai, chúng sanh nào sô

thành Phêt. Phâi nói rìng những người vừa kù trön sô

thành Phêt.

“Chö míng Phêt còn nhõ tội hơn chö míng người

đọc tụng kinh Pháp Hoa. Công đức ca ngợi Phêt không

bìng công đức khen ngợi người trü kinh Pháp Hoa.

“Trong vô lượng kinh của ta nói, kinh Pháp Hoa khó

hiùu, khó tin nhçt. Vü đó là kho tàng bý yøu của chư Phêt,

được chư Phêt giữ gün, chưa từng đem ra giâng däy. Vü

vêy, không nön truy÷n trao kinh này một cách bừa bãi.

Như Lai täi thø, kinh này còn bị oán ghòt, huống là sau khi

Như Lai diût độ.

“Sau khi Như Lai diût độ, người nào thọ trü, đọc tụng,

biön chòp, cúng dường, giâi nói, người çy được Như Lai

lçy y trùm cho, được chư Phêt ở phương khác hộ niûm.

Người çy có đức tin lớn, chý nguyûn vững, cën lành såu.

Người çy được cùng Như Lai ở chung, được Như Lai xoa

đæu.

“Nơi nào có người giâng nói, đọc tụng, biön chòp

kinh Pháp Hoa, hoðc nơi nào có kinh này, nön dựng tháp

bây báu đù thờ, không cæn Xá lợi vü trong tháp çy đã có

toàn thån Như Lai.

“Nøu có người hành Bồ tát đäo, mà không thù thçy

nghe, đọc tụng, biön chòp, thọ trü, cúng dường kinh Pháp

Hoa, phâi biøt người đó chưa khòo tu đäo Bồ tát. Vý như

đào giøng trön gò cao, thçy đçt khô, biøt cách nước còn

xa, nön cố gíng ra sức đào thöm. Khi thçy đçt ướt, đçt

bùn, biøt là gæn có nước.

“Bồ tát cũng như thø, chưa nghe chưa hiùu kinh Pháp

Hoa thü còn cách xa đäo Vô thượng. Nøu được nghe, hiùu,

suy tư, tu têp kinh này, mới được gæn Chánh giác.

201

“Nøu Bồ tát nghe kinh Pháp Hoa, mà kinh nghi sợ sût

là Bồ tát mới phát tåm. Hàng Thanh vën nghe kinh, mà

kinh nghi sợ sût thuộc v÷ hàng tëng thượng män.

“Thiûn nam, thiûn nữ nào muốn giâng kinh Pháp Hoa,

sau khi Như Lai diût độ, phâi vào nhà Như Lai, mðc áo Như

Lai, ngồi tòa Như Lai. Thành tựu như vêy, ta ở nơi khác sô

khiøn hàng hóa nhån đøn nghe pháp. Nøu người nói

pháp nơi víng vó, ta sô khiøn Thiön long bát bộ đøn nghe.

Ta dù ở nơi khác nhưng luôn luôn làm cho người nói pháp

được thçy thån ta và nhíc nhở nghÿa lý kinh cho họ”.

II. GIÂI THÍCH

Mở đæu hội Pháp Hoa, Phêt phóng quang cho thçy

một cânh giới dung hóa được tçt câ các loài cửu địa tứ

sanh, cùng sinh hoät chung không bị chướng ngäi. Sang

phèm Phương tiûn đøn phèm Thọ học vô học nhơn ký,

Phêt xâ định hướng v÷ 12.000 vị Thanh vën mang thån con

người mà giâng nói.

Và khi køt thúc phèm 9, chçm dứt giai đoän thứ nhçt.

Chúng hội đã vượt qua một đoän đường tu chứng, thoát

ly con người ngũ çm, đøn gðp Đức Phêt Không Vương.

Nghÿa là chúng hội đã thù nhêp vào bân thù, nång con

người hünh thành ở däng Pháp Thån. Tæm nhün đổi khác,

thçy được tçt câ mọi người sô thành Phêt hay là Phêt đã

thành trön bân thù.

Qua phèm Pháp sư thứ 10, chuyùn sang pháp hội thứ

hai rộng lớn hơn, dung hóa được tứ Thánh lục phàm, là thø

giới của Bồ tát hay Bồ tát học xứ. Vü vêy, mở đæu phèm này,

Phêt không nói với chúng Thanh vën, Ngài gọi Dược Vương

Bồ tát.

202

Dược Vương Bồ tát đã từng mang tön Nhçt Thiøt

Chúng Sanh Hỷ Kiøn, ai thçy cũng thương và høt lòng kýnh

trọng. Ngài có đæy đủ tư cách đðc thù như vêy mới được

Phêt giao phó cho viûc khó tin, khó làm. Dược Vương Bồ

tát là nhịp cæu giữa hành giâ và Phêt, là gäch nối giữa thø

giới Ta bà đau khổ với thø giới an lành của chư Phêt. Bồ

tát Dược Vương làm người trợ hóa trong cõi ô trược của

phàm phu và trong câ cânh giới thanh tịnh của chư Phêt.

Dược Vương Bồ tát đa däng đa hünh, hiûn được mọi

síc thån trön bước đường tu hành. Ở bçt cứ däng nào,

Ngài cũng giúp tåm hành giâ an tÿnh và thåm nhêp tri kiøn

Như Lai. Không có Dược Vương làm thiûn tri thức khai

thông cho hành giâ qua nëm tæng vô minh, hành giâ

không thù thçy Như Lai, vü chþ tu trön điön đâo vọng tưởng,

càng tu càng xa đäo. Đåy là viûc quan trọng đù chuèn bị

tư thø cho hành giâ bước vào pháp hội không trung

thuyøt pháp, một thø giới siöu hünh, nön Phêt gọi Bồ tát

Dược Vương đù däy.

Trong phèm 3 đøn phèm 9, Phêt thọ ký cho chúng

đương cơ; nhưng đøn phèm này, phæn thọ ký được mở

rộng. Tçt câ mọi loài, Thiön Long, Dä xoa, Càn thát bà, A

tu la, Ca låu la, Khèn na la, Ma hæu la dà, nhån, phi nhån

đ÷u được thọ ký.

Ý tưởng mọi loài đ÷u sô thành Phêt làm đâo lộn định

kiøn từ låu của các Thanh vën. Các vị này vén quen với

quy định nøp sống rõ ràng của hai chúng xuçt gia và täi

gia. Chúng xuçt gia là người giữ täng pháp, chúng täi gia

có nhiûm vụ hộ pháp. Vü vêy, đøn lúc cæn nói lön chån lý

bünh đîng tuyût đối, Phêt phâi nói với Bồ tát Dược Vương

là người có khâ nëng chçp nhên, giữ gün và truy÷n đät tư

tưởng cao tột này.

203

Chîng những người nghe pháp trong đương hội, mà

tçt câ chúng sanh đời sau, không nhçt thiøt phâi là A la

hán. Họ cũng không cæn phâi làm viûc lớn, chþ cæn thọ trü

một kû, một cåu cho đøn một niûm tùy hỷ; Đức Phêt ở thø

giới Thường Tịch Quang cũng thọ ký cho họ thành Vô

thượng chánh đîng chánh giác.

Đøn đåy, kinh Pháp Hoa đánh dçu thời điùm đưa ra

chån lý bünh đîng tuyût đối. Tuy nhiön, chúng ta quan sát

kỹ dù Phêt ban cho bünh đîng thực sự, ai muốn làm gü

cũng thành Phêt. Nhưng trön thực tø, có mçy người thực

hiûn được. Đù cån bìng läi những đi÷u Phêt quy định mới

nghe qua thçy quá dú dãi, quá đơn giân, chúng ta cæn

suy nghÿ lời Phêt däy kø tiøp. Rìng kinh này là bý mêt täng

của Như Lai không thù đem truy÷n trao bừa bãi cho người

không có tư cách. Và Phêt khîng định người trü kinh Pháp

Hoa là người thành xong Vô thượng đîng giác, vü thương

nhån gian sanh läi, mới trü được kinh này.

Vü vêy, chúng ta cæn hiùu thọ ký cho người có một

niûm tùy hỷ là sự thọ ký cho người phát tåm bồ đ÷, tùy hỷ

ở bân tåm thanh tịnh. Không phâi thọ ký cho con người

còn mang đæy nghiûp lực của ngũ çm thån.

Ngoài ra, công đức của người truy÷n bá kinh Pháp

Hoa thêt là vô lượng, được coi là sứ giâ của Như Lai, được

Trời người cung kýnh cúng dường. Nøu có ai dùng lời chö

míng họ, tội còn nðng hơn là đối trước Phêt chửi míng

trong một kiøp.

Muốn hiùu được ý của cåu này, ta đâo ngược cåu läi,

sô thçy được tư cách của người truy÷n bá kinh Pháp Hoa

thêt quan trọng. Người nào sanh trön đời, được Trời người

cung kýnh cúng dường, là sứ giâ của Như Lai. Là sứ giâ

của Như Lai tức đã thành xong Vô thượng chánh đîng

204

giác, vü thương chúng sanh mà sanh läi đù giữ täng bý yøu

Như Lai, đù ban vui cứu khổ chúng sanh, đương nhiön

được chúng sanh cung kýnh tôn trọng.

Phèm Pháp sư gồm hai phæn, phæn một nói v÷ hành

trü kinh Pháp Hoa cho đúng pháp sau khi Phêt nhêp diût.

Phæn hai là sự truy÷n bá kinh Pháp Hoa.

Pháp sư là người chuyùn được pháp của Như Lai, làm

lợi ých cho muôn loài. Dược Vương Bồ tát là pháp sư có

khâ nëng cứu chữa được tåm bûnh của con người. Bçt

cứ chúng sanh nào đau khổ nhün thçy Ngài, mọi phi÷n

não đ÷u tan hoäi. Hành giâ Pháp Hoa ngày nay, nøu tròn

đủ tư cách pháp sư như Dược Vương, thay thø đức Như

Lai mang an läc cho loài người, chíc chín không ai có

thù phá häi họ.

Tư cách của pháp sư thêt quan trọng, dùng ngôn

ngữ nói không cùng. Điùn hünh như Ngài Nhêt Liön Thánh

nhån khi sanh ti÷n hành đäo, đao kiøm chòm Ngài tự gãy,

người không làm häi được và kó thù trở thành đû tử. Tuy

Ngài đã nhêp diût trön 700 nëm, nhưng týn đồ của Ngài

trön 40 triûu người.

Phæn 1 : CÁCH HÀNH TRÌ KINH PHÁP HOA.

Kinh Pháp Hoa chia pháp sư thành nëm häng gọi là

ngũ chủng pháp sư : thọ trü pháp sư, đọc pháp sư, tụng

pháp sư, thơ tâ pháp sư và giâng nói pháp sư.

1 - Thọ trü Kinh Pháp Hoa : Thọ là nhên kinh từ Phêt và

trì là giữ được trong tåm. Tçt câ pháp của Phêt được

hành giâ tiøp thu, giữ gün một cách trọn võn và làm lợi ých

cho chúng sanh, đù pháp còn mãi trön cuộc đời. Làm như

vêy là thọ trü được täng bý yøu Như Lai.

205

Người thọ được kinh này, ni÷m tin đối với Phêt, đối với

Pháp Hoa không lay chuyùn, dù có tan thån mçt mäng.

Kinh Pháp Hoa luôn lưu chuyùn trong tåm niûm tương tục,

từ giờ này sang giờ khác, mới đúng nghÿa của viûc trụ

pháp và giữ pháp.

Người luôn luôn an trụ và giữ pháp, thü phi÷n não

nhiúm ô bön ngoài không xåm häi được. Vü có sự bố trý

tinh mêt che chở cho hành giâ Pháp Hoa. Vòng ngoài có

bát bộ Thiön long, vòng trong có thæn Kim Cang thủ hộ và

sau cùng được các Bồ tát đồng học trợ lực, thành tựu

viön mãn mọi công viûc.

Thọ trü là phæn chánh hänh, khó thực hiûn. Vü khi còn

mang thån phàm phu đæy tham sån phi÷n não, làm sao

thçy được Như Lai mà nhên kinh. Không nhên được kinh

làm thø nào giữ được kinh. Vü thiøu tư cách Phêt đù thọ trü

kinh Pháp Hoa, hành giâ phâi tu phương tiûn, nghÿa là

mượn lực Phêt trang nghiêm thân tâm mình.

Pháp Hoa là chån lý, tçt nhiön viûc hộ trü chån lý

không dú. Người tà däi nhi÷u và mänh gçp mười læn

người thiûn, tu ở nhån gian chúng ta cæn ý thức kỹ đi÷u

này. Tuy ma lực mänh nhưng không tác häi được Phêt. Vü

Phêt mượn lực ma làm đäo, dù hung tàn bäo ngược đøn

với Ngài, cũng trở thành hi÷n. Hành giâ muốn thọ trü

chánh pháp, cũng phâi có tư cách Phêt hoðc mượn sức

Như Lai đù thành Phêt. Vü vay mượn Như Lai, nön chúng ta

chþ là Phêt giâ. Tuy nhiön, khi chúng ta trang bị pháp Phêt

đù täo thành ông Phêt giâ, cũng nhên được køt quâ

nhi÷u ýt khác nhau, tùy mức độ khòo lòo sử dụng sự vay

mượn pháp Như Lai.

206

Vü nhi÷u khó khën trong viûc thực hiûn phæn thọ trü

chánh hänh, hành giâ phâi tu bốn trợ hänh: đọc, tụng,

giâi nói, biön chòp.

2 - Trợ hänh 1 : Đọc tụng kinh Pháp Hoa

Hành giâ ở một münh hay ở trong chúng thường

xuyön đọc kinh và nương theo đó tu hành. Đọc cho chýnh

münh nghe tëng trưởng bồ đ÷, đọc cho người khác nghe

khiøn họ phát tåm. Đọc kinh trong träng thái tåm bünh ổn.

Từng chữ, từng lời thçm vào tåm não, hiùu được nghÿa lý

såu xa của kinh, khiøn cuộc sống biøn đổi, câm thçy an

vui và tëng thöm sức sống. Hành giâ tự giâm thiùu được

mọi dục läc tæm thường của thø nhån.

Nøu đọc mà còn giao động trước hoàn cânh và

người khác nghe khởi tåm phi÷n não, thü chưa phâi là

pháp sư. Hoðc đọc kinh, nhưng thiøu ni÷m tin, cũng giống

như người không có tay vào kho báu, không thù lçy được.

3 - Trợ hänh 2 : Tụng kinh Pháp Hoa

Hành giâ tụng kinh bìng tçt câ lòng thành kýnh và độ

câm, phát ra ngôn ngữ giâi thoát và người nghe cũng

được thanh tịnh theo. Pháp sư tụng kinh Pháp Hoa, đời

sống thëng hoa, vü loài người cho đøn chư Thiön nghe đ÷u

phát tåm tu hành đäo Vô thượng chánh đîng giác.

Ngay lúc thọ trü, không cæn tụng, nhưng thọ trü trong

tåm niûm liön tục. Bốn oai nghi của pháp sư đ÷u täo nön

thø bünh ổn và cânh giới giâi thoát cho những người

chung sống. Đọc tụng Pháp Hoa kinh thuộc phæn khèu trü

niûm.

4 - Trợ hänh 3 : Thơ tâ kinh Pháp Hoa

207

Thơ tâ là biön chòp đù truy÷n bá rộng rãi. Biên chép

kinh có hai tác dụng. Nøu biön chòp và được mọi người

trao tay thọ trü đọc tụng tu hành, hành giâ có công đức.

Nøu đem truy÷n bá mà người không đọc tụng chþ đem v÷

thờ, đợi đøn lúc đủ phước duyön gðp pháp sư chþ däy,

mới đem tụng, thü lúc đó chúng ta mới có chút ýt công

đức.

Ngược läi, nøu đem phån phát cho người không týn

tåm, rồi họ dùng đù gói đồ, hành giâ không có công đức,

mà còn täo tội cho người khác. Thơ tâ thuộc phæn thån trü

niûm.

5 - Trợ hänh 4 : Giâi thuyøt kinh Pháp Hoa

Pháp sư giâng kinh Pháp Hoa mang køt quâ tu hành

của münh truy÷n đät cho người khác, không phâi truy÷n

mớ ngôn ngữ có sïn trong sách vở. Sở đíc của hành giâ

tươi nhuên cho đời sống của chýnh bân thån và người

nghe cũng phát tåm đi theo con đường giâi thoát. Nøu

ngược läi, dùng trý thø gian hiùu lûch läc, giâi sai, khiøn

người nghe täo muôn ngàn tội lỗi, tçt câ sô sa vào địa

ngục.

Thuyøt Pháp Hoa không có nghÿa gü khác hơn là

mang an vui cho chúng sanh. Vü mục tiöu của Pháp Hoa

chþ đù giúp người an vui, høt khổ. Hành giâ thù hiûn tam

chuyùn pháp luån, thuyøt Pháp Hoa bìng thån khèu ý,

không phâi nói suông. Nhün thçy pháp sư, người được giâi

thoát, nghe thuyøt pháp, họ liúu ngộ Đäi thừa và nghÿ đøn

pháp sư, họ câm thçy an lành. Trái läi, thực sự chúng ta

còn đói ròt, đau khổ, bực bội, thü có Pháp Hoa đåu mà

thuyøt.

Tu têp bốn trợ hänh trön, giúp hành giâ tiøn gæn đøn

bân tánh thanh tịnh, phát huy chánh hänh. Læn hồi hành

208

giâ đøn gæn Như Lai hơn, nhên được täng bý yøu của Như

Lai và trở thành người hộ trü pháp trong thø gian.

Trong kinh vý sự gia công tu têp của chúng ta đù trở

thành hành giâ Pháp Hoa với hünh ânh một người khát

nước đào giøng ở trön cao nguyön. Hünh ânh chúng ta

đau khổ trong đồng hoang sanh tử, đi tüm đäo, chîng

khác gü người thñm nước, đang bị khô bỏng cổ giữa sa

mäc. Mỏi gối chồn chån tüm được Bồ tát hay Phêt trön

cuộc đời cho ta dòng suối mát giâi thoát, ít hîn không

phâi là viûc đơn giân.

Đứng trön vùng đçt khô, cao, đào tüm nước tçt nhiön

khó quá. Nhưng ráng sức đào qua lớp đçt cứng, đøn lớp

đçt m÷m, khác nào chúng ta hä quyøt tåm tüm đäo không

biøt mỏi mût, ni÷m tin đät đøn đþnh cao. Vượt qua được

những tæm thường của cuộc đời, sô thçy được phi thường

hiûn hữu ở phýa sau, bít gðp những tåm hồn lớn. Nøu

chúng ta đào một lúc, thçy đçt cứng quá và buông bỏ.

Giống như người loay hoay tüm kiøm ở træn gian, không

gðp ác Tëng cũng gðp nghiûp Tëng.

Hành giâ phâi ra công đào không ngừng. Từ khô

cháy nóng bỏng cổ trong đồng hoang sanh tử chưa gðp

được Phêt nói kinh Pháp Hoa, nhưng gðp bêc chån tu La

hán nào đó; chúng ta cũng mát lòng là gðp đçt ướt.

Hành giâ ra công đào såu nữa sô gðp bùn, chưa phâi

nước, nghÿa là sô gðp Bých chi Phêt. Trong bùn, nước bít

đæu rþ; nói cách khác, chån lý bít đæu xuçt hiûn. Bých chi

Phêt chþ cho thçy, giâi thých cho hành giâ hiùu. Từ đó v÷

sau lộ trünh tu của hành giâ trở thành nhõ hơn, chịu cực

đào såu xuống thöm một chút sô có nước trong hay gðp

Bồ tát. Mọi vçn đ÷ tự nhiön được giâi quyøt, khỏi thíc

míc, buồn phi÷n, khỏi làm những viûc vô lý.

209

Rçt tiøc, chúng ta vü sống ở cao nguyön quá xa dòng

sông, từ bao đời quay cuồng trong sanh tử đèy ta xa dæn

dòng thác trý tuû Như Lai. Tuy nhiön, ngày nay nương được

tam thừa giáo, tüm được nước uống. Đøn ngày nào đó

cũng gðp được Pháp Hoa, đät được giâi thoát, được chư

Phêt phóng quang gia bị.

Dù hành giâ ở nơi víng vó, không có người nghe

pháp, Phêt sô sai hóa Tỳ kheo đøn nghe và sai thæn nhån

hộ trü người nói pháp. Nøu giâng kinh, có quön ý nào, Phêt

sô nhíc. Thực sự là hành giâ Pháp Hoa, phâi được Phêt hộ

niûm, phâi được Phêt khiøn người đøn nghe pháp và bâo

vû pháp sư. Trái läi, Như Lai không gia bị cho hành giâ

được, vü hành giâ chưa thực sự có kinh Pháp Hoa, không

phâi là Pháp thån Bồ tát, nön Pháp thån Phêt không gia bị

đøn được. Hành giâ phâi thọ nän là tçt yøu, chøt là bünh

thường.

Muốn biøt münh thọ trü đúng hay sai pháp, hãy xem

cuộc sống hìng ngày của chúng ta. Thọ trü rồi đời sống

hành giâ mỗi ngày thëng tiøn hơn, cuộc sống giâi thoát

hơn, được Phêt hộ niûm, thiûn thæn che chở. Dù hoàn

cânh nào cũng an ổn và thường xuyön liön hû với Phêt, Bồ

tát trong cânh giới Pháp Hoa. Đó mới chþ là công đức của

người đang đi tüm đäo, chưa phâi là Bồ tát. Riöng đối với

những người nay nghe tin, mai đổi ý, họ thọ trü chưa đúng

cách và nghiûp ác đồng khởi theo kinh, chíc chín

không thù nào vượt qua 500 do tuæn đường hiùm đù đøn

bâo sở.

Phæn thứ nhçt của phèm này thuộc phæn tự hành,

däy rìng nøu ta chưa đủ sức làm người khác phát tåm, thü

cũng đừng làm họ oán ghòt. Phêt cũng nói kinh này khó

tin, khó làm. Chýnh Ngài cũng trâi qua 40 nëm dùng

210

phương tiûn dén dít và còn 5.000 Tỳ kheo bỏ chúng hội

mà đi, huống gü sau khi Phêt diût độ.

Phêt däy rìng không phâi bçt cứ ai cũng trao cho

kinh này. Lịch sử kinh Pháp Hoa ở nước ta từ thời Chi

Cương Lương Tiøp đøn nay hơn 1.500 nëm, số người thọ trü

đọc tụng rçt hiøm. Xưa kia, những vị cao Tëng trong núi

mới thọ trü, đọc tụng kinh Pháp Hoa, không phổ biøn rộng

rãi như ngày nay.

Phæn 2 : SỰ TRUYỀN BÁ KINH PHÁP HOA

Pháp sư truy÷n bá kinh Pháp Hoa đúng nghÿa là sứ giâ

của Như Lai, xứng đáng được trời người tôn thờ, phâi hội

đủ ba đi÷u kiûn tiön quyøt đù liön hû tương ưng với Phêt.

Người chưa đät được ba pháp này mà nói kinh Pháp Hoa,

høt sức nguy hiùm, sô bị xuyön täc, đánh đêp, bỏ tù v.v„

Ba đi÷u kiûn đó là :

1 - Nhà Như Lai là lòng đäi từ, đäi bi. Chúng ta truy÷n

bá kinh Pháp Hoa trön cën bân tünh thương, nhìm mục

tiöu hướng dén mọi người đøn giác ngộ. Täi sao gọi là nhà

Như Lai ? Vü tçt câ chư Phêt mười phương đ÷u thương

người, lçy từ tåm và bi tåm làm n÷n tâng hành đäo, cứu

khổ và đem an läc cho chúng sanh. Không có tåm đäi từ

bi, không thù nào tiöu biùu cho Phêt. Đức Phêt vü thương

chúng sanh, hiûn thån trön cuộc đời. Hành giâ Pháp Hoa

cũng vêy. Phêt xác định người thọ trü được kinh này là Bồ

tát thành xong Vô thượng chánh đîng giác, vü thương

chúng sanh mà nguyûn sanh läi, nön là sứ giâ của Như Lai.

Ngày nay, ta mang thån đæy chướng ngäi, phâi tự biøt ta

sanh läi đù trâ quâ báo.

Bồ tát thương nhån gian sanh läi bước vào đời bìng

đôi chån từ bi. Chån phâi hành giâ bước là ban vui, chån

trái là cứu khổ. Sử dụng tåm từ bi đối với chúng sanh, thçy

211

người được viûc, hành giâ sanh tåm hoan hỷ quý møn.

Đối với viûc phâi, hành giâ trån trọng thực sự, khác với

tåm ganh tỵ trước kia. Và chån trái hành giâ bước đøn,

nhün thçy sai trái của cuộc đời, hung ác tội lỗi dén họ đøn

quâ khổ đau mà khởi lòng thương, nghÿ cách cứu khổ.

Cứ như vêy, hai bước chån từ bi của hành giâ nhõ

nhàng đi vào cuộc đời, đøn khi nhêp một, thành bçt nhị

pháp môn. Nhược bìng không có đôi hài từ bi, không

phâi là hành giâ Pháp Hoa, ít hîn phâi dém đäp trön

đau thương của kó khác.

Bồ tát là sứ giâ của Như Lai, thay thø Như Lai hiûn hữu

trön đời, đøn với chúng sanh, vü chúng sanh mong cæu

các Ngài. Làm xong sứ mûnh Như Lai giao phó, các Ngài

quay thuy÷n v÷ bøn giác. Còn chúng sanh làm xong

thường hay kù công. Bìng từ tåm, Bồ tát đøn theo nhu

cæu của người, mang an vui cho họ, không phâi tới đù thọ

lãnh cúng dường. Chúng sanh thọ ơn Bồ tát cứu mäng,

không bao giờ quön được. Tåm họ luôn hướng v÷ Ngài,

không bị phi÷n lụy thø gian chi phối. Cuối cùng, họ cũng

được giâi thoát.

Bồ tát đøn với chúng sanh, vý như ánh sáng mðt trëng

mang đøn sự mát mó. Nước dù đục hay trong, ánh trëng

vén rọi vào. Cũng vêy, tåm chúng sanh đæy phi÷n não

nhiúm ô, nhưng Bồ tát Nguyût Quang đøn, tåm tội lỗi vụt

bừng sáng và phát được tåm đäi từ bi. Bồ tát ânh hưởng

vào tåm hành giâ và biøn thành hành động, thü hành giâ

là Bồ tát trön nhån gian, không phâi Bồ tát ở cõi khác hiûn

tới.

Mang tư tưởng Pháp Hoa truy÷n bá, mọi viûc làm của

Bồ tát đ÷u thù hiûn trọn võn lòng đäi từ bi, sanh ti÷n hành

đäo được chúng sanh cung kýnh cúng dường, v÷ Niøt bàn

212

được mọi người møn tiøc thương nhớ. Bồ tát trü Kinh Pháp

Hoa bìng đäi bi tåm, đối với chúng sanh không chút vụ

lợi.

Riöng chúng ta thương người với đi÷u kiûn họ phâi

phục tùng, đó là tünh thương giâ dối của nhån gian. Tåm

Phêt thương người. Người nghe lời Ngài, đi trön đường

Thánh đäo. Hiûn đời, họ được phước läc, đời sau thëng

tiøn quâ vị Hi÷n Thánh. Nhưng đối với người phá häi,

không nghe Phêt, thü Ngài khởi tåm thương nhi÷u hơn. Vü

nghÿ đøn quâ báo đau khổ mà họ phâi chuốc lçy trong

hiûn täi và mai sau.

Vào đời với tư cách hành giâ Pháp Hoa, phâi thương

người thuên và thương người nghịch nhi÷u hơn. Nói đúng

hơn, là sứ giâ Như Lai phâi mang thông điûp tünh thương

của Như Lai đøn muôn loài. Trong tåm hành giâ không

còn träng thái thương ghòt, tçt câ mọi loài đ÷u là quyøn

thuộc phâi hộ trü. Tåm từ mở rộng đøn cùng tột, tương ưng

được với tåm từ của Như Lai, thü huû lực của Như Lai mới

truy÷n đät cho hành giâ và lời nói của hành giâ mới làm

chúng sanh mát lòng. Khi tåm từ không đủ, hành giâ mçt

tư cách hộ trü chánh pháp. Nøu tự xưng là sứ giâ Như Lai,

sô míc tội đäi vọng ngữ, quâ báo không lường được.

Muốn nối gót chư Phêt mười phương, phâi xòt läi tư

cách münh có giống Phêt hay không. Chúng ta có täo

dòng suối mát cho nhån gian chưa, vít đçt ra nước đù

làm mát lòng người hay chưa. Nói cách khác, tünh thương

chúng sanh và viûc cứu độ họ chưa tròn đủ, đừng mong

gü có Pháp Hoa. Chúng ta tự hỏi lòng münh, trên quá trình

tu Thanh vën, Duyön giác, Bồ tát, lòng từ bi của ta tới vị trý

nào ? Còn ở đçt khô, hay đçt ướt, đçt bùn hay đã gðp

nước ?

213

Nøu truy÷n bá Pháp Hoa, bị người chþ trých, phâi nghÿ

rìng vü tünh thương của chúng ta đối với họ chưa trọn võn.

Đi÷u kiûn tiön quyøt là chúng ta phâi tëng trưởng tåm từ bi.

Chýnh lòng từ hóa giâi tåm ác của người. Người trü kinh

không gðp tai nän, vü với lòng từ luôn nghÿ đøn cách làm

cho tha nhån vui sướng, không làm họ bớt vui, huống chi

nói đøn làm khổ. Từ tåm thêt sự trâi rộng như Phêt thü muôn

thú còn tüm đøn dång cúng, huống là nhån thiön.

Tëng trưởng lòng từ đøn cao độ bìng chư Phêt mới

chýnh thức vào nhà Như Lai. Thêt sự đã vào nhà Như Lai, là

sứ giâ của Như Lai, chíc chín không ai xåm phäm được.

Nhưng vü chúng ta còn là phàm phu đæy nghiûp lực, nön

phâi gðp nhi÷u chướng duyön. Tåm từ và tåm bi của

hành giâ phâi được nuôi dưỡng và an trú liön tục trong

Phêt đäo. Nøu có kô hở, sô sanh phi÷n não và bị quâ báo.

Trön bước đường tu hành, đột nhiön ta thçy một

người ác hoðc một viûc không bìng lòng hiûn ra trön

thực tø hay trong ti÷m thức, ta nhên biøt ngay münh đã

đánh mçt tåm từ bi. Thêt vêy, Phêt däy chúng ta phâi

thúc liúm sơ tåm, giữ cho tåm lúc nào cũng tốt đõp, dũng

mãnh như tåm ban đæu. Đừng däi khờ đánh mçt tåm

thanh tịnh ban đæu, sô bị bùn nhơ chúng sanh đổ trút lön

chôn vùi ta.

Cứu khổ ban vui cho chúng sanh là chánh hänh của

Bồ tát. Bồ tát thù nhêp vào tåm chúng sanh đøn độ quön

mçt bân ngã, coi chúng sanh là münh và münh là chúng

sanh. Đøn đåy, chúng sanh không cæn cæu nguyûn Bồ tát

và Bồ tát không cứu chúng sanh nhưng “câm ứng đäo

giao”, cũng như trëng không chui vào nước, nước cũng

không lön trëng mà trëng vén có trong nước vêy.

214

2 - Nhu hòa nhén nhục hay áo Như Lai

Khi Phêt chưa thành đäo, Ngài mðc áo nghiûp như

chúng ta. Trâi qua quá trünh nëm nëm tüm đäo, sáu nëm

khổ hänh đøn Bồ đ÷ đäo tràng đöm mùng 8 tháng chäp,

køt thành áo Như Lai. Đó là chiøc y vô hünh phủ lön Ngài.

Suốt 49 nëm, Ngài giáo hóa độ sanh, tåm hồn thanh thân,

trý huû sáng suốt, viûc làm thánh thiûn của Ngài hoàn toàn

siöu tuyût.

Các đäi đû tử câm nhên được Đức Phêt cởi bỏ chuỗi

anh läc, nghÿa là rời bỏ cõi thanh tịnh, mang thån phàm

phu, mðc vào áo thô rách là áo ngũ çm như chúng ta. Và

từ ngũ çm thån này chuyùn thành Pháp thån hay mðc áo

Như Lai.

Thån xác thường được Phêt xem là áo che chở Pháp

thån bön trong. Nøu không có sanh thån, Phêt không

thuyøt pháp độ sanh được. Đối với Phêt, áo mục, Ngài

thay áo khác. Nghÿa là thçy cæn diût độ, Ngài sïn sàng bỏ

thån, thay bìng thån khác. Tùy yöu cæu của chúng sanh

cæn loäi hünh nào, Ngài hiûn thån đó.

Áo Như Lai là áo nhu hòa nhén nhục. Nhu là m÷m,

đối với người, hành giâ luôn luôn m÷m mỏng, lời nói

thường dịu dàng. Hòa là giữa hành giâ và người hiùu

nhau, câm thông nhau. Bồ tát hòa với chúng sanh đøn độ

tuyût đối, câ hai biøn thành một. Bồ tát không có lêp

trường riöng, vü đã thành xong Vô thượng chánh đîng

giác, nhưng thương chúng sanh mà đøn với họ, không

đøn vü quy÷n lợi nön không đụng chäm nhau.

Ở lêp trường chúng sanh, Bồ tát câm thông với

chúng, læn hồi tháo gỡ những gút míc khó khën, xåy

dựng cho họ như xåy dựng cho chýnh münh. Dù chúng

sanh cang cường ngang ngược đøn đåu, Bồ tát vén

215

cương quyøt không bỏ, đù tåm từ bi không bị tổn hoäi.

Đøn ngày nào nghiûp và phi÷n não bớt bao våy, trý tuû

sáng thöm, họ sô có thiûn câm với Bồ tát. Lúc đó, giâi bớt

được oan nghiûp và gieo thöm hät giống Bồ đ÷ trön cõi

đời ô trược này.

Ngoài pháp nhu hòa, hành giâ cæn tu pháp nhén.

Hành giâ trang nghiöm bìng tåm nhén nhục, đi vào træn

thø với mục tiöu làm người an vui høt khổ. Nhưng họ läi

nghÿ hành giâ đøn đù lợi dụng. Va chäm thực tø phũ

phàng này, hành giâ tự nghÿ münh đøn Ta bà không cæn

bçt cứ gü, täi sao läi chịu nhục như thø, li÷n rũ áo trở v÷

ngay. Thái độ dứt khoát như vêy không phâi là Bồ tát

Pháp Hoa, không thù hiûn hänh nhén nhục của Bồ tát

Pháp Hoa.

Bồ tát Pháp Hoa có sức kham nhén lä lùng. Chúng

sanh càng đối xử tû ác bao nhiöu, tåm từ bi các Ngài

càng phát triùn bçy nhiöu. Nói cách khác, hünh ânh kham

nhén kiùu méu không ai khác hơn là Đức Phêt chịu đựng

49 nëm ở Ta bà.

Trön bước đường giáo hóa độ sanh của Phêt, không

phâi lúc nào cũng phîng lðng bünh an. Với nhén lực siöu

tuyût, Ngài vượt mọi tai ách. Điùn hünh như cåu chuyûn

lịch sử có ghi rõ một Bà la môn giøt con, rồi vu oan cho

Phêt hiøp dâm và giøt con ông. Nhưng Phêt kiön nhén ở läi

cuộc đời, chþ vü lòng thương tưởng đối với đời. Mười phương

Phêt hay Phêt cửu viún sai Kim Cang thủ hộ hữu hünh và vô

hünh hộ vû Phêt Thých Ca. Và trön thực tø, vua Ba Tư Nðc

là vị hộ pháp đíc lực nhçt. Ông ra lûnh đi÷u tra, chýnh

người Bà la môn đã giøt con đù vu khống, bôi lọ Phêt.

Đi÷u kiûn tiön quyøt thứ hai, hành giâ Pháp Hoa cæn

trang bị sức kham nhén chịu đựng. Có một số người nghÿ

216

đơn giân rìng ta chþ nhịn đối phương, mọi viûc sô öm.

Trước høt cæn xác định nhén nhục không phâi là sự cố

gíng nhịn nhục. Bìng nghiûp thức con người hiùu biøt,

phån biût, nhịn chịu, hành giâ đang tu nhén nhục của thø

nhån, không phâi nhén nhục pháp của Bồ tát, của Như

Lai. Riöng chúng sanh trong ngục vô gián, chịu đựng ngày

này qua tháng nọ, nhưng không bao giờ thành Phêt,

càng chịu đựng chúng càng đau khổ sån hên.

Cæn hiùu rìng nhén nhục của Bồ tát là làm thø nào

kó ác không còn phá rối được nữa. Hành giâ phâi trừ tên

gốc, vü nhịn hoài, họ kiøm chuyûn hoài. Đøn lúc không

nhịn nổi, sô bung ra tåm ác và thái độ đối phó càng dữ

hơn.

Pháp nhén Phêt däy thuộc giới tánh, có công nëng

đoän säch chướng ngäi cho hành giâ. Pháp nhén được

triùn khai thành ba loäi là chúng sanh nhén, pháp nhén

và đäi nhén. Hội đủ ba pháp nhén này mới hünh thành

nhén nhục Ba la mêt. Nói cách khác, khi nào không còn

gü trön træn thø mà hành giâ phâi chịu đựng, mới đät được

pháp nhén Ba la mêt.

Nhén của thø gian cít lòng ta, nhưng mðc áo Như

Lai rồi, hành giâ thân nhiön trước mọi sự kiûn, không phâi

nhịn bìng ý thức nhịn. Khoác áo giáp nhén của Như Lai,

hành giâ bünh ổn lä thường, không có đối phó, dù là đối

phó bìng cách nhịn.

Sự nhén nhục do thọ trü đọc tụng kinh sanh ra, bộc

phát tự đáy lòng, là một nhén lực tự nhiên, phát ra ngôn

ngữ nhu hòa, xoa dịu lòng người.

217

a - Chúng sanh nhén : Phêt hiûn thån vào thø giới Ta

bà, biøt rõ cën tánh hành nghiûp chúng sanh, nön Ngài

giáo hóa chúng sanh không chướng ngäi. Bồ tát hành

đäo cũng vêy, dùng vô số phương tiûn đi÷u phục chúng

sanh cang cường. Các Ngài tu pháp nhén, nhường nhịn

chúng sanh đù không chäm tự ái của chúng. Và theo dõi

nghiûp ác, suy nghÿ, ham muốn của chúng sanh, læn sửa

đổi, phát huy tri thức và đäo đức cho chúng tốt hơn.

Phêt däy hành giâ Pháp Hoa phâi nhén nhục vü tu

Pháp Hoa hiûn thån con người thánh thiûn ít phâi đối

nghịch với người ác. Viûc tốt hành giâ làm nhçt định phâi

gåy tác häi cho người xçu. Thêt vêy, khi có hai hünh chúng

ta dú so sánh, cái xçu hiûn rõ vü có đi÷u tốt, hünh ác hiûn rõ

vü có hünh thánh thiûn. Phêt tiöu biùu cho ánh sáng và ma

tiöu biùu cho bóng đen, ánh sáng xuçt hiûn thü bóng tối

phâi tan biøn.

Ở Ta bà, luôn luôn tồn täi hai mðt tương phân. Hành

giâ Pháp Hoa quan sát rõ như vêy, khởi tåm từ cứu người

ác nghịch, sïn sàng gánh chịu đi÷u kỳ quðc, tû xçu của

họ. Tuy ông Phêt trong họ quá nhỏ, chþ có một điùm tåm

thôi, hành giâ cũng cố gíng tüm điùm dú thương nhçt, tìm

điùm tốt nhçt của họ đù cứu giúp, nuôi dưỡng điùm thiûn

nhỏ nhçt của họ cho phát triùn.

Với trý tuû chþ đäo, Bồ tát nhén nhục dú dàng. Bồ tát

càng nhén, công đức càng tëng và quyøn thuộc càng

đông hơn. Thường Bçt Khinh Bồ tát thực hiûn hänh nhén

cao độ với những người tëng thượng män. Sau này, họ

đ÷u trở thành quyøn thuộc của Ngài với đæy đủ các

thành phæn Tỳ kheo, Tỳ kheo Ni, cư sÿ, Bồ tát.

Thực hành pháp nhén, chuyùn hóa hiùu biøt của

người, đøn khi tæm nhün của họ và Bồ tát giống nhau, họ

218

và Bồ tát đã thành một. Bồ tát đã thành tựu pháp chúng

sanh nhén.

b - Pháp nhén : nghÿa là tçt câ pháp thuộc hữu hünh,

vô hünh, hữu vi, vô vi được hành giâ quan sát cùng tột ngọn

nguồn đù phục vụ lợi läc cho chúng sanh. Đæu tiön, hành

giâ đối phó với pháp hữu hünh, hữu vi. Thực tø là cơm ën,

áo mðc, nhà ở, thuốc men, phâi giâi quyøt trước. Hành giâ

tự khíc phục, têp bỏ ën ngon chþ ën no, tiøn đøn ën vừa

đủ đù duy trü sự sống bünh thường. Vü chúng ta ý thức rõ ba

viûc ën, mðc, ở ràng buộc suốt cuộc đời. Hành giâ tự hän

chø, bớt lû thuộc chúng, dành thü giờ, trý khôn, sức khỏe

cho viûc tiøn tu.

Đøn khi thành tựu pháp nhén, tçt câ pháp vô tünh, vô

vi, hay nói chung hành giâ tác động được mọi loài trong

pháp giới theo ý muốn, đi÷u động thiön nhiön tự täi.

Chîng những hoàn cânh thiön nhiön không chi phối bức

ngðt hành giâ, ngược läi hành giâ chuyùn vêt, biøn nó trở

thành phục vụ cho münh và người.

c - Đäi nhén : Sau khi đã biøn chúng sanh và các

pháp thuên theo hành giâ, tự động pháp nhén thứ ba

sanh ra, trở v÷ ngũ uèn pháp ở däng nguyön thù. Ta,

chúng sanh và pháp đồng nhçt thù hay Phêt, tåm, chúng

sanh trở thành một. Hành giâ đät đøn quâ vị Như Lai.

Pháp đäi nhén thuộc phæn tåm chứng của đäi Bồ tát, khó

dùng ngôn ngữ diún bày được.

Ba pháp nhén : chúng sanh nhén, pháp nhén, đäi

nhén thành tựu, dén hành giâ đøn cứu cánh Phêt quâ.

Trön bước đường tu, muốn nhu hòa nhén nhục, hành

giâ phâi tự hä thçp münh xuống. Ngay như Phêt ra đời đù

tuyön bày chån lý Pháp Hoa, nhưng vü đäi chúng chưa

219

chçp nhên được, Ngài phâi sống tùy thuên đù dæn dæn

xåy dựng tünh thương rộng lớn cho họ.

Pháp sư thù hiûn pháp nhén cao tột, såu síc là Nhêt

Liön Thánh nhån. Trön bước đường lêp giáo khai tông,

Ngài chîng những bác bỏ kinh sách của ngoäi đäo, mà

câ các kinh khác của Phêt nói ra. Ngài nói 14 phèm đæu

của kinh Pháp Hoa dành cho chúng đương cơ, không

phâi của Bồ tát hay chúng hêu thø. Vü chúng ta đåu có

theo ngoäi đäo mà phâi câi täo tư tưởng ngoäi đäo sang

tư tưởng Phêt đäo, cũng như không theo Tiùu thừa nön

không phâi chuyùn từ Tiùu thừa sang Đäi thừa.

Chúng ta trực tiøp nhên được giáo lý Đäi thừa, thü cứ

từ đó mà đi lön. Nøu tu các kinh khác chþ là phú chướng

giáo hay vị đíc đäo giáo. Những người này sánh bìng

cæm thú, không thù là nhà truy÷n giáo được và những

danh sư thời đó, Ngài coi là trùng độc trong thån sư tử.

Ngài chþ trých mänh mô như vêy, nhưng vü là Bồ tát thị hiûn,

nön không giøt Ngài được mới đưa Ngài đi lưu đày ngoài

đâo. Khi sóng bủa ba đào, Ngài đã hòa với thiön nhiön

đøn độ cao nhçt täo thành một lực dụng bçt khâ tư nghü.

Ngài chþ niûm Nam Mô Diûu Pháp Liön Hoa Kinh tức thü

sóng lðng bù yön. Sau khi đày Ngài ra đâo, tünh hünh trong

nước càng ngày càng bi đát, gðp nhi÷u chống đối, kinh

tø khủng hoâng, thiön tai dồn dêp đổ xuống và ngoäi

xåm hëm dọa. Lúc đó vua mới ra lûnh rước Ngài v÷ và

nước Nhêt từ đó thay đổi sáng sủa hơn. Tçt câ huy÷n

nhiûm Ngài täo nön làm người Nhêt vững ni÷m tin, tôn

kýnh Ngài như Thượng Hänh Bồ tát.

Hoìng truy÷n kinh Pháp Hoa, sô gðp khó khën như

vêy. Chúng ta tự lượng sức münh có đủ khâ nëng làm

những viûc thæn bý như Ngài Nhêt Liön hay không. Nøu

220

không, chúng ta phâi nhu hòa nhén nhục như Thánh Đức

thái tử đã làm trước đó 5 thø kỷ, täo thành tư thø mà người

chống đối phâi mang vũ khý đøn nộp đù đúc tượng Tỳ Lô

Giá Na.

Chýnh Ngài Nhêt Liön khi được rước từ đâo v÷, cũng

trở läi thái độ nhu hòa khiøn mọi người ngäc nhiön. Ngài

bâo đäi chúng rìng nøu Ngài tự thçy thành công, thü sô

thành kó tëng thượng män, không phâi là hành giâ Pháp

Hoa.

Ngài khuyên chúng ta phâi cèn thên, nön truy÷n bá

kinh Pháp Hoa trong tư thø nhu hòa nhén nhục. Đừng gåy

måu thuén, täo thành thø chống đối, khi thån phên chúng

ta còn bçt lực trước hoàn cânh thiön nhiön và những kó

tàn bäo. Người đời sau phæn nhi÷u đ÷u áp dụng pháp

nhu hòa nhén nhục, tùy trường hợp và mức độ tu hành tới

đåu có køt quâ tới đó. Đøn độ cao nhçt như mðc áo giáp

chư Phêt thü không còn gü đù nhén nữa, mà mọi loài đ÷u

quy ngưỡng.

3 - Tòa Như Lai là tçt câ pháp KHÔNG. Điùm này dú

læm vü Thanh vën cũng tu ba pháp : KHÔNG, Vô tác, Vô

nguyûn. Đøn Đäi thừa Bát Nhã cũng tu pháp KHÔNG và

Pháp Hoa cũng đðt trön cën bân KHÔNG.

Ba trường hợp này khác nhau vü KHÔNG của Tiùu

thừa là KHÔNG của kó chán đời, tiöu cực. Thời Phêt täi thø,

giới trý thức không hợp tác với vua chúa, được gọi là Sa

môn đối lêp với hàng Bà la môn là công cụ của vua. Vü

mang tåm niûm yøm thø, Đức Phêt däy họ không làm gü,

gọi là vô tác, đù đừng đụng chäm tới vua chúa, đừng bị

tù tội. Họ không làm bçt cứ gü, vü thçy mọi cố gíng đ÷u vô

ých, đ÷u là KHÔNG. Sự nghiûp của họ đã mçt høt và đù

diût lòng tham dục đøn tên cùng, nön phâi vô nguyûn.

221

Sống chþ biøt ngày nay và cũng không có ý niûm xåy

dựng, đù täo một nøp sống bünh ổn trong xã hội phức täp.

Ngoài ra, dưới lëng kýnh của người tu Bát Nhã, mọi vêt

trên cuộc đời đ÷u không có thực thù, do nhån duyön hòa

hợp mà thành, từ điön đâo vọng tưởng mà sanh. Không h÷

có pháp cố định, tçt câ pháp biøn đổi không ngừng đù

täo thành thø thëng bìng tồn täi mọi vêt trong vũ trụ.

Bồ tát hành đäo tiøp cên chån lý, hội nhêp chân lý,

làm mọi viûc chþ nhìm mục tiöu giúp người phát tåm Bồ

đ÷, xa rời chçp trước. Theo kiøn giâi của Bồ tát, mọi viûc

làm ở thø gian cuối cùng sô hoàn KHÔNG. Nøu nghÿ nó

tồn täi, sô sanh tåm cố chçp kiöu män.

Các pháp đ÷u KHÔNG, nön tåm hành giâ không

chướng ngäi, không còn điön đâo vọng tưởng, dù đó là

cứu cánh Niøt bàn. Mọi viûc thành tựu không được ôm çp

trong lòng, dù là viûc thiûn. Phêt däy pháp (chþ cho viûc

tốt) còn bỏ, huống chi là phi pháp. An trú pháp KHÔNG,

phi÷n não không còn dçy loän, tçt câ công đức lành đ÷u

hồi hướng Phêt đäo đù tåm hoàn toàn giâi thoát.

Tçt câ pháp KHÔNG nói trön không phâi là tòa Như

Lai, mà là pháp tòa của A la hán, của Bồ tát. Tuy bünh ổn,

nhưng chưa đủ tư cách đù giâng Pháp Hoa. Phâi ngồi tòa

Như Lai, tức thçy được tánh của sự vêt mà kinh lëng

Nghiöm diún tâ bìng cåu “Tánh SẮC chơn KHÔNG, tánh

KHÔNG chơn SẮC, thanh tịnh bân nhiön chåu biøn pháp

giới”. Nghÿa là nhün vêt qua hiûn tượng là síc chçt, nhưng

ngồi tòa Như Lai thçy tánh của vêt là KHÔNG. Vü trong vêt

đã ti÷m tàng cái KHÔNG tồn täi và ngược läi trong cái

chơn KHÔNG chưa xuçt hiûn vêt ra ngoài cho chúng ta

thçy bìng mít, cũng đã ti÷m èn phæn síc hay vêt. Vý dụ

nëm ngày trước hoa chưa nở, ta nói không có, nhưng

222

Phêt nói có. Ta bìng lòng chëng? Cũng vêy, mọi người

đang đau khổ, Ngài nói chúng ta là Phêt. Ta chçp nhên

được chëng ? Đøn khi hoa nở, Phêt läi bâo không có.

Chúng ta nghÿ sao ? Dưới mít quan sát của người có trý

tuû, tánh síc là chơn không và tánh không là chơn síc. Ở

bân thù, vêt hoàn toàn thanh tịnh, tùy tåm thø nào vêt

theo đó hiûn. Ngài Long Thọ gọi là giâ danh. Hoa không

có thực. Do suy nghÿ, hiùu biøt hay nói khác do thức biøn,

ta đðt tön cho nó là hoa.

Tuy nhiön, đi÷u đðc biût là pháp KHÔNG của Pháp

Hoa hoàn toàn khác với KHÔNG của Bát Nhã vü đìng sau

pháp KHÔNG này là diûu hữu bçt khâ tư nghü. Chýnh Phêt

Thých Ca thù hiûn såu síc trọn võn sự chứng đíc pháp

KHÔNG diûu hữu, Ngài mới trường tồn mãi với thø gian.

Tuy Ngài vào Niøt bàn hơn 25 thø kỷ, giáo pháp của Ngài

vén hội nhêp såu síc vào cuộc sống của nhån loäi.

Riöng chúng đương cơ được Phêt dén vào thø giới

KHÔNG diûu hữu, vượt tåm thức con người, chuèn bị tư

cách chiöm ngưỡng tháp Đa Bâo, nghe Đức Phêt Đa Bâo

phát ra lời nói chứng týn “Thiûn tai, thiûn tai, Thých Ca Måu

Ni, chỗ Ngài nói đó là pháp chån thêt”. Phêt đưa chúng

hội từ thø giới con người phàm phu vào cânh giới mæu

nhiûm của chư Phêt, được nói đøn trong phèm kø tiøp.

223

phẩm 11

HIỆN BÂO THÁP

I . LƯỢC VĂN KINH

Trước Đức Phêt Thých Ca, một tháp bìng bây báu

cao 12 cåy số, từ dưới đçt nổi lön rồi đứng giữa hư không.

Trong tháp vang ra tiøng khen ngợi kinh Pháp Hoa. Bồ tát

Đäi Nhäo Thuyøt thçy đäi chúng kinh ngäc, li÷n hỏi Phêt

nhån duyön gü mà tháp báu xuçt hiûn và läi có tiøng khen

như thø. Ngài đáp : “Toàn thån Như Lai đang ngự trong

tháp báu này. Vào thời quá khứ cách nay thêt låu xa, có

Đức Phêt Đa Bâo ở nước Bâo Tịnh đã phát lời thû nguyûn

rìng nøu Ngài thành Phêt, sau khi diût độ, bçt cứ chỗ nào

nói kinh Pháp Hoa, Ngài sô khiøn cho tháp báu hiûn ra

khen ngợi đù chứng minh. Và toàn thån Phêt trong tháp

sô nói : “Hay thay, hay thay, Thých Ca Måu Ni, đi÷u Ngài

nói đó là pháp chån thêt”.

Bồ tát Đäi Nhäo Thuyøt xin Phêt cho đäi chúng được

thçy thån của Phêt Đa Bâo. Ngài đáp : “Theo nguyûn của

Phêt Đa Bâo, Phêt nào muốn chþ cho tứ chúng thçy thån

của Ngài đang ở trong tháp báu, Phêt çy phâi têp họp

các phån thån đang thuyøt pháp trong mười phương”.

Lúc çy, Phêt Thých Ca phóng một luồng hào quang từ

lông tríng giữa hai chån mày, khiøn cho chúng hội thçy

rõ hìng sa thø giới ở phương Đông.

Nhên được ánh sáng çy, chư Phêt mười phương bâo

các Bồ tát : “Chúng ta phâi sang thø giới Ta bà, chỗ ở của

đức Thých Ca, đù cúng dường tháp báu của Đa Bâo Như

Lai”. Chư Phêt çy đ÷u là phån thån của Đức Thých Ca.

Ngay lúc çy, Ta bà biøn thành Tịnh độ.

224

Các Đức Phêt phån thån qua đøn Ta bà, lön ngồi

trön tòa sư tử dưới gốc cåy báu. Đù có chỗ cho các Phêt

phån thån têp họp, Đức Thých Ca dời Trời người đi nơi

khác và biøn thöm 400 muôn ức na do tha nước thanh

tịnh. Khi phån thån Phêt mười phương v÷ đủ, các Ngài sai

thị giâ qua Ta bà cúng dường hoa báu, hỏi thëm sức khỏe

Đức Thých Ca và thþnh Ngài mở tháp báu.

Đức Thých Ca li÷n đứng dêy trụ trong hư không, lçy

ngón tay mðt mở tháp. Chúng hội đ÷u thçy Đa Bâo Như

Lai ngồi trön tòa sư tử trong tháp báu, toàn thån không rã,

như người nhêp định và cũng nghe Đa Bâo Như Lai nói :

“Hay thay, hay thay, Phêt Thých Ca nói pháp thêt vi diûu.

Ta đøn đåy đù nghe kinh này”.

Sau đó, Đức Đa Bâo chia nửa tòa sư tử trong tháp

báu cho Đức Thých Ca, Ngài li÷n vào tháp ngồi. Nhün thçy

hai Đức Như Lai trong tháp báu, đäi chúng thæm nguyûn :

“Đức Phêt ngồi cao quá, cúi xin Ngài dùng thæn thông

cho chúng con được gæn Ngài”.

Đức Thých Ca bñn dùng thæn thông tiøp đäi chúng

lön hư không và nói lớn rìng : “Nay chýnh đã đøn lúc cho

những ai muốn nói kinh ở cõi Ta bà. Như Lai sô vào Niøt

bàn, muốn đem phú chúc kinh này”.

Tiøp theo, Ngài nói bài kû, chþ cho đäi chúng thçy rõ

sau khi Phêt diût độ, viûc đọc tụng, biön chòp, giâng nói,

nghe hiùu, tüm nghÿa lý såu xa trong kinh, tôn trọng, thực

hành kinh Pháp Hoa, là những đi÷u khó làm nhçt; khó hơn

câ viûc đù quâ đçt trön ngón chån rồi bay lön đøn Trời

Phäm Thiön hoðc khó hơn người gánh cỏ khô vào lửa

không bị cháy v.v„ Vü thø, ai làm được, chư Phêt rçt hoan

hỷ, người đó là mít sáng của Trời người, xứng đáng cho

Trời người cúng dường.

225

II - GIÂI THÍCH

Với thiûn cën thuæn thục và một quá trünh tu học dài

låu, hàng Thánh chúng từng bước theo Phêt vào thø giới

siöu thực, an lành. Và được Phêt trao cho hành trang nhà

Như Lai, áo Như Lai và tòa Như Lai, thân tâm các Ngài

thoät nhiön thanh tịnh, thçy được tháp Đa Bâo hiûn ra.

Đøn đåy, đã chuyùn sang pháp hội thứ hai là hội

không trung thuyøt pháp, di chuyùn chúng hội từ thø giới

quan hän hõp của síc thån sang thø giới quan bao la

của siöu thức. Từ con người chþ sinh hoät với hiùu biøt của

thức uèn, hành giâ hä thủ công phu tu têp thi÷n định. Đät

tới träng thái diût tên định, các lỗi læm đã høt, không còn

phi÷n não, mới có khâ nëng tham dự pháp hội thứ hai. Đó

là pháp hội của những người có đæy đủ thæn lực thu ngín

60 tiùu kiøp bìng khoâng một buổi ën, một pháp hội mà

hành giâ bước vào bìng con người tåm linh sống với trực

giác, không phâi từ con người vêt chçt bước vào thø giới

âo tưởng.

Chúng phàm phu chþ sống với quy÷n lợi thực tø,

không thù nào theo chån Phêt tham dự pháp hội thứ hai,

giống như 5000 Tỳ kheo tëng thượng män đã bỏ đi khi

nghe Phêt nói phèm Phương tiûn.

Thåm nhêp pháp hội thứ hai, hành giâ đã nång được

tæm vóc, tåm từ bi của hành giâ mở rộng hoàn toàn. Vý

như đang đứng ở địa vị của đçng täo hóa nhün xuống

thương xót cho những con người nhỏ bò đæy nghiûp

chướng. Ở trön cuộc đời, không còn gü chướng ngäi, tçt

câ đ÷u tùy thuên theo ý muốn của hành giâ.

Ngoài ra an trụ được pháp KHÔNG, hành giâ thành

tựu tçt câ viûc, nhưng không bị vướng míc viûc gü. Có

226

bao nhiöu công đức, hành giâ hồi hướng Phêt đäo, chan

hòa cho tåm người từ đời này sang đời khác. Pháp

KHÔNG là träng thái tåm chứng, không phâi träng thái vêt

lý. Làm viûc đøn mức tan biøn con người münh vào vũ trụ

bao la, tan biøn vào lòng người, chíc chín người đó phâi

hiûn hữu và sinh hoät ở một däng khác.

Trụ pháp KHÔNG hay trụ đäi thi÷n định, không bị thån

vêt chçt chi phối, tçt nhiön hành giâ cũng phâi có một

thø giới quan khác với thø giới chúng ta đang sống. Trang

nghiöm thån tåm như vêy, hành giâ nhün vêt không giống

kó đæy đủ ngũ dục thçy, vü đã vượt ra ngoài sanh tử luån

hồi mà quan sát ngược läi sanh tử luån hồi. Thån tåm hoàn

toàn tự täi và hoàn cânh không còn chướng ngäi đät tới

bçt nhị pháp môn. Hai mðt của cuộc đời, bþ ngän thử

ngän hay thø giới hiûn tượng và thø giới siöu thực thông

thành một cõi.

Lúc çy, đột nhiön tháp Đa Bâo hiûn ra cao 12 cåy số,

rộng 6 cåy số, không thù nghÿ bàn. Ý này được kinh Thủ

Lëng Nghiöm diún tâ bìng cåu “Tánh síc chơn không,

tánh không chơn síc, thanh tịnh bân nhiön, chåu biøn

pháp giới” (đã giâi thých trong phèm 10). Chþ có thù dùng

mít huû hay mượn Như Lai huû mới thçy tháp Đa Bâo và

Phêt Đa Bâo hiûn ra trong chơn không.

Ở thø giới síc chçt hän hõp, không thù nào có tháp

Đa Bâo. Tháp Đa Bâo và Phêt Đa Bâo đ÷u hiûn hữu trong

thø giới hoàn toàn thanh tịnh, được tinh luyûn thành bây

báu. Thø giới bây báu này rçt thực, không phâi trừu tượng.

Nó hünh thành từ sự giác ngộ của Đức Phêt mà kinh Lëng

Nghiöm gọi là “KHÔNG sanh đäi giác trung”.

Đức Phêt bìng trý tuû giác ngộ, khám phá được

nguyön lý, theo đó vũ trụ và con người đ÷u sanh ra từ

227

chơn không. Thø giới hiûn tượng nìm trong KHÔNG và từ

KHÔNG hiûn CÓ. Đức Phêt truy÷n đät cho Thánh chúng

thçy được thø giới KHÔNG này rçt đa däng và đó mới là

Pháp Hoa chån thêt. Hàng La hán thåm nhêp thø giới

KHÔNG, tin được những đi÷u Phêt däy.

Tri kiøn Phêt đem däy cho chúng ta được täm vý như

hiùu biøt của nhà khoa học, thçy được trong lòng đçt

chứa nhi÷u của báu; nøu biøt khai thác, đem läi lợi ých

giàu có. Tçt nhiön phâi ở trünh độ tương đối nào mới có

thù hiùu được, tin được những gü nhà khoa học khám phá.

Từ thø giới Ta bà nhơ uø lồi lõm, Phêt biøn nó thành thø

giới thçt bâo, tương tự như nhà bác học biøn chø than đá

thành thực phèm vêy.

Hội đủ đi÷u kiûn tçt yøu nói trön, mới đủ tư cách nghe

pháp chån thêt mæu nhiûm của Phêt Thých Ca và Phêt Đa

Bâo nói với nhau trong hội không trung thuyøt pháp. Trái

läi, mang thån ngũ çm tràn đæy phi÷n não tham chçp mà

kiøn giâi hiûn tượng Bâo Tháp, cho là một hiûn tượng

không tưởng hoðc Phêt hóa tâm mình hay có tính cách

giâ dụ. Đó là những kiøn giâi hoàn toàn sai læm, kiøn giâi

của những con người chưa vào nhà Như Lai, chưa mðc

áo Như Lai và chưa ngồi tòa Như Lai.

Phêt Đa Bâo đã thành Phêt, ở trong cânh giới Phêt,

có thæn thông diûu dụng như chư Phêt. Một ngày nào đó,

chúng ta thành Phêt, cũng sô có đủ pháp tự täi bçt tư

nghü như Đức Đa Bâo. Nhưng còn là phàm phu đæy

nghiûp lực, thü không thù nào quy tháp Đa Bâo v÷ tåm ô

trược này.

Đức Phêt Đa Bâo nhêp diût từ låu và có nguyûn hiûn

ra đù mọi người tin nhên. Nøu chưa đủ trünh độ đù nhün

thçy tháp Đa Bâo thực, thü tùy theo tu chứng mỗi người

228

mà có tháp Đa Bâo khác nhau. Theo Ngài Nhêt Liön, tu

hành trong một hoàn cânh cực kỳ khó khën của đời ngũ

trược ác thø, mỗi læn có một thiûn tri thức đøn giúp đỡ,

hoðc tùy hỷ, hay thåm nhêp được pháp, là hành giâ đã

thçy tháp Đa Bâo hiûn ra. Vü thực sự mang thån phên

phàm phu còn dæy đðc phi÷n não, không thù nào thçy

tháp Đa Bâo.

Riöng đối với tôi, những đi÷u chưa hiùu, chưa chứng

nghiûm, thü tự nhên không biøt, không hiùu. Không nên

phủ nhên, nhçt là phủ nhên một đi÷u do Phêt nói ra. Khi

tôi thuyøt pháp, đäi chúng nghe và tin nhên được, nghÿa

là vô hünh trung, tôi thuyøt pháp có tháp Đa Bâo xuçt hiûn

làm chứng týn. Tuy nhiön, muốn đät køt quâ này, tôi phâi

có một quá trünh 40 nëm tu học. 40 nëm tu học thay cho

tháp Đa Bâo vô hünh, đù chứng minh đi÷u tôi nói đúng và

có giá trị.

Khi tháp Đa Bâo hiûn ra, Ngài Đäi Nhäo Thuyøt Bồ tát

đäi diûn chúng hội bäch Phêt muốn thçy Phêt Đa Bâo.

Đức Phêt li÷n phóng quang têp trung phån thån của Ngài

trong mười phương v÷ đù mở tháp. Læn phóng quang này

khác læn đæu trong phèm Tựa, Phêt phóng quang cho

chúng hội thçy chư Phêt, Bồ tát đang hành đäo trong

mười phương đù chúng hội phát tåm. Læn này biøn Ta bà

thành Tịnh độ, tám phương dung chứa phån thån Phêt

cũng biøn thành Tịnh độ„

Nhån dịp tháp Đa Bâo xuçt hiûn, Phêt Thých Ca giới

thiûu cho chúng ta phån thån của Ngài trong khíp mười

phương. Từ trước, chúng ta vén tưởng ở Ta bà chþ có một

Phêt Thých Ca. Nhưng nay Phêt cho biøt Ngài phâi têp

trung phån thån đù tháp Đa Bâo hiûn ra. Đi÷u này gợi ý

rìng muốn thành Phêt phâi có nhi÷u thån hay thiön bá ức

229

hóa thån thuyøt pháp mười phương. Nøu chþ có một thån,

là Bých chi Phêt hay Độc giác Phêt.

Phêt täi thø, thiön ma ngoäi đäo không nhiúu häi

Ngài được. Người thương Phêt theo làm đû tử và câ người

chống phá cũng trở thành đû tử. Phêt Thých Ca có vô số

đû tử, nön phâi có vô số phån thån khác nhau, thü mới vừa

lòng được từng người. Vü vêy, Ngài được tôn danh là bêc

Đi÷u Ngự Trượng Phu.

Phêt biøt rõ cën tánh hành nghiûp chúng sanh, giáo

hóa tçt câ không chướng ngäi, thù hiûn rõ rût phån thån

Phêt giáo hóa thých ứng cho từng loäi hünh; ngay câ thých

ứng với từng cá nhån một, từng hoàn cânh một. Và cho

đøn ngày nay, tæm giáo hóa của Phêt vén còn ânh

hưởng mänh mô khíp mọi nơi. Dù chúng ta ở đåu cũng là

Phêt tử, là đû tử của Phêt Thých Ca, chứng tỏ såu síc

phån thån Phêt còn hiûn hữu tồn täi trön thø gian này. Nơi

nào có đäo Phêt nơi đó có Phêt Thých Ca phån thån

thuyøt pháp giáo hóa.

Phêt phån thån giáo hóa mười phương tùy nhån

duyön, tùy cơ câm của đối tượng, nön giáo pháp này

mçt týnh chçt thuæn nhçt, trở thành pháp phương tiûn.

Pháp thuæn nhçt hay chån lý chþ có một, thù hiûn bìng sự

lðng thinh giữa Thých Ca Như Lai và Đa Bâo Như Lai.

Tuy phån thån Phêt trâi ra khíp mười phương, mà

Ngài têp trung các phån thån này trong chớp mít. Có

nghÿa là mỗi người đ÷u thçy Phêt là cha münh, của riöng

münh, nhưng Phêt vén là Phêt, không vướng bên một

chúng sanh nào. Nói cách khác, Phêt xuçt hiûn vào lòng

mọi người, tùy thuên với họ, tiöu biùu bìng Liön Hoa. Ngài

tùy thuên nhưng không bị người chi phối, làm mçt bân vị

giâi thoát của Như Lai, tiöu biùu cho phæn Diûu Pháp.

230

Đức Phêt Thých Ca thành tựu sự køt hợp giữa Diûu

Pháp và Liön Hoa hay giữa bân thù và sanh diût, thù hiûn

hành giâ Pháp Hoa kiùu méu ở Ta bà. Ngài là pháp sư

thuyøt Pháp Hoa bìng câ ngôn ngữ, tåm hồn, cuộc sống

thánh thiûn siöu tuyût.

Muốn đät đøn thành quâ này, trong kinh ghi rõ hành

giâ cæn hội đủ những đi÷u kiûn høt sức cao. Thứ nhçt phâi

có tháp Đa Bâo xuçt hiûn. Tháp Đa Bâo hay đó là køt quâ

của nhån địa tu hành Bồ tát đäo, mà Đức Thých Ca Như

Lai tých lũy nhi÷u đời. Trong kinh tiöu biùu bìng hünh ânh

tháp Đa Bâo có vô số phòng ốc tốt đõp. Đi÷u thứ hai

quan trọng hơn nữa là hành giâ phâi có phån thån và têp

trung được phån thån.

Khi phån thån Phêt têp họp, Phêt dời Trời người đi chỗ

khác, mà họ không h÷ hay biøt. Sự kiûn trời người không

hay biøt münh bị dời chỗ, thường được kiøn giâi bìng thí

dụ con kiøn ở trön trái bưởi không h÷ biøt nó bị di chuyùn

khi chúng ta mang trái bưởi đðt nơi khác.

Tháp Đa Bâo trụ ở hư không đồng với pháp chúng

Tëng đang an trú pháp KHÔNG. Thæn lực của Phêt täo

cho chúng hội một thån kỳ diûu đù du hóa trong thø giới

Phêt. Thoät nhiön, tçt câ đ÷u KHÔNG, chþ có Bâo Tháp

hiûn ra. Đät đøn cái KHÔNG này, hành giâ mới có diûu

hữu của Pháp Hoa.

Trước đó, Phêt cởi chuỗi anh läc mðc áo vâi thô,

cæm bünh đi khçt thực mỗi ngày. Chúng hội tưởng læm

Phêt cũng chþ có một thån phàm giống như họ. Đøn pháp

hội thứ hai, Phêt mới hiùn thæn lực cho mọi người thçy

thån thứ hai của Ngài, một Báo thån viön mãn diûu dụng.

Và Phêt dén họ vào thø giới thuæn tịnh không có ba

đường ác và câ trời người cũng không đøn được. Ở pháp

231

hội hai, những tåm hồn đau khổ là týnh chçt đù täo nön

thø giới Ta bà đau khổ không còn, thü Ta bà tự mçt và biøn

thành Tịnh độ. Ngài Trý Giâ thçy được Báo thån thuyøt

pháp, nói rìng pháp hội thứ hai chưa tan.

Sự hiùn bày thæn lực của Phêt cùng với sự khîng định

mọi người đ÷u là Phêt vượt ngoài suy tư, hiùu biøt của

phàm phu. Phêt Đa Bâo phâi hiûn lön làm chứng týn. Vü

vêy từ phèm 10 trở v÷ trước được xem là phương tiûn,

chuèn bị đưa chúng hội vào thø giới Pháp Hoa. Và phèm

Hiûn Bâo tháp mới nói Pháp Hoa chån thêt. Chúng sanh

đời trược ác, nghiûp dæy phước mỏng không tin Đức Thých

Ca thành đäo ở cõi Ta bà, huống chi những hiûn tượng

thiön nhiön như Bâo Tháp hiûn ra hay Phêt phóng quang

têp trung phån thån trong mười phương hoðc mọi người

có đi÷u kiûn đù thành Phêt. Những đi÷u này đ÷u khó tin,

khó chçp nhên, vü chúng ta chưa thçy, chưa đủ trünh độ.

Đừng nghÿ rìng những viûc çy không có. Mọi người có

trünh độ khác nhau, thø giới quan cũng theo đó mà đổi thay.

Người có trünh độ cao tçt nhiön sô thçy và tin được những

đi÷u cao. Người kòm chþ thçy sự vêt ngay tæm mít của họ.

Vý như có người suốt đời chưa ra khỏi thôn çp münh sống,

nghe kù läi vën minh tiøn bộ của nước khác, họ cũng

không tin được.

Đức Thých Ca xác nhên trong phèm Phương tiûn rìng

những thæn bý của Ngài và Đức Đa Bâo, chþ có chư Phêt

mới hiùu nguồn gốc tên cùng của các pháp và sử dụng

trọn võn các thæn bý này. Hàng Bồ tát trở xuống nhi÷u như

lúa mñ, cũng chþ hiùu được một phæn nhỏ.

Tháp Đa Bâo hay kho báu xuçt hiûn, vçn đ÷ quan

trọng là mở kho và sử dụng của báu trong đó. Ai mở được

và sử dụng được tháp báu này ? Trong Ta bà duy nhçt có

Thých Ca Như Lai đủ khâ nëng mở kho tàng của chư Phêt,

232

sử dụng tçt câ công đức tých lũy của chư Phêt. Đøn phèm

này, chúng ta mới thçy tư cách siöu viût của Đức Thích Ca.

Ngài mở kho bý mêt của ba đời mười phương chư Phêt,

lçy của báu chia đ÷u cho Thanh vën, Bồ tát. Người tu

nhi÷u hưởng nhi÷u, tu ýt hưởng ýt. Ai cũng được chút pháp

phæn đù sống an vui.

Tháp Đa Bâo mở ra và Thých Ca Như Lai vào ngồi

chung tòa với Đa Bâo Như Lai. Hünh ânh một Phêt quá khứ

và một Phêt hiûn täi cùng ngồi chung trong tháp báu. Hay

đó là sự køt hợp giữa người chøt và người sống đù chứng

minh Pháp Hoa được hünh thành từ sự tổng hợp trý tuû của

Phêt Đa Bâo quá khứ xa xưa với trý tuû hiûn thực mười

phương của Phêt Thých Ca.

Theo Ngài Từ Ân, hai Phêt ngồi chung, nói lön tư

tưởng cổ kim bünh đîng bçt nhị. Phêt xưa, Phêt nay và

mãi v÷ sau, ba đời các Đức Phêt đ÷u bünh đîng, đ÷u có

đæy đủ mười hiûu như nhau. Tuy nhiön, cæn hiùu rìng Phêt

xác nhên sự bünh đîng trön chån lý. Nghÿa là thành Phêt

thü giữa Phêt với Phêt mới ngang nhau, không phâi bünh

đîng trön thực tø. Vü thực tø thuộc v÷ sai biût giới, làm sao

bünh đîng được.

Trön chån lý, Phêt däy chúng ta có khâ nëng thành

Phêt. Nhưng thực tø chúng ta chưa là Phêt. Dù có cho bình

đîng với Phêt, chúng ta cũng không thù nào lön ngồi

chung với Phêt Đa Bâo. Vü tháp Đa Bâo chîng bao giờ mở

ra cho những thån phên phàm phu nghiûp chướng bước

vào. Đó là chưa nói đøn người tội lỗi såu nðng không thù

nào thçy được tháp, huống chi là mở tháp và sống trong

tháp.

Pháp của Phêt Thých Ca và Đa Bâo nói với nhau trong

yön lðng, hành giâ không thù biøt được. Sau đó, nghe

233

Phêt Thých Ca thuêt läi rìng tçt câ cái khó của thø gian

mà ma, Phäm, Sa môn làm được thü không khó. Pháp của

Phêt nói cho Phêt Đa Bâo nghe được mới là đi÷u khó.

Pháp khó nghe, khó hiùu, khó nhên, khó tin này là sự

thêt mà Đức Đa Bâo đã chứng nghiûm rìng thành tựu

chúng sanh là thành tựu Pháp thån, kiøn täo Phêt độ.

Phêt xác định ta không thù thành Phêt bìng một

thân nào khác, ngoài thån ngũ çm chúng sanh và ta chþ

thành Phêt ngay trön nhån gian. Vü đåy là môi trường thých

hợp nhçt cho viûc thành tựu quâ vị Như Lai. Tçt câ hàm

linh khác không thù thành Phêt được, vü không có ngũ çm

thån. Riöng loài người mang thån ngũ çm, nhưng không

biøt cách sử dụng, đù täo muôn ngàn tội lỗi. Dưới mít

của người trünh độ thçp, thü thån này nguy hiùm. Tuy nhiön,

biøt sử dụng đúng pháp, thån người sô biøn thành dụng

cụ tốt nhçt cho viûc chứng đíc quâ vị Vô thượng bồ đ÷.

Trong mọi thứ hiûn hữu ở nhån gian, sự tồn täi của

con người là quý giá nhçt. Từ trước đøn nay, đối với người

tham đím thån vêt chçt và chäy theo dục vọng do thån

đòi hỏi, Phêt phâi däy thån người nhơ uø, vô thường,

không quý. Nhưng đối với người không còn bị síc thån chi

phối, có đời sống tåm linh thanh tịnh, Phêt mới däy thån

người là quý.

Vü cçu hợp của thån người høt sức đðc biût tinh vi mà

các loài khác không có. Thån người vý như một nhà máy

nguyön tử, cho ën một số lượng thực phèm và sô thâi ra

những cðn bã phån, nước tiùu, mồ hôi v.v„ Đó là nhà máy

thån người thâi ra phóng xä và cung cçp cho ta trý khôn và

tình câm thêt quý giá, đó là những yøu tố cæn thiøt giúp

chúng ta thành Phêt. Trong khi các loài sinh vêt khác cũng

cung cçp cho chúng lượng thực phèm, nhưng chúng chþ

234

thâi ra cðn bã. Chúng sanh diût theo bân nëng tự nhiön

mà thôi, không có tünh câm cao thượng và trý khôn như loài

người.

Phêt nhün thçy loài người không biøt sử dụng đi÷u kiûn

thành Phêt, đù thành chúng sanh đau khổ. Phêt Thých Ca

cũng từ thån ngũ çm, nhưng không qua màn lọc tham

lam của chúng sanh. Ngài an trú từ bi, nhén nhục và thåm

nhêp thi÷n định, nön biøt được diún biøn trong vũ trụ từ

quá khứ đøn tên vị lai, trở thành Thæy của Trời người. Phêt

nhờ nương thån ngũ uèn tu têp thành tựu Pháp thån. Ngài

muốn chþ cho mọi người thçy Pháp thån khó thçy, khó

hiùu, nön Phêt Đa Bâo mới hiûn lön làm chứng týn.

Hành giâ chưa thành tựu ba pháp çn : nhà Như Lai,

áo Như Lai, tòa Như Lai, tháp Đa Bâo không thù hiûn ra.

Tuy nhiön, trön bước đường tu, chợt một phút giåy nào,

hành giâ nghe được mùi hương qua tåm thức khi an trú

pháp KHÔNG. Ly được træn cçu, không còn đau khổ và

hưởng được ni÷m vui vô tên của cõi trời, hành giâ đã gián

tiøp tham dự pháp hội. Hành giâ câm nhên được hiûn

tượng Bâo Tháp không diún ra trong thø gian, nhưng linh

hoät trong ti÷m thức.

Một cên vû của Thiön hoàng là A Phêt Phòng ra đâo

giøt Ngài Nhêt Liön, đã câm ngộ được đi÷u này, buông

dao xin làm đû tử khi được Ngài khai ngộ bìng cåu “Tháp

Đa Bâo là ông và ông là tháp Đa Bâo. Bỏ ông, ta không có

tháp Đa Bâo”.

Chúng ta mang thån phàm phu muốn thçy tháp Đa

Bâo phâi têp trung tư tưởng, nghÿa là an trú pháp KHÔNG

và thåm nhêp cânh giới thi÷n định đù phát sinh Như Lai

huû và dùng Như Lai huû quan sát pháp giới. Đåy là viûc

khó làm, nön Phêt däy ở thời mät pháp, ai muốn trü được

235

kinh Pháp Hoa, phâi phát đäi nguyûn trước Đức Thých Ca

và Phêt Đa Bâo.

Trong phèm này, Phêt đưa ra 9 đi÷u dú và 6 đi÷u khó

làm. Giâ sử có người đem núi Tu Di nòm qua phương xa

không khó, hoðc nói tám muôn bốn ngàn pháp môn sai

biût làm cho vô số chúng sanh chứng quâ A la hán cũng

chưa khó. Sau khi Như Lai diût độ vü người nói kinh Pháp

Hoa này mới khó.

Nói cho một người nghe hiùu và thực hành pháp này

khó. Vü thực sự nghe được pháp mæu, đi÷u trước tiön, phâi

xa rời cçu nhiúm, thån tỏa mùi hương, không còn buồn

phi÷n và sau đó luôn an trú thø giới Phêt.

Giâ sử gðp kiøp thiöu, hỏa tai, thủy tai, đao binh tai,

lửa tự nhiön đốt cháy tới Trời Tứ thiön vương, thủy tai tới Trời

Dä ma thiön vương, binh tai tàn phá tới Trời Síc cứu cánh.

Nói chung, thø giới bị tàn phá thành nëng lượng, sụp đổ

hoàn toàn, có một người mang cỏ khô ngang qua không

bị cháy thü cũng không khó. Sau khi Phêt diût độ, người trü

kinh này vü một người mà nói mới là khó.

Cỏ tiöu biùu cho chúng sanh liön hû với ta. Cõng một

người tham vọng dú bị thiöu đốt mà Phêt nói không khó.

Tuyön nói được pháp chån thêt này mới khó, nön phâi phát

nguyûn trước Như Lai.

Sáu đi÷u khó làm được Phêt nöu lön là cái khó của

viûc trü kinh Pháp Hoa ở thø gian. 6 đi÷u khó làm so với 9

đi÷u dú, gợi cho chúng ta suy nghÿ kinh Pháp Hoa là gü và

trü kinh Pháp Hoa như thø nào mà khó quá vêy. Trön bước

đường tu, tôi câm nhên såu síc sự khó khën vô vàn của

Đức Phêt nöu ra. Thêt vêy, tự tôi thanh tịnh không khó;

nhưng làm cho người thanh tịnh, høt phi÷n não không đơn

giân. Tự tôi phát triùn tri thức, thåm nhêp cânh giới Phêt

236

không khó; nhưng dén người cùng vào sống trong thø giới

tri thức như münh, là câ vçn đ÷ khó thực hiûn.

Hàng A la hán tự đoän säch phi÷n não không khó;

nhưng giúp cho tha nhån cùng vào Niøt bàn thành La hán

như các Ngài, quâ thêt là khó.

Ngày nay, chúng ta sống trong thời đäi vën minh

khoa học, thường chủ trương làm cho mọi người được

hänh phúc. Tuy nhiön, trön thực tø, viûc phát triùn một

nước cho sung túc hänh phúc đã khó; huống chi thịnh

vượng hóa toàn thù quốc gia trön địa cæu này. Ở đåy chþ

mới đ÷ cêp đøn phæn phát triùn vêt chçt đã không thực

hiûn nổi; nói gü đøn phát huy vêt chçt và tåm linh như Đức

Thých Ca biøn Ta bà thành Tịnh độ.

Hành giâ Pháp Hoa đời sau muốn đủ tư cách thọ trü

kinh Pháp Hoa, nghÿa là thừa kø sự nghiûp đức Như Lai,

chîng những phâi thành tựu bìng như Phêt Thých Ca, còn

đòi hỏi chúng ta phâi vượt trội hơn câ Ngài. Đi÷u khó khën

này ít hîn không đủ ngôn từ đù diún tâ !

Trü kinh Pháp Hoa thêt sự quá khó khën, vì kinh Pháp

Hoa là sự køt hợp giữa thù và dụng của các pháp. Do đó,

duy trü Pháp Hoa tồn täi phâi là người køt hợp được thø giới

hiûn thực và thø giới của bân thù. Hai thø giới này có thù

được họ biøn đổi qua läi một cách tự täi. Ở Ta bà, có Đức

Thých Ca là người tiöu biùu thù hiûn trọn võn công viûc køt

hợp này. Ngài đã trụ Niøt bàn hơn 25 thø kỷ, vén giáo hóa

chúng ta an lành trên nhân gian.

Trön bước đường tiøn đøn Vô thượng chánh đîng

giác, Bồ tát là nhån và Phêt là quâ. Hành giâ phát nguyûn

tu phæn nhån hänh của Bồ tát đù lợi ých ở træn gian, vén

không bị træn gian làm nhiúm ô. Và đät đøn phæn quâ

đức, dù hành giâ ở thø gian hay vào Niøt bàn cũng mang

237

lợi ých cho trời người trong mười phương. Giống như quâ

đức của Phêt Thých Ca vén còn liön hû đøn sinh hoät thø

gian của chúng ta ngày nay qua sự thông suốt giữa tåm

đäi bi của Phêt và chúng ta.

Thực hiûn sự køt hợp toàn võn hai phæn nhån hänh và

quâ đức, hành giâ mới là vị lai Phêt nhên lãnh sự chúc lụy

trước Phêt Đa Bâo và Phêt Thých Ca. Nói cách khác, hành

giâ trü kinh Pháp Hoa phâi có tư cách vị lai Phêt, là người

có khâ nëng tổng hợp tri thức của Phêt quá khứ Đa Bâo

và Phêt Thých Ca hiûn täi đù phát sinh ra tư tưởng chþ đäo,

đáp ứng lợi läc cho mọi người.

Phêt phú chúc cho người thù hiûn ý nghÿa như vêy.

Riöng chúng ta chưa đæy đủ nhån hänh của Phổ Hi÷n, dù

chúng ta chþ täm trü thôi, thiøt nghÿ Phêt cũng rçt hoan hỷ

với phæn nhån hänh nhỏ bò của chúng ta. Vü hơn ai høt,

Ngài thçu rõ khâ nëng của chúng ta quá yøu so với công

viûc quá lớn lao mà Ngài giao phó.

Đối trước khó khën muôn vàn của viûc thọ trü kinh

Pháp Hoa, Phêt köu gọi Bồ tát hãy phát nguyûn. Bồ tát

phát nguyûn thọ trü kinh Pháp Hoa trước hai Đức Như Lai là

Bồ tát tåm. Các Ngài đã vào nhà Như Lai, mðc áo Như Lai,

ngồi tòa Như Lai, đã thçy tháp Đa Bâo, nön phát nguyûn

trực tiøp và nay hiûn hữu đù tuyön pháp mæu là đi÷u

đương nhiön. Điùn hünh như Ngài Nhêt Liön đã phát

nguyûn từ thời Đức Thých Ca. Ngày nay sanh läi, Ngài làm

được tçt câ viûc mà người thường không làm được. Pháp

Hoa của Ngài lüa vën tự và thù hiûn qua cuộc sống một

cách trọn võn. Tuy đã vào Niøt bàn hơn 700 nëm, những

đi÷u Ngài däy vén tác động một cách mãnh liût và tốt

đõp cho cộng đồng nhån loäi.

