សាលាជំនាញច្បាប់មេគង្គ

នីតិវ ិធីននការជំន ំជម្េះមកទីមីេ

នីតិវធីិរដ្ឋបបវវណី (LA214)

សាលាជំនាញច្បាប់

: E

វោក វ ៉ៅ វាសនា : ៥២៥១១២០២៩៩

២៩ ធនូ ២០១៥ ៤, ១

: ២០១៤- ២០១៥

មាតិកា សេចក្កីសផតីម ......................................................................................ទំព័រ២ ១.ការដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ងរហូតដល់ការចាប់សផដីមនតីិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល...ទំព័រ3

១.១ ការដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ង .......................................................... …ទំព័រ3 ១.២ ពាក្យបណ្ដឹ ង ......................................................................ទំព័រ3 ១.២.១ ចំណុ្ចដដលរតវូេរសេរក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ង .................................ទំព័រ3 ១.២.១.១ ភាគី អ្នក្តំណាងដដលចាប់បានក្ំណ្ត់ អ្នក្តណំាងនននីតិបគុគល…ទំព័រ3 ១.២.១.២ខ្លឹមសារននរក្មដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យតុលាការសចញនិងអ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្ការទាមទារ (ការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ង) ............................ទំព័រ៤ (១) បណ្ដឹ ងទាមទារឱ្យផដល់តាវកាលកិ្ .............................................ទំព័រ5 (២) បណ្ដឹ ងទាមទារឱ្យបសងកីត បដូរ ឬរលំត់ទទំាក់្ទំនងគតិយតុដ ...................ទំព័រ6 (៣) បណ្ដឹ ងទាមទារឱ្យបញ្ជា ក់្ ......................................................ទំព័រ6 ១.២.២ ចំណុ្ចដដលគបបីេរសេរសៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ង .............................ទំព័រ៩ ១.២.២.១ អ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ .............................ទំព័រ12 ១.៣ ការទទួលពាក្យបណ្ដឹ ង ........................................................ទំព័រ13 ១.៣.១ នីតិវធិីននការទទួលពាក្យបណ្ដឹ ង .............................................ទំព័រ13 ១.៣.២ ឯក្សារភាា ប់ជាមួយពាក្យបណ្ដឹ ង ...........................................ទំព័រ14 ១. លិខ្ិតចមលងននពាក្យបណ្ដឹ ង ......................................................ទំព័រ14

២.នីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតផុល ...................................................ទំព័រ14 ២.១ សោលបំណ្ងនននីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតផុល ....................ទំព័រ14 ២.២សោលការណ៍្ចំសពាោះមុខ្នងិសោលការណ៍្សបីក្ជាសាធារណ្ៈសៅក្នុងនតីិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតផុល ............................................................ទំព័រ15 ១. េដីពីសោលការណ៍្ចំសពាោះមុខ្ ......................................................ទំព័រ15 ២. េដីពីសោលការណ៍្សបីជាសាធារណ្ៈ ..............................................ទំព័រ16

៣. ការទាញសហតសុដាយផ្ទទ ល់ាត់ ............................................................ទំព័រ18 ៣.១ ភាពចាបំាច់ននការទាញសហតុផលផ្ទទ ល់ាត់ ..................................ទំព័រ18 ៣.២ កាលបរសិចេទទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់សលកី្ទី ១ .....................ទំព័រ19

៣.៣សេចក្ដីដលលលការណ៍្អ្ំពីលទធផលនននីតវិធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល.ទំព័រ១៩ ៣.៤ េក្មមភាពបណ្ដឹ ងដដលអាចសធវសីៅសពលទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់.......ទំព័រ20 េននិដាា ន ..........................................................................................ទំព័រ21 ឯក្សារសោង................................................................................... ទំព័រ22

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 2 នន 22

សេចក្កីស ត្ើម នីតិវិធីននការរជំន ជំម្មះក្ដីស ើក្ទី ១

នីតិវធិីបណ្តឹ ងរបេ់តុលាការក្មពុជាសយីងេពវនលៃសនោះ គឺក្ំពុងដតានេភាពមាញឹក្ សដាយេក្មមភាពននបណ្តឹ ងកាន់ដតានសរចីនស ីងៗ មយ៉ៅងទាក់្ទិននឹងបណ្តឹ ងសនោះសទៀតសសាត សគេសងកតស ីញានបណ្តឹ ងដផនក្រដាបបសវណី្ ឬជសាល ោះននក្ិចចេនយសរចីនជាងសគ ។ ទនទឹមនឹងសនោះ សទីបបានជាខ្្ុ ំបាទក្នុងនាមជានិេសិតចាប់ ក៏្បានចាប់អារមមណ៍្ជាខ្ល ងំចំសពាោះ នីតិវធិីននបណ្តឹ ងរដាបបសវណី្សនោះ ។ ក្នុងន័យជាមួយោន សនោះដដរ ខ្្ុ ំក៏្េូមការអ្នុញ្ជា ត សដីមបីសធវីនូវការអ្តាថ ធិបាយេុីជសរ ទាក់្ទងនឹងបណ្តឹ ងរដាបបសវណី្នននីតិវធិីជំនុំជរមោះសលីក្ទី១ ននដំសណី្រការតុលាការក្មពុជាសយីងដូចតសៅសនោះ

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 3 នន 22

១.ការដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ងរហូតដល់ការចាប់សផដីមនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល ១.១ ការដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ង ១.នីតិវធិីននបណ្ដឹ ងរដាបបសវណី្សៅតុលាការ រតូវចាប់សផដីមសៅសពលដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ង ។សៅក្នុងរក្មនីតិវធិីរដាបបសវណី្ារតា៧៥ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី១បណ្ដឹ ងរតូវសធវីសដាយការដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ងជាលាយលក្ខណ៍្អ្ក្សរសៅតុលាការសលីក្ដលងដតានបញ្ាតដិសផសងដដលចាប់អ្នុញ្ជា តដិឱ្យសធវីសដាយផ្ទទ ល់ាត់(ចាប់ពីរតង់សនោះសៅារតាទាងំឡាយដដលបានសលីក្ដលងស ីងសដាយមិនបានបញ្ជា ក់្ពីស ម្ ោះចាប់គឺេំសៅសៅសលីារតាននរក្មនីតិវធិីរដាបបសវណី្)។ ឧទាហរណ៍្ារតា២២៥ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី១អ្នុញ្ជា តឱ្យសធវីបណ្ដឹ ងសដាយផ្ទទ ល់ាត់ក្នុងក្រណី្ដដលដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ងននសរឿងក្ដីចំនួនទឹក្របាក់្តិច ។ ២.ពាក្យបណ្ដឹ ងចាត់ទុក្ជាថាបានដាក់្សៅសពលដដលសដីមសចាទបានដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ងសនាោះសៅតុលាការសហីយរក្ឡាបញ្ា ីបានសបាោះរតាចូលថាបានទទួល។សៅក្នុងឯក្សារេំណំុ្សរឿងគំរូអ្ំពីសរឿងក្ដីទាក់្ទងនឹងក្ិចចេនយខ្ចីបរសិភាគ(សាកាត់ថាេំណំុ្សរឿងគំរូ)សដីមសចាទស ម្ ោះ សខ្ៀវ អាត បានសធវីពាក្យបណ្ដឹ ងសៅនលៃទី ១២ ដខ្ មក្រា ឆ្ន ំ ២០០៧ ។ ឯក្សារេំណំុ្សរឿងគំរូសនោះានលក្ខណ្ៈមិនចាេ់លាេ់សទសដាយសារដតមិនានការសបាោះរតាចូលសដាយរក្ឡាបញ្ា ី។តាមការអ្នុវតដជាក់្ដេដងនលៃដដលចាត់ទុក្ថាពាក្យបណ្ដឹ ងបានដាក់្ គឺជានលៃដដលរក្ឡាបញ្ា ីសបាោះរតាចូល ។

១.២ ពាក្យបណ្ដឹ ង

១.២.១ ចំណុ្ចដដលរតវូេរសេរក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ង

១.២.១.១ ភាគី អ្នក្តំណាងដដលចាប់បានក្ំណ្ត់ អ្នក្តណំាងនននីតិបគុគល

១. សោតាមារតា ៧៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ២ ចំណុ្ច ក្ ពាក្យបណ្ដឹ ងរតូវេរសេរ ស ម្ ោះ ឬ នាមក្រណ៍្ និង អាេយដាា នរបេ់ភាគីឱ្យបានចាេ់លាេ់ ។ ការេរសេរ ស ម្ ោះ និងអាេយដាា នរបេ់ភាគីចាេ់លាេ់សនោះគឺជាការចាបំាច់េរាប់បញ្ជា ក់្ភាគរីពមទាងំេរាប់សធវីការបញ្ាូ ន និងសផ្ីពាក្យបណ្ដឹ ង និងឯក្សារសផសងៗ ។ ២.ក្នុងក្រណី្ដដលភាគីានអ្នក្តំណាងដដលចាប់បានក្ំណ្ត់ពាក្យបណ្ដឹ ងរតូវេរសេរបញ្ជា ក់្អ្ំពីស ម្ ោះនិងអាេយដាា នរបេ់អ្នក្តំណាងដដលចាប់បានក្ំណ្ត់សនាោះ (ារតា ៧៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី២ ចំណុ្ច ក្) ។

