Fibrolamellar hepatocellular

carcinoma

Trần Trọng Tài Y5- TBMU

Mặc dù Fibrolamellar Carcinoma (FLC) hay còn gọi là ung thư biểu mô tế bào xơ dẹt- đã được coi là một biến thể mô bệnh học của ung thư biểu mô tế bào gan (HCC), nhưng gần đây nó đã được được công nhận như một thực thể lâm sàng riêng và liên quan đến dịch tễ, nguyên nhân và tiên lượng khác với HCC.

1/ Đại cương - Fibrolamellar hepatocellular carcinoma

FLC là một bệnh ác tính ở gan rất hiếm mà lần đầu tiên được mô tả như là một biến thể giải phẫu bệnh của ung thư biểu mô tế bào gan bởi Edmondson vào năm 1956.  Trong bài đánh giá của ông về các khối u gan và tổn thương giống U , Edmondson báo cáo TH của một bé gái 14 tuổi với sự sống kéo dài bất thường sau phẫu thuật cắt gan cho bệnh ung thư gan.

FLC đã được công nhận rộng rãi như là một thực thể lâm sàng khác biệt với ung thư biểu mô tế bào gan thông thường ,sau 2 báo cáo đồng thời vào năm 1980 bởi Craigetal  và Bermanetal, cả hai đều một lần nữa nhấn mạnh yếu tố tuổi (trẻ) của khởi phát và tiên lượng tương đối .

Eosinophilic hepatocellular carcinoma with lamellar fibrosis

Polygonal cell hepatocellular carcinoma with fibrous stroma

 Hepatocellular carcinoma with increased stromal fibrosis

 Eosinophilic glassy cell hepatoma, Fibrolamellar oncocytic hepatoma.

Tên gọi khác của chúng

Hoa Kỳ (2015) Dựa trên dữ liệu từ của Viện Ung thư Quốc gia

(NCI), tỷ lệ mắc theo tuổi của FLC ở Mỹ Kết quả là 0,02 / 100.000 mỗi năm, THẤP hơn 100 lần so với tỷ lệ mắc ung thư biểu mô tế bào gan điển hình (1,99/ 100.000 mỗi năm)

Điển hình là những khối u này xảy ra ở những người trẻ (20-40 tuổi) mà không có tiền sử về bệnh gan. Không giống như HCC nó không liên quan đến các yếu tố xơ gan, nghiện rượu hoặc viêm gan B / C .

2,Dịch tễ học

Tuổi tác Độ tuổi trung bình của chẩn đoán là 33 năm

đối với FLC, với 63% các trường hợp dưới 40 tuổi.  Ngược lại, độ tuổi trung bình của các chẩn đoán là 66 đối với HCC điển hình, với chỉ 4% các trường hợp chẩn đoán ở bệnh nhân dưới 40 tuổi. 

Điều quan trọng là mặc dù tuổi trẻ thường là khởi phát của FLC, nhưng dạng phổ biến nhất của ung thư gan nguyên phát ở trẻ em và thanh thiếu niên cũng thường/nhu mô gan vẫn bình thường

Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) thường liên kết với viêm gan, viêm gan B hoặc nhiễm virus C, bệnh gan liên quan đến rượu, bệnh gan nhiễm mỡ (NAFLD), xơ gan do bất kỳ nguyên nhân nào khác, hoặc chế độ ăn uống aflatoxin B1. 

Ngược lại, nguyên nhân của FLC vẫn chưa rõ ràng. Nó thường xảy ra trong sự vắng mặt của viêm gan tiềm ẩn hoặc xơ gan,  và không có tiền thân tổn thương mô học

Về sinh bệnh học phân tử FLC. Nó ít biến đổi nhiễm sắc hơn HCC điển hình.

3/ Sinh lý bệnh

Tỉ lệ sống xót của FLC tại Hoa Kỳ là 73% sau 1 năm và 32% sau 5 năm. Ngược lại, HCC là 26% sau 1 năm và 7% tại 5 năm . Tuy nhiên, những con số này bao gồm tử vong do mọi nguyên nhân. Ví dụ, bởi vì bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan có tỉ lệ tử vong lớn hơn so với những người bị FLC, họ có thể có nguy cơ tử vong cao hơn liên quan đến các bệnh đi kèm ( như bệnh tim hoặc đột quỵ). Tuy nhiên, ngay cả khi chỉ có bệnh nhân dưới 40 tuổi, thì FLC vẫn có một tiên lượng tốt hơn so với HCC

Quan trọng hơn, FLC thường xảy ra trong bối cảnh một nhu mô gan bình thường , trong khi HCC xảy ra trong bối cảnh của một xơ gan. Bởi vì xơ gan là yếu tố nguy cơ độc lập đối với tỷ lệ tử vong.

