[Phần 3] 10 Bí quyết chinh phục phương pháp giải toán chủ chốt môn Hóa học - Megabook.vn

http://megabook.vn/ 1

BÍ QUYẾT 11

Ph¦¬ng ph¸p ®Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch.

NO

1,344n 0,06mol;

22, 4

I. Néi dung ph¦¬ng ph¸p .

1. Trong ph¶n øng trao ®æi ion cña dung dÞch chÊt ®iÖn li trªn c¬ së cña ®Þnh luËt b¶o toµn

®iÖn tÝch ta thÊy cã bao nhiªu ®iÖn tÝch tÝch d¬ng hoÆc ®iÖn tÝch ©m cña çc ion chuyÓn vµo trong

kÕt tña hoÆc khi t¸ch ra khái dung dÞch th× ph¶i tr¶ l¹i cho dung dÞch bÊy nhiªu ®iÖn tÝch ©m hoÆc

®iÖn tÝch d¬ng.

2.Tæng ®iÖn tÝch d¬ng b»ng tæng ®iÖn tÝch ©m. Hay tæng sè mol ®iÖn tÝch d¬ng b»ng

tæng sè mol ®iÖn tÝch ©m.

3. Trong çc ph¶n øng oxi hãa khö th× tæng sè mol e do çc chÊt khö nhêng b»ng tæng

sè mol e do çc chÊt oxi hãa nhËn.

4. Mét hçn hîp nhiÒu kim lo¹i cã hãa trÞ kh«ng ®æi vµ cã khèi lîng cho tríc sÏ ph¶i

nhêng mét sè e kh«ng ®æi cho bÊt kú t¸c nh©n oxi hãa nµo.

II. Ph¹m vi sö dông.

§Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch ®îc ¸p dông trong çc trêng nguyªn tö, ph©n tö dung dÞch

trung hoµ ®iÖn.

X¸c ®Þnh khèi lîng chÊt r¾n sau khi c« c¹n mét dung dÞch khi biÕt sè mol cña çc ion

trong dung dÞch, x¸c ®Þnh lîng mol, nång ®é… cña ion nµo ®ã khi biÕt lîng cña ion kh¸c.

III. Bµi to¸n ¸p dông.

Bµi to¸n 1. ( TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A- 2008). Cho 11.36 gam hçn hîp gåm Fe,

FeO, Fe2O3 và Fe3O4 ph¶n øng hÕt víi dd HNO3 lo·ng d thu ®îc 1.344 lÝt khÝ NO (s¶n phÈm

khö duy nhÊt ë đktc) vµ dung dịch X. C« c¹n dung dÞch X sau ph¶n øng ®îc m gam muèi khan.

Gi¸ trÞ m lµ:

A. 34.36 gam. B. 35.50 gam.

C. 49.09 gam D. 38.72 gam.

Bµi gi¶i.

NO

1,344 n 0,06mol;

22, 4 nFe = m/56 mol

O O

11,36 mm 11,36 m n mol

16

Dùa vµo §LBTKL ta cã: O O

11,36 m m 11,36 m n mol

16

2

3Fe Fe 3e

m 3mmol;

56 56

2O 2e O

11,36 m 2(11,36 m)

16 16

5 2

N 3e N

...0,18 0,06mol

¸p dông §LBT§T

3muoi Fe FeNO

3m 2(11,36 m)0,18 m 8,96gam

56 16

m m m 8,96 62.3.n

8.968,96 62.3. 38,72 gam D dung

56

Çch 2: ¸p dông c«ng thøc gi¶i nhanh.

3 3 3 3

hh eFe

Fe(NO ) Fe , Fe(NO )

7.m 56.n 7.11,36 56.0,06.3m 8,96gam

10 10

8,96n n 0,16mol m 0,16.242 38,72gam

56

=> D ®óng

Çch 3. LÊy çc ®¸p ¸n ®em chia cho khèi lîng mol cña muèi lµ 242 th× çc sè ®Òu lÏ nhng chØ

cã ®¸p ¸n D lµ sè kh«ng lÏ lµ 0,16

Chóng ta cã thÓ gi¶i nhiÒu çch kh¸c nhau, song t¸c gi¶ chØ gi¶i minh häa theo ph¬ng

ph¸p ®ã.

Bµi to¸n 2. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§ Khèi B- 2007) Nung m gam bét Fe trong oxi thu

®îc 3 gam chÊt r¾n X. hµo btan hÕt hçn hîp X trong dung dÞch HNO3 d thu ®îc 5,6 lÝt NO (

®ktc) (lµ s¶n phÈm khö duy nhÊt). Gi¸ trÞ cña m lµ:

A. 2,52 gam B. 2,22 gam C. 2,62 gam D. 2,32 gam.

http://megabook.vn/

3

Bµi gi¶i.

NO Fe

0,56 56n 0,025mol; n mol

22,4 m nFe = m/56 mol


3 mm 3 m n mol

16

3Fe Fe 3e

m 3mmol;

56 56

2O 2e O

3 m 2(3 m)

16 16

5 2

N 3e N

...0,075 0,025mol

¸p dông §LBT§T

3m 2(3 m)0,075 m 2,52gam

56 16

=>A ®óng.


hh eFe

7.m 56.n 7.3 56.0,025.3m 2,52gam

10 10

=> A ®óng

Bµi to¸n 2. LÊy 7,88 gam hçn hîp gåm 2 kim lo¹i ho¹t ®éng X, Y cã hãa trÞ kh«ng ®æi chia

thµnh 2 phÇn b»ng nhau:

- PhÇn 1 nung trong «xi d ®Ó «xi hãa hoµn toµn thu ®îc 4,74 hçn hîp 2 «xÝt.

- PhÇn 2 hßa tan hoµn toµn trong dung dÞch chøa 2 axit HCl vµ H2SO4 lo·ng thu ®îc V lÝt

khÝ (®ktc). Gi¸ trÞ V lµ:

A. 1,12 lÝt B. 2,24 lÝt C. 1,68 lÝt D. 3,36 lÝt.

Bµi gi¶i.

Khèi lîng mçi phÇn:

7,88:2=3,94 gam. Sè mol O kÕt hîp víi 3,94 gam hçn hîp kim lo¹i:

4,74 3,940,05mol

16

Qu¸ tr×nh t¹o «xit:

http://megabook.vn/

4

2O 2e O

0,05 0,1mol

Theo §LBT§T th× ë phÇn 2:

22H 2e H

......0,1mol 0,05mol

VËy 2HV 0,05.22,4 1,12 A dung

Bµi to¸n 4. Dung dÞch X cã chøa 5 ion: Mg2+, Ba2+, Ca2+, 0.1 mol Cl -. vµ 0.2 mol NO3-, thªm dÇn

V ml dung dÞch Na2CO3 1 M vµo X ®Õn khi ®îc lîng kÕt tña lín nhÊt. Gi¸ trÞ V ml lµ:

A. 450 ml B. 600 ml C. 300 ml D. 150 ml

Bµi gi¶i.

Ph¬ng tr×nh ion rót gän xÉy ra:

2+ 2-3 3

2+ 2-3 3

2+ 2-3 3

Mg + CO = MgCO .

Ba + CO = BaCO .

Ca + CO = CaCO .

Khi ph¶n øng kÕt thóc çc kÕt tña t¸ch khái dung dịch, phÇn dung dịch chøa Na+, Cl- vµ NO-

3 . §Ó trung hoµ vÒ ®iÖn tÝch th×

3

0,3Na Cl NO

n n n mol

2 3

NaddNa CO

n 0,3V 0,15lit 150ml

22. Na

=> D ®óng.

Chó ý:

+ 2 3

2 Na2 3 3 Na CO

nNa CO 2.Na CO n 0.15mol

2

+ NÕu 2 3

NaNa CO

n 0,3V 0,3lit 300ml C sai

1Na

+ NÕu 2 3

NaNa CO

2n 0,3.2V 0,6lit 600ml B sai

1Na

http://megabook.vn/

5

Bµi to¸n 5. Chia hçn hîp hai kim lo¹i X vµ Y cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi thµnh hai phÇn b»ng nhau:

+ PhÇn mét tan hÕt trong dung dÞch HCl t¹o ra 1.792 lÝt H2 (®ktc)

+ PhÇn hai nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi thu ®îc 2.84 gam chÊt r¾n. Khèi

lîng gam hçn hîp hai kim lo¹i ban ®Çu lµ:

A. 3.12 gam B. 1.56 gam C. 0.56 gam D. 4.4 gam

Bµi gi¶i:

Ta cã: ®iÖn tÝch cña hai kim lo¹i X vµ Y trong hai phÇn lµ kh«ng ®æi, nªn ®iÖn tÝch ©m

trong hai phÇn còng b»ng nhau, do vËy sè mol ®iÖn tÝch hai phÇn còng nh nhau.

Do O2- <=> 2Cl- nªn:

2

Cl (muoi)

O(oxit) H

oxit kimloai O kimloai

honhop

n 1,792n n 0,08mol

2 22,4

m m m m 2,84 16.0,04 1,56gam

m 1,56.2 3,12gam A dung

Chó ý: + NÕu honhopm 1,56 B sai . Do chØ cã muèi mét phÇn

+NÕu honhopm 2,84 32.0,08 0,28gam m 0,56gam C sai

+ NÕu honhopm 2,84 16.0,04 2,2gam m 4,4gam D sai

Bµi to¸n 6. Dung dÞch X chøa çc ion: CO32-, SO3

2-, SO42- vµ 0,1 mol HCO3

- , 0,3 mol Na+ . Thªm

V lÝt dung dÞch Ba(OH)2 1 M vµo dung dÞch A thu ®îc lîng khèi lîng kÕt tña lín nhÊt. Gi¸ trÞ

cña V lÝt lµ:

A. 0,4 lÝt B. 0,2 lÝt C. 0,1 lÝt D. 0,15 lÝt

Bµi gi¶i:

Ta cã: 2Ba 1M, OH 2M . ®Ó thu ®îc lîng kÕt tña lín nhÊt th× cÇn 0,1 mol

OH- ®Ó t¸c dông hÕt HCO3- .

23 3 2HCO OH CO H O

MÆt kh¸c cÇn 0,3 mol OH- ®Ó trung hßa Na+, nh vËy cÇn tæng sè mol

OH- =0,4 mol=>2Ba(OH)

0,4V 0,2lit D dung

2 .

Chó ý: + NÕu 2Ba(OH)

0,4V 0,4lit A sai

1

+ NÕu 2Ba(OH)

0,2V 0,1 lit C sai

2

+ NÕu 2Ba(OH)

0,3V 0,15 lit D sai

2 .

http://megabook.vn/

6

Bµi to¸n 7. Mét dung dÞch cã chøa x mol K+, y mol Fe3+, z mol Cl- vµ t mol SO42-. BiÓu thøc C

liªn hÖ gi÷a x, y, z, t lµ:

A. x+3y= z+2t B. x+y= z+t C. x+z= 3y+2t

D. 3y+z = x+2t

Bµi gi¶i

¸p dông ph¬ng ph¸p ®Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch : tæng sè mol ®iÖn tÝch d¬ng b»ng tæng

sè mol ®iÖn tÝch ©m.

Ta cã 3 24K Fe Cl SO

1.n 3.n 1.n 2.n => x + 3y = z + 2t A (§óng).

Bµi to¸n 8. Cho tan hoµn toµn 15,6 gam hçn hîp Al vµ Al2O3 trong 500 ml dung dÞch NaOH 1M

thu ®îc 6,72 lÝt H2 (®ktc) vµ dung dÞch X . ThÓ tÝch HCl 2 M cÇn cho vµo X ®Ó thu ®îc kÕt tña

lín nhÊt lµ :

A. 0,25 lÝt. B. 0,35 lÝt. C. 0,5 lÝt. D. 0,244 lÝt.

Bµi gi¶i:

Trong dung dÞch X chøa AlO2- vµ OH- (nÕu d). Dung dÞch X trung hßa vÒ ®iÖn tÝch nªn.

2AlO OH Nan n n 0,5mol khi cho axit HCl vµo dung dÞch X ta cã ptp sau:

H+ + OH- H2O

H+ + AlO2- + H2O Al(OH)3

§Ó thu ®îc kÕt qu¶ lín nhÊt th×

2HClH AlO OH

0,5n n n 0,5mol V 0,25lit A dung

2

Chó ý : NÕu sö dông ph¬ng ph¸p nµy th× sÏ thõa d÷ kiÖn vµ ta cã thÓ sö dông nhiÒu ph¬ng ph¸p

kh¸c ®Ó kiÓm tra kÕt qu¶.

Bµi to¸n 9. Cho tan hoµn toµn 10 gam hçn hîp Mg vµ Fe trong dung dÞch HCl 4M thu ®îc 5,6 lÝt

H2 ( ®ktc) vµ dung dÞch X. §Ó kÕt tña hoµn toµn çc ion trong X cÇn 300 ml dung dÞch NaOH 2M.

ThÓ tÝch HCl ®· dïng lµ:

A. 0,168 B. 0,224 C. 0,112 D. 0,15 lÝt.

Bµi gi¶i

Khi cho 0,6 mol NaOH vµo dung dÞch X chø Mg2+ , Fe3+, H+( nÕu d) t¸ch ra khái dung

dÞch X. Dung dÞch t¹o thµnh chøa Cl- ph¶i trung hßa víi 0,6 mol Na+

HClCl Na

0,6n n 0,6mol V 0,15lit D dung

4

http://megabook.vn/

7

Bµi to¸n 10. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§ Khèi A- 2007) Mét dung dÞch chøa 0,02 mol Cu2+,

0,03 mol K+ , x mol Cl- vµ y mol SO42- . Tæng khèi lîng çc muèi tan cã trong dung dÞch lµ

5,435 gam . Gi¸ trÞ cña x , y lÇn lît lµ:

A. 0,03 vµ 0,02. B. 0,05 vµ 0,01

C. 0,01 vµ 0,03 D. 0,02 vµ 0,0,5

Bµi gi¶i

¸p dông §LBT§T : x + 2y = 0,02 . 2 + 0,03 = 0,07 (1)

MÆt kh¸c khèi lîng muèi b»ng tæng khèi lîng çc ion .

=> 64 . 0,2 + 0,03 . 39 + 35,5.x + 96.y = 5,435 (2)

35,5x + 96y = 2,085 (3) , Tõ (1) vµ (3) x = 0,03 , y = 0,02 A ®óng.

Bµi to¸n 11. Mét dung dÞch chøa 0,1 mol Fe2+, 0,2 mol Al3+ cïng 2 lo¹i anion x mol Cl- vµ y

mol SO42- . Tæng khèi lîng çc muèi tan cã trong dung dÞch lµ 46,9 gam . Gi¸ trÞ cña x , y lÇn

lît lµ:

A. 0,4 vµ 0,2. B. 0,2 vµ 0,3

C. 0,3 vµ 0,25 D. 0,1 vµ 0,35

Bµi gi¶i

¸p dông §LBT§T : x + 2y = 0,1.2 + 0,2.3 = 0,8 (1)


=> 0,1.56 + 0,2 .27+ 35,5.x + 96.y = 46,9 (2)

35,5x + 96y = 35,9 (3) , Tõ (1) vµ (3) x = 0,2 , y = 0,3 B ®óng.

Bµi to¸n 12. Mét dung dÞch chøa 0,39 gam K+, 0,54gam Al3+ cïng 2 lo¹i anion 1,92 gam SO42-

vµ ion NO3- . NÕu c« c¹n dung dÞch th× sÏ thu ®îc khèi lîng muèi khan lµ:

A. 4,71 gam B. 3,47 gam

C. 4,09 gam D. 5,95 gam

Bµi gi¶i

3 24K Al SO

n 0,01mol, n 0,02mol , n 0,02mol

¸p dông §LBT§T : 0,01 + 0,02.3 = 0,02 + nNO3- => nNO3

-=0,03 mol mµ

3 24 3

muoi K Al SO NOm m m m m

0,39 0,54 1,92 62.0,03 4,71gam A dung

Chó ý:

- NÕu 3

muoiNOn 0,01 0,02 0,02 0,01mol m 3,47gam B sai

- NÕu 3

muoiNOn 0,02mol m 4,09gam C sai

http://megabook.vn/

8

- NÕu 3

muoiNOn 0,01 0,02 0,02 0,05mol m 5,95gam D sai .

Bµi to¸n 13. Mét dung dÞch X chøa a mol Na+, b mol HCO3- , c mol CO2-

3 , d mol SO42- . §Ó thu

®îc kÕt tña lín nhÊt cÇn dïng V lÝt dung dÞch Ba(OH)2 nång ®é y mol/lÝt. Gi¸ trÞ cña y mol/lÝt

theo çc gi¸ trÞ a, b, c, d lµ:

Bµi gi¶i

A. a b

yV

B.

a by

2V

C. b c d

yV

D.

b c dy

2V

Ph¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra:

- - 2-3 2 3

2+ 2-3 3

2+ 2-4 4

OH + HCO = H O+CO .(1)

Ba + CO = BaCO .(2)

Ba + SO = BaSO .(3)

Sau khi çc ph¶n øng xÉy ra th× trong dung dÞch A chØ cßn l¹i a mol Na+. ¸p dông §LBT§T

th× sè mol OH- cñng ph¶i b»ng a mol. MÆt kh¸c sè mol OH- ë ph¬ng tr×nh (1) còng ph¶i b¾ng b

mol, nªn sè mol OH- ban ®Çu lµ (a+b) mol

2+ -2Ba(OH) =Ba +2OH (4)

y.Vmol..................2y.Vmol

a b=>2y.V=a b y B dung

2V

Chó ý: + Tõ (1)

- 2- 2-3 3 4NO CO SO

n =b mol, tu(2) n =c mol, tu(3) n =d mol

b+c+d=>y.V=b+c+d=>y= C sai

V

+ NÕu b+c+d

2y.V=b+c+d=>y= D sai2V

+ NÕu tõ (4) a+b

y.V=a+b=>y= A saiV

IV. Bµi tËp tù gi¶i.

Bµi 1. Cho 20 gam hçn hîp X gåm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 tan võa hÕt trong 700 ml dung dÞch

HCl 1 M thu ®…îc 3,36 lÝt H2 (®ktc) v¯ dung dÞch D. Cho dung dÞch D t¸c dông víi NaOH d…,

http://megabook.vn/

9

läc kÕt tña v¯ nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi l…îng kh«ng ®æi thu ®…îc chÊt r¾n Y. Khèi l…îng

Y lµ:

A. 22 gam B. 28 gam C. 30 gam D. 24 gam

Bµi 2. Trén 100 ml dung dÞch AlCl3 1 M víi 200 ml dung dÞch NaOH 1,8 M thu ®…îc kÕt tña A

vµ dung dÞch D.

1. Khèi l…îng kÕt tña A l¯

A.3,9 gam B. 3,12 gam C. 4,68 gam D. 2,34 gam

2. Nång ®é mol cña çc chÊt trong dung dÞch D lµ

A. NaCl 0,1 M vµ NaAlO2 0,2 M B. NaCl 1 M vµ NaAlO2 0,2 M

C. NaCl 1M vµ NaAlO2 2 M D. NaCl 1,8 M vµ NaAlO2 1 M

Bµi 3: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H- C§ - KB - 2007). Cho 200ml dung dÞch AlCl3 1,5M t¸c dông

víi V lÝt dung dÞch NaOH 0,5M, lîng kÕt tña thu ®îc lµ 15,6 gam, gi¸ trÞ lín nhÊt cña V lÝt lµ:

A: 1,2 B: 1,8 C: 2 D: 2,4

Bµi 4: Hßa tan hoµn toµn mét «xit s¾t FexOy b»ng dung dÞch H2SO4 ®Æc nãng thu ®îc 2,24 lÝt khÝ

SO2 duy nhÊt (®ktc) vµ dung dÞch muèi Y, c« c¹n dung dÞch muèi Y c©n nÆng 120 gam chÊt r¾n

khan. C«ng thøc ph©n tö cña «xit s¾t lµ:

A. FeO B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc

Bµi 5: Nung y mol Fe trong kh«ng khÝ mét thêi gian thu ®îc 16,08 gam hçn hîp A gåm 4 chÊt

r¾n gåm Fe vµ çc «xit s¾t. hßa tan hÕt lîng hçn hîp A trªn b»ng dung dÞch HNO3 lo·ng d thu

®îc 672 ml khÝ NO duy nhÊt(®ktc) vµ dung dÞch muèi. Gi¸ trÞ cña lµ y:

A. 0.291 mol B. 0,232 mol. C. 0,426 mo l D. 36,8 mol

Bµi 6: Hßa tan m gam hçn hîp A gåm 4 chÊt r¾n gåm Fe vµ çc «xit s¾t b»ng dung dÞch HNO3

d thu ®îc 4,48 lit khÝ NO2 duy nhÊt(®ktc) vµ 145,2 gam muèi khan. Gi¸ trÞ cña lµ m gam:

A. 44 gam B. 32 gam. C. 58 gam D. 22 gam

Bµi 7: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H-C§ - KA – 2008). Cho V lÝt dung dÞch NaOH 2M vµo dung

dÞch chøa 0,1mol Al2(SO4)3 vµ 0,1mol H2SO4 ®Õn khi ph¶n øng hoµn toµn, thu ®îc 7,8 gam kÕt

tña. Gi¸ trÞ lín nhÊt cña V ®Ó thu ®îc lîng kÕt tña trªn lµ:

A: 0,05 B: 0,25 C: 0,35 D: 0,45

Bµi 8: Cho 3,42 gam Al2(SO4)3 vµo 50ml dung dÞch NaOH, thu ®îc 1,56gam kÕt tña vµ dung

dÞch X. Nång ®é M cña dung dÞch NaOH lµ:

A: 0,6 B: 1,2 C: 2,4 D: 3,6

Bµi 9: Hoµ tan hÕt m gam hçn hîp X gåm FeO, Fe2O3 và Fe3O4 b»ng HNO3 thu ®îc 2.24 lÝt

khÝ mµu n©u duy nhÊt (đktc). C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng ®îc 96.8 gam muèi khan. Gi¸ trÞ m

lµ:

A. 55.2 gam. B. 31.2 gam. C. 23.2 gam D. 46.4 gam.

Bµi 10: Hoµ tan 52.2 gam hh X gåm FeO, Fe2O3 và Fe3O4 b»ng HNO3 ®Æc, nãng thu ®îc 3.36

lÝt khÝ NO2 (đktc). C« c¹n dd sau ph¶n øng ®îc m gam muèi khan. Gi¸ trÞ m lµ:


http://megabook.vn/

10

Bµi 11: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2008). Nung nãng m gam hçn hîp Al vµ Fe2O3

(trong m«i trêng kh«ng cã kh«ng khÝ) ®Õn ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn thu ®îc hçn hîp r¾n Y,

chia Y thµnh hai phÇn b»ng nhÇn b»ng nhau:

- PhÇn 1 t¸c dông víi H2SO4 lo·ng d sinh ra 3.08 lÝt khÝ hi®r« (®ktc).