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 4 នន 22

ក្នុងក្រណី្ដដលភាគីជានីតិបុគគលសហីយានអ្នក្តំណាងនននីតិបុគគលសនាោះពាក្យបណ្ដឹងរតូវេរសេរបញ្ជា ក់្អ្ំពីស ម្ ោះនិងអាេយដាា នរបេ់អ្នក្តំណាងនននីតិបុគគលសនាោះ (ារតា ៣៨ ារតា ៧៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ២ចំណុ្ច ក្) ។ សនោះគឺសដាយសារដតក្នុងក្រណី្ដដលភាគីជាអ្នក្អ្េមតថភាពក្នុងបណ្ដឹ ងឬជានីតិបុគគល គបបីបញ្ជា ក់្ឱ្យបានចាប់លាេ់នូវអ្នក្សធវីេក្មមភាពបណ្ដឹ ងជាក់្ដេដង ។ ក្ំណ្ត់ចំណាំៈ សទាោះបីជាក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងសដីមសចាទមិនបានេរសេរលំអ្ិតអ្ំពីអាេយដាា នរបេ់ចុងចសមលីយក៏្សដាយក៏្ពាក្យបណ្ដឹ ងសនាោះអាចទទួលយក្បានដដររបេិនសបីអាេយដាា នសនាោះានចំណុ្ចជាក់្លាក់្មួយដដលតុលាការអាចសធវីការបញ្ាូ នសៅចុងចសមលីយបានសដាយយសយរេួលសនាោះ ។ឧទាហរណ៍្ក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងេរសេរថា“ចុងចសមលីយានអាេយដាា នផទោះសលខ្៥១E0ផលូវរពោះមុនីវងស”។តាមឧទាហរណ៍្សនោះស ីញថាការេរសេរអាេយដាា នរបេ់ចុងចសមលីយមិនានលក្ខណ្ៈលំអ្ិតសពញសលញសនាោះសទ សរពាោះថា មិនបានបញ្ជា ក់្អ្ំពីស ម្ ោះ េយសក ត់ ខ្ណ្ឌ រាជធានីភនំសពញប៉ៅ ុដនដការបញ្ជា ក់្អាេយដាា នរតឹមដតសលខ្ផទោះនិងស ម្ ោះផលូវសនោះក៏្អាចសធវីការបញ្ាូនឯក្សារដល់ភាគីចុងចសមលីយបានសដាយយសយរេួលដលមសទៀតសនាោះ ដូសចនោះពាក្យបណ្ដឹ ងសនោះ អាចទទួលយក្បានសហីយ ។ ១.២.១.២ ខ្លឹមសារននរក្មដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យតុលាការសចញ និងអ្ងគសហតុចាំបាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្ការទាមទារ (ការទាមទារតាមផលូ វបណ្ដឹ ង) ១ រទឹេដីទូសៅៈ ក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងរតូវេរសេរអ្ំពីខ្លឹមសារននសាលរក្មដដលទាមទារឲ្យតុលាការសចញរពមទាងំេរសេរអ្ំពីអ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្ការទាមទារ (ារតា ៧៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ២ចំណុ្ចខ្)។តាមរយៈចំណុ្ចទាងំពីរខ្ងសលីសនោះសគអាចបញ្ជា ក់្នូវ“ការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹង” បាន។ “ការទាមំទារតាមផលូវបណ្ដឹ ង”គឺជាទេសនៈមួយដ៏េខ្ន់សហីយេដពីីការពនយល់លំអ្ិតេូមអានទំព័រទី៦១និងបនដបនាទ ប់ននសេចក្ដីពនយល់អ្ំពីរក្មនីតិវធិីរដាបបសវណី្ភាគ១នីតិវធីីននបណ្ដឹ ងសរៀបចំសដាយរក្ុមការយសរជប៉ៅ ុនដដលទទួលបនទុក្សធវីសេចក្ដីរពាងរក្មនីតិវធិីរដាបបសវណី្ក្មពុជាសបាោះពុមពឆ្ន ២ំ០០៨ដដលតសៅសនោះសាកាត់ថា“សេៀវសៅសេចក្ដីពនយល់”សហីយខ្លឹមសាររតួេៗានដូចតសៅៈ លំហូរននបណ្ដឹ ងរដាបបសវណី្ គឺសដីមសចាទសធវីការអ្ោះអាងចំសពាោះចុងចសមលីយ អ្ំពីអ្តថិភាព ឬនតថិភាពននេិទធិឬទំនាក់្ទំនងគតិយុតដក្ំណ្ត់មួយតាមផលូវនីតិឯក្ជនសហយីតុលាការជាអ្នក្សធវីការជំនុំជរមោះនិងវនិិចេ័យចំសពាោះការអ្ោះអាងសនាោះ។េិទធិឬទំនាក់្ទំនងគតិយុតដដដលសដីមសចាទបានអ្ោះអាងដូចដដលបានពនយល់ខ្ងសលីសនោះ សគសាថា “ការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ង”។

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 5 នន 22

ារតា១៨២ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី១និងទី២បានដចងថា“តុលាការរតូវសចញសាលរក្មចំសពាោះការទាមទារទាងំអ្េ់ដដលភាគីបានេុំសហីយមិនអាចសចញសាលរក្មចំសពាោះចំណុ្ចណាដដលភាគីមិនបានេុំស ីយ”។

សនោះានន័យថា“ការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ង”គឺជាក្មមវតថុដដលតុលាការរតូវសធវីការជំនុំជរមោះនិងវនិិចេ័យ ។ សរៅពីសនោះានារតាសផសងសទៀតននរក្មនីតិវធិីរដាបបសវណី្ដដលបញ្ាតដិអ្ំពីបញ្ជា ននការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ងដូចជាារតា ៨៣ ារតា ៨៤ ារតា ១៩៤ និងារតា ២២១។ សោងតាមារតា៨៣សរកាយសពលដដលបណ្ដឹ ងរតូវបានចាត់ការភាគមីិនអាចដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ងលមីមួយសទៀតដដលាន“ការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ង”ដូចោន បានស ីយ។មយ៉ៅងសទៀតារតា៨៤ានដចងអ្ំពីលក្ខខ្ណ្ឌ ដដលសដីមសចាទអាចបដូរ“ការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ង”។ចំដណ្ក្ឯារតា ១៩៤ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ២ និងទី ៣ ានដចងថា អាជ្ាអ្េ់ជំនុំ សក្ីតានស ីងរតឹមទំហំនន “ការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ង”។ារតា២២១និងារតា២២២ដចងអ្ំពីអានុភាបជាអាទិ៍ក្នុងក្រណី្ដដលានការលោះបង់ឬបានទទួលសាគ ល់នូវ“ការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ង” ។ ២.ខ្លឹមសារននសាលរក្មដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យតុលាការសចញ ខ្លឹមសារននសាលរក្មដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យតុលាការសចញគឺជាអ្តថន័យននសាលរក្មដដលសដីមសចាទចង់ឱ្យតុលាការេសរមចសេចក្ដីដូចក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងរបេ់ខ្លួន។តាមធមមតាគបបីេរសេរក្នុងសេចក្ដីេសរមចបញ្ច ប់ននលិខ្ិតសាលរក្ម ដដលានដចងសៅារតា ១៨៩ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ១ ចំណុ្ច ច ។ ការេរសេរពីខ្លឹមសារននសាលរក្មដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យតុលាការសចញសៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងានភាពខ្ុេដបលក្ោន សៅតាមរបសភទននបណ្ដឹ ង ដដលរួមានបីរបសភទគឺ ៖ (១) បណ្ដឹ ងទាមទារឱ្យផដល់តាវកាលិក្ បណ្ដឹ ងទាមទារឱ្យផដល់តាវកាលិក្គឺជាបណ្ដឹ ងដដលសដីមសចាទអ្ោះអាងអ្ំពីអ្តថិភាពននេិទធិទាមទារតាវកាលិក្ក្ំណ្ត់មួយដដលជាការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ងសហីយទាមទារឱ្យតុលាការសចញសាលរក្មបយសគ ប់ឱ្យចុងចសមលីយផដល់តាវកាលិក្ក្ំណ្ត់មួយសដាយដផែក្សលីេិទធិសនាោះ ។ ឧទាហរណ៍្:សៅក្នុងសរឿងក្ដីេដីពីការទាមទាររបាក់្ក្មចីខ្លឹមសារននសាលរក្មដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យតុលាការសចញ ានដូចតសៅ : “បយសគ ប់ឱ្យចុងចសមលីយបង់របាក់្ចំនួន១០.០០០.០០០ (ដប់លានសរៀល) សៅសដីមសចាទ” ។ តាមផលូវចាប់សៅក្នុងការេរសេរពីខ្លឹមសារននសាលរក្មដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យតុលាការសចញសគពុំចាបំាច់បញ្ជា ក់្ពីលក្ខណ្ៈននទឹក្របាក់្ដដលសដីមសចាទទាមទារសទសរពាោះថាលក្ខណ្ៈននទឹក្របាក់្ដូចជារបាក់្ក្មចីឬរបាក់្នលលលក់្វតថុជាសដីមនឹងរតូវេរសេរបញ្ជា ក់្សៅក្នុង“អ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីនូវការទាមទារ”ដដលនឹងពនយល់ខ្ងសរកាម។មយ៉ៅងវញិសទៀតសៅសពលដដល

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 6 នន 22

ាវវិាទទាក់្ទិននឹងបញ្ជា ដដលពិបាក្នឹងក្ំណ្ត់ឱ្យបានចាេ់លាេ់ពីលក្ខណ្ៈននទឹក្របាក់្ទាមទារសគពុំអាចក្ំណ្ត់លក្ខណ្ៈននទឹក្របាក់្សនោះឱ្យចាេ់លាេ់បានសទ។សហតុសនោះការមិនេរសេរពីលក្ខណ្ៈទឹក្របាក់្ជាការយសយរេួលជាងប៉ៅ ុដនដរបេិនសបីេរសេរពីលក្ខណ្ៈទឹក្របាក់្ក៏្មិនខ្ុេដដរ ។ (២) បណ្ដឹ ងទាមទារឱ្យបសងកីត បដូ រ ឬរលំត់ទំទាក់្ទំនងគតិយុតដ បណ្ដឹ ងទាមទារឱ្យបសងកីតឬបដូរឬរលត់ទំនាក់្ទំនងគតិយុតដគឺជាបណ្ដឹ ងដដលសដីមសចាទអ្ោះអាងអ្ំពីអ្តថិភាពននេិទធិឬទំនាក់្ទំនងគតិយុតដក្ំណ្ត់មួយដដលជាការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹងសហីយទាមទារឱ្យតុលាការសចញសាលរក្មរបកាេបសងកីតជាលមីឬបដូរឬរលំត់នូវទំនាក់្ទំនងគតិយុតដ សដាយដផែក្សលីេិទធិ ឬទំនាក់្ទំនងគតិយុតដសនាោះ ។ ឧទាហរណ៍្:សៅក្នុងសរឿងក្ដីេដីពីការដលងលោះខ្លឹមសារននសាលរក្មដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យតុលាការសចញ ានដូចតសៅ : “ឱ្យសដីមសចាទ និងចុងចសមលីយដលងលោះពីោន ចាប់ពីសពលសាលរក្មចូលជាសាថ រពរ”។សៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងសដីមសចាទរតូវេរសេរបញ្ជា ក់្ឱ្យចាេ់ពីមូលសហតុននការដលងលោះប៉ៅ ុដនដសៅក្នុងដផនក្ខ្លឹមសារននសាលរក្មដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យតុលាការសចញសដីមសចាទពុំរតូវេរសេរអ្ំពីមូលសហតុននការដលងលោះសទសរពាោះថាសដីមសចាទនឹងេរសេរពីមូលសហតុននការដលងលោះសៅក្នុងអ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្ការទាមទារ ។ (៣) បណ្ដឹ ងទាមទារឱ្យបញ្ជា ក់្ បណ្ដឹ ងទាមទារឱ្យបញ្ជា ក់្គឺជាបណ្ដឹ ងដដលសដីមសចាទអ្ោះអានូវអ្តថិភាពឬនតថិភាពេិទធិឬទំនាក់្ទំនងគតិយុតដក្ំណ្ត់មួយសហីយទាមទារឱ្យតុលាការសចញសាលរក្មបញ្ជា ក់្នូវអ្តថិភាពឬនតថិភាពននេិទធិឬទំនាក់្ទំនងគតិយុតដសនាោះ។ខ្ុេដបលក្ពីការេរសេរខ្លឹមសារននសាលរក្មដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យសចញសៅក្នុងបណ្ដឹ ងរបសភទទីមួយនិងទីពីរខ្ងសលីការេរសេរពីខ្លឹមសារននសាលរក្មសៅក្នុងបណ្ដឹ ងរបសភទទីបីសនោះបយសា ញឱ្យស ីញនូវអ្ងគសហតុដដលចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទាររួចជាសរេចសៅសហីយ ។ ឧទាហរណ៍្:សៅក្នុងសរឿងក្ដីអ្ំពីការទាមទារឱ្យបញ្ជា ក់្អ្ំពីេិទធិសលីផទោះខ្លឹមសារននសាលរក្មដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យតុលាការសចញានដូចតសៅ:“បញ្ជា ក់្ថាសដីមសចាទានេិទធិសៅសលីផទោះទំហំ ៧០ ដម៉ៅរត កាសរ ៉ៅ ដដលជាផទោះសលខ្ ០៥ ផលូវសលខ្ ២០៥ េសងកីតផារលមីទី ៣ ខ្ណ្ឌ ដូនសពញ រាជធានីភនំសពញ ។ សនោះគឺជាឧទាហរណ៍្ននខ្លឹមសារននសាលរក្មដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យតុលាការសចញសៅក្នុងបណ្ដឹ ងទាមទារឱ្យផដល់តាវការលិក្។ក្នុងខ្លឹមសារដដលសដីមសចាទទាមទារឱ្យតុលាការសចញសនោះសយីងមិនអាចដឹងថាសដីមសចាទទាមទារសដាយដផែក្សៅសលីេិទធិណាមួយសទ។សដីមបីដឹងពីការអ្ោះអាងននេិទធិទាមទាររបេ់សដីមសចាទសគរតូវសមីលសៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងរតង់ចំណុ្ច “អ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារ” ។

