Micro4 độ QuyềN

1

BÀI 4

ĐỘC QUYỀN

(MONOPOLY)

2

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

n Nguồn gốc độc quyền

n Sự lựa chọn sản lượng và giá cả của DN độc quyền

n Tổn thất phúc lợi do độc quyền

n Chính sách công cộng đối với thị trườngđộc quyền

n Phân biệt giá

3

I. NGUỒN GỐC ĐỘC QUYỀN

n Nguồn lực độc quyềnKhi 1 DN sở hữu 1 nguồn lực then chốt

n Độc quyền do chính phủ tạo raChính phủ trao cho 1 cá nhân hay DN nào đóđặc quyền bán 1 hàng hoá hoặc dịch vụ nhấtđịnh

n Độc quyền tự nhiênXuất hiện khi DN có tính kinh tế theo quy mô

4

Chi phí ($)

AC

Sản lượng

Tính kinh tế theo quy mô –Một nguyên nhân gây ra độc quyền

5

II. LỰA CHỌN SẢN LƯỢNG VÀ GIÁCẢ CỦA DN ĐỘC QUYỀN

2.1 Độc quyền và cạnh tranh

Sự khác biệt về:

- Khả năng tác động đến giá thị trường: Chấpnhận giá?? Định giá??

- Đường cầu của DN: Nằm ngang?? Dốcxuống??

- Đường cầu thị trường

6

Doanh nghiệp cạnh tranh Doanh nghiệp độc quyềnP

D

d

P

Q Q

Sự khác biệt về đường cầu doanh nghiệp

7

A - Doanh nghiệp cạnh tranh

P

D

P

Q Q

B - Doanh nghiệp độc quyền

Đường cầu thị trường của:

D

8

2.1Độc quyền và cạnh tranh (tiếp)

Doanh thu của nhà độc quyềnVD: Doanh thu của nhà cung cấp nước sạch

-432438

-242847

053056

263065

472874

682483

891892

101010101

-0110

Doanh thucận biên (MR = ∆TR/∆Q, $)

Doanh thubình quân (AR

= TR/Q, $)

Tổng doanhthu

(TR=P*Q,$)

Mức giá

(P, $)

Lượng

(Q, thùng)

9

n Nhận xét:

ØDoanh thu cận biên (MR) < giá bán (P)

Ø Khi DN độc quyền tăng lượng sản phẩmbán ra à 2 hiệu ứng đối với tổng doanh thu:

- Hiệu ứng sản lượng: Q tăng

- Hiệu ứng giá cả: P giảm


10

Đường cầu và đường doanh thu cận biên củaDN độc quyền


Q0

P

Đường cầu (AR)

MR

P = a - bQ

àààà TR = aQ - bQ2

àààà MR = a - 2bQ

11

Tối đa hoá lợi nhuận

n Nguyên tắc:- Chọn mức sản lượng mà tại đó: MR = MC- Dùng đường cầu để xác định mức giá- P > MR = MCn Thảo luận:DN độc quyền có đường cung không???


12


MC

AC

Q

P

D = AR

MR

P*

Q*

B

C

Quá trình tối đa hoá lợi nhuận cuả nhà độc quyền

13

Lợi nhuận của nhà độc quyền

Nguyên tắc x¸c ®Þnh:

Tổng lợi nhuận = Tổng doanh thu - Tổng chi phí= TR – TC= (TR/Q – TC/Q)*Q

Vì: TR/Q = AR = P và TC/Q = ACNên:

Lợi nhuận = (P – AC)*Q

14

Lợi nhuận của nhà độc quyền (tiếp)

MC

AC

Q

P

D = AR

MR

P*

Q*

A B

C

15

III. TỔN THẤT PHÚC LỢI DO ĐỘC QUYỀN

3.1 Khoản mất không

Chi phí biên

Cầu (Giá trị đối với

người mua)

•

Sản lượng hiệu quả

CP của nhàđộc quyền

GT đối vớingười mua

CP của nhàđộc quyền

GT đối vớingười mua

P

Q

Mức sản lượng hiệu quả

16

Tính chất không hiệu quả của độc quyền

ü Sản lượng tối đa hóa lợi nhuận < Sản lượng tối ưuxã hội

ü Chiếc nêm giữa giá người tiêu dùng phải trả và chi phí của nhà sản xuất

Thị trường cạnh tranh: P = MC

Thị trường độc quyền: P > MC à Chỉ số sức mạnh độc quyền (Lerner): L = (P – MC)/P

17

BA

C

Q

Cầu (AR)

MR

MC

QC

PC

Pm

Qm

P

DWL

Khoản mất không (DWL)

18

Chính sách công cộng đối với thị trường độcquyền

n Thúc đẩy cạnh tranh bằng luật chống độcquyền

n Điều chỉnh

n Sở hữu nhà nước

n Không làm gì cả

19

Điều chỉnh hành vi doanh nghiệp

n Chính phủ điều chỉnh giá: P = MC à tối đa hóaphúc lợi xã hội, song có hai vấn đề:

ü Nếu định giá P = MC < AC à doanh nghiệp lỗ4

ü Giá bị điều chỉnh theo chi phí à không tạo ra độngcơ để nhà độc quyền cắt giảm chi phí

421

20

Chi phí

AC

MC

Sản lượng

Cầu

QG

P quy định

ACThua lỗ

193

21

IV. PHÂN BIỆT GIÁ

n Bán giá khác nhau cho các đối tượng khách hàngkhác nhau

n Định giá theo mức độ sẵn sàng thanh toán

n Phân biệt giá làm tăng phúc lợi kinh tế

n Phân biệt giá hoàn hảo và không hoàn hảo:

ü Phân biệt giá cấp 1: định giá theo mức độ sẵn sàng thanhtoán của từng đối tượng khách hàng

ü Phân biệt giá cấp 2: định giá theo khối lượng mua

22Q

MC

MR

Pm

Qm

P

DWL

Cầu

CS

Lợi

nhuận

Q

MC

QC

P

= MR

Độc quyền một giá Độc quyền với sự phânbiệt giá hoàn hảo

Cầu

Phân tích sự phân biệt giá

Lợi nhuận

Education

Micro4 độ QuyềN