Kolitlerin tanım ve sınıflaması

Dr.Osman Cavit Özdoğan

Amaç

• Kolitleri nasıl tanımlarız?• Kolit sınıflaması var mı?• Sınıflama nasıl olmalı?• Gözden kaçan kolitler nelerdir?

Tanımlama• Kolon mukozasının inflamasyonu

• Etkene karşı yanıt• Klinik bulgular toplamı

• Terminaloji– Lokalizasyon

• Proktit• Kolit• Poşit

– Klinik zamanlama• Akut transient kolit• “Akut kendini kısıtlayan kolit”• Kronik kolitler

Sınıflama

• Histopatolojiye • Etyopatogenez• Sıklık

Akut kendini kısıtlayan kolit(Acute self limited colitis)

• Akut infeksiyöz tip kolit/Non-relapsing Kolit• 0-2-6 hafta• İBD akut dönemi • Histopatoloji

• Normal yapı• L.Propria hücrelerde artış• Yoğun nötrofil infiltrasyonu• Müsin azalması• Fokal kriptit

Histopatolojiye yönelik

• Fokal aktif kolit• İnfeksiyöz kolit• İskemik• İBD

• Diffüz kolit• Lenfositik ve kollajenöz kolitler• Granülamatöz kolitler• Eozinofilik kolitler

Epiteloid Granülomatöz kolitler

• Crohn• İnfeksiyonlar

– Tuberküloz kolit• Çok sayıda• Daha büyük• Kazifikasyon nekrozu

– Fungal infeksiyonlar– Yersinia– Chylamdia

• Yabancı cisim • Diversiyon kolit

• Lenfoid foliküler hiperplazi

Etyopatogeneze yönelikSık olanlar

• İnflamatuar Barsak Hastalığı• Ülseratif Kolit• Crohn Hastalığı• İndetermine kolitler

• İnfeksiyöz Kolitler• İmmun sistemi normal hastalarda• İmmun yetmezliği olan hastalarda

İmmun sistemi normal olan hastalarda görülen infeksiyöz kolitler

• Salmonella• Shigella• Amebiazis• Yersinia• Campylobacter• Lymphogranuloma venereum• Chlamydia• Gonorrhea• Clostridium difficile• Tuberculozis

Amibik Kolitler

• Parazite karşı epitelyal inflamatuar response• Lenfokinler• NF kappa B

• Spesifik antijen ve PCR• Akut nekrotizan kolit, • Ameboma, • Toxic megakolon, • Perineal fistülizan hastalık

Haque, R. et al. N Engl J Med 2003;348:1565-1573

Endoscopic and Pathological Features of Intestinal Amebiasis

TBC Kolit

• % 2 izole• Segmental ileoçekal• Transvers kolon• İnflamatuar striktür• Polipoid lezyon• Nadiren diffüz

Psödomembranöz Kolit

Bartlett, J. G. N Engl J Med 2002;346:334-339

Typical Endoscopic Findings in a Patient with Diarrhea Associated with Clostridium difficile Infection

CMV Koliti

• İmmun yeterli hasta nadir• Sistemik hastalıklar• Hematokezya fazla

• GİS kolon, Kolon sigmoid en sık • Steroid refrakter ÜK’de % 25• Spesifik immunhistokimyasal, PCR• Bazofilik intra nükleer erozyonlar• Ganciklovir, foscarnet

İmmun sistem yetmezliği olan hastalarda görülen kolitler

• Cytomegalovirus %45• Salmonella or Campylobacter % 35• Idiopathic % 15

Daha nadir görülenler• Mycobacterium avium complex • Shigella • Entamoeba histolytica • Cinsel yol ile geçenler

– gonorrhea, – herpes simplex, – chlamydia

• Clostridium difficile • Histoplasmosis • Invazif spirochetal hastalık, syphillis, Toxoplasma gondii,

Pneumocystis carinii, Candida albicans, bacillary angiomatosis

HİV Koliti

• Persistant diare• %15-35 etken bilinmiyor• HİV kolonositleri infekte eder• HİV RNA kolonositlerde• Tedavi AİDS tedavisi

Daha az görülen kolitler

• İskemik kolitler• Radyasyon kolitleri• Diversiyon kolitleri• Vaskülitlere bağlı kolitler

• Behçet• Diğer vaskülitler

• Atipik kolitler• Lenfositik kolit• Kollajenöz kolit

• Kimyasal kolitler• Nötropenik enterokolitler

Kolonik iskemiTip İnsidens (%)

Reversible kolopati 30-40

Transient Kolit 15-20

Kronik Ülsere kolit 20-25

Striktür 10-15

Fulminant kolit <5

Gangrenöz 15-20

Radyasyon koliti

• %2-20• Rektal kanama, mukuslu dışkı, • Darlık• % 5 şiddetli• Endoskopik görünüm

I. NormalII. <20 lezyonIII. >20 lezyonIV. YayginV. Derin ulser, darlik

• Tedavi• Medikal• Endoskopik

Diversiyon Koliti

• İatrojenik kolit• İBD• Tümör• Obstetrik hasar• Travma

• Kısa zincirli YA (SCFa)• Bakteri florası • İBD rekürrens ile karışabilir• Rektal kanama en sık

• Mukuslu dışkılama, karın ağrısı• İBH semptomları • 1 ay/20-30 yıl• Kalıcı kolostomide düzenli kontrol• Tedavi

• Pasajın tekrar oluşturulması• Segmental rezeksiyon• Steroid enema• 5-ASA enema• SCFA lavmanı

Behçet

• %3-25 GİS tutulum• İleoçekal tutulum fazla• Segmental tutulum• Mukozal küçük damar vasküliti• Granuloma nadir• Perianal ülserler ve fistüller

Divertikülozis İle İlişkili Kolit

• Ağrısız hematokezya, ishal• Yaşlı populasyon• Segmenter kolit divertikülozis ile beraber• İBD öyküsü yok• Granuloma ve mononukleer infiltrasyon

(%80)• 5 ASA tedavisi

Diğer Kolitler

• Kolitis sistika profunda condition marked by mucous retention cysts in the colic submucosa that are characteristic of the healing of chronic lesions of bacillary dysentery.

• Katartik kolit• Üremik kolit• Gonokokal kolitler• İlaç kolitleri• DİC koliti

Sonuç

• Tanımlama ve sınıflamada etiopatogenez ve klinik önemli

• Histopatoloji daha az• Mikroskopik• Eozinofilik• Granülomatöz

• Nadir kolitler de akla gelmeli !