238

Đối với hành giâ Pháp Hoa ngày nay, chưa vào được

cânh giới chư Phêt; nhưng chúng ta nương vào hiûn

tượng mæu nhiûm này, bước theo chån các Ngài, thoát

khỏi cânh ô trược đù xåy dựng một thø giới an läc cho

chýnh münh và cho một số người chung quanh. Từ đó, câm

nhên được thiûn ác, uø tịnh đ÷u do chúng ta täo ra. Vý dụ

thức ën là vêt tịnh trước khi ën, nhưng sau khi ën biøn

thành uø. Tuy vêy, người vën minh vén biøn chø được vêt

uø thành hữu dụng.

Quan Thø Âm Bồ tát diún tâ một phæn v÷ thêt tướng

pháp trong Tåm kinh khi Ngài quan sát các hiûn tượng

trong vũ trụ, thçy tçt câ đ÷u do nghiûp lực hay nguyûn lực

biøn đổi. Thiûn ác cũng vêy, biøn đổi không cùng, tùy

nghiûp của chúng sanh. Tuy cùng một vêt, nhưng người

vën minh biøt sử dụng sô täo nön tiûn nghi. Người kòm hơn

sô biøn chø thành vêt thô sơ hơn và đối với người có trünh

độ thçp hơn nữa, sô trở thành vêt chướng ngäi. Vý dụ nøu

không phâi là người vën minh biøt køt hợp xi mëng và cát,

tìm quðng mỏ làm sít v.v„ sô không có tòa nhà. Nøu

cũng những vêt này ở trong tay người läc hêu, chîng

những là vêt vô dụng mà còn chướng ngäi cho họ.

Chư Phêt và Bồ tát thçy được thêt tướng các pháp, sử

dụng được toàn võn các hiûn tượng trong vũ trụ, täo

thành lực dụng bçt khâ tư nghü trang nghiöm bân thån và

quốc độ. Chþ một niûm tåm của các Ngài, Ta bà li÷n biøn

thành Tịnh độ.

Trön dòng sinh mäng tương tục của hành giâ Pháp Hoa,

trước khi sử dụng được quy luêt biøn chø như chư Phêt,

chúng ta phâi triût đù phát huy tinh thæn lợi tha vô ngã.

Trên cën bân phước đức và trý tuû, chúng ta kiøn täo thø

giới an lành và xã hội tünh người, đem an vui cho muôn

loài mọi giới.

239

Phẩm 12

ĐỀ BÀ ĐẠT ĐA

I. LƯỢC VĂN KINH

Phêt bâo các Bồ tát và tứ chúng : “Trong vô lượng

kiøp quá khứ, ta đã cæu kinh Pháp Hoa không biøt mỏi

mût. Trong nhi÷u kiøp, ta thường làm vua phát nguyûn

cæu đäo Vô thượng bồ đ÷, không thối chuyùn. Vü lòng ưa

thých pháp cao tột, ta nhường ngôi cho thái tử và truy÷n

rìng ai giâng pháp Đäi thừa cho ta nghe, ta sô trọn đời

hæu hä. Bçy giờ có một vị Tiön cho biøt nøu không trái ý

ông, ông sô däy pháp Đäi thừa tön Diûu Pháp Liön Hoa

kinh. Ta li÷n theo hæu vị Tiön rçt cực khổ đøn 1.000 nëm.

Nhà vua thuở çy là ta, còn vị Tiön là Đ÷ Bà Đät Đa. Ta nhờ

thiûn tri thức çy mà nay thành Vô thượng đîng giác.

Trong vô lượng kiøp sau, Đ÷ Bà Đät Đa sô thành Phêt hiûu

là Thiön Vương, nước tön Thiön Đäo”.

Phêt bâo các Tỳ kheo trong đời vị lai nøu có người

nào nghe phèm Đ÷ Bà Đät Đa, sanh lòng kýnh tin sô không

đọa vào ba đường ác, được sanh v÷ nước Phêt, thường

được nghe kinh Pháp Hoa. Nøu sanh vào cõi Trời người,

được hưởng vui sướng tột cùng.

Bồ tát Trý Tých, thị giâ của Phêt Đa Bâo xin Ngài trở v÷

nước. Đức Thých Ca li÷n bâo Bồ tát Trý Tých chờ giåy lát, sô

có Bồ tát Vën Thù đøn luên nói pháp mæu. Ngay lúc đó,

Bồ tát Vën Thù và các Bồ tát tùy tùng ngồi hoa sen báu từ

cung rồng Ta Kiût La bay đøn núi Linh Thứu, từ hoa sen

bước xuống đânh lú Phêt Đa Bâo và Phêt Thých Ca và hỏi

thëm Trý Tých Bồ tát.

Trý Tých hỏi Vën Thù hóa độ được bao nhiöu chúng

sanh ở cung rồng. Vën Thù vừa dứt lời, vô số Bồ tát ngồi

hoa sen đøn núi Linh Thứu. Những vị này do Ngài giáo hóa.

240

Vën Thù cho biøt Ngài ở biùn thường giâng nói kinh Pháp

Hoa.

Trý Tých Bồ tát hỏi : “Vêy có chúng sanh nào tu theo

kinh này mau thành Phêt không ?”. Vën Thù đáp : “Có con

gái của Long Vương 8 tuổi đæy đủ trý đức có thù đøn Bồ

đ÷”. Bồ tát Trý Tých không tin. Bỗng nhiön Long Nữ xuçt hiûn

đânh lú và xưng tán Phêt.

Xá Lợi Phçt li÷n nói với Long Nữ : “Thån gái nhơ uø có

5 đi÷u chướng và Phêt đäo dài xa phâi trâi qua vô lượng

kiøp mới thành tựu mà ngươi nói không bao låu chứng

được Vô thượng đîng giác, làm thø nào tin được ?”.

Long Nữ li÷n biùu diún cho thçy Ngài thành Phêt còn

nhanh hơn động tác Ngài dång hät chåu cúng Phêt.

Toàn chúng hội lðng thinh tin nhên khi thçy Long Nữ thoät

nhiön biøn thành thån nam tử đủ hänh Bồ tát, qua cõi Vô

Cçu phương Nam ngồi hoa sen báu, thành bêc Đîng

chánh giác.

II. GIÂI THÍCH

Công hänh của Đức Đa Bâo là công hänh của Bồ tát

thuæn thiûn khiøn cho người tëng trưởng ni÷m tin. Bçt cứ

nơi nào có trü tụng Pháp Hoa, Ngài hiûn ra yùm trợ viûc tu

hành của họ. Hänh nguyûn của Đ÷ Bà Đät Đa thü hoàn

toàn trái ngược với Phêt Đa Bâo. Ngài chþ làm những viûc

xçu ác. Nhưng dưới kiøn giâi của Đäi thừa, viûc làm ác

của Ngài là pháp tu bçt khâ tư nghü của Bồ tát.

Trong quá trünh hành đäo Bồ tát, Đ÷ Bà Đät Đa luôn

có những hành động chống trái Phêt Thých Ca. Ngay

trong hiûn thø, lúc Phêt Thých Ca hiûn thån thái tử Sÿ Đät Ta,

Đ÷ Bà Đät Đa xuçt thån là con Học Phän Vương, em ruột

241

của Tịnh Phän Vương, tức Đ÷ Bà Đät Đa là em chú bác với

Phêt.

Hai người có týnh khý trái ngược nhau. Trong mọi cuộc

tranh tài, lúc nào thái tử Sÿ Đät Ta cũng nổi bêt hơn. Đ÷ Bà

Đät Đa có ác câm với thái tử ngay từ lúc Ngài chưa xuçt

gia và khi thành đäo, Đ÷ Bà Đät Đa là người phá Phêt

nhi÷u nhçt. Đðc biût khi vua Tæn Bà Sa La ở thành Vương Xá

cúng dường và xåy tịnh xá Trúc Låm cho Phêt, Đ÷ Bà Đät

Đa đøn dụ dỗ A Xà Thø soán ngôi.

Vương tử A Xà Thø nghe lời xúi giục của Đ÷ Bà Đät Đa,

bít vua cha hä ngục đù chiøm ngôi, xåy läi thành Vương

Xá và thu hồi høt của câi nhån dån. Lön ngôi rồi, viûc làm

đæu tiön của A Xà Thø là thu hồi ruộng đçt, lúa gäo dự trữ

của chư Tëng kiøt hä trön núi. Đức Phêt nói đó là quâ báo

của chư Tëng, nhưng chþ phâi chịu trong ba tháng.

Sau đó, A Xà Thø có con bị mụt li÷n kö miûng hút mủ

cho con. Mõ A Xà Thø thçy vêy, bà khóc và bâo : “Ngày

xưa bû hä còn nhỏ trön vai cũng có mụt, chýnh Tæn Bà Sa

La kö miûng hút mủ cho bû hä”. A Xà Thø thức tþnh, chäy

đøn ngục thëm cha, nhưng Tæn Bà Sa La đã chøt. Và người

có công nhçt là Đ÷ Bà Đät Đa li÷n bị nhốt vào ngục. Sau khi

hä ngục Đ÷ Bà Đät Đa, vua A Xà Thø đâm nhên vai trò của

Tæn Bà Sa La trước đåy, phát tåm kòo gäo lön núi cúng

dường chư Tëng.

Phêt giâng đøn phèm này, Ngài sai A Nan là em ruột

của Đ÷ Bà Đät Đa đøn thëm Đ÷ Bà Đät Đa. Đ÷ Bà Đät Đa

thçy A Nan đøn, mþm cười nhờ em chuyùn lời thëm Phêt

cùng Thánh chúng và nói Đ÷ Bà Đät Đa ở đåy cũng giống

như ở cõi trời Hữu đânh. Sự thêt trong thời gian ở địa ngục,

Đ÷ Bà Đät Đa tiøn tu đäo nghiûp, câm nhên được hänh

nguyûn và viûc làm của münh từ nhi÷u đời trước.

242

Trong phèm này, Phêt nói v÷ sự liön hû giữa Ngài và

Đ÷ Bà Đät Đa từ vô lượng kiøp trước. Đ÷ Bà Đät Đa chýnh

là người ơn của Phêt, giúp Ngài mau thành Vô thượng

đîng giác. Viûc làm của Đ÷ Bà Đät Đa khó nhçt trong

các hänh của Bồ tát. Vü làm thiûn đù tých tụ công đức

tương đối dú. Lën lộn với đời làm viûc xçu ác mà thực sự

tåm vén thanh tịnh, không đơn giân. Khi cùng tu với Phêt,

Đ÷ Bà Đät Đa có nguyûn làm đối tượng cho Phêt thành

đäo, täo môi trường thử thách đù Phêt tiøn tu đäo hänh.

Tçt câ viûc làm ác của Đ÷ Bà Đät Đa đ÷u nhìm mục đých

trưởng dưỡng thiûn cën, giúp Phêt mau đät đäo chứng

quâ, không phâi là hành động phát khởi từ tham sån si

như thø nhån.

Thuở quá khứ, ti÷n thån Phêt là thái tử Tu Đäi Noa,

nguyûn tu hänh bố thý bçt nghịch như ý. Đ÷ Bà Đät Đa

đøn xin tçt câ, xin luôn cái đæu của thái tử. Trong tåm

niûm thánh thiûn nhçt, viûc làm của Đ÷ Bà Đät Đa đã

nång tåm của thái tử lớn lön đøn độ cao nhçt, thành tựu

pháp bố thý ba la mêt. Phâi có người làm hänh ác như Đ÷

Bà Đät Đa đøn xin mới có dịp bố thý, täo môi trường cho

Bồ tát hành đäo.

Trong phèm này, Phêt tán thán công đức bçt khâ tư

nghü của thiûn tri thức Đ÷ Bà Đät Đa. Trong vô lượng kiøp

quá khứ, Ngài đã từng học kinh Pháp Hoa với Đ÷ Bà Đät

Đa. Lúc çy, Ngài là vua chuyön tu hänh bố thý rçt giàu có

gọi là Đàn Vương (vua bố thý), ai xin gü cũng cho. Ý này

nhìm diún tâ Bồ tát dư thừa phương tiûn giáo hóa chúng

sanh, mới thực là hành giâ Pháp Hoa thỏa mãn được yöu

cæu của mọi người. Còn chúng ta có quá nhi÷u yöu cæu

không được thỏa mãn, làm gü đáp ứng được yöu cæu của

người khác.

243

Trong nước của Đàn Vương trù phú thái bünh, không

có giðc giâ, cũng không có thiön tai. Tçt câ thæn dån đ÷u

quy ngưỡng đçng Thánh vương này. Chánh báo và y báo

của vua chứng tỏ Ngài đæy đủ phước đức, câm hóa dån

bìng đức, không dùng thủ đoän mưu kø đù chinh phục.

Trong đi÷u kiûn sống tốt đõp dư thừa như vêy, đối với

tåm lý phàm phu thường sïn sàng an hưởng. Trái läi, Ngài

xem ngôi vua như chiøc giày rách, muốn bỏ lúc nào cũng

được. Tuy đæy đủ mọi thứ nhån gian ưa thých, Ngài tự nghÿ

nøu cứ sống hưởng thụ đù thỏa mãn xác thån này, đøn

ngày nào đó høt phước báo, cũng rớt vào sanh tử luån

hồi. Vü vêy, Ngài vén khao khát tüm con đường giâi thoát

cho Ngài và cho mọi người, đù có một đời sống vÿnh cửu

vượt ngoài kiøp sống hän hõp của con người.

Vua nghe trường thọ Tiön sống trön 100 tuổi, có pháp

giúp người ra khỏi sanh tử, vua li÷n theo học. Đåy là tåm

träng của Bồ tát quá dư thừa phước đức, sïn sàng mang

toàn bộ tài sân đù đổi pháp vô thượng, nói lön ý niûm cæu

kinh Pháp Hoa là cæu cái gü cao tột nhçt.

Vị Tiön sống trön 100 tuổi chứng tỏ ông không chøt,

mới có tư cách nói pháp däy cho người thoát chøt. Và

pháp bçt tử của Tiön nhån däy, gợi cho chúng ta suy nghÿ

chíc chín đåy không phâi là kinh Pháp Hoa bìng ngôn

ngữ vën tự chúng ta thường đọc tụng, mà vén kõt trong

sanh già bûnh chøt. Vị Tiön nhån đó chýnh là ti÷n thån của

Đ÷ Bà Đät Đa.

Tiön nhån ra đi÷u kiûn nøu Đàn Vương không trái ý

ông, ông sô cho Diûu Pháp. Vua bìng lòng ngay, ông li÷n

giao nước cho thái tử, rồi theo Tiön nhån v÷ núi tu học

Diûu Pháp Liön Hoa. Nhưng chúng ta đọc trong kinh, chþ

thçy ghi vua phâi gánh nước, bửa củi trâi qua 1.000 nëm

bị Tiön nhån hành hä đủ đi÷u, không h÷ oán than. Nhờ đó,

244

vua luyûn được tåm tánh, thuæn được ba pháp çn tiöu

biùu cho hành giâ Pháp Hoa phâi dçn thån vào đời, chịu

đựng tçt câ khổ nhục, đäo tåm mới lớn.

Vua đã học Pháp Hoa hay giáo lý vô thượng với Đ÷

Bà Đät Đa mà người chung quanh không bao giờ thçy

được bìng mít phàm. Cũng như Huû Nëng học đäo và

đíc đäo với Tổ Huỳnh Mai bìng bý mêt täng. Người xung

quanh quan sát chþ thçy Ngài giã gäo, bửa củi.

Đối với người tæm thường, viûc hành hä của Tiön ông

thêt đáng sợ. Dưới kiøn giâi của Bồ tát, Tiön nhån là người

trao cho Pháp Hoa. Hay nói cách khác, trong hành động

ác của Tiön nhån đã ngæm chứa hät nhån thiûn.

Đối với giáo lý Tiùu thừa phån biût thiûn ác, thü Đ÷ Bà

Đät Đa là người ác thực. Nhưng quan niûm Đäi thừa nhün

sự vêt câ hai mðt, thçy trong thiûn có ác và trong ác có

thiûn. Cuối cùng køt hợp được hai phæn thiûn ác trong

một thù thống nhçt gọi là bçt nhị pháp môn hay đþnh cao

của tinh thæn Pháp Hoa. Theo Đäi thừa, viûc làm ác của

Đ÷ Bà Đät Đa thực sự thiûn, vü mang läi tác dụng thiûn, køt

quâ thiûn. Làm ác của Đ÷ Bà Đät Đa cũng thành Phêt, gợi

cho chúng ta thçy đó là phương tiûn hành đäo của Bồ tát,

cũng như trường thọ Tiön nhån sử dụng phương tiûn, däy

vua tu pháp bố thý.

Đi÷u quan trọng Phêt däy là phâi nhün sự vêt đúng

như thêt. Bồ tát hành đäo trước nhçt thçy rõ cën tánh

hành nghiûp chúng sanh và tùy theo đó ứng dụng pháp

giáo hóa. Nøu là một người nào khác, không phâi là hành

giâ Pháp Hoa, không phâi là trường thọ Tiön nhån, khi

được vua theo, họ sô lợi dụng vua cho một mưu đồ nào

đó hoðc đòi hỏi vua phâi cung ứng mọi quy÷n lợi. Tuy

nhiön, vị Đäo sư däy Pháp Hoa ở đåy là trường thọ Tiön

245

nhån đã đíc đäo, sống trön thù bçt nhị, không còn ham

muốn, chþ có mục tiöu độ thoát ông vua giàu lòng bố thý.

Tiön nhån vên dụng đúng pháp và vua đíc đäo, vü thø

pháp bửa củi, gánh nước ông däy là pháp đúng đín

nhçt cho Đàn Vương.

Thực ra, nghÿ cho cùng, nhờ vua làm viûc lao động

bửa củi, gánh nước, chíc chín không được køt quâ

bìng mượn người khác. Đã là Tiön nhån bçt tử thü Ngài

không thiøu gü, đøn nỗi phâi bít vua hæu hä gánh nước,

bửa củi. Theo tôi, vua bửa củi gánh nước mang ý nghÿa

hành giâ Pháp Hoa muốn thù hiûn chån lý phâi giáp mðt

cuộc đời, phâi thực hiûn trong cuộc sống mới biøt rõ

tường tên. Bít vua làm những viûc khó nhọc ông chưa

từng làm hay những nghịch cânh xây ra đù hành giâ tự

kiùm tra tåm münh có thêt sự cæu đäo không. Trong thử

thách khó khën, mới luyûn được ý chý và nó là môi trường

cæn thiøt cho sự tëng tçn đäo hänh của chúng ta, biøt

được mức độ dõp bỏ tham sån phi÷n não của ta đøn đåu.

Tuy nhiön, khó khën tốt nhçt là vừa sức münh đù đời sống

thëng hoa, không bị nhên chìm.

Người hành đäo Bồ tát, mỗi niûm liön tục khòo đi÷u

chþnh thån tåm vượt qua mọi xçu ác trön nhån gian cho

đøn ngày thành Vô thượng chánh giác. Chþ trong môi

trường nhơ xçu, hành giâ Pháp Hoa mới thù hiûn trọn võn

tinh thæn trong sáng.

Muốn thành tựu Thánh hänh, phâi bünh an ngay trong

nghịch cânh. Trái läi, luôn nuôi dưỡng trong hoàn cânh

thuên tiûn, hành giâ dú sanh tåm tëng thượng män hay

ngờ nghûch. Khi thông được với Phêt, hành giâ nhên

được hộ niûm của Ngài, vượt qua mọi nguy hiùm; nøu

246

còn tham chçp, bực tức, tçt nhiön không đồng hänh

nguyûn với Phêt thü Phêt lực không thù truy÷n đøn được.

Nhà vua muốn trở thành người vô thượng, cæu đäo

vô thượng, Tiön nhån đðt những vçn đ÷ hoàn toàn trái

ngược cho vua làm. Từ địa vị sung sướng nhçt phâi chịu

cực khổ nhçt, nghÿa là tinh thæn Diûu Pháp Liön Hoa

không rời bân vị giâi thoát ở Niøt bàn mà vén hiûn hữu tự

täi trong sanh tử. Đæy đủ tốt đõp câ hai mðt bân thù

thường hìng và sanh diût biøn đổi, mới chứng được giáo

lý bçt nhị.

Giáo nghÿa này không dùng lời nói được, phâi thù

nghiûm trong cuộc sống. Phâi có hai đối tượng thuên

nghịch đù quan sát, vui chứng thù bçt nhị. Khi giàu sang

đæy quy÷n lực xem tåm münh ra sao và lúc tríng tay, hành

giâ câm nhên thø nào. Ở trong cùng cực đau khổ có rơi

vào tuyût vọng không ? Gðp cay đíng, hành giâ mới có

đi÷u kiûn đi÷u chþnh thån tåm.

Phêt xác định Đ÷ Bà Đät Đa là đäi thiûn tri thức, là

thíng phước nhån duyön giúp Ngài mau thành Phêt. Ý

này trong kinh Duy Ma diún tâ rìng Bồ tát Duy Ma nhên

chúng ma làm pháp lữ. Nhờ ma làm đối tượng đù phát

triùn Phêt tåm. Vü tu hành không chướng ngäi, không thù

đíc đäo hay vô ma khâo bçt thành đäi đäo. Riöng chúng

sanh gðp chúng sanh thü vỏ quýt dày móng tay nhọn hay

ën miøng trâ miøng.

Phêt däy vü có người ác häi, thiûn tåm chúng ta mới

phát sinh. Từ vô lượng kiøp đøn nay, bön cänh Phêt luôn

có Đ÷ Bà Đät Đa đóng vai mðt đen, đù vai Phêt sáng lön.

Đ÷ Bà Đät Đa mang mðt quỷ nhưng chứa đựng tåm Phêt.

Không có Đ÷ Bà Đät Đa, chúng ta không thçy được tåm

từ bi vô lượng của Phêt. Thêt vêy, sự hiûn hữu của một Đ÷

247

Bà Đät Đa xçu ác thường song hành bön Đức Phêt thuæn

thiûn, đã làm nổi bêt trọn võn tư cách thánh thiûn của Thø

Tôn. Nhi÷u kiøp xa xưa trước, Đức Thých Ca đã nhờ Đ÷ Bà

Đät Đa giáo hóa và hiûn kiøp Đ÷ Bà Đät Đa cũng täo

những chống phá thử thách giúp cho Phêt thù hiûn lòng

từ, thành tựu những hänh khó làm. Đi÷u này gợi nhíc rìng

đối tượng tu hành của hành giâ là người tû ác. Họ càng tû

ác, hành giâ càng phát triùn đäo đức, mới thực sự tiöu

biùu cho hành giâ Pháp Hoa kiùu méu. Học kinh Pháp

Hoa với Tiön nhån hay Đ÷ Bà Đät Đa, Phêt thù hiûn tåm từ

bi, nhén nhục, nhu hòa cao độ, diût säch tåm kiöu män,

mới thành tựu trọn võn hänh Bồ tát.

Đ÷ Bà Đät Đa bìng lòng đọa địa ngục vü làm viûc

phá häi xçu ác cho Phêt thëng hoa trön đường giác ngộ.

Quâ thêt Ngài là đäi ån nhån, là đäi thiûn tri thức của Phêt,

đáng được cung kýnh cúng dường. Ngài thù hiûn hünh ânh

Bồ tát nghịch hänh, không phâi con người mang tåm ác

thực sự như phàm phu.

Trön bước đường tu, khởi đæu chúng ta rçt sợ và tránh

người ác, vü gæn họ ta dú sån hên. Tuy nhiön, Phêt däy

nøu không tu tåm từ, không thương người ác được, dù có

tụng ngàn bộ kinh Pháp Hoa, cũng coi như vô ých.

Trong kinh xác định thọ trü được Pháp Hoa là viûc khó

làm. Khi chưa tu, ta là chúng sanh, nó đánh, ta đánh läi, nói

xçu, ta nói xçu läi. Nhưng theo Phêt rồi, chúng ta thử nhịn,

lçy chúng sanh độc ác làm đối tượng tu hành, sô bít gðp

nhi÷u thú vị. Đối với tôi, nhớ lời Phêt däy rìng nhờ người ác,

ta mau thành tựu Pháp thån. Tôi vội gän lọc thân tâm,

không nghÿ đối phó với người ác. Nhưng nghÿ phâi đối phó

với tåm không lành của chýnh tôi, đối trị ngay tön giðc ác

đang ngự trị trong tåm tôi.

248

Nhờ có đối phương ác bön ngoài, tôi phát hiûn được

phi÷n não tham lam ých kỷ trong tåm tôi. Vü có đối tượng,

phi÷n não mới xuçt hiûn, chúng ta mới đi÷u chþnh. Tôi biøt

nó làm chướng ngën Thánh đäo, nön đoän trừ ngay. Tåm

nhõ læn và thiûn tåm từ đó dæn dæn phát sinh đù hünh

thành ông Phêt vị lai cho chýnh münh.

Chúng ta thường rơi vô sai læm, tuy läy Phêt nhi÷u,

nhưng không chịu đi÷u chþnh tåm, cũng thành vô ých. Trön

bước đường tu, tôi càng gðp khó khën càng thých thú

trong viûc làm, càng nỗ lực bçy nhiöu. Từng bước đi÷u

chþnh thån tåm mới hi÷n ra, khôn ra. Và nhün läi thử thách

münh đã vượt qua, mới biøt những người chống phá ta là

ån nhån của ta. Tôi lêp chý đi lön như vêy, cứ nghÿ mỗi læn

vượt qua được một khó khën läi có khó khën mới lớn hơn

chờ đón chúng ta. Đøn cuối cùng còn phâi đọ sức với

Thiön Ma. Thíng được nó mới thành Vô thượng giác.

Tôi luôn luôn ý thức con đường đøn bâo sở còn xa

lím, phâi nỗ lực chuèn bị sức tu, không đủ ý chý không tu

được. Khi phá được một tánh ác trong lòng, tướng ác bön

ngoài sô theo đó mçt đi. Hành giâ sanh một niûm tåm đäi

bi, sô hiûn được một tướng thánh thiûn của Phêt. Và cuối

cùng, toàn thån hành giâ hiûn hâo tướng Như Lai, tåm đäi

bi mới viön mãn.

Bồ tát mười phương nghe Phêt Thých Ca nói v÷ ti÷n

thån Ngài đã tu hänh bố thý, thành tựu køt quâ ngày nay

làm Thých Ca Như Lai. Các Ngài mới vững tåm nghÿ rìng

Phêt làm được, các Ngài cũng nguyûn xin làm theo Phêt.

Cæu mong mười phương chư Phêt phóng quang gia bị.

Nói cách khác, tåm niûm của hành giâ Pháp Hoa khi

đối đæu với khó khën chướng ngäi, ni÷m tin phâi càng

mãnh liût kiön cố mới tu được, hành đäo được ở Ta Bà.

249

Trong khi đó Bồ tát sơ phát tåm và hàng Nhị thừa Thanh

vën vü chäm trán nhi÷u với khó khën ác độc, câm thçy sợ.

Bồ tát lớn quan niûm có khó mới khôn. Nhưng đối với Bồ

tát nhỏ và Thanh vën thü khó quá thành không khôn.

Từ ý niûm không đủ sức đương đæu với tû ác ở Ta bà,

v÷ sau triùn khai thành mười phương Tịnh Độ, theo đó

muốn vào Ta bà hành đäo, hành giâ phâi có gốc. Nói

cách khác, hàng Nhị thừa Thanh vën hay Bồ tát sơ phát

tåm muốn hàng phục ma, phâi mänh hơn nó, khôn hơn

nó. Nøu không đæy đủ đäo lực tçt nhiön bị ma vêt chøt.

Bồ tát lớn là sứ giâ Như Lai, chúng sanh cang cường,

nhưng nhén lực Bồ tát cao hơn, mới thừa sức giáo hóa

chúng. Vü vêy, hàng Nhị thừa Thanh vën hay Bồ tát sơ tåm

phâi qua phương Đông học Pháp Hoa với Phêt Dược Sư,

sang phương Tåy học Pháp Hoa với Đức Di Đà, mới trở läi

Ta bà hành đäo, tu Pháp Hoa ở môi trường ngũ trược ác

thø này được.

Sự liön hû giữa Đ÷ Bà Đät Đa và Phêt Thých Ca không

phâi tæm thường. Cũng như hänh nguyûn bçt khâ tư nghü

của Đ÷ Bà Đät Đa chþ có Phêt thçu rõ. Vü vêy, Ngài được

Đức Thých Ca thọ ký thành Phêt hiûu là Thiön Vương. Và

chþ có kinh Pháp Hoa mới kiøn giâi được nghịch hänh của

Đ÷ Bà Đät Đa. Khi kiøt têp kinh Pháp Hoa, phèm Đ÷ Bà Đät

Đa bị loäi ra và mãi đøn nëm 602 mới được Ngài Cçp Đa

sát nhêp vào.

Viûc Đ÷ Bà Đät Đa được thọ ký thành Phêt nói lön tinh

thæn bünh đîng tuyût đối của kinh Pháp Hoa, thiûn ác

bünh đîng bçt nhị. Người ác hay người thiûn, đối với

chúng ta đ÷u cæn thiøt cho sự gội rửa thån tåm trön bước

đường tu hành, đ÷u là một phæn trong Như Lai thån.

250

Ác hay thiûn, tốt hay xçu, thån hay thù đ÷u nìm

trong pháp tương đối. Vü trở v÷ chån lý tuyût đối, tçt câ

pháp đồng nhçt thù, không có hai thù. Phêt däy trong

kinh Hoa Nghiöm, tçt câ mọi vêt trön thø gian do tâm ta

täo ra. Ta nghÿ tốt v÷ tha nhån, họ sô trở thành tốt và

ngược läi ta nghÿ họ xçu, họ sô xçu với ta.

Tåm niûm của con người luôn biøn đổi không ngừng.

Ngài Trý Giâ quan sát trong một niûm tåm có đøn 3.000

hünh tượng và ý nghÿ khác nhau. Từ một con người ác có

thù trở thành con người tốt khi ta hýt vào hơi thở từ bi của

Phêt. Nøu hýt vào hünh ânh của ma vương, ta sô thành

hung ác. Kinh Đäi thừa có công nëng chuyùn hóa con

người từ phàm phu biøn thành Phêt, nön nói Phêt là

chúng sanh và chúng sanh là Phêt, Phêt và chúng sanh là

một.

Khi Như Lai còn täi thø, đức hänh và tài nëng siöu viût

của Ngài cùng hàng đû tử lỗi läc tài ba đã nói lön chån lý

tuyût đối, còn có người không nghe. Huống chi Phêt vào

Niøt bàn, ta chþ có một münh, xung quanh trëm người dữ.

Liûu ta có truy÷n bá nổi pháp chån thêt này không ?

Trong khi Xá Lợi Phçt và Trý Tých Bồ tát còn do dự trước

cái khó vô ngæn, thü Vën Thù Sư Lợi Bồ tát xuçt hiûn giâi

quyøt nghi ngờ cho đäi chúng. Thoät nhiön Ngài từ biùn

vọt lön, ngồi trön hoa sen 1.000 cánh và vô số Bồ tát ngồi

hoa sen đøn trước pháp hội.

Mở đæu phèm Tựa, Ngài Vën Thù giới thiûu Phêt Nhêt

Nguyût Đëng Minh và sau đó từ phèm 2 đøn phèm 10,

không thçy nói đøn Vën Thù. Như vêy, trong 8 nëm Phêt

giâng kinh Pháp Hoa ở pháp hội thứ nhçt cho hàng Thanh

vën, không có Vën Thù. Và đøn nay, Ngài mới xuçt hiûn ở

pháp hội thứ hai trong phèm này, nói v÷ viûc đøn và đi

251

của Vën Thù. Ngài hiûn diûn hay víng mðt đ÷u đúng theo

yöu cæu của từng nơi, từng lúc và mang ý nghÿa khác

nhau.

Vën Thù nói với Trý Tých Bồ tát rìng Ngài víng mðt ở

pháp hội thứ nhçt đù qua cung rồng Ta Kiût La giâng kinh

Pháp Hoa suốt 8 nëm. Trong thời gian này, Ngài giáo hóa

chúng sanh với tư cách là Bồ tát, không có Như Lai hiûn

hữu bön cänh. Và Ngài giáo hóa ở trong bù khổ, nơi

chúng sanh hung dữ tham lam, nhìm khých lû hành giâ

Pháp Hoa sau khi Phêt vào Niøt bàn, vén có thù xiùn

dương kinh Pháp Hoa, với đi÷u kiûn trang bị được cho

münh một trý tuû Vën Thù nhün sự vêt đúng như thêt.

Ở trong biùn khổ của cung rồng Ta Kiût La, Vën Thù sử

dụng trý tuû siöu viût biøn nó thành thø giới thanh tịnh như

thø giới của Phêt A Di Đà có trëm ngàn Bồ tát våy quanh

nghe pháp. Trý Tých còn nghi ngờ v÷ sự kiûn Vën Thù là bêc

đäi Bồ tát, läi mang Pháp Hoa chån thêt cao tột vào cung

rồng, tiöu biùu cho nơi hä tiûn nhçt mà giáo hóa. Thêt là vô

lý, khó tin, Ngài hỏi Vën Thù số chúng sanh hóa độ được

bao nhiêu.

Tức thü có vô lượng Bồ tát không týnh kù được, ngồi

hoa sen báu từ biùn vọt lön đøn trụ trước tháp Đa Bâo. Và

một læn nữa đù chứng minh chån lý nhçt Phêt thừa, Long

Nữ 8 tuổi, con gái của vua rồng Ta Kiût La xuçt hiûn trước

pháp hội. Long Nữ nghe được kinh Pháp Hoa, thành tựu

đäo hänh Bồ tát và nói kû hiùn bày pháp tánh mà chþ có

Phêt Đa Bâo và Phêt Thých Ca biøt được. Còn chúng hội

không hiùu Long Nữ nói gü.

Ngài Xá Lợi Phçt, trý tuû bêc nhçt cũng khởi lòng nghi

cho rìng thån gái nhơ uø có nëm đi÷u chướng không thù

thành Phêt được. Hiùu theo Xá Lợi Phçt như vêy thuộc v÷

252

hiùu biøt của Tiùu thừa. Dưới nhãn quan Đäi thừa của Trý

Tých Bồ tát, muốn thành Phêt, Đức Thých Ca phâi trâi vô

lượng kiøp tu hành đäo Bồ tát. Không có mây træn nào

Ngài không tu, mới thành Phêt, nön Long Nữ chíc chín

không thành Phêt được.

Riöng chþ có kiøn giâi theo tinh thæn kinh Pháp Hoa

hay hiùu theo Tối thượng thừa viön giáo thü bçt cứ người

nào cũng thành Phêt với đi÷u kiûn ním được yøu chþ

thành Phêt. Đøn đåy, Long Nữ đóng vai tiöu biùu hiùn bày

pháp khó tin, khó hiùu, là pháp tức thån thành Phêt. Trong

một sát na, sử dụng trëm ngàn đà la ni môn, thông suốt

pháp giới, thoät nhiön biøn thành nam tử qua cõi Vô Cçu

ở phương Nam, ngồi tòa sen báu thành Phêt.

Ngài Thiön Thai chia ra pháp tướng và pháp tánh

Chơn như duyön khởi. Ở trön Chơn như duyön khởi thuộc

v÷ tánh Không. Nhưng trön hiûn thực cuộc đời có Xá Lợi

Phçt, Long Nữ, hay mỗi người đ÷u mang hünh dáng khác

nhau. Tuy vêy, cuối cùng ai cũng đ÷u thành Phêt, nøu biøt

lçy đối tượng Phêt tu hành. Vô minh tham ái do mö læm

mà ra. Bỏ mö læm, trý giác thoät nhiön sanh, vý như mðt trời

lön bóng tối tự mçt.

Mọi loài vêt trön cuộc đời không tồn täi vÿnh viún,

không có tánh cố định, nön kinh Pháp Hoa gọi là Phêt

chủng tùng duyön khởi. Nøu nhån duyön gðp Phêt ra đời,

theo Phêt nghe pháp hành giâ thành Phêt. Gðp và tu

theo Bồ tát, hành giâ là Bồ tát. Do đó đối tượng tu của ta

trở thành quan trọng. Khi lçy Phêt làm đối tượng tu hành,

quan sát kỹ xem Ngài tu thø nào thành Phêt, chúng ta

theo đó huån têp những ý tưởng và hành động của Phêt.

Càng huån têp công đức bao nhiöu, tåm hành giâ sáng

bçy nhiöu, hät giống Phêt trong tåm càng lớn dæn. Vý dụ

253

Phêt chan hòa bốn tåm vô lượng từ bi hỷ xâ cho tçt câ

muôn loài. Chúng ta cũng têp mang bốn tåm này vô lòng.

Đøn ngày nào từ bi hỷ xâ thêt sự ngự trị trong tåm hồn,

trong tư duy, trong thi÷n định và hành giâ thù hiûn ra

bìng hành động, lời nói, cử chþ. Toàn thån toàn tåm hành

giâ không khác Như Lai, hành giâ là Phêt. Trön lêp trường

Phêt thừa, bçt cứ ai suy nghÿ và hành động theo Phêt đ÷u

thành Phêt.

Long Nữ ở thiön cung là Ngọc Nữ, một biùu tượng tôn

quý trön cõi Trời, là sự sống của chư Thiön; nhưng khi rớt

vào biùn khổ là công nương của Ta Kiût La. Và lúc xuçt

hiûn trước Đức Thých Ca, Ngài thị hiûn thån nữ thành Phêt.

Đåy là sự thù hiûn tinh thæn nam nữ bünh đîng bçt nhị hay

người ngu và người trý bünh đîng không khác. Đức Thých

Ca là bêc Thø Tôn cao quý và Long Nữ tiöu biùu cho một

chúng sanh trong biùn khổ. Câ hai ở trön chån như môn

đ÷u bünh đîng giống nhau không khác.

Sự hiùn bày nhi÷u thån khác nhau của Long Nữ cho

thçy rõ Ngài là Phêt đã thành. Từ thø giới Phêt, Ngài hiûn

qua thø giới phàm phu và từ thø giới phàm phu trở v÷ thø

giới Phêt. Giống như ta bỏ chiøc áo rách bön ngoài,

nhưng bön trong có sïn áo Phêt vêy.

Hai hiûn tượng Đ÷ Bà Đät Đa và Long Nữ thành Phêt

nìm ngoài sự hiùu biøt thông thường của con người,

thuộc phæn bý mêt täng. Ngài Xá Lợi Phçt đäi diûn cho

Thanh vën và Trý Tých đäi diûn cho Bồ tát còn không rõ,

huống chi là phàm phu chúng ta. Vü vêy Ngài Từ Ân đäi sư

xøp phèm này thuộc phæn thø giới Thêt báo của Phêt và

Đức Thých Ca Måu Ni không phâi là một vị Phêt đơn độc

trön thø gian. Ngài là một phån thån của Báo thån viön

mãn Lô Xá Na Phêt. Các phån thån Phêt thuyøt pháp

254

mười phương trong tçt câ các loài mang hình thù không

giống nhau, do bổn Phêt này phån ra nói pháp.

Nương theo giáo lý của Phêt Thých Ca trön cuộc đời,

những người trong pháp hội một mới vào được pháp hội

hai, không còn tướng đối đãi tû ác của chúng sanh. Vü thø,

khi Bâo Tháp xuçt hiûn, Ta bà biøn thành Tịnh độ, người

được dời đi nơi khác. Ngài Từ Ân gọi đó là Pháp Hoa cânh,

là cânh giới mæu nhiûm của kinh nói lön tçt câ vêt đồng

nhçt thù, tçt câ dồn v÷ một chån lý. Ai tu pháp này cuối

cùng đ÷u thành Phêt, diún tâ nëm đi÷u không khác nhau

gọi là ngũ trùng bçt nhị.

1.- Cổ kim bçt nhị : Đức Phêt quá khứ Đa Bâo xuçt

hiûn đù chứng minh trong thø giới Phêt, ý niûm xưa và nay

không có. Tçt câ đ÷u là hiûn täi.

2.- Tịnh uø bçt nhị : Thø giới ô uø hay thanh tịnh tùy nơi

hành giâ. Ta bà và Tịnh độ là một không khác. Phêt Thých

Ca têp trung phån thån đù thçy tháp Đa Bâo, Ta bà li÷n

biøn thành Tịnh độ.

3.- Thiûn ác bçt nhị : Ở trong các pháp, thường Phêt

däy làm lành được phước, làm ác sanh tội. Kinh Tiùu thừa

quy định Đ÷ Bà Đät Đa đang thọ báo ở địa ngục. Nhưng

đøn kinh Pháp Hoa, Phêt thọ ký cho Đ÷ Bà Đät Đa thành

Phêt, nói lön chån lý thiûn ác bçt nhị.

Đối với thø giới Phêt, tuyût đối không có quan niûm

thiûn ác. Và theo Ngài, tçt câ hữu tünh vô tünh đ÷u thành

Phêt. Đ÷ Bà Đät Đa thåm nhêp vào pháp tánh bünh đîng

thü Đ÷ Bà Đät Đa vén là Phêt. Ở träng thái chån tánh bünh

đîng, Đ÷ Bà Đät Đa và Phêt không h÷ thù nghịch häi

nhau. Tçt câ viûc lành trön thø gian đối với thêt tướng

pháp chþ là giçc chiöm bao. Trong phèm Tùy hỷ Công đức,

Phêt nói nuôi một người cho ën uống đæy đủ tới 80 tuổi và

255

däy cho họ đíc quâ A la hán, công đức không bìng

người thứ 50 tùy hỷ với kinh này. Tác dụng của hành giâ

trong pháp giới mới thêt quan trọng. Còn tác dụng trön

hiûn thực cuộc đời giống như giọt nước trön mðt biùn mà

thôi.

4.- Nam nữ bçt nhị : Được biùu hiûn qua viûc Long Nữ

mang hünh nữ khi thù nhêp vào chơn như cũng thành Phêt,

nhanh hơn động tác dång ngọc chåu cho Phêt.

5.- Ấu lão bçt nhị : Đät đøn nhçt thù, tçt câ trở thành

bçt sanh bçt diût, không còn đối đãi già tró.

Tóm läi, bước vào Pháp Hoa cânh nghÿa là sống trong thø

giới chån thêt, một thø giới hoàn toàn bünh đîng tuyût đối,

nơi đó bân tåm thanh tịnh mọi người thông suốt nhau. Chþ

khi nào thực sự đðt chån vào thø giới mæu nhiûm này,

chúng ta mới biøt rõ được ý nghÿa của ngũ trùng bçt nhị.

Mọi sự phån biût hiùu biøt trön vën tự bìng trý phàm phu

chþ là phương tiûn täm dùng trön bước đường tu têp pháp

giâi thoát của Như Lai mà thôi.

256

Phẩm 13

TRÌ

I. LƯỢC VĂN KINH

Bồ tát Dược Vương và Đäi Nhäo Thuyøt cùng 20.000

Bồ tát quyøn thuộc ở trước Phêt phát lời thû nguyûn sau

khi Phêt diût độ, các Ngài sô thọ trü, đọc tụng, giâng nói

kinh Pháp Hoa không tiøc thån mäng.

500 A la hán và 8.000 vị đang tu học và đã hoàn tçt

viûc tu học, đã được thọ ký, cũng phát nguyûn truy÷n bá

kinh này ở nước khác.

Tỳ kheo Ni Ma Ha Ba Xà Ba Đ÷ cùng 6.000 Tỳ kheo Ni

đứng dêy, chiöm ngưỡng Phêt. Ngài biøt tåm niûm các vị

này, li÷n thọ ký cho Ki÷u Đàm Di sau khi đæy đủ đäo Bồ tát

sô thành Phêt, hiûu Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Như Lai

và 6.000 Tỳ kheo Ni cũng tuæn tự được thọ ký. Tiøp theo,

đức Phêt thọ ký cho Gia Du Đà La thành Phêt hiûu Cụ Túc

Thiön Vän Quang Tướng Như Lai. Sau khi được thọ ký, các

Tỳ kheo Ni cũng phát nguyûn nói kinh Pháp Hoa ở nước

khác.

Và sau cùng, 80 muôn ức na do tha Bồ tát bçt thối

chuyùn thçy Phêt yön lðng, cũng phát nguyûn sau khi Như

Lai diût độ, các Ngài sô đi mười phương thø giới khiøn cho

chúng sanh thọ trü, đọc tụng, biön chòp, giâng nói kinh

Pháp Hoa, đúng như pháp tu hành. Và các Ngài xin đức

Thø Tôn ở phương xa phóng quang gia hộ.

257

II. GIÂI THÍCH

Phèm 13 mang tön là phèm Trü nói đủ là khuyøn trü,

nghÿa là khuyøn khých giữ gün mäng mäch của đäo pháp

sau khi Như Lai nhêp diût. Tinh thæn Pháp Hoa trong phèm

Hiûn Bâo tháp và phèm Đ÷ Bà Đät Đa thù hiûn yøu nghÿa

là tinh thæn bünh đîng tuyût đối, một tư tưởng mà Như Lai

täi thø còn không được chçp nhêp, huống chi sau khi Như

Lai diût độ.

Phêt thành Vô thượng chánh đîng giác ở Bồ đ÷ đäo

tràng, muốn truy÷n đät chån lý này. Nhưng vü khâ nëng

của chúng sanh quá thçp kòm, Ngài phâi từng bước dén

dít. Trâi qua 40 nëm, Ngài nói kinh Tiùu thừa, Quy÷n thừa

và bước vào Đäi thừa. Sau cùng, Ngài mới nói Viön thừa

bünh đîng tuyût đối.

Mở đæu pháp Tiùu thừa, Phêt tự hä thçp münh cho

bìng với đối tượng mà Ngài giâng nói. Đäi chúng hiùu và

suy nghÿ thø nào thü Phêt nói theo hiùu biøt và suy nghÿ của

họ. Phêt thçy câ thø giới bao la chýnh xác như thçy trái

cam ở trön bàn tay, nhưng Ngài chþ däy những đi÷u đơn

giân, bünh dị đù họ nghe và chçp nhêp được. Læn hồi

chúng hội trưởng thành.

Đøn giai đoän Quy÷n thừa thông giáo, Phêt nói pháp

cho Bồ tát, không nói với Thanh vën. Ngài læn lượt giới

thiûu Bồ tát mười phương như Quan Âm ở Tåy phương

Cực Läc có thêt nhi÷u quy÷n nëng, trong một niûm hiûn

được vô số thån hünh. Hoðc Bồ tát Đäi Thø Chý phóng ánh

sáng từ đþnh đæu đøn cứu người, hoðc chþ nhün thçy Bồ tát

Dược Vương, chúng sanh li÷n høt bûnh.

Phêt đã phån ngôi thứ Bồ tát, Thanh vën và phàm

phu, Ngài chþ rõ những thæn thông bçt tư nghü của Bồ tát.

Mọi người đ÷u chçp nhên được sự phån biût này. Đøn

258

thời Bát Nhã, Phêt quy v÷ pháp KHÔNG. Dưới mít huû, tçt

câ đ÷u do nhån duyön giâ hợp mà có, từ điön đâo vọng

tưởng mà sanh. Bồ tát Quan Âm sử dụng được pháp này

một cách trọn võn. Ngài biøn thån khíp pháp giới, cæn thü

hiûn, không cæn thü mçt.

Qua pháp KHÔNG của Bát Nhã là chơn không đù

chúng ta không còn cố chçp, Phêt mới nói Pháp Hoa là

diûu hữu, có mà không, không mà thực có. Ngài nång

khâ nëng của con người đøn mức hoàn toàn sống theo

phước đức trý tuû. Tçt câ vêt hiûn hữu trön cuộc đời cho

đøn thời gian đ÷u là KHÔNG, nhưng trong pháp KHÔNG

đó có đæy đủ tçt câ. Khi cæn thü tùy phước đức và trý tuû,

vêt tự hiûn theo ý ta.

Điùm này khó hiùu, khó chçp nhên. Theo pháp Tiùu

thừa phâi tu và làm mới có. Nhưng pháp Đäi thừa däy bỏ

tçt câ đù được tçt câ. Những người tëng thượng män

chưa an trú pháp KHÔNG, nói đøn CÓ mæu nhiûm này, họ

không chçp nhên được và 5.000 Tỳ kheo tëng thượng

män phâi rời bỏ pháp hội. Hành giâ Pháp Hoa bỏ høt đù

thành tựu công đức, thành tựu Pháp Hoa, thành tựu huû

mäng.

Thực tu và thực chứng pháp diûu hữu, các vị Tổ sư

thường tuyön dương pháp mæu với hai bàn tay không. Đó

là hünh ânh Måu Bác, Chi Cương Lương, Ma Ha Kỳ Vực

v.v„ theo các đoàn thương thuy÷n đøn Viût Nam.

Thương buôn mời các Ngài đi chung đù an tåm vững lòng

trước hiùm nguy ngoài biùn câ. Ta không thçy một vị Tổ sư

nào trön bước đường hành đäo, mang của câi từ nước

này sang nước khác. Đối với các Ngài, tçt câ pháp biøn

hóa không lường, vêt tự hiûn ra theo nhu cæu làm đäo.

Trước khi Sư tới ở, trong vùng thường hay gåy gổ, đánh

259

nhau, cướp bóc„ Các Ngài đã câm hóa mọi người, tró

con trở thành hi÷n lành, thông minh, đời sống trong vùng

được an vui sung túc hơn. Dù ở nơi đồng trống, hang đá,

rừng såu, chỗ các Ngài bước chån đøn đ÷u được chúng

sanh xåy tháp thờ.

Muốn truy÷n bá kinh Pháp Hoa, nön ý thức rìng sự

hiûn hữu của chúng ta phâi cæn thiøt và mang an lành

cho người. Hiùu và sống được như vêy mới là người trü kinh

Pháp Hoa, giữ gün bân chçt của Phêt, giữ gün Phêt huû. Vü

thực tø, Phêt đøn nơi nào thü tünh thương, phúc läc và

thịnh vượng chan hòa đøn đó.

Hiùu pháp này khó, nói pháp này khó hơn và làm cho

người khác tin theo, thực hành theo càng khó hơn nữa.

Trong phèm Hiûn Bâo tháp, Phêt däy ai muốn trü kinh Pháp

Hoa thü ngay trong hội Linh Sơn phâi nön phát nguyûn.

Nhờ Phêt quá khứ và Phêt hiûn täi gia bị đù đủ nghị lực tu

hành trong vị lai.

Chúng hội còn do dự chưa phát nguyûn thü kø tiøp

xuçt hiûn hai hiûn tượng Đ÷ Bà Đät Đa và Long Nữ thành

Phêt đù minh chứng chån lý mà Phêt vừa nöu lön. Câm

nhên được pháp chån thêt qua hai hiûn tượng nói trön,

Ngài Dược Vương và Đäi Nhäo Thuyøt Bồ tát cùng với 20

vän Bồ tát đồng đứng trước Thø Tôn phát nguyûn. Dù sau

Phêt Thých Ca nhêp diût, chúng sanh cën lành ýt, lòng

tham ác nhi÷u, trön bước đường tu hành gðp bao nhiöu

chống trái, các Ngài vén mðc áo giáp nhén nhục, thọ trü,

đọc tụng, diún nói, duy trü kinh này tồn täi mãi trön thø

gian, làm lợi läc cho chúng hữu tünh.

Sau khi các Bồ tát phát nguyûn, 500 vị A la hán vừa

được thọ ký thành Phêt và 8.000 vị từ sơ quâ đøn tam quâ

260

được thọ ký thành Phêt cũng phát nguyûn hoìng truy÷n

kinh Pháp Hoa, nhưng xin hoìng truy÷n ở nơi khác.

Ta nhên thçy lúc mới giâng Pháp Hoa, chþ có 2.000 vị

Thanh vën từ sơ quâ đøn tam quâ. Đøn pháp hội hai, con

số Thanh vën lön đøn 8.000 vị. Điùm này chứng minh Pháp

Hoa rçt đðc biût, lúc mới giâng có người không theo nổi,

phâi rời bỏ pháp hội. Nhưng đøn chung cuộc, số lượng

người phát nguyûn tham dự läi đông hơn gçp 4 læn.

500 A la hán và 8.000 Thanh vën đang tu học và đã

hoàn tçt viûc tu học đ÷u phát nguyûn hoìng truy÷n kinh

Pháp Hoa ở thø giới khác. Vü ở Ta bà, chúng sanh tham

lam ghòt ganh, cën tánh không lành, rçt nhi÷u người có

tánh ngã män luôn thçy münh hơn người khác. Họ nhün sự

vêt không chýnh xác. Hành giâ hoìng truy÷n Pháp Hoa,

nghÿa là nói viûc đúng, chíc chín họ không thù chçp

nhên. Vü thø, A la hán, Bých chi Phêt tự câm thçy không đủ

khâ nëng truy÷n bá kinh Pháp Hoa cho hàng tëng thượng

män ở Ta bà.

Ngoài ra, chúng sanh Ta bà thường ngoan cố. Nøu

hành giâ tranh cãi với chúng, thü sô mçt tư cách một Tỳ

kheo. Làm thø nào hành giâ không đánh họ, không gåy

với họ mà hàng phục được họ, trong khi đäo hänh của

hành giâ không đủ sức câm hóa họ. Sống trong thø giới Ta

bà có nhi÷u người hung ác, các vị Thanh vën quen trụ

Niøt bàn, nhün thçy chúng sanh và chúng sanh nghiûp mà

ngán sợ. Tuy các Ngài phát tåm, nhưng phâi có Phêt ở

bön cänh đù nương tựa, mới dám chung sống với chúng

sanh và däy dỗ họ.

Chýnh vü vêy, kinh Pháp Hoa không thých hợp với

người tu hänh viún ly hoðc sống đóng khuôn theo công

261

thức. Kinh Pháp Hoa chþ thuên cho người biøt tùy duyön

giáo hóa, không cố chçp trong mô hünh cố định.

Thêt vêy, kinh Pháp Hoa tiöu biùu cho Đức Phêt. Duy

trü hoìng truy÷n được kinh này tồn täi là viûc ngoài khâ

nëng của Thanh vën. Vü các Ngài bị giới luêt ràng buộc,

không thù thay đổi thých nghi theo từng hoàn cânh khác

nhau. Vý dụ trong thời đäi mà người ta thường quan niûm

rìng người tốt phâi làm ra nhi÷u của câi cống hiøn cho

đời. Trong khi Tỳ kheo bị giới luêt trói cứng, chîng những

không được giøt häi chúng sanh, mà cåy cỏ cũng không

được giøt. Nøu giữ đúng giới luêt, thü sống trong xã hội vën

minh, ta không làm được gü nữa. Vü sự khó khën của viûc

vừa giữ đúng giới luêt vừa lợi läc cho đời, tu sÿ Phêt giáo

Nhêt Bân không thọ giới Tỳ kheo, chþ thọ giới Bồ tát.

Tỳ kheo phâi giữ đúng mô hünh, không thù nào sinh

hoät thých ứng với xã hội, tçt nhiön đưa đøn køt quâ

không thù nào tồn täi trön thø gian. Chýnh vü vêy, các Ngài

không dám phát nguyûn hoìng truy÷n Pháp Hoa ở Ta bà.

Bát vän ức na do tha Bồ tát bçt thoái chuyùn từ đû

bát địa trở lön, sống bçt cứ nơi nào cũng giữ được tư chçt

Bồ tát. Các Ngài phát nguyûn hoìng truy÷n Pháp Hoa

trong khíp mười phương. Chúng ta thçy rõ nhiûm vụ giữ

gün kinh này là công viûc của Bồ tát. Trong đời ngũ trược,

chúng sanh hung ác, các Ngài có sức nhén nhục lớn,

không phâi là người mới phát tåm như 8.000 vị tån học

hay A la hán. Các Ngài có khâ nëng chinh phục tçt câ

cái khó đù trở thành bêc Đi÷u Ngự. Chúng sanh càng

cang cường, tåm Bồ đ÷ các Ngài càng lớn. Bồ tát bçt

thoái chuyùn là Bồ tát ở Viön thừa của kinh Pháp Hoa.

Các Ngài không cæn phâi đóng vai Tỳ kheo cố định

nhưng trục loäi tùy hünh, nghÿa là loài hữu tünh nào cæn gü

262

các Ngài làm viûc đó, đáp ứng yöu cæu cho họ. Vý dụ họ

cæn học thức, Bồ tát đóng vai giáo sư xuçt síc, họ đðt

vçn đ÷ lao động thü Bồ tát sân xuçt không kòm ai. Chúng

sanh đưa ra vçn đ÷ nào, Bồ tát cũng thành tựu, ứng theo

nhu cæu của họ, mới giáo hóa hoìng truy÷n kinh Pháp

Hoa ở Ta bà được.

Ý niûm Thanh vën chþ phát tåm hoìng truy÷n kinh

Pháp Hoa ở thø giới an lành trùng hợp với sự kiûn lịch sử

xây ra ở Ấn Độ. Khoâng thø kỷ thứ 7, thứ 8, các nhà sư Ấn

không thù chịu nổi sự tàn sát của Bà la môn giáo, các

Ngài phâi trốn ra nước ngoài. Đøn thø kỷ 12, không còn

hünh bóng Tëng già trön đçt Ấn. Giữa thø kỷ 20, Thủ tướng

Nerhu kỷ niûm 2.500 nëm Phêt Niøt bàn, mới có các nhà

sư Ấn Độ từ nước ngoài trở v÷. Ta câm nhên được Phêt

giáo Ấn Độ ở giai đoän nói trön, mçt v÷ hünh thức, nhưng

hiûn hữu trong tåm hồn của người có trý tuû. Hiûn hữu dưới

nhi÷u hünh thức khác nhau, ngay câ ânh hưởng vào tåm

nhà lãnh đäo hay chýnh khách.

Ta bà là nơi Thánh phàm đồng sống chung. Trong thø

giới hỗn độn này, các Bồ tát xuçt hiûn bìng cách tùy loäi

ứng hiûn thån, xuçt hiûn đúng theo yöu cæu chúng sanh,

không cåu nû vào hünh thức, mới tồn täi được. Tåm Như

Lai không đổi, miún là đät được mục đých dén mọi người

tới bờ giâi thoát. Với hänh nguyûn vü chúng sanh, Bồ tát

thường däo chơi trong biùn sanh tử. Nhờ vêy, tuy không

có Phêt, trön bước đường hành đäo nhi÷u sóng gió hiùm

nguy, hành giâ vén an lành quâng tuyön lưu bố kinh Pháp

Hoa. Với sự che chở của Bồ tát, hành giâ quyøt bâo trü

Phêt pháp không tiøc thån mäng. Có tåm niûm như vêy là

biøt hành giâ đã phát tåm từ thời Phêt còn täi thø.

263

Những khó khën đáng ghö sợ khi hoìng truy÷n kinh

Pháp Hoa, chúng ta cæn ý thức nó đương nhiön sô xây

đøn. Khi Phêt täi thø, nhån cách siöu viût và thæn lực

không nghÿ bàn được của Ngài đã khiøn tåm người nghe

thành hi÷n hòa. Nhưng Phêt Niøt bàn, trön cuộc đời này

không có biùu tượng đáng tôn thờ, chþ có nhi÷u người

mang nghiûp ác làm cho chúng sanh bực bội, nön tåm

ác của họ cũng tự nhiön tëng. Người này nhün người kia

thçy khó chịu và tánh ác hỗ tương tëng lön.

Hàng Bồ Tát sơ phát tåm không đủ khâ nëng ngën

chðn các tánh ác sïn có, nön chîng dám phát nguyûn

truy÷n bá kinh Pháp Hoa ở Ta bà. Các vị đäi Bồ Tát thü

ngược läi, nguyûn khó khën mçy cũng xiùn dương giáo lý

tối thượng. Ngài Nhêt Liön Thánh nhån gọi Bồ tát hoìng

truy÷n kinh Pháp Hoa ở Ta bà là đäi Bồ tát hay hêu tåm Bồ

tát và Bồ tát vừa được thọ ký là sơ tåm Bồ tát.

Đối với Bồ tát đã đæy đủ đức hänh, đang tu têp 10

pháp ba la mêt, chướng duyön là đi÷u kiûn tốt đù mau

thành đät quâ Vô thượng bồ đ÷. Nhưng Bồ tát sơ tåm liûu

sức không giáo hóa chúng sanh cang cường nổi, xin phát

nguyûn hoìng truy÷n ở thø giới an lành hơn.

Đức Phêt xác định ở phèm Pháp sư, ngay khi Như Lai

täi thø, pháp này còn có người oán ghòt, huống là sau khi

Phêt diût độ. Vü vêy, chư Bồ tát phát nguyûn dù có häng

chúng sanh cực ác, các Ngài vén vững lòng hoìng

truy÷n kinh này và xin Phêt phóng quang hộ niûm. Các

Ngài đðt trọn ni÷m tin mãnh liût nơi Phêt, nön không thçy

sợ.

Hàng Bồ tát mới phát tåm đối trước ba häng thù

nghịch cũng phâi run sợ, đó là tục chúng tëng thượng

264

män, đäo môn tëng thượng män và tiøm Thánh tëng

thượng män.

1. Tục chúng tëng thượng män

Là người ở ngoài Phêt pháp, theo định kiøn tà giáo.

Họ không ưa Phêt pháp. Tuy ta không chống họ, nhưng

họ luôn gay gít và sïn sàng ám häi ta. Cæn nhớ rìng tục

chúng tëng thượng män là thø lực xçu, luôn luôn đối

nghịch với cái tốt. Ta làm viûc tốt, tçt nhiön có häi cho

người xçu. Thø lực xçu lúc nào cũng nhi÷u tham vọng. Tục

chúng tëng thượng män dở, nhưng muốn được người coi

trọng.

Hành giâ đóng vai tốt phâi biøt đối thủ xçu luôn ở

bön cänh đù phá häi. Nøu hành giâ không tránh được,

phâi chøt thôi. Như Ngài Mục Ki÷n Liön khi v÷ với Phêt,

viûc đæu tiön là Ngài bị hàng ngoäi đäo phþ báng. Phêt täi

thø, nương vào uy týn của Phêt, các Tỳ kheo truy÷n giáo

một cách bünh ổn, chþ gðp đôi chút khó khën do ngoäi

đäo gåy nön. Đøn khi Phêt Niøt bàn, Ngài Mục Ki÷n Liön

quâng tuyön lưu bố tư tưởng nhçt thừa, bị ngoäi đäo giøt

chøt, vùi xác xuống bùn.

Đối với häng người cực ác này, Bồ tát hàng phục

chúng bìng trý tuû. Các Ngài tên dụng khâ nëng thiön

biøn vän hóa, đáp ứng yöu cæu chúng sanh. Vý dụ gðp trụ

xứ mà người ác nòm đá sư khçt thực, chíc chín Bồ tát có

trý tuû không mðc áo sư, mang hünh dáng sư. Dưới kiøn giâi

Đäi thừa, Bồ tát hiûn thån dưới mọi hünh thức, như Bồ tát

Quan Âm tùy trường hợp xuçt hiûn theo yöu cæu chúng

sanh, làm thø nào họ chống cự được. Cæn hiùu rìng Bồ

tát hàng phục chúng ma là thých nghi theo yöu cæu, thù

hiûn nhén lực của Bồ tát. Nhén ở đåy là nhén với chýnh

münh, không phâi nhén với người khác. Đù người khác

265

đánh, münh nhịn chþ là viûc vô ých. Bồ tát kham nhén,

nghÿa là tùy đối tượng, tùy hoàn cânh mà làm những viûc

münh không ưa thých, nhưng lợi cho người đù giáo hóa họ.

Các bêc Thi÷n sư đ÷u thù hiûn trọn võn tư cách Bồ tát

kham nhén. Điùn hünh như Đỗ Thuên pháp sư thực sự là một

Tëng Lục đäo sÿ không thuyøt pháp, mà biøn däng thành

anh lái đò trön dòng sông trước đ÷n Hoa Lư. Trong lúc nhà

Đinh mới dựng nước, sư mỗi ngày đưa khách sang sông

đù theo dõi, hiùu rõ tin tức, nhån tünh từ Trung Quốc sang

Hoa Lư, giúp vua giâi quyøt thêt nhi÷u vçn đ÷ khó khën.

Hoðc hünh ânh Thi÷n sư Ngô Chån Lưu đã cởi bỏ áo Thi÷n sư,

kham nhén mðc vào chiøc áo Thái sư, mang høt tåm lực

phục vụ, hoàn thành sứ mäng lịch sử giao phó.

Với hai hünh ânh Thi÷n sư tiöu biùu nöu trên, chúng ta

thçy rõ muốn hàng phục häng tục chúng tëng thượng

män, phâi đồng hành với họ, nỗ lực tu hành. Rñn luyûn sao

cho người thø gian phâi công nhên rìng ta tốt, thü häng tục

chúng tëng thượng män tự biøn mçt. Trön bước đường tu,

thçy xã hội đối xử với ta thø nào, thü tự biøt được bộ mðt

thực của chýnh münh thø çy. Xã hội là tçm gương cho ta soi

bóng, hünh thø nào, bóng như vêy.

Phêt däy nøu quâ thực chúng ta tốt, những xçu ác sô

không có. Tçt câ oan gia nghiûp báo nhi÷u đời chúng ta

tých tụ, đù hiûn đời mang quâ báo có thån tướng khó

thương và viûc làm sai trái. Tuy nhiön, cố gíng tu hành

đi÷u chþnh læn læn thành cao câ, sô không còn gðp hàng

tục chúng tëng thượng män. Ngược läi, chúng ta èn trön

sơn låm cùng cốc, đứng ngoài phö phán chống đối, chþ

đưa đøn køt quâ chîng lợi ých gü cho đäo và cho chính

bân thån münh.

266

Tài nëng, đức hänh của Ngài Đỗ Thuên và Ngô Chån

Lưu đã giới thiûu một cách trung thực hünh ânh Đức Phêt

trön cuộc đời. Nøu không có các Ngài, chíc chín chúng

ta không có trang sử vàng son của Phêt giáo Đinh Lö.

Trở läi cuộc đời giáo hóa của Phêt Thých Ca, lúc mới

thành Phêt, ai biøt Ngài là Phêt. Đøn khi giáo hóa độ sanh,

Ngài phủi säch mọi thử thách cám dỗ như hoa sen không

dýnh nước, thù hiûn tư cách một bêc Đi÷u ngự trượng phu.

Vua A Xà Thø là người chống Phêt đäo mãnh liût, từng thâ

voi say häi Phêt. Nhưng ông không häi được Phêt, läi trở

thành đû tử trung thành. Phâi chëng Phêt đã xóa được sự

tồn täi của hàng tục chúng tëng thượng män.

Ngày nay, sống trong đời ngũ trược ác thø, với đæy

réy những con người tham lam, ghòt ganh hung dữ. Nøu

chúng ta hoìng truy÷n kinh này, họ sô nguy÷n rủa, đánh

đêp, giøt häi. Đó là đi÷u chíc chín ta phâi gánh chịu và

sïn sàng chçp nhên. Tuy nhiön, chúng ta đã phát nguyûn

bước theo các Bồ tát trön đường Phêt đäo. Chúng ta cứ

vững tåm tu hành với tçm lòng chý thành hộ trü Phêt pháp.

Tçt nhiön Phêt lực, Bồ tát lực sô che chở chúng ta. Đối

phương càng häi ta, khổ càng rớt v÷ họ và ta khởi tåm

đäi bi đối với họ, không h÷ oán ghòt. Như pháp tu hành,

tçt câ lời míng chửi, gêy đá, ám häi sô biøn thành

phương tiûn tu hành. Bồ tát làm được như vêy mới là sen

trong bùn, là hành giâ Pháp Hoa kiùu méu, mọi người phâi

quy ngưỡng.

Thanh vën cố giữ münh trong säch, bước chån vào

đời, dú bị chúng sanh cực ác bôi lọ. Trước khó khën nguy

hiùm ở thời mät pháp, hàng Tỳ kheo mới phát tåm không

dám lën xâ vào đời, chþ dám hành đäo ở nơi nào có Phêt.

2. Đäo môn tëng thượng män

267

Ngoài häng thø tục không hiùu đäo chống đối, ta

còn gðp những người cùng xuçt gia tu hành, nhưng mang

tåm niûm hõp hòi, ých kỷ. Họ thçy viûc làm của ta, sanh

tåm ganh tỵ thù hi÷m. Vü vêy, ngay trong chùa, chúng ta

cũng gðp chống đối. Häng này đáng sợ hơn người ngoài,

vü người sống chung phá häi, khó đ÷ phòng. Họ sïn sàng

dùng thủ đoän nói xçu, ám häi. Nhưng hành giâ như pháp

tu hành không được dùng phương chước xçu xa đó đù

chống trâ läi họ.

Hàng đäo môn chuyön sống theo hünh thức, không

có tài cao học rộng, không làm được viûc läi hay chþ trých,

có thù phö phán Ngô Chån Lưu hay Đỗ Thuên hoàn tục,

tham chýnh. Tuy nhiön, cuối cùng chúng ta thçy chýnh cố

chçp của họ trói chðt tay chån họ läi và tự họ chøt thôi.

Đi÷u này tçt yøu khi xã hội vën minh tiøn lön, sô đèy lùi

những nhà sư không học trở thành người läc hêu và chøt

trong quên lãng.

Sống trong phi÷n toái tranh chçp nội bộ với đæy réy

đäo môn tëng thượng män, hành giâ không thù hoìng

truy÷n kinh này. Hành giâ phâi làm thø nào ? Đối trước

hiûn tượng xçu ác này, hàng Thanh vën đành chùn bước,

phâi bỏ têp thù vào núi rừng tu. Nhưng Bồ tát không sợ

häng này. Dù họ ác độc, xâo quyût thø nào, các Ngài

cũng đủ sức nhén chịu, xin Phêt phóng quang hộ niûm.

Hàng phục đäo môn tëng thượng män, Bồ tát vén

sống mũ cao áo rộng như các quan khác, sống với đủ

ngành ngh÷ trong xã hội. Nhưng cốt lõi của Bồ tát không

thay đổi. Tư cách và cuộc sống các Ngài thêt cao câ,

như hoa sen thơm ngát trong bùn nhơ. Tinh thæn mang

đäo vào đời làm đõp mà không bị ô nhiúm, được Phù Vån

Quốc sư truy÷n trao cho vua Træn Thái Tôn. Phù Vån

268

khuyön ông v÷ làm vua, nhưng đừng đù tåm Thi÷n bị hoen

ố. Đáp ứng yöu cæu của đçt nước dån tộc xong, vua trở

v÷ núi Yön Tử với tư chçt một nhà sư cao quý, khâ kýnh của

vị Tổ phái Trúc Låm.

Riöng tôi, thiøt nghÿ thành phæn đäo môn hay người

tu không hîn là người tốt. Khi thçy chúng ta đøn, họ

thường khởi tåm xçu, sợ ta dành quy÷n lợi. Trön bước

đường tu, münh xuçt thån nghño đói thường gðp chống

đối là đi÷u tçt yøu. Muốn xóa tëng thượng män này hay

nói cách khác xóa mối nghi ngờ chống đối chúng ta đøn

đù ën chia quy÷n lợi, chúng ta không còn cách nào khác

hơn là mang thức ën đøn cho người, xåy chùa cho rộng

lớn thöm, làm cho chùa sung túc hơn. Nghÿa là münh tự

xóa nghño đói trong chýnh münh, và đem phước läc cho

người.

Phêt cën dðn Bồ tát bước chån hành đäo đøn nơi

nào chþ mang thöm phước läc. Không làm được như vêy,

Bồ tát không đøn. Vü ý niûm ën nhờ ở đêu là cái gü tồi tû

nhçt, không bao giờ đù gợn lön trong tåm Bồ tát. Bồ tát

trâi qua quá trünh hành đäo giúp nước, làm viûc khó khën

cho đời thêt lợi ých đù hàng phục được tục chúng tëng

thượng män. Và khi xong viûc, Bồ tát trở v÷ chùa, tåm hồn

trong tríng như thuở nào, không có chút tỳ vøt tội lỗi, mới

xóa tan được chống đối xuyön täc của hàng đäo môn.

Không phâi trở v÷ bìng tåm hồn đen tối, khổ đau.

3 - Tiøm Thánh tëng thượng män

Là những người tu låu, lớn tuổi nhưng có nhi÷u tû ác.

Trong kinh Pháp Hoa, Bồ tát cho biøt häng này được

người đời coi họ là lục thông La hán. Do phước báo đời

trước, đời này họ đæy đủ thiûn duyön, dung mäo dú coi

nhưng tåm hồn hñn mät. Họ được chút ýt công đức, li÷n

269

liön hû với nhóm quy÷n thø đù hưởng lợi lộc và phục vụ

cho mục tiöu phi đäo đức. Bön ngoài họ là Thánh, nhưng

bön trong đæy đủ ba nghiûp ác. Họ có thø lực, được giới

quy÷n quý nù vü và lçn át gåy khó khën cho chúng ta

trong công viûc hoìng truy÷n tư tưởng Pháp Hoa.

Muốn đối phó với hàng tiøm Thánh tëng thượng män,

hành giâ phâi có quá trünh tu học dài låu, chịu đựng kham

nhén. Đät đøn trünh độ tri thức và đäo đức cao, mới mong

thực hiûn mục tiöu thay thø Phêt hành đäo trön nhån gian.

Tçt nhiön đåy không phâi là vçn đ÷ đơn giân.

Trong lịch sử, sự hiûn hữu của một Đỗ Thuên pháp sư

hay pháp sư Ngô Chån Lưu, Thi÷n sư Vän Hänh, Trúc Låm

tam Tổ v.v„ đã køt thành chuỗi dài Phêt giáo Viût Nam

hưng thịnh đøn 300 nëm. Các Ngài là Bồ tát hiûn thån trön

cuộc đời, làm đủ các ngành ngh÷ và trong mọi lãnh vực

đ÷u thù hiûn rõ nòt vai trò thừa kø Như Lai mang lợi ých

cho nhån gian. Nøu thu hõp trong hünh tướng Thanh vën

chíc chín không thành tựu được như vêy.

Đøn cuối đời Træn, không có Bồ tát xuçt hiûn, chþ toàn

ba häng tëng thượng män thống lãnh đäo pháp. Các sư

chuyön xem sao, bít ma, cúng tø, không đóng góp thiøt

thực gü cho đời, cuối cùng bị đời đèy vào bóng đöm và

kòo theo Phêt giáo Viût Nam xuống hố såu tội lỗi.

Theo Ngài Trý Giâ, chúng ta vượt qua được hai häng

cực ác trước. Còn häng này thø lực quá mänh, khó vượt

nổi. Ngài Nhêt Liên Thánh nhân đã phâi đương đæu với loäi

tiøm Thánh tëng thượng män này. Khi Ngài hành đäo, Phêt

giáo Nhêt Bân có 21 tông phái và tà giáo ngoäi đäo cũng

chen lén vào đù mö hoðc con người. Duy chþ có Ngài

dám xiùn dương giáo lý Đäi thừa và gðp sức chống đối lớn.

Lúc đó, có một Hòa thượng tön Lương Khoan, b÷ ngoài

270

dáng hi÷n lành, được vua chúa høt sức kýnh trọng. Lương

Khoan rçt ghòt Nhêt Liön, gðp người nào ông cũng nói :

“Ngày nào Nhêt Liön còn ở đåy, tôi không an tåm”. Ông

sai người đû tử thån týn nhçt là ông chçp quy÷n (Thủ tướng)

bít Nhêt Liön đem xử. Khi ra lûnh chòm Ngài, lịch sử ghi

rìng võ đao bước lön thçy uy nghi Ngài, thanh kiøm li÷n rớt

xuống. Vũ khý sô thành vô dụng, nøu lòng người không

muốn sử dụng. Vü phâi nghe lûnh Hòa thượng Lương Khoan,

nhưng người chçp quy÷n cho đøn võ đao đ÷u không có ý

giøt Ngài, cuối cùng họ đưa Ngài đi đày.

Sau khi Phêt Niøt bàn, trön bước đường tu hành,

chíc chín hành giâ phâi gðp häng người này, høt sức

nguy hiùm. Ta hoìng truy÷n kinh Pháp Hoa sô đụng chäm

đøn quy÷n lợi của những người tà tåm. Họ khởi phi÷n não,

lçp mçt chơn tánh, sïn sàng giøt ta, ta không đủ sức

chống đỡ. Ngài Nhêt Liön vượt qua những khó khën và

thù hiûn công đức, nön người đời tôn Ngài là đäi Thánh

nhån. Người Nhêt xem Ngài là Bồ tát Thượng Hänh tái

sanh mới đủ sức câm hóa đối thủ lớn như vêy.

Trở v÷ kinh nghiûm tu hành của bân thån, thiøt nghÿ

thành quâ tôi đät được ngày nay là nhờ các bêc trưởng

lão tôn túc nång đỡ. Thuở nhỏ đi tu tôi cũng khởi những ý

niûm kỳ khôi bướng bþnh, hay khinh chö người dốt nát.

Theo tôi, đó là tåm lý của tuổi nhỏ háo thíng, học được

chút xýu, thçy người khác sai læm li÷n chþnh ngay. Thêm chý

tôi thçy có người dám chþ trých câ Hòa thượng Yøt Ma hay

trụ trü nön bị đánh đuổi là đi÷u tçt yøu.

Riöng tôi, may mín biøt đổi läi cách nhün. Nøu thçy

đi÷u gü hay nhưng không được người lớn chçp nhên, tôi

cố giữ trong lòng. Chờ thời gian kiùm chứng läi xem nó

hay thực không. Trön quá trünh tu, có những đi÷u lúc nhỏ

tôi thçy hay nhưng lớn lön tôi läi thçy dở. Chýn chín trưởng

271

thành, quan sát trön sanh diût pháp, tôi nhên ra Phêt có

84.000 pháp tu, trëm sông cuối cùng cũng đổ v÷ biùn.

Thực tåm münh như biùn câ thü phâi dung được nước

nguồn. Nói cách khác, ở lêp trường Đäi thừa phâi dung

nhiøp tçt câ. Có người đøn với đäo bìng con đường tri

thức, nghiön cứu tüm hiùu đù ứng dụng vào cuộc đời là

chý đäo. Nhưng cũng có người đøn bìng con đường lú

bái cung kýnh. Nøu chúng ta đi vào bìng tri thức khinh dú

họ mö týn, chíc chín tai họa sô giáng lön đæu ta.

Trước kia tôi vào đäo bìng con đường tri thức nön

câm thçy cô đơn, vü ở Viût Nam nðng phæn týn ngưỡng.

Trâi qua quá trünh tu học dài låu, tæm hiùu biøt của tôi đổi

khác, thçy rõ phâi nhün thực tø chúng ta đang sống đù tùy

theo đó đưa người vào đäo. Không thù vô ra con đường

chúng ta đã đi đù áp đðt cho người, vü họ không phâi là

ta. Ngày xưa nøu Phêt bít người làm theo Ngài, thü mçy ai

theo được, làm được.

Bçt cứ người nào quyøt tåm tu Pháp Hoa hay nhçt

Phêt thừa, nhçt định phâi gðp ba đối thủ tëng thượng

män vừa nói. Vü người tu theo lối mòn cũ, chúng ta theo

hướng mới, họ khó chçp nhên được. Người ta lớn münh

nhỏ, khuyön rçt khó. Các Thánh nhån ra đời cũng phâi đối

đæu với ba häng tëng thượng män. Thuyøt pháp vô

thượng khó nghe, khó hiùu, khó chçp nhên. Còn thuên

theo thø gian, tçt nhiön dú dàng. Hành giâ không đủ nghị

lực, không đủ đäo đức, trý tuû, khó lòng chống đỡ nổi ba

đối thủ trön.

Đức Phêt däy ta nỗ lực tu hành, xóa bỏ ba häng tëng

thượng män, mới tồn täi trön cuộc đời. Bìng không,

chúng ta sô đối lêp với tçt câ. Đối lêp với ba häng tëng

thượng män, tức những người có thø lực tôn giáo cho đøn

272

thø lực chýnh trị, làm sao chúng ta sống nổi ở Ta bà này ?

Hàng Thanh vën liûu sức không kham nổi những viûc cực

ác của häng người này, mới xin hoìng truy÷n kinh ở chỗ

khác. Hoðc ở núi såu rừng rêm có người cæu học kinh, các

Ngài høt lòng däy họ. Các Ngài không dám vào thø gian

hóa độ, hay nói khác không dám truy÷n bá đäo Phêt ở nơi

có đäo Phêt rồi, vü có nøp sống đóng khuôn, không sửa

đổi nổi.

Khi hàng Thanh vën ngäi truy÷n bá kinh này ở Ta bà,

bát thêp vän ức na do tha Bồ tát hành đäo ở mười

phương phát nguyûn sau khi Như Lai diût độ, các Ngài sô

đi khíp nơi, nöu cao ngọn cờ chánh pháp. Mðc dù có ba

häng người thù nghịch, các Ngài cũng vượt qua, không

tiøc thån mäng. Dù họ sát häi, nhưng sát häi xong, cũng

phâi phát tåm. Sau khi Phêt Niøt bàn nguyûn lực kiön cố

của đäi Bồ tát được thù hiûn qua hành động cao câ của

Thánh Đ÷ Bà là phó vương của đâo Tých Lan. Ngài phát

nguyûn làm Tỳ kheo hoìng truy÷n kinh Pháp Hoa ở Ấn Độ

và theo học với Ngài Long Thọ Bồ tát.

Khi một ngoäi đäo đøn đối chçt và không biûn bác

nổi với Đ÷ Bà, đû tử của Bà la môn này mới đøn rửa nhục

cho thæy và hỏi Đ÷ Bà : “Tçt câ pháp có thực hay không

có thực ?”. Đ÷ Bà đáp : “Tçt câ pháp hữu vi đ÷u không có

thực”. Tön ngoäi đäo hỏi tiøp : “Thån Ngài là hữu vi hay vô

vi ?”. Đ÷ Bà đáp : “Thån này là hữu vi”. Tön ngoäi đäo läi

hỏi : “Thån này là hữu vi, tức không thực thü Ngài có tiøc

không ?”. Đ÷ Bà đáp : “Pháp hữu vi ta coi như mộng

huyún bào ânh, thån này cũng là bọt nước ở trong biùn

khơi”. Tön ngoäi đäo càng nổi giên và nói : “Như vêy thực

tünh Ngài không tiøc phâi không ?”, rồi hín đåm nhát kiøm

vào bụng Đ÷ Bà. Đ÷ Bà vén đi÷m nhiön lçy y ngoài của

Ngài đưa cho tön Bà la môn và nói : “Anh nön quàng y này

273

và ra khỏi nơi đåy mau kóo bị bít”. Câm động trước nghÿa

cử cao đõp của Đ÷ Bà, anh ngoäi đäo không chäy đi

được, quay läi quỳ dưới chån của Đ÷ Bà và sau trở thành

đû tử trung thành của Ngài. Qua viûc làm cao quý của

Thánh Đ÷ Bà, chúng ta câm nhên Ngài là một trong muôn

ngàn ức Bồ tát đã phát nguyûn, được nói đøn trong

phèm này. Ngài bünh thân cho người giøt đù họ phát tåm,

thù hiûn bài thuyøt pháp sống cao đõp v÷ hänh nguyûn

quâng tuyön lưu bố pháp mæu tối thượng.

Đối với các Ngài, Bồ tát giâ thån chøt nhưng nguyûn

lực thån không mçt. “Bồ tát nguyûn thån” không bao giờ

mçt. Nhờ chøt giâ thån mà các Ngài có “thực thån”. Thực

thån này tồn täi mãi trong lòng mọi người, là gương sáng

cho hành giâ Pháp Hoa ở đời trược ác.

Chúng ta ngày nay thçy khó khën mà chùn bước thü

chưa phâi là hành giâ Pháp Hoa. Tåm chúng ta còn sợ sût

trước những khó khën, tự biøt ta là Bồ tát giâ. Sống trong

đời ngũ trược ác thø, bön ngoài đã gðp những người hung

ác, ta vào chùa tüm pháp lữ cũng gðp những người tû xçu.

Và tüm đøn những người tu hành, ta läi biøt thöm hàng tiøm

Thánh tëng thượng män. Còn trước mít ta là chông gai

sanh tử phâi vượt qua.

Trong hoàn cânh cực kỳ khó khën bi đát như vêy, Vën Thù

Sư Lợi hỏi Phêt sau khi Như Lai diût độ, hành giâ Pháp Hoa

ở đời mät pháp phâi làm thø nào cho đúng pháp. Phâi tu

hành thø nào đù hoìng truy÷n kinh này trong nhån gian,

không bị tổn hoäi thån mäng. Phêt chþ rõ cho chúng ta

pháp an läc ở phèm 14 kø tiøp.

274

Phẩm 14

AN LẠC HẠNH

I. LƯỢC VĂN KINH

Bồ tát Vën Thù bäch Phêt làm thø nào các vị Bồ tát

có thù nói kinh Pháp Hoa trong đời ác trược. Đức Phêt däy

nøu Bồ tát ở đời ác trược, muốn nói kinh này phâi an trú

trong bốn pháp :

1- Hành xứ : Bồ tát phâi luôn ở träng thái nhén nhục,

nhu hòa, không nóng nây cũng không sợ sût, không đù

hoàn cânh hay vêt chi phối, nhün thçy sự vêt đúng như

thêt của sự vêt.

2 - Thån cên xứ : Bồ tát không gæn gũi vua quan hay

những người quy÷n thø, người tu theo ngoäi đäo, vën

nhån, thi sÿ thø tục, những người hung ác„ Bồ tát phâi

thçy các pháp đ÷u KHÔNG, không có thực thù.

3 - An läc hänh : Sau khi Như Lai diût độ muốn nói kinh

Pháp Hoa ở đời mät pháp phâi trụ trong an läc hänh.

Nghÿa là không nön ưa nói sự lỗi læm của người và của

kinh điùn, không nön khinh ró, kiöu ngäo đối với các pháp

sư, không nön nói tốt xçu hay dở của người khác.

Bồ tát muốn thuyøt pháp phâi giữ lòng an vui thanh

tịnh, trừ bỏ ý tưởng ỷ läi, lười biøng, nói pháp đù mở tåm trý

chúng sanh mà không bao giờ mong cæu được cúng

dường. Người nào thọ trü đọc tụng kinh này không nön

chứa chçp oán hờn ganh tỵ, khinh khi người học Phêt,

không làm thối tåm người khác, không đem đäo pháp ra

bàn luên chơi. Phâi khởi lòng đäi bi với tçt câ chúng sanh,

phâi sanh lòng cung kýnh đối với Như Lai như cha lành. Đối

với Bồ tát, phâi cung kýnh cúng dường như bêc thæy.

