ระบบปฏบตการ คอ ซอฟตแวรทท าหนาทควบคมการท างานของระบบคอมพวเตอร ใหคอมพวเตอรและอปกรณตอพวงตาง ๆ ท างานรวมกนอยางมประสทธภาพ ซอฟตแวรระบบทรจกกนด คอ ระบบปฏบตการ (OS- Operating System) เชน MS-DOS, UNIX, OS/2, Windows, Linux เปนตน

1

ระบบปฏบตการคอมพวเตอร

1 คณสมบตการท างาน ระบบปฏบตการโดยทวไปจะมคณสมบตในการท างาน ดงน 1.1 การท างานแบบ Multi-Tasking สามารถท างานไดหลายงานหรอหลายโปรแกรม ในเวลาเดยวกน 1.2 การท างานแบบ Multi-User สามารถท างานกบผใชไดหลายคนในขณะทม การประมวลผลของงานพรอมกน

2

2 ประเภทของระบบปฏบตการ 2.1 ระบบปฏบตการแบบเดยว (Stand-alone OS) ใหบรการส าหรบผใชคนเดยวใชส าหรบเครองคอมพวเตอร ทประมวลผล และท างานทวไป

2.2 ระบบปฏบตการแบบเครอขาย (Network OS) มงเนนและใหบรการผใชหลายคน (multi-user)ใชส าหรบระบบเครอขายโดยเฉพาะ

2.3 ระบบปฏบตการแบบฝง (Embedded OS) พบเหนไดในอปกรณคอมพวเตอรพกพา ขนาดเลก 3

2.1 ระบบปฏบตการแบบเดยว (Stand-Alone OS)

2.1.1 DOS (Disk Operating System)

2.1.2 Windows

2.2.1.3 UNIX

2.1.4 Mac OS X รน OS X

(X คอ เลข 10 แบบโรมน)

2.1.5 Linux 4

2.1.1 DOS (Disk Operating System) ระบบปฏบตการทพฒนาขนเมอประมาณป 1980 เพอใชส าหรบเครองคอมพวเตอรสวนบคคลเปนหลก ท างานโดยใชการปอนชดค าสงทเรยกวา command-line ทตองปอนขอมลทละบรรทดเพอใหเครองท างานตามค าสงนนได ผลตครงแรกมชอเรยกวา PC-DOS ใชกบเครองของบรษทไอบเอม ตอมาบรษทไมโครซอฟทไดสรางระบบปฏบตการแบบใหมออกมาเปนของตนเอง และเรยกชอใหมภายหลงวา MS-DOS นนเอง

5

2.1.2 Windows

บรษทไมโครซอฟทน าแนวคด ระบบการใชงานทเรยกวา GUI (Graphical User Interface) มาใชใน ระบบ ปฏบตการตวใหมมชอวา Windows ทน ารปแบบของสญลกษณภาพกราฟกเขามาแทนการปอนค าสงทละบรรทด ใชหลกการแบงงานเปนสวน เรยกวา หนาตางงาน (windows) ทแสดงผลลพธแตละโปรแกรม

6

2.1.2 Windows

ปจจบนมการผลตและจ าหนายหลายรน เชน Windows XP ซงเปนเวอรชนลาสดทพฒนาและจ าหนายไดทวโลก

เวอรชนตอไปคาดวาจะเปน Longhorn

7

2.1.3 UNIX

ระบบปฏบตการทมกใชกบผทมความรทางดาน

คอมพวเตอรคอนขางมาก รองรบกบการท างานของ

ผใชไดหลายคนพรอมกน (multi-user) มความยดหยน ในการการปรบเปลยนและแกไขระบบตาง ๆ ไดด ปจจบนมการพฒนาระบบทสนบสนนใหใชงานได

ทงแบบเดยวและแบบเครอขาย

8

2.1.4 Mac OS X

สรางขนใชงานเฉพาะคอมพวเตอรของบรษทแอปเปลใชงาน

ดานสงพมพ กราฟกและศลปะ ซงรนกอนนจนถง Mac OS 9

เปนระบบปฏบตการแบบเฉพาะตว แตรน OS X (X คอ เลข 10

แบบโรมน)พฒนาจากระบบปฏบตการแบบ UNIX แตเปนแบบ

เฉพาะตว คอเครองของบรษทอน หรอทประกอบขนมาเอง

ไมสามารถใชระบบปฏบตการนได เนองจากใชระบบปฏบตการ

ประมวลผลทตางกน ทงนรปแบบและการท างานของ Mac OS X

มระบบสนบสนนแบบ GUI เหมอนกบระบบปฏบตการ Windows

9

2.1.5 Linux ระบบปฏบตการทนยม มส าหรบผใชคนเดยว และส าหรบงาน

ควบคมเครอขายเชนเดยวกบระบบปฏบตการแบบ UNIX ซงผใชสามารถพฒนาและ แกไขชดค าสงไดฟร ปจจบนมการสงเสรมใหใช เพอลดปญหาการขาดดลและปญหาการไมพงพาเทคโนโลย

