De Romeinse

geschiedenis

Bij LL hoofdstuk 17

door E. Mos-Burgers

Landkaart

Legende overstichting van Rome

Keizer Augustus geeft opdracht aan de twee schrijvers Vergilius en Livius om een verhaal over het ontstaan van Rome te schrijven. nadruk op de goddelijke oorsprong

De legende van Aeneas door Vergilius

De beroemde legende van Romulus en Remus

Het houten paard

De Grieken nemen Troje in met een list: Het Trojaanse paard

Er ontstaat een oorlog tussen de Trojanen en de Grieken

Het verhaal van Aeneas

Geschiedenis van Troje

De stad Troje wordt in brand gestoken door de Grieken

Aeneas moet vluchten met zijn familieVader: Anchises Moeder: godin Venuszoontje: Ascanius (Julius)

Hij krijgt de opdracht om een nieuwe stad te stichten, die later Rome zal heten.

Legende van RomeRomulus en Remus

Romulus & Remus

De god Mars +Rhea Silvia: detweeling Romulus en Remus.

Een oom stopt de tweeling in een mandje, en legt ze in de Tiber.

Ze worden gevonden door een wolf, die hen voedt.

Vervolgens vindt een herder hen en brengt hen verder groot.

Romulus: eerste ‘legendarische’ koning

Romulus en Remus gaan terug naar hun eigen vaderstad, waar een slechte koning heerst.

Deze verstoten zij van de troon. Vervolgens bouwen zij beiden een nederzetting aan de oever van de Tiber.

Remus springt over het muurtje van Romulus en wordt boos.

Hij doodt Remus, en sticht de stad Rome (in 753 is Romulus de eerste koning)

De werkelijkheid1. Het ontstaan van Rome2. De verschillende koningen

Tijdbalk

1000 v.C.

753 v.C.510 v.C.

Koningstijd Republiek Keizertijd

De oudstesporen van bewoning

Legendarische Romulus sticht Rome

Tarquinius Superbus verjaagd

27 v.CAugustus

476 n.Ceind Rom. Rijk

1. Het ontstaan van Rome 1. 1000 v. Chr. 2. 800 v. Chr. 3. 600 v. Chr. 4. 400 v. Chr.

Aventijn

Palatijn

Capitool

Quirinaal

viminaal

esquilijn

CaeliusRoma Quadrata

De zeven heuvelen van Rome

Fase 1: Leven op de Palatijn:1000 v. Chr.

Eerste bewoning c. 1000 v.C. op de heuvel de Palatijn.

Ca. 700 v.C: moeras tussen de heuvels gebruikt als grafveld en ontmoetingsplaats.

Fase 2: Roma Quadrata800 v. Chr.

In 800 v. Chr: meer nieuwe nederzettingen op de Palatinus, Esquilinus en Caelius:

Bondgenootschap tussen twee nederzettingen op de Palatinus: Roma Quadrata: sterk op militair vlak.

Zesde eeuw v.C.: de Etrusken veroveren Rome (met de kleine nederzetttingen) en leggen het Forum droog.

De Cloaca Maxima was de eerste riool

Het Forum Romanum wordt het stadscentrum

Fase 3:Zesde eeuw v. Chr.

Wie zijn de Etrusken?

Volk tussen 900-500 v.Chr.

Veel Etr. graftombesgevonden.

Etruskische graftombevan jagers en vissers.

Fase 4: Rome breidt zich uit (400 v.Chr.)

Rome breidt zich in deze fase uit tot de overige vier heuvels

Ze verbinden de nederzettingen van de heuvels met muren en krijgen de omvang van een stad.

De koningen1. Romulus (Latijn)2. Numa Pompilius (Sabijn)3. Tullus Hostilius (Latijn)4. Ancus Marcius (Sabijn)5. Tarquinius Priscus (Etrusk)6. Servius Tullius (Etrusk)7. Tarquinius Supberbus(Etrusk)

Koningschap was niet erfelijk!Koningen gekozen op grond van capaciteiten en verdiensten.Soms iemand uit Rome, soms iemand uit Etrurië. (Etrusken)

1. Romulus (753-716 v. Chr.)

Romulus is een ‘Latijn’

Roma Quadrata

Sabijnse maagdenroof

Achtergrond Sabijnse maagdenroof

Er waren weinig vrouwen in Rome

Romulus nodigt het Sabijnse volk uit voor een feest ter ere van Consus

Tijdens dit feest schaakten de Romeinse mannen de Sabijnse maagden..

Gevolg: oorlog met de Sabijnen

2. Numa Pompilius753 – 509 v. Chr.

Numa Pompilius is een Sabijn

Organisator van de Romeinse godsdienst

Tempel van Vesta (atrium Vestae), de godin van het haardvuur.