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 7 នន 22

- ចុងចសមលីយរតូវទទួលរា៉ៅ ប់រងនូវរបាក់្របដាប់ក្ដី ។

សោងតាមារតា ៦៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ១ “ក្នុងការេសរមចក្ដីសដីមបី បញ្ជា ក់្សរឿងក្ដី តុលាការរតូវសធវីការេសរមចសេចក្ដីអ្ំពីបនទុក្ននរបាក់្របដាប់ក្ដីទាងំអ្េ់សៅថាន ក់្ននការជរមោះក្ដីសនាោះសដាយឆនាទ នុេិទធិរបេ់ខ្លួន”។ារតា១៨២ក្ថាខ្ណ្ឌ ទ៣ីសហតុសនោះសហីយសទាោះបីជាសដីមសចាទពុំបានទាមទារសៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងសនោះក៏្សដាយក៏្តុលាការរតូវដតេសរមចសដាយឆនាទ នុេិទធិដដរក៏្ប៉ៅ ុដនដសគសរចីនដតេរសេរដូចសនោះក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងសដីមបីេុំឱ្យតុលាការសធវីការេសរមចសេចក្ដីសលីចំណុ្ចសនោះ ។

- ការរបកាេឱ្យអ្នុវតដជាបសណាដ ោះអាេនុន

សៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងននេំណំុ្សរឿងគំរូក៏្ានការទាមទាររបកាេឱ្យអ្នុវតដជាបសណាដ ោះអាេននដដរ។ារតា១៩៦ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី១បញ្ាតដថា“ចំសពាោះសាលរក្មដដលេសរមចអ្ំពីការទាមទារេិទធិសលរីទពយេមបតដិសបីយល់ស ីញថាចាបំាច់តុលាការអាចរបកាេថាសាលរក្មសនាោះអាចអ្នុវតដជាបសណាដ ោះអាេននបានសដាយឱ្យសដីមសចាទដដលឈនក្ដីដាក់្របាតិសភាគឬមិនដាក់្របាតិសភាគតាមពាក្យេុំឬសដាយឆនាទ នុេិទធិរបេ់ខ្លួន”។សោងតាមពាក្យបណ្ដឹ ងននេំណំុ្សរឿងគំរូសដីមសចាទបានទាមទារការរបកាេឱ្យអ្នុវតដជាបសណាដ ោះអាេននដូសចនោះតុលាការរតូវវនិិចេ័យចំសពាោះការទាមទារសនោះ។ប៉ៅ ុដនដផទុយសៅវញិសទាោះបីជាោម នការទាមទារឱ្យរបកាេអ្នុវតដជាបសណាដ ោះអាេននក៏្សដាយក៏្តុលាការអាចេសរមចពីបញ្ជា សនោះសដាយឆនាទ នុេិទធិរបេ់ខ្លួនបានដដរ ។ ៤.អ្ងគសហតុចាំបាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារ អ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារគឺជាអ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ងដូចានពនយល់ក្នុងវគគទី៦(គឺជាសលខ្សរៀងននវគគនីមួយៗដដលានចុោះសៅខ្ងសឆវងននទំព័រនីមួយៗ។និងក្នុងសេៀវសៅសេចក្ដីពនយល់រតង់ទំព័រទី ៥៣ ចំណុ្ចទី ១ ។ មូលសហតុដដលចាបំាច់រតូវេរសេរអ្ំពីអ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារ ក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងគឺសដីមបីក្ុំឱ្យានការភាន់រច ំឬានការដបងដចក្មិនចាេ់នូវការទាមទារដដលជាក្មមវតថុននការជំនុំជរមោះនិងេសរមចសេចក្ដីសៅនឹងការទាមទារសផសងទសផៀត។ដូសចនោះអ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារេំសៅសៅសលីអ្ងគសហតុដដលអាចសធវីការេំោល់ក្ុំ ឱ្យានការភាន់រច ំរវាងេិទធិឬទំនាក់្ទំនងគតិយុតដអ្ោះអាងសដាយសដីមសចាទនិងេិទធិឬទំនាក់្ទំនងគតិយុតដដនទសទៀត ។ អ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារគឺខ្ុេោន សៅតាមរបសភទននេិទធិឬទំនាក់្ទំនងគតិយុតដនីមួយៗ ។ (១) ក្រណី្ដដលេិទធិអ្ោះអាងសដាយសដីមសចាទជាេិទធិរបតយក្ស

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 8 នន 22

ក្នុងក្រណី្ដដលេិទធិអ្ោះអាងសដាយសដីមសចាទ ជាេិទធិរបតយក្សដដលជាេិទធិផ្ទដ ច់មុខ្ (សលីក្ដលងដតេិទធិរបាតិសភាគរបតយក្ស)េិទធិសនាោះមិនអាចានអ្តថិភាពជាន់ោន សលីក្មមវតថុដតមួយបានស ីយ(ឧទាហរណ៍្មិនអាចានក្មមេិទធិពីរសលីដីដតមួយបានសទ)។សហតុសនោះសដីមបីសធវីការបញ្ជា ក់្នូវេិទធិរោន់ដតេរសេរអ្ំពីរបធានននេិទធិ(ឧទាហរណ៍្សដីមសចាទ) ក្មមវតថុននេិទធិ (ឧទាហរណ៍្ ដីធលីក្ដនលងណាមួយ) រពមទាងំរបសភទ និងខ្លឹមសារននេិទធិ (ឧទាហរណ៍្ ក្មមេិទធិ េិទធិជួលអ្ចិន្នដយ៍ ផលុបសភាគ េិទធិសរបីរបាេ់ ជាសដីម) ជាការរគប់រោន់សហីយ ។ (២) ក្រណី្ដដលេិទធិអ្ោះអាងសដាយសដីមសចាទ ជាេិទធិសលីបំណុ្ល ក្នុងក្រណី្ដដលេិទធិអ្ោះអាងសដាយសដីមសចាទជាេិទធិសលីបំណុ្លសដីមសចាទអាចានេិទធិសរចីនចំសពាោះចុងចសមលីយសដាយានមូលសហតុននការបសងកីតេិទធិសនាោះសផសងោន ។សហតុសនោះសដីមបីសធវីការបញ្ជា ក់្នូវេិទធិសដីមសចាទរតូវេរសេរសៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងអ្ំពីរបធានននេិទធិក្មមវតថុននេិទធិរបសភទនិងខ្លឹមសារននេិទធិរពមជាមួយនឹងមូលសហតុននការបសងកីតេិទធិសនាោះផង ។ ឧទាហរណ៍្ : រវាងសដីមសចាទ និងចុងចសមលីយដូចោន េិទធិទាមទារឱ្យបង់របាក់្ ៨០០០ដុលាល អាចានអ្តថិភាពសដាយសារជាេិទធិទាមទារឱ្យេងរបាក់្ក្មចីសដាយដផែក្សលីក្ិចចេនយខ្ចីបរសិភាគ ដដលបានបសងកីតស ីងនានលៃទី ១ ដខ្ មិលុនា ឆ្ន ំ ២០០៤ ឬជាេិទធិទាមទាររបាក់្នលលលក់្សដាយដផែក្សលីក្ក្ិចចេនយលក់្ទិញដដលបានបសងកីតស ីងនាសពលសវលាសផសងសទៀតឬជាេិទធិទាមទារេំណ្ងននការខ្ូចខ្តសដាយសារសរោោះថាន ក់្ចរាចរណ៍្ជាសដីម។សហតុសនោះសដីមបីសធវីការបញ្ជា ក់្េិទធិសរៅពីការេរសេរអ្ំពីរបធានននេិទធិ(ឧទាហរណ៍្េិទធិទាមទារឱ្យបង់របាក់្៨០០០ដុលាល )រតូវេរសេរអ្ំពីមូលសហតុននក្ំសណី្តននេិទធិសនាោះ(ឧទាហរណ៍្ក្ិចចេនយខ្ចីបរសិភាគក្ិចចេនយលក់្ទិញសរោោះថាន ក់្ចរាចរណ៍្ដដលសក្ីតស ីងសៅកាលបរសិចេទណាមួយ) ផងដដរ ។ ក្.ការទាមទារឱ្យេងរបាក់្ក្មចីចំនួន៨០០០ដុលាល សដាយដផែក្សលីក្ិចចេនយខ្ចីបរសិភាគដដលបានបសងកីតស ីងរវាងសដីមសចាទ និងចុងចសមលីយសៅនលៃទី ០១ ដខ្ មិលុនា ឆ្ន ំ២០០៤ ។ ខ្.ការទាមទារការរបាក់្ចំនួនពីរឆ្ន គំឺ១៦០០ដុលាល ដដលជាការគណ្នាតាមអ្រតាការរបាក់្១០%ក្នុងមួយឆ្ន ដំដលបានេនយសពលបសងកីតក្ិចចេនយខ្ងសលីសនោះ ។ គ. ការទាមទារការរបាក់្ននការយឺតោ៉ៅ វ ២០% ក្នុងមួយឆ្ន ំ សដាយគណ្នាពីនលៃទី ០២ដខ្មិលុនាឆ្ន ២ំ០០៦ដដលជានលៃបនាទ ប់ននកាលក្ំណ្ត់េងដដលបានេនយសពលបសងកីតក្ិចចេនយខ្ងសលី រហូតដល់នលៃដដលបានេងចប់េពវរគប់ ។ ក្នុងចំសណាមការទាមទារទាងំបីចំណុ្ចខ្ងសលីសយីងស ីញថាការទាមទារក្នុងចំណុ្ច ខ្.និងចំណុ្ចគ.គឺសផសងពីការទាមទារក្នុងចំណុ្ចក្.សហតុសនោះសដីមបីសធវីការដបងដចក្ការទាមទារឱ្យបានចាេ់សដីមសចាទគបបីសលីក្ស ីងនូវអ្ងគសហតុបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារនីមួយៗសៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងរបេ់ខ្លួន ។

