СҮХБААТАР АЙМАГ ДАХЬ

ТЕХНОЛОГИЙН СУРГУУЛЬ

Электрон сургалтын материал бэлтгэх

(Camtasia Studio програм)

“Програм хангамжийн тэнхим”

Магистр багш Л.Батбилэг

bayanzeerd2002@yahoo.com

CAMTASIA STUDIO 6.0 ПРОГРАМЫН ТАНИЛЦУУЛГА

Энэхүү програм нь дэлгэцэн дээрх бүх үйлдлийг

видео хэлбэрээр бичдэг програм. Өөрөөр хэлбэл

хичээлийг дэлгэц дээр хийж үзүүлэхээс гадна өөрөө

дуутайгаар бичиж электрон хичээл бэлтгэж болно.

Мөн төрөл бүрийн програм дээр хийсэн файлуудыг

оруулж нэгтгэн засварлан монтажлажлаас гадна

олон төрлийн үйлдлүүдийг боловсруулах боломжтой

шилдэг програм юм.СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Camtasia menu maker - цэс үүсгэх

Camtasia player - хийсэн бичлэгээ тоглуулах

Camtasia recorder - бичлэгээ дуутайгаар хийх

Camtasia Theater - бүлэг хичээлийг цэсний сонголттойгоор

хийх зэрэг зэрэг нэмэлт цэснүүд байдаг.

Харин бид Camtasia studio гэж програмыг эхлүүлнэ.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Програмыг ажиллуулахад дараах интерфейс дэлэцэнд гарч ирэх бөгөөд close товчыг дарж цонхыг хаана.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Програмыг бүрэн ашиглахыг тулд таны компьютерт sound card, камер, чихэвч, микрофонтой байхаас байх хэрэгтэй.

Camtasia studio програмын үндсэн формат Camtasia Recording file (*.camrec) áàéõ áà àóäèî ôàéë áóþó (.avi) төрлийн байлууд үүсдэг.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Camtasia Studio програмын дэлгэцийн зохион байгуулалт буюу интерфейс

12 3

4

5

6

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Програмыг нээхэд дэлгэцийн зохион байгуулалт нь 6-н хэсгээс бүтэх ба

тус тусын үүрэг зориулалттай.

Main toolbar – Camtasia studio програмын хэрэгслийн мөр

Task list – Чухал хэрэглэгдэх командуудыг агуулна

Clip bin – Оруулж ирсэн видео файлын жагсаалтыг харуулна.

Preview window – Timeline цонхонд ажиллах видео болон presentation

файлыг тоглуулж үзүүлнэ.

Timeline toolbar – Эвлүүлэх цонхны командууд байрлана

Timeline – оруулж ирсэн аудио болон видео файлыг засварлаж,

монтажлах, дуу дүрстэй эвлүүлэх цонх.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Видео хичээл бэлтгэх Та ямар програмын файлыг ашиглан хичээлийг явуулах гэж байгаагаа дэлгэцэнд нээсэн байх ба бичлэг хийхийн өмнө ярих, зааварлах зүйлээ бичиж тэмдэглэн бэлдсэн байх шаардлагатай.

3

1 2

4

1. Бичлэгийн мужийг сонгох хэсэг.Full screen - Дэлгэцийг бүтнээр нь харагдуулан бичихCustom - Дэлгэцийн мужий өөрөө сонгож бичихSelect - Дэлгэцийн мужийг тэмдэглэж сонгох

2. Бичлэгийн тохируулагыг хийх хэсэгCamera - дэлгэцийг камераар харж бичихAudio - Дуутай бичих сонголтыг идэвхижүүлэх

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Бичлэг хийхийн өмнө Efficts цэсний

Annotation>Add System Stamp сонголтыг

хийсэн байх хэрэгтэй. Энэ нь таны бичлэгийн цаг хугацаа,

үргэлжлэх хугацааг автоматаар хянах ба бичлэг дуусан дуустал алдаагүй

ажиллах боломжоор хангана.