- PhÇn 2 t¸c dông NaOH d sinh ra 0.84 lÝt khÝ hi®r« (®ktc). Gi¸ trÞ m gam lµ:

A. 22.75 B. 21.40 C. 29.40 D. 29.43 .

Bµi 12. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2007). Hoµ tan hoµn toµn 12 gam hçn hîp Fe vµ

Cu ( tØ lÖ mol 1:1) b»ng HNO3 thu ®îc V lÝt hçn hîp khÝ X gåm NO vµ NO2 (®ktc) vµ dung dịch

Y ( chØ chøa 2 muèi vµ axit d ). TØ khèi cña X so víi H2 b»ng 19. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:

A. 2.24 B. 3.36. C. 4.48 D. 5.60.

http://megabook.vn/

11

BÍ QUYẾT 12

Ph¦¬ng ph¸p gi¶I bµi to¸n vÒ aluminum vµ

hîp chÊt cña aluminum

2 2

3

3

3 2 2

2M 2H O 2MOH H (1)

3OH Al Al(OH) (2)

OH Al(OH) AlO 2H O (3)

I. mét sè chó ý khi gi¶I bµi to¸n vÒ aluminum vµ hîp chÊt cña

aluminum.

Nh chóng ta ®· biÕt nh«m lµ mét nguyªn tè ®îc dïng rÊt phæ biÕn, nhÊt lµ çc vËt dông

trong gia ®×nh

ChÝnh v× vËy mµ nguyªn tè nh«mvµ hîp chÊt cña chóng v« cïng phøc t¹p, bëi nh«m vµ mét

sè hîp chÊt cña chung t¸c dông ®îc ®ång thêi axit vµ baz¬ (lìng tÝnh).

VÝ dô: khi cho mét kim lo¹i kiÒm M vµo dung dÞch muèi cña nh«m th× tïy vµo d÷ kiÖn cña

bµi to¸n, tû lÖ vÒ sè mol mµ s¶n phÈm cã thÓ xuÊt hiÖn kÕt tña, sau ®ã kÕt tña tan mét phÇn hoÆc

kÕt tña tan hÕt….qua vÝ dô ®ã çc ph¬ng tr×nh ph°n øng cã thÓ xÉy ra.

2 2

3

3

3 2 2

2M 2H O 2MOH H (1)

3OH Al Al(OH) (2)

OH Al(OH) AlO 2H O (3)

3

2 2Al 4OH AlO 2H O

§Ó lµ tèt çc bµi to¸n vÒ nh«m vµ hîp chÊt cña nh«m cÇn lu ý mét sè ®iÓm sau:

1. N¾m ®îc ®Æc ®iÓm cÊu t¹o, cÊu h×nh, vÞ trÝ, « , nhãm, chu kú….

2. N¾m ®îc tÝnh chÊt vËt lý, tÝnh chÊt hãa häc, ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ cña nh«m.

3. N¾m ®îc çch xö lý quÆng nh«m (B«xit) ®Ó thu ®îc nh«m.

4. N¾m ®îc tÝnh chÊt vËt lý, tÝnh chÊt hãa häc, ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ cña «xit nh«m ( Al2O3),

hi®roxit nh«m (Al(OH)3), muèi nh«m (Al3+)…

5. N¾m ®îc mét sè ph¬ng ph¸p gi¶i nhanh liªn quan ®Õn nh«m vµ hîp chÊt cña chóng.

6. Khi cho dung dÞch kiÒm vµo muèi nh«m thu ®îc kÕt tña th× ta cã ph¶n øng cã thÓ xÉy ra:

Al3+ + 3OH- Al(OH)3 (1)

Al(OH)3 + OH- AlO2- + 2H2O (2)

3

2 2Al 4OH AlO 2H O (3)

2AlO7. Khi cho muèi 2AlO

t¸c dông víi dung dÞch axit thu ®îc kÕt tña th× ta cã ph¶n øng cã thÓ

2 2 3AlO H H O Al(OH)

xÉy ra:

2 2 3AlO H H O Al(OH)

3

3 2Al(OH) 3H Al 3H O

(1)

3

3 2Al(OH) 3H Al 3H O

3

2 2AlO 4H Al 3H O

(2)

3

2 2AlO 4H Al 3H O (3)

http://megabook.vn/

12

II. bµi to¸n ¸p dông.

Bµi to¸n 1: ( TrÝch ®Ò thi tèt nghiÖp TH PT 2007). Hoµ tan 5.4 gam Al b»ng mét lîng dung

dÞch H2SO4 lo·ng d. Sau ph¶n øng thu ®îc dung dÞch X vµ V lÝt khÝ H2 ®ktc. Gi¸ trÞ cña V lÝt:

A. 2.24 lÝt B. 3.36 lÝt. C. 4.48 lÝt D. 6.72 lÝt

Bµi gi¶i:

2

3

Al H

2

Al 3e Al

0,2 0,6 5,4n 0,2 n 0,3

272H 2e H

0,6 0,3

mol

VH2 = 0,3.22,4 =6,72 lÝt => D ®óng

Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc §H –C§ Khèi A 2007)

Cho m gam hçn hîp Mg, Al vµo 250 ml dung dÞch X chøa hçn hîp axit HCl 1 M vµ axit

H2SO4 0,5 M thu ®îc 5,32 lÝt H2 (ë ®ktc) vµ dung dÞch Y (coi thÓ tÝch dung dÞch kh«ng ®æi).

Dung dÞch Y cã pH lµ:

A: 1 B: 2 C: 6 D: 7

Bµi gi¶i:

( X )

2 4

H (HCl)

H

H (H SO )

n 0,25.1 0,25(mol)n 0,25 0,25 0,5mol

n 0,25.0,5.2 0,25(mol)

2H+ + 2e H2

0,475mol….. 0,2375(mol) 2H

5,32n 0,2375(mol)

22,4

1

H (Y)

0,025n 0,5 0,475 0,025(mol) [H ] 0,1 10 (mol/lit)

0,250

pH = 1 A ®óng

Bµi to¸n 3: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H- C§ - KB - 2007). Cho 200 ml dung dÞch AlCl3 1,5 M

t¸c dông víi V lÝt dung dÞch NaOH 0,5M, lîng kÕt tña thu ®îc lµ 15,6 gam, gi¸ trÞ lín nhÊt cña

V lÝt lµ:

A: 1,2 gam B: 1,8 gam C: 2,0 gam D: 2,4 gam

http://megabook.vn/

13

Bµi gi¶i:

Ta cã: 33AlCl Al

n n 0,2.1,5 0,3mol 3Al(OH)

15,6n 0,2mol

78

NaOH

NaOH

0,6n 0,6mol V 1,2lit

0,5

1n 1mol V 2lit

0,5

gi¸ trÞ lín nhÊt lµ 2 lÝt C ®óng.

‘

Bµi to¸n 4: (TrÝch ®Ò tuyÓn sinh §H- C§ Khèi A 2008). Cho hçn hîp 2,7 gam nh«m vµ 5,6 gam

s¾t vµo 550 ml dung dÞch AgNO3 1M. Sau khi ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn th× ®îc m gam chÊt r¾n(

biÕt Fe3+/Fe2+ ®øng tríc Ag+/Ag). Gi¸ trÞ m gam lµ:

A. 59,4 gam B. 64,8 gam C. 32,4 gam D. 54,0 gam

Bµi gi¶i:

Ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, nªn: AgNO3 Ag + NO3-

¸p dông §LBT nguyªn tè b¹c: 0,55 0,55mol

3Ag AgNO AgAgn n n 0,55mol; m 0,55.108 59,4g A ®óng

Chó ý: - NÕu ph¶n øng kh«ng hoµn toµn hoÆc AgNO3 ph¶n øng ®ang cßn d th× kh«ng ¸p dông

®îc §LBT nguyªn tè

- NÕu Al FeAgn 3n 2n 0,5mol

mAg = 0,5 . 108 = 54,0g D sai

Bµi to¸n 5: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi A 2008) Cho hçn hîp bét gåm 2,7 gam Al vµ

5,6 gam Fe vµo 550 ml dung dÞch AgNO3 1M, sau khi çc ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn thu ®îc m

gam chÊt r¾n, gi¸ trÞ m lµ ( biÕt thø tù trong d·y thÕ ®iÖn hãa: Fe3+/ Fe2+ ®øng tríc Ag+/Ag).


3Al(OH)n

-OHn

0,3

0,3 1

0,2

1,2

Al3+

0,6 0,9

http://megabook.vn/

14

Bµi gi¶i:

nAl = 0,1mol; nFe= 0,1mol; 3AgNOAg

n n 0,55mol

Ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra:

Al + 3Ag+ Al3+ + 3Ag mAg = 108. 0,3

0,1 0,3 0,1 0,3

Fel + 2Ag+ Fe2+ + 2Ag mAg = 108. 0,2

0,1 0,2 0,1 0,2

Fe2+ + Ag+ Fe3+ + Ag+ mAg = 108. 0,05

0,05 0,05 0,05 0,05

m = 108 . 0,55 = 59,4g A ®óng

Chó ý:

+ Ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn nªn ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè b¹c:

3AgNOAgn n 0,55mol ,

Agm m 108.0,55 59,4g A ®óng

+ NÕu mAg = 108 . 0,5 = 54g D sai

Bµi to¸n 6: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2008). Nung nãng m gam hçn hîp Al vµ

Fe2O3 (trong m«i trêng kh«ng cã kh«ng khÝ) ®Õn ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn thu ®îc hçn hîp r¾n

Y, chia Y thµnh hai phÇn b»ng nhÇn b»ng nhau:



A. 22.75 B. 21.40 C. 29.40 D. 29.43 .

Bµi gi¶i:

Ph©n tÝch bµi to¸n: Tõ P2 + NaOH d nªn Al d cßn Fe2O3 hÕt:

Nh vËy hçn hîp Y: Fe, Al2O3 vµ Al d

Gäi x, y, z lÇn lît lµ sè mol Al2O3, Fe vµ Al d trong mçi phÇn:

P1:

3

2

2

Al 3e Al

z 3z z

Fe 2e Fe

y 2y y

2H 2e H

0,275 0,1375

¸p dông §LBT e: 3z + 2y = 0,275 (1)

http://megabook.vn/

15

P2:

3

2

Al 3e Al

z 3z z

2H 2e H

0,075 0,0375

¸p dông §LBT e: 3z + 2y = 0,075 z= 0,025M

Thay vµo (1) y = 0,1mol: Fe2O3 + 2Al Al2O3 + 2Fe (3)

Tõ (3) 2 3Al O Fe

1x n n 0,05mol

2

m = 2.(0,05 . 102 + 56. 0,1 + 27 . 0,025)= 22,75 A ®óng

Bµi to¸n 7: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H - KA - 2008). Cho V lÝt dung dÞch NaOH 2 M vµo dung

dÞch chøa 0,1 mol Al2(SO4)3 vµ 0,1 mol H2SO4 ®Õn khi ph¶n øng hoµn toµn thu ®îc 7,8 gam kÕt

tña. Gi¸ trÞ lín nhÊt cña V lÝt ®Ó thu ®îc khèi lîng kÕt tña trªn lµ:

A: 0,05 lÝt B: 0,25 lÝt C: 0,35 lÝt D: 0,45 lÝt

Bµi gi¶i:

Çch 1. 32 4 2 4 3H SO Al (SO )H Al

n 2.n 2.0,1 0.2mol; n 2.n 0,2mol

Thø tù çc ph¬ng tr×nh x¶y ra: 3Al(OH)

7,8n 0,1mol

78

H+ + OH- H2O (1)

0,2 0,2mol

Al3+ + 3OH- Al(OH)3 (2)

0,2 0,6mol

- -3 2 2Al(OH) + OH AlO 2H O

0,1 0,1mol

(3)

Tõ (1), (2), (3): OH

n 0,2 0,6 0,1 0,9mol

NaOH

0,9n 0,45

2 lÝt D ®óng

Chó ý: + NÕu OH

0,1n 0,1mol V 0,05

2 lÝt A sai

+ NÕu OH

0,5n 0,5mol V 0,25

2 lÝt B sai

+ NÕu OH

0,7n 0,7mol V 0,35

2 lÝt C sai

http://megabook.vn/

16

+ Çch 2: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ:

32 4 2 4 3 3H SO Al (SO ) Al(OH)Al

7,8n 0,1mol; n 2n 0,2mol; n 0,1mol

78

Trªn ®å thÞ OH

n 0,7mol

mÆt kh¸c trung hoµ 0,1mol H2SO4 th×

cÇn 0,2mol OH-

NaOH NaOHOH

0,9n n 0,2 0,7 0,9mol V 0,45

2 lÝt D ®óng

Bµi to¸n 8: Nhóng mét thanh nh«m nÆng 45 gam vµo 400 ml dung dÞch CuSO4 0,5 M. Sau mét

thêi gian lÊy thanh nh«m ra c©n nÆng 46,38 gam. Khèi lîng gam Cu tho¸t ra lµ:

A. 0,64 gam B. 12,80 gam C. 1.92 gam D. 1,38 gam

Bµi gi¶i:

Kim lo¹i m¹nh ®Èy kim lo¹i yÕu ra khái dung dÞch muèi (ph¶n øng thÕ bëi k/lo¹i)

2Al + 3CuSO4 Al2(SO4)3 + 3Cu

2Al + 3Cu2+ 2Al3+ + 3Cu (rót gän)

¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng ta cã:

Cø 2 mol Al ®· t¹o ra 3 mol Cu nh vËy khèi lîng t¨ng:

( 3. 64 - 2. 27) = 138g

Theo bµi ra th× x mol Cu khèi lîng t¨ng: 46,38 - 45 = 1,38g

Cu Cu

1,38x n 3. 0,03mol m 0,03.64 1,92g

138 C ®óng

Chó ý: + NÕu mCu = 0,01 . 64 = 0,64g A sai

+ NÕu mCu = 0,5 . 0,4 . 64 = 12,8 B sai

+ NÕu mCu = 46,38 - 45 = 1,38g D sai

Al(OH)3

OHn

0,2

0,3 0,6

A

0,8

0,1

O 0,7

http://megabook.vn/

17

¸p dông khi gÆp bµi to¸n cã PT rót gän: nA + mBn+ nAm+ + mB (Trong ®ã: n, m lÇn lît

lµ ®iÖn tÝchcña kim lo¹i B vµ A) th× ta ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng. Khèi lîng

t¨ng hay gi¶m mét lîng ®îc tÝnh theo c«ng thøc trÞ tuyÖt ®èi B Am.M n.M sau ®ã dùa vµo

d÷ kiÖn cña ®Ò ra ®Ó tÝnh to¸n

Bµi to¸n 9: §Ó 2,7 gam mét thanh nh«m ngoµi kh«ng khÝ, mét thêi gian sau ®em c©n thÊy thanh

nh«m nÆng 4,14 gam. PhÇn tr¨m khèi lîng thanh nh«m ®· bÞ oxi hãa bëi oxi cña kh«ng khÝ lµ:

A. 65,21% B. 30% C. 67,5% D. 60%

Bµi gi¶i:

Khèi lîng cña oxit tham gia ph¶n øng víi thanh nh«m lµ:

4,14 - 2,7 = 1,44 gam Al(

2 1, 44m . .27 0,06.27 1,62g

3 16 p)

1,62%Al .100% 60%

2,7 D ®óng

Chó ý: + NÕu 2,7

%Al .100% 65,21%4,14

A sai

+ NÕu Al(

2 1,44 1,8225m . .27 1.8225g %Al .100% 67,5%

3 32 2,7 p)

C sai

+ NÕu Al(

2 1,44 0,81m . .27 0,81g %Al .100% 30%

3 32 2,7 p) B sai

Bµi to¸n 10: Chia hçn hîp X gåm Al vµ Al2O3 thµnh 2 phÇn b»ng nhau.

- PhÇn 1 t¸c dông NaOH d thu ®îc 0.3 mol khÝ.

- PhÇn 2 tan hoµn toµn trong dung dÞch HNO3 thu ®îc 0.075 mol khÝ Y duy nhÊt. Y lµ:

A. NO2 B. NO C. N2O D. N2

Bµi gi¶i:

Trong X chØ cã Al cã tÝnh khö: 2H2O + 2e H2 + 2OH-

0,6 0,3

Khi t¸c dông víi HNO3, chÊt oxi ho¸ lµ HNO3

N+5 + ne Y

0,075n 0,075mol ta cã: 0,075n = 0,6

Víi n lµ sè e mµ N+5 nhËn ®Ó t¹o thµnh Y n = 8. VËy Y lµ N2O C ®óng

http://megabook.vn/

18

Bµi to¸n 11: Cho m gam Al tan hoµn toµn dung dÞch HNO3 nãng d thu ®îc 11.2 lÝt (®ktc) hh

khÝ A gåm: N2 , NO, N2O cã tØ lÖ vÒ sè mol t¬ng øng lµ 2:1:2. Gi¸ trÞ m gam lµ:

A. 35.1 B. 18.9 C. 27.9 D. 26.1

Bµi gi¶i:

2 2A N NO N O

11,2n 0,5mol n 0,2mol;n 0,1mol; n 0,2mol

22,4

+ Qu¸ tr×nh oxi ho¸:

Al - 3e Al3+ (1)

a 3a a

+ Qu¸ tr×nh khö:

2N+5 + 10e N2 (2)

0,4 2 0,2

N+5 + 3e N+2 (NO) (3)

0,3 0,1

2N+5 + 8e N+1(N2O) (4)

1,6 0,2

¸p dông §LBT e:

3a = 2 + 0,3 + 1,6 = 3,9 a = 1,3

mAl = 27 . 1,3 = 35,1g A ®óng

Ph©n tÝch bµi to¸n: + NÕu (2, 3, 4) kh«ng c©n b»ng 3a = 1 + 0,3 + 0,8 a = 0,7

mAl = 18,9g B sai

+ NÕu (2, 3) c©n b»ng cßn (4) kh«ng: 3a = 2 + 0,3 + 0,8

3,1

a3

mAl = 27,9 C sai

+ NÕu (2) kh«ng c©n b»ng, (3,4) c©n b»ng 3a = 1 + 0,3 + 1,6

2,9

a3

mAl = 26,1 D sai

Bµi to¸n 12. Mét dung dÞch chøa 0,39 gam K+, 0,54gam Al3+ cïng 2 lo¹i anion 1,92 gam SO42-

vµ ion NO3- . NÕu c« c¹n dung dÞch th× sÏ thu ®îc khèi lîng muèi khan lµ:

A. 4,71 gam B. 3,47 gam

C. 4,09 gam D. 5,95 gam

Bµi gi¶i

3 24K Al SO

n 0,01mol, n 0,02mol , n 0,02mol

¸p dông §LBT§T : 0,01 + 0,02.3 = 0,02 + nNO3- => nNO3

-=0,03 mol mµ

3 24 3

muoi K Al SO NOm m m m m

0,39 0,54 1,92 62.0,03 4,71gam A dung

http://megabook.vn/

19

Chó ý:- NÕu 3

muoiNOn 0,01 0,02 0,02 0,01mol m 3,47gam B sai

- NÕu 3

muoiNOn 0,02mol m 4,09gam C sai

- NÕu 3

muoiNOn 0,01 0,02 0,02 0,05mol m 5,95gam D sai .

Bµi to¸n 13. Cho tan hoµn toµn 15,6 gam hçn hîp Al vµ Al2O3 trong 500 ml dung dÞch NaOH 1M

thu ®îc 6,72 lÝt H2 (®ktc) vµ dung dÞch X . ThÓ tÝch HCl 2 M cÇn cho vµo X ®Ó thu ®îc kÕt tña

lín nhÊt lµ :

A. 0,25 lÝt. B. 0,35 lÝt. C. 0,5 lÝt. D. 0,244 lÝt.

Bµi gi¶i:

Trong dung dÞch X chøa AlO2- vµ OH- (nÕu d). Dung dÞch X trung hßa vÒ ®iÖn tÝch nªn.

2AlO OH Nan n n 0,5mol khi cho axit HCl vµo dung dÞch X ta cã ptp sau:

H+ + OH- H2O

H+ + AlO2- + H2O Al(OH)3

§Ó thu ®îc kÕt qu¶ lín nhÊt th×

2HClH AlO OH

0,5n n n 0,5mol V 0,25lit A dung

2

Bµi to¸n 14: Mét hçn hîp 3 kim lo¹i gåm Al , Fe, Mg cã khèi lîng 26.1 gam ®îc chia lµm 3

phÇn b»ng nhau.

- PhÇn 1 cho tan hÕt trong dung dÞch HCl thÊy tho¸t ra 13.44 lÝt khÝ.

- PhÇn 2 cho t¸c dông víi dung dÞch NaOH d thu ®îc 3.36 lÝt khÝ

- PhÇn 3 cho t¸c dung dÞch CuSO4 d , läc lÊy toµn bé chÊt r¾n thu ®îc sau ph¶n øng ®em hoµ tan

trong dung dÞch HNO3 d th× thu ®îc V lÝt khÝ NO2 ( çc khÝ ®Òu ®o ®ktc). Gi¸ trÞ V lÝt thu ®îc

lµ:

A. 26.88. B. 53.70. C. 13.44 D. 44.8.

Bµi gi¶i:

2Al + 6HCl AlCl3 + 3H2

Mg + 2HCl MgCl2 + H2

Fe + 2HCl FeCl2 + H2

Khèi lîng mçi phÇn 26,1

m 8,7g3

Gäi x, y, z lµ sè mol Al, Mg, Fe trong 7,4 gam hçn hîp

27x 24y 56z 8,7 x 0,1

1,5x y z 0,3 y 0,075

1,5 0,15 x 0,075

trong 34,7 gam hçn hîp nAl = 0,4; nMg = 0,3; nFe = 0,3


http://megabook.vn/

20

Mg + CuSO4 MgSO4 + Cu

Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu

Cu + 4HNO3 Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O

- ë P3 khi çc kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch CuSO4 t¹o thµnh Cu, lîng Cu nµy t¸c dông

víi HNO3 t¹o ra Cu2+. Do ®ã: Al, Mg, Fe lµ chÊt khö, nhêng e.

ne nhêng = 3. 0,1 + 2. 0,075 + 2. 0,075 = 0,6mol

- HNO3 lµ chÊt oxi ho¸, nhËn e: N+5 + 1e N+4 (NO2) a = 0,6

a a

2 2NO NOn 0,6mol V 0,6.22,4 13,44l it C ®óng

Bµi to¸n 15: Chia hçn hîp X gåm Al, Al2O3, ZnO thµnh 2 phÇn b»ng nhau.

– PhÇn 1 cho t¸c dông dung dịch NaOH d thu ®îc 0.3 mol khÝ.