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 9 នន 22

សលីេពីសនោះ សពលគណ្នាតនមលក្មមវតថុបណ្ដឹ ង ានដតតនមលននក្មមវតថុបណ្ដឹ ងននចំណុ្ច ក្.ប៉ៅ ុសណាណ ោះដដលរតូវយក្មក្សធវីជាមូលដាា នននការគណ្នាពនធដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ងចំដណ្ក្ឯតនមលននក្មមវតថុបណ្ដឹ ងសៅចំណុ្ចខ្.និងគ.ដដលជាការទាមទារបនាទ ប់បនសំនិងរតូវយក្មក្សធវីជាមូលដាា នននការគណ្នាសទ ។ ារតា ៦០ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ១ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ២ ។ សោងតាមបញ្ាតដិននារតា ៧៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ២ ចំណុ្ច ខ្. និងក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ៣ ក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងសដីមបីឱ្យានភាពចាេ់លាេ់រវាង“អ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារ” និង “អ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ” គបបីេរសេរសដាយដ ក្ពីោន ។ ប៉ៅ ុដនដសៅក្នុងការអ្នុវតដជាក់្ដេដង សទាោះបីជាសៅក្នុងរបសទេជប៉ៅ ុនក៏្សដាយ សដីមសចាទ ឬអ្នក្តំណាងសដាយអាណ្តដិរបេ់សដីមសចាទសរចីនដតេរសេរចំណុ្ចទាងំពីរសនោះលាយ ំោន ។សទាោះជាោ៉ៅ ងណាក៏្សដាយរបេិនជាអាចដឹងនូវ“អ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារ”តាមរយៈពាក្យបណ្ដឹ ងទាងំមូលបានគឺរេបសៅនឹងលក្ខខ្ណ្ឌ ននារតា៧៥ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី២ចំណុ្ចខ្.ដូសចនោះតុលាការមិនរតូវសលីក្ពាក្យបណ្ដឹ ងសនាោះសចាលសទ ។ ១.២.២ ចំណុ្ចដដលគបបីេរសេរសៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ង ារតា ៧៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ២ ដចងអ្ំពីចំណុ្ចដដលតរមូវឱ្យេរសេរក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ង រឯីារតា ៧៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ៣ វញិ ានដចងអ្ំពីចំណុ្ចដដលគបបីេរសេរក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ង ។ចំណុ្ចទាងំសនោះាន“អ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ”“អ្ងគសហតុេំខ្ន់ៗក្នុងចំសណាមអ្ងគសហតុទាងំមូលដដលទាក់្ទងនឹងអ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ”រពមទាំង“ភេដុតាង”សហីយសគសាថា“ចំណុ្ចដដលគបបីេរសេរសៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ង”សដីមបីដបងដចក្ឱ្យបានចាេ់លាេ់នឹង“ចំណុ្ចដដលចាបំាច់េរសេរសៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ង” ។ ១.២.២.១ អ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ ១.អ្សងគហតុននការទាមទារគឺជាអ្ងគសហតុបសងកីតនូវេិទធិឬទំនាក់្ទំនងគតិយុតដដដលជាេិទធិទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ង ។ ២.សដីមបីយល់ពាក្យសនោះឱ្យចាេ់លាេ់សគរតូវពិនិតយភាពខ្ុេោន រវាងអ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្ការទាមទារនិងអ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ ។ ការេរសេរអ្ំពី“អ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារ”សៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងសនោះគឺសដីមបីដបងដចក្ឱ្យចាេ់លាេ់នូវការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ងពីការទាមទារដនទសទៀតចំដណ្ក្ឯការេរសេរអ្ំពី“អ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ“សៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងគឺសដីមបីបយសាញអ្ំពីការសក្ីតានស ីងននការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ងរបេ់សដីមសចាទ ។ សៅក្នុងរូបទី១ដដលានសៅចុងសរកាយននសេៀវសៅសនោះានបញ្ជា ក់្ថា“អ្សងគហតុដដលចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារ”គឺជាអ្សងគហតុសដីមសចាទរតូវបំភលឺឱ្យបានចាេ់លាេ់សៅ”ដំ

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 10 នន 22

ណាក់្កាលននការទាមទារ”រឯីអ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ”វញិគឺជាអ្សងគហតុដដលសដីមសចាទរតូវបំភលឺឱ្យបានចាេ់លាេ់សៅ “ដំណាក់្កាលននការអ្ោះអាង” ។ ក្នុងក្រណី្ននេំណំុ្សរឿងគំរូ សដីមសចាទបបានេរសេរសៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងរបេ់ខ្លួន ដូចតសៅ : -អ្សងគហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្ការទាមទារគឺ : “ការទាមទារឱ្យេងរបាក់្ក្មចីចំនួន ៨០០០ដុលាល សដាយដផែក្សលីក្ិចចេនយខ្ចីបរសិភាគដដលបានបសងកីតស ីងរវាងសដីមសចាទនិងចុងសមលីយសៅនលៃទី១ដខ្មិលុនាឆ្ន ២ំ០០៤”។តាមរយៈការបញ្ជា ក់្ឱ្យបានចាេ់លាេ់នូវរបធានននេិទធិក្មមវតថុននេិទធិរបសភទនិងខ្លឹមសារននេិទធិរពមទាងំមូលសហតុននការក្សក្ីតេិទធិសគអាចបញ្ជា ក់្ឱ្យបានចាេ់លាេ់នូវការទាមទារតាមផលូវបណ្ដឹ ងរបេ់សដីមសចាទបាន ។ -ចំដណ្ក្ឯអ្សងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ ានបដនថមចំនួនពីរសទៀតគឺ សដីមសចាទបានរបគល់របាក់្ចំនួន៨០០០ ដុលាល ឱ្យចុងចសមលីយ សហីយកាលក្ំណ្ត់េងគឺនលៃទី ០១ដខ្មិលុនាឆ្ន ២ំ០០៦ក៏្បានក្នលងផុតសៅសហីយដដរ។លុោះរតាដតសដីមសចាទអ្ោះអាងពីអ្ងគសហតុទាងំបីសនោះសទីបអាចអ្ោះអាងអ្ំពីការក្សក្ីតេិទធិតាមរក្មរដាបបសវណី្បាន ។ មយ៉ៅងសទៀតក្រណី្ដដល “អ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្ការទាមទារ” ជាន់ោន នឹង “អ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ” ានសរចីនណាេ់ ។ ៣.តុលាការអាចសចញដីកាេសរមចសលីពាក្យបណ្ដឹ ងក្នុងក្រណី្ដដលមិនានេរសេរអ្ំពី“អ្ងគសហតុចាបំាច់សដីមបីបញ្ជា ក់្នូវការទាមទារ”។ផទុយសៅវញិសទាោះបីជាមិនបានេរសេរអ្ំពី“អ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ”ក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងក៏្សដាយក៏្តុលាការមិនអាចសចញដីកាេសរមចសលីពាក្យបណ្ដឹ ងសនាោះសចាលបានសទ ។ ក៏្ប៉ៅ ុដនដសដាយសារដតការេរសេរពី “អ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ” សៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងផដល់នូវផលរបសោជន៍ពីរោ៉ៅ ងដល់ដំសណី្រការនននីតិវធិីដូចខ្ងសរកាមសនោះ សហតុសនោះសហីយ សដីមសចាទគបបីេរសេរអ្ំពីចំណុ្ចសនោះ សៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ង (ារតា ៧៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ៣) ។

អាចឱ្យតុលាការសរៀបចំចំណុ្ចវវិាទបានយសយរេួល តាងំពីកាលបរសិចេទសលីក្ដំបូង ។ របេិនសបីចុងចសមលីយអ្វតដានតុលាការអាចសចញសាលរក្មក្ំបាងំមុខ្ដូចានដចងសៅារតា ២០១ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ១ និង ទី ២ សដាយពុំចាបំាច់សធវីការបញ្ាូ នជាលមី នូវខ្លឹមសារននសេចក្ដីដលលងការណ៍្របេ់សដីមសចាទ សៅចុងចសមលីយ តាមារតា ២០២ ចំណុ្ច ស ីយ ។ ៤. ទំនាក់្ទំនងរវាងអ្ងគសហតុចមបង និងអ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 11 នន 22

អ្ងគសហតុចមបង គឺជាអ្ងគសហតុដដលនាឱំ្យានអានុភាពតាមផលូវចាប់ ានន័យថា ជាអ្ងគសហតុដដលបសងកីត ឬជាឧបេគគននការក្សក្ីត ឬ រារាងំ ឬរលំត់ េិទធិ ឬ ទំនាក់្ទំនងគតិយុតដ ។ ឧទាហរណ៍្ អ្ងគសហតុ “សលាក្ ក្ បានឱ្យសលាក្ ខ្ ខ្ចីរបាក់្ចំនួន ៨០០០ ដុលាល ” ជាអ្ងគសហតុបសងកីតេិទធិ ។ អ្ងគសហតុ “ក្ិចចេនយសក្ីតស ីងសដាយានវកិារៈននការបយសា ញឆនទៈ “ជាអ្ងគសហតុដដលជាឧបេគគននការក្សក្ីតេិទធិ។អ្ងគសហតុ“ចុងចសមលីយបានបង់របាក់្ឱ្យសដីមសចាទចំនួន ៨០០០ ដុលាល រួចសហីយ “ជាអ្ងគសហតុរលំត់េិទធិ ។ អ្ងគសហតុ “ការក្ំណ្ត់េងមិនទាន់មក្ដល់” ជាអ្ងគសហតុដដលរារាងំការអ្នុវតដេិទធិ ។ អ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារគឺជាអ្ងគសហតុដដលបសងកីតេិទធិតាមផលូបណ្ដឹ ងសហីយជាអ្ងគសហតុចមបងដដលសដីមសចាទបានអ្ោះអាងដំបូងបំផុត។ចំដណ្ក្ឯអ្ងគសហតុចមបងគឺជាទេសនៈទូលំទូលាយជាង“អ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ”សដាយសារដតានរួមទាងំ“អ្ងគសហតុតវា៉ៅ ”ដដលអ្ោះអាងចុងចសមលីយឬ“អ្ងគសហតុតវា៉ៅតប”ដដលអ្ោះអាងសដាយសដីមសចាទផងដដរ ។ ៥. អ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ និងអ្ងគសហតុតវា៉ៅ អ្ងគសហតុតវា៉ៅគឺជាអ្ងគសហតុដដលចុងចសមលីយអ្ោះអាងតវា៉ៅចំសពាោះអ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទាររបេ់សដីមសចាទ។អ្ងគសហតុសនោះដដលជាអ្ងគសហតុដដលរលំត់ឬដដលជាឧបេគគននការក្សក្ីតឬដដលរារាងំការអ្នុវតដេិទធិ ឬទំនាក់្ទំនងគតិយុតដ ។ ការដបងដចក្រវាងអ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ និង អ្ងគសហតុតវា៉ៅ គឺជាចំណុ្ចេំខ្ន់ននសោលការណ៍្ននការទទួលខ្ុេរតូវក្នុងការបញ្ជា ក់្។ចំសពាោះអ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារគឺសដីមសចាទជាអ្នក្ទទួលខ្ុេរតូវក្នុងការបញ្ជា ក់្សដាយភេដុតាងចំដណ្ក្ឯអ្ងគសហតុតវា៉ៅគឺចុងចសមលីយជាអ្នក្ទទួលខ្ុេរតូវក្នុងការបញ្ជា ក់្ ។ ការទទួលខ្ុេរតូវក្នុងការបញ្ជា ក់្ភេដុតាងគឺជាសោលការណ៍្ោ៉ៅ ងេំខ្ន់ដដលសគបានសរជីេសរេីសៅក្នុងរក្មនីតិវធិីរដាបបសវណី្លមីសនោះ ។ ៦.ខ្ងសរកាមគឺជាការអ្ោះអាងអ្ំពីអ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារសដាយសដីមសចាទ សៅក្នុងេំណំុ្សរឿងគំរូ : ក្ិចចេនយខ្ចីបរសិភាគចុោះនលៃទី០១មិលុនាឆ្ន ២ំ០០៤ដដលានសពលក្ំណ្ត់េងសៅនលៃទី ០១ ដខ្ មិលុនា ឆ្ន ំ២០០៦ ។ -សដីមសចាទបានរបគល់របាក់្ចំនួន ៨០០០ ដុលាល ឱ្យចុងចសមលីយសៅនលៃទី០១ដខ្ មិលុនាឆ្ន ២ំ០០៤ ។ -សពលក្ំណ្ត់េងបានក្នលងហួេ ។

