Embed Size (px)
Citation preview
TẾ BÀO GỐC MÁU CUỐNG RỐN
VÀ TIỀM NĂNG ỨNG DỤNG
Huỳnh Duy ThảoBm Mô – Phôi – Di truyềnĐHYK Phạm Ngọc Thạch
MỤC TIÊU
• Lịch sử nghiên cứu• Các loại TBG máu cuống rốn (MCR)• Thu nhận TBG MCR• Bảo quản TBG MCR• Ngân hàng TBG MCRở Việt Nam• Thuận lợi - Khó khăn• Nghiên cứu tại ĐHYK PNT
GIỚI THIỆU
• Máu còn lại trong dây rốn và bánh nhau sau sinh có chứa các tế bào gốc máu cuống rốn (Umbilical Cord Blood Stem Cell-UCBSC).
• Nguồn tế bào gốc này rất dồi giàu.
• Có thể thu nhận qua động mạch ở cuống rốn.
• UCBSC có thể lưu trữ đến 25 năm.
LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU
• 1974 ,báo cáo đầu tiên về tế bào có trong cuống rốn ở người.
• 1988, Cá ghép máu cuống rốn thành công đầu tiên ở Pháp, cậu bé 6 tuổi mắc bệnh Fanconi's Anemia.
• 1988, Ngân hàng tế bào gốc máu cuống rốn New York Blood Center (NYBC) được thành lập.
• 1992, New York Blood Center trở thành ngân hàng tế bào gốc công đầu tiên trên thế giới.
• Hai nhà khoa học đóng góp nhiều nhất cho lĩnh vực nghiên cứu: H. E. Broxmeyer and E. A. Boyse. Edward .A. Boyse
H. E. Broxmeyer
THÀNH PHẦN MÁU CUỐNG RỐN
• Máu cuống rốn có chứa các TBG tạo máu và tiền thân.
• Các TBG này có thể phát triển thành tất cả các dòng tế bào máu.
• Các TBG này có thể giúp điều trị trên 80 loại bệnh lý.
DÂY RỐN
Cord blood stem cell Cord tissue stem cell
TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU (Hematopoietic Stem Cell -
HSC)
• Tự đổi mới•Đa tiềm năng• Có nguồn gốc
trong tủy xương ở người trưởng thành
TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU LÀ GÌ ?
NGUỒN THU NHẬN HSC
Tủy xương
Máu ngoại vi
Máu cuống rốn
TẾ BÀO GỐC MÔ DÂY RỐN
TIỀM NĂNG CỦA TBG MCR
3:6 (TẾ BÀO - NƠI THU NHẬN)
THUẬN LỢI
• Máu cuống rốn là nguồn cung cấp TBG tự nhiên dôi giàu.
• Thu nhận không gây hại cho mẹ và con, không can thiệp vào quá trình sinh nở.
• TBG MCR có thể điều trị hoặc hỗ trợ điều trị > 80 bệnh lý.
• Gần đây cho thấy có tiềm năng trong y học tái tạo (chữa trị nhiều hơn).
• Máu cuống rốn sẵn sàng khi có nhu cầy nếu được thu nhận và bảo quản trong ngân hàng.
• TBG MCR “rất trẻ” và phù hợp với cơ thể nhận
BẤT LỢI
• Thể tích thu nhận thường cố định và nhỏ.• Số lượng TBG dùng để ghép thấp (so tủy
xương, máu ngoại vi).• Chi phí cao ở các ngân hàng máu tư nhân.• Nguy cơ cao việc truyền bệnh.• Nguy cơ cao không tương hợp HLA.
Thu nhận máu cuống rốn
THU NHẬN MAU CUỐNG RỐN
THU NHẬN MÔ CUỐNG RỐN
Thu nhận cuống rốn Xử lý mẫu
Cho vào tube bảo quản Thiết lập chu trình giảm nhiệt Bảo quản ở -196°C.
