CÄNG TAÏC ÂIÃÖU DÆÅÎNG TRONG CAÏC BÃÛNH CÄNG TAÏC ÂIÃÖU DÆÅÎNG TRONG CAÏC BÃÛNH LÁY TRUYÃÖN QUA ÂÆÅÌNG TÇNH DUÛCLÁY TRUYÃÖN QUA ÂÆÅÌNG TÇNH DUÛC

Muûc tiãu baìi giaíngMuûc tiãu baìi giaíng

  1 . Nã u â æ å üc c a ïc â à ûc â iã ø m bã ûnh ho üc c uía c a ïc 1 . Nã u â æ å üc c a ïc â à ûc â iã ø m bã ûnh ho üc c uía c a ïc bã ûnh lá y truyã ö n q ua â æ å ìng tç nh duûc .bã ûnh lá y truyã ö n q ua â æ å ìng tç nh duûc .2 . Lá ûp â æ å üc kã ú ho a ûch chà m s o ïc bã ûnh nhá n bë 2 . Lá ûp â æ å üc kã ú ho a ûch chà m s o ïc bã ûnh nhá n bë bã ûnh lá y truyã ö n q ua â æ å ìng tç nh duûc .bã ûnh lá y truyã ö n q ua â æ å ìng tç nh duûc .3 . Thæ ûc hiã ûn â æ å üc kã ú ho a ûch chà m s o ïc bã ûnh 3 . Thæ ûc hiã ûn â æ å üc kã ú ho a ûch chà m s o ïc bã ûnh nhá n bë bã ûnh lá y truyã ö n q ua â æ å ìng tç nh duûc .nhá n bë bã ûnh lá y truyã ö n q ua â æ å ìng tç nh duûc .

I. ÂÀÛC ÂIÃØM BÃÛNH HOÜC CUÍA CAÏC BÃÛNH I. ÂÀÛC ÂIÃØM BÃÛNH HOÜC CUÍA CAÏC BÃÛNH LÁY TRUYÃÖN QUA ÂÆÅÌNG TÇNH DUÛCLÁY TRUYÃÖN QUA ÂÆÅÌNG TÇNH DUÛC

1. Nhiãùm truìng âæåìng sinh duûc do trichomonas1. Nhiãùm truìng âæåìng sinh duûc do trichomonas

1.1. Âàûc âiãøm sinh bãûnh hoüc1.1. Âàûc âiãøm sinh bãûnh hoüc Nhiãùm trichomonas laì bãûnh láy truyãön qua Nhiãùm trichomonas laì bãûnh láy truyãön qua

âæåìng giao håüp.âæåìng giao håüp. Coï hai loaûi trichomonas: trichomonas âæåìng ruäüt Coï hai loaûi trichomonas: trichomonas âæåìng ruäüt

gáy bãûnh èa chaíy vaì trichomonas ám âaûo gáy gáy bãûnh èa chaíy vaì trichomonas ám âaûo gáy viãm âæåìng sinh duûc, âãöu laì kyï sinh truìng roi, viãm âæåìng sinh duûc, âãöu laì kyï sinh truìng roi, coï khaí nàng di âäüng bàòng läng roi cuía noï. Hai coï khaí nàng di âäüng bàòng läng roi cuía noï. Hai loaûi naìy hiãûn nay chæa chæïng minh âæåüc khaí loaûi naìy hiãûn nay chæa chæïng minh âæåüc khaí nàng chuyãøn chäù säúng cuía chuïng sang cho nhau nàng chuyãøn chäù säúng cuía chuïng sang cho nhau âæåüc. Trichomonas dãù chãút khi âãø khä hay luäüc âæåüc. Trichomonas dãù chãút khi âãø khä hay luäüc kyî. ÅÍ nam giåïi trichomonas säúng trong niãûu âaûo kyî. ÅÍ nam giåïi trichomonas säúng trong niãûu âaûo vaì áøn náúp åí tuyãún tiãön liãût. ÅÍ næî giåïi noï vaì áøn náúp åí tuyãún tiãön liãût. ÅÍ næî giåïi noï nàòm trong nãúp nhàn ám âaûo, trong tuyãún tiãút nàòm trong nãúp nhàn ám âaûo, trong tuyãún tiãút nháöy vuìng ám häü . Muäún âiãöu trë trichomonas nháöy vuìng ám häü . Muäún âiãöu trë trichomonas ám âaûo phaíi âiãöu trë cho caí chäöng cuìng luïc.ám âaûo phaíi âiãöu trë cho caí chäöng cuìng luïc.

1.2. Triãûu chæïng1.2. Triãûu chæïng Sau khi quan hãû tçnh duûc ngæåìi nhiãùm Sau khi quan hãû tçnh duûc ngæåìi nhiãùm

trichomonas tháúy ra khê hæ nhiãöu, loaîng, láùn trichomonas tháúy ra khê hæ nhiãöu, loaîng, láùn maïu maìu häöng hay håi xanh vaì caím tháúy ngæïa maïu maìu häöng hay håi xanh vaì caím tháúy ngæïa khoï chëu. Nãúu viãm ám âaûo do trichomonas láu thç khoï chëu. Nãúu viãm ám âaûo do trichomonas láu thç ngæïa seî giaím.ngæïa seî giaím.

Khaïm bàòng moí vët bäüc läü cäø tæí cung tháúy Khaïm bàòng moí vët bäüc läü cäø tæí cung tháúy niãm maûc ám âaûovaì cäø tæí cung coï nhæîng näút niãm maûc ám âaûovaì cäø tæí cung coï nhæîng näút âoí. Khê hæ nhiãöu láùn boüt, coï maìu häöng (láùn âoí. Khê hæ nhiãöu láùn boüt, coï maìu häöng (láùn maïu) hay maìu xanh (láùn muí). Bäi lugol 3% bàõt maïu) hay maìu xanh (láùn muí). Bäi lugol 3% bàõt maìu khäng âãöu, chäù náu, chäù âoí.maìu khäng âãöu, chäù náu, chäù âoí.