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 12 នន 22

សដីមសចាទអ្ោះអាងអ្ងគសហតុទាងំបីខ្ងសលីសនោះសដាយដផែក្សលីចាប់សារធាតុគឺរក្មរដាបបសវណី្រតង់ារតា៥៧៨ដដលដចងថា“ការខ្ចីបរសិភាគេំសៅសៅសលីក្ិចចេនយមួយដដលភាគីាចងសាថាអ្នក្ឱ្យខ្ចីានក្រណី្ក្ិចចរបគល់ការសរបីរបាេ់សដាយសេរនីូវរបាក់្សេបៀងអាហារឬវតថុជំនួេសផសងសទៀតក្នុងអ្ំ ុងសពលដដលានក្ំណ្ត់ឱ្យសៅភាគីាច ងសទៀតសាថាអ្នក្ខ្ចីសហីយសៅសរកាយសពលអ្ំ ុងសពលសនាោះបានក្នលងផុតអ្នក្ខ្ចីានក្រណី្ក្ិចចេងសៅឱ្យអ្នក្ឱ្យខ្ចីវញិនូវតថុដដលានរបសភទគុណ្ភាពនិងចំនួន សេមីោន នឹងវតថុដដលបានទទួលពីអ្នក្ឱ្យខ្ចីសនាោះ” ។ សដាយដផែក្សលីការពនយល់ក្នុងវគគទី២៩ស ីញថាអ្នក្ដដលបានអ្ោះអាងសដីមបីរលំត់េិទធិណាមួយគឺជាអ្នក្ទទួលបនទុក្ក្នុងការបញ្ជា ក់្សដាយភេដុតាង។ដូសចនោះតាមសោលការណ៍្សនោះអ្ងគសហតុពាក់្ព័នធនឹងការអ្ោះអាងថាចុងចសមលីយមិនទាន់េងគឺជាសដីមសចាទមិនចាបំាច់សលីក្ស ីងសទ។មូលសហតុគឺ“អ្ងគសហតុដដលថាចុងចសមលីយបានេងរួចសហីយ”គឺជាការតវា៉ៅ របេ់ចុងចសមលីយដូសចនោះចុងចសមលីយរតូវដតសធវីការបញ្ជា ក់្សដាយភេដុតាង ។ សលីេពីសនោះ ភាគសរចីន សៅក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ង សដីមសចាទដតងដតអ្ោះអាងថា “មិនទាន់បានេង”(េូមអានទំព័រៅី១០ ននេំណំុ្សរឿងគំរូ ) ក៏្ប៉ៅ ុដនដសពលសរៀបចំនូវការអ្ោះអាង សៅរក្មចាបំាច់រតូវយល់ដឹងនូវរទឹេដីខ្ងសលីសនោះ ។ ១.២.២.២អ្ងគសហតេុំខ្ន់ៗក្នុងចសំណាមអ្ងគសហតុទាងំមូលដដលទាក់្ទងនឹងអ្ងគសហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ និងភេដុតាង ១.សោងតាមារតា៧៥ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី៣សដីមសចាទគបបីេរសេរបញ្ជា ក់្ឱ្យចាេ់លាេ់នូវ “អ្ងគហតុដដលជាមូលសហតុននការទាមទារ” “អ្ងគសហតុេំខ្ន់ៗដដលពាក់្ព័នធ” និង “ភេដុតាង” ។ “អ្ងគសហតុេំខ្ន់ៗដដលពាក់្ព័នធ” ានដូចជា “អ្ងគសហតុរបសោល” ។ “អ្ងគសហតុរបសោល”គឺជាអ្ងគសហតុទាងំឡាយដដលអាចសធវីឱ្យសគេននិដាា នអ្ំពីអ្តថិភាព ឬ នតថិភាពននអ្ងគសហតុចមបង (អ្ងគសហតុផ្ទទ ល់) ។ សោងតាមការពនយល់ក្នុងរូបទី ២ ខ្ងចុងសេៀវសៅសនោះ ានពីរវធិីសដីមបីសធវីការបញ្ជា ក់្ភេដុតាងននអ្ងគសហតុ ។ វធិីមួយគឺ ការទទួលសាគ ល់សដាយផ្ទទ ល់នូវអ្ងគសហតុសនាោះ សដាយភេដុតាងផ្ទទ ល់ ។ វធិីមួយសទៀត គឺ ការទទួទលសាគ ល់នូវអ្ងគសហតុរបសោលតាមរយៈភេដុតាងរបសោលសហីយទទួលសាគ ល់នូវអ្ងគសហតុសនោះសដាយអ្ងគសហតុរបសោលដដលបានបញ្ជា ក់្សនោះដូសចនោះគឺជាការេននិដាា ននូវអ្ងគសហតុសនាោះតាមរយៈអ្ងគសហតុរបសោល ។ សបីេិនជាានការក្ងវោះនូវភេដុតាងផ្ទទ ល់សដីមបីបញ្ជា ក់្អ្ងគសហតុចមបងសដីមសចាទគបបីេរសេរក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងនូវអ្ងគសហតុរបសោលឱ្យបានសរចីន។ផទុយសៅវញិរបេិនសបីរបេនិសបីានភេដុតាងផ្ទទ ល់ចាេ់លាេ់សហីយសគមិនបាច់េរសេរអ្ងគសហតុរបសោលក៏្បានដដរ (េូមអាន ទំព័រទី៤០ និង៦៦ ននសេៀវសៅសេចក្ដីពនយល់)។

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 13 នន 22

សដីមបីបញ្ជច ក់្ពីអ្ងគសហតុចមបង “ក្ បានឲ្យរបាក់្ ខ្ ខ្ចីចំនួន ១០០០ ដុលាល ” សដីមសចាទអាចអ្ោះអាងពីអ្ងគសហតុរបសោលដូចតសៅ “ក្ បានដក្របាក់្ពីធនាោរចំនូន ១០០០ ដុលាល មុនសពលឲ្យរបាក់្ខ្ចី សហីយ ខ្ បានទិញម៉ៅ ូតុមួយសរគឿងក្នុងតនមលរបដហល ១០០០ ដុលាល សរកាយសពលឲ្យខ្ចី”។ ២ក្នុងេំណំុ្សរឿងគំរូសដីមសចាទបានសលីក្ស ីងពីភេតុតាងXIក្នុងពាក្យបណ្ដឹ ងសដីមបីបញ្ជាក់្ពីការបសងកីតក្ិចចេនយខ្ចីបរសិភាគចុោះនលៃទី០១ដខ្មិលុនាឆ្ន ២ំ០០៤(េូមអានេំណំុ្សរឿងគំរូទំព័រ៩)។ភេតុតាងXI គឺជាភេតុតាងផ្ទទ ល់ដដលានេក្ខណ្ៈចាល់លាេ់សហីយសហតុសហីយ សដីមសចាទពុំបាច់អ្ោះអាងពីអ្ងគសហតុរបសោលសទ។ ១.៣ ការទទួលពាក្យបណ្ដឹ ង ១.៣.១ នីតិវធិីននការទទួលពាក្យបណ្ដឹ ង ១សៅសពលដដលានការដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ងសៅតុលាការ រក្ឡាបញ្ា ីជាអ្នក្ានភារៈទទូលពាក្យបណ្តឹ ងអ្នុវតដតាមជាជំហានដូចខ្ងសរកាមសនោះ -វាយរតាសលីពាក្យបណ្ដឹ ងដដលបានទទូល និងចុោះកាលបរសិចេទននការទទួល។ -ចុោះសលខ្សរៀងសៅក្នុងសេៀវសៅទទួលពាក្យបណ្ដឹ ង និងសៅសលីពាក្យបនដឹង។ -យក្ពាក្យបណ្ដឹ ង និងឯក្សារពាក់្ព័នធមក្ដាក់្បញ្ចូ លក្នុងរក្បេំណំុ្សរឿង។ -បញ្ចូ នេំណំុ្សរឿងក្ដីសនាោះសៅសៅរក្មទទួលបនទក្សៅតាមដីកាេសរមចរបចាឆំ្ន ។ំ ២មុននឹងទទួលយក្ពាក្យបណ្ដឹ ងមក្សធវីចំណាត់ការដូចខ្ងសលីរក្ឡាបញ្ា ីគួរពិនិតយសមីលពាក្យបណ្ដឹ ងមួយរតួេេិនសហីយរបេិនសបីានក្រខ្វោះខ្តរតឡាបញ្ា ីគបបីពនយល់ឲ្យអ្នក្ដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ងសធវីការដក្តរមូវពីចំណុ្ចខ្វោះខ្តសនាោះេិន។ចំណុ្ចដដលរក្ឡាបញ្ា ីគបបីពិនិតយនិងពនយល់ដល់អ្នក្ដាក់្ពាយបណ្ដឹ ងទាក់្ទងជាពិសេេសៅនឹងៈ សតីសគបានេរសេរពាក្យបណ្ដឹ ងរតឹមរតូវតាមារតា៧៥ក្ថាខ្ណ្ឌ ទ២ីឬសទ?េមតថក្ិចចសាលាជរមោះក្ដីននតុលាការដដលទទួលពាក្យបណ្ដឹ ង(ារតា៨និងានរតា៩) ។ ក្នុងក្រណី្ដដលខ្ងសដីមសចាទានអ្នក្តំណាងសដាយអាណ្តដិសតីានលិខ្ិតបញ្ជា ក់្េិទធិតំណាងសដាយអាណ្តដិ ឬសទ ? សោងតាមារតា៧៨ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី២រក្ឡាបញ្ា ីពុំានេិទធិសលីក្ពាក្យបណ្ដឹ ងសចាលបានសទ ានដតតុលាការ (សៅរក្ម ឬ រក្ុមរបឹក្ាទទួលបនទុក្សរឿងក្ដីសនាោះ) ប៉ៅ ុសណាណ ោះ ដដលានេិទធិសលីក្ពាក្យបណ្ដឹ ងសចាល។ដូសចនោះរក្ឡាបញ្ា ីរោន់ដតអាចពនយល់ឱ្យសដីមសចាទដក្តំរូវប៉ៅ ុសណាណ ោះដតតាមធមមតារបដហលជាសដីមសចាទនឹងដក្តរមូវតាមឆនាទ នុេិទធិរបេ់ខ្លួនសហីយ។ដតរបេិនសបីអ្នក្ដាក់្ពាក្យបណ្ដឹ ងពុំរពមដក្តរមូវតាមការពនយល់របាប់របេ់រក្ឡាបញ្ា ីសទរក្ឡាបញ្ា ីរតូវដតទទួលពាក្យបណ្ដឹ ងនិងចាត់ការ។ក្នុងក្រណី្សនោះរក្ឡាបញ្ា ីគបបីេរសេរជាក្ំណ្