– PhÇn 2 tan hoµn toµn trong dung dịch HNO3 thu ®îc 0.075 mol khÝ Y duy nhÊt. KhÝ Y lµ:

A. NO2 B. NO C. N2O C. N2 .

Bµi gi¶i:

Trong X chØ cã Al cã tÝnh khö níc bÞ nh«m khö theo ph¬ng tr×nh

2H2O + 2e H 2 + 2OH-

0,6 0,3mol

Khi t¸c dông víi HNO3, chÊt oxi ho¸ lµ

HNO3

N+5 + ne Y

0,075n 0,075

0,075n = 0,6, n lµ sè e mµ N+5 nhËn

®Ó t¹o thµnh Y. n = 8.

VËy Y lµ N2 O

C ®óng

Bµi to¸n 16: Hoµ tan hoµn toµn 17.4 gam hçn hîp 3 kim lo¹i Al, Fe, Mg trong dung dÞch HCl

thÊy tho¸t ra 13.44 lÝt khÝ, nÕu cho 34.8 gam hçn hîp trªn t¸c dông víi dung dÞch CuSO4 d, läc

lÊy toµn bé chÊt r¾n thu ®îc sau ph¶n øng t¸c dông víi dung dÞch HNO3 nãng d, thu ®îc V lÝt

khÝ NO2 ®ktc. Gi¸ trÞ V lµ:

A. 11.2 lÝt B. 22.4 lÝt C. 53.76 lÝt D. 26.88 lÝt.

Bµi gi¶i:

Al, Fe, Mg nhêng e, sè mol e nµy chÝnh b»ng sè mol e Cu nhêng khi tham gia ph¶n øng

víi HNO3 sè mol e mµ H+ nhËn còng chÝnh lµ sè mol e mµ HNO3 nhËn.

2H+ + 2e H2

1,2mol 13,44

0,6mol22,4

17,4 gam hçn hîp H+ nhËn 1,2 mol e.

VËy 34,8 gam sè mol mµ H+ nhËn lµ: 2,4 mol

http://megabook.vn/

21

17,4g hçn hîp H

n 1,2

34,8g hçn hîp H

n 2,4mol

N+5 + 1e NO2

2,4 2,4mol 2NOV 2,4.22,4 53,76 lÝt C ®óng

Chó ý: NÕu H

n 1,2 2NOV 1,2.22,4 26,88 lÝt D sai

Bµi to¸n 17: Hoà tan 11.2 gam hỗn hợp X gåm Al và Fe trong HCl dư th× thu được hçn hîp

dung dịch muèi Y1 vµ khÝ Y2 . Cho dung dịch Y1 t¸c dụng với NaOH dư, lọc kết tủa rồi nung trong

kh«ng khÝ đến khối lượng kh«ng đổi th× thu được 8 gam chất rắn Z. Thµnh phÇn % Fe trong hỗn

hợp đầu là:

A. 58,03 % B. 26.75 % C. 75.25 % D. 50.00 %.

Bµi gi¶i:

S¶n phÈm cña qu¸ tr×nh nung lµ:

3

3 2 3

FeCl Fe(OH)HCl NaOHFe 2 2Al AlCl Al(OH)

3tanFe(OH) Fe O

2 3Fe O

8n 0,05mol

160 . ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè Fe ta cã:

2 3Fe Fe On 2n 0,05.2 0,1mol mFe = 0,1.56 = 5,6gam,

%Fe =50,00% D ®óng

Bµi to¸n 18: Cho 4.04 gam hçn hîp X gåm 3 kim lo¹i Fe, Cu, Al ë d¹ng bét t¸c dông hoµn toµn

víi oxi thu ®îc hçn hîp Y gåm çc oxit cã khèi lîng 5.96 gam. ThÓ tÝch dung dÞch HCl 2 M

võa ®ñ ®Ó ph¶n øng hÕt víi hçn hîp Y lµ:

A. 60 ml B. 120 ml C. 224 ml D. 30 ml.

Bµi gi¶i:

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:

mO (oxit) = 5,96 - 4,04 = 1,92 gam

2

2O

2H O H O1,92n 0,12mol :

16 0,24 0,12

VHCl = 0,24

= 0,12 2

lÝt = 120 ml B ®óng

http://megabook.vn/

22

Chó ý: - NÕu 2O

1,92n 0,06mol

32 VHCl = 60 ml A sai

- NÕu 2O

1,92n 0,06mol

32 2HCl H O

n n n V = 30ml D sai

Bµi to¸n 19: Hoµ tan 10.14 gam hîp kim Cu, Mg, Al b»ng mét lîng võa ®ñ dung dÞch HCl thu

®îc 7.84 lÝt khÝ X (®ktc) vµ 1.54 gam chÊt r¾n Y vµ dung dÞch Z. C« c¹n dung dÞch Z thu ®îc m

gam muèi. Gi¸ trÞ m gam lµ:


Bµi gi¶i:

¸p dông ®inh luËt b¶o toµn khèi lîng:

(Al Mg) Clm m m (10,14 1,54) 0,7.35,5 = 8,6 + 24,85 = 33,45(g) B ®óng

Ph©n tÝch bµi to¸n: +Cu kh«ng t¸c dông víi HCl, cßn Mg vµ Al t¸c dông víi HCl, t¹o ra khÝ H2

cã sè mol = 0,35mol

+ NÕu 2HCl HH

n n n 0,35 m = (10,14 - 1,54) + 0,35.35,5 = 21,025g

A sai

+ NÕu 2HCl H

1H n n 0,175

2

m = (10,14 - 1,54) + 0,175. 35,5 = 14,81255g C sai

Bµi to¸n 20: Thùc hiÖn ph¶n øng nhiÖt nh«m víi 9.66 gam hçn hîp X gåm FexOy vµ Al thu ®îc

hçn hîp r¾n Y. Cho Y t¸c dông víi dung dÞch NaOH d thu ®îc dung dÞch D, 0.672 lÝt khÝ ®ktc

vµ chÊt r¾n kh«ng tan Z. Sôc CO2 ®Õn d vµo dung dÞch D läc lÊy kÕt tña vµ nung ®Õn khèi lîng

kh«ng ®æi ®îc 5.1 gam chÊt r¾n.

1. Khèi lîng gam cña FexOy vµ Al trong hçn hîp X lµ:

A. 6.96 gam vµ 2.7 gam. B. 5.04 gam vµ 4.62 gam

C. 2.52 gam vµ 7.14 gam D. 4.26 gam vµ 5.4 gam.

2. C«ng thøc cña oxit s¾t lµ:

A. FeO B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. c«ng thøc kh¸c.

Bµi gi¶i:

Ph©n tÝch bµi to¸n: Bµi cã nhiÒu ph¬ng tr×nh ph¶n øng, ®ßi hái n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ kim lo¹i,

tÝnh to¸n phøc t¹p nªn cÇn lµm tõng bíc vµ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng, b¶o toµn

nguyªn tè,… ®Ó l¯m.

1) x y 2 32yAl 3Fe O 3xFe yAl O (1)

http://megabook.vn/

23

0

2 2 2

2 2 2 3 3

t

3 2 3 2

3Al NaOH H O NaAlO H (2)

2

0,02 0,02 0,03

NaAlO CO 2H O Al(OH) NaHCO (3)

2Al(OH) Al O 3H O (4)

NhËn xÐt: TÊt c¶ lîng Al ban ®Çu ®Òu chuyÓn hÕt vÒ Al2O3 (4). Do ®ã ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn

nguyªn tè Al: 2 3Al(bandau) Al O

5,1n 2n 2. 0,1mol

102

mAl = 0,1 . 27 = 2,7 (g) x yF Om 9,66 2,7 6,96g A ®óng

2) mAl = 2,7 gam . Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè oxi ta cã:

no(trong FexOy) = no(trong Al2O3)=3.0,05=0,15 mol=> nFe=(6,96- 0,15.16):56=0.08

x : y = 8 : 15 kh«ng x¸c ®Þnh ®îc

Bµi to¸n 21: Cho 3,42 gam Al2(SO4)3 vµo 50ml dung dÞch NaOH, thu ®îc 1,56 gam kÕt tña vµ

dung dÞch X. Nång ®é M cña dung dÞch NaOH lµ:

A: 0,6 B: 1,2 C: 2,4 D: 3,6

Bµi gi¶i:


2 4 3Al (SO )

3,42n 0,01mol;

342

3Al(OH)

1,56n 0,02mol

78

OHn 0,06mol M.NaOH

0,06C 1,2M

0,05 B ®óng

+ Çch 2: - TH1: OH- thiÕu nªn xÉy ra ph¶n øng: Al3+ + 3OH- Al(OH)3

3Al(OH)n

-OHn

0,02

0,06 0,08

http://megabook.vn/

24

3 3Al(OH) NaOH Al(OH)OH

1,56n 0,02mol; n n 3n 0,06mol

78

NaOHM

0,06C 1,2M

0,05 B ®óng

- TH2: OH- d hoµ tan mét phÇn kÕt tña nªn xÉy ra ph¶n øng:

Al3+ + 3OH- Al(OH)3 (1)

0,02 0,06 0,02

Al(OH)3 + OH- AlO-2 + 2H2O (2)

32 4 3Al (SO )Al

n 2n 0,02mol

3Al(OH)n bÞ hoµ tan = 0,02 - 0,02 = 0 lo¹i trêng hîp nµy

Bµi to¸n 22: Cho 200ml dung dÞch KOH vµo 200 ml dung dÞch AlCl3 1M thu ®îc 7,8 gam kÕt

tña keo. Nång ®é M cña dung dÞch KOH lµ:

A: 1,5 vµ 3,5 B: 1,5 vµ 2,5 C: 2,5 vµ 3,5 D: 2,5 vµ 4,5

Bµi gi¶i:

+ Çch 1: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ

3 3AlCl Al(OH)

7,8n 0,2mol; n 0,1mol

78

KOH

KOH

KOH M

KOH M

0,3n 0,3mol C 1,5M

0,2

0,7n 0,7mol C 3,5M

0,2

Chän A ®óng

Bµi to¸n 23: Cho 200ml dung dÞch HCl vµo 200ml dung dÞch NaAlO2 2M thu ®îc 15,6 gam kÕt

tña keo. Nång ®é M cña dung dÞch HCl lµ:

A: 1 hoÆc 2 B: 2 hoÆc 5 C: 1 hoÆc 5 D: 2 hoÆc 4

3Al(OH)n

-OHn

0,2

0,6 0,3 0,7 0,8

http://megabook.vn/

25

Bµi gi¶i:

3Al(OH)

15,6n 0,2mol

78

HCl

HCl

MH

MH

0,2n 0,2mol C 1M

0,2

1n 1mol C 5M

0,2

C ®óng

Bµi to¸n 24: Cho 200ml dung dÞch H2SO4 vµo 400ml dung dÞch NaAlO2 1M thu ®îc 7,8 gam kÕt

tña. Nång ®é M cña dung dÞch H2SO4 lµ:

A: 0,125 vµ 1,625 B: 0,5 vµ 6,5 C: 0,25 vµ 0,5 D: 0,25 vµ 3,25

Bµi gi¶i:

¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ:

2 3NaAlO Al(OH)

7,8n 0,4mol;n 0,1mol

78

2 4

2 4

H SO M

H SO M

1 0,1 0,05n H 0,05mol C 0,25M

2 2 0,2

1 1,3 0,65n H 0,65mol C 3,25M

2 2 0,2

D ®óng

+Hn

0,4

0,1 1,3 1,6 0,4

Al(OH)3

+Hn

0,4

0,2 1 1,6 0,4

Al(OH)3

0,2

http://megabook.vn/

26

Bµi to¸n 25: Hoµ tan 4,59 gam Al b»ng dung dÞch HNO3 thu ®îc hçn hîp khÝ NO vµ N2O cã tØ

khèi h¬i ®èi víi hi®r« b»ng 16,75. ThÓ tÝch lÝt NO vµ N2O (®ktc) thu ®îc lÇn lît lµ:

A: 6,72 lÝt vµ 2,24 lÝt B: 67,2 lÝt vµ 22,4 lÝt

C: 2,016 lÝt vµ 0,672 lÝt D: 0,672 lÝt vµ 2,016 lÝt

Bµi gi¶i:

- ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron:

+ Al - 3e Al3+ Al

4,59n 0,17mol

27

0,17.--> 3.0,17mol

+

5 2

5 1

2

N 3e N (NO)

3x..........x

2N 2.4e 2N (N O)

8y.......2y (y)

3x + 8y = 0,51 (1)

¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo

xmol NO....... MNO

=30 44 = 33,5

M= 2.16,75 = 33,5

ymol N2O....... M

N2O=44 33,5 - 30

x 10,5 3

y 3.5 1 x = 3y Tõ (1) vµ (2): x = 0,09, y = 0,03.

VËy VM = 0,09 22,4 = 2,016 lÝt, 2N OV 0,03 22,4 0,672 lÝt C ®óng

Chó ý: + NÕu VNO = 0,03 22,4 = 0,672 lÝt;2N OV = 0,09 22,4 = 2,016 D sai

+ Tõ (2) x = 3y VNO = 0,3 22,4 = 6,72 lÝt; 2N OV = 22,4 A sai

+ Tõ (2) x = 3y VNO = 67,2 lÝt;2N OV = 22,4 B sai

III. bµi to¸n tù gi¶i

Bµi 1: Nung Al trong oxi thu ®îc chÊt r¾n X. Chia hçn hîp X thµnh 2 phÇn b»ng nhau.

- PhÇn 1 t¸c dông NaOH d thu ®îc 6,72 lÝt khÝ kh«ng mµu (®ktc).

- PhÇn 2 tan hoµn toµn trong dung dÞch HNO3 thu ®îc V lÝt khÝ N2O duy nhÊt. Vµ dng dÞch muèi.

Gi¸ trÞ V lµ:


http://megabook.vn/

27

Bµi 2: Chia hçn hîp m gam gåm Al vµ Al2O3 thµnh 2 phÇn b»ng nhau.

- PhÇn 1 t¸c dông HNO3 d thu ®îc 1,68 lÝt khÝ N2O duy nhÊt (®ktc).

- PhÇn 2 tan hoµn toµn trong dung dÞch NaOH thu ®îc V lÝt khÝ H2 duy nhÊt (®ktc). Gi¸ trÞ cña V

lµ:


Bµi 3: Hßa tan m gam Al vµo l¬ng d dung dÞch hçn hîp NaOH vµ NaNO3 thÊy xuÊt hiÖn 6,72 lÝt

(®ktc) hçn hîp khÝ NH3 vµ H2 víi sè mol b»ng nhau. Gi¸ trÞ cña m gam lµ:


Bµi 4: HÊp thô hoµn toµn 2,688 lÝt CO2 (®ktc) vµo V lÝt dung dÞch Ba(OH)2 nång ®é 0,4 M thu

®îc 15,76 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ cña V lÝt lµ:

A: 250 ml B: 200 ml C: 300 ml D: 180 ml

Bµi 5: HÊp thô hoµn toµn 1,344 lÝt CO2 (®ktc) vµo 5 lÝt dung dÞch Ba(OH)2 nång ®é a M thu ®îc

7,88 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ cña a mol/lÝt lµ:

A: 0,01 mol/l B: 0,02 mol/l C: 0,03 mol/l D: 0,04 mol/l.

Bµi 6: HÊp thô hoµn toµn V lÝt CO2 (®ktc) vµo 250 ml dung dÞch Ba(OH)2 0,4 M thu ®îc 15,76

gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ nhá nhÊt cña V lÝt lµ:


Bµi 7 : HÊp thô hoµn toµn 0,2 mol CO2 (®ktc) vµo 0,25 lÝt dung dÞch hçn hîp gåm NaOH 0,2 M vµ

Ba(OH)2 0,4 M thu ®îc m gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ cña m gam lµ:


Bµi 8: Cho 2,24 lÝt CO2 (®ktc) vµo 350 ml dung dÞch Ca(OH)2 0,2 M, kÕt thóc ph¶n øng thu ®îc a

gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ cña a gam lµ:


Bµi 9: Sôc 4,48 lÝt khÝ (®ktc) gåm CO vµ CO2 vµo b×nh chøa 400ml dung dÞch Ca(OH)2 0,2 M thu

®îc 6 gam kÕt tña. PhÇn tr¨m thÓ tÝch khÝ CO trong hçn hîp ®Çu cã thÓ lµ:

A: 30% hoÆc 40% B: 70% hoÆc 50%

C: 40% hoÆc 50% D: 70% hoÆc 30%.

Bµi 10 : Cho 200ml dung dÞch KOH vµo 200ml dung dÞch AlCl3 1M thu ®îc 7,8gam kÕt tña keo.

Nång ®é mol/lÝt cña dung dÞch KOH lµ:

A: 1,5 mol/lÝt vµ 3,5 mol/lÝt B: 1,5 mol/lÝt vµ 2,5 mol/lÝt

C: 2,5 mol/lÝt vµ 3,5 mol/lÝt D: 2,5 mol/lÝt vµ 4,5 mol/lÝt

Bµi 11 :Trộn 150ml dd Na2CO3 1M và K2CO3 0,5M với 250ml dd HCl 2M thì thể tích khí CO2

sinh ra ở đktc là:

A. 2,52 lít B. 5,04 lít C. 3,36 lít D. 5,60 lít

Bµi 12: Thổi V lít (đktc) khí CO2 vào 300 ml dung dịch Ca(OH)2 0,02M thì thu được 0,2 gam kết

tủa. Giá trị của V là:

A. 44,8 ml hoặc 89,6 ml B. 224 ml

C. 44,8 ml hoặc 224 ml D. 44,8 ml

http://megabook.vn/

28

Bµi 13: Dẫn V lít (đktc) khí CO2 qua 100 ml dung dịch Ca(OH)2 1M thu được 6 gam kết tủa. Lọc

bỏ kết tủa, lấy dung dịch nước lọc đun nóng lại thu được kết tủa nữa. V lít bằng :

A. 3.136 lít B.3.36 lít hoặc 1.12 lít

C. 1.344 lít hoặc 3.136 lít B. 1.344 lít

http://megabook.vn/

29

BÍ QUYẾT 13

Ph¦¬ng ph¸p gi¶I bµi to¸n vÒ iron vµ

hîp chÊt cña iron

NO Fe

0,56 56n 0,025mol; n mol

22,4 m

I.mét sè chó ý khi gi¶I bµi to¸n vÒ iron vµ hîp chÊt cña iron.

a. N¾m ®îc ®Æc ®iÓm cÊu t¹o, cÊu h×nh, vÞ trÝ, « , nhãm, chu kú….

b. N¾m ®îc tÝnh chÊt vËt lý, tÝnh chÊt hãa häc, ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ cña cña s¾t.

c. N¾m ®îc mét sè quÆng s¾t quan träng nh: quÆng manhetit (Fe3O4), quÆng hematit

®á (Fe2O3), quÆng hematit n©u (Fe2O3.nH2O), quÆng xi®erit (FeCO3), quÆng pirit

(FeS2)…

d. N¾m ®îc tÝnh chÊt vËt lý, tÝnh chÊt hãa häc, ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ cña hîp chÊt s¾t

nh: hîp chÊt s¾t (II), hîp chÊt (III)…

e. N¾m ®îc mét sè ph¬ng ph¸p gi¶i nhanh liªn quan ®Õn s¾t vµ hîp chÊt cña s¾t.

ii.bµi to¸n ¸p dông.

Bµi to¸n 1. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§ Khèi B- 2007) Nung m gam bét Fe trong oxi thu

®îc 3 gam chÊt r¾n X. Hßa tan hÕt hçn hîp X trong dung dÞch HNO3 d thu ®îc 5,6 lÝt NO (

®ktc) (lµ s¶n phÈm khö duy nhÊt). Gi¸ trÞ cña m lµ:

A. 2.52 gam B. 1.96 gam. C. 3.36 gam. D. 2.10 gam.

Bµi gi¶i.

NO Fe 0,56 56

n 0,025mol; n mol22,4 m

O O

3 mm 3 m n mol

16

3Fe Fe 3e

;m 3mmol

56 56

, nFe = m/56 mol

Çch 1: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng vµ b¶o toµn ®iÖn

tÝch.

Dùa vµo §L BT KL ta cã: O O 3

m m 3 m n mol 16

3 Fe Fe 3e ; m

3m mol

56 56

2O 2e O

3 m 2(3 m)

16 16

5 2

N 3e N

...0,075 0,025mol

3m 2(3 m)0,075 m 2,52gam

56 16

¸p dông §L BT §T

3m 2(3 m) 0,075 m 2,52gam

56 16

=>A ®óng.

