ปาฐกถาอาร วลยะเสวเรอง

การเรยนรจากการปฏบต “ :สการเปลยนแปลงตนเอง ”

รองศาสตราจารยนายแพทยสรเกยรต อาชานานภาพ

ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยอาร วลยะเสว• นกคด นกปราชญ นกบรหาร : รลก - กวาง

- ตรง -ไกล• ผใชความเชยวชาญเฉพาะทางรบใชการแกปญหาของประเทศ : สาเหตของนวทางเดนปสสาวะ ส มาตรการปองกนในชมชน

• ผนำาการปฏรปการศกษา และ ระบบสขภาพของประเทศ :

การศกษาแนวใหม ระบบบรการปฐมภม แพทยเวชศาสตรครอบครว• ผเคารพศกดศรความเปนมนษยของทก

คน : ใหเกยรต ฟงคน• บคคลแหงการเรยนร และ เปลยนแปลง

ตนเองตลอดกาล• ครทเปนกลยาณมตรของศษย สอนจาก

ความเปนตวตน : สอนใหร ทำาใหด อยใหเหน เยนใหสมผส งามใหซมซบ

ปาฐกถาอาร วลยะเสวเรอง

การเรยนรจากการปฏบต “ :สการเปลยนแปลงตนเอง ”

รองศาสตราจารยนายแพทยสรเกยรต อาชานานภาพ

การตกผลก ระบบสขภาพระดบ“อำาเภอ(รสอ.)”

District Health System (DHS)• ระบบสขภาพ 2 ขา ขาโรงพยาบาล (Hospital - Based Care) + ขาชมชน (Home - Based & Community - Based

Care ) หนนเสรมใหเกดบรการคณภาพ - คณภาพชวต

+

การตกผลก ระบบสขภาพระดบ“อำาเภอ(รสอ.)”

District Health System (DHS)

• ขาชมชน - ระบบบรการปฐมภม (Primary

Care) ภายใต แนวคด & ยทธศาสตร “ระบบสขภาพระดบอำาเภอ(รสอ.)” District Health System (DHS)

การระดมพลงทกภาคสวน จดการปญหาสขภาพในชมชน

รวม

เอกภาพ ของภาคเครอขายสขภาพอำาเภอรพ.ชมชน - สสอ.-รพ.สต.-อปท.- ชมชน

Essential Cares

Self Care

Clinical Outcomes• Morbidity อตรา

ปวย• Mortality

อตราตาย• Quality of Life

คณภาพชวต

Psychosocial Outcomes• Value

คณคา• Satisfaction ความ

พอใจ• Happiness ความ

สข

เครอขายสขภาพอำาเภอ (DHS)

CBL รบฐ.Common Goal รวมคดCommon Action รวมทำาCommon Learning รวม

เรยนร

Specialist แพทยเฉพาะทางProvincial Hospital รพท. /รพศ.

Other Sectors

ภาคสวนอนๆSRM

Action Research / R2R

จดการปญหายากๆในชมชน• ผสงอาย • ผปวยทตดเตยง• ผพการ : กาย จต• ผปวยระยะทาย •การควบคมไขเลอดออก• สขภาพเดก - วยรน - พฒนาการเดก - ครรภไมพรอม•พฤตกรรมสขภาพ : 3 อ.

2 ส.• สงแวดลอม : ขยะ สาร

เคม อาหารปลอดภย

4 ด : คนด

สงแวดลอมด สขภาพด รายไดด

การเรยนรเพอพฒนาระบบสขภาพระดบอำาเภอ

District Health Management Learning (DHML) จดมงหมาย สรางคน สรางทม สรางงาน• ปรบกระบวนทศนใหม : คดใหม

ทำาใหม - พนทเปนฐาน ประชาชนเปนศนยกลาง - การจดการดวยหวใจของความเปนมนษย *เคารพศกดศรความเปนมนษย - ชมชนมสวนรวม - ชมชนเปนเจาของ /เจาภาพ

การเรยนรเพอพฒนาระบบสขภาพระดบอำาเภอ (DHML)

โครงสราง• ศนยจดการเรยนร 44 แหง ทกเขต : สสจ./ รพ.ชมชน / สถาบนการศกษา • อาจารย ประจำาศนยจดการเรยนร• ครพเลยง ประจำาทมเรยน•ทมเรยน 3 ภาคสวน : โรงพยาบาล สาธารณสข ประชาชน 5 ทมเรยน / ศนยจดการเรยนร

การเรยนรเพอพฒนาระบบสขภาพระดบอำาเภอ (DHML) กระบวนการ•การเรยนรรวมกนในการปฏบตในความเปนจรง (Participatory Interactive Learning Through Action , PILA)

•จดประชมเชงปฏบตการ : 2 วน ทก 2 เดอน 5 ครง *ดงาน ชมชนเขมแขง : ดนด เครอขายด โครงงานด *แลกเปลยนเรยนร สะทอนความรสก ความคด ประสบการณ *อาจารย - รวมเรยนร - กระตน หนนเสรม เตมเตม - สรป ถอดบทเรยน*นำาไปปรบใช กบเนองานในอำาเภอของตน แลวนำามาแลกเปลยน

การเรยนรเพอพฒนาระบบสขภาพระดบอำาเภอ (DHML)

ผลลพธ• การเปลยนแปลงตนเอง *เหนศกยภาพคน *ใหเกยรต ฟงคน *ความสมพนธกบคน • การพฒนาเครอขาย การพฒนางาน *รวมคด รวมทำา รวมเรยนร *วเคราะห วางแผน : กวาง - ลก - ตรง - ไกล *ขยายผลจากเลกสใหญ จากนอยสมาก