Харин Add caption сонголтыг идэвхитэй байлгавал бичлэгний харагдах

цонхонд нэмэлт мэдээллийг бичиж өгөх боломжийг олгоно.Sound-> Mouse click sounds – сонголтыг

хийвэл бичлэгийн явцад маусны товших

дуу гарна.

Mute – Маусны дууг хаана

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Курсорын харагдах хэлбэрийг өөрчлөх

Cursor>Highlight clicks- Хулганы заагуур товшилт хийх үед тойрог хэлбэрийн

хүрээ үүсгэх сонголт

Cursor>Highlight cursor- Хулганы заагуур фокус хэлбэрээр харагдах сонголт

Cursor>Highlight cursor & Clicks-Дээрх хоёр сонголтыг хоёуланг нь ашиглах

сонголт

Cursor>Hide –Курсорыг нууна

Cursor>Show cursor – Курсорыг

харагдуулна.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Screen draw ашиглахБичлэг хийхдээ багш тайлбарлах, цохон тэмдэглэх, тодруулах шаардлага

үргэлж гардаг. Энэ тохиолдол яаж Screen draw ашиглахыг үзье.

Програмыг нээж Record the screen товчлуур дээр дарж бичлэг хийх цонхыг

гаргана. Select товчлуураар тайлбарлах програмынхаа дэлгэцийн мужийг

тодорхойлно.

Харилцах цонхны tools>Option>Hotkeys цонхноос screen draw hotkeys

товчлуурыг дарж Ок хийнэ. Tools>Recording toolbars харилцах цонхыг

гаргаж Effects toolbar сонголтыг хийнэ.

Үүн дээр Screen draw товчыг задлаж

тэмдэглэх дөрвөлжин, дугуй, шулуун, муруй

зэрэг хэрэгслээр цохон тэмдэглэж тодруулж

болно.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Task list öîíõíû êîìàíäóóäûí ¿¿ðýã, çîðèóëàëò

Add á¿ëãèéí êîìàíäóóä:Import media – ôàéë îðóóëàõ Title clips – Äýëãýöýíä òåêñò îðóóëàõ Voice narration – Äóóòàé áè÷ëýã õèéõ Record camera – Êàìåðòàé áè÷èõ Edit á¿ëýã êîìàíäóóä Audo enhancements – Àudo ôàéëûí øóãàìûã áàãàñãàõ Zoom-n-Pan – Õàðàãäàõ õýëáýðèéí òîõèðãîî õèéíý Callouts – Äýëãýöýíä òàéëáàð íýìýõ Transitions – Ñëàéäàíä á¿ëýã íýìýõ Flash quiz and survey – Òåñòèéí àñóóëò áýëòãýõ Picture-in-picture(PIP) – Çóðãàí äîòîð çóðàã ¿ç¿¿ëýõ áîëîìæòîé.Procedure á¿ëýã êîìàíäóóä Procedure video as – Áè÷ëýãèéí òºðëèéã ñîíãîí õàäãàëàõ Create CD menu- Áè÷ëýãèéí öýñ ¿¿ñãýí template àøèãëàí õàäãàëàõ Create web menu – âýá áàéäëààð õàäãàëàõ Batch procedure – áè÷ëýãèéã á¿õ òºð뺺ð áàãöàëæ õàäãàëíà.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Inport Media íü óã ïðîãðàì äýýð áîëîí ººð ïðîãðàì äýýð õèéñýí òºðºë á¿ðèéí

ôàéëûã ãàäíààñ îðóóëæ èðíý

Ôàéë îðóóëæ èðýõ

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Ôàéë îðóóëæ èðýõÔàéë îðóóëæ èðýõäýý äàðààõ òºðëèéí ôàéëóóäûã äóóäàæ

àæèëëóóëàõ áîëîìæèéã îëãîíî.