Çch 2: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn electron.

http://megabook.vn/

30

Fe - 3e Fe3+

x 3x

N+5 + 3e N+2 (NO)

0,075 0,025

¸p dông §LBT e: 3x = 0,075 + 4y (1)

MÆt kh¸c: mX = mFe + 2Om2Om

56x+ 32y=3 (2)

O2 + 4e 2O-2

y 4y

Tõ (1) vµ (2) x 0,045

y 0,015

x 0,045

y 0,015

NO

0,56n 0,025mol

22, 4

m = 56 0,045 = 2,52g A ®óng

Çch 3: ¸p dông ph¬ng ph¸p quy ®æi chÊt r¾n X vÒ Fe, Fe2O3

Fe + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO + 2H2O

0,025mol 0,025mol

NO

0,56n 0,025mol

22, 4

2 3Fe Om2 3Fe Om

2 3Fe(trongFe O )

1,6n 0,02mol

160 = 3 - 0,025 .56 = 1,6gam

2 3Fe(trongFe O )

1,6n 0,02mol

160

mFe = 56(0,025 + 0,02) = 2,52 gam A ®óng

2 3Fe(trongFe O )

1,6n 0,01mol

160 Chó ý: NÕu

2 3Fe(trongFe O )

1,6n 0,01mol

160

Fe(FeO)

5, 4n 0,075mol

72

mFe = 56.(0,035) = 1,96gB sai Çch 4: ¸p

dông ph¬ng ph¸p quy ®æi chÊt r¾n X vÒ FeO, Fe2O3

3FeO + 10HNO3 3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O

3.0,025 0,025

mFeO = 3.0,025 . 72 = 5,4g Fe(FeO)

5, 4n 0,075mol

72

2 3Fe Om2 3Fe Om = 3 - 5,4 = -2,4g

2 3Fe(Fe O )

2.( 2, 4) 4,8n 0,03mol

160 160

2 3Fe(Fe O )

2.( 2, 4) 4,8n 0,03mol

160 160

2 3Fe(Fe O )n 0,015mol

mFe = 56 .(0,075 + (-0,03)) = 2,525 gam A ®óng

Chó ý: + KÕt qu¶ ©m ta vÉn tÝnh b×nh thêng v× ®©y lµ ph¬ng ph¸p quy ®æi

+ NÕu 2 3Fe(Fe O )n 0,015mol mFe = 56.0,06 = 3,36g C sai

Çch 5: ¸p dông ph¬ng ph¸p quy ®æi chÊt r¾n X vÒ FeXOY

3FexOy + (12x - 2y)HNO3 2Fe(NO3)3 +(3x-2y)NO + (6x -y)H2O

http://megabook.vn/

31

3.0,025

3x 2y0,025mol

x yFe O

3 3.0,025n

56x 16y 3x 2y

3 2Fe O

x 3m 200

y 2

Fe(oxit)

3.56.3m 2,52g

200 A ®óng

Chó ý: NÕu 2 3Fe O Fe

3.2.56m 160 m 2,1g160

D sai


hh eFe

7.m 56.n 7.3 56.0,025.3m 2,52gam

10 10

=> A ®óng

Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2007). Hoµ tan 5.6 gam Fe b»ng dung dịch

H2SO4 lo·ng thu ®îc dung dịch X. Dung dịch X ph¶n øng võa ®ñ víi V ml dung dịch KMnO4 0.5

M. Gi¸ trÞ V ml lµ:

A. 20 ml B. 40 ml C. 60 ml D. 80 ml

Bµi gi¶i

Fe

5,6n 0,1mol

56 ; Fe - 2e Fe2+

0,1 0,2 0,1

Fe2+ - 1e Fe3+

0,1 0,1 0,1

Mn+7 + 5e Mn2+

x 5x

¸p dông §LBT E: 5x = 0,1 x = 0,1

0,025

4KMnO

0,02V 0,04lit 40ml

0,5 B ®óng

Bµi to¸n 3: TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi B-2008). Nung mét hçn hîp r¾n gåm a mol

FeCO3 vµ b mol FeS2 trong b×nh kÝn chøa kh«ng khÝ d, sau khi çc ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn,

®a b×nh vÒ nhiÖt ®é ban ®Çu th× ®îc chÊt r¾n duy nhÊt lµ Fe2O3 vµ hçn hîp khÝ. BiÕt ¸p suÊt tríc

vµ sau ph¶n øng ®Òu b»ng nhau. Mèi liªn hÖ gi÷a vµ b lµ: ( biÕt sau çc ph¶n øng lu huúnh cã sè

«xi hãa +4, thÓ tÝch çc chÊt r¾n kh«ng ®¸ng kÓ)

A. a=0,05b B. a=b C. a=4b D. a=2b

http://megabook.vn/

32

Bµi gi¶i:

3 2 3

2 2 3

2FeCO Fe O

aa mol mol

2

2FeS Fe O

bb mol mol

2

¸p dông §LBT nguyªn tè s¾t ta cã: a b

2 2

a = b B ®óng

Chó ý: + NÕu ¸p dông §LBT E :

2 3

1 4

Fe Fe 1e

(a b) (a b)

S S 5e

b 5b

a +b =5b a = 4b C sai (do cha biÕt sè mol (oxi)

Bµi to¸n 4. ( TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A- 2008). Cho 11.36 gam hçn hîp gåm Fe,

FeO, Fe2O3 và Fe3O4 ph¶n øng hÕt víi dd HNO3 lo·ng d thu ®îc 1.344 lÝt khÝ NO (s¶n phÈm

khö duy nhÊt ë đktc) vµ dung dịch X. C« c¹n dung dÞch X sau ph¶n øng ®îc m gam muèi khan.

Gi¸ trÞ m lµ:

A. 34.36 gam. B. 35.50 gam.

C. 49.09 gam D. 38.72 gam.

Bµi gi¶i.

NO

1,344n 0,06mol;

22, 4 nFe = m/56 mol

Çch 1. ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng vµ b¶o toµn ®iÖn tÝch.


11,36 mm 11,36 m n mol

16

3Fe Fe 3e

m 3mmol

56 56

2O 2e O

11,36 m 2(11,36 m)

16 16

5 2

N 3e N

...0,18 0,06mol

¸p dông §LBT§T

http://megabook.vn/

33

3muoi Fe FeNO

3m 2(11,36 m)0,18 m 8,96gam

56 16

m m m 8,96 62.3.n

8.968,96 62.3. 38,72 gam D dung

56

Çch 2: Quy ®æi hçn hîp vÒ hai chÊt: Fe, Fe2O3

Hoµ tan hçn hîp víi HNO3 lo·ng d 1,344 lÝt NO

Fe + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO + 2H2O (1)

0,06mol 0,06mol 0,06mol

Fe2O3 2Fe(NO3)3 (2)

0,05 0,1mol

NO

1,344n 0,06mol;

22, 4

Tõ (1) mFe = 56 . 0,06 = 3,36 g 2 3Fe Om 11,36 3,36 8g

2 3Fe O

8n 0,05mol

160 mX = 242 (0,06 + 0,1) = 38,72g D ®óng

Çch 3: Quy hçn hîp vÒ hai chÊt: FeO, Fe2O3


0,18 0,18mol 0,06

Fe2O3 2Fe(NO3)3

-0,01 -0,02

mFeO = 12,96g; 2 3Fe Om 1,6g

3Fe(NO )3m 242(0,18 0,02) 38,72g D ®óng

Çch 4: Quy hçn hîp vÒ mét chÊt FexOy

3FexOy + (12x - 2y)HNO3 3xFe(NO3)3 + (3x - 2y)NO + (6x-y)H2O

3.0,06

3x 2y

3.x.0,06

3x 2y 0,06

x yFe O

11,36 0,06.3n

56x 16y 3x 2y

150x = 160y

x 16

y 15

http://megabook.vn/

34

3 3Fe(NO )

3.16.0,06m .242 38,72g

3.16 2.15

D ®óng


3 3 3 3

hh eFe


7.m 56.n 7.11,36 56.0,06.3m 8,96gam

10 10

8,96n n 0,16mol m 0,16.242 38,72gam

56

=> D ®óng



Bµi to¸n 5: §Ó m gam bét s¾t ngoµi kh«ng khÝ 1 thêi gian thu ®îc 11,8 gam hçn hîp çc chÊt r¾n

FeO, Fe2O3, Fe, Fe3O4 . Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp ®ã b»ng dung dÞch HNO3 lo·ng thu ®îc 2,24

lÝt khÝ NO duy nhÊt (®ktc). Gi¸ trÞ m gam lµ:


Bµi gi¶i:

2Fe O NO(gp)

m 11,8 mn ; n ; n 0,1mol

56 32

(p)

ChÊt khö lµ Fe; ChÊt oxi ho¸ gåm O2 vµ HNO3

FeO - 3e Fe3+

m56

3m56

2-

2

.411, 8 m 11, 8 m

32 8.4

O + 4e 2O

N+5 + 3e N+2 (NO)

0,3 0,1

ne nhêng = ne chÊt oxi ho¸ nhËn (O2 , 3NO)

3m 11,8 m0,3

56 8

m = 9,94 gam B ®óng

Bµi to¸n 6: : Chia 44 gam hçn hîp gåm Fe vµ kim lo¹i M cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi thµnh 2 phÇn

b»ng nhau.

- P1 tan hÕt trong 2 lÝt dung dich HCl t¹o ra 14.56 lÝt H2 ®ktc.

http://megabook.vn/

35

- P2 tan hoµn toµn trong dung dich HNO3 lo·ng nãng thÊy tho¸t ra 11.2 lÝt khÝ NO duy nhÊt ë

®ktc.

1. Nång ®é mol cña dung dich HCl lµ:

A. 0.45 M B. 0.25 M C. 0.55 M D. 0.65 M.

2. Khèi lîng hçn hîp muèi clorua khan thu ®îc khi c« c¹n dung dịch sau p ë P1 lµ:

A. 65.54 gam B. 68.15 gam C. 55.64 gam D. 54.65 gam.

3. PhÇn tr¨m khèi lîng cña Fe trong hçn hîp ban ®Çu lµ:

A. 49.01 % B. 47.97 % C. 52.03 % D. 50.91 %.

4. Kim lo¹i M lµ:

A. Mg B. Zn C. Al D. Cu.

Bµi gi¶i:

a) 2 2H HCl Hn 0,65mol n 2n 2.0,65 1,3mol

M

1,3C 0,65M

2 §¸p ¸n D ®óng

b) KL Clm m m muèi . Trong ®ã: HClCl

n n 1,3mol

mmuãi = 22 + 1,3 . 35,5 = 68,15g §¸p ¸n B

c) ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn e:

P1: Fe: Fe - 2e Fe2+

x 2x

M - ae Ma+

y ay

2H+ + 2e H2

1,3 0,65

3

x 3xFe 3e Fe

M - ae Ma+

N+5 + 3e N+2 (NO)

1,5 0,5

2x ay 1,3 x 0,2

3x ay 1,5 ay 0,9

nFe = 0,2 Fe

0,2.56%m .100% 50,91%

22 D ®óng

d) mM = 22 - 0,2 . 56 = 10,8 gam

M

0,9 m 10,8.an y ; M 12a

a n 0,9 VËy a = 2; M = 24(Mg) lµ phï hîp

http://megabook.vn/

36

Bµi to¸n 7: Cho tan hoµn toµn 3.6 gam hçn hîp gåm Fe vµ Mg trong dung dÞch HNO3 2M lo·ng

nãng thu ®îc dung dÞch D, 0.04 mol khÝ NO vµ 0.01 mol NO2 . Cho dung dÞch D t¸c dông víi

NaOH lÊy d, läc vµ nung kÕt tña ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi thu ®îc m gam chÊt r¾n.

1. Gi¸ trÞ m lµ


2. ThÓ tÝch HNO3 ®· ph¶n øng lµ:


Bµi gi¶i:

a) HNO3 lµ chÊt oxi ho¸: N+5 + 3e NO

0,12 0,04 mol

2N+5 + 8e 2M+1 (N2O)

0,08 0,02 0,01mol

ne nhËn = 0,12 + 0,08 = 0,2mol .

- Mg vµ Fe lµ chÊt khö. Gäi x, y lµ sè mol Mg vµ Fe trong hçn hîp

Mg - 2e Mg3+

x 2x mol

Fe - 3e Fe3+

y 3y mol

ne nhêng = 2x + 3y

Ta cã hÖ ph¬ng tr×nh: 2 3

x 0,01molMg 0,01molMgO24x 56y 3,6

y 0,06molFe 0,03molFe O2x 3y 0,2

2 3MgO Fe Om m m 0,01.40 0,03.160 5,2g

Ta cã thÓ tÝnh theo çch sau: Ta cã s¬ ®å: Mg MgO; Fe Fe2O3. Trong ®ã Mg vµ Fe lµ chÊt

khö, oxi lµ chÊt oxi ho¸, sè mol e nh©n vÉn lµ 0,2mol:

O + 2e O2-

0,1 0,2 m = mMg, Fe + MO = 3,6 + 16. 0,1 = 5,2gam C ®óng

b) Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè N ta cã:

3 3 2N(HNO ) N(NO ) N(NO) N(N O)n n n n

Hay 3 3 2 3 3 2HNO Mg(NO ) Fe(NO ) NO N On 2n 3n n 2n

2.0,01 3.0,06 0,04 2.0,01 0,26

http://megabook.vn/

37

3HNO

0,26V 0,13

2 lÝt D ®óng

Bµi to¸n 8: Cho luång khÝ CO qua m gam bét Fe2O3 nung nãng thu ®îc 14 gam hçn hîp X gåm

4 chÊt r¾n . Cho hçn hîp X hßa tan hoµn toµn b»ng HNO3 d, thu ®îc 2.24 lÝt khÝ NO (đktc) lµ

s¶n phÈm khö duy nhÊt. Gi¸ trÞ m lµ:


Bµi gi¶i:

CO lµ chÊt khö (ta coi Fe2O3 kh«ng tham gia vµo ph¶n øng oxi ho¸ khö)

moxi(trong oxit) = m - 14g. nCO = nO(oxit) = m 14

16

C+2 + 2e C+4

m 14

16

m 14

8

- HNO3 lµ chÊt oxi ho¸: N+5 + 3e N+2

0,3 0,1mol

Ta cã: m 14

0,3 m 16,4g8

A ®óng

Bµi to¸n 9: Cho luång khÝ CO qua m gam bét Fe2O3 nung nãng thu ®îc X gåm 4 chÊt r¾n. chia

X thµnh 2 phÇn b»ng nhau.

- PhÇn 1 hoµ tan b»ng HNO3 d, thu ®îc 0.02 mol khÝ NO vµ 0.03 mol N2O.

- PhÇn 2 hoµ tan hoµn toµn trong dung dÞch H2SO4 ®Æc nãng thu ®îc V lÝt SO2 (®ktc). Gi¸ trÞ V

lµ:


Bµi gi¶i:

HNO3 lµ chÊt «xi hãa:

N+5 + 3e N+2

0,06 0,02mol

2N+5 + 8e 2N+1 (N2O)

0,24 0,06 0,03

ne nhËn = 0,06 + 0,24 = 0,3mol

- ChÊt «xi hãa ë hai phÇn lµ nh nhau, do ®ã sè mol eletron H2SO4 nhËn b»ng sè mol

eletron HNO3 nhËn. Ta cã

http://megabook.vn/

38

2

6 42

SO

S 2e S (SO )V 0,15.22,4 3,36

0,3 0,15

lÝt B ®óng

Bµi to¸n 10: Cho tan hoµn toµn 7.2 gam FexOy trong HNO3 thu ®îc 0.1 mol NO2 . C«ng thøc

ph©n tö cña «xit lµ:

A. FeO, B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. kÕt qu¶ kh¸c.

Bµi gi¶i:

N+5 + 1e N+4 …..(NO2) , FexOy lµ chÊt khö

0,1 0,1 0,1 2y

3x2y 7,2

x.Fe x. 3 e x.Fe (3x 2y) 0,1x 56x 16y

7,2 7,2(3x 2y) 16x 16y x y

56x 16y 56x 16y

FeO A ®óng

Bµi to¸n 11: Cho tan hoµn toµn 3.76 gam hçn hîp X ë d¹ng bét gåm: S, FeS vµ FeS2 trong dung

dịch HNO3 thu ®îc 0.48 mol NO2 vµ dung dịch dung dịch D. Cho dung dịch D t¸c dông dung dịch

Ba(OH)2 d, läc vµ nung kÕt tña ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi ®îc m gam chÊt hçn hîp r¾n. Gi¸ trÞ

m gam lµ:

A. 11.650 B. 12.815 C. 13.980 D. 15.145.

Bµi gi¶i:

2 12Fe S

t¬ng ®¬ng víi Fe2+. S-2. S0, V× vËy cã thÓ coi hçn hîp X gåm hai chÊt S vµ FeS

cã sè mol a vµ b ta cã: Sè gam: X = 32a + 88b = 3,76 (I)

ChÊt khö: S0 - 6e S+6

a 6a

FeS-2 - 9e Fe3+ + S+6

b 9b

ChÊt oxi ho¸:

N+5 + 1e N+4 (NO2)

0,48 0,48

Ta cã: 6a + 9b = 0,4 8 (II)

Tõ (I) vµ (II): a = 0,035 mol S

b = 0,03 mol FeS

24 4

BaSO S FeSSOn n n n 0,035 0,03 0,065mol

http://megabook.vn/

39

4BaSOm 0,065.233 15,145g D ®óng

Bµi to¸n 12: Hỗn hợp chất rắn A gồm 16 gam Fe2O3 và 23.2 gam Fe3O4. Hoà tan hoàn toàn A

bằng dung dịch HCl d thu ®îc dd B. Cho NaOH dư vào B, thu được kết tủa C. Lọc lấy kết tủa,

rữa sạch rồi đem nung trong kh«ng khÝ đến khối lượng kh«ng đổi thu được m gam chất rắn D.

Gi¸ trÞ m lµ:

A. 80 gam. B. 32.8 gam. C. 40 gam D. 16 gam.

Bµi gi¶i:

2 3 3 2

3 4 2 3 2

2

2 2

3 3

2 2 2 3

3 2 3 2

Fe O 6HCl 2FeCl 3H O

Fe O 8HCl FeCl 2FeCl 4H O

HCl NaOH NaCl H O

FeCl 2NaOH Fe(OH) 2NaCl

FeCl 3NaOH Fe(OH) 3NaCl

4Fe(OH) 2H O O 4Fe(OH)

2Fe(OH) Fe O 3H O

2 3

3 4

Fe O

Fe O

16n 0,1mol

160

23,2n 0,1mol

232

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi s¾t ta cã:

nFe (trong D) = 0,1 . 2 + 0,1 . 3 = 0,5 mol D

0,5n 0,25mol

2

mD = 0,25 x 160 = 40 gam C ®óng

Chó ý: + NÕu mD = 0,5 . 160 = 80 gam A sai

+ NÕu mD = 0,1 . 112 + 0,1 . 168 + 0,1 . 48 = 32,8 gam B sai

+ NÕu mD = 0,1 . 160 = 16 gam D sai

Bµi to¸n 13: Hoµ tan hÕt m gam hçn hîp gåm FeO, Fe2O3 và Fe3O4 b»ng HNO3 ®Æc, nãng thu

®îc 4.48 lÝt khÝ NO2 (đktc). C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng ®îc 145.2 gam muèi khan. Gi¸ trÞ

m lµ:


Bµi gi¶i:

§Æt a, b, c lµ sè mol cña FeO, Fe2O3, Fe3O4

5 4

2 3 2N 1e N (NO )Fe 1e Fe

4,480,2 0,2mola c (a c)mol

22,4

http://megabook.vn/

40

a + c = 0,2 mol: muèi Fe(NO3)3 cã sè mol lµ:

3 3 2 3Fe(NO ) FeO Fe O 3 4n n 2n 3Fe O a 2b 3c (a c) 2(b c)

+ Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè s¾t: 3 3Fe(NO )

145,2n 0,6mol

242

(a + c) + 2 (b + c) = 0,6 0,6 0,2

b c 0,2mol2

3 4FeO Fe O FeOm m m m 72a 160b 232c

= 72(a + c) + 160 (b + c) = 72.0,2 + 160 . 0,2 = 46,4g B ®óng

Bµi to¸n 14: ĐÓ khử hoàn toàn 3,04 gam hỗn hợp X gồm FeO, Fe3O4, Fe2O3, cần 0,05 mol H2.

MÆt kh¸c hoà tan hoàn toàn 3,04 gam X trong dung dÞch H2SO4 đặc thu được V ml SO2 (đktc).

Gi¸ trị V là:

A.112 ml B. 224 ml C. 336 ml D. 448 ml.

Bµi gi¶i:

Çch 1: Quy ®æi hçn hîp X vÒ hçn hîp hai chÊt FeO vµ Fe2O3 víi sè mol lµ x, y

Ta cã: 0t

2 2FeO H Fe H O (1)

x x x

Fe2O3 + 3H2 2Fe + 3H2O (2)

y 3y 2y

Tõ (1) vµ (2) ta cã: x 3y 0,05 x 0,02mol

72x 160y 3,04 y 0,01mol

2FeO + 4 H2SO4 Fe2(SO4)3 + SO2 + 4H2O (3)

0,02mol 0,01mol

VËy 2SOV 0,01 22,4 = 0,224 lÝt hay 224ml B ®óng

Chó ý: NÕu (3) kh«ng c©n b»ng: 2SOV = 0,02 22,4 = 0,448 lÝt = 448ml D sai

Çch 2: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè

Gäi x, y z lµ sè mol cña FeO, Fe3O4 , Fe2O3 :

B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh khö trªn lµ H2 sÏ lÊy O trong oxÝt ®Ó t¹o thµnh níc theo s¬ ®å:

O (trong oxÝt) + H2 H2O

0,05 0,05 0,05

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi oxi ta cã:

x + 4y + 3z = 0,05 (1)

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi s¾t ta cã:

http://megabook.vn/

41

3,04 16.0,05x 2y 2z 0,04mol

56

(2)

LÊy (1) - (2) ta cã: y + z = 0,01

Tõ ®ã ta thÕ vµo (1) hoÆc (2) x + y = 0,02

Trong çc oxit s¾t th× chØ cã FeO, Fe3O4 ph¶n øng víi H2SO4 ®Æc SO2

2FeO + 4 H2SO4 Fe2(SO4)3 + SO2 + 4 H2O (3)

x x/2

2Fe3O4 + 10 H2SO4 3Fe2(SO4)3 + SO2 + 10 H2O (4)

y y/2

Tõ (3) vµ (4) ta suy ra: 2SO

x y 0,02n 0,01mol

2 2

2SOV 0,01.22,4 0,224l 224ml B ®óng

Chó ý: NÕu kh«ng c©n b»ng (3) vµ (4) 2SOn x y 0,02

V = 448ml D sai


O H On n 0,05mol,m 0,05.16 0,8gam

mFe = m«xit – mO =2,24 gam => e

2

10.22,4 7.3,04n 0,01mol

56.2

Vso 0,01.22,4 0,224lit 224ml

B ®óng

Bµi to¸n 15: Cho 7.68 gam hỗn hợp X gồm FeO, Fe3O4, Fe2O3 vµo 260 ml dung dÞch HCl 1M võ

®ñ ta thu ®îc dung dịch Y. Cho dung dÞch NaOH d vµo dung dịch Y thu ®îc kÕt tña Z. §em

nung Z trong khång khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi th× thu ®îc m gam chÊt r¾n G. Gi¸ trÞ m lµ.

A. 18 gam B. 8 gam. C. 32 gam D. kÕt qu¶ kh¸c.

Bµi gi¶i:

Khi cho hçn hîp gåm FeO, Fe2O3, Fe3O4 t¸c dông víi HCl th× b¶n chÊt

2H+ + O2- H2O

0,26 0,13 0,13

mO = 0,13 . 16 = 2,08 gam

mFe (trong oxÝt) = 7,68 - 16. 0,13 = 5,6 gam Fe

5,6n 0,1mol

56

S¶n phÈm cuèi cïng cña qu¸ tr×nh trªn lµ: Fe2O3

http://megabook.vn/

42

2 3 2 2 3 2 3

3 4 3 3

FeO

Fe O FeCl Fe(OH) Fe(OH) Fe O

Fe O FeCl Fe(OH)

2 3 2 3Fe O Fe O

0,1n 0,05mol m 0,05.160 8gam

2 B ®óng

Chó ý: - NÕu 2 3 2 3Fe O Fe On 0,1mol m 16gam A sai

- NÕu 2 3 2 3Fe O Fe On 0,2mol m 32gam C sai

- NÕu mO = 0,13 . 32 = 4,16 Fe

7,68 32.0,13n 0,06

56

… lÏ , kÕt qu¶ kh¸c

Bµi to¸n 16: Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp gåm 11.2 gam Fe vµ 16 gam Fe2O3 vào HNO3 lo¶ng

dư th× thu được dung dịch A. Cho A t¸c dụng với NaOH rồi lọc kết tủa nung trong kh«ng khÝ

đến khối lượng kh«ng đổi th× thu được m gam chất rắn. Gi¸ trị m là:

A. 16 gam B. 32 gam C. 64g D. kÕt qu¶ kh¸c.

Bµi gi¶i:

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè Fe ta cã: nFe = 0,2 + 0,1 .2 = 0,4M

2 3 2 3Fe O Fe Fe O

1 0,4n n 0,2mol m 0,2.160 32gam

2 2 B ®óng

Bµi to¸n 17: Cho tan hoµn toµn 8 gam hçn hîp X gåm FeS vµ FeS2 trong 290 ml dung dÞch

HNO3 thu ®îc khÝ NO vµ dng dÞch Y. §Ó t¸c dông hÕt víi çc chÊt trong dung dÞch Y cÇn 250 ml

dung dÞch Ba(OH)2 1M. KÕt tña t¹o thµnh ®em nung ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi

®îc 32.03 gam chÊt r¾n Z.