Xeït nghiãûm: láúy khê hæ hoaì êt næåïc muäúi sinh Xeït nghiãûm: láúy khê hæ hoaì êt næåïc muäúi sinh lyï nhçn qua kênh hiãøn vi quang hoüc coï thãø tháúy lyï nhçn qua kênh hiãøn vi quang hoüc coï thãø tháúy trichomonas âang di âäüng. Nhuäüm gram tháúy roî trichomonas âang di âäüng. Nhuäüm gram tháúy roî hån.hån.

1.3. Tiãún triãøn1.3. Tiãún triãøn Dãù láy nhiãùm cuìng våïi nhæîng taïc nhán khaïc.Dãù láy nhiãùm cuìng våïi nhæîng taïc nhán khaïc. Khoï âiãöu trë nãúu khäng duìng thuäúc âàûc hiãûu.Khoï âiãöu trë nãúu khäng duìng thuäúc âàûc hiãûu. Cáön âiãöu trë cho caí våü láùn chäöng.Cáön âiãöu trë cho caí våü láùn chäöng.1.4. Âiãöu trë1.4. Âiãöu trë Thuäúc metronidazol: daûng âàût trong ám âaûo, Thuäúc metronidazol: daûng âàût trong ám âaûo,

daûng uäúng hay tiãm, cáön âuí liãöu thuäúc cho caí daûng uäúng hay tiãm, cáön âuí liãöu thuäúc cho caí hai våü chäöng.hai våü chäöng.

Vãû sinh vuìng sinh duûc ngoaìi bàòng dung dëch saït Vãû sinh vuìng sinh duûc ngoaìi bàòng dung dëch saït truìng.truìng.

Khi âiãöu trë kiãng giao håüp. Âiãöu trë liãn tuûc trong Khi âiãöu trë kiãng giao håüp. Âiãöu trë liãn tuûc trong 3 kyì kinh nguyãût.3 kyì kinh nguyãût.

1.5. Biãún chæïng1.5. Biãún chæïng Dãù gáy vä sinh, nhæîng täøn thæång ám âaûo do Dãù gáy vä sinh, nhæîng täøn thæång ám âaûo do

âeí khoï laình vaì dãù gáy äúi våî non, äúi våî såïm vaì âeí khoï laình vaì dãù gáy äúi våî non, äúi våî såïm vaì nhiãùm truìng sau âeí.nhiãùm truìng sau âeí.

2. Bãûnh giang mai2. Bãûnh giang mai

2.1. Âàûc diãøm sinh bãûnh hoüc2.1. Âàûc diãøm sinh bãûnh hoüc Bãûnh do xoàõn truìng giang mai (Treponema Bãûnh do xoàõn truìng giang mai (Treponema

Pallidum).Pallidum). Xoàõn truìng coï nhiãöu åí trong caïc näút loeït giang Xoàõn truìng coï nhiãöu åí trong caïc näút loeït giang

mai, dëch âæåìng sinh duûc, trong maïu vaì åí trong mai, dëch âæåìng sinh duûc, trong maïu vaì åí trong caïc taûng trong cå thãø. Xoàõn truìng coï thãø qua caïc taûng trong cå thãø. Xoàõn truìng coï thãø qua rau thai gáy rau thai gáy nênnên giang mai báøm sinh, giang mai di giang mai báøm sinh, giang mai di truyãön qua bäú meû. Nãúu phaït hiãûn såïm bãûnh truyãön qua bäú meû. Nãúu phaït hiãûn såïm bãûnh giang mai, âiãöu trë têch cæûc såïm, bãûnh coï thãø giang mai, âiãöu trë têch cæûc såïm, bãûnh coï thãø khoíi.khoíi.

2.2. Biãøu hiãûn lám saìng2.2. Biãøu hiãûn lám saìng Giang mai giai âoaûn I: sau quan hãû tçnh duûc våïi Giang mai giai âoaûn I: sau quan hãû tçnh duûc våïi

ngæåìi nhiãùm giang mai, ngæåìi âoï seî biãøu hiãûn ngæåìi nhiãùm giang mai, ngæåìi âoï seî biãøu hiãûn bãûnh trong khoaíng 6 tuáön sau bàòng nhæîng dáúu bãûnh trong khoaíng 6 tuáön sau bàòng nhæîng dáúu hiãûu nhæ: näøi ban âoí (sàng), sau âoï loeït ra, coï hiãûu nhæ: näøi ban âoí (sàng), sau âoï loeït ra, coï nhiãöu dëch låì âuûc. Xoàõn truìng xám nháûp vaìo nhiãöu dëch låì âuûc. Xoàõn truìng xám nháûp vaìo maïu, vaìo caïc taûng. Näút sàng coï thãø xuáút hiãûn maïu, vaìo caïc taûng. Näút sàng coï thãø xuáút hiãûn åí vuìng sinh duûc, åí cäø, åí miãûng, vuìng háöu åí vuìng sinh duûc, åí cäø, åí miãûng, vuìng háöu hoüng, gáy triãûu chæïng giäúng viãm hoüng. Näút hoüng, gáy triãûu chæïng giäúng viãm hoüng. Näút sàng naìy diãùn biãún khoaíng 3 âãún 6 tuáön räöi sàng naìy diãùn biãún khoaíng 3 âãún 6 tuáön räöi âãø laûi nhæîng seûo nhoí, nhæng váùn coìn bãûnh âãø laûi nhæîng seûo nhoí, nhæng váùn coìn bãûnh nãúu khäng âæåüc âiãöu trë.nãúu khäng âæåüc âiãöu trë.