Regia: woning van de pontifex maximus

Tempel van Vesta

De Regia: woning van Pontifex Maximus

Numa Pompilius = koning van de vrede

Tempel van Janus- is de deur open? oorlog- is de deur gesloten? vrede (tijdens Numa)

3. Tullus Hostilius673 – 642 v.Chr.

Tullus is een Latijn

Oorlog met Alba Longa:Horatiërs en Curiatiërs (oorlog beslecht tussen duel twee drielingen)

Curia Hostilia

4. Ancus Marcius (642-616 v. Chr.)

Ancus Marcus is een Sabijn

Kleinzoon van Numa Pompilius

Herstelde de vrede en erediensten weer

Bouwt eerste brug over de Tiber: pons Sublicus

Pons Sublicus (Ancus Marcius)

5. Tarquinius Priscus(616- 579 v. Chr)

Tarquinius Priscus is een Etrusk. , samen met zijn vrouw Tanaquil naar Rome verhuisd.

Begin van de Etruskische overheersing in Rome!

Drooglegging van het forum: door de cloaca maxima (eerste riool)

Circus Maximus

Het forum wordt het stadscentrum

Circus Maximus

6. Servius Tullius(578-535 v.Chr.)

Etrusk

Bestuurlijke hervorming

Muur van Servius Tullius

Muur van ServiusTullius

7. Tarquinius Superbus (534-510 v. Chr.)

Etrusk

Veel macht: bijnaam Superbus, de Trotse

Schoonzoon van Servius Tullius (Hij is getrouwd met Tullia, dochter van Servius)

Vermoordt zijn schoonvader (Servius Tullius)

Brutus verjaagt hem.Tarquinius’ zoon Sextus randt Lucretia aan.

AchtergrondTarquinius ziet in paleis een raar voorteken:een slang uit een houten zuil!

Hij stuurt zijn zonen op pad naar het orakel in Delphi, samen met een neef Brutus

‘Wie zal de volgende koning worden?’Orakel: ‘Wie het eerst zijn moeder zal kussen, zal de machtigste van Rome zijn.’

Bij voet op Italiaanse boden, op de terugreis, struikelt Brutus en kust de grond. (= moeder!)

Rest weet van niks.

Oudste zoon Tarquinius Superbus :Sextus Tarquinius.

S.T. had een feestje met aantal officieren, waaronder Collatinus.

Gespreksonderwerp: opscheppen over hun vrouwen

Collatinus’ voorstel: langs gaan bij alle vrouwen om te kijken wie beste echtgenote is.

Winnaar: Collatinus’ vrouw, Lucretia, als mooiste en meest gastvrije vrouw.

Volgende dag: S.T. randt haar aan, S.T. dreigt haar te vermoorden en een slaaf te pakken, naakt naast haar neerleggen Tegen Collatinus zou hij dan zeggen dat Lucretia overspel had gepleegd met een slaaf.

Na aanranding laat ze haar vader en haar man Collatinus roepen.

Collatinus neemt ook zijn beste vriend Brutus mee.

Lucretia doet haar verhaal. Ze beloven S.T. te wreken.

Daarna pleegt ze zelfmoord

Het zweren van de eed:

de dood van Lucretia wreken

Zelfmoord van Lucretia

Eind koningstijd

Brutus neemt de leiding, zweert Tarquinius Superbus, vrouw en zonen te verdrijven.

Tijdens Lucretia’s begrafenis, herinnert hij aan alle wandaden van de Tarquinii roept het volk op tot een opstand. Ze verjagen o.l.v. Brutus Tarquinius Superbus en de rest van de familie.

Eind van de koningstijd. Begin republiek:Brutus en Collatinus worden eerste consuls

Tijdbalk

1000 v.C.

753 v.C.510 v.C.

Koningstijd Republiek Keizertijd

De oudstesporen van bewoning

Legendarische Romulus sticht Rome

Tarquinius Superbus verjaagd

27 v.CAugustus

476 n.Ceind Rom. Rijk

Rebubliek

Brutus en Collatinus gekozen als eerste consuls, vanwege hun rol bij verdrijven van de gehate Tarquinii

Volk had belangrijkste inbreng:‘res publica’ – zaak van het volk.

Jaarlijks twee nieuwe leiders gekozen, de consuls: voorkomen dat iemand zijn leven lang kon regeren.

SENAAT bleef, gaf adviezen aan de jaarlijks wisselende consuls.

Als consuls het niet eens waren met elkaar:VETO-RECHT

Dit kon soms problemen opleveren. Oplossing:er werd tijdelijk EEN DICATOR gekozen, (voor max. 6 maanden.)

Volksvergadering: in praktijk weinig macht. (Consul als voorzitter, voorstel al goedgeurd door senaat volk: instemming geven.) SPQR: SENATUS POPULUSQUE ROMANUS…De Senaat en het Romeinse volk..