275

4 - Phát đäi bi tåm : Trong đời mät pháp ai muốn thọ

trü kinh này phâi sanh tåm đäi bi với hàng täi gia và xuçt

gia. Đối với người chưa phâi Bồ tát, cũng khởi tåm thương

xót. Họ không nghe, không hiùu, không tin kinh này thêt là

mçt lợi lành lớn. Đối với họ, ta nguyûn ngày nào được Vô

thượng đîng giác sô dùng trý lực, phương tiûn lực mà dén

họ vào pháp lớn.

Khi Như Lai diût độ, Bồ tát thành tựu được pháp an

läc thứ tư, sô thuyøt được kinh Pháp Hoa không bao giờ

sai læm, được mọi người cung kýnh cúng dường, chư Thiön

luôn theo hộ vû, vü kinh này được chư Phêt ba đời giữ gün.

Trong vô lượng nước, tön kinh còn chưa được nghe,

huống là được thọ trü đọc tụng. Vý như dõp giðc xong, vua

thưởng cho các binh tướng đçt đai, y phục, xe ngựa,

nhưng không bao giờ cho viön ngọc vô giá trön mão vua.

Như Lai cũng vêy, Ngài là vua các pháp. Như Lai sai Hi÷n

Thánh đánh ma vương. Khi thíng ma, Như Lai ban cho

thi÷n định giâi thoát Niøt bàn, täm nói là diût độ đù düu dít

tåm họ, nhưng chưa h÷ nói cho họ kinh Pháp Hoa. Đøn khi

đội quån Hi÷n Thánh chiøn thíng ma ngũ çm, ma phi÷n

não, ra khỏi ba cõi, mới ban cho kinh Pháp Hoa là kinh bêc

nhçt của Như Lai.

II. GIÂI THÍCH

Sau khi Phêt Niøt bàn, chúng sanh tåm tham lam ác

độc, chþ nghÿ đøn quy÷n lợi riöng tư. Vü thø khó hoìng

truy÷n kinh Pháp Hoa, nghÿa là khó tuyön bày chån lý

tuyût đối, khó có một méu người lý tưởng thù hiûn trọn võn

tài nëng, đức hänh, trý tuû và những viûc làm thánh thiûn

tiöu biùu cho Đức Phêt trön cuộc đời. Läi thöm gðp ba

häng người tëng thượng män (đã nói trong phèm 13)

276

không có tri thức ním giữ quy÷n thø lãnh đäo xã hội. Nøu

hành giâ Pháp Hoa mang chån lý đøn cho họ, họ không

chçp nhên và dú dàng häi hành giâ. Hành giâ phâi

hoìng truy÷n chån lý bìng cách nào ?

Đối trước những chông gai nguy hiùm của đời mät

pháp, nhị vän, bát vän, bát thêp vän ức na do tha Bồ tát

dũng mãnh phát nguyûn truy÷n bá kinh Pháp Hoa. Theo

các Ngài, cứ mänh dän nói lön sự thêt, chøt cũng được,

miún là chån lý thù hiûn được trön cuộc đời.

Chúng ta rçt câm kých trước hänh nguyûn vì đäo

không tiøc thån mäng của các Ngài. Tuy nhiön, đứng trön

lêp trường Phêt thừa quan sát, viûc hành đäo như vêy

không đúng với đường hướng của Phêt đi. Thêt vêy, chúng

ta trở läi tìm hiùu cách hành đäo của Phêt, sô thçy rõ. Khi

Ngài thành đäo ở Bồ đ÷ đäo tràng, trý tuû siöu viût mà Ngài

chứng đíc chþ có chư Phêt thçu hiùu được. Bçy giờ, nøu

Phêt đem hiùu biøt cao tột này giâng nói cho cuộc đời, ai

là người chçp nhên được.

Vü thø, từng bước Ngài giáo hóa nång tri thức đû tử

lön. Pháp đæu tiön khi Ngài đøn Lộc Uyùn gðp nëm anh

em Ki÷u Træn Như giâng nói, nào phâi là Phêt thừa. Vü Phêt

biøt rõ các vị này đang tu hänh xuçt thø, Ngài nói pháp lüa

xa sanh tử. Trong phèm Phương tiûn, Phêt cũng xác định

nøu nói nhçt Phêt thừa, chúng sanh không tin sô đọa ba

đường ác. Ngài thà vào Niøt bàn, không nói pháp còn

hơn.

Bồ tát Vën Thù thçy nguyûn lực tràn đæy đäo tåm của

những Bồ tát có con tim, nhưng không có trý tuû, sïn sàng

đù cho chúng sanh giøt. Chúng sanh ngang bướng, hành

giâ ngang bướng hơn. Đù cho chúng giøt là hành giâ đã

phäm lỗi læm, đưa chúng sanh vào địa ngục. Nøu hành

277

giâ không nói ngược läi chúng, chúng sô không phäm tội

ngũ nghịch.

Bồ tát Vën Thù kinh ngäc trước hy sinh vô lý của những

hành giâ thiøu trý tuû. Với trách nhiûm của một bêc đäi trý,

Ngài li÷n hỏi Phêt phương cách hành đäo như thø nào đù

hành giâ Pháp Hoa đời trược ác không bị tổn hoäi thån

mäng.

Phêt bâo Vën Thù Sư Lợi sau khi Phêt diût độ, ở đời mät

pháp muốn thọ trü Pháp Hoa, hoìng truy÷n kinh Pháp Hoa,

phâi trụ bốn pháp An läc hänh. Mät pháp là thời đäi mà trý

tuû không được tôn trọng, chån lý không được đ÷ cao giữ

gìn, không có pháp luêt, chþ có sức mänh quy÷n thø ngự trị.

Nøu không trụ trong bốn pháp Phêt däy, hành giâ không

thù an lành giâng nói kinh Pháp Hoa.

Phêt däy sống an läc, chøt mới giâi thoát. Có người

thường hiùu læm rìng khi sống chúng ta cố gíng chịu

đựng mọi đau khổ, chøt sô v÷ thiön đường. Đi÷u này hoàn

toàn sai. Trong kinh Pháp Hoa Phêt xác định hành giâ phâi

lçy tåm niûm an lành, đời sống an lành làm chýnh, sống

không an lành chøt bâo đâm vào địa ngục.

Bốn an läc hänh được Phêt đưa ra đù giâi tỏa những

khó khën bao våy hành giâ và täo thành đời sống an lành.

Tuæn tự tu têp bốn an läc hänh sô vượt được mọi khó khën,

không tổn giâm Bồ tát thån. Vü vêy trön bước đường tu têp,

hành giâ phâi nương vào bốn pháp an läc đù thành tựu

công đức, läc ra ngoài sô thọ quâ báo.

Bốn pháp an läc có nhi÷u kiøn giâi khác nhau.

Chúng ta nương theo bốn an läc hänh của Ngài Huû Tư

thi÷n sư đời Træn ở Trung Hoa và giáo sư Kubota người

Nhêt đù hiùu nghÿa.

278

I- Pháp an läc theo Ngài Huû Tư thü có hai thứ an läc

hänh : Vô vi hay vô tướng an läc hänh và hữu tướng an

läc hänh.

1/ Vô tướng an läc hänh là pháp lüa ngôn ngữ vën tự.

Sống trong pháp này, hành giâ truy÷n bá kinh Pháp Hoa

bìng con người thứ hai, tức con người tåm linh. Trụ vào

con người thứ hai này đù truy÷n bá, hành giâ luôn luôn an

läc, không có gü chi phối não loän được.

2/ Hữu tướng an läc hänh gồm nhà Như Lai, áo Như

Lai, tòa Như Lai và vô duyön đäi từ bi tåm.

a/ Nhà Như Lai hay tåm từ bi. Người truy÷n bá kinh

đät được an läc hänh này là đäi Bồ tát, không phâi Bồ tát

sơ phát tåm mới hành đäo, làm đối tượng cho thiön hä

chống phá nữa. Thực sự thü Bồ tát hành đäo ở đời ác sau,

công đức và tư thø các Ngài sô làm chúng sanh cang

cường khuçt phục, không có khâ nëng nhiúu häi được.

Các Ngài trụ trong cânh giới Phêt. Vü bân nguyûn thương

chúng sanh mà hiûn thån tứ đäi trön cõi đời ô trược, chịu

mọi định luêt chi phối của thø gian đù gieo duyön với

chúng sanh.

Nøu có chúng sanh được phước duyön gðp Bồ tát,

dù đó là người ác, læn hồi cũng phát tåm Bồ đ÷. Như vua

A Dục nhờ Ngài Mục Ki÷n Liön hóa độ, đã chuyùn ý thức

chống phá trở thành tùng phục và hộ pháp đíc lực nhçt.

Các đäi Bồ tát gðp chống đối hiùm nguy không nân

chý sờn lòng. Đối với các Ngài, sự hiûn thån trön cõi Ta bà

chþ nhìm mục đých làm đối tượng cho chúng sanh køt

duyên, dù là duyên ác hay duyên lành, vì vô duyên không

thù nào độ được.

279

b/ Nhu hòa nhén nhục tåm. Với hành trang từ tåm đi

vào cuộc đời, hành giâ dú dàng nhén chịu khổ nhục,

nhường phæn tốt cho người và gánh bớt đau khổ cho họ.

Bồ tát mðc áo nhén nhục là những người mänh khỏe và

tài giỏi đồng hành với chúng sanh bûnh hoän ngu dốt läi

phâi gồng gánh khối nghiûp nðng n÷. Bồ tát hoàn toàn

säch nghiûp đi tay không, nön phát tåm k÷ vai gánh khổ

cho chúng sanh, chịu khổ thø cho chúng sanh đù düu dít

chúng đi đøn bâo sở.

c/ Ngồi trön KHÔNG tòa. Người truy÷n bá kinh từ tư

tưởng Bát Nhã bước sang, quán các pháp đ÷u không có

thực tướng, từ điön đâo vọng tưởng mà sanh. Quán được

pháp KHÔNG nön tåm xçu không sanh ra, không sợ sût

sån hên. Tåm luôn bünh ổn trụ ở pháp giới, gðp bçt cứ

hoàn cânh nào cũng không dao động. Quán thuæn thục

đøn độ như Thánh Đ÷ Bà bị người Bà la môn đåm đổ ruột

vén thân nhiön. Dù mang phước läc đøn cho người và

nhên lãnh khổ đau v÷ münh, Bồ tát vén an trú pháp

KHÔNG, bỏ những thứ này läi ở phýa sau, không dýnh lýu

chút gì trong lòng.

d/ Hänh thứ tư là vô duyön đäi từ bi tâm. Đåy là hänh

của các Bồ tát đã sử dụng được chơn tåm đù truy÷n bá

kinh Pháp Hoa. Các Ngài thông được với Phêt và Bồ tát,

thông được từ tåm của tçt câ, từ cõi trời đøn nhån gian.

Các Ngài trở thành biùu tượng của Trời người, không ai

động đøn được. Trời, người, A tu la đ÷u đøn nghe pháp,

chư Thiön đồng tử trở thành thị tùng theo hộ vû. Nøu có

người ác khởi niûm, họ vừa mở miûng, miûng li÷n cåm být,

quâ báo không lường được.

Trön đåy là phæn an läc hänh của Bồ tát. Ai tu hành

và chứng nghiûm đi÷u này tự biøt, không thù dùng ngôn

280

ngữ diún tâ dù là vô tướng hay hữu tướng an läc. Đối với

chúng sanh mö muội đời sau, bốn phæn an läc hänh khó

hiùu. Giáo sư Kubota bỏ phæn vô tướng an läc hänh, chþ

giâng phæn hữu tướng an läc hänh.

II- Bốn pháp an läc theo Giáo sư Kubota

Theo Giáo sư Kubota an läc không phâi là tüm nơi an

lành ngồi nghþ, sống một cuộc đời nhàn hä. Trái läi, an läc

có một tác dụng lớn cho người hành đäo. Phæn hữu

tướng an läc hänh gồm thån an läc, khèu an läc, ý an läc

và thû nguyûn an läc hänh, tức vô duyön đäi từ bi tåm.

Trong bốn pháp an läc, thû nguyûn an läc là phæn

cën bân quan trọng. Vü ba pháp thån khèu ý an läc dú

kiùm soát hơn. Tuy nhiön, nøu bỏ ba pháp an läc thån

khèu ý, hành giâ sô bị hư. Thêt vêy, hành giâ mang ý chý

lớn, muốn thành tựu Phêt quâ cứu độ chúng sanh trong

lúc tài đức kòm, hành đäo dú bị gãy, làm chþ chuốc họa

vào thån và chøt bị đọa.

Ngài Huû Tư cũng däy chúng ta kinh nghiûm tu

chứng này. Trön bước đường hành đäo, Ngài bị thuốc

độc và bỏ đói. Trong bốn pháp an läc hänh, Ngài không

sử dụng hai pháp đæu, chþ thọ hai pháp cuối. Sau Ngài

däy bốn pháp này phâi giữ gün đæy đủ, mçt nó, hành giâ

không an thån và không thành tựu công đức.

1/ Thån khèu ý an läc. Ở thø giới Ta bà, trong thời mät

pháp cách Phêt xa, ba nghiûp thån khèu ý của chúng

sanh thường bộc khởi và phát triùn mänh. Thån nghiûp

của chúng sanh thường ưa sát häi, lçy cái chøt của người

khác làm vui cho münh hoðc thých trộm cíp hay say mö

dåm dục.

Khèu nghiûp của chúng sanh thường ưa nói lời độc ác

hay nói dối, lçy dối trá làm vui đøn mức trong xã hội không

281

ai tin nhau được. Hoðc thých nói lời thöu dût đù cho người

bực tức, cëm thù nhau.

Ý nghiûp thü lòng tham không giới hän chþ muốn gom

v÷ cho münh. Khi truy cæu không được läi nổi giên. Quy÷n

lợi làm mờ mít, khiøn họ chîng còn nghÿ đøn đäo nghÿa

nhån tünh. Do quá tham lam mà täo thành khối óc ngu si.

Trong thời đäi tồi tàn, tåm lượng chúng sanh đæy

nghiûp ác như vêy, không thù nào đem giáo pháp cao

thượng này truy÷n thông được. Đức Phêt däy chúng ta đổi

ba nghiûp ác thån khèu ý thành ba thiûn nghiûp. Theo

Ngài, thiûn hay ác không có thực thù, vü nó tùy thuộc nơi ta.

Tu hành theo Pháp Hoa, hành giâ đổi mười nghiûp ác bìng

cách triùn khai ba nghiûp thån khèu ý thành mười nghiûp

lành. Có mười nghiûp lành này, hành giâ đã chuyùn Ta bà

đau khổ thành thiön đường ở træn gian, không phâi đợi chøt

mới vào thiön đường ở nơi nào khác. Thành tựu được như

vêy mới thực sự là người truy÷n bá kinh Pháp Hoa ở đời sau.

Viûc này khó làm, nhưng các Bồ tát gíng sức nỗ lực

thực hiûn. Phêt däy rìng người không trụ pháp an läc mà

hành đäo, thường rớt vào ba nghiûp ác nói trön. Lúc đó

ta khuyön người làm lành, chíc chín sô không køt quâ. Vü

vêy, hành giâ cæn ý thức rìng khi ta chưa chuyùn hóa

chýnh ta mà đòi chuyùn hóa người là đi÷u vô ých, không

thù được. Có thù ta đã bị người chuyùn hóa hư rồi, mà cứ

tưởng münh còn tốt. Đi÷u này läi càng nguy hiùm hơn.

Phêt däy khi hành giâ nhün vêt, vêt in vào tåm, hành

giâ mới có vêt. Vý dụ hành giâ nhün một người ác, ta giên

họ và đem họ vào tåm. Từ khởi niûm sån hên thành ác rồi,

hành giâ phát ra lời nói ác và đối phương nghe mới khó

chịu chống trâ läi. Hành giâ li÷n dùng bäo lực đù đối phó

282

thü läi täo thöm thån ác. Bçy giờ hành giâ đæy đủ ba

nghiûp ác, mà không h÷ thçy münh ác, chþ thçy người ác.

Trước những chướng duyön của môi trường xçu xa

như vêy, Thanh vën không muốn tu ở thø giới Ta bà; vü gðp

đối tượng xçu, münh sô biøn thành xçu và bị đọa. Trái läi, ở

cânh giới Tåy phương không có đối tượng ác, tåm ác của

hành giâ không có đi÷u kiûn phát sinh. Nơi đó toàn những

bêc thượng thiûn nhån khiøn hành giâ dú sanh tåm cung

kính.

Do đó, xåy dựng Tịnh độ ở Ta bà là viûc khó, phâi có

khâ nëng tu chứng mới không bị đồng hóa. Muốn được

như vêy, hành giâ cæn trụ pháp an läc. Nhờ an trú an läc

hänh, hành giâ sô có trëm ngàn muôn ức đà la ni. Nøu đối

tượng của hành giâ là ác, hành giâ nhên cái ác của

người và trao cái thiûn cho người. Đåy là viûc nguy hiùm,

hành giâ cæn phâi sử dụng đà la ni môn đù câi đổi tánh ác

của người thành thiûn. Hành giâ nhên cái ác của người

đem vào tåm, nøu không sử dụng đà la ni đù tiöu hóa,

những khó khën buồn phi÷n đem trút vào hành giâ và

chçt chứa låu ngày sô bộc phát mänh, càng phi÷n hơn.

Nhờ đà la ni môn, Bồ tát rửa säch cái ác, biøn ác

thành thiûn và dùng thiûn này truy÷n đøn cho người. Vü vêy

người ác sống gæn Bồ tát låu ngày trở thành thiûn. Nói

cách khác, hành giâ Pháp Hoa phâi có khâ nëng biøn

phi÷n não thành Bồ đ÷. Người ác thçy hành giâ tự nhiön

thay đổi trong tåm, sanh tåm cung kýnh và nói lời cung

kýnh. Có như vêy, bi tåm hành giâ mới không bị tổn hoäi,

chçt lượng tu hành mới không mçt.

Bồ tát hành đäo vý như Bồ đ÷ thọ vương có khâ nëng

hút phån, đçt, nước. Phån đçt nước là chúng sanh, chúng

sanh nghiûp, chúng sanh phi÷n não. Bồ tát trong nhån

283

gian lçy høt nghiûp và phi÷n não chúng sanh mà køt

thành hoa quâ. Chúng sanh cang cường hung bäo bao

nhiöu, bi tåm hành giâ lớn bçy nhiöu.

Thån khèu ý an läc là ba pháp cën bân phâi giữ gün

cèn mêt. An trú ba pháp này, hành giâ chưa làm lợi ých

chúng sanh, chþ mới giữ träng thái thån tåm của chýnh

münh cho bünh thường. Hành giâ có an läc, tåm trý mới

sáng suốt, từ đó mới tiøp cên chån lý. Bìng không, hành

giâ làm bçt cứ viûc gü, chîng khác người xåy låu đài trön

cát. Vü vêy muốn tu đäo Vô thượng, trước nhçt phâi tu

pháp an läc. Dù gðp hoàn cânh thø nào, cũng phâi giữ

thån khèu ý bünh thường, đừng cho biøn chçt. Và khởi

điùm từ träng thái bünh thường này tùy nhu cæu cæn thiøt

của chúng sanh mà hành giâ tø độ họ. Nøu bị chúng sanh

làm bçt bünh thường, làm thø nào däy họ được.

*Thån an läc. Muốn có thån an läc, ta phâi có cơm

ën, áo mðc, thuốc men, nhà ở hợp pháp đù sống. Không

mong cæu dư dâ, chþ có mức tối thiùu đủ sống. Vü thån

này trôi dät nay đåy mai đó, sáng đói chi÷u no, bûnh

hoän liön miön, tåm sô khởi phi÷n não không tu được.

Täo đời sống an lành, hành giâ phâi trở läi cuộc sống

thực tø, không sống theo tham vọng. Hoàn cânh hành giâ

thø nào, ta síp xøp sống theo đó, giữ cho thån an läc.

Hành giâ ën đù sống và sống đù tu, không phâi đù täo tội

lỗi. Ngược läi chúng ta không theo lời Phêt däy, đánh mçt

an lành trön cën bân, mà cæu Phêt gia bị an lành, chíc

chín Ngài không cứu chúng ta đåu.

Hänh Bồ tát nguyûn độ tçt câ chúng sanh là đi÷u mà

ta nhçt tåm theo đuổi. Tuy nhiön bân thån ta chưa lo

được, đòi lo cho người, là chuyûn không phù hợp với thực

284

tø. Mọi người phâi tròn tư cách trong xã hội đù khỏi bị chö

bai, dñm pha, đánh đêp mới rânh tay làm viûc khác.

Giữa ta và người chung quanh phâi có sự hòa hợp.

Họ phâi tán đồng viûc làm của ta và ngược läi, ta cũng

chçp nhên được viûc của họ. Có một sự tương quan tương

duyön hợp lý sô an läc, còn mỗi người tự thủ phæn münh

không bao giờ an thån. Hành giâ theo lộ trünh của Bồ tát

phâi täo đi÷u kiûn hòa hợp, mới tiøn tu đäo nghiûp được.

Nøu một münh ta đæy đủ, nhưng người chung quanh

thiøu thốn, họ sô gåy khó khën cho ta. Những người ën

trộm giøt người, phæn lớn cũng vü họ quá thiøu thốn. Vü vêy

tu trong nhån gian, ngoài sự an lành v÷ cuộc sống vêt

chçt giàu có của chýnh bân thån, ta phâi lo cho người

chung quanh có đời sống đæy đủ, là viûc tçt yøu cæn thiøt.

Đi÷u này thù hiûn rõ rût qua viûc làm của các Tổ sư từ Ấn

Độ sang hành đäo ở Viût Nam. Đời sống các Ngài træm

mðc đõp đô và ânh hưởng qua nhån gian, mỗi ngày thu

tánh ác của nhån gian và biøn thành thiûn. Vü chúng sanh

nghÿ đøn vêt chçt nön các Ngài dùng vêt chçt mà đối trị,

nghÿa là täo cho họ một đời sống vêt chçt sung túc. Các

Ngài hiûn thån trong các ngành ngh÷, xoa dịu khổ đau

cho họ. Bồ tát đối diûn với đời, tên dụng trý tuû đù xåy

dựng đời tốt đõp hơn, täo thành thiön đường ở ngay trön

træn gian. Đó chýnh là Bồ tát thành tựu được an läc của

thån, khác với an läc của Thanh vën.

Trong phæn thån an läc, nøu mở rộng, chúng ta nhên

thçy Phêt nhìm däy hàng sơ tåm như chúng ta. Đäo đức

còn kòm, trý tuû tài nëng yøu ớt, người đời khó kýnh trọng

ta. V÷ mọi phương diûn, ta không hơn họ mà làm thæy họ.

Đi÷u này không thù chçp nhên được. Trön cuộc đời còn

nhi÷u người hơn ta. Nøu mang hoài bão giáo hóa họ, ta

li÷n chäm trán với häng người này. Ta läi xøp họ vào hàng

285

tục môn tëng thượng män, tiøm Thánh tëng thượng män

v.v„ Như trường hợp Lương Khoan được vua thời đó høt

sức kýnh trọng và luôn tüm cách ám häi Ngài Nhêt Liön.

Nøu nương theo phèm 12 thçy Đ÷ Bà Đät Đa được

thọ ký thành Phêt, tôi thiøt nghÿ Ngài Lương Khoan làm

viûc xçu ác này đù Ngài Nhêt Liön thù hiûn trọn võn pháp

tu của hành giâ Pháp Hoa sau khi Phêt Niøt bàn. Vü nøu

Lương Khoan là một người tû ác tæm thường thêt sự, thì

không thù nào được nhi÷u người kýnh trọng. Có lô Ngài

đóng vai nghịch hänh đù xiùn dương kinh Pháp Hoa, làm

đối tượng duyön khởi cho Nhêt Liön thuyøt pháp và däy

đồ chúng.

Ngài Nhêt Liön däy khi chưa có khâ nëng làm như

các Bồ tát lớn, ta phâi lùi xuống, giữ cho thån an läc bìng

cách không gæn gũi mười häng người hay phâi cèn thên

lúc giao thiûp với họ.

Mười häng người này chþ cho những thành phæn xçu

trong xã hội. Các Bồ tát lớn, đäo lực cao, gðp häng người

nào cũng độ thoát được. Còn ta tæm thường đæy nghiûp

chướng, người nhün thçy không phát tåm và coi ta không

ra gü. Ta chçp nhên sự tæm thường này èn nhén tu hành,

miût mài làm những viûc trong tæm tay của münh đù täo

träng thái an läc cho thån.

Bồ tát sơ tåm phâi xòt xem nön gæn gũi người nào.

Những người có quy÷n thø như vua, con vua, quan lớn,

ba häng người này có thù tốt hay xçu. Nøu thực họ là

người tốt ra đời cùng thời với đức Phêt đù xåy dựng thø

giới an lành, hộ vû người trü kinh Pháp Hoa. Nhưng nøu là

vua chúa ác độc, họ thường dùng quy÷n lực đù khống

chø thiön hä, không được dån thương.

286

Nøu ta thån cên họ, phục vụ cho quy÷n lực khống

chø người dån và bâo vû địa vị kó ác như vêy, ta sô trở

thành tiøm Thánh tëng thượng män. Chúng ta phâi cån

nhíc xem lêp trường của họ nhìm phục vụ cho nhån dån

hay cho bân thån. Ngoài ra gæn gũi những người quy÷n

thø, ta khó tu. Vü họ sống với quy÷n thø thường có åm mưu

thủ đoän. Họ thành công ta được hưởng, thçt bäi đương

nhiön ta bị tù tội.

Muốn thån an läc, ta chþ làm đúng bổn phên của

người dån. Viûc đøn thëm, phục dịch, cæu thån họ,

chúng ta tuyût đối không nön. Tuy nhiön, khi những người

này sa cơ thçt thø, hoàn toàn bçt lực và đau khổ cùng tột,

họ tüm đøn nhờ khai ngộ, ta sïn sàng giúp đỡ. Vü xem họ

như đối thủ là ta tự sát.

Hành giâ Pháp Hoa không gæn gũi vua, con vua hay

quan lớn, tức không gæn người có quy÷n thø. Đi÷u này

còn có èn ý däy chúng ta muốn cæu giâi thoát an läc,

đừng sống với tánh tham danh, hoðc đừng sanh ra ý thức

chi phối người, cai trị người.

Hành giâ không gæn gũi người làm viûc ác thých đåm

nhau, đánh nhau, làm viûc giøt häi đù mưu sống, vü họ là

những người tåm trý không bünh thường. Không tới với

người làm âo thuêt, họ làm tinh thæn ta tồi tû thöm. Chþ

đøn bêc minh triøt đù tu học.

Hành giâ cũng không gæn gũi đàn bà, nghÿa là bỏ

những tánh làm chướng ngën Thánh đäo ti÷m èn ngay

trong con người chúng ta. Không phâi tránh người đàn bà

thực bön ngoài. Vü trong kinh Pháp Hoa, Phêt däy chúng ta

tu hành chýnh yøu phâi mài dũa, kiùm điùm tåm münh. Trön

thực tø những tánh ác chướng ngën Thánh đäo, chúng ta

thường thçy có nhi÷u nơi người đàn bà. Nói chung, chúng

287

ta không gæn gũi những häng người kù trön, không đòi hỏi

bçt cứ đi÷u gü ở họ. Có đòi hỏi là đòi hỏi ở ta làm lợi ých

cho người.

Hành giâ thương người, giúp người, hy vọng mai kia

dú nhờ vâ họ. Sự giúp đỡ như vêy phát xuçt từ lòng tham,

không phâi là tünh thương. Ngay như cha mõ nuôi dưỡng

con cái, không nhìm mục đých bít nó nuôi läi khi ta già

yøu. Trái läi, ta dồn høt tåm lực nuôi con nön người. Chúng

ta tự sung sướng với viûc làm này của münh. Và đứa con

cũng câm thçy mang nðng tünh thương đối với cha mõ.

Ngoài ra, muốn thån an läc, hành giâ luôn luôn ghi

nhớ, giữ gün tåm nhén nhục nhu hòa, tùy thuên với người

một cách khòo lòo. Với áo giáp nhu hòa nhén nhục, hành

giâ tự hä thçp münh cho ngang hàng hay thçp hơn người,

đù giữ vững vị trý đứng của münh và læn hồi chuyùn họ

theo mình.

Hành giâ Pháp Hoa đừng bao giờ nổi nóng với người.

Phâi bünh tÿnh, không đù cânh vêt bön ngoài chi phối tåm.

Vü động tåm sô mçt bünh tÿnh, không còn sáng suốt, lúc đó

sô bị họ quêt ngã. Tuy sống hòa hợp với mọi người, hành

giâ vén không bị đồng hóa, đó là đi÷u cën bân quan

trọng. Sống chung với người ác, chống họ ta sô bị giøt.

Nhưng theo họ làm ác, ta sô bị đọa. Như Ngài Huû Nëng

khòo tu pháp tùy thuên. Vü nghiûp duyön, Ngài sống

chung với những người thợ sën hung dữ. Ngài cũng làm

công viûc sën bín y như họ, nhưng không bao giờ bín

trúng, nön chúng bít Ngài nçu cơm. Bön trong Ngài vén

giữ được tánh Phêt, bön ngoài hiûn tướng gü cũng được.

Hành giâ tùy thuên nhưng có thái độ cương quyøt, nhçt

định truy÷n bá kinh Pháp Hoa dưới mọi hünh thức, đưa

người tới bờ giác. Nhén nhục của Pháp Hoa làm chúng

sanh phâi khuçt phục, không phâi sợ mà nhén.

288

Trong đời mät pháp, đa số người không đðt cën bân

trön đäo đức. Vü vêy, hành giâ phâi trang bị những đức

tánh nói trön đù giữ cho thån an läc.

Cơm ën, áo mðc, thuốc men, nhà ở hợp pháp và

những liön hû chung quanh của hành giâ tốt đõp. Tçt câ

những viûc này chþ täo sự an lành bön ngoài giúp hành

giâ täm thời ổn định viûc tu hành. Nøu hành giâ dừng

bước ở đåy, thü muôn đời vén là chúng sanh.

Trön bước đường thực hiûn pháp tu đù được an thån,

tinh thæn Đäi thừa triùn khai thån của chúng ta thành ba

thứ. 1/ Ngũ uèn thån là thån vêt chçt tồn täi trön cuộc đời.

2/ Báo thân là thån phước đức trý tuû hay nghiûp thån bön

trong của từng người. 3/ Pháp thån là thù của sự vêt.

Từ ngoài tuæn tự đi såu vào bön trong, chúng ta có

ba tæng thån như vêy. Chúng ta phæn nhi÷u thường muốn

tránh bỏ ngũ uèn thån, nhưng không chịu bỏ nghiûp. Đức

Phêt däy nghiûp là nguyön nhån chýnh yøu täo cho thån

ngũ uèn thành dú thương hay dú ghòt. Còn ngũ uèn thån

vêt chçt của mọi người đ÷u giống nhau.

Ngài Huû Tư thi÷n sư tham thi÷n sử dụng nhçt tåm

tam quán, thçy được sai læm tác häi của nghiûp đã làm

cho Ngài thuyøt pháp mà vén bị bỏ đói và bị thuốc độc.

Qua kinh nghiûm tu chứng, Ngài däy chúng ta rìng khi

thiön hä đánh chửi, khinh chö, sþ vâ là tçn công cái nghiûp

của münh, không phâi tçn công münh. Nhờ thiön hä bín

phá, nghiûp ác rớt xuống, không còn vçn đ÷ xây đøn với

hành giâ nữa.

Vü thø ngũ uèn thån không quan trọng, nhưng quan

trọng ở điùm hành giâ phâi đi÷u chþnh nghiûp bön trong.

Đi÷u chþnh được nghiûp bön trong, hành giâ đã đi÷u

chþnh được hünh rồi thü bóng bön ngoài là thån ngũ uèn

289

cũng tự đổi theo. Chýnh Ngài Huû Tư sau khi tham thi÷n,

xóa säch nghiûp. Trở läi cuộc đời, chîng những người

đồng tu, mà câ vua chúa đ÷u phâi kýnh nù, phong Ngài

chức Đäi Nhäc thi÷n sư.

Đức Phêt khuyön muốn thån an läc đừng täo thêm

nghiûp. Đối với nghiûp quá khứ đã täo, không tránh được.

Cứ đù cho thiön hä phát hiûn tçn công, nó sô tiöu tan theo

gia công tu hành của chúng ta. Như trường hợp Vô Não tu

theo Phêt, nhưng ra đường vén bị đánh, vü tướng sát nghiûp

còn.

Hành giâ xóa nghiûp bìng cách lợi dụng hoàn cânh

khó khën của münh mà trụ nhén nhục địa. Chçp nhên sự

gia hünh của ba loäi tëng thượng män, bìng lòng bçt cứ

đi÷u gü giáng lön tåm hồn münh đù trâ nợ. Tôi tu suốt 40

nëm trụ nhén lực, gia công tu hành đù täo phước läc.

Người ta càng tû với tôi bao nhiöu, tôi càng đóng góp

công quâ bçy nhiöu, mới thành tựu køt quâ như ngày nay.

Đi÷u cæn thiøt đối với chúng ta là khi gðp khó khën phâi

phát triùn ni÷m tin v÷ Tam Bâo mänh hơn. Sám hối nghiûp

chướng, cæu chư Phêt gia bị cho chúng ta đủ sức chịu

đựng những gü træn gian đổ trút lön. Chúng ta đừng làm kó

quịt nợ, muốn ën mà không chịu trâ, không thù được. Vü

nghiûp theo ta như hünh với bóng. Chúng ta nhçt định trâ

nợ quá khứ và không täo nghiûp tương lai, cuối cùng

không còn là con nợ. Và khi có thừa của câi, thừa tri thức,

viûc tốt đõp tçt nhiön chào đón chúng ta.

Sau khi hành giâ síp xøp cuộc sống đơn giân nhçt,

đù không tổn hoäi sức lực và phá sân tinh thæn, Phêt däy

nön thån cên những nơi làm tëng trưởng tri thức münh.

Theo lời Phêt däy, Bồ tát an trú pháp KHÔNG, nghÿa là

sống với trý Bát Nhã. Vü trý Bát Nhã là chỗ an trú tốt nhçt

290

của chư Phêt ba đời. Bồ tát thừa kø sự nghiûp của chư

Phêt, sử dụng trý Bát Nhã qua lëng kýnh thêp nhị nhån

duyön, thçu rõ nguyön nhån thúc đèy viûc thọ sanh trön

cuộc đời, nguyön nhån cçu täo của ngũ uèn. Xa hơn,

quan sát ngũ çm thø gian, đù biøt vũ trụ là gü. Đó là pháp

KHÔNG của Bồ tát tu. Chîng phâi như nhi÷u người læm

tưởng pháp KHÔNG là phủi säch, bỏ mðc tçt câ, sống

buông trôi không đù ý gü, lãng phý câ cuộc đời.

Nương pháp nhån duyön, biøt tçt câ vêt từ KHÔNG

thành CÓ và từ CÓ v÷ KHÔNG, Bồ tát không bên tåm tới

nó, không bị phi÷n hà bön ngoài quçy ræy. Khi Bồ tát quán

nhån duyön chứng pháp Không, đät trý Bát Nhã, Phêt däy

từ trý Bát Nhã nhün qua các pháp thçy nó như thêt, nghÿa

là thçy thêt tướng các pháp. Bçy giờ sống đúng với pháp

chån thêt, thø giới Chån Không của Bồ tát sô biøn thành

diûu hữu.

Như vêy muốn an thån phâi nương tựa pháp KHÔNG

hay trý Bát Nhã và nương tựa thêt tướng các pháp. Đåy

mới là chỗ nương tựa an toàn nhçt cho Bồ tát làm đäo.

Chư Phêt đang sống trong trý Bát Nhã, đang trụ trong

chån thêt pháp. Hành giâ nào đät đøn cânh giới tu

chứng này, sô thçy Phêt vén hiûn hữu trön cuộc đời.

An thån lêp mäng trong trý Bát Nhã, sống với thêt

tướng pháp, Bồ tát trở läi cuộc đời, thçy rõ chúng sanh

nghÿ gü, muốn gü, có khâ nëng làm gü, mới tùy yöu cæu

chúng sanh mà giáo hóa, thü làm sao họ chống đối Bồ tát

được.

Bồ tát trâi qua quá trünh khởi đæu tu từ ngũ uèn thån

mang đæy nghiûp ác, læn sửa đổi nghiûp thån thành thån

phước đức trý tuû. Vü biøt nghiûp có thiûn ác, nhưng câ hai

đ÷u phát xuçt từ một thù của sự vêt “Thiûn ác đôi b÷

nước một sông”. Bồ tát hành đäo mượn tướng sanh diût,

291

quan sát tu têp đù đi đøn pháp không sanh diût là bân

thù sự vêt thü tướng nghiûp tự thủ tiöu.

Chuyùn đổi nghiûp thån đøn độ cao nhçt thành

Pháp thån. Từ Pháp thån hiûn thån läi cuộc đời với Báo

thån phước đức trý tuû giáo hóa chúng sanh, mới thực sự

trụ thån an läc hoàn toàn.

* Khèu an läc. Nương pháp thi÷n định, suy nghÿ lời

Phêt däy, täo được thån an läc. Và từ thi÷n định, trở läi

thực tø, nhün đời bìng tåm tùy hỷ, tåm đäi bi, nön thçy

được mọi người đ÷u dú thương, không giống như cái thçy

bìng tåm ác độc trước khi hành giâ vào định. Lời nói của

hành giâ phát xuçt từ lòng từ, trở thành hoàn toàn chån

thêt, biøt kýnh trön nhường dưới, không còn ai tranh cãi với

hành giâ được.

Thån khèu của hành giâ an läc, bìng lòng làm tçt câ

mọi viûc trong tư thø xåy dựng của münh. nhưng đừng cho

rời vị trý, đừng đù lòng bực bội. Vü bực bội sô phát ra lời nói

ác. Đức Phêt däy hành giâ Pháp Hoa không tranh chçp

cãi vã hơn thua. Nøu còn lçy sở đíc của münh nói cho

người khác, không phâi là người truy÷n bá kinh. Trước kia,

hành giâ đứng ở lêp trường của riöng münh mà phö phán

người, thçy ai cũng dở, cũng đáng ghòt. Và từ đó, khởi

tâm sân hên kiöu män, nön giâng kinh thành bực bội khó

chịu, khèu không an läc.

Nhưng nay từ định trở ra, hành giâ nhün thçy chúng

sanh trong thời mät pháp nghño nàn, ngu dốt, bän bñ

hung ác, xã hội tëm tối. Bân thån và môi trường của

chúng sanh tû ác như vêy, họ không thù nào giỏi, không

thù nào sống an läc, không thù hiùu và chçp nhên được

pháp này, là lô tçt yøu.

292

Quán sát thçy rõ nghiûp và phi÷n não bao våy bức

ngðt thån tåm họ, hành giâ dú dàng khởi lòng từ đối với họ.

Hành giâ giâng nói kinh Pháp Hoa bìng tünh thương đối

với chúng sanh, không phâi là lời nói hoa mỹ trön đæu môi

chót lưỡi thø gian. Bồ tát trâi tåm từ thêt sự rộng lớn, đøn

độ chúng hội nghe pháp quön tçt câ bức bách thù

nghịch. Đi÷u này rçt cæn trong thời mät pháp, một thời

điùm của đæy réy tranh chçp hên thù.

Ở phèm Trü, người truy÷n bá kinh Pháp Hoa thường bị

chống đối, vü lúc đó vị trý của hành giâ ngang hàng với

chúng sanh. Nay thành tựu bốn pháp an läc, hành giâ từ

thø giới Phêt mang tåm từ đøn cứu hộ chúng sanh. Làm

sao chúng chống đối được. Hành giâ bước chån vào træn

thø, phá vỡ những tëm tối của cuộc đời. Những đau khổ

buồn phi÷n trong lòng chúng sanh được xóa tan theo

từng lời giâi thuyøt của pháp sư. Thåm nhêp pháp vi diûu,

người nghe pháp câm thçy hoan hỷ nhõ nhàng, thanh

thân và pháp luôn luôn luån chuyùn trong tåm, chþ đäo

cho đời sống họ mỗi ngày một thëng hoa.

Thành tựu công đức như vêy, mới thực sự diún nói

pháp Như Lai. Vü pháp Như Lai ứng câm tùy cơ. Tçt câ

ngôn từ của Ngài sử dụng chþ nhìm đưa mọi người đøn

an lành giâi thoát. Còn những lời nói nào mang đøn buồn

phi÷n khổ đau, chíc chín không phâi là pháp Như Lai.

Hành giâ Pháp Hoa đứng ngoài mọi tranh chçp của

cuộc đời. Họ không có quy÷n lợi gü trön thø gian. Hiûn hữu

nơi nào chþ nghÿ đøn mang lợi läc cho nơi đó.

Phêt däy Bồ tát không bao giờ được chö tránh kinh

điùn, không được nói lỗi của người hành đäo. Đừng phö

phán pháp môn tu không đồng với münh. Vü làm như vêy

sô chäm tự ái họ, tçt nhiön hành giâ khó an lành. Nhưng

293

cũng đừng khen họ, sô rớt vô giâ dối cũng thọ quâ báo.

Chuyûn xçu ác của họ ta lờ đi, vü nói đúng cũng chøt, nön

chúng ta phâi lựa lời mà nói. Hơn nữa khi chþ trých lỗi người,

hành giâ nhên ngay rìng münh đã khởi lön tåm phån biût

là tåm sai trái xçu ác mà người tu hành cæn dứt đoän.

Phát xuçt từ tåm tham lam ghòt ganh mà chö bai

pháp và pháp sư, là những viûc hành giâ cæn đoän trừ

hîn. Tuy nhiön, ta có thù nöu lön những điùm tốt xçu,

những đi÷u cæn chþnh đốn trong Phêt pháp đù làm sáng

đäo. Sự phö bünh của hành giâ đù cùng chung lo xåy

dựng thực sự, ở giai đoän ta đã trừ säch tåm ghòt ganh, là

viûc làm cæn thiøt nhìm mục tiöu hàng phục chúng ma,

thiûu long Tam Bâo.

Đæy đủ tư cách nói pháp như trön, những người đøn

nghe đ÷u thuên theo, không trái ý pháp sư. Trong kinh

diún tâ là những thiûn thæn đøn nghe pháp. Không phâi

thiûn thæn ở thø giới nào khác hiûn ra nghe pháp, mà

chýnh là tư cách của pháp sư thánh thiûn phát ra những

lời giâng chån thêt đúng như pháp đã chuyùn đổi tåm

chúng hội trở thành thanh tịnh trong sáng, vý như thiûn

thæn. Bçy giờ được mười phương Như Lai phóng quang

che chở, hành giâ là người thay thø Như Lai làm lợi ých

cho đời.

Ở trön sanh diût môn, hành giâ nhün thçy chúng sanh

muôn hünh vän träng sai khác. Hai người còn không giống

nhau, huống gü chúng sanh. Nhưng quán sát trön chơn

như môn không có gü khác biût. Cái nhün v÷ chúng sanh

bünh đîng, nhõ nhàng đøn độ thçy người chþ đưa một tay

hay cúi đæu trước Phêt cũng sô là Phêt. Quán thuæn thục

như vêy, hành giâ không khởi tåm thương những đi÷u

thuên, ghòt những đi÷u nghịch và tåm ganh tỵ cũng tan

biøn. Đối với phước báu của người, hành giâ Pháp Hoa

294

sïn sàng tùy hỷ, phát tåm nång đỡ mọi người tu hành. Vü

hành giâ thường tåm niûm mọi người cæu đäo đang tiøn

bước trön lộ trünh Bồ tát đäo, tçt câ sô thành Phêt.

* Ý an läc. Nhün thçy đối tượng bön ngoài chúng ta

thường sanh ra suy nghÿ bön trong. Chúng ta không chö ra

mðt, ra lời nhưng chö trong lòng. Đó là bûnh của tôi thuở

nhỏ. Sự thêt thån münh không hơn ai, nhưng ai münh cũng

chö. Trong ý nghÿ, münh khinh người ta, thiön hä biøt nön

tüm cách häi münh. Ngay như chúng ta không có ý xçu, họ

còn häi, huống chi là có ý xçu. Biøt như vêy, chúng ta têp

cho ý nghiûp bünh thân với tçt câ. Đừng khởi ý niûm tốt

hay xçu đối với người. Tåm hành giâ Pháp Hoa phâi hoàn

toàn thanh thân. Đó là đức týnh cæn thiøt trong thời mät

pháp, khi lòng chúng sanh lúc nào cũng tràn ngêp hơn

thua tranh chçp.

Thêt vêy, ở thời kỳ hỗn loän Tam quốc, Ngô Tôn

Quy÷n nương theo tåm hồn thanh cao giâi thoát của

pháp sư Khương Tëng Hội. Ông nhên được mọi an lành dù

nước Đông Ngô của ông là một nước nhỏ.

Trong bài kû của phèm an läc hänh, Phêt däy người

trý trong lòng không bực bội, lo åu, ganh ghòt. Đät được

träng thái an läc của tåm chứng này, các Tỳ kheo dù

sống ở núi rừng hoang dã mà tinh thæn rçt trong sáng. Thø

giới quan của các Ngài không bao giờ âm đäm, thö

lương, buồn phi÷n.

Khi thọ trü kinh Pháp Hoa, hành giâ đừng khởi niûm ác,

không cho phát sanh những ý nghÿ xçu. Hành giâ luôn

luôn kiùm tra ý của münh trong từng niûm xem có khởi ác

không, có còn ham muốn không. Vü sau mỗi ham muốn,

thường tiøp nối theo muôn ngàn đi÷u ác khác. Hành giâ

cố gíng giữ tåm ở träng thái bünh thường, như hư không.

295

Không cho khởi bçt cứ niûm nào, dù là niûm phâi hay

niûm trái. Khởi đæu hành giâ thường bị dụ bởi một niûm

phâi. Lúc çy, hành giâ sô rời chánh định và rớt qua niûm

trái. Rời chánh định nghÿa là rơi vào vòng sanh tử, không

tiøn tu được nữa. Vü vêy tåm hành giâ phâi an trú chánh

định và từ đåy khởi đäi bi tâm.

Đäi từ bi tåm phát xuçt từ chánh định mới thực sự

nìm trong tåm Phêt gọi là từ tam muội và bi tam muội.

Thành tựu tåm này mới truy÷n bá kinh Pháp Hoa được.

Nhờ an trú chánh định, hành giâ không có nøp sống

giống træn gian. Tåm hành giâ tan biøn vào vũ trụ và bao

hàm câ vũ trụ. Trong bù pháp tánh, sự hiûn hữu của hành

giâ và người, cùng muôn vêt, đ÷u đæy đủ. Bçy giờ mọi loài

đ÷u nìm trong tåm hành giâ.

Đäi từ bi tåm khởi điùm từ đåy thü mọi viûc làm của

hành giâ chan hòa với nhau, tuy nhi÷u nhưng thực là một.

Chúng sanh khổ, Bồ tát câm nhên được khổ đau này. Vü

tåm Bồ tát đã thực sự mở rộng, dung chứa được muôn

loài và Bồ tát vên dụng tåm chúng sanh đó mà kiøn lêp

Phêt quốc.

Phæn tu ý an läc này rçt khó. Ai cũng nhên thçy rõ ta

tránh mðt dú, mà khó tránh lòng. Những xçu ác ta đã

đuổi nó ra khỏi thån, nhưng nó vén sống mãnh liût ở träng

thái tåm. Ta càng cố xa, thü nó càng tiøn gæn ta. Tuy nhiön,

khi nhên chån được pháp dưới däng đäi bi tåm rồi, hành

giâ hiùu rõ nøu không cứu chúng sanh xçu ác, ta cũng

chøt.

Hành giâ tùy thuên cứu độ chúng sanh, nhưng sự thêt

là cứu độ chýnh münh, nên thành tựu chúng sanh là thành

tựu Phêt độ. Đối với chúng sanh đau khổ, ngang ngược

bướng bþnh, hành giâ phâi sanh tåm đäi bi, vü thực sự nøu

296

họ biøt và giỏi như ta, họ đã không phäm tội lỗi. Bồ tát khởi

lòng đäi bi, tüm mọi cách giúp đỡ chúng sanh, đù ngày

nào họ cũng thành Phêt như hành giâ.

Đối với hàng Bồ tát là những bän đồng tu, hành giâ

luôn khởi tåm từ, gánh bớt khổ cho họ, câm thông với khó

khën của họ, khých lû họ an vui tiøn tu trön đường đäo.

Trong kinh Duy Ma có däy, những người tu trong thời mät

pháp, gðp nhi÷u khó khën muốn xâ tåm đäi bi vào Niøt

bàn. Duy Ma dðn chúng ta cæn khuyön nhủ, nhíc nhở,

sách tçn họ. Dù đời có khổ, cũng xin đừng vào Niøt bàn,

đù chúng ta và họ cùng song hành làm đäo, tëng trưởng

mäch sống cho đäo.

* Thû nguyûn an läc của Bồ tát là chánh hänh của

người tu, køt hợp giữa ý chý và hành động. Ý cën hoàn

toàn thanh tịnh, không bị hoàn cânh chi phối, tåm tư líng

đọng trong säch, không khởi ý niûm mong cæu lợi läc,

giúp hành giâ có một cái nhün chýnh xác gæn đúng như

thêt (vü thçy đúng như thêt là Như Lai). Bçy giờ, hành giâ

thçy tçt câ vêt theo cái thçy của Như Lai. Đó là cái thçy

phát khởi từ ý cën thanh tịnh, rồi thåm nhêp thi÷n định,

không kõt trong phi÷n não nhiúm ô, tham chçp. Thçy

hoàn toàn khách quan không dựa trön tünh câm con

người.

Tới giai đoän này, Phêt mới chþ cho hành giâ thø nào

là tri kiøn Như Lai. Tçt câ pháp trước thuộc phương tiûn,

nhìm thanh tịnh hóa thån khèu ý, thuộc phæn khai tri kiøn.

Đøn phæn thứ hai, Phêt chþ cho hành giâ cái thçy của Như

Lai.

Bìng huû nhãn mở đæu cho bước đi vào huû Như Lai,

hành giâ thçy chư Phêt và Bồ tát mười phương hành đäo,

cứu vớt trëm ngàn muôn ức chúng sanh. Các Ngài phát

297

nguyûn thêt rộng lớn, nhưng không có gü có thù não häi

được Ngài. Dưới sự giáo hóa của Bồ tát, tçt câ trở thành

thanh tịnh. Những chúng sanh cang cường khó däy đ÷u

biøn thành đồng tử cõi Trời.

Dçn thån vào đời mang thû nguyûn độ tçt câ chúng

sanh không bỏ sót một ai, nön các Ngài được chúng sanh

mừng đón. Kó nào muốn míng chửi, miûng li÷n cåm být,

dao gêy không häi được và người tới nghe pháp cũng

không trái ý. Ai nghe pháp rồi ghi nhớ trong tåm, luôn suy

tư và đem truy÷n cho người khác. Læn læn täo thành thø

giới kỳ diûu, tçt câ mọi người đ÷u thương yöu nhau.

Với ba nghiûp thanh tịnh và lðn såu trong tåm thức,

hành giâ quan sát, nhên rõ những viûc làm cao quý phi

thường và thø giới của Bồ tát thêt đõp như vêy. Hành giâ

khởi tåm ưa thých, muốn mang thø giới Thêt Báo đó v÷

cho mọi người cùng hưởng, mọi người cùng được khâ

nëng siöu viût như Phêt và Bồ tát. Xưa tu hành đäo Bồ tát,

Phêt Thých Ca và Phêt Di Đà cũng vêy. Thåm nhêp vào

thø giới của Phêt Đäi Thông Trý Thíng, Phêt Thých Ca trở v÷

chuyùn Ta bà thành Tịnh độ và Phêt Di Đà xåy dựng thø

giới Cực Läc ở phương Tåy.

Thçy được Như Lai, nghe được pháp åm và phát tâm

Bồ đ÷, hành giâ Pháp Hoa từ thø giới Thêt Báo quay läi Ta

bà, biøn ý chý thành hành động, thành cuộc sống hiûn

thực gọi là thû nguyûn.

Giáo sư Kubota nhên xòt rìng người có ý chý vào thø

giới Thêt Báo, nhưng v÷ thø giới Ta bà thü ngán sợ. Chäm

thực tø gðp toàn khó khën, vü những người xung quanh dở

ác, không giống người ở thø giới Cực Läc là thượng thiûn

nhån, nön sanh chán nân.

298

Ý chý lớn lao mà không thực hiûn đù thời gian trôi qua,

thü nguyûn này thành không tưởng. Khi hành giâ thû

nguyûn dçn thån vào con đường Bồ tát, hä quyøt tåm

dồn tçt câ khâ nëng đù đät mục tiöu, høt lòng làm những

viûc như chư Phêt và Bồ tát đã làm. Chư Phêt và Bồ Tát

mười phương thçy hành giâ đồng hänh đồng nguyûn, mới

phóng quang hộ niûm.

Hành giâ ở Ta bà làm đäo một, nhưng Bồ tát và chư

Phêt gia bị cho hành giâ hàng ngàn, hàng vän. Từ lực vô

hünh mà gia bị đøn thø giới hữu hän, nön sự gia bị rçt lớn.

Tçt câ đøn với hành giâ trön bước đường tu hành đ÷u trở

thành bçt khâ tư nghü. Tùy mức độ thû nguyûn và các

viûc làm của hành giâ đøn đåu, mức gia bị các Ngài đøn

đó. Ngài không gia bị cho chúng ta, khi lòng chúng ta còn

ých kỷ, chưa dõp phi÷n não, ý chý thçp hñn không chịu

dçn thån vào cứu độ chúng sanh. Vü gia bị cho người đæy

tư chçt tû xçu như vêy, họ sô trở thành kó phá đäo.

Riöng chúng ta là những người sơ phát tåm quyøt chý

tu hành, tịnh xong ba nghiûp, thêt sự thương người, muốn

cứu giúp người. Tuy nhiön, chúng ta nói người không nghe.

Ta phâi nhớ đøn hünh ânh Phêt Thých Ca ngồi trong tháp

Đa Bâo. Ngài toàn thiûn toàn nëng, thuyøt pháp giáo hóa,

mọi người nghe, quý trọng Ngài như bêc Thæy. Còn chúng

ta chưa được xem là thæy, ta phát khởi thû nguyûn trong

lòng. Mai kia ta có tháp Đa Bâo như đức Thých Ca, ta sô

đøn giáo hóa họ.

Thêt vêy, Đức Thých Ca thành tựu được viûc hoìng

hóa độ sanh dú dàng, vü Ngài có tháp Đa Bâo, phån thån

được. Nghÿa là Ngài chứa nhóm đæy đủ đäo đức tri thức,

đæy đủ quyøn thuộc.

299

Đû tử Phêt hay phån thån Ngài thời bçy giờ quá lớn

gồm 12.000 Tỳ kheo, 6.000 Tỳ kheo Ni và vô số đû tử täi gia.

Muốn häi Ngài, kó ác phâi nhün trước xem sau. Ngày nay

chúng ta có một münh, họ dú häi quá. Chúng ta đơn độc

chưa làm được viûc, hõn läi kiøp nào đó, chúng ta có vô

số đû tử, có sức mänh v÷ người, v÷ của câi, v÷ tri thức.

Dùng ba sức mänh này dú dàng giáo hóa những người

ngang bướng.

Nhên được Phêt lực truy÷n vào, kinh vý cũng như vua

Chuyùn Luån Thánh Vương đưa viön minh chåu trong búi

tóc cho ta. Đức Như Lai cũng vêy, thçy chúng hội tu tçt

câ công hänh, thíng ma ngũ çm, ma phi÷n não, diût ba

độc, ra khỏi ba cõi, phá được lưới ma, Ngài mới đem trao

kinh Pháp Hoa. Trong chiöm bao nghÿa là trong tương lai

người trü kinh sô thçy cânh giới mæu nhiûm của chư Phêt,

hàng Bồ tát nói pháp và Tỳ kheo våy quanh, thçy münh

giâng nói kinh Pháp Hoa khiøn mọi người phát tåm Bồ đ÷.

Và thçy được Đức Phêt thọ ký thành Vô thượng chánh

đîng giác.

Tóm läi, kinh Pháp Hoa tiöu biùu cho những gü cao

quý nhçt trön cuộc đời. Kinh này không đối lêp với đời,

không tách rời cuộc đời mà có đủ hai mðt, viûc làm trön

thø gian và viûc làm trong tåm. Đức Phêt däy chúng ta

không bỏ thø tục, nhưng bỏ tåm thø tục. Vü mang tåm thø

tục đi vào træn thø, tçt nhiön sô gðp đụng chäm chống

đối. Hành giâ nhên biøt tçt câ tranh chçp hơn thua làm

chướng ngäi Thánh đäo, nön muốn tu hành kinh Pháp

Hoa, phâi trụ bốn pháp an läc, mới truy÷n bá được.

Thành tựu bốn pháp an läc, hành giâ sô là hiûn thån của

Đức Như Lai trön cõi đời này, không gü có thù não loän

được. Khi đó Bồ tát tùng địa dũng xuçt mang kinh Pháp

300

Hoa đøn cho ta. Tu theo các Ngài, hành giâ mới được an

läc hoàn toàn.

Phẩm 15

TÙNG ĐỊA DŨNG XUẤT

I. LƯỢC VĂN KINH

Lúc bçy giờ, Bồ tát từ phương khác đông vô số chíp

tay xin Phêt cho các Ngài giữ gün, đọc tụng, biön chòp,

cúng dường và giâng nói kinh Pháp Hoa ở Ta bà sau khi

Như Lai diût độ. Đức Phêt không chçp thuên lời thþnh cæu

này, vü ở Ta bà có vô số Bồ tát có khâ nëng làm viûc çy.

Khi Phêt nói lời này, đçt của 3.000 đäi thiön quốc độ

đ÷u rúng nứt và vô lượng Bồ tát đồng thời xuçt hiûn. Các

Bồ tát này thån síc vàng ròng đủ 32 tướng tốt, trụ trong

hư không ở hä phương nghe tiøng Phêt Thých Ca, nön hiûn

lön. Các Bồ tát çy đøn đânh lú tháp báu và các phån

thån Phêt, rồi chíp tay chiöm ngưỡng Phêt Đa Bâo và

Đức Thých Ca.

Từ lúc các Bồ tát này xuçt hiûn cho đøn khi đânh lú

trâi qua 50 tiùu kiøp. Nhưng nhờ sức thæn của Phêt, đäi

chúng thçy như nửa ngày và thçy các Bồ tát đæy khíp hư

không, trong çy có bốn vị đứng đæu là Thượng Hänh, Vô

Biön Hänh, Tịnh Hänh, An Lêp Hänh.

Bồ tát Di Lðc và 8.000 hìng sa Bồ tát trong pháp hội

đ÷u ngäc nhiön v÷ sự hiûn hữu của vô số Bồ tát từ đçt vọt

lön. Bồ tát Di Lðc đäi diûn tçt câ hỏi Phêt rìng các Bồ tát

này từ đåu đøn và đøn đù làm gü. Ai là người thuyøt pháp

giáo hóa các Ngài, các Ngài tu hành theo kinh nào mà

có thæn thông như vêy.

Đức Thých Ca cho biøt những Bồ tát này do chýnh

Ngài giáo hóa sau khi đíc Vô thượng chánh đîng giác.

301

Các vị này thường ở nơi víng lðng, siöng tu tinh tçn cæu

Vô thượng huû.

Bồ tát Di Lðc nghi ngờ, li÷n bäch Phêt : “Các Bồ tát

này là người đã trồng cën lành ở vô lượng vô biön Phêt

trong trëm ngàn muôn ức kiøp mới được thæn thông lớn

như thø. Vêy mà Đức Thø Tôn từ khi thành Vô thượng

chánh đîng giác đøn nay hơn 40 nëm, làm thø nào trong

thời gian ngín, Thø Tôn có thù giáo hóa các Bồ tát này

được. Riöng chúng con hoàn toàn tin Phêt không bao giờ

nói sai. Nhưng xin Ngài vü những Bồ tát mới phát tåm tu

hành sau khi Phêt diût độ mà giâi thých cho họ khỏi đọa

vào đường ác”.

II. GIÂI THÍCH

Kinh Pháp Hoa chia làm hai phæn, từ phèm 1 đøn

phèm 14 là nhơn môn hay tých môn, từ phèm 15 đøn

phèm 28 là quâ môn hay bổn môn. Đứng v÷ nhơn địa tu

hành nön gọi là nhơn môn và đứng v÷ mðt thị hiûn ra đời

còn đù läi dçu vøt gọi là tých môn.

Sự thêt Đức Phêt thành Phêt từ ngũ bách ức træn kiøp

là bổn Phêt hay bổn môn của thø giới siöu thực. Trung tåm

điùm của phæn bổn môn nìm ở phèm Như Lai thọ lượng.

Trước khi nói v÷ Như Lai thọ lượng, một vçn đ÷ chýnh yøu

của bộ kinh Pháp Hoa, chúng ta thçy có phæn mở đæu

mà Ngài Nhêt Liön gọi là phæn cánh cửa hò mở trước, bít

đæu từ phèm 10 đøn phèm 15.

Khởi đæu từ phèm 10 với ba pháp quan trọng : nhà

Như Lai, áo Như Lai, tòa Như Lai, nghÿa là đi÷u kiûn tiön

quyøt hành giâ muốn nghe Pháp Hoa, thçy được Như Lai

phâi xa rời træn cçu, phi÷n não, nhiúm ô không còn chi

phối tåm, chứng được Bát Nhã an trụ pháp KHÔNG.

302

Từ pháp KHÔNG, phát tåm từ, tünh thương của hành

giâ bao phủ muôn loài. Dưới mít hành giâ, không có

người xçu, mọi người đ÷u là Như Lai. Hành giâ, Như Lai và

chúng sanh, câ ba là một, đ÷u thông nhau dưới däng thù

tánh. Đät được phương tiûn cæn thiøt ban đæu này, tháp

Đa Bâo mới xuçt hiûn. Tháp Đa Bâo tiöu biùu cho Báo

thån Phêt hay phước đức trý tuû do tu têp tých lũy nhi÷u

đời. Từ đó hành giâ hünh thành được thø giới Phêt, một thø

giới bünh đîng tuyût đối.

Từ pháp KHÔNG, ta rớt vào thø giới này, thü hiûn

tượng đổi khác, đçt bìng lưu ly, mọi viûc trön cuộc đời

không còn chướng ngäi. Cửa thứ nhçt là cửa KHÔNG và

cửa thứ hai của thø giới Thêt Báo do thành quâ tu hành

mà Đức Thých Ca đät được và tác dụng vào xã hội hiûn

thực Ngài sống. Nøu kõt ở tých môn, hành giâ chþ thçy

phæn hiûn tượng trön cuộc đời. Nương theo sanh thån

Phêt hiûn hữu trön cuộc đời mà tiøn såu vào Bồ tát täng

của Ngài với vô số phån thån Phêt thuyøt pháp mười

phương. Thåm nhêp được thø giới Thêt Báo của Phêt rồi,

hành giâ quan sát ngược läi những viûc làm của Ngài ở

Ta bà sô không ngäc nhiön hay thíc míc v÷ những thành

quâ phi thường mà Ngài đät được.

Hiûn cânh Bâo Tháp xong, Phêt nhíc nhở ai muốn

thành Phêt phâi phát nguyûn ngay. Lúc çy, chúng hội đã

bước vào pháp hội không trung, thçy được thành quâ mới

phát tåm tu hành. Đó là những Bồ tát sơ tåm phát nguyûn

hoìng truy÷n ở quốc độ khác và 80 hìng hà sa đäi Bồ tát

trụ ở quâ vị bçt thoái, tức Bồ tát từ đû bát địa trở lön. Các

Ngài đã thçy được Báo thån Phêt mới phát nguyûn giữ gün

kinh này ở Ta bà, không tiøc thån mäng.

303

Vën Thù Sư Lợi Bồ tát thçy ý nguyûn kiön cố không sợ

chøt của các Bồ tát Báo thån rçt tốt, nhưng không phâi

dú làm và có phæn nguy hiùm. Ngài li÷n đäi diûn chúng

hội hỏi Phêt v÷ cách hoìng truy÷n kinh Pháp Hoa sau khi

Như Lai diût độ, nghÿa là làm thø nào thù hiûn một cách

sống giâi thoát bçt tử.

Đức Phêt li÷n däy bốn an läc hänh. Khi hành giâ li÷u

chøt sô không thçy Phêt, nhưng trở v÷ trụ an läc hänh,

chíc chín sống được với Ngài. Những Bồ tát này nổi

tiøng mười phương, dén đæu Bồ tát bçt thoái chuyùn là

Vën Thù Sư Lợi. Các Ngài là Bồ tát ở thø giới Thêt Báo trang

nghiöm đã đät được thành quâ trön bước đường tu do

cúng dường, thån cên các Đức Phêt và trọn tu sáu pháp

ba la mêt, làm lợi ých cho trëm ngàn muôn ức chúng sanh.

Đi÷u này gợi nhíc chúng ta trön bước đường hành Bồ tát

đäo, cæn thù hiûn viûc tu hành bìng những hành động

thực tiún mang lợi ých cho mọi người.

Các Bồ tát bçt thoái chuyùn thị tùng Báo thån Phêt

từng giâng nói Pháp Hoa trong mười phương. Tuy các

Ngài gðp khó khën, nhưng đã thành tựu công đức trön

cuộc đời và tròn đæy bốn pháp an läc. Vü thø, các Ngài

không còn gü phâi sợ sût và không chướng ngäi nào có

thù cân ngën bước chån hành đäo của các Ngài. Nhờ

đó các Ngài dũng mãnh phát nguyûn hoìng truy÷n Pháp

Hoa. Đối với hàng Bồ tát này, Phêt mới triùn khai Đức Phêt

thường trú và Pháp thån Bồ tát. Các Bồ tát thị tùng Báo

thån Phêt, đã hành đäo chung với Phêt. Nhưng nay täi

sao Phêt không cæn các Ngài và cho biøt ở Ta bà có sáu

vän hìng hà sa Bồ tát sau khi Như Lai diût độ sô giữ gün

kinh Pháp Hoa.

304

Các Bồ tát sanh ra hoang mang nghÿ rìng ở Ta bà

chúng sanh hung dữ, các Ngài đøn đåy trợ giúp Phêt khai

hóa mà chîng thçy Bồ tát nào, chþ thçy những người ưa

thých hơn thua, míng chửi nhau. Nøu có, täi sao từ trước

đøn giờ các vị Bồ tát này không làm, các vị này ở đåu mà

các Ngài không thçy. Đäi diûn cho hàng Bồ tát bçt thoái

chuyùn là Bồ tát Di Lðc cũng không thçy được Bồ tát tùng

địa dũng xuçt vü Ngài là Bồ tát Báo thån, nön không thù

thçy Bồ tát Pháp thån.

Phêt muốn triùn khai Pháp thån Bồ tát và Pháp thån

Phêt cho hàng Bồ tát Báo thån, làm cho các Ngài thçy

được Pháp thån bìng cách mở cửa cho thçy ở Ta bà có

sáu vän hìng hà sa Bồ tát tùng địa dũng xuçt hay Bồ tát

Pháp thån sau khi Như Lai diût độ sô hoìng truy÷n kinh

Pháp Hoa. Và phèm Tùng địa dũng xuçt mở ra cánh cửa

sau cùng cho chúng hội bước vào thø giới chån thêt.

Phêt vừa dứt lời, vô số Bồ tát tùng địa dũng xuçt từ đçt vọt

lön. Các vị này thån síc vàng, đæy đủ 32 tướng tốt tiöu

biùu cho thån tåm hoàn toàn säch nghiûp.

Bồ tát tùng địa dũng xuçt hoàn toàn trong säch

không có tỳ vøt vü sống trong Ta bà, chúng sanh lòng dä

hõp hòi, ác độc, thých bươi móc chþ trých. Muốn giáo hóa

chúng, trong kinh ghi Bồ tát phâi hoàn toàn thuæn vàng,

nghÿa là không có lỗi læm, nhün ở khýa cänh nào cũng

thánh thiûn, không phö phán được, mới đủ khâ nëng và

tư cách hành đäo ở Ta bà.

Các Bồ tát bçt thoái chuyùn thị hiûn mọi hünh thức,

được người thương nhưng cũng có người ghét nên còn có

khuyøt điùm. Trong khi Bồ tát tùng địa dũng xuçt hoàn toàn

thuæn tịnh. Nhờ nhìn thçy đối tượng là những Bồ tát thuæn

305

vàng, thuæn tịnh này mà các Bồ tát bçt thoái chuyùn đi÷u

chþnh, gội rửa những sai læm còn sót läi của họ.

Bồ tát tùng địa dũng xuçt từ kô hở của mðt đçt ở Ta

bà trồi lön. Thø giới Ta bà nhìm chþ cho thø giới tåm thức,

hơn là thø giới hiûn tượng của chúng ta sống. Vý dụ chúng

ta sống chung nhau nhưng thù hên, tranh chçp, gåy hçn

với nhau thü đó là cânh giới Ta bà. Trái läi, cùng sống hài

hòa thanh thân an vui, ta đã täo được thø giới tịnh läc

hay tịnh độ. Vü vêy tịnh hay uø đ÷u tùy thuộc nơi chúng ta.

Tåm đau khổ chíc chín täo thành thø giới đau khổ. Tuy

nhiön ở điùm này, chúng ta không nön læm với thø giới

duy tâm.

Phêt däy thø giới hiûn tượng muôn đời vén là hiûn

tượng, còn nguyön tố hünh thành thø giới tốt hoðc xçu từ

thời Phêt Oai Âm Vương đøn nay vén không thay đổi. Thý

dụ nguyön tố täo thành thø giới vën minh hàng ngàn nëm

trước vén có, nhưng vü không có người vën minh, nön

không sử dụng được. Giống như thø giới Phêt vén hìng

hữu, nhưng phâi đợi đøn khi Đức Phêt xuçt hiûn trön cuộc

đời, chúng ta mới biøt thø giới Phêt.

Các Bồ tát nhờ tu chứng tròn đủ bốn an läc hänh,

mới xò tung được bộ mðt trái của Ta bà và chuyùn đổi thø

giới xçu xa này thành cânh giới hoàn toàn tốt. Nói cách

khác, chýnh ở ngay thø giới Ta bà xuçt hiûn các vị Bồ tát

tùng địa dũng xuçt, không phâi Bồ tát nơi khác đøn.

Phêt cho biøt khi Ngài thành tựu đäo Vô thượng

chánh đîng giác, đã giáo hóa các Bồ tát tùng địa dũng

xuçt tròn hänh Bồ tát. Đi÷u này khiøn hìng hà sa Bồ tát

bçt thoái chuyùn ngäc nhiön thöm. Vü trön thực tø Đức

Phêt thành Phêt mới hơn 40 nëm, còn các Bồ tát tùng địa

dũng xuçt có thån síc vàng, đæy đủ 32 tướng, chíc chín

306

phâi trồng cën lành từ nhi÷u đời ở các Đức Phêt quá khứ,

nön phâi có quá trünh tu hành låu hơn.

Di Lðc Bồ tát đã từng trồng cën lành ở mười phương

các Đức Phêt quá khứ còn chưa có thån síc vàng. Làm

sao mới hơn 40 nëm, Phêt có thù giáo hóa những vị này

thuæn thục giỏi đøn độ những người này ở ngay trước mít,

mà các Bồ tát bçt thoái chuyùn không thçy. Các Ngài

biøt Phêt không hư vọng nhưng vü sợ chúng sanh đời sau

không tin được, nön xin Phêt giâi nói.

Điùm này lä hơn các kinh khác chþ nói cho chúng

đương cơ, trong khi kinh Pháp Hoa thường nói vü chúng

sanh đời sau. Cën cứ vào ý này, Ngài Nhêt Liön cho rìng

ngày nay chúng ta tu hành triùn khai kinh Pháp Hoa là mô

hünh kiùu méu thých hợp nhçt và đáp ứng được nhu cæu

của thời đäi chúng ta.

Đức Phêt xác định các Bồ tát tùng địa dũng xuçt do

chýnh Ngài giáo hóa. Sự giáo hóa này cæn được hiùu dưới

däng Pháp thån. Phæn giáo hóa của Phêt có hai : bổn

môn và tích môn. Tích môn là những dçu vøt mà Phêt lưu

läi trön cuộc đời có thù thçy biøt suy nghÿ được, là phæn

hiûn thực của chúng ta. Tuy nhiön, những gü thực dưới mít

ta läi là giâ âo đối với Phêt và chư Bồ tát, vü nó không tồn

täi vÿnh viún, cái gü có sanh phâi có diût.

Đức Phêt cũng vêy, Ngài hiûn thån trön cuộc đời,

mang xác thån hữu hän, tçt nhiön phâi nhêp diût. Ngài

mượn những cái không thêt, trong kinh thường diún tâ

giáo lý như ngón tay chþ mðt trëng, hay tçt câ viûc làm

của Phêt nhìm giúp chúng ta thoát khỏi chçp trước.

Dưới kiøn giâi của phàm phu, thçy một sự thêt đơn

giân là Đức Phêt xuçt thån ở cung dòng họ Thých, xuçt gia

thành đäo dưới cội bồ đ÷. Và trong 40 nëm thuyøt pháp,

307

Ngài giáo hóa với tư cách một người bünh thường như bao

nhiöu người khác. Nhưng nång tæm nhün lön một nçc,

chúng ta sô thçy Phêt là một người không giống như mọi

người, nghÿa là thçy v÷ Báo thån Phêt.

Đối với người bünh thường có mðt phâi mðt trái, tức

còn ở trong vòng tương đối. Riöng Đức Phêt là người võn

toàn. Ngài thân nhiön từ bỏ cuộc sống nhung lụa, xa rời

những gü phàm phu ưa thých. Ngài không hưởng thụ cuộc

sống vêt chçt đæy đủ. Suốt cuộc đời, Ngài thù hiûn những

viûc người thường không làm được, nön mọi người xem

Ngài là phi thường. Từ đó bít đæu thuyøt pháp giáo hóa,

biøn đổi hoàn toàn phong tục xã hội Ấn Độ, xóa bỏ truy÷n

thống giai cçp thống trị của Bà la môn với lời khîng định

mọi người đ÷u có khâ nëng thành Phêt.

Chþ däy chån lý này xong, Phêt thù hiûn ngay đi÷u đó

bìng cách đưa người thçp nhçt, dở nhçt là ông Bàn Đðc

đøn quâ vị La hán. Nghÿa là chứng minh được rìng giáo lý

của Ngài có tác dụng tèy säch træn cçu trong tåm niûm,

giúp chúng ta phát sinh trý tuû, thçy được chån lý.

Từ Báo thån Phêt, nång tæm nhün lön một læn nữa, sô

thçy Pháp thån Phêt. Qua tác dụng của Pháp thån, mọi

viûc của Phêt ở thø gian thành tựu dú dàng mà không

cæn làm. Sự giáo hóa của Đức Phêt có chëng, chþ có đối

với chúng sanh cën cơ hä liût. Còn các đû tử lớn của Phêt

tự xøp đðt cuộc đời họ, không đợi Phêt däy. Có những

người tu cao hơn, chưa bao giờ thçy Phêt nhưng đã làm y

như Phêt gọi là câm tåm, khi họ đät đøn träng thái tiøp

cên chån lý. Các Bồ tát lớn tuy Phêt không däy, viûc làm

và suy nghÿ của các Ngài vén tương ưng với Phêt, được

Phêt gia bị vü các Ngài đã tiøp cên với Pháp thån Phêt.

308

Với ba thån, Phêt giáo hóa chúng sanh dưới ba däng

khác nhau. Ứng thån giáo hóa thù hiûn bìng Đức Phêt

Thých Ca mang thån hữu hän của con người giâng däy

các pháp nhên được bìng mít thçy tai nghe. Báo thån

giáo hóa với những tác động hoàn toàn vô hünh, có

quyøn thuộc là Bồ tát bçt thoái chuyùn mười phương đøn

xin hoìng truy÷n kinh Pháp Hoa. Và Pháp thån giáo hóa

hàng Bồ tát tùng địa dũng xuçt mà chýnh Bồ tát Di Lðc

cũng chưa biøt. Từ Pháp thån Phêt thông đồng với Pháp

thån Bồ tát, tự nhiön thành tựu sự giáo hóa. Kinh diún tâ là

Phêt đã giáo hóa nhi÷u đời, hay giáo hóa dưới däng bổn

môn, không däy mà tự biøt.

Trong bổn môn cũng có hai phæn : bổn nhơn và bổn

quâ. Ở tých môn, các Tỳ kheo đang tu nhơn và Phêt là

quâ. Quâ này là quâ của con người hay Đức Phêt của

loài người trön thø gian.

Pháp thån Phêt hay Bồ tát tùng địa dũng xuçt ở thø

giới Thường Tịch Quang hoàn toàn tịch tÿnh, nơi đó các

pháp thường tự víng lðng. Trong thø giới này là bổn môn,

thü bổn quâ chþ có Phêt và Bồ tát tùng địa dũng xuçt nhên

biøt được mà thôi.

Di Lðc Bồ tát còn không thçy được, huống chi là

phàm phu chúng ta. Mðc dù không thçy, nhưng chúng ta

câm nhên được Pháp thån Ngài. Thêt vêy, theo suy nghÿ

thông thường sau khi Như Lai diût độ, mọi người chúng ta

khó an lành. Khâ dÿ còn tu được chëng, chþ trong khoâng

500 nëm sau khi Phêt diût độ mà thôi.

Tuy nhiön trön thực tø, chúng ta thçy ngược läi. 600

nëm sau Phêt diût độ, có Long Thọ Bồ tát ra đời triùn khai

Pháp thån thường trú. Và càng sống cách xa Phêt, sự hiûn

hữu của Pháp thån thường trú càng sáng tỏ với chúng ta

309

hơn, đúng như lời Tổ nói : “Cên nhi bçt kiøn, viún nhi tự

thông”.

Nhçt là ngày nay chúng ta cách Phêt hơn 2.000 nëm,

một khoâng cách thời gian quá dài sau khi Phêt diût độ.

Ai cũng nghÿ rìng chánh pháp không còn tồn täi. Thø mà

chúng ta vén an nhiön tu têp trong pháp hội của Đức

Phêt một cách thanh thân kỳ diûu, nói lön được sự hìng

hữu của Pháp thån thường trú đang bao bọc chúng ta.

Chþ vü chúng ta mang thån ngũ uèn tràn đæy phi÷n não, bị

chçp trước bao våy trói buộc quá chðt, che mờ trý tuû,

nön không nhên biøt được Pháp thån bçt sanh bçt diût

của Phêt.

Nøu không có Pháp thån Ngài che chở, chúng ta

không thù nào tu hành được trong đời ngũ trược ác thø

đæy sóng gió này. Và Bồ tát tùng địa dũng xuçt bçy giờ

không ai khác hơn là chýnh chúng ta. Chúng ta là người

nhên di chúc đức Phêt hoìng truy÷n kinh Pháp Hoa trong

thời mät pháp. Bao låu chúng ta còn hòa hợp an ổn tu

hành trön cuộc đời, Phêt vén xem chúng ta là biùu tượng

của thø gian tướng thường trụ.

Chúng ta và thường trú Pháp thån là một, không phâi

hai. Khi phát tåm, chúng ta li÷n biøn thành Pháp thån

Phêt. V÷ điùm này cæn nhên định rõ “chúng ta” này ở

däng Pháp thån hay bân thù, không phâi chúng ta bìng

con người đang mang thån sanh diût.

Nøu tự nhün thçy thån phàm của chúng ta ở trön hiûn

tượng giới là Bồ tát tùng địa dũng xuçt thêt, hành giâ đã

rời bân thù thanh tịnh rớt qua vọng tưởng điön đâo, phäm

tội đäi vọng ngữ, đọa vào häng tëng thượng män.

Hành giâ muốn thåm nhêp vào thø giới của Bồ tát

tùng địa dũng xuçt, phâi trâi qua quá trünh tu hành bước

310

theo chån Phêt qua ba cânh giới khác nhau từ thçp tiøn

dæn lön cao. Khởi đæu ở thø giới phàm phu với một Đức

Phêt Thých Ca mang sanh thån y như mọi người, Ngài đưa

chúng hội vào thø giới thứ hai kỳ diûu là Thêt Báo trang

nghiöm độ, được hiùn bày trong phèm Hiûn Bâo Tháp. Và

đøn phèm Tùng địa dũng xuçt, Phêt mới mở ra thø giới

chån thêt thứ ba. Mục tiöu ra đời của Phêt cũng nhìm

giới thiûu thø giới bçt sanh bçt diût này vêy.

Dưới däng thù tánh của sự vêt, dù ở nơi nào cũng

như nhau, Ta bà và Tịnh độ là một. Vü vêy, thø giới bçt

sanh bçt diût này không tüm thçy ở nơi xa xôi nào khác,

mà nìm ngay ở thø giới Ta bà.

Thø giới chúng sanh mà nghiûp chướng phi÷n não

tràn đæy gọi là Ta bà đau khổ. Nhưng Phêt từ thø giới chån

thêt hiûn thån trön thø gian, Ngài vén hoàn toàn tự täi

bünh ổn. Với tri kiøn như thêt, Phêt thçy rõ quá trünh trôi lën

vô tên của chúng sanh. Từ bân thù chúng ta mö thiøp,

sanh lên cuộc đời, bước vào thø giới hiûn tượng. Và khi

chøt, läi trở v÷ với bân thù. Cứ như vêy mà thay hünh đổi

däng trong sáu nóo luån hồi.

Các Bồ tát đối mðt với đời và nhên chån được sự thêt

của cuộc đời do mộng mà có, điön đâo vọng tưởng mà

sanh. Các Ngài sống với tåm thức bao la, không bị phi÷n

não nhiúm ô chi phối. Từ tùng địa dũng xuçt, tức từ quâ

môn, thçy được sự thêt của sự vêt, các Ngài trở läi, hiûn

thån vào cuộc đời làm lợi läc cho quæn sanh. Vü vêy đối

với các Ngài, Ta bà là Tịnh độ, hay Ta bà và Tịnh độ không

khác gü hai mðt của bàn tay.

311

Phẩm 16

NHƯ LAI THỌ LƯỢNG

I. LƯỢC VĂN KINH

Đức Thých Ca bâo các Bồ tát và đäi chúng phâi nön

tin lời thành thêt của Ngài. Sau khi Phêt lêp läi ba læn đi÷u

này, Bồ tát Di Lðc đäi diûn chúng hội thþnh Phêt giâi thích.

Vü các Bồ tát đã ba læn thþnh cæu, Phêt li÷n nói : “Các ông

hãy líng nghe bý mêt thæn thông của Đức Như Lai. Tçt câ

thø gian đ÷u tưởng rìng Đức Phêt Thých Ca vừa rời hoàng

cung đøn thành Già Da ngồi đäo tràng, chứng quâ Vô

thượng bồ đ÷. Nhưng sự thêt, ta thành Phêt từ vô lượng vô

biön trëm ngàn muôn ức kiøp, không thù týnh được. Từ đó

đøn nay, ta luôn ở Ta bà thuyøt pháp giáo hóa và cũng ở

vô lượng nước giáo hóa chúng sanh. Mỗi nơi ta tự xưng

danh hiûu khác nhau và tuổi tác lớn nhỏ cũng khác nhau.

Ta läi nói sô nhêp Niøt bàn và còn dùng nhi÷u phương tiûn

khác đù chþ däy pháp vi diûu.

“Như Lai thçy chúng sanh ưa thých pháp nhỏ, đức

mỏng, tội nðng, Ngài vü những häng người này mà nói

rìng lúc tró Ngài xuçt gia được Vô thượng chánh đîng

giác. Đåy chþ là phương tiûn giáo hóa chúng sanh đù họ

vào Phêt đäo. “Như Lai thçy rõ không sai læm tướng của

ba cõi, vü chúng sanh cën tánh khác nhau nön Như Lai

phâi thuyøt pháp khác nhau cho họ sanh cën lành.

“Viûc Phêt sự, ta chưa từng ngừng nghþ. Như vêy, từ

khi ta thành Phêt đøn nay rçt låu xa, thọ mäng ta dài vô

lượng. Từ xa xưa, ta tu hành đäo Bồ tát, køt thành thọ

mäng, đøn nay vén chưa høt, mà còn hơn số như vêy. Vü

thø, dù chưa thực diût độ, ta vén nói diût độ đù làm

phương tiûn giáo hóa chúng sanh.

312

“Vü nøu Phêt ở låu trön đời, những người đức mỏng

không chịu trồng cën lành, ham ưa nëm món dục, sanh

tåm lười biøng kiöu män, không sanh lòng khát ngưỡng

gðp Phêt. Thý dụ có một ông thæy thuốc giỏi chữa được

nhi÷u bûnh, ông có rçt đông con. Khi bên viûc đi xa, các

con ở nhà uống læm thuốc độc. Lúc cha trở v÷ nhà, có

đứa mçt bân tåm, có đứa còn bân tåm, nhưng tçt câ

thçy cha v÷, đ÷u quỳ läy xin cứu mäng. Người cha đưa

thuốc cho uống. Những người con không mçt bân tåm

li÷n uống và lành bûnh. Còn những người mçt bân tåm,

dù cæu xin cha chữa bûnh, nhưng không chịu uống thuốc.

Vü họ đã bị thuốc độc thçm såu làm mçt tåm trý.

“Người cha thương häi những đứa con này li÷n nghÿ

ra phương kø, nói với chúng rìng ông đã già yøu síp chøt,

có các thứ thuốc hay ông đù läi, nön giữ lçy mà dùng. Nói

xong ông bỏ đi qua nước khác và nhờ người báo tin ông

đã chøt. Hay tin çy, các con mçt bân tåm hoâng sợ lçy

thuốc uống, tåm li÷n tþnh ngộ. Sau đó người cha trở v÷

cho các con thçy mðt”.