Giang mai giai âoaûn II: giai âoaûn naìy bãûnh diãùn Giang mai giai âoaûn II: giai âoaûn naìy bãûnh diãùn biãún tæì khoaíng 3 tuáön âãún 6 thaïng sau täøn biãún tæì khoaíng 3 tuáön âãún 6 thaïng sau täøn thæång ban âáöu. Lám saìng biãøu hiãûn: ngoaìi thæång ban âáöu. Lám saìng biãøu hiãûn: ngoaìi nhæîng dáúu hiãûu nhæ giai âoaûn I, bãûnh nhán nhæîng dáúu hiãûu nhæ giai âoaûn I, bãûnh nhán caím tháúy trong ngæåìi khoï chëu, säút nheû, âäöng caím tháúy trong ngæåìi khoï chëu, säút nheû, âäöng thåìi tháúy näøi nhiãöu haûch beûnthåìi tháúy näøi nhiãöu haûch beûn

Giang mai giai âoaûn muäün: bãûnh biãøu hiãûn tæì 3 Giang mai giai âoaûn muäün: bãûnh biãøu hiãûn tæì 3 âãún 10 nàm sau täøn thæång ban âáöu maì khäng âãún 10 nàm sau täøn thæång ban âáöu maì khäng âæåüc cháøn âoaïn, âiãöu trë khäng tåïi kãút quaí. âæåüc cháøn âoaïn, âiãöu trë khäng tåïi kãút quaí. Bãûnh thæåìng biãøu hiãûn åí caïc taûng trong cå Bãûnh thæåìng biãøu hiãûn åí caïc taûng trong cå thãø. thãø.

2.3. Cáûn lám saìng2.3. Cáûn lám saìng: Âãø cháøn âoaïn xaïc âënh: Âãø cháøn âoaïn xaïc âënh Test VDRL khi coï täøn thæång nghi ngåì.Test VDRL khi coï täøn thæång nghi ngåì. Láúy dich åí näút sàng (åí ám âaûo, ám häü, cäø tæí Láúy dich åí näút sàng (åí ám âaûo, ám häü, cäø tæí

cung...) nhuäüm gram tçm xoàõn truìng hay soi tæåi cung...) nhuäüm gram tçm xoàõn truìng hay soi tæåi trãn kênh hiãøn vi nãön âen coï thãø tháúy xoàõn trãn kênh hiãøn vi nãön âen coï thãø tháúy xoàõn truìng âang hoạt âäüng.truìng âang hoạt âäüng.

Láúy maïu tçm khaïng thãø giang mai: phaín æïng Láúy maïu tçm khaïng thãø giang mai: phaín æïng BW.BW.

2.4. Tiãún triãøn2.4. Tiãún triãøn Bãûnh tiãún triãøn muäün, tháöm làûng, khoï chæîa.Bãûnh tiãún triãøn muäün, tháöm làûng, khoï chæîa. Bãûnh coï khaí nàng gáy di chæïng cho ngæåìi bãûnh Bãûnh coï khaí nàng gáy di chæïng cho ngæåìi bãûnh

vaì con cuía hoü, thæåìng âãø laûi háûu quaí nghiãm vaì con cuía hoü, thæåìng âãø laûi háûu quaí nghiãm troüng.troüng.

2.5. Biãún chæïng2.5. Biãún chæïngGáy vä sinh, quaïi thai, âeí non, sáøy thai, thai chãút Gáy vä sinh, quaïi thai, âeí non, sáøy thai, thai chãút

læu.læu.

3. Bãûnh láûu3. Bãûnh láûu3.1. Âàûc âiãøm sinh bãûnh hoüc3.1. Âàûc âiãøm sinh bãûnh hoüc Bãûnh do song cáöu giäúng hçnh haût caì phã. Âáy Bãûnh do song cáöu giäúng hçnh haût caì phã. Âáy

laì mäüt bãûnh hoa liãùu tæång âäúi phäø biãún vaì laì mäüt bãûnh hoa liãùu tæång âäúi phäø biãún vaì cuîng khoï chæîa vç vi truìng dãù khaïng thuäúc do cuîng khoï chæîa vç vi truìng dãù khaïng thuäúc do láûu cáûu tiãút ra men penicilinase. Bãûnh láûu coï láûu cáûu tiãút ra men penicilinase. Bãûnh láûu coï hai loaûi: cáúp tênh vaì maûn tênh. Maûn tênh âiãöu hai loaûi: cáúp tênh vaì maûn tênh. Maûn tênh âiãöu trë khoï.trë khoï.

3.2. Âàûc âiãøm lám saìng3.2. Âàûc âiãøm lám saìng Sau khi quan hãû tçnh duûc våïi ngæåìi màõc bãûnh Sau khi quan hãû tçnh duûc våïi ngæåìi màõc bãûnh

láûu, vaìi ngaìy sau coï nhæîng biãøu hiãûn lám saìng láûu, vaìi ngaìy sau coï nhæîng biãøu hiãûn lám saìng nhæ ra nhiãöu khê hæ, khê hæ coï maìu nhæ láùn nhæ ra nhiãöu khê hæ, khê hæ coï maìu nhæ láùn muí. Ám âaûo âau raït. Âi tiãøu noïng raït, næåïc tiãøu muí. Ám âaûo âau raït. Âi tiãøu noïng raït, næåïc tiãøu coï láùn nhæîng váøn tràõng nhæ muí. Âäi khi ám häü coï láùn nhæîng váøn tràõng nhæ muí. Âäi khi ám häü sæng âoí do viãm tuyãún Bartholin: âau, ngæïa khoï sæng âoí do viãm tuyãún Bartholin: âau, ngæïa khoï chëu, coï khi säút. Nãúu quan hãû tçnh duûc qua chëu, coï khi säút. Nãúu quan hãû tçnh duûc qua miãûng cuîng coï triãûu chæïng nhæ viãm hoüng miãûng cuîng coï triãûu chæïng nhæ viãm hoüng háöu, khaûc ra âåìm láùn muí, hoàûc qua háûu män háöu, khaûc ra âåìm láùn muí, hoàûc qua háûu män cuîng coï dáúu hiãûu âau raït háûu män vaì coï næåïc cuîng coï dáúu hiãûu âau raït háûu män vaì coï næåïc tràõng âuûc tæì háûu män chaíy ra. tràõng âuûc tæì háûu män chaíy ra.

