Upload
christine-liebrecht
View
102
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Workshop Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid bij kwantitatieve inhoudsanalyses op 28 maart 2014 aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Deze presentatie betreft met name hoofdstuk 4 van mijn proefschrift (te verschijnen in 2014): Intens krachtig. Stilistische intensiveerders in evaluatieve teksten. De focus in deze lezing lag op het zoeken naar verklaringen voor matige interbeoordelaarsbetrouwbaarheid bij het analyseren van teksten op taalintensiveerders: context en semantiek spelen een grote rol!
Citation preview
Waardeer context
en semantiek!
Christine Liebrecht
Universiteit van Amsterdam
Lettica Hustinx, Margot van Mulken en Peter Jan Schellens
Radboud Universiteit Nijmegen
Workshop betrouwbaarheid – Radboud Universiteit Nijmegen – 28 maart 2014
Inleiding
Hoe komen taalintensiveerders voor in evaluatieve teksten?
Eerdere onderzoeken naar dit onderwerp
• Renkema (1997)
• Pander Maat (2004)
• Van Mulken en Schellens (2006)
• Van Mulken en Schellens (2012)
Liebrecht, C. (te verschijnen). Intens krachtig. Stilistische intensiveerders in evaluatieve teksten. Proefschrift Radboud Universiteit Nijmegen
Methode
• 2 corpora met evaluatieve teksten
Methode
• 2 corpora met evaluatieve teksten
• 2 codeurs (per corpus): expert en student-assistent
• Training
• Codeerinstructie
• Lees de hele tekst
• Bekijk of de auteur in de zin een (waarde)oordeel uit
• Is de uiting evaluatief? Probeer de evaluatie af te zwakken door een woord(deel) weg te laten of te vervangen zonder dat de strekking van de uiting als zodanig verandert.
• Is dit mogelijk? Dan bevat de uiting een intensiveerder
• Markeer het intensiverende element
Intercodeursbetrouwbaarheid
Betrouwbaarheidsmaat
• Analyse-eenheid was niet constant (de eenheid varieerde
van leesteken tot hele zin)
• ‘Oplossingen’ om toch Cohen’s Kappa te berekenen
• Analyse-eenheid op zinsniveau (Wilson, Wiebe & Hwa,
2006)
• Ook kijken naar overeenstemming niet-intensiverende
elementen (Feinstein & Cicchetti, 1990; Burgers, 2010)
Intercodeursbetrouwbaarheid
Eerdere corpusstudies
• Renkema (1997): 60% bij 3 codeurs, 85% bij 2 van 3
• Pander Maat (2004): 71%
• Van Mulken & Schellens (2006):
• 44% met Renkema-analyse
• 36% met Pander Maat-analyse
• Van Mulken & Schellens (2012):
• 33% met eigen analyseschema TIM
Intercodeursbetrouwbaarheid
Overeenstemming Alleen de expert Alleen de
student-assistent
Totaal
Corpus 1 3257 1579 2010 6846
Corpus 2 626 87 951 1664
Onze overeenstemming
Kwalitatieve analyse
• Wat zijn kenmerkende eigenschappen van
taalintensiveerders?