Đức Phêt køt luên Ngài cũng vêy, từ lúc thành Phêt

đøn nay vô lượng kiøp. Vü phương tiûn cứu độ chúng sanh

mà Ngài nói diût độ, không thù nói Thø Tôn phäm lỗi nói

dối.

II. GIÂI THÍCH

Phèm này là trung tåm điùm của bổn môn, nói v÷ sở

hành của chư Phêt, nön ýt ai dám đ÷ cêp đøn. Mọi người

đ÷u công nhên rìng kinh Pháp Hoa quá quan trọng. Nøu

chúng ta không diún đät được chån ý của kinh, làm giâm

giá trị bộ kinh sô phäm tội. Nhçt là triùn khai v÷ thọ lượng

313

của Như Lai là vçn đ÷ chýnh yøu mà chúng ta chưa chứng

đíc, nön không dám nói, vü nói dú trở thành nói láo.

Tôi cũng dñ dðt trong viûc giâng phèm này, e rìng

không hiùu được chån ý của Phêt sô diún tâ sai. Và người

nghe không hiùu được ý tôi, läi hiùu sai thöm nữa. Phæn

tých môn nhçn mänh v÷ hiûn thực của Phêt trön cuộc đời,

chúng ta phö phán còn không trọn võn chýnh xác. Huống

chi là phæn bổn môn mở ra thø giới siöu thực của Như Lai.

Chýnh Phêt xác định hàng Bồ tát trở xuống không thù hiùu

được sự bý mêt thæn thông của Như Lai. Trong khi chúng ta

còn mang thån phàm phu, làm thø nào thçu hiùu được

thọ mäng Như Lai.

Những gü tôi triùn khai trong phèm này thuộc phæn

câm tåm v÷ Pháp thån Phêt. Riöng phæn chứng đíc chưa

đät được. Thêt vêy, khi bước vào pháp hội hai “không

trung thuyøt pháp”, hành giâ phâi trụ trong hư không.

Nghÿa là vượt lön trön ngũ çm, trön tæm suy nghÿ bìng tri

thức của con người phàm phu.

Vü vêy, khi tôi mang phæn này giâng däy trong hiùu

biøt hữu hän của con người, chíc chín còn cách thø giới

Phêt xa lím. Nhưng không có phương cách nào khác đù

diún tâ tri kiøn Như Lai. Tuy nhiön, hành giâ nào nương tựa

được phương tiûn giâ täm này dứt trừ phi÷n não, nhêp

thù tánh KHÔNG, sô tự phát hiûn thø giới chån thêt.

Phêt cũng däy rìng các pháp tánh thường víng

lðng, không dùng ngôn ngữ phàm phu läm bàn được.

Đäo nói được không phâi là đäo, cái chþ được nìm trong

phäm vi sinh hoät bünh thường của con người.

Những gü hành giâ câm nhên không diún tâ được,

thuộc phæn tåm chứng của đäi chúng đã thåm nhêp hư

không, phi÷n não træn lao không làm nhiúm ô họ. Bçy giờ

314

tæm nhün hành giâ đổi khác, thçy Bồ tát tùng dịa dũng

xuçt và Phêt quá khứ Đa Bâo. Đó là cái thçy và nghe mà

người bünh thường không vói tới được, không còn nghe và

thçy bìng sáu giác quan của loài người. Do gương tåm

hoàn toàn víng lðng, thçy được thêt tướng các pháp gọi

là pháp nhÿ như thị.

Mở đæu phèm, Phêt nói với chúng hội ba læn : “Các

ông phâi tin hiùu lời nói chíc thêt của Như Lai”. Di Lðc đäi

diûn chúng hội trâ lời ba læn : “Chúng con sô tin nhên lời

Phêt”. Di Lðc Bồ tát là người thừa kø Phêt trön cuộc đời,

mới có đủ tư cách trâ lời và đäi diûn cho các Bồ tát đøn

nghe pháp. Các vị này đ÷u thuộc hàng A bû bät trý là Bồ

tát bçt thoái chuyùn đang ở giai đoän cuối của lộ trünh

tríc nghiûm Bồ tát pháp.

Sau ba læn thþnh cæu của Bồ tát Di Lðc, Phêt xác định

cho chúng hội thçy rõ tư cách của Ngài ở thø gian. Ngài

giới thiûu một Đức Phêt thường trú mà trước hội Pháp Hoa

chưa h÷ nói. Phêt khîng định rìng Ngài thành Phêt từ vô

lượng kiøp trước. Nhưng Trời, người, A tu la thçy Phêt vừa

rời cung họ Thých, đøn cội Bồ đ÷ thành Vô thượng chánh

đîng giác.

Cái thçy sai læm của Trời, người, A tu la v÷ Phêt gợi

cho chúng ta suy nghÿ. Trời, người, A tu la chþ cho người

đức mỏng tội nðng, läi tëng thượng män, nghÿ rìng münh

nhçt trön đời. Ngày nay gọi đó là bûnh chủ quan. Họ

không nhün được sự thêt của sự vêt, quyøt đoán sai læm,

dén đøn køt quâ hư häi nghiöm trọng. Häng người đức

mỏng tội nðng chþ nhün thçy sự vêt bìng mít qua hiûn

thực, không thçy được bìng tư duy, ý thức.

Cái thçy giân đơn bìng mít trở nön quá thçp kòm

trong thời đäi khoa học ngày nay, khi trý khôn đðc thù của

315

con người được tên lực phát huy. Di Lðc tin Như Lai, nhưng

sáu loài trong thø giới hữu tünh, tu pháp hữu vi thçy Phêt

vừa thành đäo dưới cội Bồ đ÷ không bao låu và đi giáo

hóa chúng sanh. Đối với häng người đức mỏng tội nðng

không thçy quá đường chån trời, Phêt phâi hiûn thån con

người. Và Ngài tu thành Phêt đù làm kiùu méu giâng däy

họ.

Tuy nhiön, đối với Bồ tát đät được trünh độ tu chứng

biøt rõ các pháp như Bồ tát Di Lðc trở lön không thçy Đức

Phêt Thých Ca là con người bìng xương thịt trön đời này.

Vü đứng ở góc độ của Bồ tát tiøp cên Phêt huû mới thçu

rõ quá trünh thành Phêt låu xa của Phêt Thých Ca.

Đối với người chưa có trý tuû hay với trý tuû giới hän

đang lðn ngụp trong sanh tử, chþ bít kịp một Đức Phêt

mang thån con người hữu hän y hût họ, không khác.

Phêt xác định Ngài thành Phêt từ ngũ bách ức træn

điùm cho đøn nay vén ở thø giới Ta bà thuyøt pháp giáo

hóa chưa từng ngừng nghþ, nhưng có người thçy Phêt, có

người không thçy. Vü thương chúng sanh nghiûp cçu nðng

không thçy Phêt, sanh tåm buông lung kiöu män, Phêt

dùng phương tiûn nói có Phêt ra đời và Phêt Niøt bàn. Sự

thêt Ngài vén thường trụ thø giới này nói pháp.

Phêt vý dụ như ông lương y trý tuû sáng suốt có nhi÷u

con cái, vü công viûc ông phâi đøn nước xa khác. Khi trở

v÷, ông thçy con bị thuốc độc hành hä. Dù còn hay mçt

bân tåm, nhưng nhờ cën lành đời trước, họ thçy cha v÷

đ÷u vui mừng quỳ läy, xin cha cứu nän. Nghÿa là chúng

sanh gðp Phêt là biùu tượng tri thức và đäo đức được mọi

người thương quý. Họ thçy vêy, đ÷u hỏi phâi làm sao đù

được như Ngài.

316

Những người con không mçt bân tåm được cha cho

thuốc, li÷n uống ngay và lành bûnh. Những người con này

ngæm chþ cho chúng đương cơ là 1200 La hán trong thời

Phêt täi thø. Các Ngài theo Phêt tu hành, tåm høt điön

đâo nhiúm ô, đät đøn Niøt bàn. Từng bước tu hành từ

Thanh vën sang Bồ tát đäo, thông qua tam thừa giáo,

siöng nëng tu têp pháp Tứ đø, sáu pháp ba la mêt. Và

cuối cùng các Ngài vui với cái vui giâi thoát, vui của Tứ

chánh cæn, Tứ như ý túc, Ngũ cën, Ngũ lực, Thçt bồ đ÷

phæn, Bát chánh đäo, sống hoàn toàn trong thø giới tri

thức.

Các Ngài từ thø giới con người vượt trön các từng trời,

qua läi ba cõi tự täi, tiöu biùu cho méu người không mçt

bân tåm. Riöng những người mçt bân tåm, bị chçt độc

ngçm tên xương tủy, không thù tin Phêt, không chịu uống

thuốc. Họ thçy trái thành phâi, không chịu trừ nghiûp. Họ ở

trong sanh tử, vén ham mö với cái khổ sanh tử. Những

người này ôm thuốc không chịu uống. Vý như ta tụng kinh,

mà tác dụng kinh không ânh hưởng, nön vén tri÷n miön

đau khổ.

Người cha phâi dùng phương tiûn bỏ đi, dðn các

con rìng ông có đù läi thuốc tốt và sai người trở v÷ báo

ông đã chøt. Các con nghe tin cha chøt, câm thçy münh

côi cút, li÷n tþnh ngộ lçy thuốc uống, bûnh lành.

Cũng vêy, vü những người không chịu tu, cứ núp bóng

Phêt mà hưởng thụ, sanh lười biøng, kiöu män, Phêt mới

dùng phương tiûn nhêp diût. Chúng ta được vý như người

mçt bân tåm, không thçy được Phêt, trong thời đó không

chịu uống thuốc, trôi lën trong sanh tử. Cho đøn båy giờ

hiûn hữu trön cuộc đời này, gðp vô số khổ nän. Chúng ta

nghÿ tới mät vên, mới chịu đem kinh ra trü tụng, áp dụng

317

trong cuộc sống tu hành. Trü tụng đøn độ kinh và cuộc

sống hành giâ có liön quan mêt thiøt. Càng trü tụng thü træn

lụy nhiúm ô càng rời xa và hành giâ càng đøn gæn Như

Lai. Bçy giờ thçy Phêt ngay trön cuộc đời, thường ở đåy

nói pháp, không nhêp diût.

Thçy Phêt không có nghÿa là Phêt thiût hiûn trước mðt.

Hành giâ có lời nói, suy nghÿ, viûc làm giống y Phêt là đã

diûn kiøn Ngài. Hay nói cách khác, tu hành đúng như

pháp thü hành giâ chýnh là thường trú Pháp thån Phêt.

Phêt xác định Ngài luôn hiûn hữu song hành với

chúng ta. Những người uống thuốc rồi, tåm trở thành

ngay thêt, ý niûm diûu hòa, một lòng muốn thçy Phêt

không tiøc thån mäng, mới đủ tư cách thçy được Phêt

hiûn hữu thường trú.

Trái läi, người ham ưa nëm món dục, bị vô minh ngën

che, không thù thçy Phêt. Ngài Từ Ân vý họ như người mù

không thçy ánh sáng, dù ánh sáng lúc nào cũng thường

hìng. Vü những chúng sanh mù lòa không có Đäo sư, Phêt

hiûn hữu trön cuộc đời đù khai tri kiøn cho họ. Đøn khi họ

høt bûnh, sáng mít, thçy được Phêt thường hìng miön

viún täi chốn Ta bà.

Câm nhên ý này, Ngài Thiön Thai däy rìng kinh Pháp

Hoa không phâi vừa được giâng ở hội Linh Sơn. Sơ khởi

ngay từ Lộc Uyùn, pháp Tứ đø đã thù hiûn một däng của

kinh Pháp Hoa là èn mêt Pháp Hoa.

Dưới nhãn quan của hàng Bồ tát cën tánh thông lợi,

pháp Tứ đø cũng là Pháp Hoa. Ý này được diún tâ trong

phèm Như Lai thọ lượng, Phêt cho biøt đối với những

chúng sanh điön đâo, dù họ gæn Phêt nhưng chîng thçy

Phêt. Và đối với người nghiûp nðng hơn, họ läi thçy thø

giới này cháy rụi, trong khi Tịnh độ của Phêt ở ngay Ta bà

318

hoàn toàn an ổn. Tịnh độ çy trang hoàng những báu vêt,

có vườn rừng cåy báu nhi÷u bông trái, thường trỗi kỹ nhäc,

rưới hoa Män đà la cúng Phêt và đäi chúng.

Qua lời Phêt däy, thù hiûn rõ nòt giá trị của Đức Phêt

và đäo Phêt hiûn hữu trường tồn trön cuộc đời qua hơn 25

thø kỷ. Nøu thçy Đức Thých Ca chþ là một con người như

bao nhiöu người khác, nghÿa là Ngài ra đời, thuyøt pháp

và già chøt tàn lụn như cỏ cåy theo quön lãng của thời

gian, chúng ta sô rớt qua đoän kiøn, chîng tu làm gü cho

phý công. Chîng những thường trú thuyøt pháp giáo hóa

chúng sanh Ta bà, Ngài còn hiûn hữu làm lợi ých chúng

sanh trong khíp mười phương, chưa h÷ ngừng nghþ.

Qua gợi ý này, chúng ta phâi bàng hoàng suy tư, vü

thời Phêt täi thø thuộc thời thæn quy÷n. Mọi người chþ biøt

trön thiön đường có đçng täo hóa, dưới có địa ngục và ta

ở vị trý trung gian, chịu sự chi phối của thiön đường.

Nay Phêt mở ra cho chúng ta thçy một thø giới quan

bao la vô cùng tên, được kinh diún tâ bìng hünh ânh là có

người nghi÷n nát 500 ngàn muôn ức na do tha cõi tam

thiön đäi thiön thành vi træn, từ chỗ ta ở đi qua phương

Đông cách 500 ngàn muôn ức na do tha cõi nước rơi một

bụi træn. Cứ như thø cho đøn høt số vi træn, mười phương

thø giới vô cùng tên đ÷u thuộc phäm vi giáo hóa của Đức

Thích Ca Mâu Ni.

Ở chỗ khác, Ngài thành Phêt có tön khác, ở Ta bà

Ngài mang tön Thých Ca Måu Ni. Tùy câm nghiûp của

chúng sanh từng nơi mà Phêt hiûn thån không giống nhau,

thọ mäng cũng khác nhau. Ý này gợi chúng ta suy nghÿ

đøn Phêt Thých Ca hiûn thån thọ mäng quá ngín ngủi

của con người Ta bà, so với hiûn thån vô lượng thọ của

Phêt A Di Đà ở phương Tåy.

319

Ngài làm Phêt sự trong mười phương chưa ngừng

nghþ mà trời, người, A tu la thçy mới làm trong 40 nëm. Tuy

thường xuyön ở Ta bà, nhưng Phêt không h÷ víng mðt ở

thø giới nào và không lúc nào không làm lợi ých chúng

sanh. Như vêy, những đi÷u Ngài làm chưa ngừng nghþ,

chíc chín phâi làm dưới däng con người vô hünh. Ngài

nói có Phêt Nhiön Đëng, Phêt A Di Đà, Phêt Dược Sư v.v„

Tçt câ giâng däy này chþ là phương tiûn đù giáo hóa

chúng sanh. Hoðc nói thån münh, hoðc nói thån người,

hoðc chþ viûc münh, hoðc chþ viûc người, hiûn lön vô số

chỗ khác nhau bìng vô số viûc làm khác nhau.

Đøn đåy, Phêt muốn hiùn bày bý mêt thæn thông của

Ngài và chúng ta cæn tüm hiùu ý này. Các Tổ sư thường

cën cứ vào phèm Như Lai thọ lượng, đù phån ra ba thån

Phêt. Thån thứ nhçt mang tön Thých Ca, hiûn hữu ở Ta bà,

ngồi dưới cội Bồ đ÷ thành Vô thượng đîng giác. Và trâi

qua quá trünh 49 nëm giáo hóa của Phêt, mọi tæng lớp xã

hội đã được Ngài hướng dén theo con đường sáng suốt,

phäm hänh, trở thành những người đäo đức kiùu méu

trong xã hội.

Tuy nhiön, đøn khi Phêt Niøt bàn, những viûc làm,

những lời giáo huçn, những tư tưởng tých cực trong sáng

Ngài đù läi, vén được xem là di sân quý báu hữu ých cho

loài người. Xuyön suốt cuộc đời gương méu của Phêt, nhün

läi tçm gương trong sáng v÷ trý tuû và đäo đức của Ngài,

các bêc ti÷n bối trong thời kỳ Phêt giáo phát triùn bít đæu

có cái nhün đổi mới v÷ Phêt. Ngoài sanh thån đã nhêp diût,

Phêt vén hiûn hữu dưới hai däng Báo thån và Pháp thån.

Ngày nay, hướng tæm nhün v÷ Phêt qua ba khýa cänh :

sanh thån, Báo thån và Pháp thån và tüm hiùu Phêt tồn täi

sống động dưới däng ba thån này. Chúng ta hành động

theo Phêt, thëng tiøn trön con đường phát triùn tri thức và

320

đäo đức, ngõ hæu thành tựu tốt đõp mọi hänh nguyûn

phục vụ lợi ých chúng sanh, đät đøn quâ vị giác ngộ hoàn

toàn như Phêt.

Ngược dòng thời gian cách đåy hơn 2500 nëm, Ngài

ra đời dưới cåy Vô Ưu trong vườn Låm Tỳ Ni của nước Ca Tỳ

La Vû thuộc Trung Ấn Độ. Lớn lön, Thái tử thông minh xuçt

chúng, vën võ toàn tài không ai sánh kịp. Vua Tịnh Phän

buộc thái tử ở läi ngôi báu bìng cách làm lú thành hôn

cho thái tử với công chúa Gia Du Đà La.

Song với bân týnh træm mðc, vị tha và lòng thương

yöu vô hän với kiøp sống træm luån khổ đau của con

người, Ngài đã từ bỏ cuộc đời nhung lụa quy÷n quý, sống

cuộc đời nay đåy mai đó của người tu hành đi tìm chân lý

giâi thoát. Trâi qua 6 nëm tu khổ hänh không đưa đøn

giác ngộ, Ngài chçm dứt viûc nhịn ën. Sau khi sức khỏe

được phục hồi, Ngài tham thi÷n dưới gốc cåy Bồ đ÷, liön

tục qua 49 ngày tư duy, Ngài đíc quâ Vô thượng bồ đ÷,

trở thành bêc Toàn giác.

Từ đó suốt 49 nëm, tùy cơ câm và trünh độ của chúng

nhån, Phêt nói trëm vän pháp môn. Hơn 300 hội từ Lộc

Uyùn đøn Linh Thứu sơn, Ngài đã gieo trồng hät giống bồ

đ÷, khai tri kiøn Phêt cho chúng sanh. Trön bước đường

vån du hóa độ, Phêt ním giữ những quy luêt khách quan

đi÷u động chi phối sinh hoät con người và xã hội. Ngài

thân nhiön bünh ổn, tự täi trước mọi khó khën chướng ngäi

của cuộc đời.

Ngài đưa ra những luên thuyøt phá vỡ truy÷n thống

cố chçp của hàng quy÷n thø Bà la môn có từ låu đời, ën

såu vào nøp nghÿ, nøp sống của mọi người. Ngài phö

phán những sai læm của người tu đương thời, nhçt là nhên

thức sai läc của lục sư ngoäi đäo được đức Phêt đưa ra

321

phân tých rõ ràng. Họ không có nhçt thiøt trý, tçt nhiên phâi

hành động sai. Điùn hünh như Ca Diøp, Xá Lợi Phçt, Mục

Ki÷n Liön là những giáo chủ của thæn đäo. Phêt chþ thîng

sai læm của họ và họ đ÷u phát tåm theo Phêt, trở thành đäi

đû tử của Ngài.

Với khâ nëng thuyøt phục khòo lòo của một bêc sáng

suốt tràn đæy uy đức, Phêt đã khiøn người phâi chçp nhên

những viûc khó làm. Ngài thay đổi hoàn toàn truy÷n

thống giai cçp có từ låu đời. Vý dụ trường hợp 7 vị vương

tử dòng họ Thých vång lời Phêt däy đøn đânh lú ra mít Ưu

Ba Ly. Trong khi ông này trước lúc gia nhêp giáo đoàn, chþ

thuộc häng người phục dịch cho họ.

Hay trường hợp vua Ba Tư Nðc câm thçy khó chịu khi

nghe nói Phêt độ Sunita là người hốt phån mà cho ông

gia nhêp giáo đoàn ngang hàng với các vị khác. Nhưng

đøn lúc gðp Đức Thø Tôn, ông cũng bìng lòng với lời däy

bünh đîng giai cçp trong dòng máu cùng đỏ, nước mít

cùng mðn.

Hoðc Phêt đých thån đøn chiøn trường đù ngën chðn

chiøn tranh giữa hai đäo binh síp sửa tàn sát nhau, đù

tranh dành một đêp nước. Với sức câm hóa lớn mänh,

Phêt cũng đã phá vỡ phong tục têp quán cổ hủ. Hàng Bà

la môn đang sửa soän cúng tø 500 dö bò, phâi bìng lòng

nghe lời Phêt däy, dõp bỏ quy÷n lợi của họ.

Trön bước đường hoìng hóa độ sanh dọc theo tri÷n

sông Hìng, không phâi lúc nào Phêt cũng được tiøp rước

cung kýnh. Ngài đã đương đæu với nhi÷u chống đối hiùm

nguy. Có lúc Ngài bị nhục mä, đánh đuổi. Những kó có

thø lực lêp mưu đù ám häi và bôi lọ uy týn Phêt, mướn

pháp sư ngoäi đäo và sát nhån thủ tiöu Ngài. Nhưng kỳ

diûu thay, phân ứng của một bêc đäi bi, đäi trý, đäi hùng,

322

không thù hên, không bäo động. Uy lực toát ra từ lời nói,

viûc làm của Phêt, ngay câ khi Ngài im lðng, đã câm hóa

những kó hung ác phâi hồi tåm phân tþnh.

Sự thành tựu tốt đõp những viûc khó làm qua các sự

kiûn lịch sử nói trön biùu hiûn rõ rût sự thçy biøt xác thực và

uy đức câm hóa của Phêt. Đi÷u đó vô ra cho chúng ta

thçy ngoài sanh thån như mọi người, Phêt còn có một cái

gü đðc biût phi thường. Đó là thån thứ hai của Phêt gọi là

Báo thân.

Báo thån Phêt không phâi là một thån nơi xa xôi nào

khác. Nó ở ngay trong sanh thån Ngài, là một thån hünh

do sự køt hợp trý tuû và những hành vi đäo đức của Ngài.

Phâi chëng sự hiûn hữu tồn täi một Báo thån mà Ngài

được xem là Phêt, là vị thæy sáng suốt dén đường cho

chúng ta, mðc du Ngài cũng mang thån người như chúng

ta.

Chíc chín ngày nay chúng ta không thờ phượng, lú

bái một Đức Phêt chþ có thån sanh diût bünh thường như

mọi người. Chúng ta tưởng niûm tôn thờ Báo thån Phêt,

nghÿa là quý trọng noi theo những viûc làm đäo đức

thánh thiûn của Đức Thø Tôn trong 80 nëm trụ thø, tôn

sùng kýnh ngưỡng trý tuû siöu tuyût của Phêt đã hướng dén

giáo đoàn cùng xã hội đương thời sống hài hòa an lành.

Và mãi cho đøn ngày nay, trâi qua hơn 25 thø kỷ, những

lời Phêt däy vén còn là kim chþ nam soi đường cho hàng

đû tử của Ngài ở khíp nơi trön thø giới.

Báo thån Phêt køt tinh bìng phước đức và trý tuû.

Phước đức không phâi vô hünh, nhưng thực là những viûc

tốt đõp lợi ých mà Phêt đã chan hòa cho đời. Hành động

đäo đức của Phêt luôn luôn được trý tuû hướng dén chþ

đäo, nön không bao giờ Ngài phäm sai læm mù quáng.

323

Trong 49 nëm Phêt thuyøt pháp không bìng lời nói

suông như các triøt gia khác. Những gü Phêt mang ra

giâng däy cho người, đ÷u là sự thêt Ngài đã chứng

nghiûm có køt quâ ngay trong cuộc sống. Trön bước

đường truy÷n bá chánh pháp, thån giáo là phương tiûn

được Phêt sử dụng đù giáo hóa chúng sanh. Với tæm nhìn

chýnh xác của tri kiøn thçy đúng như thêt, Ngài hiùu rõ

hoàn cânh từng người, biøt rõ khâ nëng trünh độ của họ.

Ngài tùy theo đó düu dít, họ đ÷u được lợi läc.

Nhån cách của Phêt đã hoàn thiûn một cách tốt

đõp, với trý tuû thçy đúng xác thực và đäo đức trong sáng

không có lỗi læm. Ngài dú dàng thành công trong viûc cứu

độ chúng sanh và làm lợi ých cho họ là vêy.

Với trý tuû của bêc Chánh biøn tri, Phêt biøt chọn

đúng đối tượng và giao nhiûm vụ đúng, nön Ngài luôn

thành tựu tốt đõp công viûc giáo hóa. Điùn hünh như khi

đøn một thành nọ, Ngài thçy rõ không có nhån duyön

hóa độ những người trong thành và biøt rõ đû tử Mục Ki÷n

Liön là người duy nhçt có khâ nëng giáo hóa 500 người

hung dữ ở đåy.

Nhün rõ nhån duyön đíc độ của từng người cũng như

biøt rõ thời điùm họ sô phát tåm và Ngài sô dùng pháp gü

đù däy họ. Phêt læn lượt düu dít từ vương tôn công tử,

những người giàu sang nhçt như trưởng giâ Cçp Cô Độc,

cho đøn người nghño như Sunita, hoðc người có trý tuû

bêc nhçt như Xá Lợi Phçt, đøn người dốt nhçt là Bàn Đðc.

Hoðc bön cänh bà Ki÷u Đàm Di là mõ nuôi của Phêt,

cũng có hoàng hêu hay thứ phi, cho đøn những thiøu nữ

con nhà thợ thuy÷n, những người tội lỗi„ Tçt câ đ÷u trở

thành người trý tuû sáng suốt, phäm hänh kiùu méu trong

giáo đoàn của Phêt.

324

Chîng những giáo hóa người hi÷n lành, Phêt còn

hướng dén, uốn nín được những kó ác nghịch toan sát

häi Ngài. Bìng Phêt huû, Đức Thø Tôn nhün thçy Vô Não

không phâi là tön sát nhån đáng bị loäi bỏ ra ngoài xã hội,

mðc dù ông đã giøt 999 người và định giøt thöm Phêt cho

đủ số 1000 người theo lời däy của ông thæy ngoäi đäo.

Dưới cái thçy đúng như thêt của Phêt, Vô Não là

người hiøu học, hëng say nhiût tünh trong viûc cæu đäo

đøn độ tuyût đối vång lời Thæy, mà trở thành kó sát nhån.

Chþ vü người hướng dén sai đèy ông ta vào con đường tội

lỗi. Hiùu rõ được khâ nëng và bân chçt thực sự của Vô Não,

Phêt đã trâi tåm từ đøn ông. Ngài câm hóa ông bìng cåu

nói thêt hi÷n lành đơn giân “Như Lai đã dừng và dừng läi

mãi mãi rồi. Như Lai đã từ bỏ không còn làm dữ và gåy häi

cho bçt cứ loài nào. Còn ngươi đøn bao giờ mới dừng läi,

không giøt nữa !”. Vô Não đột nhiön tþnh ngộ và quîng

dao. Ông đã được Phêt nhên vào giáo đoàn ngay từ lúc

đó. Sau ông cũng trở thành người đäo hänh thanh tịnh

đíc quâ A la hán, giống như mọi người.

Dưới sự giáo hóa của Phêt, Ngài đã chinh phục và quy

tụ không ýt thành phæn Sa môn, Bà la môn, uốn nín họ trở

thành người gương méu lợi ých cho xã hội. Thêt vêy, quan

sát thực träng xã hội bìng cái thçy biøt xác thực, Phêt

thçy được chø độ giai cçp hà khíc bçt công đã dành

cho giai cçp thống trị mọi quy÷n hành, kù câ quy÷n cướp

của giøt người, täo nön số đông thành phæn bçt mãn đối

kháng là Sa môn. Phêt đã đứng v÷ phýa những người bị áp

bức đù chuyùn hóa họ từ người chán đời sống lang thang

tiöu cực, thành người sống an vui giâi thoát, mang tåm

niûm và viûc làm xâ kỷ vị tha.

325

Ngoài ra, Phêt biøt được nguyön nhån, hoàn cânh

đưa hàng Bà la môn vào con đường tà ác tội lỗi, chuyön

luyûn bùa chú đù mö hoðc dối gät người, như ba anh em

Ưu Låu Tæn Loa Ca Diøp. Phêt đã phá các nguyön nhån

thúc đèy họ làm viûc độc ác. Ngài giúp họ có đi÷u kiûn

bước theo con đường chån chýnh, sửa đổi họ thành những

người trý thức biøt sống hi÷n lương chån thêt.

Trön bước đường giáo hóa chúng sanh, cuối cuộc

đời, Phêt đã dừng chån trön núi Linh Thứu. Với Phêt huû,

Ngài thçy được bön trong con người cực ác của bäo

chúa A Xà Thø chứa đựng những hät giống thiûn. Ngài

cũng thçy các tu sÿ Bà la môn mänh ở vùng Trung Ấn.

Nhưng xuống phýa Đông Ấn, nơi đó nây sinh ý thức mới,

không phục tùng Bà la môn. Và A Xà Thø là người tiön

phong có khuynh hướng cách mäng muốn phø bỏ thæn

quy÷n Bà la môn.

Phêt hoàn toàn câm thông với quan niûm tiøn bộ

của A Xà Thø xem những tu sÿ Bà la môn là người mö týn ën

häi. Vü vêy, chọn mânh đçt hung tàn bäo ngược Ma Kiût

Đà mà ai cũng khiøp sợ làm nơi hành đäo, Phêt đã thù

hiûn sự thçy biøt chýnh xác. Khi đðt chån đøn nơi đåy, dù

chưa nói một lời, nhưng uy đức và lòng từ vô lượng của

Đức Thø Tôn đã chuyùn hóa tåm ác độc của vua A Xà

Thø. Ông từng làm viûc tội lỗi, häi Phêt, mà nay trở thành

người hộ pháp đíc lực nhçt, thành ông vua cai trị hi÷n

lành sáng suốt. Và đøn khi Phêt Niøt bàn, chýnh A Xà Thø là

người đủ uy týn nhçt đứng ra phån chia xá lợi.

Chýnh ở môi trường cực ác Ma Kiût Đà mà Phêt lựa

chọn đù thù hiûn chån lý bünh đîng tuyût đối. Với trý giác

và lòng từ của Ngài, thiûn ác đ÷u không khác. Biøt rõ

được quy luêt và vên dụng được quy luêt, thü xçu cũng

326

biøn thành tốt. Nhưng không biøt và không khòo vên

dụng, thiûn cũng thành ác. Cũng trön tinh thæn khòo vên

dụng giáo hóa chuyùn xçu thành tốt, mười đäi đû tử của

Phêt, trong đó hơn phån nửa xuçt thån từ dòng dõi Bà la

môn và Sát đø lợi, được Đức Thø Tôn khai ngộ trở thành

những người phäm hänh, xâ kỷ vị tha. Các Ngài tiöu biùu

cho những gü tốt đõp nhçt trong thời Phêt täi thø.

Khởi đæu tu hành với sanh thån, Phêt gia công tu bồi

phát triùn hành vi đäo đức và trý tuû đù køt thành Báo

thån. Từ đó, Ngài xåy dựng một giáo đoàn, một xã hội

hoàn toàn đäo đức sáng suốt, lçy pháp Lục hòa làm luêt

tíc sống chung. Thiøt nghÿ viûc hướng dén giáo đoàn

gồm những thành phæn phức täp, trünh độ khác nhau với

số lượng đông đâo 12.000 Tỳ kheo, không phâi là viûc đơn

giân.

Trong 80 nëm trụ thø, Phêt câm hóa mọi tæng lớp xã

hội cùng thëng hoa trön con đường thánh thiûn. Một sự

liên køt giữa con người với nhau bìng tri thức và đäo đức

như vêy là đi÷u quý báu, täo thành một xã hội mang tön

thø giới Thêt Báo của con người. Phêt xác định Ngài tu

hành đäo Bồ tát câm thành Báo thån, thọ mäng dài låu

chîng những không chçm dứt, mỗi ngày cứ phát triùn

thöm gọi là thån hữu thþ vô chung. Hữu thþ, vü có khởi điùm

tu hành thành Phêt. Nhưng vô chung, vü thån này không

bao giờ mçt. Vü vêy, trong phæn Đức Phêt thọ ký, Ngài

thường nhíc các đû tử muốn đät quâ vị Phêt, phâi tu

hành đäo Bồ tát trâi qua bao nhiöu kiøp, mới thành Báo

thân viên mãn.

Bồ tát tuy có Báo thån nhưng chưa viön mãn, nön chþ

thành tựu một số viûc, được một số người thương, cũng

có một số người ghòt. Từ đåy đøn khi thành tựu được Báo

327

thân viên mãn, chúng ta phâi trâi qua quá trünh. Bình

thường, chúng ta có nghiûp thån nön gðp vô số khó khën

chống đối chướng ngäi. Thoát được mäng lưới này không

đơn giân. Nøu ta có vài tướng phước hoðc vài viûc đáng

khen, người sô có câm tünh tốt, thương ta. Nhờ đó lòng ta

vơi đi, bớt phâi đối phó và ôm tünh thương này vào lòng

mà tiøn tu, tiøp tục khíc phục vô số điùm khó khën còn

tồn đọng.

Tuy nhiön, khi thành tựu Báo thån, tự Báo thån hành

động không cæn dụng công. Ý này được diún tâ trong bài

Sám Quy Mäng “Kỳ hữu kiøn ngã tướng, nãi chý vën ngã

danh, giai phát Bồ đ÷ tåm, vÿnh xuçt luån hồi khổ”. Nghÿa

là Bồ tát có Báo thån viön mãn, người nhün thçy tự phát

tåm, không cæn phâi giáo hóa. Có Báo thån viön mãn

đæy đủ phước đức trý tuû, Phêt dùng vốn quý giá này làm

nhån đù täo thành một thån thứ ba gọi là Pháp thân.

Sử dụng Pháp thån nghÿa là dùng ánh sáng trý tuû tác

động vào vêt chçt, biøn nó phục vụ cho con người. Tçt

câ vêt nguyön thù, khi chưa khai thác, không dùng được.

Nhưng cũng vêt này được một người có trý khôn biøn chø,

nó sô trở thành vêt rçt hữu ých phục vụ chúng ta.

Trý khôn con người phát triùn đøn đåu thü những tiûn

nghi cho đời sống theo đó mở rộng. Cũng vêy, bìng Phêt

huû, Phêt thçy rõ thêt tướng các pháp. Nghÿa là Ngài biøt

rõ và sử dụng được nguyön lý täo nön con người và thø

giới. Các pháp không còn đối kháng chướng ngäi Ngài.

Trái läi, Phêt chi phối toàn bộ các pháp, đi÷u động

chuyùn vêt thành công cụ sử dụng hoàn toàn theo ý

muốn. Các pháp trở thành thån Ngài.

Pháp thån Phêt không phâi là cái gü man mác trong

hư không, mà chýnh là tri thức bao hàm câ luêt tíc đi÷u

328

động vũ trụ và đäo đức thánh thiûn tỏa rộng sưởi çm

nhån sinh. Phêt sử dụng Pháp thån chuyùn hóa xã hội

đương thời. Bçy giờ sanh thån Phêt biøn thành Pháp thån

hay được coi là Pháp thån.

Khi chưa thành Phêt, ta vén có Pháp thån, nhưng vü

không có Báo thân viên mãn, nên Pháp thân không có

tác dụng, gọi là Như Lai täi tri÷n. Giống như trong lòng đçt

có nhi÷u của báu vén không dùng được, vü không biøt

cách khai thác. Cũng vêy, Pháp thån tuy có nhưng nó tự

chi phối, trói buộc ta. Nói cách khác, khi ta kòm cỏi däi

khờ, vêt chçt trở thành chướng ngäi. Ngược läi, người vën

minh khôn ngoan buộc vêt chçt phục vụ họ.

Như Lai sử dụng được Pháp thån nön đi÷u động các

pháp phục vụ Như Lai. Trong khi chúng sanh không sử dụng

được Pháp thån, luôn bị các pháp ràng buộc.

Thành tựu Pháp thån và Báo thån viön mãn, hành giâ

thành Phêt. Tuy nhiön, muốn thçy và biøt được Pháp thån,

Báo thån, phâi đem hai thån này đðt vào sanh thån, tức

trở läi vị trý chýnh là con người. Phêt däy ta hãy lợi dụng

sanh thån hữu hän đù phát triùn Pháp thån. Tçt câ sở hữu

của ta v÷ nội tài và ngoäi tài đ÷u mang truy÷n đät cho

người. Tri thức ta truy÷n trao cho hai người, thån ta lớn gçp

đôi, truy÷n trao cho triûu người, thån ta lớn thành triûu

người. Cứ phát triùn như thø, thån ta lớn mãi tới vô cùng.

Lçy thån hữu hän chi phối toàn bộ vô cùng, nøu ta

tốt và làm lợi ých cho người, sô têp trung được người cùng

chý hướng. Nøu ta giúp ých cho câ dån tộc, dån tộc sô

quý møn. Và viûc làm lợi ých cho câ muôn loài thü thån ta

tràn đæy pháp giới. Đó chýnh là Pháp thån của ta.

Tuy cũng mang thån tứ đäi ngũ uèn, nhưng Phêt biøt

sử dụng nó đù phát triùn Pháp thån và Báo thån, nön Ngài

329

là Phêt, là đçng giác ngộ sáng suốt. Còn chúng sanh sử

dụng và phát triùn nghiûp, phi÷n não thü muôn đời làm

phàm phu mö muội.

Từ đời sống bünh thường của một sanh thån, Phêt

phát huy tinh thæn, nghÿa là phát triùn tri thức và đäo đức

của Báo thån. Và từ tinh thæn này hội nhêp läi vêt chçt,

trở v÷ sanh thån, tác động vào các pháp một cách tự täi

hoàn toàn là sử dụng Pháp thån. Tuy ba thån nhưng thực

là một thån, thu gọn trong một con người thêt của lịch sử.

Ngày nay, sanh thån Phêt không còn, tri thức lợi läc

quæn sanh của Ngài vén là mô hünh kiùu méu chþ đäo cho

người đồng hänh nguyûn với Ngài trön khíp nëm châu. Vì

vêy, sanh thån Phêt víng bóng trön cuộc đời, trong khi

Pháp thån vén thường trụ hìng hữu. Nó được từng thø hû

nối tiøp, triùn khai täo thành mäng mäch Phêt giáo qua

suốt 25 thø kỷ.

Hài hòa trong dòng sinh mûnh tương tục này, chúng

ta có thù tự hào Phêt giáo Viût Nam không những đã kø

thừa được tinh thæn cứu khổ độ sanh của Đức Bổn sư, mà

còn biøn đổi nó thành tünh yöu nước son sít nồng thím.

Rçt đáng trån trọng hồi tưởng läi hünh ânh các vị

Thi÷n sư từ Khuông Viût, Vän Hänh, Đi÷u Ngự Giác Hoàng

đøn Tuû Trung Thượng sÿ v.v„ Các Ngài đã có công làm

sáng danh đäo Phêt Viût Nam, câi biøn từ Phêt giáo

quy÷n nëng duy lý, gän lọc thành một Thi÷n tông mang

dån tộc týnh Viût Nam. Triøt lý Thi÷n Viût Nam hoàn toàn

nhêp thån và song hành với cuộc sống chiøn đçu của

dån tộc, gín chðt lịch sử Phêt giáo Viût Nam với lịch sử

dån tộc.

Ôn läi bối cânh lịch sử xã hội thời bçy giờ, chúng ta

nhên chån rõ ràng giáo lý cứu khổ cứu nän của đäo Phêt

330

được thù hiûn tých cực sáng ngời trong viûc cứu dån cứu

nước của Thi÷n tông Viût Nam dưới thời Đinh, Lö, Lý, Træn.

Truy÷n thống Phêt giáo Viût Nam gín li÷n với tinh

thæn yöu nước của dån tộc, gæn đåy biùu hiûn rõ nòt qua

ngọn lửa thiöng của Hòa Thượng Quâng Đức, của nữ Phêt

tử Nhçt Chi Mai v.v„ Đó là những ngọn đuốc soi đường

cho người đi theo chánh pháp, hướng dén Phêt giáo hòa

münh cùng mọi tæng lớp nhån dån đèy lùi thø lực ác.

Trön bước đường thượng cæu Phêt đäo hä hóa

chúng sanh, chúng ta hướng tåm v÷ Đức Phêt thường trú,

hướng v÷ trý tuû và đäo đức của Ngài. Chúng sanh nghiûp

nðng vô minh ngën che, không thù tiøp cên được với Đức

Phêt køt hợp bìng trý tuû và đäo đức. Nhưng đức Thø Tôn

vén hiûn hữu miön viún bön cänh những người mang

hänh nguyûn soi sáng giáo pháp vào cuộc sống đù mang

an vui giâi thoát cho mọi người.

Ta kính trọng Đức Phêt và đi theo con đường của

Ngài vü Phêt thù hiûn trý tuû sáng suốt thçy biøt đúng như

thêt. Ta học Phêt là học đäo hänh cao thượng làm lợi ých

cho vô số quæn sanh. Đäo hänh này không do tự nhiön

mà có, phâi nỗ lực tu hành, đi÷u chþnh thån tåm mới

thành tựu.

Phêt giáo thời Đinh, Lö, Lý, Træn đã biøt thừa kø và

phát huy Báo thån Phêt, täo thành nøp sống trong sáng

đäo hänh, luôn luôn gín bó với cuộc sống an vui hänh

phúc của dån tộc. Nhờ đó mới xåy dựng được n÷n móng,

täo nön sinh khý cho chúng ta ngày nay.

Kø thừa sự nghiûp của cha anh và thiøt thực báo ơn

Phêt, chúng ta phâi cố gíng phát triùn đäo đức và trý tuû

của Báo thån, đù duy trü di sân quý báu của các bêc ti÷n

331

bối, duy trü Pháp thån tồn täi mãi trön thø gian làm lợi ých

chúng hữu tünh.

Phẩm 17

PHÂN BIỆT CÔNG ĐỨC

I. LƯỢC VĂN KINH

Đức Thø Tôn bâo Di Lðc Bồ tát rìng khi Ngài nói v÷

thọ mäng dài låu của Như Lai, thü có vô số Bồ tát không

thù týnh đøm, chứng được vô sanh pháp nhén, hoðc vën

trü đà la ni, hoðc nhäo thuyøt biûn tài hoðc chuyùn pháp

luån bçt thoái, hoðc được Vô thượng chánh đîng giác

v.v„ Phêt nói xong, mưa hoa báu, mưa hương bột chiön

đàn, mưa thiön y từ hư không rơi xuống râi trön các phån

thån Phêt, trön Phêt Thých Ca, trön Phêt Đa Bâo cùng bốn

bộ chúng.

Phêt nói với Di Lðc : “Này A Dêt Đa, chúng sanh nào

nghe Phêt thọ mäng dài låu như thø mà chþ sanh được

một niûm týn giâi, sô được công đức không thù týnh được.

Công đức này lớn hơn công đức của người tu nëm pháp

ba la mêt trong tám mươi muôn ức na do tha kiøp.

“Người nào nghe thọ mäng dài låu của Phêt mà hiùu

được ý nghÿa såu xa thü được công đức vô lượng và có

thù phát khởi trý tuû vô thượng của Như Lai. Thọ trü kinh

Pháp Hoa và bâo người thọ trü, thü người çy được vô lượng

công đức, có thù sanh nhçt thiøt chủng trý.

“Người nào sanh lòng tin, hiùu v÷ thọ mäng dài låu

của Phêt, người çy thường thçy Phêt ở núi Kỳ Xà Quêt nói

pháp, thçy Ta bà bìng lưu ly có Bồ tát ở. Tin hiùu được

như thø, không cæn xåy tháp, chùa và cúng dường tứ sự.

“Nøu thọ trü được kinh này và tu thöm sáu pháp ba la

mêt, täo tháp, xåy chùa, cúng dường, người đó đã đøn

332

đäo tràng, gæn Vô thượng chánh đîng giác. Chỗ của

người này ở, Trời người phâi nön cúng dường như cúng

chư Phêt”.

II. GIÂI THÍCH

Phèm Như Lai thọ lượng đ÷ ra một Đức Phêt lý tưởng

của hành giâ Pháp Hoa, một Đức Phêt bçt sanh bçt diût

nìm ngoài sự chi phối của tam thø gian. Tçt câ Đức Phêt

xuçt hiûn trön cuộc đời cũng chþ nhìm một mục tiöu duy

nhçt, dén chúng ta trở v÷ sống với Đức Phêt bçt tử.

Muốn thçy Phêt bçt tử thường hìng, hành giâ Pháp

Hoa cæn nương theo pháp tu trong phèm Phån biût công

đức. Pháp tu này dành cho chúng đương cơ sanh cùng

thời với Phêt trực tiøp nghe pháp Phêt và nương theo Phêt

Thých Ca hữu hän ở thø gian, cuối cùng đíc đäo thçy

được Phêt vÿnh hìng.

Phèm này, ở phæn sau xác định nøu có người nào

phát tåm týn giâi lời nói của Phêt trong phèm Như Lai thọ

lượng, thü được công đức không thù lường được. Chþ một

niûm tåm thôi, không cæn suốt đời tu hành mà công đức

đã không týnh được. Vý như có người trâi qua vi træn kiøp tu

nëm pháp ba la mêt : bố thý, trü giới, tinh tçn, nhén nhục,

thi÷n định, trừ trý tuû ba la mêt. Công đức đó so với công

đức týn giâi không bìng một phæn trëm nghün.

Tuy nhiön, quan sát kỹ trön thực tø, tôi nhên thçy

nhi÷u người tin kinh, nghe kinh và trü kinh Pháp Hoa. Nhưng

sao cuộc đời họ ño uột quá, vui ýt mà khổ nhi÷u, khiøn cho

tôi càng đù tåm suy nghÿ v÷ lời Phêt däy. Riöng tôi, chþ

phát khởi ni÷m tin đối với kinh Pháp Hoa, cuộc đời tôi đã

đổi thay tốt đõp. Và từng bước hiùu được kinh, tæm nhün,

hiùu biøt trở nön sáng suốt hơn, tôi giâi quyøt mọi vçn đ÷

333

nhõ nhàng thanh thoát hơn, chưa nói đøn công đức nghe

kinh và trì kinh.

Täi sao chþ khởi một niûm týn giâi läi được công đức

rộng lớn như vêy. Đó là vçn đ÷ chúng ta cæn tư duy đù

thù nghiûm vào cuộc sống tu hành cho được an läc giâi

thoát. Chúng ta nhên thçy tu một pháp ba la mêt đã quá

khó. Vý dụ như chþ tu một hänh läy Phêt đøn träng thái ba

la mêt, đânh lú được Phêt mười phương như Phổ Hi÷n Bồ

tát “Nhứt thån phục hiûn sát træn thån, nhứt nhứt biøn lú

sát træn Phêt”. Vêy mà hành giâ thành tựu nëm pháp ba

la mêt, đem so với một niûm tåm týn giâi, một chút phæn

công đức cũng không bìng.

Hiùu được pháp Phêt do Bồ tát kiøt têp giữ gün được

nói trong phèm này đã khó và truy÷n đät cho người hiùu

càng khó hơn. Vü đi÷u çy không còn nìm trong phäm vi tri

thức của thø giới hiûn thực.

Đọc phèm này, chúng ta câm thçy thêt bao la, khó

ním bít được. Ngày nay, đù täm phån biût giâi thých,

chúng ta nương theo phæn phán giáo của Ngài Nhêt Liön

mới diún đät được phæn trọng tåm của kinh Pháp Hoa.

Theo Ngài, phâi đứng ở vị trý Pháp thån mà phån biût

công đức, không phâi là phån biût bìng trý nëng của

chúng nhån thiön. Công đức ghi trong phèm này thuộc

v÷ công đức của Bồ tát tùng địa dũng xuçt tham dự pháp

hội ở Thường tịch quang Tịnh độ, nghe pháp của Pháp

thån Tỳ Lô Giá Na chuyùn.

Công đức này gồm có bốn phæn gọi là hiûn täi tứ týn.

Hàng Thanh vën trực tiøp nghe Đức Thých Ca thuyøt pháp,

muốn thçy được Phêt thường trú vÿnh hìng phâi tu chứng,

thåm nhêp bốn phæn công đức của hành giâ Pháp Hoa

như sau :

334

1 – Nhçt niûm týn giâi

Hành giâ Pháp Hoa chþ khởi một niûm tåm câm được

Pháp thån thường trú vÿnh hìng, công đức sanh ra thêt là

vô lượng, hơn câ người tu nëm pháp ba la mêt trong vô số

kiøp.

Kinh nöu lön pháp tu này mới nghe thêt đơn giân. Tuy

nhiön, thực tu thực chứng, tüm được một niûm tåm týn giâi

là câ một vçn đ÷ quá khó, chưa nói đøn phæn týn giâi.

Ngài Trý Giâ thuyøt pháp suốt tám nëm täi Kim Lëng cũng

chþ nhìm mục tiöu khơi dêy cho đäi chúng bộc phát niûm

tâm này, mà không ai được. Ngài phâi bỏ v÷ núi Thiön

Thai. Ở trön cuộc đời, chþ có duy nhçt Đức Phêt Thých Ca

tự tüm thçy tåm này. Riöng Thánh chúng, phâi nương Phêt

lực gia bị tu hành mới có được.

Muốn đi vào niûm tåm thanh tịnh, phâi sử dụng vô số

phương tiûn. Thêm chý có lúc hành giâ phâi lãnh thọ

những tai họa lớn đù phát hiûn điùm tåm nói trön. Tụng

kinh, lú sám, tham Thi÷n là một trong những pháp phương

tiûn đù têp trung. Cột tåm, gom läi thành một điùm nhìm

mục tiöu duy nhçt kých thých Phêt chủng của chúng ta,

làm cho hät giống Phêt nứt mæm lön. Đột nhiön, từ đáy

lòng bộc phát mà chýnh ta cũng không biøt được niûm

tåm này.Vü ta không thù biøt bìng ngũ çm thån và ta

cũng không biøt ai làm cho tåm ta thanh tịnh. Bçt chợt

trong lúc trü kinh hay tham Thi÷n, nghe pháp, nhờ công

đức lực của kinh, trong tåm khởi lön thanh tịnh có sức thu

hút giữ con người ngũ çm của ta không cho nổi lön.

Từ trong bù KHÔNG, hành giâ phát hiûn được một

niûm týn giâi, cuộc sống từ đó cũng chuyùn đổi theo, từ

335

một người nghño khổ ngu dốt chuyùn thành Bồ tát. Phát

xuçt từ cùng tột đáy lòng mới thçy và biøt được những

đi÷u bünh thường không thçy biøt. Sở đíc này thuộc v÷

phước báo vô lêu ở trong thêt tướng các pháp, täo thành

lực dụng không thù nghÿ bàn. Nøu đem so sánh täm hiùu

giống như sức mänh của nguyön tử. Phêt däy hành giâ

Pháp Hoa thành tựu niûm týn giâi được công đức lớn gçp

trëm ngàn læn công đức khác. Tuy nhiön, đi÷u kiûn chýnh

yøu là niûm tåm này phâi từ thanh tịnh tåm hay Phêt tánh,

thuộc tri kiøn Như Lai phát lön. Nøu khởi từ thức biøn, vọng

tưởng điön đâo chþ là tà niûm.

Người có nhån duyön cën lành từ bân tåm thanh tịnh

bộc phát, thçy thương Phêt đøn độ không tiøc thån mäng.

Một sự liön hû mêt thiøt giữa ta và Phêt nhen nhúm từ bân

thù, chýnh ta cũng không biøt täi sao. Đó là träng thái tín

giâi hay tåm Bồ đ÷ phát từ chơn như tåm, không kiùm

soát được, mới sanh ra công đức lä như vën trü đà la ni.

Các pháp nghe qua đ÷u ghi såu vào tåm ta, không bao

giờ quön. Ta nhớ rõ những gü nghe được từ thời thơ çu hay

từ đời trước một cách không sai læm.

Đät được một niûm týn giâi, cách suy tư và nhün đời, lý

giâi của hành giâ không giống như trước nữa. Thêt vêy,

phæn lớn chúng ta hiùu læm ý nghÿa tin kinh, nghe kinh và

trü kinh Pháp Hoa. Hành giâ tin kinh Pháp Hoa như người tin

thæn thánh ma quỷ, tưởng rìng van xin cæu nguyûn Phêt

sô ban cho chúng ta mọi thứ. Kinh Pháp Hoa không bao

giờ däy như vêy.

Đù hiùu rõ vçn đ÷ týn giâi, hãy xòt ngược läi phèm Týn

Giâi ở phæn Tých môn. Chúng ta nhên thçy A la hán mới

khởi tåm tin Phêt và hiùu Phêt theo ý riöng của các Ngài,

thü đã đíc A la hán. Trong khi trước đó các Ngài khổ công

tu mà không được gü. Trường hợp điùn hünh như nëm anh

336

em Ki÷u Træn Như bỏ câ cuộc đời tüm giâi thoát, chîng

hưởng chút pháp phæn. Nhưng vừa nhün thçy Phêt từ Bồ

đ÷ đäo tràng đøn, phi÷n não træn lao tức thü rơi rụng và

đíc quâ A la hán.

Đi÷u này cho chúng ta câm nhên được ni÷m tin thêt

quan trọng. Các vị La hán chþ tin và thçy được Đức Phêt

sanh thån toát ra uy lực của một con người tràn đæy tri

thức, đức hänh. Các Ngài li÷n thành tựu pháp lành,

hưởng thọ quâ vị cung kýnh cúng dường của mọi người.

Thánh quâ này có được là nhờ nương bóng mát của

Phêt.

Sau khi tin sanh thån Phêt và trở thành La hán, các

Ngài thçy được thån thứ hai của Phêt là Báo thån. Thçy

Báo thån và tin Báo thån, nghÿa là ni÷m tin của bốn đäi đû

tử Tu Bồ Đ÷, Ca Chiön Diön, Ca Diøp và Mục Ki÷n Liön.

Các Ngài tin những gü trước kia chưa thçy chưa tin.

Thçy và tin được Báo thån Phêt, các Ngài trở thành

Bồ tát. Và từ đåy tu hành dưới däng Bồ tát, không còn tu ở

däng Thanh vën thường đðt nðng trön hünh thức. Giữa

các Ngài và Phêt có sự liön hû thåm såu v÷ tåm. Bön

ngoài thçy länh lùng, nhưng bön trong là câ một sức sống

mãnh liût nối li÷n các Ngài và Phêt. Nhờ lực vô hünh đó

mới duy trü được Tëng đoàn.

Tu dưới däng Báo thån, các Ngài cố rñn luyûn đức

tánh. Các Ngài thçy rõ Đức Phêt cũng là con người,

nhưng täi sao được kýnh trọng. Phâi chëng giữa ta và Phêt

chþ khác nhau ở lời nói, suy tư, hành động, còn bön ngoài

sanh thån thü ai cũng như ai. Những nòt đõp và đi÷u đáng

quý trọng phát xuçt từ tåm hồn Phêt thù hiûn ra bön ngoài

thành 32 tướng tốt, 80 vó đõp, cho đøn viûc làm, đäo đức,

trý tuû của Phêt võn toàn. Hünh ânh này được kinh Pháp

337

Hoa diún tâ bìng cåu “Nhçt thiøt thø gian tư sanh sự

nghiûp”.

So sánh như vêy læn hồi hành giâ thçy được Báo thån

Phêt là cái gü quý giá nhçt. Từ đó, sửa đổi trau giồi trý tuû,

giới đức đù đät được Báo thån như Phêt. Nhên chån

được thån giới đức, mäng trý tuû, hành giâ luôn sống với

giới thån huû mäng này. Vü vêy, hành giâ nuôi dưỡng

nhục thån đù phát hiûn và tëng trưởng thån giới đức trý

tuû của münh, không phâi đù lû thuộc nó.

Phát huy Báo thån đøn độ cao, hành giâ Pháp Hoa

sử dụng thån tự täi, hiûn hữu sáng ngời trong tam giới làm

kiùu méu cho người noi theo, như Tổ Quy Sơn däy “Vãng

lai tam giới chi tån, xuçt một vị tha tác tíc”.

Phêt däy các Tỳ kheo đoän trừ ba nghiûp sát, đäo,

dåm, tự nhiön hâo tướng sanh ra. Đi÷u này cũng dú câm

nhên vü đối trước một người ưa sát häi, tçt nhiön ai cũng sợ.

Thçy người chuyön trộm cíp, ai cũng phâi nghi ngờ. Và

thçy người hay loän dåm khiøn người dú ghö tởm.

Ngoài viûc đoän ba nghiûp của thån, hành giâ dứt

trừ bốn nghiûp của miûng : nói dối, nói thöu dût, nói hai

chi÷u, nói lời hung ác. Trong suốt cuộc đời giáo hóa của

Phêt, lời nói của Ngài luôn chýnh xác và đû tử Phêt chứng

Hi÷n vị đ÷u do khèu nghiûp thanh tịnh. Từ Tu Đà Hoàn đøn

A Na Hàm tu khèu nghiûp, ýt nói nön ýt lỗi, mới được coi là

người hi÷n trön thø gian.

Tuy hi÷n, nhưng tåm chưa sáng suốt, hành giâ phâi tu

ba nghiûp của ý. Bön ngoài hoàn toàn thanh tịnh, hành

giâ bít đæu kiùm tra bön trong tåm, xem còn kõt tham

sån si không. Phêt däy rìng động cơ nội tåm mới thêt

quan trọng. Nøu thêt sự không còn ham muốn, chíc

chín không giên. Nøu còn giên hay buồn, biøt münh còn

338

nhi÷u lòng tham. Trön bước đường hành đäo, mọi quy÷n

lợi (kù câ tünh bän) rời bỏ ta, đó là cơ hội tốt nhçt đù kiùm

tra lòng münh còn vướng míc tham sån hay không.

Tåm hoàn toàn víng lðng, ba nghiûp tham sån si

không còn, hành giâ sô nhün vêt chýnh xác. Các vị La hán

đoän säch ba nghiûp thån khèu ý, Phêt däy phâi hành

sáu pháp ba la mêt thuộc phæn giác tha. Phêt đã trâi qua

100 kiøp tu hành đäo Bồ tát làm lợi ých chúng sanh, họ mới

sanh tåm kýnh trọng Ngài. Và chýnh nhị vän, bát vän, bát

thêp vän ức na do tha Bồ tát đøn nghe pháp ở hội Pháp

Hoa, đ÷u chịu ơn tø độ của Phêt. Bồ tát mười phương tu

lục độ vän hänh ở giai đoän hai, có làm mới có køt quâ.

Nhưng đøn giai đoän ba, đối với Bồ tát tùng địa dũng xuçt

thuộc Bồ tát thị tùng Pháp thån Phêt, Đức Phêt cho biøt

các Ngài không làm mà vén có køt quâ. Vü tác dụng của

Bồ tát lúc bçy giờ là tri thức, không cën cứ trön hành động.

Đó chýnh là vçn đ÷ mà phèm này đðt ra.

Các Bồ tát Báo thån Phêt làm viûc bìng tay chån,

trâi qua 80 muôn ức na do tha kiøp tu nëm pháp ba la

mêt mà bỏ quön trý tuû ba la mêt, không bìng Bồ tát tin

được Đức Phêt thọ mäng trường viún.

Trước đó trong phèm Hiûn Bâo tháp, Phêt có nói tu

kinh Pháp Hoa này khó hơn người mang cỏ khô vào lửa

không bị cháy hay người dùng ngón chån nång quâ địa

cæu bay tới trời Phäm Thiön. Những viûc làm bìng hành

động như vêy không quan trọng, nhưng đi÷u động viûc

bìng trý tuû mới thực sự quan trọng. Thêt vêy, chúng ta

ngày nay làm viûc bìng cơ giới, dú nhün thçy tæm quan

trọng của tri thức. Mọi viûc làm thiøu trý tuû chþ đäo, dú rớt

qua hành động ngu xuèn, sô trở thành tác häi nguy hiùm.

339

Đù chþ Pháp thån vÿnh hìng, Bát Nhã gọi là bát bçt

(bçt sanh, bçt diût, bçt cçu, bçt tịnh, bçt tëng, bçt giâm,

bçt thường, bçt đoän). Theo tinh thæn Pháp Hoa gọi là tứ

phi : phi thêt, phi hư, phi như, phi dị. Phêt thuyøt pháp bát

bçt và tứ phi, gæn như phủ nhên hoàn toàn thø giới hiûn

tượng của chúng ta. Rõ ràng trön bước đường hành đäo,

Phêt không quan tåm đøn tổ chức giáo đoàn và cũng

khuyön đû tử như thø. Tuy nhiön, giáo pháp của Ngài vén

lưu truy÷n mãnh liût hơn 25 thø kỷ, một tôn giáo tồn täi låu

nhçt với týn đồ đông nhçt, mà không nhờ vào tổ chức,

toan týnh như thông thường. Ngày nay, không nơi nào

không có ýt nhçt một bàn thờ Phêt hay một người nghÿ v÷

Ngài.

Tồn täi của đäo Phêt nìm trong tư duy của con người,

trong ý thức quan tåm của nhån loäi. Tồn täi dưới hünh

thức tứ phi, không thçy, không kiùm soát được. Tuy sinh

hoät của đäo Phêt rçt bünh thường, nhưng không thø lực

nào tiöu diût được, dù trâi qua bao nhiöu thời đäi, bao

nhiöu khó khën. Muốn thçy được sự vêt theo trý thường

cùng lím chþ thçy chùa. Trong khi sức sống tương tục của

Phêt giáo không giới hän ở điùm đó. Người ngoài khó hiùu

được là vêy.

Từ điùm này, chúng ta mới thçy trung đäo đû nhçt

nghÿa trong bát bçt của Bát Nhã và thường trụ tướng trong

tứ phi của Pháp Hoa. Phủ nhên theo “8 cái Không” của Bát

Nhã hay theo “4 cái không phâi” của Pháp Hoa, đưa đøn

“cái phâi” không thù chứng minh mà Pháp Hoa thường

diún tâ là “Các pháp từ bổn lai, tướng thường tự víng

lðng, Phêt tử hành đäo rồi, đời sau được thành Phêt”.

Hiùu được tồn täi qua tứ phi, hành giâ tin vào tồn täi

nìm ngoài tứ phi. Tin và sống với thường trụ tướng thü công

340

đức tin đó lớn hơn công đức trâi 80 muôn ức na do tha

kiøp tu nëm pháp ba la mêt. Và đã đät đøn hiùu biøt nìm

ngoài hiùu biøt của chúng sanh trong tam giới. Tu nëm

pháp ba la mêt, không giâi quyøt vçn đ÷ trön thường trụ

tướng, mà chþ đứng trön cën bân sanh diût tướng, nön

không thù tồn täi với thời gian.

Sự tồn täi miön viún được Phêt diún tâ trong phèm Như

Lai thọ lượng rìng từ khi thành Phêt đøn nay, Ngài thường

ở Linh Thứu nói pháp, chúng sanh có người thçy được, có

người không thçy. Lúc nào cũng có Phêt hiûn hữu bön

cänh chúng ta, khi ta vào sanh tử thọ sanh cũng có Phêt và

khi ta mãn phæn cũng có Ngài, nhưng ta không thçy.

Nhên chån được cốt lõi này, vçn đ÷ tåm huyøt của

hành giâ Pháp Hoa là phâi tüm thçy được Phêt thường trú

vÿnh hìng và sống với Đức Phêt này.

Hàng Thánh chúng trực tiøp nghe Phêt nói pháp

“một niûm týn giâi” khởi lön từ Phêt tánh của các Ngài, thü

cuộc sống, tåm tư, hoàn cânh các Ngài hoàn toàn đổi

khác. Từ đåy, ânh hưởng đøn con người thứ hai, giúp các

Ngài chþ tái sanh một læn nữa.

2 – Liúu giâi

Liúu giâi phát xuçt từ ni÷m tin thanh tịnh ban đæu vừa

nói ở phæn trön. Từ mæm chơn tåm bung lön, tự nó phát

triùn, nön pháp thứ nhçt thành tựu, tự nhiön đät được

pháp thứ hai. Sau khi khởi niûm tåm này, cuộc sống hành

giâ tươi nhuên, phát hiûn ra những đi÷u không nìm trong

tri kiøn thø gian, hiùu không giống cái hiùu của con người.

Liúu giâi này thuộc v÷ vô lêu trý do tu hành hiùu được

Pháp thån Phêt và phương cách tu của Pháp thån Bồ tát.

Đó là pháp vô vi, pháp bý yøu của Như Lai, không dùng lời

nói chþ được. Nhờ sự liön hû với Phêt bçt sanh bçt diût mỗi

341

ngày mỗi tëng trưởng, khai mở tri kiøn Như Lai và dén đøn

làm được viûc Như Lai giao phó, đù chuèn bị thành Phêt,

là giai đoän thuyøt pháp thứ ba.

3 – Thuyøt pháp

Hành giâ truy÷n bá kinh Pháp Hoa theo tinh thæn

phèm này, nhên được Phêt lực truy÷n vào và thù hiûn

thành chuyùn pháp luån bçt thoái, chuyùn pháp luån

thanh tịnh. Hành giâ thuyøt pháp dưới mọi däng thức,

thån miûng ý đ÷u diún nói được pháp. Hành giâ thù hiûn

tam pháp luån, nói nëng hay yön lðng đ÷u là bài pháp

sống khiøn người lüa træn cçu, tëng tçn đäo Bồ đ÷, an vui

giâi thoát và thåm nhêp huû Như Lai.

Khi hành giâ trụ thi÷n định ở nơi víng lðng, hướng

tåm vào địa ngục, ngä quỷ, súc sanh. Các loài này nhớ tới

họ, trong một niûm li÷n được giâi thoát gọi là ý thuyøt

pháp. Hoðc hành giâ trụ thi÷n, yön lðng nhưng tỏa sức

sống cho người chung quanh được nhõ nhàng vui sướng,

thù hiûn hünh thức thån chuyùn pháp luån.

Hoðc hành giâ hóa độ dưới träng thái tịch nhi thường

chiøu. Tuy yön lðng không thuyøt pháp nhưng vén truy÷n

bá bìng Pháp thån Bồ tát. Pháp thån Bồ tát thanh tịnh tác

dụng qua tåm Bồ đ÷ của chúng sanh, đøn ngày nào đó tự

nhiön họ phát tåm. Và pháp sau cùng thçp nhçt, thù hiûn

bìng cách đem lời Phêt däy diún giâng cho người nghe

phát tåm Bồ đ÷, là khèu chuyùn pháp luån.

Ba đi÷u kiûn này chưa thành tựu, dù có ngay thêt

diûu hòa cũng chþ là pháp thø gian, không bao giờ thçy

Phêt thường trú vÿnh hìng.

342

4 – Thành tựu được ba pháp trön đưa đøn hoàn tçt

công đức thứ tư lön tòa Như Lai chứng Vô thượng đîng

giác, thçy được thêt tướng các pháp, chứng vô sanh

nhén. Hành giâ hiùu được giá trị thực của cuộc sống, thçy

được viûc đáng làm và không nön làm. Ở Phêt giới quan

sát thçy đúng như thêt, đi÷u động Phêt sự khø hợp với Phêt,

hành giâ trở thành sứ giâ Như Lai, hàng Bồ tát đương

nhiön mêt tá.

Trön bước đường tu, từ ngoài đi læn vào, phát hiûn

Pháp thån Bồ tát và chứng Pháp thån Phêt. Bốn viûc nöu

trön, Bồ tát tùng địa dũng xuçt tin được, thù hiûn được vü

các Ngài đã đät đøn trünh độ này. Riöng Bồ tát nhån gian

và Bồ tát hành đäo mười phương khó tin khó hiùu đi÷u çy,

Phêt khởi tåm thương xót cho những người không trực tiøp

nghe được Phêt trong Thường tịch quang Tịnh độ, Ngài

mới nói tiøp phæn diût hêu ngũ phèm ở phèm 18 kø tiøp.

343

Phẩm 18

TÙY HỶ CÔNG ĐỨC

I. LƯỢC VĂN KINH

Bçy giờ Bồ tát Di Lðc bäch Phêt nøu có người nào

nghe kinh Pháp Hoa mà tùy hỷ thü người çy được bao

nhiöu phước đức ? Phêt bâo Bồ Tát Di Lðc : “Nøu có

người bố thý những thứ cæn dùng và tçt câ của báu cho

vô lượng chúng sanh trong vô số thø giới suốt 80 nëm. Sau

đó vị thý chủ läi düu dít chúng sanh çy được đíc quâ A la

hán. Công đức của vị thý chủ çy không bìng một trong

trëm ngàn muôn ức phæn công đức của người thứ 50

nghe kinh Pháp Hoa mà tùy hỷ.

“Nøu người nghe kinh Pháp Hoa dù chþ nghe trong

chốc lát, người çy sô có công đức. Nhờ đó tái sanh vào

cânh giàu sang, sau läi sanh lön thiön cung.

“Nøu người khuyön người khác đøn nghe kinh hoðc

chia chỗ cho ngồi thü khi đổi thån sô được chỗ ngồi của

Đø Thých Phäm vương hay Chuyùn luån thánh vương.

“Nøu người khuyøn khých người khác đi nghe kinh

Pháp Hoa và người được khuyön nhên lời đøn nghe thü

người khuyøn khých được công đức. Khi chuyùn thån sanh

cùng một chỗ với Đà La Ni Bồ tát, cën tánh thông lợi,

được tướng phước trang nghiöm.

“A Dêt Đa, ông hãy thử nghÿ xem khuyön một người đi

nghe pháp mà công đức còn vô lượng. Huống là một

lòng nghe pháp, đọc tụng, giâi thých, tu hành đúng như

kinh Pháp Hoa”.

II. GIÂI THÍCH

344

Sau khi Phêt Niøt bàn, không có sanh thån Phêt trön

cuộc đời, läi thöm chúng ta vướng míc trong ngũ çm

thån quá nðng n÷, nön không thù thçy được Phêt Pháp

thån thường trú vÿnh hìng. Ta mãi buông lung theo đường

sanh tử lçy trái làm phâi, cho phâi là trái. Với nghiûp báo

såu dæy như vêy làm thø nào tin hiùu được bốn viûc làm

của Bồ tát tùng địa dũng xuçt.

Vü vêy, Phêt khởi lòng từ đối với những hành giâ Pháp

Hoa đời sau không trực nhên được pháp åm của Phêt

thường trú. Ngài mới däy pháp tu “ngũ phèm diût hêu”

nhìm mục tiöu giúp chúng sanh đời sau nương theo nëm

phæn này phát hiûn pháp tứ týn của Bồ tát tùng địa dũng

xuçt.

1 – Nhçt niûm tùy hỷ

Mở đæu phèm này, Phêt trâ lời Ngài Di Lðc Bồ tát rìng

nøu có một người nghe kinh Pháp Hoa sanh tåm tùy hỷ, rồi

nói läi cho người khác nghe và cứ như vêy cho đøn người

thứ 50. Công đức của người thứ 50 nghe kinh Pháp Hoa

đem so với đäi thý chủ bố thý cho tçt câ chúng sanh theo ý

muốn chúng, trong bốn trëm muôn ức vô số thø giới trâi 80

nëm. Khi họ síp chøt, vị đäi thý chủ mới däy họ tu hành

làm cho đíc quâ La hán.

Nhưng Phêt däy công đức của vị đäi thý chủ so với

công đức người thứ 50 tùy hỷ kinh Pháp Hoa nhỏ hơn vô

số. Công đức của người thứ 50 còn như vêy, huống chi là

người trực tiøp nghe kinh Pháp Hoa, gợi cho chúng ta suy

nghÿ. Chíc chín chúng ta đ÷u nghÿ rìng nuôi và xåy

dựng người như vị đäi thý chủ, thực quá tốt. Tuy nhiön, suy

nghÿ thöm lời Phêt däy sô không khỏi hốt hoâng, khi nhên

ra nuôi người tới 80 tuổi chþ nuôi được mäng cën hữu hünh

345

hữu hoäi thôi. Đù rồi họ cũng tàn tä dæn theo thời gian, køt

quâ ta cũng phâi đưa họ xuống mồ.

Nuôi người theo mô hünh cuối cùng dén tçt câ vào

nìm yön trong nçm mồ, chþ là thực hành phước báo nhån

thiên. Pháp này thuộc giai đoän đæu là tu thêp thiûn

nghiûp đäo, hưởng phước lành trön nhån gian, giúp đỡ

tçt câ mọi người, sau cùng cũng chøt.

Chúng ta nhên chån được tåm hoàn toàn thanh

thân của Đức Phêt. Ngài tội nghiûp chúng sanh suốt đời

mãi lëng xëng, lo những gü không đáng bên tåm, những

cái không đáng lo như đäi thý chủ nuôi chúng sanh trâi 80

nëm, nó cũng chøt. Đứng ở sanh diût tướng mà làm thü

không có gü có thù tồn täi trön thø gian. Dưới cái nhün

chýnh xác của Phêt, Ngài xem viûc thỏa mãn nhu cæu vêt

chçt cho chúng sanh không đáng kù. Ngài gçp rút lo cho

tçt câ chúng sanh ra khỏi sanh tử luån hồi, không còn bị

quâ báo ràng buộc.

Khi Phêt täi thø, Ngài đù tåm xåy dựng giáo đoàn

đưa mọi người tới quâ vị A la hán, tåm không còn chỗ khổ

não. Tuy nhiön, đi÷u quan trọng là Phêt giáo hóa không

chþ giới hän dừng läi ở điùm đưa đøn quâ Niøt bàn u tịch

của A la hán. Đät được thành quâ Niøt Bàn rồi hay nói

khác, trở thành A la hán không chøt trong nhà lửa sanh tử,

mà läi tiøp tục sống ngơ ngác trön cuộc đời thü cũng

chîng lợi ých gü. Đó không phâi là mục tiöu của bêc Toàn

giác. Vü vêy mô hünh Phêt däy hành giâ Pháp Hoa phâi

thù hiûn, dù còn trong sanh tử nhưng chuyùn sanh tử

thành Niøt bàn, đåy chýnh là trọng tåm của kinh Pháp

Hoa.

Công đức của người tùy hỷ không thù nghÿ bàn. Nói

ra nghe đơn giân, nhưng thực tø chúng ta xòt läi xem tåm

346

tùy hỷ của chúng ta có mang läi køt quâ lớn lao như kinh

däy hay không. Nøu không, hành giâ líng lòng nghÿ xem

chúng ta đã thực sự tùy hỷ kinh chưa hay trái läi phþ báng

kinh mà cứ nhên læm là tùy hỷ.

Nøu đã thực sự tùy hỷ rồi, nön đðt tåm tùy hỷ của

münh ở đåu ? Cæn hiùu rõ những vçn đ÷ này đù tu hänh

tùy hỷ cho đúng chánh pháp. Nøu không, chúng ta hiùu

læm kinh Pháp Hoa, tu sai chîng những không được chút

phæn công đức nào, läi phâi thọ quâ báo. Thêt vêy, từ khi

Phêt vào Niøt bàn đøn nay, giáo lý Ngài lưu truy÷n hơn 25

thø kỷ. Một sự truy÷n thừa mang khoâng cách quá xa,

như vêy chúng ta không phâi là người thứ 50 tùy hỷ kinh,

nön chúng ta dú hiùu læm v÷ Phêt, v÷ lời däy của Ngài.

Trước nhçt, khởi đæu muốn tu Pháp Hoa, hành giâ

phâi có niûm tåm tùy hỷ, bìng cách thån cên những bêc

chån tu hay vị Thæy chþ đäo. Nhờ câm đức của thæy,

nghiûp hành giâ không sanh. Pháp này cũng ghi rõ trong

phèm Trü thứ 13 rìng các Bồ tát nhờ thương Phêt mà nhịn

chịu được mọi khó khën trong đời ngũ trược ác thø.

Ânh hưởng đäo đức của các bêc cao Tëng hay Thæy

khiøn tåm ta thanh tịnh læn. Từ chỗ này dæn dæn hành giâ

mới sanh tåm tùy hỷ. Nhớ lời thæy däy, nhớ viûc làm thánh

thiûn của chư Phêt, Bồ tát và Thæy, hành giâ đã thay tåm

phi÷n não của münh bìng tåm Phêt, tåm Bồ tát, tåm Thæy.

Tuy nhiön, chưa phâi là tåm tùy hỷ đúng nghÿa theo Phêt

thừa. Hành giâ chþ täm mượn lực của Phêt, Bồ tát và Thæy

đù thanh tịnh hóa tåm münh ở bước khởi đæu mà thôi.

Hoðc ta nghe giâng kinh li÷n khởi lön týn tåm. Hành giâ đã

nương với pháp sư và tùy hỷ với pháp sư, không phâi tùy

hỷ với đäo nhçt thừa.

347

Kinh Pháp Hoa däy chúng ta tu phát xuçt từ Phêt

tánh và tu đøn thành Phêt vÿnh hìng. Vü thø, tùy hỷ với kinh

Pháp Hoa nghÿa là tùy hỷ bốn đi÷u quan trọng : nhån,

hänh, quâ, đức của Phêt.

Nhån hänh của Phêt là tçt câ những viûc làm sáng

suốt, thuæn thiûn của Ngài. Từ phát tåm khởi tu trâi qua vô

số kiøp hành đäo Bồ tát, Ngài không từ bỏ một viûc khó

khën nào ở thø gian, đæy đủ hänh Bồ tát, mới køt thành

quâ đức Toàn giác. Bìng quâ Toàn giác, Ngài thçy rõ tçt

câ chúng sanh ở b÷ mðt và b÷ trái. Như Lai thçy đúng như

thêt của sự vêt qua thêp như thị nön Ngài giâi quyøt mọi

vçn đ÷ ở nguyön nhån. Đức Phêt không muốn làm người

xòt xử trön quâ.

Câm nhên såu síc pháp này, dưới nhãn quan của tôi,

những gü con người quan tåm coi như thực tø, tôi läi thçy

chþ là âo giác. Đối với tôi, sức sống ti÷m èn bön trong

được nuôi dưỡng thø nào đù đäo pháp sinh tồn, thường

hìng mới quan trọng. Còn con người hiûn hữu nhi÷u hay ýt

không có nghÿa gü.

Trön bước đường tu têp, hành giâ chþ đi÷u chþnh

nhån bön trong tốt, tự động bön ngoài tốt theo. Phêt däy

rìng Bồ tát sợ nhån, chúng sanh sợ quâ. Chúng sanh lo

mãi sửa đổi quâ, nhưng køt thành quâ rồi thü không thù

đi÷u chþnh được nữa. Và quâ này không thù thoát ra

ngoài quy luêt của quá trünh sanh già bûnh chøt chi phối

con người muôn đời. Muốn xåy dựng con người tốt phâi

xåy dựng từ nhån, nghÿa là giáo dục từ lúc nhỏ. Đäo đức

ngày nay mà tôi có được là nhờ các bêc cha anh đã biøt

xåy dựng đào täo tôi.

Kinh Diûu Pháp Liön Hoa là tæm tri kiøn của Phêt thçu

suốt qua hai däng thù và dụng. Dụng là những gü hiûn trön

348

cuộc đời và thù là nguyön nhån cçu täo con người và thø

giới con người. Tæm tri kiøn hay mức thçy diún tâ trong

kinh Pháp Hoa rçt trung thực. Nhưng vü chúng ta cách

chån lý quá xa, nön nghÿ là không thực.

Hành giâ thọ trü Pháp Hoa tùy hỷ với Phêt là tùy hỷ với

tu nhån cửu viún của Phêt Thých Ca Måu Ni và tùy hỷ với

thành Phêt cửu viún của Đức Thých Ca. Như vêy, công

đức mới lớn lao không suy lường được. Thêt vêy, Đức Phêt

hiûn thån trön cuộc đời nhìm mục tiöu duy nhçt chþ

chúng ta thçy đäo Nhçt thừa. Pháp Nhçt thừa phát xuçt

từ Phêt tánh và nhçt niûm tåm tùy hỷ của hành giâ cũng

khởi lön từ Phêt tánh và køt hợp được với các pháp, trở

thành tåm pháp hay Pháp thån Bồ tát.

Đøn träng thái tu hành dưới däng Bồ tát Pháp thån,

chíc chín so với Bồ tát ứng thån, thü trëm ngàn muôn ức

phæn không bìng; vü đã so sánh sanh diût với vÿnh cửu. Bồ

tát Pháp thån thåm nhêp vũ trụ bao la, trong khi Bồ tát

ứng thån giới hän trong thån ngũ uèn.

Đức Phêt Thých Ca trâi qua 40 nëm đã düu dít tçt câ

đøn gæn kinh Pháp Hoa, mở tri kiøn Phêt cho chúng hội.

Bçy giờ, họ phát tåm Bồ đ÷ từ Phêt tánh mới tu dưới däng

Bồ tát tåm, nön phát sanh công đức không cùng tên. Tçt

câ Thanh vën theo Phêt nghe pháp từ Lộc Uyùn đøn Kỳ

Viön, Trúc Låm, Linh Sơn cũng chþ nhìm phát hiûn niûm

tâm này.

Xá Lợi Phçt theo Phêt suốt quá trünh dài xa, từng bước

tu têp nhên ra được các pháp mà Phêt nói trước kia chþ là

trợ duyön đù mở được niûm tåm thanh tịnh này. Và Ngài

khởi được niûm tåm tùy hỷ với Như Lai Thọ Lượng, tùy hỷ

với Pháp thån thường trú rồi thü Ngài vô cùng xúc động,

nön diún tâ tåm träng bìng bài kû :

349

“„ Ơn lớn của Thø Tôn

Đem viûc ýt có này,

Thương xót däy bâo cho,

Làm lợi ých chúng con,

Trâi vô lượng ức kiøp,

Ai có thù đ÷n được,

Tay lén chån cung cçp,

Đæu đânh kù cung kýnh,

Tçt câ đ÷u cúng dường,

Đ÷u không thù đ÷n được.

Hoðc dùng đæu đội Phêt,

Hai vai cùng cõng vác,

Trong kiøp số hìng sa,

Cũng chîng đ÷n đáp được”.

Vua Træn Thái Tôn cũng câm nhên såu síc pháp này,

phát hiûn được niûm tåm tùy hỷ với Phêt cửu viún thêt

thành, phát lön cåu nguyûn : “Câm đức từ bi đù nghün kiøp

nguy÷n cho thån cên. Đội ơn tø độ, nát muôn thån, th÷

chịu đíng cay”.

Câm đức từ bi của Phêt đù läi ngũ phèm cho chúng

ta tu hành. Đội ơn tø độ vü nøu không nhờ ơn giáo hóa

của đçng Từ phụ, chúng ta mãi mãi trôi lën trong sanh tử

luån hồi. Nhên được thåm ơn vô cùng quý giá nön

nguyûn nát muôn thån, chøt thån này thọ thån khác. Dù

phâi đổi thay vô số thån như vêy cũng nhçt định lãnh chịu,

không từ chối.

Vua sống trong cânh đø vương, chiøn thíng quån

Nguyön, läi sïn sàng bỏ ngôi đi tu. Câm đức từ bi sống

được với bao la vô tên của Phêt mới xâ bỏ được ngũ dục

350

thø gian, hành đäo Bồ tát. Ngài nguyûn đời đời kiøp kiøp

thån cên thường trú Pháp thån, không còn bị trói buộc

trong vòng sanh tử luån hồi.

Riöng chúng ta tự xòt läi góc độ tùy hỷ của münh, có

được phæn nào như Ngài Xá Lợi Phçt, như vua Træn Thái

Tôn hay chưa. Còn đứng ở tư thø xã hội tùy hỷ, phước đức

nøu có được, cũng rçt bò nhỏ trong giới hän địa vị phàm

phu, vü chưa ním được quy luêt tçt yøu. Tùy hỷ với Phêt

mới tiøp cên Ngài được.

Từ tåm tùy hỷ với công hänh của Phêt, hành giâ cũng

bìng lòng làm theo Phêt, theo Bồ tát. Thçy viûc nào mà

kinh ghi chư Phêt và Bồ Tát làm, hành giâ cố gíng làm

theo trong tư thø không mong cæu. Tuy không mong cæu

nhưng viûc làm tốt của hành giâ đã thành tựu, là hät

giống Bồ đ÷ hành giâ đã gieo xuống. Nøu tiøp tục phát

huy trý tuû và đäo đức của münh, quâ báo tốt đøn tự nhiön,

không cæn tüm. Viûc khó biøn thành dú, không còn chống

trái chướng ngäi trön bước đường hành đäo.

Kinh ghi rõ hành giâ thành tựu niûm tåm tùy hỷ, công

đức của họ hoàn toàn đổi khác. Hâo tướng hiûn ra : mũi

cao, mày dài, mðt sáng„, tçt câ tướng Phêt đ÷u trang

nghiöm thån hành giâ khiøn chúng sanh ưa thých. Từ bön

trong lưu xuçt, hiûn ra trëm tướng phước, nön chúng sanh

trong sáu đường nghÿ gü, tåm hành giâ li÷n đáp ứng đæy

đủ.

2 – Đọc tụng

Sau khi Phêt Niøt bàn, muốn tu Pháp Hoa, niûm tåm

này bít buộc phâi có bìng cách đọc tụng kinh đù câm

nhên sáng suốt, thánh thiûn vô song của Phêt. Sự liön hû

såu xa với Phêt tác động mänh vào tåm hành giâ. Nhờ đó

hiùu lời Phêt däy, đúng như pháp tu hành, thù hiûn hänh

351

Phêt vào lời nói, suy tư và hành động của hành giâ niûm

niûm tương tục không gián đoän.

Đọc tụng kinh, træm münh trong giáo lý Phêt, suy cứu áo

nghÿa høt lòng như vêy, tçt câ bûnh thø gian được chữa

khỏi, huû mäng hành giâ hiûn ra, bít gðp và tùy hỷ được

với Phêt thường trú.