4/Tỷ lệ tử vong / bệnh

(FLC) thường có biểu hiện triệu chứng không đặc hiệu hoặc không có triệu chứng gì cả. Khi có triệu chứng :Gan to ( trong hầu hết TH) Đau bụng

Giảm cân

khó chịu

5/ Lâm sàng:

Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm những điều sau :

Di cư gây viêm tắc tĩnh mạch hoặc huyết khối tĩnh mạch là kết quả của cuộc xâm lấn trực tiếp của các tĩnh mạch gan và tĩnh mạch chủ dưới (IVC) hoặc hiệu ứng khối trên IVC 

Đau và sốt khi biến chứng áp xe gan  Vàng da do tắc mật ( chèn ép)  Nữ hóa tuyến vú do Ostrogen cao 

Trẻ Nam 15 tuổi với giảm cânĐã được chẩn đoán FLC- với  alpha-fetoprotein bình thường

Vẫn bệnh nhân đó !

1/LEFT: FLC ở giai đoạn động mạch trễ: vôi hóa trung tâm và ngấm thuốc không đồng nhất tạo thành thùy múi.2/Right: giai đoạn tĩnh mạch thuốc thải nhanh và sẹo trung tâm và có các dải xơ đi từ sẹo ra ngoại vi như FNH

Giải phẫu bệnh đại thể giữa FLC và tăng sản dạng nốt khu trú ( FNH)Đều có sẹo xơ ở trung tâm và dải xơ tả ra ngoại vi khối Thoạt nhìn chúng rất giống nhau. Tuy nhiên khi bạn nhìn kỹ, bạn sẽ thấy các phiến mỏng và cấu trúc không đồng nhất của FLC so với khá đồng nhất của FNH.

Một phụ nữ 23 tuổi không có bệnh gan và khối u thùy phải đã được chứng minh là FLC Khối U lớn thùy phải, có vôi hóa trung tâm, ngấm thuốc mạnh thi động mạnh và thải nhanh tĩnh mạch , xen kẽ có những vùng hoại tử

Bệnh nhân nữ 19 tuổi với bụng chướng tăng dần do FLChình ảnh CT cho thấy Thùy phải có khối ngấm thuốc thì động mạch mạnh, dạng mạc máu phân bố dạng nan hoa vào trung tâm khối UGan lớn và có nhiều tổn thương vệ tinh xung quanh

Vẫn là hình ảnh đặc trưng phân chia rất nhiều thùy múi, sẹo xơ trung tâm, vôi hóa trung tâm

Trên hình của FLC chồng chéo với những tổn thương sẹo khác bao gồm FNH, HCC, hemagioma và ung thư đường mật. 

FNH khá giống FLC, vì cả hai đều có những đặc điểm dịch tễ và lâm sàng tương tự. Ngược với FNH , sẹo trung tâm trong FLC sẽ thường được giảm tín hiệu trên T2WI. 

Trong khi FNH thường là rất đồng nhất, FLC thường là không đồng nhất

Tổng kết lại :

FLC đặc trưng bới khối U gan có kích thước lớn (10-20 cm ) triệu chứng ít thường chỉ có đau bụng âm ỉ thượng vị

Tiến triển chậm Hay gặp ở thanh thiếu niên và người trưởng thành

trẻ tuổi( độ tuổi trung bình là 23) Không có các yếu tố nguy cơ đặc trưng cho HCC

như xơ gan,viêm gan siêu vi, lạm rượu vắng mặt.  Alpha-fetoprotein ( bình thường 90%) FLC đặc trưng xuất hiện như một khối không đồng

chia thùy với một vết sẹo trung tâm. Trên hình Ct không tương phản một FLC thường

xuất hiện như là một khối lớn với vôi hóa trung tâm.Vôi hóa xảy ra ở 30-60% của các khối FLC.

Mặc dù được cho là tiên lượng tốt hơn nhiều so với HCC nhưng những nghiêm cứu gần đây ( theo những báo cáo trên http://www.ncbi.nlm.nih.gov/ thì :

Trẻ em với HLC không có một tiên lượng thuận lợi và không đáp ứng với các phác đồ điều trị hiện tại (hóa trị liệu) so với bệnh nhân HCC điển hình Phương pháp điều trị đưa ra là Phẫu thuật và ghép gan nhưng tỉ lệ tử vong sau 5 năm là rất cao.