Xeït nghiãûm: Láúy dëch ám âaûo, dëch tæì háûu Xeït nghiãûm: Láúy dëch ám âaûo, dëch tæì háûu män hay láúy bãûnh pháøm åí vuìng hoüng háöu (läø män hay láúy bãûnh pháøm åí vuìng hoüng háöu (läø muîi sau) coï thãø tçm tháúy láûu cáöu. Nhuäüm gram muîi sau) coï thãø tçm tháúy láûu cáöu. Nhuäüm gram tháúy láûu cáöu hçnh haût caì phã nàòm trong nguyãn tháúy láûu cáöu hçnh haût caì phã nàòm trong nguyãn sinh cháút tãú baìo muí. Træåìng håüp maûn tênh coï sinh cháút tãú baìo muí. Træåìng håüp maûn tênh coï thãø cáúy tçm láûu cáöu gáy bãûnh vaì laìm khaïng thãø cáúy tçm láûu cáöu gáy bãûnh vaì laìm khaïng sinh âäö.sinh âäö.

3.3. Nhæîng aính hæåíng tåïi thai ngheïn 3.3. Nhæîng aính hæåíng tåïi thai ngheïn

Træåïc khi coï thai dãù gáy viãm pháön phuû dáùn Træåïc khi coï thai dãù gáy viãm pháön phuû dáùn âãún vä sinh.âãún vä sinh.

Khi coï thai dãù gáy sáøy thai, äúi våî non, âeí non.Khi coï thai dãù gáy sáøy thai, äúi våî non, âeí non. Khi chuyãøn daû âeí dãù gáy nhiãùm láûu màõt treí Khi chuyãøn daû âeí dãù gáy nhiãùm láûu màõt treí

så sinh, âiãöu trë khäng këp thåìi dãù gáy muì màõt så sinh, âiãöu trë khäng këp thåìi dãù gáy muì màõt så sinh.så sinh.

Thai cuîng coï khaí nàng nhiãùm láûu trong tæí cung Thai cuîng coï khaí nàng nhiãùm láûu trong tæí cung do láûu cáöu vaìo næåïc äúi gáy nhiãùm truìng äúi.do láûu cáöu vaìo næåïc äúi gáy nhiãùm truìng äúi.

3.4. Âiãöu trë3.4. Âiãöu trë Noïi chung nhiãùm giang mai hay láûu thç thuäúc Noïi chung nhiãùm giang mai hay láûu thç thuäúc

âàûc trë âãöu laì penicillin våïi liãöu cao, keïo daìi, âàûc trë âãöu laì penicillin våïi liãöu cao, keïo daìi, âiãöu trë såïm caìng coï hiãûu quaí, âiãöu trë ngay khi âiãöu trë såïm caìng coï hiãûu quaí, âiãöu trë ngay khi coï triãûu chæïng ban âáöu.coï triãûu chæïng ban âáöu.

Noïi chung sau âiãöu trë goüi laì khoíi phaíi âæåüc Noïi chung sau âiãöu trë goüi laì khoíi phaíi âæåüc âaïnh giaï bàòng xeït nghiãûm tçm láûu cáöu vaì âaïnh giaï bàòng xeït nghiãûm tçm láûu cáöu vaì xoàõn truìng giang mai nhiãöu láön, nhiãöu thaïng (êt xoàõn truìng giang mai nhiãöu láön, nhiãöu thaïng (êt nháút mäüt nàm) måïi âæåüc coi laì khoíi.nháút mäüt nàm) måïi âæåüc coi laì khoíi.

4. Nhiãùm herpes âæåìng sinh duûc4. Nhiãùm herpes âæåìng sinh duûc

4.1. Âàûc âiãøm sinh bãûnh hoüc4.1. Âàûc âiãøm sinh bãûnh hoüc

Nhiãùm herpes do virus herpes gáy ra. Coï hai loaûi Nhiãùm herpes do virus herpes gáy ra. Coï hai loaûi virus: loaûi do herpes simplex virus I, gáy nhiãùm åí virus: loaûi do herpes simplex virus I, gáy nhiãùm åí næía ngæåìi trãn. Loaûi herpes simplex virus II viãút næía ngæåìi trãn. Loaûi herpes simplex virus II viãút tàõc HSV II, gáy nhiãùm vaì láy truyãön virus qua tàõc HSV II, gáy nhiãùm vaì láy truyãön virus qua âæåìng sinh duûc. Caïch láy truyãön coï thãø qua thuí âæåìng sinh duûc. Caïch láy truyãön coï thãø qua thuí dám, qua miãûng, sinh duûc hay vãû sinh caï nhán dám, qua miãûng, sinh duûc hay vãû sinh caï nhán keïm.keïm.

4.2. Biãøu hiãûn lám saìng4.2. Biãøu hiãûn lám saìng Nhiãùm tiãn phaït thæåìng nàûng hån nhiãùm taïi Nhiãùm tiãn phaït thæåìng nàûng hån nhiãùm taïi

phaït. Sau hoaût âäüng sinh duûc, ngæåìi bë nhiãùm phaït. Sau hoaût âäüng sinh duûc, ngæåìi bë nhiãùm coï caím giaïc khoï chëu vaì säút kiãøu caím cuïm. coï caím giaïc khoï chëu vaì säút kiãøu caím cuïm. Bãûnh nhán tháúy xuáút hiãûn nhæîng muûn næåïc åí Bãûnh nhán tháúy xuáút hiãûn nhæîng muûn næåïc åí vuìng sinh duûc. Ban âáöu muûn næåïc trong sau âoï vuìng sinh duûc. Ban âáöu muûn næåïc trong sau âoï muûn næåïc âuûc räöi våî ra, nãn bãûnh nhán caím muûn næåïc âuûc räöi våî ra, nãn bãûnh nhán caím tháúy âau raït. Sau våî muûn næåïc mäüt thåìi gian tháúy âau raït. Sau våî muûn næåïc mäüt thåìi gian bãûnh nhán tháúy hãút âau vaì khoíi khäng âãø laûi bãûnh nhán tháúy hãút âau vaì khoíi khäng âãø laûi seûo chäù coï muûn næåïc.seûo chäù coï muûn næåïc.