3 – Giâng nói

Hành giâ Pháp Hoa hiùu nghÿa lý của kinh, đúng như

pháp tu hành. Không cæn nói nhi÷u, nhưng vü ba nghiûp

hoàn toàn thanh tịnh, thù hiûn qua cuộc sống giâi thoát

đäo đức; người nhün thçy, li÷n phát tåm høt phi÷n não.

Thån khèu ý đ÷u chuyùn pháp luån đúng chánh pháp,

chúng sanh thçy, nghe, tin theo được lợi läc. Tuy chưa làm

gü nhưng công đức vén sanh ra, khác với trước khi hành

giâ có niûm tùy hỷ.

4 – Kiöm hành lục độ

Kiöm hành có nghÿa là phụ, những pháp phụ cho

chúng sanh đời sau đù chúng ta dú tu hành, dú liön hû với

Pháp thån thường trú. Hành giâ vừa thọ trü kinh vừa tùy cơ

duyön tu sáu ba la mêt : bố thý, trü giới, nhén nhục, tinh tçn,

thi÷n định và trý tuû.

Khi đät được niûm tåm tùy hỷ thanh tịnh, thçy Phêt

Pháp thån thường trú rồi, hành giâ thực hành läi sáu pháp

ba la mêt. Bçy giờ, sáu pháp ba la mêt này phát xuçt từ

cën bân kinh Pháp Hoa, nghÿa là từ trön Quâ môn, nön có

tác dụng không thù nghÿ bàn.

Lçy một thý dụ đù chúng ta hünh dung được pháp này.

Mở đæu pháp bố thý, hành giâ đem ti÷n của cho người,

truy÷n đät hiùu biøt cho người và che chở cho người

352

thoát khỏi khó khën (tài thý, pháp thý, vô úy thý). Làm được

như vêy sô có công đức.

Tuy nhiön, khi hành giâ chưa thçy thường trú Pháp

thån, tức chưa thçy chån lý, hành giâ có lòng tốt muốn

giúp người. Nøu trünh độ tri thức chưa đủ thü sự giúp đỡ rçt

giới hän. Vü vêy, hành giâ không vội làm viûc đó, nhưng lo

nỗ lực phát triùn tri thức đøn độ cao, thçy được chån lý

hay Pháp thån thường trú. Täm vý như trong lãnh vực khoa

học kỹ thuêt, hành giâ phát minh ra công thức chø täo

máy thay cho sức lao động tay chån. Lúc çy, sáng kiøn

của hành giâ giúp ých cho nhi÷u người, so với giúp đỡ

bìng tay chån ban đæu, lớn gçp vän læn.

Đức Phêt ngäi chúng ta hiùu læm, đät đøn trünh độ tu

chứng cao nhçt rồi nhêp Niøt bàn, không chịu dçn thån.

Giống như người học giỏi, khoanh tay ngồi yön cũng

chîng lợi ých gü. Hoðc dùng tài giỏi của münh giøt häi

người, läi càng nguy hiùm hơn. Đức Phêt däy hành giâ

Pháp Hoa khi khởi được tåm tốt, hãy täm đù yön tåm tốt

này.

Đi÷u quan trọng phâi ním bít được chån lý, thçy

đúng như thêt, rồi trở läi cuộc đời, hành sáu pháp ba la

mêt một cách nhõ nhàng đơn giân như Đức Phêt Thých

Ca đã làm, mà công đức thêt vô lượng. Tuy viûc làm bön

ngoài thçy bünh thường läi mang đøn tác dụng mãnh liût,

duy trü mäng mäch Phêt giáo khíp toàn cæu hơn 25 thø kỷ.

Bìng tri thức phàm phu chúng ta không thù suy lường

được.

5 – Chánh hành Lục độ

Mỗi lúc hành giâ tu một hänh khác nhau, đøn ngày

nào đó, sáu pháp ba la mêt tự nhiön hỗ tương thành tựu.

353

Hành giâ Pháp Hoa đời sau phát tåm Bồ đ÷, tu pháp

Nhçt thừa, uống được lương dược ngũ phèm này, sô đi

thîng v÷ Thường Tịch Quang Tịnh độ, diûn kiøn đânh lú

Đức Phêt Pháp thån thường trú.

Phẩm 19

PHÁP SƯ CÔNG ĐỨC

I. LƯỢC VĂN KINH

Đức Phêt bâo Thường Tinh Tçn Bồ tát “Nøu có người

nào thọ trü kinh Pháp Hoa, đọc tụng, giâi nói, biön chòp

kinh, sô được 800 công đức của mít, 1200 công đức của

tai, 800 công đức của mũi, 1.200 công đức của lưỡi, 800

công đức của thån, 1.200 công đức của ý. Đem công

đức này trang nghiöm sáu cën thü sáu cën được thanh

tịnh.

1. Nhãn cën công đức : với đôi mít thịt cha mõ sanh

ra, khi được công đức sô thçy tçt câ cânh vêt trong 3.000

đäi thiön thø giới từ địa ngục A tỳ đøn Trời Hữu đânh, thçy

tçt câ chúng sanh và nghiûp nhån, nghiûp quâ của chúng

sanh.

2. Nhÿ cën công đức : tai cha mõ sanh ra được công

đức rồi, sô nghe tçt câ những tiøng trong 3.000 đäi thiön thø

giới, mà không hư nhÿ cën.

3. Tỷ cën công đức : mũi của người có công đức sô

thanh tịnh, nghe và phån biût được các thứ mùi trong

3.000 đäi thiön thø giới, không læm lén.

4. Thiût cën công đức : người trü kinh Pháp Hoa, lưỡi

được thanh tịnh. Các thứ ën uống ngon dở đối với họ,

đ÷u biøn thành cam lồ. Hoðc họ thuyøt pháp, khiøn người

nghe vui mừng và câm hóa được câ Thiön long bát bộ. Vị

Bồ tát này khòo nói pháp, nön được hàng quy÷n quý cho

354

đøn người tæm thường theo hæu hä cúng dường. Họ cũng

được chư Phêt, Bồ tát, Thanh vën ưa thých và hộ niûm.

5. Thån cën công đức : trü kinh Pháp Hoa, thån được

trong säch như ngọc lưu ly, làm cho chúng sanh ưa nhün.

Hình ânh của chúng sanh trong sáu nóo luån hồi, của

Thanh vën, Duyön giác, Bồ tát, Phêt đ÷u hiûn rõ trong

thån thanh tịnh của Bồ tát.

6. Ý cën công đức : người trü kinh Pháp Hoa được ý

cën thanh tịnh. Họ nghe một bài kû, một cåu kinh li÷n

thông suốt vô lượng nghÿa, hiùu rõ và diún nói câ tháng,

câ nëm đ÷u đúng với thêt tướng. Tçt câ suy nghÿ, lời nói

đ÷u đúng với lời Phêt däy, biøt được những hành động, lời

nói của sáu đường chúng sanh trong 3.000 đäi thiön thø

giới.

II. GIÂI THÍCH

Ba phèm liön tiøp 17, 18, 19 nói v÷ công đức của kinh

Pháp Hoa, có thù thu gọn thành ba vçn đ÷ chýnh yøu :

công đức của người nhçt niûm týn giâi kinh Pháp Hoa,

công đức của người tùy hỷ với kinh và công đức của

Pháp sư Pháp Hoa.

Công đức của hành giâ Pháp Hoa trong ba phèm

này thêt vô lượng vô biön vượt ngoài ngôn ngữ, suy luên,

hiùu biøt của phàm phu. Vü kinh Pháp Hoa diún nói v÷

Phêt thừa, nìm trön tam thừa : Thanh vën, Duyön giác, Bồ

tát.

Chúng ta tự xòt läi xem münh đang ở chðng đường

của tam thừa hay Phêt thừa. Trong kinh Phêt däy có

những viûc Phêt làm, Thanh vën, Duyön giác, Bồ tát đ÷u

không hiùu được, chưa nói đøn làm được. Huống chi là

355

phàm phu chúng ta, chíc chín còn cách xa Phêt thừa

hay chân lý.

Chån lý do Phêt thành Vô thượng đîng giác mới

thuyøt được. Và những người trực tiøp nghe Phêt däy,

phi÷n não tự rơi rụng, trở thành A la hán, dù ở hoàn cânh

nào, thành phæn nào. Nay chúng ta chưa đíc đäo, läi

thöm cách Phêt quá xa. Viûc hiùu kinh của chúng ta dú

rơi vào cục bộ sai læm, đưa đøn đủ thứ khổ não phi÷n lụy

hơn là công đức. Chúng ta läi sanh tåm nghi ngờ v÷

những công đức Phêt däy, cho rìng nó âo tưởng, không

có thực. Có thực hay không còn tùy ở trünh độ từng người

khác nhau. Thý dụ như những công trünh nghiön cứu và thý

nghiûm thành tựu trön không gian của các nhà bác học

không thù diún đät cho những người ở trünh độ läc hêu

hiùu được. Họ tự lo ngày hai buổi ën còn không nổi, thü đối

với họ thành quâ của các nhà bác học tçt nhiön chþ là

hoang đường.

Mở đæu, Phêt bâo Ngài Thường Tinh Tçn đäi Bồ tát

rìng nøu có người nào thọ trü kinh Pháp Hoa, hoðc đọc,

tụng, giâi nói, biön chòp, người đó sô được 6.000 công

đức nơi sáu cën.

Có người hiùu læm thọ trü là tụng câ bộ kinh Pháp Hoa

từ nëm này sang nëm khác. Chþ tụng suông như vêy,

công đức nøu có, cũng rçt giới hän. Thọ nghÿa là nhên,

Phêt trao và ta nhên. Trü là giữ, ta giữ dùm cho Phêt. Nhên

giữ trọn võn bốn đi÷u : nhån, hänh, quâ, đức của Phêt,

chúng ta sô thành tựu kinh Pháp Hoa.

Hät nhån của Đức Phêt là nhån Bồ đ÷, nghÿa là tri

giác, nhün thçy sự vêt chýnh xác đúng như thêt, không sai

læm. Đức Phêt toàn giác, còn hành giâ chþ có một phæn

giác ngộ v÷ giáo lý của Ngài. Người tin tưởng rìng hiùu

356

biøt của hành giâ tương đối chýnh xác vượt hơn người

bünh thường, khâ dÿ nghe theo được công đức. Đåy là

khởi điùm của Bồ tát sơ phát tåm đã thọ trü được nhån

lành của Phêt.

Tiøn lön một nçc, hành giâ trü hänh của Phêt, tức viûc

làm của hành giâ thay cho Phêt, khiøn cho người hünh

dung, liön tưởng đøn Phêt. Nhên thức và viûc làm của

hành giâ đ÷u lợi läc cho đời. Thành tựu hai pháp này,

hành giâ hiûn hữu như một đóa sen tinh khiøt tỏa hương

thơm ngát trong vũng bùn nhơ, thù hiûn một hành giâ kiùu

méu thọ trü nhån hänh kinh Pháp Hoa.

Hành giâ thọ trü được nhån hänh Pháp Hoa, chuyùn

đổi cuộc sống tæm thường thành cuộc sống Pháp Hoa,

đổi tåm niûm tæm thường thành tåm niûm Bồ tát. Nøu

không có sự biøn đổi như vêy, dù thuyøt Pháp Hoa cũng

chþ là Pháp Hoa vën tự của thø gian, không phâi là pháp

bý yøu của Như Lai.

Phêt nói với Ngài Thường Tinh Tçn Bồ tát rìng tçt câ

thiûn nam thiûn nữ đ÷u có khâ nëng trở thành Pháp sư

Pháp Hoa, không nhçt thiøt phâi mang hünh thức xuçt gia.

Pháp sư Pháp Hoa ở bçt cứ chỗ nào, tùy theo nhu cæu

của người, mà khoác vào münh chiøc áo xuçt gia hay cư

sÿ. Vçn đ÷ chýnh yøu trong viûc giữ gün kinh là phâi chuyùn

được tåm vô lượng và viûc làm sáng suốt thánh thiûn.

Sau khi thọ trü nhån hänh, cao hơn một nçc thọ trü quâ

đức kinh Pháp Hoa, tức làm một vị Phêt sống trön cuộc

đời. Người nhün thçy li÷n høt phi÷n não, phát tåm Bồ đ÷. Ở

giai đoän này, hành giâ thành tựu quâ rồi, mới giáo hóa,

mà người được giáo hóa cũng không biøt. Ngài Thø Thån

gọi giáo hóa trön quâ môn là giáo hóa chúng vô thượng.

Đåy là trường hợp Đức Phêt Thých Ca giáo hóa các Bồ tát

357

tùng địa dũng xuçt. Hàng Thanh vën, kù câ các Bồ tát du

hóa mười phương không biøt các Bồ tát này, li÷n khởi tåm

nghi täi sao Ngài vừa thành Phêt trong 40 nëm läi được

công đức như vêy.

Hành giâ thọ trü trọn võn bốn pháp nhån hänh quâ

đức thçy được Như Lai thọ lượng, bân tåm thanh tịnh

hoàn toàn, mới thực sự là Pháp sư thọ trü kinh Pháp Hoa.

Hay nói theo phèm 10, muốn là Pháp sư phâi hội đủ tam

pháp çn : vào nhà Như Lai, mðc áo Như Lai, ngồi tòa Như

Lai.

Hàng Thanh Vën trâi qua 10 nëm trau giồi tam pháp

çn, nghÿa là cố gíng thọ trü nhån hänh quâ đức, đù nhên

được pháp bý yøu của Như Lai và thîng tiøn trön lộ trünh

Phêt đäo. Từ đó, các Ngài thçy, hiùu và nhên được vô

lượng vô biön công đức bçt khâ tư nghü. Vü các Ngài tu

dưới däng thù tánh, không thçy bìng mít bünh thường;

nhưng bön trong tròn đủ hänh Bồ tát, nön đem so với

Thanh vën, công đức thù thíng hơn nhi÷u.

Tuy nhiön, viûc thọ trü nhån hänh quâ đức kinh Pháp

Hoa không đơn giân. Vü khó làm, nön Phêt triùn khai thành

bốn viûc làm của Pháp sư là đọc tụng, biön chòp, suy tư,

giâng däy. Bốn công viûc này là phương tiûn, hành giâ

phâi thực hành đù đät đøn cứu cánh quâ vị Phêt.

Trước høt, thọ trü phâi phát xuçt từ đọc tụng, vü nøu

không, ta biøt gü đù thọ trü và cën cứ vào đåu đù thọ trü.

Hành giâ đọc tụng lời Phêt däy trong kinh, biön chòp,

træm münh trong giáo lý Phêt, suy tư tüm nghÿa såu xa bön

trong. Rồi đem giâng nói, rọi giáo pháp Phêt vào cuộc

sống, đù xem phân ứng của chúng sanh đối với ta thø

nào và đù chứng nghiûm xem ta nhên thức đúng hay sai.

358

Đọc tụng, biön chòp, suy nghÿ, giâng nói, kiùm chứng

läi, thçy chúng ta đã giữ gün thành tựu pháp này trong

cuộc sống một cách đúng đín. Như vêy, hành giâ đã trở

läi ý nghÿa lúc ban đæu v÷ thọ trü nhån hänh quâ đức kinh

Pháp Hoa.

Sau Phêt Niøt bàn, mỗi vị Pháp sư giâng däy, hiùu v÷

Phêt một cách khác nhau, vü đối tượng quæn chúng nghe

pháp không giống nhau, thời đäi không giống nhau. Tçt câ

những kiøn giâi, giâng däy này không phâi của bêc Toàn

Giác, nön tương đối đúng, giống Phêt một phæn nào thôi.

Tuy nhiön, viûc làm của các Pháp sư Pháp Hoa là

những vị Thánh Tëng như Long Thọ, Thø Thån, Đäo Sanh, Trý

Giâ, Nhêt Liön, Tối Trừng, v.v„ đ÷u tác dụng hữu ých cho

cuộc sống đương thời và còn ânh hưởng đøn trëm ngàn

nëm sau cho chúng ta.

Như vêy Pháp sư thọ trü kinh Pháp Hoa đúng chánh

pháp, trâi qua những chðng đường triùn khai kinh, là đọc

tụng, biön chòp, suy tư, diún nói, đem ứng dụng vào cuộc

sống của bân thån và chþ đäo mọi người lợi läc an vui giâi

thoát. Tùy mức độ hiùu kinh, áp dụng kinh, thọ trü kinh đøn

đåu, công đức theo đó sanh ra và tæm ânh hưởng truy÷n

bá såu rộng đøn đó.

Theo Phêt, Pháp sư trü kinh Pháp Hoa có 800 công đức

nơi mít, 1.200 công đức nơi tai, 800 công đức nơi mũi,

1.200 công đức nơi lưỡi, 800 công đức nơi thån, 1.200

công đức nơi ý.

Trön bước đường tu hành, chúng ta thường gðp

chướng duyön, vü trang bị sáu giác quan bìng phi÷n não

nhiúm ô, tội lỗi. Vü thø, người thçy ta, nghe ta nói, không

chçp nhên được. Ngược läi, Pháp sư như pháp tu hành,

359

sáu cën trang nghiöm bìng công đức, người nhün vào

không có điùm nào không ưa thých.

Trong phèm này, Phêt chia ra các vị Bồ tát thçy được,

nghe được, nhên được công đức đøn mức nào. Nghÿa là

Ngài xác định vị trý của các Bồ tát trön lộ trünh tiøn đøn

Phêt quâ.

1 - 800 công đức nơi mít

Mít hành giâ trang bị bìng 800 công đức khiøn

người nhün vào ánh mít hành giâ li÷n phát tåm. Thành tựu

800 công đức nơi mít, hành giâ thçy khíp tam thiön đäi

thiön thø giới từ địa ngục A tỳ đøn Trời Síc cứu cánh. Đåy

là cái thçy nương vào ánh quang Phêt, được diún tâ

trong phèm Tựa rìng thçy sáu đường chúng sanh trong

ba đời như thçy viûc trước mít. A la hán, Bồ tát không

thçy như vêy, mà người trü kinh Pháp Hoa läi thçy, cho nön

Phêt nói pháp này khó tin, khó hiùu, khó vào.

Hành giâ thực sự không biøt được cën tánh hành

nghiûp chúng sanh, chþ làm dưới sự đi÷u động của Như

Lai. Cái thçy của hành giâ Pháp Hoa bìng với Như Lai,

mà thực hành giâ không phâi là Như Lai. Trý Giâ gọi đó là

tương tợ vị, nghÿa là địa vị tương tợ Như Lai, không phâi

Như Lai. Mượn trý tuû Như Lai làm trý tuû münh, mượn công

đức kinh làm công đức münh, nön thçy được bao la

dường çy.

Chúng sanh đøn với hành giâ, bìng linh giác hành

giâ biøt được họ nghÿ gü, tu gü và chþ däy cho họ đ÷u đúng.

Tuy còn là phàm phu với ngũ çm thån nhưng nhờ trü kinh,

có được nhãn lực høt sức linh hoät. Đi÷u này cũng dú hiùu,

vý như nhün qua viún vọng kýnh, chúng ta thçy được vũ trụ

bao la hay nhün vào kýnh hiùn vi, ta thçy rõ ràng những vi

trùng cực nhỏ. Bỏ hai kýnh quan sát này ra, mít chúng ta

360

trở läi phäm vi bünh thường, không thçy quá đường chån

trời.

Tæm nhün của người trü kinh Pháp Hoa được 800 công

đức nơi mít, thçy được tçt câ vũ trụ chýnh xác đồng với

Như Lai. Nhưng trở läi con người bünh thường, hành giâ

không hư nhãn cën, mới hành Bồ tát đäo được.

Trái läi, A la hán, têp luyûn đøn độ thçy tçt câ vêt đ÷u

KHÔNG hoàn toàn. Thçy dưới däng thù, nön các Ngài

không cæn quan tåm gü đøn chúng sanh. Và khi trở v÷ địa

vị con người, nhãn cën bị hư hoäi. Giống như Ngài A Na

Luêt chứng được thiön nhãn xong, läi trở thành người mù

trön thực tø.

Hành giâ trü kinh Pháp Hoa, quan sát bìng Phêt nhãn,

thçy cën tánh hành nghiûp chúng sanh, chþ däy họ tu

hành thành Vô thượng bồ đ÷, nhưng họ không bị hư nhãn

cën. Đi÷u này thù hiûn rõ trong viûc làm của Ngài Ca

Diøp được nói trong phèm Týn Giâi. Ca Diøp bày tỏ với Phêt

rìng ông mang giáo lý của Phêt däy cho người, họ tu

hành trở thành Bồ tát. Trong khi thực tø Ca Diøp vén là

Thanh vën. Ca Diøp đã mượn trý tuû đồng với Như Lai, mới

giáo hóa được Bồ tát. Nøu Ngài vén giữ nguyön địa vị

Thanh vën, làm thø nào giáo hóa được Bồ tát. Ngài vén

khçt thực bünh thường, nhưng lúc đó nương trý tuû Như Lai,

được tương tợ vị Như Lai, thü Ngài có khâ nëng giâng

pháp bý yøu và thành tựu đi÷u bçt khâ tư nghü.

Hành giâ dùng công đức vô lêu của Như Lai trang bị

cho münh, thü chþ tu một niûm, sanh được công đức so với

công đức thø gian hoàn toàn cách nhau một trời một vực.

Đứng dưới däng thêt tướng các pháp, hành giâ chuyùn

vêt đồng với Như Lai và đem køt quâ này mà dùng đù

361

hưởng phước theo phàm phu, tçt nhiön không bao giờ

høt được.

Tùy công đức, mít hành giâ thçy rõ phæn nghiûp

thiûn hay ác của chúng sanh khác nhau. Trọn được 800

công đức, nghÿa là thçy 800 cách khác nhau, hành giâ

luôn luôn thçy chýnh xác không bao giờ sai læm.

2 - 1.200 công đức nơi tai

Tai linh hoät hơn mít nön có 1.200 công đức, vü tai

vén nghe được khi đối tượng bị ngën cách và khi không

có ánh sáng. Công đức của hành giâ trang bị trön tai

thanh tịnh, nön có khâ nëng nghe và hiùu biøt khác hîn

bünh thường. Tai thanh tịnh nghe không sót tiøng nói của

tçt câ loài hữu tünh bìng bçt cứ ngôn ngữ nào trong pháp

giới. Thường Bçt Khinh Bồ tát thành tựu pháp này, nghe

được 20 ngàn muôn ức bài kû kinh Pháp Hoa của Phêt

Oai Âm Vương.

Tai thanh tịnh nghe được ngôn ngữ muôn loài, trở v÷

thực tø hành giâ không bị hư hoäi nhÿ cën. Đåy là pháp tu

Đốn giáo, quâ vị của hành giâ đồng với Như Lai, nhưng

thực sự nghiûp lực bön trong chưa diût säch.

Vü vêy, rời công đức lực Như Lai, hành giâ cũng trở

thành xác xơ như bướm rụng cánh. Mượn công đức Như

Lai biøn thành công đức münh, phước báo sô vô cùng tên.

Bçy giờ, có mọi phương tiûn vêt chçt thuên lợi đæy đủ,

tåm hành giâ vén không sanh nhiúm trước. Tròn đủ 1.200

công đức, hành giâ mới có khâ nëng giáo hóa tçt câ loài

chúng sanh trong sáu đường.

3 - 800 công đức nơi mũi

Hành giâ phån biût tçt câ mùi vị dù xa hay gæn. Biøt

được mùi hương của Phêt, Bồ tát, A la hán, Trời Phäm

362

Thiön, cho đøn tçt câ loài súc sanh, ngä quỷ, A tu la tới với

hành giâ. Hành giâ nghe mùi đ÷u biøt được những chúng

sanh này từ đåu tới và dùng pháp tương ưng đù däy

chúng tu hành có køt quâ.

Sức nghe mùi của hành giâ chîng những không sai

læm, läi høt sức linh hoät, biøt rõ câ phục tàng của báu

trong lòng đçt. Tçt câ nhên biøt này đ÷u thuộc huû Như

Lai, do trì kinh Pháp Hoa, mượn lực Như Lai có được. Và trở

v÷ thực tø, hành giâ cũng không bị hư tỷ cën.

4 - 1.200 công đức nơi lưỡi

Thành tựu 1.200 công đức của lưỡi, bçt cứ vị nào ở

trön lưỡi của hành giâ đ÷u biøn thành cam lồ. Ngoài ra,

hành giâ nói pháp bý tàng của Như Lai, khiøn mọi người

nghe đ÷u phát tåm. Dù chúng sanh có nhi÷u trëm ngàn

muôn ức, mỗi người nghe đ÷u câm nhên ý của Pháp sư

như nói riöng cho chýnh họ. Hành giâ nói bçt cứ lời gü đ÷u

không chống trái thêt tướng các pháp, cũng không

chống trái hành nghiûp chúng sanh.

Công đức đðc biût này hàng Nhị thừa không có

được. Hàng Nhị thừa khuyön người xa rời nëm món dục,

bỏ tục xuçt gia, tu hành được giâi thoát. Nhưng nøu

khuyön người làm viûc thø sự sô bị nhiúm ô.

Trái läi, tướng lưỡi của Như Lai, dù nói viûc thø gian

cũng không trái đäo Vô thượng đîng giác. Phù Vån Quốc

sư được công đức lưỡi, Ngài khuyön vua Træn Thái Tôn trở

v÷ làm vua cứu dån cứu nước đù thực hiûn đäo Vô

thượng đîng giác. Quâ thêt vua Træn Thái Tôn câm đức

Ngài, lãnh đäo nước, thíng được giðc Mông Cổ. Tuy làm

vua trị nước an dån giỏi, nhưng tư chçt giâi thoát sáng

suốt của hành giâ Pháp Hoa vén sáng rỡ nơi Ngài, thù

hiûn qua nhi÷u tác phèm đù läi cho chúng ta.

363

Trang bị bìng huû Như Lai, hành giâ có được thiût

cën công đức, nói ra những lời khó tin, khó hiùu, khó làm,

mà người vén tin, hiùu và làm theo, được thành công.

5 - 800 công đức nơi thån

Khi mới có một phæn thån công đức, dùng thån

thanh tịnh đù lú bái, tụng niûm, người nhün thçy thån hành

giâ, họ høt khổ. Cën tánh hành nghiûp của người hiûn

vào thån hành giâ, nön hành giâ biøt rõ và tùy theo đó

giâi quyøt. Bçy giờ hành giâ không ở lêp trường riöng của

münh đem däy họ, vü dú mang đøn phi÷n não. Hành giâ

đứng ở lêp trường chúng sanh cứu độ chúng sanh, mới có

køt quâ, không chống trái với nghiûp của họ và cũng

không đi ngược läi đäo Vô thượng đîng giác. Pháp này

khó hiùu đối với Thanh vën chuyön phån biût dứt khoát,

đứng một trong hai lêp trường hoðc Chån đø hoðc Tục

đø, hoðc phâi hoðc trái.

Thành tựu đæy đủ 800 công đức, thån hành giâ như

lưu ly, khíp pháp giới đ÷u hiûn vào thån, hành giâ đồng

với Như Lai. Không một loài nào, viûc nào, tánh nào mà

hành giâ không quan sát thçu suốt.

6 - 1.200 công đức nơi ý

Đæy đủ 1.200 công đức của ý, tçt câ viûc hành giâ

nghÿ ra đ÷u có lợi cho muôn loài, vén không trái đäo Vô

thượng đîng giác. Pháp tu này khác với pháp của Thanh

vën. Thanh vën tu phâi gän lọc từng đi÷u một, luôn luôn

gän tåm xem thanh tịnh chỗ nào, nhiúm ô phæn nào.

Thanh vën thường xuyön gän lọc tội lỗi, đem pháp lành

vào tåm đù không nhiúm ô.

Ngược läi, hành giâ trü kinh Pháp Hoa, làm mọi viûc

bünh thường, nhưng tçt câ loài xung quanh đ÷u nương nhờ

364

giâi thoát, giống như sự xuçt hiûn lợi läc của Phêt Thých Ca

trön thø gian vêy.

Điùm này chúng ta cæn lưu ý, nøu thành tựu sáu công

đức trön, sáu cën sô được thanh tịnh bìng Như Lai, nhưng

chýnh ta cũng không biøt. Nøu hành giâ thçy thực münh

bìng với Như Lai trong khi giáo hóa chúng sanh, hành giâ

đã rơi vào tëng thượng män.

Do ý cën thanh tịnh, biøt được tương quan tương

duyön giữa các loài và vên dụng nghÿa lý såu xa của kinh

đù thuyøt giâng, hành giâ thành tựu được sự thuyøt pháp

vô cùng tên. Chþ một cåu kû, hành giâ triùn khai nghÿa lý

từ một tháng đøn một nëm. Người nghe thåm nhêp ý đäo,

vçn đ÷ thø gian của họ cũng tự động được giâi quyøt dú

dàng.

Ngày nay, chúng ta thọ trü kinh Pháp Hoa không

thành tựu công đức vü tu sai pháp. Thý dụ ta vừa làm được

một viûc nhỏ, li÷n khởi lön niûm sai trái, tức thü công đức

cũng biøn mçt ngay. Được ý cën thanh tịnh, hành giâ tu

hành không cæn dụng tåm. Chþ duy nhçt có một niûm

luôn luôn nhớ nghÿ Như Lai và giữ gün täng pháp Như Lai

mà thành tựu công đức không nghÿ bàn.

Trong phèm Dược thâo dụ, Phêt nói rõ tçt câ những

người tu hành nương theo huû Như Lai, đ÷u được lợi läc

giâi thoát, giống như trên mưa tuôn xuống thü tçt câ cỏ cåy

tùy sức hçp thụ được.

Chúng sanh học pháp Như Lai cũng vêy, không tự

biøt cën tánh thượng trung hä của münh, không biøt dùng

pháp gü đù tu và được pháp gü. Duy chþ có Như Lai biøt rõ

chúng sanh. Ta nương theo huû Như Lai làm lợi ých muôn

loài mà không hay biøt. Nøu có dụng ý, chúng ta đã rớt

365

qua Tục đø, chưa đät tới Nhị thừa, làm gü đøn Phêt huû

của Như Lai được.

Viûc tu hành của chúng ta không køt quâ, chþ vü

chîng hiùu đúng, làm đúng đi÷u Như Lai däy. Đức Như Lai

không bao giờ hư dối.

Phẩm 20

THƯỜNG BẤT KHINH BỒ TÁT

I. LƯỢC VĂN KINH

Phêt nói với Bồ tát Đíc Đäi Thø v÷ cuộc đời hành đäo

của Bồ tát Thường Bçt Khinh : “Thuở xưa cách nay vô số

kiøp, có Đức Phêt Oai Âm Vương ra đời. Ngài sống låu 40

ức na do tha hìng sa kiøp. Sau khi Phêt Oai Âm Vương diût

độ, tuæn tự có 20 muôn ức Phêt ra đời đ÷u cùng một danh

hiûu Oai Âm Vương. Khi Phêt Oai Âm Vương sau cùng diût

độ, trong thời tượng pháp, các Tỳ kheo tëng thượng män

rçt có thø lực. Có vị Bồ tát tön Thường Bçt Khinh. Sở dÿ

mang tên như vêy, vü mỗi khi Ngài gðp Tỳ kheo, Tỳ kheo Ni,

Ưu bà tíc, Ưu bà di, đ÷u lú läy khen ngợi “Tôi không dám

khinh quý vị, quý vị đ÷u sô thành Phêt”.

“Bồ tát Thường Bçt Khinh không đọc tụng kinh điùn.

Ngài chþ chuyön lú läy và khen ngợi mọi người bìng cåu

trên, cho đøn bị míng chửi, đánh đêp hay bị nòm đá,

Ngài cũng không sờn lòng. Khi Bồ tát Thường Bçt Khinh

mäng chung, Ngài nghe được trong hư không 20 ngàn

muôn ức bài kû kinh Pháp Hoa của Phêt Oai Âm Vương

thuở trước. Nghe xong sáu cën của Ngài được thanh tịnh

và sống thöm 200 muôn ức na do tha tuổi, Ngài giâng kinh

Pháp Hoa cho mọi người. Lúc çy những người đã khinh ró

Bồ tát Thường Bçt Khinh, thçy Ngài được thæn thông, nhäo

366

thuyøt biûn tài, họ nghe Ngài thuyøt pháp đ÷u kýnh phục

và theo tu.

“Bồ tát Thường Bçt Khinh giáo hóa vô số người trụ Vô

thượng giác. Sau khi mäng chung, Ngài gðp 2.000 ức Phêt

đồng hiûu Vån Tự Täi Đëng Vương nói kinh Pháp Hoa.

Nghe xong, sáu cën của Ngài được thanh tịnh. Sau khi

cúng dường, trồng cën lành với các Đức Phêt như thø, Bồ

tát Thường Bçt Khinh gðp ngàn muôn ức Phêt thường nói

kinh Pháp Hoa, thành tựu công đức.

“Bồ tát Thường Bçt Khinh chýnh là ta. Bốn chúng

thường khinh ró ta, nön trong 200 kiøp chîng gðp Phêt,

Pháp, Tëng, ngàn kiøp ở địa ngục. Høt tội, họ được gðp läi

Bồ tát Thường Bçt Khinh giáo hóa. “Những người tëng

thượng män hiûn nay ở trong pháp hội này, chýnh là 500 Bồ

tát do Hi÷n Hộ (Bhadrapala) dén đæu, 500 Tỳ kheo Ni đứng

đæu là Sư Tử Nguyût (Simhacandra) và 500 Ưu bà di thuộc

nhóm Thiûn Thû Tư (Sugatacetana).

“Phâi biøt kinh Pháp Hoa có nhi÷u lợi ých cho đäi Bồ

tát, giúp họ mau đøn Vô thượng bồ đ÷. Sau khi Phêt diût

độ, phâi siöng nëng thọ trü, đọc tụng, giâng nói kinh này”.

II. GIÂI THÍCH

Viûc làm của Thường Bçt Khinh Bồ tát diún tâ trong

phèm này nhìm chứng minh công đức của Pháp sư thọ

trü kinh Pháp Hoa ở phèm trước không phâi là âo tưởng.

Đó là thành quâ sống thực của Phêt đã đät được khi tu Bồ

tát đäo ở kiøp quá khứ.

Mở đæu, Phêt hồi tưởng läi thuở quá khứ từ vô số kiøp

trước có Đức Phêt Oai Âm Vương Như Lai. Kø đøn có hai

muôn ức đức Phêt đồng hiûu như vêy. Khi Phêt Oai Âm

Vương cuối cùng diût độ, trong thời tượng pháp có Tỳ

kheo Bồ tát Thường Bçt Khinh xuçt hiûn.

367

Bân dịch kinh Pháp Hoa của Ngài Trúc Pháp Hộ gọi là

Thường Bị Khinh. Theo tôi danh từ Thường Bị Khinh đúng

hơn. Vü diún tâ được sự khó khën của người tu hành đäo Bồ

tát thường gðp phâi, bị khinh chö, đánh đêp, míng chửi.

Thường Bçt Khinh là ti÷n thån Phêt Thých Ca. Ngài lçy

kinh nghiûm trong quá khứ tu hành của münh däy chúng

nhån. Täi sao Ngài phâi gðp míng chửi đánh đêp ? Ngài

quan sát, phån tých, tüm hiùu nguyön nhån quâ báo và tự

đi÷u chþnh, thay đổi tåm niûm, viûc làm đù täo thành køt

quâ tốt. Trong khi chúng ta tu hành mãi, cũng không

thành Phêt được. Vü không bao giờ chúng ta biøt nhün

nguyön nhån såu xa của một sự kiûn, chþ thçy phớt qua

mðt thực tø rồi sanh phi÷n muộn, bçt mãn, sån hên.

Phêt đưa ra hünh ânh Tỳ kheo Bồ tát Thường Bçt Khinh,

tuy xuçt gia làm Tỳ Kheo vén nuôi ý chý cứu đời. Trong lúc

ông tu hänh giúp người cứu người, ông bị đäi chúng khinh

thường, đánh míng. Theo tôi, những sự kiûn này đ÷u có

thực, chúng ta thường gðp trön bước đường tu. Người

quyøt tåm tu phâi khác với người không quyøt tåm. Bồ tát

Thường Bçt Khinh hä quyøt tåm tu, có lời nói chån thêt

đúng đín, có một đời sống đức hänh, đương nhiön täo

thành thø đối lêp với cuộc sống đäo đức giâ dối theo hünh

thức bön ngoài của các Tỳ kheo khác. Nói lön những ý

kiøn khác, sống khác với đäi chúng, tự nhiön làm khó chịu

những người đồng tu và đưa đøn tai họa cho Bồ tát

Thường Bçt Khinh. Viûc çy không thù tránh được.

Riöng bân thån tôi, thuở nhỏ cũng đã gðp những tai

nän như vêy. Chþ vü tôi nỗ lực tu hành đøn độ quön câ ën

mðc ngủ nghþ. Quæn áo thü xốc xøch, chîng buồn quan

tåm đøn ngôn ngữ xã giao với bän đồng tu, khiøn họ bực

bội, ghòt bỏ, khinh chö tôi là “cåy khô”. Nhưng ngày nay,

368

nhün thçy những thành quâ của tôi trön bước đường hành

đäo, họ läi nói tôi là “cåy khô trổ bông”.

Thiøt nghÿ muốn thành công, chúng ta phâi có một

quá trünh nỗ lực hành đäo, triût đù phát huy trý tuû và ti÷m

lực của münh. Công phu tu têp đøn độ trong kinh diún tâ

rìng Thường Bçt Khinh mäng chung, mới nghe được 20

ngàn muôn ức bài kû Pháp Hoa của Phêt Oai Âm Vương.

Qua cåu chuyûn Thường Bçt Khinh, Phêt däy hành

giâ Pháp Hoa tự sửa đổi, đi÷u chþnh lời nói cho thých hợp.

Biøt đúng nhưng có nön nói hay không ? Vü tư cách của

người nói mới thực sự quan trọng. Tuy cùng một lời nói mà

Đức Thø Tôn nói sô có tác dụng khác với lời nói của vị La

hán hay người ën mày.

Phêt däy sau khi Ngài thành tựu công đức, nhün läi

quá khứ, Ngài thçy có nhi÷u sai læm. Thêt vêy, lúc đó tư

cách của Thường Bçt Khinh chþ là một chiöu đ÷ Tëng

nghÿa là một Tỳ kheo lang thang không có trụ xứ. Thường

Bçt Khinh với tư cách người ở trọ đøn nương tựa các Tỳ

kheo khác, mà läi muốn làm Thæy họ, là một sai læm lớn.

Những Tỳ kheo này có phước báo hữu lêu, nhưng tåm họ

không thanh tịnh. Sự nghiûp vêt chçt của họ rçt lớn, nön

chþ lo khư khư bâo vû.

Thường Bçt Khinh làm người lang thang, nëm phước

báo thø gian không có, läi đem Phêt pháp đøn däy họ, làm

sao tránh khỏi đụng chäm tự ái. Tuy Ngài mang tåm niûm tốt,

thých sửa đổi nhanh chóng những sai trái, nhưng chîng ai

nghe. Từ đó, Ngài rút kinh nghiûm, chuyùn nghiûp læn, bìng

cách lo tự tịnh hóa bân thån. Dù bị đánh chửi, khinh chö,

Thường Bçt Khinh Bồ tát vén không oán hên. Ngài luôn xem

những hành động đánh chửi là đối tượng đù suy cứu. Ngài

däy chúng ta phâi thçy rõ, vü chưa có phước đức nön bị

369

đánh chửi, vü nói sai læm nön bị khinh chö. Hành giâ cæn lo tu

bồi phước đức, đi÷u chþnh những sai læm của mình.

Hành Bồ tát đäo, nhờ quan sát cách hành sử của đối

tượng bön ngoài, tự thçy rõ münh đang ở chðng đường

nào. Và khởi điùm từ đåy tu, cố gíng phá từng phæn

phi÷n não. Muốn không bị chö dốt nát, không có cách gü

khác ngoài viûc nỗ lực học. Muốn không bị khinh chö

nghño đói đö tiûn, ta phâi vượt khỏi những thứ này.

Ý thức như vêy, khi còn yøu kòm nhi÷u mðt, muốn

không bị khinh chö, không nön cæu thån với người sang

giàu hơn, giỏi hơn ta. Nguyûn tu thành Vô thượng đîng

giác, không làm ën mày suốt đời, bìng mọi cách vượt lön

những tæm thường thø gian. Phêt đæy đủ mười hiûu, ýt

nhçt chúng ta cũng cố gíng được một hiûu.

Ta tự kiùm xem có chút phæn nào đúng theo nghÿa

Như Lai không. Như Lai là tåm như như bçt động, không bị

phi÷n não nhiúm ô quçy ræy. Hiûn hữu nơi nào, Ngài trang

trâi phước lành đøn đó. Hoàn cânh không bao giờ chi

phối được Phêt. Ngược läi, Ngài luôn luôn täo cho hoàn

cânh tốt đõp hơn. Thử hỏi sao người không kýnh trọng

Phêt.

Chúng ta quan sát tư cách của Phêt đù tự sửa münh,

luôn nghÿ đøn mang lợi ých cho người. Riöng tôi, không

bao giờ đøn nơi nào mà không giúp ých gü cho họ. Tôi chþ

đøn theo yöu cæu của người mà thôi. Đøn đù nhờ vâ,

mượn ti÷n, van xin cæu khèn, chíc chín chîng ai muốn

tiøp chúng ta.

Ngoài ra, lòng hành giâ Pháp Hoa không được giao

động trước hoàn cânh. Thiön hä giàu sang, có địa vị là

viûc riöng của họ, có dýnh lýu gü đøn ta. Đừng đù buồn vui

370

vinh nhục træn gian làm hoen ố tåm hồn chúng ta. Giữ

träng thái tåm bünh ổn, mới khâ dÿ bước vào cửa Phêt.

Đức Phêt là bêc Ưng cúng, được Trời người cung kýnh

cúng dường. Täi sao Ngài đät quâ vị này ? Trâi qua quá

trünh hành đäo Bồ tát, Phêt đã xâ thån mäng, không chỗ

nào nhỏ bìng hät câi mà Ngài không làm lợi ých chúng

hữu tünh. Nói cách khác, không ai trong pháp hội không

thọ ơn Phêt. Cho đøn ngày nay, nhün v÷ công ơn giáo

dưỡng thåm såu của Phêt, mọi người vén còn dång cúng

Ngài. Chúng ta tự xòt thån phên münh đã làm được gü cho

chúng sanh, mà đòi chúng sanh cung kýnh. Không có quá

trünh làm lợi ých cho người giống như Phêt, nhưng muốn

được bìng Ngài, chíc chín phâi lãnh lçy hêu quâ bị

khinh chö, đánh đêp.

Phêt là bêc Chánh biøn tri, hiùu biøt chýnh xác nội täi

và ngoäi täi không sai læm. Hoàn cânh nào Ngài cũng thçy

chính xác, phê phán đúng đín các học thuyøt đương thời.

Và những gü Phêt däy chúng ta, Ngài đã làm đúng, nön

được tôn danh là bêc Minh hänh túc. Chúng ta tự xòt hiùu

biøt münh đøn đåu và viûc làm có tương ưng với lời nói

chưa ? Phâi nhün thçy vçn đ÷, đi÷u chþnh tu têp đúng

pháp đù dæn tiøn đøn quâ Toàn giác.

Hünh ânh xçu ác của Tỳ kheo tëng thượng män tu sai

pháp, chþ tu hünh thức, chþ nói suông lời Phêt däy, gợi ý cho

Thường Bçt Khinh nhên chån được nghÿa lý såu xa của kinh

và thø nào là hiûn hữu quý báu có ý nghÿa của sứ giâ Như

Lai trön cuộc đời. Dưới nhãn quan của Thường Bçt Khinh Bồ

tát, viûc làm của những người tëng thượng män này thêt

đáng thương häi. Họ khoác vào lớp áo xuçt gia đù che

đêy tåm hoàn toàn thø tục, chîng khác gü người đóng vai

vua trön sån khçu.

371

Học hänh của Bồ tát Thường Bçt Khinh, từng bước

thåm nhêp kinh, tåm chúng ta læn læn chuyùn đổi, không

lo hướng ngoäi, không bực tức với sai trái của người.

Chúng ta cố gíng tịnh hóa tåm, sửa đổi tánh tünh bớt

phi÷n não. Một phæn phi÷n não phá trừ là một phæn thån

nghiûp dứt säch. Cho đøn khi gän lọc tåm hoàn toàn

thanh tịnh, tham sån nghiûp chướng hoàn toàn không

còn, mới nghe được pháp åm Phêt. Giống như Thường

Bçt Khinh Bồ tát mäng chung, nhên được 20 ngàn muôn

ức bài kû kinh Pháp Hoa của Phêt Oai Âm Vương.

Thường Bçt Khinh mäng chung, hay nói khác gðp

viûc khó khën có thù tan thån mçt mäng. Ở träng thái

tuyût mäng tuyût thù, không còn ý thức sống, tåm hồn

líng yön cùng tột. Theo Bồ tát Quan Âm đó là “ngũ uèn

giai không”. Nghÿa là mäng nghiûp høt, Thường Bçt Khinh

hiûn hữu ở däng hư không thån và huû mäng mới tiøp thu

được kinh Pháp Hoa bìng pháp ngữ của Phêt quá khứ.

Đøn đåy cæn lưu ý, có hai giai đoän tu. Giai đoän một,

tu Thanh vën sử dụng sáu cën đù tu pháp Phêt và ngộ

pháp bìng thức. Kinh Pháp Hoa mà chúng ta suy nghÿ, ứng

dụng, giâng giâi chþ là pháp phương tiûn, không phâi pháp

chån thêt của Bồ tát. Ở giai đoän hai, Bồ tát đã vượt qua

cửa Bát Nhã, nghe Pháp Hoa bìng pháp ngữ, không dùng

thýnh giác nghe ngôn ngữ. Kinh diún tâ Thường Bçt Khinh Bồ

tát mäng chung hay vượt qua được thån ngũ uèn mới

nghe kinh Pháp Hoa của Phêt Oai Âm Vương. Trực nhên

pháp ngữ của Phêt Oai Âm Vương, Thường Bçt Khinh trở

läi cuộc đời hành đäo, sự viûc diún tiøn hoàn toàn khác

hîn.

Trước kia, hành giâ bị người đánh, vü đøn với thån tội lỗi

nghiûp chướng. Nhưng khi thành tựu công đức, sáu cën

hoàn toàn thanh tịnh, thực sự đæy đủ tư cách hành giâ Pháp

372

Hoa thü đøn với người bìng tåm thanh tịnh, không lỗi læm

và hiùu biøt đúng hoàn toàn. Tçt nhiön, phâi được người quý

trọng.

Trön bước đường hành đäo, quý Thæy nỗ lực tu sô thçy

rõ có lúc khuyön däy người bìng tçt câ chån tünh, nhưng họ

không nghe. Đøn khi chúng ta an trụ thø giới thanh tịnh của

chư Phêt, câm nhên được pháp ngữ và thých thú sống

trong thø giới giâi thoát. Ta chîng buồn quan tåm đøn

khuyên däy người, lúc çy họ läi đøn cæu xin được nghe

pháp.

20 ngàn muôn ức bài kû kinh Pháp Hoa tiöu biùu cho

vô số viûc làm khó khën chướng ngäi Thánh đäo mà Phêt

đã phâi đương đæu và vượt qua được trön bước đường

hành Bồ tát đäo của Ngài. Nghe xong 20 ngàn muôn ức

bài kû kinh Pháp Hoa, sáu cën trở thành thanh tịnh;

Thường Bçt Khinh Bồ tát nhên chån được tçt câ cën tánh

hành nghiûp chúng sanh, dù tốt hay xçu, mỗi chúng sanh

đ÷u có khâ nëng thành Phêt.

Trang nghiöm sáu cën bìng công đức thanh tịnh,

cuộc sống của Thường Bçt Khinh Bồ tát đổi khác. Ngài

làm tçt câ mọi viûc nhån gian, vén không trái đäo Vô

thượng đîng giác, mới thực sự là người trü kinh Pháp Hoa

biùu hiûn cho nhị đø dung thông. Đối với cuộc đời, phục

vụ thêt nhi÷u lợi läc, nhưng vén không mçt tư chçt giâi

thoát của người tu.

Khi Thường Bçt Khinh täo được đæy đủ phước đức,

các Tỳ kheo tëng thượng män høt phước báo, phâi đọa

địa ngục, vü quá khứ đæy tội lỗi. Nhün läi Thường Bçt Khinh

trở thành Bồ tát có uy đức, họ khởi lön tåm cæu cứu. Lúc

çy, Thường Bçt Khinh đủ tư cách thuyøt pháp giáo hóa,

kòo họ ra khỏi địa ngục, däy họ kinh nghiûm hành đäo

373

của Ngài. Nghÿa là làm thø nào từ bị khinh chö đánh

míng chuyùn đổi thành Bồ tát có uy đức.

Viûc làm của Thường Bçt Khinh gợi cho người tëng

thượng män tự kiùm läi lòng họ, thçy được sai trái. Nhờ

Thường Bçt Khinh khai tri kiøn, thức tþnh những Tỳ kheo tu

sai pháp khiøn họ từng bước thay đổi suy nghÿ và viûc làm

trở thành tốt đõp. Khi Thường Bçt Khinh Bồ tát thành Phêt,

những người nòm đá míng chửi Ngài, được Ngài giáo

hóa đ÷u trở thành Bồ tát, Bých chi Phêt, Thanh vën.

Ở hội Linh Sơn, hàng tëng thượng män này không ai xa

lä, 500 Tỳ kheo chýnh là 500 Bồ tát trụ vững chíc nơi bêc

bçt thoái, dén đæu là Hi÷n Hộ Bồ tát (Bhadrapala), 500 Tỳ

kheo Ni đứng đæu là Sư Tử Nguyût (Simhacandra) là những

người an trụ quâ vị Bých chi Phêt hay Độc giác và 500 cư sÿ

nay là nhóm ông Thiûn Thû Tư (Sugatacetana).

Có thù nói chýnh sự đíc đäo của Bồ tát Thường Bçt

Khinh thù hiûn bài pháp sống, chuyùn hóa những người

chống đối đang đọa địa ngục tự phát tåm tu. Ngài không

thuyøt pháp bìng ngôn ngữ, họ nghe Ngài qua tåm và

đät được quâ vị giâi thoát.

Với thành quâ của Thường Bçt Khinh được Phêt nêu

lön, chúng ta nhên chån rìng nøu tu đíc đäo, nghiûp

chướng træn lao tự động xóa tan, nghịch thuên đ÷u biøn

thành nhån duyön hóa độ.

Đåy là kinh nghiûm tu hành của Phêt trong quá khứ

được Ngài thuêt läi đù chþ däy chúng ta. Ngài không

thuyøt pháp suông, mơ hồ hay tưởng tượng.

Chúng ta phát nguyûn trü kinh Pháp Hoa cæn phâi ghi

nhớ såu síc tçm gương sáng của hành giâ Pháp Hoa kiùu

méu Thường Bçt Khinh Bồ tát. Ghi đêm hünh ânh và viûc

làm của Ngài, chúng ta dæu gðp chống trái khó khën, xin

374

chớ chán nân buồn phi÷n låu. Có lỡ däi tiøp xúc với ma

phi÷n não, đánh mçt tåm hồn trong sáng của münh, xin hãy

mau trở läi träng thái thanh tịnh an nhiön của hành giâ

Pháp Hoa đù tiøn tu trön đường đäo.

Quan sát kỹ, phâi chçp nhên rìng Thường Bçt Khinh

Bồ tát nhờ đối tượng hung dữ, kỳ quái, chướng ngäi nhçt.

Ngài luyûn tåm tánh và vên dụng trý tuû, giáo hóa họ

thành Bồ tát. Dưới cái nhün sáng suốt hoàn toàn thanh tịnh

của Thường Bçt Khinh Bồ tát, trön sanh diût có đæy đủ tốt

xçu. Nhưng trön bân thù, tçt câ đ÷u tốt. Ý thức như vêy,

Ngài mới có thù hướng dén, đi÷u chþnh những người

chống trái tu hành thành Phêt.

Hơn nữa, đối với người thêt tu, líng lòng thanh tịnh,

nhên thçy mọi hoàn cânh tốt xçu đ÷u tùy thuộc nơi ta

hơn là tùy người. Khi ta thành Phêt, thành người tốt thêt sự,

có trý tuû tuyût luån, đäo đức thánh thiûn, thü viûc nào

cũng giâi quyøt öm đõp. Cái xçu không có môi trường tồn

täi, mọi hoàn cânh dù thuên hay nghịch đ÷u phâi trở

thành tốt. Mọi người đối với chúng ta chưa tốt, hoàn cânh

chưa tốt, chứng tỏ chúng ta còn nhi÷u nhược điùm cæn

khíc phục.

Trön bước đường hành Bồ tát đäo, gia công tu bồi trý

tuû và đäo đức. Cho đøn khi suy nghÿ, lời nói, hành động,

viûc làm của chúng ta đáp ứng được tåm tư nguyûn

vọng của người, của xã hội, düu dít mọi người cùng thëng

hoa trön đường thánh thiûn. Khi çy, hành giâ chîng còn

gü đù đối phó, cũng chîng mong cæu bçt cứ đi÷u gü trön

cuộc đời. Hành giâ hoìng truy÷n kinh Pháp Hoa an nhiön

tự täi, như voi chở nðng leo ngược dốc, không có sức nào

ngën cân được.

375

Tinh thæn giáo hóa hoàn toàn tự täi của hành giâ

Pháp Hoa, được kinh diún tâ dưới däng Thường Bçt Khinh

gðp Phêt Vån Tự Täi. Gðp Phêt Vån Tự Täi hay hành đäo

như Đức Phêt Vån Tự Täi, theo tôi, là mô hünh Bồ tát giáo

hóa trön cuộc đời tự täi như måy nổi giữa hư không. Måy

køt hợp thành muôn hünh muôn vó, køt hợp rồi läi tan,

nhưng bân vị của måy không bao giờ mçt. Bồ tát cũng

vêy, hành đäo thanh thân giâi thoát không khác gü måy

bay. Các Ngài vén luôn ở trong sanh tử giáo hóa chúng

sanh không mût mỏi buồn chán, không vướng bên chút

mây træn trong tåm. Nói cách khác, các Ngài giáo hóa

mà không giáo hóa.

Ngày nay, chúng ta tu hành thường vçp phâi sai læm

cố gíng däy dỗ người. Họ không nghe, chúng ta läi sanh

buồn phi÷n, phâi biøt chúng ta chþ là Bồ tát giâ hiûu.

Tön Phêt, Bồ tát do hänh mà thành danh như Bồ tát Trü

Địa chuyön làm cæu, sửa đường. Bồ tát Quan Âm thü luôn

lóng nghe những tiøng cæu cứu của chúng sanh. Hoðc

Phêt Vån Tự Täi đáp ứng lợi läc cho yöu cæu từng lúc từng

nơi khác nhau, vý như những cụm måy đủ hünh däng màu

síc. Nhưng týnh chçt giâi thoát của Ngài muôn đời không

thay đổi.

Bước theo dçu chån các Ngài, phâi học và làm như

các Ngài, mới thåm nhêp ý nghÿa giâi thoát của đäo Phêt.

Nøu chúng ta nghÿ rìng gðp Đức Phêt Oai Âm Vương hay

Vån Tự Täi là giáp mðt thực với các vị Phêt ở thời xa xưa.

Nghÿ như vêy cũng được.

Tuy nhiön theo tôi, chúng ta trở läi thực tø Đức Phêt

lịch sử có thêt đù hiùu, sô thçy rõ tự täi của Phêt däy là cái

gü có thực mà chúng ta có thù ứng dụng. Thêt vêy, khi

376

Phêt xuçt gia tu làm Sa môn, Ngài thù hiûn rõ nòt vai trò

một Thường Bçt Khinh Bồ tát.

Chúng ta không thçy được Thường Bçt Khinh bìng

con người xương thịt. Nhưng nhün läi cuộc sống thực tiún

của Phêt Thých Ca, chúng ta thçy Ngài tu khổ hänh, dồn

tçt câ nỗ lực đù tríc nghiûm các pháp. Ngài têp trung

thån tåm cho viûc đíc đäo, nön vçn đ÷ giao tø tiøp xúc

bön ngoài không đù tåm, trở thành vụng v÷ đøn độ nëm

anh em Ki÷u Træn Như sống chung với Ngài cũng không

vừa lòng. Họ rời bỏ Ngài, không ai theo Ngài câ.

Nhưng khi Phêt đíc đäo, làm chủ được thån ngũ uèn.

Ý này được kinh diún tâ bìng hünh ânh Thường Bçt Khinh

mäng chung, nghe được pháp åm của Phêt Oai Âm

Vương. Nghe được pháp Phêt Oai Âm Vương, tức đíc

đäo, Ngài trở läi cuộc đời với tư cách một vị Phêt, Ngài có

sức thuyøt phục lä lùng kỳ diûu. Lịch sử ghi rõ Ki÷u Træn

Như vừa nhün thçy Phêt, li÷n đíc La hán và læn lượt các

người gðp Phêt đ÷u chứng từ sơ quâ cho đøn tam quâ, tứ

quâ. Ngay như vua Ba Tư Nðc ngang bướng, rçt bực bội

khi nghe Phêt độ Sunita thuộc giai cçp cùng đinh. Thay vü

phân đối gåy gổ với Phêt như đã định trước, không hiùu

täi sao khi đøn gðp Phêt, ông läi rëm ríp nghe lời Phêt

đânh lú Sunita.

Phêt đíc đäo, giáo hóa chúng sanh đơn giân nhõ

nhàng. Cũng như Thường Bçt Khinh sau khi nghe pháp

Phêt Oai Âm Vương, trở läi cuộc đời, chuyùn đổi những

người chống đối thành pháp lữ hìng thuên. Đi÷u này

nhíc nhở chúng ta khi hành Bồ tát đäo, phâi thuyøt pháp

như Phêt Oai Âm Vương. Nghÿa là chþ nói khi lời nói chúng

ta có giá trị, có đủ quy÷n uy đù giáo hóa.

377

Trước kia, tánh tôi không chịu thua ai. Tụng Pháp Hoa,

tôi tåm đíc nghÿa Phêt däy rìng lời nói münh chưa có giá

trị, cêy miûng cũng không nói, huống chi là cãi läi. Tổ Đät

Ma không nói lời nào, ngồi chýn nëm nhün vô vách, cũng

không nìm ngoài nghÿa này.

Qua phèm Thường Bçt Khinh Bồ tát, Phêt đưa ra mô

hünh kiùu méu cho hành giâ Pháp Hoa làm đäo ở Ta bà,

phâi thuyøt pháp như Phêt Oai Âm Vương và tu hành như

Phêt Vån Tự Täi, mới giữ được pháp chån thêt còn mãi

trön thø gian lợi läc chúng hữu tünh.

378

Phẩm 21

NHƯ LAI THẦN LỰC

I. LƯỢC VĂN KINH

Bçy giờ vô số Bồ tát từ đçt vọt lön ở trước Đức Phêt,

chíp tay bäch Phêt rìng : “Bäch Thø Tôn, sau khi Ngài

diût độ, chúng con sô nói kinh Pháp Hoa ở các nước của

Đức Thø Tôn phån thån diût độ”.

Lúc çy đức Thø Tôn ở trước đäi chúng, hiûn thæn

thông le lưỡi đøn Trời Phäm Thø và từ lỗ chån lông phóng

ra vô số tia sáng đủ màu soi khíp mười phương thø giới.

Các Đức Phêt ngồi tòa sư tử dưới cội cåy báu cũng làm

như thø. Đức Phêt Thých Ca và chư Phêt hiûn thæn thông

đøn trëm ngàn nëm mới ngừng, đồng thời tìng híng và

khây móng tay. Hai tiøng vang đó lan rộng mười phương

thø giới của chư Phêt.

Bát bộ chúng cùng loài người nương sức thæn của

Phêt thçy trong cõi Ta bà có vô lượng vô số Phêt ngồi tòa

sư tử, thçy Phêt Thých Ca và Phêt Đa Bâo ngồi trong tháp

báu, cũng thçy vô lượng Bồ tát và tứ chúng våy quanh

Đức Thých Ca.

Lúc đó, chư Thiön trön hư không xướng rìng : “Cách

đåy vô lượng thø giới có nước Ta bà, trong đó có Phêt

Thých Ca đang nói kinh Diûu Pháp Liön Hoa giáo Bồ tát

pháp Phêt sở hộ niûm. Các ông nön tùy hỷ, lú bái cúng

dường Đức Phêt Thých Ca”. Chúng sanh nghe xong chíp

tay quay v÷ Ta bà niûm : “Nam mô Thých Ca Måu Ni Phêt”

và dùng hoa hương chåu báu râi vào Ta bà. Bçy giờ, thø

giới mười phương thông nhau thành một nước Phêt.

Khi đó, Phêt bâo các Bồ tát Thượng Hänh : “Sức thæn

thông của chư Phêt không thù nghÿ bàn. Nøu dùng thæn

379

thông çy mà nói v÷ công đức kinh Pháp Hoa đù lưu truy÷n

v÷ sau, thü không bao giờ nói høt được. Tóm läi, tçt câ

pháp Như Lai, thæn lực Như Lai, kho tàng bý yøu của Như

Lai đ÷u được giâi nói trong kinh Pháp Hoa. Sau khi Như Lai

diût độ, các ông phâi một lòng thọ trü, đọc tụng, giâng nói,

biön chòp đúng theo kinh mà tu hành. Nơi nào có người

tu theo kinh Pháp Hoa hay có kinh Pháp Hoa, phâi nön

dựng tháp cúng dường. Vü đó là đäo tràng, là nơi chư

Phêt được Vô thượng giác, là nơi chư Phêt chuyùn pháp

luån và nhêp Niøt bàn”

II. GIÂI THÍCH

Khi Phêt đem sự nghiûp ủy thác cho người thừa kø

hay đem kinh Pháp Hoa phú chúc cho các Bồ tát tùng địa

dũng xuçt, các Ngài rçt tåm đíc. Và đồng loät lục vän

hìng sa Bồ tát vång lời Phêt däy truy÷n bá kinh Pháp Hoa

sau Phêt diût độ, đúng theo tinh thæn của Phêt Oai Âm

Vương và Vån Tự Täi.

Tçt câ nhà chú sớ đ÷u nhên thçy điùm này lä vü có

nhi÷u kinh mà Phêt không cæn phú chúc như kinh Tiùu

Thừa, hoðc kinh Bát Nhã được Phêt phú chúc cho Ngài A

Nan. Trong khi kinh Pháp Hoa, Phêt phú chúc đøn hai læn.

Phèm Như Lai thæn lực phú chúc v÷ mðt siöu hünh.

Sinh hoät và đối tượng của Phêt phú chúc là Bồ tát tùng

địa dũng xuçt. Ngài Trý Giâ gọi là thæn lực phú chúc. Phèm

28 Chúc Lụy thuộc v÷ phæn phú chúc ở mðt hữu hünh cho

chúng đương cơ và hành giâ Pháp Hoa đời sau. Trý Giâ

xøp vào loäi ma đânh phú chúc.

Đù mở đæu phèm Như Lai thæn lực, Bồ tát tùng địa

dũng xuçt phát nguyûn thọ trü, đọc tụng, biön chòp, giâng

nói kinh Pháp Hoa ở Ta bà. V÷ vçn đ÷ đức Phêt có chçp

380

nhên sự hoìng truy÷n kinh Pháp Hoa của chúng hội hay

không, chúng ta nhớ läi ở phèm Trü. Trong đó, các vị Thanh

vën được thọ ký thành Phêt và các Bồ tát do Dược Vương

dén đøn đ÷u xin Phêt cho họ truy÷n bá kinh Pháp Hoa ở

Ta bà, nhưng Ngài không chçp nhên. Phêt trâ lời trong

phèm Tùng địa dũng xuçt rìng ở Ta bà có các Bồ tát cựu

trụ thị tùng Pháp thån Phêt. Các vị này đông hơn số cát

sáu sông Hìng, sau khi Như Lai diût độ, lãnh trách nhiûm

hoìng truy÷n kinh Pháp Hoa.

Täi sao Phêt không giao trách nhiûm hoìng truy÷n

kinh Pháp Hoa ở Ta bà cho Bồ tát mười phương, Ngài läi

phú chúc cho Bồ Tát cựu trụ hay Bồ tát tùng địa dũng

xuçt ? Giữa Bồ tát mười phương và Bồ tát cựu trụ khác

nhau như thø nào ?

Bồ tát mười phương như Trý Tých Bồ tát tých lũy công

đức, tých lũy học vçn cũng chưa được Phêt giao trách

nhiûm giữ gün kinh Pháp Hoa. Vü vçn đ÷ quan trọng là

muốn thành tựu được viûc, cæn nhün thçy sự thêt của sự

vêt ở Ta bà. Đi÷u này đòi hỏi hành giâ Pháp Hoa phâi

sống, phâi trưởng thành ở nơi đó.

Đức Phêt giao kinh Pháp Hoa cho Bồ tát tùng địa

dũng xuçt là Bồ tát xuçt thån từ Ta bà, sống ở Ta bà mới

hiùu rõ tåm tünh chúng sanh Ta bà và giáo hóa họ phát

huy được. Nøu không hiùu họ và đứng ở lêp trường riöng

mà däy, chíc chín không køt quâ. Bồ tát mười phương

đøn Ta bà chþ làm công viûc trợ hóa.

Ngoài ra, các Bồ tát cựu trụ có người mang theo 6

vän hìng hà sa quyøn thuộc, có người đem 5 vän, 4 vän,

3 vän quyøn thuộc hoðc có Bồ tát đi một münh. Đối với

người thých viún ly sô gðp Bồ tát đi một münh. Người thých

có nhi÷u quyøn thuộc sô thých hợp với Bồ tát Thượng Hänh.

381

Ngài däy họ tổ chức đi÷u hành, giáo dưỡng toàn mỹ sáu

vän hìng hà sa quyøn thuộc.

Các Bồ tát cựu trụ tiöu biùu cho mọi tæng lớp xã hội,

thù hiûn được giáo pháp của Đức Phêt Thých Ca mới có

khâ nëng giáo hóa ở Ta bà, vü Ta bà có nhi÷u ác ma. Các

Ngài nhờ quan sát ác ma này mà phát sanh thêt trý, diún

dịch chån lý không cùng tên. Trong khi các Bồ tát ở thø giới

khác không có đối tượng, không có đi÷u kiûn đù tríc

nghiûm kinh Pháp Hoa như Bồ tát cựu trụ.

Ngài Trý Giâ chú giâi điùm này cho rìng Phêt phú

chúc giáo pháp cho Bồ tát cựu trụ Ta Bà, không phú chúc

cho Bồ tát phương khác. Vü Phêt thçy rõ tåm các Bồ tát

mười phương ở xa thương Phêt muốn đøn Ta bà hoìng

truy÷n Pháp Hoa. Tuy nhiön, chäm phâi những chúng sanh

hung dữ, kỳ khôi, ngang bướng của Ta bà, các vị này sô

hoâng sợ, chán nân bỏ cuộc. Nói cách khác, chþ có Bồ

tát cựu trụ có khâ nëng chịu đựng những bức ngðt của Ta

bà, biøt rõ cën tánh hành nghiûp của chúng sanh Ta bà

và đáp ứng dú dàng những yöu cæu của chúng.

Ngoài ra, tư cách đðc thù của Bồ tát tùng địa dũng

xuçt đù được Phêt phú chúc viûc hoìng truy÷n kinh Pháp

Hoa, chýnh vü các Ngài là những Bồ tát đã vượt ngoài ngũ

uèn thån. Các Ngài không còn bị ngũ uèn chi phối, mới

lãnh hội được pháp chån thêt của Phêt truy÷n trao và đủ

khâ nëng giữ gün pháp çy đù làm lợi läc cho chúng hữu tình

ở đời sau. Đối với những Bồ tát chưa vượt qua được sự chi

phối của thån ngũ uèn, tçt nhiön không thù nào tiøp nhên

pháp chån thêt. Họ chþ có thù tiøp cên và sống với pháp

phương tiûn mà thôi.

Dưới nhãn quan của hành giâ Pháp Hoa ngày nay,

chúng ta còn sống và tu hành trong bù Phêt pháp, tëng

382

tiøn đäo hänh, là nhờ sự mêt tá của các Bồ tát tùng địa

dũng xuçt. Mðc dù chúng ta không thçy các Ngài, nhưng

vén câm nhên được nøu không có sự hộ niûm của Bồ tát

tùng địa dũng xuçt, chúng ta không thù nào tiøn tu được.

Sau khi các Bồ tát cựu trụ phát nguyûn, Đức Phêt

lðng thinh, mðc nhiön bìng lòng cho các vị này hoìng

truy÷n kinh Pháp Hoa. Đức Phêt li÷n hiùn bày thæn lực. Phô

diún thæn lực là phương cách mà Phêt dùng đù däy kinh

Pháp Hoa, một pháp chån thêt nìm trong sanh diût khó

hiùu khó vào, vượt ngoài suy tư thø gian, nön Đức Phêt

phâi trâi qua suốt 49 nëm giáo hóa.

Đối với chúng đương cơ và các Bồ tát phương khác

đøn dự hội Pháp Hoa, thæn lực của Phêt thêt bçt tư nghü.

Chúng sanh đời sau thiøu cën lành, không có ni÷m tin,

cho đó là biùu tượng, không phâi là sự thêt, hoðc chþ là

chuyûn giâ tưởng. Riöng chúng ta khi chưa hiùu được

thæn lực Như Lai, phâi xem đó như một trong mười tám

pháp bçt cộng của Phêt là pháp chån thêt nìm ngoài

ngôn ngữ thø gian và chþ dành riöng cho Bồ tát tùng địa

dũng xuçt nghe, giữ gün, truy÷n bá. Tùy thån phên, trünh độ

tu chứng của người dự pháp hội thçy thæn lực này mang

ý nghÿa khác nhau.

Tướng bçt khâ tư nghü thứ nhçt là tướng lưỡi rộng dài,

le thîng đøn cùng tột Trời Síc cứu cánh hay Trời Phäm

Thø. Theo tôi, tướng này tiöu biùu cho khèu chuyùn pháp

luån của Phêt. Ngài thuyøt pháp, åm thanh đi khíp mười

phương đøn Trời Phäm Thø. Hay nói cách khác, tçt câ loäi

hünh đ÷u trực nhên được ngôn ngữ của Phêt theo nghiûp

riöng của họ. Chúng ta đã thçy diún tâ pháp hội Phêt

thuyøt kinh Pháp Hoa trong phèm Tựa gồm đủ Trời, người,

bát bộ chúng, tứ Thánh lục đäo trong chýn cõi, những

383

người đang trụ Thi÷n định hoðc đang sống với ngũ uèn

thån đ÷u tiøp nhên được ngôn ngữ Phêt.

Tướng lưỡi rộng dài đøn Trời Phäm Thø, có lô là một

cách diún tâ của người kiøt têp kinh điùn, nhìm nói lön

sức thuyøt phục của Phêt thêt vô cùng khi Ngài sử dụng

khèu chuyùn pháp luån.

Tướng thứ hai là lỗ chån lông của Phêt đ÷u phóng ra

ánh sáng chiøu khíp mười phương. Thån phóng ánh sáng

tiöu biùu cho thån phäm hänh trong säch đäo đức của

Đức Phêt. Ngài được mọi loài kýnh ngưỡng, nghe theo, vü

từ thån Ngài tỏa rực ánh sáng đäo đức thuæn thiûn. Đåy

là phæn thån chuyùn pháp luån của Phêt, Ngài thuyøt

pháp giáo hóa chúng sanh một cách nhõ nhàng bìng

chýnh cuộc sống đäo hänh trọn lành của Ngài vêy. Hünh

ânh thån Phêt tỏa ánh sáng cũng là một cách thức diún

tâ câm nghÿ của người kiøt têp kinh điùn.

Tướng thứ ba diún ra bìng hünh ânh tçt câ Phêt mười

phương tụ hội v÷ cùng làm một viûc như Phêt, cũng le lưỡi,

lỗ chån lông cũng phóng ra ánh sáng. Những nhà chú

giâi kinh Pháp Hoa đ÷u đồng kiøn giâi tçt câ chư Phêt

cùng làm một viûc và ánh sáng xuyön qua mười phương

thø giới tiöu biùu cho thæn lực của Phêt, sức mänh của

Phêt, sức chiøt phục của Phêt thường được vý như mðt trời

phá trừ híc ám.

Ngoài ra, hiûn tướng này mang ý nghÿa tiöu biùu cho

Phêt đäo đồng. Tuy có nhi÷u Đức Phêt khác nhau, nhưng

các Ngài đ÷u giống nhau, có 32 tướng tốt và thæn lực như

nhau. Chþ khi hành Bồ tát đäo hiûn ra sai khác.

Tướng bçt khâ tư nghü kø tiøp là các Đức Phêt đồng

làm một viûc tìng híng và khây móng tay. Khi Phêt phô

diún thæn lực, thø giới cho đøn Trời Phäm Thiön đ÷u nổ

384

tung, biøn động sáu cách, trong trëm ngàn nëm thu läi

thành chớp mít. Thø giới nổ tung nhưng những người dự

hội không biøt, tçt câ chþ còn giữ läi hiûn hữu dưới däng

tåm thức, không có gü trở ngäi được gọi là Kim Cang thân.

Tiøp theo, trong mười phương thø giới đ÷u thçy Phêt và

phån thån Phêt cùng tháp Đa Bâo và vô số Bồ tát v÷ dự

hội Pháp Hoa.

Thæn lực thứ chýn là chư Thiön dùng vêt báu râi vào

cõi Ta bà, cúng dường Phêt Thých Ca. Do thæn lực của

Phêt, những món báu này biøn thành phan lọng che các

Đức Phêt.

Bçt khâ tư nghü thứ mười là chư Phêt mười phương

thông làm một cõi, chư Phêt liön hû nhau không chướng

ngäi. Tuy thông làm một cõi nhưng mỗi Đức Phêt vén có

Phêt độ riöng. Đåy là cânh giới mæu nhiûm của kinh Pháp

Hoa, là pháp chån thêt của kinh Pháp Hoa.

Cânh giới của chúng ta và cânh giới Phêt thực ra

không khác nhau. Thø giới đau khổ buồn phi÷n này do

nghiûp ác của chúng sanh täo nön. Với phước đức và trý

tuû trang nghiöm, chư Phêt xåy dựng thø giới an vui tốt

đõp. Đi÷u này dú hiùu vü cũng đồng một chçt, một

nguyön tố nhưng tùy tåm lượng và khâ nëng từng người

mà täo nön vêt khác nhau. Khổ vui đ÷u tùy thuộc vào

hành giâ. Nøu là Bồ tát, là Phêt, hành giâ sô có cânh giới

của Bồ tát, của Phêt. Trái läi hành giâ là chúng sanh, cânh

giới chúng sanh sô hiûn tương ưng.

Tóm läi, Đức Phêt phô diún thæn lực thù hiûn đæy đủ ý

nghÿa tam chuyùn pháp luån của Ngài : thån chuyùn,

khèu chuyùn và ý chuyùn, được người kiøt têp kinh điùn

diún tâ bìng hünh ânh Phêt phóng ánh sáng, thñ lưỡi,

khây móng tay v.v„

385

Theo Ngài Nhêt Liön, nøu hiùu thæn lực của Phêt một

cách đơn giân như kinh diún tâ, chúng ta không thù nào

thåm nhêp vào cânh giới Pháp Hoa. Với kiøn giâi của

Ngài, lúc đó Phêt không sử dụng nhån gian ngôn ngữ.

Ngài sử dụng Phêt ngữ đù lưu läi pháp chån thêt. Tuy

pháp đó chúng ta không thçy, không nghe, không biøt,

nhưng các vị Bồ tát tùng địa dũng xuçt lãnh trách nhiûm

duy trü, giữ gün, pháp åm của Ngài mới tồn täi mãi đøn ngày

nay hơn 25 thø kỷ.

Thêt vêy, pháp åm của Ngài đã vượt ra khỏi ranh giới

hän hõp của đçt Ấn Độ. Pháp åm đã được truy÷n thông

đi khíp nëm chåu, hiûn hữu trong các quốc gia dưới

những hünh thái sinh hoät khác nhau. Nó bàng bäc phổ

biøn trong không gian vô cùng. Chúng ta thçy ở một giai

đoän nào đó, xuçt hiûn những con người tiøp thu được

pháp chån thêt. Nøu pháp åm không ti÷m èn sïn trong

vũ trụ, thü khó mà tồn täi dài låu như vêy. Đó chýnh là ý

nghÿa Đức Phêt làm cho Phêt pháp cửu trụ dưới däng

thức giao cho Bồ tát tùng địa dũng xuçt siöu hünh giữ gün.

Theo tôi, trön thực tø một con người không thù đi÷u

động duy trü một công viûc theo ý münh låu dài được.

Chúng ta thçy có ba häng người mà tæm vóc hoät động

ânh hưởng khác nhau. Häng người thứ nhçt tuy còn sống

nhưng høt phước, không được ai đù ý đøn, họ không

khác gü người đã chøt. Häng người thứ hai, viûc làm của

họ chþ có giá trị khi còn sống. Lúc họ qua đời mọi viûc trôi

theo quá khứ, chîng ai nhớ đøn. Và häng người thứ ba,

tuy chøt nhưng vén như còn sống, vén còn mọi người

nhíc nhở noi theo, tiøp tục làm công viûc của họ. Coi

như họ còn hiûn hữu, tồn täi ở däng Pháp thån.

386

Trön thø gian này, duy nhçt chþ có Đức Phêt sống låu

hơn câ. Thọ mäng của Ngài kòo dài hơn 2.000 nëm. Từng

thø hû tự động nối tiøp phát triùn giáo pháp của Phêt,

nhờ sức mänh gọi là Như Lai thæn lực, một sức mänh có

thực của người đíc đäo mà người đời không thù thçy,

không thù hiùu.

Tuy nhiön, Như Lai thæn lực không mang ý nghÿa nào

khác hơn là sức mänh tinh thæn. Đức Phêt khi còn là Thái

tử Sÿ Đät Ta, lịch sử ghi Ngài có sức mänh đøn độ khiöng

một cung đồng nðng đøn 36 người mới khiöng nổi. Nhưng

sức mänh tinh thæn của Ngài quan trọng hơn. Khi Ngài

thành Phêt, đät đøn trý tuû cao tột hay phát huy sức mänh

tinh thæn ở tuyût đþnh, kinh gọi là Như Lai thæn lực.

Như Lai lực có sïn trong con người chúng ta, vü Như

Lai tánh tồn täi trong tçt câ pháp. Nhưng chúng ta không

sử dụng được, không khai thác được Như Lai lực của münh,

nön chþ sống trong vòng lèn quèn hän hõp của nhån lực

bünh thường. Khi chúng ta phát triùn sức mänh tinh thæn

của münh ở khýa cänh triøt học hay khoa học, chúng ta trở

thành triøt gia, khoa học gia.

Cũng vêy, chúng ta bước vào con đường tu hành với

phương chåm duy tuû thị nghiûp, cố nång đời sống tinh

thæn theo lời däy của Phêt. Tinh luyûn tinh thæn trong hiùu

biøt đðc thù của Phêt, đù đi÷u động mọi sự vêt theo mô

hünh “đi÷u mà không đi÷u”, không qua lời nói, cử chþ,

hành động. Mỗi ngày sức mänh tinh thæn phát huy rộng

lớn thöm, đøn một lúc nào đó đíc đäo, chúng ta sử dụng

trọn võn Như Lai lực của chýnh münh đồng với Đức Phêt

vêy.

Bồ tát tùng địa dũng xuçt từ cùng tột trong lòng đçt,

nhên lãnh giữ gün pháp chån thêt, tiöu biùu cho hành giâ

387

Pháp Hoa trở v÷ nội tåm quán chiøu såu tên đáy lòng đù

thçy được chån thêt pháp. Tùy mức độ thåm nhêp vào

cânh giới thi÷n định đøn đåu, täo thành lực chi phối đøn

đó.

Qua sự phô diún thæn lực, Đức Phêt chþ däy cho con

người ở Ta bà cái thçy toàn diûn hay thæn lực siöu viût của

Ngài đ÷u phát xuçt từ thi÷n định. Chúng hội thçy diún

biøn của toàn bộ pháp giới, không thù hiùu được, nön

viûc nào cũng thành bçt tư nghü.

Lực của Như Lai đi thîng vào thù của sự vêt, làm

xoáy mòn phi÷n não chúng sanh dú dàng. Ở däng thù thü

tåm, Phêt và chúng sanh, ba thứ này không sai biût. Thêt

vêy, khi Như Lai lực chþ tác động vào thù của sự vêt, bçy

giờ lực Như Lai nìm trong chýnh ta. Hay nói cách khác,

hành giâ têp trung cao độ, thọ trü, đọc tụng, giâng nói,

biön chòp, đúng như pháp tu hành, dù ở Tëng phường

hoðc ở điûn đường hay núi hang đồng trống, hành giâ

chýnh là toàn thån Như Lai.

Trön bước đường hành Bồ tát đäo, dù khoác vào chiøc

áo xuçt gia hay cư sÿ, từng bước thåm nhêp pháp chån

thêt diún nói trong kinh Pháp Hoa, vượt ngoài lý luên ngữ

ngôn bünh thường. Chúng ta mới sống được trong Như Lai

thæn lực, nhên được trý lực của Phêt gia bị đøn. Nương

theo sự mêt tá của Phêt, chúng ta phát huy trý tuû và đäo

đức theo mô hünh Phêt däy từ phèm thứ nhçt đøn phèm

20. Được như vêy, chúng ta mới thực sự là hành giâ Pháp

Hoa kiùu méu, có khâ nëng duy trü, giữ gün kinh Pháp Hoa

hay täng bý yøu của Như Lai mà Đức Thø Tôn đã ån cæn

phú chúc cho chúng ta trong phèm Đà la ni thứ 22.

388

Phẩm 23

DƯỢC VƯƠNG BỒ TÁT BỔN SỰ

I. LƯỢC VĂN KINH

Bçy giờ Bồ tát Tú Vương Hoa thþnh Phêt nói cho đäi

chúng biøt v÷ công hänh của Bồ tát Dược Vương ở Ta bà.

Đức Phêt đáp : “Trong quá khứ låu xa v÷ trước, có Phêt

Nhêt Nguyût Tịnh Minh Đức. Ngài có 80 ức đäi Bồ tát, 70

hìng hà sa đäi Thanh vën. Ngài thọ 42 ngàn kiøp. Trong

nước của Ngài không có ba đường ác và các khổ nän,

đçt bìng lưu ly thanh tịnh trang nghiöm. Đức Phêt Nhêt

Nguyût Tịnh Minh Đức nói kinh Pháp Hoa cho Bồ tát Nhçt

Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn và các Bồ tát nghe.

“Bồ tát Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn thường tinh

tçn kinh hành, một lòng cæu thành Phêt, mãn 12.000 nëm

được Hiûn nhçt thiøt síc thån. Bồ tát này tự nghÿ nhờ nghe

kinh Pháp Hoa mà được chánh định này, Ngài li÷n nhêp

định trong hư không, rưới hương hoa trời đù cúng dường

Phêt và kinh Pháp Hoa. Cúng dường xong, Ngài xuçt định

và tự thçy dùng thæn lực cúng dường chưa bìng lçy thån

cúng dường. Ngài li÷n uống các dæu thơm mãn 1.200

nëm và quçn thån bìng áo báu cõi Trời và rưới dæu thơm

lön, rồi dùng sức nguyûn thæn thông tự đốt thån.

“Ánh sáng tỏa soi 80 ức hìng hà sa thø giới và chư

Phêt đồng ngợi khen “Lành thay, như vêy mới là pháp

cúng dường„”. Lửa cháy đøn 1.200 nëm và sau khi mäng

chung Bồ tát Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn sanh läi trong

nước của Phêt Nhêt Nguyût Tịnh Minh Đức. Ở trong cung

vua Tịnh Đức, Ngài bỗng nhiön hóa sanh và thưa với vua

cha rìng nhờ cúng dường Phêt Nhêt Nguyût Tịnh Minh

Đức mà Ngài được Giâi nhçt thiøt chúng sanh ngữ ngôn

389

Đà la ni và vô số kû của kinh Pháp Hoa. Nay biøt Phêt

Nhêt Nguyût Tịnh Minh Đức vén còn, Ngài läi xin tiøp tục

cúng dường. Nói xong, Ngài bay lön hư không đøn trước

Phêt Tịnh Minh Đức dùng kû tán thán Phêt rồi bäch : “Thø

Tôn vén còn ở đời ư ?”. Đức Phêt trâ lời : “Ông nön síp đðt

giường tòa, ta sô nhêp Niøt bàn trong đöm nay. Ta nay

giao phó Phêt pháp, các Bồ tát và đäi đû tử cho ông. Ta

cũng giao cho ông 3.000 đäi thiön thø giới và tçt câ xá lợi

của ta”.

“Vào cuối đöm, Phêt Nhêt Nguyût Tịnh Minh Đức nhêp

Niøt bàn. Sau khi hỏa thiöu, Ngài đù xá lợi Phêt vào bünh

báu và an trý ở 84.000 tháp cao ba thø giới. Bçy giờ Ngài

tự nghÿ xåy tháp cúng dường xá lợi cũng chưa đủ. Ngài

li÷n ở trước 84.000 tháp, đốt hai cánh tay trong suốt 72.000

nëm, khiøn vô số người cæu Thanh vën và vô số người

phát tåm cæu Vô thượng giác trụ trong Hiûn nhçt thiøt síc

thån tam muội.

“Đäi chúng thçy Bồ tát đốt tay đ÷u buồn thương.

Ngài ở trong đäi chúng lêp lời th÷ rìng : “Ta bỏ hai tay, ít

sô được thån Phêt. Nøu đúng như vêy, xin cho hai tay tự

nhiön có trở läi”. Vừa thû nguyûn xong, hai tay hoàn läi

như cũ. Đức Phêt Thých Ca bâo Tú Vương Hoa Bồ Tát rìng

Bồ tát Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn thuở xưa, nay chýnh

là Bồ tát Dược Vương”.

Này Tú Vương Hoa, ai muốn phát tåm được Vô

thượng bồ đ÷ mà đốt một ngón tay cúng dường tháp Phêt,

còn hơn người dång cúng câ trån bâo của 3.000 đäi thiön

thø giới. Người nào dùng bây báu trong 3.000 đäi thiön thø

giới cúng dường Phêt, Bồ tát, Duyön Giác, La hán, cũng

không có công đức bìng người thọ trü kinh Pháp Hoa dù

là một bài kû.