• Sommige intensiverende elementen lijken gemakkelijker
te identificeren dan andere:
• Dat is heel mooi
• Wat een afgrijselijk idee
• Er waren miljoenen mensen
• Alle concurrenten duiken onder de prijs
Kwalitatieve analyse
Uitgangspunten
• Woordsoorten (o.a. bijwoorden, adjectieven, werkwoorden,
nomina, meerwoordige intensiveerders (stijlfiguren))
• 2 parameters die de complexiteit van de identificeerbaarheid
van taalintensiveerders wellicht kunnen verklaren:
• Contextafhankelijkheid
• Semantische rijkheid
Contextafhankelijkheid
• De mate waarin de context noodzakelijk is voor de
vaststelling van de intensiteit van een potentiële
intensiveerder
• Van sommige elementen mag worden verwacht dat ze een
intensiveerder zijn (omdat ze dat vrijwel altijd zijn)
• Andere elementen hebben soms wel en soms niet een
intensiverende functie
Contextafhankelijkheid
Contextonafhankelijke intensiveerders
• Verbieden in de reguliere media en op internet!!!!! (DO16-2)
• Hier ben ik al erg blij mee. (OVP internet 87)
• Ik weet dat hij een vreselijke man is en een verschrikkelijke
politicus (PO06-1)
• Je kan die bloemen dus net zo goed in de sloot sodemieteren(DO13-2)
Contextafhankelijkheid
Contextafhankelijke(re) intensiveerders
• Hiermee heeft het duo niet alleen hun stempel op de hedendaagse Nederlandse popmuziek gedrukt, maar ook op de kleinkunst (DR14-2)
• Ouderen moeten en kunnen langer doorwerken, dat vindt iedereen. (DO21-1)
• In feite is ‘Themepark’ een groot pleidooi voor tolerantie (PR07-2)
• Maar voor de Lage Landen in zijn geheel is het een ramp. (PO01-2)
Hyperboliek en figuurlijk gebruik!
Contextafhankelijkheid
Contextafhankelijkheid is een continuüm: elementen zijn te
plaatsen op een glijdende schaal die mate van
afhankelijkheid weergeeft
Semantische rijkheid
• De pregnantie van de betekenis van potentiële
intensiveerder
• Sommige intensiveerders hebben enkel een graderende
functie
• Andere intensiveerders voegen meer informatie aan de
uiting toe, bijvoorbeeld concrete of emotionele informatie
Interessant verschijnsel: semantische verbleking
(semantic bleaching) (Brinton & Traugott, 2005; Roberts, 2010)
Semantische rijkheid
Semantisch arme intensiveerders
• Verbieden in de reguliere media en op internet!!!!!(DO16-2)
• Hiermee heeft het duo niet alleen hun stempel op de
hedendaagse Nederlandse popmuziek gedrukt, maar ook
op de kleinkunst (DR14-2)
• Hier ben ik al erg blij mee. (OVP internet 87)
Semantische rijkheid
Semantisch rijker(e) intensiveerders
• Tenenkrommend om zijn clichés (PR21-1)
• Ik word pisnijdig, strontziek en kotsmisselijk van zulke
uitspraken. (DO09-1)
• Een prachtig kantoor aan een dure Amsterdamse gracht(PO07-1)
• Het regent nog bonussen (DO23-1)
Semantische rijkheid
Betekenisdimensies binnen semantische rijkheid
• Concreetheid
• Gedetailleerdheid en specificiteit
• Voorstelbaarheid en beeldendheid
• Verwijst naar zintuiglijk waarneembare zaken
• Bloemrijkheid
• Emotionaliteit
• Brengt iets teweeg bij de ontvanger
• Roept emoties op
Semantische rijkheid
Semantisch rijker(e) intensiveerders
• Tenenkrommend om zijn clichés (PR21-1)
• Ik word pisnijdig, strontziek en kotsmisselijk van zulke
uitspraken. (DO09-1)
• Een prachtig kantoor aan een dure Amsterdamse gracht(PO07-1)
• Het regent nog bonussen (DO23-1)
Semantische rijkheid
Kwadrantenmodel
Kwadrantenmodel
Kwadrantenmodel
Kwadrantenmodel
iden
tifi
ceer
ba
arh
eid
+
+
-
-
parameters
Wisselwerking Contextafhankelijkheid en
Semantische rijkheid
Contextafhankelijkheid
iden
tifi
ceer
ba
arh
eid
+
+
-
-
parameters
Wisselwerking Contextafhankelijkheid en
Semantische rijkheid
zeer.tenenkrommend.
groot
ramp
..
iedereen. .zowel … als
Context en semantiek:
enorm waardevol
Christine Liebrecht
Lettica Hustinx, Margot van Mulken en Peter Jan Schellens
Liebrecht, C. (te verschijnen). Intens krachtig. Stilistische intensiveerders in evaluatieve teksten