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 14 នន 22

ត់ចំណាជំាអាទិ៍នូវបញ្ជា ដដលខ្លួនបានក្ត់េាគ ល់សហីយដាក់្ភាា ប់នឹងពាក្យបណ្ដឹ ងសដីមបីឱ្យសៅរក្មដដលនឹងទទួលតាមការដបងដចក្សរឿងក្ដី ចាត់ការតាមសរកាយ ។ ១.៣.២ ឯក្សារភាា ប់ជាមួយពាក្យបណ្ដឹ ង ១. លិខ្ិតចមលងននពាក្យបណ្ដឹ ង តុលាការរតូវបញ្ាូ នពាក្យបណ្ដឹ ងសៅឱ្យចុងចសមលីយ តាមារតា ៧៩ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ១ ។សហតុសនោះគួដតតរមូវឱ្យសដីមសចាទសរៀបចំលិខ្ិតចមលងននពាក្យបណ្ដឹ ងសៅតាមចំនួនននភាគីចុងចសមលីយ សដីមបីសធវីការបញ្ាូ នសៅឱ្យចុងចសមលីយជាការលែ ។ ២.លិខ្ិតចមលងនន ឯក្សារជាភេដុតាេំខ្ន់ៗជាអាទិ៍សដីមសចាទគបបីភាា ប់ជាមួយពាក្យបណ្ដឹ ងនូវលិខ្ិតចមលងននឯក្សារជាភេដុតាងេំខ្ន់ៗសដីមបីបយសក រក្ុំឱ្យានក្ំហុេក្នុងការេរសេរអ្ំពីអ្ងគសហតុជាក់្លាក់្សហីយយសយរេួលក្នុងការសរៀបចំចំណុ្ចវវិាទឱ្យបានឆ្ប់រហ័េសដាយតុលាការ រពមទាងំអាចសរបីរបាេ់លិខ្ិតចមលងសនាោះសធវីជាភេដុតាង ។ ឧទាហរណ៍្៖សៅក្នុងសរឿងក្ដីទាក់្ទងនឹងអ្ចលនវតថុសដីមសចាទគបបីភាា ប់ជាមួយពាក្យបណ្ដឹ ងនូវលិខ្ិតចមលងននប័ណ្ណក្មមេិទធិ។សៅក្នុងសរឿងក្ដីទាក់្ទងនឹងឋានៈបុគគលសដីមសចាទគបបីភាាប់ជាមួយពាក្យបណ្ដឹ ងនូវលិខ្ិតចមលងននេំបុរតអ្រតានុក្ូលដាា ន ជាសដីម ។ សៅក្នុងេំណំុ្សរឿងគំរូសដីមសចាទស ម្ ោះសខ្ៀវអាតបានភាា ប់ជាមួយពាក្យបណ្ដឹ ងនូវភេដុតាងជាឯក្សារចមលងXIេដីពីលិខ្ិតចមលងននក្ិចចេនយខ្ចីបរសិភាគ ( េូមអានទំព័រទី ១១ ននេំណំុ្សរឿងគំរូ) ។ ៣.ឯក្សារបញ្ជា ក់្េិទធិតំណាងសដីមបីអាចបញ្ជា ក់្បានពីលក្ខណ្ៈេមបតដិននអ្នក្តំណាងចាបំាច់រតូវដតានលិខ្ិតបញ្ជា ក់្ភាា ប់មក្ជាមួយពាក្យបណ្ដឹ ង ។ -សបីជាអ្នក្តំណាងសដាយអាណ្តដិ គឺជាឯក្សារបញ្ជា ក់្េិទធិអ្ំណាចអ្នក្តំណាង (ារតា៥៣ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី២)។លិខ្ិតបញ្ជា ក់្េិទធិអ្នក្តំណាងសនោះសគសាថាលិខ្ិតរបគល់េិទធិតំណាងសដាយអាណ្តដិ ។ សបីជាអ្នក្តំណាងដដលចាប់បានក្ំណ្ត់ដូចជាឪពុក្ាដ យតំណាងឱ្យក្ូនដដលជាអ្នីតិជនឬអ្នក្អាណាពយបាលគឺលិខ្ិតបញ្ជា ក់្េិទធិតំណាងសនាោះ(ារតា៣៥ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី៣)។សបីជាឪពុក្ាដ យលិខ្ិតបញ្ជា ក់្សនាោះអាចជាេំបុរតក្ំសណី្តរបេ់ក្ូនសេៀវសៅរគួសារសេៀវសៅសានក់្សៅជាសដីម។សបីជាអ្នក្អាណាពយបាលលិខ្ិតបញ្ជា ក់្េិទធិតំណាងគឺជាសេចក្ដីេសរមចរបេ់តុលាការ ។ សបីជាអ្នក្តំណាងនននីតិបុគគលរតូវអ្នុវតដតាមារតា៣៨ដដលតរមូវឱ្យអ្នុសលាមតាមបញ្ាតដិននារតា ៣៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ៣ សពាលគឺ លខិ្ិតបញ្ជា ក់្េិទធិតំណាងសនាោះ ។

ដផនក្ទី ២ នីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល ២.១ សោលបំណ្ងនននីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 15 នន 22

១.នីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលគឺជានតីិវធិីសរៀបចំនូវការអ្ោះអាងរបេ់ភាគីនិងសរៀបចំនូវចំណុ្ចវវិាទននសរឿងក្ដីរពមទាងំសរៀបចំនូវភេដុតាងដដលពាក់្ព័នធនឹងចំណុ្ចវវិាទ សដីមបីឱ្យតុលាការសធវីការពិនិតយភេដុតាងជាេមូហវធិសីៅក្នុងនីតិវធិីទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់ (ារតា ១០៣) ។ នីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់រតូវសធវីសៅកាលបរសិចេទដដលភាគីទាងំេងខ្ងអាចានវតដានដតមិនចាបំាច់សធវីជាសាធារណ្ៈសទ(ារតា១០៥)សហីយតាមធមមតាសគសរបីបនទប់សរៅពីេវនាការ ។ ២.តាមការអ្នុវតដជាក់្ដេដងពីមុនមក្សៅក្នុងនីតិវធីសេុីបអ្សងកតអាចសធវីការសាក្េួរសាក្សីឬភាគីទាងំេងខ្ងសហីយតុលាការអាចសរបីលទធផលសនាោះជាការេំអាងសហតុក្នុងការសចញសាលរក្មបាន ។ ក៏្ប៉ៅ ុដនដ សៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល ចំណុ្ចសនោះខ្ុេោន រេ ោះ គឺសៅក្នុងរក្មនីតិវធិីរដាបបសវណី្លមីការពិនិតយភេដុតាងសដីមបីយក្មក្សធវីជាការេំអាងសហតុក្នុងការេសរមចសេចក្ដីរតូវសធវីសៅសពលទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់ដដលសធវីជាសាធារណ្ៈដូសចនោះជាសោលការណ៍្ការពិនិតយភេដុតាងមិនអាចសធវីសៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលបានសទ ។ សលីក្ដលងដតេដីពីការពិនិតយភេដុតាងជាឯក្សារានក្រណី្ដដលចាបំាច់រតូវសរៀបចំនូវចំណុ្ចវវិាទនិងភេដុតាងក្នុងក្រណី្សនោះតុលាការអាចពិនិតយភេដុតាងជាឯក្សារបានសៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល(ារតា ១០៦) ។ េដីពីការពិនិតយភេដុតាងដនទសទៀត (ការសាក្េួរសាក្សី ការសាក្េួរសាមីភាគី ការសធវីសកាេលវច័ិយការរតួតពិនិតយ)មិនអាចសធវីសៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលបានសទ ។ ដូចដដលានដចងសៅក្នុងារតា១០៣សៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលសដីមបីបញ្ជា ក់្ឱ្យបានចាេ់លាេ់សៅចំណុ្ចវវិាទការសាដ ប់ផ្ទទ ល់សហយីសរៀបចំការអ្ោះអាងរបេ់ភាគីទាងំេងខ្ងានសារៈេំខ្ន់ណាេ់សហីយចាបំាច់ផង។ដតសេចក្ដីដលលងការរបេ់ភាគីទាំងេងខ្ងក្នុងតំណាក់្កាលសនោះមិនអាចយក្មក្សធវីជាភេដុតាងបានស ីយ ។ ២.២សោលការណ៍្ចំសពាោះមុខ្នងិសោលការណ៍្សបីក្ជាសាធារណ្ៈសៅក្នុងនតីិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល ១. េដីពីសោលការណ៍្ចំសពាោះមុខ្ ារតា ១០៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ១ ានដចងថា “នីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល រតូវសធវីស ីងសៅកាលបរសិចេទដដលភាគីេងខ្ងអាចចូលរួមបាន”។សនោះគឺសដាយសារដតារតា៣ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី២ានដចងថា“ក្នុងក្រណី្ណាក៏្សដាយតុលាការរតូវសោរពសោលការណ៍្ចំសពាោះមុ

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 16 នន 22

ខ្”(ក្ំណ្ត់ដូចោន នឹងរក្មចាេ់ដដរ)។(េូមអានសេៀវសៅសេចក្ដីពនយល់ពីសោការណ៍្ចំសពាោះមុខ្ ចំណុ្ច ៣ ទំព័រ៧) ២. េដីពីសោលការណ៍្សបីជាសាធារណ្ៈ នីតីវធិីេរាប់ការទាញសហតុផលមិនចាបំាច់សធវីជាសាធារណ្ៈសទដតតុលាការអាចអ្នុញ្ជា តឱ្យអ្នក្ដដលតុលាការយល់ស ីញថាេមរមយចូលសាដ ប់ជាអ្នក្អ្សងកតការណ៍្បាន (ារតា ១០៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ២) ។ តុលាការរតូវសចញដីការេរមចអ្នុញ្ជា តឱ្យសដាយដផែក្សលីក្តាដ សផសងៗដូចជាមូលសហតុដដលជនសនាោះចង់ចូលសាដ ប់សតីានឧបេគគសៅក្នុងនីតិវធិីឬសទឬដផែក្សលីសោបល់ភាគី។ក្នុងក្រណី្ដដលភាគីានរគួសារឬអ្នក្ានទំនាក់្ទំនងនឹងផលរបសោជន៍វញិតុលាការសរចីនដតអ្នុញ្ជា តឱ្យចូលសាដ ប់ សបីេិនជាពុំានឧបេគគដល់នីតិវធិីសទ ។ ២.៣ េក្មមភាពបណ្ដឹ ងដដលអាចសធវីសៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល ១. ារតា ១០៣ ដចងថា “សៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល តុលាការរតូវសរៀបចំនូវសេចក្ដីអ្ោះអាងរបេ់ភាគីបំភលឺនូវចំណុ្ចវវិាទននសរឿងក្ដីដដលគូភាគីយល់មិនរេបោន និងសរៀបចំភេដុតាងដដលទាក់្ទងនឹងចំណុ្ចវវិាទននសរឿងក្ដីសនាោះ”ដូសចនោះ រតូវសធវីេក្មមភាពដូចតសៅ ៖

ឱ្យភាគីសធវីការអ្ោះអាងសដាយខ្លួនឯង សហីយឱ្យភាគីាខ ងសទៀតសធវីការទទួលសាគ ល់ ឬមិនទទួលសាគ ល់នូវការអ្ោះអាងសនោះ(ឱ្យសធវីសេចក្ដីដលលងការណ៍្អ្ំពីពាក្យបណ្ដឹ ងឯក្សារចសមលីយ ឯក្សារសរតៀម)