390

Trong các kinh Như Lai nói, kinh Pháp Hoa cao hơn

høt. Kinh này có thù làm cho chúng sanh xa lüa tçt câ mọi

têt bûnh thống khổ, có thù cởi mở sự trói buộc của sanh

tử. Ai nghe phèm này được vô lượng công đức. Sau khi

Phêt diût độ, người nào tu hành đúng theo kinh này, khi

mäng chung được vãng sanh v÷ thø giới Cực Läc của

Phêt Di Đà.

Bçy giờ, các Đức Phêt đồng khen ngợi “Hay thay, Tú

Vương Hoa, ông có thù ở trong pháp hội của Đức Phêt

Thých Ca thọ trü đọc tụng kinh Pháp Hoa và nói cho người

khác nghe, công đức thêt vô lượng. Trëm ngàn Đức Phêt

sô giữ gün ông„”

Phêt bâo : “Tú Vương Hoa, ông phâi truy÷n bá kinh

này ở Diöm phù đ÷ và dùng thæn thông mà giữ gün. Thçy

ai thọ trü ông nön râi hương bột trön người çy và nghÿ rìng

người này chîng bao låu sô ngồi đäo tràng, phá ma

quån và độ thoát tçt câ chúng sanh”.

Lúc Phêt nói phèm Dược Vương Bồ tát bổn sự có

84.000 Bồ tát được Giâi nhçt thiøt chúng sanh ngữ ngôn

Đà la ni.

II. GIÂI THÍCH

Sau khi Phêt truy÷n trao pháp ngữ cho các Bồ tát

tùng địa dũng xuçt, đối với hành giâ còn bị thån ngũ uèn

ngën che, phæn phú chúc này vén nìm ngoài tæm hiùu

biøt suy tư của họ. Đức Phêt thương xót họ, giâng thöm

viûc làm của các Bồ tát trong sáu phèm kø tiøp là Dược

Vương Bồ tát, Diûu Âm Bồ tát, Quan Âm Bồ tát, Diûu Trang

Nghiöm Bồ tát, Phổ Hi÷n Bồ tát và sự hộ trü bý mêt của các

Bồ tát cho chúng ta ở phèm Đà la ni.

391

Mở đæu phèm, Phêt giới thiûu với Tú Vương Hoa Bồ

tát hünh ânh hành giâ Pháp Hoa kiùu méu là Ngài Dược

Vương Bồ tát. Trong quá trünh hành Bồ tát đäo đù dén đøn

køt quâ Dược Vương trở thành đäi lương y cứu lành được

tçt câ thån bûnh và tåm bûnh của chúng sanh, Ngài đã

phát tåm Bồ đ÷, làm viûc khó làm từ thời Đức Phêt Nhêt

Nguyût Tịnh Minh Đức với danh xưng Nhçt Thiøt Chúng

Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát.

Phæn nhi÷u các Bồ Tát do đức mà thành danh, không

dùng tön cha mõ đðt. Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn

nghÿa là mọi loài chúng sanh đ÷u ưa thçy. Ngược läi với

Thường Bçt Khinh Bồ tát xuçt hiûn bìng thån nghiûp báo

tu hành, nön là đối tượng của phþ báng tội lỗi. Tu hành høt

nghiûp. mới được mọi người tôn kýnh.

Với danh xưng Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn biùu

hiûn Ngài đã ở tư thø ti÷n tam muội, síp đät quâ vị Như

Lai, mới là đối tượng đáng kýnh của các loài chúng sanh.

Dưới sự hướng dén sáng suốt, thçy biøt hoàn toàn chýnh

xác của Phêt Nhêt Nguyût Tịnh Minh Đức và sự trợ duyön

của 80 ức đäi Bồ tát pháp lữ, Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ

Kiøn Bồ tát đã nỗ lực phát triùn sự tu học, tinh tçn kinh

hành không ngừng nghþ.

Kinh hành không có nghÿa læn đi vòng vòng hay đi

cho tiöu cơm. Tåm nguyûn của người cúng đã ký thác

cho hành giâ trong bát cơm và hành giâ đáp ứng được

mong cæu này mới tiöu cơm. Vü vêy, trong từng bước

chån đi, hành giâ suy nghÿ, hünh dung xem người mang

cơm đøn cúng với däng nào. Khâ nëng hiùu biøt và tu

hành của chúng ta làm được lợi ých gü cho họ.

Vçn đ÷ quan trọng của kinh hành ở điùm suy nghÿ,

không phâi ở hành động đi. Nøu suy nghÿ biøt người yöu

392

cæu ta đưa họ v÷ Tịnh độ, thü Tịnh độ ở đåu và hành giâ

dùng phương tiûn gü đù đưa họ v÷ Tịnh độ. Giâi quyøt tçt

câ vçn đ÷ này, chíc chín là viûc không đơn giân.

Với pháp kinh hành quán tưởng như vêy, từng viûc

diún biøn trong tåm Bồ tát Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn.

Cuối cùng Ngài đät được Hiûn nhçt thiøt síc thån tam muội.

Hiûn Nhçt thiøt síc thån tam muội là chánh định tụ, một

träng thái tåm hồn hoàn toàn yön tịnh. Nhờ đó, mới đøn

với Phêt Nhêt Nguyût Tịnh Minh Đức được.

Nhêt Nguyût Tịnh Minh Đức biùu hiûn cho bân tåm

thanh tịnh, nön hành giâ không thù tüm bön ngoài. Trái läi

khởi đæu từ tư duy, tu hành của chúng ta mỗi ngày nhün

người nhün vêt, phán đoán đúng dæn. Và từng bước gia

công tu hành, lðn såu vào thø giới thi÷n định đù hiùu biøt,

đi÷u động viûc.

Dược Vương Bồ tát đã từng ở trong thø giới thuæn tịnh

của Phêt Nhêt Nguyût Tịnh Minh Đức, biøt tçt câ và làm

được tçt câ. Đó là cåu trâ lời của Phêt cho Tú Vương Hoa

Bồ tát biøt täi sao Dược Vương hiûn hữu ở Ta bà. Viûc này

tçt yøu đối với người đíc đäo vü khi an trụ trong thù của sự

vêt và từ thù này đi ra thø giới hiûn tượng, sô có khâ nëng

bung ra khíp pháp giới không sót.

Hiûn nhçt thiøt síc thån tam muội, nghÿa là giâi quyøt

được mọi viûc trong thi÷n định. Tuy ngồi yön lðng, nhưng

viûc thø gian đ÷u thông suốt, tác dụng cho muôn loài

thêt lớn lao, hiûn được tçt câ loäi hünh tương ưng với tçt

câ đối tượng của Ngài. Chúng sanh dưới däng nào cũng

thçy Ngài là pháp lữ đáng cung kýnh. Nói cách khác, Ngài

tùy duyön èn hiûn, tiöu biùu cho Bồ tát từ quâ môn trở läi

hiûn tượng giới. Với lực tác động quá kỳ diûu này, Ngài

được tðng cho danh hiûu Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn.

393

Muốn đät đøn địa vị Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn

Bồ tát, hành giâ phâi trâi qua quá trünh tu hành. Từ thån

phên một người bünh thường không được ai chçp nhên,

ta luôn đối nghịch với muôn loài, tiøn lön ta chþ thuên một

loài và vừa lòng một người. Hành giâ mới bước vào hänh

Tiùu thừa, sống trong tæng lớp nào, lçy môi trường đó làm

pháp lữ tu hành. Các thành phæn khác xem như chống

trái ta.

Từ địa vị được một thành phæn trong xã hội quý trọng,

hành giâ nhün lön thçy Phêt là người được tçt câ tæng lớp

xã hội thương møn. Thêm chý thành phæn đối kháng với

Phêt cũng thçy Ngài là người đáng tôn kýnh. Các Bồ tát

an trú trong pháp Phêt låu ngày, chịu ânh hưởng Phêt,

phát hiûn được lực tác động ti÷m èn bön trong Ngài, mới

câm nhên được ý nghÿa của chữ “KHÔNG”. “KHÔNG”

nghÿa là Phêt không vướng bên giai cçp nào. Ở vị trý Pháp

Hoa hay tu trön Phêt thừa, phát triùn từ chơn KHÔNG mà

hiûn DIỆU HỮU, trong lòng Phêt không vướng bên gü træn

gian, nhưng Ngài vừa lòng tçt câ người.

Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát tu hành dưới

däng này, đät được Nhçt thiøt síc thån tam muội. Chúng

sanh nghÿ gü, Ngài hiûn hünh tương ưng theo ý muốn họ.

Chúng sanh đøn với Bồ tát Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn

đ÷u trở thành đối tượng của Ngài. Ngài quán sát chúng

sanh và vào định đù chứng nghiûm, đät được Giâi nhçt

thiøt ngữ ngôn Đà la ni; nghÿa là Ngài biøt rõ tåm niûm

chúng sanh, đáp ứng đæy đủ yöu cæu của chúng sanh.

Bồ tát Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn đã trâi qua quá

trình tu hành sử dụng được Như Lai huû, không phâi là hiùu

biøt theo kinh nghiûm, cũng không phâi là trý do học có

được. Đó là niûm tåm từ chơn như khởi lön, làm theo trùng

394

trùng duyön khởi, nön thành tựu được trùng trùng công

đức.

Nghÿ đøn công ơn giáo dưỡng của Phêt quá lớn

cùng với công đức kinh Pháp Hoa hay trý tuû Như Lai chþ

đäo, Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn cúng dường Phêt và

cúng dường kinh Pháp Hoa bìng cách vên dụng thæn lực

của Ngài. Đó là nëng lực do tu chứng täo thành một thø

giới thæn biøn. Ngài bay lön hư không, râi các danh hoa và

các loäi hương cúng Phêt. V÷ điùm này tôi không nghÿ có

Bồ tát Dược Vương mang thån người thực bay lön trời và râi

hoa xuống cúng dường. Đối với tôi, Dược Vương dùng thæn

lực nghÿa là dùng một sức mänh siöu tự nhiön, nhưng có

thực, nìm ngoài khâ nëng của người bünh thường.

Thæn lực không có nghÿa gü khác hơn là trý khôn con

người phát triùn đøn cao độ, täo thành sức mänh siöu tự

nhiön, mänh gçp trëm triûu læn sức mänh sử dụng bìng

tay chån. Ngày nay, chúng ta có thù täm hiùu sức mänh

siöu tự nhiön này, vý như sức mänh của nguyön tử lực do trý

khôn con người phát minh. Theo kiøn giâi của ông Kubota,

Ngài Dược Vương dùng hương hoa cúng dường Phêt

Nhêt Nguyût Tịnh Minh Đức, mang ý nghÿa là hänh cúng

dường hay những viûc làm thù hiûn lợi läc vén không rời

bân vị giâi thoát, khiøn mọi người kýnh trọng Phêt.

Theo Phêt däy, chþ có nëm thứ hương là giới hương,

định hương, huû hương, giâi thoát hương, giâi thoát tri

kiøn hương mới có khâ nëng bay ngược gió. Bồ tát không

dùng hương nào khác ngoài nëm phæn hương này đù

dång cúng Phêt.

Khởi đæu tô điùm thån tåm bìng giới hương, hành

giâ sống một cuộc đời phäm hänh thanh tịnh, không vi

phäm luêt pháp, không làm phi÷n lòng người. Ba nghiûp

395

thån khèu ý thuæn tịnh, v÷ thån thü đi, đứng, nìm, ngồi,

hünh tướng đÿnh đäc, lời nói thü luôn phù hợp kinh điùn vü

Hi÷n Thánh không nói nëng thô tục hung ác như A tu la.

Trong kinh thường diún tâ Phêt dùng tiøng Phäm åm thåm

diûu khiøn người đ÷u ưa nghe. Nghe ở đåy nghÿa là nghe

bìng tåm. Phêt thốt ra lời nào cũng thù hiûn chån lý, vü vêy

được người khát vọng chån lý líng nghe, tiøp nhên. Oai

nghi, ngôn ngữ và lòng từ của Phêt thçm nhuæn trâi khíp

thån tåm hành giâ và từ từ thù hiûn trong cuộc sống.

Hành giâ trở thành con người giới đức hoàn toàn và hiùu

biøt sáng suốt.

Ngoài viûc trang nghiöm thån tåm bìng nëm phæn

hương đù cúng dường Phêt, hành giâ dùng hoa cúng

dường. Hoa tiöu biùu cho tinh ba, những gü đõp nhçt trön

cuộc đời. Lçy hoa trang nghiöm, tức lçy hänh Bồ tát làm

mäng sống đù tiøp cên chån lý và thåm nhêp chån lý.

Dược Vương Bồ tát không ôm hoa hay hương bay lön

Trời cúng dường. Ngài nhêp định và hiûn thæn biøn cúng

dường, nghÿa làm cho cuộc đời nở hoa và tỏa hương. Tuy

ngồi yön, nhưng công đức tác động sáng đõp cuộc đời.

Khi biøt tçt câ và làm được tçt câ, kinh gọi là Giâi

nhçt thiøt ngữ ngôn Đà la ni, Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ

Kiøn vén chưa mãn nguyûn. Đi÷u này gợi cho chúng ta

suy nghÿ đäo Bồ tát không bao giờ høt. Càng làm tốt đäo

hänh càng cao. Càng làm đõp cuộc đời bao nhiöu, công

đức càng tëng trưởng lön bçy nhiöu. Bồ tát Dược Vương

nghÿ rìng dùng phèm vêt cúng dường không bìng dùng

thån cúng dường. Ngài uống tçt câ dæu thơm và lçy lụa

cõi Trời quçn thån đốt đøn 1.200 nëm, thån Bồ tát mới høt.

Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát trâi một thời

gian dài uống các danh hương, nghÿa là uống tçt câ

396

pháp môn tu của Phêt hay những lời däy quý giá của

Phêt huån tu vào lòng. Bồ tát Pháp thån tëng trưởng theo

pháp vị uống vào, phát huy đøn mức tiöu biùu cho những

gü hay đõp trọn võn và dùng thành quâ çy đù làm lợi ých

cuộc đời.

Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát cũng lçy lụa

đõp cõi Trời tự quçn thån, nghÿa là dùng thån chư Thiön

trang nghiöm cho münh. Tuy sống trön nhån gian, nhưng

Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát tiöu biùu cho méu

người cao thượng của chư Thiön. Như vêy với quá trünh

gän lọc thån tåm thü bön trong Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ

Kiøn Bồ tát xông ướp bìng danh hương của Phêt và Hi÷n

Thánh, bön ngoài thù hiûn bìng thån tướng đõp nhçt của

cõi Trời.

Huån têp đæy đủ thån tåm hoàn toàn trong säch

thánh thiûn rồi, Ngài dùng lửa tam muội đốt thån. Vçn đ÷

đốt thån cúng dường của Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn

Bồ tát được đðt ra, gợi cho hành giâ Pháp Hoa suy nghÿ

rìng Phêt có cæn chúng ta đốt thån như vêy hay không ?

Từ khi Phêt Niøt bàn đøn nay, có nhi÷u người đốt thån

cúng dường. Gæn đåy nhçt, chúng ta thçy Hòa thượng

Quâng Đức và một số Tëng Ni Phêt tử thiöu thån cúng

dường. Theo tôi, tåm nguyûn của người thiöu thån nhìm

mục đých gü và thù hiûn được chån lý hay không mới thực

sự quan trọng và có giá trị. Nøu thiöu thån suông như đốt

đñn, đốt một khối vêt chçt, chúng sanh không được lợi ých,

Phêt giáo không tëng uy týn, chíc chín viûc làm này trở

thành luống công vô ých; và tû hơn nữa, trở thành trò cười

cho thiön hä. Viûc sai læm này do thiøu trý tuû chþ đäo

hoàn toàn khác với thiöu thån của Ngài Quâng Đức đðt

trön tåm niûm vü pháp, vü chån lý.

397

Ngài Quâng Đức đã trâi qua 49 nëm trü kinh Pháp Hoa,

tương đương với 49 nëm Phêt thuyøt pháp và cùng với ý

nghÿa Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn uống tçt câ danh

hương. 49 nëm Ngài trü kinh Pháp Hoa, câ cuộc đời træm

münh trong giáo pháp Như Lai. Đøn pháp nän, Ngài mới

nguyûn đem thån làm đuốc đù ngọn đñn chån lý sáng tỏ.

Với quá trünh tu học thực sự, Ngài chuèn bị đæy đủ cho cái

chøt, nön chøt nhõ nhàng, thø ngồi rçt đõp, thái độ træm

tÿnh giâi thoát. Hünh ânh Ngài trong ánh lửa hồng là một

thiön thu tuyût tác. Vü thù hiûn chån lý nön Ngài trở thành

bçt diût, sống mãi với thời gian. Đọc đøn phèm Dược

Vương, ta nhớ đøn hünh ânh bçt tử của Ngài Quâng Đức.

Đức Phêt däy Tú Vương Hoa Bồ tát rìng täng kinh

Pháp Hoa rçt cæn thiøt cho chúng sanh trong Diöm phù

đ÷, có khâ nëng chữa høt bûnh têt của chúng sanh. Đức

Phêt đem phèm này phú chúc cho Tú Vương Hoa Bồ tát

phâi giữ gün, làm lợi läc cho cuộc đời, đừng cho mçt. Lời

nói của Phêt mới đọc qua, chúng ta nghe có vó không có

thực. Tuy nhiön lời Phêt däy đã được Bồ tát Quâng Đức

minh chứng, trở thành một hiûn thực hơn tçt câ sự thực

nào khác trön cuộc đời. Thêt vêy, viûc làm của Bồ tát

Quâng Đức nhìm đốt lön cho sáng thø giới vô minh tà

kiøn của chúng ta và quâ tünh nó đã sáng thêt. Khi cuộc

tranh đçu Phêt giáo đi đøn giai đoän gay go, bø tíc

không có lối thoát, với ngọn đuốc Ngài đốt lön, câ thø giới

chçn động. Mọi người câm thçy không cæn làm nữa,

nhưng vçn đ÷ nhõ bớt. Ngọn đuốc sáng rọi vào trái tim con

người. Những người yöu chuộng hòa bünh trön thø giới, yöu

chuộng chån lý mở mít và thø lực vô minh tự yøu.

Trái tim bçt diût mà Ngài lưu läi cho chúng ta, tháp

thờ Ngài, con đường mang tön Ngài, công hänh Ngài còn

ghi đêm trong sách vở nghiön cứu kinh Pháp Hoa trön thø

398

giới, cũng như tçm lòng tôn kýnh của mọi người đ÷u

hướng v÷ Ngài. Tçt câ vén hiûn hữu sống động như một

xác týn cho hành giâ Pháp Hoa kiùu méu trong đời ngũ

trược ác thø. Giáo sư Kubota nhên xòt Ngài chýnh là Dược

Vương Bồ tát trong thời đäi chúng ta vêy. Ngược läi,

những người đốt thån nhưng thiøu quá trünh uống dæu hay

thiøu quá trünh tu học, đốt vü tham sån phi÷n não nön

không có tác dụng.

Trở läi pháp cúng dường của Nhçt Thiøt Chúng Sanh

Hỷ Kiøn, chúng ta thçy Ngài dùng lửa tam muội đốt thån,

nghÿa là đốt thån từ trong chánh định, không dùng lửa

hồng træn bön ngoài. Lửa từ đäi định chþ cho ngọn lửa

phát xuçt ở thêt tánh hay bân thù. Giữa Phêt và chúng

sanh đồng một däng trön bân thù. Vü vêy ngọn lửa đốt từ

bân thù, thü ánh lửa sô chiøu khíp mười phương, chiøu qua

bân thù sự vêt. Chåm ngọn lửa ở bân thù, chư Phêt mười

phương đ÷u tán thán. Cúng dường ở träng thái này là

cúng dường toàn thån toàn linh, cúng dường ở bân tâm,

không phâi cúng dường trön hiûn tượng giới.

Thành tựu pháp cúng dường toàn thån toàn linh,

Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn đät được Giâi nhçt thiøt

chúng sanh ngữ ngôn Đà la ni. Đà la ni là tổng trü hay đäi

định nhen nhúm nơi lửa tåm ở bân thù. Từ bân thù thông

qua các hiûn tượng và các hiûn tượng đ÷u phát xuçt từ

bân thù. Bồ tát Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn và chúng

ta đồng một thù. Ngài từ bân thù đi ra hiûn tượng và đi

thîng vào tåm khâm của mọi người, nön tåm ta nghÿ gü thü

Ngài đ÷u biøt rõ, gọi là Giâi nhçt thiøt ngữ ngôn Đà la ni.

Thành tựu pháp cúng dường dén đøn giâi được pháp

ngữ, tuy không biùu lộ bìng lời nói mà là một sự thêt. Đức

Phêt Thých Ca giới thiûu cho chúng ta Nhçt Thiøt Chúng

399

Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát giâi được Nhçt thiøt chúng sanh ngữ

ngôn hay pháp ngữ. Nhưng trön thực tø, chúng ta thçy Đức

Phêt chýnh là người giâi được tçt câ ngôn ngữ không bìng

lời. Thêt vêy, khi Phêt trụ thø, chúng sanh có các ngôn ngữ

khác nhau. Nhưng chúng sanh nào đøn với Phêt, cũng câm

thçy Ngài hiùu münh và giâi mọi thíc míc ưu phi÷n cho

chính münh. Ngay câ rín mãng xà của Ưu Låu Tæn Loa Ca

Diøp và voi say của A Xà Thø, Phêt cũng đi÷u khiùn được

chúng. Vü Ngài hiùu được chúng và nói với chúng bìng

ngôn ngữ không phâi ngôn ngữ bình thường. Nøu không, thü

voi say hay rín mãng xà không thù phủ phục dưới chån

Ngài. Hünh ânh này gợi cho chúng ta hiùu được Nhçt Thiøt

Chúng Sanh Hỷ Kiøn giâi Nhçt thiøt chúng sanh ngữ ngôn Đà

la ni bìng cách sử dụng ngôn ngữ xuyön qua bân thù. Ở

däng bân thù, tçt câ sự vêt đ÷u đồng nhau.

Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát sau khi uống

dæu thơm hay hoàn tçt hänh Bồ tát, Ngài dùng lửa tam

muội đốt thån trâi 1.200 nëm. Con số 1.200 nëm chþ cho 12

xứ. Phêt däy rìng mọi viûc trön cuộc đời, mọi hiùu biøt

của chúng ta là do sáu cën hợp sáu træn thành 12 xứ. Vü

vêy, chúng ta tu hành ở thø gian này cũng phâi đðt cën

bân trön thực tø sáu cën và sáu træn. Cën træn tiøp xúc với

nhau sinh ra vọng thức là vô minh nghiûp chướng dén ta

vào sanh tử. Đức Phêt cũng nhån chỗ cën træn hợp nhau

mà quan sát tìm chân lý.

Ngài däy nøu chúng ta bỏ thực tø tüm chån lý, chþ là

không tưởng, không thù có, giống như người đi tüm lông

rùa, sừng thỏ. Trâi qua quá trünh tu hành, Phêt nhên thçy

cën træn vốn vô thường sanh diût. Nhưng Ngài biøt lợi

dụng vô thường này, bìng cách vên dụng trý nëng trong

thi÷n định quan sát cën træn hợp nhçt đøn độ thçy được

tên cùng b÷ trái của sự vêt, trön đøn Trời Hữu đânh, dưới

400

đøn địa ngục A tỳ. Đät đøn chánh định tụ này, tác động

của Phêt vào xã hội mới thực sự quan trọng. Vü vêy, Phêt

xác định người trü kinh Pháp Hoa đúng pháp, cách 500 do

tuæn không có tai họa đøn với họ.

Khi hành giâ bít đæu vào định, suy nghÿ lời Phêt däy,

từng bước khám phá ra thø giới chúng ta sống, không

phâi khám phá ra một cái gü khác. Phêt cũng từng khîng

định đi÷u Ngài däy chþ nhìm khám phá xem ta là gü và

thø giới ta là gü. Tùy mức độ phát triùn khâ nëng đøn đåu,

hành giâ thçy lời Phêt däy đúng đøn đó. Phát triùn khâ

nëng đù thçy sự vêt từ ngoài đøn bön trong. Hay nói cách

khác, nhêp tam muội và dùng tam muội đù thiöu thån,

nghÿa là mang toàn bộ giáo lý của Phêt thåm nhêp såu

vào tên ti÷m thức, đi đøn tánh của hành giâ.

Giáo lý cọ sát Phêt tánh hành giâ càng nhi÷u, hương

đäo hänh càng tỏa rộng. Ngài Nhêt Liön vý chim bön

ngoài köu, chim trong lồng thức tþnh. Chim bön ngoài tiöu

biùu cho Đức Thých Ca đíc đäo và chim trong lồng là Như

Lai täng tåm của chúng ta bị ngũ uèn ngën che. Hành giâ

vào thi÷n định mang kho tàng giáo lý mài mòn dæn ngũ

çm. Tùy mức tác động chánh pháp vào tåm nhi÷u hay ýt,

nhanh hay chêm, mà Phêt tánh theo đó hiùn lộ.

Khi chánh pháp và Phêt tánh hòa thành một, pháp

giới sô hiûn ra làm tåm hành giâ bừng sáng. Từ Như Lai

täng tåm phát sinh trý tuû, nön có khâ nëng quan sát pháp

giới, thçy được thù của sự vêt. Và từ bân thù, bít đæu

từng bước thçy læn ra ngoài. Nghÿa là Bồ tát thçy từ trong

tåm hiûn ra vêt, cho đøn thçy câ cứu cánh.

Đưa pháp Như Lai vào thi÷n định hay vào cùng tột

tåm, hành giâ biøn thành Hư Không thån, tåm bừng sáng

gọi là Bồ tát. Bồ tát thån này là Bồ tát Pháp thån không

401

phâi Bồ tát mang thån sanh diût hữu hän. Bồ tát Pháp

thân thành tựu nhờ câ một sự chuyùn đổi thån từ người

bünh thường dùng sáu cën tiøp xúc với sáu træn và trâi qua

quá trünh 12 nëm đù nỗ lực quan sát pháp giới, mới đät tới

mục tiöu này. Và cũng từ Bồ tát Pháp thån đó, hiûn ra bön

ngoài thành hành động Bồ tát.

Vì vêy vçn đ÷ quan trọng của chúng ta có thực hiûn

được sự chuyùn đổi này hay không. Tu đúng pháp, phâi

læn læn thay đổi, ýt nói, hi÷n lành, dú thương, thông minh.

Phêt pháp cọ dũa, làm rớt xuống tánh xçu ác và ta nhün

sự vêt bớt ham muốn. Trước khi tu, lòng tham của ta quá

lớn, gom v÷ cho münh không được, li÷n sanh buồn phi÷n

tội lỗi, ưa thých làm viûc của Thiön ma. Nay không tham,

không sån, trý giác bít đæu sáng suốt. Còn tụng kinh nhi÷u,

ở chùa låu, không bỏ những tánh xçu ác, không thù hiûn

được đức hänh, chþ là người muốn nçu cát thành cơm.

Tåm trong sáng thù hiûn ra ngoài tçt nhiön phâi tốt,

ngôn ngữ, hành động thánh thiûn. Và hương đäo hänh cứ

như vêy tỏa ra cho đời, thü Bồ tát Nhçt Thiøt Chúng Sanh

Hỷ Kiøn trở läi däng khác. Đåy là điùm đðc biût của Nhçt

Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát.

Các Bồ tát khác còn ở trong tư thø đoän phæn sanh

tử, không nhớ biøt đời trước, hay chþ biøt khi líng lòng trụ

thi÷n định. Trong dòng sanh mäng tương tục, bỏ thån này

thọ thån sau, các vị này vén tiøp tục hành đäo Bồ tát.

Nhưng họ chþ trực nhên được quá khứ của họ đã từng tu

Bồ tát đäo khi tham Thi÷n. Ngược läi, Nhçt Thiøt Chúng

Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát vü đã thành tựu Nhçt thiøt síc thån

tam muội, nön không qua giai đoän phæn đoän sanh tử.

Ngài ở trong tư thø biøn dịch sanh tử, thay đổi sanh thån tự

täi theo ý muốn.

402

Ngoài ra, Bồ tát Dược Vương đã chứng Nhçt thiøt síc

thån tam muội, mới làm được viûc chúng sanh vui Ngài

vui, chúng sanh buồn Ngài buồn„ Ai nghÿ thø nào Ngài

hiûn giống y họ, mới hóa độ được và læn hồi düu dít họ ra

khỏi sanh tử. Bồ tát thành tựu Síc thån tam muội thü Bồ tát

Pháp thån của vị này trụ tam muội, không thay đổi. Nhưng

Bồ tát ứng thån của họ đi giáo hóa khíp mười phương,

không mût mỏi. Nøu không trụ tam muội này, mà hành giâ

tùy hỷ với chúng sanh, nó khổ ta khổ, nó đọa ta đọa, hành

giâ đã rời bân vị giâi thoát, sô mçt kiøp.

Trong kinh diún tâ Bồ tát chøt rồi bỗng nhiön ngồi xøp

bìng hóa sanh vào cung vua Tịnh Đức. Bồ tát lçy pháp

làm mõ, Phêt hay tri giác làm cha, nön đốt høt thån ngũ

uèn và cọ sát với Phêt tánh, bçy giờ hiûn nguyön hünh Bồ

tát là køt hợp giữa trý tuû và chån lý. Nhờ đät được pháp

này, Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát mới ở Ta bà tự

täi dưới mọi hünh thức. Và Ngài xuçt hiûn với tön khác là

Dược Vương Bồ tát. Dược Vương Bồ tát không phâi chþ là

đối tượng cho chúng sanh ưa thých và bìng lòng, mà còn

là biùu tượng làm cho mọi người an ổn, sanh v÷ thø giới

an vui.

“Têt dịch thø nhi hiûn vi dược thâo, cứu liûu træm kha,

cơ cèn thời nhi hóa tác đäo lương, tø chư bæn nổi, đân

hữu lợi ých, vô bçt hưng sùng”. Đó là hänh nguyûn của

Dược Vương hiûn thån người. Ngài trợ giúp hành giâ Pháp

Hoa đời sau, bìng cách mang đøn những nhu cæu cæn

thiøt cho viûc tu hành. Nøu đói, Dược Vương mang cơm

đøn. Nøu bûnh, Ngài mang thuốc đøn. Bát cơm viön

thuốc là hóa thån của Dược Vương giúp hành giâ phát

tåm tëng tçn đäo Bồ đ÷. Đối tượng hành đäo của Dược

Vương là pháp giới chúng sanh gồm câ hữu hünh và vô

hünh. Ngoài viûc hiûn thån trong tứ sanh lục đäo, Ngài còn

403

hiûn thån trong loài vô tünh. Thý dụ ta sống trong khu rừng tự

nhiön phát tåm bồ đ÷ hoðc træm münh trong dòng suối

mát, tåm li÷n thanh tịnh. Dược Vương Bồ tát sïn sàng cung

cçp cho mọi loài v÷ câ y báo lén chánh báo. Thiøu vêt

thực, nhà ở, ta tụng thæn chú Dược Vương, quang cânh ta

ở tự sáng ra, đời sống thành sung túc, hoàn cânh tu dú

dàng thöm. Đåy là nëng lực của Dược Vương đù trợ

duyön cho những Bồ tát sơ phát tåm đời sau vững bước

trön lộ trünh tiøn đøn quâ vị giâi thoát.

Sau đó, Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát làm

một viûc thứ hai là đốt hai cánh tay Ngài. Đi÷u này không

có nghÿa là Ngài đốt thiût, nhưng mang ý nghÿa Ngài sử

dụng hai tay làm lợi ých cho chúng hữu tünh. Cụ thù như

Ngài xåy 84.000 tháp thờ Phêt Nhêt Nguyût Tịnh Minh Đức.

Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát xåy tháp đù thờ

Pháp thân Phêt Nhêt Nguyût Tịnh Minh Đức, không phâi

thờ nhục thån.

Chi÷u cao của tháp là ba thø giới, gợi cho chúng ta

suy nghÿ một ngôi tháp thực trön cuộc đời không thù nào

xåy cao được như vêy. Phâi chëng mỗi bâo tháp tiöu biùu

cho con tim chí thành của người cæu đäo, hướng tåm v÷

Phêt một cách cao độ. Ỷ Lan thứ phi nương theo ý này

làm được 84.000 tháp bìng đçt nung cao 7 tçc.

Theo kiøn giâi của Ngài Nhêt Liön, một người phát

tåm Bồ đ÷ được Ngài xem như một Bâo tháp hiûn lön.

Tháp này xåy từ bân thù, bân thù chuyùn qua tåm loài

hữu tünh, nghÿa là tháp biøn thành lợi ých cho chúng sanh,

một tháp sống hiûn hữu, không phâi là tháp chøt bị lãng

quön đóng röu theo thời gian.

Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát xåy tháp cho

Trời, người cúng dường, chýnh là xåy tháp từ bân thù. Viûc

404

làm của Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Bồ tát khiøn cho

tám muôn bốn ngàn Bồ tát được pháp Giâi nhçt thiøt ngữ

ngôn đà la ni, gợi cho chúng ta suy nghÿ từ phæn tu chứng,

thù hiûn thành hành động giúp người phát tåm và đät

được thành quâ.

Chúng ta hiùu Đà la ni là trý tuû vô lêu khác với hiùu

biøt thông thường của con người là phi÷n não trý. Trý phi÷n

não thü hiùu nhi÷u phi÷n não nhi÷u, hiùu đù đối chọi hơn

thua, sát phät nhau chþ chuốc thöm đau khổ thôi.

Giâi Nhçt thiøt chúng sanh ngữ ngôn hay thåm nhêp

Phêt huû, không có gü làm vướng bên Bồ tát. Tuy nhiön,

trön thực tø, không có viûc làm và lời nói nào mà các Ngài

phäm lỗi læm. Mọi phán quyøt của Bồ tát đ÷u từ chơn tåm

lưu xuçt, thçy người, vêt chýnh xác đúng như thêt; không

thçy theo têp quán hay theo tham vọng, bực tức.

Các vị Tổ thường chú giâi phèm này nhìm diún tâ

sức thæn bý quá lớn và cũng chþ cho tåm người lớn lao có

tác dụng siöu tuyût, nøu chúng ta biøt sử dụng nó.

Sau cùng, đức Phêt køt phèm Dược Vương bìng

cách mở cánh cửa tu pháp môn Tịnh Độ cho chúng ta.

Ngài nói với Tú Vương Hoa Bồ tát rìng kinh này thỏa mãn

tçt câ yöu cæu của người cæu đäo. Vý như người khát gðp

nước, người muốn qua sông gðp thuy÷n. Người bûnh nghe

phèm này høt bûnh, chîng già chîng chøt. Vü nghe được

pháp âm của Dược Vương Bồ tát, læn læn lðn såu vào bân

thù của sự vêt mới không già không chøt. Đó là Phêt thừa

được diún tâ dưới däng bân thù.

Trở läi thái độ học Phêt của chúng ta, khởi đæu từ

nghe (vën huû) tiøn lön suy nghÿ (tư huû) và tu theo đúng

cách của Dược Vương Bồ tát. Cuối cùng đät được bân

tåm thanh tịnh, chúng ta sô thông được tçt câ loài hữu

405

tünh. Khi thành tựu pháp này, từ nhån gian cho đøn Thiön

thượng, không mong cæu nào mà chúng ta không đáp

ứng được.

Chúng ta cæn xác định mong cæu này không phâi là

mong cæu theo tham vọng, nhưng là mong cæu theo Phêt,

theo tinh thæn Pháp Hoa. Người cæu đäo tùy theo hoàn

cânh münh ở vị trý nào, thü khởi từ đó mà tiøn tu, đi÷u chþnh.

Vü theo lộ trünh Phêt thừa, phâi nhün đúng sự thêt và sống

đúng như sự thêt. Nøu không khởi từ bân tåm thanh tịnh,

không khởi lòng từ bi, chíc chín läc ra ngoài con đường

phát tåm theo Phêt thừa.

Phèm Dược Vương nhìm giâi thých ý nghÿa sự phú

chúc không lời của phæn phú chúc thæn lực Như Lai. Tuy

nhiön, đối với thýnh chúng không đủ trünh độ giâi ngữ ngôn,

Phêt phâi nói dú hơn bìng cách däy rìng sau Phêt diût

độ, có người nữ thọ trü kinh Pháp Hoa, tçt câ nỗi khổ của

đàn bà sô không hoành hành họ nữa. Đøn đåy nữ giới

được Phêt chọn làm một trong những đối tượng đù Ngài

thuyøt pháp. Ở Ấn Độ thời phong kiøn, vị trý người đàn bà

quá thçp kòm, họ bị xem như một máy đó hay một dụng

cụ, một trò chơi không có chút quy÷n hän nào. Họ là

người đau khổ câ v÷ sinh lý lén tåm lý. Đức Phêt trâi lòng

từ cho tæng lớp phụ nữ kòm may mín, hay nói chung cho

tæng lớp đau khổ bçy giờ, mà đưa ra pháp giâi thoát ở

cuối phèm Dược Vương. Ai nghe, suy nghÿ và theo đó tu

hành, những nỗi khổ hiûn täi đ÷u được giâi phóng. Tương

lai mãn thån người nữ, không còn thọ läi thån đau khổ

nữa và sanh v÷ cõi an läc của Phêt A Di Đà.

Trong quá trünh tu theo kinh Pháp Hoa, nghe được

Dược Vương Bồ tát bổn sự, những ganh tỵ thù hi÷m, ých kỷ

nhỏ mọn tự buộc münh và buộc người læn læn giâm bớt,

406

tham sån si cũng được cít bỏ dæn. Đối với người, ta

không còn tranh chçp, lòng bít đæu mở ra thü ràng buộc

thø gian không chi phối chúng ta được.

Khi bỏ thån nữ, chúng ta sanh từ hoa sen, phi÷n não

nhiúm ô không còn dýnh míc vào thån. Khổ của người nữ

ở Ta bà vü lúc nào cũng muốn gom tçt câ phi÷n não vào

lòng, nön làm khổ låy cho xã hội và từ khổ xã hội phân

ánh ngược läi vào lòng họ. Tuy nhiön, khi được sanh ở Tịnh

độ, từ hoa sen hóa sanh thü các nghiûp lêu của hành giâ

trở läi cën bân đồng với Nhçt Thiøt Chúng Sanh Hỷ Kiøn Bồ

tát đốt thån. Thù nhêp bân tåm thanh tịnh, hành giâ cũng

được mười phương chư Phêt ngợi khen, có thù ở trong

pháp hội của Đức Phêt Thých Ca Måu Ni tu Diûu Pháp, trở

thành La hán. Từ đåy lửa không đốt được, phi÷n não

không quçy ræy được„

Từ khởi điùm này, hành giâ tu bước v÷ Tịnh độ, mượn

hoa sen sanh ra và từ Tịnh độ tu trở läi hội nhêp Ta bà

hành đäo. Hay nói cách khác, ngồi ngay Ta bà mà lửa

phi÷n não không đốt, nước ái dục không nhên chüm, sống

giữa lòng thø gian tỏa hương thơm cho cuộc đời.

Hương thơm của Dược Vương Bồ tát đốt lön từ lửa

tam muội, tồn täi tốt đõp đøn 1.200 nëm chưa chçm dứt,

hay danh thơm của Đức Phêt Thých Ca tỏa ra cho đời từ

khi Ngài täi thø cho đøn Niøt bàn, trâi hơn 2547 nëm, vén

còn nhuộm thím tåm hồn nhån loäi.

407

Phẩm 24

DIỆU ÂM BỒ TÁT

I. LƯỢC VĂN KINH

Đức Phêt Thých Ca từ nhục kø và bäch hào tướng

phóng hai luồng ánh sáng soi 800 muôn ức hìng hà sa thø

giới chư Phêt ở phương Đông. Qua khỏi các thø giới này

có một thø giới tön Tịnh Quang Trang Nghiöm, trong đó có

Phêt Tịnh Hoa Tú Vương Trý đang thuyøt pháp cho vô

lượng Bồ tát. Ánh sáng của Phêt Thých Ca soi khíp nước

Tịnh Quang.

Trong nước Nhçt Thiøt Tịnh Quang Trang Nghiöm có

Bồ tát Diûu Âm đã từng gæn gũi vô lượng Phêt, được trëm

ngàn muôn ức các đäi tam muội. Nhên được ánh quang

minh của Phêt Thých Ca, Bồ tát Diûu Âm li÷n bäch với Phêt

Tịnh Hoa Tú Vương Trý rìng Ngài sô sang cõi Ta bà đânh lú

cúng dường Phêt Thých Ca và ra mít Bồ tát Vën Thù,

Dược Vương, Dũng Thý„

Phêt Tịnh Hoa Tú Vương Trý nhíc nhở Bồ tát Diûu Âm

qua thø giới Ta bà chớ nön khinh nước này, đừng xem

thường Phêt và các Bồ tát ở đåy thçp kòm. Bồ tát Diûu

Âm bäch Phêt Ngài qua Ta bà là do sức thæn Như Lai, do

công đức trý tuû của Như Lai. Bồ tát Diûu Âm không rời bỏ

chỗ ngồi, nhêp chánh định hóa ra 84.000 hoa sen báu ở

núi Kỳ Xà Quêt.

Bồ tát Vën Thù thçy vêy, bäch đức Thø Tôn vì sao có

đi÷m lành này. Phêt cho biøt đó là đi÷m Bồ tát Diûu Âm

và 84.000 Bồ tát muốn đøn Ta bà đù đânh lú, cúng dường

và nghe kinh Pháp Hoa. Bồ tát Vën Thù xin Phêt cho

chúng hội thçy công đức của Bồ tát Diûu Âm. Phêt bâo :

“Đức Phêt Đa Bâo sô vü các ông mà hiûn bày thån tướng

408

của Bồ tát Diûu Âm”. Lêp tức Phêt Đa Bâo gọi Bồ tát Diûu

Âm “Hãy đøn đåy, Vën Thù muốn thçy thån ông”.

Diûu Âm đang ở nước của Phêt Tịnh Hoa Tú Vương Trý

li÷n cùng 84.000 Bồ tát đồng đøn thø giới Ta bà. Ngài vào

đài bây báu bay lön hư không, đøn núi Kỳ Xà Quêt. Đøn

nơi, Bồ tát cúng dường Phêt Thých Ca chuỗi ngọc vô giá

và lêp läi lời hỏi thëm của Phêt Tịnh Hoa Tú Vương Trý gởi

đøn Phêt Thých Ca và Phêt Đa Bâo. Phêt Đa Bâo li÷n ngợi

khen Bồ tát Diûu Âm, vü muốn cúng dường Phêt Thých Ca

và nghe kinh Pháp Hoa mà đøn đåy.

Bồ tát Hoa Đức xin Phêt cho biøt Bồ tát Diûu Âm tu

công đức gü mà có thæn thông như thø. Đức Phêt đáp :

“Thuở quá khứ Diûu Âm Bồ tát đã từng dùng mười muôn

ức thứ kỹ nhäc và 84.000 bát bây báu cúng dường Phêt

Vân Lôi Âm Vương. Do nhån duyön quâ báo đó mà nay

được sanh täi nước của Phêt Tịnh Hoa Tú Vương Trý và có

sức thæn thông lớn như thø.

Bồ tát Diûu Âm thường cứu hộ các chúng sanh ở Ta

Bà. Ngài có thù thị hiûn đủ các loäi thån hünh ở Ta bà đù

nói kinh Pháp Hoa. Ngài biøn hiûn ở nhi÷u nơi với nhi÷u

loäi hünh như thø, vü Ngài đíc được Hiûn nhçt thiøt síc

thån tam muội. Lúc Phêt nói phèm Diûu Âm Bồ tát, 84.000

Bồ tát cùng đi với Bồ tát Diûu Âm đ÷u được Hiûn nhçt thiøt

síc thån tam muội.

Khi Bồ tát Diûu Âm cúng dường Phêt Thích Ca và

tháp Đa Bâo xong, Ngài trở v÷ quốc độ của Ngài. Các

nước Ngài đi qua đ÷u chçn động, có mưa hoa sen báu

và nhäc trỗi, y như lúc Ngài đi qua Ta bà vêy. V÷ đøn

nước, Bồ tát Diûu Âm và 84.000 Bồ tát bäch Phêt Tịnh Hoa

Tú Vương Trý rìng Ngài đã qua cõi Ta bà làm lợi ých chúng

sanh, đã ra mít đânh lú cúng dường Phêt Thých Ca và

409

tháp Đa Bâo, cũng gðp Bồ tát Vën Thù, Dược Vương,

Dũng Thý v.v„ và làm cho 84.000 Bồ tát này được Hiûn

nhçt thiøt síc thån tam muội.

Lúc Phêt nói phèm này, 42.000 chư Thiön được vô

sanh pháp nhén và Bồ tát Hoa Đức được Pháp Hoa tam

muội.

II. GIÂI THÍCH

Mở đæu phèm, không có Bồ tát nào hỏi v÷ lai lịch của

Diûu Âm Bồ tát, chứng tỏ chưa ai biøt mðt biøt tön Ngài, vü

Ngài chưa từng xuçt hiûn trön cuộc đời. Có thù nói Diûu

Âm là nhịp cæu nối tiøp tư thø tự täi của Bồ tát Dược

Vương ở bân thù, chuyùn sang tư thø hiûn hữu của Bồ tát

Quan Âm ở Ta bà. Nói cách khác, viûc làm høt sức quan

trọng của Phêt Thých Ca chúng ta ýt thçy, ýt hiùu. Vü Ngài

sống một cuộc đời rçt bünh dị, nhưng tác động của Ngài

đối với loài người không thù nghÿ bàn. Từ quan trọng

không thçy, không biøt được, Phêt nói phèm Dược Vương

xong, Ngài vào định, phóng luồng ánh sáng từ bäch hào

tướng và luồng ánh sáng màu vàng từ vô kiøn đânh tướng

rọi thîng vào phương Đông.

Đøn đåy chúng ta nhớ läi khi khai hội Pháp Hoa, Phêt

chþ phóng ánh sáng bäch hào tướng cho thçy tçt câ loài

chúng sanh đang sinh hoät trong 18.000 thø giới. Và ở hội

Hoa Nghiöm, Phêt cũng chþ phóng một luồng ánh sáng vô

kiøn đânh tướng. Nhưng læn này, Ngài chiøu một lượt hai

luồng hào quang rọi thîng v÷ phương Đông, đøn thån

của Diûu Âm Bồ tát ở thø giới Tịnh Quang Trang Nghiöm,

một quốc độ của Đức Tịnh Hoa Tú Vương Trý Như Lai.

Hai luồng hào quang của Phêt chiøu đøn một người

và không có các thø giới hiûn ra, là đi÷u chúng ta phâi

suy nghÿ. Đù hiùu rõ ý nghÿa và công dụng của luồng hào

410

quang này, chúng ta cæn tüm hiùu ba tướng đðc biût của

Phêt mà người thường không có.

1 - Tướng cao quý thứ nhçt là vô kiøn đânh tướng

nìm ở đþnh đæu Phêt phóng hào quang màu vàng.

2 - Tướng thứ hai là bäch hào tướng nìm ở giữa hai

chån mày của Phêt phóng ra tia hào quang màu tríng.

3 - Tướng kiøt tường hünh chữ VẠN ở giữa ngực Phêt

luôn phóng ra hào quang màu hồng.

Chúng ta thiøu tướng kiøt tường, nön viûc làm thường

bị chống trái và sống không an lành. Phêt trang nghiöm

bìng tướng kiøt tường, nghÿa là tåm từ của Ngài mở rộng.

Ngài bước chån đøn đåu, hung tàn bäo ngược cũng tự

tiöu mçt. Như Vô Não gðp Phêt, phâi buông dao; chîng

những bỏ ý định giøt Phêt, mà ông còn trở thành đû tử

thuæn thành. Hoðc voi say của A Xà Thø cũng quỳ dưới chån

Phêt.

Ánh sáng màu hồng từ trái tim Phêt chiøu ra, làm cho

người tiøp nhên tünh thương vô bờ bøn, không còn muốn

đánh nhau. Sự thêt lịch sử đã chứng minh khi Phêt đøn

chiøn trường, hai nước đang dàn binh chuèn bị sát phät

nhau, đ÷u buông vũ khý.

Tünh thương của Phêt lộ ra bön ngoài thành tướng hünh

chữ VẠN. Còn tünh thương của chúng ta thêt nhỏ bò, chþ

ở trong trái tim và bön ngoài bị nghiûp ác che kýn. Tünh

thương của Phêt chîng những nìm trong tim, mà phổ

biøn tçt câ muôn loài làm líng đọng tåm ác, viûc ác của

người.

Tướng bäch hào ở giữa hai chån mày có lông tríng

kòo ra dài một tæm, thâ xuống hünh xoín ốc là trý tướng. Do

công đức tu hành trâi vô số kiøp, Phêt thành tựu tướng trý

411

tuû này. Ánh sáng của trý tuû chiøu thçu muôn sự muôn

vêt, nön Phêt thçy đúng như thêt. Ngài biøt rõ chúng sanh

nghÿ gü, có khâ nëng gü, nghiûp gü mà täo thành con người

đau khổ hay an vui trön thø gian. Vü vêy, khi nói kinh Pháp

Hoa, Ngài sử dụng trý tướng hay hiùu biøt rọi xuống tứ sanh

lục đäo mười phương, chứng tỏ những gü Ngài nói là chån

thêt.

Vô kiøn đânh tướng ở đþnh đæu là đức tướng hay

tướng đäi nhån. Phêt được tôn xưng là bêc đäi nhån vü

Ngài câm hóa người bìng đức hänh, bìng tünh thương

bao la, bìng lòng kýnh trọng bünh đîng. Phêt hiûn hữu trön

cuộc đời, thuyøt pháp, giáo hóa chþ vü chúng sanh, tçt câ

cho chúng sanh. Tçm lòng Phêt bao dung muôn loài, có

sức thu hút mọi loài đøn với Ngài.

Từ khi mới phát tåm tu cho đøn khi thành Vô thượng

chánh đîng giác, người ta tôn trọng Ngài trön høt. Không

bao giờ Phêt tự xem Ngài là người b÷ trön. Từ vị trý cao

nhçt phâi hä münh thçp nhçt mới trở thành cao nhçt, hay

ở chỗ thçp nhçt mà týnh chçt cao quý không mçt. Là một

người giàu sang, quy÷n uy tột đþnh, Phêt hä thçp münh, đi

khçt thực, sống hài hòa với tçt câ giai cçp trong xã hội và

được mọi người kýnh trọng quý møn.

Trön bước đường tu theo Phêt, chúng ta từ tiùu nhån

tiøn lön trung nhån và thành đäi nhån. Tiùu nhån chþ biøt

münh và lo cho münh. Trung nhån vừa lo cho mình và lo

cho người. Hàng đäi nhån không bao giờ nghÿ đøn münh,

chþ vü mọi người.

Đức tướng của Phêt do cung kýnh cúng dường mà có,

tương ưng với hänh của Diûu Âm Bồ tát. Vü đồng hänh nön

Diûu Âm mới câm ứng, tiøp nhên ánh quang này và muốn

qua Ta bà đù lú läy cúng dường Đức Thých Ca. Điùm này

412

cho thçy vçn đ÷ đäo đức đóng vai trò quan trọng trong

cuộc sống tu hành, gợi nhíc chúng ta muốn đi÷u động

người, đừng bao giờ sử dụng khôn ngoan thủ đoän, vü nó

chþ đi÷u động được nhçt thời. Chþ có đức hänh mới câm

hóa được người muôn đời.

Đù đi÷u động Diûu Âm Bồ tát, Phêt sử dụng câ trý

tướng và đức tướng, phóng thîng vào Diûu Âm. Nghÿa là

với tài nëng siöu viût, Phêt hiùu rõ quá trünh hành đäo và

khâ nëng của Bồ tát Diûu Âm cũng như đức hänh toàn

thiûn của Phêt đã thúc đèy Diûu Âm tự nhiön phâi đøn với

Phêt.

Diûu Âm Bồ tát được đức Thých Ca Måu Ni đi÷u động,

Ngài biøt phâi qua thø giới Ta bà. Trước khi đi, Ngài xin

phép Phêt Tịnh Hoa Tú Vương Trý. Đi÷u này tiöu biùu cho

hänh kýnh týn cúng dường của Bồ tát đối với Phêt và cũng

nhìm gợi cho hành giâ pháp tu kýnh týn. Diûu Âm Bồ tát

chứng được các tam muội với Báo thån trang nghiöm.

Nhưng đøn Ta bà, Ngài dùng thæn thông đù hiûn ra ứng

thån tæm thường, hỏi thëm Đức Thých Ca bìng những cåu

høt sức đơn giân như “Thø Tôn có ýt bûnh, ýt khổ, an vui

chëng, viûc đời nhén được chëng, chúng sanh dú độ

chëng v.v„”. Đøn đåy chúng ta câm nhên được Bồ tát

dù täo vô số công đức ở khíp mười phương, trở v÷ với

Phêt cũng trở thành bò bỏng dưới bóng mát từ bi trý tuû

của Ngài.

Vü lòng từ bao la đối với chúng sanh đời sau mà Diûu

Âm hỏi Phêt, nhìm nhíc nhở hành giâ Pháp Hoa trön

bước đường hành Bồ tát đäo ở Ta bà, dù là Bồ tát thị hiûn

cũng phâi chçp nhên mọi hiùm nguy ác độc do loài

người bủa våy. Tuy nhiön, dưới áo giáp nhén lực và an trú

413

trong nhà Như Lai, không một lìn tön mũi đän nào có thù

xuyön thủng được hänh nguyûn kiön cố của các Ngài.

Đåy chþ là một câm nhên của tôi v÷ cåu hỏi thëm của

Bồ tát đối với Phêt. Chíc chín cåu hỏi không thù hiùu giân

dị như vêy. Và cåu chuyûn giữa Phêt với Bồ tát vượt ngoài

diún tâ bìng ngôn ngữ phàm phu. Ngày nào chúng ta

chưa đíc đäo thü Phêt ngữ còn ở ngoài tæm tri thức của

chúng ta.

Phêt Tịnh Hoa Tú Vương Trý Như Lai dðn Diûu Âm Bồ tát

đøn Ta bà không nön xem thường những gü hiûn hữu ở Ta

bà. Từ ý này, hành giâ rút ra được ý nghÿa trön bước

đường tu hành, tuy thành tựu được nhi÷u viûc, täo được

nhi÷u công đức, nhưng đối với tçt câ mọi người, ta phâi

luôn kính trọng dù họ ở giai cçp nào.

Phèm Thường Bçt Khinh cũng nhíc nhở hành giâ

không được xem thường người, nøu không sô thọ quâ báo

không lường. Các Bồ tát luôn luôn cån nhíc, không cho

khởi tåm này. Vü đối với các Ngài, công đức tu hành tých

tụ quá lớn, cæn tinh tçn giữ gün từng niûm không cho phát

khởi, sợ phá hư thiûn cën công đức của münh. Vý như

người mðc áo tríng dýnh một đốm dơ nhỏ cũng dú thçy.

Chúng sanh mðc áo đen, nön chîng còn biøt dơ säch

xçu ác nào.

Tịnh Hoa Tú Vương Trý Như Lai nhíc nhở Bồ tát Diûu

Âm, chýnh là nhíc nhở chúng ta, hay nói cách khác,

chúng ta lçy đi÷u Phêt däy Bồ tát mà tự rën sửa münh.

Bồ tát Diûu Âm khởi ý niûm qua Ta bà làm Phêt sự thü

täi Ta bà li÷n có 84.000 hoa sen báu mà cọng làm bìng

vàng, cánh sen bìng bäc, nhụy bìng kim cang, đài bìng

chån thúc ca bâo. 84.000 sen báu hiûn ra tiöu biùu cho

84.000 phi÷n não træn lao của chúng sanh ở Ta bà. Hiûn

414

tượng hoa sen nổi lön trong pháp hội, gợi cho đäi chúng

thíc míc. Bồ tát Vën Thù đäi diûn hỏi Phêt làm sao thçy

được Bồ tát Diûu Âm.

Phêt cho biøt phâi nhờ Phêt Đa Bâo gọi Diûu Âm đøn.

Đức Phêt Đa Bâo, hiùu theo nghÿa pháp tu tiöu biùu cho

méu người có khâ nëng têp họp các báu vêt gồm bây

báu thø gian, cho đøn ba báu xuçt thø gian, hay vô số

báu. Làm được như vêy, mới hiùn bày được lực vô hình,

liön hû được với Bồ tát Diûu Âm siöu hünh.

Bồ tát Diûu Âm ngồi hoa sen, chúng ta không thçy

được, phâi nhờ Phêt Đa Bâo. Đi÷u này mang ý nghÿa, trön

bước đường tu, chúng ta phát huy ba báu xuçt thø gian là

trý tuû, chån lý và sức hòa hợp, dæn dæn täo thành cânh

giới bây báu chung quanh ta và phát triùn læn lön vô số

báu. Cho đøn khi tých lũy đæy đủ công đức, thành tựu hänh

Bồ tát, trở thành Đa Bâo Như Lai, mới đủ đi÷u kiûn hiùu rõ Bồ

tát Diûu Âm và giao tiøp được với Ngài.

Chúng ta biøt Bồ tát Diûu Âm qua thù nghiûm thực

chứng của chýnh ta hay đó là pháp tu phâi tçt yøu như

vêy, không phâi biøt qua con người vêt chçt có thực ngồi

sờ sờ trước mðt. Tu hành đíc đäo, chúng ta cũng là Bồ tát

ngự trön hoa sen như Diûu Âm, thü dú dàng câm nhên tåm

träng Ngài, thçy Ngài và nghe được åm thanh Ngài ở mức

độ mà trý thông thường không thù ním bít.

Bồ tát Diûu Âm vào định hiûn Nhçt thiøt síc thån tam

muội, thån còn ở thø giới của Tịnh Hoa Tú Vương Trý Như

Lai nhưng đã giáo hóa chúng sanh và tác dụng cho các

Bồ tát ở Ta bà. Trong kinh ghi nhên Bồ tát Diûu Âm có 16

tam muội tiöu biùu cho vô số tam muội khác. Nøu có một

pháp nào mà ngoäi đäo đíc được, Ngài li÷n có tam

muội tương ưng đù phá trừ. 16 tam muội thu hõp läi còn

một tam muội là Pháp Hoa tam muội, thông được pháp

415

giới và chúng sanh giới. Tçt câ tam muội khác đ÷u từ đåy

lưu xuçt.

Với Hiûn nhçt thiøt síc thån tam muội, Diûu Âm hiûn

ra theo sở cæu của chúng sanh đù họ phát tåm Bồ đ÷,

không phâi đù tác häi người hay đi vào con đường tội lỗi.

Vü vêy, khi chúng ta gðp nghịch duyön phát khởi được

tåm Bồ đ÷, phâi biøt đó là ứng hiûn của Diûu Âm Bồ tát.

Thêt vêy, có những phi÷n não mà nghiûp thức chúng ta

không bìng lòng, nhưng tåm nguyûn của con người thứ

hai ở trong ta, hoàn toàn ưng ý. Bìng tåm thanh tịnh câm

nhên được như vêy, những đi÷u bçt như ý được đổi läi và

phi÷n não biøn thành Bồ đ÷. Diûu Âm Bồ tát chþ hoät

động dưới däng chơn tåm này. Thoáng một phút giåy

thanh tịnh, sáu cën không duyön sáu træn, hành giâ nhên

được sự giáo hóa của Bồ tát Diûu Âm dưới däng Hiûn

nhçt thiøt síc thån. Bçt giác vô minh nổi lön biøt được sự

tương ưng này, hành giâ li÷n rơi v÷ thån phên đau khổ

của con người.

Từ đó, nøu hành giâ chþ cæu nguyûn trön cën bân

nghiûp lực thü không sở cæu nào thành tựu. Nhưng với

däng con người tåm linh cæu nguyûn, sô thçy được Bồ tát

Diûu Âm. Cũng như người phàm phu không thù nào thçy

tháp Đa Bâo, nhưng tháp vén hiûn hữu lộng léy chói sáng

đối với con người thực sự phát tåm Bồ đ÷.

Ngoài ra, Diûu Âm Bồ tát còn sử dụng Tú vương hý

tam muội. Tam muội này cũng từ Pháp Hoa tam muội biøn

ra. Khi đíc Pháp Hoa tam muội, thông được câ pháp giới,

mọi thứ sô hiûn ra theo khởi niûm; có thù hiûn thø giới vi

træn hay vô số thø giới. Tåm khởi rộng bao nhiöu, thø giới

chúng sanh hiûn ra bçy nhiöu. Các Ngài mở ra và thåu

vào trong tư thø tự täi.

416

Bồ tát Diûu Âm còn èn thån ở thø giới Tịnh Hoa Tú

Vương Trý Như Lai, nhưng ở núi Kỳ Xà Quêt đã hiûn lön

84.000 hoa sen báu, gợi cho chúng ta câm nhên chư Phêt

đồng một lúc có thù hiûn thån khíp mười phương hành

đäo. Nương vào đåy, chúng ta hiùu được người trü kinh

Pháp Hoa đã thành Vô thượng chánh đîng giác vü

thương chúng sanh, thọ thån läi. Họ vén chịu sự chi phối

ràng buộc của ngũ çm thån và định luêt thời gian, không

gian. Tuy nhiön, họ vén nhên được sự tương ưng với chư

Phêt và Bồ tát.

Tóm läi, tçt câ những kiøn giâi nói trön chþ nhìm gợi ý

giúp hành giâ câm nhên v÷ tam muội. Tam muội là chánh

định thuộc v÷ chån tåm, vượt ngoài khâ nëng kiøn giâi

bìng vọng thức, bìng ngôn ngữ loài người.

Bồ tát Diûu Âm trang nghiöm đæy đủ các tam muội

gợi cho hành giâ Pháp Hoa muốn hành đäo Bồ tát ở Ta

bà, đi÷u kiûn tiön quyøt phâi có tam muội. Nói theo ngày

nay, phâi hội đủ tài nëng và đäo đức vượt trội hơn người.

Sau khi hỏi thëm Phêt Thých Ca và Phêt Đa Bâo, Bồ tát

Diûu Âm thưa với Đức Thých Ca rìng Ngài muốn ra mít và

đânh lú tháp Đa Bâo. Đåy là pháp bçt cộng của Phêt. Vý

dụ chúng ta đang hành Bồ tát đäo, đang chịu sự đi÷u

động của chư Phêt, mà không biøt sự đi÷u động này. Khi

nào Phêt muốn cho ta biøt và hiùu đi÷u gü, chúng ta chþ

biøt và hiùu đi÷u đó. Phêt sử dụng thæn lực thông câ thêp

giới và trçn át được thêp giới. Từ Bồ tát trở xuống bị pháp

bçt cộng của Phêt chi phối.

Cânh giới Phêt và cânh giới chúng ta không khác,

chþ khác nhau trön tåm lượng và công đức tu hành. Tháp

Đa Bâo đã trở v÷ bổn độ, nhưng Phêt cæn cho Bồ tát Diûu

Âm diûn kiøn thü tháp vén hiûn hữu trước mít Diûu Âm.

417

Cũng vêy, khi hänh nguyûn của hành giâ tương ưng với

Phêt, sô thçy Ngài trong sát na. Bồ tát không cách çm

thông được Phêt Đa Bâo, thông được với Bồ tát Diûu Âm

hay chư Phêt và Bồ tát mười phương.

Riöng chúng ta, tuy chưa thông với các Ngài, vén

câm nhên được trợ lực của các Ngài nhi÷u hay ýt tùy tåm

nguyûn, hänh nguyûn. Đi÷u này có thù khîng định như

vêy vü nøu không, chúng ta không thù tồn täi bünh ổn và trü

kinh Pháp Hoa trong đời ngũ trược ác thø.

Cânh giới chư Phêt trang nghiöm tốt đõp vü thông

được hữu hünh và vô hünh, còn thø giới hành đäo của Bồ

tát thü muôn sai vän biût. Từ trön Phêt quâ thu hõp xuống

chúng sanh giới, đối tượng của Diûu Âm Bồ tát là loài hữu

tünh và viûc làm của Ngài tiöu biùu trong kinh Pháp Hoa là

kýnh týn cúng dường.

Trong thời quá khứ, Diûu Âm Bồ tát đã từng dùng

mười muôn thứ kỹ nhäc cúng dường Vån Lôi Âm Vương

Như Lai. Bồ tát Diûu Âm trổi nhäc trong 12 kiøp cúng

dường Phêt nhìm chþ cho thêp nhị xứ. Hay đó là những gü

Phêt Vån Lôi Âm Vương đã däy cho Diûu Âm Bồ tát sử

dụng sáu cën sáu træn như thø nào đù chuyùn được thêp

nhị xứ, phổ thành nhäc cúng dường chư Phêt. Trong khi

chúng sanh cũng dùng sáu cën sáu træn mà täo thành vô

số tội lỗi.

Tçt câ Phêt ngữ được Diûu Âm biøn thành nhäc giáo

hóa chúng sanh, gợi cho người nghe phát tåm và nương

theo åm thanh kỳ diûu này, họ được giâi thoát. Hay nói

đúng hơn, Ngài ca ngợi Phêt đức, đưa vào lòng người,

làm hät nhån nuôi dưỡng Bồ đ÷ tåm của họ.

Đức Phêt Thých Ca muốn đi÷u động åm thanh kỳ diûu

của Bồ tát Diûu Âm đøn thø giới Ta bà. Đi÷u này cũng

418

nhìm chþ rìng chýnh Phêt Thých Ca là người sử dụng được

ngôn ngữ và åm thanh kỳ diûu. Thêt vêy, Phêt có ngôn

ngữ mà các loài nghe đ÷u ưa thých, kinh thường diún tâ là

tiøng Phäm åm thåm diûu.

Ngoài ra, Bồ tát Diûu Âm còn cúng dường đức Vån

Lôi Âm Vương 84.000 tháp báu. Con số 84.000 đối với loài

hữu tünh rçt quan trọng. Trong các kinh thường nói Phêt có

84.000 pháp môn tu đối trị 84.000 phi÷n não træn lao của

chúng sanh. 84.000 đối với chúng sanh là chướng ngäi,

nön biøn thành 84.000 phi÷n não træn lao. Nhưng đối với

Bồ tát là công đức nön trở thành phương tiûn. Như vêy

cùng một vêt, đối với người trý thành hữu dụng, nhưng là

chướng ngäi cho kó thçp kòm.

Con số 84.000 tiöu biùu cho tçt câ cửa ngõ hay

phương thức hành đäo của Bồ tát Diûu Âm được diún tâ

bìng bát báu. 84.000 phi÷n não træn lao đã biøn thành

84.000 công đức Ngài Diûu Âm dång cúng chư Phêt.

Thành tựu pháp cúng dường, Diûu Âm Bồ tát đã chứng

được Đà la ni. Riöng chúng ta còn mang thån ngũ çm,

viûc cúng dường chư Phêt cũng chþ nìm trong phæn giới

hän của con người đæy nghiûp lực.

84.000 bát báu và åm thanh kỳ diûu thù hiûn công

đức tu hành của Bồ tát Diûu Âm dång lön cúng dường,

køt thành Pháp thån Ngài. Và từ Pháp thån Bồ tát này phổ

xuçt thành 34 ứng hiûn thån. Ta ở hoàn cânh nào, Ngài

cũng đøn với ta được.

Ngài hiûn ra các loäi hünh, nghÿa là tçt câ thành phæn

đ÷u hướng tåm v÷ Bồ tát Diûu Âm, đ÷u thanh tịnh. Chýnh

họ là Diûu Âm Bồ tát dưới các loäi hünh. Nhờ vêy, thæn

thông lực và trý lực của Bồ tát Diûu Âm không giâm. Ngài

qua Ta bà làm tçt câ Phêt sự xong, vén bước lön đài báu

419

trở v÷ quốc độ, không bị tổn häi, không mçt phæn ở thø

giới Tịnh Quang Trang Nghiöm, mới thực sự tiöu biùu cho

Bồ tát nhçt thừa.

Tuy nhiön, thị hiûn 34 ứng thån của Bồ tát Diûu Âm và

Bồ tát Quan Âm, mới nghe qua giống nhau, nhưng thêt ra

không đồng. Bồ tát Diûu Âm không phâi là Bồ tát däo chơi

ở Ta bà như Quan Âm Bồ tát. Dù Diûu Âm tác động vào

chúng sanh Ta bà, tác động của Ngài là tác động dưới

däng thù tánh.

Bồ tát Diûu Âm ở thø giới Tịnh Quang Trang Nghiöm

đøn Ta bà, tiöu biùu cho thù tác động qua dụng và cũng

tiöu biùu cho viûc làm quá khứ đánh thức hiûn täi. Trong

kinh diún tâ bìng hünh ânh Diûu Âm thån cên cúng dường

Đức Phêt quá khứ Vån Lôi Âm Vương Như Lai, mà hiûn täi

đät được Hiûn nhçt thiøt síc thån.

Nhờ có Bồ tát Diûu Âm thức đánh thức, hành giâ

phát tåm Bồ đ÷. Tuy nhiön, Diûu Âm chþ hiûn lön trong lòng

hành giâ, rồi Ngài cũng biøn mçt trong lòng người. Kinh

diún tâ Diûu Âm Bồ tát qua Ta bà li÷n trở v÷ thø giới Tịnh

Quang Trang Nghiêm ngay.

Vü vêy, nhịp cæu tiøp nối công viûc của Diûu Âm Bồ tát

đánh thức con người bön trong hành giâ là Bồ tát Quan

Âm. Ngài thường xuyön hiûn hữu bön cänh chúng ta, trợ

giúp chúng ta vượt mọi chướng ngäi một cách an lành

trön bước đường hành đäo.

420

Phẩm 25

PHỔ MÔN

I. LƯỢC VĂN KINH

Bồ tát Vô Tên Ý bäch Phêt vü nhån duyön gü mà Bồ tát

tön là Quán Thø Âm. Phêt đáp rìng nøu vô lượng chúng

sanh đang bị khổ não mà nhçt tåm xưng niûm danh hiûu

Bồ tát Quan Âm, thü li÷n được giâi thoát. Nøu người trü danh

hiûu Bồ tát Quan Âm, thü không bị tai nän sau : 1.- không bị

lửa cháy, 2.- không bị nước cuốn trôi, 3.- không bị quỷ dữ

làm häi, 4.- không bị đánh đêp sát häi, 5.- không bị La sát

giøt häi, 6.- không bị xi÷ng xých gông cùm, 7.- không bị

nän cướp.

Ngoài ra, chúng sanh nào nhi÷u tham dục, giên hờn,

ngu si thường niûm danh hiûu Bồ tát Quan Âm, tham sån si

dứt säch. Người nào lú läy cúng dường Bồ tát Quan Âm,

cæu con trai hay con gái đ÷u được như ý muốn. Phước

đức cung kýnh lú läy Quán Thø Âm Bồ tát nhi÷u như phước

đức của người niûm danh hiûu và cúng dường 62 ức

hìng sa Bồ tát.

Vô Tên Ý hỏi Phêt rìng Bồ tát Quán Thø Âm làm thø

nào däo khíp Ta bà và phương tiûn của Bồ tát này như

thø nào ? Phêt trâ lời nøu có chúng sanh nào cæn dùng

thån Phêt được độ thoát, thü Bồ tát Quán Thø Âm li÷n hiûn

thån Phêt thuyøt pháp. Cæn thån Đø Thých, Ngài hiûn thån

Đø Thých. Cæn thån trưởng giâ, Ngài hiûn trưởng giâ v.v„

Tùy trường hợp mà Bồ tát Quan Âm hiûn các loäi thån

hünh tương ưng. Ngài có 32 hiûn thån đù cứu độ chúng

sanh.

Sau khi nghe Thø Tôn nói v÷ công đức của Bồ tát

Quán Thø Âm, Vô Tên Ý Bồ tát li÷n mở xåu chuỗi ngọc vô

421

giá đang đeo dång cúng cho Bồ tát Quán Thø Âm. Ngài

không nhên.

Phêt bâo Bồ tát Quan Âm nön thương xót Vô Tên Ý và

hàng tứ chúng cùng bát bộ Thiön long mà nhên chuỗi

ngọc đó. Quan Âm nghe lời Phêt däy, nhên xåu chuỗi

ngọc và chia làm hai phæn : một phæn dång Đức Phêt

Thých Ca, một phæn dång cúng Đức Đa Bâo.

Ngài Trü Địa bäch Phêt rìng chúng sanh nào nghe

được phèm Quán Thø Âm nói v÷ đäo nghiûp tự täi và

thæn thông ứng hiûn khíp mọi nơi của Quan Âm, phâi biøt

công đức người çy rçt lớn. Lúc Phêt nói phèm này, 84.000

chúng sanh trong đäi chúng phát tåm cæu Vô thượng

chánh đîng giác.

II. GIÂI THÍCH

Đức Phêt däy người khởi tu ở nhơn môn không thù

phán đoán những viûc làm bçt tư nghü của hành giâ tu ở

quâ môn được. Hành giâ Pháp Hoa trön quâ môn nhün

xuống chúng sanh tu ở nhơn môn thêt đáng thương häi. Ý

này nhìm chþ Phêt Thých Ca quan sát pháp tu của ngoäi

đäo mà khởi tåm thương häi họ. Trong kinh diún tâ køt

quâ của ngoäi đäo thu lượm được chîng đi đøn đåu gọi

là “cái giá một ngày”.

Từ phèm Như Lai thọ lượng trở v÷ sau thuộc phæn tu

của hành giâ từ quâ hướng ngược läi v÷ nhơn đù hành

đäo. Trong phèm Như Lai thæn lực, Phêt cho Bồ tát thçy

thø giới mười phương chçn động đù hünh thành một quốc

độ thanh tịnh.

Sau Như Lai thæn lực đøn phæn hiùn thị thæn lực của

các Bồ tát. Trước nhçt Phêt giới thiûu Bồ tát Dược Vương

hoàn toàn vô hünh, kø tiøp là hünh ânh Diûu Âm Bồ tát đøn

422

Ta bà, läi trở v÷ thø giới bân thù trong một niûm tåm. Một

niûm tåm đøn và một niûm tåm v÷ nghÿa là Ta bà cæn thü

Ngài tới, xong viûc trở v÷. Cách hành đäo đøn và đi đúng

lúc của Bồ tát như vêy, chúng ta dú hiùu.

Tuy nhiön Bồ tát Quan Âm ở luôn Ta bà, không phâi

đøn rồi đi như Diûu Âm. Ngài ở läi Ta bà mãi mãi mà

chúng sanh không chán. Nói cách khác, từ một Bồ tát

Diûu Âm ở trong tåm tư được cụ thù hóa bìng hiûn hữu

của Bồ tát Quan Âm trong cuộc sống ở Ta bà. Quan Âm

sống như thø nào mà chúng sanh Ta bà chîng những

không chán, läi còn luôn luôn kýnh trọng tôn thờ Ngài.

Với quá trünh từ Như Lai lực đøn Bồ tát lực và trở thành

hiûn thực cuộc sống của Phổ Môn, mở ra cho chúng ta

thçy tæm hoät động rộng lớn khíp mọi hướng của Phêt.

Phổ Môn tiöu biùu cho trý con người không thù nghÿ bàn,

phổ cêp khíp nơi. Ở đåy mượn hünh ânh Bồ tát Quan Âm

đù chþ cho con người và khâ nëng biøn hóa là lực hay trý.

Trý tuû là vốn quan trọng nhçt của người tu. Nhưng chúng

ta tu hành läi thường quön hät nhån quý báu này, đù vô

minh nghiûp chướng ngën che bóp chøt trý tuû.

Mở đæu phèm này, hünh ânh Vô Tên Ý Bồ tát tiöu biùu

cho thíc míc, suy nghÿ của con người. Một con người mà

ý không bao giờ cùng tên, trý tuû phát triùn không bao giờ

chçm dứt, gọi là Vô Tên Ý. Khác với hünh ânh Thanh vën thủ

phên, sợ thíc míc khổ, không thíc míc, huû không sanh.

Từ trön Phêt quâ xuống hành đäo mới có Bồ tát Vô Tên

Ý và Quan Âm. Còn Thanh vën chþ có diût tên định. Bìng

chýnh thíc míc đó, Bồ tát quán chiøu läi træn thø đù thçy

nghe. Và từ thçy nghe, vçn đ÷ mới đðt ra cho Bồ tát dçn

thån ở Ta bà hành đäo, hoàn toàn khác với Thanh vën tu

hänh ly træn, không thçy, không nghe, không biøt.

423

Các kinh ghi công hänh của Bồ tát Quan Âm khác

nhau. Tùy pháp tu, trünh độ hiùu biøt sai biût và nghiûp lực

mà câm nhên v÷ Ngài khác nhau. Đứng trön lêp trường

nhçt Phêt thừa hay trön Phêt quâ quan sát Quán Thø Âm,

hữu tünh và vô tünh đ÷u thành Phêt đäo. Cho đøn tứ sanh

lục đäo và hõp hơn nữa, đối tượng hành đäo của Ngài là

loài người chúng ta. Rõ ràng quâ đức của Quan Âm là ở

cõi Ta bà.

Vü vêy, Quan Âm liön hû mêt thiøt với chúng ta không

nghÿ bàn được. Từ Tåy Täng, Trung Hoa, Nhêt Bân, Ấn Độ

đøn Viût Nam, ở đåu cũng thờ Ngài trong tự viûn hoðc lộ

thiön. Thçy tôn tượng Ngài, chúng ta câm được công

hänh của Bồ tát Quan Âm đối với loài người chúng ta như

thø nào.

Ở Trung Hoa thường thờ Ngài dưới hünh thức Quan

Âm Nam hâi hay Từ Hàng đäi sÿ. Vü người ta thường thçy

Ngài hiûn ra người chño thuy÷n cứu vớt kó bị tai nän. Ở

Tri÷u Tiön thờ Ngài dưới hünh tượng ba đæu sáu tay. Ở Nhêt

Bân thờ 10.000 tượng Quan Âm trong tam thêp tam gian

đường. 33 gian nhà thờ này tiöu biùu cho 33 loäi thån hünh

của Quan Âm giáo hóa chúng sanh. Tuy nhiön, các kiùu

thờ Quan Âm dưới đåy thông dụng hơn câ :

- Thiön thủ thiön nhãn tiöu biùu cho quy÷n nëng và sự

quan sát của Quan Âm, viûc nào Ngài cũng làm được.

Ngài quán 1.000 trường hợp và làm viûc dưới 1.000 däng

thức khác nhau. Con số 1.000 chþ là số tượng trưng vü thực

sự Bồ tát Quan Âm ở trong tư thø thiön biøn vän hóa.

- Mã Đæu Quan Âm hay Đäi Lực Trü Minh Vương tiêu

biùu lòng từ bi của Quan Âm nång lön độ cao và Ngài sử

dụng lòng từ dưới däng sån hên, tức nghịch duyön hóa

độ.

424

Ở Viût Nam thường thờ Quan Âm dưới hünh tượng

Tiöu Diûn đäi sÿ là Bồ tát thị hiûn sån hên đù hàng phục kó

ác, không phâi sån hên thực sự. Vü phát xuçt từ chánh

định hay Pháp Hoa tam muội, dù hành động của Bồ tát

ác, cũng biøn thành thiûn hoðc vô lêu.

Bồ tát mang nghiûp ác phát xuçt từ cën bân đäi từ bi

mà Huû Tư Thi÷n sư gọi là vô duyön đäi từ bi tåm. Nghÿa là

hänh Bồ tát khiøn người ác phâi sợ và kýnh trọng, không

dám phân ứng ác, không làm cho họ sån hên. Ngược läi,

thiûn phát xuçt từ cën bân vọng tåm là ngụy thiûn vén

thọ quâ báo.

- Thêp nhçt diûn Quán Thø Âm Bồ tát. Thêp nhçt diûn

là 11 phýa, 11 bünh diûn khác nhau tiöu biùu cho Quan Âm

dưới däng thù đäi từ bi, mọi mðt nhün v÷ Ngài đ÷u thçy dú

thương. Ta nghÿ thø nào sô thçy Ngài như vêy.

- Chuèn Đ÷ Quan Âm phát xuçt từ Ấn Độ. Quan Âm

hiûn dưới däng 700 vị nữ thæn đðt dưới sự thống lãnh của

Long Nữ.

- Như Ý Luån Quan Âm : Quan Âm đeo chuỗi anh läc

được thờ nhi÷u nhçt. Vòng chuỗi như ý tiöu biùu cho Như

ý luån tam muội, nghÿa là tçt câ mọi viûc mong cæu của

chúng sanh đ÷u được Bồ tát Quan Âm thỏa mãn theo ý

muốn.

Trön lêp trường Phổ Môn, tức trön Phêt quâ nhün v÷

chúng sanh qua hünh bóng của Quan Âm với các hänh

khác nhau của Ngài ghi trong các kinh, têp họp được

một Quan Âm thực sự trong lòng người. Mỗi người câm

nhên v÷ Ngài không giống nhau.

Dù thån trụ thø giới Tåy phương Cực Läc của Phêt A

Di Đà nhưng Bồ tát Quan Âm läi nghiöng tai v÷ cõi Ta bà,

lóng nghe ngôn ngữ åm thanh của các loài chúng sanh ở

425

đåy. Vü đù tåm nghe åm thanh træn thø, giữa Ngài và træn

thø có liön hû mêt thiøt với nhau không rời được. Đó chýnh

là nguyön nhån Bồ tát Quan Âm thường hiûn hữu nơi Ta

bà.

Ở tünh huống nào, hành giâ câm được Quan Âm,

Ngài li÷n hiûn tới cứu. Chîng những Quan Âm nghe được

tçt câ åm thanh trong loài người, tánh nghe này đðc biût

thçu suốt mười phương Phêt. Cho đøn tçt câ những ức

niûm nhỏ nhçt của chúng sanh khởi từ Phêt tánh, Ngài

đ÷u nghe được. Vü vêy, kinh Lëng Nghiöm gọi Ngài là Viön

thông giáo chủ. Quan Âm trong Lëng Nghiöm thuộc phæn

tu nhån, nhưng ở Pháp Hoa là quâ của Ngài. Ngài đã

thành Phêt và từ Phêt cânh giới, Ngài đi xuống chúng

sanh giới.

Nøu chúng ta chưa đủ tư cách Bồ tát, mọi viûc làm

cũng chþ là hữu lêu, vén kõt trong lục đäo tứ sanh. Tuy

nhiön, nương vào hänh Bồ tát đù hành đäo có thù nhçt

thời thông được Phêt giới.

Long Nữ thị tùng Bồ tát Quan Âm tiöu biùu cho hành

giâ nương được hänh Quan Âm, thông được từ súc sanh

giới lön Phêt giới. Chúng ta thờ Quan Âm, một bön là

Thiûn Tài, một bön là Long Nữ. Hai hiûp sÿ này trợ hóa Bồ tát

Quan Âm. Long Nữ trong phèm Đ÷ Bà Đät Đa là Long Nữ

của Quan Âm ứng hiûn và Thiûn Tài ứng hiûn trong Hoa

Nghiöm. Vü tùy thuộc Quan Âm, nön các vị này hoät động

dưới däng thức của Quan Âm. Thiûn Tài tuy nhỏ, nhờ

nương lực Bồ tát Quan Âm, thông được mọi cânh giới. Và

tæm hoät động của Long Nữ là hoät động của Quan Âm

dưới däng bát bộ chúng. Theo kiøn giâi của Mêt giáo,

những hoät động này thù hiûn ở träng thái siöu hünh.

426

Trong kinh Quán Vô Lượng Thọ, Bồ tát Quan Âm thị

hiûn vô số hóa Phêt. Trong Tåm kinh, Ngài có tön là Quán

Tự Täi thông câ hữu hünh và vô hünh, hữu tünh và vô tünh.

Ngài hoàn toàn tự täi với tçt câ pháp, với mọi hiûn tượng

trön cuộc đời thü viûc ban vui cứu khổ mới không chướng

ngäi. Với tư chçt Quán Tự Täi, Ngài quán sát, phá vỡ được

vỏ ngũ uèn thành KHÔNG, không còn chướng ngäi trong

viûc làm đäo và khổ ách đ÷u dứt.

Vü đáp ứng nhu cæu của mọi người hoàn toàn tự täi,

đối với Quan Âm, Síc mới là Síc, KHÔNG là KHÔNG, mà

Síc cũng không phâi là Síc, KHÔNG cũng không phâi là

KHÔNG v.v„ Giáo hóa của Quan Âm rõ ràng là vô quái

ngäi. Thêt vêy, kõt vào síc thü bị hän cuộc, mà rơi vào

Không thì tâm từ sô bị chøt, không hành đäo Bồ tát được.

Quan Âm sử dụng đäi bi và đäi trý như hai cánh tay.

Tác dụng của Quan Âm dưới däng tåm. Đäi bi tåm của

Ngài sanh ra tçt câ pháp hóa độ chúng sanh. Vü thø, tuy

không hiùu Đà la ni của Ngài, ta vén câm nhên được. Tünh

thương của Bồ tát Quan Âm hay của Phêt được nång

đøn độ cao nhçt, thçy tünh thương không còn mới chýnh là

tünh thương chån thêt. Giống như mðt trời tỏa chiøu sự

sống khíp nhån gian, không phån biût tốt xçu. Dù ta quý

møn Phêt hay không, Ngài vén thương ta. Thành tựu tư

cách này, Bồ tát Quan Âm hành đäo không chướng ngäi,

thån giáo hóa thø gian mà tåm vén an trụ thø giới Phêt.

Phèm Phổ Môn cho thçy Quan Âm là một vị Phêt

hành đäo dưới däng Bồ tát. “Ưng dÿ Phêt thån đíc độ giâ,

Quán Thø Âm Bồ tát tức hiûn Phêt thån nhi vị thuyøt pháp”.

Hay nói cách khác, ta thờ Đức Phêt Thých Ca mà câm

Đức Quan Âm thü đó chýnh là Quan Âm vêy.

427

“Ưng dÿ Bých Chi Phêt thån đíc độ giâ, tức hiûn Bých

Chi Phêt thån nhi vị thuyøt pháp”. Nøu là Duyön giác thực

sô không độ được người và chþ trụ ở điùm đó thôi. Tuy

nhiön, vị Duyön giác này là hiûn thån của Quan Âm Bồ tát

thü theo họ tu, hành giâ được khai mở, phát tåm Bồ đ÷ và

tu hänh Quan Âm lúc nào mà hành giâ không biøt.