การเรยนรเพอพฒนาระบบสขภาพระดบอำาเภอ (DHML)

บทเรยน การเปลยนแปลง เกดจาก กระบวนการเรยนรจากการปฏบต• การเรยนรรวมกนในการปฏบตในความเปนจรง (Participatory Interactive Learning Through Action , PILA)

ลงไปสมผส เรยนรความเปนจรงในพนท

*หองเรยน คอ ชมชน วด มสยด โรงเรยน ไร นา ธรรมชาต *คร คอ ปราชญ ผนำา ผมจตอาสา ประชาชน *บทเรยน คอ การจดการปญหาชมชน ทโดดเดน นาชนชม

การใชชวต รวมทกขรวมสขกน *สนก สนท รก ผกพน *รใจกน มนำาใจ เกอกลกน

สมาธ สนทรยสนทนา

เลนเกม

บรรยากาศการเรยน สนก เรยบงาย กนเอง เปดกวาง *เปดใจ ใหเกยรต รบฟง แลกเปลยนกน *พดคย สะทอนไดอยางอสระ ไมมถกไมมผด *ตางกระตน หนนเสรม เตมเตมใหกนและกน

การเรยนรเพอพฒนาระบบสขภาพระดบอำาเภอ (DHML) บทเรยน

กระบวนการเรยนรรวมกน ในการปฏบตในความเปนจรง *เหน ชนชม เคารพ ศกยภาพของคนในชมชม *แรงบนดาลใจ แรงจงใจ

ตระหนกและเคารพ ศกดศรความเปนมนษยของทกคน *ลดอตตาตวตน : เคารพ ใหเกยรต ฟงคน *เคารพความร (ประสบการณ) ในตวคน *เปดใจเรยนร ปรบมมมอง วธคด วธทำางาน

ปราชญ : ชวตพอเพยง เกอกลสงคม

การเรยนรรวมกนในการปฏบตในความเปนจรง :

ทศทางใหญในอนาคต• การศกษาในศตวรรษท 21

*การศกษาโดยใชระบบเปนฐาน (System-Based Education)

*การศกษาโดยใชสมรรถนะเปนฐาน (Competency- Based Education)

•การเรยนรเพอการเปลยนแปลง (Transformative Learning , TL)

การเรยนรรวมกนในการปฏบตในความเปนจรง

• เวชศาสตรชมชน - ศ.นพ. เปรม บร ศ.นพ.อาร วลยะเสว

*ลงไปสมผสความเปนจรงในชมชน (Real Community Exposure)

*ใชชมชนเปนฐาน (Community - Based)

*เรยนรจากการปฏบต (Learning By Doing)

*วงจรแกปญหา (Problem Solving Cycle)

การเรยนรแบบมสวนรวม (Participatory Learning, PL)

การเรยนรแบบมสวนรวม Participatory Learning(การเรยนรจากประสบการณ Experiential Learning)

ประสบการณConcrete Experience

ประยกตApplication

อภปราย & สะทอน

Discussion & Reflection

ความคดรวบยอด (ทฤษฎ)

Conceptualization

Reflective Dialogue

Self Control Self Awareness

• เวชศาสตรครอบครว *เวชปฏบต ทเชอมโยง ปจจยดานครอบครวของผปวย *แนวคดและเครองมอ เขาใจและเขาถง ผปวยและครอบครว *ดแลผปวยแบบองครวม - บรณาการ - ตอเนอง

การเรยนรรวมกนในการปฏบตในความเปนจรง

•ทกษะเวชกรรม การปฏบตในชนคลนก Clinical Practice : Bedside Teaching

* ฝกดผปวยจรง เนนดานการแพทย (Biomedicine) เรยนรความเปนจรงเพยงเสยวหนง แกปญหาไดไมสมบรณ

ศ.นพ. รจต บร : “เวลาดคนไข อยาลมเรยนร ชวตของคนไขดวย”

การเรยนรรวมกนในการปฏบตในความเปนจรง

• Biomedicine Bio - Psycho - Social Medicine

ชวต = องครวม เรยนรชวตจรง = เรยนรความจรง

แบบบรณาการ

• เปาหมายของการเรยนร พฒนาตนใหเกด “ 484 ” :

4 เกง เกงงาน เกงคน เกงคด เกงดำาเนนชวต 8 ร รเหตผล รตน รคน รสงคมโลก รบรบท รประมาณ รกาลเทศะ รเทคนควทยาการ 4 เปน คดเปน ทำาเปน พด (สอสาร) เปน สขเปน

การเรยนรรวมกนในการปฏบตในความเปนจรง

การเคารพศกดศรความเปนมนษย

การเรยนรจากการปฏบต : สการเปลยนแปลงตนเอง

• บคคลแหงการเรยนรจากการปฏบตในความเปนจรง

และเปลยนแปลงตนเองตลอดกาล• ผเคารพศกดศรความเปนมนษยของ

ทกคน • ครทเปนกลยาณมตรของศษย สอน

จากความเปนตวตน “สอนใหร ทำาใหด อยใหเหน เยนใหสมผส งามใหซมซบ”

ศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยอาร วลยะเสว : ตนแบบ

ผนำาความคดและทดลองปฏบต : *การศกษาในศตวรรษท 21 *การเรยนรเพอการเปลยนแปลง

1. แดอาจารยอาร คนดศรคนไทย ดงธงชยชสงา ประทปแหงรามา นำาพาศษยสรางความด

2. บชาปรมาจารย ศษยตงปณธาน สานเจตนารมณอาร มงมนทำาความด สบตอกนนรนดร

ขอบคณ สวสดครบ!