• Âèäåî ôàéë (.camrec, .avi, .mpg, .wmv, .mov)

• Çóðãûí ôàéë ( .bmp, .gif, .jpg, .png)

• Aóäèî ôàéë ( .wav, .mp3, .wma)

• Zip áóþó øàõñàí ôàéë

Øàõñàí ôàéëûã îðóóëæ èðýõäýý File->Import zipped project êîìàíäûã ñîíãîõîä äàðààõ õàðèëöàõ öîíõ ãàð÷ èðíý.

Zipped project file to import õýñýãò øàõñàí ôàéëàà ñîíãîæ îðóóëæ èðíý.

Open project after import õýñãèéí ºìíºõ ÷àãòûã ÷àãòàëæ OK òîâ÷ûã äàðñíààð

øàõñàí ôàéë ìààíü clip bin äîòîð îðæ èðíý.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Title clips àøèãëàõ

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Title clips – ãýäýã íü áè÷ëýãèéí ýõëýë, òºãñãºëä íýìýëò òåêñò îðóóëàõàä

àøèãëàíà. Task list > Add > Title clips ñîíãîëòûã õèéõýä õàðèëöàõ öîíõ ãàðàõ áà

äàðààõ öîíõîíä òåêñò áè÷èæ ôîíûí ºíãèéã ºã÷ áîëíî. Òåêñòèéã òîéðñîí íîãîîí õ¿ðýýã

áàãàñãàæ áè÷ñýí òåêñòèéí õýìæýýã áàãñãàæ äýëãýöèéí àëü ÷ õýñýãò

áàéðëóóëæ áîëíî.

Properties õýñãèéí Title name –ä title-èéí

íýðèéã áè÷èæ ºãíº.

Background-èéí Image –èéí ºìíºõ ÷àãòûã

àâñíààð äýâñãýð ôîí áîëãîæ çóðàã ñîíãîæ áîëíî.

–ã äàðæ çóðàãàà ñîíãîíî. Çóðàã ñîíãîîã¿é

òîõèîëäîëä ºí㺠ñîíãîæ áîëîõ áà

ñîíãîíî.

Text – õýñýãò áè÷ñýí òåêñòýý õýëáýðæ¿¿ëíý.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Äóó õîîëîéãîîð áè÷ëýã õèéõ

Timeline öîíõîí äýýð äàâõàð ýñâýë äàíãàà𠺺ðèéí äóó õîîëîéãîîð áè÷ëýã õèéõ áîë ýíý Voice Narration õàðèëöàõ öîíõûã àøèãëàíà. ̺í timeline öîíõîí äýýð àóäèî

ôàéëûí íýã õýñãèéã ÷àíãàðóóëàõ, ñóëòãàõ ¿åä òýð õýñãèéã èäýâõèæ¿¿ëæ timeline öîíõîí äýýð áàéðëàõ (volume up, volume down) òîâ÷ëóóðûã

àøèãëàíà.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Äóó õîîëîéãîîð áè÷ëýã õèéõ

Äóóð õîîëîéãîîð áè÷ëýã õèéõäýý:

Timeline öîíõîí äàõü äóó îðóóëàõ ãàçðàà óíãøèã÷ ç¿¿ãýýð èäýâõèæ¿¿ëíý

Task list -> Voice naration ñîíãîëòûã õèéõýä äýëãýö äýýð õàðèëöàõ öîíõ ãàðíà

ò¿¿í äýýð Mute speakers during recording ñîíãîëòûã ÷àãòëàí ñïèêåðèéí øóóãèàíûã

õààíà.

