MẠNG LƯỚI VNGOS FORLAND

CHÀO MỪNG THAM DỰ KHÓA TẬP HUẤN

Phân tích giới trongPhát triển cộng đồng và Vận

động Chính sách về Môi trường Huế, 19-20 tháng 8 năm 2014

Phân tích giới

• Thu thập và xem xét thông tin về sự khác biệt về giới và quan hệ xã hội nhằm xác đinhj,hiểu và giải quyết những bất bình đẳng trên cơ sở giới

• IDS/DFID, 2000

Bình đẳng giới

• Bình đẳng giới (equality) hàm ý phụ nữ có các cơ hội y như nam giới trong cuộc sống, bao gồm cả năng lực tham gia đời sống xã hội

• Công bằng giới (equity) hàm ý các kết quả trong phát triển phát triển là ngang nhau với nam và nữ, có thừa nhận nhu cầu và quan tâm khác nhau của hai nhóm, và để đạt được điều đó đòi hòi phải phân bố lại quyền lực và nguồn lực.

Nhu cầu giới

• Nhu cầu xuất phát từ trải nghiệm chung mà phụ nữ phát hiện và chia sẻ và cùng ưu tiên như một giới

Phân công lao động về giới

• Ý tưởng và thực tiễn được xác định về mặt xã hội cho các vai trò và hoạt động được cho là phù hợp với nữ và nam.

Bạo lực giới

• Bất kỳ hành động hay mối đe dọa nào do nam hoặc một tổ chức thể chế của nam giới chiếm số đông có thể gây hại về thể chất, tình dục, hoặc tâm lý cho phụ nữ hay trẻ em gái vì lý do giới của họ.

Quá trình tạo quyền của phụ nữ

Women’s Empowerment- Tiến trình “từ dưới lên” nhằm chuyển đổi quan hệ quyền lực về giới thông qua: • Phát triển nhận thức của cá nhân

hay nhóm phụ nữ đang bị lệ thuộc (subordination) và

• Xây dựng năng lực của họ nhằm thách thức sự lệ thuộc đó

WID và GAD

WID• Kêu gọi quan tâm

tới đưa phụ nữ vào chính sách phát triển

• Nhấn mạnh nhu cầu tích hợp phụ nữ trong tiến trình phát triển

GAD• Tập trung vào cái

gốc xã hội của sự khác biệt giữa nam và nữ

• Nhấn mạnh nhu cầu thách thức vai trò giới và quan hệ giới

Các khung phân tích giới

Đặng Ngọc QuangLiên hệ: 0913229762

Chế độ phụ hệ

• Cấu trúc xã hội có tính hệ thống mà nó thể chế hóa quyền lực của nam với nữ về mặt thể chất, xã hội và kinh tế.

Quan hệ giới

• Những quan hệ quyền lực có thứ bậc cao thấp giữa nam và nữ, thường đặt phụ nữ vào vị trí thua thiệt.

Các công cụ chung

• MYTK• Cây vấn đề• Phân tích bên

tham gia

• Cây mục tiêu• Khung lô gic

Các khung phân tích chuyên đề về giới

• Harvard• Mose

• Kabeer• Tạo quyền

Khung Harvard/Vai trò giới

• Mô tả vai trò của nam và nữ

• Tiếp cận và quyền kiểm soát của nam và nữ với nguồn lực

• Hai vai trò quan tâm: sản xuất, tái sản xuất

• Xem xét hộ gia đình như một đơn vị phân tích

• Có xu hướng coi phụ nữ là một nhóm đồng nhất

Khung Moser

• Ba vai trò giới: sản xuất, tái sản xuất, xã hội

• Nhu cầu giới: Nhu cầu thực tiễn và nhu cầu chiến lược

• Chú ý phân tích nhu cầu mong muốn/dự kiến và thực trạng

Nhu cầu chiến lược phản ánh quan tâm • thách thức vị trí lệ

thuộc của phụ nữ• Thách thức quan

hệ (quyền lực) giới

• Phụ nữ là tác nhân thay đổi

Khung Kabeer: quan hệ xã hội

• Tìm kiếm phát hiện bất bình đẳng về quyền lực

• Cấp độ thu thập phân tích thông tin cả gia đình, và các thể chế như cộng đồng, thị trường, thiết chế nhà nước