Thu nhận MSC, EPC, Fibroblast
MỘT SỐ ĐÁNH GIÁ
• Tổng số tế bào đơn nhân• Số tế bào CD 34+• Xét nghiệm vô trùng• Nhóm máu• HIV 1&2, HBsAg, Anti HBC,
HCV, HTLV 1&2, CMVIgG, CMV, IgM, Syphilis and malaria)
• Xét nghiệm máu mẹ• …
BẢO QUẢN
Stem Cell Umbilical Cord Blood (UCB) Market By Geography
MÁU CUỐNG RỐN: QUÁ KHỨ và HIỆN TẠI
As of date, more than 600,000 units have been stored and more than 300,000 UCBTs have been erformed…
1st SuccessParis 19885 year old boy with Fanconi’s Anemia
Cho đến nay, đã có > 80 bệnh đã được điều trị bằng UCBSC
CÁC BỆNH LÝ ĐiỀU TRỊ = UCB
• Mucopolysaccharidoses (MPS) Storage Diseases
• Leukodystrophy Disorders
• Lysosomal Storage Diseases
• Neuroblastoma• Retinoblastoma
• Anaemia• Inherited RBC
Abnormalities• Inherited platelet
Abnormalities• Inherited Immune
System Disorders• Myeloproliferative
Disorders• Phagocyte Disorders
• Leukaemia• Lymphoma
Paediatric Hematologic Malignancies
Other Blood Disorders
Inherited Metabolic Disorders
Solid Tumours
UCB
Paediatric Haematological Cancers
“Graft-Versus-Host Disease in Children Who Have Received a Cord-Blood or Bone Marrow Transplant from an HLA-Identical Sibling”
By Rocha et al
In 2000,
Paediatric Haematological Cancers
The study compared 113 children who received UCBTs and 2052 children who received BMTs…
Bone Marrow
Umbilical Cord Blood
% Patients developing
Graft VS Host Disease
(Day 100)
14%24%
Days to Neutrophil
Engraftment2618
Paediatric Haematological CancersMost surprisingly, the 3-year survival rate was
around the same!
Alive64%
Dead36%
Umbilical Cord Blood Transplant
Alive Dead
Alive66%
Dead34%
Bone Marrow Transplant
Alive Dead
Hence, the suitability of UCB for treatment of paediatric haematological cancers was confirmed.
Hurler’s Syndrome
“Cord-Blood Transplants from Unrelated Donors in Patients with Hurler’s Syndrome”
By Staba et al
In 2004,
CHIẾN LƯỢC ĐIỀU TRỊ TRONG TƯƠNG LAI
TÁI TẠO MÔ
Vấn đề đang được nghiên cứu ...
Số lượng MSC đủ để sử dụng ?MSC
LÀM GIÀU HSC
Ghép 2 đơn vịNhân khốiNotch-1
• Ghép nhiều đơn vị để đảm bảo số lượng
• Làm giàu HSC để gia tăng số lượng ghép cho người trưởng thành
ĐIỀU TRỊ BỆNH TỰ MiỄN
Step 1: Chemotherapy to eradicate immune cells
Step 2: Transfuse UCBT (allogeneic/autologous)
Step 3: New immune system develops
HẦU HẾT TRÊN ĐỘNG
VẬT
TRÊN LÂM SÀNG CÒN
KHÓ KHĂN!
LIỆU PHÁP GIEN
Step 1: Remove HSC from patient/autologous UCB
HSCs
Step 3: Reintroduce HSCs into patient
Step 2: Genetically alter the HSCs
RNAi
Zinc-finger
Nucleases
Oligoneucleotides
PHÂN L P, NUÔI C Y M T S Ậ Ấ Ộ ỐDÒNG T BÀO T MÁU CU NG R NẾ Ừ Ố Ố
PHÂN L P, NUÔI C Y T BÀOẬ Ấ ẾMESENCHYMAL STEM CELL
T CU NG R NỪ Ố Ố
PHÂN L P, NUÔI C Y T BÀOẬ Ấ ẾN I MÔ M CH MÁUỘ Ạ
T CU NG R NỪ Ố Ố
M T S K T QU NGHIÊN C UỘ Ố Ế Ả ỨB MÔN MÔ – PHÔIỘ
TR NG ĐHYK PH M NG C ƯỜ Ạ ỌTH CHẠ
NUÔI C Y T BÀO Ấ Ế IN VITRO
ĐỊNH DANH TẾ BÀO GỐC TRUNG MÔ
Đ NH DANH T BÀO G C TRUNG Ị Ế ỐMÔ
BI T HÓA T BÀO G C TRUNG MÔỆ Ế ỐTHÀNH NGUYÊN BÀO X NGƯƠ
Đ NH DANH T BÀO SAU Bi T HÓAỊ Ế Ệ= NGUYÊN BÀO X NGƯƠ
Nhuộm Alizarin Red
Nhuộm Alakline Phosphatase
Nhuộm Von kossa