ឱ្យភាគីសេនីដាក់្ភេដុតាង សលីេពីសនោះារតា១០៦ានដចងថាសៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល តុលាការអាចសធវីេក្មមភាពដូចខ្ងសរកាមសនោះ ៖ សចញដីការេសរមចដដលទាក់្ទងនឹងការសេនីេុំពិនិតយភេដុតាង (ារតា ១០៦) សចញដីការេសរមចទទួលឬមិនទទួលការសេនីេុំពិនិតយភេដុតាង(ារតា១២៦)ដីកាេសរមចបយសគ ប់ឱ្យផដល់ឯក្សារ (ារតា ១៥២) ការសចញដីកាេសរមចសផសងសទៀតដដលអាចសធវីសៅសរៅកាលបរសិចេទននការសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល (ារតា ១០៦) ារតា ១១១ ចំណុ្ច ច) ឧទាហរណ៍្៖ការសចញដីកាេសរមចអ្នុញ្ជា តឱ្យបដូរបណ្ដឹ ង(ារតា៨៤)ការសចញដីកាេសរមចអ្នុញ្ជា តឱ្យចូលរួមជួយអ្នដរាគមន៍ (ារតា ៤៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ១) ជាអាទិ៍ ការពិនិតយភេដុតាងជាឯក្សារក្នុងក្រមិតចាបំាច់េសដីមបីសរៀបចំនូវចំណុ្ចវវិាទ និងភេដុតាង(ារតា១០៦)តាមពិតការពិនិតយភេដុតាងរតូវសធវីសៅសពលទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់ជាសាធារណ្ៈដតការពិនិតយភេដុតាងជាឯក្សារគឺជាការអានឯក្សារសដាយសៅរក្ម

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 17 នន 22

សហតុសនោះសហីយសបីេិនជាសរបៀបសធៀបសៅនឹងការសាក្េួរសាក្សីជាអាទិ៍ការពិនិតយភេដុតាងជាឯក្សារមិនេូវានទំនាក់្ទំនងខ្ល ងំសៅនឹងសោលការណ៍្សបីក្ជាសាធារណ្ៈសទសហីយសដីមបីសរៀបចំចំណុ្ចវវិាទឱ្យបានរតឹមរតូវានក្រណី្ជាសរចីនដដលចាបំាច់ពិនិតយភេដុតាងជាឯក្សារសហតុសនោះសហីយរក្មសនោះអ្នុញ្ជា តឱ្យពិនិតយភេដុតាងជាឯក្សារសដាយានក្រមិតចាបំាច់សដីមបីសរៀបចំចំណុ្ចវវិាទននសរឿងក្ដីសៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល។សរៅពីសនោះភាគីអាចដក្ពាក្យបណ្ដឹ ង េោះជា លោះបង់ការទាមទារ និង ទទួលសាគ ល់នូវការទាមទារ ជាសដីម ។ ២.ក្រណី្ក្ិចចរសាវរជាវរបេ់ភាគីារតា៩២ដចងថា“ភាគីរតូវសធវីការរសាវរជាវឱ្យបានលំអ្ិតជាមុននូវទំនាក់្ទំនងននអ្ងគសហតុចំសពាោះសាក្សីនិងភេដុតាងសផសងៗសដីមបីសធវីការអ្ោះអាងនិងបញ្ជា ក់្ឱ្យបានរគប់រោន់ចាេ់លាេ់ក្នុងបណ្ដឹ ង” ។ សដីមបីសធវីការអ្ោះអាងនិងបញ្ជា ក់្ឱ្យបានរគប់រជុងសរជាយសៅកាលបរសិចេទភាគីេងខ្ងរតូវរសាវរជាវអ្ំពីអ្ងគសហតុដដលជាមូលដាា នននការបញ្ជា ក់្ភេដុតាងននការអ្ោះអាងរបេ់ខ្លួន សៅសរៅកាលបរសិចេទ។សនោះគឺជាេក្មមភាពេរាប់ទូទាងំនីតិវធិីបណ្ដឹ ងសហីយសដីមបីសធវីការអ្ោះអាងនិងបញ្ជា ក់្ានដំសណី្រការសលឿនតុលាការរពំឹងថាភាគីទាងំេងខ្ងខ្ំរបឹងដរបងរសាវរជាវអ្ំពីអ្ងគសហតុសហីយសធវីេក្មមភាពបណ្ដឹ ងសៅក្នុងតំណាក់្កាលនននីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល ។ ៣.សៅក្នុងតំណាក់្កាលននការសរៀបចំនូវការអ្ោះអាងនិងសរៀបចំភេដុតាងក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល តុលាការសរបីេិទធិដឹក្នាបំណ្ដឹ ង និង េិទធិបំភលឺ ។

(១)េិទធិដឹក្នាបំណ្ដឹ ងរបធានរក្ុមរបឹក្ាជំនុំជរមោះរតូវដឹក្នាចំាត់ដចងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល និងរតូវដឹក្នាចំាត់ដចងការទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់ (ារតា៨៩)។ពាក្យ“របធានរក្ុមរបឹក្ាជំនុំជរមោះ”ក្នុងសនោះសគសរបីេរាប់ការជំនុំជរមោះសដាយរក្ុមរបឹក្ាជំនុំជរមោះ។ក្នុងក្រណី្ដដលជាការជំនុំជរមោះសដាយសៅរក្មសទាលសៅរក្មសនាោះជាអ្នក្អ្នុវតដេិទធិដឹក្នាបំណ្ដឹ ង ។

(២)េិទធិបំភលឺសដីមបីឱ្យចំណុ្ចននអ្ងគសហតុនិងអ្ងគចាប់ដដលទាក់្ទងនឹងបណ្ដឹ ងានភាពចាេ់លាេ់តុលាការអាចសាក្េួរភាគីឬឱ្យភាគីអ្ោះអាងឬបញ្ជា ក់្ភេដុតាងចំសពាោះចំណុ្ចសនាោះសៅកាលបរសិចេទនននីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលឬការទាញសហតុផលសដាយផ្ទទល់ាត់បាន(ារតា៩០ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី១)។េិទធិរបេ់តុលាការសនោះ សគសាថា “េិទធិបំភលឺ” ។ េដីពីការទាមទារការអ្ោះអាងការបញ្ជា ក់្ភេដុតាងរបេ់ភាគីសបីេិនជាានចំណុ្ចណាមិនរេបោន ឬមិនចាេ់លាេ់ឬមិនរគប់រោន់តុលាការអាចេួរអ្ំពីចំណុ្ចសនាោះឬអាចដាេ់សតឿនឱ្យភាគីដាក់្ភេដុតាងបានសនោះជាេិទធិបំភលឺរបេ់តុលាការ។ការសរបីេិទធិបំភលឺសនោះឱ្យបានេមរេបគឺជាការចាបំាច់សដីមបីសរៀបចំនូវការអ្ោះអាងនិងភេដុតាងសៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល សដីមបីរក្ចំណុ្ចវវិាទពិតរបាក្ដ ។

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 18 នន 22

ក្ំណ្ត់៖េដីពីទំនាក់្ទំនងរវាងសោលការណ៍្ននេិទធិចាត់ដចងសោលការណ៍្ននការទាញសហតុផល និងេិទធិបំភលឺ ។ តាមរក្មនីតិវធិីរដាបបសវណី្លមីជាសោលការណ៍្ភាគីរតូវសធវីេក្មមភាពបណ្ដឹ ងសដាយគំនិតខ្លួន(សោលការណ៍្ននេិទធិចាត់ដចង សោលការណ៍្ននការទាញសហតុផល) ។ ឧទាហរណ៍្ ារតា ៩២ ារតា ៩៥ ារតា ១២៤ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ១ ារតា ១៨២ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ១ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ២ ជាសដីម ។ េូមសមីលវគគទី ១៩២១៩៣)។ក៏្ប៉ៅ ុដនដសគក៏្េងឈឹមថាតុលាការនឹងសរបីេិទធិបំភលឺឱ្យបានរតឹមរតូវតាមវសិាលភាពឱ្យបានយុតដិធម៌សដីមបីឱ្យភាគីទាងំេងខ្ងអាចសធវីការទាញសហតុផលឱ្យបានសពញសលញ។ក្នុងន័យសនោះេិទធិបំភលឺគឺជាេិទធិដដលអាចបំសពញបដនថមននសោលការណ៍្ននេិទធិចាត់ដចងនិងសោលការណ៍្ននការទាញសហតុផល ។

ដផនក្ទី ៣ ការទាញសហតុសដាយផ្ទទ ល់ាត់ ៣.១ ភាពចាំបាច់ននការទាញសហតុផលផ្ទទ ល់ាត់ ១.មុននឹងសចញសាលរក្មេដីពីបណ្ដឹ ងតុលាការចាបំាច់រតូវឆលងកាត់តាមការទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់សដីមបីសាដ ប់ការអ្ោះអាងសដាយផ្ទទ ល់ាត់សដាយដផែក្សលីសោលការណ៍្ចំសពាោះមុខ្និងសោលការណ៍្ននការជរមោះក្ដីជាសាធារណ្ៈ (ារតា ១១៤ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ១) ជាសោលការណ៍្ភាគីរតូវទទួលឱ្កាេបសញ្ចញមតិរបេ់ខ្លួនអ្ំពីចំណុ្ចដដលនឹងវនិិចេ័យសដាយតុលាការក្នុងបណ្ដឹ ងសនាោះសហីយសឆលីយតបនឹងមតិដដលដលលងសដាយភាគីាខ ងសទៀតមុនសពលតុលាការេសរមចសេចក្ដី។ដូសចនោះភាគីននបណ្ដឹ ងានេិទធិទាមទារឱ្យានឱ្កាេបសញ្ចញមតិរបេ់ខ្លួននិងសឆលីយតបនឹងមតិដលលងរបេ់ភាគីាច ងសទៀត។ការធានាេិទធិទាមទារឱ្យសាក្េួរ(េូមសមីលារតា៣និងក្ំណ្ត់ននារតាសនោះ)ជាសោលការណ៍្មូលដាា នមួយននរបព័នធនីតិវធិីបណ្ដឹ ងសៅនីតិរដារបជាធិបសតយយេម័យទំសនីបសនោះ ។ សដីមបីធានាឱ្យានរបេិទធិភាពនូវេិទធិទាមទារឱ្យសាក្េួរគូភាគីានវតដានសៅកាលបរសិចេទនីមួយៗនិងចំសពាោះមុខ្សៅវញិសៅមក្។សបីេិនជាតុលាការសកាោះសាភាគីដតាខ ងមក្េួរមតិសោបល់សៅកាលបរសិចេទនិងទីក្ដនលងដដលភាគីាច ងសទៀតអ្វតដានសនាោះនឹងនាឱំ្យានភាពលំសអ្ៀងក្នុងការវនិិចេ័យ។ជាសោការណ៍្ការទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់រតូវសធវីស ីងសៅកាលបរសិចេទដដលភាគីទាងំេងខ្ងអាចានវតដានបាន(ារតា១១៥ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី១)និងសៅសាលេវនាការជាសាធារណ្ៈ(ារតា១១៥ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី២វាក្យខ្ណ្ឌ ទី១)។ក្នុងក្រណី្ដដលភាពជាសាធារណ្ៈបណាដ លឱ្យខ្ូចេណាដ ប់ធាន ប់សាធារណ្ៈសនាោះតុលាការអាចសធវីការទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់ជាសាធារណ្ៈបានសដាយតុលាការរតូវក្ត់អ្ំពីសហតុការណ៍្សនាោះរពមទាងំមូលសហតុសៅក្នុងក្ំណ្ត់សហតុេដីពីការទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់ (ារតា ១១៥ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ២ វាក្យខ្ណ្ឌ ទី ២ និង ារតា ១១៨ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ១ ចំណុ្ច ច.) ។