1. Khèi lîng FeS vµ FeS2 lÇn lît lµ:

A. 3.6 gam vµ 4.4 gam B. 4.4 gam vµ 3.6 gam

C.2.2 gam vµ 5.8 gam D. 4.6 gam vµ 3.4 gam.

2. ThÓ tÝch lÝt khÝ NO ®ktc thu ®îc lµ:

A. 1.12 B. 2.24 C. 3.36 D. 6.72.

3. Nång ®é mol cña dung dÞch HNO3 ®· dïng lµ:

A. 0.5 M B. 1 M C. 1.5 M D. 2 M.

Bµi gi¶i:

§èi víi bµi nµy ¸p dông rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p: BTKL, BTNT, BT E

1. ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi Fe vµ S.

Ta cã: xmol - FeS vµ y mol FeS2 0,5(x + y)mol Fe2O3 vµ (x + 2y)mol BaSO4

http://megabook.vn/

43

88x + 120y = 8 88x + 120y = 8

160 . 0,5(x + y) + 233 (x +2y) = 32,03 313 +546y = 32,03

x 0,05

y 0,03

mFeS = 88x = 88 . 0,05 = 4,4g; 2FeSm = 8-4,4 = 3,6 B ®óng

2. ¸p dông §LBT E: 3 6

3 6

2

3

FeS 9e Fe S

0,05 0,45mol

FeS 15e Fe 2S

0,03 0,45mol

NO 3e NO

3x xmol

NO

3x 0,45 0,45

x 0,3 V 6,72

D ®óng

3: 3Fen x y 0,08 . §Ó lµm kÕt tña hÕt lîng Fe3+ cÇn 0,24 mol OH- hay 0,12mol Ba(OH)2,

kÕt tña (x + 2y) = 0,11 mol 2

4SO cÇn 0,11 mol Ba2+ hay 0,11mol Ba(OH)2,

2Ba(OH)n ®· dïng =

0,11 + 0,12 = 0,23 < 0,25mol

Cßn: 0,25 - 0,23 = 0,02mol Ba(OH)2 trung hoµ 0,04 mlol HNO3 d

3 33HNO ( NO HNO (dNO

n n n n 0,08.3 0,3 0,04 0,58mol p) )

3M(HNO )

0,58C 2M

0,29 D ®óng

Bµi to¸n 18: Thæi 8.96 khÝ CO qua èng sø ®ùng 16 gam FexOy, nung nãng thu ®îc m gam chÊt

r¾n. Toµn bé khÝ tho¸t ra sôc vµo níc v«i trong d thÊy cã 30 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ m gam lµ:


Bµi gi¶i:

x y 2yCO Fe O xFe yCO (1)

ymol...1mol....... xmol...ymol

; CO

8,96n 0,4mol

22,4

2 2 3 2CO Ba(OH) CaCO H O (2);

2 3 2CO CaCO CO

30n n 0,3mol n 0,3mol

100

2CO COn 0,4 n 0,3 CO d cßn FexOy hÕt

¸p dông §LBTKL ta cã: x y 2Fe O CO Fe COm m m m

16 + 28. 0,3 = mFe +0,3 . 44 mFe = 11,2g D ®óng

Ph©n tÝch bµi to¸n: NÕu ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ngay:

http://megabook.vn/

44

x y 2CO Fe O Fe COm m m m

mFe = 16 + 28 . 0,4 - 0,4. 44 = 9,6 B sai

Bµi to¸n 19: Cho hßa tan hoµn toµn a gam Fe3O4 trong dung dÞch HCl, thu ®îc dung dÞch D. Cho

D t¸c dông víi dung dÞch NaOH d, läc kÕt tña ®Ó ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi n÷a,

thÊy khèi lîng kÕt tña t¨ng lªn 3,4 gam. ®em nung kÕt tña ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi ®îc b gam

chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña a, b lÇn lît lµ:

A. 48 gam vµ 46,4 gam B. 69,6 gam vµ 32 gam

C. 32 gam vµ 69,6 gam D. 46,4 gam vµ 48 gam

Bµi gi¶i:

Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:

Fe3O4 + 8HCl 2FeCl3 + FeCl2 + 4H2O

FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaOH

FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaOH

4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3

2Fe(OH)3 0t

Fe2O3 + 3H2O

Ta cã:

1mol Fe(OH)2 1mol Fe(OH)3 thªm 1mol OH khèi lîng t¨ng lªn 17gam

0,2mol Fe(OH)2 0,2mol Fe(OH)3 thªm 1mol OH khèi lîng t¨ng lªn 3,4gam

2 3 2FeO Fe O Fe(OH) 3 4 2 3n n n 0,2mol; 0,2molFe O 0,3molFe O

a = 232 . 0,2 = 46,4 gam; b = 160 . 0,3 = 48gam D ®óng

Bµi to¸n 20: Cho dßng khÝ CO qua mét oxit s¾t ë nhiÖt ®é cao, sau khi ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn

khèi lîng chÊt r¾n gi¶m ®i 27,58 %. C«ng thøc oxit s¾t ®· dïng lµ:

A. FeO B. Fe3O4 C. Fe2O3 D. Fe4O3.

Bµi gi¶i:

¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: Khèi lîng chÊt r¾n gi¶m ®i 27,58% chÝnh lµ

oxi.

C«ng thøc oxit s¾t: FexOy: 16y x 3

27,58 .10056x 16y y 4

Fe3O4 B ®óng

Chó ý : + A: FeO: 16

%O .100 22, 22%72

(kh«ng tho¶ m·n)

+ B: Fe3O4: 64

%O .100 27,58%232

(tho¶ m·n d÷ kiÖn)

http://megabook.vn/

45

+ C: Fe2O3: 48

%O .100 30%160

(kh«ng tho¶ m·n)

+ D: Fe4O3: 48

%O .100 17,64%272

(kh«ng tho¶ m·n)

Bµi to¸n 21: X lµ quÆng hematit chøa 6% Fe2O3, Y lµ quÆng manhetÝt chøa 69,9% Fe3O4. Trén

m1 tÊn quÆng X víi m2 tÊn quÆng Y thu ®îc quÆng Z, mµ tõ mét tÊn quÆng Z cã thÓ ®iÒu chÕ

®îc 0,5 tÊn gang chøa 4% cacbon. TØ lÖ m1/m2 lµ

A) 5:2 B) 5:6 C) 2:5 D) 2:2,9

Bµi gi¶i:

Sè gam Fe trong 1 tÊn cña mçi quÆng lµ:

+ QuÆng X chøa: 60 112

.1000. 420(kg)100 160

+ QuÆng Y chøa: 69,6 168

.1000. 504(kg)100 232

+ QuÆng Z chøa: 4

500 1 480(kg)100

¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:

MX=.....420

MZ=480

504-480=24

480-420=60MY=.....504

X

Y

m 24 2

m 60 5 ®¸p ¸n C ®óng

Chó ý: + NÕu X

Y

m 5

m 2 A sai

+ NÕu X

Y

m 420 5

m 504 6 B sai

+ NÕu X

Y

m 1602: 2,6

m 232 D sai

+ Bµi nµy cã thÓ sö dông nhiÒu ph¬ng ph¸p song ph¬ng ph¸p ®êng chÐo nhanh vµ ®¬n

gi¶n h¬n nhiÒu. Nh vËy ta xem quÆng nh mét dung dÞch mµ chÊt tan lµ kim lo¹i ®ang xÐt, vµ

nång ®é cña chÊt tan chÝnh lµ hµm lîng % vÒ khèi lîng cña kim lo¹i trong quÆng.

mX

mY

mZ

http://megabook.vn/

46

III. bµi tO¸n tù gi¶i.

Bµi 1: §Ó khö hoµn toµn 30 gam hçn hîp gåm CuO, FeO, Fe2O3, Fe, MgO cÇn dïng 5.6 lÝt khÝ

CO (®ktc). Khèi lîng chÊt r¾n thu ®îc sau ph¶n øng lµ:


Bµi 2: Hoµ tan hoµn toµn 20 gam hçn hîp Fe vµ Mg trong dung dÞch HCl d thu ®îc 1 gam khÝ

H2. Khi c« c¹n dung dÞch muèi thu ®îc khèi lîng gam muèi khan lµ:


Bµi 3: Hoµ tan hçn hîp gåm 0.5 gam Fe vµ mét kim lo¹i ho¸ trÞ II trong dung dÞch HCl d thu

®îc 1.12 lÝt khÝ H2 (®ktc). Kim lo¹i ho¸ trÞ II ®ã lµ:

A. Mg B. Ca C. Zn D. Be.

Bµi 4: §Ó khö hoµn toµn 23.2 gam mét oxit kim lo¹i, cÇn dïng 8.96 lÝt hi®r«(®ktc). Kim lo¹i ®ã lµ:

A. Mg. B. Cu. C. Fe. D. Ba.

Bµi 5: Hoµ tan hoµn toµn 0.28 gam Fe vµo dung dịch Ag NO3 d th× khèi lîng chÊt r¾n thu ®îc

lµ:

A. 1.08 gam. B. 2.16 gam. C. 3.24 gam. D. 1.56 gam.

Bµi 6: Cho 0.56g s¾t t¸c dông víi dung dÞch HCl d thu ®îc thÓ tÝch khÝ H2 (®ktc) lµ:

A. 0.112 lÝt B. 0.224 lÝt C. 0.336 lÝt D. 6.72 lÝt

Bµi 7: Cho khÝ Clo (®ktc) t¸c dông võa ®ñ víi 11.2 gam s¾t ®Ó t¹o thµnh muèi FeCl3. ThÓ tÝch khÝ

Cl2 cÇn dïng lµ:


Bµi 8: Cho 1.6 gam Fe2O3 t¸c dông víi axit HCl d. Khèi lîng muèi trong dung dÞch sau ph¶n

øng lµ:


Bµi 9: Hoµ tan m gam hh bét Fe vµ FeO b»ng mét lîng dung dÞch HCl võ ®ñ thÊy tho¸t ra 1.12

lÝt khÝ (®ktc) vµ thu ®îc dung dÞch D. Cho D t¸c dông víi dung dÞch NaOH d, läc lÊy kÕt tña

t¸ch ra ®em nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi thu ®îc chÊt r¾n nÆng 12 gam: Gi¸

trÞ cña m lµ:


Bµi 10: Hoµ tan 2.4 gam mét oxit s¾t võa ®ñ 90 ml dd HCl 1M. C«ng thøc cña oxit s¾t nãi trªn lµ:

A. FeO B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. Fe3O2.

Bµi 11: §Ó 9,94 gam bét s¾t ngoµi kh«ng khÝ mét thêi gian thu ®îc a gam hçn hîp çc chÊt r¾n

FeO, Fe2O3, Fe, Fe3O4 . Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp ®ã b»ng dung dÞch HNO3 lo·ng thu ®îc 2,24

lÝt khÝ NO duy nhÊt (®ktc). Gi¸ trÞ a gam lµ:


Bµi 12: Hoµ tan hoµn toµn 1,74 gam hçn hîp 3 kim lo¹i Al, Fe, Mg trong dung dÞch HCl thÊy

tho¸t ra 1,344 lÝt khÝ, nÕu cho mét lîng gÊp ®«i hçn hîp trªn t¸c dông víi dung dÞch CuSO4 d,

http://megabook.vn/

47

läc lÊy toµn bé chÊt r¾n thu ®îc sau ph¶n øng t¸c dông víi dung dÞch HNO3 nãng d, thu ®îc V

lÝt khÝ NO2 ®ktc. Gi¸ trÞ V lµ:

A. 16,128 lit B. 26,88 lÝt C. 53.76 lÝt D. 8,046 lÝt.

http://megabook.vn/

48

BÍ QUYẾT 14

Ph¦¬ng ph¸p gi¶i çc bµi to¸n liªn quan ®Õn

çc kim lo¹i: Cu, Zn, Ag, Cr…

I. néi dung

- GÆp bµi to¸n nhiÒu kim läai, nªn sÏ xÉy ra nhiÒu ph¶n øng hãa häc, viÕt nhiÒu ph¬ng

tr×nh ph¶n øng hãa häc sÏ mÊt nhiÒu thêi gian. Ta cã thÓ gi¶i quyÕt b»ng ph¬ng tr×nh ion rót gän,

qu¸ tr×nh trao ®æi electron, hay gäi gi¸ trÞ trung b×nh ®¹i diÖn cho nhiÒu kim lo¹i…

- GÆp bµi to¸n mµ nhiÒu kim lo¹i th× chóng ta kh«ng gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p th«ng thêng,

viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng, gäi x, y, z.. lÇn lît lµ sè mol mµ cÇn ph©n tÝch bµi to¸n d¹ng nµo? ¸p

dông ph¬ng ph¸p nµo lµ tèi u nhÊt. Thêng th× chóng ta ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi

lîng, b°o to¯n electron, b°o to¯n ®iien tÝch….

- CÇn x¸c ®Þnh tr¹ng th¸i ®Çu , tr¹ng th¸i cuèi nÕu thÊy cÇn thiÕt ®èi víi bµi to¸n.

- ViÕt qu¸ tr×nh «xi hãa, qu¸ tr×nh khö, ®Ó x¸c ®Þnh tæng sè mol eletron cho b»ng tæng sè mol

eletron nhËn.

- CÇn n¾m râ tÝnh chÊt cña tõng nguyªn tè phæ biÕn: nh çc kim lo¹i trong d·y ®iÖn hãa,

nhÊt lµ kim lo¹i kiÒm, kim lo¹i kiÒm thæ.

VÝ dô: nÕu khi cho mét kim lo¹i kiÒm hay kiÒm thæ vµo çc dung dÞch muèi cña çc kim

lo¹i trung b×nh hay yÕu. chØ nh vËy còng ®ñ thÊy sù phøc t¹p cña bµi to¸n. Häc sinh thêng gÆp

bµi to¸n nay thêng viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng lµ kim lo¹i m¹nh ®Èy kim läai yÕu ra khái dung

dÞch muèi. Häc sinh m¾c sai lÇm nh vËy lµ do kh«ng n¾m v÷ng tÝnh chÊt hãa häc cña çc nguyªn

tè. CÇn x¸c ®Þnh r»ng kim lo¹i kiÒm, kim ko¹i kiÒm thæ sÏ t¸c dông víi níc cã trong dung dÞch

muèi, sau ®ã s¶n phÈm sinh ra lµ m«i trêng baz¬ sÏ t¸c dông víi dung dÞch muèi ®Ó t¹o kÕt tña,

nÕu kÕt tña cña nh«m, cr«m, kÏm th× cµng phøc t¹p h¬n n÷a, bìi kÕt tña sÏ ph¶n øng víi m«i

trêng baz¬ ( nÕu d).

II. bµi to¸n ¸p dông

Bµi to¸n 1: Nung 0,7 mol Fe vµ x mol Cu trong kh«ng khÝ mét thêi gian thu ®îc 63,2 gam hçn

hîp chÊt r¾n. Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp chÊt r¾n trªn b»ng H2SO4 ®Æc, nãng, d thu ®îc dung

dÞch Y vµ 6,72 lÝt khÝ SO2(®ktc). Gi¸ trÞ cña x mol lµ:

A. 0,15 mol B. 0,20 mol C. 0,25 mol D. 0,18 mol

Bµi gi¶i.

Xem hçn hîp chÊt r¾n lµ hçn hîp cña 0,7 mol Fe , x mol Cu vµ y mol O.

Ta cã: mHH=56.0,7 + 64.x +16y=63,2

64x+16y=24 (1)

MÆt kh¸c qu¸ tr×nh cho vµ nhËn electron nh sau

http://megabook.vn/

49

0 3 0 2 0 2 6 4Fe 3e Fe Cu 2e Cu O 2e O S 2e S

0,7 2,1 x 2x y 2y ...0,6 0,3

¸p dông §LBT E ta ®îc:

en 2x 2,1 0,6 2y

2y 2x 1,5 (2)

Gi¶i hÖ (1) vµ (2) => x=0,15 mol, y=0,9 mol. A ®óng

Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2008). Cho 3.2 gam bét Cu t¸c dông víi

200 ml dung dÞch hçn hîp HNO3 0.4 M vµ H2SO4 0.1 M. Sau khi çc ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn

sinh ra V lÝt khÝ NO (®ktc) s¶n phÈm khö duy nhÊt. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:

A. 0.746 lÝt. B. 0.448 lÝt. C. 1.792 lÝt. D. 0.672 lÝt.

Bµi gi¶i:

¸p dông ph¶n øng oxi ho¸ khö:

3 2NO 4H 3e NO 2H O

0,12 0,03

Ta cã: 3

2 4

H (HNO )

H2 4H (H SO )

n 0,08moln 0,12mol

n 2.H SO 2.0,2.0,1 0,04

VNO = 0,03 x 22,4 = 0,672lÝt D ®óng

Ph©n tÝch bµi to¸n:

+ Häc sinh A lµm: Cu - 2e Cu2+

0,05 0,1 0,05 5 2

3NO N 3e N (NO)

x 3x x

2NO

0,1 0,1x V .22,4

3 3 =>sai

+ Häc sinh B lµm: 2+

5 2

Cu - 2e Cu

x 2x x2x 0,24 x 0,12

N 3e N (NO)

0,05 0,1 0,08

(kh«ng tho¶ m·n)

v× nCu = 0,05mol

+ Häc sinh C lµm:

http://megabook.vn/

50

2+

3 2

Cu - 2e Cu

0,05 0,1 0,1 0,1x (sai)

3NO 4H 3e NO 2H O

x 4x 3x x

+ Häc sinh D lµm:

+3

2 4

H (HNO )

NOH

H (H SO )

n 0,08mol1

n 0,1mol V .0,1.22,4 0,56(Sai)n 0,02mol 4

+ Häc sinh E nhËn xÐt: Cã thÓ Cu d hoÆc Cu ph¶n øng hÕt nªn lµm nh A ®óng.

Bµi to¸n 3: Hoµ tan hoµn toµn 17.4 gam hçn hîp 3 kim lo¹i Al, Fe, Mg trong dung dÞch HCl thÊy

tho¸t ra 13.44 lÝt khÝ, nÕu cho 34.8 gam hçn hîp trªn t¸c dông víi dung dÞch CuSO4 d, läc lÊy

toµn bé chÊt r¾n thu ®îc sau ph¶n øng t¸c dông víi dung dÞch HNO3 nãng d, thu ®îc V lÝt khÝ

NO2 ®ktc. Gi¸ trÞ V lµ:

A. 11.2 lit B. 22.4 lÝt C. 53.76 lÝt D. 26.88 lÝt.

Bµi gi¶i:

Al, Fe, Mg nhêng e, sè mol e nµy chÝnh b»ng sè mol e Cu nhêng khi tham gia ph¶n øng

víi HNO3 sè mol e mµ H+ nhËn còng chÝnh lµ sè mol e mµ HNO3 nhËn.

2H+ + 2e H2

1,2mol 13,44

0,6mol22,4

17,4 gam hçn hîp H+ nhËn 1,2mol e.

VËy 34,8gam sè mol mµ H+ nhËn lµ: 2,4 mol

17,4g hçn hîp H

n 1,2

34,8g hçn hîp H

n 2,4mol

N+5 + 1e NO2

2,4 2,4mol 2NOV 2,4.22,4 53,76 lÝt C ®óng

Chó ý: NÕu H

n 1,2 2NOV 1,2.22,4 26,88 lÝt D sai

Bµi to¸n 4: Hoµ tan hoµn toµn 43.2 gam kim lo¹i Cu vµo dung dÞch HNO3 lo·ng d, tÊt c¶ khÝ NO

thu ®îc ®em «xi ho¸ thµnh NO2 råi sôc vµo níc cã dßng oxi ®Ó chuyÓn hÕt thµnh dung dÞch

HNO3 . V lÝt khÝ O2 ®ktc tham gia vµo qu¸ tr×nh trªn lµ:


http://megabook.vn/

51

Bµi gi¶i:

Ta nhËn thÊy Cu nhêng e cho HNO3 t¹o thµnh NO2 , sau ®ã NO2 l¹i nhêng cho O2. VËy

trong bµi toµn nµy, Cu lµ chÊt nhêng víi O2 lµ chÊt nhËn e.

Cu - 2e Cu2+

0,675->1,35

O2 + 4e 2O2-

x -> 4x 4x = 1,35 x = 0,3375

2OV 0,3375.22,4 7,56 lÝt B ®óng

Ph©n tÝch: NÕu O2 + 2e 2O2- 2O

1,35x V 15,12

2 lÝt A sai

Bµi to¸n 5: Cho tan hoµn toµn 41,1 gam hçn hîp A gåm Zn, Cu, Ag trong dung dÞch HNO3 2M

lo·ng nãng thu ®îc dung dich B vµ 0.15 mol khÝ NO vµ 0.05 mol NO2 . C« c¹n dung dich B khèi

lîng muèi khan thu ®îc lµ:

A. 120gam B. 89,8 gam C. 116 gam D. 100 gam.

Bµi gi¶i:

NÕu chØ dïng ph¬ng ph¸p b¶o toµn e th«ng thêng, ta còng chØ lËp ®îc 2 ph¬ng tr×nh 3

Èn sè vµ sÏ gÆp khã kh¨n trong viÖc gi¶i. §Ó tÝnh khèi lîng muèi 3NOtrong bµi to¸n trªn ta cã

c«ng thøc 3NO

n (trong muèi) = a. nX.

Trong ®ã a lµ sè e mµ N+5 nhËn ®Ó t¹o thµnh Y

Nh vËy: mmuèi khan = mFe, Cu, Ag + 3NO

m

23NO N ONO

n 3.n 8n 3.0,15 8.0,05 0,95mol

mmuèi khan = 41,1 + 0,95 . 62 = 100 gam D ®óng

Bµi to¸n 6. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§ Khèi A- 2007) Mét dung dÞch chøa 0,02 mol Cu2+,

0,03 mol K+ , x mol Cl- vµ y mol SO42- . Tæng khèi lîng çc muèi tan cã trong dung dÞch lµ

5,435 gam . Gi¸ trÞ cña x , y lÇn lît lµ:

A. 0,03 vµ 0,02. B. 0,05 vµ 0,01

C. 0,01 vµ 0,03 D. 0,02 vµ 0,0,5

Bµi gi¶i

¸p dông §LBT§T : x + 2y = 0,02 . 2 + 0,03 = 0,07 (1)


=> 64 . 0,02 + 0,03 . 39 + 35,5.x + 96.y = 5,435 (2)

http://megabook.vn/

52

35,5x + 96y = 2,085 (3) , Tõ (1) vµ (3) x = 0,03 , y = 0,02 A ®óng.