Àëü çàì äýýð áè÷èëò õèéõ ãýæ áàéãàà òýð çàìàà ñîíãîæ ºãíº

Until and of selection on Timeline

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Zoom-n-Pan àøèãëàõ

Zoom-n-pan íü ìàø õýðýãòýé ýä áºãººä áèä áè÷ëýãýý õèéæ äóóññàíû äàðàà

áè÷ëýãýý òîãëóóëæ ¿çýõýä õýäèé áè÷èõ ìóæàà òîäîðõîéëñîí ÷ áè÷ëýãíèé ìààíü

çàðèì õýñýã õàðàãäàõã¿é, òàéëáàðëàæ áàéãàà çóðàã ìààíü òàë áè÷èãäñýí

áàéäàã. Ýíý áýðõøýýëýýñ ãàðàõûí òóëä Zoom-n-pan –èéã àøèãëàíàí. Task list -

>Edit->Zoom-n-pan ñîíãîõîä õàðèëöàõ öîíõ íýýãäýíý. Õàðèëöàõ öîíõíû äîîä

õýñýãò áàéðëàõ áè÷ëýãèéí ñëàéä á¿ðèéã àãóóëñàí õàâòàñíààñ ñëàéä

á¿ðèéíõýý íýð äýýð äàðæ õàðàãäàõ áàéäëûã íü õÿíàíà. Èíãýõýä õàðàãäàõ

öîíõîíä íîãîîí ìóæààð òîäîðõîéëîãäñîí ìóæ õàãàñ ãàðñàí áîë çàñâàðëàæ áîëíî.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Zoom-n-Pan àøèãëàõ

¯íäñýí õýðýã Òàòñàí õýñýã

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Zoom-n-Pan àøèãëàõ

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Zoom-n-Pan øèíæ ÷àíàð

1. Scale õýñãèéí ¿ð ä¿í õàðóóëàõ öîíõ,

õýäýí õóâèàð òàòàõûã ¿ç¿¿ëíý

2. Òàòàõ õóâèéã èõýñãýæ áàãàñãàõ õýñýã

3. Òóõàé áàéðëàë äýýð õýð óäààí òîãòîõûã

çààíà

4. Íèéò zoom-èéí ìýäýýëýë

5. Áóñàä òîäîðõîéëîëòóóä

1

2 3

4

5

Æè÷: Òàòñàí áàéäëàà áóöààõäàà ºìíº

õèéñýí ¿éëäëýý ýñðýãýýð íü õèéíý.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Callout íýìýõ

Callout ãýäýã íü äýëãýöýíä

õàðàãäàæ áàéãàà âèäåî

áè÷ëýãýíä ÷èìýã íýìæ

òîâ÷ëóóð îðóóëæ áîëíî. ¯¿íèé

òóëä: Tasklist -> Callout

ñîíãîëòûã õèéõýä äàðààõ

õàðèëöàõ öîíõ ãàð÷ ò¿¿íä

îðóóëàõ òîâ÷ëóóðûíõàà

õýëáýð , ºíãº, òåêñòèéã áè÷èæ

îðóóëíà.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Callout íýìýõ

1 2

3 45

6

7

1. Ñîíãîñîí callout-ûã õóâèëàõ

2. Ñîíãîñîí callout-ûã óñòãàõ

3. Ä¿ðñèéí òºðºëèéã ñîíãîõ

4. Ä¿ðñèéí ÷èãëýëèéã ñîíãîõ

5. Õ¿ðýýíèé áîëîí ä¿¿ðãýëòèéí ºíãº

6. Òåêñòèéí õýâæ¿¿ëýëò

7. Ãàð÷ èðýõ, áàéõ, àëãà áîëîõ õóãàöàà

ä¿ðñèéí ºðãºí, ºíäºð çýðýã øèíæ

÷àíàðóóäûã òîäîðõîéëíî

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Äýýðõ callout áóþó òîâ÷ëóóðûã äýëãýöèéí äóðòàé ãàçðàà 纺æ áàéðëóóëæ áîëíî. Õàðèí timeline öîíõîí äýýð äàðààõ áàéäàëòàé áàéðëàæ Callout list äîðòîð äóãààð, öàã ìèíóòòàéãàà áàéðëàíà.

