11

İSİM TAMLAMALARI

Aralarında anlamca ilgi bulunan iki ya da daha çok ismin belirli kurallar çerçevesinde bir araya gelmesiyle oluşan

söz öbeklerine “isim tamlaması” denir.

Bu Cemil

Bu da kitap

Şu an Cemil ve kitap arasında bir ilgi yok.

Cemil’in kitabıPeki ya şimdi iki sözcük arasında bir ilgi var mı?

22

İsim tamlamaları iki unsurdan oluşur:

1-) Tamlayan

2-) Tamlanan

( ………………………)

( ………………………)Ana Unsur

Yardımcı Unsur

Evin bacası tütüyordu.Tamlayan

Yard. Unsur

Tamlanan

Ana Unsur

Böyle bir cümle duysan dikkatini nereye yöneltirsin?

33

İsim Tamlamaları 4’e Ayrılırİsim Tamlamaları 4’e Ayrılır

Belirtili İsim TamlamasıBelirtili İsim Tamlaması Belirtisiz İsim TamlamasıBelirtisiz İsim Tamlaması Takısız İsim TamlamasıTakısız İsim Tamlaması Zincirleme İsim TamlamasıZincirleme İsim Tamlaması

44

1- Belirtili İsim Tamlaması

* Tamlayan ilgi eki alır (-ın, -in, -un, ün)

* Tamlanan iyelik eki alır (-ı, -i, -u, -ü)

Ayşe’nin mutluluğu yüzünden okunuyor.

Yüzüklerin Efendisi

Türkiye’nin başkenti

Güllerin kokusu

Arabanın tekerleği

55

Aşağıda karışık olarak verilen kelimelerden belirtili isim tamlaması yapınız.

Koltuk

At

Tat

Armut

Renk

Işık

Yele

Mum

66

2- Belirtisiz İsim Tamlaması

* Tamlayan ek almaz.

* Tamlanan iyelik eki alır. (-ı, -i, -u, -ü)

Türkçe köşesi

Çarşamba günü

Su bardağı

Turizm cenneti

Not: Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan sadece ilgi eki alamaz, onun dışında diğer ekleri alabilir.

Kapıcılar kralı

77

Aşağıda karışık olarak verilen kelimelerden belirtisiz isim tamlaması yapınız.

Tekne

Balkon

Telefon

Fabrika

Ekmek

Un

Cep

Kapı

88

3- Zincirleme İsim Tamlaması

En az üç ismin bir araya gelmesi ile oluşan tamlama çeşididir.

3

1

2

Okul

Kapı

Kol

Okulun kapısının kolu

99

Sınıf başkanı nınadı

Ahmet’in kardeşinin ders notları

Arabanın kontak anahtarı

1010

4- Takısız İsim Tamlaması

* Tamlayan ve tamlanan ek almaz

Tahta kaşık

Cam bardak

Yün kazak

Neden yapıldığını bildirir.

1111

İpek saç

Örümcek adam

Altın kalp

Neye benzediğini bildirir.