Bµi to¸n 7: Hoµ tan hoµn toµn 1,92 gam kim lo¹i M trong dung dÞch HNO3 d thu ®îc 896 ml

(®ktc) hçn hîp khÝ NO2 vµ NO cã tØ lÖ vÒ thÓ tÝch 3:1.

1. Kim lo¹i M lµ:

A. Zn B. Cu. C. Mg D. Ag.

2. Khèi lîng HNO3 ®· tham gia ph¶n øng lµ.

A. 9,45gam B. 6,3 gam C. 18,9 gam D. 12,6.

Bµi gi¶i:

2h

0,896n 0,04mol

22,4

khÝv× 2 2NO NO

NO NO

V n3 3

V 1 n 1

2NO

3n .0,04 0,03mol

4 nNO = 0,01mol

ChÊt khö M: M - ne Mn+ (1)

1,92

M

1,92

M

.n

ChÊt oxi ho¸:

3 2 2

3 2

NO 1e 2H NO H O (2)

0,03 0,03 0,06 0,03

NO 3e 4H NO 2H O (3)

0,01 0,03 0,04 0,01 0,02

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn e: ne nhËn = ne nhêng 1,92

.n 0,06M

a) 1,92

M .n 32n M 64(n 2)0,06

Cu B ®óng

b) 3HNO H

n n 0,06 0,04 0,1mol 3HNOm 0,1.63 6,3mol B ®óng

Bµi to¸n 8. Chia hçn hîp hai kim lo¹i M vµ N cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi thµnh hai phÇn b»ng nhau:

+ PhÇn mét tan hÕt trong dung dÞch HCl t¹o ra 1.792 lÝt H2 (®ktc)

+ PhÇn hai nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi thu ®îc 2.84 gam chÊt r¾n. Khèi

lîng gam hçn hîp hai kim lo¹i ban ®Çu lµ:


Bµi gi¶i:

Ta cã: ®iÖn tÝch cña hai kim lo¹i M vµ N trong hai phÇn lµ kh«ng ®æi, nªn ®iÖn tÝch ©m

trong hai phÇn còng b»ng nhau, do vËy sè mol ®iÖn tÝch hai phÇn còng nh nhau.

http://megabook.vn/

53

Do O2- <=> 2Cl- nªn:

2

Cl (muoi)

O(oxit) H

oxit kimloai O kimloai

honhop

n 1,792n n 0,08mol

2 22,4

m m m m 2,84 16.0,04 1,56gam

m 1,56.2 3,12gam A dung

Chó ý: + NÕu honhopm 1,56 B sai . Do chØ cã muèi mét phÇn

+NÕu honhopm 2,84 32.0,08 0,28gam m 0,56gam C sai

+ NÕu honhopm 2,84 16.0,04 2,2gam m 4,4gam D sai

Bµi to¸n 9: Hoµ tan 10.14 gam hîp kim Cu, Mg, Al b»ng mét lîng võa ®ñ dung dÞch HCl

thu ®îc 7.84 lÝt khÝ X (®ktc) vµ 2,64 gam chÊt r¾n Y vµ dung dÞch Z. C« c¹n dung dÞch Z

thu ®îc m gam muèi. Gi¸ trÞ m gam lµ:

A. 19,925 gam B. 32.35 gam C. 13,7125 gam D. 18.6 gam

Bµi gi¶i:

¸p dông ®inh luËt b¶o toµn khèi lîng:

(Al Mg) Clm m m (10,14 2,64) 0,7.35,5 = 7,5 + 24,85 = 32,35(gam) B ®óng


Cu kh«ng t¸c dông víi HCl, cßn Mg vµ Al t¸c dông víi HCl, t¹o ra khÝ H2 cã sè mol

= 0,35mol

+ NÕu 2HCl HH

n n n 0,35 m = (10,14 – 2,64) + 0,35.35,5 = 19,925 gam

A sai

+ NÕu 2HCl H

1H n n 0,175

2

m = (10,14 – 2,64) + 0,175. 35,5 = 13,7125 gam C sai

Bµi to¸n 10: Cho 2.81 gam hçn hîp A gåm 3 oxit kim lo¹i MgO, ZnO, Fe2O3 hoµ tan võa ®ñ

trong 300 ml dung dÞch H2SO4 0.1 M . C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng, khèi lîng gam çc muèi

sunfat khan thu ®îc lµ:


Bµi gi¶i:


2 3 2 4 2 4 3 2

2 4 4 2

2 4 4 2

Fe O 3H SO Fe (SO ) 3H O (1)

MgO H SO MgSO H O (2)

ZnO H SO ZnSO H O (3)

http://megabook.vn/

54

2 2 4H O H SOn n 0,3.0,1 0,03mol

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:2 4 2oxit H SO H Om m m m muèi

2 4 2oxit H SO H Om m m m 2,81 0,03.98 0,03.18 5,21 muèi A ®óng

Bµi to¸n 11: . Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp gồm 6 gam FeS2 và x gam Cu2S vào HNO3 vừa đủ

thu được dung dịch Y (Y chỉ chứa muối sunfat) và khÝ duy nhất NO2. Gi¸ trÞ x lµ.

A.`8 gam B. 2 gam C. Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc D. 4 gam

Bµi gi¶i:

Do Y chØ chøa muèi sunph¸t nªn ta cã s¬ ®å:

2 4

2 2 4 3

Cu S 2CuSO (1)

x 2 x160 160

2FeS Fe (SO ) (2)

0,05mol 0,025mol

2

2

Cu S

FeS

xn mol

160

6n 0,05mol

120

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi lu huúnh ta cã:

x 2.x0,05.2 3.0.025

160 160 x = 0,025 .160 = 4 gam D ®óng

Chó ý: - NÕu tõ (2)

2 2 4 3

x 2xFeS Fe (SO ) 0,05.2 3.0,05

160 160

0,05 0,05

kh«ng x¸c ®Þnh ®îc C sai

- Ta cã thÓ thay çc gi¸ trÞ x gam vµ 6g FeS2 bºng mét gi¸ trÞ bÊt kú kh¸c (cã thÓ sè mol , g,…)

- KhÝ tho¸t ra kh«ng nhÊt thiÕt lµ NO2, cã thÓ NO, N2O, N2… v¯ cã thÓ hçn hîp khÝ cña Nit¬ m¯

kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ cña bµi to¸n.

Bµi to¸n 12. LÊy 7,88 gam hçn hîp gåm 2 kim lo¹i ho¹t ®éng M, N cã hãa trÞ kh«ng ®æi chia

thµnh 2 phÇn b»ng nhau:

- PhÇn 1 nung trong «xi d ®Ó «xi hãa hoµn toµn thu ®îc 4,74 gam hçn hîp 2 «xÝt.

- PhÇn 2 hßa tan hoµn toµn trong dung dÞch chøa 2 axit HCl vµ H2SO4 lo·ng thu ®îc V lÝt

khÝ (®ktc). Gi¸ trÞ V lµ:


Bµi gi¶i.

Khèi lîng mçi phÇn:

7,88:2=3,94 gam. Sè mol O kÕt hîp víi 3,94 gam hçn hîp kim lo¹i:

http://megabook.vn/

55

4,74 3,940,05mol

16

Qu¸ tr×nh t¹o «xit: Theo §LBT§T th× ë phÇn 2:

2O 2e O

0,05 0,1mol

22H 2e H

......0,1mol 0,05mol

VËy 2HV 0,05.22,4 1,12 A dung

Bµi to¸n 13: Nhóng mét thanh nh«m nÆng 45 gam vµo 400 ml dung dÞch CuSO4 0,5 M. Sau mét

thêi gian lÊy thanh nh«m ra c©n nÆng 46,38 gam. Khèi lîng gam Cu tho¸t ra lµ:

A. 0,64 gam B. 12,80 gam C. 1.92 gam D. 1,38 gam

Bµi gi¶i:

Kim lo¹i m¹nh ®Èy kim lo¹i yÕu ra khái dung dÞch muèi (ph¶n øng thÕ bëi k/lo¹i)


2Al + 3Cu2+ 2Al3+ + 3Cu (rót gän)

¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng ta cã:

Cø 2 mol Al ®· t¹o ra 3 mol Cu nh vËy khèi lîng t¨ng:

( 3. 64 - 2. 27) = 138g

Theo bµi ra th× x mol Cu khèi lîng t¨ng: 46,38 - 45 = 1,38g

Cu Cu

1,38x n 3. 0,03mol m 0,03.64 1,92g

138 C ®óng

Chó ý: + NÕu mCu = 0,01 . 64 = 0,64g A sai

+ NÕu mCu = 0,5 . 0,4 . 64 = 12,8 B sai

+ NÕu mCu = 46,38 - 45 = 1,38g D sai

¸p dông khi gÆp bµi to¸n cã PT rót gän: nA + mBn+ nAm+ + mB (Trong ®ã: n, m lÇn lît

lµ ®iÖn tÝchcña kim lo¹i B vµ A) th× ta ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng. Khèi lîng

t¨ng hay gi¶m mét lîng ®îc tÝnh theo c«ng thøc trÞ tuyÖt ®èi B Am.M n.M sau ®ã dùa vµo

d÷ kiÖn cña ®Ò ra ®Ó tÝnh to¸n

Bµi to¸n 14: Nhóng mét thanh kim lo¹i A hãa trÞ a ( kh«ng tan trong níc) nÆng m1 gam vµo V

lÝt dung dÞch B (NO3)b xM. Sau mét thêi gan lÊy thanh A ra vµ c©n nÆng m2 gam. Khèi lîng m

kim lo¹i B tho¸t ra lµ:

A. B 2 1

B A

a.M m m .

a.M b.M .

B. b.MA

A 2 1

B A

b.M m m .

a.M b.M .

http://megabook.vn/

56

C. A 2 1

A B

a.M m m .

a.M b.M .

D.

B 2 1

A B

b.M m m .

a.M b.M .

Bµi gi¶i:

Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: bA + aBb+ bAa+ + a.B

Theo ph¬ng tr×nh th× cø bmol A sÏ t¹o ra amol B nh vËy khèi lîng t¨ng hoÆc gi¶m

B Aa.M - b.M .

Theo bµi ra th× n mol B khèi lîng t¨ng hoÆc gi¶m 2 1m m

2 1B B B 2 1 B A

B A

m mm a. .M a.M m m : aM bM

a.M b.M

A ®óng

Chó ý: §Ó lµm nhanh kÕt qu¶ chÝnh x¸c ta cÇn ghi nhí c«ng thøc tÝnh ë trªn.

Bµi to¸n 15: Cho 4,16 gam Cu t¸c dụng với 120 ml HNO3 x mol/lÝt thu được 2,464 lÝt khÝ hỗn

hợp 2 khÝ NO và NO2. Gi¸ trÞ nồng độ mol x mol/lÝt là: (BiÕt çc khÝ ®o ë ®ktc).

A. 1.46 mol/lÝt B. 1.8765 mol/lÝt C. 2,00 mol/lÝt D. 3,00 mol/lÝt.

Bµi gi¶i:

- ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi nit¬ ta cã:

3 23N(HNO ) N(NO NO)N(NO )

n n n

3

2

CuN(NO )

N(NO NO)

4,16n 2n 2. 0,13mol

64

2,464n 0,11mol

22,4

3 23N(HNO ) (NO NO)N(NO )

n n n 0,13 0,11 0,24mol

Nång ®é HNO3: 3M(HNO )

0,24x C 2mol/lit

0,12 C ®óng

Chó ý: + NÕu 3

CuN(NO )n n 0,065mol

3N(HNO )

0,175n 0,065 0,11 0,175mol x 1,46mol / lit

0,12 A sai

+ NÕu 3

CuN(NO )

1 0,065n n 0,0325mol 1,1875mol / lit Bsai

2 2

http://megabook.vn/

57

+ NÕu cho biÕt hçn hîp trªn (NO vµ NO2) cã tØ khèi so víi mét chÊt nµo ®ã th× ta cã thÓ ¸p

dông gi¶i bµi nµy b»ng ph¬ng ph¸p b¶o toµn e.

Bµi to¸n 16: Hoµ tan hoµn toµn 24,3 gam hçn hîp Zn vµ Mg vµo dung dÞch HCl d thÊy cã

11.2 lÝt khÝ tho¸t ra ®ktc vµ dung dÞch X , c« c¹n dung dÞch X th× ®îc m gam muèi khan.

Gi¸ trÞ m gam lµ:

A. 59,8 gam B. 55 gam C. 28 gam D. 35gam.

Bµi gi¶i:

2HCl HCln n 2n 0,5.2 1mol ;

muoi Kimloai Clm m m 24,3 35,5 59,8gam => A ®óng

Bµi to¸n 17: §iÖn ph©n dung dÞch CuSO4 víi ®iÖn cùc trë trong thêi gian 60 phót, cêng ®é dßng

®iÖn cè ®Þnh lµ 0,16 A. Khèi lîng gam Cu tho¸t ra trªn ®iÖn cùc vµ pH dung dÞch thu ®îc sau

thêi gian ®iÖn ph©n lµ:

A: 1,9 gam vµ pH =1 B: 0,192 gam vµ pH =1,22 C: 1,28 gam vµ

pH =3 D: 0,64 gam vµ pH =2

Bµi gi¶i:

¸p dông c«ng thøc: XX

M .I.tm

n.F (xem thªm ph¬ng ph¸p ®iÖn ph©n)

Cu

64.0,16.60.60m 0,19(g)

2.96500

Ph¬ng tr×nh ®iÖn ph©n dung dÞch: CuSO4

p

4 2 2 2 4

1CuSO H O Cu O H SO

2

®

2 4

3H SO Cu H

0,19 2.0,19 0,19n n n 0,005938 5,988.10 (mol)

64 64 32

325,938.10

[H ] 5,938.100,1

pH = -lg5,938.10-2= 1,22 B ®óng

Bµi to¸n 18: ThÓ tÝch V1 lÝt khÝ H2 O vµ V2 lÝt dung dÞch MgSO4 2M cÇn ®Ó pha ®îc 100ml dung

dÞch MgSO4 0,4M. Gi¸ trÞ V1 vµ V2 lÇn lît lµ:

A: 80ml vµ 20ml B: 20ml vµ 80ml

C: 55,55ml vµ 44,45ml D: 44,44ml vµ 55,56ml

http://megabook.vn/

58

Bµi gi¶i:

V1 lµ thÓ tÝch H2O cÇn cho vµo, khi ®ã V2 = 100 - V1 lµ thÓ tÝch dung dÞch MgSO4 2M.

1 1

2 1

V V 1,64

V 100 V 0,4

V1 = 80 V2 = 20

VËy pha 80 ml H2O víi 20 ml MgSO4 th× thu ®îc dung dÞch MgSO4 0,4M A ®óng

Chó ý: + NÕu 1

2

V 0,4

V 1,6 V1 = 20ml V2 = 80ml B sai

+ NÕu 1

2

V 2

V 1,6 V1 = 55,55 V2 = 44,45 C sai

+ NÕu 1

2

V 1,6

V 2 V1 = 44,44 V2 = 55,56 D sai

Bµi to¸n 19: Hoµ tan hoµn toµn m1 gam hçn hîp 3 kim lo¹i A, B( ®Òu ho¸ trÞ II), C (ho¸ trÞ III)

vµo dung dÞch HCl d thÊy cã V lÝt khÝ tho¸t ra ®ktc vµ dung dÞch X , c« c¹n dung dÞch X th× ®îc

m2 gam muèi khan. BiÓu thøc liªn hÖ gi÷a m1, m2, V lµ:

A. m2 = m1 + 71V B. 112 m2 = 112 m1 +355V

C. m2 = m1 + 35.5V D. 112 m2 = 112m1 + 71V

Bµi gi¶i:

Ph©n tÝch bµi to¸n: Ba kim lo¹i ®Òu t¸c dông víi ®îc víi axÝt v× kh«ng cã chÊt r¾n kh«ng tan:

2HCl HCl

V Vn n 2n 2 (mol)

22,4 11,2

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:

2 KL 1 1Cl

V 355Vm m m m .35,5 m

11,2 112 B ®óng

Chó ý: Nh vËy nªu tÝnh khèi lîng muèi th× ta ¸p dông: mmuèi = mKL + mgèc axÝt

V1..............0

2 - 0,4

0,4

V2 = 100-V

1....2 0,4

http://megabook.vn/

59

Bµi to¸n 20: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi B 2008) Cho mét lîng bét Zn vµo dung

dÞch X gåm FeCl2 vµ CuCl2, khèi lîng chÊt r¾n sau khi çc ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn nhá h¬n

khèi lîng bét Zn ban ®Çu lµ 0,8 gam. C« c¹n phÇn dung dÞch sau ph¶n øng thu ®îc 23,8 gam

muèi khan. Tæng khèi lîng çc muèi trong X lµ:

A. 20 gam B. 23 gam C. 26 gam D. 22,5 gam

Bµi gi¶i:

¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng vµ ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng

mZn + mX = mr¾n + mmuèi (1)

mr¾n + 0,8 = mZn (2)

Tõ (1) vµ (2) mX = mmuèi - 0,8 mX = 23,8 - 0,8 = 23 gam B ®óng

Bµi to¸n 21: Hoµ tan 52,5 gam hçn hîp gåm Fe, Cu, Cr vµo dung dÞch HCl d thÊy cã

14.56 lÝt khÝ tho¸t ra ®ktc, dung dÞch X vµ chÊt r¾n kh«ng tan cã khèi lîng 20 gam, c«

c¹n dung dÞch X th× ®îc m gam muèi clorua khan. Gi¸ trÞ m gam lµ:

A.104.75 gam B. 61.675 gam C. 78.6 gam D. 78,65 gam.

Bµi gi¶i:

ChÊt r¾n kh«ng tan cã khèi lîng 20 gam chÝnh lµ Cu (do Cu kh«ng t¸c dông HCl)

nªn mCr + Fe = 52,5 -20 = 32,5 gam .

nCl- =nHCl = 2nH2 = (2.14,56):22,4=1,3 mol

¸p dông §LBTKL: mCr + Fe + mCl- = 32,5 + 1,3 . 35,5 = 78.65 gam D ®óng

Bµi to¸n 22: Cho hçn hîp gåm NaCl vµ NaBr, cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 d th× t¹o ra kÕt

tña cã khèi lîng b»ng khèi lîng cña AgNO3 ®· tham gia ph¶n øng. Thµnh phÇn % theo khèi

lîng cña NaCl trong hçn hîp ®Çu lµ:

A: 27,84% B: 40,45% C: 36,22% D: 72,16%

Bµi gi¶i:

Ph¬ng tr×nh ion: Cl + Ag+ AgCl (1)

Br + Ag+ AgBr (2)

mAgCl + mAgBr = 3AgNOm (Theo bµi ra).

Do ®ã 3AgCl AgBr AgNOM M 170 vµ

Cl BrM 170 108 62

.

Hay khèi lîng mol trung b×nh cña hai muèi ban ®Çu lµ: NaCl,NaBrM 23 62 85

¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo ta cã:

http://megabook.vn/

60

M1(NaBr).......103

85

85-58,5 = 26,5

103-85 = 18M2(NaCl).......58,5

NaCl

BaBr NaCl

m 18.58,5%NaCl .100% .100% 27,84%

m m (26,5.103) (18.58,5)

A ®óng

Chó ý: + NÕu 18

%NaCl .100% 40,45%18 26,5

B sai

+ NÕu 58,5

%NaCl .100% 36,22%58,5 103

C sai

+ NÕu 26,5.103

%NaCl .100% 72,16%(26,5.103 18.58,5)

D sai

Bµi to¸n 23: NhiÖt ph©n x gam Cu(NO3)2 sau mét thêi gian, sau ®ã c©n thÊy khèi lîng cßn (x-

5,4) gam. Khèi lîng gam muèi Cu(NO3)2 ®· bÞ nhiÖt ph©n lµ:


Bµi gi¶i:

Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: Cu(NO3)2 0t

CuO + 2NO2 + 1

2O2 (1)

¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng : Cø 188g Cu(NO3)2 ph©n huû thµnh CuO

lµm khèi lîng chÊt r¾n gi¶m 188 - 80 = 108g. (Khèi lîng gi¶m chÝnh lµ khèi lîng NO2 vµ O2).

Theo bµi ra th× khèi lîng chÊt r¾n gi¶m 5,4g th× khèi lîng Cu(NO3)2 ph©n huû lµ

5,4.188 9,4gam

108 A ®óng

Bµi to¸n 24: Ph©n hñy 66,2 gam Pb(NO3)2 thu ®îc 55,4 gam chÊt r¾n. HiÖu suÊt ph¶n øng ph©n

hñy lµ:

A. 50% B. 80% C. 65% D. 58 %

Bµi gi¶i:

Ph¬ng tr×nh ph¶n øng khi nhiÖt ph©n muèi:

Pb(NO3)2 PbO + 2NO2 + 1

2O2

¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: Cø 331 gam Pb(NO3)2 ph©n huû thµnh 223

gam PbO lµm khèi lîng chÊt r¾n gi¶m 331- 223=108gam, theo bµi ra th× khèi lîng chÊt r¾n

http://megabook.vn/

61

gi¶m 66,2 - 55,4 = 10,8g th× khèi lîng Pb(NO3)2 ph¶n øng lµ: 10,8

x331 33,1gam108

.VËy

33,1H .100% 50%

66, 2 A ®óng

Bµi to¸n 25: NhiÖt ph©n hoµn toµn 9,4 gam muèi nitrat kim lo¹i thu ®îc 4 gam oxit r¾n. C«ng

thøc muèi ®· ®em nhiÖt ph©n lµ:

A. Pb(NO3)2 B. Hg(NO3)2 C. Cu(NO3)2 D. AgNO3

Bµi gi¶i:

Ph¬ng tr×nh ph¶n øng nhiÖt ph©n:

2M (NO3)n 0t

M2On + 2nNO2 + n

2O2

¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: Cø 2(M + 62n)g ph©n huû thµnh M2On lµ khèi lîng

chÊt r¾n gi¶m: (2M + 124n) - (2M + 16n) = 108n gam

Theo bµi ta khèi lîng gi¶m: 9,4 - 4 = 5,4gam th× khèi lîng M(NO3)2 ph©n huû lµ

5, 4.2(M 62n) 9, 4

108n M = 32n

n = 2 M = 64 C«ng thøc muèi: Cu(NO3)2 C ®óng

Bµi to¸n 26: Cho 8 gam hçn hîp A gåm Mg vµ Fe t¸c dông hÕt víi 200ml dung dÞch CuSO4 ®Õn

ph¶n øng kÕt thóc, thu ®îc12,4 gam chÊt r¾n B vµ dung dÞch D. Cho dung dÞch D t¸c dông vãi

dung dÞch NaOH d, läc vµ nung kÕt tña ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi thu ®îc

8gam hçn hîp gåm 2 «xit.