Vü hiûn thån tam Thánh không đủ đù hóa độ chúng

sanh, Bồ tát Quan Âm còn hiûn thån Trời Phäm vương hay

Trời Đäi Phäm Thiön vương của Ấn Độ giáo đù đáp ứng

nhu cæu nhån gian. Tçt câ các vị Trời này là biùu tượng týn

ngưỡng của các tôn giáo Ấn Độ và Trung Hoa.

Nøu thực sự các vị này là hiûn thån của Bồ tát Quan

Âm đù hóa độ chúng ta, thờ các Ngài ýt låu, chúng ta sô

hướng tåm v÷ Phêt. Thù hiûn tinh thæn này, chúng ta thçy

các vị thæn Ấn Độ, Trung Hoa, Nhêt Bân læn quy v÷ Phêt

đäo, nhờ Quan Âm Bồ tát hiûn dưới däng vị thæn hóa độ.

Ngay trong cuộc sống hiûn täi, Bồ tát Quan Âm

thường hiûn ra dưới biùu tượng gợi cho hành giâ phát tåm.

Nhưng hành giâ không biøt được và hä xuống thçp nhçt,

Ngài giâi quyøt cho nhån gian hai đi÷u mà họ cæu xin và

giúp họ thoát khỏi 7 tai nän (thçt nän nhị cæu).

Trường hợp hành giâ rơi vào tuyût mäng tuyût thù,

phá vỡ được màn ngũ uèn, từ Phêt tánh khởi tåm đäi bi,

mới nhên được đồng thù đäi bi với Quan Âm. Hành giâ

không ở träng thái tuyût mäng tuyût thù, nhưng trụ được

tåm trong Đà la ni, vén có độ câm như trön.

Vü vêy, niûm Quan Âm phâi niûm dưới däng niûm tåm

mới giao câm với Ngài. Chánh niûm đøn độ hành giâ

đồng hänh với Quan Âm, thån hành giâ hiûn thành thån

Quan Âm. Dùng được thån Quan Âm trang nghiöm cho

thån münh, viûc ác không thù đøn với hành giâ. Thø giới

428

an lành của Bồ tát læn læn mở ra cho hành giâ hoðc hành

giâ chuyùn đổi được hoàn cânh xçu thành tốt. Vý dụ bị lửa

đốt cháy, hành giâ chánh niûm Quan Âm, lửa không đốt

được. Nhưng hành giâ phâi niûm bìng tåm niûm. Còn

niûm ngoài miûng đù khỏi cháy thü thø nào cũng cháy.

Niûm đøn vô niûm, niûm ngoài thức, không còn biøt nóng.

Dù cho xác thån cháy, cũng chþ cháy ngũ uèn thån và

hành giâ chứng được Pháp thån.

Từ nän lửa, cho đøn bị nước cuốn trôi, gông cùm

xi÷ng xých, oán tðc bao våy v.v„, hành giâ trụ tåm chánh

niûm Bồ tát Quan Âm. Ngài đ÷u gia hộ cho thoát khỏi tai

nän. Nhưng hành giâ phâi cæu đúng, nghÿa là đồng hänh

đồng nguyûn với Quan Âm Bồ tát, Ngài mới gia bị. Cæu

nguyûn dưới däng vô ý thức của con người hay xứng tánh

gọi là chuyön niûm mới bít gðp hộ niûm của Bồ tát Quan

Âm, một sự hộ niûm hay trợ lực nìm ngoài hiùu biøt diún

tâ thông thường. Nøu gðp hiùm nguy, chúng ta có chuèn

bị và tüm lối thoát được, thü đó không phâi là thæn lực của

Bồ tát Quan Âm.

Quan Âm xuçt hiûn với 32 ứng hiûn thån, tức ở trong

32 hoàn cânh tiöu biùu cho mọi tünh huống, Ngài đ÷u thị

hiûn tương ưng đù giâi quyøt 7 tai nän cho người thø gian.

Ngài đương nhiön trở thành người che chở cæn thiøt,

mang an lành cho chúng sanh Ta bà, làm thø nào họ

chán Ngài được. Nhçt là yöu cæu thoát khỏi mọi tai nän

khổ ách là yöu cæu bức bách muôn đời của chúng sanh

Ta bà.

Từ gợi ý này, Phêt khuyön chúng ta niûm Quan Âm,

tức học hänh Quan Âm, đøn đåu đáp ứng yöu cæu lợi läc

nơi đó. Được như vêy, công viûc hoìng hóa độ sanh của

chúng ta nhçt định tốt đõp.

429

Viûc làm của Quan Âm không chþ giới hän ở thçt nän

nhị cæu, Ngài còn dít hành giâ qua 500 do tuæn đường

hiùm v÷ bâo sở. Trön 500 do tuæn, hành giâ thçy 500 Quan

Âm khác nhau. Mỗi do tuæn, hành giâ có một Quan Âm

và sau cùng ở bâo sở, Bồ tát Quan Âm của hành giâ là

Đức Phêt.

Từ trön Phêt quâ xuống, Ngài đưa hành giâ v÷ thø

giới Phêt bìng thuy÷n từ, tiöu biùu bìng cánh sen mang ý

nghÿa nương theo hänh Bồ tát đù tu Pháp Hoa. Quan Âm

Bồ tát không chþ làm những viûc lðt vðt như thçt nän nhị

cæu hay cæu gü cho nçy. Hiùu như vêy, Bồ tát Quan Âm sô

không còn linh nghiûm, vü có người cæu được, có người

cæu không được. Chîng những Bồ tát Quan Âm hành

đäo ở Ta bà, Ngài còn trợ hóa Phêt A Di Đà ở Tịnh độ

phương Tåy.

Viûc làm của Ngài ở hai trụ xứ tịnh uø trái ngược này

khiøn chúng ta câm nhên được vào thời quá khứ, Ngài là

vị cổ Phêt Chánh Pháp Minh Như Lai. Vü thương nhån gian,

Ngài hiûn thån sống với chúng sanh Ta bà dưới däng Bồ

tát Quan Âm.

Hiûn hữu bìng con người đíc đäo hoàn toàn, Ngài

rçt tự täi trong khi giáo hóa chúng sanh, cæn ứng hiûn

thån nào, Ngài mang thån đó. Nói rộng hơn, Bồ tát Quan

Âm nhìm diún tâ Pháp thån Phêt hay phèm Phổ Môn nói

lön sự giáo hóa của Phêt bìng lực vô hünh. Từ lực vô hünh ở

bân thù hiûn thành hiûn thực theo yöu cæu của loài người.

Xuçt hiûn trön cuộc đời mang tçt câ loäi hünh đù

hành đäo và đät mục tiöu xong, Phêt diût độ. Trön lêp

trường Pháp Hoa, Phêt hiûn hữu miön viún ở bân thù giới.

Trön mðt sanh diût của hiûn tượng, tuy không có Ngài,

nhưng ai thỏa mãn được yöu cæu tri thức và đäo đức của

430

con người, hướng dén con người đøn toàn thiûn toàn mỹ,

người đó chýnh là Phêt, là sứ giâ của Như Lai.

Vü vêy, theo tinh thæn của Đäi thừa, hünh ânh Phêt 500

nëm sau khi Ngài diût độ, thù hiûn nơi Long Thọ Bồ tát. Ngài

nương giáo lý Đức Thých Ca, triùn khai thành sức sống mãnh

liût của Phêt giáo Đäi thừa. Và Phêt giáo truy÷n sang

Trung Hoa, theo yöu cæu của thời đäi đó, sân sinh ra một

Đức Phêt dưới däng hünh Cưu Ma La Thêp. Đøn Nhêt Bân,

Đức Phêt läi xuçt hiûn dưới hünh bóng Thánh Đức thái tử. Vü

bçy giờ, nước Nhêt tôn sùng Thæn đäo và huyøt thống,

Thánh Đức không thù xuçt thån trong giai cçp bünh dån.

Thánh Đức thái tử muốn thuyøt kinh Pháp Hoa phâi nói

dưới däng Thái Dương Thæn nữ.

Đøn thø kỷ thứ 8, xã hội Nhêt bít đæu phát triùn vën

hóa, thü xuçt hiûn một KOBO DAISHI là con của lãnh chúa.

Ngài hành đäo bìng cách đi tiön phong trong viûc phát

triùn vën hóa, như sáng chø ra chữ quốc ngữ cho dån

Nhêt, thâo sớ vën cho Đìng Nguyön sang Trung Quốc.

Trường tư thục đæu tiön cũng do Ngài sáng lêp cùng

những danh họa và những áng vën sớm nhçt là do Ngài

sáng tác.

Sang thø kỷ 12, giới võ sÿ phát triùn mänh. Sức mänh

đóng vai trò quan trọng, người nào mänh mới tổng hợp

được quæn chúng. Lúc çy, läi có sư Bünh Thanh Thänh làm

Tù quan. Đøn thời kỳ thành phæn nông dån vượt lön, läi thçy

Ngài Nhêt Liön, con của người chài lưới, biùu tượng cho

thành phæn lao động. Dån Nhêt tôn sùng Ngài là Bồ tát

Thượng Hänh, là thượng thủ của các Bồ tát Tùng địa dũng

xuçt trong kinh Pháp Hoa.

Riöng người Viût Nam, hiùu và tin Đức Quan Âm một

cách såu síc, thù hiûn qua hành động của các vua quan

431

đời Lý Træn. Thêt vêy, Phêt giáo Viût Nam khi hội nhêp vào

xã hội đã có thái độ dứt khoát. Cæn hiûn Thiön tướng hiûn

Thiön tướng, cæn phụ nữ thån hiûn phụ nữ thån, như Ỷ Lan

thứ phi. Đối với kó nghịch, bà dứt khoát trừng trị. Nhưng

hàng phục được chúng rồi, bà läi rçt hi÷n, nön được dån

chúng tðng cho danh hiûu là Quan Âm nữ.

Thîng thín và khoan dung là tinh thæn Quan Âm của

Viût Nam. Vü vêy, học hänh Quan Âm phâi tùy thời, tùy

chỗ, tùy đối tượng mà có thái độ ứng xử khác nhau. Theo

tinh thæn này, vua quan và thi÷n sư thời Lý Træn không do

dự trước giới sát khi các Ngài phâi đối phó với giðc ngoäi

xåm. Tuy nhiön, chên đứng được khâ nëng sát häi của

giðc rồi, các Ngài läi thù hiûn tinh thæn từ bi, không hên

thù, xem họ như bän. Tiöu biùu như viûc làm của vua Lý

Thánh Tông không khoan nhượng trước thø lực của kó

hiøu chiøn. Nhưng thíng giðc Chiöm Thành xong, Ngài

thù hiûn tçm lòng nhån đäo, tha cho vua Chiöm là Chø

Củ. Hoðc Træn Nhån Tông thíng quån Nguyön xåm lược,

Ngài trở thành thi÷n sư, làm Tổ của phái Trúc Låm.

Có thù nói thái độ của Phêt giáo Viût Nam ứng xử

theo tinh thæn 32 hiûn thån của Bồ tát Quan Âm. Viûc làm

nào cæn nói lön chån lý thü sử dụng ngay. Thý dụ Lý Thường

Kiût đánh đù nói lön chån lý “Nam quốc sơn hà, Nam đø

cư”. Ông đã thù hiûn chån lý trong mọi tünh huống; thù

hiûn với tư cách hi÷n hòa hay bìng hành động dứt khoát

thîng tay trừng trị. Đù trçn át loài hung dữ cô hồn, Bồ tát

Quan Âm phâi hiûn thån Tiöu Diûn đäi sÿ. Đối với người hi÷n

lương, Bồ tát Quan Âm là bà mõ hi÷n ban vui cứu khổ.

Trön bước đường hành Bồ tát đäo, muốn thành tựu

công đức, phâi hiûn được càng nhi÷u síc thån càng tốt,

tức phâi có trý tuû nhün đúng sự thêt, ứng xử cho hợp tünh

432

hợp lý. Vü vêy, các danh Tëng hiûn hữu khíp nơi, mang

những hünh thái khác nhau. Tuy nhiön, tçt câ đ÷u đáp ứng

viûc lợi ých quæn sanh và đưa người v÷ Phêt đäo giâi thoát.

Ý này nói lön tinh thæn vü thương tưởng cho đời, Đức Phêt

hiûn thån ở Ta bà làm đủ các viûc hay tinh thæn Phổ Môn

thị hiûn dưới tçt câ loäi hünh theo yöu cæu chúng sanh.

Với mục tiöu này, Bồ tát Quan Âm hiûn hóa trön cuộc

đời bìng mọi däng thức. Từ Phêt cânh giới, Ngài bước

vào træn gian, sống bön cänh chúng ta đù đưa tçt câ đøn

bờ giâi thoát. Nøu chþ thçy Ngài dưới däng thức ban vui

cứu khổ đù van vái cæu xin, thü Ngài là một vị thæn linh đã

chøt. Nhưng nøu chúng ta câm hänh Ngài qua tri thức và

suy luên của nhån gian thü Ngài trở thành tà kiøn. Hänh

Quan Âm không thù hiùu ở träng thái cục bộ này.

Quan Âm phâi ở däng thức từ trön Phêt quâ nhün

xuống chúng sanh giới đù làm đäo và từ nơi này hướng v÷

Phêt cânh giới trong tư thø khai ngộ. Theo Ngài Huû Tư,

Phêt giới và chúng sanh giới không khác. Phêt là Diûu

Pháp, chúng sanh là Liön Hoa. Bồ tát hành đäo không thù

hủy diût môi trường chúng sanh. Đức Phêt tu hänh Bồ tát

mới dung hóa được hai cõi tịnh uø và lçy chúng sanh giới

làm Niøt bàn. Có thù vý Bồ tát là hoa, Phêt là quâ, chúng

sanh là gốc rú, pháp là nước và phån đçt là phi÷n não.

Hiùu được như vêy, hänh Quan Âm mới là cửa ngõ cho Bồ

tát sơ phát tåm vào đäo. Vü ngoài hänh Quan Âm, không

có hänh nào khác đù hành đäo.

Khi Phêt giâi thých xong công hänh của Bồ tát Quan

Âm, Ngài Vô Tên Ý cúng dường Quan Âm chuỗi ngọc như

ý. Quan Âm không nhên. Phêt li÷n bâo Quan Âm nön

thương Vô Tên Ý và chúng Tëng mà nhên chuỗi ngọc. Lời

Phêt däy gợi chúng ta suy nghÿ bố thý cúng dường phâi

433

đúng như pháp. Người cúng và người nhên đ÷u lợi läc,

hợp thời thanh tịnh mới thành tựu pháp. Ngài Vô Tên Ý

cúng dường Đức Quan Âm, vü nhên rõ Quan Âm sử dụng

chuỗi ngọc lợi ých hơn Ngài. Bồ tát Quan Âm cũng thçy rõ

như vêy. Ý thức của người cúng và người nhên là Bồ tát

Vô Tên Ý và Quan Âm đ÷u hợp thời thanh tịnh, nhìm làm

lợi ých chúng sanh, mới thành tựu trọn võn pháp cúng

dường.

Quan Âm nghe lời Phêt däy nhên chuỗi ngọc cúng

dường. Theo tôi, đi÷u này gợi nhíc chúng ta trön bước

đường tu, ta nghe lời Phêt hay nói cách khác, Phêt tiöu

biùu cho trý giác. Vü vêy, ai cúng vêt gü, chúng ta phâi suy

nghÿ kỹ có nön nhên không. Vü mọi viûc xây đøn đ÷u có

yöu cæu, có lý do riöng. Chúng ta không biøt cứ nhên,

càng dú thọ quâ báo. Nhên mà không đáp ứng được yöu

cæu của người, sau này họ sô gåy khó khën cho chúng ta

không ít.

Từ thuở nhỏ tôi đã sớm ý thức ý nghÿa cåu chuyûn

Quan Âm vång lời Phêt däy mà nhên chuỗi ngọc. Tôi rçt

sợ phi÷n lụy của viûc thọ nhên. Ai cho hoðc giúp đỡ, tôi

suy nghÿ nøu không giâi quyøt được mong cæu của họ, tôi

dứt khoát không nhên.

Bồ tát Quan Âm nhên xåu chuỗi của Vô Tên Ý làm

Phêt sự lợi ých Trời người. Ý thức như vêy, Ngài mới nhên.

Kinh diún tâ là Phêt bâo Quan Âm nhên. Nhên xong, Bồ

tát Quan Âm phån chia chuỗi ngọc thành hai phæn, một

phæn cúng cho Đức Đa Bâo và một phæn cúng cho Thých

Ca ở Ta bà. Có thù hiùu trön bước đường tu, chúng ta

hoàn toàn hướng tåm v÷ Tåy phương hay hướng đøn Ta

bà, đ÷u không đúng.

434

Bước theo lộ trünh thượng cæu Phêt đäo, hä hóa

chúng sanh mà Quan Âm vô ra, chúng ta tùy duyön, tùy

yöu cæu chúng sanh đáp ứng lợi läc cho họ. Nhưng tåm

hồn ta lúc nào cũng phâi hoàn toàn trong säch thanh tịnh.

Giống như hünh ânh của Quan Âm trợ hóa cho Phêt A Di

Đà ở Tåy phương thuæn tịnh, Ngài vén hiûn hữu mãi mãi

bön cänh chúng sanh Ta bà đau khổ.

Phẩm 26

DIỆU TRANG NGHIÊM VƯƠNG BỔN SỰ

I. LƯỢC VĂN KINH

Đức Phêt bâo đäi chúng : “Thuở xưa cách đåy vô

lượng kiøp có Đức Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý Như Lai.

Trong pháp hội của Phêt này có vua tön Diûu Trang

Nghiöm, phu nhån tön Tịnh Đức và hai con là Tịnh Täng,

Tịnh Nhãn. Hai người con có thæn thông lớn, từ låu tu têp

đæy đủ mười pháp Ba la mêt và 37 Trợ đäo phèm, được

các tam muội của Bồ tát như Tịnh Quang, Tịnh Síc, Tịnh

Chiøu v.v„

“Vü muốn độ vua Diûu Trang Nghiöm và vü lòng

thương đối với chúng sanh, Phêt Vån Lôi Âm Tú Vương

Hoa Trý nói kinh Pháp Hoa. Tịnh Täng, Tịnh Nhãn mời mõ

cùng đi đøn Phêt Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý đù cúng

dường và nghe kinh Pháp Hoa. Phu nhån li÷n bâo hai con

nön mời cha đi nghe pháp bìng cách hiûn thæn thông

cho ông thçy đù ông tin. Hai người con vü thương cha nön

bay vọt lön hư không, biùu diún các thứ thæn thông.

“Thçy thæn lực của các con, vua cha vui mừng phát

tåm đøn ra mít Phêt. Người mõ li÷n cho phòp Tịnh Täng,

Tịnh Nhãn xuçt gia. Lúc đó, 84.000 người ở hêu cung vua

Diûu Trang Nghiöm đ÷u thọ trü kinh Pháp Hoa. Từ vô lượng

435

kiøp, Bồ tát Tịnh Nhãn đã thông đät Pháp Hoa tam muội

và Bồ tát Tịnh Täng thông đät Ly chư ác thú tam muội. Phu

nhån của vua được chư Phêt têp tam muội.

“Vua và quæn thæn quyøn thuộc, Tịnh Đức phu nhån

cùng cung nữ, hai vương tử và 42.000 người, tçt câ đồng

một lúc đøn đânh lú Phêt. Đức Phêt nói pháp cho vua

nghe, nhà vua rçt vui mừng. Vua cùng phu nhån mở

chuỗi chơn chåu đang đeo, râi trön Đức Phêt. Chuỗi đó ở

giữa hư không hóa thành đài báu, bön trong có Phêt ngồi

phóng hào quang.

“Đức Phêt Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý bâo tứ chúng

rìng Vua Diûu Trang Nghiöm ở trong pháp ta siöng tu têp

các pháp trợ Phêt đäo, sô được làm Phêt hiûu Ta La Thọ

Vương, nước tön Đäi Quang, kiøp tön Đäi Cao Vương.

“Diûu Trang Nghiöm li÷n giao nước cho em rồi cùng

phu nhån, hai con và các quyøn thuộc đồng xuçt gia.

Xuçt gia trong 84.000 nëm thường tinh tçn tu hành theo

kinh Diûu Pháp Liön Hoa, được Nhçt thiøt tịnh công đức

trang nghiöm tam muội. Được tam muội xong, li÷n bay lön

hư không bäch Phêt : Bäch Thø Tôn, hai người con của

con đã làm Phêt sự, dùng thæn thông biøn hóa đù chuyùn

tåm tà của con, giúp con an trụ Phêt pháp, được thçy

Thø Tôn. Hai người con này là thiûn tri thức của con, vü

muốn cën lành đời trước của con được phát khởi nön đã

thị hiûn sanh vào nhà con.

Đức Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý Như Lai khen ngợi

vua nói rçt đúng. Tịnh Täng, Tịnh Nhãn đã từng cúng

dường hìng hà sa Phêt, thọ trü kinh Pháp Hoa, thương

chúng sanh tà kiøn mà giúp họ trụ trong chánh kiøn.

Sau khi tán thán công đức Như Lai, vua Diûu Trang

Nghiöm từ trön hư không xuống bäch Phêt rìng pháp của

436

Như Lai đæy đủ công đức vi diûu không thù nghÿ bàn. Từ

nay con nguyûn không làm theo trý của con nữa, không

dám sanh lòng tà kiøn, kiöu ngäo, giên hờn”.

Đức Phêt køt luên rìng vua Diûu Trang Nghiöm nay

chýnh là Bồ tát Hoa Đức hiûn ở trước Phêt. Hai người con là

Bồ tát Dược Vương và Dược Thượng. Lúc nói phèm này

84.000 người xa træn lụy, được pháp nhãn thanh tịnh.

II. GIÂI THÍCH

Diûu Trang Nghiöm vương bổn sự nói v÷ ti÷n thån của

Hoa Đức Bồ tát, trong kiøp quá khứ Ngài làm vua tön Diûu

Trang Nghiöm. Phèm Diûu Trang Nghiöm cụ thù hóa viûc

khó tin, khó hiùu, khó làm của các Bồ tát và thiûn thæn

phát nguyûn ủng hộ người trü kinh Pháp Hoa dưới däng Đà

la ni, bìng cách kù läi viûc tu hành trong méu gia đünh

đðc biût của Diûu Trang Nghiöm vương.

Tön vua Diûu Trang Nghiöm mang ý nghÿa ông đã

khòo lòo trang nghiöm giới đức một cách mæu nhiûm.

Ông trâi qua quá trünh khòo tu đäo Bồ tát, nở hoa trön

cuộc sống, nay mới køt thành quâ Hoa Đức Bồ tát. Với

thành quâ đó, ông thçy được công hänh của Bồ tát Diûu

Âm và thù hiûn đæy đủ ý nghÿa Diûu Pháp Liön Hoa.

Đức Phêt kù läi bổn sự của vua Diûu Trang Nghiöm tu,

ngæm khuyøn khých chúng ta khòo tu Bồ tát đäo, lçy giới

đức trang nghiöm thån tåm. Tương lai, chúng ta cũng sô

køt thành quâ Hoa Đức Bồ tát như Diûu Trang Nghiöm.

Ngược läi, chúng ta tu hành vụng däi, phủ lön thån tåm

mình toàn tham sân phi÷n não. Chíc chín không đät

được công đức gü, còn thọ quâ báo.

Mở đæu phèm, Phêt giới thiûu thø giới xa xưa tön

Quang Minh Trang Nghiöm. Thø giới này không hoàn toàn

437

thuæn tịnh như thø giới Tịnh Quang Trang Nghiöm của Bồ

tát Diûu Âm. Trong thø giới Quang Minh Trang Nghiêm có

vua Diûu Trang Nghiöm tà kiøn, nghÿa là một thø giới có

đæy đủ tịnh và nhiúm. Nói cách khác, trong cuộc sống tu

hành của chúng ta, trong tịnh có nhiúm, trong tốt có xçu.

Diûu Trang Nghiöm tiöu biùu cho khâ nëng con người.

Ở thø giới thuæn tịnh, chưa có viûc gü tội lỗi. Nhưng bít

đæu sống và tu bìng thån tứ đäi ngũ uèn, vçn đ÷ mới

được đðt ra. Và đi÷u nguy hiùm hành giâ cæn lưu tåm là

càng giỏi, tà kiøn càng dú sanh ra, càng cách xa chơn

tâm.

Từ bân thù thanh tịnh, bçt giác sanh vọng động thü

xuçt hiûn trön cuộc đời. Hành giâ làm được nhi÷u viûc, täo

được địa vị quan trọng, giống như từ Diûu Trang Nghiöm

biøn thành vua.

Với khâ nëng, ông täo nön sự nghiûp, mà sự nghiûp

này vén nìm trong thø giới của Phêt Vån Lôi Âm Tú Vương

Hoa Trí. Nói cách khác, tçt câ những hiûn tượng sinh hoät

của hành giâ dù tốt xçu, phâi trái vén luån chuyùn diún

biøn trong thø giới thanh tịnh của chư Phêt, chúng sanh

vén đau khổ trong thø giới giâi thoát của chư Phêt.

Vua Diûu Trang Nghiöm sanh tà kiøn, sống trong tà

kiøn do viûc làm hướng ngoäi quá nhi÷u, mà không biøt.

Thêt vêy, khởi điùm của vua từ thø giới thanh tịnh Quang

Minh Trang Nghiöm xuçt hiûn läi cuộc đời làm vua, thiøt

lêp tri÷u đünh, có đæy đủ kø hoäch. Ông sống với nó và ưa

thých nó. Điùm này vý cho người tu đang sống giâi thoát.

Nhưng hành đäo giáo hóa chúng sanh, lçy chúng sanh

làm quyøn thuộc và lçy tåm chúng sanh làm tåm münh,

xem đó là phương tiûn giáo hóa. Tuy nhiön, tåm chúng

sanh là tåm phi÷n não, nön sau một thời gian giáo hóa, họ

438

không xâ bỏ được phương tiûn này. Ngược läi, họ biøn

tåm chúng sanh thành tåm họ, là đã biøn phương tiûn

thành cứu cánh.

Ở đåy diún tâ viûc sử dụng phương tiûn và bị phương

tiûn lôi cuốn đi, biøn phương tiûn thành cứu cánh, bìng

hünh ânh vua Diûu Trang Nghiöm ưa thých sống với Bà la

môn, mçt bân tåm rớt vào tà kiøn. Khi vua rơi vào tà kiøn,

Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý Như Lai vü ông vua này hay vü

muốn câi hóa tà kiøn mà thuyøt kinh Pháp Hoa. Tuy nhiön,

Ngài không thuyøt kinh Pháp Hoa bìng cách gọi Trời

người đøn. Ngài thuyøt dưới däng ba thiûn tri thức Tịnh

Đức, Tịnh Täng và Tịnh Nhãn.

Trong phèm này, Phêt cho biøt người tu theo kinh

Pháp Hoa sô được tçt câ Bồ tát thủ hộ dưới däng thiûn tri

thức gợi cho chúng ta suy nghÿ. Thiûn tri thức là những

người bän giúp chúng ta có nhên thức tốt đù tu hành. Ý

này nhìm chuyùn mäch từ thæn lực Đà la ni khó thçy, khó

hiùu đổi sang thiûn tri thức có thực trön cuộc sống thực tø.

Trön bước đường tu học, chúng ta phát triùn tu hành

được, chíc chín nhờ nương với vị thæy sáng suốt, đức

hänh và các bän lành. Yøu tố này thêt vô cùng quan

trọng, vü không gðp minh sư bän lành, chúng ta khó đíc

đäo. Từ gia đünh ra đøn xã hội, những người tiøn thån

được đ÷u nhờ thiûn tri thức giúp đỡ. Thiûn tri thức kiùu

méu như Bồ tát Dược Vương, Dược Thượng, cho đøn thiûn

tri thức là con, anh em, pháp lữ hỗ trợ viûc tu hành cho

chúng ta. Quan sát thực tø, có những gia đünh cha mõ

không biøt đäo, nhưng nhờ những người con có ni÷m tin,

có đäo đức biøt tu hành, khiøn cha mõ họ phát tåm tu

theo.

439

Dưới nhãn quan của hành giâ Pháp Hoa, người nào

có nhån duyön cën lành chîng những được Bồ tát mười

phương gián tiøp hộ niûm, mà còn sanh läi trong gia đünh

họ đù trợ hóa, giữ gün tåm Bồ đ÷ của họ không bị mçt. Cốt

lõi của các Ngài là Bồ tát sanh läi nön thành tựu các viûc

nhån gian xuçt síc. Nhưng các Ngài khác nhån gian ở

điùm không bị danh lợi cám dỗ, không muốn bçt cứ gü

trön cuộc đời. Điùn hünh như vua Træn Thái Tôn, Træn Nhån

Tôn rçt sùng mộ đäo Phêt. Hoàn thành trách nhiûm của vị

nguyön thủ quốc gia xong, các Ngài an nhiön từ bỏ ngai

vàng như bỏ chiøc giày rách, xem địa vị danh lợi như cỏ

rác. Quan sát người ở điùm này đù phån biût, biøt được

họ là Bồ tát tái sanh hay là phàm phu sanh läi hưởng

phước báo nhån thiön. Nøu là phàm phu, họ cố tên

hưởng cho høt phước báo rồi läi bị đäp xuống. Trái läi Bồ

tát tái sanh, dçn thån vü lợi läc cho mọi người, không vü lợi

riöng münh. Thành tựu xong hänh nguyûn, các Ngài từ bỏ

nhõ nhàng.

Theo bước chån của hành giâ Pháp Hoa, từ gia đünh

cho đøn xã hội, đøn đåu cũng gðp người mở đường chþ

lối cho họ phát huy đäo đức và tri thức. Líng lòng sô thçy

các thiûn tri thức trong kinh Pháp Hoa mà Phêt däy chîng

ai xa lä hơn là cha mõ, vợ con, anh em, thån bìng quyøn

thuộc, bän lữ trợ giúp chúng ta tu hành đíc đäo.

Ở đåy đưa ra méu gia đünh vua Diûu Trang Nghiöm.

Thiûn tri thức đæu tiön là Tịnh Đức phu nhån, bà đã khai

ngộ cho vua. Tư thø của bà khai ngộ thêt đðc biût. Trong

kinh ghi bà đã chứng được tam muội, hiùu được täng bý

yøu của Như Lai. Đi÷u này chứng tỏ bà là Bồ tát lớn muốn

trưởng dưỡng Bồ đ÷ tåm của Diûu Trang Nghiöm, nön

hiûn thån läi đóng vai hoàng hêu và dùng ngay tư thø

của vua đù hoìng truy÷n chánh pháp.

440

Bà Tịnh Đức mang danh hiûu như vêy vü đức hänh

toàn võn, thých cúng dường, thường tụng kinh cæu

nguyûn đù chuyùn tåm tà của vua Diûu Trang Nghiöm.

Tịnh Đức tụng dưới däng tåm, täo được sự câm thông với

các Bồ tát và được các Ngài thọ sanh läi làm quyøn

thuộc.

Nguyûn của bà tương ưng với hänh chuyùn tà thành

chánh đäo của Bồ tát, nön được sự trợ lực của Bồ tát

Dược Vương, Dược Thượng. Hai Bồ tát này sanh vào làm

con dưới däng thån Tịnh Täng, Tịnh Nhãn, đù hỗ trợ cho

bà Tịnh Đức trong một Phêt sự høt sức quan trọng. Vü vêy

hai người con có pháp Đà la ni, dù chưa được ai däy và

khai ngộ.

Biøt vua ưa thých thæn biøn của Bà la môn và đợi đøn

đúng lúc, bà Tịnh Đức mới bâo hai con nön dùng thæn

biøn cao hơn Bà La môn đù chuyùn đổi tåm tà của vua

cha. Tịnh Täng, Tịnh Nhãn li÷n phô diún thæn lực bìng

cách nhây lön hư không cũng như trụ trön mðt đçt. Họ

chứng minh cho hàng trý thức ngoäi đäo thçy síc là

KHÔNG, mà KHÔNG cũng không khác síc, tiöu biùu cho

lực vô ngäi tự täi đối với các pháp hay Ta bà và Cực Läc

cũng như nhau. Họ đứng trön chơn đø cũng như tục đø

mà xiùn dương giáo lý trung đäo đû nhçt nghÿa.

Tịnh Täng, Tịnh Nhãn còn phô diún thæn lực làm cho

trön thån họ ra nước, dưới thån ra lửa và ngược läi trön

thån ra lửa, dưới thån ra nước. Nước và lửa đối với chúng

ta hoàn toàn đối lêp, không bao giờ gðp nhau. Nhưng đối

với Bồ tát, lửa và nước giao nhau. Câ hai đ÷u cùng phát

xuçt trong thån Bồ tát và các Ngài sử dụng nó hoàn toàn

không chướng ngäi. Đåy cũng là một biùu hiûn của trung

441

đäo đû nhçt nghÿa, tiöu biùu cho hành giâ Pháp Hoa làm

đäo ở thø tục, tåm vén an nhiön giâi thoát.

Thæn lực thứ ba của Tịnh Täng, Tịnh Nhãn là thoät

nhiön hiûn thån lớn đæy trong hư không, rồi läi hiûn nhỏ,

nhỏ läi hiûn lớn. Tịnh Täng, Tịnh Nhãn sử dụng được pháp

lçy hư không làm thån, giống như Bồ tát Hư Không Täng.

Pháp này khó diún tâ bìng ngôn ngữ. Chúng ta có thù

täm hiùu bìng cách so với khoa học ngày nay chứng

minh nhi÷u dâi ngån hà đang hiûn hữu, thoät biøn mçt và

trở v÷ träng thái nguyön tử, chúng ta không thçy được.

Hoðc những dâi ngån hà trước đó chưa có, nhưng nay läi

hiûn ra, khi các nguyön tử được køt hợp läi.

Tịnh Täng, Tịnh Nhãn thi thố tài nëng chứng tỏ cho

vua thçy hiùu biøt và tài nëng họ vượt hơn tu sÿ Bà la môn,

khiøn vua Diûu Trang Nghiöm phát tåm tu Bồ tát đäo, sau

trở thành Hoa Đức Bồ tát.

Trước đó, Diûu Trang Nghiöm ưa thých và tin đäo Bà la

môn, køt thån với giai cçp Bà la môn, rçt ghòt Sa môn. Vü

Sa môn bçy giờ phæn lớn tiöu cực, không chịu học, không

ưng làm, chþ giới hän sinh hoät của họ trong viûc khçt

thực, ën ngủ. Trong khi Bà la môn là giới trý thức của xã hội

có khâ nëng ním quæn chúng, có sức hiùu biøt giúp ých

nhi÷u cho vua. Nói chung, các nhà cai trị đ÷u thých quy÷n

lực và trý khôn. Người nào hội đủ hai đi÷u kiûn này ủng hộ

họ, tçt nhiön đ÷u được quý trọng. Sự kiûn này ứng vào

thời kỳ sau Phêt diût độ 500 nëm. Lúc çy đäo Bà la môn

đang phát triùn mänh. Tçt câ phương tiûn thiûn xâo của

Bà la môn giúp vua Diûu Trang Nghiöm xåy dựng đø chø

của ông, chíc chín ông phâi nghe và ưa thých họ. Vü vêy,

Phêt không độ ông bìng lời giâng suông. Ngài thuyøt kinh

bìng phương tiûn Tịnh Täng, Tịnh Nhãn.

442

Tịnh Täng, Tịnh Nhãn tiöu biùu cho phước đức và trý

tuû phát sanh từ Tịnh Đức phu nhån. Và câ ba Tịnh Đức,

Tịnh Täng, Tịnh Nhãn cũng từ bân chçt tịnh mà lưu xuçt.

Có thù hiùu tà kiøn hay phước đức trý tuû đ÷u chung một

điùm khởi nguồn từ thanh tịnh. Hay nói cách khác, đi÷u

động câ hai pháp tà và chánh tương ưng với nhau mới

hiùn bày chån thêt tướng của kinh Pháp Hoa.

Thæn thông của Tịnh Täng, Tịnh Nhãn do phước đức

và trý tuû køt thành, tçt nhiön vượt xa thæn thông ngoäi

đäo tà kiøn. Vü nó vô cùng tên, do thực sự hiùu biøt, vên

dụng được quy luêt, nön dú dàng phá được thæn thông

của tà kiøn chþ là khôn vðt do tam độc tham sån si bày ra

đù chinh phục con người. Dù có täo được thæn thông này,

họ cũng läi bị chýnh nó làm khổ.

Muốn thuyøt kinh Pháp Hoa, Phêt Vån Lôi Âm Tú

Vương Hoa Trý phâi đù cho Tịnh Täng, Tịnh Nhãn phô diún

thæn lực bçt tư nghü giâi thoát. Thæn lực của Tịnh Täng, Tịnh

Nhãn không có nghÿa gü khác hơn là đäo đức ở mức độ

siöu tuyût mới chuyùn hóa được tåm tà của vua.

Hünh ânh ba vị đäi Bồ Tát Tịnh Đức, Tịnh Täng, Tịnh

Nhãn sanh läi trong cung làm quyøn thuộc trợ hóa cho vua

Diûu Trang Nghiöm tương đồng với sự kiûn thái tử Sÿ Đät Ta

bỏ cung điûn xuçt gia thành Phêt mới có khâ nëng chuyùn

hóa vua Tịnh Phän và Ma Ha Ba Xà Ba Đ÷ cùng các

hoàng tử khác phát tåm tu.

Đức Phêt Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý yön lðng,

nhưng Pháp Hoa vén được thuyøt dưới däng Tịnh Täng,

Tịnh Nhãn, Tịnh Đức. Ý này thù hiûn såu síc tinh thæn vô

tác diûu lực của Phêt, câi hóa tåm tà ác của bao nhiöu

người mà Ngài vén không rời bân vị giâi thoát. Pháp Hoa

của Phêt Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý không phâi là kinh

443

Pháp Hoa chúng ta tụng hoài, mà không lợi ých cho ai.

Pháp Hoa của Ngài hünh thành bìng cuộc sống thực của

ba vị Bồ tát Tịnh Đức, Tịnh Täng, Tịnh Nhãn thi thố tài nëng,

đức hänh vượt hơn ngoäi đäo, lợi ých cuộc đời khiøn vua

và mọi người phâi hướng tåm đøn Phêt đäo. Đó là bộ kinh

Pháp Hoa nìm ngoài ngôn ngữ phàm phu của chúng ta.

Tịnh Täng, Tịnh Nhãn dưới kiøn giâi của Thi÷n, tiöu biùu

cho hai khâ nëng siöu viût thçy và làm có đủ ở ngay trong

con người hành giâ, nøu biøt vên dụng.

Tịnh Täng, Tịnh Nhãn thưa với mõ xin xuçt gia theo

Phêt Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý. Vü Phêt khó gðp được

như hoa Linh Thoäi, như rùa một mít ở trong biùn gðp

khúc cåy nổi chþ có một lỗ đù chui vô. Trong biùn mönh

mông vý cho sự hiûn hữu của Đức Phêt trön cuộc đời thêt

hiøm có. Trong kiøp træm luån sanh tử vô cùng tên của

chúng ta ở thø giới Ta bà, gðp được Phêt quâ thêt rçt khó.

Rùa ở biùn nổi lön tiöu biùu trong tứ sanh lục đäo được

làm người không phâi dú. Và khúc cåy có một lỗ vý cho

viûc chúng ta vào được cửa Phêt pháp, vượt qua biùn

khổ sanh tử läi càng khó hơn.

Chúng sanh trong sanh tử mà gðp nhån duyön đù

phát tåm tu, rçt khó. Vü chúng ta sanh trön cuộc đời mang

thån hữu hän, cách chån lý, cách Phêt pháp rçt xa. Mọi

thçy biøt của chúng ta đ÷u bị lû thuộc trong sáu cën. Tùy

màu síc của cðp kýnh nghiûp münh mang mà thçy muôn

vàn sai khác và thường dén đøn chỗ mọi người tự coi hữu

hän của münh là nhçt.

Tịnh Täng tiöu biùu cho phước đức và Tịnh Nhãn tiöu

biùu cho trý tuû. Có phước đức và trý tuû mới nhên chån

được những gü vượt ra ngoài hữu hän tæm thường, phát

tåm tu và đíc đäo. Riöng tôi, vững bước trön đường tu

444

hành nhờ xåy dựng thø giới nội tåm kiön cố, nhên rõ được

träng thái chån thån và huyún thån, träng thái nghiûp và

giâi thoát. Nhờ đó, không đù tåm chuyûn áo cơm, quy÷n

lợi hơn thua lðt vðt, ngũ dục không lôi cuốn được. Trong

khi những người khác tuy muốn tu, nhưng ở trong chùa

mà tåm cứ mãi ngóng trông, dõi mít chäy theo thø giới

bön ngoài, một lúc rồi cũng hoàn tục.

Theo tôi, phâi say mö cuộc sống tu hành, bön trong

tåm hành giâ có một thø giới lý tưởng đù an trú. Và từ thø

giới thanh tịnh này, chúng ta bước chån vào cuộc đời.

Nhün đời qua träng thái Tịnh Täng, Tịnh Nhãn, từng bước

một thçy được sự vêt bön ngoài một cách rõ ràng tþnh táo,

một cái thçy khác với người thường. Trong Đäi Trý Độ luên

có dén vý dụ một họa sÿ thçy cô gái đõp khác với cái thçy

của người tham dục hay Sa môn thçy. Sa môn hay người

tu thçy qua Tịnh Täng, không phâi thçy bìng tác phèm

hay say đím. Có một nhãn quan khác và sống khác hơn

tæm thường là hai đi÷u kiûn tiön quyøt đù phát tåm tu. Và

sau đó täo thành những huy÷n bý hay quy÷n nëng của

thø giới tåm linh.

Tịnh Täng, Tịnh Nhãn biùu diún cho vua thçy đû tử

Phêt phâi đät một cái gü mà người bünh thường không làm

nổi. Vua mới chçp nhên và ông phát tåm tu, sanh chánh

kiøn. Tçt câ quy÷n nëng của Tịnh Täng, Tịnh Nhãn täm vý

như hiùu biøt và viûc làm của khoa học, dùng chçt này

biøn sang chçt khác. Công viûc của khoa học gia so với

viûc làm bìng tay chån phâi đät nëng suçt cao hơn.

Gðp Đức Phêt Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý và thiûn tri

thức Tịnh Täng, Tịnh Nhãn nhi÷u quy÷n nëng, vua dú dàng

hä quyøt tåm tu, chánh týn xuçt gia, từ bỏ những läc thú

thø gian say đím. Vua Diûu Trang Nghiöm, Tịnh Đức, Tịnh

445

Täng, Tịnh Nhãn và câ quæn thæn đ÷u là pháp khý, mới có

thù thọ trü kinh Diûu Pháp Liön Hoa. Đi÷u này thù hiûn cho

chúng ta thçy rõ những người thọ trü được và những người

không thù thọ trü.

Người thọ trü kinh Pháp Hoa tuy có đæy đủ thú vui

cuộc đời, nhưng nó không có khâ nëng hçp dén họ, khác

với häng người có đủ thú vui và luôn bị nó lôi cuốn hay

những người không có mà luôn thñm khát. Hai häng người

sau không bao giờ thọ trü được kinh Diûu Pháp Liön Hoa,

tuyût đối không nön khuyön họ tu.

Vua được Tịnh Täng, Tịnh Nhãn khai ngộ và gðp Đức

Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý Như Lai. Gðp Phêt có nghÿa

là gðp một Đức Phêt xuçt hiûn trön thø gian thực sự. Theo

lịch sử chþ có một Đức Phêt Thých Ca hiûn hữu chúng ta

thçy biøt được mà thôi.

Ngoài nghÿa này, theo kiøn giâi của Thi÷n tông, gðp

Phêt Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý mang ý nghÿa trâi qua

quá trünh tu chứng, chúng ta thçy Phêt hay thçy Như Lai

tåm của chýnh münh, không phâi thçy một Đức Phêt bön

ngoài.

Tuy nhiön, nøu không có người khai ngộ, không có

kinh điùn, chúng ta không thù giác ngộ được. Nhờ Phêt

bön ngoài hay nói khác nhờ kinh điùn, thæy hi÷n bän tốt là

những yøu tố gợi cho hành giâ phát tåm, là đối tượng cho

hành giâ quan sát tiøn tu. Ngài Nhêt Liön dùng vý dụ chim

trong lồng nghe chim bön ngoài hót, biøt được bön ngoài

vän hữu bao la. Cũng như có Phêt thực bön ngoài đánh

thức Phêt tåm bön trong của chúng ta.

Hành giâ tu theo lộ trünh Pháp Hoa mỗi ngày tụng kinh,

tåm tự sáng ra và tự phát huy, thành Phêt. Chúng ta

tưởng rìng tự münh làm được viûc này, nhưng theo Ngài

446

Nhêt Liön, thực sự ta tu được là nhờ nương với Phêt bön

ngoài, nương kinh điùn, nương thiûn tri thức mà phát huy

Phêt tåm của chúng ta.

Dưới kiøn giâi của hành giâ Pháp Hoa, nøu có cën

lành sô được Bồ tát lớn hay thiûn tri thức đøn trợ lực. Một

đời hành giâ phá một phæn phi÷n não và cứ như vêy

thîng tiøn lön Phêt quâ, không thù đi xuống. Điùn hünh như

Diûu Trang Nghiöm sanh läi làm vua đæy đủ nëm món dục

lôi cuốn, thọ ngũ uèn, liön hû nhi÷u với cuộc sống hiûn täi

làm ông quön mçt cën lành đời trước. Trong tư thø như

vêy, ông dú sanh tà kiøn cao män, khó sửa, khó nghe

theo ai. Tuy nhiön, dù khó phát tåm Bồ đ÷ nhưng nhờ

trồng cën lành đời trước nön được đäi Bồ tát Dược Vương,

Dược Thượng sanh làm con, làm thiûn tri thức nhíc nhở,

hướng dén ông v÷ Phêt đäo.

Vua nghe Đức Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý Như Lai

thuyøt kinh Pháp Hoa. Ông høt sức vui mừng, mở chuỗi

trån chåu vô giá cúng dường Phêt và được Phêt thọ ký.

Ông mới xuçt gia tiøp tục tu trong 84 ngàn kiøp. V÷ điùm

này, bân kinh Pháp Hoa đời Tæn của Ngài Cưu Ma La Thêp

dịch có sự khác biût so với bân kinh Pháp Hoa Phän ngữ

Nòpal. Bân Pháp Hoa Nòpal ghi rìng vua nghe Phêt

thuyøt pháp xong, phát tåm xuçt gia tu trâi qua 84 ngàn

kiøp mới cúng dường Phêt và được Phêt thọ ký.

Theo bân Pháp Hoa của Cưu Ma La Thêp, vua cúng

dường trước khi xuçt gia, thü hợp lý hơn bân Pháp Hoa

Nòpal. Vü bçy giờ ông còn làm vua nön còn đeo chuỗi

trån chåu. Nøu xuçt gia rồi, làm Sa môn có chuỗi đåu mà

cúng. Hơn nữa, bân Pháp Hoa Cưu Ma La Thêp dựa trön

tinh thæn từ Tiùu thừa chuyùn sang Đäi thừa, cúng dường

447

trước khi xuçt gia đù nhờ công đức này làm hät nhån cho

hành giâ xuçt gia.

Chuỗi trån chåu của vua cúng dường Phêt tự nhiön

bay lön hư không, tiöu biùu cho lòng tôn kýnh của ông đối

với Phêt vô cùng tên. Đức Phêt của ông thờ không phâi

chþ là Đức Phêt hữu hän bìng xương thịt, mà là một Đức

Phêt ngồi trön tòa hư không, phèm vêt bay lön hư không

vượt lön thực tø. Nói cách khác, lý tưởng của vua bay lön

hiûn thành đài bây báu và có Đức Như Lai ngồi. Đåy là

tinh thæn lý tưởng hóa thực tø của người tu Đäi thừa.

Xåu chuỗi vô giá của vua tương ưng với thánh thiûn

của Phêt, là hai lý tưởng. Nhưng hai lý tưởng này phù hợp

thực tø, không phâi là âo tưởng vü ông làm vua nön xåu

chuỗi ông cúng quâ thêt quý báu vô giá. Và ông cúng

dường Phêt, vü nhün thçy rõ đôi mít Ngài sáng, thçy vô kiøn

đânh tướng của Thø Tôn phóng ánh sáng, tức thçy trý tuû

và đức hänh của Phêt. Ngài phát khởi ni÷m tin.

Vua là người có đæy uy lực ở thø gian, có khâ nëng

lãnh đäo quæn chúng, tiöu biùu cho cùng tột của thø

gian mới thçy được cùng tột của Phêt là xuçt thø gian.

Dưới mít người bünh thường, ngôi vị đø vương cao quý và

Phêt chþ là một Tỳ kheo tæm thường. Ngược läi, vua thçy

Phêt siöu tuyût hơn ông, làm những viûc ông không thực

hiûn nổi. Vua chþ đi÷u khiùn được một nhóm người, cai

quân trong phäm vi lãnh thổ của münh. Còn những người

khác hay lãnh thổ khác trở thành đối nghịch. Trái läi, Đức

Phêt từ bỏ tçt câ, nhưng đức hänh Ngài chan hòa thống

nhiøp muôn người, luôn câ những người đối nghịch cuối

cùng cũng phâi quy thuên.

Chþ có lý tưởng của vua Diûu Trang Nghiêm mới bít

gðp được lý tưởng của Phêt Vån Lôi Âm Tú Vương Hoa Trý.

448

Thçy rõ được trý sáng suốt và tåm thành kýnh của ông, Phêt

mới thọ ký cho ông.

Bân Pháp Hoa của Ngài Cưu Ma La Thêp ghi Phêt thọ

ký cho vua Diûu Trang Nghiöm ngay khi ông vừa phát tåm.

Đi÷u này tương ứng với tinh thæn sơ phát tåm thủy thành

chánh giác của kinh Hoa Nghiöm. Thọ ký trước đù vua

Diûu Trang Nghiöm lçy đó làm hướng thực hiûn lý tưởng

của ông, đó là một Đức Phêt ở trön hư không bìng bây

báu. Khi vua xuçt gia ông mang theo 84.000 quyøn thuộc

tượng trưng cho 84.000 phi÷n não træn lao. Và trâi qua

84.000 nëm, ông khíc phục đi÷u ngự được tçt câ 84.000

phi÷n não træn lao hoàn toàn thuæn thục và đät được

Nhçt thiøt tịnh công đức trang nghiöm tam muội.

Công viûc thuên phục tçt câ phi÷n não không phâi

ông mới làm trong đời này. Vô số đời trước ông đã từng

thuên phục nhi÷u người, nön sanh läi làm vua, mới có vô

số quyøn thuộc. Đi÷u này gợi cho chúng ta suy nghÿ

những liön hû hiûn hữu ngày nay của chúng ta luôn có hai

mðt là đối nghịch và thuên phục.

Sau khi hoàn toàn thanh tịnh, Ngài mới bay lön hư

không cao 7 cåy Ta La. Trong kinh Tiùu thừa và Đäi thừa

thường dùng con số 7 mang ý nghÿa trụ trong Phêt pháp

tu, vượt qua tçt câ những gü ràng buộc con người. Toàn

bộ thø gian không còn chi phối được mới thực sự là người

giâi thoát, vượt sanh tử nói pháp không sanh tử cho chúng

nhân nghe.

Khi đíc đäo có khâ nëng bay cao 7 cåy Ta La, trụ

trong hư không, nhün läi quá trình tu hành của münh, Ngài

mới thçy trọn võn giáo lý Phêt thêt toàn bých và thốt lön lời

ca ngợi Tam Bâo.

449

Ngài ca ngợi Phêt là đçng sáng suốt, đức hänh, đã

vô ra lộ trünh của Ngài tu thêt tuyût diûu, dứt trừ tçt câ

phi÷n não ra khỏi sanh tử. Ngoài ra, giáo pháp Phêt không

thù nghÿ bàn. Trý tuû sanh bao nhiöu, pháp theo đó tương

ứng bçy nhiöu. Và Tëng đoàn hòa hợp, thanh tịnh là môi

trường trong säch hóa thån tåm Ngài.

Dưới mít Ngài, Đức Phêt quá cao câ và thánh thiûn,

síp xøp của Phêt quá tuyût vời. Trong khi viûc síp xøp tri÷u

đünh của Ngài trước kia chþ là tà kiøn tội lỗi. Câm nhên såu

síc quý báu vô giá của Phêt như vêy, Ngài thốt lön những

lời chån tünh rìng từ nay con không dám làm theo trý của

con nữa, không dám sanh lòng tà kiøn mà phâi nương

theo Phêt làm, phâi có Phêt chþ đäo.

Ý nghÿa kinh Pháp Hoa được rút ra từ cåu chuyûn vua Diûu

Trang Nghiöm nhìm nói lön Phêt huû mà mỗi hành giâ

Pháp Hoa đ÷u phâi dùng làm hành trang xåy dựng cuộc

sống lợi läc cho münh và người. Chúng hội nghe lời tán

dương chý thành của một người đæy quy÷n uy đối trước

Phêt như vêy, lòng họ tự thanh tịnh, xa træn lụy, rời cçu

nhiúm.

450

Phẩm 27

PHỔ HIỀN BỒ TÁT KHUYẾN PHÁT

I. LƯỢC VĂN KINH

Bồ tát Phổ Hi÷n dùng thæn thông cùng vô lượng Bồ

tát và trời, rồng đøn núi Kỳ Xà Quêt bäch Phêt : “Con ở

nước của Phêt Bâo Oai Đức Thượng Vương nghe cõi Ta bà

có thuyøt kinh Pháp Hoa nön cùng các Bồ tát đøn đåy. Cúi

mong Thø Tôn nói kinh cho chúng con. Và sau khi Như Lai

diût độ làm thø nào mà được kinh Pháp Hoa ?”.

Đức Phêt đáp : “Sau khi Như Lai diût độ, người nào

muốn được kinh Pháp Hoa phâi hội đủ bốn đi÷u kiûn : 1.-

Được chư Phêt hộ niûm.

2.- Trồng cội công đức. 3.- Vào trong chánh định. 4.- Phát

tâm cứu tçt câ chúng sanh.

Bồ tát Phổ Hi÷n bäch Phêt : “500 nëm sau trong đời

ác trược nøu có người thọ trü kinh Pháp Hoa, con sô giữ gün

họ, làm cho họ được an ổn. Ai đọc tụng kinh này, con sô

cỡi voi tríng cùng chư đäi Bồ tát hiûn ra cùng chung đọc

tụng. Người được thçy thån con lòng rçt vui mừng, thöm

tinh tçn và được tam muội”.

“500 nëm sau trong đời ác trược, nøu có người đọc

tụng, biön chòp kinh này và muốn tu têp, phâi một lòng

tinh tçn trong 21 ngày. Mãn 21 ngày, con sô cỡi voi tríng 6

ngà cùng vô lượng Bồ tát hiûn ra trước người đó nói pháp,

chþ däy họ được lợi ých và cho chú Đà la ni. Được chú này

thü không có ma quỷ nào có thù häi được”.

Bồ tát Phổ Hi÷n đọc xong bài chú, Ngài bäch Phêt

tiøp : “Ai thọ trü đọc tụng, ghi nhớ chơn chánh, hiùu nghÿa

kinh, đúng theo đó tu hành thü người đó tu hänh Phổ Hi÷n,

ở nơi các Đức Phêt trồng cội lành và được Như Lai lçy tay

451

xoa đæu. Khi mäng chung, được ngàn Đức Phêt tiøp dén

và sanh lön cung Trời Đåu suçt ở chung với Bồ tát Di Lðc.

Nøu chþ biön chòp, khi mäng chung sô được sanh lön Trời

Đao Lợi. Thø Tôn, con xin đem sức thæn thông thủ hộ kinh

Pháp Hoa. Sau khi Như Lai diût độ, con sô làm cho kinh này

được lưu truy÷n rộng rãi trong Diöm phù đ÷”.

Đức Thých Ca tán thán Bồ tát Phổ Hi÷n : “Hay thay,

ông có thù hỗ trợ kinh này, làm cho chúng sanh an vui lợi

ých. Này Phổ Hi÷n, ai thọ trü, đọc tụng, tu têp, biön chòp

kinh Pháp Hoa, nön biøt người çy đã thçy Phêt Thých Ca,

nghe Phêt Thých Ca nói pháp, được Phêt Thých Ca xoa

đæu và lçy y trùm thån. Người như thø không còn ham

thých những vui sướng của thø gian, kinh sách ngoäi đäo,

không gæn gũi kó ác, không bị ba món độc làm häi, có

thù tu hänh Phổ Hi÷n.

“500 nëm sau khi Phêt diût độ, thçy người thọ trü, đọc

tụng kinh Pháp Hoa, phâi biøt rìng người này không bao

låu sô đøn đäo tràng phá các ma thành Vô thượng giác,

chuyùn pháp luån. Thçy người thọ trü, đọc tụng kinh Pháp

Hoa mà chö bai väch lỗi læm của họ, sô míc quâ báo

thêt đáng ghö sợ. Thçy người thọ trü kinh này phâi đứng

dêy tiøp rước như kýnh Phêt ”.

Phêt nói phèm này, hìng hà sa Bồ tát được muôn ức

Đà la ni, chư Bồ tát đông vô số được đæy đủ hänh Phổ

Hi÷n.

II. GIÂI THÍCH

Sau khi Phêt giới thiûu cách hành đäo hoàn toàn tự

täi của các Bồ tát Dược Vương, Dược Thượng, Diûu Âm,

chúng ta tự nghÿ các Ngài đæy đủ thæn thông biøn hóa,

mới thừa khâ nëng giáo hóa chúng sanh Ta bà. Còn thån

phên chúng ta thçp hñn, không làm nổi như các Ngài thì

452

sao. Chîng lô Phêt đưa ra cho chúng ta những viûc làm

của các Bồ tát tiöu biùu lợi ých cho đời, mà chúng ta läi

hoàn toàn không liön hû gü đøn hay sao. Tuy nhiön, bít

chước các Ngài nhêp cuộc với đời, trong khi hành trang

của chúng ta là hai tay không, quâ thêt câ một vçn đ÷ !

Nhün thçy vô số khó khën của hành giâ tu Bồ tát đäo

sau Phêt Niøt bàn, Bồ tát Phổ Hi÷n täo đi÷u kiûn khuyøn

khích hành giâ ở Ta bà phát tåm Đäi thừa tu Bồ tát đäo. Vü

sau khi Phêt Niøt bàn, vçn đ÷ tu hành rçt khó. Ngài Phổ

Hi÷n nhíc nhở chúng ta sau Phêt diût độ 500 nëm, vçn đ÷

hoìng truy÷n Pháp Hoa läi càng khó hơn. Hành giâ đời

sau gðp khó thường dú nân lòng, bỏ cuộc. Phâi có Bồ tát

lớn như Ngài Phổ Hi÷n hiûn thån khých lû, chúng ta mới tu

được.

Bồ tát Phổ Hi÷n køt thúc hội Pháp Hoa, không khác

Bồ tát Phổ Hi÷n køt thúc hội Hoa Nghiöm. Kinh Hoa

Nghiöm là nhån hänh Phổ Hi÷n, và kinh Pháp Hoa là quâ

đức của Phổ Hi÷n. Muốn hiùu quâ phâi cën cứ trön nhån,

nghÿa là chúng ta cæn hiùu rõ Phổ Hi÷n Bồ tát tu nhån

hänh như thø nào trong kinh Hoa Nghiöm, đù dén đøn

hiûn hữu một quâ đức siöu tuyût của Bồ tát Phổ Hi÷n ở

kinh Pháp Hoa.

Nhån hänh của Phổ Hi÷n Bồ tát thù hiûn rõ nòt trong

phèm Nhêp Pháp giới cuối cùng của kinh Hoa Nghiöm.

Phèm Nhêp Pháp giới rçt dài, ở đåy chúng tôi chþ tóm ý sơ

lược đù nöu lön những nòt chýnh liön quan đøn hänh Phổ

Hi÷n. Muốn ním được vçn đ÷, người đọc cæn thông suốt

ý nghÿa kinh Hoa Nghiöm.

Phèm Nhêp Pháp giới có hai phæn, phæn một diún tâ

trön đường cæu đäo, Thiûn Tài gðp Vën Thù trước. Vën Thù

tiöu biùu cho trý tuû, nön khởi đæu chúng ta tu học, đøn với

453

Phêt bìng tri thức. Không có tri thức không vào đäo được.

Nhờ tri thức rọi sáng tåm, nøu không chúng ta dú thành

mö týn tà đäo.

Thiûn Tài gðp được Vën Thù cũng có nghÿa Thiûn Tài là

người có tri thức, từng bước thåm nhêp giáo lý Phêt, tri

thức tự phát triùn. Với trý tuû Vën Thù hướng dén, Thiûn Tài

tiøp xúc tçt câ tæng lớp thø gian, gðp Đức Vån và Hâi Vån

Tỳ kheo. Thiûn Tài nhün giới xuçt gia qua trý tuû của Vën Thù

thçy Đức Vån, Hâi Vån tuyût diûu, đức hänh sánh trời cao,

trý như bù câ. Ngược läi, nhün bìng đôi mít hiùu biøt của

træn tục thø gian, không qua giáo dưỡng của Vën Thù,

chíc chín vào chùa chúng ta không thù nào tüm thçy

hünh ânh đõp của Đức Vån hay Hâi Vån Tỳ kheo.

Chîng những người xuçt gia tuyût diûu, quay läi

cuộc đời vào chợ học đäo gðp Di Già lão luyûn cũng trở

thành hi÷n lương dưới mít Thiûn Tài. Vü Thiûn Tài luôn mang

sïn đôi kýnh trý tuû của Vën Thù. Riöng tôi, câm nhên được

hünh ânh đõp của Di Già dưới mít Thiûn Tài. Trön bước

đường hành đäo, tôi cũng từng gðp những người xâo trá

trong xã hội. Nhưng họ rçt hi÷n dịu với tôi và phát tåm

đóng góp Phêt sự không thua kòm gü những người hi÷n

lành khác. Thiøt nghÿ bçt cứ người nào cũng có mðt tốt.

Đem cái tốt của họ vào lòng, chúng ta câm thçy nhõ

nhàng giâi thoát. Đừng nön nhün b÷ xçu của người, vü chþ

nghÿ hoài mðt xçu ác này, chúng ta tự khổ thôi.

Sau khi Thiûn Tài đi một vòng thø giới sanh diût, tiøp

xúc với mọi giới xong, Thiûn Tài được trý tuû Vën Thù soi

sáng dén đøn gðp Bồ tát Quan Âm. Cũng có nghÿa là khi

bước vào ngưỡng cửa Đäi thừa, hành giâ têp nång münh

lön thành méu người sống vü mọi người. Tåm hành giâ mở

rộng, mới bít gðp tåm hồn rộng lớn của Quan Âm. Khác

454

với trước kia, hành giâ tham lam khổ đau, thường yöu cæu

Quan Âm cứu mà Ngài vén mãi mãi ở đåu đåu. Nay qua

một quá trünh tu dưỡng, tåm hành giâ phóng khoáng,

không cæu xin nữa, Ngài vén đøn với hành giâ như pháp

lữ đồng hành.

Sau khi Thiûn Tài køt hợp lòng đäi bi của Quan Âm và

trý tuû của Vën Thù mới diûn kiøn được người thừa kø của

Đức Thých Ca là Ngài Di Lðc Bồ tát. Di Lðc giữ täng báu

Như Lai, mới đủ tư cách mở cửa Tỳ Lô Giá Na låu các cho

Thiûn Tài vào đânh lú Phêt Pháp thån thường trú. Gðp Bồ

tát Di Lðc và thåm nhêp Tỳ Lô Giá Na tánh, hành giâ

chçm dứt giai đoän ở đêu ën nhờ. Hành giâ đã hiùu đäo

Phêt qua giáo lý của Phêt đù läi và hiùu kinh nghiûm sống

trön 52 chðng đường cæu đäo. Tiøn qua giai đoän hai là

giai đoän chýnh mà hành giâ phâi tự phát triùn münh, thực

hiûn những viûc của Phêt và chư Bồ tát đã thành tựu. Đøn

đåy chýnh bân thån hành giâ läi chäm trán với vçn đ÷ nan

giâi khác. Bồ tát Di Lðc khuyön Thiûn Tài đøn gðp Vën Thù

một læn nữa.

Vën Thù ở giai đoän một khác với Vën Thù ở giai

đoän hai. Giai đoän một, hành giâ gðp Vën Thù đù sử

dụng trý tuû rọi vào giáo lý Phêt, vào cuộc sống bân thån

và xã hội. Giai đoän hai, hành giâ cũng gðp Vën Thù đù

trang bị cho münh trý tuû vô lêu thçy biøt diún tiøn sự vêt

bìng trực giác của bân tåm thanh tịnh. Vën Thù đứng

cách 110 do tuæn vươn tay xoa đânh Thiûn Tài đồng tử,

khác với Vën Thù ở giai đoän một luôn hiûn hữu trước mðt.

Nghÿa là giai đoän một, cæn có Thæy ở bön cänh đù düu

dít. Giai đoän hai, dù ở cách xa Thæy muôn trùng vän

dðm, hành giâ vén nghe và nhên được pháp åm vi diûu

của Thæy truy÷n qua bân tåm thanh tịnh.

455

Khởi đæu, Thiûn Tài được Vën Thù đưa vào pháp giới

gðp Đức Vån Tỳ kheo và cuối cùng Vën Thù xoa đânh

Thiûn Tài, đưa Thiûn Tài nhêp pháp giới đù gðp Phổ Hi÷n

Bồ tát. Thiûn Tài không thçy Phổ Hi÷n bìng mít nhưng

thçy bìng tåm, nhờ quán sát Phổ Hi÷n hänh. Thiûn Tài thu

nhiøp tçt câ pháp trong vũ trụ cộng với thiûn cën công

đức tých lũy nhi÷u đời, thçy được thån của Phổ Hi÷n Bồ tát

trùm khíp pháp giới. Ba đời chư Phêt đ÷u nìm trong lỗ

chån lông của Phổ Hi÷n Bồ tát. Phổ Hi÷n có khâ nëng

phån thån mười phương và thu gọn läi trong một lỗ chån

lông mà Thø Tôn dù có tu vô số kiøp cũng không vượt ra

khỏi lỗ chån lông của Phổ Hi÷n.

Đọc đøn ý này của phèm Nhêp Pháp giới chúng ta

thçy quá khó, ngoài sức hiùu thông thường. Cũng có

người cho rìng nó hoang đường giâ tưởng. Theo tôi, đåy

là thø giới của hành giâ tu chứng. Dùng trý phàm phu

phån biût giâi thých bìng ngôn ngữ, chúng ta hoàn toàn

tuyût phæn, chþ đứng ngoài l÷, không thù nào thåm nhêp

thø giới của Phổ Hi÷n. Trön bước đường tu, tùy tåm chúng

ta thanh tịnh đøn mức độ nào, sô hiùu mang máng lời

Phêt däy đøn mức đó.

Từ Phổ Hi÷n Bồ tát rộng lớn trùm khíp pháp giới và

thu nhiøp thành Phổ Hi÷n Bồ tát hiûn trong đæu sợi lông,

thuyøt pháp cho hành giâ muốn tu Bồ tát đäo. Phổ Hi÷n

đ÷u truy÷n pháp åm vào tên nguồn tåm thức của muôn

người cæu đäo đøn vô tên thời gian.

“Sát træn tåm niûm khâ sổ tri, đäi hâi trung thủy khâ

èm tên, hư không khâ lượng phong khâ kø, vô nëng

thuyøt tên Phêt công đức”. Nghÿa là Phổ Hi÷n phån thån

khíp pháp giới, kiùm soát được tçt câ thø giới chó thành

bụi vi træn. Ngài uống cän nước bốn biùn, mà tçt câ

chúng sanh trong bốn biùn không biøt münh nìm trong

456

bụng Phổ Hi÷n. Ngài đo lường được không gian và gió.

Những viûc khó làm như vêy, Phổ Hi÷n Bồ tát thçy hoàn

toàn đơn giân.

Chþ riöng một đi÷u duy nhçt khó làm, là không thù

nào nói cho cùng tên công đức của Như Lai. Thêt vêy

ngày nay, chúng ta dú hiùu đi÷u này. Công đức Như Lai

không thçy được, nhưng lớn lao không tưởng nổi. Ânh

hưởng của Ngài khíp nëm chåu, xuyön suốt dòng thời

gian hàng mçy ngàn nëm. Cho đøn hiûn täi, hàng tþ người

còn lú bái cæu nguyûn Phêt. Sách vở kinh điùn lý giâi lời

Ngài däy nhi÷u không kù xiøt.

Ý nghÿa công đức Như Lai vô hünh, diún nói mãi không

cùng tên mà Phổ Hi÷n Bồ tát cho chúng ta biøt, đã køt

thúc phèm Nhêp Pháp giới. Và Bồ tát Phổ Hi÷n mở ra

cánh cửa gọi là Phổ Hi÷n hänh môn. Nhêp Phổ Hi÷n hänh

môn đù tu Phổ Hi÷n hänh nguyûn, sô hiùu được thø nào là

công đức, cën lành. Tuy nhiön, muốn tu Phổ Hi÷n hänh ở

chðng đường hai, đương nhiön hành giâ phâi ngộ Tỳ Lô

Giá Na tánh.

Phổ Hi÷n hänh quá rộng, nhưng thu gọn läi thành

mười hänh nguyûn chúng ta thường đọc tụng hìng ngày.

Tôi đã đọc hàng trëm ngàn læn mười hänh nguyûn Phổ

Hi÷n. Nhưng dÿ nhiön nhêp Phổ Hi÷n hänh môn không giân

dị như chúng ta đọc. Vü toàn bộ kinh Hoa Nghiöm 40

phèm, chúng ta rút gọn läi, chþ tu phèm Nhêp Pháp giới

cuối cùng. Và trong phèm Nhêp Pháp giới, chúng ta läi đi

tít thöm một læn nữa, chþ còn mười đäi nguyûn.

Lộ trünh tu tít này chíc chín rçt khó và rçt nguy hiùm.

Chúng ta chþ đọc suông mười đäi nguyûn hoðc mang sử

dụng mười đäi nguyûn không có køt quâ sô phäm tội phá

pháp. Ý nghÿa của mười hänh nguyûn Phổ Hi÷n tôi lý giâi

457

dưới đåy täm vý như mười món đồ giâ. Tuy hàng giâ,

nhưng nương theo đó đù chúng ta hünh dung hàng thiût.

Cũng như Phêt Thých Ca thường nói giáo lý của Ngài là

ngón tay chþ mðt trëng.

Trön bước đường tu, chúng ta còn mang thån ngũ

uèn, khó vượt qua bức tường thức çm. Và quá trünh tu đù

khỏi lû thuộc thức çm cũng không đơn giân. Tùy theo tæm

nhün, độ thçy, sức vên dụng của chúng ta trong khi tu têp

đøn mức độ nào, chúng ta sử dụng mười hänh nguyûn

Phổ Hi÷n đøn mức độ đó.

Theo tôi, những người tu hành vý như người bán đồ

chçt lượng không tốt. Người đíc đäo mới có đồ tốt thêt.

Tuy món đồ không tốt, cũng có nhi÷u thứ bêc cao thçp

khác nhau. Bao giờ chúng ta bước vào Tỳ Lô Giá Na låu

các, diûn kiøn được Phổ Hi÷n Bồ tát, mới thành tựu mười

hänh Phổ Hi÷n thực.

Từ Phổ Hi÷n hänh rộng lớn trùm khíp pháp giới, thu

hõp thành mười hänh Phổ Hi÷n và từ mười hänh Phổ Hi÷n

läi triùn khai thành vô cùng tên. Kinh Hoa Nghiöm mở ra

cho thçy thø giới tåm của chýnh chúng ta thêt hoàn toàn

linh hoät biøn hóa không lường.

Mười hänh nguyûn là con số biøn, không phâi là

pháp cố định, không thù tụng suông mà phâi kñm theo sự

thù hiûn Phổ Hi÷n hänh trong cuộc sống của hành giâ.

458

1.- Hänh nguyûn thứ nhçt : Lú kýnh chư Phêt

Khởi đæu tu thực hiûn hänh thứ nhçt của Phổ Hi÷n Bồ

tát, tôi nghÿ đơn giân rìng có bao nhiöu danh hiûu Phêt,

tôi läy đủ không sót. Nhưng khi läy xong, cũng không thçy

Phêt. Läy nhi÷u læn, cũng không thçy Phêt. Tôi tự biøt münh

chưa nhêp Phổ Hi÷n hänh môn, chưa ngộ Tỳ Lô Giá Na

tánh.

Khi chúng ta còn đứng ngoài thø giới Phổ Hi÷n đù läy,

läy Phêt mà tåm hồn chäy theo vọng træn ở tên đåu đåu

thü càng läy Phêt, chúng ta càng bóp chøt ni÷m tin. Đó là

đi÷u nguy häi tối kỵ đối với người tu hành. Chúng ta phâi

dừng ngay phương tiûn này läi. Từ đó, tôi trở läi tüm xem

Vën Thù däy thø nào, tôi tüm được hai cách läy Phêt tương

đối có køt quâ.

Cách lú Phêt thứ nhçt bìng lòng thành chúng ta đøn

độ cao, ni÷m tin của chúng ta hướng trọn võn v÷ Phêt

tiöu biùu qua đôi tay chíp giữa ngực. Chúng ta đưa tay

lön trán gợi lön ý niûm cæu Vô thượng chánh giác, mong

trý Vën Thù rọi sáng tåm đù chúng ta bít gðp hünh ânh

Phêt mà läy.

Nøu không thçy Phêt, chúng ta làm thø nào läy được.

Phêt đã nhêp diût, còn đåu cho chúng ta läy. Đức Phêt

hiûn hữu trön cuộc đời không có cho chúng ta läy và Đức

Phêt thường trú thü chúng ta không biøt ở đåu. Riêng tôi,

trong quá trünh läy Phêt giçy, Phêt gỗ, Phêt đá, đøn độ

chán không muốn läy. Nhưng từ lòng chý thành cao độ

phát xuçt ở một điùm thời gian nào đó, tôi phát hiûn được

những hiùu biøt nìm ngoài suy tư của con người.

Từ tåm và trý hợp nhçt thành một, dén chúng ta đøn

lú Phêt theo mô hünh thứ hai thuộc lý Bát Nhã : “Nëng lú,

sở lú tánh không tịch”. Thoät nhiön một bữa nào, bçt chợt

459

chúng ta đứng trước tượng Phêt, läy Phêt. Nhưng tượng

vụt biøn mçt, Phêt không còn và câ ta cũng không có.

Đó là bước đæu kinh diún tâ rìng Vën Thù Sư Lợi dén

chúng ta vào bù pháp tánh. Từ tánh KHÔNG này, hành

giâ vui sướng câm nhên mọi vêt thø gian hoàn toàn

không. Tuy nhiön cæn lưu ý đåy là pháp KHÔNG của người

bước vào thø giới tu chứng, đät ni÷m vui kỳ diûu, không

phâi là KHÔNG của con người tuyût vọng rớt vào địa

ngục A Tỳ.

Từ tåm KHÔNG và vêt KHÔNG ở cách lú Phêt thứ nhü,

đưa hành giâ đi vào thø giới Phổ Hi÷n đù läy Phêt theo

Ngài Phổ Hi÷n : “Nhứt thån phục hiûn sát træn thån, nhứt

nhứt biøn lú sát træn Phêt”. Nghÿa là trong pháp giới mười

phương, tçt câ Phêt nhi÷u như bụi træn đã ra đời thành Vô

thượng chánh đîng giác, hay chưa ra đời còn trong tåm

niûm chúng ta, đồng lúc Phổ Hi÷n nhün thçy đủ và Phổ

Hi÷n hiûn đủ thån trước tçt câ người đó đânh lú không sót.

Tçt nhiön Ngài không còn dùng phàm thån đứng lön

läy xuống đù lú. Ngài sử dụng lực phát xuçt từ bân tåm

thanh tịnh đi vào pháp giới lú ba đời các Đức Phêt, trong

đó có Pháp thån của chúng ta, giúp cho Pháp thån

chúng ta lớn lön. Phổ Hi÷n là một vị cổ Phêt hiûn thån đù

täo đi÷u kiûn thành Phêt cho các vị lai Phêt.

Lú Phêt của Phổ Hi÷n rçt đðc biût, nhím vô Phêt vị lai.

Ngày nay chúng ta tu được là nhờ giữa Phổ Hi÷n và

chúng ta có tương quan như vêy. Trong lúc chúng ta läy

Ngài bìng giçy, thü Phổ Hi÷n läy Pháp thån của chúng ta,

không läy bộ mðt khó thương của chúng ta.

Bồ tát Phổ Hi÷n nhêp pháp giới, đứng trong tåm

träng từng người một mà câm thông nhịp nhàng từ thçp

lön cao, Ngài lú ba đời các Đức Phêt mới trọn võn. Phổ

460

Hi÷n nhün xuống chúng sanh thçy từng lớp người tiøn v÷ Vô

thượng đîng giác, chúng sanh hôm nay là Nhị thừa, ngày

mai là Bồ tát và ngày mốt là Phêt. Riöng tôi, câm nhên

được những người trong pháp hội hôm nay, nhi÷u đời đã

được tôi đânh lú. Giờ phút này mới hiûn diûn nơi đåy nghe

pháp tu học được.

Dưới lëng kýnh Phổ Hi÷n mỗi ngày đ÷u có người mới

phát tåm sô thành Phêt hay đang thành Phêt do Ngài giáo

hóa. Ngược läi, theo tåm phån biût quan sát sự vêt, không

bao giờ chúng ta thçy có Phêt, chþ có chúng sanh, chúng

sanh nghiûp, chúng sanh phi÷n não. Và ta tự cô lêp mình,

đøn ngày nào đó không còn đçt dung thân.

Cách lú Phêt theo Phổ Hi÷n thuộc trünh độ tu chứng

của Bồ tát đã ngộ Tỳ Lô Giá Na tánh, đi÷u động Trý thån

thçu suốt tçt câ hiûn tượng, đøn độ trâ vêt v÷ hư không,

hội nhêp pháp giới. Đät đøn cânh giới hay khâ nëng này,

thuộc lý såu của đäi Bồ tát, nìm ngoài läm bàn của

phàm phu chúng ta.

Riöng chúng ta khi chưa nương được lực Phổ Hi÷n,

không phån thån khíp mười phương được, thü chúng ta

hiùu thø nào và lú Phêt bìng cách nào ? Đối với bân thån

tôi, khi tu hänh lú Phêt, tôi täo cho münh ngã rô khác. Theo

tôi, chúng ta là người có tåm thức, nön trở läi thån phên

con người có tåm thức tu. Tổ thường däy là “Đäi dụng täi

ti÷n, quy÷n täi thủ” nghÿa là chúng ta phâi biøt sử dụng

những phương tiûn có sïn trong tay. Phæn lú Phêt trong

pháp giới như Ngài Phổ Hi÷n thuộc v÷ lý tánh tuyût đối,

chúng ta chưa ním bít và vên dụng được.

Từ ý nghÿa Phêt trong pháp giới và Ngài Phổ Hi÷n lú

Phêt trong pháp giới, trở läi thực tø tôi hiùu Phêt là bêc

giác ngộ sáng suốt. Vü thø, tôi sử dụng phương tiûn đânh

461

lú người sáng suốt giác ngộ là những thiûn tri thức træm

münh trong giáo lý Phêt Đà. Tuy chưa là Phêt, nhưng họ là

hoät Phêt, tức Phêt sống. Chúng ta kýnh lú những ông

Phêt này, thay vü lú ông Phêt bìng cốt. Trön bước đường

tha phương học đäo, có bao nhiöu người đíc đäo hay

chưa đíc đäo, có bao nhiöu lý thuyøt, kinh, luên của Tổ

chú sớ là những bộ óc lớn, chúng ta đ÷u đøn kýnh lú cæu

học. Những vị này ra đời thay thø Phêt thuyøt minh, làm

sống dêy giáo lý trong sáng của Đức Thých Ca lợi ých

chúng hữu tünh. Nhờ đó, Phêt đäo tồn täi mãi trön thø gian

cho người tu hành. Đânh lú thiûn tri thức không đủ 32

tướng tốt như Phêt nhưng có được 1, 2 tướng hâo hay 5, 7

oai nghi, cho đøn chþ có một đi÷u thiûn nhỏ như vi træn

đ÷u đáng quý.

Ngoài ra, tu hänh lú kýnh chư Phêt còn nhíc nhở

chúng ta kýnh trọng người. Không kýnh trọng người, mà

đøn với người là đi÷u bçt hänh cho chýnh ta. Chúng ta ghi

nhớ tçm gương khiöm tốn từ ái của Đức Phêt. Ngài là bêc

trí tuû cao tột ở trön nhün xuống, nhưng không bao giờ

khinh ai. Khi còn là Thường Bçt Khinh Bồ tát, Ngài đã lêp

nguyûn không dám khinh chö ai.

Hành giâ tu hänh lú kýnh chư Phêt, không những läy

tçt câ Phêt quá khứ, hiûn täi đang thuyøt pháp, mà tçt câ

Phêt vị lai là những người chung quanh ta có Phêt tánh sô

thành Phêt. Lú Phêt bìng tåm niûm tương quan kýnh trọng

lén nhau như vêy, sô täo thành một Phêt quốc nơi đó tçt

câ mọi người đ÷u là Phêt. Tçt câ những người liön hû đ÷u

hiûn hữu trước mðt đù chúng ta läy, nhưng läy Phêt tánh

của họ, không phâi läy xác thån tội lỗi của họ. Đó là mô

hünh läy Phêt trön cuộc đời và läy Phêt trön pháp giới.

Nghÿa là từ phương tiûn chúng ta tu đù tiøn đøn chån thêt

và từ chån thêt trở v÷ hành đäo khai ra phương tiûn.

462

2 - Hänh nguyûn thứ hai : Xưng tán Như Lai

Phổ Hi÷n Bồ tát nói với Thiûn Tài rìng dù có mượn lưỡi

của Biûn Tài Thiön nữ đù ca ngợi công đức Như Lai đøn tên vị

lai kiøp cũng không høt được. Đi÷u này khiøn chúng ta suy

nghÿ hänh của Phêt như thø nào mà xưng tán mãi không

cùng tên ?

Như chúng ta đã biøt Phêt ngộ Tỳ Lô Giá Na tánh và

sống dưới däng chơn tánh. Từ chơn tánh, Ngài khởi lön

sanh diût. Các pháp sanh diût trong hiûn tượng giới thü vô

cùng tên. Đức Phêt hiûn hữu trong vô cùng tên đó, cuộc

đời Ngài thuyøt pháp tu hành, giáo dưỡng không nìm

trong giới hän 80 nëm trụ thø.

Đức Phêt dưới nhãn quan Tiùu thừa chçm dứt từ lúc

Ngài Niøt bàn. Trái läi, tinh thæn Đäi thừa nhün thçy Phêt täi

thø giáo hóa dọc theo tri÷n sông Hìng. Và hiûn täi, khíp

nëm chåu không nơi nào không có giáo lý Phêt soi sáng

cho người nghiön cứu, suy tư, tu hành. Vô hünh trung, đức

hänh của Ngài vén tiøp tục giáo hóa chúng sanh, nön

kinh Đäi thừa khîng định viûc ca ngợi Phêt đức không thù

cùng tên. Nhờ khen ngợi Phêt đức såu dày, Pháp thån

chúng ta lớn dæn lön.

Nương vào Phổ Hi÷n lực đù thçy Phêt và khen Phêt,

thü ở træn gian này có bao nhiöu chúng sanh, có bçy

nhiöu Phêt. Phêt này là Phêt tåm. Phêt tåm không thù xóa

được, còn Phêt đá ở Ấn Độ bị Hồi Giáo đêp bù dú như

không. Phêt tåm có hoät týnh vô cùng, rọi sáng pháp giới,

truy÷n thîng đøn từng chúng sanh gọi là Phêt tåm vô xứ

bçt từ bi. Từ người nghño nhçt đøn người giàu nhçt, từ

người giỏi đøn người dở, Phêt không bỏ ai.

Tu hänh xưng tán Như Lai, chúng ta không chþ khen

ngợi ông Phêt đã chøt, nhưng khen ngợi Phêt Pháp thån

463

thường trú đang giáo hóa chúng ta, đang chþ đäo hàng

tỷ người trön thø giới. Tuy nhiön, ai là người có tư cách đù

khen ngợi Đức Như Lai. Vçn đ÷ tư cách của người khen

ngợi mới quan trọng. Trön bước đường tu, chúng ta được

những người tài cao đức trọng khen, chúng ta mừng,

đánh giá phö phán của những vị này mới có giá trị.

Ngược läi người ác xçu chö, chúng ta càng mừng, mà họ

khen, chúng ta càng sợ.

Đäo Phêt tồn täi và phát triùn låu dài mãnh liût nhờ

những thuyøt minh trong sáng đù mọi người hiùu và vên

dụng được trong cuộc sống tiøn bước trön con đường

Thánh thiûn. Theo tôi, những sáng thuyøt giâi thých đó mới

thực sự thù hiûn hänh nguyûn xưng tán Như Lai.

Riöng đäo Phêt Viût Nam hiûn hữu vững chíc trong

lòng dån tộc cũng nhờ các bêc cao Tëng thäc đức đóng

góp thêt nhi÷u lợi ých cho dån tộc. Đäo hänh các Ngài đã

làm sáng danh uy đức của Phêt. Như vêy, lý giâi của các

Tổ sư dùng cho muôn đời v÷ sau hoðc nøp sống mô phäm

của các Ngài køt thành tư cách xứng đáng đù ca ngợi

Phêt. Còn những người tội lỗi thường tünh có gü đù nói.

Chîng những lời khen của họ không có giá trị, mà tác

dụng ngược läi thành phþ báng Phêt. Vü cuộc sống, hành

động tû ác của họ hoàn toàn trái ngược những gü họ ca

ngợi Phêt.

Theo Ngài Phổ Hi÷n, chúng sanh có mượn biûn tài

Thiön Nữ ca ngợi công đức Như Lai cũng không høt được.