Thåìi kyì taïi phaït: mäüt thåìi gian sau bãûnh nhán Thåìi kyì taïi phaït: mäüt thåìi gian sau bãûnh nhán laûi tháúy näøi muûn næåïc åí vuìng sinh duûc, laûi tháúy näøi muûn næåïc åí vuìng sinh duûc, nhæng khäng khoï chëu vaì âau raït nhæ âåüt måïi nhæng khäng khoï chëu vaì âau raït nhæ âåüt måïi bë, räöi cuîng tæû nhiãn hãút.bë, räöi cuîng tæû nhiãn hãút.

4.3. Nhæîng biãún chæïng do thai ngheïn4.3. Nhæîng biãún chæïng do thai ngheïn

Tçnh traûng nhiãùm herpes åí ngæåìi coï vaì khäng Tçnh traûng nhiãùm herpes åí ngæåìi coï vaì khäng coï thai giäúng nhau. Nhiãùm herpes khi coï thai: virus coï thai giäúng nhau. Nhiãùm herpes khi coï thai: virus herpes coï thãø gáy täøn thæång thai, treí bë nhiãùm herpes coï thãø gáy täøn thæång thai, treí bë nhiãùm herpes coï khaí nàng gáy tæí vong chu saín tåïi 50%, herpes coï khaí nàng gáy tæí vong chu saín tåïi 50%, treí säúng coï thãø bë täøn thæång tháön kinh. Virus treí säúng coï thãø bë täøn thæång tháön kinh. Virus herpes coï khaí nàng gáy äúi våî non, xám nháûp qua herpes coï khaí nàng gáy äúi våî non, xám nháûp qua nhau vaìo buäöng äúi gáy thai nhiãùm herpes hoàûc nhau vaìo buäöng äúi gáy thai nhiãùm herpes hoàûc láy truyãön khi âeí qua ám âaûo.láy truyãön khi âeí qua ám âaûo.

4.4. Cháøn âoaïn4.4. Cháøn âoaïn Dæûa vaìo lám saìng: muûn næåïc herpes åí vuìng Dæûa vaìo lám saìng: muûn næåïc herpes åí vuìng

sinh duûc.sinh duûc. Cáúy tãú baìo tçm virus herpes sinh duûc II, nhæng Cáúy tãú baìo tçm virus herpes sinh duûc II, nhæng

khoï vaì täún keïm.khoï vaì täún keïm. Thæí phaín æïng ELISA.Thæí phaín æïng ELISA.

4.5. Âiãöu trë4.5. Âiãöu trë Vç laì do virus gáy bãûnh nãn khäng coï thuäúc âiãöu Vç laì do virus gáy bãûnh nãn khäng coï thuäúc âiãöu

trë âàûc hiãûu.trë âàûc hiãûu. Nãúu täøn thæång chè åí ám häü, ám âaûo coï thãø Nãúu täøn thæång chè åí ám häü, ám âaûo coï thãø

bäi måî acyclovir laìm cho caïc näút phoíng næåïc dëu bäi måî acyclovir laìm cho caïc näút phoíng næåïc dëu âi.âi.

Nãúu chæa nhiãùm vaìo äúi chè nhiãùm åí ám âaûo Nãúu chæa nhiãùm vaìo äúi chè nhiãùm åí ám âaûo thç nãn mäø láúy thai vaì khäng nãn báúm äúi træåïc thç nãn mäø láúy thai vaì khäng nãn báúm äúi træåïc khi mäø âeí.khi mäø âeí.

5. Nhiãùm chlamydia sinh duûc5. Nhiãùm chlamydia sinh duûc5.1. Âàûc âiãøm sinh bãûnh hoüc5.1. Âàûc âiãøm sinh bãûnh hoüc Chlamydia trachomatis laì máöm bãûnh virus láy Chlamydia trachomatis laì máöm bãûnh virus láy

truyãön qua âæåìng tçnh duûc. Noï chæa âæåüc coi truyãön qua âæåìng tçnh duûc. Noï chæa âæåüc coi laì bãûnh, coìn âang nghiãn cæïu. Chlamydia coï thãø laì bãûnh, coìn âang nghiãn cæïu. Chlamydia coï thãø gáy nhiãùm truìng åí màõt, gáy täøn thæång hãû gáy nhiãùm truìng åí màõt, gáy täøn thæång hãû lympho baìo vaì thæåìng cuìng gáy våïi nhiãùm truìng lympho baìo vaì thæåìng cuìng gáy våïi nhiãùm truìng âæåìng sinh duûc khaïc (våïi láûu, giang mai, âæåìng sinh duûc khaïc (våïi láûu, giang mai, trichomonas, herpes).trichomonas, herpes).

55.2. Biãøu hiãûn lám saìng.2. Biãøu hiãûn lám saìng Sau khi nhiãùm coï thãø ra hay khäng ra khê hæ. Âäi Sau khi nhiãùm coï thãø ra hay khäng ra khê hæ. Âäi

khi bãûnh nhán tháúy håi khoï chëu hoàûc váùn bçnh khi bãûnh nhán tháúy håi khoï chëu hoàûc váùn bçnh thæåìng.thæåìng.

Vãö tiãön sæí saín khoa: coï thãø coï thai chãút læu Vãö tiãön sæí saín khoa: coï thãø coï thai chãút læu hay sáøy thai liãn tiãúp, hay tæí cung chu saín. Treí hay sáøy thai liãn tiãúp, hay tæí cung chu saín. Treí så sinh bë viãm cuíng maûc, viãm phäøi. Xeït så sinh bë viãm cuíng maûc, viãm phäøi. Xeït nghiãûm laìm phaín æïng ELISA hay cáúy dëch ám nghiãûm laìm phaín æïng ELISA hay cáúy dëch ám âaûo tçm taïc nhán gáy bãûnh coï thãø dæång tênh.âaûo tçm taïc nhán gáy bãûnh coï thãø dæång tênh.