1. Khèi lîng Mg vµ Fe trong hçn hîp A lÇn lît lµ:

A. 2,4 gam vµ 5,6 gam B. 5,2 gam vµ 2,8 gam

C. 1,2 gam vµ 6,8 gam D. 3,6 gam vµ 4,4 gam.

2. Nång ®é mol/lÝt cña dung dÞch CuSO4 lµ:

A. 0,15 mol/lÝt B. 0,75 mol/lÝt C. 0,30 mol/lÝt D. 0,25. mol/lÝt

3. ThÓ tÝch NO tho¸t ra khi hßa tan B trong dung dÞch HNO3 d lµ:

A. 2,24lÝt B. 6,72 lÝt C. 3,36 lÝt D. 1,12lÝt.

Bµi gi¶i:

1) Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: xmol xmol

4 4

ymol ymol

4 4

Mg CuSO MgSO Cu

Fe CuSO FeSO Cu

Dung dÞch D gåm MgSO4 vµ FeSO4 , chÊt r¾n B bao gåm Cu vµ Fe d

http://megabook.vn/

62

MgSO4 + 2NaOH Mg(OH)2 + Na2SO4

FeSO4 + 2NaOH Fe(OH)2 + Na2SO4

Mg(OH)2 0t

MgO + H2O

4Fe(OH)2 + O2 0t

2Fe2O3 + 4H2O

Gäi x, y lµ sè mol Mg vµ Fe ph¶n øng, sù t¨ng khèi lîng tõ hçn hîp A (gåm Mg vµ Fe)

hçn hîp B (gåm Cu vµ Fe cã thÓ d) lµ:

(64x + 64y) - (24x + 56y) = 12,8 - 8 = 4,4

hay 5x + y = 0,55 (I) Khèi lîng çc oxÝt MgO vµ Fe2O3: m = 40x + 80y = 8

hay x + 2y = 0,2 (II) Tõ (I) vµ (II) tÝnh ®îc x = 0,1; y= 0,05

mMg = 24. 0,1 = 2,4 g; mFe = 8 - 2,4 = 5,6 gam A ®óng

2) 4CuSO M

0,15n x y 0,15 C 0,75M

0, 2 B ®óng

3) Hçn hîp B Cu vµ Fe d: nCu = 0,15mol; nFe = 0,1 - 0,05 = 0,05mol

Khi t¸c dông víi dung dÞch HNO3, theo ph¬ng ph¸p b¶o toµn e:

- ChÊt khö lµ Fe vµ Cu:

3+

2+

Fe - 3e Fe

0,05 0,15mol

Cu - 2e Cu

0,15 0,3mol

3a = 0,15 + 0,3 a = 0,15mol

- ChÊt oxi ho¸ vµ HNO3: N5+ + 3e N2+ (NO)

3a a (a)

VNO = 0,15 . 22,4 = 3,36 lÝt C ®óng

Bµi to¸n 27: Khö hoµn toµn 28 gam hçn hîp CuO vµ Fe2O3 b»ng khÝ H2 thÊy t¹o ra 9 gam H2O vµ

m gam hçn hîp kim lo¹i. Gi¸ trÞ m gam lµ:

A. 12 gam B. 20 gam C. 37 gam D. 19 gam.

Bµi gi¶i:

V× H2 lÊy oxi cña oxit kim lo¹i: H2 + O2-H2O nªn 2 2O(oxit) H H On n n

2O H O

9n n 0,5mol

18 mO = 0,5 . 16 = 8g

¸p dông §LBTKL: mKL = moxit - moxi = 28 - 8 = 20 B ®óng

Chó ý: NÕu 2O H On 2n 1mol mKL = 28 - 16 = 12g A sai

Bµi to¸n 28: Đốt ch¸y hoàn toàn 0,2 mol mỗi chất FeS2 và CuS trong kh«ng khÝ rồi cho s¶n

phẩn ch¸y t¸c dụng vừa đủ V ml dung dịch KMnO4 0,5M.

http://megabook.vn/

63

Gi¸ trị V (ml) là:

A. 420 ml B.360 ml C. 280 ml D. 480 ml.

Bµi gi¶i:

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè S ta cã:

2 2SO FeS CuSn 2n n 0,2.2 0,2 0,6mol

Ta cã ph¬ng tr×nh lµm mÊt mµu thuèc tÝm:

5SO2 + 2 KMnO4 + H2O 2MnSO4 + K2SO4 + 2 H2SO4

0,6 0,24mol

0,24V 0,48lit 480ml

0,5 D ®óng

III. bµi to¸n tù gi¶i.

Bµi 1: Cho m1 gam hçn hîp X gåm 3 kim lo¹i A(ho¸ tri 2), B( ho¸ trÞ 3), C(ho¸ trÞ n) ®Òu ë d¹ng

bét t¸c dông hoµn toµn víi oxi thu ®îc hçn hîp Y gåm çc oxit cã khèi lîng m2 gam. ThÓ tÝch

V(lÝl) dung dÞch HCl a M võa ®ñ ®Ó ph¶n øng hÕt víi dung dÞch Y lµ: Gi¸ trÞ V(lÝt) lµ: ( biÕt m2 >

m1).

A. (m2 - m1) : 32 a B. (m2 - m1) : a

C. (m2 - m1) : 16 a D. (m2 - m1) : 8 a.

Bµi 2: Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp gồm y mol FeS2 và x gam Cu2S vào HNO3 vừa đủ thu được

dung dịch X (X chỉ chứa 2 muối sunfat) và khÝ Y duy nhất. BiÓu thøc liªn hÖ gi÷a ®ai lîng x vµ

y lµ: ( BiÕt khÝ Y kh«ng mµu, kh«ng mïi, kh«ng vÞ, kh«ng ch¸y díi 10000 C).

A.x:y=1:2 B. x:y = 2:1 C. x:y =2:3 D. kÕt qu¶ kh¸c.

Bµi 3: Hßa tan 5,94 gam hçn hîp 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i A, B (®Òu cã ho¸ trÞ II) v¯o n…íc

®…îc dung dÞch X. §Ó l¯m kÕt tña hÕt ion Clo cã trong dung dÞch X ng…êi ta cho dung dÞch X t¸c

dông víi dung dÞch AgNO3 thu ®…îc 17,22 gam kÕt tña. Läc bá kÕt tña, thu ®…îc dung dÞch Y. C«

c¹n Y ®…îc m gam hçn hîp muèi khan. m cã gi¸ trÞ lµ:


Bµi 4: Hoµ tan hoµn toµn 0,4 gam hçn hîp XCO3 vµ YCO3 vµo dung dÞch HCl

thÊy tho¸t ra V lÝt khÝ (®ktc). Dung dÞch thu ®…îc ®em c« c¹n thu ®…îc 0,51 gam muèi khan. Gi¸

trÞ cña V lµ:


Bµi 5: (§Ò §H- C§ Khèi A 2008). Cho 2.13 gam hçn hîp X gåm 3 kim lo¹i Mg, Cu, Al ë d¹ng

bét t¸c dông hoµn toµn víi oxi thu ®îc hçn hîp Y gåm çc oxit cã khèi lîng 3.33 gam. ThÓ

tÝch dung dÞch HCl 2 M võa ®ñ ®Ó ph¶n øng hÕt víi dung dÞch Y lµ:

A. 90 ml B. 57 ml C. 75 ml D. 50 ml.

http://megabook.vn/

64

Bµi 6: Cho 8.32 gam Cu t¸c dụng với V ml HNO3 1 M thu được 4.928 lÝt khÝ hỗn hợp 2 khÝ NO

và NO2. Gi¸ trÞ V ml là: (BiÕt çc khÝ ®o ë ®ktc).

A.120 ml B. 240 ml C.360 ml D. 480 ml

Bµi 7: Đốt ch¸y hoàn toàn 45.76 gam FeS và 58.2 ZnS trong kh«ng khÝ ta thu ®îc khÝ Y kh«ng

mµu mïi xèc duy nhÊt vµ chÊt r¾n X. Cho khÝ Y t¸c dông võa ®ñ víi V lÝt dung dÞch níc br«m (

®o ë ®ktc). Gi¸ trÞ V lµ:

A. 12,228 lÝt B. 22,244 lÝt C. 18,654 lÝt D. 25,088lÝt

Bµi 8: Cho tan hoµn toµn 58 gam hçn hîp A gåm Fe, Cu, Ag trong dung dÞch HNO3 2M thu ®…îc

0,15 mol NO, 0,05 mol N2O v¯ dung dÞch D. C« c¹n dung dÞch D, khèi l…îng muèi khan thu

®…îc l¯:

A. 120,4 gam B. 89,8 gam C. 116,9 gam D. kÕt qu¶ kh¸c

Bµi 9: Cho 17,6g hçn hîp gåm Fe vµ kim lo¹i R vµo dung dÞch H2SO4 lo·ng d. Sau ph¶n øng thu

®îc 4,48l khÝ (®ktc) phÇn kh«ng tan cho vµo dung dÞch H2SO4 ®Æc nãng th× gi¶i phãng ra 2,24l

khÝ (®ktc). Kim lo¹i R lµ:

A. Mg B. Cu C. Pb D. Ag

Bµi 10: Hoµ tan hoµn toµn 13,8g hçn hîp gåm Mg vµ mét kim lo¹i ho¸ trÞ II b»ng dung dÞch

H2SO4 lo·ng thu ®îc 26,88l H2 (®ktc). Kim lo¹i ho¸ trÞ II vµ % khèi lîng cña nã trong hçn hîp

lµ:

A. Be, 65,3 % B. Ca, 51 % C. Zn, 67,2 % D. Fe, 49,72 %

Bµi 11: Chia hçn hîp X gåm Al, Al2O3, ZnO thµnh hai phÇn b»ng nhau. PhÇn mét cho t¸c dông

víi dung dÞch NaOH d…, thu ®…îc 0,3 mol khÝ. PhÇn hai tan ho¯n to¯n trong dung dÞch HNO3

thu ®…îc 0,075 mol khÝ Y duy nhÊt. Y l¯ :

A. NO2 B. NO C. N2O D. N2

Bµi 12. §èt ch¸y hoµn toµn 6,48 gam hçn hîp X gåm: FeS , FeS2, S, Cu, CuS, FeCu2S2 th× cÇn

2,52 lÝt «xi vµ thÊy tho¸t ra 1,568 lÝt(®ktc) SO2, mÆt kh¸c cho 6,48 gam X t¸c dông dung dÞch

HNO3 nãng d thu ®îc V lÝt khÝ mµu n©u duy nhÊt (®ktc, s¶n phÈm kh duy nhÊt ) vµ dung dÞch

Y. Cho dung dÞch Y t¸c dông víi dung dÞch Ba(OH)2 d thu ®îc m gam kÕt tña tr¾ng.

Gi¸ trÞ cña V vµ m lÇn lît lµ:

A. 13,44 lÝt vµ 23,44 gam. B. 8,96 lÝt vµ 15,60 gam.

C. 16,80 lÝt vµ 18,64 gam. D. 13,216 lÝt vµ 23,44 gam.

Bài 13. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi B 2007) Nung hỗn hợp bét 15.2 gam Cr2O3 và m gam

Al ë nhiÖt ®é cao. Sau khi ph¶n øng hoàn toàn thu ®îc 23.3g hỗn hợp r¾n X. Cho toàn bé hỗn

hợp X ph¶n øng víi axit HCl d tho¸t ra V lÝt khÝ H2 ®ktc. Gi¸ trÞ V lÝt là :

A. 4.48 B. 7.84 C. 10.08 D. 3.36

http://megabook.vn/

65

BÍ QUYẾT 15

Ph¦¬ng ph¸p gi¶I nhanh d¹ng c¬ b¶n cña ®Ò

thi tuyÓn sinh ®¹i häc n¨m 2007 vµ n¨m 2008

NO

0,56n 0,025mol

22, 4

I. Néi dung.

§Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc cao ®¼ng n¨m 2007 vµ n¨m 2008 lµ nh÷ng d¹ng ®Ò thi héi tô ®Çy

®ñ rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p gi¶i to¸n hãa häc, ®ái hái thÝ sinh ph¶i cã kiÕn thøc tæng hîp. NÕu

chóng ta nghiªn cøu kü ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc th× çc d¹ng to¸n hãa häc cña ®Ò thi n¨m 2008

kh«ng cã g× kh¸c so víi ®Ò thi n¨m 2007. VÊn ®Ò lµ thÝ sinh ngoµi cã kiÕn thøc tæng hîp mµ cßn

cã kû n¨ng ph©n tÝch bµi to¸n hãa häc ®Ó ®a ra ¸p dông ph¬ng ph¸p gi¶i to¸n nµo lµ nhanh nhÊt,

®¸p ¸n chÝnh x¸c nhÊt mµ kh«ng mÊt nhiÒu thêi gian, lµm ®îc nh vËy th× míi chiÕm u thÕ so

víi çc thi sinh kh¸c.

Mçi bµi to¸n hãa häc cña ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc mµ Bé GD vµ §µo t¹o ®· ra lµ mçi bµi

to¸n c¬ b¶n vµ rÊt hay, mçi bµi to¸n lu«n cã nhiÒu ph¬ng ph¸p gi¶i ®Ó t×m ra ®¸p ¸n. §Ó ®¹t ®iÓm

cao trong kú thi ®¹i häc kh«ng ph¶i lµ dÔ dµng, song còng kh«ng ph¶i lµ chóng ta kh«ng lµm ®îc,

chóng ta cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch, ®Þnh híng, môc tiªu cho m×nh. Ngoµi n¾m v÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n

nh: cÊu t¹o, tÝnh chÊt vËt lý, tÝnh chÊt hãa häc, ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ, s°n xuÊt, øng dông…m¯

cßn ph¶i cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch, t duy, cã kü n¨ng gi¶i to¸n hãa häc tèt. Khi chóng ta häc hay

lµm xong mét bµi to¸n nµo ®ã th× kh«ng nªn chuyÓn sang lµm bµi to¸n kh¸c, mµ chóng ta ph¶i t×m

nhiÒu ph¬ng ph¸p gi¶i to¸n cho bµi to¸n ®ã, ph¶i lu«n ®Æt c©u hái v× sao? T¹i sao? Ph¶i rót ra

®îc d¹ng cña bµi to¸n ®ã lµ d¹ng nµo? sau ®ã ®Æt l¹i gi¶ thuyÕt cña bµi to¸n hay nãi ®óng h¬n lµ

tù ra ®Ò ®Ó m×nh tù gi¶i. Lµm ®îc nh vËy th× míi cã mét kü n¨ng gi¶i to¸n tèt.

II. D¹ng bµi to¸n hãa häc c¬ b¶n cña ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc

n¨m 2007

Bµi to¸n 1: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§ Khèi B- 2007) Nung m gam bét s¾t trong oxi thu

®ù¬c 3 gam hçn hîp chÊt r¾n X. Hoµ tan hÕt hçn hîp X trong dung dÞch HNO3 d tho¸t ra 0.56 lÝt

NO (®ktc) lµ s¶n phÈm khö duy nhÊt. Gi¸ trÞ m lµ:

A. 2.52 gam B. 1.96 gam. C. 3.36 gam. D. 2.10 gam.

Bµi gi¶i:

Çch 1: Quy hçn hîp chÊt r¾n X vÒ hai chÊt Fe, Fe2O3

Fe + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO + 2H2O

0,025mol 0,025mol

NO

0,56 n 0,025mol

22, 4

http://megabook.vn/

66

2 3Fe Om = 3 - 0,025 .56 = 1,6gam

2 3Fe(trongFe O )

1,6n 0,02mol

160

mFe = 56(0,025 + 0,02) = 2,52 gam A ®óng

Chó ý: NÕu 2 3Fe(trongFe O )

1,6n 0,01mol

160 mFe = 56.(0,035) = 1,96g B sai

Çch 2: Quy hçn hîp chÊt r¾n X vÒ hai chÊt FeO, Fe2O3


3.0,025 0,025

mFeO = 3.0,025 . 72 = 5,4g Fe(FeO)

5, 4n 0,075mol

72

2 3Fe Om = 3 - 5,4 = -2,4g

2 3Fe(Fe O )

2.( 2, 4) 4,8n 0,03mol

160 160

mFe = 56 .(0,075 + (-0,03)) = 2,52 gam A ®óng

Chó ý: + KÕt qu¶ ©m ta vÉn tÝnh b×nh thêng v× ®©y lµ ph¬ng ph¸p quy ®æi

+ NÕu 2 3Fe(Fe O )n 0,015mol mFe = 56.0,06 = 3,36g C sai

Çch 3: Quy hçn hîp chÊt r¾n X vÒ mÆt chÊt lµ Fex Oy

3FexOy + (12x - 2y)HNO3 2Fe(NO3)3 +(3x-2y)NO + (6x -y)H2O

3.0,025

3x 2y 0,025mol

x yFe O

3 3.0,025n

56x 16y 3x 2y

3 2Fe O

x 3m 200gam

y 2

Fe(oxit)

3.56.3m 2,52gam

200 A ®óng

Chó ý: NÕu 2 3Fe O Fe

3.2.56m 160gam m 2,1gam

160 D sai.

Çch 4. ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn electron.

Fe - 3e Fe3+

x 3x

N+5 + 3e N+2 (NO)

0,075 0,025

¸p dông §LBT E: 3x = 0,075 + 4y (1)

MÆt kh¸c: mX = mFe + 2Om

56x+ 32y=3 (2)

http://megabook.vn/

67

O2 + 4e 2O-2

y 4y Tõ (1) vµ (2)

x 0,045

y 0,015

m = 56 0,045 = 2,52g A ®óng

Çch 5. ¸p dông b¶o to¸n khèi lîng vµ b¶o toµn ®iÖn tÝch.

NO Fe

0,56 56n 0,025mol; n mol

22,4 m nFe = m/56 mol


3 mm 3 m n mol

16

3Fe Fe 3e

m 3mmol;

56 56

2O 2e O

3 m 2(3 m)

16 16

5 2

N 3e N

...0,075 0,025mol

¸p dông §LBT§T . 3m 2(3 m)

0,075 m 2,52gam56 16

=>A ®óng.


hh eFe

7.m 56.n 7.3 56.0,025.3m 2,52gam

10 10

=> A ®óng.

Çch 7. ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn nguyªn tè, ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng,

ph¬ng ph¸p b°o to¯n ®iÖn tich…..

Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh Cao ®¼ng -§¹i häc Khèi A n¨m 2007).

HÊp thô hoµn toµn 2,688 lÝt CO2 (®ktc) vµo 2,5 lÝt dung dÞch Ba(OH)2 nång ®é a mol/l thu ®îc

15,76 gam kÕt tña. Gi¸ trÞ cña a lµ:

A: 0,032 mol/l B: 0,06 mol/l C: 0,04 mol/l D: 0,048 mol/l

Bài giải:

+ Çch 1: Gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p th«ng thêng:

2 3CO BaCO

2,688 15,76n 0,12 mol; n 0,08 mol

22,4 197

CO2 + Ba(OH)2 CaCO3+ H2O (1)

0,08 0,08 0,08 mol

2CO2 + Ba(OH)2 Ba(HCO3)2 (2)

0,04 0,02 mol

Tõ (1) vµ (2) 2Ba(OH)n 0,08 0,02 0,1mol

http://megabook.vn/

68

Ba(OH)2M

0,1C 0,04 M

2,5 C lµ ®¸p ¸n ®óng

+ Çch 2: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ

Ta cã:

2 3CO BaCO

2,688 15,76n 0,12 mol,n 0,08 mol

22,4 197

Tõ ®å thÞ ta thÊy trôc hoµnh ( trôc sè mol cña CO2 ) cã 2 ®iÓm lµ sè mol CO2 b»ng 0,08 vµ

0,12. Sè mol Ba(OH)2 chÝnh lµ sè mol trung ®iÓm cña 0,08 vµ 0,12.

Ba (OH )2

0,08 0,12n 0,1 mol

2

2Ba(OH)

0,1n 2,5a mol 0,1mol a 0,04 mol / lit

2,5 C ®óng

Bµi to¸n 3: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H- C§ - Khèi B - 2007). Cho 200 ml dung dÞch AlCl3 1,5

M t¸c dông víi V lÝt dung dÞch NaOH 0,5 M. Lîng kÕt tña thu ®îc lµ 15,6 gam, gi¸ trÞ lín nhÊt

cña V lÝt lµ:


Bµi gi¶i:

+ Çch 1: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ ta cã:

33AlCl Al

n n 0,2.1,5 0,3mol , 3Al(OH)

15,6n 0,2mol

78

3BaCOn

2COn

2,5 a

0,08

0,08

5a 0.12 O 2,5a

http://megabook.vn/

69

NaOH

NaOH

0,6n 0,6mol V 1,2lit

0,5

1n 1mol V 2lit

0,5

gi¸ trÞ lín nhÊt lµ 2 lÝt C ®óng.

+ Çch 2: tù gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p th«ng thêng.