Chþ có cách nhêp pháp giới mới ca ngợi phổ cêp ba đời

các Đức Phêt, nghÿa là tổng hợp được quá khứ vào hiûn

täi và đưa hiûn täi tiøp tục diún tiøn cho vị lai sử dụng. Vý

dụ những sở đíc tu chứng của riöng tôi triùn khai từ tư

tưởng của Ngài Thiön Thai, Hi÷n Thủ và mang nhêp vào

464

dòng thác tư tưởng của Phêt. Tçt câ dồn läi cho con

cháu ta sử dụng. Dưới kiøn giâi của tôi, nhêp pháp giới

như vêy, đưa vào dòng thác trý tuû như vêy và chþ có

cách đó mới thù hiûn ca ngợi Phêt phổ cêp ba đời.

Hành giâ nhêp vào pháp giới được, thü sống nói ýt,

chøt nói nhi÷u. Thêt vêy, các bêc chån tu lúc sanh ti÷n ýt

ai biøt đøn, nhưng tịch diût rồi, được tưởng nhớ nhi÷u hơn.

Cũng như Đức Phêt lúc trụ thø, người ca ngợi Ngài không

nhi÷u như ngày nay.

Nhêp pháp giới hiùu chån lý không mang ý nghÿa

nào khác hơn là những gü trong thời Phêt giáo nguyön

thủy, trong thời Phêt giáo phát triùn, trong ngày nay và

trong tương lai là một, cùng trôi chây trong dòng trý tuû

Như Lai. Kinh Hoa Nghiöm thường diún tâ một là tçt câ và

tçt câ là một. Nhên chån ý nghÿa ca ngợi Như Lai dưới

däng đó, chúng ta cứ sống bünh thân, phát huy trý tuû

træm mðc lðng lô, mà ca ngợi đæy đủ các Đức Phêt ba

đời.

3 - Hänh nguyûn thứ ba : Quâng tu cúng dường

Cúng dường như thø nào đù Phổ Hi÷n xem là cúng

dường rộng lớn. Theo Ngài Phổ Hi÷n, chúng ta dùng tràng

hoa, hương thơm, thức ën, tàng lọng v.v„ nhi÷u như núi Tu

Di đù cúng dường. Cho đøn dùng måy tràng hoa hay đốt

đñn tim lớn như núi Tu Di, dæu trong đñn nhi÷u như bù câ,

đù diún tâ những phèm vêt cúng dường lớn nhçt, vượt khâ

nëng của chúng ta. Nhưng nøu đem so những thứ đó với

pháp cúng dường, thü nó không bìng một phæn trëm, một

phæn ngàn„ muôn ức na do tha.

Những viûc cúng dường to lớn như vêy mà Phổ Hi÷n

Bồ tát cho rìng không thçm vào đåu, gợi lön lời cânh tþnh

v÷ viûc làm vô nghÿa của chúng ta. Trön thực tø lịch sử chþ

465

có Tổ Đät Ma mới dám tät nước länh vào mðt vua Lương

Võ Đø, chþ rõ viûc làm vô ých của ông khi ông hãnh diûn

với 72 cânh chùa ông xåy và 3.000 Tëng chúng ông độ.

Theo Ngài Phổ Hi÷n, như pháp tu hành mới thực sự

thù hiûn pháp cúng dường và có giá trị. Còn phèm vêt

cúng dường có hay không, không thành vçn đ÷. Đức

Phêt có tự thọ dụng thån, không cæn thức ën vêt chçt.

Chþ vü lòng từ bi đối với những đû tử còn phâi sống với tha

thọ dụng thån, mà Ngài nhên phèm vêt cúng dường.

Hành giâ đúng như pháp tu hành mới giữ gün được

tục mäng của Phêt pháp. Đức Phêt Thých Ca hiûn hữu

trön cuộc đời như một biùu tượng cao quý, mang lợi ých

cho người đương thời. Đøn ngày nay, chúng ta vén còn

nhên được lợi läc của Ngài chan hòa. Nhün v÷ tçm gương

của Phêt xem Ngài làm gü, däy chúng ta như thø nào.

Chúng ta thực hiûn lời Ngài däy, nhên thçy dù không có

Phêt ở thø gian, nhưng hàng đû tử thay thø Ngài cũng

được.

Đúng pháp tu hành, chúng ta dång lön Phêt thành

quâ tu täo được. Chứng sơ quâ thü phèm vêt cúng dường

là sơ quâ, chứng La Hán thü cúng dường quâ vị La Hán.

Trong thời kinh hàng ngày, chúng ta thường ký thác

vào làn hương lòng thành kýnh trong säch đối với chư Phêt

qua bài nguyûn hương : “Giới hương, định hương, dữ huû

hương, giâi thoát, giâi thoát tri kiøn hương. Quang minh

vån đài biøn pháp giới. Cúng dường thêp phương Tam

Bâo ti÷n”. Nghÿa là hành giâ như pháp tu hành, làm những

viûc tốt, lợi ých chúng sanh như mô hünh Phêt đã xåy dựng,

täo thành giới đức mang dång cúng Phêt.

Ngoài giới hương, dång cúng Phêt định hương hay

đó là những gü hành giâ cống hiøn cho người hôm nay và

466

còn giá trị mãi mãi v÷ sau. Điùn hünh như Phêt biùu hiûn

méu người đäo đức đáng kýnh trọng. Và hơn thø nữa, tuû

giác siöu tuyût của Ngài có giá trị vÿnh cửu truy÷n từ thời

này qua thời khác mà kinh Đäi thừa nång lön thành Hư

không thån hay Pháp giới thån.

Từ giới hương tiøn đøn đþnh cao nhçt là huû hương,

lçy huû làm mäng sống. Hành giâ dång huû này cho Phêt

và dùng huû làm lợi ých chúng sanh. Kinh Hoa Nghiöm däy

đâo läi rìng làm lợi ých chúng sanh là cúng dường Phêt.

Nói chung, hành giâ đem cúng Phêt nghÿa là thay

Phêt cứu khổ chúng sanh, hiûn hữu thanh thoát, vô ngäi

trong tam giới, vý như hoa sen tỏa hương cho đời, không

h÷ bị đời làm ô nhiúm, gọi là cúng dường giâi thoát hương.

Hàng Thanh Vën ly træn được giâi thoát và mang giâi

thoát đù cúng dường. Kinh Hoa Nghiöm không chçp nhên

cách cúng dường như vêy. Theo Hoa Nghiöm, làm lợi ých

chúng sanh đù cúng dường, chịu khổ thø chúng sanh đù

cúng dường mà hành giâ vén an trụ giâi thoát.

Cuối cùng giâi thoát tri kiøn hương nghÿa là hành giâ

phâi biøt rõ điùm phát xuçt của münh trước khi sanh trön

cuộc đời và biøt rõ nơi münh sô đøn sau khi bỏ xác thån

này, hoàn toàn tự täi trong viûc đøn và đi. Đối với tôi, mỗi

khi nguyûn dång cúng giâi thoát tri kiøn hương, tôi vén

còn lo sợ, vü chưa biøt được chỗ đøn của chýnh münh. Nhớ

läi thån phên yøu hñn chưa giâi quyøt được thíc míc từ

bao đời của münh trön dòng sanh tử, tôi luôn cæu Phêt

phóng quang gia bị.

Thành tựu nëm thứ hương cúng dường nói trön, hành

giâ đät được công đức lớn lao vô lượng và hünh thành

pháp tu cúng dường đù läi cho đời sau sử dụng lợi läc. Khi

Phêt Niøt Bàn, các vị Tổ dày công tu hành, täo thành

467

những mô hünh tu thých hợp với thời đäi của các Ngài. Từ

đó có Thi÷n tông, Tịnh Độ tông, Mêt tông„ Các Ngài

dång những sở đíc này cúng Phêt.

Ngày nay, chúng ta tiøp tục sự nghiûp của chư Tổ

bìng cách tổng hợp những thành quâ đó với diún tiøn

của thời đäi đù sáng täo ra pháp tu mới thých hợp với thời

đäi của chúng ta. Mang những chứng nghiûm riöng của

chýnh münh dång cúng Phêt. Còn những gü của người

trước chúng ta nhai läi, không thých hợp với thời đäi và

quốc độ của chúng ta, có lô Phêt chîng bao giờ muốn

nhên cách cúng dường như vêy.

Tçt câ pháp tu từ thời nguyön thủy đøn thời phát triùn

qua thời kỳ tông phái, mỗi thời đ÷u khác nhau và thay đổi

theo từng quốc độ. Tựu chung vén không nìm ngoài

nguyön lý bçt biøn là giới, định, huû, giâi thoát và giâi

thoát tri kiøn. Hành giâ läc ra ngoài nëm phæn này, chíc

chín sô trở thành phi Phêt pháp.

4 - Hänh nguyûn thứ tư : Sám hối nghiûp chướng

Ngài Phổ Hi÷n däy rìng tçt câ nghiûp ác chúng ta

täo nhi÷u đời, xòt cho cùng đ÷u do tham lam, bực tức, u

mö køt thành vô vàn tội lỗi, gåy não loän cho ta và người.

Ba độc tham sån si nìm gọn trong phæn ý nghiûp đóng

vai trò chủ yøu. Nó tác động vào khèu nghiûp täo thành

bốn đi÷u tội lỗi của miûng : nói dối, nói lời hung ác, nói

thöu dût, nói lưỡi đôi chi÷u. Nång lön cao, täo thöm ba

nghiûp của thån : sát sanh, trộm cíp, tà dåm, cho đøn

täo vô biön tội.

Phêt däy rìng tội của chúng sanh nøu có hünh tướng

thü không chỗ nào dung chứa nổi. Tçt câ tội lỗi hiûn đủ

trong con người từ dáng đi, lời nói, ánh mít, cử chþ„ Nói

cách khác, từ không hünh tướng, tội lỗi hiûn ra hünh tướng

468

và từ hünh tướng täo thöm phæn không hünh tướng. Hai

phæn này tác động hỗ tương qua läi. Đức Phêt có 32

tướng hâo, 84.000 tø hänh. Trong khi chúng sanh tràn đæy

84.000 phi÷n não træn lao.

Khi bít đæu vào hành trünh theo Phêt tu, chúng ta mới

phát hiûn nghiûp chướng của münh. Còn sống thuên theo

phi÷n não nhiúm ô thø gian, chúng ta không bao giờ thçy,

chþ ngược dòng sanh tử nó mới hiûn ra. Chúng ta quan sát

kỹ nghiûp chướng và sám hối tên gốc, tên nguồn. Sám hối

đúng, nghiûp phâi tiöu, phước phâi sanh.

Khi sám hối, phâi tha thiøt høt lòng ën nën tội lỗi münh

đã lỡ phäm và thù hiûn thành hành động sám hối. Đó là

cách sám hối chúng ta thường dùng. Nhưng theo Ngài

Phổ Hi÷n, pháp sám hối như vêy chþ là cách thù täc trön

phương diûn sanh tử của người tu ở trünh độ thçp. Ngài

Phổ Hi÷n däy cho Thiûn Tài pháp xứng tánh sám hối.

“Tội tùng tåm khởi tùng tåm sám,

Tåm nhược diût thời tội diût vong,

Tội vong tåm diût lưỡng cåu không,

Thị tíc danh vi chơn sám hối”.

Nghÿa là tçt câ tội lỗi hay nói chung mọi viûc xây ra

trön cuộc đời đ÷u do tåm điön đâo mà ra. Nøu hành giâ

giữ tåm hồn hoàn toàn yön tÿnh, dù có sóng gió ba đào,

mọi viûc cũng tự öm. Tåm yön tÿnh, thü tội høt. Tổ Đät Ma

däy Huû Khâ đem tåm đøn Ngài an cho. Tội høt, tåm tiöu

mçt là tåm chçp trước cũng không có mới thêt là sám hối.

Sám hối ở däng này, hành giâ trở v÷ tự tánh thanh

tịnh, không cho khởi bçt cứ niûm gü. Vü biøt rõ nó thuộc v÷

sanh diût, phâi trâ läi cho træn gian. Phước cũng bỏ, tội

469

cũng không dýnh vào ta, là pháp tu xứng tánh của Pháp

Hoa.

Tuy nhiön, muốn thực hiûn pháp tự tánh sám hối nói

trön không đơn giân. Từ một con người mang thån nghiûp

ác khó thương, chuyùn thành méu người giới đức ở træn

gian khó lím. Phâi trâi qua quá trünh tu hành mà Ngài Phổ

Hi÷n däy rìng hành giâ Pháp Hoa phâi nhêp định, suy

nghÿ trong 21 ngày, Ngài sô däy.

Riöng tôi cũng thường suy nghÿ, nhưng không thçy

Phổ Hi÷n. Chợt đột nhiön phát hiûn ra pháp tu cho chýnh

münh, bìng cách trở läi hänh ban đæu là läy Phêt không

chán nân, không mût mỏi. Låu ngày hünh ânh Phêt mà tôi

lú läy bìng tçt câ tåm hồn tha thiøt kýnh trọng đã in såu

vào lòng.

Trön bước đường tu, tôi lçy suy nghÿ Phêt pháp thay

cho suy nghÿ træn gian, têp trung tư duy vào vçn đ÷ học

Phêt, hiùu Phêt, kýnh trọng Phêt. Hünh ânh cao quý đức

Phêt luôn in såu trong lòng tôi. Trâi qua một thời gian dài,

tåm tôi trở thành thanh thân nhõ nhàng.

Khởi đæu tôi thường nghÿ münh phâi thương đời, cứu

đời, nön thường têp trung đau khổ vào tåm tôi. Càng làm

đäo, càng tu hành, phi÷n muộn mỗi ngày càng đæy íp

trong lòng. Đøn khi gðp Hòa thượng Trý Tịnh cânh giác tôi

bìng cåu “Phêt không thương chúng sanh sao. Bồ tát

không thương chúng sanh sao ? Täi sao các Ngài không

làm ? Ông hãy tự suy nghÿ xem ông có thương chúng sanh

hơn Phêt và Bồ tát không ?”.

Từ đó tôi täm quön chúng sanh đau khổ phi÷n muộn.

Cái xçu có tràn ngêp træn gian, tôi cũng không quan tåm.

Tôi chþ lo huån têp Phêt pháp vào lòng, đèy lùi phi÷n não

ra. Lçy pháp thủy rửa säch lòng træn, mượn gươm trý tuû

470

đoän phi÷n não. Đøn khi toàn thån không có gü không là

Phêt pháp, thü phi÷n muộn nghiûp chướng dứt säch lúc

nào chúng ta không hay biøt. Đó là kinh nghiûm tu của tôi

lúc ban đæu, chúng ta nön gæn Thæy hi÷n bän tốt, nghÿ

đøn Phêt nhi÷u hơn chúng sanh.

5 - Hänh nguyûn thứ nëm : Tùy hỷ công đức

Pháp tùy hỷ của hành giâ cũng tác động cho phæn

sám hối. Tùy hỷ nghÿa là bìng lòng với viûc của người

khác. Muốn người có câm tünh, chúng ta phâi có câm tünh

với họ trước, chçp nhên thiûn công đức của người. Thực

sự ta giỏi mà đøn với người kòm hơn, họ dú sanh câm tünh

với ta.

Muốn giáo hóa chúng sanh phâi có tåm tùy hỷ. Đối

với những bêc b÷ trön như chư Phêt, Bồ tát, chúng ta tùy

hỷ dú. Nhưng đối với loài tứ sanh có chút xýu mây may

đi÷u lành nào, chúng ta cũng phâi sanh tåm tùy hỷ. Vü khi

tu, hành giâ têp nhün công đức lành của chúng sanh,

đừng nhün mðt xçu đáng ghòt của chúng. Hành giâ thçy

rõ họ phâi tu theo hoàn cânh, khâ nëng, thån phên của

riöng họ. Không thù bít người làm theo ta, hoðc tû hơn

chýnh ta không làm được mà thường bít người làm. Dưới

mít hành giâ có một chúng sanh đang hành trü, đang tiøn

v÷ Vô thượng giác, nön hành giâ dú dàng chçp nhên

viûc thiûn nhỏ nhoi của họ và khởi lön tåm tùy hỷ.

Với tåm tùy hỷ, hành giâ câm thçy nhõ nhàng, tác

động cho người sanh lòng tùy hỷ. Nhờ vêy, hành giâ läi

täo thöm được công đức tùy hỷ. Như thø, trong loài tứ

sanh lục đäo có bao nhiöu công đức dù nhỏ như vi træn,

chúng ta đ÷u tùy hỷ đù trợ duyön cho họ tiøn tu.

6 - Hänh nguyûn thứ sáu : Thþnh Phêt thuyøt pháp

471

Khi Phêt Thých Ca täi thø có Đø Thých đøn thþnh Ngài

thuyøt pháp. Ngày nay không có Phêt hiûn hữu, làm thø

nào thþnh Phêt thuyøt pháp. Theo tôi, phâi đứng trön mðt

xứng tánh khởi tu, nghÿa là khởi từ trong tåm chúng ta.

Đức Phêt ra đời đối với tôi đồng nghÿa với trý giác. Sau một

thời gian tu têp, tåm trý hành giâ bừng sáng, hiùu được

giáo lý Phêt và tu hành có køt quâ. Trý sáng, tåm thanh tịnh

giâi thoát, là đã đøn với vị Phêt thường trú đang ngự trong

tåm hành giâ, không phâi Phêt ở bön ngoài. Hành giâ

không muốn rời träng thái an läc vui sướng của tåm hồn,

gọi là Niøt bàn. Hành giâ muốn nhêp diût nhưng Ngài Phổ

Hi÷n cçt lời khuyön hành giâ nön thuyøt pháp. Hay đó

chýnh là tự münh thuyøt phục münh hãy đem hiùu biøt

truy÷n trao cho người, đem an vui hänh phúc của münh

ban cho người.

Tåm niûm ngộ đäo của hành giâ trong lúc tu hành rçt

tuyût diûu. Tuy nhiön, mang chia só cho người, läi gðp

chúng sanh cang cường ngu dốt. Họ không chçp nhên,

chống đối. Hành giâ läi khởi lön ý niûm nhêp Niøt bàn

hoðc muốn tüm am cốc yön tÿnh tu hành không dýnh lýu đøn

cuộc đời nữa. Một læn nữa, tåm hành giâ läi khuyên tâm

hành giâ ra thuyøt pháp “Chúng sanh có khổ, Bồ tát mới

có dịp ban vui. Chúng sanh cang cường, Bồ tát mới thành

tựu pháp nhén„”.

Cứ như vêy có vô số læn chán nân muốn dõp bỏ, hành

giâ läi thþnh hành giâ thuyøt pháp. Ngài Phổ Hi÷n däy Thiûn

Tài thþnh Phêt chuyùn pháp luån là däy chúng ta hay Phêt

tåm của chúng ta. Vü Thiûn Tài đã nhêp pháp giới, đåu còn

hiûn hữu trön cuộc đời mà thþnh Phêt. Chýnh đi÷u này

mang ý nghÿa tåm nói với tåm, ta nói với ta vêy.

7 - Hänh nguyûn thứ bây : Thþnh Phêt trụ thø

472

Đức Phêt Niøt bàn không trụ thø, chþ là phương tiûn

täo đi÷u kiûn cho chúng ta tþnh ngộ tu hành. Đó là thị hiûn

Niøt bàn, không phâi Niøt bàn thực. Trong phèm Như Lai

thọ lượng có thý dụ lương y bỏ con ra đi đù chúng câm

thçy côi cút, không còn chỗ nương cêy, phâi tự phçn đçu,

không dám buông lung. Đức Phêt cũng vêy, Ngài không

hiûn hữu cho người täo tội lỗi.

Thþnh Phêt trụ thø không có nghÿa gü khác hơn là nỗ lực

tu hành của chúng ta. Vü thø khi người tu hành sống tæm

thường theo nëm món dục, thü Phêt Niøt Bàn. Ngược läi,

chúng ta quyøt chý tu hành, dù Phêt Thých Ca bìng xương

thịt không còn, nhưng tinh ba của Ngài thù hiûn trọn võn

trong cuộc sống của chúng ta. Lời däy của Ngài còn trong

suy tư, trong hành động của chúng ta, täo thành sức sống

cho Phêt giáo hiûn hữu lợi läc.

Thành tựu được như vêy, chúng ta đã thþnh Phêt ở läi

và Ngài đã ở läi cuộc đời bön cänh chúng ta không h÷

nhêp diût.

8 - Hänh nguyûn thứ tám : Thường tùy Phêt học

Tuy Phêt không hiûn hữu trön cuộc đời, lời Phêt däy

còn lưu läi trong kinh điùn. Chúng ta nương theo tu học,

thù nghiûm chứng quâ, là đã thực hành hänh thường tùy

Phêt học.

9 - Hänh nguyûn thứ chýn : Hìng thuên chúng sanh

Đåy là hänh nguyûn rçt đðc biût của Ngài Phổ Hi÷n

mà tôi ước mơ phâi làm cho được. Thuở nhỏ đi tu, thú thêt

tôi không thích bçt cứ ai, tuy không nói ra. Đi÷u này rçt

nguy hiùm cho người tu hành. Münh không thương người,

làm thø nào người thương ta được. Tôi ghòt người nên gðp

phân ứng của xã hội thêt mänh, phân ứng vêt lý, tåm lý

làm cho tôi thành ốm yøu gæy mòn.

473

Chúng ta hiùu læm đi÷u này, càng nỗ lực tu hành bao

nhiöu, chúng ta càng sån hên bçy nhiöu, không ai dám

gæn gũi làm bän. Vü thø, càng tốt, läi càng gðp đối tượng

xçu hiûn ra cho münh. Cuối cùng tự cô lêp, không làm

được gü và không chçp nhên được ai.

Trön bước đường tu, tôi thçy những người rơi vô tåm

träng như tôi, tu như vêy quá khổ. Họ tốt giỏi nön không

thù chçp nhên người xçu dở. Đó là cái khổ của người tốt,

người giỏi. Từ đó, tôi tụng kinh thường suy nghÿ lời khuyön

hìng thuên chúng sanh của Ngài Phổ Hi÷n. Chợt bừng

sáng trong lòng, nhên ra được tu sai pháp của münh và đã

đổi läi cách tu. Tôi ý thức såu síc rìng không ai giỏi hơn

Ngài Phổ Hi÷n, không ai làm được những viûc khó như

Ngài. Vêy mà Ngài còn hìng thuên mọi người, không làm

mçt lòng ai, kù câ các loài khác. Chúng ta đânh lú Phổ

Hi÷n, phâi học theo Ngài. Ngài däy chúng ta muốn vào Tỳ

Lô Giá Na låu các phâi học và thực hiûn mười hänh

nguyûn như Ngài.

Hìng thuên là tránh tối đa không làm mçt lòng người.

Từ ý thức không chçp nhên sai trái trön cuộc đời, tôi theo

lời Bồ tát Phổ Hi÷n däy, đổi thành ý thức chçp nhên thực

tø của người. Chúng ta may mín hơn, phước đức hơn

người, thü chúng ta phâi thương họ. Täi sao läi ghòt người,

khinh người. Chîng ai muốn dở muốn bị ghòt, bị khinh chö,

chþ vü trünh độ nghiûp lực họ phâi như vêy.

Đi÷u này gợi nhíc tôi nhớ läi lời nguyûn chịu khổ thø

cho chúng sanh đù cúng dường Phêt. Chúng sanh nghiûp

chướng quá nðng n÷. Chúng ta tüm cách gánh bớt cho

họ tu hành, gỡ bỏ một phæn khó khën đau khổ, chúng ta

giúp họ nhõ bớt một phæn, nång đỡ họ phát triùn là hìng

thuên chúng sanh.

474

Muốn thực hiûn hänh hìng thuên chúng sanh, hành

giâ phâi dùng vô số phương tiûn dén dít giáo hóa, mới

không làm trái ý người. Dưới mít hành giâ Pháp Hoa, mọi

viûc đ÷u là mộng huyún bào ânh nìm trong biøn hóa sanh

diût. Viûc đúng hay sai thay đổi tùy thời, tùy nơi, tùy người.

Đúng với người này, nhưng sai với người khác.

Vü thø, hành giâ luôn trụ ở chơn tåm, còn viûc ứng xử

trön cuộc đời khác nhau muôn mðt, chþ cốt làm vui lòng

người, giúp họ tiøn tu. Đức Phêt thù hiûn hänh hìng thuên

chúng sanh một cách såu síc. Trong 49 nëm thuyøt pháp

độ sanh, Ngài diún nói trëm vän pháp môn, vü tåm träng

nghiûp lực đäi chúng nghÿ đủ đi÷u.

Ngài tùy thuên họ nghÿa là täm thời chçp nhên cho

họ phâi trong cái không phâi. Chúng sanh nghiûp nðng,

sửa đổi ngay, họ tự ái, không bìng lòng. Chúng ta thçy

Phêt thuyøt pháp giáo hóa thường mượn viûc của Phêt,

của Bồ tát đù däy chúng sanh. Như trong kinh Bổn Sanh,

Phêt kù chuyûn quá khứ của Ngài. Nhưng đọc kỹ, chúng

ta nhên thçy tương ưng với hoàn cânh của mỗi người

trong xã hội. Chúng ta đọc, suy nghÿ cách giâi quyøt của

Phêt mà giâi quyøt theo.

Đức Phêt tùy cën tánh hành nghiûp của chúng sanh,

læn læn däy dỗ đäi chúng, không làm buồn lòng ai. Đøn khi

đäi chúng trâi qua quá trünh tu hành đíc quâ A la hán,

giữa Phêt và họ, tåm thông nhau, Phêt mới diún nói pháp

chån thêt.

Trong kinh Pháp Hoa diún tâ pháp không sanh diût

này là các pháp tướng thường víng lðng. Ở däng thêt

thù thü không có chuyûn phâi quçy của cuộc đời, bân thù

thường nhiön hìng hữu. Đức Phêt luôn an trụ nơi chån

thêt pháp, mọi viûc làm của Ngài trong 80 nëm trụ thø

475

không bao giờ sai læm. Ngài an nhiön giáo hóa chúng

sanh, mỗi ngày lòng từ bao phủ chúng sanh rộng lớn hơn.

Từ đúng đín tuyût đối trön chån lý, Phêt thù hiûn vô số

viûc làm lợi ých ở thø gian sanh diût, khơi dêy tåm Bồ đ÷

cho từng lớp người tiøn v÷ Vô thượng đîng giác.

Nhün vào tçm gương sáng của Phêt, hành giâ Pháp

Hoa lo mài dũa tåm münh cho trong säch. Đừng tranh cãi vô

ých trön thø giới sanh diût.

10 - Hänh nguyûn thứ mười : Hồi hướng khíp tçt câ

Phổ Hi÷n Bồ tát däy chúng ta làm được bao nhiöu

công đức lành, đ÷u xâ bỏ không giữ läi trong lòng, mà hồi

hướng cho khíp tçt câ. Hồi hướng cho khíp tçt câ nghÿa

là Phổ Hi÷n tổng hợp ba hồi hướng : hồi hướng pháp giới

chúng sanh, hồi hướng Vô thượng bồ đ÷ và hồi hướng

chån như thêt tướng.

Hồi hướng pháp giới chúng sanh, gởi cho chúng sanh

nương nhờ công đức của münh tiøn tu bìng cách viøt kinh

cho người tu học, lý giâi cho người thçu hiùu, sân xuçt cho

người tiöu dùng, cứu người khỏi bûnh, xåy chùa cho người

nương tựa, v.v„ Lo cho người, người mới kýnh møn và

phát tâm tu.

Ngài Phổ Hi÷n däy rìng làm cho chúng sanh là làm

cho chính ta. Vì không có chúng sanh, chúng ta không

thù tu Bồ tát đäo, không thành tựu quâ Bồ đ÷. Phâi dùng

nước đäi bi tưới mát chúng sanh, cåy Bồ đ÷ mới trổ hoa

Bồ tát và quâ Như Lai.

Tuy nhiön, muốn thực hiûn viûc hồi hướng chúng sanh,

xåy dựng cho chúng sanh, hành giâ phâi hồi hướng Vô

thượng bồ đ÷. Nghÿa là phát triùn tri thức, hiùu rõ chúng

sanh, chúng sanh nghiûp, chúng sanh phi÷n não. Nói

chung, hành giâ thông suốt mọi hiûn tượng trong pháp

476

giới. Khi trý giác của hành giâ đät đøn thçy biøt tçt câ, hai

phæn pháp giới chúng sanh và Vô thượng bồ đ÷ nhêp

thành một, thành chơn như thêt tướng là quâ vị Như Lai.

Mọi pháp trong thø gian hay pháp giới chîng những

không chống trái mà hoàn toàn tùy theo ý của hành giâ,

hành giâ chuyùn vêt tự täi.

Thành tựu mười hänh nguyûn Phổ Hi÷n, hành giâ đät

đøn quâ vị Như Lai. Thực tø chúng ta không thçy Phổ Hi÷n

bìng mít træn. Nhưng hiûn hữu tác động của Ngài thêt

vô cùng, không đåu Ngài không đøn, không viûc nào

Ngài không làm được. Phổ Hi÷n đøn tùy yöu cæu của

chúng sanh, yöu cæu hünh gü Ngài hiûn thån đó gọi là trục

loäi tùy hünh. Nøu cố chçp Phổ Hi÷n với loäi hünh cố định,

chúng ta sô không có Phổ Hi÷n thêt. Phổ Hi÷n Bồ tát hiûn

hữu khíp pháp giới. Còn vướng míc một mây træn trong

tåm cũng không vào pháp giới được.

Bồ tát Phổ Hi÷n không phâi là Bồ tát xa lä ở hành tinh

khác đøn đåy. Ngài là Bồ tát nhêp pháp giới đi vào træn

lao, lðn hụp trong bù khổ træm luån, đù học høt tçt câ kinh

nghiûm sống trön cuộc đời.

Ngài có đæy đủ kinh nghiûm sống trong thời mät

pháp, từ nước của Phêt Bâo Oai Đức Thượng Vương nghe

Ta bà có kinh Pháp Hoa mới đøn đù khých lû chúng ta, thủ

hộ chúng ta. Bồ tát Phổ Hi÷n cho biøt xưa Ngài có kinh

nghiûm sống khi tu ở hội Hoa Nghiöm. Lúc đó Ngài cũng

nghño khổ khó khën, đæy nghiûp. Nay rũ säch bụi træn,

säch nghiûp, sáu cën tội lỗi của Ngài chuyùn thành sáu

ngà đù bâo vû chúng ta. Đó là lộ trünh Ngài tu ở Hoa

Nghiöm và xuçt hiûn ở Pháp Hoa dưới däng Phổ Hi÷n

toàn giác.

477

Sáu ngà tiöu biùu cho sáu pháp thæn thông của Bồ

tát. Sáu ngà này theo Bồ tát Phổ Hi÷n, xưa chưa tu, nó tác

häi Ngài không ýt. Nói cách khác, là sáu cën của chúng ta

tiøp xúc sáu træn, täo thành thån nghiûp tội lỗi. Nay quay

v÷ tiøp xúc với kinh Hoa Nghiöm, lçy tinh ba của Phêt

trang nghiöm thån tåm, chuyùn sáu cën này thành sáu

ngà. Sáu cën trước hành hä ta bao nhiöu, nay giúp ta täo

nön muôn ngàn công đức bçy nhiöu. Giống như khi xưa

mít chúng ta nhün đõp xçu, xanh vàng tríng đỏ rồi tranh

chçp với đời täo nön vô vàn khổ đau. Nay cũng mít này,

nhưng nhờ trý tuû Như Lai rọi đøn, thành ánh mít Như Lai,

ánh mít hi÷n hòa nhün mọi người bünh đîng sưởi çm nhån

gian là Phổ Hi÷n Bồ tát. Ngài nguyûn mang tünh thương và

khâ nëng sáng suốt giữ gün người trü kinh Pháp Hoa. Ngày

nay, chúng ta gðp khó khën tụng thæn chú Phổ Hi÷n sô

lướt qua mọi chông gai dú dàng.

Bồ tát Phổ Hi÷n tới Ta bà truy÷n bá kinh Pháp Hoa,

Ngài không đøn dưới däng giáo hóa vô hünh hiûn ra hoa

sen xong trở v÷ bổn độ như Bồ tát Diûu Âm hay đøn làm

quyøn thuộc như Bồ tát Dược Vương. Phổ Hi÷n Bồ tát đøn

bìng một thø lực, trong kinh chữ Hán ghi là người đøn với

tçt câ uy đức. Chúng sanh Ta bà không giỏi, nhưng tự phụ

nön Bồ tát Phổ Hi÷n đøn Ta bà hoìng truy÷n kinh Pháp

Hoa phâi giỏi hơn tçt câ, diún tâ bìng hünh ânh Ngài cỡi

voi sáu ngà tượng trưng cho sức mänh nhçt. Voi là loài có

khâ nëng kòo nðng đi ngược dốc, không ai dám ngën

cân. Muốn truy÷n bá kinh Pháp Hoa phâi có tư cách này,

phâi có sức mänh đù phô diún lực bçt tư nghü.

Ngài Phổ Hi÷n đøn Ta bà với tçt câ thæn lực, đøn

bìng cuộc diún binh với sức voi đù nói lön cho mọi người

thçy kinh Pháp Hoa là gü vượt tçt câ lực của thø gian. Tçt

câ loài ác mänh có sïn ở thø gian như Trời tiöu biùu cho

478

giai cçp cao trong xã hội là hàng Sát đø lợi, Rồng tiöu

biùu cho loài làm mưa gió hay dùng sức mänh khuynh

đâo người, Càn thát bà, A tu la tiöu biùu cho hàng thø lực

vũ phu. Nói chung, toàn thù thø lực ác trong xã hội so với

lực Pháp Hoa, không thçm vào đåu, nön đành phâi quy

phục.

Kinh Pháp Hoa chþ có với đi÷u kiûn có người đæy đủ

khâ nëng têp họp lực của Bồ tát, thù hiûn viûc bçt khâ tư

nghü của Bồ tát mới làm cho người phát tåm, nhiût tünh tin

tưởng. Chýnh đức Phêt Thých Ca là người phô diún lực ở Ta

bà, vü Ngài làm chçn động Trời người, làm được tçt câ.

Đức Phêt Thých Ca đã nói kinh Pháp Hoa bìng hành động

cụ thù của một bêc đæy đủ uy đức phô diún trong 49 nëm

thuyøt pháp.

Phổ Hi÷n Bồ tát nhên được kinh Pháp Hoa hiûn hữu ở

Ta bà, nön đøn đù nghe. Kinh Pháp Hoa này chúng ta

phâi hiùu là chån lý, không phâi là bộ kinh bìng ngôn ngữ

vën tự. Đức Phêt là người sáng suốt giác ngộ nhün thçy

chån lý hay thçy biøt đúng như thêt. Ngài nói đúng làm

đúng, trở thành Đäo sư của mọi người. Có Đức Phêt tức

có người thçy chån lý mới thuyøt minh chån lý dú hiùu, dú

chçp nhên. Nhưng Phêt Niøt bàn, không có người thçy

chån lý thü tüm cæu chån lý ở đåu, tu thø nào cho đúng

pháp vü làm sai sô thọ quâ báo.

Phổ Hi÷n Bồ tát đã nhêp pháp giới có kinh nghiûm v÷

vçn đ÷ này. Ngài lưu tåm hỏi dùm chúng ta sau khi Phêt

Niøt bàn, trong Diöm phù đ÷ làm sao có kinh Pháp Hoa.

Đức Phêt trâ lời muốn có kinh Pháp Hoa phâi thành tựu

bốn pháp : 1.- Được chư Phêt hộ niûm, 2.- Trồng cën lành,

3.- Sống trong chánh định, 4.- Thương tçt câ chúng sanh.

Bốn pháp hay bốn đi÷u kiûn là cửa mở ra cho hành giâ

479

thåm nhêp thø giới Pháp Hoa. Người nào thực hiûn được

bốn đi÷u này người đó là Phêt, vü vêy kinh Pháp Hoa là

Phêt.

1 - Phâi được chư Phêt hộ niûm

Đức Phêt hộ niûm là đi÷u kiûn chýnh yøu đù tu Pháp

Hoa. Không có Phêt hộ niûm, hành giâ không có kinh

Pháp Hoa đù tu. Đi÷u kiûn đù được Phêt hộ niûm ghi rõ

trong kinh rìng ai theo Ngài Phổ Hi÷n tu sô được Đức Thých

Ca xoa đæu, trực tiøp nghe Đức Thých Ca nói pháp. Người

được như vêy không còn ham ưa thú vui trön đời. Đức

Thých Ca xuçt thån từ hoàng tử phủi áo ra đi nhõ nhàng,

được Ngài gia bị hành giâ cũng giống như Ngài, không

ham thých gü trön cuộc đời. Tuy không ham ưa, hành giâ

không thiøu thốn bçt cứ thứ gü. Hành giâ có đời sống tri

túc, sống với những cæn thiøt đù lợi ých chúng sanh, không

đua đòi ham muốn, thü chîng có gü trái ý. Nhờ không ham

muốn, không bực tức, lòng hành giâ trở thành sáng suốt

nghÿa là không bị ba món độc tham sån si làm não häi.

Trön bước đường tu, khi chúng ta còn nhi÷u tham

vọng, bực tức, si mö, tự biøt münh chưa được Phêt hộ niûm,

chưa có kinh Pháp Hoa. Được Phêt hộ niûm, tåm hành giâ

và tåm Phêt tương thông, được Phêt thừa nhên đủ tư

cách thay thø Ngài. Hành giâ cũng có lời nói, cử chþ, hành

động ýt nhi÷u giống Phêt. Hành giâ åm thæm lðng lô tu

hänh Pháp Hoa, lüa bỏ tham sån, nhên được Phêt lực gia

bị khiøn hành giâ có khâ nëng vượt mọi khó khën.

Phêt này có thù hiùu hai nghÿa. Một là Đức Phêt bön

ngoài đù tåm giúp đỡ trợ lực chúng ta khi tåm ta tương

ưng được với Ngài. Sự tương ưng này không ở trön vọng

thức, mà tương ưng trön chơn tåm. Phêt hiùu theo nghÿa

thứ hai là thù tánh sáng suốt, không phâi là Phêt thực che

chở chúng ta. Chúng ta được Phêt hộ niûm, nghÿa là thù

480

tánh sáng suốt rọi vào lòng, làm ta bừng sáng thçy đúng sự

thêt của tam thø gian (tam thø gian : ngũ çm, chúng sanh

và quốc độ). Chúng ta có trý tuû sáng suốt như Phêt và sử

dụng hiùu biøt đó sô thuyøt phục được tçt câ, làm được

tçt câ.

2 - Trồng cën lành

Hành giâ sáng suốt thçy đúng sự thêt, đi÷u này chưa

đủ. Kinh däy chúng ta phâi trồng cën lành ở các Đức Phêt.

Trồng cën lành ở các Đức Phêt có thù hiùu theo hai nghÿa.

Nghÿa thứ nhçt chúng ta trồng cën lành hay tüm các vị

Phêt cung kýnh lú bái cúng dường đù täo liön hû giữa ta

và Ngài. Nång lön hiùu theo nghÿa thứ hai, Phêt là bêc

sáng suốt, đät quâ vị Vô thượng bồ đ÷, nön trồng cën

lành có nghÿa là chúng ta đæu tư cho trý giác. Kinh Hoa

Nghiöm diún tâ bìng cåu hồi hướng Vô thượng bồ đ÷.

Muốn có trý tuû hay Vô thượng bồ đ÷, chúng ta phâi

nỗ lực học và tiøn tu trụ đäi thi÷n định. Tuy nhiön, chúng ta

nhím vào vị Phêt nào đù trồng cën lành ? Đức Phêt quá

khứ đã nhêp diût, chúng ta cúng Ngài không thọ dụng,

làm sao trồng cën lành với Ngài được.

Đức Phêt hiûn täi mười phương như Phêt A Di Đà ở

phương Tåy quá xa, cách chúng ta mười muôn ức thø giới.

Và chúng ta cũng không có gü xứng đáng dång cúng

Ngài. Thêt vêy, tôi tự nghÿ không biøt lçy gü cúng cho Phêt

A Di Đà, khi münh ở thø giới quá thçp kòm läc hêu, so với

thø giới quá giàu có vën minh của Ngài. Những gü chúng

ta dång cúng trở thành vô ých, chîng khác gü người thiùu

số đem cho chúng ta khúc nứa đù nướng cơm ën, trong

lúc chúng ta có thừa tiûn nghi của người vën minh.

Phêt quá khứ và Phêt hiûn täi mười phương chúng ta

không cúng được. Duy chþ còn Phêt vị läi chúng ta cúng

481

dường dú nhçt. Tçt câ quý Thæy là vị lai Phêt. Các Phêt tử

là Bồ tát cũng sô thành Phêt. Đối tượng chúng sanh là vị lai

Phêt mà chúng ta hướng đøn đù trồng cën lành.

Đức Phêt däy trong kinh Hoa Nghiöm cúng dường

chúng sanh là tối thượng cúng dường Phêt. Thù hiûn tinh

thæn này, đi÷u tiön quyøt phâi trồng cën lành ở tåm niûm

chúng sanh, giâi quyøt khó khën vêt chçt và tinh thæn cho

những người chung quanh, những người đồng hành, đồng

tu. Ở nơi nào thü trồng cën lành ngay đó, mang an vui lợi

läc ngay đó. Tçt nhiön người chung quanh kýnh trọng quý

møn, ta mới dú dàng tuyön dương chánh pháp. Hành giâ

Pháp Hoa thành Phêt cũng không ngoài môi trường münh

sống.

Chúng ta có cën lành, vý như phòng ta có Tivi, radio.

Có Tivi, radio mới bít được đài truy÷n thanh truy÷n hünh

của Phêt. Đài luôn phát ra hünh ânh và åm thanh nhưng

chúng ta không có máy thü không thù nghe thçy. Cũng vêy,

ta có cën lành hay hột giống xuçt thø đã gieo trồng trong

quá khứ, đời này mới tu được. Trong lòng ta luôn có suy

nghÿ khác hơn người, những ham muốn bünh thường không

còn tác động ta. Nhờ cën lành này, ta mới say mö nghe

pháp, vui sống trong pháp, liön hû với chư Phêt không qua

thanh træn. Nhưng Phêt man mác sưởi çm tåm hồn ta,

giúp ta tiøn tu đäo hänh, câm Phêt ån đức.

Người không có cën lành, có nhi÷u nghiûp ác chîng

thù nghe pháp. Nghe viûc thiûn của Phêt thçy dửng dưng,

chþ thých nghe chuyûn đau khổ độc ác, làm viûc ác. Phêt

cho biøt người nhi÷u ác nghiûp, tön Tam Bâo còn không

được nghe.

Có Phêt hộ niûm, cën lành tự nhiön sanh. Và cën lành

phát sanh thü chư Phêt hộ niûm. Hai đi÷u kiûn này tự hỗ

482

tương nhau, täo cho hành giâ câm nhên được hi÷n dịu

trong cuộc sống và hünh dung thø giới bao la mæu nhiûm

thúc đèy hành giâ đi vào dòng thác trý tuû Như Lai.

Tuy thån phàm phu, nhưng có đức hänh của Phêt,

mới tiöu biùu cho Phêt trön nhån gian, mới thêt là hành

giâ Pháp Hoa. Theo tinh thæn này, Đức Phêt hiûn hữu khíp

mọi nơi, trong công trường, trong điûn đường, trong hang

đá„ Hành giâ hiûn thån Phêt có tướng giâi thoát, tâm

hồn bao dung, người nhün vào sanh tåm kýnh trọng và cũng

khởi tåm trồng cën lành với Phêt.

3 - Sống trong chánh định

Thông thường hành giâ ngồi yön, không dýnh lýu cuộc

đời, không liön hû với người, tåm dú dàng bünh ổn. Khi

hành giâ phâi trồng cën lành, nghÿa là hành đäo lo cho

người, phâi tiøp xúc va chäm. Chíc chín buồn phi÷n

sanh ra, tåm không còn thanh tịnh. Tåm giao động buồn

khổ không thù có Pháp Hoa, giống như đài bị täp åm

không thù nghe hay trông thçy hünh rõ.

Tåm bünh tþnh mới quyøt định những vçn đ÷ khó khën

một cách sáng suốt mà người bünh thường không giâi

quyøt được. Dù đời có vui buồn thëng træm đøn đåu

chëng nữa, chúng sanh có tû ác khen chö cũng mðc.

Hành giâ vén giữ tåm hoàn toàn thanh thoát bünh ổn,

không giao động.

Trụ ở chån như tåm hay đäi thi÷n định mới có tçt câ

pháp mà thọ trü và tác động cho người bünh ổn theo.

Hành giâ giữ tåm yön tÿnh hoàn toàn đøn độ ly træn, thçy

sự vêt đổi khác, thçy chýnh xác đúng với Phêt mới làm

được viûc Phêt.

Kinh Pháp Hoa bìng tiøng Nhêt kiøn giâi ý nghÿa sống

trong thi÷n định, người ngoài không thçy biøt nhưng nó có

483

khâ nëng tác động trön thực tø không thù týnh lường được.

Tuy nhiön, vừa lo cho chúng sanh vừa giữ tåm như như bçt

động là hai vçn đ÷ đối nghịch, køt hợp được không đơn

giân.

Riöng kinh nghiûm của tôi, trön bước đường tu, muốn

làm một viûc gü lợi ých cho đời, nhưng thçy lòng münh cộm

lön một chút týnh toán phi÷n não, tự biøt münh đã rời

chánh định. Tôi lêp tức ngưng ngay, không làm nữa. Vü tôi

ý thức rìng viûc không thành cũng chîng sao, sïn sàng

bỏ viûc, đù giữ chánh niûm. Ngược läi, lao theo công viûc

mà trong lòng đæy déy phi÷n não, chþ dén đøn køt quâ

chúng ta đọa mà thôi. Thêt vêy, chúng ta càng làm nhi÷u

càng dú tëng thượng män. Khi còn nghño dở bị khinh

thường, chúng ta dú dàng nhịn chịu. Nhưng täo được

nhi÷u phước báu, nhi÷u công đức mà bị khinh chö, chíc

chín sån hên nổ ra li÷n.

Hành giâ cæn ghi nhớ vừa trồng cën lành vừa trụ

chánh định. Nøu mçt chánh định, cën lành cũng mçt theo

và cũng không được Phêt hộ niûm.

4 - Phâi thương tçt câ chúng sanh

An trú trong pháp chån thêt và từ tåm chơn như khởi

tåm đäi bi, thçy mọi người bị tam độc thiöu đốt, nön khởi

niûm cứu độ họ. Dù người tốt hay xçu, thuên hay nghịch,

hành giâ chþ chuyön nghÿ một viûc duy nhçt làm sao cho

họ phát tåm bồ đ÷. Tåm cứu độ là tåm Phêt, hänh cứu độ

là hänh Phêt.

Nøu thành tựu bốn viûc này, hành giâ täo được

tương quan với chư Phêt và Bồ tát mười phương, tiøp

nhên được kinh Pháp Hoa chån thêt mà tu hành và

hoìng truy÷n kinh, thù hiûn trong cuộc sống. Kinh Pháp

Hoa bìng vën tự là phương tiûn giúp hành giâ phát hiûn

chân lý sâu kín bên trong.

484

Bốn đi÷u mà Phêt däy hành giâ Pháp Hoa đời sau

chýnh là mô hünh của Đức Phêt Thých Ca đã tu, thù hiûn

Phêt thừa hay Pháp Hoa. Một mðt hiûn thån trön cuộc đời

là Phêt Thých Ca, tiöu biùu cho Liön Hoa. Mðt khác ở Niøt

bàn là Đức Phêt Bâo Oai Đức Thượng Vương, tiöu biùu

cho Diûu Pháp. Hay nói cách khác, Phêt Thých Ca và Phêt

Bâo Oai Đức Thượng Vương là một.

Sau khi Như Lai diût độ, viûc thành tựu bốn đi÷u kiûn

trön không đơn giân. Bồ tát Phổ Hi÷n quan sát tåm niûm

đäi chúng, nghÿ đøn khó khën đời sau, nön khuyøn khých

chúng ta yön tåm tu hành. Ngài sïn sàng giúp đỡ mọi thứ.

Phổ Hi÷n phát nguyûn ba đi÷u quan trọng. Nguyûn

thứ nhçt, tuy thành tựu Pháp Hoa khó, nhưng người nào

mang ý chý đät đøn Vô thượng bồ đ÷, nøu gðp khó khën

ma chướng, mà quyøt lòng tu, nhçt tåm niûm thường trú

Pháp thân. Phổ Hi÷n Bồ tát sô cỡi voi sáu ngà cùng vô số Bồ

tát đøn đù thủ hộ, ngën cân những chống phá của ma,

buộc chúng phâi phát tåm hộ trü chánh pháp.

Trong cuộc đời hành đäo của Phêt Thých Ca, chúng

ta thçy rõ những người chống đối Phêt, tức là ma. Sau

cùng nhờ Phổ Hi÷n lực, họ đ÷u quy thuên hộ đäo. Sau

Phêt diût độ, vua A Dục rçt tàn ác giøt câ anh em đù làm

vua, tiöu diût câ dån tộc Linga. Ông chýnh là hiûn thån

của ma. Vêy mà vô hünh trung, dưới sự đi÷u động của lực

Phổ Hi÷n, ông trở thành người hộ trü đäo pháp đíc lực

nhçt.

Ngày nay, chúng ta nương theo Phổ Hi÷n nguyûn lực

trü kinh Pháp Hoa, Phổ Hi÷n ngën chðn ma và quyøn

thuộc ma. Những thành phæn xçu ác làm chướng ngën

thánh đäo không thù đøn häi chúng ta. Nhờ vêy, chúng

ta sống cách xa Phêt vén tiøn tu được.

485

Nguyûn thứ hai của Phổ Hi÷n đối với người trü tụng

Pháp Hoa, không hiùu nghÿa lý såu xa của kinh. Ngài sô

hiûn hünh däy bâo, làm cho thçu hiùu tôn chþ kinh hay tôn

ý Phêt.

Hành giâ thành tựu bốn pháp như vêy, Ngài Phổ Hi÷n

sô nguyûn theo người đó làm bän đồng hành trön bước

đường phục vụ chúng sanh. Đi, đứng, nìm, ngồi, thọ trü

kinh Pháp Hoa, Phổ Hi÷n Bồ tát cũng thường tiøp cên họ.

Ở chỗ víng, Ngài đøn cùng chung đọc tụng, hiùu sai

Ngài sô giâng.

Nói chung, đối với Bồ tát, muốn hoìng truy÷n kinh

Pháp Hoa, Phổ Hi÷n nguyûn køt làm pháp lữ trực tiøp hay

gián tiøp trợ lực cho truy÷n bá kinh Pháp Hoa, làm lợi ých

chúng hữu tünh.

Riöng những người không thành tựu bốn pháp mà

Đức Thých Ca nöu lön, tiöu biùu cho Phêt Thừa. Hoðc chþ

thành tựu một hay hai pháp, thü phâi tu bìng cách nào ?

Ngài Phổ Hi÷n đã phát tåm đäi bi không bỏ sót bçt cứ một

chúng sanh nào. Ngài tünh nguyûn cho họ mượn lực Phổ

Hi÷n đù vào pháp giới. Thø giới của Phổ Hi÷n Bồ tát vô hünh

và thø giới hiûn thực của chúng sanh hoàn toàn khác nhau.

Cho mượn đã khó và däy chúng sanh cách sử dụng càng

khó hơn.

Bồ tát Phổ Hi÷n đðt vçn đ÷ tu gia hänh Phổ Hi÷n

trong 21 ngày, nhìm täo đi÷u kiûn liön hû giữa hành giâ

và Phổ Hi÷n, sử dụng lực Phổ Hi÷n thåm nhêp pháp giới.

Đó là nguyûn thứ ba của Phổ Hi÷n Bồ tát. Đối với những

người phát nguyûn trü kinh Pháp Hoa, nhưng không có

minh sư chþ däy, nhờ lực Phổ Hi÷n tu trong 21 ngày suy

nghÿ thường trú Pháp thån. Phổ Hi÷n sô xuçt hiûn, đøn với

486

họ bìng thån đæy đủ phước đức trý tuû, ngồi voi tríng sáu

ngà.

Những người phâi tu gia hänh Phổ Hi÷n trong 21 ngày,

tôi có câm giác là tû, nøu đem so với Ngài Phổ Hi÷n.

Nhưng đối với chúng ta, chþ những người cën tánh sáng

suốt, thuộc hàng thượng cën, như các vị Tổ sư mới thành

tựu pháp tu gia hänh trong 21 ngày. Điùn hünh là Ngài Trý

Giâ đäi sư trong 21 ngày gia hänh Phổ Hi÷n, thçy hội Linh

Sơn chưa tan. Nhờ vay mượn được lực Phổ Hi÷n, täo

thành tác dụng kinh khủng. Trong suốt ba tháng, Ngài chþ

giâng một chữ DIỆU và trong tám nëm chþ giâng nëm chữ

DIỆU PHÁP LIÊN HOA KINH, khiøn vua Tuyön Đø phâi bãi

chæu đù nghe Ngài thuyøt pháp.

Hoðc Ngài Truy÷n Giáo đäi sư là Tổ của tông Thiön

Thai Nhêt Bân, lön núi Tỷ Duû đù tu gia hänh Phổ Hi÷n

không phâi trong 21 ngày, nhưng phâi mçt 12 nëm mới

thành tựu pháp. Ngài chuyön lú sám hồng danh Phêt. Läy

Phêt đøn độ đíc đäo thü những sơn Tëng xung quanh tự

nhiön đøn cúng dường, xin theo tu học. Tiøng đồn v÷ uy

đức của Ngài lan đøn tri÷u đünh. Lúc çy là thời đäi Bünh An,

một thời kỳ chñn òp Phêt giáo. Nhưng lực tác động của

Ngài khiøn Hoàng Vũ Thiön hoàng xuống chiøu mời v÷

kinh đô. Qua phong cách của Ngài, vua kýnh møn, mời

Ngài sang Trung Hoa thþnh kinh.

Nhưng đøn Ngài Nhêt Liön Thánh nhån, sau 49 ngày

gia hänh Phổ Hi÷n, Ngài ngộ đäo, lêp giáo khai tông. Ngài

tu gia hänh như thø nào chúng ta không biøt. Nhưng

nương Phổ Hi÷n lực, Ngài chuyùn được túc nghiûp oan

gia phâi trâ bìng máu, täo thành thø người thù đøn giøt

Ngài, phâi buông gươm đânh lú xin làm đû tử.

487

Như vêy, gia hänh trong 21 ngày theo đức Thých Ca,

49 ngày như Ngài Nhêt Liön hay 12 nëm của Ngài Tối

Trừng, thiøt nghÿ thời gian gia hänh không nhçt thiøt giống

nhau. Thời gian thay đổi dài ngín tùy sức thông minh của

mỗi hành giâ, tùy nhån duyön cën lành của mỗi người.

Tuy nhiön, đi÷u chýnh yøu chúng ta nhên thçy chư vị

Tổ sư trong khi gia hänh Phổ Hi÷n, các Ngài không vay

mượn ngôn ngữ thô thiùn của kinh. Trái läi, các Ngài đã sử

dụng phæn tinh ba của kinh đù đíc đäo, nhờ Phổ Hi÷n

hänh nguyûn lực đi vào pháp giới. Và trở läi thực tø cuộc

đời, các Ngài tác động cho người phát tåm bồ đ÷, thành

tựu những viûc lợi läc phi thường, mà mọi người không

thực hiûn nổi. Những køt quâ nói trön của hàng thượng

cën thành tựu được pháp gia hänh Phổ Hi÷n.

Riöng đối với chúng ta còn là phàm phu chýnh hiûu ở

đời mät pháp. So với Bồ tát, chúng ta không ra gü. Đối với

Thanh vën, chúng ta còn kòm xa. Thanh vën có Thi÷n

duyût thực, không cæn ën uống, thoát khỏi sự chi phối của

đói khát nóng länh, đã phá được phi÷n não chướng. Vêy

mà các Ngài còn chưa trü được Pháp Hoa. Trong khi

chúng ta còn đæy đủ têt xçu, tham lam, ghòt ganh, kiöu

män. Chúng ta không làm nổi viûc tæm thường läi muốn tu

Pháp Hoa, là chuyûn ngược đời, chúng ta phâi làm sao ?

Đối với những người đæy nghiûp chướng, nhưng có

cën lành, có độ câm tåm với kinh Pháp Hoa, Phổ Hi÷n däy

trong 21 ngày phâi tinh tçn. Trong kinh chþ ghi phâi tinh tçn.

Nhưng tinh tçn làm gü là vçn đ÷ đðt ra cho chúng ta. Theo

tôi, gia hänh Phổ Hi÷n tu tinh tçn xem Phổ Hi÷n làm gü, nghÿ

thø nào, chúng ta nghÿ và làm høt lòng như vêy. Tçt nhiön

phâi tùy thån, tùy phên, quan sát xem thực täi cuộc sống

ta thø nào, rồi lçy vị trý của ta køt hợp với hänh Phổ Hi÷n.

488

Trước høt, quan sát nëm đối tượng ta thường sống với

nó là : síc, thanh, hương, vị, xúc. Nëm món này thường chi

phối làm ta đau khổ. Phêt däy người ham nëm món dục

truy cæu theo nó như chó gêm xương khô, không bao giờ

thỏa mãn. Ta không muốn lao đæu vào con đường khổ,

chọn Thánh đäo theo Ngài Phổ Hi÷n tinh tçn gia hänh, lánh

xa nëm món dục thçp hñn của chúng sanh.

Ngoài nëm món dục, còn đoän tuyût nëm tri÷n cái

(tham dục cái, sån nhuø cái, thùy manh cái, träo hối cái,

nghi cái) ràng buộc chúng ta trong sanh tử. Tham muốn

quá nhi÷u ở træn gian làm chúng ta mờ mít ngu si. Trong

đó nðng nhçt là tham ái dục hay quyøn luyøn tünh ái nam

nữ, ngën che bân tåm sáng suốt, làm chướng ngën Thánh

đäo. Chúng ta nhçt định dứt bỏ nó.

Tri÷n cái thứ hai là sån nhuø cái hay giên mçt khôn,

chúng ta cũng từ bỏ bìng cách tu hänh nhén nhục. Đi÷u

thứ ba, chúng ta đừng ham ngủ vü ngủ nhi÷u u mê. Tuy

ngủ cæn thiøt cho con người, nhưng gia công tu hänh Phổ

Hi÷n, vượt trön ngủ nghþ bünh thường. Không ngủ hay ngủ

ýt mà vén đi÷u chþnh được toàn bộ thån tåm, khác với

người bị mçt ngủ, đæu óc quay cuồng. Thi÷n sư không ngủ

nhi÷u, tåm làm viûc, trong khi thån nghþ ngơi do phá bỏ

nëm món dục. Họ đã vào cânh giới Thi÷n định nön nghþ

mà không ngủ. Hành giâ gia hänh Phổ Hi÷n phá hủy được

thùy manh cái.

Giai đoän trước, đã đoän được nëm món dục, nön

đã thống nhiøp nëm cën. Nëm giác quan của chúng ta

không hoät động, không chi phối chúng ta nữa, cộng

thöm ba tri÷n cái nói trön đã bị chø ngự. Chúng ta phâi

dõp bỏ chướng ngäi thứ tư là träo hối cái thuộc phæn nội

giới. Chúng ta phâi dõp bỏ, trçn át tçt câ chuyûn xa xưa

489

mà khi ngồi yön, nó tự bộc phát nghÿ lung tung. Khi ýt ngủ

như vêy và kiùm chứng theo dõi biøt được sự tu hành của

ta đøn mức độ nào. Ngược läi, không ngủ đù thçy chuyûn

phi÷n não xa xưa hiûn ra là nghiûp, không thù thçy Phổ

Hi÷n. Chướng ngäi thứ nëm cæn đoän là nghi hối cái. Vü tu

thêt nhi÷u nhưng sanh tåm nghi ngờ, vý như người vào kho

báu, nhưng không có tay, lçy không được.

Dù thçy Phổ Hi÷n hay chưa, ni÷m tin của chúng ta

đối với Phổ Hi÷n phâi có. Ni÷m tin rçt quan trọng, nó

không phâi là mö týn. Tin Phêt hay tin Tam Bâo có cën cứ,

không phâi tin mù quáng như tà đäo. Chúng ta thçy rõ

nhån cách siöu tuyût của Đức Phêt. Những gü Ngài đã nói,

thü đã làm và đät køt quâ. Những vị cao Tëng ti÷n bối tu

hành thực hiûn lời Phêt däy cũng thành Thánh Hi÷n. Nhün

vào những tçm gương sáng đó, chúng ta thành tâm

hướng v÷ Tam Bâo một cách kiön cố.

Nỗ lực gia hänh Phổ Hi÷n phá xong nëm tri÷n cái,

tåm chúng ta bừng sáng. Kinh diún tâ là thçy Phổ Hi÷n cỡi

voi sáu ngà đøn. Phổ Hi÷n là Pháp Giới thån, nön chúng ta

thçy Phổ Hi÷n không phâi là Phổ Hi÷n cỡi voi thực.

Tçt câ phi÷n não tri÷n cái líng yön, đät đøn bân tåm

thanh tịnh thçy Bồ tát Phổ Hi÷n xuçt hiûn, được tam muội

và đà la ni. Tam muội là chánh định tụ, têp trung tư tưởng

ở mức độ cao, sanh huû giâi, thçy tçt câ viûc chýnh xác.

Đà la ni có Pháp åm Phương tiûn đà la ni, trëm ngàn

muôn ức tri÷n Đà la ni. Nghÿa là chúng ta hiùu nghÿa kinh

chýnh xác. Tçt câ những gü ta học với Phêt, nghe được

Phêt däy, nói chung những đi÷u lành luôn xoay væn trong

tim óc chúng ta. Khác với trước kia chưa có Đà la ni,

những viûc thiûn tốt của Phêt nghe xong, chúng ta quön

ngay. Còn những täp nhiúm thø gian chúng ta không cố

490

nhớ, nó cũng tự ùn ùn hiûn lön. Nhờ tri÷n Đà la ni, đức

hänh của Phêt, Bồ tát giữ läi được trong tåm ta.

Với lòng từ bi vô lượng của Phổ Hi÷n, mang tçt câ

nguyûn lực gia bị cho hành giâ. Tuy có chút ýt cën lành,

nhưng nương được Phổ Hi÷n hänh lực trang nghiöm thån

tåm, hành giâ cũng thành tựu bốn pháp và có kinh Pháp

Hoa đù thọ trü.

Nhờ gia hänh Phổ Hi÷n tu têp trong thø giới thi÷n định,

làm bän với Bồ tát, nghiûp thức và tåm ác hành giâ biøn

mçt, thiûn cën công đức sanh ra. Và trở v÷ thø giới hiûn

thực của nhån gian, hành giâ sô từng niûm gðp được

pháp lữ đøn däy dỗ trön bước đường tu. Họ là hiûn thån

của Bồ tát Phổ Hi÷n đøn với hành giâ. Riöng tôi hünh dung

läi quá trünh tu từ xuçt gia hành đäo đøn nay, tçt câ những

người tôi tiøp xúc đ÷u là Bồ tát. Còn người lä đøn tự xưng

là Bồ tát, tôi chưa gðp.

Như vêy gia hänh Phổ Hi÷n hay tu ở thø giới suy tư, vô

hünh, khi trở läi thực tø cuộc sống cũng có køt quâ tốt đõp

như nhau, giống như hai mðt của cuộc đời hay thø giới

của thù và thø giới của dụng.

Bốn pháp thành tựu trong 21 ngày gia hänh không

phâi thực của ta. Tuy nhiön, nương pháp tu đồng hänh

vay mượn Phổ Hi÷n mà có. Vý như ta không tốt, nhưng nhờ

chơi chung với bän tốt, nön tốt theo. Køt bän với Phổ Hi÷n

læn læn hành giâ thanh tịnh. Bỏ Phổ Hi÷n, hành giâ không

có Pháp Hoa. Phổ Hi÷n cho hành giâ Đà la ni đù täo sự

liön hû với Ngài.

Các phèm trước diún tâ sự træm lðng của Bồ tát. Đøn

phèm này, Phổ Hi÷n Bồ tát dùng toàn lực đù thuyøt kinh

Pháp Hoa ở Ta bà. Sức thæn thông tự täi, tiøng thơm, uy

491

đức của Phổ Hi÷n Bồ tát nhìm diún tâ trý khôn, sức mänh

và phước đức của Bồ tát hoàn toàn đæy đủ.

Sau khi Bồ tát xác định tư cách người trü kinh và phát

nguyûn ủng hộ giữ gün người trü kinh Pháp Hoa, Phêt nói rõ

nhån hänh Phổ Hi÷n là kinh Pháp Hoa. Và kinh Pháp Hoa

là cuộc sống của Đức Phêt Thých Ca. Ba đi÷u này chýnh là

một vêy.

Tu hänh Phổ Hi÷n hay trü kinh Pháp Hoa, được coi như

Phêt Thých Ca. Vü hành giâ lçy áo Thých Ca phủ ngoài thân

münh, nghÿa là lçy hänh Thých Ca trang nghiöm chýnh münh.

Hành giâ trở thành Thých Ca. Như vêy tu hänh Phổ Hi÷n là

trü kinh Pháp Hoa và trü Kinh Pháp Hoa là thù hiûn hänh

Phêt.

Đức Phêt xác định thöm rìng người trü kinh Pháp Hoa

vui sống với chån thêt pháp, với chån lý. An trú trong

pháp thuæn một không täp là Pháp Hoa, thü triøt lý thø

gian nìm trong vòng lý luên, phâi trái hơn thua không lôi

cuốn họ. Chîng những không thých thú vui thø gian, hành

giâ cũng không thých những viûc làm có häi. Tánh không

thých này là bân tánh tự nhiön phát xuçt từ lòng hành giâ,

không phâi bị cçm đoán bít buộc. Hành giâ không thých

những viûc làm ác häi, chîng ưa gæn gũi kó ác, không

thých đøn chỗ ën chơi trác táng. Nói chung cơm ën, áo

mðc, nhà ở không còn cæn thiøt đối với hành giâ. Thú vui

cuộc đời không thù hçp dén hành giâ. Thæn thức hành

giâ đã lön đøn Trời Đåu suçt đà thiön, nghÿa là có ýt nhi÷u

thông minh sáng suốt, được ra mít Di Lðc. Và trở v÷ thø

gian trü kinh Pháp Hoa, chþ nhìm trâi lòng từ vô lượng đøn

cho mọi người và mang trý tuû tuyût vời làm đõp cuộc đời.

Thành tựu hänh như vêy, tuy Phêt diût độ nhưng coi

như có Phêt. Ngoài ra, không có Phêt Thých Ca nhưng có

492

Phổ Hi÷n Bồ tát cũng coi như có Phêt và Phêt Thých Ca hộ

niûm người tu hänh Phổ Hi÷n.

Đức Phêt Thých Ca tu hänh xuçt gia và Bồ tát Phổ

Hi÷n tu hänh cư sÿ đù nói rõ yøu nghÿa của kinh Pháp Hoa.

Dù mang hünh thức xuçt gia hay täi gia, nøu có đức hänh

giống Phêt, đ÷u là người thay thø Ngài.

Sau khi xác định tư cách người trü kinh Pháp Hoa là

người chan hòa lòng từ cho tçt câ chúng sanh, mang trý

khôn siöu tuyût làm lợi läc chúng hữu tünh, ở phæn køt,

Phêt nói rõ ai đøn phþ báng gåy khó khën cho người trü

kinh, chýnh là phþ báng Phêt, phâi chịu vô số tội báo.

V÷ điùm này chúng ta thử quan sát läi xem cuộc đời

của Phêt, ai phþ báng Ngài thü phâi thọ quâ báo như thø

nào ? Có lô không ai quön được trön bước đường hoìng

pháp độ sanh, người luôn luôn song hành bön cänh đức

Phêt đù chuyön ám häi Ngài chþ có Đ÷ Bà Đät Đa. Những

viûc làm cực ác của Đ÷ Bà Đät Đa không thù tác häi được

Phêt. Trái läi, ông phâi lãnh thọ quâ báo rơi vào Vô gián địa

ngục. Tuy thån còn sống, nhưng tràn đæy các bûnh khổ,

chîng khác nào đang ở địa ngục.

Hoðc A Xà Thø thâ voi say, không häi được Phêt, läi

lãnh quâ báo da nứt nó hôi thúi. Thánh Kỳ Bà không chữa

được, khuyön ông sám hối Phêt. Sau khi sám hối tội cën

tiöu trừ, ông trở thành người hộ pháp đíc lực, chở lương

thực lön núi Linh Thứu cúng dường Phêt và đäi chúng.

Qua hai nhån vêt tiöu biùu cực ác là Đ÷ Bà Đät Đa và A

Xà Thø, chúng ta thçy họ phþ báng, häi Phêt, nön lãnh thọ

quâ báo hiûn täi.

Ngày nay, Phêt diût độ, người phþ báng hành giâ

Pháp Hoa cũng phâi chịu quâ báo như vêy, thü hành giâ

mới thực sự là người trü kinh Pháp Hoa, là người thay thø

493

Phêt. Trái läi, người phþ báng ta mà họ vén bünh ổn, không

bị quâ báo gü. Chíc chín ta không phâi là người trü kinh

Pháp Hoa đúng pháp. Chúng ta cæn kiùm läi xem tåm ý

ta có ngay thêt dịu hòa chưa, có còn ham muốn thú vui

của cuộc đời không. Nøu chúng ta hoàn toàn sống với

pháp, y như Phêt Thých Ca, chúng ta phâi đät được ba

giâi thoát :

1 - Đû tử Phêt nhên thçy cuộc đời là KHÔNG và các

pháp luôn biøn đổi sanh diût không ngừng, nön không

bên tåm với pháp sanh diût. Hành giâ luôn hướng tåm v÷

pháp chån thêt, an trụ giâi thoát. Từ đó, khó khën cuộc

đời đối với hành giâ trở thành số không. Đã xem là KHÔNG

mà bị sþ vâ chö bai, lòng münh läi gợn lön phi÷n não, chíc

chín chưa vào giâi thoát môn.

2 - Hành giâ trụ vô tướng giâi thoát, không cố chçp,

không vướng míc gü. Dưới nhãn quan hành giâ Pháp Hoa,

sþ vâ hay ủng hộ đ÷u vô tướng, thuên nghịch đ÷u là duyön

đù chúng ta tu hành. Nøu bị phþ báng, khởi tåm tức giên là

đã kõt vào thø gian.

3 - Hành giâ không ham muốn gü trön cuộc đời, kù câ

không ham muốn được đ÷ cao, thü sþ vâ không còn tác

động đối với hành giâ.

Chúng ta cæn lưu ý nøu người sþ vâ chö bai ta thuộc

häng người hung dữ ác độc, vô trý, tham dục hay ghòt

ganh. Ta xem viûc này bünh thường không đáng quan tåm,

không đáng sợ. Vü họ tiöu biùu cho häng người tội lỗi tham

dục thø gian. Lời phþ báng của họ hoàn toàn phát xuçt từ

ganh tỵ, tranh dành quy÷n lợi, hoàn toàn khác với con

đường trý tuû đäo đức thánh thiûn của chúng ta. Họ chö

ta là đi÷u tçt yøu.

494

Trön lộ trünh tu hành, càng tiøn xa trön con đường

Thánh đäo, chúng ta càng bỏ läi phýa sau những dục läc

tranh chçp hơn thua của cuộc đời. Một lòng sống với

pháp Phêt däy, tåm ý ngay thêt dịu hòa, chþ quan tåm tu

sửa theo lời phö phán đúng đín của các bêc đức hänh,

trý tuû hơn chúng ta mà thôi.

Kinh Pháp Hoa mà Phêt giâng cho hàng Bồ tát nghe trong

tư thø tåm giao, vượt ngoài ngôn ngữ. Hàng Thanh vën

còn kõt trong ngôn ngữ, thçy nghe theo phån biût hiùu

biøt của thức, không thù thåm nhêp thø giới Pháp Hoa

được. Vü vêy, thuyøt giâng xong bộ kinh Pháp Hoa, Phêt

rời Linh Thứu v÷ Đäi Låm Tịnh Xá nói kinh Quán Phổ Hi÷n đù

giâi thých thöm đi÷u đäi chúng khởi nghi v÷ kinh Pháp Hoa.

Kinh Đäi Thừa Vô Lượng Nghÿa, Kinh Pháp Hoa và Kinh

Quán Phổ Hi÷n køt hợp läi thành Pháp Hoa tam đäi bộ.

495

Phẩm 28

CHÚC LỤY

I. LƯỢC VĂN KINH

Lúc bçy giờ Đức Phêt Thých Ca Måu Ni từ pháp tòa

đứng dêy hiûn thæn thông lớn, dùng tay mðt xoa đæu vô

lượng đäi Bồ tát và nói rìng : “Ta đã tu têp pháp Vô

thượng chánh đîng giác trong vô lượng kiøp, rçt khó

được. Nay đem giao cho các ông. Các ông nön høt lòng

truy÷n bá cho được lợi ých”.

Đức Phêt xoa đæu các Bồ tát và lêp läi cåu trön ba

læn : “Như Lai là đäi thý chủ của tçt câ chúng sanh. Các

ông nön học theo pháp Như Lai, không nön sanh lòng bỏn

són. Đời sau, nøu có người tin trý tuû của Như Lai thü các

ông nön vü họ nói kinh Pháp Hoa. Nøu gðp chúng sanh

không tin kinh này, các ông phâi dùng pháp khác chþ däy

cho họ lợi ých an vui. Làm như vêy là báo ơn Phêt”.

Các đäi Bồ tát nghe xong høt sức vui mừng chíp tay

bäch Phêt : “Chúng con sô làm đæy đủ như lời đức Thø

Tôn däy, kýnh xin Ngài chớ lo”. Sau đó, Đức Phêt Thých Ca

nói với các phån thån và tháp Đa Bâo hãy trở v÷ bổn độ.

II. GIÂI THÍCH

Đức Phêt phô diún kinh Pháp Hoa ở thø giới siöu thực

và phú chúc cho các Bồ tát siöu hünh bìng pháp không

lời ở phèm Như Lai Thæn Lực xong. Ngài thu thæn lực trở v÷

thực tø, đối trước chúng hội cæn phâi diún tâ pháp chån

thêt bìng lời nói. Đức Phêt đưa ra hünh ânh các vị đäi Bồ

tát kiùu méu như Dược Vương, Diûu Âm, Quan Âm, Phổ

Hi÷n„ Các Ngài thù hiûn được sự hành đäo tự täi, giáo

496

hóa chúng sanh Ta bà dưới mọi däng hünh không chút

chướng ngäi.

Đức Phêt nöu lön những mô hünh tiöu biùu giữ được

pháp chån thêt tồn täi lợi läc ở Ta bà. Đäi chúng câm

nhên được hänh nguyûn và viûc làm kiön cố của chư Bồ

tát trön bước đường hoìng hóa độ sanh. Đức Phêt từ

pháp tòa bước xuống xoa đânh các Bồ tát và phú chúc

rìng Đức Phêt tu trâi qua vô số kiøp đät được pháp ýt có

khó được. Nay đem phú chúc cho các ông. Các ông

phâi học theo hänh Như Lai, mang tư tưởng này truy÷n

däy mọi người, đừng nön bỏn són.

V÷ vçn đ÷ phú chúc, ở đåy có sự khác biût giữa hai

bân kinh Pháp Hoa. Bân Hán dịch 28 phèm của Ngài Cưu

Ma La Thêp ghi Đức Phêt xoa đânh phú chúc các Bồ tát.

Trong khi bân dịch chữ Anh ghi Đức Phêt phú chúc bìng

cách bít tay các Bồ tát.

Đức Phêt đưa một tay bít toàn bộ tay của các Bồ tát,

nhìm gợi cho chúng ta hiùu sự tương quan liön hû mêt thiøt

giữa Ngài và mọi người. Đức Phêt không đơn thuæn đóng

khung trong tính chçt một chúng sanh cá biût riöng rô. Ý này

ứng với phån thån Phêt trong phèm Hiûn Bâo tháp, ở träng

thái siöu hünh biøn hóa không týnh lường được.

Đức Phêt bít tay từng người và đưa vào tay mỗi

người đù họ ním bít tiøp thu được những gü Ngài trao

cho, mới thực sự thù hiûn ý nghÿa phú chúc. Nói cách

khác, Đức Phêt truy÷n Như Lai lực hay pháp sống thực

cho các Bồ tát, không phâi truy÷n mớ giáo đi÷u khô chøt.

Như Lai lực tuy vô hünh, không diún tâ được nhưng thù

hiûn såu síc rõ nòt, hoàn toàn đæy đủ trong suốt cuộc đời

hoìng hóa của Phêt, luôn luôn là tçm gương sáng chói.

Ngài đem câ cuộc đời siöu tuyût bçt tử này phú chúc cho

hành giâ Pháp Hoa lêp thån hành đäo.

497

Lúc phú chúc cho các Bồ tát cựu trụ, chúng ta thçy

Phêt phóng quang. Nhưng nay đối với chúng đương cơ

và chúng đời sau, Phêt chþ nói Ngài đem phú chúc pháp ýt

có khó được. Những hành giâ Pháp Hoa đang dçn thån

trön lộ trünh Bồ tát đäo chíc chín câm nhên såu síc lời

Phêt däy v÷ giáo pháp Ngài đät được quâ thêt ýt có khó

gðp trön thø gian. Duy nhçt hiûn hữu một Đức Phêt Thých

Ca và mãi đøn nay không có một Đức Phêt thứ hai nào.

Tuy Phêt không nói rõ pháp khó gðp là pháp gü,

nhưng chúng ta có thù cën cứ vào đoän kinh kø tiøp đù

phát hiûn pháp Ngài chứng được và truy÷n trao cho ta :

“Đức Như Lai có lòng từ bi lớn, không có týnh bỏn són cũng

không sợ sût, có thù cho chúng sanh trý tuû của Phêt, trý

tuû của Như Lai, trý tuû tự nhiön”.

Qua đoän kinh trön, chúng ta nhên thçy Phêt sïn

sàng cho hành giâ Pháp Hoa ba pháp là Phêt huû, Như

Lai huû, Tự nhiön trý. Chúng ta học Phêt, làm tçt câ viûc,

cũng chþ nhìm đù phát sinh ba huû này.

Tự nhiön trý hay vô sư trý mà Phêt đät được do pháp

quán mười hai nhån duyön. Với Tự nhiön trý Ngài biøt rõ

chýnh xác sinh hoät biøn däng, đổi thay của con người và

vũ trụ. Trâi vô số kiøp tu quán pháp này và thçy biøt đúng

như thêt muôn sự muôn vêt, Phêt bünh thân trước mọi sóng

gió cuộc đời. Trong lòng Ngài víng lðng hoàn toàn,

không còn gợn chút phi÷n não. Vui buồn vinh nhục thø

gian như dòng nước ao tù, chîng bao giờ đøn gæn Ngài

được. Với tåm hoàn toàn như như bçt động, Phêt trụ

pháp vô vi, muôn viûc đ÷u trôi chây giâi thoát.

Như Lai huû thù hiûn rõ nòt qua hünh ânh Phêt phú

chúc cho các Bồ tát. Ngài ngồi yön mà ánh quang phóng

đi soi rọi mười phương, truy÷n trao chån thêt pháp cho

các Bồ tát cựu trụ, khiøn chư Thiön phâi phát tåm. Với huû

498

Như Lai trang trâi cho đời, Ngài sống rçt bünh thân tự täi

trön cuộc đời ô trược. Nhưng giữa đức Phêt và mọi loài

hiûn hữu một tương quan mêt thiøt kỳ diûu.

Ngoài ra, Phêt được tôn xưng là bêc Toàn Giác, Thø

Gian Giâi hay Chánh Biøn Tri vü đät được Phêt huû hay sự

hiùu biøt toàn diûn chýnh xác.

Khi nhên chån rõ thø nào là Phêt huû, Như Lai huû và

tự nhiön trý, chúng ta tự xòt khâ nëng münh còn cách xa

ba phæn trý huû này. Thêt vêy, mỗi chúng ta còn tồn đọng

quá nhi÷u vô minh phi÷n não, chîng những Như Lai huû

không có, mà tự nhiön trý cũng không được, huống chi là

Phêt huû.

V÷ mðt vô hünh, Phêt phú chúc cho các Bồ tát cựu trụ

Tùng địa dũng xuçt. Các Ngài nghe được, hiùu được, mới

nhên lời giữ gün kinh Pháp Hoa và phát nguyûn xin làm đæy

đủ. Đối với chúng ta chưa nghe, chưa hiùu và phæn phú

chúc cho các Bồ tát, chúng ta cũng không tüm thçy trong

kinh, nön phæn này có tác dụng gợi ý cho ta đó là Pháp

Hoa. Và hành giâ cæn nương theo pháp phương tiûn

chưa phâi là Pháp Hoa mà Phêt phú chúc cho các Bồ tát

hữu hünh, đù thåm nhêp vào các pháp mæu khác.

Trön phương diûn nhån gian, Phêt phú chúc cho các

Bồ tát đương cơ và cũng phú chúc cho chúng ta. Nhưng

khi sanh läi trön cuộc đời này, chúng ta bị thån ngũ çm

ngën che, sai sử, mãi lo làm nô lû cho nó, quön mçt lời

dðn dò ủy thác của Ngài. Tuy nhiön, khi tåm hồn thêt líng

yön, hành giâ bít gðp sự truy÷n trao của Phêt. Nhờ đó,

thôi thúc chúng ta vững tiøn trön đường Bồ tát đäo, duy trü

mäch sống đäo lưu xuçt mãi trong nhån gian.

Sự tương quan mêt thiøt såu xa giữa Phêt và hành giâ

Pháp Hoa là một sự liön hû hỗ tương hai chi÷u. Nøu không

có sự hộ niûm của các Ngài, chúng ta không thành tựu

499

công đức lành. Ngược läi, không có chúng ta, các Ngài

cũng không nương đåu mà tỏa sáng chánh pháp.

Mọi nơi, mọi chỗ đ÷u vang lön pháp åm. Nhưng hành

giâ không có khâ nëng trực nhên, nön giữa Phêt và

chúng ta muôn trùng xa cách. Phêt là Phêt, chúng sanh là

chúng sanh.

Tóm läi, kinh Pháp Hoa là bộ kinh tối yøu. Không riêng

Đức Phêt Thých Ca mà tçt câ ba đời mười phương chư Phêt

đ÷u lçy kinh này làm phương hướng tu hành và truy÷n đäo

trön lộ trünh dén dít chúng sanh đøn quâ vị Nhçt thiøt

chủng trý.

Trong một quá trünh lịch sử truy÷n bá kinh Pháp Hoa

dài låu, chþ xuçt hiûn vài vị Thánh Tëng siöu viût sử dụng

được trọn võn mười phæn công đức của kinh Pháp Hoa,

ngang hàng với Bồ tát đû thêp địa. Ở Trung Hoa thü có

Ngài Thiön Thai Trý Giâ đäi sư, hay ở Nhêt Bân có Nhêt Liön

Đäi Thánh nhån.

Tuy nhiön trong thø giới phàm phu tội lỗi, trong những

người đui mù không Đäo sư, chúng ta là những người may

mín được thọ trü kinh Pháp Hoa, køt duyön được với kinh

Pháp Hoa. Tuy chúng ta còn bị phi÷n não trói buộc, ba đi÷u

kiûn trong phèm Pháp Sư : vào nhà Như Lai, mðc áo Như Lai,

ngồi tòa Như Lai chưa tròn đæy miön viún. Thþnh thoâng,

chúng ta cũng chợt bít gðp được những âm thanh kỳ diûu

của Phêt. Dù kinh Pháp Hoa ta nghe được vëng vîng, vén

còn hơn là những kó trëm ngàn muôn kiøp chưa nghe đøn

tön Tam Bâo.

Ngài Xá Lợi Phçt, Mục Ki÷n Liön, Tu Bồ Đ÷„ là những

chúng køt duyön từ thời Phêt Đäi Thông Trý Thíng, nön båy

giờ được thọ ký. Chúng ta là những người køt duyön ở hội

Linh Sơn, nön ngày nay tuy còn sống trong nhà lửa tam

500

giới, vén an nhiön tu học nhån hänh Pháp Hoa, nhên

được ýt nhi÷u công đức.

Càng đọc tụng lú läy kinh Pháp Hoa, Phêt càng gæn

gũi chúng ta. Chîng những Ngài mà câ mười phương chư

Phêt, đ÷u læn lượt hiûn ra trước mðt chúng ta. Các Ngài

an ủi và çn chứng cho lời phát nguyûn của những hành

giâ Pháp Hoa sơ phát tåm đang cố gíng noi theo lời Phêt

däy, làm viûc khó làm trong cõi đời ác trược.

Đät được độ câm này, chúng ta lướt qua mọi chông

gai khó khën, tiøn bước trön con đường hiùm 500 do tuæn

đøn bâo sở, mà không thçy cô độc và chán nân. Nhờ lực

gia bị của chư Phêt, chư Bồ tát và độ câm såu xa với các

Ngài, chúng ta tiøp tục tiøn tu đäo hänh, một lòng một dä

thọ trü kinh Pháp Hoa. Læn læn huån têp vào täng thức

những hät giống Bồ đ÷ vô lêu và trâi rộng cuộc sống dưới

bốn däng giáo, lý, hänh, quâ. Chúng ta thù hiûn thành

những køt quâ giâi thoát sáng suốt, sống thực trong từng

viûc làm lợi läc cho đời.

Đøn một ngày nào đó, nghiûp chủng tử hoàn toàn

thuæn thiûn, trang nghiöm đæy đủ đäo hänh Bồ tát, Đức

Thø Tôn sô xoa đæu thọ ký cho chúng ta. Bçy giờ, đoän

đường dén đøn thø giới Pháp Hoa chån thêt đânh lú chư

Phêt mười phương, làm bän lữ với Bồ tát Tùng địa dũng

xuçt chþ trong gang tçc vêy.

NAM MÔ TỐI THƯỢNG THỪA VIÊN GIÁO DIỆU PHÁP LIÊN

HOA KINH

PHÁP HOA HỘI THƯỢNG PHẬT BỒ TÁT

501

NAMO HỘI THƯỢNG PHẬT BỒ TÁT MA HA TÁT