Split áóþó óíøèã÷ ç¿¿ õààíà áàéõàä îðóóëæ èðñýí òýð õýñãýýñýý óíøèãäàõ áºãººä çààñàí õóãàöààíû äàðàà àðèëíà. ̺í áàéíãûí áàéõààð òîõèðóóëæ áîëíî. Finish òîâ÷ûã äàðæ äóóñãàíà. Õýä õýäýí callout-èéã äóðûí áàéäëààð çîõèîí

áàéãóóëæ áîëíî.

Callout íýìýõ

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Transition àøèãëàõ

Transition ãýäýã íü îáúåêò õîîðîíäûí õºäºë㺺íèé ýôôèêòèéã òîäîðõîéëäîã. Ýôôèêò

õèéäýý:

Òask list -> Edit -> Transitions êîìàíäûã ñîíãîõîä äýëãýö äàðààõ áàéäàëòàé áîëæ

õºäºë㺺íèé òºð뺺ñ ñîíãîëò õèéíý.

Audio, video, presentation çýðýã ôàéëóóäûí çàëãààí äýýð øèëæèëò õèéõäýý

ñîíãîñîí ýôôèêò ãàð÷ èðäýã. Îáúåêò òóñ á¿ð äýý𠺺𠺺ð ýôôèêò ñîíãîæ áîëíî.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Click and drag

Transition àøèãëàõ

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Transition àøèãëàõ

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Caption àøèãëàõ

Task list-> Edit-> Caption ñîíãîëòûã õèéõýä äàðààõ òàéëáàð öîíõ íýýãäýõ áîëíî.

Òà áè÷ëýãýíä òåêñò îðóóëàõäàà caption öîíõîíä ãàðààñ áè÷èæ ºãºõ áà Word ïðîãðàìûí ôàéëààñ õóóëæ Past êîìàíäûí òóñëàìæòàé Ñàption öîíõîíä òåêñòèéã îðóóëæ áîëíî.Îðóóëñàí òåêñòèéã 纺æ õààíà áàéðëóóëàõàà ñîíãîæ áîëíî.Áè÷ëýãèéã Start òîâ÷ äàðæ àæèëëóóëæ áàéõ ¿åäýý òåêñòèéã õààíà áàéðëóóëæ áîëîõûã õàðæ óëààí ºíãºòýé áîëñîí òåêñòíèé óðä êóðñîðûã áàéðëóóëàí òîâøèõîä Caption ¿¿ñýõ áîëíî. Ýíý ìýò÷èëýí á¿õ áè÷ëýãýíäýý ººð òºðëèéí òàéëáàð Caption ¿¿ñãýæ áîëíî.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Caption àøèãëàõ

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Caption àøèãëàõ

Caption õèéæ äóóññàíû äàðàà áè÷ëýãèéã Stop òîâ÷ëóóðààð çîãñîîíî. Caption-ã

çóðãàí áîëîí âèäåî ôàéëûí äîîä òàëä òàéëáàð ìàÿãààð õèéæ áîëîõîîñ ãàäíà

çóðãàí äýýð òîâ÷íû òóñëàìæòàéãààð õèéæ áîëíî.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

Clip Bin цонхон дотор гаднаас импортлосон файлууд байрлана. Үүнд: Медиа файл, дууны файл, зурган файл, presentation гэх мэт.

Clip bin – ээс эдгээр файлыг Тimeline цонхонд чирч оруулна.

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

1 23

45

6

1. Timeline toolbar буюу уг цонхны командууд байрлана

2. Playhead – Timeline цонхны уншигч зүү

3. Time reference area –буюу бичлэгний цаг, минут, секундын тухай

мэдээлэл өгнө.

4. Tracks – Аудио, видео файл байрлах зам

5. Link icon – замыг хооронд нь холбоно

6. Lock icon – замыг түгжих тэмдэг

Оруулж ирсэн аудио, видео, pip файлуудыг засварлаж монтажлах TIMELINE цонх

СүТС багш Л.БАТБИЛЭГ

АНХААРАЛ ТАВЬСАН ТА БҮХЭНД БАЯРЛАЛАА