Bµi to¸n 4: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – Khèi A - 2007). HÊp thô hoµn toµn 2,688 lÝt khÝ CO2

(®ktc) vµo 2,5 lÝt dung dÞch Ba(OH)2 nång ®é a mol/l thu ®îc 15,76 gam kÕt tña gi¸ trÞ cña a lµ:

A: 0,032 mol/l B: 0,06 mol/l C: 0,04 mol/l D: 0,048 mol/l

Bµi gi¶i:

2 3CO BaCO

2,688 15,76n 0,12(mol); n 0,08(mol)

22,4 197

Sè mol CO2 kh¸c sè mol BaCO3 nªn t¹o hai muèi:

CO2 + Ba(OH)2 BaCO3 + H2O (1)

0,08 0,08 0,08 mol

2CO2 + Ba(OH)2 Ba(HCO3)2 (2)

0,04 0,02

tõ (1) vµ (2) 2Ba(OH)n 0,08 0,02 0,1mol

M 2

0,1a C Ba(OH) 0,04M

2,5 C ®óng

3Al(OH)n

-OHn

0,3

0,3 1

0,2

1,2

Al3+

0,6 0,9

http://megabook.vn/

70

Chó ý: + NÕu 2Ba(OH)

0,08n 0,08mol a 0,032M

2,5 A sai

+ NÕu 2 2Ba(OH) CO

0,12n n 0,12mol a 0,048M

2,5 D sai

+ NÕu 2Ba(OH)

0,15n 0,15mol a 0,06M

2,5 B sai

Bµi to¸n 5: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2007). Hoµ tan 5.6 gam Fe b»ng dung dịch

H2SO4 lo·ng thu ®îc dung dịch X. Dung dịch X ph¶n øng võa ®ñ víi V ml dung dịch KMnO4 0.5

M. Gi¸ trÞ V ml lµ:

A. 20 ml B. 40 ml C. 60 ml D. 80 ml

Bµi gi¶i

Fe

5,6n 0,1mol

56 ; Fe - 2e Fe2+

0,1 0,2 0,1

Fe2+ - 1e Fe3+

0,1 0,1 0,1

Mn+7 + 5e Mn2+

x 5x

¸p dông §LBT e: 5x = 0,1 x = 0,1

0,025

4KMnO

0,02V 0,04lit 40ml

0,5 B

Ph©n tÝch bµi to¸n: NÕu Fe + H2SO4 t¹o V1 lÝt H2 th×: 3

2

7 2

Fe 3e Fe

a 3a a

2H 2e H3a 2b 5c

2b b

M 5e Mn

c 5c c

Bµi to¸n 6. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2007). Hoµ tan hoµn toµn 12 gam hçn hîp

Fe vµ Cu ( tØ lÖ mol 1:1) b»ng HNO3 thu ®îc V lÝt hçn hîp khÝ X gåm NO vµ NO2 (®ktc) vµ dung

dịch Y ( chØ chøa 2 muèi vµ axit d ). TØ khèi cña X so víi H2 b»ng 19. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:

A. 2.24 B. 3.36. C. 4.48 D. 5.60.

Bµi gi¶i:

X¸c ®Þnh %V cña NO vµ NO2 trong X:

http://megabook.vn/

71

2X NO NO

30x 46(1 x)M 19.2 x 0,5hay50% n n xmol

1

Çc ph¬ng tr×nh oxi ho¸ khö: nFe = a nCu = a;

56a + 64a = 12 a = 0,1mlol

5 23

5 422

N 3e N (NO)Fe 3e Fe

3x x0,1 0,3

N 1e N (NO )Cu 2e Cu

0,1 0,2 x x

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn e ta cã: 0,3 + 0,2 = 3x + x x = 0,125

VËy nX = 0,125 . 2 = 0,25mol VX = 0,25 . 22,4 = 5,6 lÝt D ®óng

Bµi to¸n 7: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc §H –C§ Khèi B 2007).

Trén 100 ml dung dÞch (gåm Ba(OH)2 0,1M vµ NaOH 0,1M víi 400 ml dung dÞch (gåm

H2SO4 0,0375 M vµ HCl 0,0125 M) thu ®îc dung dÞch X. Gi¸ trÞ pH cña dung dÞch X lµ:

A: 1 B: 2 C: 6 D: 7

Bµi gi¶i:

2

2

Ba(OH)

Ba(OH) NaOHOHNaOH

n 0,01moln 2.n n 0,03(mol)

n 0,01mol

2 4

2 4

HCl

HCl H SOHH SO

n 0,05moln n 2.n 0,035(mol)

n 0,015mol

Khi trén xÉy ra ph¶n øng trung hoµ d¹ng i«n lµ: + -

2H + OH H O

0,03 0,03

Hn (d) = 0,035 - 0,03 = 0,005 (mol)

0,005[H ] 0,01

0,1 0,4

[H+] = 0,01 = 10-2 (mol/lÝt) pH = 2 B ®óng

Bµi to¸n 8: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc §H –C§ Khèi A 2007)

Cho m gam hçn hîp Mg, Al vµo 250 ml dung dÞch X chøa hçn hîp axit HCl 1 M vµ axit

H2SO4 0,5 M thu ®îc 5,32 lÝt H2 (ë ®ktc) vµ dung dÞch Y (coi thÓ tÝch dung dÞch kh«ng ®æi).

Dung dÞch Y cã pH lµ:

A: 1 B: 2 C: 6 D: 7

http://megabook.vn/

72

Bµi gi¶i:

( X )

2 4

H (HCl)

H

H (H SO )

n 0,25.1 0,25(mol)n 0,25 0,25 0,5mol

n 0,25.0,5.2 0,25(mol)

2H+ + 2e H2

0,475mol….. 0,2375(mol) 2H

5,32n 0,2375(mol)

22,4

1

H (Y)

0,025n 0,5 0,475 0,025(mol) [H ] 0,1 10 (mol/lit)

0,250

pH = 1 A ®óng

III. D¹ng bµi to¸n hãa häc c¬ b¶n cña ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc

n¨m 2008.

Bµi to¸n 1: ( TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A- 2008). Cho 11.36 gam hçn hîp gåm Fe,

FeO, Fe2O3 và Fe3O4 ph¶n øng hÕt víi dung dÞch HNO3 lo·ng d thu ®îc 1.344 lÝt khÝ NO

(s¶n phÈm khö duy nhÊt ë đktc) vµ dung dịch X. C« c¹n dung dÞch X sau ph¶n øng ®îc m gam

muèi khan. Gi¸ trÞ m lµ:


Bµi gi¶i.

Çch 1: Quy ®æi hçn hîp vÒ hai chÊt: Fe, Fe2O3

Hoµ tan hçn hîp víi HNO3 lo·ng d 1,344 lÝt NO

Fe + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO + 2H2O (1)

0,06mol 0,6mol 0,06mol

Fe2O3 2Fe(NO3)3 (2)

0,05 0,1mol

NO

1,344n 0,06mol;

22, 4

Tõ (1) mFe = 56 . 0,06 = 3,36 g 2 3Fe Om 11,36 3,36 8g

2 3Fe O

8n 0,05mol

160 mX = 242 (0,06 + 0,1) = 38,72g D ®óng

Çch 2: Quy hçn hîp vÒ hai chÊt: FeO, Fe2O3


0,18 0,18mol 0,06

http://megabook.vn/

73

Fe2O3 2Fe(NO3)3

-0,01 -0,02

mFeO = 12,96g; 2 3Fe Om 1,6g

3Fe(NO )3m 242(0,18 0,02) 38,72g D ®óng

Çch 3: Quy hçn hîp vÒ mét chÊt FexOy

3FexOy + (12x - 2y)HNO3 3xFe(NO3)3 + (3x - 2y)NO + (6x-y)H2O

3.0,06

3x 2y

3.x.0,06

3x 2y 0,06

x yFe O

11,36 0,06.3n

56x 16y 3x 2y

150x = 160y

x 16

y 15

3 3Fe(NO )

3.16.0,06m .242 38,72g

3.16 2.15

D ®óng

Çch 4. ¸p dông ph¬ng ph¸p quy ®æi nguyªn tö

Ta xem 11.36 gam hçn hîp gåm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 lµ hçn hîp cña x mol Fe vµ y

mol O. Ta cã: mHH =56x+16y =11,36 (1).

MÆt kh¸c qu¸ tr×nh cho vµ nhËn electron nh sau

0 3 0 2 5 2

Fe 3e Fe O 2e O N 3e N,... ,...x 3x y 2y ...0,18 0,06

¸p dông §LBT E ta ®îc:

en 2y 0,18 3x

3x 2y 0,18 (2)

Gi¶i hÖ (1) vµ (2) => x=0,16 mol, y=0,15 mol.

3 3

3 3

Fe(NO ) Fe ,

Fe(NO )

n n x 0,16mol

m 0,16.242 38,72gam

=>D ®óng


3 3 3 3

hh eFe


7.m 56.n 7.11,36 56.0,06.3m 8,96gam

10 10

8,96n n 0,16mol m 0,16.242 38,72gam

56

=> D ®óng



http://megabook.vn/

74

Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh Cao ®¼ng -§¹i häc Khèi A n¨m 2008). HÊp thô hoµn toµn

4,48 lÝt khÝ CO2 (ë ®ktc) vµo 500 ml dung dÞch hçn hîp gåm NaOH 0,1M vµ Ba(OH)2 0,2M, sinh

ra m gam kÕt tña. Gi¸ trÞ cña m gam lµ:


Bài giải

+ Çch 1: Ph¬ng ph¸p th«ng thêng

2 2CO NaOH Ba(OH)n 0,2mol; n 0,5.0,1 0,05mol; n 0,5.0,2 0,1mol

2

OH

OHCO

nn 0,05 0,1.2 0,25mol; 1 1,25 2

n

t¹o 2 muèi

2 3

2

2 3 2

CO OH HCO (1)

x x x

CO 2OH CO H O (2)

y 2y y

x y 0,2

x 2y 0,25

3

2

3

x 0,15(HCO )

y 0,05(CO )

Ph¬ng tr×nh t¹o kÕt tña lµ:

3

2 2

3 3 BaCOBa CO BaCO m 0,05.197 9,85 gam

0,05 0,05

B lµ ®¸p ¸n ®óng

+Çch2: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ:

2 2CO NaOH Ba(OH)n 0,2 mol,n 0,5.0,1 0,05 mol.,n 0,5.0,2 0,1 mol

Ta cã: CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O

0,025 0,05 0,025mol

Nh vËy: 2 2 3 2CO Na CO Ba(OH)n 0,175mol; n 0,025mol; n 0,1mol d

3BaCOn

2COn

0,1

0,025

0,2 0,175 O 0,1

http://megabook.vn/

75

3BaCOn 0,025 0,025 0,05 mol

3BaCOm 0,05.197 9,85 gam B lµ ®¸p ¸n ®óng

Bµi to¸n 3: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H-C§ - KA – 2008). Cho V lÝt dung dÞch NaOH 2M vµo

dung dÞch chøa 0,1 mol Al2(SO4)3 vµ 0,1 mol H2SO4 ®Õn khi ph¶n øng hoµn toµn, thu ®îc 7,8 gam

kÕt tña. Gi¸ trÞ lín nhÊt cña V ®Ó thu ®îc lîng kÕt tña trªn lµ:


Bµi gi¶i:


32 4 2 4 3 3H SO Al (SO ) Al(OH)Al

7,8n 0,1mol; n 2n 0,2mol; n 0,1mol

78

Trªn ®å thÞ OH

n 0,7mol ,mÆt kh¸c trung hoµ 0,1mol H2SO4 th× cÇn 0,2 mol OH-

NaOH NaOHOH

0,9n n 0,2 0,7 0,9mol V 0,45

2 lÝt D ®óng

+ Çch 2: Ph¬ng ph¸p th«ng thêng.

Tacã: 3OH H Aln 2V(mol); n 0,2mol; n 0,2mol

Thø tù ph¶n øng xÈy ra trung hoµ trao ®æi

H+ + OH- H2O (1)

0,2 0,2 0,2

3OH- + Al3+ Al(OH)3 (2)

0,6 0,2 0,2 - -

3 2 2OH + Al(OH) AlO +2H O (3)

0,1 0,1 0,1

Tõ (1), (2), (3) OH

n 0,2 0,6 0,1 0,9 2V = 0,9 V = 0,45 lÝt

Al(OH)

3

OHn

0,2

0,3

0,6

A

0,8

0,1 O 0,

7

http://megabook.vn/

76

D ®óng

Chó ý: + NÕu OH

0,1n 0,1mol V 0,05

2 lÝt A sai

+ NÕu OH

0,5n 0,5mol V 0,25

2 lÝt B sai

+ NÕu OH

0,7n 0,7mol V 0,35

2 lÝt C sai

Bµi to¸n 4: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – Khèi A - 2008). HÊp thô hoµn toµn 4,48 lÝt khÝ CO2 (ë

®ktc) vµo 500 ml dung dÞch hçn hîp gåm NaOH 0,1M vµ Ba(OH)2 0,2 M, sinh ra m gan kÕt tña.

Gi¸ trÞ cña m gam lµ:


Bµi gi¶i:

2 2CO NaOH Ba(OH)n 0,2mol; n 0,05mol; n 0,1mol

2CO

OH

OH

n 0,2n 0,05 2.0,1 0,25mol; 0,8

n 0,25

t¹o hai muèi

2 3CO OH HCO

x x x

(1)

2

2 3 2CO 2OH CO H O

y 2y y

(2)

Tõ (1) vµ (2) x y 0,2 x 0,15mol

x 2y 0,25 y 0,05mol

3

2 2

3 3

BaCO

Ba CO BaCO

0,05 0,05 0,05mol m 0,05 197 9,85gam

B ®óng

Chó ý: + NÕu 23BaCOBa

n 0,1 m 0,1 197 19,7(g) D sai

+ NÕu 3 3BaCO BaCOn 0,06mol m 0,06 197 11,82(g) A sai

+ NÕu 3 3BaCO BaCOn 0,09mol m 0,09 197 17,73(g) C sai

Bµi to¸n 5: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2008). Cho 3.2 gam bét Cu t¸c dông víi

100 ml dung dÞch hçn hîp HNO3 0.8 M vµ H2SO4 0.2 M. Sau khi çc ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn

sinh ra V lÝt khÝ NO (®ktc) s¶n phÈm khö duy nhÊt. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:

A. 0.746 lÝt. B. 0.448 lÝt. C. 1.792 lÝt. D. 0.672 lÝt.

http://megabook.vn/

77

Bµi gi¶i:

¸p dông ph¶n øng oxi ho¸ khö:

3 2NO 4H 3e NO 2H O

0,12 0,03

Ta cã: 3

2 4

H (HNO )

H2 4H (H SO )

n 0,08moln 0,12mol

n 2.H SO 2.0,2.0,1 0,04

VNO = 0,03 x 22,4 = 0,672lÝt D ®óng


+ Häc sinh A lµm: Cu - 2e Cu2+

0,05 0,1 0,05

5 23NO N 3e N (NO)

x 3x x

2NO

0,1 0,1x V .22,4

3 3 =>sai

+ Häc sinh B lµm: 2+

5 2

Cu - 2e Cu

x 2x x2x 0,24 x 0,12

N 3e N (NO)

0,05 0,1 0,08

(kh«ng tho¶ m·n)

v× nCu = 0,05mol

+ Häc sinh C lµm:

2+

3 2

Cu - 2e Cu

0,05 0,1 0,1 0,1x (sai)

3NO 4H 3e NO 2H O

x 4x 3x x

+ Häc sinh D lµm:

+3

2 4

H (HNO )

NOH

H (H SO )

n 0,08mol1

n 0,1mol V .0,1.22,4 0,56(Sai)n 0,02mol 4

+ Häc sinh E nhËn xÐt: Cã thÓ Cu d hoÆc Cu hÕt nªn lµm nh A ®óng.

http://megabook.vn/

78

Bµi to¸n 6: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H C§- Khèi A-2008). Nung nãng m gam hçn hîp Al vµ

Fe2O3 (trong m«i trêng kh«ng cã kh«ng khÝ) ®Õn ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn thu ®îc hçn hîp r¾n

Y, chia Y thµnh hai phÇn b»ng nhÇn b»ng nhau:



A. 22.75 B. 21.40 C. 29.40 D. 29.43 .

Bµi gi¶i:

Ph©n tÝch bµi to¸n: Tõ P2 + NaOH d nªn Al d cßn Fe2O3 hÕt:

Nh vËy hçn hîp Y: Fe, Al2O3 vµ Al d

Gäi x, y, z lÇn lît lµ sè mol Al2O3, Fe vµ Al d trong mçi phÇn:

P1:

3

2

2

Al 3e Al

z 3z z

Fe 2e Fe

y 2y y

2H 2e H

0,275 0,1375

¸p dông §LBT e: 3z + 2y = 0,275 (1)

P2:

3

2

Al 3e Al

z 3z z

2H 2e H

0,075 0,0375

¸p dông §LBT e: 3z + 2y = 0,075 z= 0,025M

Thay vµo (1) y = 0,1mol: Fe2O3 + 2Al Al2O3 + 2Fe (3)

Tõ (3) 2 3Al O Fe

1x n n 0,05mol

2

m = 2.(0,05 . 102 + 56. 0,1 + 27 . 0,025)= 22,75 A ®óng

Bµi to¸n 7: (TrÝch ®Ò tuyÓn sinh §H- C§ Khèi A 2008). Cho hçn hîp 2,7 gam nh«m vµ 5,6 gam

s¾t vµo 550 ml dung dÞch AgNO3 1M. Sau khi ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn th× ®îc m gam chÊt r¾n(

biÕt Fe3+/Fe2+ ®øng tríc Ag+/Ag). Gi¸ trÞ m gam lµ:


Bµi gi¶i:

Çch 1. ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn nguyªn tè.

Ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, nªn: AgNO3 Ag + NO3-

¸p dông §LBT nguyªn tè b¹c: 0,55 0,55mol

3Ag AgNO AgAgn n n 0,55mol; m 0,55.108 59,4g A ®óng

http://megabook.vn/

79

Chó ý: - NÕu ph¶n øng kh«ng hoµn toµn hoÆc AgNO3 ph¶n øng ®ang cßn d th× kh«ng ¸p dông

®îc §LBT nguyªn tè

- NÕu Al FeAgn 3n 2n 0,5mol

mAg = 0,5 . 108 = 54,0g D sai

Çch 2. ph¬ng ph¸p gi¶i th«ng thêng.

nAl = 0,1mol; nFe= 0,1mol; 3AgNOAg

n n 0,55mol

Ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra:

Al + 3Ag+ Al3+ + 3Ag mAg = 108. 0,3

0,1 0,3 0,1 0,3

Fe + 2Ag+ Fe2+ + 2Ag mAg = 108. 0,2

0,1 0,2 0,1 0,2

Fe2+ + Ag+ Fe3+ + Ag+ mAg = 108. 0,05

0,05 0,05 0,05 0,05

m = 108 . 0,55 = 59,4g A ®óng

Chó ý:

+ Ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn nªn ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè b¹c:

3AgNOAgn n 0,55mol ,

Agm m 108.0,55 59,4g A ®óng

+ NÕu mAg = 108 . 0,5 = 54gam D sai

Bµi to¸n 8: (§Ò §H- C§ Khèi B 2008). Nung mét hçn hîp r¾n gåm a mol FeCO3 vµ b mol FeS2

trong b×nh kÝn chøa kh«ng khÝ d, sau khi çc ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn, ®a b×nh vÒ nhiÖt ®é

ban ®Çu th× ®îc chÊt r¾n duy nhÊt lµ Fe2O3 vµ hçn hîp khÝ. BiÕt ¸p suÊt tríc vµ sau ph¶n øng ®Òu

b»ng nhau. Mèi liªn hÖ gi÷a vµ b lµ: ( biÕt sau çc ph¶n øng lu huúnh cã sè «xi hãa +4, thÓ tÝch

çc chÊt r¾n kh«ng ®¸ng kÓ)

A. a=0,05b B. a=b C. a=4b D. a=2b

Bµi gi¶i:

3 2 3a a / 2

2 2 3b b / 2

2FeCO Fe O

2FeS Fe O

¸p dông §LBT nguyªn tè s¾t a b

2 2 a = b B ®óng

Chó ý: + NÕu ¸p dông §LBT e : 2 3

1 4

Fe Fe 1e

(a b) (a b)

S S 5e

b 5b

a +b =5b a = 4b C sai (do cha biÕt sè mol oxi)

http://megabook.vn/

80

Bµi to¸n 9: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi A 2008) Cho V lÝt hçn hîp khÝ (®ktc) gåm

CO vµ H2 ph¶n øng víi mét lîng d hçn hîp r¾n gåm CuO vµ Fe3O4 ®un nãng. Sau khi çc ph¶n

øng xÈy ra hoµn toµn, khèi lîng hçn hîp r¾n gi¶m 0,32 gam. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:


Bµi gi¶i:

Ph¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra:

CuO + H2 Cu + H2O

Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O

CuO + CO Cu + CO2

Fe3O4 + 4CO 2Fe + 4CO2

Ta cã: khèi lîng hçn hîp r¾n gi¶m 0,32 gam chÝnh lµ khèi lîng oxi trong oxÝt mµ H2 vµ

CO ®· lÊy ®Ó t¹o H2O vµ CO2 (ph¬ng tr×nh ph¶n øng trªn).

2 oxi( trongoxit )h

0,32n n 0,02mol

16

khÝ, Vhh = 0,02 22,4 = 0,448lÝt A ®óng

Chó ý: + NÕu 2 2h h

0,32n 0,01mol V 0, 224l

32 Ýt B sai

Bµi to¸n 10: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi B 2008) Cho mét lîng bét Zn vµo dung

dÞch X gåm FeCl2 vµ CuCl2, khèi lîng chÊt r¾n sau khi çc ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn nhá h¬n

khèi lîng bét Zn ban ®Çu lµ 0,5 gam. C« c¹n phÇn dung dÞch sau ph¶n øng thu ®îc 13,6 gam

muèi khan. Tæng khèi lîng çc muèi trong X lµ:


Bµi gi¶i:

¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng vµ ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng

mZn + mX = mr¾n + mmuèi (1), mr¾n + 0,5 = mZn (2)

Tõ (1) vµ (2) mX = mmuèi - 0,5 mX = 13,6 - 0,5 = 13,1 g A ®óng

Bµi to¸n 11: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H-C§ Khèi B 2008): Cho 1,9 gam hçn hîp muèi

cacbonat vµ hi®rocacbonat cña kim lo¹i kiÒm M t¸c dông hÕt víi dung dÞch HCl (d), sinh ra

0,448 lÝt khÝ ë (®ktc). Kim lo¹i M lµ:

A: Li B: Na C: K D: Rb

Bµi gi¶i:

M2CO3 + 2HCl 2MCl + CO2 + H2O (1)

MHCO3 + HCl MCl + CO2 + H2O (2)

Tõ (1) vµ (2) 22CO hhh

0,448 1,9n n 0,02mol,M 95 M 61 95 2M 60

22,4 0,02

http://megabook.vn/

81

17,5 < M < 34 M lµ Na (23) ®¸p ¸n B ®óng

Bµi to¸n 12: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc §H –C§ Khèi A 2008).

Trén lÉn V ml dung dÞch NaOH 0,01 M cã V ml dung dÞch HCl 0,03 M ®îc 2 Vml dung

dÞch Y . Dung dÞch Y cã pH lµ:

A: pH = 1 B: pH = 2 C: pH = 3 D: pH = 4

Bµi gi¶i:


NaOH + HCl NaCl + H2O

2

3 3

OH H H O

0,01 0,03VV(mol)... (mol)

10 10

2

3 3 3H

0,02V 0,02V 2.Vn (mol) [H ] : 0,01 10 (mol / lit)

10 10 10

(d)

pH = 2 B ®óng

Chó ý: §Ó ®¬n gi¶n ho¸ bµi to¸n ta chän V = 1 lÝt

2

H

0,02n 0,03 0,01 0,02(mol) [H ] 0,01 10 (mol / lit)

2

(d)

pH = 2 B ®óng

1

H (Y)

0,025n 0,5 0,475 0,025(mol) [H ] 0,1 10 (mol / lit)

0,250

pH = 1 A ®óng

Xin chân thành cảm ơn: Ths. Nguyễn Văn Phú!

http://megabook.vn/

Education

[Phần 3] 10 Bí quyết chinh phục phương pháp giải toán chủ chốt môn Hóa học - Megabook.vn