• Phân tích sự khác biệt giữa các nhóm phụ nữ theo chiều cạnh sắc tộc, tầng lớp kinh tế

• Tìm hiểu động học của quan hệ giới trong các thể chế và tìm giải pháp cải thiện

Các chiều cạnh của thể chế cần phân tích

• Quy định: quy tắc/cách thức thực hiện?

• Hoạt động: làm ra cái gì?

• Nguồn lực: dùng cái gì?

• Con người: ai tham gia/ai đứng ngoài/ai làm gì?

• Quyền lực: ai được tham vấn, ai quyết định, vì lợi ích của ai?

• Các thể chế chủ yếu– Nhà nước: tổ chức

chính quyền, đoàn thể, tư pháp, quân đội

– Thị trường: công ty/tổ hợp, thương nhân

– Cộng đồng: nhóm hội, lãnh đạo, hội đồng thôn, ban bệ

– Gia đình: họ hàng, gia tộc

Các loại chính sách từ góc độ giới

• Mù giới: thường thiên vị cho nam

• Có nhận thức giới• Trung tính về giới:

thường không thay đổi quan hệ quyền lực và phân bổ nguồn lực

• Cụ thể về vấn đề giới: có mục tiêu giới và giải quyết nhu cầu giới trong nguồn lực cho phép

• Phân phối lại: thay đổi cách phân bổ nguồn lực cho công bằng hơn

Khung tạo quyền giới

Năm cấp độ bình quyền• Kiểm soát các yếu tố sx• Tham gia trong quá

trình quyết định• Nhận thức (về vai trò

giới, và phân công lao động)

• Tiếp cận các yếu tố sản xuất, loại bỏ phân biệt đối xử

• Phúc lợi: thực phảm, thu nhập, sức khỏe, giáo dục

Các mức độ tác động của chính sách/chương trình/dự án• Âm tính: không đề cập

tới vấn đề giới• Trung tính: vấn đề giới

được đề cập mà không rõ kết quả có hệ quả gì

• Tích cực: có quan tâm tới ván đề giới và cải thiện vị thế của phụ nữ so với nam

Phân công lao động giới

• Có vẻ phân công lao động giới mang tính tự nhiên

• Thực chất phân công lao động có bản chất xã hội

• Thực tế: vai trò, lao động của nữ ít có ý nghĩa/giá trị hơn của nam

• Nam tham gia nhiều hơn vào công việc ở thị trường, nhà nước, thu nhập cao hơn

• Nhu cầu thách thức các vai trò và phân công lao động vì mục tiêu công bằng!

Bình đẳng/phân biệt đối xử

• Bình đẳng về mặt các cơ hội như nhau

• Bình đẳng về thực chất: đòi hỏi kết quả cuối cùng hai bên được hưởng công bằng theo nhu cầu và quan tâm của họ

Bình đẳng thực chất yêu cầu:• những thay đổi về

cơ cấu, cơ chế • Cách đối xử khác

biệt với nam và nữ • Xem xét tác động

khác biệt của chính sách/dự án tới nam và nữ

Các kỹ thuật PRA trong phân tích giới

• Biểu đồ mùa vụ• Biểu đồ đi lại• Bản đồ nguồn lực• Thời gian trong

ngày• Lát cắt địa hình• Tiến trình lịch sử

• Phân tích cho từng nhóm giới tính trong các: – Nhóm tuổi, – Nhóm sắc tộc,– Nghề nghiệp – Mức sống

Liên hệ

• Đặng Ngọc Quang• dangngocquang52@gmail.com• 0913229762