CHƯƠNG 3: BỆNH KÍ SINH TRÙNG Ở VẬT NUÔI.

Người thực hiện:

Trần Thị Lệ

Vũ Thị Trang

BỆNH SÁN XƠ MÍT

• Nguyên nhân:

Bệnh gây ra do sán dây Diphyllobothrium mansoni kí sinh ở ruột non chó, mèo và người.

Một đốt sán xơ mít chứa hơn 1 triệu trứng

(Ảnh chụp mẫu vật tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM).

BỆNH SÁN XƠ MÍT

• Đặc điểm sinh học:

+Hình thái: sán dài 60cm, rộng 5-6mm. Đầu nhỏ, chiều ngang 0,1mm, có 4 rãnh bám. Mỗi đốt đều có cơ quan sinh dục đực và sinh dục cái.

BỆNH SÁN XƠ MÍT

BỆNH SÁN XƠ MÍT

• Đặc điểm sinh học:

+Vòng đời: sán phát triển vòng đời cần 2 vật chủ trung gian là giáp xác và ếch.

BỆNH SÁN XƠ MÍT

• Triệu chứng:+Tác động cơ học:

sán bám vào ruột do các rãnh bám gây tổn thương niêm mạc ruột, kích thích gây nôn mửa và chảy máu ở ruột non chó mèo. Từ tổn thương, vi khuẩn sẽ xâm nhập vào đó, gây viêm ruột thứ nhiễm.+Chiếm đoạt chất dinh dưỡng; sán lấy chất dinh dưỡng trong ruột non làm chó mèo gầy yếu suy nhược, thiếu máu.

BỆNH SÁN XƠ MÍT

• Triệu chứng:+Tác động đầu độc: các chất thải từ sán trong quá trình trao đổi chất ngấm vào máu, tác động lên cơ thể kí chủ, gây ra các hội chứng thần kinh( run rẩy, loạng choạng) ở chó, mèo non và gây rối loạn tiêu hóa, viêm ruột cata.

• Bệnh tích: Mổ khám vật bệnh, thấy: ruột non nơi đầu mà sán bám vào có tăng sinh, dày lên, niêm mạc ruột non tróc ra, tụ huyết và suất huyết

BỆNH SÁN XƠ MÍT

• Dịch tễ học:+Động vật cảm nhiễm: chó, mèo, 1 số loài thú ăn

thịt hoang dã (chó sói, chồn, cáo) và người. Động vật ở các lứa tuổi đều bị nhiễm sán.

VD: ở Hà Nội chó bị nhiễm sán xơ mít với tỉ lệ 26% so với chó bị bệnh sán dây.

+Vật chủ trung gian: bệnh sán xơ mít chỉ tồn tại và lưu hành ở những vùng cóc 2 loại vật chủ trung gian là các loài giáp xác và loài ếch nhái.

• Đường lây nhiễm: lây qua đường tiêu hóa do kí sinh chủ ăn phải kí chủ trung gian có ấu trùng Spargaum.

BỆNH SÁN XƠ MÍT

• Dịch tễ học: Điều kiện sinh thái: Bệnh lây nhiễm quanh năm do chó, mèo và thú ăn thịt khác nhau trong vùng có lưu hành bệnh.

• Chẩn đoán:

+Xét nghiệm phân tìm đốt sán bằng phương pháp lắng cặn.

+Xét nghiệm phân tìm trứng sán bằng phương pháp phù nổi.

+Mổ khám tìm sán dây theo phương pháp phẫu

kiểm từng phần.

BỆNH SÁN XƠ MÍT

• Điều trị: Tẩy sán bằng 1 trong 2 hóa dược sau:

+Niclosamide: liều dùng 100mg/kg thể trọng. Cho uống 1 lần khi đói.

+Praziquantel: liều dùng 20mg/kg thể trọng. Cho uống 1 lần khi đói.

Điều trị triệu chứng: Chó mèo bị viêm ruột thứ phát thì cần điều trị bằng kanamycin với liều 30mg/kg thể trọng và Bisepton với liều 50mg/kg thể trọng. Điều trị liên tục trong 3 ngày.

BỆNH SÁN XƠ MÍT

• Phòng bệnh:

+Tẩy sán định kì cho chó, mèo ở những vùng có bệnh lưu hành bằng Niclosamid, cứ 6 tháng/lần.

+Không cho chó, mèo ăn thịt ếch, nhái sống bằng cách: xích chó, nhốt mèo hạn chế không cho chúng bắt ếch nhái ngoài tự nhiên.

+Chú ý quan sát, theo dõi phân chó mèo, phát hiện đốt sán để điều trị kịp thời

The end