5.3. Âiãöu trë5.3. Âiãöu trë Thuäúc âæåüc choün âiãöu trë laì tetracyclin. Nhæng Thuäúc âæåüc choün âiãöu trë laì tetracyclin. Nhæng

noï laûi chäïng chè âënh khi coï thai nãn coï thãø noï laûi chäïng chè âënh khi coï thai nãn coï thãø duìng: Erythromycin 500 mg, uäúng 4 láön trong duìng: Erythromycin 500 mg, uäúng 4 láön trong ngaìy, trong 14 ngaìy.ngaìy, trong 14 ngaìy.

5.4. AÍnh hæåíng cuía bãûnh âäúi våïi thai ngheïn5.4. AÍnh hæåíng cuía bãûnh âäúi våïi thai ngheïn Khi thai phuû bë nhiãùm chlamydia trachomatis Khi thai phuû bë nhiãùm chlamydia trachomatis

thæåìng dãù sáøy thai, âeí non, äúi våî non. Thai coï thæåìng dãù sáøy thai, âeí non, äúi våî non. Thai coï thãø bë nhiãùm bãûnh tæì trong tæí cung, sau âeí så thãø bë nhiãùm bãûnh tæì trong tæí cung, sau âeí så sinh bë viãm phäøi, viãm cuíng maûc tyí lãû màõc sinh bë viãm phäøi, viãm cuíng maûc tyí lãû màõc bãûnh vaì tyí lãû tæí vong chu saín cao.bãûnh vaì tyí lãû tæí vong chu saín cao.

II. CÄNG TAÏC ÂIÃÖU DÆÅÎNGII. CÄNG TAÏC ÂIÃÖU DÆÅÎNG1. Nháûn âënh1. Nháûn âënh Bãûnh viãm nhiãùm láy truyãön qua âæåìng tçnh Bãûnh viãm nhiãùm láy truyãön qua âæåìng tçnh

duûc laì bãûnh âæåüc láy truyãön do quan hãû tçnh duûc laì bãûnh âæåüc láy truyãön do quan hãû tçnh duûc giæîa nam sang næî hay tæì næî sang nam. duûc giæîa nam sang næî hay tæì næî sang nam. Tuyì theo taïc nhán gáy bãûnh maì biãøu hiãûn xuáút Tuyì theo taïc nhán gáy bãûnh maì biãøu hiãûn xuáút hiãûn såïm nhæ sau giao håüp våïi ngæåìi bë bãûnh hiãûn såïm nhæ sau giao håüp våïi ngæåìi bë bãûnh láûu, hoàûc muäün nhæ sau giao håüp våïi ngæåìi bë láûu, hoàûc muäün nhæ sau giao håüp våïi ngæåìi bë giang mai, hoàûc sau giao håüp våïi ngæåìi bë giang mai, hoàûc sau giao håüp våïi ngæåìi bë nhiãùm herpes hay chlamydia, thåìi gian biãøu hiãûn nhiãùm herpes hay chlamydia, thåìi gian biãøu hiãûn bãûnh ráút khoï biãút.bãûnh ráút khoï biãút.

Nháûn âënh loaûi bãûnh vaì nguäön láy nhiãùm: Nháûn âënh loaûi bãûnh vaì nguäön láy nhiãùm: nháûn âënh bãûnh thæåìng do baïc sé cháøn âoaïn, nháûn âënh bãûnh thæåìng do baïc sé cháøn âoaïn, ngæåìi âiãöu dæåîng häù tråü laìm caïc máùu bãûnh ngæåìi âiãöu dæåîng häù tråü laìm caïc máùu bãûnh pháøm giuïp cháøn âoaïn chênh xaïc hån. pháøm giuïp cháøn âoaïn chênh xaïc hån.

Tuyì mæïc âäü tçnh traûng bãûnh (coï thai hay khäng Tuyì mæïc âäü tçnh traûng bãûnh (coï thai hay khäng coï thai) âãø láûp kãú hoaûch chàm soïc cuû thãø, coï thai) âãø láûp kãú hoaûch chàm soïc cuû thãø, kãø caí tæ váún sinh âeí.kãø caí tæ váún sinh âeí.

Nháûn âënh sæû tiãún triãøn cuía bãûnh trong quaï Nháûn âënh sæû tiãún triãøn cuía bãûnh trong quaï trçnh âiãöu dæåîng âãø láûp kãú hoaûch âiãöu trçnh âiãöu dæåîng âãø láûp kãú hoaûch âiãöu dæåîng cho tæìng giai âoaûn thêch håüp.dæåîng cho tæìng giai âoaûn thêch håüp.

2. Láûp kãú hoaûch chàm soïc âiãöu dæåîng2. Láûp kãú hoaûch chàm soïc âiãöu dæåîng2.1. Kãú hoaûch âiãöu dæåîng chung cho caïc bãûnh 2.1. Kãú hoaûch âiãöu dæåîng chung cho caïc bãûnh

láy truyãön qua tçnh duûc vaì kãú hoaûch cuû thãø láy truyãön qua tçnh duûc vaì kãú hoaûch cuû thãø riãng cho tæìng ngæåìi bãûnh, loaûi bãûnh, chuí yãúu riãng cho tæìng ngæåìi bãûnh, loaûi bãûnh, chuí yãúu tæ váún trong khi chæa vaì âaî coï thai.tæ váún trong khi chæa vaì âaî coï thai.

2.2. Láûp kãú hoaûch cuû thãø âiãöu dæåîng cho tæìng 2.2. Láûp kãú hoaûch cuû thãø âiãöu dæåîng cho tæìng bãûnh nhán.bãûnh nhán.