จากตางประเทศ

10

2.1.5 Linux ระบบ Linux พฒนาโดยอาศยตนแบบการใชงานของระบบUnix และ

ใชโคดทเขยนและเผยแพรในแบบโอเพนซอรส (open source) ทเปดเผย

โปรแกรมทผใชสามารถพฒนา/แกไขระบบไดเอง มการผลตมาหลายชอ

ประเทศไทยมการพฒนาแลว เชน Linux TLE ของศนยเทคโนโลยอเลค

ทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (National Electronics and Computer

Technology Centre) หรอ NECTEC

11

2.2.2 ระบบปฏบตการแบบเครอขาย (Network OS)

2.2.2.1 Windows Server

2.2.2.2 OS/2 Warp Server

2.2.2.3 Solaris

12

2.2.2.1 Windows Server

ระบบปฏบตการเพอใชงานกบระบบเครอขาย

มรนแรกชอวา Windows NT ตอมาพฒนาเปน

Windows 2000 และรน Windows Server 2003

ซงผลตมารองรบการใชงานระดบองคกรขนาดเลก

และขนาดกลาง พฒนาโดยบรษทไมโครซอฟท สวนใหญ

จะตดตงและใชงานกบเครองประเภทแมขาย (server) 13

2.2.2 OS/2 Warp Server

ระบบปฏบตการเครอขาย ทออกแบบส าหรบ

ใชงานคอมพวเตอรแบบเครอขายส าหรบองคกร

พฒนาโดยบรษทไอบเอมเพอใชเปนระบบทควบคม

เครองแมขาย หรอ server เชนเดยวกน แตไมประสบ

ความส าเรจและเลกพฒนาแลว

14

2.2.3 Solaris ระบบปฏบตการเครอขายตระกลเดยวกบระบบปฏบตการ Unix (Unix compatible)

พฒนาขนโดยบรษทซน ไมโครซสเตมส สามารถ

รองรบการท างานแบบเครอขายไดเชนเดยวกน

15

2.2.3 ระบบปฏบตการแบบฝง (Embedded OS)

2.2.3.1 Pocket PC OS (Windows CE เดม)

2.2.3.2 Palm OS

2.2.3.3 Symbian OS

16

2.3.1 Pocket PC OS บรษทไมโครซอฟทสรางระบบปฏบตการ

ตวใหมชอวา Pocket PC OS เดมชอ Windows CE หรอ Windows Consumer Electronics แตใชชอใหมตงแตเวอรชน 3.0 เพอใหสอดคลองกบชอของคอมพวเตอรขนาดเลกการท างานเปนลกษณะยอขนาดการท างานของ Windows ใหมความสะดวกตอการใชงาน (scaled-down version) ท างานแบบ multi-tasking คนหาขอมลบนอนเทอรเนตไปไดพรอมกบ การฟงเพลง หรอตรวจเชคอเมล

17

2.3.1 Pocket PC OS ตรวจเชคอเมลพรอมกบการสรางบนทกชวยจ า เปนตน ผทรจกระบบปฏบตการของ Windows มาแลวจะใชงานไดงายขน เนองจากรปแบบและหนาตางการท างานจะคลายกน ปจจบนพบเหน ในโทรศพทมอถอ Smart phone บางรนแลว

18

2.3.2 Palm OS ระบบปฏบตการทน าเอาคอมพวเตอรแบบพกพามาใชในยคแรก ทเรยกวาเครอง Palm ผลตโดยบรษทปาลม ทไดรบความนยมมาก เปนระบบทพฒนาขนมากอน Windows CE หรอ Pocket PC OS ของไมโครซอฟท

19

2.2.3.3 Symbian OS

ระบบปฏบตการส าหรบเทคโนโลยการสอสารแบบไรสาย (wireless) โดยเฉพาะโทรศพทมอถอประเภท Smart phone ทสนบสนนการท างานหลายงานในเวลาเดยวกน (multi-tasking)

20

2.3.3 Symbian OS

มความสามารถรบสายพดคยพรอมกบ การบนทกการนดหมาย ทองเวบ สงและรบอเมล รวมถงรบแฟกซในเวลาเดยวกน ผลตโดยบรษทซเบยน โทรศพทมอถอ เชน Sony Ericsson, Motorola, Nokia และ Samsung เปนตน.

21