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 19 នន 22

៣.២ កាលបរសិចេទទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់សលីក្ទី ១ ៣.២.១សេចក្ដដីលលលការណ៍្អ្ំពីលទធផលនននតីិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល ១.សៅកាលបរសិចេទទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់ជាបឋមភាគីរតូវសធវីសេចក្ដីដលលងការណ៍្អ្ំពីលទធផលនននីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល(ារតា១១៦ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី១)។សនោះគឺជានីតិវធិីដាក់្ជូនតុលាការតាមរយៈការទាញសហតុផលផ្ទទ លាត់នូវេក្មមភាពទាងំអ្េ់ដដលបានសធវីសៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលសដាយចាត់ទុក្ថាបានសធវីដូចោនសៅកាលបរសិចេទននការទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់ដដរសដីមបីយក្មក្សធវីជាឯក្សារមូលដាានននននការសចញសាលរក្ម ។ តុលាការនិងភាគីទាងំេងខ្ងបានដឹងអ្ំពីេក្មមភាពទាងំឡាយដដលបានសធវីសៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលក៏្ប៉ៅ ុដនដេក្មមភាពទាងំសនាោះមិនដមនបានសធវីស ីងសៅក្នុងសាលេវនាការជាសាធារណ្ៈសទសហីយអាចានក្រណី្ដដលសៅរក្មដដលនឹងសចញសាលរក្មមិនដមនជាសៅរក្មដដលបានដឹក្នានំីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលផងដដរសហតុសនោះសហីយមិនអាចយក្មក្សធវីជាឯក្សារមូលដាា នននការសចញសាលរក្មដដមដងបានសនាោះសទ។មិនចាបំាច់សធវីេក្មមភាពដដលសធវីរួចសហីយសៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលដដដលស ីងវញិសទរោន់ដតដលលងការណ៍្ េរុបអ្ំពីេក្មមភាពដដលបានសធវីរួចសហីយ ជាការរគប់រោន់ ។ សពលសធវីសេចក្ដីដលលងការណ៍្អ្ំពីលទធផលនននីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល រតូវបញ្ជា ក់្ឱ្យបានចាេ់លាេ់អ្ំពីអ្ងគសហតុដដលនឹងរតូវបញ្ជា ក់្សដាយការពិនិតយភេដុតាង ានន័យថា ចំណុ្ចវវិាទដដលនឹងសធវីសៅសពលទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់បនាទ ប់ពីសនាោះ (ារតា ១១៦ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ២) េូមសមីលសេៀវសៅសេចក្ដីពនយល់ទំព័រទី ៨៨ ។ ២.េដីពីវធិីលំអ្ិតននការដលលងការណ៍្អ្ំពីលទធផលនននីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលសពលសធវីសេចក្ដីដលលងការណ៍្អ្ំពីលទធផលនននីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលផ្ទទ ល់ាត់ភាគីរតូវបញ្ជា ក់្ឱ្យបានចាេ់លាេ់អ្ំពីចំណុ្វវិាទសហីយដលលងការណ៍្េសងខបអ្ំពីអ្ងគសហតុដដលបានអ្ោះអាងអ្ំពីភេដុតាងដដលបានសេនីដាក់្អ្ំពីដីកាេសរមចេដីពីភេដុតាងសចញសដាយតុលាការអ្ំពីលទធផលននការពិនិតយភេដុតាងជាឯក្សារ(េូមសមីលវគគទី៨១េដីពីសេចក្ដីដលលងការណ៍្អ្ំពីឯក្សារសរតៀម សធវីរបហាក់្របដហលោន ) ។ ៣.តាមផលូវចាប់ភាគីរតូវសធវីសេចក្ដីដលលងការណ៍្អ្ំពីលទធផលនននីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល(ារតា១១៦)ក៏្ប៉ៅ ុដនដមិនចាបំាច់ឱ្យភាគីទាងំេងខ្ងសធវីក៏្បានដដរឱ្យភាគីណាាខ ងតំណាងស ីងសធវីក៏្បានដដរ ។ សលីេពីសនោះអាចានក្រណី្ដដលភាគីទាងំេងខ្ងពុំានេមតថភាពរគប់រោន់ក្នុងការសធវីសេចក្ដីដលលងការណ៍្ដដរ។ក្នុងក្រណី្ដបបសនោះតុលាការអាចពនយល់េសងខបអ្ំពីលទធផលនននីតិវ ិធីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលសហីយេួរបញ្ជា ក់្អ្ំពីភាគីថាយល់រេបឬសទសហីយសបីេិន

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 20 នន 22

ជាសគយល់រេបអាចបក្រសាយថាភាគីទាងំេងខ្ងបានសធវីសេចក្ដីដលលងការណ៍្អ្ំពីលទធផលនននីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលបាន ។ ៤. សៅក្នុងេំណំុ្សរឿងគំរូ សពលសធវីការទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់សលីក្ទី១ដំបូងបងែេ់សៅរក្មនិងភាគីទាងំេងខ្ងបានសធវីសេចក្ដីដលលងការណ៍្អ្ំពីលទធផលនននីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផល ។ េដីពីចំណុ្ចវវិាទ និងអ្ងគសហតុដដលរតូវបញ្ជា ក់្តាមរយៈការពិនិតយភេដុតាងវញិ ភាគីបានសធវីដូចោន នឹងការសធវីសៅមុនសពលបញ្ច ប់កាលបរសិចេទនននីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលដដរ សហីយសៅក្នុងក្ំណ្ត់សហតុ ានេរសេរសោងដដរ ។ េដីពីការសេនីដាក់្ភេដុតាង និងការេសរមចទទួល ឬ មិនទទួលយក្ រពមទាងំលទធផលននការពិនិតយភេដុតាងជាឯក្សារវញិ គឺដូចោន នឹងបញ្ា ីភេដុតាងជា ឯក្សារ និងបញ្ា ីសាក្សី ជាអាទិ៍ សហតុសនោះសហីយក្នុងក្ំណ្ត់សហតុ សគេរសេសោងដដរ ។ ៣.២.២ េក្មមភាពបណ្ដឹ ងដដលអាចសធវីសៅសពលទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់ ១.សៅសពលទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់ជាសោលការណ៍្សគអាចសធវីេក្មមភាពបណ្ដឹ ងទាងំអ្េ់បាន ។ ឧទាហរណ៍្ េក្មមភាពដូចខ្ងសរកាមសនោះ ៖ (១) ភាគីអាចអ្ោះអាងអ្ំពីអ្ងគសហតុបាន (២) ភាគីអាចដាក់្ឯក្សារសរតៀម និងសធវីសេចក្ដីដលលងការណ៍្បាន

(៣) ភាគីសេនីដាក់្ភេដុតាង ក៏្ប៉ៅ ុដនដេដីពីចំណុ្ចខ្ងសលីសនោះជាសោលការណ៍្រតូវបញ្ច ប់សៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់

ការទាញសហតុផលសហីយភាគីអាចសធវីសៅសពលទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់បានដតក្នុងក្រណី្ដដលមិនផទុយនឹង ារតា ១០៨ ប៉ៅ ុសណាណ ោះ (ារតា ១១៦ ក្ថាខ្ណ្ឌ ទី ៣) ។ ក្រណី្ដដលមិនផទុយនឹងារតា ១០៨ សនាោះានពនយល់ក្នុងវគគទី ១២៥ ។

(៤) ដីការេសរមចេដីពីការសេនីេុំដាក់្ភេដុតាង (៥) ការពិនិតយភេដុតាង (៦) ភាគីរតូវសធវីការទាញសហតុផលចុងសរកាយ (៧) សរៅពីសនោះការដក្ពាក្យបណ្ដឹ ង ការេោះជា ការសបាោះបង់នូវការទាមទារ

ការទទួលសាគ ល់នូវការទាមទារ និងការសារភាព ជាអាទិ៍ ២.ក្នុងការដឹក្នាកំាលបរសិចេទននការទាញសហតុផលសដាយផ្ទទ ល់ាត់តុលាការអាចអ្នុវ

តដេិទធិដឹក្នាបំណ្ដឹ ងនិងេិទធិបំភលឺបានដូចោន នឹងសៅក្នុងនីតិវធិីសរតៀមេរាប់ការទាញសហតុផលដដរ ។

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 21 នន 22

េននិដ្ឋា ន ជារួមសម្រាប់ការធ វ្ើការអត្ថា ្ិបាយ និងការវវកវែកធោយធ ើែកាន់វែ ច្បាស់នននីែិវ ិ្ ីននបណ្តឹ ង មិនថានីែិវ ិ្ ីធម្រែៀម នីែិវ ិ្ ីផសះផារ ឬនីែិវ ិ្ ីននការ ទាែធេែុផលផ្ទា ល់ាែ់ធ ះធេគឺម្រាកដណាស់ថាការអនុវែតន៍ច្បាប់ទាាំងអស់ធ ះគឺពិែជាម្រែូវានបធងតើែធ ើងមកគឺធដើមបីជាជាំនួយស្មា រែីននអនកសិកាច្បាប់ទាាំងឡាយ ពិធសសគឺសម្រាប់មន្តនតីែុលាការ ឬធៅម្រកមវែមតង ធនះសបញ្ជា ក់ ថា ការគួសវាសននដាំធណ្ើ រការែុលាការមិនវមនធច្បះវែគួស ឬវច្បងខ្លឹមស្មរច្បាប់មក ម្រាន់វែជាឧបករណ៍្ធកាងធលងធ ះធេ គឺធដើមបីជាម្របធោជន៍សម្រាប់ម្របជាជាែិ ទាាំងមូលវែមតងធទាះថាម្រកមរដឋបបធវណី្ននកមពុជាានបកវម្របមកពីច្បាប់ជប ុនមកខ្លះក៏ពិែវមនវែធទាះជាោ ងណាក៏អនកច្បាប់វខ្ារធយើងានខិ្ែខ្ាំម្របឹងវម្របងធដើមបីបធម្រមើការពារផលម្របធោជន៍ឯកជនោ ងស្មវ ហាប់បាំផុែជាពិធសសក៏ានបញ្ចូលនូវវធិានច្បាប់មួយច្បាំនួនននម្រកឹែយធលខ្៣៨ននច្បាប់កាលពីសម័យននរដឋកមពុជាក៏ាន។ានន័យថាសកមុាភាពននបណ្តឹ ងរដឋបបធវណី្ធនះគឺកស្មងធ ើងធោយសម្រមិែសម្រាាំងបាំផុែធដើមបីជាកញ្ច ក់មួយសម្រាប់ឆលុះបញ្ជច ាំងពីភាពជាាច ស់កមាសិេនិិនិងាច ស់ផលម្របធោជន៍ាច ស់ធជាគវាស របស់ខ្លួនកនុង មជាវស័ិយឯកជន។

សាលាជំនាញចាប់សមគងគ LA214

សរៀបសរៀងសដាយនិេសិតស ម្ ោះ: ស ៉ៅ វាេនា ទំព័រ 22 នន 22

ឯក្សារសោង

រក្មនីតិវធិីរដាបបសវណី្ននរពោះរាជាណាចរក្ក្មពុជាឆ្ន ២ំ០០៦ សមសរៀននីតិវធិីរដាបបសវណី្ សរៀបសរៀងសដាយសា្សាត ចារយ ដប៉ៅន សពរជសាលី សេៀវសៅ ពនយល់នីតិវធិីននការរជំនុំជរមោះក្ដីសលីក្ទី ១ សរៀបសរៀងសដាយ យូ ប ុនស ង