2.3. Láûp kãú hoaûch theo doîi sæû tiãún triãøn cuía 2.3. Láûp kãú hoaûch theo doîi sæû tiãún triãøn cuía bãûnh vãö âiãöu trë.bãûnh vãö âiãöu trë.

2.4. Kãú hoaûch häù tråü láúy máùu bãûnh pháøm giuïp 2.4. Kãú hoaûch häù tråü láúy máùu bãûnh pháøm giuïp cháøn âoaïn xaïc âënh mæïc âäü cuía bãûnh.cháøn âoaïn xaïc âënh mæïc âäü cuía bãûnh.

2.5. Thæûc hiãûn âuïng y lãûnh cuía baïc sé cho tæìng 2.5. Thæûc hiãûn âuïng y lãûnh cuía baïc sé cho tæìng ngæåìi.ngæåìi.

3. Thæûc hiãûn cäng taïc âiãöu dæåîng3. Thæûc hiãûn cäng taïc âiãöu dæåîng3.1. Tæ váún chung vãö caïch ly nguäön láy truyãön3.1. Tæ váún chung vãö caïch ly nguäön láy truyãön Tám tçnh âãø phaït hiãûn âäúi tæåüng truyãön bãûnh Tám tçnh âãø phaït hiãûn âäúi tæåüng truyãön bãûnh

cho bãûnh nhán, âãø giaïn tiãúp khuyãn ngæåìi âoï cho bãûnh nhán, âãø giaïn tiãúp khuyãn ngæåìi âoï chæîa bãûnh.chæîa bãûnh.

Noïi cho bãûnh nhán tháúy roî taïc haûi cuía bãûnh bë Noïi cho bãûnh nhán tháúy roî taïc haûi cuía bãûnh bë nhiãùm khi chæa coï thai vaì khi coï thai seî aính nhiãùm khi chæa coï thai vaì khi coï thai seî aính hæåíng âãún con hoü nhæ thãú naìo.hæåíng âãún con hoü nhæ thãú naìo.

3.2. Tæ váún cho bãûnh nhán3.2. Tæ váún cho bãûnh nhán Tæ váún cho bãûnh nhán nhiãùm trichomonas: bãûnh Tæ váún cho bãûnh nhán nhiãùm trichomonas: bãûnh

láy truyền chuí yãúu do quan hãû tçnh duûc. Bãûnh láy truyền chuí yãúu do quan hãû tçnh duûc. Bãûnh thæåìng phaït sinh sau vaìi ngaìy, âãø láu khoï chæîa. thæåìng phaït sinh sau vaìi ngaìy, âãø láu khoï chæîa. Bãûnh coï haûi cho thai ngheïn, nãúu âiãöu trë âuïng Bãûnh coï haûi cho thai ngheïn, nãúu âiãöu trë âuïng phæång phaïp coï khaí nàng khoíi. Sau âeí thæåìng phæång phaïp coï khaí nàng khoíi. Sau âeí thæåìng khäng dãù liãön táöng sinh män (do raïch hoàûc càõt).khäng dãù liãön táöng sinh män (do raïch hoàûc càõt).

Tæ váún cho bãûnh nhán bë nhiãùm giang mai: âiãöu Tæ váún cho bãûnh nhán bë nhiãùm giang mai: âiãöu tra nguäön láy truyãön coï thãø do ngæåìi tçnh, coï tra nguäön láy truyãön coï thãø do ngæåìi tçnh, coï thãø tæì giang mai báøm sinh. Mäùi nguäön truyãön thãø tæì giang mai báøm sinh. Mäùi nguäön truyãön bãûnh coï khaí nàng khoíi khaïc nhau. Bãûnh caìng bãûnh coï khaí nàng khoíi khaïc nhau. Bãûnh caìng chæîa såïm caìng coï khaí nàng khoíi. Khi âaî âiãöu chæîa såïm caìng coï khaí nàng khoíi. Khi âaî âiãöu trë phaíi âiãöu trë cho caí nguäön láy truyãön vaì trë phaíi âiãöu trë cho caí nguäön láy truyãön vaì ngæåìi bãûnh. Nãúu khäng chæîa táûn gäúc maì coï ngæåìi bãûnh. Nãúu khäng chæîa táûn gäúc maì coï thai thç dãù di truyãön qua âåìi sau. Nãúu màõc trong thai thç dãù di truyãön qua âåìi sau. Nãúu màõc trong khi coï thai thç nãn phaï thai âãø âiãöu trë.khi coï thai thç nãn phaï thai âãø âiãöu trë.

Tæ váún cho bãûnh nhán bë bãûnh láûu: sau láy Tæ váún cho bãûnh nhán bë bãûnh láûu: sau láy nhiãùm bãûnh biãøu hiãûn såïm nãn dãù phaït hiãûn nhiãùm bãûnh biãøu hiãûn såïm nãn dãù phaït hiãûn nguäön láy. Bãûnh caìng âæåüc âiãöu trë såïm, âuïng nguäön láy. Bãûnh caìng âæåüc âiãöu trë såïm, âuïng caïch thç dãù khoíi. Bãûnh nhán bë nhiãùm khi coï caïch thç dãù khoíi. Bãûnh nhán bë nhiãùm khi coï thai cáön chæîa dæït âiãøm, âãø traïnh háûu hoaû thai cáön chæîa dæït âiãøm, âãø traïnh háûu hoaû cho thai laìm hoíng màõt treí så sinh.cho thai laìm hoíng màõt treí så sinh.

Tæ váún cho bãûnh nhán bë nhiãùm herpes: tçm Tæ váún cho bãûnh nhán bë nhiãùm herpes: tçm nguäön láy truyãön thæåìng khoï, vç bãûnh caính sau nguäön láy truyãön thæåìng khoï, vç bãûnh caính sau khi bë nhiãùm khäng ráöm räü, bãûnh xuáút hiãûn khi bë nhiãùm khäng ráöm räü, bãûnh xuáút hiãûn muäün, âàûc biãût khi bãûnh nhán quan hãû tçnh muäün, âàûc biãût khi bãûnh nhán quan hãû tçnh duûc våïi nhiãöu ngæåìi. Âäi khi chênh ngæåìi bãûnh duûc våïi nhiãöu ngæåìi. Âäi khi chênh ngæåìi bãûnh hay ngæåìi truyãön bãûnh cuîng khäng roî mçnh hay ngæåìi truyãön bãûnh cuîng khäng roî mçnh mang bãûnh, vç coï thãø triãûu chæïng lám saìng mang bãûnh, vç coï thãø triãûu chæïng lám saìng khäng âiãøn hçnh. Bãûnh nguy hiãøm cho thai khäng âiãøn hçnh. Bãûnh nguy hiãøm cho thai ngheïn. Bãûnh caìng âæåüc phaït hiãûn såïm, âiãöu ngheïn. Bãûnh caìng âæåüc phaït hiãûn såïm, âiãöu trë âuïng, caìng âem laûi kãút quaí khaí quan. Tuy trë âuïng, caìng âem laûi kãút quaí khaí quan. Tuy nhiãn, cháøn âoaïn xaïc âënh khoï, cáön laìm xeït nhiãn, cháøn âoaïn xaïc âënh khoï, cáön laìm xeït nghiãûm âàûc hiãûu.nghiãûm âàûc hiãûu.

Tæ váún cho bãûnh nhán bë nhiãùm chlamydia Tæ váún cho bãûnh nhán bë nhiãùm chlamydia trachomatis laì mäüt bãûnh måïi âæåüc ghi vaìo loaûi trachomatis laì mäüt bãûnh måïi âæåüc ghi vaìo loaûi bãûnh láy truyãön qua âæåìng tçnh duûc. Muäún tæ bãûnh láy truyãön qua âæåìng tçnh duûc. Muäún tæ váún täút ngæåìi âiãöu dæåîng cáön âiãöu tra tãú nhë váún täút ngæåìi âiãöu dæåîng cáön âiãöu tra tãú nhë vaì cáön thåìi gian. Nãúu cháøn âoaïn âuïng (bàòng vaì cáön thåìi gian. Nãúu cháøn âoaïn âuïng (bàòng phaín æïng ELISA) vaì âiãöu trë âuïng seî coï kãút phaín æïng ELISA) vaì âiãöu trë âuïng seî coï kãút quaí täút.quaí täút.

3.3. Thæûc hiãûn kãú hoaûch âiãöu dæåîng cho tæìng 3.3. Thæûc hiãûn kãú hoaûch âiãöu dæåîng cho tæìng bãûnhbãûnh

Bãûnh trichomonas: Khoï khàn våïi âiãöu dæåîng Bãûnh trichomonas: Khoï khàn våïi âiãöu dæåîng viãn laì giuïp baïc sé khàóng âënh âaïnh giaï kãút viãn laì giuïp baïc sé khàóng âënh âaïnh giaï kãút quaí khoíi bãûnh bàòng xeït nghiãûm nhiãöu láön quaí khoíi bãûnh bàòng xeït nghiãûm nhiãöu láön láúy máùu bãûnh pháøm âuïng kyî thuáût.láúy máùu bãûnh pháøm âuïng kyî thuáût.

Bãûnh giang mai: thæûc hiãûn âiãöu trë âuïng y Bãûnh giang mai: thæûc hiãûn âiãöu trë âuïng y lãûnh. Âiãöu dæåîng viãn giuïp baïc sé laìm caïc lãûnh. Âiãöu dæåîng viãn giuïp baïc sé laìm caïc xeït nghiãûm cháøn âoaïn xaïc âënh vaì âaïnh giaï xeït nghiãûm cháøn âoaïn xaïc âënh vaì âaïnh giaï khoíi bãûnh täút. Såü nháút laì giang mai báøm khoíi bãûnh täút. Såü nháút laì giang mai báøm sinh cho treí (con cuía bãûnh nhán) nãn coï kãú sinh cho treí (con cuía bãûnh nhán) nãn coï kãú hoaûch phaït hiãûn vaì âiãöu trë såïm.hoaûch phaït hiãûn vaì âiãöu trë såïm.

Bãûnh láûu: thæûc hiãûn âiãöu trë täút, âuïng Bãûnh láûu: thæûc hiãûn âiãöu trë täút, âuïng y lãûnh. Âiãöu dæåîng viãn häù tråü baïc sé y lãûnh. Âiãöu dæåîng viãn häù tråü baïc sé trong cäng taïc cháøn âoaïn xaïc âënh vaì trong cäng taïc cháøn âoaïn xaïc âënh vaì âaïnh giaï khoíi bãûnh. Chàm soïc âàûc biãût âaïnh giaï khoíi bãûnh. Chàm soïc âàûc biãût trong thç säø thai, phoìng thai bë nhiãùm láûu trong thç säø thai, phoìng thai bë nhiãùm láûu màõt bàòng nhoí màõt cho treí ngay khi væìa màõt bàòng nhoí màõt cho treí ngay khi væìa säø.säø.

Nhiãùm herpes vaì chlamydia trachomatis Nhiãùm herpes vaì chlamydia trachomatis âãöu do virus nãn thuäúc âàûc hiãûu chæa âãöu do virus nãn thuäúc âàûc hiãûu chæa coï.Hiãûn nay chè cáön âiãöu trë vaì thæûc coï.Hiãûn nay chè cáön âiãöu trë vaì thæûc hiãûn âuïng y lãûnh. Âãö phoìng bäüi nhiãùm hiãûn âuïng y lãûnh. Âãö phoìng bäüi nhiãùm vaì náng cao thãø traûng chuí yãúu bàòng vaì náng cao thãø traûng chuí yãúu bàòng caïch theo doîi, ghi nhæîng dáúu hiãûu lám caïch theo doîi, ghi nhæîng dáúu hiãûu lám saìng.saìng.